Socialistisch Links. L inkse S ocialistische P artij. Teken de petitie Red de Solidariteit

Socialistisch Links L inkse S ocialistische P artij www.socialisme.be maandblad van de

nummer

strijd



269 

solidariteit

2007

1€

socialisme

steunprijs:

november



2€

België - Belgique PB 10011 1190 Brussel 19 BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1190 Brussel 19 Ver. uitg. Fr. Bliki, Brusselmansln. 11 1140 Brussel

voor het behoud van de sociale zekerheid

D

ACTIE NODIG!

G e e rt C o o l

e rooms-blauwe regeringsonderhandelaars willen minstens bepaalde aspecten van de sociale zekerheid aanpakken. Omdat de overheidsinkomsten dalen door de vele cadeaus aan het patronaat (via onder meer de “notionele intrestaftrek”), wordt bij de arbeiders en hun gezinnen gezocht naar middelen om dat goed te maken. De transfers van arm naar rijk worden zo verder opgedreven. Met de druk van een begrotingstekort wordt een aanval voorbereid. Het communautaire debat wordt aangewend om op basis van een verdeel-en-heerspolitiek een harder neoliberaal beleid te voeren. Diegenen die een splitsing van de sociale zekerheid eisen, doen dit niet om de sociale verworvenheden uit te breiden maar om er sneller komaf mee te maken. Het patronaat wil onder meer besparen op de pensioenen, meer flexibiliteit voor de arbeiders, beperking in de tijd

       

van werkloosheidsuitkering, verdere privatiseringen in de gezondheidszorg,… De sociale zekerheid werd afgedwongen door arbeidersstrijd en komt voort uit een traditie van collectieve strijd en organisatie. Vandaag is de sociale zekerheid al in sterke mate uitgehold. De privé-sector is aan een opmars bezig in de gezondheidszorg waardoor niet het verstrekken van zorgen, maar het maken van winst centraal komt te staan. De film “Sicko” van Michael Moore wordt hierdoor ook bij ons steeds meer realiteit (zie ook pagina 5). Bij de pensioenen zien we dat de hoogste 20% van de pensioenen gemiddeld 16 keer zo groot zijn als de laagste 20%, reden daarvoor is de gedeeltelijke privatisering via het uitbouwen van de tweede en derde pijler van de pensioenen. Resultaat van deze privatiseringsoperatie: vandaag zijn 23% van de gepensioneerden arm, tegenover 12% in 1980. De aanvallen op de sociale zekerheid zullen het aantal armen verder doen toenemen. Nu reeds is 15% van de Belgen arm. Onder de werkenden is dat volgens recente cijfers zo’n 3%.

CAP-conferentie    meer duidelijkheid en verkozen structuur bayer/Lanxess    3,5 miljard euro winst - 379 jobs bedreigd racisme    Hoe strijden tegen racisme na het proces Van Themsche? dossier    Is een wereldwijde economische crisis onafwendbaar?

In Duitsland zorgden opeenvolgende aanvallen op de lonen en de sociale zekerheid er reeds voor dat bijna 10% van de werkenden onder de armoedegrens terecht kwamen. Staat ons een zelfde lot te wachten? Het zal nodig zijn om te antwoorden op de aanvallen. Er zal verzet nodig zijn van de arbeiders en hun gezinnen. De oproep voor een nationale militantenconcentratie, zoals door ABVV-voorzitter De Leeuw naar voor werd gebracht op de Antwerpse militantenbijeenkomst van 24 oktober, is een goed initiatief. Om te komen tot een echte mobilisatie, zal het nodig zijn om een duidelijk programma met argumenten naar voor te brengen waarin wordt uitgelegd wat de geplande aanvallen op de sociale zekerheid betekenen. Ook zal die militantenconcentratie moeten gezien worden als een eerste stap in het opbouwen van een krachtsverhouding om de confrontatie aan te gaan. Bovendien zal de discussie over een politiek verlengstuk niet verdwijnen. Zowat alle traditionele partijen steunden destijds het Generatiepact en laten zich nu meesleuren in

een communautair opbod. Als we een partij willen die de belangen van de arbeiders en hun gezinnen actief verdedigt, zullen we zelf moeten bouwen aan zo’n partij. Het Comité voor een Andere Politiek (CAP) kan daar mee een aanzet toe geven.

Teken de petitie Red de Solidariteit www.reddesolidariteit.be

3 4 10 6-7



Socialistisch Links

politiek

www.socialisme.be november 2007

RED DE SOLIDARITEIT

Samen de sociale zekerheid verdedigen 1

A n j a D e s c h o e m ac k e r

38 dagen na de verkiezingen escaleren de regeringsonderhandelingen opnieuw met de actie van de Franstalige burgemeesters in de Rand en de weigering van de Vlaamse overheid om die, nochtans democratisch verkozen, personen effectief te benoemen. Pessimisme is troef. De deelakkoorden die de oranjeblauwe onderhandelingspartners hebben afgesloten, tonen echter wel dat deze partijen absoluut akkoord zijn over een drastische verrechtsing van de politiek. In de media is de propaganda rond de “onbetaalbaar wordende pensioenen” opnieuw volop gestart en de arbeidersbeweging moet zich voorbereiden op een aanval. Het patronaat en hun politieke vertegenwoordigers zullen er alles aan doen om de tekorten in de budgetten - vooral veroorzaakt door belastingsverlagingen, de notionele intrest en de verlagingen van de “patronale” lasten - te laten betalen door de werkenden en hun gezinnen. Daarbij zal geprobeerd worden om “structurele” maatregelen erdoor te duwen. Dat bovendien gepoogd zal worden om het stakingsrecht in te perken, mag als zeker worden beschouwd. Wat komt is dus niet wat gerommel in de marge. Als ze een regering kunnen vormen, zal het gaan om maatregelen zoals in het Globaal Plan (1993). Dat plan, opgelegd door de toenmalige rooms-rode regering, voerde de gezondheidsindex en de loonnorm in, beide met een blijvend negatief effect op de koopkracht van de massa’s. Om dat te doen, moet het te verwachten verzet van de arbeidersbeweging worden ingeperkt. En hoe doe je dat beter dan door een verdeel-en-heerstactiek? Het doel is daarbij niet om het land te splitsen,

maar om het sociaal zekerheidsstelsel en de loonvorming geleidelijk op te delen in twee elkaar beconcurrerende regionale stelsels – om zo de neergaande druk op de lonen en de uitkeringen nog op te drijven. Met dank aan de delegaties van Total en Degussa

Met hun initiatief voor het behoud van de federale sociale zekerheid hebben de syndicale delegaties van Total en Degussa de stilte doorbroken. In tegenstelling tot de vakbondsleidingen hebben deze delegaties een brede informatiecampagne gevoerd en nemen ze hun verantwoordelijkheid op om druk te zetten op de vakbondsleidingen om tot reële actie over te gaan. Op een ogenblik dat de politci en media spreken over “dé Belgen”, “dé Vlamingen” of “de Walen”, heeft de petitie “Red de solidariteit” de verdienste om de solidariteit van alle arbeiders voorop te stellen. Er zijn wel enkele kritieken te geven. Zo stelt de petitie: “De solidariteit tussen de rijkere en armere inwoners en de solidariteit tussen rijkere en armere regio’s zijn pijlers van onze Belgische samenleving.” Dat is juist in zoverre men daarmee bedoelt dat alle sociale en democratische verworvenheden in België afgedwongen zijn door de gezamenlijke strijd van Vlaamse, Franstalige, Duitstalige en migrantenarbeiders. Wat betreft België als staat, kan men enkel vaststellen dat dit is opgezet als een zeer ondemocratische constructie die de belangen van de heersende elite dient en zich daarvoor heeft gespecialiseerd in de verdeel-en-heerstactiek. De steun van heel wat personaliteiten heeft het initiatief breed in de media gegooid. Dat een aantal BV’s echter stelt dat “België een goed land is om in te leven en dat er liefst niet te veel moet verande-

Op 24 oktober kwamen op initiatief van BBTK en AC in Antwerpen zo’n 250 militanten samen voor een informatievergadering over het behoud van de sociale zekerheid. In de vragen aan ABVV-voorzitter De Leeuw en ACV-topvrouw Van Laer weerklonk een vraag naar actie, maar ook naar een politiek verlengstuk voor diegenen die opkomen voor meer solidariteit. ren”, zal bij de 15% armen in het land en al die gezinnen die moeten overleven met te lage lonen en uitkeringen op weinig overeenstemming kunnen rekenen. Wij bevechten de Vlaams-nationalistische elite die de Vlaamse arbeiders nog wat harder wil uitpersen, maar evengoed de Belgische elite van Lippens, Frère en Davignon die datzelfde wil doen in heel België. Een actieplan is nodig!

In een dankwoord aan allen die hun campagne voor het behoud van de federale sociale zekerheid hebben ondersteund, schrijven de syndicale delegaties van Total en Degussa “... hopelijk betekent 24 oktober voor de vakbewegingen ook de start naar meer”. LSP/MAS vervoegt hen in die hoop. De petitie was goed en moet doorgaan, maar meer is nodig. Overal in Europa ligt de “welvaartstaat” onder vuur. Daar waar men de aanvallen kon afslaan of de gevolgen ervan beperken, gebeurde dat steeds

met massale strijd, met betogingen, stakingen en algemene stakingen. Ook in België zal het niet volstaan om te “onderhandelen”. De delegaties van Total en Degussa hebben de stem van de solidariteit van alle werkenden en hun gezinnen luid doen weerklinken. Die solidariteit is één van de beste tradities van de Belgische arbeidersbeweging. Op het politieke terrein is die stem echter niet vertegenwoordigd. Het beste dat van de banden tussen de twee grote vakbonden en hun traditionele partijen nog kan worden verwacht, is dat ze de scherpste kantjes afvijlen – de aanvallen tegenhouden,, doen ze al zeer lang niet meer. Het goede nieuws dat een derde van het SP.a-congres voor de linksere kandidaat-voorzitter heeft gestemd, werd onmiddellijk overstemd door de staande ovatie voor Vande Lanotte, een van de voornaamste architecten van het paarse afbraakbeleid. Hoewel we de doelstellingen van SP.a-rood een warm hart toedragen, geloven we niet dat de SP.a nog

teruggewonnen kan worden voor arbeidersverzet en socialisme. De arbeiders hebben nood aan een eigen stem, van communautaristen en unitaristen onafhankelijk, vertaald in concrete actie en een programma. LSP/MAS roept in dat kader op om CAP te vervoegen, dat zich op haar conferentie van 20 oktober tot doel heeft gesteld om een nieuwe arbeiderspartij op te bouwen. Of CAP in de komende jaren effectief de krachten kan verzamelen om die doelstelling te realiseren, is allesbehalve zeker. Dat zal in hoge mate afhangen van de strijd in de samenleving en de manier waarop CAP zich daarin kan opbouwen. Maar op dit moment is het het enige initiatief in die richting, dat bereid is werkenden, werklozen, gepensioneerden en jongeren te organiseren tegen het asociale beleid en daarbij aan groepen en individuen toelaat hun eigenheid te bewaren en een open discussie te voeren over welke standpunten CAP als geheel inneemt.

Energie

Liberalisering leidt tot prijsstijgingen

D

K a r e l M o rt i e r

e l iberal iser ing van de energiemarkt werd door de traditionele partijen naar voor geschoven als een middel om de energieprijzen te verminderen en te zorgen voor een betere dienstverlening. Steve Stevaert (SP.a) stelde dat de liberalisering van de energiemarkt “goed voor de mensen” zou zijn en dus een socialistische maatregel. Vandaag zien we dat er van die vermindering van de energieprijzen weinig in huis is gekomen. De enigen die baat hebben bij de liberalisering van de energiemarkt, zijn

de aandeelhouders van de energiemaatschappijen die op de rug van de gezinnen en ondernemingen megawinsten in de wacht slepen. In 2006 maakte Electrabel een winst van 2,3 miljard euro. In plaats van toe te geven dat de liberalisering van de energiemarkt één grote mislukking is, lijkt men nu te pleiten voor een verdere liberalisering van de energiemarkt. Vorig jaar waren er 90.000 huishoudens die problemen hadden om hun energierekeningen te betalen. Dit belet de energiemaatschappijen niet om opnieuw forse prijsstijgingen door te voeren. Op 1 oktober verhoogde Electrabel de prijs van

gas met maar liefst 17%, waardoor huishoudens gemiddeld bijna 200 euro meer zullen moeten betalen voor hun gas. Het aantal mensen dat hun energierekening niet meer kan betalen, zal wellicht fors toenemen. De energieprijzen zijn immers niet de enige prijzen die door het dak gaan. Zowat alle basisgoederen zoals melk, brood zullen volgend jaar fors duurder worden. De energieprijzen zouden stijgen “omwille van de internationale markt”. Dat is maar een deel van het verhaal. De belangrijkste reden van het stijgen van de prijzen, is dat de energiemaatschappijen zelf de prijzen kunnen bepalen. En dan spelen

de belangen van de aandeelhouders een grote rol. Electrabel wordt in de media en door verschillende politici voorgesteld als de grote boeman die misbruik maakt van haar dominante marktpositie om de prijzen kunstmatig hoog te houden. De politici proberen op die manier hun verantwoordelijkheid te ontlopen. Zij hebben de beslissing genomen om Electrabel te privatiseren en te verkopen aan een buitenlandse multinational. Hadden ze gedacht dat de aandeelhouders van Suez geïnteresseerd zouden zijn in de problemen die mensen ondervinden om hun rekening te betalen, of dat ze met de

glimlach hun extreem winstgevende kerncentrales zouden sluiten omdat die slecht zijn voor het milieu? Het opdelen van Electrabel in verschillende delen zal het probleem niet oplossen. In andere landen met meerdere grote spelers op de markt, zijn er dezelfde problemen. De enige garantie voor een betaalbare, veilige en duurzame voorziening in onze energiebehoeften is de hernationalisering van de energieproductie zodat de bevolking kan beslissen hoeveel er wordt geproduceerd, op welke manier en voor welke prijs. http://www.lsp- mas.be /lsp

/electrabel /

Socialistisch Links

politiek

www.socialisme.be november 2007

CAP-conferentie brengt meer duidelijkheid en verkozen structuur

D

e conferentie van 20 oktober gaf CAP een duidelijker profiel en sterkere structuren. Na de verkiezingen van 10 juni bleek dat daar dringend nood aan was. Er is een openheid en een zoektocht naar een alternatief, maar CAP had te kampen met een weinig professionele organisatie en een vaag profiel. Politiek profiel van CAP

De conferentie van 20 oktober gaf CAP een duidelijker profiel als “zelfstandige politieke beweging die, in dialoog met partners, de vorming van een nieuwe arbeiderspartij (d.w.z. een partij van diegenen die leven van een loon of een uitkering en hun gezinnen wil bevorderen). CAP komt op voor het vervullen van de behoeften van iedereen door de ver-

dediging en uitbreiding van collectieve openbare dienstverlening, en verzet zich tegen een maatschappij die enkel gericht is op winstbejag. De politiek van privatisering en liberalisering ondermijnt ons sociaal weefsel, onze leefomgeving en onze werkvoorwaarden.” Een minderheid wou het profiel algemener houden: CAP als formatie die opkomt voor de vorming van “een nieuwe partij” en daartoe “stap voor stap werkt aan een programma voor een andere maatschappij en een andere politiek, gebaseerd op de noden van de meerderheid van de bevolking.” Structuur

Een ambitieus project heeft middelen nodig. Met maandelijkse vaste inkomsten kunnen we daartoe stappen vooruit zetten. We vragen voort-

aan 1 (of meer...) euro per maand van CAP-leden. Uiteraard zal deze norm flexibel moeten worden toegepast: de hoogte van het lidgeld mag geen rem zijn om CAP te vervoegen. Er werden ook nationale structuren verkozen: een nationaal comité met twee vertegenwoordigers per provincie en een nationaal secretariaat bestaande uit 12 leden. De werking in Brussel-Halle-Vilvoorde wordt als provincie gezien, maar leden in de Brusselse rand kunnen kiezen of ze aansluiten bij de werking in Vlaams Brabant of die in Brussel. Van de 16 kandidaten voor het nationaal comité waren er 5 vertegenwoordigers van LSP/MAS en van de 12 secretariaatsleden waren dat er 3. Tijdens de voorstelling van de kandidaten bleken er plots een aantal extra kandidaten te zijn, waaronder Lode Van Outrive, die niet aanwezig was op de conferentie. Dat leek

vreemd na eerdere commentaren van Lode dat CAP ten dode is opgeschreven. Zijn kandidatuur werd uiteindelijk ingetrokken. Jules D’Oultremont en diens Limburgse groep blijven verder samenwerken met CAP, zonder onmiddellijk in de leidinggevende structuren actief te worden. Jef Sleeckx was wel kandidaat en werd verkozen in het secretariaat. Verdere campagnes

Nu een aantal problemen inzake structurering en profilering van CAP een begin van een antwoord hebben gekregen, zal het er op aankomen om via concrete campagnes te bouwen aan een politiek alternatief. In de namiddag van de conferentie werden een aantal campagnes voorgesteld. Een delegee van Total kwam de campagne “voor het behoud van



de sociale zekerheid” voorstellen. Verder stelde Frans Leens een campagne voor tegen het nieuwe project voor een Europese Grondwet en tegen het neoliberale Europa. Georges Declerck had het over de campagnes tegen de sluiting van postkantoren. Andere sprekers gingen in op tal van andere initiatieven waar CAP al dan niet direct bij betrokken is. Het globale bilan van de conferentie is positief, ook al kwamen een aantal zwakheden naar voor. Er zal een sterkere structuur nodig zijn. Het is geen schande dat CAP als nieuwe beweging nog wat worstelt om daar te geraken, maar het wordt frustrerend als iedere stap vooruit zo moeilijk is. Op 20 oktober zijn een aantal stappen vooruit gezet. Nu zal het erop aankomen om die te concretiseren en in te vullen! http://www.anderepolitiek.be

Burgerij is politiek zwak, maar wanneer gaan de vakbonden in actie? SocialistischLinks Onze mening

Ver.Uitg: Fr. Bliki, Brusselmansln 11, 1140 Brussel

D

door

Peter Delsing

e gesprekken over de regeringsvorming zijn bij het schrijven van dit artikel op weg om een nieuw record te vestigen. Bij gebrek aan verbeteringen op het vlak van koopkracht, werkzekerheid of gezondheidszorg zijn de politici van de patroons verplicht uit een ander vaatje te tappen. Ze hebben zich ingegraven in een communautaire stellingenoorlog. Of dit leidt tot een regimecrisis voor de burgerij zal de komende weken moeten blijken. En zelfs al komt er een regering van christen-democraten en liberalen, dan nog zal rooms-blauw een weinig stabiele regering vormen. Tijdens de onderhandelingen vond een waarschuwingsstaking plaats van ACOD-spoor tegen de plannen rond een minimumdienstverlening. De ACOD-leiding liet haar leden “individueel” beslissen over één uur staking. Dit was geen duidelijk ordewoord. De kracht van de arbeiders ligt juist in de collectieve actie en discussie. Er waren voor de vakbond efficiëntere methodes om een signaal uit te zenden, door gezamenlijke werkonderbrekingen bijvoorbeeld. In zekere zin gaf deze staking wel een treffend beeld van de huidige politieke situatie. De burgerij heeft een probleem met de huidige generatie van haar politieke personeel. Die politici lijken niet in staat te zijn om de belangen op langere termijn van de patroons en hun systeem te verdedigen. Anderzijds beschikken de arbeiders nog niet over een leiding om de politiek zwakke en verdeelde burgerij in het defensief te duwen door collectieve actie. Dit gemis toont zich zowel op

syndicaal als op politiek vlak, in het ontbreken van een brede arbeiderspartij. Eveneens eind oktober vond in Antwerpen een syndicaal debat plaats omtrent “Red de solidariteit”. Ook hier weerklonk de roep naar actie vanuit de zaal, en werd de vraag gesteld naar een politieke vertegenwoordiging van de arbeiders. De bijeenkomst toonde aan dat de karikatuur van de “egoïstische Vlamingen die de sociale zekerheid willen splitsen”, gepropageerd door de burgerlijke Franstalige politici, heel eenzijdig is. Zowel Vlaamse, Brusselse als Waalse arbeiders zullen te lijden hebben onder de maatregelen van een rooms-blauwe regering: besparingen in de gezondheidszorg, het schrappen van meer dan 10.000 jobs bij de ambtenaren, de mogelijkheid om jongeren vanaf 14 jaar in jeugdgevangenissen te steken. Een nieuwe regering zal veel minder kunnen profiteren van

Edito

economische groei. De budgetten dreigen jarenlang in het rood te gaan. Dit betekent besparingen van een niveau die Leterme, Reynders, etc. zich nu nog niet wensen in te beelden. En ondertussen vinden de Vlaamse liberalen dat het allemaal nog wat sneller mag gaan: beperking van de werklozensteun in de tijd, versoepeling van het ontslagrecht, meer lastenverlagingen,... Zelfs als rooms-blauw toch mislukt, zou het in een “tripartite” - met de sociaaldemocratie - nog moeilijker worden om programmapunten binnen te halen. De “kritiek” van de SP.a en de PS op dit spektakel? Veel geblaat, weinig wol. Vandenbroucke hoopt op een “Vlaamse” overwinning: hij vindt de asociale splitsing van het arbeidsmarktbeleid belangrijker dan de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Laurette Onckelinckx probeert zich op te werpen als de Jeanne d’Arc van “de Franstaligen”, met inbegrip van superrijken als Albert Frère blijkbaar. Over de eengemaakte belangen van alle arbeiders in dit land? Geen woord. CAP moet, in de turbulente periode die zich aandient, van elke strijdbeweging gebruik maken om een echt solidaire politiek naar voren te brengen. Op de piketten, in de wijken en in de scholen. Een programma dat de rijken doet betalen zou de komende jaren een belangrijke echo kunnen vinden.

KORT

Mechelen: Charleroi aan de Dijle?

Gentse liberalen: wat we zelf doen, doen we beter

Mechelen kwam de afgelopen Na de corruptieschandalen bij de weken meermaals in het nieuws. PS in Charleroi, moeten de Gentse Jeugdschepen Gennez werd verko- liberalen gedacht hebben dat zij bezen tot nieuwe SP.a-voorzitter maar ter konden. Het “goede bestuur” van moest eerst proberen afstand te ne- de Vlaamse regering zorgde ervoor men van de administratieve vervol- dat minister Fientje Moerman ontslag ging van jonge skaters in de stad. De moest nemen, nadat details uitlekten overlastbelasting lijkt een succes te over een dubieus contract met haar zijn in Mechelen: te luide GSM’s liberale vriend Guy Serraes die drie of te lawaaierige jongeren kun- keer 65.340 euro kreeg voor onder nen zo een boete krijgen! Intussen meer een reeks sollicitatietips (genre bleek de echte overlast vanuit een “eet geen look voor je gaat solliciteren” andere hoek te komen. of: “maak nooit neSchepen Stevens van gatieve opmerkingen de stadslijst van burgeover huidige of vroemeester Somers moest gere werkgevers” – een ontslag nemen na frautip die Rudy Aernoudt de rond het contract in het verkeerde keelmet het signalisatiebegat was geschoten...). drijf dat verkeersborVoor een dergelijke den moest leveren. Een som een aantal open ander bedrijf schonk deuren intrappen, is 10.000 eu ro aan de niet zo moeilijk. De verkiezingscampagne redactie van dit blad van Stevens. Toevallig verklaart zich bereid kreeg dat bedrijf heel om voor 65.000 euro wat bouwcontracten een nog langere opvan de stad toegewesomming van tips te zen. maken.



Socialistisch Links

syndicaal

www.socialisme.be november 2007

Bayer /L anxess . 3,5 miljard euro winst 379 jobs bedreigd

B

nadruk te leggen op de bedreiging van de veiligheid. Hiermee is een eerste stap gezet in een krachtsmeting die ongetwijfeld nog enige maanden zal duren. Eerdere besparingsplannen van Bayer zijn reeds tegengehouden door het personeel, een

D o o r G e e rt C o o l

l ijkbaar waren de w i nstcijfers voor de Bayergroep n iet vol doende. In 2006 steeg de winst met 14% tot 3,5 miljard euro: een nieuw record voor de groep. Die winst werd voornamelijk gebruikt om de aandeelhouders tevreden te stellen met mooie cadeaus. Voor de arbeiders van de groep heeft de directie minder lekkers. Daar worden besparingen en afvloeiingen aangekondigd. De directie van Bayer/Lanxess wil de komende jaren de winsten verder opdrijven en wil daartoe een hard besparingsplan doorvoeren. Via outsourcing en het opsplitsen van het bedrijf wil het de arbeidsvoorwaarden en lonen aanpakken. Hierdoor worden in Antwerpen 379 jobs bedreigd. De directie goochelt wat met cijfers, maar het resultaat van de herstructureringen zou inhouden dat er bij Bayer 244 jobs verloren gaan (126 in de operatie Mustang, 66 door het opzeggen van de dienstverleningsovereenkomsten, 23 mensen moeten overstappen van Bayer naar Lanxess en 28 functies worden geoutsourced) en bij Lanxess 135 (65 jobs die geoutsourced worden, 9 moeten overstappen van Lanxess naar Bayer). Als antwoord op de patronale plannen zijn de vakbonden van Bayer/ Lanxess onmiddellijk overgegaan tot het informeren van de arbeiders en het organiseren van een aantal gerichte acties, onder meer rond de veiligheid die ook bedreigd wordt

eerder splitsingsplan tussen Bayer en Lanxess eveneens. Telkens gebeurde dit op basis van de kracht van eengemaakt verzet en solidariteit. Daar zullen de arbeiders zich ook de komende maanden op moeten baseren! www.lsp- mas.be /lsp/chemie

Waarom besparen op de arbeiders?

door de mogelijke outsourcing van de veiligheidsdiensten. Op een bijzondere ondernemingsraad op woensdag 17 oktober, kondigde de directie aan dat de afbouw van interventiediensten (zoals brandweer) en medische diensten zou herbekeken worden. Ook zouden arbeiders die door outsourcing getroffen worden de modaliteiten van hun arbeidsovereenkomst met Bayer of Lanxess behouden. Dat is belangrijk om de loon- en arbeidsvoorwaarden te behouden. Rond de herziening van de besparingen op de veiligheidsdiensten is het niet duidelijk hoe ver die “herziening” van de plannen zal gaan, maar er is bereidheid om te onderhandelen. Deze toegevingen van de directie waren belangrijk bij de opening van de onderhandelingen over de

geplande herstructureringen. Het leidde ertoe dat de acties tijdelijk werden opgeschort tot de verdere onderhandelingen over andere aspecten van de herstructureringen worden gevoerd. Daarover zit het personeel immers nog met veel vragen en de onderhandelingen zouden nog maanden kunnen duren. Het is belangrijk dat de onderhandelingen van start gaan na enkele toegevingen van de directies die volgden op enkele goed georganiseerde acties, waarin de solidariteit van alle arbeiders in de verschillende Antwerpse vestigingen van Bayer en Lanxess sterk tot uiting kwam. Bovendien slaagden de vakbonden erin de winstcijfers van de groep tegenover de geplande afvloeiingen te plaatsen en ook werd de discussie open getrokken door

1. Is het personeel niet productief genoeg?  in 2003 behaalde Bayer met 2.072 een omzet van 1.134 miljoen euro of 0,55 miljoen euro per arbeider  in 2006 behaalde Bayer met 917 arbeiders een omzet van 1.100 miljoen euro of 1,1 miljoen euro per arbeider Er was dus een verdubbeling van de productiviteit op 4 jaar! 2. Zijn

de lonen te hoog en bijge-

volg onbetaalbaar?

In 2006 waren de lonen en personeelskosten goed voor 8,7% van de omzet. Dat is dus slechts een uiterst miniem deel van de omzet. Toch wordt dit argument aangehaald. Zo stelde Ulrich Koemm (topman van

Lanxess) in mei 2006 in de Gazet van Antwerpen: “Een chemiearbeider in Antwerpen heeft bijna zestig dagen vakantie per jaar. Dat is te veel. In China hebben ze er hooguit 15.” Blijkbaar wil de directie Chinese loon- en arbeidsvoorwaarden in Antwerpen? 3. Is de belastingsdruk te hoog? Onder meer door de notionele intrestaftrek van Verhofstadt is de reële belastingsdruk bij Bayer/ Lanxess afgenomen tot 7,8%. Als dat nog naar beneden moet, zal Bayer/Lanxess binnenkort geen belastingen betalen, maar enkel gemeenschapsmiddelen cadeau krijgen.

Hoe wordt bespaard? 1. Splitsen om te besparen Een eerste manier om te besparen is door het bedrijf verder op te splitsen in Bayer en Lanxess. In november 2003 werd aangekondigd dat een aantal activiteiten zouden worden afgestoten. In december 2003 volgde een akkoord over de structuur in Antwerpen: er kwam een splitsing, maar er bleef één ondernemingsraad en één comité preventie en bescherming op het werk. Tegelijk werd een werkzekerheidsgarantie vastgelegd in een CAO, met opvallend hoge premies bij eventuele ontslagen. In deze CAO is ook bepaald dat er één technische bedrijfseenheid wordt gevormd. Deze CAO loopt tot 31 december 2008. Nu willen de directies een aantal samenwerkingsakkoorden af bouwen, er zijn momenteel een 70-tal dienstverleningscontracten tussen beide bedrijven. Deze samenwerking wordt ter discussie gesteld om sneller en doeltreffender te kunnen besparen. De hele splitsing van Lanxess uit de Bayergroep heeft dat doel: eind 2003 waren er nog 20.423

arbeiders bij wat nu Lanxess is, eind juni 2007 stond de teller op 16.400. Eén op de vijf jobs is verdwenen op vier jaar tijd! 2. Outsourcen om te besparen Een andere manier om goedkoper te kunnen worden, is door wat “outsourcing” wordt genoemd: bepaalde diensten worden niet langer intern geleverd, maar uitbesteed aan bedrijven die de diensten komen leveren (zogenaamde providers). Zo kan gewerkt worden met personeel dat voor kleine dienstverleningsbedrijfjes werkt (zonder degelijke syndicale werking of goede arbeids- en loonsvoorwaarden) en bovendien kan de flexibiliteit verder worden opgedreven. Outsourcing is een vorm van “mensenhandel” om te besparen op de kap van de arbeiders. 3. Besparen op de veiligheid Eén van de bedreigde diensten bij Bayer/Lanxess is de veiligheidsdienst en de medische dienst. Zoals arbeiders van deze dienst stelden in

de media, is dit bijzonder gevaarlijk, niet alleen in de fabriek zelf, maar voor de volledige omgeving. Door de veiligheid uit te besteden of erop te besparen, wordt met mensenlevens gespeeld. Een chemisch bedrijf is immers een Seveso-bedrijf, geen koekjesfabriek! Maar de brandweer “kost” het bedrijf jaarlijks 6 miljoen euro en dat is teveel voor de winsthonger van de aandeelhouders. 4. Met minder volk meer produceren

Tenslotte wil de directie de omzet op hetzelfde niveau houden, maar dan wel met minder personeel. Blijkbaar wordt erop gerekend dat de enorme toename van de productiviteit de afgelopen jaren wordt verdergezet. Met minder volk meer produceren, dat is de natte droom van aandeelhouders (en hun portemonnee), maar voor de arbeiders kan het steeds meer een nachtmerrie worden (met stress, onmenselijke druk, moeilijke arbeidsomstandigheden,…).

Acties tonen solidariteit

Zaterdag 22 september. Gazet van Antwerpen publiceert een artikel over het mogelijk verdwijnen van 300 jobs bij Bayer/Lanxess. De krant beschikt over gedetailleerde informatie daaromtrent. Maandag 24 september. De directie kondigt een bijzondere ondernemingsraad aan om over de geruchten te spreken. De vakbonden verspreiden een pamflet waarin duidelijkheid wordt geëist van de directie. Woensdag 26 september. De directie kondigt haar plannen aan waaruit blijkt dat 379 jobs bedreigd zijn. De vakbonden verspreiden onmiddellijk een pamflet waarin de winstcijfers van het bedrijf worden gepubliceerd, alsook de productiviteit van de arbeiders. Vrijdag 28 september. Er worden personeelsvergaderingen georganiseerd om de arbeiders in te lichten over de besparingsplannen van de directie en het verzet ertegen.

Dinsdag 2 oktober. De arbeiders houden een actiedag tegen de geplande aanvallen op de veiligheid. Er werd een actie gehouden voor de centrale gebouwen van het bedrijf. Vrijdag 5 en maandag 8 oktober. Syndicale toelichtingen over de stand van zaken. Maandag 15 oktober. De arbeiders houden de toegang tot het bedrijf geblokkeerd voor onderaannemers en vrachtwagens. Woensdag 17 oktober. Naar aanleiding van de bijzondere ondernemingsraad houdt het personeel een mars tegen de afbraakpolitiek. Ruim 500 arbeiders trekken op de Scheldelaan naar een aantal naburige bedrijven, zoals Degussa, waar de vakbondsmilitanten hun solidariteit betuigen. Op de bijzondere ondernemingsraad kondigde de directie aan dat er openingen zijn inzake de outsourcing en het veiligheidspersoneel.

Socialistisch Links

sociaal

www.socialisme.be november 2007

Syndicaal kort Minimale stakingsdiensten bij het spoor

Na de grootste staking van het Franse spoorpersoneel sinds 1995, was er ook hier protest tegen het idee van minimumdiensten. In Frankrijk handelde de discussie ook over de pensioenen van de spoormannen en –vrouwen. Sarkozy wil het personeel verdelen en bepaalde groepen één voor één aanpakken. Het grote verzet van het Franse spoorpersoneel stond in contrast met de acties bij ons. Ook hier wordt gediscussieerd over minimumdiensten bij het openbaar vervoer. Bij het spoor waren er acties aangekondigd op 26 oktober. De oproep was verwarrend: het personeel werd gevraagd om een uur het werk neer te leggen naargelang het hen uitkwam. Dat is een recept voor het ondermijnen van het collectieve aspect van stakingen, net het sterkste kenmerk van deze actievorm. Gevolg: nog voor de minimale dienstverlening wordt doorgevoerd, zien we al de “minimale stakingsdiensten”. Deze actie volstaat niet. Enkel door met personeel en gebruikers samen in het verzet te gaan tegen de neoliberale visie op openbaar vervoer, zal het mogelijk zijn om een verdere afbraak tegen te houden.

Openbare diensten bedreigd

Hetgeen nog overblijft van overheidscontrole op Belgacom zal verder verdwijnen als het van de rooms-blauwe onderhandelaars afhangt. Belgacom werd al grotendeels verkocht, waardoor de privé het al langer voor het zeggen heeft in het telecombedrijf. De gevolgen waren er ook naar: in 2006 maakte Belgacom 6,1 miljard euro winst, terwijl sinds begin jaren 1990 zowat de helft van het personeel verdween. Eerst moeten wel nog wat cadeaus geïnd worden. Belgacom zal een tussentijds dividend betalen van 170 miljoen euro. Daarvan zal zowat 91 miljoen euro in de staatskas terechtkomen. Dat moet de minder goede cijfers voor de staatskas wat compenseren. Na Belgacom zal mogelijk De Post volgen. Er is nog geen akkoord over de totale uitverkoop van De Post, maar het wordt “bespreekbaar” gemaakt. Wat kan nadien nog volgen. Het spoor?



Sicko: Commercialisering gezondheidszorg ook bij ons een groeiend probleem! door een correspondent

H

et horrorbeeld dat Sicko (de nieuwe f i lm van Michael Moore) geeft van de Amerikaanse geprivatiseerde gezondheidszorg is ook bij ons steeds meer realiteit. Het debat over de privatisering van de gezondheidszorg wordt steeds meer gevoerd en intussen ligt nu reeds een grotere nadruk bij de individuele gebruikers. Overheid komt steeds minder tussen

België geeft momenteel 10,1% van zijn bbp uit aan gezondheidszorg: een beperkte stijging in vergelijking met een aantal jaren geleden. Reden genoeg om meer ruimte te laten aan commerciële initiatieven. Dat dit een bedreiging vormt voor wie de zorgen het meeste nodig heeft, is evident. Zelfs Guy Peeters van de Socialistische Mutualiteiten moet erkennen: “75 % van de uitgaven in de ziekteverzekering gaat naar 10% van de populatie. Met zulke cijfers in je achterhoofd weet je dat in een geprivatiseerde markt winst staat of valt met het selecteren van de juiste risico’s. Het gevolg is dat sommige risico’s - chronisch zieken, ouderen snel uit de boot zouden vallen.” Een grotere impact van commerciële initiatieven leidt ertoe dat we meer moeten betalen. Dat is een tendens die nu reeds bezig is. In 1995 kwam de overheid tussen voor 78,5% van de gezondheidsuitgaven, in 2003 was dat nog 71,1%. In 2005 stond de overheid nog slechts in voor zo’n 68%. Met andere woorden: het aandeel dat we zelf uit eigen zakken (al dan niet via private verzekeraars) moeten betalen is gestegen van zo’n 20% tot 30% (in Frankrijk bedraagt dit 24%, in Duitsland 22% en in Zweden 15%). Bijna een derde van de kosten betalen

we zelf, waardoor het solidariteitsprincipe wordt ondermijnd. Sluimerend oprukken van de private gezondheidszorg

In de ziekenhuizen is er een toename van het aantal private raadplegingen dat specialisten verrichten, ook binnen de muren van het ziekenhuis. Dat zou een gevolg zijn van de onderfinanciering van de ziekenhuizen, waardoor dokters en specialisten extra middelen creëren door private praktijken op te zetten in ziekenhuizen. Alleen is de patiënt wel de dupe. Knack gaf in een artikel over “klassengeneeskunde” het voorbeeld van een vrouw die een afspraak vroeg bij een endocrinoloog in het UZ te Jette, waar haar werd verteld dat er een wachttijd van 5 weken was, tenzij ze een gepersonaliseerde afspraak wou, die 50 tot 60 euro zou kosten en niet integraal wordt terugbetaald (in bepaalde ziekenhuizen wordt overigens makkelijk over de 100 euro gegaan…). Resultaat van deze evoluties in de gezondheidszorg: gezondheid loopt bijna parallel met het inkomen. De verschillen inzake gezondheid en zelfs inzake de levensverwachting lopen uiteen naargelang de middelen en mogelijkheden van de bevolking. Een laaggeschoolde sterft gemiddeld drie tot vijf jaar vroeger dan een hooggeschoolde, een kind met twee werkloze ouders heeft ongeveer de helft meer kans op vroeggeboorte en zelfs dubbel zoveel kans om dood geboren te worden dan een kind met ten minste één ouder die werkt. De aanhoudende commercialisering en privatisering zal de kloof tussen arm en rijk enkel maar sterker doen toenemen. Tijd om tegen de commercie in verzet te gaan! polsslagnonprofit.blogspot.com

Actie LBC aan avant-première Sicko in Gent

Naar aanleiding van de avant-première van de film ‘Sicko’ tijdens het Gents Filmfestival voerde de LBC actie aan de Kinepolis. De bediendenbond van het ACV is al een tijdje bezig rond het thema ‘commercialisering van de gezondheidszorg’. Aan de filmzaal werd een toespraak gehouden en dook een lookalike van Michael Moore op die de aanwezigen waarschuwde voor de commercialisering van de gezondheidszorg.

Oostends model jongerenwerkloosheid gebaseerd op leugens

I

door

Jeroen Demuynck

n de voorbije maanden werd vaak verwezen naar het succes van “het Oostendse model” voor werklozenbegeleiding. Dit model combineert intensieve opvolging en vorming van werklozen met sancties voor de ‘weigeraars’. Nu blijkt uit cijfers van socioloog Jan Hertogen dat dit model een stuk minder succesvol is dan gepretendeerd werd. Oostende kent al lang een hoge werkloosheidsgraad, vooral laaggeschoolde jongeren raken er erg moeilijk aan de slag. Des te verwonderlijk waren dan ook de berichten dat de werkloosheid onder laaggeschoolde jongeren gedaald was met 68%. Dit werd toegedicht aan het zogenaamde “Oostendse model”. Dit model voorziet in een intensie-

vere opvolging van openstaande vacatures en meer aandacht voor oriëntatiegesprekken, cursussen en opleidingen. De realiteit bleek veel minder rooskleurig dan werd beweerd, zoals socioloog Jan Hertogen ontdekte. Ten eerste werd het model vooral gebruikt om jongeren te kunnen schorsen en ze op die manier uit de werkloosheidsstatistieken te krijgen. Daarnaast werd er ook gebruik gemaakt van andere creatieve oplossingen. Zo werden jongeren die een cursus volgden, geclassificeerd als “werkzoekenden in opleiding”. Hierdoor verdwenen ze uit de werkloosheidscijfers zonder dat ze werk gevonden hadden. Dit is zonder meer één van de meest frappante voorbeelden van hoe politici de werkloosheidscijfers bewerken en vervormen om er beter uit

te komen, maar het is zeker niet het Om schorsing en daaraan gekopenige. Arbeiders die verplicht op pelde armoede te vermijden, moeten (brug)pensioen moeten na een her- werklozen gelijk welke job aanvaarstructurering in hun bedrijf, komen den tegen gelijk welk statuut. Dit bebijvoorbeeld niet in de werkloos- tekent ultraflexibele, onderbetaalde heidscijfers voor. Of er zijn ook de jobs, die niet volstaan om een defhalftijdsen en interim-arbeiders die tige levensstandaard mee op te bouop zoek zijn naar een voltijdse job, wen. Zelfs interimjobs tellen in het terwijl ze moeten rondkomen met jongerenwerkplan van VDB mee als een laag en onzeker loon. “werk”. Zo wordt ook de druk opgeOp deze manier voert men de druk voerd op diegenen die vandaag wel op jongeren en werklozen in het al- al werk hebben, om de concurrentie gemeen verder op. Het beeld wordt aan te gaan, en langer te werken tegeschetst dat overal jobs te rapen gen een lager loon. zijn en dat werklozen parasiteren. Er moet een halt toegeroepen worVervolgens gaat men jongeren sti- den aan alle onzekere en onderbetaalmuleren (lees: onder druk zetten) om de nepjobs en er moet werk gemaakt een job te vinden. Hierdoor werden worden van vaste jobs met een goed in 2006 in totaal 49.512 werklozen statuut. Dit zal enkel mogelijk zijn geschorst van hun uitkering. Ter ver- via een verregaande arbeidsherverdegelijking: dat is net geen 17 keer meer ling. Daarom verdedigen wij een 32mensen zonder inkomen dan bij VW. urenweek met bijkomende aanwerEen sociaal drama zonder weerga. vingen en zonder loonverlies.

Socialistisch Links

DOSSIER



www.socialisme.be november 2007

Is een wereldwijde economische crisis onafwendbaar? Dossier

door

K r i s to f V e r s ly p e

Wat voorafging...

D

e afgelopen jaren was de koopkrachttoename van de bevolking in de VS de basis voor de wereldwijde economische groei. Deze toename was gebaseerd op goedkope kredieten, waarmee gezinnen in combinatie met de toename van hun virtuele rijkdom (hun huis) gestimuleerd werden goedkope leningen aan te gaan. Ze kochten dus met geld dat ze nog moesten verdienen. Dat terwijl het gemiddeld reële loon van de Amerikaanse gezinnen de laatste jaren daalde. Opeenvolgende renteverhogingen brachten steeds meer gezinnen in de problemen. Sinds ongeveer een jaar ontwikkelde zich daardoor een crisis op de VS huizenmarkt. De afgelopen drie maand zorgde deze verergende crisis ervoor dat financiële instellingen die hypotheken verschaften of direct of indirect er handel mee dreven, in de problemen kwamen. Twee miljoen mensen verloren hun huis of dreigen hun huis te verliezen. Tienduizenden mensen werden ontslagen. Doordat banken plots veel hogere rentevoeten eisten voor risicovollere leningen ontstond een kredietschaarste, waardoor de crisis zich naar andere sectoren dreigde te verspreiden. Centrale banken probeerden dit te counteren door de banken honderden miljarden aan kredieten ter beschikking te stellen.

te in september zijn laagste niveau sinds maart 1993. In september waren er 223.538 gezinnen die hun hypotheek niet konden afbetalen, een verdubbeling t.o.v. een jaar eerder. Het vertrouwen van de Amerikaanse huizenbouwers bereikte in september dan ook zijn laagste punt sinds de metingen 22 jaar geleden begonnen. Greenspan, de voormalige voorzitter van de Fed (Amerikaanse centrale bank) stelde dat de val van de huizenprijzen “groter zal zijn dan de meeste mensen verwachten” en niet verbaasd te zullen zijn als de daling zich “in dubbele cijfers” zal uitdrukken. Volgens David Rosenberg (Meryl Lynch) kan dit oplopen tot een nooit geziene 20%. Volgens Robert Shiller (Yale University) zullen we mogelijks te maken hebben met de grootste ineenstorting van de huizenprijzen sinds “The Great Depression” die begon met de beurscrash in 1929. Zoiets zou uiteraard een enorme impact hebben op de economie. De huizencrisis lijkt dus aan momentum te winnen. Dit kan een sneeuwbaleffect veroorzaken als woningeigenaars nog snel hun woning willen verkopen, terwijl er nu al een overvloed aan te koop staande woningen is. Door de kredietcrisis hanteren banken wereldwijd veel strengere (en duurdere) voorwaarden om te lenen, wat volgens de ECB in het komende kwartaal enkel zal verergeren. Dit heeft niet alleen gevolgen voor gezinnen die een hypotheek willen aangaan, maar ook voor bedrijven en kan zo ook een breder effect hebben op de (wereld)economie.

VS huizencrisis verdiept

De huizenmarkt zakt verder weg en het einde lijkt nog niet in zicht. Het aantal verkochte huizen daalde in augustus met 6,5% tot het laagste niveau sinds het begin van die metingen in 2001, 22% lager dan een jaar eerder. De verkoopprijs die huizenbouwers vroegen lag in augustus 7,5% lager dan een jaar eerder. De bouw van nieuwe woningen bereik-

VS-economie verzwakt

De huizencrisis en de daaruit volgende kredietcrisis besmetten ook andere delen van de economie. De Fed gaf halverwege oktober toe dat de VS economie sinds begin september inderdaad vertraagt. Het IMF heeft zijn groeiverwachtingen voor de VS in 2008 met 0,9% naar beneden bijgesteld tot 1,9%, wat te weinig

is om de werkgelegenheid op peil te houden. Nu al is een stijging van de werkloosheid merkbaar. De fabrieksorders daalden in augustus het scherpst sinds begin dit jaar (-3,3%). De huidige exporttoename van de VS is momenteel dus niet in staat koopkrachtdaling van de gezinnen te compenseren. De winst van een aantal grote banken en van o.a. bouwmateriaalproducent Caterpillar liepen alvast fors terug in het derde kwartaal. De Amerikaanse economie sputtert. De lagere rente en de slechte economische verwachtingen maken de dollar bovendien minder aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders en zakte ze in sneltempo dieper weg dan ooit, niet allee ten opzichte van de Euro, maar ook ten opzicht van andere munten. Een verder verzwakkende VS-economie kan leiden tot dumping van de dollar door beleggers, waardoor een wereldwijde crisis enkel waarschijnlijker wordt. Renteverlaging brengt weinig soelaas

De Fed verlaagde midden september o.a. de basisrente drastisch met 0,50% om zo de economie impulsen te geven. Daardoor steeg initi-

eel de inflatievrees en daarmee de VS kan zich, mede daardoor, verlangetermijnrente, waaraan meestal spreiden naar andere landen. In de de hypotheekrente gekoppeld wordt OESO-landen bijvoorbeeld zijn de en hypotheken dus duurder werden woningprijzen sneller gestegen dan (!). De renteverlaging leek later toch in de VS (+70% tegen +50% sinds niet veel direct effect te hebben op 1990). In Spanje, Ierland en Grootde inflatie, waardoor die vrees wat Brittannië verdubbelden in die periverdween en de Fed in de nabije ode de prijzen en hebben de gezinnen toekomst verdere verlagingen over- bovendien veel minder financiële reweegt. Op termijn kunnen de stij- serves, wat die landen des te kwetsgende grondstofprijzen wel leiden baarder maakt. Heel wat landen zien tot groeiende inflatie. hun exportpositie door de zwakRenteverlagingen door de Fed kun- ke dollar verzwakken. De Euro zit nen ten hoogste zorgen voor een uit- bijvoorbeeld al een tijdje boven de stel van executie, aangezien ze enkel ‘pijngrens’ van 1,40$/€. Uiteraard kopen op krediet trachten te stimu- dreigen ook hoge grondstofprijzen leren. Maar door de daling van het hun tol te eisen en de inflatie aan te reële loon van de VS gezinnen en wakkeren. de woningprijzen, plus een al hoge Het IMF heeft dan ook de wereldschuldgraad van die gezinnen, zullen wijde groeiverwachtingen bijgesteld renteverlagingen maar een beperkt en stelde eerder dat “de financiëen tijdelijk effect hebben. De moge- le crisis regeringen wereldwijd zal lijkheden van centrale banken in het dwingen substantiële veranderingen algemeen om de crisis te bezweren in hun budgetplannen te maken”. Eén lijken dan ook vrij beperkt. keer raden wie ze hiervoor willen laten opdraaien. We staan mogelijks aan de voorNaar een wereldwijde avond van een economische recessie. recessie? Zal de burgerij ook deze maal erin Een aantal elementen zorgen er- slagen deze voor zich uit te duwen? voor dat de crisis in de VS zich ver- Dat is niet uit te sluiten, maar de opder kan verspreiden. De strengere lossingen binnen het kapitalisme legkredietvoorwaarden werden reeds gen onvermijdelijk de kiemen voor aangehaald. De huizencrisis in de een volgende, nog grotere crisis.

Brengt China redding?

V

olgens burgerlijke economen kan China, door het vormen van een eigen interne markt, de rol als motor van de wereldeconomie van de VS overnemen. De enorme Chinese groei is voornamelijk gebaseerd op buitenlandse investeringen, grotendeels uit de VS, om met behulp van de extreem lage lonen goedkoop producten te maken en die vanuit China te exporteren. China is zo onlosmakelijk verbonden met de VS (en Europa). Als de groei daar vertraagt kan dit

niet anders dan een effect hebben op China. Wil China, in tegenstelling tot vandaag, een serieuze interne markt krijgen, moeten de lonen drastisch omhoog. Maar dat zou net de basis van haar groei (en winsten) ondermijnen. In het verleden behield China een gunstige exportpositie en hield ze haar (toen) belangrijkste afzetmarkt in stand door mee de handelstekorten van de VS (800 miljard $/jaar) te financieren. De aanhoudende daling van de dollar maakt

dit onhoudbaar. Nu al zouden enkele Chinese banken in stilte ‘diversifiëren’. Als dit zich verder zet, zal China’s tweede afzetmarkt (de VS) inkrimpen, zal Europa, China’s belangrijkste afzetmarkt, zwaar in de klappen delen en dus ook China zelf. China kende in augustus zijn hoogste inflatie in 10 jaar (6.5%). Als dit zich verder zet zal dit ook de economische groei hinderen. Tenslotte waren er in 2006, naast 87000 ‘massa-incidenten’, 300.000 ‘industriële conflicten’.

Socialistisch Links

dossier

www.socialisme.be november 2007

ACHTERGROND

Stagflatie: verschijningsvorm van een chronisch ziek systeem Eric Byl

S

tagflatie. Het woord alleen al bezorgt burgerlijke economen en politici slapeloze nachten. Het lijkt zowat het ergste wat een economie kan overkomen. Probleem daarbij is dat er in het kapitalisme geen monetair beleid bestaat dat de pil kan vergulden. Met stagflatie bedoelt men het gelijktijdig voorkomen van inflatie, groeivertraging en oplopende werkloosheid. De term zou in 1965 voor het eerst gebruikt zijn door de Britse conservatief Iain Mac Leod. Tot dan was men ervan uitgegaan dat inflatie en toename van de werkloosheid onmogelijk gelijktijdig konden voorkomen. Voorgaande overproductiecrisissen gingen steeds gepaard met prijsdalingen, aangezien er voor de overvloed aan producten onvoldoende kopers waren. Overheidsinterventie en deficit spending

Uit de grote depressie van ’29-’33 hadden de naoorlogse toonaangevende economisten (vooral de Brit John Maynard Keynes) de les getrokken dat de overheid maar beter de (kapitalistische) economie kon “bijsturen” en “in de hand houden”. Door middel van overheidsuitgaven en deficitfinanciering (op basis van leningen) dacht men de catastrofale depressies uit het verleden te vermijden. In die na-oorlogse periode leek de dreiging van het “communisme” reëel. Het kapitalisme had door haar avontuur met Hitler zowat een derde van de wereld verloren. Om hun systeem te redden, waren de kapitalisten bereid tot verregaande toegevingen. Dat waren de uitzonderlijke omstandigheden waarin de ideeën van Keynes in de praktijk werden omgezet. JK Galbraith, auteur van het standaardwerk over de Grote Depressie van ‘29, beweerde in zijn enthousiasme dat een herhaling van ’29 uitgesloten was. Hij staafde dit door erop te wijzen dat het inkomen van de 5% rijksten tussen ’29 en ’48 terugviel van 33% naar 20% van het totaal. Meer hadden de sociaal-democratische “hervormers” niet nodig om het Keynesianisme te omarmen en hun historisch gelijk uit te roepen over het “achterhaalde” marxisme. Recessie en inflatie

Ze waren echter bedwelmd door de schijnbaar eindeloze groei en zagen het inflatiemonster niet dat werd voorbereid door de kredietinjectie. Marx had de rol van geld in de goederenomloop in een kapitalistisch systeem verklaard. Hij toonde aan dat als men twee bankbriefjes in omloop brengt, daar waar het er maar een zou mogen zijn, het extra geld wordt opgezogen door de goederen in circulatie en de prijzen overeenkomstig verdubbelen.

Zolang de kapitalistische productie groeide, was er geen probleem, zodra ze echter tegen de grenzen van de markt botste, kregen we een uitbarsting van inflatie. De dollar brokkelde af, de betalingsbalans vertoonde steeds grotere tekorten en in ’71 werd ook de handelsbalans deficitair. De Amerikaanse regering moest de dollar loskoppelen van het goud. Het bracht heel het monetair systeem in gevaar en ontketende voor het eerst sinds de jaren ’30 een handelsoorlog. De groei van de wereldhandel viel van gemiddeld 12% per jaar naar 4% per jaar (’73-’78).Om zich te beschermen tegen de 12% waardedaling van de dollar beslisten de olieproducerende landen tot de vorming van de OPEC. De prijs voor een vat olie steeg in ‘74 met 136%. De fundamentele factor voor de crisis was echter de daling van de winstvoet, de hoeveelheid winst per geïnvesteerde éénheid kapitaal. De ontwikkeling van wetenschap en techniek vergen een steeds meer doorgedreven arbeidsdeling in steeds efficiëntere en duurdere productieéénheden. Dat ondermijnt de winstvoet en strookt niet met privéwinstbejag. Tijdens de crisis van ’74’75 viel de groei van de investeringen op jaarbasis terug van 6% naar 2% en de werkloosheid in de OESO-landen verdubbelde. Men zegt dat toenmalig FED-voorzitter Paul Volcker de stagf latie “overwon”. In werkelijkheid kwam er een regelrechte aanval op de lonen en arbeidscondities, gekoppeld aan vermindering van de overheidsuitgaven en het optrekken van de rentevoeten. Kortom hij besloot de stagflatie uit te zieken of meer precies ze te verhalen op de arbeiders en hun gezinnen. Groot-Brittanië werd een industriële woestijn en ook de VS en de rest van de ontwikkelde kapitalistische landen ondergingen een desindustrialisatie.

voor het eerst sinds 1933 negatief! Ieder ander land zou in die situatie failliet zijn. Geen enkel ander land wenst echter dat de economische reus instort, uit vrees dat hij de wereldeconomie in zijn val zou meesleuren. Buitenlandse investeerders bezitten Amerikaanse staatsobligaties ter waarde van maar liefst 12 biljoen $, eigenlijk toekomstige bijdragen van de belastingsbetaler.Aziatische en vooral Chinese nationale banken en kredietinstellingen zijn echter niet bereid alles te verliezen en proberen, zeker sinds de immobiliëncrisis, hun reserves te diversifiëren over andere munten. De financiering van de schuldenberg in de VS komt steeds meer in het gedrang. Als de $ instuikt, moet de VS de rentevoeten fors optrekken waardoor de consumptie zo goed als stil valt. Het zou de rest van de wereldeconomie, met inbegrip van Azië, in een neergaande spiraal meesleuren. De kenmerken van stagflatie zijn terug. De prijzen van duurzame consumptiegoederen stagneren of dalen al jaren door overproductie. Daar staat het inflatoire effect (geldontwaarding met prijsstijgend effect) tegenover van de olieprijsstijgingen, het effect ervan op de prijzen van andere grondstoffen en de fenomenale winsten van de voorbije jaren die voor een overvloed aan kapitaal hebben gezorgd. Voorlopig wordt die overvloed aan kapitaal opgeslorpt door niet-productieve beleggingen in aandelen- en obligatiespeculatie en nog steeds immobiliën. Als ook die prijzen in elkaar stuiken komt die overvloed aan kapitaal vrij en zal het een enorm inflatoir effect veroorzaken. Als daarbij als gevolg van protectionisme de toevoer van goedkope Aziatische goederen wordt afgeremd, belanden we weldra in een situatie van economische recessie gecombi-



Prijzen gaan door het dak! Waarom alles duurder wordt

W

ereldwijd swingen de energie- en voedselprijzen de pan uit. In België zal volgens Test Aankoop een gemiddeld gezin daardoor in 2008 417 euro extra moeten uitgeven, prijsstijgingen voor transport niet meegerekend. De oorzaak zijn de vaak enorme prijsstijgingen van heel wat grondstoffen (koper, katoen, tarwe, steenkool, ...), wat door multinationals veelal stevig doorgerekend wordt naar de klant. Er is een toenemende vraag naar grondstoffen, vooral olie. De olieproducerende landen lijken niet in staat te (willen?) zijn meer olie te produceren. Irak bijvoorbeeld produceert nu minder olie dan voor de tweede golfoorlog. Ook ontginning van andere grondstoffen wordt moeilijker. Sinds het springen van de dotcom zeepbel (2001) werd elders weggetrokken kapitaal in toenemende mate in grondstoffen belegd. Dit wordt door de huidige kredietcrisis en de val van de dollar verder ver-

sterkt waardoor vele grondstofprijzen in oktober records braken. Met de toenemende spanningen in het Midden-Oosten stijgt de olieprijs door de speculanten verder. De toenemende vraag en toenemende energieprijzen en de verwachting door speculanten dat biobrandstoffenproductie aan belang zal winnen (ten koste van voedselproductie) zorgen voor

een prijstoename van de voedselgrondstoffen. Bij een crisis kunnen door het speculatieve karakter, ondanks een dalende vraag, grondstofzeepbellen ontstaan door middel van elders door kapitalisten teruggetrokken kapitaal. Versterkt door moeilijker ontginning kan dit leiden tot een periode van stagflatie.

veroorzaakt die het systeem in zijn bestaan heeft bedreigd. De reserves opgebouwd in de na-oorlogse periode en de autoriteit van de sociaaldemocratie en de communistische partijen waar ze over een massabasis beschikten, hebben de beweging uiteindelijk kunnen afremmen. Het volstaat echter de overblijfselen van mei ’68 – de democratiseringsbeweging in het onderwijs die nog steeds niet met de duur ervan. Het effect op de volledig ongedaan gemaakt is – of klassenstrijd is moeilijk in te schat- van de diverse koloniale revoluties in ten. De vorige periode van stag- herinnering te brengen om het diepe flatie heeft een revolutionaire golf impact ervan in te schatten.

neerd met galopperende inflatie, kortom stagflatie. Economische recessie, gecombineerd met een galopperende inflatie van 5 tot 8% en meer, staat op de agenda, maar de juiste timing is moeilijk in te schatten. Het kan ieder moment zijn, maar het kan even goed uitgesteld worden. Hoe langer het uitstel, hoe harder de crisis zal toeslaan, net zoals het afkicken van een verslaving harder wordt

Wachtrijen in Verenigd Koninkrijk

Adempauze door val stalinisme is voorbij

Intussen is Volckers’ opvolger, Alan Greenspan, ook al op pensioen. Hij verklaarde:“Ik benijd mijn opvolger niet. In mijn tijd waren er veel ontwikkelingslanden die na de koude oorlog de vrije marktideologie omarmden. De lage loonkosten in die landen hadden een kostendrukkend effect. Inflatie bleef hierdoor laag en als centrale bankiers konden we de economie relatief eenvoudig stimuleren door de rente te verlagen. Die tijd is voorbij.” Met het wegvallen van het stalinisme verdubbelde het aantal arbeidskrachten op wereldvlak, nam de uitbuitingsgraad fors toe en herstelde de winstvoet. Maar dat is voorbij, Greenspan verwacht nu een periode van stagflatie en onzekerheid op de financiële markten. De VS deed de voorbije 10 jaar dienst als “buyer of last resort”, wat je elders niet kwijt kon, kon je steeds slijten op de Amerikaanse markt. In 2005 bedroeg het tekort op de betalingsbalans liefst 805 miljard $, het begrotingstekort blijft ondanks een afname aanzienlijk en de spaarquote was in 2005

De Britse bank Northern Rock maakte de afgelopen jaren goed winst door het afsluiten en doorverhandelen van leningen, veelal hypotheekleningen. Door de kredietcrisis verdween het vertrouwen bij de investeerders en stortte hun businessmodel ineen. De centrale bank van

het Verenigd Koninkrijk, de Bank of England (BoE), sprong midden september ter hulp en stelde een onbekend bedrag, 3 miljard pond zo bleek later, ter beschikking. Daardoor ontstond paniek; de beurskoers van Northern Rock kelderde en aan hun kantoren ontston-

den enorme wachtrijen, vaak tot buiten, met klanten die hun rekeningen wilden sluiten. De wachtrijen verdwenen pas op dag drie, toen de regering zich garant stelde voor het geld op de rekeningen. De laatste bankstormloop in het Verenigd Koninkrijk dateerde van 1866 (!).



Socialistisch Links

internationaal

www.socialisme.be november 2007

Massabeweging in Birma. Hoe een einde maken aan de onderdrukking?

N

Gilles Snoeck

a de massale acties van de afgelopen maanden, is de rust in Birma teruggekeerd. De repressie heeft de woede van de massa’s tijdelijk het zwijgen opgelegd. De directe aanleiding voor de beweging was een verhoging van de benzineprijs. Ook elders gaf dit aanleiding tot protestacties en spontane bewegingen (onder meer in Iran was dit het geval). De emmer blijft overvol in Birma, de minste druppel kan hem opnieuw doen overlopen en leiden tot een nieuwe massabeweging. Het huidige tijdperk is er één van enorme onstabiliteit op wereldvlak

en een algemeen ongenoegen. De kans op uitbarstingen na “kleine maatregelen” wordt hierdoor steeds groter. Zo zagen we het afgelopen jaar heel wat strijdbewegingen “voor democratie” (Nepal, Oekraïne, Georgië, Thailand, Mexico,...). Dat leidde in een aantal gevallen tot het omverwerpen van de regimes in die landen, maar er werd geen vooruitgang gerealiseerd door de regimes die in de plaats kwamen. Zo zorgde president Joesjtsjenko na zijn verkiezing voor één van de grootste ontgoochelingen in de geschiedenis van Oekraïne. De huidige campagne voor de vrijlating van Aung San Suu Kyi doet wat denken aan de campagne voor de vrijlating van Nelson Mandela

KORT Turkije: regionale onstabiliteit versterkt Kevin Parslow Bloedige confrontaties tussen het Turkse leger en Koerdische strijders van de PKK (Koerdische Arbeiderspartij) rond de grens tussen Turkije en Irak, versterken de mogelijkheid van een Turkse invasie in Koerdisch gebied in Irak. Dat zou ernstige gevolgen hebben voor heel de Koerdische bevolking in de regio. Bovendien zou het de positie van het VS-imperialisme ondermijnen aangezien Bush beroep doet op Koerdische steun in Irak. Een eventuele gedeeltelijke terugtrekking van Amerikaanse troepen wordt bijzonder moeilijk indien er een Turkse inval komt. Turkije is de tweede belangrijkste militaire macht in de NAVO na de VS. Het leger beschouwt zichzelf als de verdediger van de lekenstaat en de grondwet van het land. Sinds 1960 pleegde het vier staatsgrepen tegen een democratisch verkozen regering. Telkens vond het leger dat haar positie bedreigd werd door politieke en/of economische onstabiliteit.

Het prestige van het leger werd ondermijnd door de verkiezingsoverwinning van de AKP (oorspronkelijk een islamitische partij) in juli 2007. De AKP won de verkiezingen na een krachtmeting met het leger en het seculiere establishment. Om het blazoen van het leger op te poetsen, wil het de confrontatie met de PKK opdrijven. Bovendien vrezen zowel de legerleiding als de regering dat de steun voor een onafhankelijke Koerdische staat toeneemt. Wij verzetten ons tegen een invasie van Irak door de Turkse troepen en zijn voor het zelf beschikkingsrecht van de Koerdische bevolking. Tegelijk komen we op voor een terugtrekking van de huidige bezettingstroepen uit Irak. De spanningen in de regio kunnen enkel opgelost worden op basis van eenheid van de Turkse en Koerdische arbeidersklasse en solidariteit van arbeiders in de regio. Er zal bovendien nood zijn aan democratische arbeidersorganisaties die geen enkele steun verlenen aan de kapitalistische elites in de regio.

China: rijken nog rijker Terwijl de “communistische” partij haar 17de partijcongres hield, werd bekend dat China voortaan het tweede grootste aantal miljardairs kent, na de VS. Vorig jaar waren er 15 dollarmiljardairs, dit jaar is dat

aantal al opgelopen tot 106. Tegelijk leven zo’n 200 miljoen Chinezen in armoede, met minder dan 1 dollar per dag. 1 miljoen Chinese kinderen is dakloos.

destijds (ook al had Mandela duidelijker een linkser profiel). 20 Jaar later en na het einde van de apartheid, is de situatie voor de arbeiders en hun gezinnen in Zuid-Afrika echter niet bepaald beter geworden. Wat zou een machtsovername door de liberale NLD (Nationale Liga voor Democratie) van Aung San Suu Kyi betekenen in Birma? Ongetwijfeld zouden er meer democratische vrijheden zijn en pogingen om ook op sociaal vlak stappen vooruit te zetten, maar een neoliberaal beleid zou geen antwoord kunnen bieden op de werkloosheid, armoede en plundering van het land door multinationals. Het is overigens geen toeval dat de NLD de steun geniet van verschil-

lende imperialistische mogendhe- “hervormingen” worden doorgevoerd. den en hun instellingen. Die hopen Dit zal geen oplossing bieden. op een regering die zich “verzoent” Het is nodig om de arbeiders en met hun belangen. Als er druk werd armen in Birma te organiseren hen gezet op de militaire dictatuur, had en een programma aan te bieden dat dit overigens weinig te maken met ingaat tegen de militaire junta, maar een bezorgdheid om democratie. ook tegen een neoliberale plundering Integendeel, er was meer angst voor van het land. Via onafhankelijke en een radicalisering van de beweging. strijdbare vakbonden en een masVandaar ook de oproepen van bond- sale arbeiderspartij kan gestreden genoten van de militaire dictatuur worden voor een nationalisatie van (China bijvoorbeeld) om het “proces de bodemrijkdommen, een demovan democratisering” te versnellen. cratische arbeidersregering met een Als de beweging enkel leidt tot een socialistisch programma, democramachtsovername door de liberale tische rechten voor alle minderheden krachten rond Aung San Suu Kyi, in het land en uiteindelijk een demozal deze laatste snel een marionet in cratische socialistische federatie in dienst van de multinationals worden. Zuidoost-Azië. In naam van de “heropbouw” van het land zullen dan wellicht asociale www.lsp-mas.be /lsp/azie /

Verdrag van Lissabon

De terugkeer van de Europese Grondwet

O

p 18 oktober werd een ferendum vragen”, aldus de voorma- “herwonnen Europese dynamiek”. ak koord gesloten in lige Italiaanse premier Amato. Jammer genoeg stelde het EVV Lissabon over een tekst Tijdens de onderhandelingen in (Europees Vakverbond) reeds dat voor een Europees Verdrag. Deze Lissabon waren er zo’n 200.000 beto- het steun zou geven aan het verdrag tekst is een ingekorte versie van gers voor een sociaal Europa. Ook de omdat het een “oplossing” zou bieden de Europese Grondwet, die eer- eisen van deze betogers werden van voor de “institutionele crisis”. der werd afgewezen in referenda tafel geveegd door de onderhandeHet verwerpen van de Europese in Frankrijk en Nederland. De laars. Vanuit de EU zal meer nadruk Grondwet in Nederland en Frankrijk belangrijkste wijziging na die re- gelegd worden op de zogenaamde was geen “institutionele” kwestie, ferenda is dat het woord “grond- “flexicurity”: flexibel werken, maar maar een verwerpen van het neolibewet” taboe geworden is. met sociale “bescherming”. De na- rale beleid waar deze Europese Unie Voor het overige blijft de inhoud druk ligt uiteraard vooral op het ver- voor staat. Wij verzetten ons tegen de grotendeels overeind: er komt een sterken van de flexibiliteit van de projecten van de kapitalistische EU, sterkere Europese Commissie (EC) werknemers. maar ook tegen de pro-kapitalistische en de structuren worden wat aangeHet was dan ook niet verwonderlijk euro-sceptici die voor een nationalispast. Er wordt geen enkele afstand dat het VBO (Verbond van Belgische tische agenda staan. gedaan van de neoliberale inhoud Ondernemingen) tevreden reageervan het ontwerp van de Europese de op het nieuwe EU-verdrag en de www.lsp-mas.be /lsp/europa / Grondwet dat werd afgewezen. ECvoorzitter Barroso was opgetogen: “Dit verdrag gaat de Europese Unie de middelen geven die nodig zijn om de Europese burgers concrete resultaten aan te bieden.” Na de liberaliseringsoperaties in de energiesector en binnenkort de postdiensten, weten we wat dat zal betekenen. Met dit verdrag tonen de politieke leiders in Europa nogmaals hun arrogantie. Als de bevolking “fout” stemt in een referendum over een neoliberale grondwet, dan noemen ze die “grondwet” een “verdrag”. De bedoeling is duidelijk: “Het is goed dat we het geen Grondwet noemen, dan kan niemand immers om een re-

Socialistisch Links

lsp-mas

www.socialisme.be november 2007



Jongerenwerking op volle toeren!

O

Boris Malarme

nze jongerencampagnes, Internationaal Verzet voor scholieren en Actief Linkse Studenten onder studenten, draaiden de afgelopen weken op volle toeren in de scholen en op de campussen. We produceerden jongerenkrantjes en voerden campagne rond milieu, wat op heel wat interesse en enthousiasme van jongeren kon rekenen. We nemen deel aan de mobilisatie naar de nationale klimaatbetoging van 8 december. Zo organiseerden we reeds verschillende meetings en acties in de aanloop naar deze betoging. Er was een lokale scholierenbetoging in Gent (zie pagina 11) op de dag dat de rooms-blauwe onderhandelaars een akkoord bereikten, waarin ze nogmaals aantoonden dat ze niet bereid zijn om de ware vervuilers - de multinationals - aan te pakken. Met dit soort kleinere acties kunnen ook de scholieren hun ongenoegen laten zien, op 8 december zullen zij wellicht vooral examens voorbereiden in plaats van te betogen. In onze campagne leggen we nadruk op collectieve oplossingen, zoals gratis en degelijk openbaar vervoer, publieke controle op de energiesector,... tegenover het argument dat iedereen individueel verantwoordelijk is.

LSP/MAS maakt deel uit van het Committee for a Workers’ International, een internationale socialistische organisatie actief in meer dan 35 landen op alle continenten. Zie ook: www.socialistworld. net Twee linkse socialisten opgepakt in Nigeria

Naast ecologie boorden we ook nog een aantal andere thema’s aan. Aan zeven universiteiten hielden we een meeting met een Britse kameraad, Matt Dobson van de Socialist Students. Matt sprak er over de gevolgen van het neoliberaal onderwijsbeleid maar ook over de campagnes tegen het (vrij recent ingevoerde en reeds opnieuw verhoogde) inschrijvingsgeld. Met deze meetings wilden we onze studenten voorbereiden op de aanvallen die nu ook hier worden voorbereid. Ook onze anti-fascistische tradities houden we hoog met acties en campagnes. In Brugge organiseerden we een betoging (zie pagina 10) en in Antwerpen voeren we campagne tegen de erkenning van het neo-fascistische NSV

27-29 december: winterkamp voor jongeren Het jongerenkamp van Internationaal Verzet vindt deze winter plaats, in ruime scoutslokalen in de bossen tussen Samber en Maas in de Ardennen. Een ideale omgeving voor ontspannen discussies over economie, Latijns-Amerika, Sicko, arbeidersdemocratie, de opvattingen van Lenin, onze campagnes tegen racisme of rond milieu, welk instrument om de samenleving te veranderen,... De prijs bedraagt slechts 20 euro voor 3 dagen (maaltijden en overnachtingen inbegrepen). Aarzel niet om je in te schrijven! Meer info en praktische details: 02/345 61 81 of 0472/29 91 92.

LSP/MAS

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

De technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83. Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/MAS is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1250 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars

waar wij voor staan

32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen.

(Nationalistische Studentenvereniging) als officiële studentenclub aan de universiteit. We bereiden ook een campagne voor tegen seksisme. Een aantal linkse groepen probeert onder druk van de ideologie van de heersende klasse steeds meer “concrete” oplossingen binnen het kader van het kapitalistische systeem naar voor te brengen. Nochtans is er een openheid onder een nieuwe generatie jongeren om te strijden tegen dat kapitalisme. Er is een zoektocht naar een alternatief op dit systeem. Dat was het onderwerp van een meeting in Leuven, waarop meer dan 20 studenten aanwezig waren. In Gent sloten 7 nieuwe studenten aan bij ALS na een dergelijke meeting. Aan de ULB waren er 25 aanwezigen op een discussie over “Welk socialisme in LatijnsAmerika”. Meetings over Che trokken 35 studenten in Gent en 17 in Antwerpen. Sinds het begin van het nieuwe academiejaar zijn er al heel wat jongeren die de stap hebben gezet (of die overwegen) om lid te worden van LSP/MAS. Doe zoals hen en ga de discussie met ons aan om jouw energie en jouw talenten aan te wenden in de realisatie van een socialistische samenleving. www.actieflinks.be

www.internationaalverzet.be

www.blokbuster.be

respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

C W I K O R T

Meer info op socialistnigeria.org

Waarom ik lid werd...

N I E U W E L E D E N

Vandaag werd ik officieel lid van LSP. Ik maakte eerder al vijf of zes afdelingsvergaderingen mee en werd gewillig meegesleurd naar een CAPvergadering in Gent, de CAP-conferentie van 20 oktober, de antifa-betoging in Brugge, de jongerenbetoging rond klimaat in Gent,... Ik werd een actief lid in daden, iets passiever in de discussies, maar was één en al oor voor wat werd bediscussieerd. Dit is kort samengevat de laatste vier weken die ik beleefd heb. Ik ben bijna 30. Mijn vader werkte in de textielsector die midden jaren 1990 op de fles ging in onze streek. De ellende begon, wat ook een effect heeft gehad op mij. Ik stond machteloos als jonge knaap, of dit gevoel overviel me toch. Als scholier nam ik deel aan betogingen tegen racisme en extreemrechts. Ik gruwelde tegenover de campagnes van het toenmalige Vlaams Blok met hun affiches met bokshandschoenen. De conservatieve opvattingen van mijn grootouders, die me grootbrachten, deden me rebelleren. Ik zocht al snel mijn eigen weg. Met bloed en tranen en naast een voltijdse job, haalde ik een diploma. Dat moest mij gelukkig maken. Als schoolverlater vond ik ook direct werk, vooral uitzendwerk en tijdelijke jobs, maar nooit ‘echt’ een vaste stek. Dat hield ik zes jaar vol, zonder toekomst of bestaanszekerheid en iedere maand elke cent moeten draaien en keren om rond te komen. Ik werkte iedere dag, kwam moe thuis en vleidde me neer voor de televisie. Uiteindelijk heb ik de TV buitengegooid en begon ik me te verdiepen in boeken en theorieën. Ik miste echter een “kameraad” die me wat wegwijs kon maken in de literatuur en liep verloren in data en gebeurtenissen. Ik had geen kanaal om mijn frustraties te uiten. Vier weken geleden werd mij een helpende hand toegestoken en het vuur in mij werd terug aangewakkerd. Timothy, LSP-Gent

s tf ro in jd dS

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/MAS maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Twee leden van onze zuster partij in Nigeria, Democratic Socialist Movement (DSM), werden op 11 oktober, op vraag van de directie, opgepakt door gewapende politie aan de Obafemi Awolo University (OAU). De twee DSMleden zijn Taiwo Hassan Soweto (voorzitter van de DSM-afdeling aan de OAU) en Oletandu Dairo (mediaverantwoordelijke van de studentenvakbond). De voorzitter van de studentenvakbond zit al langer in de gevangenis. Vorig jaar verkoos de studentenvakbond, zeer tegen de zin van de directie, een radicale leiding die ingaat tegen de besparingen van de directie. Op 9 oktober was er een massaal bijgewoonde algemene vergadering van de studenten, waar werd beslist om uit protest de lessen te boycotten. De opgepakte studenten werden samen met de voorzitter van de studentenvakbond vastgehouden en zullen pas in december voor de rechter komen. Op 23 oktober protesteerden we wereldwijd aan de Nigeriaanse ambassades om de vrijlating van onze kameraden, de onmiddellijke heropening van de campus en een einde van het geweld en de criminalisering van studentenactivisten te eisen.

c o n t a c t

Strijdfonds: Steun LSP/MAS! In het derde kwartaal haalden we 10.520 euro financiële steun op. Dat was 100% van onze doelstelling om 10.500 euro op te halen en het beste kwartaal ooit voor ons strijdfonds! In de periode van oktober tot en met december willen we opnieuw 10.500 euro ophalen. We hebben middelen nodig om campagnes te kunnen voeren, tussen te komen in bewegingen, standpunten te verspreiden,... Steun ons en stort vandaag nog op rekeningnummer 001-2260393-78.

Contactadressen:

Nationaal: PB10011, 1190 Vorst 3. Tel/fax: 02:345 61 81. E-mail: lspmas@skynet. be Aalst: [email protected], 0477/38 73 26; Antwerpen: antwerpen@lsp-mas. be, 0472/87 05 88; Brugge: [email protected], 0494/82 53 58, Brussel: bxl@ lsp-mas.be, 0494/08.91.35; Gent: 09/232.13.94, [email protected]; Hasselt: [email protected]; Keerbergen: [email protected]; La Louvière; Leuven: [email protected], 0494/70.30.73; Lokeren; Luik: [email protected], 0485/05 86 39; Mechelen: [email protected], 0476/38 09 17; Mons: mons@lsp-mas. be, 0477/75 21 49; Oostende: [email protected]; Sint-Niklaas: waasland@ lsp-mas.be; Turnhout: [email protected], 0485/47.46.28; Verviers: verviers@ lsp-mas.be; Waver: [email protected], 072/51.33.47

Socialistisch Links

10 jongeren

www.socialisme.be november 2007

Hoe strijden tegen racisme na de veroordeling van Hans Van Themsche? S ta n dp u n t

H

va n

Blokbuster

et zal voor velen een opluchting zijn: Hans Van Themsche was wel degelijk schuldig voor de moorden op Luna en Oulematou en de moordpoging op Songul. Bovendien ging het om een racistische moord. Dit kwam als een opluchting na een twee weken durend proces waarin het zinloze geweld van een jaar geleden uitgebreid werd opgerakeld. Het proces Van Themsche was een bewogen proces dat heel wat emoties losweekte, zowel bij de families van de slachtoffers als bij iedereen

die met hen meeleefde. De immense mediatisering zorgde er voor dat velen uitkeken naar het resultaat. Wij denken dat Van Themsche terecht schuldig is bevonden aan racistische moord en vinden het belangrijk dat ook het aspect racisme duidelijk aan bod kwam in de schuldvraag. Hij schoot om kleurlingen en migranten te treffen. De verdediging van Van Themsche probeerde te pleiten dat hun cliënt ziek was, geestesgestoord of lijdend aan een vorm van autisme. Dat werd

ingeroepen in een poging om Van Themsche uit de gevangenis te houden. Uiteraard is het duidelijk dat er met de huidige overbevolking en tekort aan middelen in de gevangenissen, amper enige begeleiding zal zijn voor Van Themsche. Anderzijds zou het onaanvaardbaar zijn om Van Themsche zijn straf te laten ontlopen. Maar de vraag blijft: wat gebeurt er na de gevangenisstraf? Wordt Van Themsche dan gewoon terug vrij gelaten in de samenleving (met een grote kans op hervallen)? Er zal toch iets van individuele begeleiding nodig zijn, maar dat stelt de vraag naar middelen. De families van de slachtoffers wa-

ren opgelucht met de uitspraak. De getuigenissen van Songul en de families van de slachtoffers waren moedig en gaven een belangrijk signaal: dit zinloos geweld en deze haat zijn onaanvaardbaar. Die boodschap is van belang en brengt ook discussiepunten met zich mee. Hoe kan de strijd gevoerd worden tegen racistische vooroordelen, van waar komt zinloos geweld,... Eén jaar na de verkiezingsoverwinning van Patrick Janssens en de concerten van 0110 is zo’n discussie noodzakelijk.

Terwijl de media victorie kraait over de veroordeling van Van Themsche, zijn er evenzeer lovende woorden voor het repressieve asielbeleid en de vervolging van “mensen-zonderpapieren”. Goedkope “illegale” arbeiders zijn welkom om de lonen te drukken, om krotten aan te verhuren en meteen ook als zondebok voor alles wat fout gaat. Daar wordt bovendien nog eens op ingespeeld door extreem-rechts om zo de drempel voor racisme te verlagen. In die zin is het VB mee verantwoordelijk voor de gruwelijke feiten die zich in mei 2006 afspeelden in Antwerpen. Is extreem-rechts verslagen met de overwinning van Janssens? Vlak na de gemeenteraadsverkiezingen wezen we op de beperkte houdbaarheidsdatum van reclamestunts en presidentiële verkiezingscampagnes zoals die van Janssens. De onderliggende problemen bleven bestaan en zijn niet weggenomen met het huidige bestuur in Antwerpen. Integendeel, met de hoofddoekendiscussie maakte Janssens duidelijk dat hij voor een “flinks” beleid staat en niet voor een “links” beleid. Met de prestigeprojecten genre Oosterweelverbinding worden de prioriteiten nogmaals in de verf gezet: geldverslindende projecten staan vooraan op de agenda. Het beste antwoord op zinloos geweld en racisme bestaat uit een sociaal beleid: als iedereen een degelijke job zou hebben, degelijke huisvesting in een propere omgeving,... zouden er al veel problemen opgelost zijn. Zolang we echter in een andere richting gaan met een toename van de kloof tussen rijk en arm, zal er een groeiende vervreemding zijn van deze samenleving. Als er geen collectief antwoord wordt geboden, zullen sommigen in de richting van individuele oplossingen zoeken.

Jeugdsanctierecht: sprong naar het verleden De voorstellen om het jeugdsanctierecht repressiever te maken met een sterke nadruk op jeugdgevangenissen zijn waanzin. Dat zeggen niet alleen wij, maar ook jeugdspecialisten van de rechtbanken in dit land. Patrick Dewael (VLD) wil jongeren vanaf 14 jaar in de gevangenis kunnen opsluiten en wil daartoe extra jeugdgevangenissen. Christian Maes, jeugdspecialist bij het Gentse parket-generaal stelde in De Standaard: “Dewael pleit voor een sprong naar het verleden. Het speciale jeugdrecht is ontstaan omdat bleek dat het gewone strafrecht een averechts effect had op jongeren. Die klok nu terugdraaien is gewoon waanzinnig. Alsof hij eieren wil gaan bakken in een aangebakken pan. Ik vraag mij af of Dewael ooit één jeugdinstelling bezocht heeft of ooit een jeugdspecialist heeft gesproken. België is al twee keer door de Verenigde Naties op de vingers getikt omdat wij minderjarigen vanaf 16 jaar uit handen kunnen geven en als volwassenen kunnen laten berechten. En nu pleit

Dewael ervoor om die leeftijd nog verder te verlagen.” De grotere nadruk op repressie zal geen antwoord bieden op de groeiende problemen onder jongeren. In plaats van iets te doen aan de oorzaken: minder begeleiding door ouders (onder meer door werkdruk) en door de scholen (door besparingen),

gebrek aan ontspanningsmogelijkheden, reclamedruk om vanalles aan te schaffen,... De neoliberale politici zien jongeren steeds meer als “problemen” die ze het liefst zo snel mogelijk achter tralies in vergeetputten gooien. Wat de gevolgen achteraf zijn, daar liggen ze niet van wakker.

VB’ers op nazi-bedevaart in Duitsland en Oostenrijk Op 11 september trok een delegatie van Voorpost en de (ontbonden) oud- collaborateu rsveren igi ng Sint-Maar tensfonds naar Oostenrijk. In de delegatie bevond zich ook VB-personeelslid Sandy Neel. Die meldt in haar online dagboek dat een kleine omweg werd gemaakt om ook naar Braunau am Inn, Wunsidel en Kehlsteinhaus te gaan. Die dorpjes hebben voor neo-nazi’s een belangrijke symbolische waarde. Adolf Hitler werd in Braunau am Inn geboren en woonde jarenlang in Kehlsteinhaus (waar het befaamde “adelaarsnest” zich bevond). In Wunsidel ligt de voormalige nazi-leider Rudolf Hess begraven en waren er reeds meermaals problemen toen neonazi’s er probeerden acties te ondernemen.

Front National opnieuw gesplitst Nadat FN-voorzitter Daniel Féret zich voor de rechtbank moest verantwoorden voor racisme en misbruik van middelen, lijkt het erop dat hij niet langer de controle heeft over het FN. De partij is opnieuw in twee gesplitst. Het FN beweert op te komen tegen de corruptie van de traditionele partijen en stelt dat het een einde wil maken aan de rotheid in de politieke wereld. In de praktijk zien we echter dat de voorzitter van het FN middelen van zijn partij (die voor meer dan 90% van de overheid – en dus van ons belastingsgeld – komen) misbruikte om zich onder meer een villa in het zuiden van Frankrijk aan te schaffen. De partij beweert op te komen voor “vrije meningsuiting” en “democratie”, maar Féret regeert zijn partij als een despoot en gebruikt daarbij een ijzeren hand. De afgelopen 20 jaar waren er in het FN verschillende pogingen om de macht te grijpen en Féret op een zijspoor te zetten. Er waren minstens 35 afsplitsingen na dergelijke pogingen. Het FN haalt niet de electorale scores van het Vlaams Belang, maar dat is niet omdat de Vlamingen meer nationalistisch en racistisch zouden zijn ingesteld. De reden ligt grotendeels bij het FN zelf dat amper over actieve militanten beschikt. De roomsblauwe partijen willen de aanvallen op sociale verworvenheden opdrijven. Dat zal ruimte geven aan het Front National om terug te keren. Als de partij actiever zou worden, zou de partij wel eens snel de electorale positie van het VB kunnen evenaren. B ap t i s t e L i b o i s

300 anti-fascisten betogen in Brugge Op 21 oktober betoogden we in Brugge met zo’n 300 anti-fascisten. In Brugge waren er de afgelopen decennia meermaals problemen met neonazi’s. Vorig jaar werd een man in coma geslagen vlakbij skinheadcafé ‘De Kastelein’. Nu wilden de Vlaamse Jongeren Westland, een nieuwe generatie neo-nazi’s, door Brugge betogen. De neo-nazi’s kregen slechts 60 betogers op de been, tegenover 300 anti-fascisten. Er was een grote steun voor de Blokbusterbetoging en er waren ook delegaties van andere organisaties (anarchisten, Comac, Animo, CAP). De meeting na de betoging moesten we noodgedwongen op het stationsplein houden omdat de voorziene zaal niet berekend was op 300 betogers. Er waren de afgelopen weken een aantal incidenten. Als we dat willen tegenhouden, zal het nodig zijn om ons te organiseren en het anti-fascistisch verzet nu reeds te organiseren. Zoniet zullen de neo-nazi’s verder gaan met hun provocaties en geweld. Deze betoging was een positieve, eerste stap om te protesteren tegen fascisme en tegen extreem-rechts geweld. We gaven een signaal dat we niet akkoord gaan met de standpunten van VJW en ook niet bij de pakken blijven zitten. We zullen Blokbuster organiseren in Brugge om de strijd tegen racisme te voeren, maar ook om te discussiëren over een alternatief op het huidige neoliberale systeem dat leidt tot armoede en verdeeldheid. D av y S t e e n

Socialistisch Links

ecologie

www.socialisme.be november 2007

11

Programma van Internationaal Verzet

Vernietig het kapitalisme… voor het de planeet vernietigt

D

e laatste 30 jaar verhoogde de temperatuur op aarde tot het hoogste niveau ooit de laatste 12.000 jaar. Volgens de VN en het rapport Stern, genoemd naar een oude econoom en hoofd van de Wereldbank, zouden er 50 miljoen “ecologische vluchtelingen” kunnen zijn in 2010 en 200 miljoen in 2050, veroorzaakt door de stijging van het waterpeil, de groeiende woestijnvorming, etc. Tegelijkertijd zullen het aantal catastrofes, zoals die veroorzaakt door de orkaan Katrina (die 1.500 mensenlevens eiste en voor meer dan 120 miljard schade veroorzaakte), toenemen. De maatregelen die getroffen worden zijn nochtans allesbehalve vol-

doende. Het Kyoto-protocol dekt slechts 3% van de maatregelen die moeten genomen worden om de opwarming van de aarde tegen te gaan... en zelfs dit wordt niet nageleefd! Zij die de maatschappij besturen, het patronaat en hun politieke lakeien, doen niets om tot een echte oplossing te komen. Hun prioriteit is en blijft de maximalisatie van hun winsten en dit ten koste van de bevolking. In dit kader is het enige wat ze doen het probleem verplaatsen, zo zien ze bijvoorbeeld nucleaire energie als alternatief op fossiele brandstof. Nochtans wordt er elk jaar 7000 ton nucleair afval geproduceerd zonder dat men weet wat de toekomstige generaties moeten aanvangen met deze bergen nucleair afval.

Exxon Mobil: “Don’t worry, be happy”...

W

at doen de oliemultinationals met hun immense winsten? Ze verdedigen natuurlijk hun eigen belangen. Exxon Mobil bijvoorbeeld zorgt ervoor dat het haar reputatie hoog kan houden. Het bedrijf verzette zich in 2002 reeds tegen de Intergouvernementele Groep van Experten inzake klimaat. Exxon stelde dat de voorzitter van die groep te “militant” was. Objectiviteit is belangrijk bij Exxon. Tussen 2000 en 2003 besteedde het bedrijf 8.793.450 dollar aan “think thanks”. Die denkgroepen moesten de klimaatswijzigingen in vraag stellen. Het derde

duurste onderzoek (voor een bedrag van 712.000 dollar) werd uitgevoerd door het American Legislative Exchange Council. Die instelling kwam tot de conclusie dat de opwarming van de aarde ook mensenlevens kan redden! Het American Enterprise Institute publiceerde een artikel onder de titel “Dont’ worry, be happy”, goed voor een subsidie van 960.000 dollar van Exxon. De hoofdprijs tenslotte – voor een niet onaardig bedrag van 1.380.000 dollar – was voor het Competitive Enterprise Institute dat een studie maakte waarin het gevaar van klimaatsverandering wordt vergeleken met het gevaar van een buitenaardse aanval op onze planeet...

Kunstonderwijs: Actie aan het Vlaams ministerie van onderwijs

door

O

Michael Bouchez

p 28 september was er een actie van zo’n 600 studenten en personeelsleden van het kunstonderwijs aan het ministerie van onderwijs in Brussel. Ze demonstreerden voor meer middelen voor het kunstonderwijs.

In het materiaal van de Actief Linkse Studenten legden we uit dat het plan-Vandenbroucke voor het hoger onderwijs leidt tot besparingen. Enkel richtingen met voldoende marktwaarde blijken interessant genoeg te zijn. Andere richtingen moeten snoeien, waaronder ook het hoger kunstonderwijs. Op de actie maakten we duidelijk dat het onderwijsbeleid niet alleen het kunstonderwijs treft. Er is nood aan een gezamenlijke beweging van alle personeelsleden en studenten aan de hogescholen en universiteiten om in verzet te gaan tegen het neoliberale onderwijsbeleid en voor democratisch (hoger) onderwijs. In de toespraken lag er jammer genoeg weinig nadruk op het feit dat het neoliberale beleid van de traditionele partijen leidt tot aanvallen op het onderwijs. Ook vroegen sommige actievoerders zich af of er geen nood is aan een meer veralgemeende beweging zodat de onderwijsminister niet meer om ons heen zou kunnen.

Men moet beroep doen op het geheel van maatschappelijke productiekrachten om propere energiebronnen te ontwikkelen, wat niet in tegenstelling staat tot een verzekerde toegang tot nutsvoorzieningen voor iedereen. In dit opzicht onderscheiden wij ons van héél wat “officiële” ecologisten wat betreft de vraag van verantwoordelijkheid. In het algemeen gaan zij niet verder dan het bekritiseren van één of meerdere kenmerken van het kapitalistisch uitbuitingssysteem: ze zoeken niet naar de oorzaken van deze symptomen. In tegenstelling tot groeperingen zoals Greenpeace, die nochtans grondige analyses en aanklachten naar voren brengen, zoeken wij niet naar oplossingen binnen het hedendaagse systeem. Zonder het kapitalisme omver te werpen is iedere verregaande oplossing onmogelijk. Het grootste deel van de ecologische activisten heeft het over het veranderen van de mentaliteit en de gewoontes. Dit moet wel degelijk gebeuren maar het is een utopie om dit op een massale schaal te verwezenlijken zonder komaf te maken met het kapitalisme en een maatschappij te stichten die de ontplooiing van ieder individu mogelijk maakt. Héél wat van deze te veranderen “gewoontes” zijn immers noodzakelijke behoeften: hoe schakel je bijvoorbeeld over van een vervuilende auto naar een niet vervuilende zonder de middelen ertoe? En iedereen kent wel situaties waarbij openbaar vervoer zonder twijfel veel te duur is, slecht toegankelijk en van slechte kwaliteit? Wij komen op voor een politiek die collectieve oplossingen stimuleert (bijvoorbeeld het ontwikkelen van beter publiek transport) en voor het afschaffen van ecotaksen die de ge-

zinnen treffen in plaats van de producenten. Aan de andere kant, zolang de traditionele media – of andere middelen voor het verspreiden van ideeën – in de handen blijven van de rijken die de planeet liever vervuilen dan hun aan hun winsten te raken, lijkt het ons onmogelijk om de mentaliteit op grote schaal te veranderen. Om de mentaliteit te veranderen, moet men de maatschappij verande-

ren. Dit kan enkel en alleen door de werkende bevolking te mobiliseren zij die produceren maar niets te zeggen hebben – tegen het systeem dat hen dag na dag uitbuit, en het omver te werpen. In deze mobilisatie en acties is het cruciaal om sociale en ecologische eisen naar voren te schuiven. Maar een politiek van lobbyen richting de elite is inefficiënt: de strijd van de arbeiders en de jongeren is onze meest krachtige wapen!

De wetenschap behoort toe aan iedereen, onze planeet ook ! 1. Drastische vermindering van de uitstoot van broeikasgassen! Stop de handel in emissierechten! 2. Voor de (her)nationalisatie van de energiesector onder arbeiderscontrole zonder schadeloosstelling voor de aandeelhouders! 3. Voor een massale ontwikkeling van kwaliteitsvol en gratis openbaar vervoer voor iedereen! 4. Voor de massale bouw van sociale woningen die kwaliteitsvol, betaalbaar en milieuvriendelijk zijn! 5. Het wetenschappelijk onderzoek moet uit handen van de ondernemingen! Voor de ontwikkeling van openbaar wetenschappelijk onderzoek, onafhankelijk van de aandeelhouders en de privé!

Milieu en kapitalisme: vechten voor het ene, is strijden tegen het andere 1. Voor een politiek die collectieve oplossingen stimuleert, de afschaffing van zogezegde ecotaksen die enkel de gezinnen treffen! 2. Voor een geplande economie in functie van de behoeften van de bevolking – dus ook respect voor het milieu – en niet in functie van de winst! 3. Voor de democratische controle en het beheer van de productie door de arbeiders zelf: het patronaat heeft de arbeiders nodig, de arbeiders niet het patronaat! 4. Voor internationale solidariteit: de bescherming van de planeet moet wereldwijd plaatsvinden! 5. Voor de democratische socialistische samenleving gebaseerd op de noden en de ontplooiing van ieder individu in een gezond milieu!

Gent: Internationaal Verzet betoogt Op 24 oktober trokken een 100-tal scholieren en jongeren door de straten van Gent om te protesteren tegen de liberalisering van de energiesector en tegen klimaatsverandering. Het kapitalisme houdt - in haar zoektocht naar steeds meer winst voor een kleine minderheid - geen rekening met de ecologische behoeften van de meerderheid van de bevolking. Het huidige systeem doet ons meer betalen voor behoeften als energie door een liberaliseringsbeleid. En dat net op een ogenblik dat controle van de gemeenschap meer dan nodig is om er voor te zorgen dat het wetenschappelijk onderzoek naar hernieuwbare energie ten volle kan gevoerd worden. Daartoe zal het overigens ook nodig zijn dat wetenschappelijk onderzoek losstaat van de grote ondernemingen, wat meer publieke middelen vereist voor onderwijs. De Gentse jongeren van Internationaal Verzet trokken door de binnenstad en passeerden onder meer aan het secretariaat van de VLD. Achteraf werden verdere plannen gesmeed om met scholieren in de Arteveldestad op te komen tegen het kapitalisme.

Socialistisch Links L inkse S ocialistische P artij www.socialisme.be maandblad van de

nummer

strijd



269 

solidariteit

2007

1€

socialisme

steunprijs:

november



2€

Neem een abonnement

B en

je de propaganda van de

traditionele media beu?

Wil

je

wel eens een andere visie lezen?

Neem

dan een abonnement op dit

12 euro op 001-3907596-27.

blad en stort

Vernietig het kapitalisme... voor het de planeet vernietigt! O

door

Benoit Douchy

p 12 oktober kreeg Al G ore samen met het I PCC (Intergouvernementeel Panel voor Klimaatsverandering) de Nobelprijs voor de Vrede wegens het “vergroten en verspreiden van de kennis over de door de mens veroorzaakte klimaatverandering en voor het bevorderen van maatregelen om deze tegen te gaan.” De film “An unconvenient truth” van Gore is inmiddels wereldwijd een succes geworden. Het feit dat ecologie als centraal thema naar voor kwam bij de toekenning van de Nobelprijs wijst op de aandacht die er momenteel is voor dit thema. Er is ook een groeiende eensgezindheid dat menselijke activiteiten verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde: volgens een recent rapport van het IPCC is de waarschijnlijkheid daarvan groter dan 90% (het vorige rapport uit 2001 had het nog over een waarschijnlijkheid van 66%). De gevolgen van de aanvallen op onze planeet zijn steeds beter voelbaar aan het worden. De Olympische Spelen van volgend jaar in Peking worden bedreigd door luchtvervuiling waardoor er mogelijk uitstel komt. Woestijnvorming en overstromingen zouden de komende 10 jaar 50 miljoen mensen uit hun huizen verdrijven. Bij overstromingen in Afrika de afgelopen maanden werden meer dan 1 miljoen mensen getroffen en vielen honderden doden. 4 Miljoen kinderen onder de 5 jaar sterven jaarlijks aan gevaarlijke milieuomstandigheden zoals vervuilde lucht of water of blootstelling aan chemicaliën. Tegenover deze realiteit proberen steeds meer politici zich “groen” op te stellen. Al Gore heeft nu meer succes dan destijds als presidentskandidaat. Nadat hij de Nobelprijs kreeg, kreeg hij zelfs felicitaties van president Bush. Iedereen is groen, maar welke oplossingen brengen de politici naar voor?

Al Gore wil ons overtuigen minder energie te gebruiken. Zelf gebruikt hij 20 keer zoveel elektriciteit als de gemiddelde Amerikaan, onder meer voor een permanent verlichte oprijlaan en een verwarmd zwembad... Gore probeert die kritiek te weerleggen door te stellen dat hij CO2-neutraal leeft, dat wil zeggen dat hij voor elke ton CO2 die hij uitstoot ook investeert in bedrijven die bezig zijn met groene energie. Zelf richtte hij een investeringsmaatschappij op die investeert in “groene bedrijven” waarmee je vervuiling als het ware kunt afkopen. Liefst bij zijn bedrijf natuurlijk. Dit soort maatregelen zullen niets veranderen aan de wijze waarop wordt geproduceerd. De “markt” zal niet zorgen voor oplossingen voor de milieuproblematiek. In het huidig systeem tellen enkel de winsten en wordt niet omgekeken naar hoe die winsten worden gemaakt. In plaats van onderzoek te doen naar alternatieve en propere energie wordt bijvoorbeeld meer besteed aan reclame en lobbywerk. In de VS gaf de autosector in de eerste zes maanden van dit jaar 17,8 miljoen dollar uit aan lobbywerk, een stijging van 16%. Er zijn dus wel degelijk middelen aanwezig, maar die worden niet aangewend voor onderzoek naar milieuvriendelijke alternatieven. Alles wordt vandaag opgeofferd voor de fenomenale winsten van een kleine minderheid. Om het milieu te redden, zullen we ons tegen deze logica moeten verzetten en opkomen voor een socialistisch alternatief op het kapitalisme. Bouw met ons mee aan zo’n alternatief: sluit aan! >>http://www.lsp-mas.be/lsp/ecologie/

8 december -14u30 Brussel Zuid

Wil je meer info? Aarzel niet om ons te contacteren Linkse Socialistische Partij Pb 10011, 1190 Vorst 3 tel/fax: 02/345.61.81 http://www.socialisme.be Committee for a Workers’ International http://www.socialistworld.net

Nationale betoging!

Sluit aan bij LSP/MAS dit strookje opsturen naar PB 10011, 1190 Vorst 3

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... Tel / E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Steun LSP:

stort op

O Wil lid worden van de LSP O Wil meer info (een discussie)

O Wil uitgenodigd worden voor LSP-activiteiten in mijn buurt O wil een abonnement op Socialistisch Links O gewoon abonnement: 12 Euro /12 nummers O steunabonnement: 25 Euro/ 12 nummers Stort op rekeningnummer 001-3907596-27 van Socialist Press

001-2260393-78