Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? Marieta Braks Medisch Entomologe, Ph.D.
Centrum voor Zoőnosen en Omgevingsmicrobiologie/ RIVM
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Geen / Zie hieronder Bedrijfsnamen European Centre of Disease prevention and Control Nederlandse Voedsel en Warenauthoriteit Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? 1. 2. 3. 4.
Overdracht Verspreiding Risicofactoren Preventie
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Teken-encefalitis Ook wel bekend als FSME: Frühsommer -Meningoenzephalitis TBE: Tick borne encephalitis Kliniek: ● 80% infecties asymptomatisch ● 3 subtypes: elk met een andere kliniek: ● virusinfectie van de hersenen ● neuro-muscular sequelae kan voorkomen ● case-fatality rate is ongeveer 1% Geen geneesmiddel, slechts supportive care: pijnstilling, koortsverlaging
4
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Symptomen en diagnose
5
Petri et al. 2010, Travel Medicine & Infect Dis 6
Toename in Europese incidentie en geografische verspreiding
Overdracht
Infectieziektes
Zoonosen
Vectoroverdraagbare zoonoses? 7
Muggen-overdraagbare infecties Dengue Chikungunya Malaria
Rift Valley koorts
West Nijl koorts 8
Teken-overdraagbare infecties Krim Congo Hemorrhagische koorts Teken-encefalitis
Ziekte van Lyme
Overdracht
Generiek
klimaat milieu
reservoir
vector
pathogeen Risico voor de mens
ziektelast Reisen 2010
Overdracht
Teken-encefalitis klimaat milieu
risico voor de mens
ziektelast
Schapenteek, Ixodes ricinus • 3 stadia • Zuigt 3x bloed • Leeft 1.5 - 7 jaar
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Schapenteek, Ixodes ricinus • 3 stadia • Zuigt 3x bloed • Leeft 1.5 - 7 jaar
Kleine knaagdieren • Korte infectieuze periode i.t.t. borreliose infecties
13
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Schapenteek, Ixodes ricinus • 3 stadia • Zuigt 3x bloed • Leeft 1.5 - 7 jaar
Kleine knaagdieren • Korte infectieuze periode i.t.t. borreliose infecties
Teken-encefalitis virus • Flavivirus • • • • 14
West Nijl virus Gelekoorts virus Dengue virus Japanse encefalitis virus Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Ziekte van Lyme
Teken-encefalitis
Verspreiding Ziekte van Lyme
16
Teken-encefalitis
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
pathogeen
Verschillen
Ziekte van Lyme
Infectieuze periode Teken-encefalitis
overdracht co-feeding
Verschillen in overdrachtcyclus in de tijd en plaats
Risicofactoren -
Verblijf in endemisch gebied in gemengd bos: Werken Recreëren
18
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Preventie teken-encefalitis -
Consumeer geen ongepasteuriseerde melkproducten
Voorkom tekenbeten
NB: Omdat tekenencefalitis al snel na de beet kan worden overgedragen, kan besmetting niet worden voorkomen door het elke avond verwijderen van teken!
Vaccineer
19
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
Teken-overdraagbare micro-organismen in Nederland microorganism
pathogeen
vector
Ziekte (NL)
Borrelia burgdorferi sl - B. afzelii - B. garinii - B. bavariensis - B. spielmanii - B. valaisiana - B. senso stricto - B. lusitaniae
+ + + + + +/+ +/-
Teek Teek Teek Teek Teek Teek Teek Teek
Anaplasma phagocytophilum Neoehrlichia mikurensis Babesia venatorum/EU1 Rickettsia monacensis
+ + + +
Teek Teek Teek Teek
1 patient in ‘99
Rickettsia helvetica Borrelia miyamotoi Spiroplasma ixodetes
+ + ?
Teek Teek Teek
Lyme-like syndrome? Lyme-like syndrome? Lyme-like syndrome?
22.000 EM/jr
Teken-overdraagbare micro-organismen in Nederland microorganism
pathogeen
vector
Ziekte (NL)
Borrelia burgdorferi sl - B. afzelii - B. garinii - B. bavariensis - B. spielmanii - B. valaisiana - B. senso stricto - B. lusitaniae
+ + + + + +/+ +/-
Teek Teek Teek Teek Teek Teek Teek Teek
Anaplasma phagocytophilum Neoehrlichia mikurensis Babesia venatorum/EU1 Rickettsia monacensis
+ + + +
Teek Teek Teek Teek
1 patient in ‘99
Rickettsia helvetica Borrelia miyamotoi Spiroplasma ixodetes
+ + ?
Teek Teek Teek
Lyme-like syndrome? Lyme-like syndrome? Lyme-like syndrome?
Teken-overdraagbare micro-organismen in Nederland microorganism
pathogeen
vector
Ziekte (NL)
Borrelia burgdorferi sl - B. afzelii - B. garinii - B. bavariensis - B. spielmanii - B. valaisiana - B. senso stricto - B. lusitaniae
+ + + + + +/+ +/-
Teek Teek Teek Teek Teek Teek Teek Teek
Anaplasma phagocytophilum Neoehrlichia mikurensis Babesia venatorum/EU1 Rickettsia monacensis
+ + + +
Teek Teek Teek Teek
1 patient in ‘99
Rickettsia helvetica Borrelia miyamotoi Spiroplasma ixodetes
+ + ?
Teek Teek Teek
Lyme-like syndrome? Lyme-like syndrome? Lyme-like syndrome?
TEEK HOME MESSAGE
23
Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? | 29 november 2013
VRAGEN? 24
