Sociaal Jaarverslag 2006
Akzo Nobel Nederland bv
WAT... in 2006
Splitsing Akzo Nobel-Organon BioSciences (OBS) Jan Dopper, directie OBS Nederland: “De adviesaanvraag over de splitsing van OBS stak mijlenver uit boven wat men in medezeggenschapsland normaal gesproken
Rob Prins, voormalig voorzitter van de directie van Akzo Nobel Nederland, vult aan: “Via allerlei commissies heeft de COR-AN zich vervolgens in het onderwerp verdiept, terzijde gestaan door verschillende externe deskundigen en adviseurs. Ze hadden duidelijk veel plezier in deze klus en hebben het zeer serieus aangepakt.”
te verwerken krijgt. Het ging hier om een uitermate ingewikkeld proces, waarin allerlei nieuwe zaken een rol speelden. Ga eerst maar eens de vragen verzamelen die bij jullie opkomen, was in het prille begin ons advies.”
“Een groot compliment is op z’n plaats,” beaamt Dopper. “Op een volwassen, zorgvuldige en constructieve manier hebben ze er samen met ons aan gewerkt. De grootste zorg voor hen was natuurlijk wat het voor de mensen betekent. Maar dat het op tijd gelukt is om tot een positief advies te komen is een geweldige prestatie.” Prins: “De invulling van de arbeidsvoorwaarden, de sociale paragraaf, is verder met de vakbonden opgepakt. Dat had wel wat meer voeten in de aarde, het was lastiger om met hen tot een convenant te komen. Maar ook daar zijn we uiteindelijk tot overeenstemming gekomen. Voor de mensen die naar OBS over zijn gegaan zijn prima afspraken gemaakt. Voor de mensen die op het hoofdkantoor van Akzo Nobel zijn gebleven moet dat komend jaar z’n beslag krijgen.“
Jan Dopper (boven) en Rob Prins (onder)
Het jaar 2006 van maand tot maand: Op de omslag foto’s uit Connect die in 2006 verschenen. Januari Akzo Nobel maakt bekend de MACC fabriek in Delfzijl te willen sluiten. Bij deze fabriek werken 33 mensen. Organon ontvangt een Award voor beste leerbedrijf in de procesindustrie in Nederland. Aan de prijs is een bedrag van 10.000 euro verbonden. 2
Februari Tijdens de persconferentie over de jaarcijfers 2005 maakt CEO Hans Wijers de afsplitsing van Pharma bekend en het naar de beurs brengen van Organon BioSciences.
Goede afspraken met sociale partners “Het afgelopen jaar kenmerkte zich door talloze veranderingen in onze organisatie. Deze veranderingen zullen in 2007 zeker merkbaar zijn”, zegt Mike Tijdink, de nieuwe directeur van Akzo Nobel Nederland. “Ook 2007 zal geen rustig jaar zijn.” Hiermee doelt Mike Tijdink op de voorgenomen afsplitsing van Pharma dit voorjaar en de verhuizing van het hoofdkantoor naar Amsterdam in juli. Beide besluiten brengen optimisme en nieuwe kansen met zich mee, vindt hij. “Tegelijkertijd maken veel medewerkers zich ook zorgen over de impact die dit zal hebben op zowel de organisatie als op hen persoonlijk. Samen met de ondernemingsraden en de vakbonden moeten we proberen zoveel mogelijk sociale onrust te voorkomen en weg te nemen door goede afspraken te maken en open te communiceren. Als het gaat om veranderingsprocessen willen we zorgvuldigheid betrachten. Akzo Nobel Nederland wil haar reputatie als goede werkgever hoog houden.” Vertrouwen De onderneming blijft in beweging en veranderingen blijven aan de orde. “Dat medewerkers zich hier zorgen over maken is begrijpelijk, want vaak brengt dit onzekerheid met zich mee. Belangrijk is dat medewerkers hun enthousiasme behouden en vertrouwen
Het EVA-resultaat over 2005 bedraagt 262 miljoen euro. Hiermee wordt de EVA-doelstelling van 230 miljoen euro duidelijk overschreden. De EVA-beloning komt uit op 5,7%.
hebben in het management. In 2006 is vooral bij Chemie veel gebeurd. Reorganisaties, maar ook grote investeringen zoals in Delfzijl, hebben gezorgd voor een gezondere organisatie. Dit heeft grote flexibiliteit gevraagd van de medewerkers. Ook Car Refinishes heeft zware tijden doorstaan. Samen met de vakbonden hebben we goede afspraken gemaakt over sociale plannen. Hierdoor kunnen we nu weer met optimisme naar de toekomst kijken.” Persoonlijk vindt hij de veranderingsprocessen binnen Akzo Nobel interessant om mee te maken. “Er ontstaan nieuwe kansen. Je kunt defensief of afwachtend reageren, maar je kunt dit ook als een uitdaging zien.” CAO In zijn rol als bestuurder van de Centrale Ondernemingsraad van Akzo Nobel Nederland (COR-AN) heeft de nieuwe directeur Akzo Nobel Nederland te maken met de medezeggenschap. “Ik ben erg positief over de samenwerking met de COR-AN. Hij is toegewijd en heeft een professionele houding. Minder enthousiast ben ik over de eenzijdige samenstelling van de raad. Met alle respect: Ik zie teveel mannen met een grijze haardos. Waar zijn de jongeren en de vrouwen? Ik wil me graag inzetten voor een evenwichtigere raad. Je kunt je prima profileren in de OR en inzet voor de onderneming in bredere zin komt je loopbaan altijd ten goede.”
Maart Ferrazone® krijgt officieel de GRAS-status (Generally Recognized as Safe) van Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA). Dit ijzersupplement van Functional Chemicals wordt gebruikt in de voedingsmiddelen- en drankindustrie om ijzertekort tegen te gaan.
3
Werkgelegenheid als gevolg van ondernemen Akzo Nobel concentreert zich op sterk groeiende markten in de wereld en streeft sterke, evenwichtige financiële resultaten na in de verschillende activiteiten. Dat leidt in 2006 tot reorganisaties en afstoting van activiteiten in Nederland.
Your Akzo Nobel Young Akzo Nobel, de vereniging voor jonge medewerkers met een universitaire of hbo-opleiding, bestaat in 2006 tien jaar. Om dit te vieren organiseerde de vereniging onder andere in april een lustrum symposium over People, Planet en Profit en in mei een Lustrum Party. De naam Young Akzo Nobel verandert in Your Akzo Nobel.
“De reorganisaties bij onze coatingsactiviteiten en chemielocaties zijn niet leuk, maar het is de enige manier om te voorkomen dat nog meer banen verloren gaan”, stelt Rob Prins, voormalig voorzitter van de directie Akzo Nobel Nederland. Per saldo neemt het aantal arbeidsplaatsen bij Akzo Nobel in Nederland af van 12.500 in 2004 tot 10.500 in 2007. “Maar het moet helder zijn dat het niet onze taak is om zoveel mogelijk werkgelegenheid in Nederland te creëren”, werpt directievoorzitter Prins tegen. “Werkgelegenheid alleen is een logisch gevolg van ondernemen, niet een doel op zichzelf.” Chemie Chemie verkoopt daarom een deel van de activiteiten en reorganiseert de servicediensten waarbij soms ook ‘outsourcing’ plaatsvindt, zoals bijvoorbeeld de technische dienst van de locatie Botlek. Eind 2005 werd bekendgemaakt dat een potentiële koper is gevonden voor Ink & Adhesive Resins. Medio 2006 wordt de verkoop aan Hexion Specialty Chemicals een feit. Ook het zonnencellenproject Helianthos en MPP Systems worden in de loop van 2006 verkocht. Werner Fuhrmann, Chemicals vertegenwoordiger in de directie van Akzo Nobel Nederland, erkent dat het ‘beroerd’ uitkomt dat de uitvoering van strategie en wijziging
April Organon-medewerker Jan Oomen ontvangt een beloning van 12.600 euro bruto. Dankzij zijn idee is de vrijgifte van Remeron Soltab® sterk vereenvoudigd en levert Organon een besparing op van 200.000 euro per jaar. 4
in de portfolio samenvallen met de sterke stijging van met name de Nederlandse energieprijzen. Methanol producent Methanor, waar Akzo Nobel voor 30% mede-eigenaar van is, kan het daardoor in de markt niet meer bolwerken en kondigt aan dat de fabriek dicht gaat. Ruim 100 directe en indirecte arbeidsplaatsen zullen daardoor verloren gaan. “Voor de regio Delfzijl een bittere pil”, weet Fuhrmann. Pharma Bij de Pharma activiteiten in Nederland heerst relatieve rust. Jan Dopper, namens Pharma in de directie: “Er is reden om optimistisch over de voortgang bij Organon te zijn. Er zitten veelbelovende producten in een vergevorderd stadium van de pijplijn. De integratie van Organon en Diosynth is nagenoeg afgerond. Over Intervet is hij eveneens positief. Dopper: “Dit bedrijfsonderdeel heeft een zeer goed jaar achter de rug. Ook Nobilon ontwikkelt zich voorspoedig.” Coatings Coatings heeft de afgelopen jaren in Europa de wind niet in de rug. Prijsconcurrentie en hoge grondstofprijzen drukken de resultaten. Car Refinishes en Decorative Coatings Europe passen zich ook in Nederland aan de nieuwe omstandigheden aan. Directielid Rinus Rooseboom: “Car Refinishes in
Mei De reclamecampagne van Flexa is onderscheiden met een zilveren Effie, de jaarlijkse reclameprijs. Eerder won Flexa een zilveren Esprix, de vakprijs voor creativiteit en effectiviteit in direct marketing. Naar schatting zijn er na de behandeling met het vruchtbaarheidsmiddel Puregon® inmiddels één miljoen kinderen geboren.
Niet alleen reorganisaties troffen Akzo Nobel in Nederland. Er werd ook fors geïnvesteerd: om de structurele chloortransporten in Nederland te stoppen werden twee fabrieken in Hengelo gesloten en nieuw gebouwd in Delfzijl. Op 26 september werd de ingebruikname van de nieuwe MCA en chloorfabriek gevierd. Leif Darner en Hans Wijers helpen Pieter van Geel (staatssecretaris van milieu, midden) om de knop te bedienen die fabrieken ‘aan’ zet.
Sassenheim zal naast rationalisatie en reductie van het aantal staffuncties vooral de verkoopactiviteiten stimuleren. Deco overlegt met vakorganisaties over de mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan het naar beneden bijstellen van de kosten van de commerciële distributie.” Pensioenuitvoering buiten de deur Stichting Pensioenfonds Akzo Nobel (APF) en de Eureko Groep, waar onder andere Achmea deel van uitmaakt, sluiten een principeakkoord over de overdracht van de totale dienstverlening van het pensioenfonds aan Eureko. De overdracht vindt op 1 september 2006 plaats. Stichting Pensioenfonds Akzo Nobel voert de oudedagsvoorzieningen van circa 32.000 deelnemers en 19.400 pensioengerechtigden uit. Bij het pensioenfonds zijn 54 medewerkers in dienst. Lex Bolwerk, algemeen directeur: “Voor de toekomst zal deze overgang absoluut een verzekering van de bestaande kwaliteit geven. In de komende twee jaar zullen we een plaatsje vinden bij de Achmea organisatie in Apeldoorn.” Akzo Nobel T&E Sinds 1 april 2006 is de nieuwe organisatie Akzo Nobel Technology & Engineering actief. Akzo Nobel T&E is ontstaan door de integratie van verschillende dienstverlenende Akzo Nobel onderdelen zoals Akzo Nobel
Juni Het nieuw op te richten biofarmaceutische bedrijf Organon BioSciences wil haar hoofdkantoor in Oss vestigen. De directie en staf zullen hun intrek nemen in een bestaand kantoorpand van Organon (AP-gebouw).
Engineering en de Chemicals onderdelen Manufacturing Support (ManS/MTD), AMS, CER, Powder Technology Deventer, Safety Services Deventer en SHERA (Safety, Health, Environmental and Regulatory Affairs). Akzo Nobel T&E heeft 240 medewerkers en vestigingen in Nederland, de Verenigde Staten, Zweden en China. Decorative Coatings in één business unit De Raad van Bestuur komt tot de conclusie dat de huidige structuur van Akzo Nobels deco business de organisatie niet voorziet van het juiste platform om zijn hoge ambitie te verwezenlijken. De Raad besluit daarom Decorative Coatings Europe (DCE) en Decorative Coatings International (DCI) samen te voegen tot één business unit. Op het niveau van de Raad van Bestuur neemt Leif Darner met ingang van 1 maart 2006 ook de verantwoordelijkheid op zich voor dit integratieproces, naast zijn andere verantwoordelijkheden voor de Chemicals BU’s. Akzo Nobel wil Salt Specialties behouden Akzo Nobel besluit medio 2006 om Salt Specialties van de lijst af te halen van 3 chemieactiviteiten die in de verkoop staan. “De belangrijkste reden om Salt Specialties te behouden, is dat alle potentiële kopers lieten weten ook zoutactiviteiten te willen overnemen die geen onderdeel uitmaakten
van het desinvesteringspakket,” verklaart Leif Darner, binnen de Raad van Bestuur verantwoordelijk voor Chemicals. Sociaal plan Daags voor de start van de onderhandelingen over een sociaal plan – op 20 januari 2006 – sturen de gezamenlijke vakorganisaties een open brief aan Hans Wijers en Werner Fuhrmann. In deze brief veroordelen zij het beleid van Akzo Nobel omdat werkgelegenheid verloren gaat. Uitvoering van de eerder aangekondigde plannen voor de chemieactiviteiten leidt in Nederland tot het verlies van ruim 300 arbeidsplaatsen. Bij de sluiting van de MACC-fabriek in Delfzijl zullen 33 banen verloren gaan. Nog eens 600 werknemers krijgen een nieuwe baas, omdat Akzo Nobel het bedrijfsonderdeel waarvoor zij werken zal verkopen of inmiddels heeft verkocht. Op 9 februari 2006 vindt een cruciale bespreking plaats tussen beide partijen. Op 9 maart ondertekenen Akzo Nobel en de vakbonden het sociaal plan voor Akzo Nobel Chemicals. ‘Van werk naar werk’ is de rode draad in dit plan om de boventalligheid op de Nederlandse Chemielocaties op te lossen.
Juli Alle collega’s op de Nederlandse locaties krijgen de Coolerbox, een presentje van Akzo Nobels Innovation Unit. De kartonnen doos, waarin onder meer drankjes en hapjes koel blijven, is voorzien van een mede door Akzo Nobel ontwikkelde beschermlaag, EvCoat.
5
‘Ingrijpende veranderingen’ commissaris Van Dam-Mieras ‘Divergerende paden’, dat is de typering die Rietje van Dam-Mieras geeft aan 2006. De commissaris van Akzo Nobel Nederland bv zegt onder de indruk te zijn van de voortvarendheid waarmee de afsplitsing van de Pharma-activiteiten het afgelopen jaar is vormgegeven. “We weten op dit moment natuurlijk nog niet, hoe een en ander zijn definitieve beslag krijgt, maar de betrokkenheid van directie en medezeggenschap bij de organisatorische splitsing hebben op mij een zeer positieve indruk gemaakt.” Van Dam-Mieras: “De snelheid waarmee veranderingen zich voltrekken is vandaag de dag enorm. Toch is het proces van de afsplitsing ook qua medezeggenschap binnen
Akzo Nobel goed geregeld. Het advies met voorwaarden en aanbevelingen is in dezen veelzeggend. Deze veranderingen brengen helaas ook altijd onzekerheid met zich mee. Mensen begrijpen dat waar de wereld snel verandert, ook ondernemingen zich moeten aanpassen. Voor medewerkers van een internationaal concern, is het duidelijk dat de activiteiten in Nederland geen doel op zichzelf zijn. Er is begrip voor dat de activiteiten van Akzo Nobel in ons land een deel van het grotere geheel zijn. Bovendien is duidelijk dat niet iedereen betrokken kan zijn bij besluitvorming. Toch mogen mensen niet het gevoel krijgen dat ze een marionet zijn. Daarom is voortdurend communiceren over wat er gaande is van essentieel belang.”
Fons Welters, voorzitter COR-AN:
‘Vooral een jaar van heel veel veranderingen’ ‘De splitsing in de organisatie van Organon BioSciences (OBS) was dé aanleiding voor heel veel veranderingen afgelopen jaar. Als COR-AN zaten we daar midden in. Ten eerste doordat we ons moesten verdiepen in een ook voor ons nieuw fenomeen: alle juridische, economische, financiële en personele gevolgen die een beursgang met zich meebrengt. Dat was een zeer complex proces, waarbij het soms lastig was het
overzicht te bewaren, vooral omdat veel informatie noodzakelijkerwijs geheim moest blijven. Verder was de splitsing oorzaak van een afsplitsing binnen de COR-AN zelf. Zes mensen vertrokken naar OBS, wat op een bezetting van 15 echt een aderlating is. Kortom, er is veel werk verzet, maar veel reguliere zaken zijn ook blijven liggen. Daar gaan we komend jaar goed de schouders onder zetten.’
Augustus Een flink aantal mentoren staat in de startblokken voor een landelijk mentorprogramma bij Akzo Nobel in Nederland. In principe kan iedere medewerker een mentor tot zijn of haar beschikking krijgen.
September Traditiegetrouw werd op de tweede zaterdag van september het Akzo Nobel Volleybal toernooi gehouden in Arnhem. Het totale aantal aangemelde teams kwam uit op 19.
De laatste chloortrein heeft op donderdagavond 10 augustus de productielocatie Hengelo verlaten. Daarmee is het convenant ingevuld dat in december 2002 tussen de rijksoverheid en Akzo Nobel werd afgesloten. 6
Strijd om pensioenen en ziektekosten Op arbeidsvoorwaardelijk gebied gebeurt er ook het een en ander bij Akzo Nobel Nederland. Allereerst trekken begin 2006 gepensioneerden ten strijde tegen hun voormalige werkgever. De Vereniging van Gepensioneerden van Akzo Nobel (VGAN) dagvaardt Akzo Nobel Nederland bv en de Stichting Pensioenfonds Akzo Nobel over de nieuwe financieringsmethode van het pensioenfonds in Nederland. Akzo Nobel Nederland en de vakorganisaties bereikten eind juni 2005 overeenstemming over de nieuwe financieringsmethode van het pensioenfonds. De vereniging wil een gerechtelijke uitspraak krijgen om de nieuwe afspraken niet van toepassing te verklaren op haar leden.
Oktober Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het Sikkens Schildersmuseum, is een overzichtstentoonstelling van niet eerder getoonde schilder-rekwisieten te bewonderen.
De overeenkomst met de vakorganisaties – die is onderbouwd door studies van externe experts – houdt een overgang in van een toegezegde pensioenregeling (defined benefit) naar een collectief beschikbare premieregeling (defined contribution). Akzo Nobel heeft hierbij de financiële positie van het pensioenfonds sterk verbeterd. Akzo Nobel Nederland en het pensioenfonds hebben alle vertrouwen in een goede uitkomst van de rechtszaak. Ziektekosten Ook de vakbonden dagen Akzo Nobel voor de rechter. Inzet is de beëindiging van de ziektekostenbijdrage aan gepensioneerden. De gezamenlijke vakorganisaties zijn het hier niet mee eens en zijn daarom naar de rechter gestapt. Het stopzetten van de bijdrage in de ziektekosten aan gepensioneerden is een rechtstreeks gevolg van het vorig jaar ingrijpend gewijzigde financieringsstelsel van de ziektekosten. Door de wijzigingen zijn de ziektekosten voor Akzo Nobel gestegen, onder andere doordat sprake is van een verplichte bijdrage in de ziektekosten aan werknemers. Voor gepensioneerden zijn door de overheid verschillende maatregelen genomen om de kosten van gezondheidszorg te compenseren. Akzo Nobel vindt een vrijwillige bijdrage voor gepensioneerden en andere ‘nietactieven’ niet meer op zijn plaats. Wel is een overgangsmaatregel genomen, waardoor de
bijdrage geleidelijk wordt afgebouwd over 3,5 jaar tot 1 juli 2009. Akzo Nobel ziet de rechtszaak dan ook met vertrouwen tegemoet. Levensloop trekt 40% medewerkers Van de Akzo Nobel medewerkers neemt vanaf januari 2006 40% deel aan de levensloopregeling. Van de door Akzo Nobel in januari uitgekeerde spaarbijdrage is zo’n 65% daadwerkelijk in de levensloopregeling gestort. Rob Prins, voorzitter directie Akzo Nobel Nederland: “Deze cijfers rechtvaardigen de voorzichtige conclusie dat met name oudere werknemers de levensloop spaarbijdrage daadwerkelijk in de regeling storten. Jongeren, met verhoudingsgewijs een wat lagere spaarbijdrage, doen dat kennelijk nog niet.” Community Program honoreert bijna 30 projecten In Nederland zijn in 2006 29 projecten voor het Community Program goedgekeurd voor een totaal bedrag van bijna 150.000 euro. Ans Pot, Community Program manager. “Met de steun van het Community Program kunnen locaties en hun medewerkers een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van hun eigen leef- of werkomgeving. Afgaand op de ervaringen van collega’s die al van start zijn gegaan, geeft dat een enorme voldoening en een unieke kans om je te onderscheiden door directe betrokkenheid.”
November De locatie Herkenbosch heeft een nieuwe centrale verpakkingsunit voor Dissolvine®-producten. Op het immense gebouw zijn grote banieren aangebracht waarop merknamen staan van Chelatenproducten en het mooie Herkenboscher landschap.
7
2006... in cijfers Medewerkers in Nederland
Pharma Chemicals Coatings Centrale Units
Leeftijdsopbouw % <= 30 jaar v.d. sterkte % 30-50 jaar v.d. sterkte % >= 50 jaar v.d. sterkte
2000 13,2 61,3 25,5
2001 14,1 61,2 24,7
December Organon gaat alleen door met de ontwikkeling van asenapine. Organon en Pfizer stoppen de samenwerking voor verdere ontwikkeling van dit mogelijk nieuwe medicijn ter behandeling van schizofrenie en acute manie, die voorkomt bij Bipolaire Stoornis I. De 12.000 Akzo Nobel leaserijders gaan veiliger en ‘groener’ rijden. De Raad van Bestuur introduceert een progressiever leaseplan dat de veiligheid van medewerkers zal verbeteren en de CO2-uitstoot van het leasewagenpark zal verminderden. 8
2002 14,2 61,3 24,5
2003 15,0 59,9 25,1
2004 13,5 61,1 25,4
2005 12,3 61,9 25,8
2006 11,9 62,2 25,9
Colofon Sociaal Jaarverslag 2006 Akzo Nobel Nederland bv Adres: Redactie Connect Postbus 9300 6800 SB Arnhem Tel. 026 – 366 3243 E-mail:
[email protected] Redactie: Erny Baars, Paul van der Boor, Monique de Ligny, Carla van Mildert, Kitty Erenoglu, Rob Sanders Ontwerp en vormgeving: Walter Luykenaar Druk: Thieme Nijmegen
