arverslag 2006 jaarverslag jaarverslag 2 jaarverslag 2006 rslag 2006 jaarverslag 2006 jaarverslag 2006 jaarverslag 2006 jaarv

6 0 0 2 g g a l a s l r s r e v e r v a r a a 6 j 0 a 0 j ag 2 jaar

Contact Connexxion Holding NV, statutair gevestigd te Utrecht Kantoorhoudende te 1213 PK Hilversum, Marathon 6 Postbus 224, 1200 AE Hilversum

06

0 2 g a rsl

Telefoon: 035 6251600 Telefax:

035 6251699

jaar

ve

Exemplaren van het Jaarverslag 2006 kunnen telefonisch (035 6251600)

worden aangevraagd.

Het jaarverslag is ook te vinden op de website van Connexxion: www.corporate.connexxion.nl

An English translation of the Annual Report 2006 is available.

jaarverslag 2006

r a ja j

la s r e aarv

2 l s r 0aarve j0 6

6 0 0 g2

2 g a l s r v e r v a r a aa 06 j la s r e aarv

j

j

6

00 2 g la

ers v r a ja

6 0 0

2 g la

s r e v

06 0 2 g

of per e-mail ( [email protected])

g a l s ver

6 200

j

s r e v r a a

0 2 lag

0 2

125 jaar innovatie Toen in 1881 de voorlopers van Connexxion begonnen met de aanleg van rails voor de eerste stoomtrams, bleek dit al snel pas het startsein voor 125 jaar innovatie in het personenvervoer. Begin 20ste eeuw werden stoomtrams geëlektrificeerd, railvervoer werd vervangen door flexibeler busverbindingen, de taxi en touringcar deden hun intrede. De opkomst van de automobiliteit in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw werd beantwoord met meer onderlinge afstemming, klantgerichtheid en innovaties op het gebied van reiscomfort. Toenemende congestie op de wegen in de jaren ’80 en ‘90 leidde tot succesvolle forensenverbindingen als de Interliner en de Zuidtangent, en tot snelle veerverbindingen. Na de eeuwwisseling volgen de ontwikkelingen elkaar snel op: zo betalen onze reizigers inmiddels elektronisch op al onze taxivoertuigen, terwijl in het openbaar vervoer de OV-chipkaart zijn intrede heeft gedaan, met Connexxion als één van de initiatiefnemers. Met behulp van het innovatieve Infoxx-systeem worden reizigers via beeldschermen in de bus en op de haltes voorzien van ‘on line’ reisinformatie. Het hogere niveau van dienstverlening leidt al enkele jaren tot een groei van het aantal reizigers in het openbaar vervoer, waarmee wij de dalende trend sinds de jaren ’80 hebben kunnen doorbreken. Tegelijkertijd verhogen wij continu de veiligheid en werken wij aan vermindering van de milieubelasting door toepassing van nieuwe technieken. In de nabije toekomst lonken nieuwe vervoers­concepten als de Superbus, die Connexxion met de TU Delft en Wubbo Ockels ontwikkelt, en een helikopterlijndienst in de Benelux, een samenwerkingsverband met het bedrijf Helinet. Connexxion en haar rechtsvoorgangers spelen al 125 jaar een belangrijke sociale en economische rol in de Nederlandse samenleving. Wij konden al die jaren relevant blijven door onze diepe verankering in de maatschappij. Ook anno 2006 ligt de kracht van de onderneming in de combinatie van innovatief vermogen, de kennis en ervaring van onze 13.000 medewerkers, en nauwe contacten met onze stakeholders: reizigers, opdrachtgevers, wegbeheerders, toeleveranciers, werknemers-, milieu- en reizigersorganisaties. Alles wat wij in het belang van onze reizigers hebben bereikt, zien wij als gezamenlijke successen met deze partners. Leest u de interviews met een aantal van hen in dit jaarverslag daarom als blijk van onze appreciatie van hun onmisbaarheid in de ontwikkeling van het personenvervoer.



Profiel van de onderneming

Connexxion wil een toonaangevende dienstverlener

Om haar filosofie en visie op mobiliteit vorm

in het personenvervoer zijn. Middels strategische

te geven, hanteert Connexxion de volgende

partnerships met publieke en private opdrachtgevers

uitgangspunten:

realiseert de onderneming optimale mobiliteit voor

a. de dienstverlening wordt afgestemd op de reiziger,

haar reizigers.

b. bus, tram, trein, taxi en boot zijn onontbeerlijke schakels in mobiliteit,

Visie op mobiliteit

c. samenwerking tussen vervoersmodaliteiten is een

Door aan te sluiten bij de wensen van haar klanten en

voorwaarde voor ketenmobiliteit.

vaak innovatieve mobiliteitsoplossingen te bieden, is Connexxion in staat haar huidige klanten te behouden

Om automobilisten te verleiden vaker voor

en nieuwe te winnen. Zij wil daartoe een constructieve,

alternatieve vervoersoplossingen te kiezen is

zakelijke samenwerking met concessieverleners

informatie noodzakelijk. Daarnaast is een substantiële

– rekening houdend met hun vaak publieke

verbetering van de kwaliteit van het vervoer nodig.

verantwoordelijkheid – en private opdrachtgevers.

Leidend hierin is de ‘van deur tot deur’ benadering,

Connexxion realiseert zich dat mobiliteit een

aangezien de dienstverlening slechts zo goed is als de

voorwaarde is voor economische groei en wil derhalve

zwakste schakel in de keten. Een goede ketenmobiliteit

een bijdrage leveren aan de bereikbaarheid van de

is voor een deel afhankelijk van de mate waarin de

steden en aan de beschikbaarheid van openbaar

lokale en regionale vervoerssystemen aansluiten

vervoer in de landelijke gebieden.

op het stelsel van treindiensten. Evenzo kan gesteld worden dat vraagafhankelijk vervoer, uitgevoerd

In dichtbevolkte gebieden biedt het openbaar

met taxi’s en taxibussen, zijn ontsluitende rol slechts

vervoer grote voordelen ten opzichte van andere

optimaal kan vervullen als de aansluiting op het

vervoermiddelen. Connexxion kiest er dan ook voor

verbindende busnet goed is geregeld. Dialoog tussen

de komende jaren te blijven investeren in kwaliteits­

reizigers en vervoerder, vervoerders onderling, maar

verbetering en -beheersing, aangezien een verbeterd

ook tussen vervoerders en decentrale overheden en

OV-aanbod zich in deze stedelijke gebieden snel

wegbeheerders is dan ook cruciaal om hoogwaardige

vertaalt in reizigersgroei.

vervoersdiensten te kunnen bieden. Organisatie

De ontsluiting van het dunner bevolkte platteland realiseert de onderneming door inzet

Connexxion heeft haar vervoersactiviteiten

van midibussen, (afstemming en integratie met)

georganiseerd in de divisies Openbaar Vervoer, Hermes

kleinschalige vervoersconcepten via Connexxion Taxi

Groep, Taxi Services, Tours en Water. Techno Service

Services en vergaande afstemming met systemen

Nederland (TSN) is de leverancier van onderhoud en

voor collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV) en

schadeherstel voor alle divisies en bedrijfsonderdelen.

buurtbussen. Ervaringen opgedaan in multimodale

De totale omzet voor 2006 bedroeg € 884,2 miljoen.

vervoersconcepten worden toegepast voor een juiste

In totaal telde Connexxion ultimo 2006 13.009

afstemming van haar diensten op treinverbindingen.

medewerkers. De vloot van Connexxion bestond ultimo 2006 uit 2.821 bussen, 212 (semi-)touringcars, 3.639 taxi’s en taxibussen, 7 treinen, 27 trams, 22 ambulances en 14 schepen.

De interlokale stoomtram doet zijn intrede, onder meer de verbinding van de RTM tussen Rotterdam-Delfshaven en

1881

Schiedam en de lijn Haarlem-Leiden van de NZHSTM.

 De verschillende divisies zijn in activiteiten onderling met elkaar verbonden, in overeenstemming met

Connexxion beschikt over een aantal kern­competenties, die het de onderneming mogelijk

de visie van de onderneming. De divisie Openbaar

maakt haar strategie succesvol uit te voeren.

Vervoer is de grootste divisie. Deze maakt regelmatig

Deze kerncompetenties zijn: het kunnen bieden van

gebruik van de diensten van Connexxion Taxi Services

hoogwaardig en veilig (multimodaal) vervoer tegen

en Connexxion Tours voor de uitvoering van haar

een gunstig tarief, grote kennis en ervaring op het

dienstregeling. De marktontwikkelingen in het

gebied van planning en regie van personenvervoer,

openbaar vervoer beïnvloeden dan ook niet alleen

kennis over het herstructureren van een bedrijf in een

Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep, maar

concurrerende omgeving en het kunnen realiseren van

ook de andere divisies.

‘operational excellence’.

Mogelijkheden voor groei Connexxion richt zich primair op het verwerven en

Figuur 1: omzetaandeel per werkmaatschappij

renderend exploiteren van vervoersopdrachten. Dit legt de basis voor een onderneming met Overige 16,2%

continuïteit, die investeert in innovatieve vervoersoplossingen voor haar reizigers en opdrachtgevers. Dit op basis van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Connexxion investeert zowel in de rol van

Techno Service Nederland NV 8,3% Connexxion Tours BV 3,1%

‘aannemer’ als in die van ‘architect’ in het collectief personenvervoer. Onze kennis van de markt stelt ons bij uitstek in staat vraag en aanbod optimaal op elkaar af te stemmen. De wens van de reiziger voor een geïntegreerde keten van openbaar vervoer maakt groei in andere vervoersmodaliteiten noodzakelijk. Daarnaast zal groei binnen de huidige vervoersactiviteiten Connexxion, door winst van vervoersopdrachten en overname van andere (stads-) vervoerbedrijven, mogelijkheden geven voor schaalvoordelen en daarmee samenhangende efficiency. Eventuele uitbreidingen van de activiteiten worden kritisch beoordeeld op hun mogelijkheden om langdurig waarde voor de onderneming te creëren.

1881

Connexxion Taxi Services BV 16,4%

Openbaar vervoer incl. Hermes Groep 56,1%



Inhoudsopgave

1.

Voorwoord

2.

Connexxion in één oogopslag

8 15

2.1

Kerncijfers

15

2.2

Belangrijkste gebeurtenissen in 2006

16

3.

Bericht van de Raad van Commissarissen

19

4.

Verslag van de Raad van Bestuur

22

4.1

Financiële resultaten

22

4.2

Vooruitzichten

24

4.3

Openbaar Vervoer

26

4.4

Taxi Services

34

4.5

Tours

38

4.6

Water40

4.7

Techno Service Nederland43

4.8

Maatschappelijk verantwoord ondernemen47

4.9

Human Resources Management

52

4.10

Corporate governance

56

4.11

Risicoprofiel

65

4.12

Management control systeem

67

4.13

Directiebeoordeling risicomanagement en interne beheersing

69

5.

Curricula Vitae leden van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur

70

6.

Ondernemingsstructuur

74

7.

Jaarrekening 2006

77

7.1

Geconsolideerde balans per 31 december 2006

78

7.2

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2006

80

7.3

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat over 2006

81

7.4

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006

82

7.5

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

7.6

Vennootschappelijke balans per 31 december 2006

83 130

7.7

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2006

132

7.8

Vennootschappelijk overzicht van het totaalresultaat over 2006

132

7.9

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

133

8.

Overige gegevens

138

8.1

Accountantsverklaring

8.2

Bestemming resultaat 2006

139

8.3

Gebeurtenissen na balansdatum

139

138

 9.

Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu



9.1

Scope

140



9.2

Managementsysteem

140



9.3

Compliance

141



9.4

Ongevallen en incidenten

144



9.5

Sociale veiligheid

145



9.6

Gezondheid

146



9.7

Emissies, afvalwater en afvalstoffen

146



9.8

Bodem

148



9.9

Energie, water en grondstoffen

148



Kerncijfers 1999-2006

140

150



Verklaring van begrippen en afkortingen

152



Algemene index / trefwoordenlijst

156



Index maatschappelijk verantwoord ondernemen

159



Agenda

161



Colofon

161



Figuren 1:

omzetaandeel per werkmaatschappij

2:

kengetallen Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep

27

5

3:

ontwikkeling dieselprijs 2003-2006

28

4:

verdeling gegunde concessies openbaar vervoer eind 2005

29

5:

aanbestede concessies in 2006

29

6:

verdeling gegunde concessies openbaar vervoer eind 2006

29

7:

kengetallen divisie Taxi Services

34

8:

kengetallen divisie Tours

38

9:

kengetallen Connexxion Water40

10:

kengetallen Techno Service Nederland44

11:

rendement op het gemiddeld geïnvesteerd vermogen

51

12:

aandeel medewerkers per werkmaatschappij

52

13:

dienstjaren

54

14:

leeftijdsopbouw medewerkers

54

15:

vervaldata van de contracten binnen Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep

65

16:

organogram Connexxion

74

17:

oorzaken van milieuklachten

143

18:

arbeidsverzuim

146



1.  Voorwoord

Connexxion vierde in 2006 haar 125-jarig jubileum. 1881 was het jaar waarin

verslechtering van het niveau van dienstverlening. De ommekeer kwam met de Wet personenvervoer

regionale vervoersbedrijven als paddestoelen uit

2000. Dankzij deze wet, die marktwerking in het

de grond schoten. In wat we tegenwoordig gerust

openbaar vervoer introduceerde, keerden creativiteit,

een hype zouden noemen, sloegen ondernemers

ondernemerschap en innovatief vermogen weer terug

en overheden de handen ineen bij de aanleg van

bij vervoerders en overheden. Om van een hype als

vele honderden kilometers rails voor de nieuwe

125 jaar geleden te spreken gaat wat ver, maar feit is

stoomtrams. Mobiliteit werd bereikbaar voor (bijna)

dat Connexxion de decennialange trend van dalende

iedereen. Deze mobiliteit werd in de decennia erna

reizigersaantallen heeft doorbroken door voor het

verder uitgebreid door onder meer de elektrificatie

derde achtereenvolgende jaar reizigersgroei in het

van het tramnet en de introductie van de autobus

openbaar vervoer te realiseren.

en later de taxi. In de jaren van de heropbouw na de oorlog beleefden de regionale vervoersbedrijven een bloeiperiode. De concurrentie van de personenauto

Het 125-jarig bestaan van onze onderneming hebben wij groots gevierd met alle medewerkers.

vanaf de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw werd

Op 10 en 11 oktober werd een spectaculair feest

beantwoord met meer onderlinge afstemming,

gegeven in stadion Gelredome in Arnhem.

klantgerichtheid en innovaties op het gebied van

Met het feest wilden wij de 13.000 collega’s van harte

reiscomfort. Dit bleek in de jaren ’70, ’80 en ’90 niet

bedanken voor hun inzet voor onze onderneming.

voldoende om een sterke teruggang van het aantal

Ook ontvingen alle medewerkers en gepensioneerden

reizigers te keren. In combinatie met afnemende

het jubileumboek ‘125 jaar Alles voor de reiziger’.

rijksbijdragen leidde dit tot een geleidelijke

Anno 2006 vervult Connexxion een cruciale sociaal-economische rol in de Nederlandse samenleving. Dagelijks maken één miljoen reizigers gebruik van onze diensten om naar werk of school te gaan, een bezoek te brengen aan ziekenhuis of zorginstelling, en familie of vrienden op te zoeken. Onze positie middenin in de samenleving brengt een verantwoordelijkheid met zich mee die veel verder reikt dan de zorg voor onze reizigers alleen. Onze ambities liggen op het gebied van reizigersen opdrachtgeverstevredenheid, gezondheid en ontwikkeling van onze medewerkers, veiligheid, milieu en continuïteit. Daarnaast wenden wij onze kennis, innovatief vermogen en ervaring aan ten behoeve van bredere maatschappelijke doelen. Deze combinatie van ambities vormt ons bestaansrecht.

Waar trams zijn, moet worden gesleuteld: de eerste materieelwerkplaatsen worden opgezet.

1881

 Veiligheids- en milieubeleid zijn bij Connexxion verankerd in beleidsintenties van de organisatie. De doelstelling om verschillende management­infor­matiesystemen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen te integreren resulteert dit verslagjaar voor het eerst in een gezamenlijke Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu. Onze voortgang in 2006 wordt onder meer geïllustreerd door de OHSAS 18001-certificering van de divisie Taxi Services. Zij is de enige Nederlandse taxionderneming die dit arbo- en veiligheidscertificaat in bezit heeft. TSN behaalde in 2006 het ISO 14001certificaat, waarmee inmiddels heel Connexxion volgens deze wereldwijde milieunorm, als enige Nederlandse personenvervoerder, is gecertificeerd. Met Europees Commissaris Barrot van Verkeer ondertekende Connexxion de European Road Safety

Groei, een traject voor leidinggevenden dat met De Baak werd ontwikkeld, en een controller's course in samenwerking met de Universiteit Nyenrode.

Charter (ERSC), een initiatief van de EU om het aantal

In totaal volgden in 2006 bijna 7.000 medewerkers een

verkeersdoden in Europa drastisch terug te dringen.

opleiding via Connexxion Academy.

Opnieuw is Connexxion de enige Nederlandse personenvervoerder die deze ERSC ondertekende, en zich hiermee verplicht aan concrete inspanningen op het gebied van verkeersveiligheid.

De binnen Connexxion aanwezige kennis en ervaring wordt eveneens gedeeld met personen­vervoerders uit andere delen van de wereld. Op verzoek van de regeringen

Opleidingen vormen het speerpunt van ons HRM-beleid. Connexxion Academy, het

van Aruba en Suriname draagt Connexxion middels

interne opleidingsinstituut van onze onderneming,

openbaar vervoer in beide landen. In 2006 volgden

kennisoverdracht bij aan de ontwikkeling van het

heeft in 2006 haar dienstverlening aan onze

managers van het Arubaanse Arubus en het NVB uit

medewerkers verder uitgebreid. Inmiddels vallen

Suriname diverse stages bij Connexxion Academy.

alle interne en externe opleidingstrajecten van

Behalve kennisuitwisseling behelst de samenwerking

medewerkers, zowel individueel als in groepsverband,

met het NVB eveneens een studie voor een mogelijke

onder verantwoordelijkheid van Connexxion

openbaarvervoersdienst tussen vliegveld Zanderij

Academy. Vaak ontwikkelt de Academy

en de hoofdstad Paramaribo. Daarnaast adviseren

opleidingen in samenwerking met gerenommeerde

medewerkers van Connexxion bij de ontwikkeling van

opleidingsinstituten. Voorbeelden van nieuwe

het openbaar vervoer in Ghana.

opleidingstrajecten zijn de leergang Elektrotechniek voor TSN-monteurs, in samenwerking met ROC Gilde Opleidingen, het MD-programma Fundament voor

Introductie van de elektrische tram tussen Amsterdam en Haarlem. De reiziger krijgt sneller, stiller en comfortabeler vervoer.

1899

10

1.  Voorwoord

Beschikbaarheid van hoogwaardig openbaar vervoer is een economische noodzaak. Waar enkele jaren geleden een totale filelengte van 250 kilometer op de snelwegen nog gold als extreme drukte, is dit nu zo’n beetje het gemiddelde op de maandagochtend. Connexxion pleit voor een Deltaplan op het gebied van mobiliteit. Hierbij dient de nadruk te liggen op de kortere afstanden. Files worden immers voornamelijk veroorzaakt door de mobiliteitsvraag op afstanden tot dertig kilometer rond steden en economische centra. Investeringen in busbanen en lightraillijnen rond deze centra zijn derhalve noodzakelijk om de Nederlandse economie niet letterlijk tot stilstand te brengen.

Connexxion werkte ook in 2006 aan toegankelijk collectief personenvervoer.

Wij nodigen overheden van harte uit met ons mee

De aanhoudende groei van het aantal reizigers

wordende vraagstuk.

te denken over oplossingen voor dit steeds nijpender

heeft verschillende oorzaken. Toegankelijkheid is toegankelijkheid, de mogelijkheid voor iedereen die

De politieke besluitvorming over de invoering van de OV-chipkaart is afgerond.

wil reizen, gebruik te maken van het openbaar vervoer.

Op dit moment leidt groei van het aantal reizigers

Connexxion heeft in 2006 meerdere initiatieven

nog niet altijd tot opbrengstengroei. Dit is het

genomen de toegankelijkheid van haar diensten

gevolg van de zogeheten Wroov-systematiek voor

hierbij het sleutelwoord. Allereerst is er de letterlijke

voor mensen met een functiebeperking te vergroten.

toekenning van opbrengsten aan de verschillende

De ontwikkeling van een cursus Toegankelijkheid

personenvervoerders. De beperkingen van deze

voor onze chauffeurs, waarvan de eerste cursusdag

systematiek vormen een belangrijke reden dat

door minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat

Connexxion al vanaf het begin nauw betrokken is

werd bijgewoond, de organisatie van een

geweest bij de ontwikkeling van de OV-chipkaart.

Toegankelijkheidsdag en ingebruikname van een groot

Dit nieuwe vervoerbewijs levert de reizigers niet alleen

aantal lagevloerbussen zijn hier voorbeelden van.

betaalgemak op, maar is ook eerlijker voor reizigers

Toegankelijk openbaar vervoer betekent daarnaast

én vervoerders. Reizigers betalen met de OV-chipkaart

het wegnemen van de drempel voor potentiële

per kilometer in plaats van per zone waarin wordt

reizigers. De afgelopen jaren heeft Connexxion met

gereisd, en de opbrengsten voor OV-bedrijven worden

haar concessieverleners aangetoond dat meer lijnen

toegekend op basis van het exacte aantal reizigers dat

en een hogere frequentie, comfort en betaalgemak er

van hun diensten gebruik heeft gemaakt. De Minister

gegarandeerd toe leiden dat meer mensen in de

heeft in 2006 haar definitieve akkoord gegeven op

bus stappen.

de invoering van de OV-chipkaart; volgens planning betalen reizigers in heel Nederland uiterlijk eind 2008 met het nieuwe vervoerbewijs.

Amsterdam en Den Haag maken

1909

kennis met de taxi.

11 In het verslagjaar heeft de Raad van Bestuur het initiatief genomen voor een intern onderzoek door de Interne Audit Dienst inzake tendering.

De Minister van Financiën heeft op 10 juli 2006 de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over de voorgenomen verkoop van de aandelen van Connexxion.

Het onderzoek had betrekking op het doen van

De Tweede Kamer heeft in september 2006 met dit

verbetervoorstellen inzake de professionaliteit

voornemen ingestemd. Hiermee is een belangrijke

van de eigen tenderprocedure. Het onderzoek is

nieuwe stap gezet in de ontwikkeling van onze

gevolgd door een tweede onderzoek, dat specifiek

onderneming. De Staat verkoopt tweederde van haar

de gang van zaken rond de tender Noord-Brabant

aandelen aan een of meerdere partijen. Over maximaal

betrof. Connexxion slaagde erin beide Brabantse

vijf jaar volgt ook het laatste deel. Wij zijn zeer

aanbestedingen te winnen, maar zag zich later

tevreden met de ophanden zijnde aandelenverkoop.

genoodzaakt de opdrachten terug te geven, nadat de

Privatisering geeft Connexxion de kans haar ambitie

concessieverlener ons geen gelegenheid gaf een fout in

een vooraanstaande Europese personenvervoerder te

de offerte te herstellen. Het onderzoek met betrekking

zijn, waar te maken. De verwachting is dat de nieuwe

tot Brabant is door de Raad van Commissarissen in

aandeelhouder(s) medio 2007 bekend zijn.

zijn toezichthoudende rol opgedragen, teneinde aldus

aanbevelingen ten aanzien van het tenderproces,

Naast de privatisering legden ook andere ontwikkelingen de basis voor verdere uitbreiding van onze activiteiten. Voor de

die zijn overgenomen door de Raad van Bestuur en

uitvoering voor het spoorvervoer van de Valleilijn

omgezet in wijziging van procedures. De conclusie

tussen Ede/Wageningen en Amersfoort werd de

van de Raad van Bestuur ten aanzien van de gang van

vergunning Europees Spoorbedrijf ontvangen van

de onafhankelijkheid van het rapport te waarborgen. De rapporten van beide onderzoeken bevatten

zaken in Brabant is dat door Connexxion fouten zijn

de Inspectie van Verkeer en Waterstaat. Connexxion

gemaakt, maar dat de onderneming niet daarmee

exploiteert genoemde spoorverbinding sinds december

ook verantwoordelijk is voor de in november ontstane

2006. Connexxion is van plan ook op aanbestedingen

situatie. Ongeacht deze conclusie kan de Raad

van andere regionale spoortrajecten in te schrijven.

van Bestuur er niet omheen dat reputatieschade is geleden als gevolg van dit proces en dat hij de verantwoordelijkheid draagt voor de kwaliteit van het tenderproces. De Raad van Bestuur heeft ter onderschrijving hiervan vrijwillig afstand gedaan van een deel van de kortetermijnbonus, ter hoogte van tien procent van het bruto jaarsalaris. Hiermee wil de Raad van Bestuur zowel intern als extern het signaal geven dat waar in het beloningssysteem sprake is van bonussen, in dit geval een malus op zijn plaats is.

1909

12

1.  Voorwoord

Met de aankoop van het Utrechtse GVU en Novio

Met de ondernemingsraden zijn hierover inmiddels

uit Nijmegen versterkt Connexxion haar positie

goede afspraken gemaakt. Wij verwachten dan ook

in het stadsvervoer. In beide steden verwachten

dat deze verbeteringen in 2007 het resultaat positief

wij de reiziger door efficiencymaatregelen en een

gaan beïnvloeden.

betere afstemming van het stadsvervoer met de

Hoge kosten van de invoering van de Taxipas

omliggende concessies hoogwaardige dienstverlening

hebben eveneens het operationeel resultaat negatief

te kunnen bieden. Wij zijn de betrokken gemeenten en

beïnvloed. Invoering van deze verplichte pas was

bestuurders erkentelijk voor het vertrouwen dat zij in

een omvangrijke operatie, zowel organisatorisch als

ons hebben gesteld en de uitstekende samenwerking

financieel.

waarin beide overnames tot stand zijn gekomen, en

De moeilijke markt waarin Connexxion Tours

heten onze nieuwe collega's van harte welkom.

opereert tenslotte heeft eveneens invloed gehad op

De voorgenomen aankoop van beide bedrijven is

het resultaat. Focus op de regiefunctie, in combinatie

eind 2006 gemeld aan de Nederlandse Mededingings­

met een organisatieverandering en sterk verbeterde

autoriteit (NMa). Het stemt tot tevredenheid dat de

marketing moet in 2007 vruchten gaan afwerpen.

NMa concludeerde dat voor beide overnames geen erop neer dat groei in Nederland, ook na deze beide

Voor 2007 verwachten wij een sterk stijgende omzet ten opzichte van 2006.

overnames, tot de mogelijkheden behoort.

Deels is deze extra omzet het gevolg van de overname

vergunning is vereist. In de praktijk komt de uitspraak

van GVU en Novio. Daarnaast zal er sprake zijn van

De operationele resultaten zijn in 2006 achtergebleven bij de verwachting. Hiervoor

groei. Met name in de divisie Taxi Services zijn enkele

zijn verschillende oorzaken. De hoge dieselprijs blijft

belangrijke nieuwe overeenkomsten afgesloten,

een zwaar stempel drukken op het resultaat. Ondanks

die vanaf 2007 omzet genereren. Hetzelfde geldt

een lichte daling aan het einde van het jaar, was er

voor de gewonnen OV-concessie Noord en Zuidwest

in 2006 opnieuw sprake van hogere brandstofkosten

Fryslân. Verbeteringen in de verkooporganisatie van

ten opzichte van het jaar ervoor. In tegenstelling tot

Connexxion Tours leveren naar verwachting in 2007

bedrijven in andere sectoren kunnen wij deze kosten

eveneens extra omzet op.

aanzienlijke extra omzet afkomstig uit autonome

niet volledig in de prijs doorberekenen. Een andere oorzaak van het achtergebleven

Wij zien het jaar 2007 derhalve met veel

operationeel resultaat was dat ingecalculeerde produc-

vertrouwen tegemoet. Met een of meerdere nieuwe

tiviteitsverbeteringen niet geheel werden gerealiseerd.

aandeelhouders, maar vooral ook met onze ruim 13.000 professionele en toegewijde medewerkers. Zij vormen de basis van ons succes.

Hilversum, 15 februari 2007 Raad van Bestuur Connexxion Holding NV

P.J.Ph. Kortenhorst

R. van Holten drs. F.I.G. Janssen

voorzitter

vice-voorzitter CFO

125 jaar innovatie Rein Willems,

president-directeur van Shell Nederland:

“De primaire reden dat Shell zich bezighoudt met alternatieve brandstoffen is het klimaatprobleem als gevolg van de CO2-emissie. Dit lijkt me een groter probleem dan de schaarste van fossiele brandstoffen die ons boven het hoofd zou hangen. In mijn visie is dat probleem namelijk helemaal nog niet zo groot. Er is genoeg fossiele brandstof en die zal nog decennialang prominent blijven in onze energievoorziening. Toch zullen over vijftien tot twintig jaar die nieuwe brandstoffen een serieuze rol spelen en zullen met name op het gebied van de biobrandstoffen grote veranderingen hebben plaatsgevonden. Sinds januari is het bijmengen van twee procent biobrandstof in benzine en diesel verplicht. En over vijftien jaar zal dat minimaal tien procent moeten zijn, als het aan de Europese Unie ligt. Maar men heeft het hier over eerste-genera-

‘Openbaar vervoer is een wezenlijk deel van onze mobiliteitsmix’ tiebiobrandstoffen en deze zijn concurrerend met voedsel. Wij vinden dat dat niet kan, en daarom richten wij ons op de ontwikkeling van tweede-generatiebiobrandstoffen, die gebaseerd zijn op reststromen afvalstoffen uit de land- en bosbouw. Connexxion behoort tot de koplopers waar het gaat om het experimenteren met alternatieven. Ik denk bijvoorbeeld aan het grote openbaarvervoerproject in de regio Rijnmond, waar nog voor 2010 twintig waterstofbussen moeten gaan rijden. Voor Shell is deze uitbreiding – in verschillende Europese steden waaronder Amsterdam rijdt al een aantal van deze bussen – in een dergelijk groot gebied met een stevige infrastructuur heel belangrijk en aantrekkelijk. Openbaar vervoer is toch een wezenlijk deel van onze mobiliteitsmix, en een dichtslibbend Nederland vraagt om innovatieve oplossingen op het gebied van mobiliteit. Connexxion is bereid om technische en commerciële risico’s te nemen en daarmee de kennis- en innovatiesprong te wagen. En die durf om met nieuwe technieken te experimenteren is, naast een samenleving die gericht is op energiebesparing en een verandering van menselijk gedrag en denken, een belangrijke randvoorwaarde voor een duurzame energiehuishouding. Dat maakt Connexxion voor Shell een belangrijke partner.”

125 jaar innovatie Wubbo Ockels is hoogleraar Ruimtevaarttechniek aan de TU Delft en de geestelijk vader van de Superbus: “Begin 2003 heb ik het concept van de Superbus verzonnen. Ik ben achterover gaan leunen en heb bedacht hoe ik zou willen dat het openbaar vervoer eruitziet. Het voertuig, de infrastructuur, de logistiek, de organisatie. Dat is een ander uitgangspunt dan het willen verbeteren van bestaande systemen, zoals men vaak doet. Dat is weinig innovatief. De Superbus heeft als project in het kader van mijn leerstoel aan de TU verder vorm gekregen en is uitdagend geworden, zowel wat betreft voertuigdesign, logistiek en infrastructuur, als op milieugebied – het milieu wordt minder belast, de Superbus is elektrisch. In wezen is de Superbus een combinatie van een hogesnelheidstrein en een auto; hij rijdt 250 kilometer per uur op speciale superbanen, maar kan als hij vaart mindert op gewone autowegen en zelfs de stad in. De bus

‘De Superbus past in de visie van Connexxion op mobiliteit en personenvervoer’ biedt plaats aan 25 tot 30 reizigers die een hoge mate van comfort aangeboden krijgen wat betreft service, stilte, internet en veiligheid. En omdat het systeem zoveel mogelijk mensen met dezelfde bestemming per bus verzamelt, zijn er geen grote stations nodig, geen vaste opstapplaatsen, en wordt elke passagier op een afstand van hooguit twee kilometer van zijn bestemming afgezet. De Superbus biedt daarmee een daadwerkelijk alternatief voor de auto en past dus goed in de visie die Connexxion heeft op mobiliteit en personenvervoer. Het bestuur heeft zich vaak positief geuit over de Superbus en dat het durft te investeren in dit project bewijst dat Connexxion een van de meest vooruitstrevende vervoersmaatschappijen is. Die steun heeft bovendien enorm geholpen om de medewerking van de regering en de Tweede Kamer te krijgen. Op 4 augustus moet de eerste Superbus een feit zijn en gepresenteerd worden bij de Olympische Spelen te Peking. We zijn nu een halfjaar bezig, de budgetten kloppen, er werkt een sterk team aan, we liggen op schema, dus we gaan die datum te halen.”

15

2.  Connexxion in één oogopslag

2.1  Kerncijfers Bedragen in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld.

2006

2005

2004

2004 1) 2)

2003 2)

2002 2)

Balanstotaal

661

674

587

578

643

591

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen

443 408 423

385 437 411

Groepsvermogen

228

242



Balans

222

211

242

219

Winst-en-verliesrekening Opbrengsten Bedrijfskosten

als % van de opbrengsten

884

881

918

918

948

945

(854)

(853)

(881)

(878)

(915)

(948)

96,6%

96,8%

95,9%

95,6%

96,6%

100,3%

Lonen, salarissen en sociale lasten

(442)

(453)

(480)

(482)

(491)

(501)



50,0%

51,4%

52,3%

30

28

als % van de opbrengsten

Bedrijfsresultaat

als % van de opbrengsten

Resultaat

als % van de opbrengsten

3,4%

52,5%

51,8%

53,0%

38 40

33

(3)

3,2% 4,1% 4,4%

3,4%

(0,3%)

16

19

24

26

22

(5)

1,8%

2,2%

2,6%

2,9%

2,4%

(0,5%)

89

85

92

91

Financiële positie EBITDA Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten (Des)investeringen Financieringstekort/-overschot

87 47

35

66

84

87

117

9

(41)

(114)

(32)

(35)

(97)

(51)

(6)

(48)

52

52

20

(42)

34,5%

33,0%

35,9% 41,9%

37,6%

37,1%

6,9%

6,9%

8,9%

10,4%

7,5%

(0,7%)

4,8

8,9

8,8

10,4

9,6

(0,4)

Ratio's Solvabiliteit op basis van groepsvermogen Bedrijfsresultaat/GGV Rentedekkingsverhouding Aantal medewerkers Aantal medewerkers (ultimo nominaal)

13.009

13.302

14.160

14.160

15.383

15.259

Aantal medewerkers (gemiddeld fte)

10.525

11.000

11.898

11.898

12.451

12.786

Aantal indirecte medewerkers (gemiddeld fte)

1.131

1.264

1.336

1.336

1.469

1.662

% indirect van totaal aantal medewerkers

10,7%

11,5%

11,2%

11,2%

11,8%

13,0%

De cijfers zijn als gevolg van een stelselwijziging aangepast.

1)

2)

Deze cijfers zijn opgesteld op basis van Dutch GAAP.

16

2.  Connexxion in één oogopslag

2.2  Belangrijkste gebeurtenissen in 2006

800 bussen (waarvan 200 in combinatie met OVchipkaartapparatuur) en op 50 haltes geïnstalleerd.

Aanbestedingen

Infotin, een ander systeem voor dynamische

Connexxion Openbaar Vervoer schreef in 2006 in op

reisinformatie op de haltes, is in 2006 met succes

8 openbare aanbestedingen in het bus- en railvervoer.

getest in het vervoersgebied van Hermes Groep.

De concessie Noord en Zuidwest Fryslân werd van een

Connexxion heeft haar commitment aan de

andere vervoerder overgenomen. De onderneming

ontwikkeling van de Superbus bekrachtigd met een

behield de concessie Noord-Zeeland, maar zag

financiële injectie van € 1 miljoen in drie jaar.

Zeeuws-Vlaanderen en de twee Limburgse concessies

De Superbus is een zeer snelle bus die een alternatief is

per december 2006 in andere handen overgaan.

voor (dure) railverbindingen. Dit innovatieve concept,

De divisie Taxi Services schreef in 2006 in op 84

dat onder andere bestaat uit een uniek afroepsysteem,

Europese aanbestedingen, waarbij zij in 36 gevallen

wordt ontwikkeld in samenwerking met de TU Delft en

succesvol was. De aanbestedingsprocedure voor de

Wubbo Ockels.

snelle veerverbinding tussen Amsterdam en IJmuiden,

De Superbus kwam prominent aan de orde tijdens

momenteel in handen van Connexxion, wordt op

het Connexxion Forum 2006 in Noordwijk. Onder de

last van de rechter overgedaan. Dit na fouten in de

noemer ‘125 jaar innovatie’ deelden sprekers uit het

aanbestedingsprocedure.

internationale bedrijfsleven hun visie op aspecten van het personenvervoer met de ruim 200 aanwezigen.

Innovaties Op 28 juni 2006 ging de Tweede Kamer akkoord met

Medewerkers

de landelijke invoering van de OV-chipkaart. In 2006

Het 125-jarig jubileum van Connexxion werd op

vond verdere introductie plaats van dit toegangsbewijs

10 en 11 oktober groots gevierd met een feest voor

voor het openbaar vervoer. Connexxion werkt bij de

alle medewerkers en hun partners in stadion het

ontwikkeling en invoering van de kaart samen met

Gelredome in Arnhem. Met het feest bedankte de

partners in Trans Link Systems (TLS). Eind 2006 waren

Raad van Bestuur de medewerkers voor hun inzet voor

Connexxion-voertuigen in de regio’s Rotterdam,

de onderneming. Ter gelegenheid van het jubileum

Hoeksche Waard en Salland, op Voorne-Putten en

is tevens het jubileumboek ‘125 jaar Alles voor de

op het traject van de Qliner 315 tussen Lelystad en

reiziger’ uitgebracht en aan de medewerkers en

Groningen voorzien van OV-chip­kaartapparatuur.

gepensioneerden aangeboden.

Het innovatieve Infoxx-systeem, dat onder meer dynamische reisinformatie voor reizigers en chauffeurs mogelijk maakt, is inmiddels in circa

Steeds meer trambedrijven breiden hun dienstverlening uit met autobusvervoer. WSM is het eerste OV-bedrijf dat de tram zelfs

1923

geheel inruilt voor de bus.

17 Bijna 7.000 medewerkers volgden in 2006 een

Acquisities

opleiding via Connexxion Academy. De verdere

In december 2006 werden twee overeenkomsten

uitbouw van de Academy kreeg in het verslagjaar

gesloten voor overname van stadsvervoerbedrijven.

onder andere vorm met de start van het management

Per 1 januari 2007 kocht Connexxion de aandelen

development programma Fundament voor Groei.

van het Utrechtse GVU en het Nijmeegse Novio van

Daarnaast stond 2006 in het teken van de introductie

de respectievelijke gemeenten. Met de overnames

van nieuwe (pre-)pensioenregelingen voor een groot

versterkt Connexxion haar positie in het stadsvervoer.

deel van de medewerkers. Door het schrappen van

In januari 2007 is begonnen met de inbedding van

Vut- en prepensioenregelingen op termijn en het

beide bedrijven in de Connexxion-organisatie. Eind

vervallen van de eindloonregelingen was dit een

januari 2007 heeft Connexxion overeenstemming

ingrijpende operatie.

bereikt over de overname van de resterende 23,3 % aandelen van de Hermes Groep welke momenteel

Veiligheid, gezondheid en milieu

in handen zijn van de provincie Limburg en de

Veiligheid is in het verslagjaar verder verankerd in de

26 Limburgse gemeenten, verenigd in Gebaltram.

bedrijfsvoering van de onderneming. Connexxion Taxi

Door deze transactie zal Connexxion voor 100%

Services behaalde het OHSAS 18001 (Occupational

eigenaar worden van Hermes Groep NV.

Health and Safety Assessment Series) certificaat voor de inbedding van arbo- en veiligheidsbeleid in haar bedrijfsprocessen. Connexxion Openbaar Vervoer zette in 2006 een veiligheidsmanagementsysteem op ten behoeve van de railactiviteiten. Dit resulteerde in het behalen van het veiligheidsattest van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. Met EU-commissaris Barrot van Verkeer werd de European Road Safety Charter ondertekend. Hiermee verplicht Connexxion zich in te spannen het aantal verkeersdoden in Europa drastisch terug te dringen. Connexxion is de enige Nederlandse personenvervoerder die zich aan deze doelstelling committeert. Het arbeidsverzuim steeg in 2006 licht naar 6,3 procent (2005: 6,1 procent). Ten aanzien van haar milieubeleid hanteert Connexxion een ISO 14001-gecertificeerd milieumanagementsysteem. In 2006 behaalde TSN dit certificaat als laatste bedrijfsonderdeel. Connexxion is in 2006 met busfabrikant MAN en Shell een haalbaarheidsstudie begonnen naar de inzet van waterstofbussen met verbrandingsmotor.

1923

Veel busbedrijven gaan zich naast lijndiensten ook toeleggen op tourritten.

125 jaar innovatie Jeltje van Nieuwenhoven is sinds 1 oktober 2006 de eerste OV-ambassadeur, voor twee jaar benoemd door de minister van Verkeer en Waterstaat: “Het is mijn taak als OVambassadeur om de hoofdstukken Openbaar Vervoer uit de Nota Mobiliteit een snellere uitvoering te geven. Ik heb in dat kader een mantra bedacht: het openbaar vervoer moet sneller, beter, mooier en schoner. Als ik naar de bussen kijk, zie ik dat er al veel is gebeurd: bussen zijn schoner en toegankelijker geworden. Maar er valt nog veel te verbeteren, en ik zie ook nieuwe mogelijkheden die we de komende tijd met alle betrokken partijen uit de sector

‘Er moet nog veel verbeteren, maar we mogen best minder klagen’ kunnen realiseren. Ik denk bijvoorbeeld aan kleine fietsenstallingen bij haltes op het platteland, nu vind je die alleen bij stations. Ook op het gebied van de informatievoorziening valt er nog heel wat te doen en zijn er goede plannen die uitgevoerd moeten worden. Van de marktwerking verwacht ik wat dat betreft een positieve impuls. Connexxion is een van de partijen die op een goede manier met de aanbestedingen omgaat. Er is niks mis met het maken van zakelijke afwegingen om ervoor te zorgen dat het openbaar vervoer beter gaat functioneren. Want dat is waar het uiteindelijk om gaat. Nu maken er vooral mensen gebruik van het openbaar vervoer die geen andere keuze hebben, en die hebben er uiteraard recht op dat het goed functioneert en schoon is. Maar we moeten ook de zogeheten keuzereiziger aantrekken. Nu pakt deze reiziger één keer per jaar de bus, en neemt als er iets mis gaat dat als maatstaf. Onterecht, want op de meeste dagen komen er miljoenen mensen gewoon op tijd op hun bestemming. Nogmaals, er valt veel te verbeteren, maar we mogen best minder klagen. Als het openbaar vervoer goed functioneert, schoon is, dan zal dat zeker ook het geval zijn. En dan is het voor de keuzereiziger aantrekkelijk genoeg om er vaker voor te kiezen en die auto te laten staan.”

3.  Bericht van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen heeft op 15 februari 2007 de jaarrekening 2006 zoals door de Raad van Bestuur

De belangrijkste onderwerpen waaraan in de discussies aandacht is besteed, waren de privatisering

opgemaakt met de Raad van Bestuur in aanwezigheid

van de onderneming, waaronder zaken vallen als

van de externe accountant besproken. De accountant

het bereiken van afspraken met het Ministerie van

heeft een accountantsverklaring afgegeven bij de

Financiën over de rol en positie van de onderneming

jaarrekening die is opgenomen in paragraaf 8.1 van

in het privatiseringsproces en de tekst van het

dit jaarverslag.

Informatiememorandum betreffende Connexxion.

De Raad van Commissarissen stelt aan de Algemene

Voorts waren onder meer aan de orde: de verwerving

Vergadering van Aandeelhouders voor om de

van de aandelen GVU, respectievelijk Novio, de

jaarrekening 2006, zoals door de Raad van Bestuur is

mogelijke samenwerking met RET in een joint-venture

opgesteld, vast te stellen.

Randstadbus, de inschrijving door Hermes en later, Limlink, op de concessies Limburg Noord en Zuid

De Raad van Bestuur stelt voor om van het

en het winnen en weer verliezen van de concessies

resultaat van € 14.580.000 een bedrag van € 8.780.000

West-Brabant en Oost-Brabant door Connexxion,

ten gunste te brengen van de overige reserves en

respectievelijk Hermes.

een bedrag van € 5.800.000 uit te keren als dividend

Terzake het verliezen van de concessies Limburg

over het boekjaar 2006. De Raad van Commissarissen

door Hermes stelt de Raad van Commissarissen vast

acht dit voorstel in overeenstemming met het

dat Hermes, ondanks intensieve voorbereidingen en

geformuleerde reserverings- en dividendbeleid,

scherpe inschrijving, er niet in geslaagd is haar eigen

reden waarom de Raad van Commissarissen aan de

gebied en thuisbasis te behouden. De overgang van

Algemene Vergadering van Aandeelhouders aanbeveelt

een belangrijk deel van het personeel naar de nieuwe

het dividendvoorstel te aanvaarden.

concessiehouder betekent een afscheid van vele

De Raad van Commissarissen verzoekt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders het door het bestuur

medewerkers, die jarenlang loyaal eraan meewerkten om Hermes zijn vooraanstaande plaats in het

in het boekjaar 2006 gevoerde beleid goed te keuren

Limburgse openbaar vervoer te verzekeren. Wij zijn hen

en de bestuurders daarvoor décharge te verlenen.

veel dank verschuldigd.

Evenzeer verzoekt de Raad van Commissarissen om goedkeuring van en décharge terzake het door

De Raad van Commissarissen heeft een diepgaand

de Raad van Commissarissen in het boekjaar

onderzoek ingesteld naar het aanvankelijk winnen

gehouden toezicht.

en later weer verliezen van de Noord-Brabantse concessies, waardoor naar de mening van de Raad

De Raad van Commissarissen is in het verslagjaar

de goede naam van de onderneming is geschaad.

acht keer met de Raad van Bestuur in vergadering

De Raad van Commissarissen heeft vastgesteld dat

bijeengekomen. Daarnaast heeft veelvuldige

er ten aanzien van de gang van zaken in Brabant

onderlinge raadpleging en contact tussen Raad van

door Connexxion fouten zijn gemaakt, maar dat de

Bestuur en de voorzitter en vice-voorzitter plaatsgehad.

onderneming niet daarmee ook verantwoordelijk is voor de in november ontstane situatie. Naar aanleiding van dit alles heeft de Raad van Commissarissen besloten tot aanscherping van procedures.

1934

Introductie van de dieselmotor.

19

20

3.  Bericht van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen heeft drie keer buiten

De voorzitter van de Auditcommissie heeft de

aanwezigheid van de Raad van Bestuur vergaderd,

Interne Audit Dienst begeleid bij het onderzoek naar

waarbij onder andere het eigen functioneren en dat

de gang van zaken rond het winnen en verliezen van de

van de Raad van Bestuur werd besproken. Tevens

concessies in Noord-Brabant in opdracht van de Raad

heeft de Raad van Commissarissen tijdens een

van Commissarissen.

aparte studiedag met de Raad van Bestuur en de divisiedirecteuren van gedachten gewisseld over de operationele en financiële prestaties en de vooruitblik van de diverse bedrijfsonderdelen. Daarbuiten heeft de Raad van Commissarissen nog

De Selectie- en Benoemingscommissie heeft in het verslagjaar niet apart vergaderd. De Bezoldigingscommissie heeft drie keer vergaderd en overleg gevoerd over de bezoldiging

veelvuldig individuele en informele contacten gehad

en bonusvaststelling van de leden van de

met diverse geledingen van de organisatie.

Raad van Bestuur. Voorts is op verzoek van de

De Raad van Commissarissen hecht grote waarde aan de contacten met de Centrale Ondernemingsraad.

aandeelhouder ruim aandacht geschonken aan een vergelijkend onderzoek naar beloning van

De leden van de Raad van Commissarissen wonen alle

commissies binnen de raden van commissarissen in

overlegvergaderingen in principe bij toerbeurt bij.

vergelijkbare ondernemingen, en is daarover met de vertegenwoordigers van de aandeelhouder overleg

De Auditcommissie is gedurende het verslagjaar

gevoerd.

vijf keer bijeengekomen. De Auditcommissie heeft zich geïnformeerd over de ontwikkeling van de

Bij gelegenheid van de Jaarvergadering op 14 maart

resultaten, de omzetverantwoording, de waardering

2007 zullen de heer mr. N.J. Westdijk, de heer drs. R.

van de mogelijke acquisities, de procedures omtrent

Pieterse en de heer J. den Hoed RA aftreden. De heren

de termijntransacties voor brandstof en investeringen.

Westdijk en Pieterse hebben zich bereid verklaard

Voorts is aandacht besteed aan het werkplan van de

herbenoeming te aanvaarden.

Interne Audit Dienst, alsmede aan de bevindingen en de opvolging daarvan. Met de manager van de

De Raad van Commissarissen wil tot slot zijn

Interne Audit Dienst en de externe accountant hebben

dank uitspreken aan de Raad van Bestuur en de

besprekingen plaatsgevonden buiten aanwezigheid

medewerkers van Connexxion voor hun inzet en

van de bestuursleden.

bijdrage aan de gang van zaken bij de onderneming. Een woord van dank gaat eveneens uit naar de heer J. den Hoed RA voor zijn bijdrage in de Raad van Commissarissen en in het bijzonder de wijze waarop hij leiding heeft gegeven aan de Auditcommissie. Hilversum, 15 februari 2007

In de Wet Autovervoer Personen werd de provinciale regelgeving voor het openbaar, touren taxivervoer vervangen door nationale.

1939

125 jaar innovatie Wim Galjee is zelfstandig management consultant. Hij werkt onder meer voor opleidingsinstituut De Baak en is medeverantwoordelijk voor het in company-programma Fundament voor Groei, dat door De Baak is ontwikkeld: “Je kunt als bedrijf in deze tijd de ontwikkeling van mensen niet meer los zien van wat er in je organisatie gebeurt of moet gebeuren. Je moet bij het opleiden van managers de link leggen tussen het leren van mensen en de strategie, de cultuur en de sfeer van een bedrijf. Bij elke

‘Een programma als Fundament voor Groei maak je samen’ opdracht voor het ontwikkelen van een programma probeer ik daarom én zicht te krijgen op de thema’s die spelen binnen een organisatie én zoek ik uit hoe de mensen daar tegenover staan. Pas dan kan ik die verbinding tussen de ‘harde’ en de ‘zachte’ kant maken. Fundament voor Groei is een ambitieus programma dat in die visie past. De onderdelen variëren van persoonlijk leiderschap en waardecreatie voor klanten tot logistiek en financieel management. Connexxion wil investeren in haar vestigingmanagers, zo luidde de opdracht. Door interviews met de mensen in de top en een aantal deelnemers probeerde ik ook de vraag achter die vraag te achterhalen, een zeg maar 360graden-beeld te krijgen van wat er nodig was in de organisatie, voordat ik met een programmavoorstel kwam. Connexxion is een bedrijf dat verandert omdat de sector waarin het opereert in beweging is. Het is van belang dat managers daarbij kunnen aansluiten. Een programma als Fundament voor Groei, dat is opgezet voor zo’n honderd mensen uit verschillende divisies, maak je dus ook samen. Het is het resultaat van een echt partnership, want de rollen van opdrachtgever en opdrachtnemer vervagen snel en een goed commitment van het management, zoals bij Connexxion het geval is, is cruciaal voor het succes. Een van de mooie dingen is dat door de verschillende divisies van Connexxion bij elkaar te zetten, er een kruisbestuiving plaatsvindt en het gevoel van één bedrijf te zijn, wordt versterkt.”

22

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.1  Financiële resultaten

In 2006 is € 395 miljoen omzet in het openbaar vervoer op de markt gekomen. Als marktleider wist Connexxion

Algemeen

69 procent (2005: 69 procent) van haar omzet te

Ondanks blijvend moeilijke marktomstandigheden,

behouden. Helaas gingen de concessies in Limburg en

vooral in het openbaar vervoer, is Connexxion erin

een deel van Zeeland verloren. Het percentage winst

geslaagd een hoger bedrijfsresultaat te behalen dan in

in de concessies die nog niet door Connexxion worden

2005. Het prijsdrukkende effect van aanbestedingen en

gereden is blijven steken op 12 procent (2005: 100

de hogere dieselprijs hebben de samenstelling van het

procent). Het laatstgenoemde getal wordt beïnvloed

resultaat echter sterk beïnvloed. De marge-erosie kon

doordat pas in een laat stadium bekend is geworden

slechts ten dele worden opgevangen door operationele

dat Connexxion en haar dochter Hermes niet de

verbeteringen zoals efficiencyverhogingen,

OV-concessies in Brabant gaan rijden. De omzet in

inkoopbesparingen en verlaging van indirecte kosten

het taxivervoer steeg licht naar € 172 miljoen (2005:

als gevolg van organisatieaanpassingen. Ondanks een

€ 162 miljoen). Connexxion Taxi Services wist in 2006

compensatie in de prijs van onze diensten daalde het

41 procent van de omzet te winnen die in 2006 is

bedrijfsresultaat als gevolg van de gestegen dieselprijs

aanbesteed en waarvan de ingangsdatum van het

met € 6 miljoen. Het saldo van niet-operationele baten

contract in 2006 ligt. Tevens wist Connexxion Taxi

en lasten was in 2006 echter fors beter dan in 2005.

Services zich te verzekeren van het Valys contract met

Tegenover niet-operationele lasten, zoals toevoegingen

het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

aan diverse voorzieningen, stonden resultaten als

en een contract met zorgverzekeraar AGIS. Zij legt

gevolg van de verkoop van panden. Per saldo bedraagt

hiermee de basis voor substantiële omzetverhoging in

het bedrijfsresultaat voor 2006 € 30,5 miljoen (2005:

2007. De omzet in het tourvervoer daalde duidelijk in

€ 28,2 miljoen). Het resultaat over 2006 daalde als

blijvend moeilijke marktomstandigheden. De omzet in

gevolg van gestegen financieringsresultaten en lagere

reparatie en onderhoud daalde sterk, onder meer als

resultaten bij deelnemingen naar € 15,7 miljoen

gevolg van de trend in het openbaar vervoer om

(2005: € 19,0 miljoen).

bij concessiewinst nieuwe voertuigen in te zetten.

Connexxion heeft in 2006 haar financierings­

De omzet in handel daalde fors als gevolg van

arrangementen vernieuwd. De financieringsruimte

de in 2005 aangekondigde beëindiging van

voor Connexxion is hierdoor niet alleen sterk

dealeractiviteiten. De overige opbrengsten, waarin

toegenomen, maar ook flexibeler geworden in termen

zijn inbegrepen de boekwinsten uit de verkoop van

van opname en aflossing. De condities waartegen

panden, stegen fors ten opzichte van 2005.

wordt geleend zijn verbeterd en er worden minder stringente kredietvoorwaarden gehanteerd.

De totale kosten voor 2006 waren vergelijkbaar met 2005. Onderliggend wordt echter de druk op de

Omzet en resultaten

marge zichtbaar. Het volume van de dienstverlening

De omzet in 2006 bedroeg € 884 miljoen, nagenoeg

is namelijk toegenomen (zie hiertoe bijvoorbeeld het

gelijk aan de omzet in 2005 (€ 881 miljoen). De omzet

overzicht van dienstregelingsuren in het openbaar

in het Openbaar Vervoer steeg fractioneel, ondanks het

vervoer – figuur 2); de omzet is echter niet gestegen.

verlies van de concessie Waterland eind 2005.

Connexxion is erin geslaagd de indirect aan de dienstverlening gerelateerde kosten omlaag te brengen. De stijging van de directe kosten als gevolg van het toegenomen volume van dienstverlening is

Op de stadsdienst Arnhem maakt de tram plaats voor de

1949

Trolleybus. Nog steeds is Arnhem ‘Trolleystad van Nederland’.

23 in 2006 getemperd door efficiencyverbeteringen en

(Des)investeringen in rollend materieel en innovatie

overige kostenbesparingen. Het gemiddeld aantal

In 2006 heeft Connexxion verder geïnvesteerd in de

personeelsleden daalde in 2006 naar 10.525 full-time

kwaliteit van de dienstverlening naar de reiziger onder

equivalenten (2005: 11.000 fte).

meer door verbeteringen in reisinformatie via Infoxx

De netto financieringslasten stegen naar € 6,3 miljoen (2005: € 3,1 miljoen). Om de investeringen in

en verbeterde toegankelijkheid van het openbaar vervoer door de OV-chipkaart. In 2006 zijn totaal 991

rollend materieel te financieren stegen de gemiddelde

nieuwe voertuigen ingestroomd: 430 OV-bussen, 496

rentedragende verplichtingen in 2006 ten opzichte van

taxibussen en 65 tourbussen. In veel gevallen betreft

2005. De gemiddelde rentedragende verplichtingen

het materieel dat specifiek voldoet aan de door de

in 2005 waren lager door de lage stand van deze

concessieverlener gestelde eisen. De gemiddelde

verplichtingen eind 2004.

leeftijd van de vloot van openbaarvervoerbussen is

Het resultaat deelnemingen bedroeg in 2006 negatief € 1,2 miljoen (2005: € 2,6 miljoen). Dit wordt veroorzaakt door de geplande aanloopverliezen van

4,9 jaar (2005: 4,7 jaar). De gemiddelde leeftijd van taxibussen bedraagt 2,6 jaar (2005: 3,6 jaar). De lage gemiddelde leeftijd van de vloot gaat

TransLink Systems BV, de deelneming die de back office

gepaard met het afstoten van aanwezig ouder rollend

van de OV-chipkaart exploiteert.

materieel (boekwaarde: € 2,2 miljoen). In 2006 zijn

Cashflow

van Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes, 216

in totaal 747 voertuigen afgestoten: 474 bussen In 2006 genereerde Connexxion een EBITDA van

voertuigen van Connexxion Taxi Services en 57

€ 89 miljoen (2005: € 85 miljoen). De investeringen

voertuigen van Connexxion Tours. Gezien de lage

in materiële vaste activa bedragen € 81 miljoen

gemiddelde leeftijd van de OV-bussen leidt een verdere

(2005: € 146 miljoen). Een groot gedeelte van deze

instroom van nieuw materieel tot een uitstroom van

investeringen is het gevolg van winst in aanbestede

materieel waarvan de economische en technische

openbaarvervoerconcessies. Deze concessies kennen

levensduur nog niet is verstreken. Connexxion Vloot

veelal een ingangsdatum medio december. De tijd

BV heeft als één van haar voornaamste taakvelden

tussen gunning en ingangsdatum medio december

het ontwikkelen van een markt waar deze voertuigen

is echter veelal te kort om de instroom van nieuw

heringezet kunnen worden. Tegelijkertijd ontwikkelt

materieel op ingangsdatum te doen plaatsvinden en

branchevereniging Mobis, mede op initiatief van

kent daarom een overloop naar het volgend boekjaar.

Connexxion, een uniform aanbestedingsreglement

In 2005 is bijvoorbeeld de investering in 300 bussen

voor het openbaar vervoer. Kwaliteitscriteria – en

inbegrepen voor de concessie Rijnstreek/Midden-

dus niet alleen het leeftijdscriterium – zullen deel

Holland en Duinstreek/Leiden, die een ingangsdatum

uitmaken van dit reglement, dat vervolgens aan

van medio december 2004 kenden.

concessieverleners zal worden aangeboden.

De mutatie in het saldo van kortlopende vorderingen c.q. verplichtingen wordt voornamelijk

Acquisities

veroorzaakt door een verlaging van de

Connexxion heeft in 2006 voor een belangrijk

crediteurenpositie en lagere verplichtingen naar het

deel invulling gegeven aan haar strategie om door

personeel.

uitbreiding van activiteiten langdurig waarde voor de onderneming te creëren. In 2006 is overeenstemming bereikt met de Gemeente Utrecht en de Gemeente Nijmegen over de overdracht van de aandelen in de stadsvervoerders GVU NV en Novio NV. Deze overnames bieden Connexxion de mogelijkheid om haar dienstverlening naar de reizigers in de concessiegebieden BRU/Utrecht en het KAN-gebied uit te breiden.

1956

De eerste streekbus met anti-reflecterende

parabolische voorruit wordt geïntroduceerd.

24

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Connexxion Taxi Services heeft in 2006 Garskamp Beheer BV overgenomen, waardoor een succesvolle

REISinformatiegroep BV (32,8 procent belang) geeft actuele en objectieve reisadviezen voor reizigers in

exploitatie mogelijk is geworden van de in Amsterdam

het openbaar vervoer via telefoon (0900-9292) of via

gewonnen vervoerscontracten. Hiernaast heeft

internet (www.9292ov.nl). De REISinformatiegroep

Connexxion nog een tweetal kleinere overnames

keerde in 2006 dividend uit van € 0,2 miljoen (2005:

gedaan: per 1 juli 2006 is Speedwell, een touroperator,

€ 1,1 miljoen). TransLink Systems BV verzorgt de

overgenomen en per 1 december is de veerverbinding

back office van de OV-chipkaart, het elektronisch

Zwartsluis-Genemuiden overgenomen.

betaalsysteem dat op 1 januari 2009 ingevoerd moet zijn in het openbaar vervoer.

Balans Het gemiddeld geïnvesteerd vermogen per ultimo 2006 is toegenomen tot € 443 miljoen (2005: € 408 miljoen).

4.2  Vooruitzichten

De investeringen in de kwaliteit van het openbaar vervoer hebben hun weerslag op het gemiddeld

Het jaar 2007 zal voor Connexxion weer een belangrijk

geïnvesteerd vermogen; eind 2004 bedroeg het

jaar worden. In totaal zal naar verwachting € 350

geïnvesteerd vermogen nog € 373 miljoen.

miljoen omzet voor de komende jaren in het openbaar

Het rendement op het gemiddeld geïnvesteerd

vervoer worden aanbesteed. De belangrijke concessie

vermogen echter is stabiel gebleven en bedroeg

Amstelland-Meerlanden inclusief de Zuidtangent

in 2006 6,9 procent (2005: 6,9 procent). Door de

maakt hiervan onderdeel uit. Ook voor Connexxion

financierings­systematiek van het openbaar vervoer

Taxi Services is succes bij de aanbestedingen van

heeft Connexxion een negatief werkkapitaal.

cruciaal belang. De nieuwe aandeelhouder(s) van Connexxion

De solvabiliteitsverhouding, op basis van het groepsvermogen, laat een verbetering zien ten

worden naar verwachting medio 2007 bekend.

opzichte van 2005 en bedroeg in 2006 34,5 procent

Privatisering geeft Connexxion de kans haar ambitie

(2005: 33,0 procent). Dit is ruim binnen de norm

een vooraanstaande Europese personenvervoerder te

die de Raad van Bestuur zich gesteld heeft.

zijn, waar te maken. Voor 2007 verwachten wij een sterk stijgende

Als gevolg van de gestegen financieringslasten daalt de rentedekkingsverhouding naar 4,8 (2005: 8,9).

omzet ten opzichte van 2006. Deels is deze extra

De financierbaarheid van de onderneming kan

omzet het gevolg van de overname van GVU en Novio.

daarmee als goed gekwalificeerd worden.

Daarnaast zal er sprake zijn van autonome omzetgroei, vooral in onze divisie Taxi Services. Wij verwachten

Deelnemingen

voor 2007 dat de samenstelling van het resultaat zich

Connexxion heeft minderheidsbelangen in een

zal wijzigen en minder afhankelijk zal worden van

aantal bedrijven op het gebied van personenvervoer

niet-operationele baten. Dit wordt onder andere

en daaraan gerelateerde activiteiten (zie paragraaf

gerealiseerd door verdere efficiencyverbeteringen in

7.5.14 voor een overzicht van niet-geconsolideerde

de vervoersactiviteiten. Daarnaast streeft Connexxion

deelnemingen). Syntus BV (33,3 procent belang)

ook in 2007, met name in de divisie Taxi Services, naar

verzorgt sinds 1993 multimodaal vervoer in Oost-

uitbreiding van haar activiteiten door overnames.

Nederland. Syntus heeft in 2006 dividend uitgekeerd

Eventuele uitbreidingen van de activiteiten worden

ter grootte van € 0,1 miljoen (2005: € 0,3 miljoen).

kritisch beoordeeld op hun mogelijkheden om langdurig waarde voor de onderneming te creëren.

Eurotax, een van de voorlopers van Connexxion Taxi Services, ontstaat uit een fusie van Beijersbergen en

1961

andere Schiedamse taxibedrijven.

125 jaar innovatie Marijke Steenbakker uit Schiedam maakt gebruik van Taxipoint: “Sinds twee jaar kan ik niet meer zonder mijn rollator. Ik liep al mank, en heb orthopedische schoenen, maar door bepaalde medicijnen zijn mijn spieren aangetast en ben ik heel slecht ter been geworden. Van het openbaar vervoer kan ik eigenlijk geen gebruik meer maken. Omdat ik juist door mijn handicap en ook door mijn diabetes veel afspraken buiten de deur heb – bij het Vlietland Ziekenhuis hier in Schiedam en bij het revalidatiecentrum in Vlaardingen – ben ik aangewezen op de taxi, want ik rijd zelf geen auto. Mijn zus bracht me voorheen regelmatig naar mijn afspraken, maar zij kan natuurlijk ook niet altijd. Bovendien is het is prettiger om niet afhankelijk zijn van iemand anders. Teletaxi was dus een uitkomst voor mij. Ik kende het al, omdat mijn vader er gebruik van maakte. Dat ik nu via een Taxipoint-apparaat mijn taxi heel eenvoudig kan bestellen is vooral handig als ik niet weet tot hoe lang mijn afspraak in het ziekenhuis precies duurt. Toen dat apparaat er

‘Ik ga gewoon zitten en hoef nooit lang te wachten’ net hing, heeft de portier me een paar keer voorgedaan hoe ik mijn pasje er doorheen moest halen. Want het is wel even wennen. Maar nu ik het weet is het heel makkelijk. Ik hoef nu niet meer aan de balie te vragen of ze een taxi voor me willen bellen. Ik ga gewoon meteen zitten en hoef niet heel lang te wachten, hooguit een minuut of twintig. En als er toevallig net een taxi in de buurt is, komen ze je meteen halen.”

26

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.3  Openbaar vervoer

Naast Connexxion zijn de founding leden Arriva, Barraqueiro, First Group, Go-Ahead, Keolis, National

De openbaarvervoersactiviteiten van Connexxion

Express, Stagecoach, Transdev en Veolia. EPTO richt

worden uitgevoerd door Connexxion Openbaar Vervoer

zich met name op de regelgeving van de Europese

NV te Hilversum en Hermes Groep NV te Weert.

Commissie.

Per 1 januari 2007 komen hier door acquisitie het Gemeentevervoerbedrijf Utrecht NV (GVU) en het

Organisatie

Nijmeegse stadsvervoerbedrijf Novio NV bij.

De organisatieaanpassing binnen de divisie Openbaar

De onderneming richt zich op de uitvoering van

Vervoer die in 2006 is afgerond, had tot doel de

openbaarvervoersdiensten over weg en rail in

aansturing en de efficiency van de onderneming

Nederland. Dit betreft regionaal personenvervoer,

verder te verbeteren. Een regiogestuurde organisatie

alsmede stadsvervoer in een aantal grote en

is verruild voor een concessiegestuurde organisatie,

middelgrote steden. Zij voert haar diensten uit in

waarbij ondersteunende diensten zijn gecentraliseerd

opdracht van decentrale overheden: provincies,

en de kennisgebieden zijn geconcentreerd op

gemeenten en kaderwetgebieden. De strategie van

divisieniveau. Hierdoor is de kwaliteit op deze

Connexxion heeft drie aandachtsgebieden: focus op

kennisgebieden verhoogd en is flexibiliteit in de

reizigers en concessieverleners, kostenefficiency en

organisatie gebouwd met het oog op winst en

verbetering en vereenvoudiging van processen.

verlies van concessiegebieden. De stadsvervoersbedrijven GVU en Novio worden in 2007 in de

Ontwikkeling van de markt

Connexxion-groep ingebed. Als gevolg van verloren

De concurrentie in het openbaar vervoer was in 2006

aanbestedingen heeft Hermes Groep eind 2006 een

onverminderd hevig. Aan de aanbodzijde concurreren

reorganisatie doorgevoerd, voornamelijk gericht op het

drie ondernemingen om de vervoersconcessies.

terugbrengen van het aantal indirecte medewerkers op

Ondanks dat openbare aanbestedingen in

het hoofdkantoor in Weert.

het regionaal personenvervoer al sinds 2001 aan de orde zijn, kampt de markt nog steeds

Ontwikkeling van de omzet

met onvolwassenheid. Dit komt tot uiting in

De omzet van Connexxion in het openbaar vervoer

onduidelijkheden bij aanbestedingen en hieruit

(Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep)

voortkomende meningsverschillen, die met enige

voor intercompany correcties bedroeg in 2006

regelmaat pas bij de rechter worden opgelost.

€ 628,4 miljoen, een fractionele stijging ten

Connexxion pleit voor aanpassingen in de regelgeving

opzichte van de omzet over 2005 (€ 627,1 miljoen).

die deze onduidelijkheden kunnen voorkomen, en

Netto-concessieverlies in 2005 werd ruimschoots

zal zich in 2007 wenden tot concessieverleners en

gecompenseerd door reizigersgroei in bestaande

brancheorganisatie Mobis om hiervoor gezamenlijk

concessies, inkomsten uit projectvervoer (onder andere

voorstellen naar de centrale overheid te doen.

vervangend vervoer Randstadrail in opdracht van de Provincie Zuid-Holland), en de tariefstijging per

De markt voor openbaar vervoer wordt in toenemende mate een Europese markt. In dit kader heeft Connexxion het initiatief genomen tot oprichting van EPTO, een brancheverenging van Europese private ondernemingen in het personenvervoer.

1 januari 2006 van 2,62 procent.

27 Figuur 2: kengetallen Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep Reizigersgroei Connexxion Opbrengsten voor

Openbaar Vervoer

intercompany correcties

(in procenten, gecorrigeerd voor

(in miljoenen euro’s)

concessiewisselingen)

654,9 2,8

628,4

627,1

1,6 0,9

2004

2005

2006

2004

2005

2006

Reizigerskilometers (in miljoenen)

2.654

2.542

totaal aantal reizigerskilometers

2.478 2.437

2.404

aantal reizigerskilometers gecorrigeerd voor concessiewisselingen

2004

2005

2006

Dienstregelingsuren Aantal locaties

(in miljoenen)

7,010

6,920 6,694

2004

2005

2006

Aantal bussen

2.882

119

2004

104

108

2005

2006

2004

2.865

2005

2.821

2006

28

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Figuur 3: ontwikkeling dieselprijs 2003-2006 (in euro's / liter)

0,95 -

- 0,95

0,90 -

- 0,90

0,85 -

- 0,85

0,80 -

- 0,80

0,75 -

- 0,75

0,70 -

- 0,70

0,65 -

- 0,65

0,60

0,60 kw2 2003

kw3 2003

kw4 2003

kw1 2004

kw2 2004

kw3 2004

kw4 2004

kw1 2005

kw2 2005

kw3 2005

kw4 2005

kw1 2006

kw2 2006

kw3 2006

kw4 2006

Dieselprijs

Uitschieters waren de stadsdiensten van Amersfoort

De prijs van dieselolie lag in 2006 gemiddeld nog op

en Zwolle (beide 24 procent groei) en de concessies

een hoog niveau, maar in het laatste kwartaal werd

Noord-Holland Noord (ruim 11 procent) en Twente

een trend in neerwaartse richting waarneembaar.

(9 procent). Gemiddeld bedroeg de reizigersgroei

De brandstofprijzen blijven echter onvoorspelbaar en

gecorrigeerd voor concessiewisselingen 2,8 procent ten

een bron van zorg. De prijs van de vervoersdiensten

opzichte van 2005. Hiermee is ruimschoots voldaan

is onvoldoende gestegen om de gestegen prijs van

aan de doelstelling van een gemiddelde jaarlijkse groei

brandstof te compenseren. De indexering van de prijs

van 2 procent.

van OV-diensten (het tarief van de strippenkaart) is slechts gebaseerd op een algemene index. Tevens

Aanbestedingen en marktaandeel

houdt de indexering van de subsidies die decentrale

Connexxion schreef in het verslagjaar in op acht

overheden van het Rijk ontvangen voor openbaar

aanbestedingen voor openbaar vervoer over weg

vervoer in onvoldoende mate rekening met de

en spoor. Van deze aanbestedingen werden er twee

specifieke kosten van de vervoerbedrijven. Het is

gewonnen: de winst in Noord-Zeeland betekent

hoopgevend dat bij de opdrachtgevers het besef

verlenging van de vervoersconcessie, terwijl de

begint te ontstaan dat dit niet uitsluitend een

concessie Noord en Zuidwest Fryslân van een andere

ondernemersrisico kan zijn.

vervoerder werd overgenomen. De concessie ZeeuwsVlaanderen en beide Limburgse concessies werden

Reizigersgroei

verloren. Het laatste betekent voor Hermes Groep een

Het aantal reizigers in het openbaar vervoer groeide

bruto-omzetverlies van meer dan vijftig procent.

in het verslagjaar opnieuw als gevolg van verbeterde

De twee concessies in Noord-Brabant werden in 2006

dienstverlening en gerichte marketingacties.

opnieuw aanbesteed, na een mislukte aanbestedingsprocedure in 2005. Connexxion slaagde erin beide aanbestedingen te winnen, maar zag zich later genoodzaakt de opdrachten terug te geven. Zie hiervoor ook Hoofdstuk 1 en 3.

29 Per saldo is sprake van verlies van marktaandeel

De oorspronkelijke datum van ingang voor de

als gevolg van aanbestedingen in 2006. Connexxion

aanbestedingsverplichting voor het streekvervoer

levert ultimo 2006 openbaar vervoer op basis van

was 1 januari 2006 en voor de gemeentelijke

veertig concessiecontracten, die zijn afgesloten met

vervoerbedrijven 1 januari 2007. Beide data bleken

zestien van de negentien opdrachtgevers in Nederland.

uiteindelijk niet haalbaar, waarop de data werden

Het marktaandeel van Connexxion op de op termijn

verschoven. Dit mede omdat anders de concessies die

betwistbare openbaarvervoersmarkt bedraagt circa

niet gegund waren via een openbare aanbesteding,

dertig procent. Deze markt bestaat uit het openbaar

op genoemde data van rechtswege zouden komen

busvervoer (stad en streek) inclusief de gemeente­

te vervallen. De regeling die de Minister eind 2006

vervoerbedrijven, tram, metro en het regionale spoor.

publiceerde bevat een algemene aanbestedingsverplichting van openbaarvervoerconcessies, anders dan

Gevolgen van Nederlandse en Europese wet- en

per trein, vanaf 1 januari 2007. Voor de gemeentelijke

regelgeving

vervoerbedrijven van Amsterdam, Rotterdam,

Onderstaande ontwikkelingen in de Nederlandse en

Den Haag en Utrecht geldt die verplichting per

Europese wet- en regelgeving hebben in het verslagjaar

1 januari 2009 voor busvervoer en per 1 januari 2017

gevolgen gehad voor het openbaar vervoer of zullen

voor railvervoer. Voor de eerste drie steden geldt

deze de komende jaren hebben.

dat de aanbestedingsverplichting wordt uitgesteld tot 1 januari 2012 als ervoor wordt gekozen één

Wet personenvervoer 2000 (Wp 2000)

concessie voor bus, tram en/of metro aan te besteden.

Aan het eind van het jaar 2006 is door de minister van Verkeer en Waterstaat een wijziging van het Besluit Personenvervoer 2000 gepubliceerd. Deze wijziging heeft betrekking op de uitwerking van de aanbestedingsverplichting in het openbaar vervoer, alsmede de verlenging van de maximale concessieduur in het busvervoer van zes tot acht jaar.

Figuur 4:

Figuur 5:

Figuur 6:

verdeling gegunde concessies

aanbestede concessies in 2006

verdeling gegunde concessies

openbaar vervoer eind 2005

dConnexxion

dHermes

daanbestede concessies

openbaar vervoer eind 2006

30

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Indien vanaf 1 januari 2007 geen sprake meer is van

Materieel

een beslissende invloed van de gemeente op het

Connexxion investeerde ook in 2006 in het wagenpark

openbaarvervoerbedrijf, zoals in Utrecht het geval is

voor het openbaar vervoer. Deze investeringen

na aankoop van het GVU door Connexxion, wordt de

vinden plaats als gevolg van gewonnen of verlengde

datum van 1 januari 2009 verschoven naar 1 januari

concessies. Concessieverleners eisen vaak nieuw

2012. De aankoop van Novio per 1 januari 2007 door

materieel bij de start van een nieuwe concessieperiode,

Connexxion heeft volgens de wijziging geleid tot

of spreken hiervoor een dringende wens uit. Hierdoor

verschuiving van de aanbestedingsplicht tot

zou op termijn mogelijk kapitaalvernietiging kunnen

1 januari 2010. Het voornemen van het kabinet om de

plaatsvinden, daar de economische levensduur van een concessieperiode (zes tot acht jaar) aanzienlijk korter

personeelsparagraaf voor niet tot de concessies

is dan de technische levensduur van de OV-bussen

herleidbare indirecte medewerkers te schrappen,

(gemiddeld twaalf jaar). Deze kapitaalvernietiging

bestaat nog steeds. Aan sociale partners is door

is uiteindelijk niet in het voordeel van de reizigers.

het Ministerie van Verkeer en Waterstaat gevraagd

Connexxion pleit dan ook voor het hanteren in

hiervoor een concepttekst te leveren. Onder de

de bestekken van kwaliteitscriteria in plaats van

huidige personeelsparagraaf gaat bij wisseling van

het leeftijdscriterium. Branchevereniging Mobis

concessies het bij de concessie betrokken personeel

ontwikkelt, mede op initiatief van Connexxion, een

van rechtswege over naar de nieuwe vervoerder.

uniform aanbestedingsreglement voor het openbaar

Weliswaar is hierbij behoud van arbeidsvoorwaarden

vervoer. Kwaliteitscriteria zullen deel uitmaken van dit

gegarandeerd, maar in de praktijk blijkt de overgang

reglement, dat vervolgens aan concessieverleners zal

voor met name de niet-herleidbare indirecte

worden aangeboden.

medewerkers vaak negatief uit te pakken. Veelal blijkt

In het verslagjaar zijn 430 nieuwe bussen in gebruik

de nieuwe concessiehouder geen passend werk voor

genomen. De bussen zijn besteld na een Europese

deze medewerkers beschikbaar te hebben, zodat

aanbesteding. In de gunningscriteria lag de nadruk op

alsnog verlies van werk optreedt.

lage exploitatiekosten, milieuvriendelijkheid, comfort voor de reiziger en goede arbeidsomstandigheden

EU-verordening openbaar vervoer De besluitvorming op Europees niveau over de concept-verordening voor de introductie

voor het personeel. 474 bussen stroomden in het verslagjaar uit. Voor de gewonnen railconcessie Ede/Wageningen-

van marktwerking in het openbaar vervoer in

Amersfoort (de Valleilijn) bestelde Connexxion vijf

Europa, bevindt zich in de laatste fase. Definitieve

treinstellen. Deze worden in 2007 in gebruik genomen.

besluitvorming wordt medio 2007 verwacht.

Tot dan wordt het vervoer uitgevoerd met gehuurd

Dit voorstel sluit inhoudelijk aan bij de Nederlandse

materieel.

Wet personenvervoer. Connexxion is verheugd dat het Nederlandse gedachtegoed nu ook in Europa

Innovatie, service en klanttevredenheid

zijn intrede doet.

Connexxion werkt continu aan verbetering van de toegankelijkheid van het openbaar vervoer. De wensen van de reizigers staan daarbij centraal. Connexxion voert met grote regelmaat onderzoeken uit onder

1966

De gele standaardbus vergroot herkenbaarheid van het streekvervoer.

31 haar reizigers en onderhoudt goede contacten met de verschillende belangenverenigingen. Hierdoor

Connexxion biedt als eerste partij ter wereld de functionaliteiten van de OV-chipkaart geïntegreerd

slaagt de onderneming erin voor de reiziger relevante

aan met het Infoxx-systeem. Dit innovatieve systeem

vernieuwingen te introduceren. Voorbeelden

verzorgt dynamische reisinformatie in de voertuigen

hiervan zijn de speciale kaartsoorten, internet op

en op de haltes. Daarnaast wordt Infoxx gebruikt

de bus, hogere frequenties op bepaalde trajecten

voor de communicatie tussen de chauffeurs op het

en – in samenwerking met concessieverleners

voertuig en de centrale verkeersleiding in Nieuwegein.

en wegbeheerders – vrije infrastructuur voor het

Infoxx is inmiddels op 800 bussen (waarvan 200 in

openbaar vervoer. Spectaculaire reizigersgroei op

combinatie met OV-chipkaartapparatuur) en op 50

verschillende plaatsen in het land is hier het

haltes geïnstalleerd. Infotin, een ander systeem voor

resultaat van.

dynamische reisinformatie op de haltes, is in 2006 met succes getest in het vervoersgebied van Hermes Groep.

De OV-chipkaart is een belangrijke innovatie het openbaar vervoer. Connexxion is een van de

In 2006 werd Connexxion, na het verkrijgen van de benodigde vergunningen, een Europees spoorbedrijf.

grondleggers van dit elektronische toegangsbewijs.

Op het traject Ede/Wageningen-Amersfoort verzorgt

Connexxion verwacht veel van de OV-chipkaart op

zij per 10 december 2006 het treinvervoer. In 2007

het gebied van reizigersgemak. Daarnaast vergroot de

worden vijf nieuwe innovatieve treinstellen in gebruik

kaart de mogelijkheden op het gebied van marketing:

genomen. Bij de inrichting van deze treinen wordt

de OV-chipkaart levert bijvoorbeeld nauwkeurige

gebruik gemaakt van een geheel nieuw concept,

gebruikscijfers op, die kunnen worden gebruikt om de

dat is toegesneden op de verschillende doelgroepen

prijs en het voorzieningenniveau nog optimaler af te

(met name forensen en jongeren) die van de trein

stemmen op de vraag. Voorts zal landelijke invoering

gebruik maken.

van de bijbehorende ticketing-systematiek – met de

Connexxion heeft haar commitment aan de

OV-chipkaart wordt iedere rit per kilometer vastgelegd

ontwikkeling van de Superbus – een initiatief met

en aan de reiziger berekend – een einde maken aan

de TU Delft en Wubbo Ockels – bekrachtigd met een

de huidige problemen rondom de verdeling van de

financiële injectie van € 1 miljoen in drie jaar.

reizigersopbrengsten. De ontwikkeling van dit nieuwe

De Superbus is een zeer snel en comfortabel voertuig,

vervoerbewijs is ook in 2006 voortgezet. Nadat al

15 meter lang en 1,70 meter hoog, dat grotendeels

eerder in Rotterdam, de regio Hoeksche Waard en op

over een vrije busbaan rijdt, maar hier ook vanaf kan

Voorne-Putten alle Connexxion-voertuigen waren

om reizigers op locatie op te halen. De Superbus is

voorzien van de OV-chipkaartapparatuur, is dit in

inzetbaar op zowel korte als lange trajecten en vormt

2006 ook het geval in Salland en op het traject van

hiermee een alternatief voor (dure) railverbindingen.

de Qliner 315 tussen Lelystad en Groningen. In 2007

Uniek in het mobiliteitsconcept is dat de Superbus

en 2008 vindt de verdere introductie van de kaart in

vraaggestuurd rijdt. Er is geen sprake van een vaste

Nederland plaats.

dienstregeling. De reiziger boekt via (mobiele) telefoon of internet en reserveert daarmee zijn zitplaats. Op basis van de reserveringen wordt de exact af te leggen route bepaald.

Introductie van de gelede streekbus

1976

voor de drukkere trajecten.

125 jaar innovatie ‘Als ik naar buiten kijk, wil ik een bus zien rijden’ Hans Hoeben is vestigingsmanager OV Schiphol en Uithoorn. Op basis van een life time achievement werd hij in januari benoemd tot Manager van het Jaar: “Dat ik deze titel heb gekregen zie ik als een erkenning voor alle jaren dat ik voor Connexxion heb gewerkt. Met veel plezier overigens, want zonder lol presteer je niet. In 1984 ben ik begonnen als roostermaker en in de jaren daarna heb ik als leidinggevende de kans gekregen om verschillende onderdelen van het bedrijf te zien. Ik heb zelfs een tijdje rouwtransport gedaan. Tijdens alle reorganisaties die ik heb meegemaakt, heb ik vaker vestigingen en afdelingen met verschillende achtergronden en culturen moeten integreren. Dat was niet altijd makkelijk en ik heb me regelmatig zorgen gemaakt, maar uiteindelijk is het steeds weer gelukt om een mooie vestiging neer te zetten. Dat is zeker te danken aan mijn opvatting over wat goed leiderschap is: je moet mensen duidelijkheid verschaffen – wat moeten we doen, waar gaan we naartoe? Om mensen mee te krijgen, moeten ze weten waar ze het voor doen en als manager moet je dat blijven benadrukken door soms even terug te gaan naar de basis. Ik wil trouwens zelf ook niet uit het oog verliezen waarom ik het allemaal doe, en dat is voor de reiziger. Daarom ligt een staffunctie mij ook minder goed, op een vestiging houd je het makkelijker helder. Het is heel simpel: als ik naar buiten kijk, wil ik een bus zien rijden. In dit bedrijf ben ik niet de enige die er zo over denkt. Er werken hier veel mensen al heel lang, mensen op wie je kunt rekenen. Die grote loyaliteit is een van de pijlers van Connexxion. En als je op deze manier te horen krijgt dat je werk en inzet gewaardeerd wordt door de directie, is dat voor zeker mij een stimulans om nog langer door te gaan.”

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Naast de uitwerking van innovatieve concepten in de dagelijkse dienstverlening heeft de service aan

33

De liberalisering van het stadsvervoer biedt eveneens mogelijkheden voor groei. Door acquisitie

reizigers en concessieverleners via de zogeheten

van het Utrechtse GVU en Novio uit Nijmegen per

‘back offices’ de volle aandacht. Zo is de Connexxion

1 januari 2007 zal de omzet toenemen, terwijl ook de

internetsite met meer dan 4,5 miljoen bezoekers

situatie in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag op

per jaar de op twee na best bezochte website over

termijn deze mogelijkheid biedt.

openbaar vervoer in Nederland, na de sites van NS en de REISinformatiegroep. Het Connexxion extranet,

Naast de mogelijkheden voor innovatie en

een afgesloten website waarop opdrachtgevers voor

kwaliteitsverbetering worden de groeimogelijkheden

hen relevante informatie over Connexxion kunnen

in het openbaar vervoer voor een belangrijk deel

raadplegen, kent eveneens een groeiend aantal

bepaald door beleidskeuzes die decentrale overheden

gebruikers.

maken. Onderwerpen als vrije busbanen, spitsstroken, tolheffing en parkeerbeleid bepalen mede de ruimte

De reizigers gaven de dienstverlening van

waarbinnen onze ambities waargemaakt kunnen

Connexxion Openbaar Vervoer in 2006 een

worden. In 2006 is ook de discussie over het aanbieden

rapportcijfer van 7,3, hetgeen hoger is dan het landelijk

van ‘gratis’ openbaar vervoer weer actueel geworden.

gemiddelde (bron: OV Klantenbarometer 2006).

Strikt genomen bestaat gratis openbaar vervoer

De doelstelling van de divisie ligt op een waardering

uiteraard niet, en is er alleen sprake van een andere

van een 7,5. Concessieverleners gaven Connexxion

financieringsconstructie. In een aantal gevallen kan

Openbaar Vervoer in 2006 gemiddeld een 6,5

dit zeer wenselijk zijn. Zo ziet Connexxion in gratis

(bron: onderzoek in opdracht van Connexxion).

openbaar vervoer voor bepaalde groepen, naar specifieke bestemmingen en/of in een beperkte

Mogelijkheden voor groei

periode (zoals bij wegwerkzaamheden) goede

Naast het winnen van concessies in een uitermate

mogelijkheden om gebruikmaking van het openbaar

competitieve markt, ziet Connexxion kansen voor

vervoer te bevorderen. Connexxion werkte in 2006

verdere ontwikkeling van de omzet door het realiseren

mee aan verschillende experimenten met gratis

van opbrengstengroei in bestaande concessies. Ook is

openbaar vervoer.

er groeipotentie in gedecentraliseerde spoorconcessies. Connexxion ziet vooral kansen in zogenoemde multimodale concessies, waarin bus- en railvervoer, vaak ook in combinatie met collectief vraagafhankelijk vervoer, gezamenlijk worden aanbesteed. Dit doet een extra beroep op de creativiteit van de vervoerder om één optimaal aanbod te ontwerpen voor alle openbaarvervoervoorzieningen in dat vervoersgebied. Connexxion heeft de kennis van zowel de openbaarvervoersmarkt met bussen en treinen, als van de markt voor aansluitende combinaties met collectief vraagafhankelijk vervoer.

De Nationale Strippenkaart wordt geïntroduceerd. De oude regionale kaartsystemen vervallen en een reis met verschillende vervoerbedrijven wordt eenvoudiger.

1980

34

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.4  Taxi Services

Deze collectieve systemen worden veelal door gemeentes, regio’s en provincies in grote

Connexxion Taxi Services BV richt zich op de

vervoerspakketten Europees aanbesteed.

uitvoering van verschillende vormen van kleinschalig

Voorts is Connexxion Taxi Services naast deze

personenvervoer in Nederland. De bedrijfsactiviteiten

collectieve vervoerssystemen onder meer actief in het

van deze divisie betreffen met name activiteiten

directievervoer, ambulancevervoer en Schipholvervoer.

op het gebied van de collectieve vervoerssystemen.

De divisie voert tevens openbaarvervoerritten uit,

Hieronder wordt verstaan leerlingenvervoer, vervoer

onder meer in opdracht van Connexxion Openbaar

voor (zorg)instellingen, vervoer in het kader van de

Vervoer. Connexxion Taxi Services onderscheidt zich

Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), collectief

door kwaliteit (optimale service en dienstverlening),

vraagafhankelijk vervoer (CVV) en ziekenvervoer.

professionaliteit en innovatie.

Figuur 7: kengetallen divisie Taxi Services Opbrengsten voor intercompany correcties Aantal vestigingen

(in miljoenen euro’s)

186,8

183,5

Aantal taxi's en taxibussen

3.639

35 30

29

2005

2006

3.230

3.359

2004

2005

173,9

2004

2005

2006

2004

Productsegmenten (als percentage van de omzet)

Overig 20%

Groepsvervoer 26%

Ziekenvervoer 2%

CVV / Wvg 31%

Zorginstellingenvervoer 21%

2006

35 Ontwikkeling van de markt De taximarkt staat nog altijd onder grote druk.

Begin 2006 zijn de divisies Taxi Services en Tours vanuit efficiencyoverwegingen onder één directie

Er bestaat een ruime overcapaciteit in deze markt,

gebracht. Het managementteam van de divisie Taxi

die door vele bedrijven wordt beantwoord met een

Services is daardoor uitgebreid met de manager

overlevingsstrategie waarbij zij ver onder de kostprijs

exploitatie van Tours.

offreren. Gevolg hiervan is dat de margedruk almaar toeneemt. Het aantal faillissementen in de branche

Ontwikkeling van de omzet

neemt toe. De marktdruk neemt daardoor echter

Ondanks hevige concurrentie is de omzet van

niet af, omdat de aanwas van nieuwe toetreders

Connexxion Taxi Services voor intercompany correcties

onverminderd groot is.

over 2006 met € 183,5 miljoen licht hoger dan in 2005

De trend van schaalvergroting van de contracten zet

(€ 173,9 miljoen). Deze stijging is het gevolg van winst

zich door. De ontwikkeling inzake invoering vande

van vervoersopdrachten en uitbreiding van bestaande

Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en

contracten.

de pilots in het kader van de bundeling van het doelgroepenvervoer bevestigen dit. Daarnaast

Aanbestedingen

wensen opdrachtgevers steeds meer transparantie en

In 2006 schreef Connexxion Taxi Services in op

betrouwbaarheid van de aangeleverde management-

84 Europese aanbestedingen, waarbij zij in 36

informatie. Ook in het kader van de bovengenoemde

gevallen succesvol was. Een belangrijke gewonnen

WMO en pilots in het doelgroepenvervoer worden

aanbesteding is het Valys contract van het Ministerie

hoge eisen gesteld aan de betrouwbaarheid van de

van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het

managementinformatie. In 2006 heeft een aantal

contract, met ingangsdatum 1 april 2007, betreft

vervoerders niet kunnen voldoen aan hun contractuele

het bovenregionaal vervoer voor mensen met een

verplichtingen op dat gebied. Connexxion Taxi Services

functiebeperking. Andere in het oog springende

speelt echter al enkele jaren in op de wens van de

gewonnen opdrachten in 2006 waren die voor het

opdrachtgevers ten aan zien van transparantie en

zittend ziekenvervoer voor zorgverzekeraar AGIS, per

betrouwbaarheid. Zij doet dit met behulp van haar

1 januari 2007, het Wvg-vervoer in Amsterdam en het

geavanceerde Route Beheers Systeem (RBS). Als enige

leerlingenvervoer Amsterdam en Den Haag.

taxionderneming in Nederland heeft Connexxion Taxi Services dit systeem extern EDP laten auditen.

Materieel Connexxion Taxi Services heeft een volledig

Organisatie

gestandaardiseerd wagenpark, waardoor inzet in

Connexxion Taxi Services heeft 29 locaties, van waaruit

alle concessies en contracten mogelijk is. Dit is een

men verantwoordelijk is voor de uitvoering van het

groot voordeel in een markt waarin jaarlijks vele

vervoer. De rittenintake wordt centraal geregeld

vervoerscontracten worden aanbesteed en deze

vanuit het Nationaal Customer Contact Center (NCC)

contracten veelal een betrekkelijk korte duur kennen

in IJsselmuiden. De aansturing van de voertuigen voor

van drie tot vijf jaar. In 2006 bedroeg de instroom van

wat betreft het vraagafhankelijk vervoer geschiedt

nieuwe voertuigen 496 (taxi’s en taxibussen) en 216

vanuit vijf centrales in het land.

voertuigen stroomden in het verslagjaar uit.

In 2006 is Garskamp Beheer BV uit Amsterdam overgenomen. Deze overname legde de basis

Innovatie, service en klanttevredenheid

voor de succesvolle exploitatie van de concessies

Verhoging van het serviceniveau was ook in

leerlingenvervoer Amsterdam en Wvg-vervoer

2006 voor Connexxion Taxi Services een van de

Amsterdam, die in het verslagjaar in openbare

speerpunten. De nadruk hierbij ligt op verbetering

aanbesteding werden gewonnen.

van de toegankelijkheid van de dienstverlening. Bereikbaarheid is hiervan een belangrijk onderdeel.

36

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Zo beschikt Connexxion Taxi Services in IJsselmuiden

Het hoge serviceniveau van Connexxion Taxi

over het eerdergenoemde Nationaal Customer Contact

Services vertaalt zich in een hoge tevredenheid onder

Center, dat 24 uur per dag en 7 dagen in de week

de reizigers en opdrachtgevers. Uit verschillende in- en

bereikbaar is. Alle klantvragen over de producten

externe onderzoeken blijkt dat de dienstverlening

en diensten van Connexxion Taxi Services worden

van Connexxion Taxi Services door reizigers wordt

hier professioneel afgehandeld per telefoon, email,

gewaardeerd met een 7,3 (bron: Connexxion

internet, fax of per post. Met een geavanceerde contact

onderzoek in het kader van Keurmerk Taxibedrijf).

center infrastructuur is het NCC verantwoordelijk voor

Opdrachtgevers geven gemiddeld een rapportcijfer 7,4

een kwalitatief hoogwaardig en zeer efficiënt product.

(bron: Connexxion Opdrachtgeversonderzoek 2006,

In 2006 zijn bijna 3,7 miljoen inkomende en 350.000

voorlopige cijfers).

uitgaande telefoongesprekken gerealiseerd.

Behalve op het gebied van innovatie en service

Daarnaast is het NCC verantwoordelijk voor andere

in haar huidige vervoerssegmenten, is Connexxion

vormen van integrale dienstverlening.

Taxi Services ook actief in het ontwikkelen van een

In het verslagjaar is gestart met Mybell, een service

innovatieve dienst in het vervoer per helikopter.

waarin gehandicapte en oudere reizigers een mobiele

In 2006 heeft zij met het bedrijf Helinet stappen

telefoon krijgen die zeer eenvoudig te bedienen is,

gezet voor het opzetten van een lijndienst tussen

en waarin een alarmnummer en het nummer van de

Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Antwerpen en

centrale zijn voorgeprogrammeerd. Ook dit initiatief

Brussel. Marktonderzoek wijst uit dat deze dienst

vergroot de toegankelijkheid van de dienstverlening,

voorziet in een behoefte.

door de reizigers de zekerheid van goede communicatiemogelijkheden te bieden. Het aantal Taxipoints is in 2006 opnieuw uitgebreid.

Mogelijkheden voor groei Er is een tendens waarneembaar dat de regionale

In een Taxipoint, meestal geplaatst in een ziekenhuis,

vervoersautoriteiten verschillende mobiliteitssystemen

kunnen reizigers eenvoudig zelf hun terugreis

willen integreren. Zij worden hierin gestimuleerd

bestellen. Met Taxipoint wordt tevens de effectiviteit

door de rijksoverheid, waar verschillende ministeries

van de voertuiginzet verbeterd.

verantwoordelijk zijn voor de verschillende

Naast bereikbaarheid is betaalgemak een andere drempelverlagende factor. Connexxion kent al

vervoersstromen. Men verwacht belangrijke effecten van coördinatie en mogelijk combinatie van budgetten.

sinds 2004 op alle voertuigen de mogelijkheid van

Deze ontwikkeling biedt kansen voor Connexxion Taxi

elektronisch betalen met chipknip of creditcard.

Services: door haar volume, geaudite processen, de

Connexxion Taxi Services heeft overeenkomstig

competentie om haar organisatiestructuur snel aan te

de norm keurmerk Taxibedrijf eind 2004 een

passen, en haar knowhow heeft zij een voorsprong op

evaluatie gemaakt inzake de kwaliteits-, arbo-, en

andere partijen bij grote en complexe opdrachten.

milieuzorgsystemen (KAM) in relatie tot de risico’s.

Connexxion Taxi Services blijft mogelijkheden

Deze evaluatie vindt vanaf 2005 ieder half jaar

onderzoeken om bestaande bedrijven in de branche

plaats, waarbij de registraties van de systemen

over te nemen. Voorts wil Connexxion Taxi Services

worden geanalyseerd en zonodig aangepast.

haar positie in de ambulancemarkt versterken.

Daarnaast behaalde de divisie in 2006 het OHSAS

De kwaliteit van de medewerkers van Connexxion

18001 (Occupational Health and Safety Assessment

Taxi Services tenslotte, biedt mogelijkheden voor

Series) certificaat voor de inbedding van arbo- en

ontwikkeling en groei. Het management development

veiligheidsmanagement in haar bedrijfsprocessen.

programma van Connexxion Academy is erop gericht

Connexxion Taxi Services is de enige Nederlandse

deze kwaliteit verder te vergroten en zo goed mogelijk

taxionderneming die dit certificaat in huis heeft.

te benutten.

125 jaar innovatie Guido Tusek is National Sales Manager Strategic Accounts bij telecombedrijf Vodafone, winnaar van de Connexxion Synergie Award 2006: “Voor Vodafone is de personenvervoersmarkt een belangrijk segment voor het leveren van mobiele communicatie. Elke reiziger die gebruik maakt van de diensten van Connexxion is een potentiële klant voor ons. En door de groeiende mobiliteit, denk aan het fileprobleem, is te voorzien dat steeds meer mensen gebruik gaan maken van het openbaar vervoer en vervoer op maat. Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat deze reizigers een toenemende behoefte hebben aan actuele informatie – zoals op haltedisplays: rijdt de bus op tijd, hoe lang duurt de stop bij een halte? – maar ook aan entertainment en netwerkvoorzieningen om bijvoorbeeld draadloos datacommunicatie te kunnen toepassen. Reistijd is werktijd geworden, en hoe meer de reiziger van zijn reistijd werktijd maakt, hoe meer privétijd hij overhoudt. De afgelopen jaren hebben Connexxion en Vodafone samen veel tijd en kennis geïnvesteerd om de dienstverlening op het gebied van informatie en communicatie af te stemmen op de behoeften van de reizigers. Daar zijn belangrijke innovaties uit voortgekomen, zoals de hot spots in de bus in de regio Twente, en content op de portal Vodafone Live! via welke de actuele dienstregeling beschikbaar is. Bij Vodafone zijn we er bijzonder trots op dat we de Synergie Award hebben gewonnen. Deze prijs is belangrijk omdat het iets zegt over de wijze waarop Connexxion onze dienstverlening beoordeelt. Daarnaast is het een bevestiging dat we de afgelopen periode met de juiste focus hebben samengewerkt. In de toekomst zullen we samen met Connexxion blijven werken aan de optimalisering van het gemak en genot voor de reizigers. Daarbij denken we aan de ontwikkelingen op het gebied van de OV-chipkaart – Vodafone zal Connexxion ondersteunen tijdens de invoering – en het verder optimaliseren van de communicatie met en voor de reizigers: die wordt sneller en verder uitgebreid naar meer trajecten. Deze ontwikkelingen, en andere innovaties, kunnen de komende jaren rekenen op onze gezamenlijke aandacht.”

‘Deze Award bevestigt dat we met de juiste focus hebben samengewerkt’

38

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.5  Tours

van de regiefunctie, waarbij het vervoer zelf soms ten dele en soms in zijn geheel wordt uitbesteed.

Connexxion Tours verzorgt de beslotenvervoersacti-

Connexxion Projexx, onderdeel van Connexxion

viteiten van de Groep. Dit omvat de uitvoering van

Tours, is gespecialiseerd in vervoer ten behoeve van

tourwagenritten in binnen- en buitenland, toeristische

congressen en (grootschalige) evenementen. Voorts

dagtochten en verhuur van bussen met chauffeur.

verzorgt Connexxion Tours circa 15 procent van

Connexxion Tours heeft een landelijke dekking.

de bijhuur – voor de opvang van piekdrukte – voor

Zij richt zich in steeds grotere mate op het vervullen

Connexxion Openbaar Vervoer.

Figuur 8: kengetallen divisie Tours Opbrengsten voor intercompany correcties

Aantal kilometers

(in miljoenen euro’s)

(in miljoenen)

Aantal vestigingen

13,9

38,6

2005

2006

2004

Productsegmenten (als percentage van de omzet)

Speedwell 7%

Overige 2%

Openbaar vervoer 24%

Tourvervoer 41%

Groepsvervoer 16% Evenementen 9%

10

10,3

26,7

2004

10

11,9

33,3

2005

2006

7

2004

2005

2006

39 Ontwikkeling van de markt

Connexxion Projexx bevestigde in 2006 haar

De markt voor het tourvervoer blijft zich kenmerken

vooraanstaande rol in evenementenvervoer.

door een sterke concurrentie op de prijs. Ondanks de

In het oog springende opdrachten waren Dance4Life,

hevige concurrentie met relatief veel faillissementen

de Open Dagen van de Vliegbasis Leeuwarden, de KLM

tot gevolg, blijft de touringcarmarkt nieuwe

Open, het VNG jaarcongres en opdrachten van ABN

toetreders aantrekken. Dit is het gevolg van de lage

AMRO, Facilicom en SNS Bank.

toetredingsdrempels in deze markt. Materieel Organisatie

In 2006 is op een deel van het wagenpark als pilot een

Begin 2006 zijn de divisies Taxi Services en Tours vanuit

black box systeem ingebouwd. Deze boordcomputers

efficiencyoverwegingen onder één directie gebracht.

registreren onder meer busbewegingen en brandstof­-

Het managementteam van de divisie Taxi Services is

verbruik, hetgeen mogelijkheden biedt voor een

daardoor uitgebreid met de manager exploitatie van

efficiënter gebruik van het materieel.

Tours. De verkooporganisatie is in 2006 gecentraliseerd in IJsselmuiden. Op de zeven vestigingen concentreert

Service

men zich volledig op de uitvoering van de vervoers-

Bij Connexxion Tours is het mogelijk om 24 uur per dag,

opdrachten. In 2006 heeft Connexxion Tours het bedrijf

zeven dagen per week productinformatie te verkrijgen

Speedwell uit Den Haag overgenomen.

en reserveringen te doen. Ook kent Connexxion Tours de mogelijkheid van reserveren via internet.

Ontwikkeling van de omzet

Connexxion Tours is in bezit van het Keurmerk

De omzet van Connexxion Tours voor intercompany

Touringcarbedrijf. Alle chauffeurs zijn volgens de

correcties bedroeg in 2006 € 26,7 miljoen (2005:

normen van dit Keurmerk opgeleid. Op het gebied

€ 33,3 miljoen). Deze belangrijke daling is vooral het

van veiligheid loopt Connexxion Tours voorop.

gevolg van de afname van de OV-bijhuur.

Zo is een groot deel van het wagenpark uitgerust met veiligheidsgordels en zijn alle touringcars in 2006

Vervoersopdrachten en marktaandeel

voorzien van communicatieapparatuur waarop veilig-

Connexxion Tours hield in 2006 haar marktaandeel in

heidsinstructies worden afgespeeld.

de verschillende sectoren waar zij actief is ongeveer gelijk. In de productsegmentatie van Connexxion Tours

Mogelijkheden voor groei

vindt conform de doelstelling een verdere uitbreiding

De nauwe samenwerking met het Tenderteam

plaats in het contractvervoer voor organisaties. In 2006 slaagde Connexxion Tours erin een

van Connexxion Taxi Services heeft in 2006 geleid tot grotere slagvaardigheid bij de verwerving van

aantal meerjarige contracten af te sluiten, waarvan

contracten. Voortzetting van deze ontwikkeling en

de uitvoering in het eerste en tweede kwartaal van

gerichte marketingacties om de verkoop via internet

2007 begint. Zo werd met DAF Trucks een driejarige

te bevorderen, bieden mogelijkheden voor groei.

overeenkomst afgesloten voor het vervoer van

De hoge kwaliteitsnormen die Connexxion Tours

personeel. Tevens werd de Europese aanbesteding

hanteert vormen eveneens een voordeel in de

gewonnen, uitgeschreven door het Ministerie van

concurrentiestrijd.

Defensie voor het vervoer van personeel en relaties in Europa.

De nieuwe Sneltram zorgt voor een optimale verbinding tussen Utrecht en Nieuwegein.

1983

40

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.6  Water

Ontwikkeling van de markt Nederland kent ongeveer honderd veerverbindingen

Connexxion Water verzorgt veerverbindingen

die het gehele jaar in bedrijf zijn. Een groot deel van

over rivieren en kanalen in verschillende delen van

deze verbindingen wordt verzorgd door gemeentelijke

Nederland. Ook exploiteert dit bedrijfsonderdeel de

en provinciale diensten. Connexxion Water is een van

snelle openbaarvervoerdienst tussen Amsterdam en

de commerciële partijen die op deze markt actief zijn.

IJmuiden (Fast Flying Ferries).

De laatste jaren is de ontwikkeling zichtbaar dat een

Verbindingen over water worden voornamelijk

toenemend aantal overheden het vervoer over water

beheerd door landelijke, provinciale en gemeentelijke

niet meer tot het takenpakket rekent, en de diensten

overheden. De meeste verbindingen zijn opgezet

die dit uitvoeren verzelfstandigen of afstoten.

vanuit sociaal-economische redenen. De opbrengsten van veerdiensten komen voor het grootste deel uit

Organisatie

de verkoop van plaatsbewijzen. Het restant van de

Connexxion Water is in 2006 organisatorisch

opbrengsten bestaat uit overheidsbijdragen.

gescheiden van Connexxion Tours en fungeert nu als zelfstandig bedrijfsonderdeel van de Connexxion Groep.

Figuur 9: kengetallen Connexxion Water Opbrengsten voor intercompany correcties

Aantal reizigers Fast Flying Ferries

(in miljoenen euro’s)

(in duizenden)

Aantal vaartuigen

264,9 7,8

7,7

2005

2006

7,2

2004

257,2

2004

2005

255,5

14

2006

2004

Nederland begint langzaam dicht te slibben. Verenigd Streekvervoer Nederland antwoordt met onder andere OVx2 en Shuttlebus.

1989

13

2005

14

2006

41 Ontwikkeling van de omzet

Mogelijkheden voor groei

De omzet van Connexxion Water voor intercompany

De ontwikkeling dat lagere overheden hun

correcties bedroeg in 2006 € 7,7 miljoen (2005:

veerdiensten verzelfstandigen of afstoten en openbaar

€ 7,8 miljoen). De omzet in 2005 was fractioneel hoger

aanbesteden, biedt Connexxion Water mogelijkheden

als gevolg van extra inkomsten uit het evenement

voor groei. Dit geldt ook voor een aantal initiatieven

Sail 2005.

voor nieuwe openbaarvervoerverbindingen over

Aanbestedingen en vervoersopdrachten

en het Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam voor

Vanaf 2006 zijn onderhandse gunningen in het

een toekomstige verbinding tussen de hoofdstad

openbaar vervoer over water niet meer toegestaan.

en Zaandam. Ook zijn er vergevorderde plannen

De eerste openbare aanbesteding die plaatsvond

voor intensivering en uitbreiding van de diensten

betrof de lijndienst van de Fast Flying Ferries tussen

van Waterbus, de onderneming die de verbinding

Amsterdam en IJmuiden. Na een fout in de aanbeste-

tussen de Drechtsteden onderhoudt. Connexxion is

dingsprocedure heeft de rechter echter beslist dat de

aandeelhouder van Waterbus (34,5 procent) en voert

concessieverlener de aanbesteding moet overdoen.

de directie.

water. Een voorbeeld is een initiatief van Connexxion

Naar verwachting vindt de nieuwe procedure plaats in

Tenslotte zijn er mogelijkheden om de expertise

2007. In 2006 werden de activiteiten van Connexxion

van Connexxion Water in het buitenland in te zetten.

Water uitgebreid door overname van het veer over het

Ook hiertoe zijn enkele initiatieven genomen. Zo is in

Zwarte Water tussen Zwartsluis en Genemuiden.

Suriname een studie begonnen naar de mogelijkheden van een gecombineerde bus- en veerverbinding tussen

Materieel

vliegveld Zanderij en de hoofdstad Paramaribo.

Connexxion Water beschikt over een vloot van veertien schepen, waarvan er zeven in eigendom zijn van opdrachtgevers. In 2006 werden twee vaartuigen verkocht. Service Connexxion Water is ISO 9001-gecertificeerd. Mede door toepassing van de hiermee gepaard gaande procesbeschrijvingen hanteert Connexxion Water een actief beleid van continue verbetering van haar bedrijfsvoering. Dit heeft in 2006 geleid tot verdere optimalisering van de reisinformatie en aanpassingen aan de wachtruimtes.

Introductie van de Interliner, de snelle en

1994

comfortabele forensendienst.

125 jaar innovatie Michael van der Vlis is sinds 2,5 jaar voorzitter van de reizigersbelangenvereniging ROVER. De vereniging telt ruim 7.000 leden: “Rover is eigenlijk een vereniging met een dubbele functie: we zijn allemaal liefhebbers van het openbaar vervoer én we behartigen de belangen van reizigers. Wat dat laatste betreft hebben we zelfs een speciale positie. Overal waar Connexxion rijdt, zijn er reizigersoverlegorganen en daar is Rover altijd aanwezig, samen met andere consumentenorganisaties. Die

‘Goede reisinformatie staat in de top-3 van de reizigers’ overleggen gaan veelal over dienstregelingen, iets waar Connexxion zelf in beperkte mate iets aan kan doen omdat het afhankelijk is van budgetten, maar toch wordt er altijd goed samengewerkt om binnen de mogelijkheden het beste te bereiken. Natuurlijk hebben we vaak wat te mopperen, dat hoort bij onze rol, maar Connexxion is behoorlijk innovatief wat haar dienstverlening betreft. Niet voor niets hebben we het bedrijf twee jaar terug de reizigersprijs gegeven voor Maxx Almere, een project waarbij de frequentie van de stadsdienst in Almere maar liefst is verdubbeld en waaruit blijkt dat Connexxion ook nog eens durf heeft. Het resultaat kan bijna niet beter: er komt altijd wel een bus in Almere en driekwart jaar geleden was er al zestig procent reizigersgroei gerealiseerd. Als het gaat om dienstverlening scoort Connexxion goed. Zo kun je op de website van Connexxion bijvoorbeeld je eigen busboekje, samengesteld naar je eigen behoeften, maken en printen. Heel handig. Voor de gebruikers van het openbaar vervoer is het belangrijkste dat de treinen en bussen op tijd rijden, maar op elke ledenbijeenkomst is ook de behoefte aan goede reisinformatie een van de grote punten. Dat staat zeker in de top-3 van de reiziger. Dat de informatievoorziening door de ontwikkelingen steeds actueler wordt, is buitengewoon nuttig. Als er iets misgaat waardoor de bus niet op tijd rijdt, wil je dat meteen weten, want misschien kun je dan nog wel even een krantje gaan kopen.”

43

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.7  Techno Service Nederland

De door de EU-wetgeving voorziene opening van de markt komt echter slechts moeizaam op gang.

Techno Service Nederland NV (TSN) levert services

Er dienen veel juridische geschillen tussen leveranciers

op het gebied van onderhoud, schadeherstel en

en aanbieders van onderhoud en reparatie, om de

beheer van bedrijfswagenparken, waarbij het

noodzakelijke informatie-uitwisseling op gang te

zich in hoofdzaak richt op de marktsegmenten

krijgen. Gevolg voor TSN is dat het vooralsnog in de

personenvervoer (openbaar vervoer, taxi- en

praktijk lastig is om erkende reparateurschappen te

tourvervoer) en milieudiensten. Dochteronderneming

verkrijgen.

Roline in Lopik is gespecialiseerd in loopvlak­vernieuwing van banden. Roline heeft een groot deel

Organisatie

van de stads- en streekvervoerders in Nederland als

TSN heeft 51 vestigingen verspreid over Nederland,

klant. In 2006 heeft TSN zijn beide dealerschappen,

waaronder 5 schade­werkplaatsen. TSN heeft een

met Renault en Iveco, afgestoten. TSN wil een

centraal onderdelen­magazijn in Culemborg, van

winstgevend onderhoudsbedrijf zijn voor de

waaruit alle vestigingen in het land dagelijks

Connexxion Groep, met een evenwichtige groei van

worden bevoorraad. De omloopsnelheid van de

de omzet in de utility markt, ondersteund door een

voorraad kan daardoor worden geoptimaliseerd.

landelijk dekkend schadenetwerk. Hiertoe werkt TSN

In 2006 is een aantal werkplaatsen opgeheven

aan continue verbetering van de klantgerichtheid,

in Limburg en Zeeuws-Vlaanderen, na verlies van

waarbij het de hoogst mogelijke inzetbaarheid van

onderhoudscontracten. Enkele andere werkplaatsen

voertuigen realiseert, en reductie van kosten nastreeft.

zijn uit efficiency­overwegingen gesloten. In totaal is het aantal werkplaatsen met 10 afgenomen ten

Ontwikkeling van de markt

opzichte van 2005. In 2006 werden de financiële,

De markt voor verkoop en onderhoud in de

salaris- en personeels­administratie overgeheveld naar

autobranche is in 2004 in beweging gebracht door

het Connexxion Service Centrum in Boskoop. De IT-

maatregelen van de Europese Commissie. Deze heeft

werkzaamheden zijn verplaatst naar het hoofdkantoor

een verordening ingevoerd die het autoproducenten

van Connexxion in Hilversum.

verbiedt verkoop en onderhoud, met inbegrip van de lucratieve onderdelenhandel, van de door hen

TSN heeft gekozen voor een werkwijze van teams in de werkplaatsen. Het project Team TSN, dat in

geproduceerde voertuigen exclusief te gunnen aan

2006 is gestart, is gericht op het continu verbeteren

specifieke dealerbedrijven. In beginsel moet door deze

in teamverband. Organisatiedoelstellingen op het

maatregel elk bedrijf in de branche in staat zijn alle

gebied van rituitval, storingen en productiviteit

merken te verkopen en te onderhouden. Voor TSN met

worden vertaald naar werkplaatsniveau. Daar wordt

zijn brede servicepakket en landelijk netwerk, biedt

gebruikgemaakt van de in de teams aanwezige kennis

deze belangrijke verandering in de marktverhoudingen

en ervaring om de doelstellingen te realiseren.

in de automobielbranche grote kansen voor de toekomstige ontwikkeling van de onderneming.

In 2006 is een pilot gestart met zogeheten satellietwerkplaatsen. Deze zijn toegerust voor het uitvoeren van routinematige werkzaamheden zoals periodiek onderhoud. De andere werkzaamheden worden verricht in de reguliere werkplaatsen.

1998

De Fast Flying Ferries varen voor het eerst langs de files tussen Amsterdam en IJmuiden.

44

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

De pilot wordt gecompleteerd door de invoering van

Ontwikkeling van de omzet

‘mobiele werkplaatsen’: voertuigen voorzien van

De omzet voor intercompany correcties is in 2006

gereedschappen en apparatuur om problemen op

met € 93,0 miljoen sterk lager dan de € 117,2

te lossen op bussen en taxi’s die onderweg zijn.

miljoen van 2005. De omzetdaling heeft gedeeltelijk

De pilot wordt in 2007 met drie maanden voortgezet,

plaatsgevonden in onderhoud, schadeherstel

waarna wordt besloten of dit concept binnen TSN

en reparatiewerkzaamheden in het segment

zal worden ingevoerd.

personenvervoer. De voornaamste oorzaak van de omzetdaling ligt echter in de daling van voertuigverkopen als gevolg van het afstoten van de

Figuur 10: kengetallen Techno Service Nederland

dealerschappen voor Renault en Iveco.

Opbrengsten voor

Contracten en marktaandeel

intercompany correcties

TSN opereert in een uiterst concurrerende omgeving.

(in miljoenen euro’s)

De marges in de transportwereld staan onder druk vanwege zware concurrentie en de hoge prijs van dieselolie. Op de utility markt zag TSN haar

122,3

marktaandeel dalen van 4,5 naar 3,0 procent.

117,2 93,0

De daling is het gevolg van verdere afbouw van werk in Den Haag als gevolg van aflopende leasecontracten, en de definitieve afbouw van het werk voor RD4 in Heerlen. In het beheer en onderhoud van wagenparken in het openbaar vervoer is TSN ruimschoots marktleider, ondanks dat TSN haar contracten in

2004

2005

2006

Zeeuws-Vlaanderen en Limburg niet verlengd zag na concessieverlies door Connexxion respectievelijk Hermes Groep. In Friesland werd een nieuwe vestiging geopend na winst van Connexxion van de concessie

Aantal vestigingen

Noord en Zuidwest Fryslân. In het DAV-gebied werd een nieuw contract gesloten, waarin is voorzien in een lichte uitbreiding van de werkzaamheden. In het

65

verslagjaar heeft TSN opnieuw enkele honderden

61 51

bussen van Connexxion voorzien van Infoxxapparatuur; op de Qliner 315 tussen Lelystad en Groningen en in Salland werd dit gecombineerd met

2004

2005

2006

10 mei: Connexxion gaat van start. Haar missie: ‘Mensen bij elkaar brengen’.

1999

45 inbouw van de apparatuur voor de OV-chipkaart.

Het project OVT, in samenwerking met Connexxion

Een ander groot project betrof het rijklaar maken

Openbaar Vervoer en Connexxion Vloot, leidde in 2006

van 250 voertuigen die eerder uit dienst waren

tot een besparing van € 2 miljoen voor de Groep, door

genomen. De inzet van deze bussen was nodig bij de

lagere schadekosten en betere afstemming tussen

implementatie van de concessie Noord en Zuidwest

de werkplaatsmanagers en de vestigingsmanagers

Fryslân en de afwikkeling van de aanbestedingen in

van de divisie Openbaar Vervoer. Hierdoor werd de

Noord-Brabant.

busbeschikbaarheid verhoogd en het aantal storingen verminderd.

Service TSN hanteert een klantgebonden werkwijze, waarbij

Mogelijkheden voor groei

er geen exclusieve gebondenheid aan enig automerk

Concessiewisselingen in het openbaar vervoer, maar

is. Voor de klant heeft dit als voordeel dat TSN ook

in mindere mate ook in de taxibranche, bieden zowel

bedrijfswagenparken met een grote diversiteit

kansen als bedreigingen. Verdere focus op enkele

probleemloos kan bedienen. Het grote aantal

grote klanten in plaats van op vele kleine, heeft in

vestigingen maakt het mogelijk de klant service

2006 efficiencyvoordelen opgeleverd. Deze grotere

te verlenen dicht in de buurt van de locatie van de

accounts moeten echter worden bevochten op

voertuigen, volgens het ‘one-stop-shopping’ model.

een zeer concurrerende markt. TSN heeft in 2006 de

TSN is ook bij uitstek toegerust voor specialistisch

reorganisatie Groot Onderhoud afgerond.

onderhoud, zoals dat van airco-apparatuur in

Tevens is de nieuwe versie van de Mega software

voertuigen, huisvuilauto’s, veegmachines en

voor voertuigmanagement met succes ingevoerd.

roetfilterinbouw. TSN is ISO-9001-gecertificeerd.

Beide waren een voorwaarde voor voldoende efficiency

Met het genoemde project Team TSN zet de

en effectiviteit van de onderneming. In 2007 gaat TSN

onderneming in op continue verbetering van het

het onderhoud verzorgen van de nieuwe treinen op

serviceniveau. Concrete doelstellingen betreffen

de Valleilijn. Dit voor TSN zo goed als nieuwe segment

terugdringing van rituitval, afname van het aantal

– hoewel ook het onderhoud van de Sneltram in

storingen en het aantal voertuigen die buiten gebruik

Utrecht door TSN wordt uitgevoerd – biedt mogelijk

zijn en verhoging van de productiviteit.

kansen op nieuwe opdrachtgevers. TSN ziet mede

De invoering van het landelijk schadenetwerk,

hierdoor, en door genoemde efficiencymaatregelen,

waarvan de opstart in 2006 plaatsvond, zal ertoe

in een licht aantrekkende markt mogelijkheden voor

leiden dat werkplaatscapaciteit wordt gebundeld in

bescheiden groei in de komende jaren.

vijf schadewerkplaatsen. Deze leggen zich exclusief toe op de reparatie van grote schades. Daarnaast is een samenwerkingsverband met AMS Schadeherstel afgesloten, waardoor landelijke dekking is gegarandeerd.

1999

De Arnhemse trolleybus bestaat 50 jaar.

125 jaar innovatie Hans Rat is in 1998 benoemd tot secretaris-generaal van UITP, de internationale vereniging van openbaarvervoerbedrijven te Brussel. UITP is opgericht in 1885 en heeft, verspreid over 90 landen, 3.000 leden die afkomstig zijn uit de gehele supply-chain van het openbaar vervoer, dus naast de vervoersbedrijven ook universiteiten, overheden en de toeleverende industrie: “UITP is een vereniging met een brede functie. We behartigen belangen, maar zijn ook actief in kennisuitwisseling en voeren een actieve

‘Connexxion laat Europa zien dat er meer mogelijk is’ lobby voor het openbaar vervoer richting alle grote stakeholders van de openbaarvervoerbedrijven. We stimuleren innovaties en zorgen dat het debat permanent gaande is. Het openbaar vervoer is niet winstgevend als sector, dus heb je andere drivers nodig om ervoor te zorgen dat het leeft. UITP speelt daar een belangrijke rol in. Connexxion is een heel actief lid van UITP, omdat het de ambitie heeft zich ook buiten Nederland te ontwikkelen. Connexxion weet dat als zij wil overleven, groeien noodzakelijk is en dat het, nu het een sterke nationale speler is geworden, internationale ambities moet tonen. Met vertegenwoordigers in onze Policy Board en European Committee zit Connexxion dicht op de internationale ontwikkelingen en de Europese regelgeving, die grotendeels de spelregels voor het openbaar vervoer bepaalt. Daardoor heeft het bedrijf een goed beeld van waar Europa heen wil, en dat komt van pas bij het ontwikkelen van een realistische strategie. Zo begrijpt Connexxion als een van de weinige bedrijven in Europa heel goed dat je je als vervoersbedrijf breder in de markt moet opstellen dan alleen met traditioneel vervoer. In het streven mensen niet langer afhankelijk te laten zijn van hun auto, is het belangrijk om een breed geschakeerd aanbod te ontwikkelen om in de mobiliteitsbehoefte te voorzien. Connexxion laat in Europa zien dat er meer mogelijk is dan het verder ontwikkelen van een bestaand openbaarvervoernetwerk en breekt uit het standaardpatroon.”

47

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.8  Maatschappelijk verantwoord ondernemen

de Stichting Perspectief de cursus Toegankelijkheid

Connexxion staat als personenvervoerder met meer

rollenspelen en simulaties hoe reizigers met een

dan één miljoen klantcontacten per dag middenin

functiebeperking het openbaar vervoer ervaren, en

de samenleving. Voor hedendaagse problemen als

hoe zij hun dienstverlening naar deze groep kunnen

congestie en de bereikbaarheid van de landelijke

verbeteren. Een ander voorbeeld is de samenwerking

gebieden biedt Connexxion innovatieve oplossingen.

met het Bureau Halt in het bestrijden van vandalisme

Connexxion heeft in 2006 in samenwerking met ontwikkeld. In deze cursus leren buschauffeurs door

Connexxion heeft haar verantwoordelijkheid naar

in het openbaar vervoer. Dit gebeurt onder meer

de samenleving vastgelegd in een aantal ambities.

door de uitgifte van informatiemateriaal en het

Ambities met betrekking tot reizigers, opdrachtgevers,

gezamenlijk geven van presentaties op scholen in

de aandeelhouder en medewerkers. Maar ook

het basisonderwijs.

ambities ten aanzien van veiligheid, gezondheid en milieu. Naast deze ambities die voortvloeien uit

Op 5 oktober 2006 organiseerden Connexxion Openbaar Vervoer en Taxi Services de landelijke

haar vervoersfunctie wil Connexxion ook in bredere

Toegankelijkheidsdag, een relatiedag voor

zin invulling geven aan haar maatschappelijke

belangenorganisaties en opdrachtgevers. Doel van

verantwoordelijkheid.

deze dag was een impuls te geven aan een integrale en samenhangende aanpak voor het bevorderen van

De reiziger

toegankelijkheid van voertuigen en reisinformatie.

Bij Connexxion draait alles om de reiziger. Veel

Het is onze doelstelling dat de reizigers de

inspanningen zijn daarom gericht op verdere

dienstverlening van Connexxion waarderen met

verbetering van de dagelijkse dienstverlening zoals

een rapportcijfer van 7,5. De reizigerstevredenheid

de OV-chipkaart en dynamische reisinformatie in

behaalde in 2006 het cijfer 7,3 (in het openbaar

de voertuigen en op de haltes. Om onze ideeën te

vervoer, bron: OV-Klantenbarometer 2006; 2005:

toetsen en nieuwe inspiratie op te doen onderhouden

7,3). Voorts zetten wij in op een gemiddelde jaarlijkse

wij goede contacten met een groot aantal

reizigersgroei van 2 procent. Dit werd in 2006

belangenorganisaties. Wij hebben regelmatig overleg

met een groei gecorrigeerd voor concessiewisselingen

met onder andere regionale consumentenplatforms

van 2,8 procent ruimschoots gehaald (2005:

(de zogeheten ROCOV’s), de Algemene Nederlandse

1,6 procent).

Bond voor Ouderen ANBO, Stichting OPC Expertise­centrum voor Consumenteninspraak in het

Opdrachtgevers

Regionaal Openbaar Vervoer, de Consumentenbond,

Net als bij onze reizigers is onze ambitie om ook bij

reizigersvereniging ROVER, de Protestants-Christelijke

onze concessieverleners een gemiddeld rapportcijfer

Ouderenbond PCOB, de Chronisch zieken- en

van 7,5 te halen. In 2006 is een gemiddelde

Gehandicaptenraad en de ANWB.

gerealiseerd van 6,5 (bron: Connexxion Opdrachtgevers­ onderzoek 2006). Continue uitwisseling van informatie vormt de basis van de goede relatie die wij met onze concessieverleners en andere opdrachtgevers onderhouden. Dit willen wij onder andere bereiken door een verdere verbetering van het Connexxion extranet, een afgesloten deel van het internet voor onze concessieverleners.

2000

Revisie en restyling van de Sneltram Utrecht-Nieuwegein.

48

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Veel van onze opdrachtgevers en andere relaties waren op 4 september 2006 aanwezig op het

Veiligheid Connexxion verbindt zich aan het beschermen van

traditionele Connexxion Forum. Het Forum stond dit

de veiligheid van haar medewerkers, haar klanten, de

jaar in het teken van innovatie en milieu. Sprekers

reizigers die zij vervoert en de anderen die van onze

waren onder meer Wubbo Ockels en Rein Willems,

dienstverlening gebruikmaken. Zij neemt hierin haar

president-directeur van Shell Nederland.

maatschappelijke verantwoordelijkheid en streeft naar continue verbetering op dit gebied. Dit commitment

Medewerkers

is op centraal niveau verwoord in een Beleidsintentie

Connexxion is in vele opzichten een ‘mensenbedrijf’.

Veiligheid. Deze Beleidsintentie is gecommuniceerd

Met meer dan 13.000 medewerkers behoort

met medewerkers en externe stakeholders.

Connexxion tot de grotere werkgevers in Nederland.

Connexxion heeft een Safety Board, met als

Kwaliteit van het werk staat centraal in ons

belangrijkste functies het stimuleren van het

personeelsbeleid. Er is aandacht voor zowel de fysieke

veiligheidsbewustzijn en het (laten) onderzoeken van

arbeidsomstandigheden als de inhoudelijke kwaliteit

de ernstigste gebeurtenissen. De Safety Board komt

van het werk. Reductie van het arbeidsverzuim is een

tenminste eens per kwartaal bij elkaar. Tevens kent

prioriteit in het HRM-beleid van de onderneming.

de onderneming een Crisismanagementteam voor

Een ander speerpunt is het opleidingsbeleid. Naast de verplichte cursussen, bijvoorbeeld die

ernstige calamiteiten. In 2006 stond verdere verankering van het

om het vakdiploma taxichauffeur te behalen, is

veiligheidsbeleid in de bedrijfsvoering centraal.

het afgelopen jaar onder andere een management

Connexxion Taxi Services behaalde, als eerste

developmenttraject gestart om onze talenten nog

Nederlandse taxionderneming, het OHSAS 18001

beter bij hun ontwikkeling te begeleiden. De aandacht

(Occupational Health and Safety Assessment

voor de kwaliteit van het werk moet leiden tot een

Series) certificaat voor de inbedding van het arbo-

grotere medewerkerstevredenheid. Wij streven naar

en veiligheidsbeleid in haar bedrijfsprocessen.

een gemiddelde medewerkers­tevredenheid van 7,5 in

Connexxion Openbaar Vervoer zette in 2006 een

al onze divisies. Voor meer informatie over het HRM-

veiligheidsmanagementsysteem op ten behoeve van

beleid in 2006, zie paragraaf 4.9 en de Jaarrekening

de railactiviteiten. Dit resulteerde in het behalen

veiligheid, gezondheid en milieu (VGM).

van het veiligheidsattest van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. Met EU-commissaris Barrot van Verkeer werd de European Road Safety Charter ondertekend. Hiermee verplicht Connexxion zich in te spannen het aantal verkeersdoden in Europa drastisch terug te dringen. Connexxion is de enige Nederlandse personenvervoerder die zich aan deze doelstelling committeert.

2000

Connexxion zet zich internationaal op de kaart als vervoerder van Euro 2000.

49 Eveneens in 2006 is een ongevallenregistratie ontwikkeld met als doel structureel inzicht te verkrijgen in oorzaken van ongevallen. Deze kennis zal vervolgens intern en extern worden gedeeld. Met behulp van boordcomputers volgt Connexxion het rijgedrag van haar OV- en touringcarchauffeurs met betrekking tot snelheid, acceleratie en afremmen. De aldus verkregen kennis wordt zowel gebruikt om het rijgedrag van individuele chauffeurs te verbeteren, als de opleidingsmodules aan te passen. Ook aan de veiligheid van voertuigen wordt veel aandacht besteed. Connexxion heeft al sinds 2004

Voorzitter van de Raad van Bestuur Peter Kortenhorst en Europees Commissaris Jacques Barrot bij de ondertekening van de European Road Safety Charter in Brussel.

dodehoekspiegels op al haar bussen gemonteerd. In 2006 is een experiment met Lexguard succesvol verlopen. Lexguard is een rubberen strip met ultrasone sensoren op de zijkant van het voertuig,

In 2006 is de maatregelen-matrix Stads- en Streekvervoer zoals die landelijk door de OV-sector

die de chauffeur waarschuwt als zich fietsers of

met de nationaal coördinator terrorismebestrijding

voetgangers naast het voertuig bevinden. Begin

is vastgesteld, intern verder uitgewerkt in een

2007 wordt een voorstel gedaan voor invoering van

maatregelen-matrix voor Connexxion. Een

de Lexguard op brede schaal. Aanpassingen in het

soortgelijk pakket van maatregelen was inmiddels

onderhoudsprogramma hebben in 2006 geleid tot

al in de spoorsector ingevoerd. Deze zullen voor

terugdringing van het aantal motorbranden in

de Connexxion-situatie worden aangepast en in 2007 geïmplementeerd. Hierbij worden de

OV-voertuigen. Connexxion streeft ernaar de sociale veiligheid

interne maatregelen in het kader van stads- en

in het personenvervoer sterk te verbeteren.

streekvervoer en de spoorsector zoveel mogelijk

Onder meer door de inzet van goed opgeleide en

op elkaar afgestemd om maximale uniformiteit

uitgeruste VIC-medewerkers (veiligheid, informatie

en synergie te bewerkstellingen. Een werkbezoek

en controle), cameratoezicht en verlichting op haltes

aan drie OV-organisaties in Israël in het kader van

en eindpunten, hebben in 2006 verbeteringen

terrorismebestrijding heeft tot een verdere verdieping

plaatsgevonden. Voor medewerkers van Connexxion

van onze inzichten geleid. Mede naar aanleiding

die slachtoffer worden van agressie bestaat

hiervan worden in 2007 aanvullende maatregelen

professionele opvang door direct leidinggevenden

genomen.

volgens vaste procedures.

In 2006 rapporteert Connexxion voor het eerst over haar veiligheidsbeleid in een VGM Jaarrekening (pagina 144).

De nieuwe Wet personenvervoer 2000 introduceert

2001

marktwerking in het openbaar vervoer.

50

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Milieu Onze ambitie ten aanzien van leefbaarheid en milieu is de milieubelasting van onze activiteiten

Alle bussen zijn overgeschakeld naar synthetische smeerolie, waarmee het milieu minder wordt belast. De aardgasbussen waarmee Connexxion het

zoveel mogelijk te beperken. Wij hebben onze

stadsvervoer in Haarlem verzorgt, hebben nu een jaar

ambities ten aanzien van leefbaarheid en milieu

gereden. De ervaringen hiermee zijn gematigd positief.

nader verwoord in ons Milieubeleidsplan 2006-2009.

In een aantal zaken is echter nog onvoldoende inzicht

Dit Milieubeleidsplan voorziet in een pro-actief

om een uitspraak te kunnen doen over de toekomst

milieubeleid, waarbij tenminste de milieuwet- en

van aardgasbussen bij Connexxion.

regelgeving wordt nageleefd en waarbij het streven

Speciaal voor de concessie Noord en Zuidwest

is de milieuprestatie van Connexxion te verbeteren

Fryslân is op verzoek van Connexxion door

en risico’s te voorkomen. Concrete doelstellingen

busfabrikant VDL Berkhof een midibus ontwikkeld, die

zijn terugdringing van de koolwaterstoffen- (HC),

minder emissies en brandstofverbruik veroorzaakt.

koolstofmonoxide- (CO), stikstofoxide- (NOx) en

De voertuigen worden vanaf april 2007 in gebruik

deeltjes- (PM) emissies met zestig procent ten opzichte

genomen.

van 2002. Voorts hebben wij de ambitie twintig

Connexxion voert samen met MAN en Shell een

procent minder koolstofdioxide (CO2) uit te stoten door

haalbaarheidstudie uit naar de inzet van een beperkt

brandstofbesparing. De prestaties op dit gebied zijn

aantal waterstofbussen met verbrandingsmotor. Doel

weergegeven in de VGM Jaarrekening op pagina 146.

van dit project is ervaring op doen met deze brandstof.

Connexxion heeft, om de uitvoering van haar milieubeleid te verankeren, een milieumanagementsysteem opgesteld. In 2006 heeft Techno Service Nederland het NEN-EN-ISO 14001:2004 certificaat ontvangen. Hiermee zijn alle Connexxion bedrijfsonderdelen ISO 14001 gecertificeerd. Connexxion wil de ervaring die zij heeft opgedaan met dit managementsysteem uitbreiden naar veiligheid en gezondheid. In 2007 wordt verder gewerkt aan een integraal managementsysteem. Connexxion heeft in 2006 wederom geïnvesteerd in een schoner en zuiniger wagenpark. Inmiddels is veertig procent van de bussen voorzien van een CRTfilter, of voldoet de motor aan de euro 4- of EEV-norm. Nieuwe bussen worden niet meer voorzien van een separaat CRT-filter, aangezien een dergelijk filter reeds onderdeel uitmaakt van de nieuwe motor.

2002

51 Winstgevendheid en continuïteit

Maatschappelijke projecten

Connexxion is een langetermijnsamenwerkings-

Connexxion zet haar kennis, ervaring en middelen

verband van diverse bij de onderneming betrokken

tevens in om in bredere zin invulling te geven aan haar

partijen. De belanghebbenden zijn de groepen en

maatschappelijke verantwoordelijkheid.

individuen die direct of indirect het bereiken van

In dit kader draagt Connexxion op verzoek van

de doelstellingen van de onderneming beïnvloeden

de regeringen van Aruba en Suriname middels

of erdoor beïnvloed worden zoals reizigers,

kennisoverdracht bij aan de ontwikkeling van het

opdrachtgevers, werknemers, aandeelhouders en

openbaar vervoer in beide landen. Zo heeft een aantal

andere kapitaalverschaffers, toeleveranciers maar ook

managers van de vervoersbedrijven Arubus en het

de overheid en andere maatschappelijke groeperingen.

Nationaal Vervoersbedrijf uit Suriname diverse stages

De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen

gevolgd bij Connexxion Academy. In Ghana helpen

hebben een integrale verantwoordelijkheid voor de

medewerkers van Connexxion als consultants bij het

afweging van deze belangen gericht op de continuïteit

optimaliseren van het openbaar vervoer.

van de onderneming. Daarbij streeft de onderneming

Het sponsorbeleid van Connexxion was in 2006

naar het creëren van aandeelhouderswaarde op lange

gericht op jongeren, cultuur en gehandicaptensport.

termijn. Door de recente golf van aanbestedingen is

Met de Cultuur Jongeren Pas (CJP) is in 2006 een

het rendement van Connexxion onder druk komen

overeenkomst gesloten met als doel de bereikbaarheid

te staan. Aangezien inmiddels alle decentrale

van kunst en cultuur voor jongeren te bevorderen.

overheden, met uitzondering van de grote steden,

Daarnaast ondersteunde Connexxion in 2006

hun vervoersconcessies openbaar hebben aanbesteed,

Cool Politics, dat projecten ontwikkelt op plekken

verwacht Connexxion echter dat haar langeter-

waar jongeren zijn en die te maken hebben met

mijndoelstelling van 10 procent op het gemiddeld

maatschappelijke betrokkenheid, kennis en zingeving.

geïnvesteerd vermogen na deze golf weer in zicht

Connexxion Taxi Services sponsorde in 2006 het

komt.

Daimler Chrysler Open rolstoeltennistoernooi. Ook ondersteunde Connexxion in 2006 de Wereldkampioenschappen Mennen voor mensen met een

Figuur 11: rendement op het

lichamelijke beperking, die in Hellendoorn werden

gemiddeld geïnvesteerd vermogen

gehouden.

(in procenten)

10,0 8,9

2004

6,9

6,9

2005

2006

2010

Start van de Zuidtangent over Europa’s langste vrije busbaan. Na een succesvolle start blijft de Zuidtangent ieder jaar meer reizigers vervoeren. In 2006 maakten iedere werkdag ruim 28.000 reizigers gebruik van deze ‘Bus op z’n best’.

2002

52

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.9  Human Resources Management

Organisatie De eerste helft van 2006 stond in het teken van de

Algemeen

verdere implementatie van een aantal ingrijpende

Eind 2006 waren bij Connexxion 13.009 (2005:

organisatieaanpassingen. Voor de personeelsadmini-

13.302) medewerkers in dienst. De afname van het

stratie, salarisadministratie en financiële administratie

personeelsbestand is met name veroorzaakt door de

werd het Connexxion Service Centrum ingericht in

overgang van personeel als gevolg van de verloren

Boskoop. Voor veel medewerkers betekende dit een

concessies van Hermes Groep eind 2006, gedeeltelijk

wijziging van standplaats. Het leidde voor een aantal

gecompenseerd door de overname van Garskamp

medewerkers ook tot vertrek uit de organisatie, omdat

Beheer BV en de netto personeelstoename als gevolg

de afstand woon-werkverkeer de aangeboden functie

van de overige aanbestedingen die gewonnen zijn door

in Boskoop niet passend maakte. De ongewenste

Connexxion Openbaar Vervoer.

sociale gevolgen van deze organisatorische aanpassing werden opgevangen door een sociaal plan, dat met

De verhouding tussen indirect en direct personeel

de vakorganisaties was afgesloten. Een vergelijkbare

bedroeg 10,7 tot 89,3 procent. In 2005 was deze

concentratie van functies vond ook plaats op het

verhouding 11,5 tot 88,5 procent. Gemiddeld werkt

gebied van IT en binnen de divisie Openbaar Vervoer

een medewerker circa dertien jaar bij Connexxion.

op de gebieden HRM, vervoerskunde, roostermaken

In totaal vierden in 2006 124 (2005: 369) medewerkers

en marketing.

hun 25-jarig dienstverband en 14 (2005: 1) medewerkers vierden hun 40-jarig jubileum bij Connexxion.

Doelstelling van de hierboven genoemde operatie was tweeledig. Enerzijds moest de concentratie van functiegebieden leiden tot hogere efficiency, en anderzijds diende het ook de kwaliteit te verhogen. In beide doelstellingen zijn we geslaagd.

Figuur 12: aandeel medewerkers

Mede als gevolg van de organisatieaanpas-

per werkmaatschappij

singen heeft een groot functiewaarderingsproject

(in ultimo nominalen)

plaatsgevonden, dat begin 2007 wordt afgerond. In 2006 is ook het besluit genomen om Connexxion Tours BV 3%

Connexxion Taxi Services BV 36%

de Connexxion Holding organisatie beter te Techno Service Nederland NV 5% Overige 2%

onderscheiden van de Connexxion Nederland organisatie. De holding kan zich daarmee richten op de strategische en financiële verantwoordelijkheden en taken, terwijl de Connexxion Nederland organisatie meer tactisch en operationeel van aard is. Een en ander zal in 2007 ook leiden tot een aangepaste medezeggenschapsstructuur, waarbij gedacht wordt aan een Groepsondernemingsraad op Connexxion

Openbaar vervoer incl. Hermes Groep 54%

Nederland niveau.

Introductie van Interliner II, een nieuw Connexxion concept voor hoogwaardig

2002

openbaar vervoer (HOV).

53 Connexxion Academy en management development

In deze periode toonde Hans Hoeben – behalve

Connexxion Academy is in 2006 verder uitgebouwd.

bovengemiddelde vakkennis – leiderschap door

Alle opleidingsactiviteiten van Connexxion zijn

de bedrijfsonderdelen die hij onder zijn hoede had

binnen de infrastructuur van Connexxion Academy

krachtdadig door opeenvolgende veranderingen

ondergebracht.

te leiden en door afdelingen en vestigingen met

Bijna 7.000 medewerkers hebben in 2006 via Connexxion Academy aan een opleiding deelgenomen.

verschillende culturen succesvol te integreren. Zie ook het interview met Hans Hoeben op pagina 32.

In 2006 heeft binnen Connexxion Academy ook de kick-off plaatsgevonden van het management

Arbeidsverhoudingen

development programma Fundament voor Groei. Dit

Op de verschillende medezeggenschapsniveaus

MD-programma is in samenwerking met De Baak en

is in 2006 een veelheid aan adviesaanvragen en

de Universiteit Nyenrode ontwikkeld. Connexxion

instemmingsaanvragen behandeld. Verreweg het

Academy verzorgt in 2007 in samenwerking met de

grootste deel hiervan leidde tot positieve adviezen of

Universiteit Nyenrode tevens een controller’s course.

instemming. Waar dat in eerste instantie daartoe niet

In 2007 wordt een leermanagementsysteem

leidde, lukte dat na nader overleg wel. Wij ervaren het

geïmplementeerd dat de management development-

overleg met onze ondernemingsraden als waardevol

en overige persoonlijke ontwikkelingsprocessen

en constructief. Ook de reguliere gesprekken die wij

binnen Connexxion verder gaat ondersteunen.

hebben met bestuurders van de vakorganisaties

Eveneens heeft een aantal gesprekken plaatsgevonden met externe kandidaten voor een Raad van Advies voor de Academy. In 2007 moet

verlopen in een goede sfeer. Dit geldt zowel voor formele als informele contacten. Buitengewoon intensief zijn de contacten met de

deze geïnstalleerd gaan worden, waarna ook een

vakorganisaties in het kader van de concessie-

start wordt gemaakt met de overige ambities van

wisselingen. In dit verband mag niet onvermeld

Connexxion Academy, te weten de uitbouw tot een

blijven dat in 2006 voor het eerst alle partijen, nieuwe

kennis- en ontwikkelingscentrum.

en oude vervoerders alsmede vakorganisaties, erin

De Directieraad heeft ook in 2006 een Manager

zijn geslaagd afspraken te maken over de 'saldering'

van het Jaar gekozen. Deze eretitel is bedoeld als een

van zogenoemde niet-herleidbare indirecten die

stimulans voor het (midden-)management. Voor de

betrokken waren bij de concessiewisselingen in het

titel komen managers in aanmerking die blijk hebben

verslagjaar. Hiermee werd het onnodige 'geschuif' van

gegeven van uitzonderlijk leiderschap, innovatieve

medewerkers tussen de vervoerders voorkomen.

kracht en resultaatgerichtheid. De winnaar in 2006 is Hans Hoeben, manager van de vestiging Schiphol van de divisie Openbaar Vervoer. De prijs werd Hans toegekend op basis van zijn jarenlange inzet voor verschillende onderdelen van de onderneming.

Het nieuwe vervoersconcept Maxx Almere gaat van start. Maxx zou in drie jaar tijd voor meer dan 50 procent reizigersgroei in de Almeerse stadsdienst gaan zorgen.

2003

54

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Arbeidsvoorwaarden

Connexxion acht dit een buitengewoon

De sectoren Taxi en Besloten Bus kennen op het

onwenselijke situatie en zal zich blijven inspannen

terrein van collectieve arbeidsvoorwaardenvorming

om dit te voorkomen. Een middel hiertoe is een brede

een stabiele situatie. Voor het openbaar vervoer geldt

CAO Personenvervoer, waar tenminste de CAO's

dit niet.

Openbaar Vervoer en Multimodaal, alsmede de CAO's

Door de onverwachte actie van partijen bij de CAO

van de grootstedelijke openbaarvervoersbedrijven

Multimodaal om deze CAO algemeen verbindend

in zouden moeten opgaan. Dit voorkomt eveneens

te laten verklaren is een situatie ontstaan waarbij

een groot aantal problemen bij toekomstige

sprake is van concurrentie op arbeidsvoorwaarden.

concessiewisselingen.

Figuur 13: dienstjaren Gemiddeld werkt een medewerker in 2006 13,3 jaar (2005: 12,8 jaar) bij Connexxion.

4.778

2.094 1.162

1.484 1.078

1.306 823 284

0 t/m 5 jaar

6 t/m 10 jaar

11 t/m 15 jaar

16 t/m 20 jaar

21 t/m 25 jaar

26 t/m 30 jaar

31 t/m 35 jaar

Figuur 14: leeftijdsopbouw medewerkers De gemiddelde leeftijd van een Connexxion medewerker bedraagt 48,6 jaar (2005: 47,8 jaar). Onderstaande grafiek toont de opbouw per leeftijdsklasse.

5.479

3.910

1.875 921

795 29 t/m 20 jaar

21 t/m 30 jaar

31 t/m 40 jaar

41 t/m 50 jaar

51 t/m 60 jaar

61 jaar en ouder

36 jaar en langer

125 jaar innovatie ‘Als een van onze voertuigen gekeurd moet worden, krijgen we daar keurig een e-mail over’ Harry Elzinga is sinds mei 2000 werkbeheerder van het wagenpark van de gemeente Apeldoorn: “Als werkbeheerder centrum/noord ben ik verantwoordelijk voor een deel van het wagenpark van de gemeente. Dat gaat om voertuigen van de afdelingen Mobiliteit, Milieu en Openbare Ruimten en Wegen- en Rioleringonderhoud. Zowel grote wagens, als kleine en caddy-achtige modellen. In juni 2005 heeft de gemeente het onderhoud van het wagenpark gegund aan Techno Service Nederland (TSN). Een reden dat voor TSN is gekozen, is de centrale ligging van het bedrijf binnen de gemeente Apeldoorn. Het grootste voordeel is echter dat er voor het onderhoud van het hele wagenpark nu slechts één aanspreekpunt is. TSN is namelijk een niet-merkgebonden onderhoudsbedrijf. Het alternatief zou zijn dat we voor alle verschillende voertuigen met de afzonderlijke dealers zaken moeten doen. Dat is minder efficiënt. TSN heeft bovendien een systeem waarin alle gegevens over onze voertuigen zijn ingevoerd en waarin het bijhoudt welke wagens, en ook wanneer, verwacht worden voor een APK-keuring of een grote beurt. Daar krijgen we keurig een e-mail over. TSN handelt de APK vervolgens in één dag af en levert ook nog een goede service wat betreft het halen en brengen van de auto’s.”

56

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

4.10  Corporate governance

Voor de heren P.J.Ph. Kortenhorst en R. van Holten geldt tevens dat de vergoeding bij

Algemeen

onvrijwillig ontslag wordt bepaald op grond van de

Connexxion onderschrijft het uitgangspunt van

contractuele situatie en de relevante jurisprudentie.

de Nederlandse Corporate Governance Code (de 'Code Tabaksblat'): de vennootschap is een lange­­

Tevens wordt opgemerkt dat de bepalingen uit hoofdstuk III respectievelijk IV van de Code niet worden

termijn­samenwerkingsverband van diverse bij de

toegepast waar deze specifiek betrekking hebben

vennootschap betrokken partijen. De belanghebbenden

op de ‘one-tier’ bestuursstructuur, respectievelijk

zijn de groepen en individuen die direct of indirect het

beursgenoteerde vennootschappen.

bereiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden of erdoor beïnvloed worden. Tot deze

Connexxion zet jaarlijks de hoofdlijnen van de

belanghebbenden worden in elk geval gerekend de

corporate governance structuur in het jaarverslag

reizigers, opdrachtgevers, afnemers en werknemers

uiteen en legt elke substantiële verandering daarin

van de onderneming, haar aandeelhouders en andere

ter bespreking voor aan de Algemene Vergadering van

kapitaalverschaffers, haar toeleveranciers, maar ook de

Aandeelhouders.

overheid en maatschappelijke groeperingen. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hebben

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

een integrale verantwoordelijkheid voor de afweging

Jaarlijks vindt een Algemene Vergadering van

van deze deelbelangen, vanuit het perspectief en

Aandeelhouders plaats. Andere aandeelhoudersver-

het belang van de onderneming als geheel. Daarbij

gaderingen kunnen worden gehouden op verzoek van

streeft de vennootschap naar het creëren van

de Raad van Bestuur, de voorzitter van de Raad van

aandeelhouderswaarde op de lange termijn.

Commissarissen of de aandeelhouder van Connexxion. De agenda wordt opgesteld door degene die

Connexxion Holding NV is een structuur-

de vergadering bijeenroept. De aandeelhouder

vennootschap naar Nederlands recht, zij het dat het

kan voorstellen inbrengen tot dertig dagen voor

zogeheten verzwakte regime van toepassing is.

de vergadering. Besluiten worden genomen met

De wijziging is het gevolg van het beleid van de enig

volstrekte meerderheid van stemmen, tenzij bij wet

aandeelhouder inzake diens 100%-deelnemingen.

of in de statuten een gekwalificeerde meerderheid wordt voorgeschreven.

De bestuursstructuur van Connexxion is

De bepaling van dividend en dividenduitkering

overeenkomstig de Code Tabaksblat met uitzondering

en toevoegingen aan de reserves zijn afzonderlijke

van de volgende uitvoeringsbepalingen van de Code

onderdelen op de agenda van de Algemene

met betrekking tot de benoemingsperiode van

Vergadering van Aandeelhouders. Tevens is het

maximaal vier jaar voor bestuurders en maximale

dechargeren van de Raad van Commissarissen en

ontslaguitkering voor bestuurders. Dit betreft de heren

de Raad van Bestuur een separaat onderdeel op

P.J.Ph. Kortenhorst en R. van Holten, wier contractuele

de agenda.

situatie wordt gerespecteerd.

Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat doopt drie nieuwe draagvleugelboten voor de verbinding Amsterdam-IJmuiden.

2003

57 De vennootschap heeft als beleid de Algemene

mee te laten wegen. De Raad van Commissarissen

Vergadering van Aandeelhouders op de hoogte te

ontvangt van de Raad van Bestuur tijdig alle informatie

stellen van alle feiten en omstandigheden die van

die voor de uitoefening van zijn taak nodig is. De Raad

belang zijn voor het verlenen van goedkeuring,

van Commissarissen is zelf verantwoordelijk voor de

delegatie of autorisatie aan de Raad van

kwaliteit van zijn functioneren.

Commissarissen of de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur en de Raad van

Benoeming

Commissarissen zullen de Algemene Vergadering

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders

van Aandeelhouders alle gevraagde informatie

benoemt commissarissen op voordracht van de Raad

verstrekken die nodig is om de rol als aandeelhouder

van Commissarissen. De Algemene Vergadering kan

op adequate wijze te kunnen vervullen, tenzij en voor

met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte

zoverre belangen van de vennootschap zich daartegen

stemmen vertegenwoordigend tenminste eenderde

verzetten. De onderneming heeft per kwartaal overleg

van het geplaatste kapitaal het vertrouwen in de Raad

met vertegenwoordigers van de aandeelhouder

van Commissarissen opzeggen. Zo’n besluit heeft het

omtrent de resultaten van de onderneming.

onmiddellijk ontslag van de leden van de Raad van Commissarissen tot gevolg. Commissarissen zullen zitting nemen in de Raad

Raad van Commissarissen

voor een periode van maximaal vier jaar, en komen

Taken

dien verstande dat de zittingsperiode van een lid

daarna in aanmerking voor herbenoeming, met De Raad van Commissarissen houdt toezicht

nooit langer kan zijn dan drie termijnen, of indien

op het beleid van de Raad van Bestuur en op de

van toepassing, twaalf jaar. Commissarissen treden

algemene gang van zaken in de vennootschap en

af in het jaar waarin zij de leeftijd van zeventig jaar

de daarmee verbonden onderneming, en staat de

bereiken. De Raad van Commissarissen bestaat

Raad van Bestuur met raad terzijde. De Raad van

uit tenminste drie en ten hoogste zeven leden.

Commissarissen evalueert de organisatiestructuur en

Aan het eind van het verslagjaar telt de Raad van

de onder beheer van de Raad van Bestuur ingestelde

Commissarissen zes leden.

controlemechanismen. De verantwoordelijkheid

De Raad van Commissarissen benoemt uit zijn

voor de juiste uitvoering van zijn taken berust bij de

midden de voorzitter van de Raad van Commissarissen.

Raad van Commissarissen als een geheel. De leden

De voorzitter is verantwoordelijk voor het naar behoren

van de Raad van Commissarissen kunnen ten opzichte

functioneren van de Raad van Commissarissen en van

van de Raad van Bestuur onafhankelijke standpunten

zijn commissies. Verder ziet de voorzitter erop toe

innemen. De Raad van Commissarissen oefent zijn

dat een introductie- en trainingsprogramma voor zijn

taken uit in het belang van Connexxion en zal daarvoor

leden wordt verzorgd en initieert hij de beoordeling

alle relevante belangen voor het bedrijf mee laten

van het functioneren van de Raad van Commissarissen

wegen. Leden van de Raad van Commissarissen

en de Raad van Bestuur.

oefenen hun taak zonder mandaat uit en onafhankelijk van enig belang in het bedrijf. Zij behoren geen belang te ondersteunen zonder daarbij de andere belangen

2003

58

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Profiel, commissies en rooster De Raad van Commissarissen stelt een rooster op

- ervaring op bestuursniveau bij (een) grote onderneming(en) met een privatiseringsproces;

volgens welk de commissarissen periodiek aftreden

- ervaring op het gebied van management en

(zie de tabel op pagina 72). Bij herbenoeming vindt

organisatieontwikkeling in commerciële

toetsing plaats aan de profielschets van de Raad van Commissarissen. Beraad over de herbenoeming geschiedt buiten aanwezigheid van de betrokkene en wordt gevoerd op basis van een door de voorzitter

organisaties; - financieel-economische expertise en expertise op het vlak van toepassing van informatietechnologie; - openbaar bestuurlijke of beleidsmatige ervaring

opgesteld verslag van zijn tevoren gevoerde gesprek

op hoog niveau op voor de onderneming relevante

met de aftredende commissaris. Indien er sprake is van

terreinen van overheidsbeleid;

een tweede herbenoeming gelden de bovenstaande vereisten met dien verstande dat betrokkene met

- expertise op het gebied van de sociale verhoudingen.

tweederde meerderheid benoemd dient te worden. In het profiel zijn karakteristieken opgesteld,

Voor het komende jaar is voor de onderneming van

rekening houdend met de aard van de activiteiten, de

belang dat bij leden van de Raad van Commissarissen

internationaliseringsgraad en de omvang en de risico’s

daadwerkelijke ervaring met privatiseringsprocessen,

van de onderneming. De leden dienen ten opzichte

fusies en overnames aanwezig is. Voorts dient bij

van elkaar onafhankelijk en kritisch te opereren, in een

voorkeur eveneens expertise aanwezig te zijn op

goede onderlinge vertrouwensrelatie. De leden dienen

ondernemingsrechtelijke en/of Europeesrechtelijk

bekend te zijn met het bestuur van een onderneming

gebied, met betrekking tot informatietechnologie

met tenminste dezelfde omvang en complexiteit als

en/of enig ander aandachtsgebied, dat voor een

Connexxion en voldoende tijd beschikbaar te hebben

succesvolle ontwikkeling als onderneming in een

voor de functievervulling van commissaris.

concurrerende markt noodzakelijk moet worden geacht.

Voor een naar behoren samengestelde Raad van Commissarissen van Connexxion Holding NV geldt,

Overeenkomstig de Code Tabaksblat hebben de

onverminderd de gezamenlijke verantwoordelijkheid

leden van de Raad van Commissarissen niet meer dan

van het college als geheel, dat de Raad kennis

vijf commissariaten bij beursgenoteerde Nederlandse

en ervaring moet hebben op de volgende

ondernemingen. Een voorzitterschap telt in dat

aandachtsgebieden (gedeeltelijk in combinatie):

verband dubbel. Er worden geen nieuwe leden van de

- ervaring op bestuursniveau in (een) onderneming(en) op het gebied van logistieke dienstverlening;

Raad van Commissarissen benoemd die meer dan vijf van dergelijke commissariaten bekleden. De Raad van Commissarissen heeft een Selectie- en

- ervaring op bestuursniveau in (een) onderneming(en) op het gebied van consumentgerichte activiteiten; - ervaring op bestuursniveau in (een) internationaal werkende onderneming(en);

Benoemingscommissie, een Bezoldigingscommissie en een Auditcommissie ingesteld. De Selectie- en Benoemingscommissie selecteert kandidaten en beveelt hen aan voor benoeming tot lid van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur.

Connexxion Taxi Services introduceert de Voicebox voor communicatie tussen chauffeur en centrale. Het systeem werkt

2004

op basis van GPS-techniek.

59 De Bezoldigingscommissie adviseert de Raad van

Verder brengt de Raad van Bestuur regelmatig verslag

Commissarissen over het honoreringsbeleid voor

uit aan de Raad van Commissarissen en bespreekt met

de Raad van Bestuur, almede de honorering van

deze het bedrijfsbeleid. Tenminste één maal per jaar

individuele leden van de Raad van Bestuur.

legt de Raad van Bestuur de strategie, de parameters

De Auditcommissie houdt toezicht op alle activiteiten betreffende financiële rapportage, de

met betrekking tot de strategie en de operationele en financiële doelstellingen waarop de strategie stoelt

risicomanagement- en interne beheersingssystemen,

voor aan de Raad van Commissarissen. De belangrijkste

de externe accountantscontrole, de wijze waarop

punten van de strategie worden in het Profiel van de

geldende wetten en regels worden nageleefd en de

onderneming (pagina 4) vermeld.

rol en bevindingen van de Interne Audit Dienst. De Auditcommissie bespreekt het werkplan van

Overeenkomstig de bepalingen van het verzwakte

de Interne Audit Dienst, dat tevens is afgestemd

structuurregime, benoemt (en ontslaat) de Algemene

met de externe accountant. Bij vergaderingen van

Vergadering van Aandeelhouders de leden van de

de Auditcommissie worden in het algemeen de

Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen wijst

verantwoordelijke financiële executives, het hoofd van

de voorzitter van de Raad van Bestuur aan en stelt de

de Interne Audit Dienst en de externe accountants

onderlinge taakverdeling van de leden vast in overleg

uitgenodigd. De Auditcommissie adviseert de Raad

met de Raad van Bestuur. Ongeacht de taakverdeling

van Commissarissen over de benoeming van de

treedt de Raad van Bestuur op als een college met

externe accountant en bespreekt diens vergoeding en

een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De Raad van

onafhankelijkheid. Zij vergadert tenminste éénmaal

Commissarissen heeft besloten dat naast de besluiten

per jaar met de externe accountant en de manager

die conform de wet en de statuten ter goedkeuring

van de Interne Audit Dienst zonder dat de leden van de

aan de Raad van Commissarissen worden voorgelegd,

Raad van Bestuur hierbij aanwezig zijn.

ook bepaalde andere besluiten ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen moeten worden voorgelegd.

Raad van Bestuur

In dit verband heeft de Raad van Commissarissen

De Raad van Bestuur leidt het bedrijf onder toezicht

procedures en een autorisatieschema opgesteld.

van de Raad van Commissarissen. De Raad van Bestuur

Belangenconflicten of mogelijke belangenconflicten

vergadert in principe wekelijks om de strategie en

tussen de vennootschap en de leden van de Raad

operationele kwesties te bespreken, voorstellen goed

van Bestuur dienen te worden vermeden. Een lid van

te keuren en beslissingen te nemen. Het bedrijf is

de Raad van Bestuur zal onmiddellijk alle wezenlijke

georganiseerd in divisies en werkmaatschappijen, die

belangenconflicten of mogelijke belangenconflicten

ondersteund worden door centrale stafafdelingen.

melden aan de voorzitter van de Raad van

De Raad van Bestuur bespreekt alle belangrijke

Commissarissen, evenals aan de andere leden van de

ontwikkelingen met de directeuren van de divisies,

Raad van Bestuur. In het geval van belangenconflicten

werkmaatschappijen en centrale stafafdelingen.

kan de voorzitter besluiten dat het desbetreffende

De rapportagestructuur van Connexxion is in lijn met

lid of de desbetreffende leden zich van stemming

de aansturing van de afzonderlijke bedrijfsonderdelen

onthouden of (een deel) van de vergadering niet

en de juridische structuur is grotendeels in lijn

mogen bijwonen, of geen documenten mogen

gebracht met de rapportagestructuur.

ontvangen over de desbetreffende aangelegenheid.

Elektronisch betalen met Chipknip of creditcard zorgt voor betaalgemak op de

2004

Connexxion taxi’s.

125 jaar innovatie Marijke van Haaren is Gedeputeerde Infrastructuur en Openbaar Vervoer voor de provincie Gelderland en voorzitter van de Stuurgroep Valleilijn: “Als Gedeputeerde ben ik de stimulator, aanjager, regisseur en facilitator van alles wat er moet gebeuren in de provincie op het gebied van openbaar vervoer. Gelderland is wat dat betreft een heel uitdagende provincie. We hebben veel rijkswegen, belangrijke verkeersaders, grote rivieren en dito spoorlijnen, en in het kader van ons streven naar multimodaal vervoer willen we al die transportmogelijkheden optimaal benutten. Zo moeten we veel meer gebruik maken van ons water en spoor in plaats van de weg. In mijn visie past ook een toegankelijker openbaar vervoer. De Valleilijn bijvoorbeeld biedt de reiziger een aantrekkelijke, snellere en frequentere ver­binding tussen Wageningen en Amersfoort met een nieuwe trein en bus. Die bus is er al, hij is verlengd, rijdt op aardgas over vrije busbanen en ziet er prachtig uit. De nieuwe trein, die Connexxion voor haar rekening neemt, gaat van de zomer rijden. Het geheel vormt een grote opwaardering van de lijn waar de NS niets meer in zag, maar die straks vol met passagiers zal zitten. Beide vervoerders, Connexxion en BBA, hebben de zaken prima op elkaar afgestemd, daar ben ik zeer tevreden over. Ook ben ik te spreken over de wijze waarop Connexxion heeft nagedacht over hoe we de reiziger tegemoet kunnen komen, namelijk door ze in doelgroepen in te delen en het aanbod daar op af te stemmen. De trein heeft een jongerencoupé met muziekvideo’s, een stiltecoupé met draadloos internet, een coupé om lekker te relaxen en kletsen, een drankautomaat. Het aanbod gaat volledig uit van de reiziger en niet van wat de provincie wil. Connexxion heeft de hele wereld afgestruind om de juiste trein te vinden en daarom ben ik blij dat het de ambitie heeft gehad om op deze lijn in te schrijven. Het is prettig zakendoen met een bedrijf dat jouw visie op vervoer deelt.”

‘Het is prettig zakendoen met een bedrijf dat jouw visie deelt’

61

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Beloningsbeleid Raad van Bestuur

Vast jaarsalaris

Connexxion Holding NV

De leden van de Raad van Bestuur ontvangen een vast

Het beloningsbeleid van de onderneming is erop

jaarsalaris dat past bij de verantwoordelijkheden van

gericht gekwalificeerde en deskundige functionarissen

hun functie. Voor de eerste keer in de Jaarvergadering

aan te trekken, te motiveren en te behouden met

2005 is door de Algemene Vergadering van

een marktconforme beloning als doelstelling.

Aandeelhouders een peergroup vastgesteld.

Hoewel Connexxion overwegend opereert in de

De peergroup is zodanig samengesteld dat alle voor

dienstverlening aan de publieke sector, dient de

het besturen van Connexxion relevante aspecten terug

onderneming gezien te worden als een commercieel

te vinden zijn in de samenstelling van de peergroup.

en marktgeoriënteerd bedrijf en niet als een

Het vaste salaris wordt gebaseerd op deze peergroup

klassiek nutsbedrijf met een topmanagement dat

en is in beginsel niet hoger dan de mediaan van

gehonoreerd wordt volgens de maatstaven van de

de vastgestelde peergroup. Ter objectivering van

overheid of het publieke domein. De beloning dient

de uitkomst van deze peergroupvergelijking wordt

dus concurrerend te zijn in relatie tot de markt voor

deze bovendien getoetst aan de mediaan van de

topmanagement in het vergelijkbare bedrijfsleven.

Algemene Markt voor Bestuurders, zoals deze door

Dit uitgangspunt geldt ook voor de leden van de Raad

externe specialisten wordt bijgehouden. Daarnaast

van Bestuur. Jaarlijks wordt bezien in hoeverre de

kunnen zij aanspraak maken op emolumenten, zoals

beloningssituatie van de Raad van Bestuur voldoet

een forfaitaire kostenvergoeding, vervoer, vergoeding

aan dit uitgangspunt. Deze taak wordt voorbereidend

van telefoonkosten alsmede de overige gebruikelijke

verricht door de Bezoldigingscommissie van de

emolumenten zoals die voor vele medewerkers van de

Raad van Commissarissen, zonodig met hulp van

onderneming gelden. In het verslagjaar heeft de Raad

externe adviseurs. De Raad van Commissarissen stelt

van Commissarissen de peergroup in samenspraak met

uiteindelijk op basis van het beleid en de concrete

de aandeelhouder op onderdelen aangepast.

voorstellen van de Commissie de beloning vast. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders stelt

Pensioenen

het beleid inzake de beloning vast. Het beloningsbeleid

De pensioenen van de werknemers van Connexxion

van Connexxion Holding NV heeft als ingangsdatum

Holding NV en haar dochtermaatschappijen zijn

1 januari 2005. De contracten en beloning van de leden

toegezegde pensioenregelingen en ondergebracht

van de Raad van Bestuur die voor 1 januari 2005 zijn

bij een aantal bedrijfstakpensioenfondsen. De

benoemd, worden door de Raad van Commissarissen

werknemers van Connexxion Openbaar Vervoer NV

geëerbiedigd. Het beloningsbeleid zal voor hen alleen

en van Connexxion Nederland NV, van Connexxion

van toepassing zijn voor zover niet strijdig met de

Holding NV, waaronder de leden van de Raad van

eerder overeengekomen contractuele bepalingen.

Bestuur, zijn deelnemer bij het bedrijfstakfonds Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer (SPOV). Het fonds kent vanaf 1 januari 2005 een middelloonregeling en een pensioenleeftijd van 65 jaar.

In de Hoeksche Waard, Rotterdam en op Voorne-Putten start een pilot met de OV-chipkaart. Connexxion combineert de OV-chipkaart techniek met die van het

2005

innovatieve Infoxx-communicatiesysteem.

62

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Variabele beloning

Bij realisatie van de normdoelstellingen wordt

Naast het vaste salaris kunnen de leden van de Raad

tien procent toegewezen. In het geval van realisatie

van Bestuur in aanmerking komen voor twee vormen

boven de norm kan maximaal vijftien procent

van variabele beloning, te weten een variabele

worden toegewezen. Indien de gecombineerde

beloning voor de korte termijn en een voor de lange

kortetermijnbonus – kwantitatief en kwalitatief –

termijn. De kortetermijnbeloning, ofwel de jaarlijkse

onder de vijftien procent uitkomt, wordt geen bonus

bonus, dient om de Raad van Bestuurleden een

uitgekeerd.

extra stimulans te geven het jaarplan en een aantal

De kortetermijnbonus wordt uitbetaald met

overeengekomen doelstellingen te realiseren.

de salarisafrekening volgend op de betreffende

De langetermijnbeloning is gericht op binding van de

jaarvergadering. Uitbetaling geschiedt netto na

leden van de Raad van Bestuur aan de onderneming en

inhouding van belastingen en sociale premies.

het creëren van aandeelhouderswaarde. De variabele beloning is niet pensioenscheppend.

Bij tussentijdse aanvaarding of verbreking van het dienstverband wordt de bonus pro rata na goedkeuring van de jaarrekening over het betreffende jaar uitbetaald.

Korte termijn De jaarlijkse bonus beloopt dertig procent van het

Lange termijn

vaste jaarsalaris, indien aan alle – zowel kwantitatieve

De jaarlijkse langetermijnbonus heeft ten doel

als kwalitatieve – doelstellingen is beantwoord

het versterken van de langetermijnbinding met de

(normbonus). Indien beduidend boven de norm wordt

onderneming door de leden van de Raad van Bestuur

gepresteerd kan de kortetermijnbonus maximaal

te laten participeren in de waardeontwikkeling van

45 procent van het vaste jaarsalaris bedragen.

de onderneming, en is gericht op het creëren van

Tweederde van de kortetermijnbonus is gekoppeld aan de kwantitatieve doelstelling om het door de

aandeelhouderswaarde. De waardeontwikkeling van de onderneming wordt

Raad van Commissarissen geaccordeerde jaarplan te

jaarlijks over een periode van de drie voorgaande jaren

realiseren. De kwantitatieve doelstelling is identiek

vastgesteld bij vaststelling van de jaarrekening, voor

voor elk lid van de Raad van Bestuur. Hiervoor geldt de

de eerste keer bij de vaststelling van de jaarrekening

volgende staffel:

2007 in vergelijking met de jaarrekening 2004. De waardeontwikkeling van de onderneming

Realisatie jaarplan

Bonus

wordt berekend door de winst voor bijzondere

< 85%

nihil

baten en lasten (waaronder amortisatie en

85%

10%

pensioenoverschotten/- tekorten), interest en

100% (norm)

20%

belastingen vermenigvuldigd met een vaste factor, die

> 115% (maximaal)

30%

slechts kan wijzigen bij (partiële) verkoop, per ultimo jaar 1 (de aanvangswaarde) te vergelijken met de op

Tussenliggende realisaties leiden tot proportionele bonuspercentages.

De procentuele waardestijging van de onderneming

Eenderde van de kortetermijnbonus is gekoppeld aan jaarlijks door de Raad van Commissarissen vast te

over de driejaarsperiode wordt gerelateerd aan het vaste jaarsalaris over het laatste jaar van de

stellen kwalitatieve doelstellingen. Deze doelstellingen

driejaarsperiode. Het aldus berekende bedrag is de

worden gespecificeerd per lid van de Raad van Bestuur

langetermijnbonus over die periode.

vastgesteld.

De luxe Qliner gaat van start

2005

dezelfde wijze vastgestelde waarde per ultimo jaar 3.

tussen Lelystad en Groningen.

63 In geval van volledige verkoop van de onderneming wordt deze bonus tussentijds uitkeerbaar. De langetermijnbonus wordt uitbetaald met

Overig Nieuw te benoemen leden van de Raad van Bestuur kunnen in aanmerking komen voor een éénmalig

de salarisafrekening volgend op de betreffende

bedrag als tegemoetkoming in verhuis- respectievelijk

jaarvergadering.

inrichtingskosten.

Alleen volle kalenderjaren tellen voor de berekening

De onderneming verstrekt geen leningen,

van de bonus, waarbij ter zake in functie treden in de

waarborgen, hypotheken of gelijksoortige financierings­

eerste jaarhelft van 2005 het jaar 2005 geldt als een

instrumenten. Eventuele eerder ter beschikking

vol jaar. Bij vrijwillige verbreking van het dienstverband

gestelde financieringsinstrumenten worden niet

vervallen de lange termijn bonusaanspraken.

kwijtgescholden.

Contractduur en opzegtermijn

aangegane arbeidsovereenkomst is de enig geldende.

De arbeidscontracten met de heren P.J.Ph. Kortenhorst

Aan het geformuleerde beloningsbeleid kunnen geen

en R. van Holten zijn voor onbepaalde tijd aangegaan

aanspraken worden ontleend. Afspraken met de leden

De tekst van de met het lid van de Raad van Bestuur

en kennen een opzegtermijn. Deze contracten

van de Raad van Bestuur gemaakt voorafgaand aan

worden geëerbiedigd en vallen buiten de reikwijdte

de totstandkoming van dit beloningsbeleid, worden

van dit beloningsbeleid. De heer drs. F.I.G. Janssen is

gerespecteerd.

benoemd voor een periode van vier jaar. Toekomstige benoemingen tot statutair directeur geschieden

Controle van de jaarrekening en positie van

eveneens voor een periode van vier jaar. Herbenoeming

de externe accountant

kan geschieden door het bevoegde orgaan na afloop

De jaarrekening van Connexxion is aan externe

van de vierjaarsperiode.

controle onderhevig. De externe accountant woont de vergaderingen van de Raad van Commissarissen bij

Ontslagvergoedingen

waarin de jaar- en halfjaarcijfers worden besproken.

Voor de heren P.J.Ph. Kortenhorst en R. van Holten geldt

Hiernaast zijn zij aanwezig bij de betreffende

een ontslagvergoeding bij onvrijwillig vertrek, welke

vergaderingen van de Auditcommissie. De externe

gerelateerd is aan de jurisprudentie in vergelijkbare

accountant van de vennootschap wordt benoemd door

gevallen en die een minimum kent.

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Met

De heer drs. F.I.G. Janssen kent bij onvrijwillig

ingang van 2005 woont de externe accountant ook de

vertrek een ontslagvergoeding van maximaal een vast

Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij, zodat

jaarsalaris. Indien een dergelijke beëindiging van het

de aandeelhouder hem vragen kan stellen over de

dienstverband van het betreffende lid van de Raad

accountantsverklaring. Met de externe accountant is

van Bestuur in de eerste periode van vier jaar van zijn

afgesproken dat de lead partner nooit langer dan vijf

benoeming plaatsvindt en een ontslagvergoeding

jaar verantwoordelijk zal zijn voor de controle.

van een jaarsalaris kennelijk onredelijk is, kan een ontslagvergoeding van maximaal twee maal het vaste

De Auditcommissie beoordeelt ieder jaar de vergoeding die de externe accountant in rekening

jaarsalaris worden toegekend.

brengt en gaat na of deze betrekking heeft op de jaarrekening of op andere activiteiten die verband houden met de controle.

2005

Twente maakt kennis met een nieuwe

streekdienst, ‘Twents’.

64

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

De Auditcommissie en de Raad van Bestuur

Connexxion heeft aanvullende maatregelen

bespreken jaarlijks de rol en het functioneren van de

getroffen om de integriteit van de onderneming zeker

externe accountant en zijn opdracht. Het resultaat

te stellen door het invoeren van een Gedragscode en

van deze besprekingen wordt aan de Raad van

een Klokkenluidersregeling.

Commissarissen meegedeeld. Eenmaal per vier jaar worden de activiteiten van de externe accountant in

De Gedragscode van Connexxion richt zich op alle

detail beoordeeld. De belangrijkste conclusies van deze

medewerkers van de onderneming en heeft tot doel

beoordeling worden dan aan de Algemene Vergadering

voor alle medewerkers helder te formuleren wat op

van Aandeelhouders meegedeeld. Op basis hiervan

het vlak van integriteit en andere waarden en normen

oordeelt zij dan over de voordracht voor de benoeming

van hen wordt verwacht. Dat geldt onderling, alsook

van de externe accountant.

in het verkeer met reizigers, met opdrachtgevers en toeleveranciers en andere relaties van de onderneming.

Dividendbeleid

De Gedragscode kent een compliance officer in de

Het dividendbeleid is gericht op het maximeren van

persoon van de directeur Juridische Zaken & Risk

het aandeelhoudersrendement. Connexxion streeft

Management.

naar een optimale vermogenspositie om voldoende slagkracht te hebben en zich daarmee te kunnen

De Klokkenluidersregeling stelt werknemers in

handhaven in de markt van het personenvervoer.

de gelegenheid vermeende misstanden binnen de

Voor het dividendbeleid vindt een toetsing plaats

onderneming van algemene, operationele of financiële

op basis van de verwachte ontwikkelingen in de

aard te melden, waarbij rechten en plichten worden

nettoschuld ten opzichte van ‘Earnings Before Interest,

uiteengezet van een medewerker die een melding doet

Taxes, Depreciation and Amortisation (EBITDA)’ en de

in het kader van de regeling. Tevens zet de regeling

‘interest coverage’ (rentedekkings-) ratio. Deze ratio’s

de verplichtingen van het management uiteen.

worden vooral beïnvloed door het investeringsvolume.

Medewerkers die een beroep doen op de Klokkenlui-

Op basis van deze financiële kaders, die te allen tijde

dersregeling en misstanden melden, kunnen dit doen

marktconform moeten blijven, wordt de in te houden

zonder hun rechtspositie in gevaar te brengen. De

winst en het uit te keren dividend bepaald.

vennootschap heeft voormalig president-commissaris prof. dr. A.H.M.C. Walravens bereid gevonden in het

Gedragscode en Klokkenluidersregeling

kader van deze regeling de rol van vertrouwenspersoon

Connexxion is een dienstverlenend bedrijf.

op zich te nemen.

Haar reizigers en concessieverleners rekenen op betrouwbaar en stipt vervoer. Reputatie is in deze

De Gedragscode en de Klokkenluidersregeling zijn gepubliceerd op de website van de onderneming.

dan ook zeer belangrijk. De persoonlijke integriteit van de bestuurders, managers en medewerkers van Connexxion vormt het fundament onder de kwaliteit van haar organisatie, de door haar geleverde diensten en haar reputatie.

2006

Connexxion presenteert haar plannen voor een

helikopterlijndienst tussen de grote steden in de Benelux.

65 4.11  Risicoprofiel

De aanbestedingen in 2007, inclusief de aanbesteding Amstelland-Meerlanden, kunnen een belangrijk effect

In het verslagjaar is binnen de divisies van Connexxion

hebben op het marktaandeel van de openbaarver-

en de ondersteunende eenheden Vloot, Vastgoed

voersactiviteiten van Connexxion. In 2007 zal dertien

en Facilitair Bedrijf, de risico-inventarisatie en

procent van de omzet van Connexxion Openbaar

de inventarisatie van de in dat licht te nemen

Vervoer worden aanbesteed. Evenals in voorgaande

maatregelen herhaald. Daarbij zijn de volgende

jaren zal het gespecialiseerde Tenderteam worden

specifieke risico’s geïdentificeerd:

ingezet. Dit Tenderteam heeft de afgelopen jaren genoegzaam aangetoond in staat te zijn tenders

Reizigersgroei

te winnen.

Het rendement van een concessie kan onder druk

Indien de onderneming er niet in slaagt efficiency­

komen te staan indien Connexxion er niet in

verbeteringen door te voeren, zal haar positie ten

slaagt het aantal reizigers te verhogen. Middels

opzichte van haar concurrenten verslechteren.

een aantrekkelijk vervoersplan, gecombineerd met

Deze efficiencyverbeteringen betreffen zowel de

verbeterde reisinformatie, prijsdifferentiatie en hoge

medewerkers als het materieel. Aan de bestaande

kwaliteit van dienstverlening en materieel moet

ideeën over productiviteitsverbetering zal in het

de aantrekkelijkheid van onze vervoersoplossingen

komende jaar verder invulling worden gegeven.

getoond worden aan niet-reizigers, keuzereizigers en concessieverleners. Connexxion beschikt hiertoe over een afdeling Commercie.

Figuur 15: vervaldata van de contracten binnen

De effecten van marktwerking

(als percentage van de omzet)

Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep Marktwerking heeft risico’s en/of onzekerheden met zich meegebracht voor (a) de marktpositie van 2009: 15%

Connexxion (b) de concurrentiepositie van Connexxion (c) de omvang van de markt als geheel.

2008: 24%

Vanaf 2010: 48%

2007: 13%

4 september 2006: Minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat laat zich door Rob van Holten (links) en Peter

2006

Kortenhorst uitgebreid informeren over de helikopterlijndienst.

66

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

De inzet van materieel zal verder moeten verbeteren in de vorm van een sterk aangescherpt capaciteitsmanagement en gereduceerde onderhoudsnormtijden en -intervallen. Binnen de divisie Taxi Services wordt in toenemende mate intensieve concurrentie ondervonden van een reeks bestaande en enkele nieuwe partijen in de markt die in een aantal gevallen op basis van lijfsbehoud lijken in te schrijven. Noch binnen het openbaar vervoer noch binnen Connexxion Taxi Services worden de geldende rendementseisen onder de druk van de markt echter verlaten. Om desondanks concurrerend in te schrijven wordt ook binnen Connexxion Taxi Services gebruik gemaakt van een professioneel en gespecialiseerd Tenderteam. Voor bovengenoemd risico van intensievere concurrentie geldt als mitigerende factor dat binnen het grootschalig en kleinschalig vervoer sprake is van langlopende contracten. In figuur 15 wordt weergegeven welk deel van de omzet van Connexxion Openbaar Vervoer in de komende jaren in aanbesteding komt. Bij de divisie Taxi Services is in een groot aantal gevallen sprake van contracten met een looptijd van minimaal drie jaar, terwijl in de openbaarvervoersmarkt de contracten veelal een duur kennen van tenminste zes jaar. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft inmiddels de maximale

2006

Foto: Quintus Vosman

concessieduur in het OV verlengd naar acht jaar.

Connexxion presenteert de nieuwe treinen voor de Valleilijn. De treinen gaan in 2007 rijden tussen Ede-Wageningen en Amersfoort.

67 4.12  Management control systeem

Risicobeoordeling De missie en visie van de onderneming zijn

Interne omgeving

vastgelegd in het Strategisch Plan 2006-2010. Dit

Connexxion heeft haar kernwaarden vastgelegd in een

plan is richtinggevend voor de divisies. De hoofdlijnen

Gedragscode. Hierin wordt onder meer de omgang met

van het Strategisch Plan zijn niet alleen gedeeld met

leveranciers geregeld. Naast deze Gedragscode is er

vertegenwoordigers van het personeel, maar worden

een procedure om ongewenste omgangsvormen aan

via het medewerkersblad Connexxion’s ook naar

de orde te stellen. De onderneming heeft hiertoe een

alle medewerkers gecommuniceerd.

Vertrouwenscommissie benoemd; tevens voorziet de onderneming in een Klokkenluidersregeling.

Connexxion vertrouwt op de professionaliteit van haar medewerkers om ontwikkelingen in de externe

De onderneming heeft haar processen beschreven en vastgelegd in eenvoudig toegankelijke proces portal.

omgeving te vertalen naar de eigen organisatie. Periodiek wordt hier op divisieniveau gestructureerd

Een samenstel van activiteiten vormt de basis voor

opvolging aan gegeven door een identificatie van

de functieomschrijving. Deze functieomschrijving

risico’s. De geïdentificeerde risico’s worden gezamenlijk

omvat naast de activiteiten tevens de noodzakelijke

met acties en verantwoordelijken vastgelegd in een

bevoegdheden en de daarmee samenhangende

risicokaart. Deze risicokaart is onderwerp van gesprek

verantwoordelijkheden. De functieomschrijvingen

tijdens de kwartaalbeoordeling door de Raad van

zijn vastgelegd in het functieboek van Connexxion.

Bestuur van de gang van zaken in de divisie.

Binnen Connexxion is een strikt procuratiestelsel Beheersings- en bewakingsactiviteiten

van toepassing. Dit stelsel heeft als uitgangspunt een duaal handtekening- of autorisatiemodel. In het

Werkvoorschriften en procedures worden zoals

crediteurenbetaalsysteem Basware is deze procuratie

eerder omschreven vastgelegd in een procesportal.

vertaald in autorisaties op persoonsniveau.

Het handboek management control beschrijft de

Tijdens het wervings- & selectieproces wordt erop

planning en control cyclus binnen Connexxion.

toegezien dat Connexxion goed opgeleide werknemers

Het Strategisch Plan 2006-2010 wordt door de

in dienst neemt. Tijdens de Connexxion-gesprekken of

onderdelen van Connexxion in jaarplannen omgezet.

tijdens reguliere planning- en beoordelingsgesprekken

Aan de hand van de werkelijke resultaten worden

kunnen eventuele tekortkomingen in de kwalificatie

de jaarplannen op maandbasis in detail door de

voor de huidige of een toekomstige functie worden

bedrijfsonderdelen en in mindere mate van detail door

aangegeven. Middels Connexxion Academy worden

de Raad van Bestuur getoetst.

opleidingen voor chauffeurs en monteurs alsmede voor indirecte medewerkers verzorgd. Connexxion streeft een open cultuur na, waarin

Informatietechnologie wordt steeds belangrijker voor de primaire processen van Connexxion. In 2006 zijn stappen ondernomen

medewerkers betrokken zijn bij de onderneming.

om de controle­-mechanismen in de IT-operatie te

Continue verbetering hoort hierbij, evenals het

verhogen door centralisatie van de rekencentra.

incidenteel maken van fouten. Anderzijds mogen

De mogelijkheden voor uitwijk bij calamiteiten

mensen aangesproken worden op gemaakte

zijn gecreëerd. In dezelfde organisatieaanpassing

afspraken en behaalde resultaten.

is de rol van informatiemanagement belegd als verantwoordelijkheid van het managementteam van de divisies.

2006

Connexxion viert haar 125-jarig jubileum met een groots feest voor alle medewerkers in stadion Gelredome in Arnhem.

68

4.  Verslag van de Raad van Bestuur

Om een betrouwbare financiële vastlegging

Letter of Representation

te waarborgen, worden de grondslagen in detail

Om de Raad van Bestuur extra waarborgen te

vastgelegd in een accounting manual. De belangrijkste

verschaffen dat de binnen de onderneming

grondslagen staan vermeld in de toelichting op de

bestaande richtlijnen en procedures op het gebied

jaarrekening.

van interne beheersing zijn nageleefd, wordt van

Connexxion heeft een Interne Audit Dienst,

alle divisiedirecteuren een Letter of Representation

die thans bestaat uit drie gekwalificeerde personen.

verlangd. De divisiedirecteuren verklaren hierin dat

In het kader van bewaking en borging van

de interne omgeving en de daarbij behorende beheer-

management control wordt jaarlijks een auditplan

singsmaatregelen, het systeem van risicobeoordeling,

opgesteld, dat gericht is op de belangrijkste

de wijze van communicatie en informatievoorziening,

bedrijfsprocessen en bijbehorende risico’s. Dit plan

en de periodieke bewaking van voornoemde

wordt uitgevoerd in goede samenwerking tussen de

elementen een redelijke mate van zekerheid bieden

interne en externe accountant. De audits hebben

dat de strategische en operationele doelstellingen

betrekking op de financiële rapportage en op het

van de divisie worden gerealiseerd, de in- en externe

bestaan en functioneren van operationele policies

(financiële) rapportages betrouwbaar zijn, en dat de

en procedures. Zowel door de interne als de externe

divisie de relevante wet- en regelgeving naleeft.

accountant wordt hierover formeel gerapporteerd.

Deze werkwijze veronderstelt een maximaal kritische

De Interne Audit Dienst rapporteert aan de voorzitter

houding ten opzichte van de door de betrokkenen

van de Raad van Bestuur en brengt periodiek verslag

aangeleverde gegevens.

uit aan de Auditcommissie. Informatie en communicatie Het informeren van onze medewerkers geschiedt op brede schaal via medewerkersbladen als Connexxion’s, OVxxtra, Contaxxi en TSN Nieuws. Daarnaast vindt informatie-uitwisseling plaats via intranet. Personeelsbijeenkomsten, werkoverleggen en zogeheten Connexxion-gesprekken zijn andere communicatiemiddelen waarmee de informatieuitwisseling in de onderneming wordt gewaarborgd. Hiernaast zijn bilaterale contacten en verschillende overlegorganen van essentieel belang om onze doelen te communiceren en feedback te krijgen op de ondernemingsstrategie.

Connexxion Taxi Services vergroot de toegankelijkheid van haar dienstverlening met Mybell: met een eenvoudig te bedienen mobiele telefoon kunnen reizigers direct contact opnemen met een alarmnummer of met de centrale van Connexxion.

2006

69 4.13  Directiebeoordeling risicomanagement en interne beheersing

Voor wat betreft de inhoud van een ‘redelijke mate van zekerheid’ dient uitgegaan te worden van wat als zodanig geldt voor een zorgvuldig handelend

Zoals eerder in hoofdstuk 1 en 3 beschreven, is de

bestuurder in de gegeven omstandigheden. Hoe goed

zeer ongelukkige gang van zaken met betrekking

interne risicomanagement- en beheersingssystemen

tot de aanbesteding van het busvervoer in Brabant

ook zijn opgezet, zij kunnen nooit de absolute

een tekortkoming, die heeft geleid tot evaluatie en

zekerheid bieden dat doelstellingen op het gebied

wijziging van de interne procedure rond en de opzet

van strategie, operatie, verslaggeving en naleving

van het tenderproces. Deze aanpassingen zijn in het

van wetten en regels altijd worden bereikt.

verslagjaar doorgevoerd.

De werkelijkheid leert dat bij het nemen van

Rekening houdend met het bovenstaande is de

beslissingen menselijke beoordelingsfouten kunnen

Raad van Bestuur, na overleg met de Auditcommissie

optreden, dat er steeds kosten-batenafwegingen

van de Raad van Commissarissen, van mening dat de

worden gemaakt bij het aanvaarden van risico’s

interne omgeving en de daarbij behorende beheer-

en het treffen van beheersingsmaatregelen,

singsmaatregelen, het systeem van risicobeoordeling,

dat door menselijk falen zelfs simpele fouten of

de wijze van communicatie en informatievoorziening,

vergissingen grote verliezen kunnen veroorzaken, dat

en de periodieke bewaking van voornoemde elementen

samenspanning van functionarissen kan leiden tot het

een redelijke mate van zekerheid bieden dat:

omzeilen van interne controlemaatregelen en tenslotte

- de Raad van Bestuur op de hoogte is van de mate

dat het voor het management mogelijk is om met de

waarin de strategische en operationele doelstel-

directie gemaakte afspraken te negeren.

lingen van de vennootschap worden gerealiseerd; - de in- en externe (financiële) rapportages betrouwbaar zijn; - de onderneming de relevante wet- en regelgeving naleeft. Hoewel er geen indicaties zijn dat onze risicomanagement- en interne beheersingssystemen in 2007 niet naar behoren zal werken, blijft dit een onderwerp van voortdurende aandacht.

Hilversum, 15 februari 2007 Raad van Bestuur Connexxion Holding NV

P.J.Ph. Kortenhorst

R. van Holten drs. F.I.G. Janssen

voorzitter

vice-voorzitter CFO

70

5.  Curricula Vitae van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur

Raad van Commissarissen mr. N.J. Westdijk (1941) Klaas Westdijk studeerde Nederlands Recht aan de Universiteit van Utrecht, vervolgens behaalde hij zijn mr. N.J. Westdijk

Master’s degree in Law en Business Administration aan de Universiteit van Chicago. Van 1965 tot 1967 was hij werkzaam als jurist in de Verenigde Staten en in Nederland. Vervolgens werd hij management consultant bij Booz & Hamilton in Chicago. Van 1971 tot 1978 was hij verbonden aan Horringa & De Koning, vanaf 1975 als partner. Van 1978 tot 1990 was hij

drs. R. Pieterse

werkzaam bij Furness NV, vanaf 1982 aanvankelijk als lid en later als voorzitter van de Raad van Bestuur. In 1990 is hij benoemd tot lid van de Raad van Bestuur van Koninklijke Pakhoed NV en in 1992 benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur. Vanaf 10 december 1999 is hij lid van de Raad van Commissarissen van Connexxion Holding NV. Van 1 maart 2002 tot 31 juli

J. den Hoed RA

2003 was hij voorzitter van de Raad van Bestuur van de vennootschap. Op 1 augustus 2003 keerde hij terug als lid van de Raad van Commissarissen, waarvan hij sedert april 2004 het voorzitterschap vervult. Voorts is hij lid van de Raad van Commissarissen van ENECO Energie NV (voorzitter), Fortis, beleggingsfonds VastNedRetail en van de FD Mediagroep.

dr. M.J.L. Jonkhart

Daarnaast is hij lid van de Raad voor Verkeer en Waterstaat. drs. R. Pieterse (1942) Rob Pieterse studeerde Economie aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam. Vanaf 1968 was hij werkzaam bij AKZO in diverse internationale

ir. M.E. van Lier Lels

functies. Vanaf 1978 tot 1987 was hij werkzaam bij Kluwer NV, aanvankelijk als directeur en vanaf 1987 als lid van de Hoofddirectie. Vanaf 1988 tot september 2003 is hij lid geweest van de Raad van Bestuur van Wolters Kluwer NV, waarvan vanaf 2000 als voorzitter. De nevenfuncties van de heer Pieterse zijn: lid van de Raad van Commissarissen van Essent NV, Koninklijke

prof. dr. W.A.F.G. Vermeend

Wegener NV en CSM NV en president-commissaris van Koninklijke Grolsch NV en Mercurius Groep BV. Voorts is hij bestuurslid van enkele verenigingen en stichtingen.

71 J. den Hoed RA (1937) Jean den Hoed studeerde af als Register Accountant

ir. M.E. van Lier Lels (1959) Marike van Lier Lels studeerde Maritime Business

in 1967. Na de militaire diensttijd was hij van 1959

Studies aan de Technische Universiteit Delft. In de

tot 1969 werkzaam bij Philips NV bij de Interne

periode 1986 tot 1999 was zij werkzaam bij Koninklijke

Accountantsdienst. Vanaf 1969 tot 1998 was hij

P&O Nedlloyd NV in verschillende functies, laatstelijk

werkzaam bij AKZO Nobel NV in diverse functies,

als Member Executive Committee European Transport

laatstelijk als chief financial officer, tevens lid van de

& Distribution. In de periode december 1995 tot

Executive Council. De heer Den Hoed is lid van de Raad

september 2000 was zij werkzaam als Managing

van Commissarissen van SNS Reaal Groep. Daarnaast

Director Van Gend & Loos Benelux. Van september

is hij lid van de Raad van Toezicht van het Nederlands

2000 tot januari 2005 is zij als Executive Vice President

Vaccin Instituut en plaatsvervangend Raad van de

& Chief Operating Officer verbonden geweest aan de

Ondernemingskamer van het Hof van Amsterdam.

Schiphol Group.

Voorts is hij bestuurslid van enkele stichtingen.

Mevrouw Van Lier Lels is onder andere lid van de Raad van Commissarissen van Koninklijke

dr. M.J.L. Jonkhart (1950)

KPN NV, USG People NV, TKH Group NV, Slavenburg

Marius Jonkhart behaalde in 1973 zijn doctoraal

Holdings BV en Maersk Nederland. Haar belangrijkste

Bedrijfskunde aan de Interfaculteit Bedrijfskunde

bestuursfuncties zijn bij de Algemene Rekenkamer,

Delft/Rotterdam en in 1975 zijn doctoraal

Raad voor Verkeer en Waterstaat, Innovatieplatform,

Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit

Design Academy, TUD, de Baak, VNO-NCW en Koning

te Rotterdam om vervolgens aldaar in 1980 cum

Willem I Stichting.

laude te promoveren tot doctor in de Economische Wetenschappen. Hij was werkzaam bij onder andere

prof. dr. W.A.F.G. Vermeend (1948)

het Ministerie van Financiën, van 1981 tot 1988,

Willem Vermeend behaalde in 1974 het doctoraal

sedert 1984 als directeur Binnenlands Geldwezen.

examen van de fiscaaljuridische studierichting aan de

Van 1987 tot 1998 was hij hoogleraar Financierings- en

Rijksuniversiteit te Groningen. In 1983 promoveerde

Beleggingsvraagstukken aan de Erasmus Universiteit

hij aan de Rijksuniversiteit Leiden. Van 1975 tot 1984

Rotterdam. Van 1988 tot 1999 was hij werkzaam als

was hij onder meer ondernemer, deeltijddocent aan

voorzitter van de Raad van Bestuur van de Nationale

de Rijksuniversiteit Leiden en medewerker van de

Investeringsbank NV. Hij vervult sinds 2000 de functie

Leidse Rechtswinkel. Van 1984 tot 1994 was de heer

van president-directeur van NOB Holding NV.

Vermeend lid van de Tweede Kamer voor de Partij van

De nevenfuncties van de heer Jonkhart zijn onder

de Arbeid. Vervolgens was hij van 1994 tot maart 2000

andere: lid van de Raad van Commissarissen van

staatssecretaris van Financiën en van maart 2000 tot

Aozora Bank (voorheen Nippon Credit Bank, Japan),

2002 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Aercap Holdings, Corus Nederland en Ruimte voor

De heer Vermeend is verbonden aan Boer & Croon

Ruimte (voorzitter). Hij is voorts lid van de Raad van

Strategy and Management Group. De nevenfuncties

Toezicht van Staatsbosbeheer.

van de heer Vermeend zijn: lid van de Raad van Commissarissen van Mitsubishi Motors, Free Record Shop, de Nationale Vacaturebank, Randstad Holding en Maison van den Boer. Hij is buitengewoon hoogleraar Fiscale Economie aan de Universiteit van Maastricht.

72

5.  Curricula Vitae van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur

De Raad van Commissarissen en haar commissies zijn ultimo 2006 als volgt samengesteld:



Nationaliteit

Benoeming

Herbenoeming

Aftreedjaar

Nederlands

1999

2003

2007

Commissie

mr. N.J. Westdijk (voorzitter)

Selectie- en



Benoemingscommissie (vzt)



Bezoldigingscommissie (lid)

drs. R. Pieterse (vice-voorzitter)

Nederlands

2003

2007

Selectie- en



Benoemingscommissie (lid)



Bezoldigingscommissie (vzt)



Auditcommissie (lid)

J. den Hoed RA

Nederlands

1999

2007

Auditcommissie (vzt)

dr. M.J.L. Jonkhart

Nederlands

2004

2008

Auditcommissie (lid)

ir. M.E. van Lier Lels

Nederlands

2006

2010

prof. dr. W.A.F.G. Vermeend

Nederlands

2004

2008

2006

Selectie- en



Benoemingscommissie (lid)



Bezoldigingscommissie (lid)

Connexxion participeert in de ontwikkeling van de Superbus.

2006

73 Raad van Bestuur P.J.Ph. Kortenhorst (1950) Peter Kortenhorst trad op 1 augustus 2001 toe tot de Raad van Bestuur van Connexxion Holding NV. Daarvoor bekleedde hij onder andere de functies

P.J.Ph. Kortenhorst

van CFO van Granaria Holdings BV (1993-2000) en directeur van Bank Mees & Hope NV (1976-1993). Vanaf medio 2003 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur. De heer Kortenhorst is voorts - voorzitter van de Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer (SPOV)

R. van Holten

- voorzitter van de Stichting Vervroegd Uittreden Openbaar Vervoer (SVUOV) - voorzitter van het Dagelijks Bestuur van de Rotterdamse Stichting voor Cardiologische Revalidatie (RSCR) - lid van de Raad van Commissarissen van ROI - lid van de Policy Board van de Union Internationale

drs. F.I.G. Janssen

des Transports Publics (UITP) - bestuurslid van de Stichting Maatschappij en Onderneming (SMO) - lid van de Raad van Commissarissen van TransLink Systems BV. R. van Holten (1955)

drs. F.I.G. Janssen (1965)

Rob van Holten is per 1 januari 2002 bij de

Frank Janssen is in 1992 in dienst getreden van

vennootschap in dienst getreden in de functie

een rechtsvoorganger van de onderneming als

van directeur van Connexxion Openbaar Vervoer.

beleidsmedewerker Strategische Ontwikkeling.

Daarvoor heeft hij verschillende management- en

Hierna heeft hij verschillende financiële en

directiefuncties vervuld bij Vendex en Vedior en

operationele managementfuncties vervuld.

laatstelijk als voorzitter van de Directie van ISS

Frank Janssen trad op 29 maart 2005 toe tot de Raad

Nederland BV. Op 1 juli 2002 werd hij lid van de Raad

van Bestuur; hij is lid van de Raad van Bestuur en Chief

van Bestuur. Vanaf medio 2003 is hij benoemd tot

Financial Officer. De heer Janssen vertegenwoordigt

vice-voorzitter van de Raad van Bestuur. De heer

Connexxion op de Algemene Vergadering van

Van Holten is voorts

Aandeelhouders van alle deelnemingen van

- president-commissaris van Vervoer Bewijzen

Connexxion Participaties BV.

Nederland BV (VBN) - bestuurslid van Mobis - lid van de Raad van Commissarissen van REISinformatiegroep BV.

74

6.  Ondernemingsstructuur

Figuur 16: organogram Connexxion (31 december 2006)

Divisie Openbaar Vervoer

Willem Mes directeur

Divisie Taxi Services

Jan Willem van de Wetering directeur

Connexxion Nederland Divisie Tours

Jan Willem van de Wetering directeur

Techno Service Nederland

Henk van den Boom

Raad van Bestuur

algemeen directeur

Peter Kortenhorst voorzitter

Rob van Holten vice-voorzitter

Connexxion Participaties

Frank Janssen CFO

Connexxion Water Henk van den Boom gedelegeerd directeur

Hermes Groep

Concernstaf

Hein op den Camp algemeen directeur

Vloot

Marianne Kopp-Raadgever directeur

Facilitair Bedrijf / Vastgoed

Willem Hetebrij directeur

75 Organen van de vennootschap De organen van de vennootschap kennen per ultimo 2006 de volgende leden: Raad van Commissarissen Klaas Westdijk

voorzitter

Rob Pieterse

vice-voorzitter

Jean den Hoed Marius Jonkhart Marike van Lier Lels Willem Vermeend Dirk Slijper

secretaris

Raad van Bestuur Peter Kortenhorst

voorzitter

Rob van Holten

vice-voorzitter

Frank Janssen

CFO

Willem Lely

secretaris

Directieraad Rob van Holten

voorzitter

Henk van den Boom

algemeen directeur Techno Service Nederland

Willem Mes

directeur divisie Openbaar Vervoer

Jan Willem van de Wetering

directeur divisie Taxi Services en divisie Tours

Peter-Paul Witte

directeur HRM

Centrale Ondernemingsraad Tom Roording

divisie Techno Service Nederland, voorzitter

Guus van Tol

divisie Openbaar Vervoer, secretaris

Hans Abdoelkariem

divisie Techno Service Nederland

Jeltje Hoekstra

divisie Taxi Services

John Huismans

divisie Tours & Water

Dick Knutzen

divisie Openbaar Vervoer

Mark Lammers

divisie Taxi Services

Rob Leenen

Hermes Groep

Bert Leenards

divisie Openbaar Vervoer

Piet Mooren

divisie Taxi Services

Wim Schulenberg

divisie Taxi Services

Johan van der Velde

Hermes Groep

Ad Wayenberg

divisie Tours & Water

Jeroen Wijers

divisie Openbaar Vervoer

76

77 7.  Jaarrekening 2006 7.1

Geconsolideerde balans per 31 december 2006

78

7.2

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2006

80

7.3

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat over 2006

81

7.4

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006

82

7.5

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

83

7.6

Vennootschappelijke balans per 31 december 2006

130

7.7

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2006

132

7.8

Vennootschappelijk overzicht van het totaalresultaat over 2006

132

7.9

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

133

78

7.1  Geconsolideerde balans per 31 december 2006 Voor verwerking van de voorgestelde winstverdeling

Bedragen in duizenden euro's

Toelichting

2006

2005



Activa Vaste activa Materiële vaste activa

7.5.11

382.291

398.815

Immateriële activa

7.5.12

2.561

872

Financiële activa

7.5.13

45.545

5.716

Investeringen op basis van 'equity'-methode

7.5.14

8.528

5.874

Uitgestelde belastingvorderingen

7.5.15

41.750

44.625

Totaal vaste activa

480.675

455.902

Vlottende activa Voorraden

7.5.16

9.422

12.509

Winstbelastingvorderingen

1.590

-

Debiteuren en overige vorderingen

7.5.17

95.902

91.364

Voor verkoop aangehouden activa

7.5.18

12.358

36.979

Geldmiddelen en kasequivalenten

7.5.19

60.868

77.008

Totaal vlottende activa

180.140

217.860

Totaal activa

660.815

673.762

79 Bedragen in duizenden euro's

Toelichting

2006

2005



Passiva Eigen vermogen

7.5.20

215.830

210.641

Minderheidsbelangen

7.5.21

12.152

11.484

Totaal groepsvermogen

227.982

222.125

Langlopende verplichtingen Rentedragende verplichtingen

7.5.22

135.842

138.203

Voorzieningen

7.5.23

32.805

39.846

Uitgestelde belastingverplichtingen

7.5.15

17.763

14.126

Overige verplichtingen

7.5.24

1.320

-

Totaal langlopende verplichtingen

187.730

192.175

Kortlopende verplichtingen Rekening-courantkredieten financiële instellingen

2.040

-

Winstbelastingverplichtingen

57

419

Voorzieningen

7.5.23

27.408

31.904

Crediteuren en overige verplichtingen

7.5.26

211.705

224.512

Voor verkoop aangehouden passiva

7.5.27

3.893

2.627

Totaal kortlopende verplichtingen

245.103

259.462

Totaal passiva

660.815

673.762

80

7.2  Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2006 Bedragen in duizenden euro's

2006

Toelichting

2005

Opbrengsten Openbaarvervoeropbrengsten   - Reizigersopbrengsten

190.021

194.164

  - Opbrengsten OV Studentenkaart

88.417

85.307

  - Overheidsbijdragen

324.108

320.645

  - Overige openbaarvervoeropbrengsten

20.190

20.581

Taxivervoeropbrengsten

171.557

162.020

Tourvervoeropbrengsten

19.571

21.930

Opbrengsten uit onderhoud en reparatie

24.833

31.156

Opbrengsten uit handel

14.134

26.554

Overige opbrengsten

31.410

18.530

7.5.32

Totaal opbrengsten

884.241

880.887

Bedrijfskosten Inkoopwaarde van de omzet

7.5.33

(100.624)

(106.142)

Personeelskosten

7.5.34

(501.894)

(508.179)

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

7.5.35

(58.536)

(56.796)

Energiekosten t.b.v. voortbeweging

(71.036)

(60.801)

Overige kosten rollend en varend materieel

(40.954)

(48.866)

Overige kosten

(80.703)

(71.937)

7.5.36

Totaal bedrijfskosten

(853.747)

(852.721)

30.494

28.166

Bedrijfsresultaat



Financiële baten

4.808

3.569

Financiële lasten

(9.101)

(5.933)

Effect van amortisatie van activa en passiva

(2.011)

(785)

Financieringsresultaat

(6.304)

(3.149)

(1.238)

2.581

22.952

27.598

(7.263)

(8.624)

15.689

18.974

Aandeel in resultaat uit geassocieerde deelnemingen en joint ventures

7.5.37

Resultaat voor belasting Winstbelastingen

7.5.38

Resultaat over de periode

81 Bedragen in duizenden euro's

Toelichting

2006

2005

Resultaat over de periode toe te rekenen aan: Aandeelhouder van Connexxion Holding NV Minderheidsbelang

7.5.39

14.580

16.784

1.109

2.190

Resultaat over de periode

15.689

18.974

7.3  Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat over 2006 Bedragen in duizenden euro's

2006

2005

Resultaat over de periode

15.689

18.974

(3.229)

306

12.460

19.280

Rechtstreekse vermogensmutatie in het groepsvermogen: Ongerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten Totaalresultaat Totaalresultaat toe te rekenen aan: Aandeelhouder van Connexxion Holding NV

11.361

17.150

Minderheidsbelang

1.099

2.130

Totaalresultaat

12.460

19.280

82

7.4  Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006 Bedragen in duizenden euro's

2006

2005

I. Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten Bedrijfsresultaat

30.494

28.166

Afschrijvingen

56.513

52.083

Bijzondere waardeverminderingen



2.023



4.713

Boekresultaat bij verkoop materiële vaste activa

(21.679)

(8.612)

Mutatie voorraden

3.162

3.100

Mutatie kortlopende vorderingen

(3.536)

(13.856)

Mutatie kortlopende verplichtingen

(15.143)

7.832

Dotatie en vrijvallen voorzieningen

12.585

12.518

Onttrekking voorzieningen

(23.361)

(14.718)

Kasstroom uit operationele activiteiten

41.058

71.226

Ontvangen dividend Ontvangen interest

298 4.349

2.040



3.675

Betaalde interest

(9.210)

(6.187)

Betaalde winstbelasting

(1.805)

(4.275)





(6.368)

(4.747)

Totale kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

34.690

66.479

II. Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verwerving van dochtermaatschappijen, na aftrek van verworven geldmiddelen

(1.316)

-

Investeringen in (im)materiële vaste activa

(80.815)

(145.948)

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa

85.447

28.070

Investeringen in financiële activa

(45.700)

(6)

Desinvesteringen in financiële activa

2.343

4.489

Overige mutaties

(698)

(359)

Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten

(40.739)

(113.754)

III. Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend Mutatie rekening-courantkredieten financiële instellingen Ontvangst uit langlopende verplichtingen Aflossing langlopende verplichtingen

(7.181)



(7.776)

1.453

(23.540)



114.106

(48.604)

44.241

(24.906)

Totale kasstroom uit financieringsactiviteiten

(10.091)

57.884

Mutatie geldmiddelen en kasequivalenten

(16.140)

10.609

Geldmiddelen en kasequivalenten begin boekjaar

77.008

66.399

Geldmiddelen en kasequivalenten einde boekjaar

60.868

77.008



Mutatie geldmiddelen en kasequivalenten

(16.140)

10.609

83 7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.1  Algemeen

7.5.2  Overeenstemmingsverklaring

Connexxion Holding NV is een naamloze vennootschap

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in

naar Nederlands recht, waarvan alle aandelen in handen

overeenstemming met de International Financial

zijn van de Staat der Nederlanden. De onderneming

Reporting Standards (IFRS) en de interpretaties daarvan

heeft haar statutaire zetel in Utrecht en haar

zoals vastgesteld door de International Accounting

hoofdvestiging aan Marathon 6, 1213 PK te Hilversum.

Standards Board (IASB) alsmede de IFRSs, zoals aanvaard

De belangrijkste activiteiten van Connexxion zijn het

binnen de Europese Unie (hierna: EU-IFRS).

verlenen van diensten op het gebied van openbaar en besloten personenvervoer en daaraan gerelateerde activiteiten.

7.5.3  Algemene grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap voor het jaar, geëindigd op 31

De euro (€) is de functionele en presentatievaluta

december 2006, omvat de vennootschap en haar

van Connexxion. De hierna genoemde bedragen

dochterondernemingen (tezamen te noemen

zijn vermeld in duizenden euro's, afgerond op het

“de Groep”) en het belang van de Groep in (niet-

dichtstbijzijnde duizendtal, tenzij anders vermeld.

geconsolideerde) geassocieerde deelnemingen en joint ventures.

De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische

De geconsolideerde jaarrekening van de Groep is

kosten tenzij anders vermeld. Langlopende activa

door de Raad van Bestuur opgesteld op 15 februari

en passiva worden, voor zover niet anders vermeld,

2007 en besproken in de vergadering van de Raad van

gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

Commissarissen van 15 februari 2007. Indien tot de

Voor verkoop aangehouden activa en passiva worden

Algemene Vergadering van Aandeelhouders op

gewaardeerd tegen de laagste van de boekwaarde en

14 maart 2007, waarin de jaarrekening wordt

de reële waarde minus de verkoopkosten.

vastgesteld, omstandigheden blijken die aanpassing

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar

van de jaarrekening noodzakelijk maken, dan moet

waarop ze betrekking hebben. Winst wordt slechts

een dergelijke aanpassing op grond van het bepaalde

genomen voor zover zij op balansdatum is gerealiseerd.

in artikel 362 lid 6 en artikel 392 lid 1 letter g, Titel 9,

Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het

Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek nog worden

einde van het verslagjaar, worden in acht genomen

gemaakt.

indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Ten aanzien van de enkelvoudige winst-enverliesrekening van de vennootschap is gebruik

De grondslagen voor waardering en resultaat-

gemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 402,

bepaling zijn consistent toegepast door de

Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

ondernemingen binnen de Groep en voor de in deze geconsolideerde jaarrekening gepresenteerde perioden. De presentatie van de cijfers van het voorafgaande boekjaar zijn, indien van toepassing, aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.

84

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Gebruik van schattingen

Het aandeel van derden in het resultaat en in het

Het opmaken van de jaarrekening in overeenstemming

vermogen wordt afzonderlijk vermeld. Saldi en

met EU-IFRS regelgeving vereist van het management

transacties met dochtermaatschappijen en eventuele

dat zij beoordelingen, inschattingen en aannames

(on)gerealiseerde resultaten op deze transacties worden

maakt die de toepassing van richtlijnen en de

bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening

gerapporteerde bedragen voor activa, passiva,

geëlimineerd.

inkomsten en uitgaven beïnvloeden. De gemaakte inschattingen en daarmee samenhangende aannames

De belangrijkste in de consolidatie van Connexxion

zijn gebaseerd op historische ervaringen en diverse

Holding opgenomen dochtermaatschappijen zijn:

andere factoren die onder de gegeven omstandigheden

Connexxion Openbaar Vervoer NV, Haarlem

100%

als redelijk en billijk kunnen worden beschouwd.

Connexxion Taxi Services BV, Schiedam

100%

Deze inschattingen en aannames hebben gediend als

Connexxion Tours BV, Hilversum 

100%

basis voor de waardebepaling van de verantwoorde

Connexxion Vastgoed BV, Hilversum

100%

activa en passiva, waarvoor vanuit andere bronnen

Connexxion Facilitair Bedrijf BV, Hilversum

100%

de omvang op dit moment nog niet blijkt. Werkelijke

Connexxion Vloot BV, Hilversum 

100%

uitkomsten kunnen echter afwijken van gemaakte

Techno Service Nederland NV, Utrecht 

100%

inschattingen. Schattingen en onderliggende aannames

Connexxion Participaties BV, Hilversum 

100%

worden voortdurend beoordeeld. Wijzigingen in

Hermes Groep NV, Weert 

76,7%

schattingen en aannames worden verwerkt in de periode waarin de schattingen worden herzien als de

Joint ventures

herziening uitsluitend op de desbetreffende periode

Joint ventures zijn ondernemingen waarover

betrekking heeft, of in de periode van herziening en

Connexxion middels contractuele afspraken met twee

toekomstige perioden als de herziening zowel de

of meer partijen gezamenlijk zeggenschap heeft.

huidige als de toekomstige perioden beïnvloedt. De belangrijkste joint ventures zijn: Door de leiding gevormde oordelen bij de toepassing van de EU-IFRS die belangrijke gevolgen hebben voor

Arke/TAD BV, Enschede

50,0%

Syntus BV, Doetinchem

33,3%

de jaarrekening, en schattingen die een aanmerkelijk risico in zich bergen van een materiële aanpassing in het

Geassocieerde deelnemingen

volgende jaar zijn vermeld in paragraaf 7.5.30.

(niet-geconsolideerde deelnemingen) Geassocieerde deelnemingen zijn die ondernemingen waar de Groep invloed van betekenis uit kan oefenen

7.5.4  Grondslagen voor consolidatie

op de financiële en operationele bedrijfsvoering, zonder beslissende zeggenschap te hebben.

Dochtermaatschappijen Dochtermaatschappijen zijn die ondernemingen

De belangrijkste geassocieerde deelnemingen zijn:

waarin Connexxion Holding NV direct dan wel

Waterbus BV, Rotterdam

34,5%

indirect beslissende zeggenschap heeft. Beslissende

REISinformatiegroep BV, Utrecht 

32,8%

zeggenschap houdt in dat Connexxion direct dan wel

Fast Ferry BV, Rotterdam

31,0%

indirect de financiële en operationele bedrijfsvoering

TransLink Systems BV, Amersfoort

20,0%

van een onderneming beheerst met als doel voordelen te behalen uit de activiteiten van die onderneming.

De lijst met gegevens betreffende de kapitaalbelangen,

De jaarrekeningen van deze dochterondernemingen

zoals bedoeld in artikelen 379 en 414, Titel 9, Boek 2

zijn in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen

van het Burgerlijk Wetboek, is gedeponeerd bij het

vanaf de datum dat beslissende zeggenschap verworven

Handelsregister van de Kamer van Koophandel

wordt tot het moment dat Connexxion beslissende

te Hilversum.

zeggenschap verliest.

85 7.5.5  Afgeleide financiële instrumenten (derivaten)

7.5.6  Omrekening van vreemde valuta’s Transacties in buitenlandse valuta’s worden in

Connexxion maakt alleen gebruik van derivaten

euro’s omgerekend tegen de per de datum van de

ter afdekking van het risico van de variabiliteit

desbetreffende transactie geldende wisselkoersen.

van uitgaande kasstromen die voortvloeien uit

De op balansdatum aanwezige activa en passiva worden

toekomstige dieselaankopen. Het beleid is erop gericht

tegen de op die datum geldende wisselkoersen in euro’s

de gevolgen van koers- en prijsschommelingen te

omgerekend. Bij omrekening ontstane koersverschillen

beperken. Connexxion past hedge accounting toe voor

worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord

deze dieselderivaten. Bij eerste opname worden de

onder de overige bedrijfskosten.

dieselderivaten gewaardeerd tegen de reële waarde. Wijzigingen in de marktwaarde van de dieselderivaten worden, voor zover effectief, in het groepsvermogen verantwoord. Het niet-effectieve deel van eventuele

7.5.7  Waarderingsgrondslagen voor activa en passiva

winsten of verliezen wordt onmiddellijk in de winst-enverliesrekening verwerkt onder de financiële baten en

7.5.7.1  Materiële vaste activa

lasten. Overboekingen van de in het groepsvermogen

Activa in eigendom

verantwoorde uitgestelde bedragen naar de winst-en-

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen

verliesrekening vinden plaats in dezelfde periode of

kostprijs of veronderstelde kostprijs, verminderd

perioden waarin de afgedekte dieselaankopen ten laste

met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere

van de winst-en-verliesrekening worden verantwoord.

waardeverminderingen.

Wanneer een afdekkinginstrument afloopt, wordt

Een deel van het rollend materieel is op

verkocht of beëindigd of wanneer Connexxion de

1 januari 2004, de overgangsdatum naar EU-IFRS,

aanwijzing van de afdekkingrelatie intrekt, maar de

geherwaardeerd tegen de reële waarde. Vanaf die

afgedekte verwachte transactie naar verwachting

datum is de reële waarde de veronderstelde kostprijs en

nog steeds zal plaatsvinden, blijft de tot dat moment

derhalve de nieuwe aanschafwaarde van het actief.

cumulatieve winst of het cumulatieve verlies in het groepsvermogen opgenomen tot het moment waarop

Indien een voorziening inzake geraamde kosten

de afgedekte dieselaankopen ten laste van de winst-

van ontmanteling en verwijdering van het actief en

en-verliesrekening worden verantwoord. Indien niet

het herstel van het terrein noodzakelijk is, wordt de

langer wordt verwacht dat de afgedekte transactie zal

historische kostprijs met hetzelfde bedrag verhoogd.

plaatsvinden, wordt de cumulatieve niet-gerealiseerde winst of het cumulatieve niet-gerealiseerde verlies dat

Voor zover een materieel vast actief omvangrijke

in het groepsvermogen is opgenomen, onmiddellijk

bestanddelen bevat welke in economische levensduur

overgeboekt naar de winst-en-verliesrekening.

uiteenlopen, worden deze als afzonderlijke materiële vaste activa verantwoord. Connexxion past voor de afschrijving van haar gebouwen deze zogeheten componentenmethode toe. De vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering worden gewaardeerd tegen de gedane uitgaven.

86

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Geleasde activa

7.5.7.2  Immateriële activa

Lease-overeenkomsten waarbij de Groep feitelijk alle

Goodwill

risico’s en voordelen van eigendom heeft, worden

Alle bedrijfscombinaties worden administratief

geclassificeerd als financiële lease. Materiële vaste

verwerkt via toepassing van de ‘overname’methode.

activa die door financiële lease zijn verworven, worden

Goodwill is opgenomen naar aanleiding van de

gewaardeerd tegen de laagste van de reële waarde en

overname van dochterondernemingen, geassocieerde

de contante waarde van het minimum aantal verplichte

deelnemingen en joint ventures. Met betrekking tot

leasebetalingen bij aanvang van de lease verminderd

bedrijfsovernames die hebben plaatsgevonden vanaf

met cumulatieve afschrijvingen en bijzondere

1 januari 2004, komt goodwill overeen met het verschil

waardeverminderingen.

tussen de kostprijs van de overname en de reële waarde van de overgenomen netto identificeerbare activa.

Uitgaven na initiële investering Periodieke vervangingsuitgaven die samenhangen

Bij overnames voor deze datum is goodwill gebaseerd

met materiële vaste activa worden geactiveerd mits

op de veronderstelde kostprijs, die gelijk is aan

de toekomstige economische voordelen voortvloeiend

de waarde die hieraan op grond van de voorheen

uit het actief naar de Groep zullen gaan en de kosten

toegepaste Dutch GAAP werd toegekend.

van dergelijke periodieke vervangingsinvesteringen betrouwbaar bepaald kunnen worden. Alle andere

Goodwill wordt gewaardeerd tegen de

uitgaven worden als last in de winst-en-verliesrekening

historische kostprijs verminderd met eventuele

verantwoord wanneer zij gemaakt worden.

cumulatieve bijzondere waardeverminderingen, waarbij jaarlijks wordt vastgesteld of een bijzondere

Afschrijvingen

waardevermindering (impairment test) noodzakelijk

De afschrijvingen worden gebaseerd op de economische

is. Voor joint ventures en geassocieerde deelnemingen

gebruiksduur en worden berekend op basis van een

wordt de boekwaarde van goodwill opgenomen in de

percentage van de kostprijs, eventueel rekening

boekwaarde van de investering in de joint venture of

houdend met een (gegarandeerde) restwaarde. Er wordt

geassocieerde deelneming. Negatieve goodwill die bij

afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.

een overname ontstaat, wordt direct in de winst-en-

Op terreinen wordt niet afgeschreven. Gebouwen

verliesrekening verantwoord.

worden afgeschreven op basis van een economische levensduur van vijftig jaar. Gebouwen op erfpacht

Onderzoek en ontwikkeling

verkregen grond worden conform de looptijd van

Uitgaven voor onderzoeksactiviteiten die worden

het desbetreffende contract afgeschreven als deze

verricht met het vooruitzicht nieuwe wetenschappelijke

afschrijvingstermijn korter is. Autobussen worden

of technische kennis en inzichten te verwerven, worden

afgeschreven met minimaal vijf procent en maximaal

als last in de winst-en-verliesrekening verantwoord

twintig procent per jaar; dit is mede afhankelijk van de

wanneer zij worden gemaakt.

duur van de concessie. Trolleymaterieel wordt op basis van vijftien jaar afgeschreven, trammaterieel en treinen op basis van dertig jaar. Taxi’s worden afgeschreven op basis van een geschatte economische levensduur variërend van drie tot acht jaar. Voor overige activa varieert de geschatte economische levensduur van drie tot twintig jaar. Verkoopresultaten activa Verkoopresultaten op activa worden verantwoord onder de overige opbrengsten.

87 Uitgaven voor ontwikkelingsactiviteiten waarbij

Het resultaat bij verkoop van financiële activa wordt

de onderzoeksresultaten worden aangewend voor

verantwoord in de periode waarin de verkoop van deze

de productie van nieuwe of wezenlijk verbeterde

financiële activa plaatsvindt.

producten en processen, worden geactiveerd indien het product of proces technisch en commercieel haalbaar

7.5.7.4  Investeringen op basis van ‘equity’-methode

is en de Groep over voldoende middelen beschikt

Joint ventures en geassocieerde deelnemingen

om de ontwikkeling te voltooien. De geactiveerde

Joint ventures zijn contractuele afspraken waarbij twee

uitgaven omvatten materiaalkosten, direct geleverde

of meer partijen economische activiteiten aangaan

arbeid en een toerekenbaar deel van de directe

waarover zij gezamenlijk zeggenschap hebben.

overheadkosten. De geactiveerde ontwikkelingskosten

Joint ventures worden gewaardeerd volgens de ‘equity’-

worden gewaardeerd tegen de kostprijs verminderd

methode vanaf het moment dat de gezamenlijke

met cumulatieve amortisatie en bijzondere

zeggenschap aanvangt tot het moment dat deze

waardeverminderingsverliezen. Indien de geactiveerde

daadwerkelijk eindigt.

ontwikkelingskosten hoofdzakelijk bestaan uit uitgaven voor materiële vaste activa dan wel onlosmakelijk

De geassocieerde deelnemingen zijn deelnemingen

verbonden zijn met een materieel vast actief worden

waarin invloed van betekenis op het zakelijke en

de geactiveerde ontwikkelingskosten behandeld als

financiële beleid wordt uitgeoefend zonder er

zijnde een materieel vast actief.

zeggenschap over te hebben. Deze deelnemingen

De overige ontwikkelingskosten worden als last in

worden gewaardeerd volgens de ‘equity’-methode,

de winst-en-verliesrekening verantwoord wanneer zij

rekening houdend met eventuele bijzondere

worden gemaakt.

waardeverminderingen vanaf het moment, dat de invloed van betekenis aanvangt tot het

De amortisatie van het immaterieel actief geschiedt

moment, dat deze daadwerkelijk eindigt. Belangen

systematisch ten laste van de winst-en-verliesrekening

in ondernemingen waarin geen invloed van

over de economische levensduur vanaf ingebruikname,

betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd

tenzij deze gebruiksduur onbepaald is.

tegen de verkrijgingsprijs. Verliezen worden slechts genomen voor zover de kapitaalinbreng

Met betrekking tot goodwill en immateriële activa met een onbepaalde gebruiksduur wordt ieder jaar

strekt in de joint venture en de geassocieerde deelnemingen. De waarderingsgrondslagen van joint

systematisch per balansdatum getoetst of zich een

ventures en deelnemingen zijn aangepast aan de

bijzondere waardevermindering heeft voorgedaan.

waarderingsgrondslagen van de Groep.

7.5.7.3  Financiële activa

7.5.7.5  Winstbelastingen en uitgestelde belastingen

De langlopende vorderingen en leningen (op joint

De vennootschap vormt samen met een aantal

ventures en niet-geconsolideerde deelnemingen)

dochtermaatschappijen een fiscale eenheid.

worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs

De belastinglast is het totale bedrag van de over de

verminderd met eventueel noodzakelijk geachte

periode verschuldigde en verrekenbare belastingen en

bijzondere waardeverminderingen.

de uitgestelde belastingen. De over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare belasting is het bedrag

Op elke balansdatum wordt beoordeeld of er objectieve indicaties zijn dat een financieel actief in waarde is verminderd. De waardevermindering is het verschil tussen de geamortiseerde kostprijs en de waarde van de toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve waarde van de vordering. Kasstromen met een resterende looptijd korter dan twaalf maanden worden niet gedisconteerd.

van de winstbelasting met betrekking tot de fiscale winst c.q. verlies.

88

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Uitgestelde belastingen zijn verplichtingen c.q.

7.5.7.6  Voorraden

vorderingen van in toekomstige periodes te betalen

De voorraden worden gewaardeerd tegen historische

c.q. terug te vorderen winstbelastingen met betrekking

kostprijs of lagere directe opbrengstwaarde door

tot tijdelijke verschillen; ongebruikte verliescompensatie

het vormen van een eventuele voorziening wegens

of ongebruikte belastingfaciliteiten. Tijdelijke verschillen

incourantheid. De voorziening wegens incourantheid

zijn verschillen tussen de boekwaarde van een actief c.q.

wordt bepaald op basis van een individuele beoordeling

passief in de balans en de fiscale boekwaarde hiervan.

van de voorraden op productgroepniveau. De directe

De berekening van de latente belastingvorderingen

opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het

en -verplichtingen geschiedt tegen de op het eind van

kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd

het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen

met de geschatte kosten van voltooiing en de

de in komende jaren geldende tarieven waarvan de

verkoopkosten. De historische kostprijs wordt gebaseerd

wetgeving (materieel) is afgerond. Een uitgestelde

op gewogen gemiddelde prijzen en zijn inclusief de

belastingverplichting wordt opgenomen voor alle

verwervingskosten, de gemaakte vervoerskosten om

tijdelijke verschillen.

de goederen naar de bestaande locatie te brengen en gemaakte kosten om ze in de huidige conditie te

Een uitgestelde belastingvordering wordt

brengen.

opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze verrekend kan worden met toekomstige fiscale winsten.

7.5.7.7  Debiteuren en overige vorderingen

De boekwaarde van de uitgestelde belastingvordering

De debiteuren en overige vorderingen zijn opgenomen

wordt beoordeeld op elke balansdatum en verlaagd in

tegen de nominale waarde, onder aftrek van

zoverre het niet langer waarschijnlijk is dat voldoende

noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico

fiscale winst beschikbaar zal zijn om de vordering geheel

van oninbaarheid op basis van individuele beoordeling.

of gedeeltelijk te realiseren. 7.5.7.8  Voor verkoop aangehouden activa en passiva Actuele en uitgestelde belastingvorderingen en

Vaste activa en groepen activa die worden aangehouden

verplichtingen worden slechts gesaldeerd indien de

voor verkoop, worden bij eerste opname gewaardeerd

onderneming een in rechte afdwingbaar recht heeft

tegen de laagste van de boekwaarde en de reële waarde

om te salderen, en de vorderingen en verplichtingen

minus verkoopkosten. Resultaten als gevolg van verkoop

verband houden met dezelfde belastingautoriteit

of verwijdering van voor verkoop aangehouden activa en

en belastingplichtige alsmede, bij uitgestelde

passiva, worden in de winst-en-verliesrekening verwerkt

belastingverplichtingen, dezelfde looptijd hebben.

onder de overige kosten.

De vennootschapsbelasting wordt zoveel mogelijk aan de betreffende dochtermaatschappijen toegerekend alsof deze zelfstandig belastingplichtig zijn.

Bijzondere waardeverminderingsverliezen bij de eerste classificatie als aangehouden voor verkoop worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Andere door de Groep aangehouden financiële instrumenten, waaronder obligaties, worden geclassificeerd als voor verkoop aangehouden activa en worden gewaardeerd tegen de reële waarde, waarbij de daaruit voortvloeiende winsten of verliezen rechtstreeks in het groepsvermogen worden verwerkt, behoudens bijzondere waardeverminderingsverliezen.

89 Wanneer deze beleggingen niet langer in de balans

7.5.7.12  Voorzieningen

worden opgenomen, wordt de cumulatieve winst

De op balansdatum aanwezige voorzieningen zijn

die, of het cumulatieve verlies dat, rechtstreeks in

gevormd voor verplichtingen die reeds op balansdatum

het groepsvermogen is verwerkt, opgenomen in de

aanwezig waren als gevolg van gebeurtenissen in het

winst-en-verliesrekening. Voor zover zij rentedragende

verleden, waarbij de verplichting op betrouwbare wijze

beleggingen betreffen, wordt de rente op basis van de

geschat kan worden en waarbij het waarschijnlijk is dat

effectieve-rentemethode in de winst-en-verliesrekening

voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom

opgenomen.

van middelen in de toekomst plaatsvindt.

7.5.7.9  Geldmiddelen en kasequivalenten

Voorzieningen met een looptijd langer dan één

De geldmiddelen en kasequivalenten betreffen de

jaar worden bepaald door de verwachte toekomstige

kasmiddelen alsmede tegoeden op bankrekeningen.

kasstromen contant te maken op basis van een

Direct opvraagbare deposito’s worden beschouwd als

disconteringsvoet voor belasting die een afspiegeling is

geldmiddelen en kasequivalenten.

van de actuele marktsituatie en de risico’s die inherent zijn aan de verplichting. Voorzieningen met een looptijd

7.5.7.10  Groepsvermogen

korter dan één jaar worden verantwoord onder de

Eigen vermogen

kortlopende voorzieningen.

Het aandelenkapitaal wordt gekwalificeerd als eigen vermogen. Dividenden worden als een verplichting

Langetermijnpersoneelsbeloningen

verantwoord in de periode waarin zij worden

De langetermijnpersoneelsbeloningen worden

vastgesteld.

opgenomen tegen de contante waarde.

Minderheidsbelangen

Lopende schades

Minderheidsbelangen tonen het aandeel van derden

De voorziening lopende schades is met name gevormd

in de verschillende dochtermaatschappijen. In de

met het oog op toekomstige afrekeningen inzake

geconsolideerde balans zijn minderheidsbelangen

letselschades, waarbij voertuigen van Connexxion

gebaseerd op het oorspronkelijke aandeel in de

betrokken zijn geweest. De voorziening wordt door de

verschillende dochtermaatschappijen, aangepast

WAM-verzekeraar (Wet Aansprakelijkheidsverzekering

voor hun aandeel in de resultaten van deze

Motorrijtuigen) op basis van de geldende normering

dochtermaatschappijen.

bij letselschades vastgesteld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van ervaringscijfers van verzekeraars.

7.5.7.11  Rentedragende verplichtingen Rentedragende leningen worden initieel gewaardeerd

Milieu

tegen de historische kostprijs, na aftrek van eventueel

De milieuvoorziening is bestemd voor het saneren van

gemaakte kosten. Na initiële opname worden

verontreinigde grond, waarbij de verontreiniging door

rentedragende leningen gewaardeerd tegen de

Connexxion of haar rechtsvoorgangers veroorzaakt is.

geamortiseerde kostprijs, waarbij een eventueel verschil

De hoogte van de voorziening is met medewerking van

tussen de kostprijs en de aflossingswaarde over de

deskundigen op dit gebied aan de hand van zogeheten

looptijd van de leningen in de winst-en-verliesrekening

‘prikonderzoeken’ bepaald.

wordt verantwoord. Reorganisatie De reorganisatievoorzieningen zijn gevormd op basis van gedetailleerde en formele reorganisatieplannen, die door de Raad van Bestuur zijn goedgekeurd en die ofwel zijn gestart danwel aan de betrokkenen zijn gecommuniceerd.

90

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Risico's uit claims, geschillen en rechtsgedingen

Indien Connexxion optreedt als leasingnemer

Voorzieningen voor risico’s uit claims, geschillen

in een operationele lease-overeenkomst worden de

en rechtsgedingen worden getroffen wanneer het

leasebetalingen lineair als lasten in de winst-en-

waarschijnlijk is dat de rechtspersoon in een procedure

verliesrekening opgenomen over de leaseperiode,

zal worden betrokken.

tenzij een andere verdeling meer representatief is voor de gebruiksvoordelen voor het actief.

Verlieslatende contracten Voorzieningen voor verlieslatende contracten worden

Indien Connexxion optreedt als leasinggever in een

getroffen indien de onvermijdbare kosten van het

operationele lease-overeenkomst, worden de activa

voldoen aan de contractuele verplichtingen naar

in de balans opgenomen volgens de aard van het

verwachting hoger zijn dan de verwachte economische

actief. Baten uit operationele leases worden lineair

voordelen van het betreffende contract. In langjarige

als baten in de winst-en-verliesrekening opgenomen

vervoerscontracten zal pas na het verstrijken van de

over de leaseperiode, tenzij een andere verdeling

aanvangsperiode van het contract met redelijke mate

meer representatief is voor de gebruiksvoordelen van

van zekerheid kunnen worden vastgesteld of een

het actief.

contract structureel verlieslatend is. Voorzieningen voor verlieslatende contracten worden getroffen nadat de

7.5.7.15  Voorwaardelijke verplichtingen

bijbehorende direct toerekenbare materiële vaste activa

Voorwaardelijke verplichtingen zijn verplichtingen

zijn afgewaardeerd naar restwaarde.

die optreden indien het optreden van een bepaalde

7.5.7.13  Kortlopende verplichtingen

waarschijnlijk is dat een uitstroom van kasmiddelen

De kortlopende verplichtingen worden tegen de

zal plaatsvinden of het bedrag van de verplichting

geamortiseerde kostprijs opgenomen. Kortlopende

niet met voldoende zekerheid kan worden geschat.

toekomstige gebeurtenis onzeker is, of indien niet

verplichtingen, zoals uitgestelde omzet, die deel

Voorwaardelijke verplichtingen worden verantwoord

uitmaken van het werkkapitaal dat wordt gebruikt in

onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen.

de normale exploitatiecyclus, worden geclassificeerd als kortlopende verplichtingen, zelfs als deze pas na meer dan twaalf maanden worden afgewikkeld. 7.5.7.14  Lease-overeenkomsten Een lease-overeenkomst classificeert als financiële leaseovereenkomst, wanneer vrijwel alle aan het eigendom van een actief verbonden risico’s en beloningen worden overgedragen aan Connexxion. Alle overige leaseovereenkomsten zijn operationele leases.

91 7.5.8  Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Omzetgerelateerde subsidies zijn overheidssubsidies anders dan die verband houden met vaste activa. Omzet gerelateerde subsidies worden overeenkomstig

7.5.8.1  Opbrengsten

het toerekeningbeginsel systematisch opgenomen als

De belangrijkste bedrijfsactiviteit van Connexxion is het

baten in de perioden waarin de gerelateerde kosten

verlenen van diensten op het gebied van openbaar en

worden genomen, die zij beogen te compenseren.

besloten vervoer en daaraan gerelateerde activiteiten.

Omzet gerelateerde subsidies worden afzonderlijk gepresenteerd in de winst-en-verliesrekening onder

Opbrengsten zijn verantwoord naar rato van de

‘Overheidsbijdragen’.

verrichte prestaties op balansdatum indien (I) het bedrag van de opbrengst op betrouwbare wijze kan

Investeringssubsidies zijn overheidssubsidies met

worden gewaardeerd, (II) het waarschijnlijk is dat de

als voornaamste voorwaarde dat hiervoor vaste activa

economische voordelen naar de onderneming zullen

moeten worden gekocht, gebouwd of anderszins

vloeien, (iii) de mate waarin diensten op balansdatum

verworven.

zijn verricht op betrouwbare wijze kunnen worden

Investeringssubsidies van de overheid worden in de

bepaald en (iv) de reeds gemaakte kosten voor de

balans gepresenteerd door de subsidie in mindering

transactie en de kosten om de transactie te voltooien

te brengen bij de bepaling van de boekwaarde van het

betrouwbaar kunnen worden vastgesteld.

actief waarop de subsidie betrekking heeft, of door de subsidie op te nemen als uitgestelde bate. In het eerste

Onder opbrengsten wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar verleende diensten en

geval wordt de subsidie over de gebruiksduur van een af te schrijven actief als baat opgenomen bij wijze van

geleverde goederen onder aftrek van kortingen en

verlaagde afschrijvingskosten. In het tweede geval

de over de opbrengsten geheven belastingen. In de

wordt de subsidie als een uitgestelde bate beschouwd,

reizigersopbrengsten van het openbaar vervoer is het

welke als bate genomen wordt over de gebruiksduur van

aandeel van Connexxion in de landelijke opbrengst

het actief.

van verkochte plaatsbewijzen begrepen. Dit aandeel is bepaald op basis van verdeelsleutels onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. In het geval van overgang van een concessie naar een andere vervoerder worden de verkochte jaarkaarten verrekend. Omdat de definitieve jaarafrekeningen inzake de landelijke opbrengst verkochte plaatsbewijzen eerst beschikbaar komen na afsluiting van het boekjaar, is een deel van de betreffende opbrengsten ingeschat. Overheidssubsidies Overheidssubsidies zijn een overdracht van middelen door een overheid indien in het verleden werd, of in de toekomst zal worden voldaan aan bepaalde voorwaarden met betrekking tot de bedrijfsactiviteiten van Connexxion. Overheidssubsidies worden pas opgenomen indien met een redelijke mate van zekerheid kan worden gesteld dat aan de gestelde voorwaarden zal worden voldaan en de subsidies zullen worden ontvangen. Overheidssubsidies bestaan uit omzet gerelateerde subsidies en investeringssubsidies.

92

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.8.2  Kosten

Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het

Kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij

bedrag waarmee de boekwaarde van het actief c.q.

betrekking hebben.

de activa de realiseerbare waarde overtreft. Dit waardeverminderingsverlies wordt in de winst-en-

Pensioenen en andere

verliesrekening opgenomen onder de afschrijvingen.

langetermijnpersoneelsbeloningen De pensioenfondsen waarbij Connexxion is aangesloten

Een terugneming van een waardeverminderings-

geven aan dat zij geen waardering conform IAS 19

verlies wordt eveneens in de winst-en-verliesrekening

kunnen maken, aangezien zij geen betrouwbare

verantwoord. Met betrekking tot goodwill worden

en consistente splitsing kunnen maken van de

geen bijzondere waardeverminderingsverliezen

fondsbeleggingen en pensioenverplichtingen jegens

teruggenomen. Voor andere activa wordt een bijzonder

deelnemers, ex-deelnemers en slapers van de diverse

waardeverminderingsverlies teruggenomen indien de

bij de fondsen aangesloten werkgevers. Connexxion

schattingen zijn veranderd aan de hand waarvan de

heeft bij eventuele tekorten in de betreffende

realiseerbare waarde was bepaald.

pensioenfondsen geen verplichting tot aanvullende

Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt

bijdragen anders dan toekomstige premieverhogingen.

uitsluitend teruggenomen voor zover de boekwaarde

Om voornoemde redenen classificeert Connexxion

van het actief niet hoger is dan de boekwaarde, na aftrek

haar toegezegde pensioenregelingen als toegezegde

van afschrijvingen of amortisatie, die zou zijn bepaald

bijdrageregelingen. Bijdragen aan pensioenregelingen

indien er geen bijzonder waardeverminderingsverlies

zijn derhalve verantwoord als toegezegde bijdrage­

was opgenomen.

regelingen en worden als last in de winst-en-verlies­ rekening opgenomen in de periode waarop zij

7.5.8.3  Financiële baten/lasten

betrekking hebben.

De financiële baten en lasten bestaan uit te betalen

Bijzondere waardeverminderingen

ontvangen rente in verband met belegde middelen, en

De boekwaarde van de activa van Connexxion,

het gerealiseerde resultaat van het niet effectieve deel

uitgezonderd voorraden, uitgestelde belasting-

van de gerealiseerde hedge. Rentebaten worden in de

vorderingen en voor verkoop aangehouden activa,

winst-en-verliesrekening toegerekend aan de periode

wordt op iedere balansdatum beoordeeld om vast te

waarop ze betrekking hebben. De rentelastcomponent

rente in verband met opgenomen leningen en te

stellen of er enige aanwijzing is voor een bijzondere

van betalingen uit hoofde van financiële lease-

waardevermindering. Indien een dergelijke indicatie

overeenkomsten wordt op basis van de impliciete

bestaat dan wordt de realiseerbare waarde van het

rentevoet in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

actief geschat. Voor goodwill en immateriële activa wordt eveneens per het einde van ieder boekjaar de realiseerbare waarde geschat.

Financieringskosten die betrekking hebben op de verwerving, bouw of productie van een materieel vast actief worden niet geactiveerd, maar worden direct ten

De realiseerbare waarde is de hoogste waarde van

laste van de winst-en-verliesrekening gebracht.

de (directe) opbrengstwaarde of de bedrijfswaarde van het actief. De directe opbrengstwaarde is de best

Het effect van het oprenten van voorzieningen die

beschikbare informatie omtrent de marktwaarde.

een looptijd hebben van langer dan twaalf maanden,

De bedrijfswaarde is de contante waarde van

wordt verwerkt in de winst-en-verliesrekening in het

de kasstromen die worden gerealiseerd met het

financieringsresultaat.

desbetreffende actief dan wel de desbetreffende groep van activa (de ‘kasstroomgenererende eenheid’).

93 7.5.9  Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Voor het opstellen van het kasstroomoverzicht wordt gebruik gemaakt van de indirecte methode. Het kasstroomoverzicht maakt een onderscheid tussen kasstromen uit bedrijfs-, investerings- en financieringsactiviteiten. De geldmiddelen en kasequivalenten in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen, kas- en banktegoeden en direct opvraagbare deposito’s. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen worden opgenomen onder de kasstroom uit bedrijfsactiviteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven dochtermaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen en kasequivalenten heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen en kasequivalenten aanwezig in deze dochtermaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van financiële leasecontracten wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. 7.5.10  Gebeurtenissen na balansdatum Gebeurtenissen na balansdatum die nadere informatie geven over de feitelijke situatie per balansdatum worden in de jaarrekening verwerkt tot het moment dat de jaarrekening door de Raad van Bestuur is opgesteld. Gebeurtenissen na balansdatum die geen nadere informatie geven over de feitelijke situatie per balansdatum maar belangrijke financiële gevolgen hebben worden vermeld onder de Overige gegevens.

94

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.11  Materiële vaste activa



2005

Niet aan de

Bedrijfs-



gebouwen



en -terreinen

Bedrijfs- bedrijfsuit-

Rollend middelen in materieel

uitvoering

Andere

oefening

bedrijfs-

dienstbaar

middelen

Totaal

Aanschafwaarde 179.667

423.595

5.460

1.328

89.779

699.829

2.058

133.174

-

-

10.716

145.948

(59.395)

(54.771)

-

-

-

(114.166)

Reclassificatie

-

-

(1.579)

-

1.579

-

Desinvesteringen

-

-

(476)

(211)

(14.324)

(15.011)

Stand per 1 januari 2005 Investeringen Activa die zijn geclassificeerd als voor verkoop aangehouden activa

Stand per 31 december 2005

122.330

501.998

3.405

1.117

87.750

716.600

Cumulatieve afschrijving en bijzondere waardeverminderingen Stand per 1 januari 2005 Afschrijvingen

(65.817)

(202.984)

(1.127)

(801)

(70.300)

(341.029)

(3.738)

(44.048)

(113)

(10)

(4.174)

(52.083)

(82)

(2.819)

-

-

(1.812)

(4.713)

20.811

46.448

-

-

-

67.259

-

-

-

83

12.698

12.781

In de winst- en verliesrekening opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen Activa die zijn geclassificeerd als voor verkoop aangehouden activa Desinvesteringen

Stand per 31 december 2005

(48.826)

(203.403)

(1.240)

(728)

(63.588)

(317.785)

Boekwaarde Per 1 januari 2005

113.850

220.611

4.333

527

19.479

358.800

Per 31 december 2005

73.504

298.595

2.165

389

24.162



398.815

95

2006

Niet aan de

Bedrijfs-



gebouwen



en -terreinen

Bedrijfs- bedrijfsuit-

Rollend middelen in materieel

uitvoering

Andere

oefening

bedrijfs-

dienstbaar

middelen

Totaal

Aanschafwaarde 122.330

501.998

3.405

1.117

87.750

716.600

Investeringen

968

46.351

15.324

-

17.922

80.565

Effect van acquisities van activiteiten

380

1.062

-

-

219

1.661

(67.788)

(41.844)

-

-

-

(109.632)

1.250

3.780

(1.649)

(1)

(3.380)

-

-

-

-

-

(99)

(99)

Stand per 1 januari 2006

Activa die zijn geclassificeerd als voor verkoop aangehouden activa Reclassificatie Desinvesteringen

Stand per 31 december 2006

57.140

511.347

17.080

1.116

102.412

689.095

Cumulatieve afschrijving en bijzondere waardeverminderingen Stand per 1 januari 2006 Afschrijvingen

(48.826)

(203.403)

(1.240)

(728)

(63.588)

(317.785)

(2.428)

(49.906)

-

(9)

(4.170)

(56.513)

-

(3.131)

-

-

-

(3.131)

In de winst-en-verliesrekening opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen

In de winst-en-verliesrekening teruggeboekte bijzondere waardeverminderingsverliezen

-

1.632

-

-

-

1.632

Effect van acquisities van activiteiten

-

-

-

-

(111)

(111)

28.651

40.195

-

-

-

68.846

Desinvesteringen

-

-

-

-

14

14

Overige mutaties

244

-

-

-

-

244

Activa die zijn geclassificeerd als voor verkoop aangehouden activa

Stand per 31 december 2006

(22.359)

(214.613)

(1.240)

(737)

(67.855)

(306.804)

Boekwaarde Per 1 januari 2006

73.504

298.595

2.165

389

24.162

398.815

Per 31 december 2006

34.781

296.734

15.840

379

34.557

382.291

96

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.11.1  Bijzondere waardeverminderingen De afwaardering op rollend materieel naar directe opbrengstwaarde bedraagt per saldo € 3,1 miljoen

(2005: € 2,8 miljoen). De bijzondere waardevermindering op het rollend materieel in 2006 wordt veroorzaakt, doordat een aantal concessies een negatief resultaat vertoont en derhalve is het bijbehorende (direct toerekenbare) rollend materieel afgewaardeerd. De terugboeking van de bijzondere waardevermindering op rollend materieel in 2006 (€ 1,6 miljoen; 2005: € 0,0 miljoen) wordt veroorzaakt, doordat 1 concessie inmiddels niet meer structureel verlieslatend is gedurende de resterende looptijd van het contract. 7.5.11.2  Activa gefinancierd door middel van financiële lease In de post rollend materieel zijn bussen en taxi’s begrepen met een boekwaarde van € 68,3 miljoen (2005: € 87,6 miljoen) die worden gefinancierd door middel van financiële lease. In een aantal gevallen is met de lessor een koopoptie overeengekomen, welke uitgeoefend kan worden aan het eind van de looptijd van het geleasde actief. 7.5.11.3  In onderpand gegeven materiële vaste activa Connexxion heeft materiële vaste activa met een boekwaarde van € 215,2 miljoen (2005: € 113,2 miljoen) als bankgarantie in onderpand gegeven. Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:

2006

2005

Bedrijfsgebouwen en -terreinen

-

59.109

Rollend materieel

215.246

40.050

Voor verkoop aangehouden activa

-

14.036

215.246

113.195



7.5.11.4  Volledig afgeschreven materiële vaste activa Rollend materieel dat volledig afgeschreven is tot restwaarde en nog door de onderneming gebruikt wordt, heeft een boekwaarde van € 1,0 miljoen (2005: € 1,3 miljoen). 7.5.11.5  Buitengebruikgestelde materiële vaste activa, welke voor vervreemding worden aangehouden De onderneming heeft panden buitengebruik gesteld, welke voor vervreemding worden aangehouden. De boekwaarde of lagere opbrengstwaarde van deze panden bedraagt € 4,7 miljoen (2005: € 2,7 miljoen). Daarnaast heeft de onderneming rollend materieel buitengebruik gesteld, welke voor vervreemding wordt aangehouden. De boekwaarde of lagere opbrengstwaarde van dit rollend materieel bedraagt € 0,4 miljoen (2005: € 1,2 miljoen). De buitengebruikgestelde materiële vaste activa welke zijn inbegrepen in de voor verkoop aangehouden activa, welke voor vervreemding worden aangehouden, worden gepresenteerd onder de vlottende activa (zie paragraaf 7.5.18). 7.5.11.6  Investeringsverplichtingen De investeringsverplichtingen in materiële vaste activa worden vermeld in de niet in balans opgenomen verplichtingen (zie paragraaf 7.5.29).

97 7.5.12  Immateriële activa





Goodwill



2006

2005

Overige immateriële activa

Totaal

2006

2005

2006

2005

-

-

872

872

Aanschafwaarde Stand per 1 januari Investeringen Effect van acquisities van activiteiten

872

872

-

-

250

-

250

-

524

-

1.439

-

1.963

-

1.689

-

3.085

872

Stand per 31 december

1.396

872

Cumulatieve afschrijving en bijzondere waardeverminderingen Stand per 1 januari

-

-

-

-

-

-

(524)

-

-

-

(524)

-

-

-

(524)

-

-

-

872

872

1.689

-

2.561

872

In de winst- en verliesrekening opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen

Stand per 31 december

(524)

-

Boekwaarde Per 1 januari

872

872

Per 31 december

872

872

De goodwill ultimo 2006 heeft betrekking op Carmar Schadeherstelbedrijf BV. Op basis van een door de onderneming uitgevoerde berekening van toekomstige resultaten is een waardevermindering niet noodzakelijk. Het effect van acquisities van activiteiten ten aanzien van goodwill betreft de bij de acquisitie van dochtermaatschappijen betaalde goodwill (zie paragraaf 7.5.28.1). De post overige immateriële activa heeft per ultimo 2006 met name betrekking op de bij de aquisitie van dochtermaatschappijen overgenomen vervoerscontracten (zie paragraaf 7.5.28). De waarde op het moment van overname is bepaald door middel van cashflowberekeningen van toekomstige opbrengsten en kosten van vervoerscontracten. 7.5.12.1  Bijzondere waardeverminderingen In de winst-en-verliesrekening zijn de bijzondere waardeverminderingen opgenomen onder de post afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De bijzondere waardevermindering op goodwill in 2006 heeft voornamelijk betrekking op de waarde van de goodwill van Garskamp Personenvervoer BV.

98

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.13  Financiële activa

Toelichting

2006

2005

Vooruitbetaalde bedragen inzake acquisities Afgeleide financiële instrumenten Overige langlopende vorderingen

7.5.13.1

41.400

-

791

1.586

3.354

4.130

Totaal financiële activa

45.545



5.716

De vooruitbetaling inzake acquisities heeft betrekking op de overname van zowel GVU NV als Novio NV per 1 januari 2007. Onder de afgeleide financiële instrumenten zijn de dieselswaps verantwoord (zie paragraaf 7.5.5). 7.5.13.1 Overige langlopende vorderingen

Toelichting

2006

2005

Overige langlopende vorderingen Vorderingen geassocieerde deelnemingen Financiële leasevorderingen

7.5.13.4

928

474



597

1.650

Overig

1.829

2.006

Totaal overige langlopende vorderingen

3.354

4.130

Aflossingen op langlopende vorderingen in het komende jaar Vorderingen joint ventures

-

150

Financiële leasevorderingen

882

1.685

Overig

196



261

1.078

2.096

Totaal aflossingen op langlopende vorderingen in het komende jaar

7.5.17

Totaal overige vorderingen

4.432

6.226

De aflossingen op overige langlopende vorderingen in het komende jaar zijn gerangschikt onder de kortlopende vorderingen.

99 7.5.13.2  Mutaties in de overige langlopende vorderingen De mutaties in de overige langlopende vorderingen zijn als volgt:

2006

2005

Stand per 1 januari

6.226

9.324

Verstrekte vorderingen

-

6

Aflossingen

(2.233)

(3.259)

Effect van amortisatie

(15)

155

Overige mutaties

454

-

Stand per 31 december

4.432

6.226

7.5.13.3  Specificatie van de overige langlopende vorderingen naar looptijd en rentepercentage

Totaal

Rentepercentage

< 1 jaar

1 - 5 jaar

2006

2005

tot 6

887

1.541

2.428

3.987

van 6 tot 8

191

1.813

2.004

2.239

3.354

4.432

6.226

Totaal

1.078





100

0.  Xxxxx 7.5  Toelichting xxxxxxxxxxxxx op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.13.4  Financiële leasevorderingen Connexxion Holding NV is financiële leaseovereenkomsten aangegaan met betrekking tot materieel ten behoeve van

het onderhoud van groenvoorzieningen. Nominale en contante waarde leasebetalingen De nominale en contante waarde van de leasebetalingen van de financiële leasevorderingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

2006

2005



Nominale

Contante waarde

Nominale

Contante waarde



leasebetalingen

leasebetalingen

leasebetalingen

leasebetalingen

< 1 jaar

882

882

1.776

1 - 5 jaar

631

597

1.729



1.685 1.650

Totaal nominale leasebetalingen

1.513

3.505

Effect van discontering

34

170

Totaal contante waarde leasebetalingen

1.479

1.479

3.335

Bij de bovengenoemde financiële leaseovereenkomsten is in geen van de gevallen sprake van (a) voorwaardelijke lease, (b) ongerealiseerde restwaarde en (c) geaccumuleerde waardevermindering voor oninbare minimale leasebetalingen.

3.335

101 7.5.14  Investeringen op basis van 'equity' methode

Toelichting

2006

2005

8.528

5.874

8.528

5.874

Geassocieerde deelnemingen en joint ventures

7.5.14.1

Totaal investeringen o.b.v. 'equity' methode 7.5.14.1  Geassocieerde deelnemingen en joint ventures

Geassocieerde



deelnemingen

Joint ventures

Totaal



2006

2005

2006

2005

2006

2005

Stand per 1 januari Resultaat over verslagjaar Ontvangen dividend Restitutie agio

3.363

4.725

2.511

1.838

5.874

6.563

(1.439)

582

201

1.013

(1.238)

1.595

(230)

(1.182)

(68)

(340)

(298)

(1.522)

-

(518)

-

-

-

(518)

4.300

-

-

-

4.300

-

Effect van verkoop c.q. beëindiging van activiteiten

-

-

(110)

-

(110)

-

Afgestoten geassocieerde deelnemingen

-

(244)

-

-

-

(244)

2.534

2.511

8.528

5.874

Kapitaalstortingen

Stand per 31 december

5.994

3.363



102

0.  Xxxxx 7.5  Toelichting xxxxxxxxxxxxx op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.14.2  Belangen in geassocieerde deelnemingen Het totaalbedrag van activa, verplichtingen, opbrengsten en winst of verlies van de geassocieerde deelnemingen zijn per

31 december als volgt (op basis van 100%):

Niet in de

balans opge

Aandeel



Verplicht-

Eigen

Op-

Winst / nomen ververlies (-) plichtingen

Connexxion

Activa

ingen vermogen brengsten

41,7%

5.442

1.623

2006 Delta Expo Beheer BV 1) Waterbus BV



3.819

4.920

104

34,5%



(553)

5.580

213

REISinformatiegroep BV 1) 2)

32,8%



5.297

10.450

652

Fast Ferry BV 1)

31,0%

217

1.694

(1.477)

TransLink Systems BV 1) 4)

20,0%

48.885

34.980

13.905

1) 2)

Bedrijfsvervoer Limburg BV 2)



(90)

10.202

(10.400)

35.000

25,0%

Advanced Netherlands Transport BV 2)

20,0%

CV Twente Stadion 2)

10,0%

2005 Delta Expo Beheer BV 3)

41,7%

6.798

3.082

3.716

4.934

(12)

257

Waterbus BV 3)

34,5%

12.479

13.245

(766)

5.099

273

1.132

REISinformatiegroep BV 3)

32,8%

6.883

1.538

5.345

11.364

1.345

274

Fast Ferry BV 3)

31,0%

389

1.776

(1.387)

-

(170)

-

TransLink Systems BV



20,0%

4.422

4.398

24

4.585

(2.895)

5.258

TransLink Systems CV 3) 4)

20,0%

37.344

35.157

2.187

-

(15.774)

6.050

25,0%

181

181

-

2.208

5

-

3) 4)

Bedrijfsvervoer Limburg BV 3)

Advanced Netherlands Transport BV 3)

20,0%

89

81

8

20

(11)

-

CV Twente Stadion 3)

10,0%

12.608

16.068

(3.460)

100

(391)

-

1)

De informatie over 2006 is gebaseerd op voorlopige cijfers.

2)

De informatie is nog niet of slechts gedeeltelijk beschikbaar.

3)

De informatie over 2005 is gebaseerd op definitieve cijfers en kan daarom afwijken van de informatie zoals deze opgenomen is in de jaarrekening van 2005.

4)

TransLink Systems BV en TransLink Systems CV zijn per 1 januari 2006 via een juridische fusie samengevoegd tot één entiteit.



103 7.5.14.3  Belangen in joint ventures Het totaalbedrag van activa, verplichtingen, opbrengsten en winst of verlies van de joint ventures zijn per 31 december als volgt (op basis van 100%):

Niet in de

balans opge

Aandeel



Verplicht-

Eigen

Op-

Winst / nomen ver-

ingen vermogen brengsten

verlies (-) plichtingen

Connexxion

Activa

50,0%

1.867

598

1.269

2.615

(130)

33,3%

21.336

15.600

5.736

57.160

1.830

Schiphol Travel Taxi BV

50,0%

347

361

(14)

4.782



EESV De Lijn - VSN 2)

50,0%

2006 Arke/TAD BV 1) CVV Haaglanden BV

3) 5)



Syntus BV 1) 1)

50,0%

2005 Arke/TAD BV 3)

50,0%

1.099

(297)

1.396

3.512

88

-

CVV Haaglanden BV 3) 5)

50,0%

447

190

257

-

5

-

Syntus BV 3)

33,3%

22.784

18.673

4.111

54.695

1.939

40.609

Schiphol Travel Taxi BV 3)

50,0%

228

242

(14)

5.552

-

-

EESV De Lijn - VSN

50,0%

2)

1)

De informatie over 2006 is gebaseerd op voorlopige cijfers.

2)

De informatie is nog niet beschikbaar.

3)

De informatie over 2005 is gebaseerd op definitieve cijfers en kan daarom afwijken van de informatie zoals deze opgenomen is in de jaarrekening van 2005.

5)

Deze onderneming is in 2006 geliquideerd.



104

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

7.5.15  Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen De verantwoorde uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen zijn aan de navolgende posten toe te rekenen:

2006

2005



Uitgestelde

Uitgestelde

Uitgestelde

Uitgestelde



belasting-

belasting-

belasting-

belasting-



vorderingen

verplichtingen

vorderingen

verplichtingen

9.735

13.142

Materiële vaste activa Voorzieningen Compensabele verliezen Overig

7.944

17.248

2.892

-

6.980

142

29.579

-

20.186

-

1.335

515

7.724

842

41.750

17.763

44.625

14.126

Totaal uitgestelde belastingen

De per saldo uitgestelde belastingvordering heeft een verwachte looptijd van circa 5 jaar. In 2007 zal naar verwachting circa 20% van de per saldo uitgestelde belastingvordering gerealiseerd worden. De post overige uitgestelde belastingvorderingen heeft in 2006 voornamelijk betrekking op de afgeleide financiële instrumenten.

105 7.5.15.1 Overzicht van de mutaties in tijdelijke belastingverschillen gedurende het jaar Gedurende het jaar hebben de volgende mutaties in de tijdelijke belastingverschillen plaatsgevonden:

Stand per

Opgenomen

Opgenomen in

Stand per



1 januari 2005

in resultaat

het groepsvermogen

31 december 2005

Materiële vaste activa

731

(4.138)

-

(3.407)

Voorzieningen

11.824

(4.986)

-

6.838

Compensabele verliezen

16.270

3.916

-

20.186

6.988

2

(108)

6.882

35.813

(5.206)

(108)

30.499

Overig Totaal uitgestelde belastingen





Stand per

Opgenomen

Opgenomen in

Stand per



1 januari 2006

in resultaat

het groepsvermogen

31 december 2006

Materiële vaste activa Voorzieningen Compensabele verliezen Overig

(3.407)

(5.897)

-

(9.304)

6.838

(3.946)

-

2.892

20.186

9.393

-

29.579

6.882

(7.170)

1.108

820

Totaal uitgestelde belastingen

30.499

(7.620)

1.108

23.987

106

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.16  Voorraden



2006

2005

Onderdelen

7.411

8.892

Overige voorraden

2.011

3.617

Totaal voorraden

9.422

12.509

Connexxion Holding NV heeft de voorraden in 2006 voor een bedrag van € 0,1 miljoen (2005: € 2,2 miljoen) afgewaardeerd naar directe opbrengstwaarde. Het totaalbedrag van de voorraden die gewaardeerd zijn tegen directe opbrengstwaarde bedraagt ultimo 2006 € 6,8 miljoen (2005: € 8,9 miljoen). Als gevolg van een verbetering van de methodiek om incourante voorraden te beoordelen, heeft er een terugneming van de afwaardering van de voorraden plaatsgevonden tot directe opbrengstwaarde voor een bedrag van € 0,4 miljoen (2005: € 0,0 miljoen). Evenals in het voorafgaande boekjaar zijn er geen voorraden verpand als zekerheid voor verplichtingen.

7.5.17  Debiteuren en overige vorderingen

Toelichting



2006

2005

Handelsdebiteuren

49.469

48.741

Nog te ontvangen gelden openbaar vervoer

17.985

14.159

7.5.13.1

1.078

2.096

Vorderingen op geassocieerde deelnemingen en joint ventures

35

163

Aflossingen op langlopende vorderingen in het komende jaar

Afgeleide financiële instrumenten

180

359

Omzetbelasting

2.930

6.532

Loonbelastingen en premies sociale verzekeringen

304

873

Overlopende activa

19.275

10.094

Overige vorderingen

4.646



8.347

95.902

91.364

Totaal debiteuren en overige vorderingen

107 7.5.18  Voor verkoop aangehouden activa

2006

2005

Materiële vaste activa

5.119

29.679

Financiële instrumenten

7.239

7.300

Totaal voor verkoop aangehouden activa

12.358

36.979

De materiële vaste activa, welke aangehouden worden om te verkopen, bestaan voornamelijk uit panden. De voor verkoop aangehouden materiële vaste activa zullen naar verwachting binnen 1 jaar worden verkocht. De financiële instrumenten betreffen obligaties, die voor verkoop worden aangehouden. Hierop zijn in 2006 uitsluitend ongerealiseerde resultaten van negatief € 0,1 miljoen behaald, die rechtstreeks in het groepsvermogen zijn verwerkt (2005: negatief € 0,4 miljoen).

7.5.19  Geldmiddelen en kasequivalenten

2006

2005

Kas- en banktegoeden

60.868

67.008

Deposito's

-

10.000

Totaal geldmiddelen en kasequivalenten

60.868

De geldmiddelen en kasequivalenten staan ter vrije beschikking van de vennootschap. De effectieve rentevoet op deposito's bedroeg in 2006 2,6% (2005: 2,0%). De deposito's hadden een gemiddelde looptijd van 1,4 dagen (2005: 2,3 dagen).

77.008

108

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.20  Eigen vermogen



2005

Ongerealiseerde Wettelijke en waardemutaties

overige niet



Aandelen

financiële

uitkeerbare



kapitaal

instrumenten

reserves

Ingehouden winsten Totaal

Boekwaarde per 1 januari 2005 79.553 (413) 4.033 117.104 200.277 Ongerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten

-

366

-

-

366

Resultaten welke niet opgenomen zijn in de winst-en-verliesrekening - 366 - - 366 Resultaat over de periode

-

-

16.784

16.784

-

413

-

-

413

-

-

(2.040)

2.040

-

-

Gerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten Ontvangen dividend geassocieerde deelnemingen en joint ventures

Dotaties aan wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves

-

-

2.194

(2.194)

-

Dividenduitkering aan aandeelhouder

-

-

-

(7.199)

(7.199)

Boekwaarde per 31 december 2005 79.553 366 4.187 126.535 210.641

109

2006

Ongerealiseerde Wettelijke en waardemutaties

overige niet



Aandelen

financiële

uitkeerbare



kapitaal

instrumenten

reserves

Ingehouden winsten Totaal

Boekwaarde per 1 januari 2006 79.553 366 4.187 126.535

210.641

Ongerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten

-

(3.219)

-

-

(3.219)

Resultaten welke niet opgenomen zijn in de winst-en-verliesrekening

-

(3.219)

-

-

(3.219)

Resultaat over de periode

-

-

-

14.580

14.580

Gerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten

-

578

-

-

578

Ontvangen dividend geassocieerde deelnemingen en joint ventures

-

-

(298)

298

-

Dotaties aan wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves

-

-

2.954

(2.954)

-

Dividenduitkering aan aandeelhouder

-

-

-

(6.750)

(6.750)



Boekwaarde per 31 december 2006

79.553 (2.275) 6.843 131.709



215.830

110

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.20.1  Maatschappelijk kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van Connexxion Holding NV bedraagt € 350.000.000 verdeeld in 350.000 gewone aandelen

met een nominale waarde van € 1.000 per aandeel. Alle aandelen luiden op naam en aandeelbewijzen worden niet uitgegeven. Het maatschappelijk kapitaal is zowel in waarde als in aantal gedurende het boekjaar (en het voorafgaande boekjaar) niet gewijzigd. 7.5.20.2  Geplaatst kapitaal Het geplaatst kapitaal bedraagt € 79.553.000 verdeeld in 79.553 gewone aandelen met een nominale waarde van € 1.000 per aandeel. Het geplaatst kapitaal is volledig volgestort. Het geplaatst kapitaal is zowel in waarde als in aantal gedurende het boekjaar (en het voorafgaande boekjaar) niet gewijzigd. 7.5.20.3  Ongerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten De ongerealiseerde resultaten met betrekking tot financiële instrumenten bedraagt ultimo 2006 negatief € 2,3 miljoen (2005: € 0,4 miljoen). 7.5.20.4  Wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves De wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves hebben betrekking op niet uitgekeerde winsten van geassocieerde deelnemingen en joint ventures en het gebonden vermogen van de Ambulancedienst conform de richtlijnen College Tarieven Gezondheidszorg. Het gebonden vermogen van de Ambulancedienst bedraagt ultimo 2006 € 3,3 miljoen (2005: € 2,7 miljoen). Het verloop van de post wettelijke en overige niet uitkeerbare reserves is opgenomen in het geconsolideerd overzicht van de mutaties in het eigen vermogen. 7.5.20.5  Ingehouden winsten De Raad van Bestuur stelt met betrekking tot het financiële jaar een dividend voor van in totaal € 5.800.000 dat in 2007 zal worden uitbetaald. Een gedeelte van de ingehouden winsten dient ten goede te komen aan het openbaar vervoer. Omdat het dividendvoorstel op balansdatum nog niet is goedgekeurd is in de balans geen verplichting opgenomen. Het verloop van de post ingehouden winsten is opgenomen in het geconsolideerd overzicht van de mutaties in het eigen vermogen.

7.5.21  Minderheidsbelangen



2006

2005



11.484

9.931

Ongerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten

(10)

(60)

(10)

(60)

Resultaat over de periode

1.109

2.190

Dividenduitkering aan aandeelhouder

(431)



(577)

12.152

11.484

Boekwaarde per 1 januari Resultaten welke niet opgenomen zijn in de winst-en-verliesrekening

Boekwaarde per 31 december

Het minderheidsbelang betreft het aandeel dat derden houden in Hermes Groep NV. De ongerealiseerde resultaten met betrekking tot financiële instrumenten bedragen ultimo 2006 € 0,0 miljoen (2005: negatief € 0,1 miljoen).

111 7.5.22  Rentedragende verplichtingen



2006

2005

Langlopende rentedragende verplichtingen Financiële leaseverplichtingen

64.236

76.956

Leningen bij financiële instellingen

71.606

61.247

Totaal langlopende rentedragende verplichtingen

135.842

138.203

Aflossingen op rentedragende verplichtingen in het komende jaar Financiële leaseverplichtingen

12.652

14.662

Leningen bij financiële instellingen

13.749

13.749

Totaal aflossingen op rentedragende verplichtingen in het komende jaar

26.401

28.411

Totaal rentedragende verplichtingen

162.243

166.614

De aflossingen op rentedragende verplichtingen worden verantwoord onder de post crediteuren en overige verplichtingen (zie paragraaf 7.5.26).

2006

2005

Stand per 1 januari

166.614

77.440

Verstrekte leningen

44.241

114.106

Aflossingen

(48.604)

(24.906)

Effect van amortisatie

(8)

(26)

Stand per 31 december

162.243

166.614



Anticiperend op haar groeiambitie, de aanbestedingen in de komende jaren en de daarmee samenhangende investeringen heeft Connexxion haar kredietfaciliteit verruimd. De onbenutte financieringsfaciliteit bedraagt op 31 december 2006 € 230 miljoen (2005: € 40 miljoen). Met kredietinstellingen zijn diverse ratio’s overeengekomen ten aanzien van de solvabiliteit, de rentedekkingsverhouding en de mate waarin de onderneming haar rentedragende verplichtingen kan terugbetalen. Connexxion voldoet aan alle ratio-eisen zoals door de diverse banken gesteld zijn. 7.5.22.1  Verstrekte zekerheden ten aanzien van rentedragende verplichtingen Connexxion heeft materiële vaste activa met een boekwaarde van € 215,2 miljoen (2005: € 113,2 miljoen) als zekerheid verstrekt ten aanzien van de rentedragende verplichtingen (zie paragraaf 7.5.11.3).

112

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.22.2  Specificatie van rentedragende verplichtingen naar looptijd en rentepercentage



Totaal



Rentepercentage < 1 jaar 1 - 5 jaar > 5 jaar

2006

2005

tot 6 van 6 tot 8

26.090

82.943

52.899

161.932

165.737

311

-

-

311

877

162.243

166.614

Totaal 26.401 82.943 52.899



7.5.22.3  Financiële leaseverplichtingen Connexxion Holding NV is financiële leaseverplichtingen aangegaan ten behoeve van het rollend materieel. Nominale en contante waarde leasebetalingen De nominale en contante waarde van de leasebetalingen van de financiële leaseverplichting kunnen als volgt worden gespecificeerd: Nominale

2006 Contante waarde

2005

Nominale Contante waarde

leasebetalingen leasebetalingen leasebetalingen leasebetalingen

< 1 jaar

15.905

12.652

18.795

14.662

1 - 5 jaar

62.742

55.445

59.947

50.629

> 5 jaar

9.013

8.791

27.858

26.327



Totaal nominale  leasebetalingen

87.660 106.600

Effect van discontering

10.772

14.982

Totaal contante waarde  leasebetalingen

76.888

76.888 91.618 91.618



Ten aanzien van de financiële leaseverplichtingen zijn de volgende voorwaarden gesteld: Connexxion is verplicht het object in goede staat te onderhouden en te verzekeren en het gebruik van het object is alleen toegestaan door Connexxion. Het eigendom van het object gaat pas over naar Connexxion na betaling van de laatste termijn en de overdrachtsprijs. De leaseovereenkomst wordt alleen ontbonden door het teniet gaan van het object of door faillissement van Connexxion. Connexxion heeft geen voorwaardelijke leasebetalingen als last opgenomen in de winst-en-verliesrekening. Er zijn geen beperkingen in de leaseovereenkomst opgelegd. De boekwaarde van het rollend materieel welke gefinancierd is door middel van financiële lease bedraagt per 31 december 2006 € 68,3 miljoen (2005: € 87,6 miljoen).

113 7.5.23  Voorzieningen



Reclassifi-





catie voor



Effect van



Boek- acquisities waarde 01-01-2005

Dotaties

van acti-

Onttrek-

viteiten

kingen

Vrijvallen

verkoop

Effect van

aange-

Boek-

amorti-

houden

waarde

satie

passiva 31-12-2005

Langetermijnpersoneelsbeloningen

22.862

2.176

Lopende schades

17.595

Milieu

14.492 8.050

Reorganisatie

(2.924)

(574)

-

20.632

-

(908)

6.066

-

(5.656)

(534)

(264)

-

17.207

472

-

(468)

(3.401)

1.685

(2.627)

10.153

15.290

-

(7.000)

(545)

239

-

16.034

Risico's uit claims, geschillen en 6.908

3.500

-

(586)

(2.006)

(176)

-

7.640

contracten

4.403

-

-

-

(4.498)

95

-

-

Overig

1.301

145

-

(100)

(1.223)

(39)

-

84

rechtsgedingen Verlieslatende

Totaal voorzieningen

75.611

27.649

-

(14.718)

(15.131)

966

(2.627)

71.750





Reclassifi-







catie voor



Effect van



Boek- acquisities waarde 01-01-2006

Dotaties

van acti- viteiten

Onttrek- kingen

Vrijvallen

verkoop

Effect van

aange-

Boek-

amorti-

houden

waarde

satie

passiva 31-12-2006

Langetermijnpersoneelsbeloningen

20.632

4.642

164

(785)

(6.582)

226

-

18.297

Lopende schades

17.207

7.608

-

(8.274)

(2.150)

306

-

14.697

Milieu

10.153

329

-

(1.126)

(1.899)

1.258

(2.929)

5.786

Reorganisatie

16.034

5.473

-

(12.974)

(2.836)

328

-

6.025

Risico's uit claims, geschillen en rechtsgedingen Overig

7.640

5.649

-

(203)

-

-

-

13.086

84

2.351

-

1

-

(114)

-

2.322

Totaal voorzieningen

71.750

26.052

164

(23.361)

(13.467)

2.004

(2.929)

60.213

114

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.23.1  Specificatie van voorzieningen naar looptijd



2006

2005

Looptijd:

< 1 jaar

> 1 jaar

< 1 jaar

> 1 jaar

16.410

1.953

18.679

Langetermijnpersoneelsbeloningen

1.887

Lopende schades

5.338

9.359

6.736

10.471

Milieu

1.302

4.484

2.454

7.699

Reorganisatie

5.152

873

14.002

2.032

Risico's uit claims, geschillen en rechtsgedingen

12.104

982



6.750

890

Overig

1.625

697



9

75

31.904

39.846

Totaal voorzieningen



27.408

32.805

Voor een algemene beschrijving van bovenstaande voorzieningen wordt verwezen naar de grondslagen (zie paragraaf 7.5.7.12). 7.5.23.2  Langetermijnpersoneelsbeloningen De voorziening langetermijnpersoneelsbeloningen is bestemd voor uitkeringen in het kader van langdurig zieke werknemers, toekomstige jubileumuitkeringen, voor eindedienstuitkeringen en voorzieningen voor functioneel leeftijdsontslag. Bij de berekening van toekomstige jubileumuitkeringen, voorzieningen voor eindedienstuitkeringen voor een bepaalde groep werknemers en voorzieningen voor functioneel leeftijdsontslag, eveneens voor een bepaalde groep werknemers, is rekening gehouden met een loontrend van 2,5% (2005: 2,5%) en zijn per leeftijdscategorie de invaliditeits-, ontslag-, en promotiekansen bepaald. Daarnaast zijn de overlevingskansen gebaseerd op de Pensioentafel 2006 zonder leeftijdsterugtellingen (2005: sterftetafel GBM/V 1995-2000 met een leeftijdsterugtelling van drie jaren voor mannen en een jaar voor vrouwen). De invalideringskansen zijn gebaseerd op het rapport van het Verbond van Verzekeraars, gebaseerd op het model kosten van de dekking Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten, september 2005 (2005: WAO-collectief 1993). Voorziening langdurig zieken De voorziening voor langdurig zieken is bepaald op basis van de inschatting dat werknemers langdurig ziek zijn en een volledige loondoorbetaling ontvangen in het eerste en tweede ziektejaar tegen inlevering van maximaal drie verlofdagen per kalenderjaar. De effectieve marktrente van hoogwaardige marktobligaties met een AAA-notering is als disconteringsvoet gehanteerd. Voorziening toekomstige jubileumuitkeringen De voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen is bepaald op basis van de inschatting dat de rechthebbende medewerker een 25-jarig en of 40-jarig dienstverband bereikt en als gevolg hiervan een jubilieumuitkering ontvangt. De effectieve marktrente van hoogwaardige marktobligaties met een AAA-notering is als disconteringsvoet gehanteerd. Ter dekking van excassokosten is in de voorziening een opslag van 2% opgenomen.

115 Voorziening eindedienstuitkering De voorziening eindedienstuitkering heeft betrekking op medewerkers van de Hermes Groep NV en voormalig VSL-werknemers, welke in dienst getreden zijn voor 1 januari 1977. Deze medewerkers hebben bij het bereiken van de pensioen- of VUT gerechtige leeftijd recht op een uitkering van 20% van het weekloon per voldienstjaar met een maximum van 30 voldienstjaren. De effectieve marktrente van hoogwaardige marktobligaties met een AAA-notering is als disconteringsvoet gehanteerd. Ter dekking van excassokosten is in de voorziening een opslag van 2% opgenomen. Voorziening Functioneel Leeftijdsontslag De voormalig ambtenaar die functioneel leeftijdsontslag heeft gekregen, ontvangt een FLO-uitkering van Connexxion tot aan zijn 65ste verjaardag. Een eventuele Flexibele Pensioen Uitkering (FPU) wordt hierop in mindering gebracht. Voor alle werknemers geldt een ingangsdatum van de FPU van 62 jaar en 3 maanden. Werknemers geboren na 1 januari 1950 zijn in de berekening van de voorziening functioneel leeftijdsontslag buiten beschouwing gelaten, aangezien voor deze groep geldt dat de FLO-regeling niet meer fiscaal gefaciliteerd is en naar verwachting van het management niet voortgezet zal worden. De hoogte van de FLO-uitkering is voor alle werknemers 80% van het salaris vermeerderd met 0,5% van het salaris maal het aantal dienstjaren boven de 30 dienstjaren, verminderd met de FPU. De effectieve marktrente van hoogwaardige marktobligaties met een AAA-notering is als disconteringsvoet gehanteerd. 7.5.23.3  Lopende schades De voorziening muteert indien zich een ontwikkeling in het letseldossier voordoet, een uitkering is gedaan, dan wel het dossier gesloten is. Als disconteringsvoet wordt een percentage gebruikt waarin het risico is weerspiegeld van de onderliggende verplichting. 7.5.23.4  Milieu De hoogte van de milieuvoorziening wordt bepaald aan de hand van schattingen van de uitgaven inzake het opruimen van Connexxion bekend zijnde milieuverontreinigingen door externe specialisten, waarbij het aannemelijk is dat deze verontreinigingen door Connexxion zijn veroorzaakt. Omdat de exacte planning van de opruimingswerkzaamheden onzeker is, heeft Connexxion een schatting gemaakt van de uitgaven in de tijd. Als disconteringsvoet wordt een percentage gebruikt waarin het risico is weerspiegeld van de onderliggende verplichting. 7.5.23.5  Reorganisatie De organisatie-aanpassingen zullen grotendeels naar verwachting in de loop van 2007 afgerond zijn. Als disconteringsvoet wordt een percentage gebruikt waarin het risico is weerspiegeld van de onderliggende verplichting. Het bedrag van de reorganisatievoorziening welke niet geaccepteerd is door de werknemer(s) van de Groep bedraagt per 31 december 2006 € 0,0 miljoen (2005: € 0,2 miljoen). 7.5.23.6  Risico's uit claims, geschillen en rechtsgedingen De voorziening voor risico's uit claims, geschillen en rechtsgedingen wordt getroffen indien het management verwacht dat deze voor Connexxion leiden tot een uitstroom van geldmiddelen. Als disconteringsvoet wordt een percentage gebruikt waarin het risico is weerspiegeld van de onderliggende verplichting.

116

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.23.7  Verlieslatende contracten Voorzieningen voor verlieslatende contracten worden getroffen nadat de bijbehorende direkt toerekenbare materiële

vaste activa zijn afgewaardeerd naar nul. De voorziening voor structureel verlieslatende contracten heeft betrekking op openbaarvervoercontracten die naar inschatting van het management gedurende de resterende looptijd van de betreffende concessie (het contract) verlieslatend zijn voor Connexxion en waarvan de bijbehorende direct toerekenbare materiële vaste activa zijn afgewaardeerd naar de restwaarde. Bij deze inschatting vergelijkt Connexxion de kosten van het contract met de verwachte economische voordelen daarvan. De kosten die kunnen worden vermeden door toekomstig handelen worden niet in de inschatting betrokken en tevens worden alleen kosten die direct kunnen worden toegerekend meegenomen in de bepaling van de kosten. Als disconteringsvoet wordt een percentage gebruikt waarin het risico is weerspiegeld van de onderliggende verplichting.

7.5.24  Overige verplichtingen De post overige langlopende verplichtingen betreft afgeleide financiële instrumenten.

7.5.25  Pensioenen Connexxion is aangesloten bij diverse bedrijfstakpensioenfondsen waaronder de Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer (SPOV), het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP), Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Beroepsvervoer over de weg, het Pensioenfonds Metaal en Techniek en het Spoorwegpensioenfonds. Alle fondsen kennen hun eigen voorwaarden. Alle genoemde fondsen hebben met ingang van 2006 hun regeling op onderdelen gewijzigd; zo zijn de VUT- en pre-pensioenregelingen komen te vervallen afgezien van overgangsregelingen voor een beperkte leeftijdscategorie. Per 1 januari 2006 zijn zowel de SPOV als het ABP overgegaan van een eindloon- naar een middelloonstelsel. Vanaf die datum hanteren alle pensioenfondsen, waarbij Connexxion is aangesloten, het middelloonstelsel. Genoemde pensioenfondsen kennen hun eigen dekkingsgraad en grondslag zoals uit onderstaand schema blijkt:

Dekkingsgraad

Grondslag

Laatst bekende cijfers

140,0%

rekenrente (4,00%)

3e kwartaal 2006

133,0%

actuele marktrente

Ultimo 2006

Beroepvervoer over de weg

121,4%

rekenrente (4,00%)

3e kwartaal 2006

Pensioenfonds Metaal en Techniek

135,0%

actuele marktrente

Ultimo 2006

Spoorwegpensioenfonds

178,0%

actuele marktrente

Ultimo 2006

Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer  Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds Bedrijfstakpensioenfonds voor het

Connexxion verwacht niet dat bovenstaande dekkingsgraden op korte termijn implicaties zullen hebben voor de pensioenafdracht.

117 7.5.26  Crediteuren en overige verplichtingen



Toelichting

2006

2005

Crediteuren

43.702

49.216

Nog te betalen gelden openbaar vervoer

24.449



22.988



Aflossingen op rentedragende verplichtingen in het komende jaar

7.5.22

26.401

28.411

Afgeleide financiële instrumenten



2.395

1.156

Personeelskosten

26.694

32.665

Omzetbelasting

3.110

4.182



13.385

12.893

OV-fondsen

Loonbelastingen en premies sociale verzekeringen

12.923

14.493

Vooruitontvangen bedragen

28.218

20.542

Overlopende passiva

19.052

21.698

Overige verplichtingen

11.376

16.268

211.705

224.512

Totaal crediteuren en overige verplichtingen

7.5.27  Voor verkoop aangehouden passiva De voor verkoop aangehouden passiva hebben voor € 3,9 miljoen ( 2005: € 2,6 miljoen) betrekking op het kortlopende deel van de milieuvoorziening voor de panden die verkocht gaan worden.

118

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.28  Acquisitie van dochtermaatschappijen

Op 1 juli 2006 heeft Connexxion Holding NV alle aandelen in Garskamp Beheer BV, Garskamp Zorgvervoer BV, Garskamp Mobiel BV, Garskamp Technics BV en Garskamp Personenvervoer BV (tezamen te noemen Garskamp) overgenomen voor een bedrag van € 1,5 miljoen. Op 1 juli 2006 heeft Connexxion Holding NV alle aandelen in P.G.W. Janssen Holding BV (Speedwell) overgenomen voor een bedrag van één euro. Het management schat, dat als bovengenoemde overnames op 1 januari 2006 hadden plaatsgevonden, de geconsolideerde opbrengsten op € 890,7 miljoen, en het geconsolideerde resultaat over de periode op € 15,3 miljoen zou zijn uitgekomen. Het effect van bovenstaande acquisities op de activa en passiva van de Groep per overnamedatum is als volgt:

Toelichting

Boekwaarde

Aanpassingen naar

Opgenomen

voor overname

reële waarde

waarde bij overname

Activa Vaste activa Materiële vaste activa

7.5.11



1.243

307

1.550

Immateriële activa

7.5.12

6

1.433

1.439

Totaal vaste activa

1.249

1.740

2.989

Vlottende activa Voorraden

75

-

75

Winstbelastingvorderingen

108

-

108

Debiteuren en overige vorderingen

1.740

-

1.740

Geldmiddelen en kasequivalenten

184

-

184

Totaal vlottende activa

2.107

Totaal activa

3.356

-



2.107

1.740

5.096

119



Toelichting

Boekwaarde

Aanpassingen naar

Opgenomen

voor overname

reële waarde

waarde bij overname

Passiva Eigen vermogen

(764)

1.740

976

Langlopende verplichtingen Voorzieningen

7.5.23

164

-

164

Uitgestelde belastingverplichtingen

153

-

153

Totaal langlopende verplichtingen

317

-

317

Kortlopende verplichtingen Rekening-courantkredieten financiële instellingen

587

-

587

Crediteuren en overige verplichtingen

3.216

-

3.216

Totaal kortlopende verplichtingen

3.803

-

3.803

Totaal passiva

3.356

1.740

5.096

120

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Boekwaarden voor verwerving zijn op basis van de toepasselijke IFRSs direct voorafgaand aan de feitelijke acquisities bepaald. De op acquisitiedatum opgenomen waarde van de activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen betreft de

geschatte reële waarde. 7.5.28.1  Goodwill bij acquisitie Connexxion heeft voor de acquisitie van Garskamp en P.G.W. Janssen Holding BV € 0,5 miljoen aan goodwill betaald. Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:

P.G.W. Janssen

Garskamp

Holding BV

Totaal

Betaalde koopsom, voldaan in contanten

1.500

-

1.500

Minus: Netto activa tegen marktwaarde

(976)

-

(976)

Betaalde goodwill bij acquisitie

524

-

524

De naar aanleiding van de overname opgenomen goodwill is voornamelijk toe te rekenen aan de bij de aquisitie verkregen vervoerscontracten (zie paragraaf 7.5.12). 7.5.28.2  Netto-uitstroom van kasmiddelen De netto-uitstroom van kasmiddelen bedraagt € 1,3 miljoen en kan als volgt worden gespecificeerd:

P.G.W. Janssen

Garskamp

Holding BV

Totaal

Betaalde koopsom, voldaan in contanten

1.500

-

1.500

Minus: Verworven geldmiddelen en kasequivalenten

-

(184)

(184)

Netto-uitstroom van kasmiddelen

1.500

(184)

1.316

121 7.5.29  Niet in de balans opgenomen verplichtingen 7.5.29.1  Investeringsverplichtingen Connexxion is voor een bedrag van € 42,2 miljoen (2005: € 37,7 miljoen) verplichtingen aangegaan voor de aankoop van activa. De investeringsverplichtingen met betrekking tot rollend materieel hebben allen betrekking op 2007. De overige investeringen hebben voor circa de helft betrekking op 2007 en voor de andere helft op 2008 en betreffen investeringen inzake de OV-chipkaart. Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: 2006

2005

Rollend materieel

18,1

35,7

Overige investeringen

24,1

2,0

Totaal investeringsverplichtingen

42,2

37,7

(in miljoenen euro’s)



7.5.29.2  Operationele leaseverplichtingen Connexxion heeft operationele lease-overeenkomsten voor rollend materieel. Deze overeenkomsten hebben doorgaans een looptijd tussen de acht en tien jaar. Het totaal van de nominale leasebetalingen onder niet-opzegbare operationele leases bedraagt € 29,1 miljoen (2005: € 34,3 miljoen) en kan als volgt worden gespecificeerd: (in miljoenen euro’s)

2006

2005

< 1 jaar

9,7

8,5

1 - 5 jaar

19,4

24,5

> 5 jaar

-

1,3

29,1

34,3

Totaal operationele leaseverplichtingen In 2006 is € 8,1 miljoen (2005: € 7,8 miljoen) aan operationele leasekosten ten laste gebracht van de winst-en-verliesrekening.

122

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.29.3  Huurverplichtingen De toekomstige huurtermijnen van de met derden aangegane huurverplichtingen met betrekking tot onroerende zaken bedraagt € 56,5 miljoen (2005: € 28,4 miljoen). Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: 2006

2005

< 1 jaar

12,2

4,2

1 - 5 jaar

25,5

9,7

> 5 jaar

18,8

14,5

56,5

28,4

(in miljoenen euro’s)



Totaal huurverplichtingen

7.5.29.4  Erfpacht De erfpachtverplichtingen lopen af in de periode 2007 tot 2035. Het bedrag aan erfpachtverplichtingen met betrekking tot terreinen bedraagt € 1,2 miljoen (2005: € 11,4 miljoen) en kan als volgt worden gespecificeerd: 2006

2005

< 1 jaar

0,1

0,4

1 - 5 jaar

0,1

1,5

> 5 jaar

1,0

9,5

1,2

11,4

(in miljoenen euro’s)



Totaal erfpachtverplichtingen

7.5.29.5  Garanties en borgstellingen Per 31 december 2006 is door Connexxion Holding NV een bedrag van € 1,7 miljoen (2005: € 1,1 miljoen) aan garanties en borgstellingen verstrekt. Het bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: 2006

2005

< 1 jaar

1,5

-

1 - 5 jaar

0,2

0,9

> 5 jaar

-

0,2

1,7

1,1

(in miljoenen euro’s)



Totaal garanties en borgstellingen

123 7.5.30  Belangrijke schattingen Het management van Connexxion bespreekt met de Auditcommissie de ontwikkeling, de keuze en de wijze van opname van de voor de Groep van toepassing zijnde grondslagen en schattingen en de verwerking van deze grondslagen en schattingen. Aannames ten aanzien van de opbrengsten In het openbaar vervoer worden de reizigersopbrengsten uit hoofde van kaartverkopen en de studentenkaart OV voor het vierde kwartaal 2006 geschat. Deze schatting geschiedt op basis van een extrapolatie van historische gegevens van de van derden ontvangen informatie met betrekking tot de reizigersopbrengsten tot en met het derde kwartaal van 2006. Overheidssubsidies worden pas opgenomen indien met een redelijke mate van zekerheid kan worden gesteld dat aan de gestelde voorwaarden zal worden voldaan en de subsidies zullen worden ontvangen. In het verleden is gebleken dat afwijkingen van de gemaakte schattingen geen significante invloed op de opbrengsten van het voorafgaande jaar hebben gehad. De afwijking op de omzet die in het volgende jaar wordt opgenomen, werkt direct door in het resultaat. Aannames ten aanzien van voorzieningen De aannames ten aanzien van voorzieningen worden beschreven onder de voorzieningen (zie paragraaf 7.5.23).

7.5.31  Financiële risico's In het kader van de normale activiteiten, het verlenen van diensten op het gebied van openbaar en besloten personenvervoer en daaraan gerelateerde actviteiten, loopt Connexxion een aantal financiële risico's op korte en lange termijn. 7.5.31.1  Kredietrisico Het management van Connexxion heeft een kredietbeleid vastgesteld. Voor iedere tegenpartij, waaronder opdrachtgevers, wordt indien relevant een kredietwaardigheidsbeoordeling uitgevoerd en limieten vastgesteld. Deze limieten worden periodiek getoetst. Het kredietrisico van Connexxion is beperkt doordat meer dan 75% van de opbrengsten wordt gerealiseerd bij een (decentrale) overheid. Derivaten transacties worden uitsluitend afgesloten met financiële instellingen die een kredietwaardigheid hebben gelijk of hoger aan die van Connexxion. Daarnaast verlangt Connexxion altijd een verrekeningsovereenkomst met de tegenpartij. Tevens is de kredietwaardigheid van een dergelijke tegenpartij gelijk of hoger aan die van de Groep. 7.5.31.2  Renterisico Connexxion financiert haar activiteiten hoofdzakelijk met langlopende leningen welke alle een variabele rente kennen. Ultimo 2006 bedraagt de omvang van uitstaande opgenomen leningen € 85,4 miljoen (2005: € 75,0 miljoen). Voor het verloop van de rentedragende verplichtingen wordt verwezen naar paragraaf 7.5.22. De geldmiddelen en kasequivalenten, bestaande uit kas- en banktegoeden en deposito's, bedragen ultimo 2006 € 60,9 miljoen (2005: € 77,0 miljoen). Bij het beheer van het renterisico streeft Connexxion ernaar de invloed van korte termijnschommelingen op het resultaat te beperken. In 2007 zal Connexxion overgaan op renteswaps om het renterisico te beperken. Een rentestijging op 1 januari 2007 met 1% zou, uitgaande van een gelijkblijvende omvang van de financiering, betekenen dat het resultaat over 2006 met € 0,85 miljoen negatief wordt beïnvloed.

124

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.31.3  Prijsrisico Het beleid is erop gericht prijsrisico's welke voortvloeien uit de inkoop van dieselolie en electra ten behoeve van lopende

vervoersconcessies af te dekken, voorzover dit prijsrisico niet of onvoldoende wordt afgedekt door bepalingen uit het contract voor opbrengstindexaties. De reële waarde van de uitstaande posities bedraagt ultimo 2006 negatief € 1,4 miljoen (2005: € 0,8 miljoen). Connexxion verplicht zich door middel van deze contracten om per saldo het verschil tussen de vaste en variabele prijs af te rekenen met de tegenpartij. 7.5.31.4  Liquiditeitrisico Het beleid van Connexxion is om te allen tijde adequate toegang te hebben tot financiële middelen om aan haar verplichtingen te kunnen voldoen. In dit verband dient vermeld te worden dat in de overeenkomsten met financiële instellingen een 'change of control'-clausule is opgenomen. Dit betekent dat de financieringsovereenkomsten opzegbaar zijn indien er een belangrijke wijziging in de eigendomsverhouding plaatsvindt. De onbenutte financieringsfaciliteit bedraagt op 31 december 2006 € 230 miljoen (2005: € 40 miljoen). Daarnaast bedraagt de rentedekkingverhouding 4,8 (2005: 8,9). 7.5.31.5  Verzekeringsrisico Connexxion is verzekerd tegen een aantal risico's. De belangrijkste verzekeringsprogramma's lopen op het gebied van (bedrijfs-) aansprakelijkheid en bezittingen. Voor alle vanuit de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen vereiste verzekeringen is een adequate dekking afgesloten. Daarnaast zijn voor risico's voortvloeiende uit andere aansprakelijkheid dan voertuig gerelateerd en voor risico's van schade aan bezittingen de noodzakelijke verzekeringen afgesloten. Binnen Connexxion bestaat een schadepreventieprogramma dat zorgt voor een regelmatige monitoring van de verzekerde risico's. 7.5.31.6  Risico ten aanzien van loonbelasting en sociale verzekeringen Personeelskosten vormen een substantieel deel van de kosten van Connexxion. Een onderzoek van de fiscus naar de afdracht van loonbelasting en sociale verzekeringen kan materiële gevolgen hebben. Op dit moment is een loonbelastingonderzoek door de fiscus gaande, waarover nog geen definitieve overeenstemming is bereikt. 7.5.31.7  Valutarisico Connexxion loopt geen valutarisico, omdat nagenoeg alle transacties in euro's plaatsvinden. 7.5.31.8  Gerechtelijke procedures Connexxion heeft een voorziening voor risico's, geschillen en rechtsgedingen opgenomen. Op basis van momenteel voorhanden gegevens en juridische advies zoals dat is ingewonnen en gezien de bedragen waarvoor voorzieningen zijn getroffen, wordt verwacht dat de uitkomst van genoemde procedures geen wezenlijk nadelige gevolgen voor de financiële positie van de Groep zal hebben.

125 7.5.31.9  Verplichtingen ten behoeve van dochtermaatschappijen De vennootschap en haar dochtermaatschappijen, uitgezonderd Hermes Groep NV, vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. De vennootschap is uit dien hoofde op grond van de standaardvoorwaarden hoofdelijk aansprakelijk voor alle belastingverplichtingen van dochtermaatschappijen voor de periode dat zij deel uit maken van die fiscale eenheid. De lijst met vennootschappen waarvoor verklaringen van hoofdelijke aansprakelijkheid (zoals bedoeld in artikel 403, Titel 9, boek 2 BW) zijn afgegeven, ligt ter inzage bij de Kamer van Koophandel in Hilversum.

7.5.32  Overige opbrengsten Onder de overige opbrengsten worden de verkoopresultaten op activa verantwoord. Over 2006 bedragen de verkoopresultaten op activa € 21,7 miljoen (2005: € 8,6 miljoen).

7.5.33  Inkoopwaarde van de omzet

2006

2005

Inkoopwaarde van bedrijfswagens en onderdelen

(18.671)

(33.248)

Uitbesteed werk

(81.953)

(72.894)

Totaal inkoopwaarde van de omzet

(100.624)

(106.142)



2006

2005

Lonen en salarissen

(349.648)

(354.778)

Sociale lasten (excl. pensioenlasten)

(43.105)

(47.996)

Pensioenlasten

(49.533)

(50.179)

7.5.34  Personeelskosten

Ingehuurd personeel

(36.798)

(21.473)

Dotaties en vrijvallen reorganisatievoorzieningen

(659)

(15.103)

Overige personeelskosten

(22.151)

(18.650)

(501.894)

(508.179)

Totaal personeelskosten

126

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.34.1  Personeelsgegevens Het gemiddeld aantal werknemers van de Groep uitgedrukt in full time equivalents (fte) gedurende het verslagjaar bedroeg:



2006

2005

Directen

9.394

9.736

Indirect personeel

1.131

1.264

Totaal gemiddeld aantal werknemers (fte)

10.525

11.000

Het aantal werknemers van de Groep uitgedrukt in full time equivalents (fte) ultimo het verslagjaar bedroeg:

2006

2005

Totaal aantal werknemers (fte) ultimo

10.218

10.709



2006

2005

Afschrijvingen materiële vaste activa

(56.513)

(52.083)

Bijzondere waardeverminderingen materiële vaste activa

(1.499)

(4.713)

Bijzondere waardeverminderingen immateriële activa

(524)

-

Totaal afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

(58.536)

(56.796)

7.5.35  Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen



7.5.36  Overige kosten Onder de post overige kosten is in 2006 € 0,7 miljoen aan accountantskosten verantwoord (2005: € 0,9 miljoen). De vergoeding die voor bovengenoemde diensten wordt betaald, wordt periodiek geëvalueerd en is marktconform.

127 7.5.37  Aandeel in resultaat uit geassocieerde deelnemingen en joint ventures

2006

2005

Syntus BV

284

972

REISinformatiegroep BV

185

546

ETS Schiphol BV

-

467

TransLink Systems BV

(1.648)

-

Overige

(59)

596

Totaal resultaat geassocieerde deelnemingen en joint ventures

(1.238)

2.581

7.5.38  Winstbelastingen Aansluiting effectief belastingtarief In percentage

In duizenden euro's



2005

2006

2005

Winst voor belasting

22.952

27.598

Belasting volgens geldende tarieven vennootschapsbelasting

31,5%

(6.794)

(8.694)

Aanpassing waardering uitgestelde belastingvordering

2006



29,6% (12,5)%

-

2.865

-

Effect van deelnemingsvrijstelling

0,8%

(3,0)%

(179)

821

Verlaging belastingtarief

22,7%

2,4%

(5.220)

(674)

Vrijval investeringsbijdragen

-

-

1

-

Niet aftrekbare kosten

2,3%

0,1%

(535)

(34)

Afrekening voorgaande perioden

(11,3)%

0,2%

2.599

(43)

Totaal winstbelastingen

31,6%

31,2%

(7.263)

(8.624)



2006

2005

Hermes Groep NV

1.109

2.190

Totaal minderheidsbelang

1.109

2.190

7.5.39  Minderheidsbelang

128

7.5  Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7.5.40  Transacties met verbonden partijen Als verbonden partijen van de Groep zijn te onderscheiden de geassocieerde deelnemingen en joint ventures (zie paragraaf 7.5.4),

de bestuurders en commissarissen van Connexxion en de aandeelhouder. Alle transacties met verbonden partijen worden verricht tegen marktprijzen. De volgende transacties hebben plaatsgevonden met verbonden partijen: 

2006



Verkopen aan

Aankopen van

Bedragen

Bedragen

te vorderen van

verschuldigd aan

Naam verbonden partij Syntus BV

3.870

6.073

295

601

Arke/TAD BV

535

-

58

1

Schiphol Travel Taxi BV

4.782

-

-

-

Waterbus BV

451

-

1.389

-

REISinformatiegroep BV

1.620

912

124

-

EESV De Lijn-VSN

-

-

-

601

Bedrijfsvervoer Limburg BV

-

1.826

-

48

Overig

-

328

-

18



11.258

9.139

1.866

1.269



2005



Verkopen aan

Aankopen van

Bedragen

Bedragen

te vorderen van

verschuldigd aan

Naam verbonden partij Syntus BV

3.478

842

187

721

Arke/TAD BV

406

477

152

37

Schiphol Travel Taxi BV

255

-

-

-

Waterbus BV

178

(35)

1.423

-

REISinformatiegroep BV

1.845

1.372

182

1

EESV De Lijn-VSN

-

-

-

861

Bedrijfsvervoer Limburg BV

-

2.204

-

137

Overig

-

209

195

-



6.162

5.069

2.139

1.757

Met bestuurders en commissarissen van Connexxion en de aandeelhouder hebben geen transacties in het verslagjaar plaatsgevonden.

129 7.5.40.1  Bezoldiging en vergoeding van (voormalige) bestuurders en commissarissen Bezoldiging van de Raad van Bestuur De Bezoldigingscommissie van de Raad van Commissarissen heeft de variabele beloning van de leden van de Raad van Bestuur vastgesteld. Voorts heeft de Bezoldigingscommissie na ampele overweging besloten om het basissalaris voor 2006 niet te verhogen ten opzichte van 2005. De bezoldiging van de Raad van Bestuur bedraagt in 2006 € 1,47 miljoen (2005: € 1,46 miljoen). Het bedrag kan als volgt per individueel lid van de Raad van Bestuur worden gespecificeerd:

Salarissen

Korte termijn

Lange termijn



inclusief

variabele

variabele



sociale lasten

beloningen



beloningen

Pensioenlasten

2006

2005

2006

2005

2006

2005

2006

2005

Peter Kortenhorst, voorzitter

334

338

83

116

99

66

73

72

Rob van Holten, vice-voorzitter

301

306

74

100

88

59

66

60

Frank Janssen, CFO

241

225

59

75

-

-

52

40



876

869

216

291

187

125

191

172

Naam

In de post salarissen inclusief sociale lasten zijn naast het basissalaris eveneens overige periodieke vergoedingen opgenomen. Vergoeding aan de Raad van Commissarissen De vergoeding aan de Raad van Commissarissen bedraagt in 2006 € 0,20 miljoen (2005: € 0,17 miljoen). Het bedrag kan als volgt per individueel lid van de Raad van Commissarissen worden gespecificeerd:

Als lid





Raad van

Als lid

onkosten

Totaal

Totaal

Commissarissen commissies

vergoeding

2006

2005



Overige

Naam Klaas Westdijk, voorzitter

35

6

2

43

41

Rob Pieterse, vice-voorzitter

28

8

2

38

36

Jean den Hoed

28

3

2

33

30

Marius Jonkhart

23

3

1

27

26

Marike van Lier Lels

23

-

1

24

-

Willem Vermeend

23

6

1

30

26

Ruud Vreeman

-

-

-

-

10



160

26

9

195

169

De Raad van Commissarissen bestaat op 31 december 2006 uit de heren Westdijk, Pieterse, Den Hoed, Jonkhart, Vermeend en mevrouw Van Lier Lels.

130

7.6  Vennootschappelijke balans per 31 december 2006 Voor verwerking van de voorgestelde winstverdeling

Bedragen in duizenden euro's

Toelichting

2006

2005



Activa Vaste activa Financiële activa

7.9.2

41.784

384

Investeringen op basis van 'equity'-methode

7.9.3

151.669

142.641

Uitgestelde belastingvorderingen

25.879

12.792



219.332

155.817

7.9.4

41.382

59.552

Geldmiddelen en kasequivalenten

515

1.205

41.897

60.757

261.229

216.574

Totaal vaste activa



Debiteuren en overige vorderingen Totaal vlottende activa Totaal activa



131 Bedragen in duizenden euro's

Toelichting

2006

2005

7.9.5

215.830

210.641



Passiva Eigen vermogen Langlopende verplichtingen Rentedragende verplichtingen

7.9.6



-

Voorzieningen

7.9.7



40.000

1.006

1.418

Uitgestelde belastingverplichtingen

556

701

41.562

2.119

Totaal langlopende verplichtingen Kortlopende verplichtingen Voorzieningen

7.9.7

586

820

Crediteuren en overige verplichtingen

7.9.8

3.251

2.994

Totaal kortlopende verplichtingen

3.837

3.814

261.229

216.574

Totaal passiva

132

7.7  Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2006 Bedragen in duizenden euro's

2006

2005

162

39

Opbrengsten Bedrijfskosten Personeelskosten

(3.856)

(2.986)

Overige kosten rollend en varend materieel

701

-

Overige kosten

36

(280)

Totaal bedrijfskosten

(3.119)

(3.266)

(2.957)

(3.227)

Bedrijfsresultaat Financiële baten

1.844

1.153

Financiële lasten

(31)

-

Effect van amortisatie van activa en passiva

(54)

(93)

Financieringsresultaat

1.759

1.060

Aandeel in resultaat uit dochtermaatschappijen

15.768



18.269

(1.648)

-

12.922

16.102

Aandeel in resultaat uit geassocieerde deelnemingen en joint ventures Resultaat voor belasting Winstbelastingen

1.658



682

14.580

16.784

Resultaat over de periode

7.8  Vennootschappelijk overzicht van het totaalresultaat over 2006 Bedragen in duizenden euro's

2006

2005

14.580

16.784

(3.219)

366

Resultaat over de periode Rechtstreekse vermogensmutatie in het groepsvermogen: Aandeel in resultaat uit dochtermaatschappijen

Totaalresultaat



11.361

17.150

133 7.9  Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 7.9.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De vennootschappelijke financiële gegevens van Connexxion Holding NV zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Er is gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot een vereenvoudigde opstelling van de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening, conform artikel 402, Titel 9, Boek 2 van het Burgelijk Wetboek. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling De vennootschappelijke jaarrekening van Connexxion Holding NV, eindigend op 31 december 2006, is opgesteld volgens Titel 9 Boek 2 BW met toepassing van de optie om de waarderingsgrondslagen te hanteren die in de geconsolideerde jaarrekening zijn toegepast (artikel 362 lid 8). De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de 'equity'-methode, rekening houdend met eventuele bijzondere waardeverminderingen. Voor de grondslagen van de vennootschappelijke jaarrekening wordt verwezen naar de toelichting behorende bij de geconsolideerde jaarrekening. Het aandeel in het resultaat van dochtermaatschappijen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van Connexxion Holding in de resultaten van deze dochtermaatschappijen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen Connexxion Holding NV en haar dochtermaatschappijen en tussen dochtermaatschappijen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Fiscale eenheid Connexxion Holding NV is de moeder van de fiscale eenheid voor de vennootschaps- en omzetbelasting. De vennootschap is uit dien hoofde op grond van de standaardvoorwaarden hoofdelijk aansprakelijk voor alle belastingverplichtingen van de tot de fiscale eenheid behorende dochtermaatschappijen.

134

7.9  Vennootschappelijk overzicht van het totaalresultaat over 2006 7.9.2  Financiële activa



2006

2005

Vorderingen op dochtermaatschappijen

384

384

Vooruitbetaalde bedragen inzake acquisities

41.400

-

Totaal financiële activa

41.784

384

De vooruitbetaling inzake acquisities heeft betrekking op de overname van zowel GVU NV als Novio NV per 1 januari 2007.

7.9.3  Investeringen op basis van 'equity'-methode

Toelichting

2006

2005

Dochterondernemingen

7.9.3.1

Geassocieerde deelnemingen en joint ventures



149.007

142.631

2.662

10

Totaal investeringen o.b.v. 'equity' methode



151.669

142.641



7.9.3.1  Dochtermaatschappijen

2006

2005

Stand per 1 januari

142.631

133.194

Resultaat over verslagjaar

15.768

18.269

Rechtstreekse vermogensmutaties

(3.219)

366

Gerealiseerde waardemutaties financiële instrumenten

578

-

Ontvangen dividend

(6.751)

(9.198)

Stand per 31 december

149.007



142.631

135 7.9.3.2  Eigen vermogen en resultaat van dochtermaatschappijen Het eigen vermogen en het resultaat van de dochtermaatschappijen zijn per 31 december als volgt:

% van aandelenkapitaal

Boekwaarde

Resultaat



2006

2005

2006

2005

2006

2005

Dochtermaatschappijen Connexxion Nederland NV, Utrecht

100

100

97.239

106.128

(5.059)

3.278

Connexxion Vastgoed BV, Hilversum

100

100

45.609

30.562

16.217

8.336

Connexxion Facilitair Bedrijf BV, Hilversum

100

100

(9.577)

(7.198)

(2.379)

(1.936)

Connexxion Vloot BV, Hilversum

100

100

(38.413)

(37.129)

(1.284)

(2.543)

Hermes Groep NV, Weert

76,7

76,7

39.935

37.736

3.643

7.197

Overig

14.214

12.532

4.630

3.937

Totaal dochtermaatschappijen

149.007

142.631

15.768

18.269



7.9.4  Debiteuren en overige vorderingen

2006

2005

Handelsdebiteuren

5

8

Vorderingen op dochtermaatschappijen

40.915

59.542

Overige vorderingen en overlopende activa

462

2

Totaal debiteuren en overige vorderingen

41.382

59.552



7.9.5  Eigen Vermogen Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de geconsolideerde jaarrekening (zie paragraaf 7.5.20).

136

7.9  Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 7.9.6  Rentedragende verplichtingen



2006

2005

40.000

-

40.000

-

2006

2005

Stand per 1 januari

-

-

Verstrekte leningen

40.000

-

40.000

-

Langlopende rentedragende verplichtingen Leningen bij financiële instellingen Totaal langlopende rentedragende verplichtingen

Stand per 31 december

7.9.7  Voorzieningen



Boekwaarde

Onttrek-

01-01-2005

kingen



Effect van Boekwaarde

Vrijvallen amortisatie 31-12-2005

Lopende schades

2.316

(63)

-

(15)

2.238

Reorganisatie

206

(313)

-

107

-

-

92

2.238

Totaal voorzieningen

2.522

(376)





Boekwaarde 01-01-2006

Onttrek- kingen

Effect van Boekwaarde

Vrijvallen amortisatie 31-12-2006

Lopende schades

2.238

-

(701)

55

1.592

(701)

55

1.592

Totaal voorzieningen

2.238

-



137 7.9.7.1 Specificatie van voorzieningen naar looptijd

2006

2005

Looptijd:

< 1 jaar

> 1 jaar

< 1 jaar

> 1 jaar

1.006

820

1.418

1.006

820

1.418

Lopende schades

586

Totaal voorzieningen

586

De voorzieningen die een looptijd hebben korter dan een jaar zijn gerangschikt onder de kortlopende verplichtingen. Voor een beschrijving van bovenstaande voorzieningen wordt verwezen naar de grondslagen (zie paragraaf 7.5.7.12) en naar de toelichting op de voorzieningen in de geconsolideerde jaarrekening (zie paragraaf 7.5.23).

7.9.8  Crediteuren en overige verplichtingen

2006

2005

Crediteuren

-

15

Nog te betalen gelden openbaar vervoer

-

1.279

Verplichtingen aan dochtermaatschappijen

752

99

Personeelskosten

1.200

770

Overlopende passiva

1.029

673

Overige verplichtingen

270

158

3.251

2.994

Totaal crediteuren en overige verplichtingen

7.9.9  Niet in de balans opgenomen verplichtingen Ten aanzien van de niet in de balans opgenomen verplichtingen, waaronder gerechtelijke procedures en gebeurtenissen na balansdatum, wordt verwezen naar respectievelijk de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening en de overige gegevens. Hilversum, 15 februari 2007 Raad van Bestuur Connexxion Holding NV

P.J.Ph. Kortenhorst

R. van Holten drs. F.I.G. Janssen

voorzitter

vice-voorzitter CFO

138

8.  Overige gegevens

8.1 Accountantsverklaring

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van

Verklaring betreffende de jaarrekening

een oordeel over de jaarrekening op basis van

Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 77 tot

onze controle. Wij hebben onze controle verricht

en met pagina 137 opgenomen jaarrekening van

in overeenstemming met Nederlands recht.

Connexxion Holding NV te Utrecht gecontroleerd.

Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen

De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de

aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij

enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde

gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te

jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde

voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt

balans per 31 december 2006, winst-en-

verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van

verliesrekening, mutatieoverzicht eigen vermogen

materieel belang bevat.

en kasstroomoverzicht over 2006 alsmede uit een

Een controle omvat het uitvoeren van

overzicht van de belangrijkste grondslagen voor

werkzaamheden ter verkrijging van controle-

financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

informatie over de bedragen en de toelichtingen

De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de

in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren

enkelvoudige balans per 31 december 2006 en de

werkzaamheden is afhankelijk van de professionele

enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2006

oordeelsvorming van de accountant, waaronder

met de toelichting.

begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude

Verantwoordelijkheid van het bestuur

of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in

Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk

aanmerking het voor het opmaken van en getrouw

voor het opmaken van de jaarrekening die het

weergeven in de jaarrekening van vermogen en

vermogen en het resultaat getrouw dient weer te

resultaat relevante interne beheersingssysteem,

geven in overeenstemming met International Financial

teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken

Reporting Standards zoals aanvaard binnen de

van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven

Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor

omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel

het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming

hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van

met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid

het interne beheersingssysteem van de vennootschap.

omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in

Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie

stand houden van een intern beheersingssysteem

van de aanvaardbaarheid van de toegepaste

relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven

grondslagen voor financiële verslaggeving en van de

in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig

redelijkheid van schattingen die het bestuur van de

dat deze geen afwijkingen van materieel belang

entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het

als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen

algehele beeld van de jaarrekening.

en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen

financiële verslaggeving en het maken van schattingen

controle-informatie voldoende en geschikt is als basis

die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

voor ons oordeel.

139 Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening

8.2 Bestemming resultaat 2006

Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en

Statutaire regeling betreffende de verwerking van

de samenstelling van het vermogen van Connexxion

het resultaat

Holding NV per 31 december 2006 en van het resultaat

In artikel 10 van de statuten staat opgenomen dat

en de kasstromen over 2006 in overeenstemming

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de

met International Financial Reporting Standards zoals

bestemming van het resultaat bepaalt van Connexxion

aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9

Holding NV.

Boek 2 BW. Voorstel tot verwerking van de winst Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening

Voorgesteld wordt de winst over 2006 voor

Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening

€ 8.780.000 ten gunste te brengen van de overige

een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling

reserves en voor € 5.800.000 uit te keren aan de

van het vermogen van Connexxion Holding NV per

aandeelhouder.

31 december 2006 en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

8.3 Gebeurtenissen na balansdatum Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties

Op 1 januari 2007 heeft Connexxion GVU NV en Novio

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge

NV, de stadsvervoerders in Utrecht en Nijmegen, voor

artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het

respectievelijk € 29,0 miljoen en € 12,4 miljoen

jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen,

overgenomen. Door de overname van deze bedrijven

verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in

wordt Connexxion in de gelegenheid gesteld

artikel 2:391 lid 4 BW.

om de dienstverlening naar de reizigers in de concessiegebieden BRU/Utrecht en in het KAN-gebied

Utrecht, 15 februari 2007 KPMG ACCOUNTANTS NV J.C.M. van Rooijen RA

verder te verbeteren. Eind januari 2007 heeft Connexxion overeen­ stemming bereikt over de overname van de resterende 23,3 % aandelen van de Hermes Groep welke momenteel in handen zijn van de provincie Limburg en de 26 Limburgse gemeenten, verenigd in Gebaltram. Connexxion heeft hiervoor € 10,0 miljoen betaald.

140

9.  Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu

9.1  Scope Scope van deze rapportage zijn alle meerderheidsdeelnemingen van Connexxion Holding NV. Ten opzichte van vorig (milieu)verslag jaar is de scope uitgebreid met Hermes Groep. Indien van toepassing zijn de cijfers van voorgaande jaren met de werkelijke cijfers van Hermes Groep gecorrigeerd. Daar waar indexcijfers genoemd worden, is het jaar 2002 op 100 gesteld. Het jaar 2006 is het eerste jaar waarin de veiligheidcijfers gerapporteerd worden. Hierdoor zijn er geen vergelijkingen met de voorafgaande jaren te maken.

9.2  Managementsysteem In 2006 is Techno Service Nederland NEN-EN-ISO 14001: 2004 gecertificeerd. Hiermee zijn alle bedrijfsonderdelen van Connexxion gecertificeerd. Doelstelling is om in 2007 de nieuwe onderdelen GVU en Novio onder het certificaat te brengen. Connexxion Taxi Services is in juli 2006 als eerste Nederlandse taxionderneming gecertificeerd op basis van de norm OHSAS 18001. Doelstelling is om dit arbo- en veiligheidsmanagementsysteem over meerdere bedrijfsonderdelen in te voeren in 2007. Bij Connexxion Openbaar Vervoer is een veiligheidsmanagementsysteem opgezet ten behoeve van de railactiviteiten en is het veiligheidsattest gehaald. Audits Audits worden uitgevoerd met als doel de bedrijfsvoering te toetsen aan de intern gestelde eisen op basis van de ISO- en OHSAS-normen en de wetgeving. In april en november 2006 zijn externe milieu audits uitgevoerd door Lloyd’s Register bij Connexxion en in juli en december 2006 bij Hermes Groep. Algehele conclusie van Lloyd’s Register was: ‘Het milieumanagement wordt goed onderhouden en efficiënt toegepast. Aandacht is nodig voor het opzetten, afstemmen, oefenen en evalueren van noodplannen’. Er staan nog negentien verbeterpunten open. In juni en juli 2006 zijn door Kiwa externe audits uitgevoerd op basis van de norm OHSAS 18001. Geconcludeerd mag worden dat de externe audit voor de OHSAS 18001 geleid heeft tot verschillende nieuwe inzichten. Diverse actiepunten worden in 2007 uitgevoerd. De Inspectie Verkeer en Waterstaat heeft in 2006 twee audits afgenomen met betrekking tot het veiligheidsattest. Geconstateerde tekortkomingen zijn inmiddels weggewerkt en het veiligheidsattest is verleend. Ketenverantwoordelijkheid Connexxion verwacht ook van haar leveranciers een bijdrage in het realiseren van het veiligheids-, gezondheidsen milieubeleid. Belangrijke leveranciers worden opgenomen in het auditprogramma. Het aandeel uitbesteed vervoer bedroeg voor Connexxion Openbaar Vervoer 6,6 procent en bij Hermes Groep 4,6 procent van het aantal dienstregelinguren. Voor Connexxion Taxi Service bedroeg het aandeel uitbesteed vervoer 27,9 procent van de omzet.

141 9.3  Compliance Vergunningen Voor elke vestiging waar activiteiten worden gepleegd is een milieuvergunning dan wel een melding in het kader van een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) en / of een gebruiksvergunning noodzakelijk. Als gevolg van veranderingen in het dienstenaanbod van Connexxion is het aantal locaties toegenomen naar 123 (2005: 118). In onderstaande tabel is een overzicht van het aantal vergunningen opgenomen. Omschrijving

Aantal

Milieubeheervergunning (voor zwaardere categorie inrichting)

10

AMvB inrichtingen voor motorvoertuigen (voor lichtere categorie)

86

AMvB inrichtingen voor transportbedrijven (voor lichtere categorie)

21

AMvB verblijf gebouwen (m.n. voor kantoorlocaties)

4

Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (WVO)-vergunning 

9

Gebruiksvergunning (m.n. gericht op brandveiligheid) Totaal 

24 154

De WVO-vergunningen en gebruiksvergunningen zijn slechts verkregen voor die locaties waar dit, van overheidswege uit, wordt gevraagd. In Leiden, Hilversum en Arnhem zijn verzoeken bij het bevoegd gezag ingediend ter verruiming van de geluidsnormen. Hiertoe zijn akoestische onderzoeken uitgevoerd. Dit heeft in Leiden geleid tot een procedure bij de Raad van State afdeling Bestuursrechtspraak wegens bezwaren van een omwonende. De Raad van State heeft de gemeente en daarmee Connexxion in het gelijk gesteld en de vergunning onherroepelijk verklaard. Voor Hilversum en Arnhem is Connexxion nog in afwachting van de verruiming van de geluidsnormen. Inspecties Inspecties naar veiligheid, gezondheid en milieuaspecten zijn naar haar aard in zijn algemeenheid niet voorspelbaar en kunnen daarmee varieren in aantal van jaar tot jaar. Het aantal milieu-inspecties bedroeg in 2006 57 (2005: 46). Van de 57 gehouden inspecties zijn in 51 gevallen de daaruit voortvloeiende acties afgerond. In 6 gevallen worden de ingezette verbeteracties in 2007 afgerond. De toename in milieu-inspecties is terug te voeren op een strikter handhavingsbeleid in het algemeen en de gemeente Haarlem in het bijzonder, waarbij de zwaardere categorie inrichtingen (zoals die met aardgas) frequenter worden gecontroleerd. Sinds 2006 bevindt zich op onze locatie aan de Jan van Krimpenweg te Haarlem een aardgasvulstation. Deze locatie is in 2006 8 maal onderhevig geweest aan een inspectie. In 2 gevallen leidde dit tot een procesverbaal voor Connexxion wegens overtreding van de vergunningvoorschriften en het niet tijdig nemen van adequate maatregelen Voor deze procesverbalen is een schikking tot stand gekomen. In Hellevoetsluis (Carmar) is een dwangsom verbeurd verklaart wegens overtreding van de milieuvergunningvoorschriften en het niet tijdig nemen van maatregelen (opslag gevaarlijke stoffen, energiebesparingplan).

142

9.  Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu

In 2006 zijn er drie brandpreventiecontroles (twee in Leiden en één in Nieuwegein) gehouden door de brandweer (2005: acht). Drie OV-vestigingen hebben bezoek gehad van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. In twee gevallen heeft dit geleid tot een procesverbaal. De tekortkomingen behelsden voornamelijk documentatie en registratie van zaken zoals een melding- en maatregelenprocedure en gerichte voorlichting met betrekking tot de risico’s in het werk en de daarop gerichte maatregelen. Corrigerende maatregelen zijn inmiddels genomen. In 2006 was ‘Agressie en geweld in het Openbaar Vervoer’ een thema voor de Arbeidsinspectie. De inspectie heeft een onderzoek uitgevoerd en op basis hiervan een drietal verbeteringsacties opgelegd. Deze verbeteringen zijn inmiddels in gang gezet. Het oordeel over Hermes Groep was positief: binnen de onderneming wordt een beleid ten aanzien van agressie en geweld gevoerd en dit beleid wordt vertaald in concrete maatregelen om dit zo veel mogelijk te voorkomen. Overigens is de door reizigers waargenomen sociale veiligheid sterk verbeterd (zie paragraaf 9.5) In juli 2006 heeft de Arbeidsinspectie een aantal vestigingen geïnspecteerd. Op twee vestigingen werden tekortkomingen geconstateerd inzake de risico’s met betrekking tot het verrichten van chauffeursarbeid bij (extreme) klimaatomstandigheden. Op één vestiging zijn passende maatregelen genomen en is de geconstateerde overtreding opgeheven; op de andere vestiging vindt nog overleg plaats. Tevens heeft de Arbeidsinspectie geconstateerd dat er voor één remise geen verkeersregels waren vastgesteld. Ook hiervoor zijn passende maatregelen genomen en is de geconstateerde overtreding opgeheven. Bij Techno Service Nederland zijn zes inspecties uitgevoerd door de Arbeidsinspectie. Hierbij zijn diverse acties naar voren gekomen met betrekking tot het gebruik van gereedschappen. Eén inspectie heeft geleid tot stillegging van het werk met het betreffende gereedschap. Alle acties, voortvloeiend uit deze inspecties, zijn inmiddels afgewerkt. Eén ernstig ongeval bij Techno Service Nederland heeft geleid tot een boete door de Arbeidsinspectie. Inspecties Eenheid: aantal

2006

2005

2004

57

46

48

3

8

7

10

-

-

Inspectie Verkeer en Waterstaat

3

-

-

Proces-verbaal, bestuursdwang

6

-

-

Milieu-inspecties Brandpreventie-inspecties Arbeidsinspectie

Klachten Een milieuklacht ontstaat door het niet voldoen aan de normen en eisen uit de directe omgeving. Hierbij moet vooral gedacht worden aan geluids- en stankoverlast. Connexxion voert een actief beleid om milieuklachten te reduceren. Het aantal milieuklachten in 2006 daalde van 245 in 2005 naar 195 in 2006.

143 Milieuklachten Eenheid: aantal Totaal

2006

2005

2004

195

245

--

Figuur 17: oorzaken van milieuklachten (in procenten)

2006 Tram/trein 4% Aardgasbussen 2% Overlast als gevolg van onderhoud 5% Hoge snelheid 5% Overlast rijden door straat 5% Dumpen van afval 1% Draaiende motor bij halte 60%

Geluidsoverlast / parkeren 19%

2005 Overlast als gevolg van onderhoud 2%

Tram/trein 5%

Hoge snelheid 10%

Overlast rijden door straat 11% Draaiende motor bij halte 69% Geluidsoverlast / parkeren 3%

Draaiende motor bij een halte blijft de belangrijkste oorzaak van de klachten over het hele Connexxion gebied. In 2006 zijn gedragsinstructies vastgesteld binnen Connexxion. Deze instructies zijn in een aantal concessiegebieden geïmplementeerd binnen de chauffeursopleiding. In 2007 vindt complete implementatie plaats als onderdeel van een breder project. Het aantal klachten ten aanzien van het parkeren door taxi’s nam in 2006 toe.

144

9.  Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu

9.4  Ongevallen en incidenten Connexxion heeft ruim 13.000 medewerkers in dienst. In 2006 zijn 138 van onze medewerkers getroffen door een arbeidsongeval. In 63 procent van de arbeidsongevallen is de ernst van het letsel niet exact bekend. Van 6 procent van de gevallen is bekend dat het tot geen of gering letsel leidde. In 22 procent van de gevallen had het letsel verzuim als gevolg en in 9 procent van de meldingen was zelfs sprake van ernstige ongevallen. Connexxion neemt in de uitvoering van haar diensten deel aan het verkeer. Onlosmakelijk hieraan verbonden zijn ook de negatieve consequenties in de vorm van verkeersongevallen. De 9 procent ernstige ongevallen bij onze medewerkers zijn voornamelijk aan verkeersongevallen te wijten. Echter ook mishandeling van onze chauffeurs, een element van sociale veiligheid, komt helaas nog te vaak voor. Bij Techno Service Nederland is 1 ernstig ongeval te betreuren, waarbij een medewerker oogletsel opliep als gevolg van het losspringen van een spandraad. Dit ongeval is gemeld bij de Arbeidsinspectie. Afgezet tegen het aantal werknemers betekent dit dat in 2006 circa 1 procent van de Connexxion-medewerkers het slachtoffer is geworden van een arbeidsongeval. De ongevallencijfers worden per kwartaal gerapporteerd aan de Safety Board. Niet alleen onze medewerkers maar ook onze reizigers of andere verkeersdeelnemers zijn helaas betrokken geweest bij verkeersongevallen. Er zijn in 2006 220 ongevallen te betreuren waarbij reizigers of verkeersdeelnemers letsel hebben opgelopen. In 95 procent van de gevallen betrof het een gering letsel. In een tiental gevallen was er echter sprake van ernstig tot zelfs zwaar letsel. Helaas waren er in 2006 ook negen dodelijke verkeersongevallen te betreuren. In negen gevallen liepen reizigers letsel op als gevolg van bedieningsfouten (acceleratie, deurbediening, rolstoelen) door Connexxion bestuurders. Ongevallen Eenheid: aantal

Letselongeval publiek



Arbeidsongeval

(reizigers of



medewerkers

verkeersdeelnemers)

OV bus / tram

96

162

Taxi

14

53

Ambulancevervoer

2

0

Tours

2

5

Water

1

0

Werkplaats

23

0

Ondersteuning

0

0

Totaal

138

220

145 Milieucalamiteiten, -incidenten en ongewone constateringen waarbij bodemverontreiniging is of kan ontstaan hebben met name te maken met (diesel)olie lekkages van voertuigen. Milieu-incidenten worden voornamelijk (vijfennegentig procent) veroorzaakt door de openbaarsvervoeractiviteiten. Oorzaken zijn: vergeten tankdop, aanrijding, gesprongen leiding, kapotte carter. Trends hierin zijn echter niet goed te ontdekken. In de opstartfase van de aardgasvoertuigen is tweemaal een aardgaslekkage aan een voertuig geconstateerd. De voertuigen zijn gerepareerd door de leverancier. Bij de werkplaatsen hebben de opgetreden incidenten te maken met overvulling van automotive tanks. Milieu-incidenten Eenheid: aantal Totaal

2006

2005

2004

248

244

--

9.5  Sociale veiligheid Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft in het najaar van 2006 de jaarlijkse rapportages met betrekking tot sociale veiligheid gepresenteerd. De beleefde sociale veiligheid van het Connexxion personeel is in 2005 verder verbeterd. Connexxion personeel geeft gemiddeld een rapportcijfer 6,5 voor de sociale veiligheid in en rond het voertuig. Het cijfer is met 0,2 gestegen en is in overeenstemming met het landelijke beeld. De veiligheid tijdens de rit werd door reizigers voor 91 procent van de Connexxion-concessies boven het landelijk gemiddelde van 7,9 gewaardeerd. In 83 procent van de concessies was de veiligheid tijdens de rit gelijk aan of hoger dan 2005. Verder werd de veiligheid bij de halte voor 86 procent van de Connexxion-concessies gewaardeerd boven het landelijke gemiddelde van 7,6. Ook het aantal incidenten is in 2006 afgenomen. In 2006 hebben bestuurders van Connexxion 18 procent minder incidenten bij de Centrale Verkeersleiding gemeld dan in 2005.

146

9.  Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu

9.6  Gezondheid Het arbeidsverzuim bij Connexxion is licht gestegen. In 2006 bedroeg het verzuim 6,3 procent, tegenover 6,1 procent in 2005. Het verzuim onder het directe personeel bedroeg 6,7 procent (2005: 6,5 procent), en onder het indirecte personeel 3,0 procent (2005: 3,1 procent). Figuur 18: arbeidsverzuim (in procenten)

6,9

6,5

6,7

6,5

direct personeel

6,3

6,1

indirect personeel 3,6

2004

3,1

3,0

2005

2006

totaal

In 2004 en 2005 is binnen Hermes en Connexxion een programma uitgevoerd om het verzuim terug te dringen. Nadat in 2006 werd geconstateerd dat het verzuimpercentage opliep ten opzichte van 2005, is het verzuimprotocol in opzet en werking tegen het licht gehouden en opnieuw onder de aandacht gebracht van het management. Een groot gedeelte van het verzuim, circa twee-derdedeel, wordt veroorzaakt door langdurig verzuim.

9.7  Emissies, afvalwater en afvalstoffen Luchtemissies De directe CO2-emissie van de vervoeractiviteiten is in absolute omvang iets toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Dit is name het gevolg van de toename van de productie (aantal kilometers). CO2-emissie

Eenheid

2006

2005

2004

CO2-emissie

KTon

237

236

250

De luchtemissies als gevolg van voertuigactiviteiten (exclusief tram, trolley en trein) worden berekend op basis van emissienormen voor de diverse categorieën voertuigen. Connexxion maakt gebruik van de (nieuwe) ETCtestcyclus.

147 Ondanks de productietoename (kilometers) zijn de directe luchtemissies afgenomen, zoals die worden veroorzaakt door onze voertuigen. Dit is het gevolg van een schoner wagenpark en schonere brandstof (zwavelvrije diesel en aardgas). Diverse voertuigen zijn binnen het concern doorgeschoven of zijn afgestoten. Afgestoten voertuigen gaan elders (in het buitenland) een tweede levensfase in. Veertig procent van het OV-wagenpark is inmiddels voorzien van een CRT-filter of van motoren die voldoen aan de euro 4- of EEV-norm. Voor vier procent staat een CRT-filter in bestelling. Connexxion verwacht in 2007 nog meer CRT-filters voor bestaande voertuigen te kunnen bestellen. Bij Connexxion Taxi Services heeft de overname van Garskamp een ongunstig effect op de luchtemissies, als gevolg van de instroom van de relatief oudere voertuigen. Luchtemissies voertuigen

Eenheid



(2002=100)

2006

2005

2004

Productie in km

Index

94

93

97

Productie in liters

Index

82

80

85

Koolstofmonoxide (CO)

Index

48

55

67

Koolwaterstoffen (HC)

Index

50

56

71

Stikstofoxide (NOx)

Index

52

55

72

Deeltjes (PM)

Index

48

53

69

Zwaveldioxide (SO2)

Index

16

48

86

Indirecte emissies treden onder meer op bij de productie van brandstoffen, elektra en bussen. Afvalwater Afvalwater van Connexxion wordt eerst gezuiverd alvorens lozing plaatsvindt op de gemeenteriolering. Het afvalwater voldoet aan de vigerende lozingsnormen. Hierop wordt regelmatig gecontroleerd door overheidsinstanties. Afvalstoffen Afval bij Connexxion kan onderscheiden worden in restafval, papier en gevaarlijk afval. Restafval wordt verbrand, papier wordt gerecycled en gevaarlijk afval wordt verwerkt in speciale installaties. Dit geschiedt door erkende afvalverwerkers welke beschikken over de benodigde vergunningen. Het geproduceerde afval bij Connexxion is in 2006 met één procent afgenomen. Papierscheiding neemt steeds meer toe. Dit is een gunstige ontwikkeling. Oud ijzer wordt gerecycled, maar valt buiten de registratie aangezien de afvoer niet gewogen wordt en de hoeveelheden niet op basis van gemiddeld gewicht kunnen worden bepaald.

148

9.  Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu

Afvalstoffen

Eenheid

2006

2005

2004

Restafval

Ton

1.395

1.407

1.334

Papier

Ton

229

210

170

Gevaarlijk afval

Ton

2.265

2.327

3.221

Totaal

Ton

3.889

3.944

3.917

Index

2002=100

78

79

79



9.8  Bodem Connexxion heeft per 31 december 2006 nog 22 gevallen van bodemverontreiniging (2005: 31). Deze afname is opgetreden door de uitgevoerde saneringen en verkoop van onroerend goed. In 2006 hebben bodemsaneringen plaatsgevonden in Amsterdam Hoogoorddreef, Hilversum Larenseweg, Wijk bij Duurstede Langkamp, Almere Splijtbakweg, Purmerend Nieuwe Gouw, Leeuwarden Snekertrekweg en Sneek Bolswarderweg. Op dit moment lopen er vijf onsite bodemsaneringen (Hilversum, Ermelo, Dieren, Enschede, Doetinchem).

9.9  Energie, water en grondstoffen De indicatoren van het brandstofverbruik voor de diverse vervoersconcepten zijn weergegeven in de tabel op pagina 149. Brandstofverbruik van de openbaarvervoer-dieselbus is afgenomen. Deze bus is ook in absolute omvang de grootste brandstofverbruiker binnen Connexxion (81 procent van het totaal). De afname wordt teweeggebracht door het grotere aandeel lichtgewicht bussen, de permanente aandacht voor het brandstofverbruik en opleiding. Inmiddels hebben 1.699 chauffeurs de opleiding ‘Het nieuwe rijden’ gevolgd. Brandstofverbruik voor de LPG-bus is minder gunstig. Het aandeel van LPG-bussen in het totale busbestand is echter gering. Het verbruik van de CNG (aardgas) bussen kan nog niet vergeleken worden met voorgaande jaren, aangezien deze bussen vanaf 2006 in gebruik zijn genomen. Voor de (diesel)trein is geen indicator meer opgenomen omdat dit vervoer door Syntus wordt verzorgd.

149 Het brandstofverbruik van Connexxion Tours is iets hoger ten opzichte van voorgaande jaren. Het brandstofverbruik van Connexxion Taxi Services is eveneens hoger dan voorheen. Oorzaak hiervan is het grotere aandeel taxibussen in het wagenpark (zes procent gestegen ten opzichte van 2005). Connexxion Water heeft een lager brandstofverbruik.

Brandstofverbruik

Eenheid

2006

2005

2004

OV bus diesel

Km / liter

2,92

2,87

2,85

OV bus LPG

Km / liter

1,36

1,50

1,25

OV bus CNG

Km / m3

1,59

-

-

OV tram

Km / kWh

0,23

0,22

0,23

OV trolley

Km / kWh

0,54

0,56

0,58

Touringcars diesel

Km / liter

3,08

3,14

3,33

Taxivoertuigen diesel

Km / liter

9,97

10,13

10,07

Taxivoertuigen CNG

Km / m3

14,00

-

-

Vaartuigen

Min / liter

1,49

1,45

1,23

Indirect energieverbruik treedt onder andere op bij de productie van brandstoffen, elektra en bussen. Het energieen waterverbruik van vestigingen zijn niet beschikbaar en kunnen daarom niet gerapporteerd worden.

150

Kerncijfers 1999-2006

Bedragen in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld.



2006

2005

2004

2004 1) 2)

2003 2)

Balanstotaal

661

674

587

578

643

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen

443

408

423

385

437

Groepsvermogen

228

222

211

242

242

Balans



Winst-en-verliesrekening Opbrengsten Bedrijfskosten

884

881

918

918

948

(854)

(853)

(881)

(878)

(915)

als % van de opbrengsten

96,6%

96,8%

95,9%

95,6%

96,6%

Lonen, salarissen en sociale lasten

(442)

(453)

(480)

(482)

(491)

als % van de opbrengsten

50,0%

51,4%

52,3%

52,5%

51,8%

30

28

38

40

33

3,4%

3,2%

4,1%

4,4%

3,4%

16

19

24

26

22

1,8%

2,2%

2,6%

2,9%

2,4%

Bedrijfsresultaat als % van de opbrengsten

Resultaat als % van de opbrengsten



Financiële positie EBITDA Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten (Des)investeringen Financieringstekort/-overschot

89

85

92

91

87

35

66

84

87

117

(41)

(114)

(32)

(35)

(97)

(6)

(48)

52

52

20



Ratio's Solvabiliteit op basis van groepsvermogen Bedrijfsresultaat/GGV Rentedekkingsverhouding

34,5%

33,0%

35,9%

41,9%

37,6%

6,9%

6,9%

8,9%

10,4%

7,5%

4,8

8,9

8,8

10,4

9,6



Aantal medewerkers Aantal medewerkers (ultimo nominaal)

13.009

13.302

14.160

14.160

15.383

Aantal medewerkers (gemiddeld fte)

10.525

11.000

11.898

11.898

12.451

Aantal indirecte medewerkers (gemiddeld fte)

1.131

1.264

1.336

1.336

1.469

% indirect van totaal aantal medewerkers

10,7%

11,5%

11,2%

11,2%

11,8%



1)

De cijfers zijn als gevolg van een stelselwijziging aangepast.

2)

Deze cijfers zijn opgesteld op basis van Dutch GAAP.

3)

Gegevens zijn niet beschikbaar.

151 2002 2)

2001 2)

2000 2)

1999 2)

591

604

657

686

Balanstotaal

411

409

466

534

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen

219

229

249

255

Groepsvermogen



Winst-en-verliesrekening

Balans

945

910

905

860

Opbrengsten

(948)

(937)

(879)

(796)

Bedrijfskosten

100,3%

103,0%

97,1%

92,6%

(501)

(471)

(455)

(436)

53,0%

51,8%

50,3%

50,7%

(3)

(27)

26

64

(0,3%)

(3,0%)

2,9%

7,4%

(5)

(20)

9

38

(0,5%)

(2,2%)

1,0%

4,4%



als % van de opbrengsten

Lonen, salarissen en sociale lasten

als % van de opbrengsten

Bedrijfsresultaat

als % van de opbrengsten

Resultaat

als % van de opbrengsten



47

24

82

Financiële positie

120

EBITDA

9

4

67

41

Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

(51)

1

(67)

(51)

(Des)investeringen

(42)

5

0

(10)

Financieringstekort/-overschot





Ratio's

37,1%

37,9%

37,9%

37,1%

Solvabiliteit op basis van groepsvermogen

(0,7%)

(6,6%)

5,6%

11,9%

Bedrijfsresultaat/GGV

(0,4)

(4,4)

3,6

7,4

Rentedekkingsverhouding



Aantal medewerkers

15.259 12.786

3)

12.706

3)

12.739

3)

Aantal medewerkers (ultimo nominaal)

12.879

Aantal medewerkers (gemiddeld fte) Aantal indirecte medewerkers (gemiddeld fte)

1.662

2.150

2.299

2.082

13,0%

16,9%

18,0%

16,2%

% indirect van totaal aantal medewerkers

152

Verklaring van begrippen en afkortingen

A

Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV)

Aanbestedingen/concessies

Voor een ieder openstaand personenvervoer per auto

Volgens de Wet personenvervoer wordt na

dat niet volgens een dienstregeling wordt verricht,

aanbesteding door een bevoegde lagere overheid aan

doch op afroep van reizigers, die zich vooraf bij de door

een vervoerder het exclusieve recht, een concessie,

een bevoegde overheid gecontracteerde vervoerder

verleend voor de exploitatie van het openbaar vervoer

hebben gemeld.

in een bepaald gebied.

D B

Dochtermaatschappij

Besloten vervoer

Deelneming waarop Connexxion Holding een

Personenvervoer niet zijnde openbaar vervoer.

beslissende zeggenschap uitoefent.

Bijhuur

E

Het huren van een voertuig met chauffeur.

Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation (EBITDA)

(Bruto)winstmarge (ROS)

Het bedrijfsresultaat voor aftrek van rente op vreemd

Bedrijfsresultaat gedeeld door de opbrengsten.

vermogen, belastingen, afschrijvingen en amortisatie.

Bureau Halt

EDP auditing

Organisatie gericht op preventie en bestrijding van

De onafhankelijke beoordeling van de betrouw­

jeugdcriminaliteit.

baarheid, beveiliging, effectiviteit en efficiency van geautomatiseerde informatiesystemen, de

Buurtbus

organisatie van de automatiseringsafdeling en de

Een kleinschalige openbaarvervoervoorziening,

technisch/organisatorische infrastructuur van de

uitgevoerd door vrijwilligers, in een gebied waar

geautomatiseerde gegevensverwerking.

in verband met de geringe vraag geen reguliere openbaarvervoervoorziening per bus geboden kan

EU-IFRS

worden.

IFRSs zoals aanvaard binnen de Europese Unie.

C

European Road Safety Charter (ERSC)

CAO Multimodaal

Het Europees Handvest voor de Verkeersveiligheid

Collectieve arbeidsovereenkomst voor het

is een initiatief van de Europese Commissie om

regionaal vervoer die van toepassing is op

het aantal verkeersdoden in de Europese Unie

openbaarvervoerbedrijven waarbij gebruik wordt

drastisch te verminderen. Connexxion heeft zich als

gemaakt van verschillende vervoersmodaliteiten.

eerste Nederlandse personenvervoersonderneming gecommitteerd aan deze doelstelling.

Collectief personenvervoer (CPV) Alle soorten personenvervoer (openbaar vervoer en

G

besloten vervoer), met uitzondering van vervoer

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen (GGV)

per taxi en per trein.

Het rekenkundig gemiddelde van het balanstotaal minus niet-rentedragende kortlopende schulden per jaar eind van het huidige boekjaar en het voorgaande boekjaar.

153 I

Lightrail-trein

Infotin

Een voertuig voor openbaar vervoer over het spoor, dat

Dynamisch reisinformatiesysteem op de bushaltes.

zich kenmerkt door een bouwwijze die het geschikt maakt voor een metro-achtige exploitatie.

Infoxx Geavanceerd elektronisch systeem voor onder

M

meer voertuig/wal-communicatie en dynamische

Maxx

ritinformatie in de bus voor reiziger en chauffeur.

Openbaarvervoersdienst van Connexxion, momenteel operationeel in de gemeenten Almere en Zwolle.

ISO 14001 Internationaal geaccepteerde norm voor

Mobis

milieumanagementsystemen.

Branchevereniging in het collectief personenvervoer over weg en rail.

K Kaderwetgebied

Multimodaal vervoer

Regionaal openbaar lichaam, als bedoeld in de

Een openbaarvervoervoorziening op basis van een

Kaderwet Bestuur in Verandering, zijnde een

concessie die is verleend voor een geïntegreerd aanbod

wettelijk geregelde vorm van samenwerking van een

van verschillende vervoerssoorten.

grote gemeente met de omliggende gemeenten. Nederland kent zeven kaderwetgebieden, die ook

N

concessieverlener voor het openbaar vervoer zijn.

Niet-herleidbare indirecte medewerkers Een indirecte medewerker van een openbaarvervoers­

Ketenmobiliteit

onderneming, die werkzaamheden verricht die niet

Mogelijkheid om meerdere aaneensluitende middelen

eenduidig zijn toe te rekenen aan de uitvoering van één

van openbaar vervoer of taxivervoer te gebruiken voor

of enkele van de door dat bedrijf gehouden concessies.

het maken van een reis van deur tot deur.

O Kleinschalige vervoersconcepten

OHSAS 18001

Vervoer van reizigers waarbij gebruik wordt gemaakt

Occupational Health and Safety Assessment Series

van auto’s en kleine bussen (voertuigen, die zijn

(OHSAS) 18001 is een internationale norm voor

ingericht voor het vervoer van maximaal acht

Arbomanagementsystemen. Met het verkrijgen van

personen).

het certificaat wordt aangetoond dat de organisatie voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van

L

veiligheid en arbozorg.

Lexguard Rubberen strip met ultrasone sensoren op de zijkant

Openbaar vervoer (OV)

van het voertuig, die de chauffeur waarschuwt als zich

Voor een ieder openstaand personenvervoer volgens

fietsers of voetgangers naast het voertuig bevinden.

een dienstregeling (frequenties en routes) met een auto, bus, trein, metro, tram of een via een geleid systeem voortbewogen voertuig.

154

Verklaring van begrippen en afkortingen

Operational excellence

S

Methode van werken die beoogt door middel van het

Safety Board

zorgvuldig analyseren en beschrijven van processen te

Orgaan binnen Connexxion, bestaande uit managers

komen tot een excellente dienstverlening.

en veiligheidsexperts, onder voorzitterschap van de vice-voorzitter van de Raad van Bestuur, dat als taak

OV-chipkaart

heeft het veiligheidsbewustzijn binnen Connexxion

Elektronisch betaalmiddel binnen het openbaar

te stimuleren en verantwoordelijk is voor het

vervoer; de OV-chipkaart vervangt het papieren

onderzoeken van ernstige ongelukken.

plaatsbewijs. Stichting Perspectief OVT

Organisatie gericht op meewerken aan een goed

Programma waarbinnen Connexxion synergie- en

bestaan voor mensen met een beperking en het

schaalvoordelen realiseert. De afkorting staat voor

leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van

Openbaar vervoer, Vloot en TSN.

persoonlijke ondersteuning in de samenleving.

Q

Solvabiliteit

Qliner

Groepsvermogen gedeeld door het totaal vermogen.

Openbaarvervoersdienst van Connexxion voor de verbinding Lelystad-Groningen. Deze lijn wordt

Superbus

uitgevoerd met snelle, luxe bussen.

Werknaam voor Connexxions (zeer) snelle bus, die wordt ontwikkeld in samenwerking met de TU Delft en

R

Wubbo Ockels.

Rendement op gemiddeld geïnvesteerd vermogen Bedrijfsresultaat van het boekjaar gedeeld door het

T

gemiddeld geïnvesteerd vermogen (GGV).

Taxi Keurmerk Kwaliteitskeurmerk uitgegeven door de Stichting Taxi

Rentedekkingsverhouding

Keurmerk.

Bedrijfsresultaat gedeeld door het financieringsresultaat.

U Utility markt

ROCOV

Markt voor onderhoud, beheer en schadeherstel

Regionale belangenorganisatie voor bus- en

voor wagenparken ten behoeven van openbare

treinreizigers.

voorzieningen (met name milieudiensten).

Rover

V

Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer.

Vervoersmodaliteiten Verschillende vormen van vervoer. VIC-medewerkers Medewerkers belast met veiligheid, informatie­ verstrekking en controle op de voertuigen van Connexxion Openbaar Vervoer. Voicebox Communicatiesysteem voor taxi’s.

155 W

Afkortingen

Wroov-light-onderzoek In 2004 ontwikkelde methodiek voor onderzoek van

BRU

Bestuur Regio Utrecht

het gebruik van het openbaar stads- en streekvervoer.

CFO

Chief Financial Officer

De term light duidt erop dat de methodiek eenvoudiger

CRT

Continuously Regenerating Trap (roetfilter)

is dan de voordien gebruikte methodiek.

DAV

Drechtsteden, Alblasserwaard,

Wroov(-systematiek)

EBITDA

Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation

vervoer, doorgaans gebruikt om het product van deze

EDP

Electronic Data Processing

groep aan te duiden, zijnde de systematiek voor de

EEV

Enhanced Environmentally friendly Vehicle

vaststelling van de omvang van de vervoersstromen

EPTO

European Passenger Transport Operators

en de verdeling van de reizigersopbrengsten uit het

ERSC

European Road Safety Charter

Nationaal Tarief Systeem.

FLO

Functioneel leeftijdsontslag

FPU

Flexibele pensioenuitkering

Fte

Fulltime equivalent

GPS

Global Positioning System

GVU

Gemeentevervoerbedrijf Utrecht

Vijfheerenlanden Werkgroep reizigersomvang en -opbrengsten openbaar

and Amortisation

HRM

Human Resources Management

IAD

Interne Audit Dienst

IAS

International Accounting Standards

IASB

International Accounting Standards Board

IFRS

International Financial Reporting Standards

IT

Informatietechnologie

MVO

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

NCC

Nationaal Customer Contact Center

NMa

Nederlandse Mededingingsautoriteit

NVB

Nationaal Vervoersbedrijf (Suriname)

OV

Openbaar Vervoer

RBS

Route Beheers Systeem

UITP

Union Internationale des Transports Publics

VGM

Veiligheid, Gezondheid en Milieu

WAM

Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen

Wbb

Wet bodembescherming

Wp 2000

Wet personenvervoer 2000

Wvg

Wet voorzieningen gehandicapten

156

Algemene index / trefwoordenlijst

A

Bodemverontreiniging  89, 115, 145, 148

E

Aanbestedingen  11, 16, 22, 24, 26, 28,

Brandstofverbruik  50, 148, 149

EBITDA  15, 23, 64, 150-152

Bijzondere waardeverminderingen  80,

Eigen vermogen  79, 89, 108, 110, 119,

29, 35, 39, 41, 45, 51, 52, 65, 66, 69, 111

82, 85-87, 92-97, 126, 133

Aandeelhouder  11, 12, 19, 20, 24, 41, 47,

131, 135 Energiekosten  80

51, 56, 57, 59, 61-64, 73, 80, 81, 83,

C

Erfpacht  86, 122

108-110, 128, 139, 160

CAO  54, 152

European Road Safety Charter  9, 17, 48,

Aandeelhouderswaarde  51, 56, 62

Cashflow  23, 82

Aardgasbus/-taxi  50, 143

Centrale Ondernemingsraad  20, 52, 75

Accountantskosten  126

Code Tabaksblat  56-59, 61-64

F

Accountantsverklaring  19, 63, 138

Commissarissen  11, 19, 20, 51, 56-64,

Financiële activa  78, 82, 87, 98, 130, 134

Acquisities  17, 20, 22, 26, 33, 95, 97, 98, 113, 118, 120, 134

69-75, 83, 128, 129 41, 44, 45, 47, 50-54, 64-66, 86, 91,

107

85, 88, 98, 104-110, 116, 117, 134 Financiële lease  86, 90, 92, 93, 96, 98,

31, 33, 41, 47, 64, 65 Connexxion Academy  9, 17, 36, 51, 53,

Afschrijvingen  80, 82, 85, 86, 92, 94, 95, 97, 126

85, 92 Financiële instrumenten (afgeleide)  81,

96, 116, 124, 139, 143, 145, 152 Concessieverlener  4, 10, 11, 23, 26, 30,

Afvalstoffen  146-148 Afvalwater  146, 147

Financiële baten en lasten  24, 80, 82,

Concessies  12, 16, 19, 20, 22-24, 26-35,

Activa, voor verkoop aangehouden  88, Afval  13, 143, 146, 147

49, 153, 155

67 Connexxion Forum  16, 48

100, 111, 112 Financiële vooruitzichten  24 Financiële resultaten  22-24 Financiële risico's  65, 67, 69, 90, 123, 124

Agressie, beleid inzake  49, 142

Consolidatie grondslagen  84-93

Algemene Vergadering van

Contact  achterzijde omslag 

G

Aandeelhouders  19, 56, 57, 59, 61,

Controle van de jaarrekening  63, 138, 139

Garanties en borgstellingen  122

63, 64, 73, 83, 139, 161

Corporate governance  56-59, 61-64

Geassocieerde deelnemingen  83, 84, 86,

Arbeidsverhoudingen  53

Crediteuren  23, 67, 79, 111, 117, 119,

Arbeidsverzuim  17, 48, 146

131, 137

Arbeidsvoorwaarden  30, 54

CRT-filter  50, 147

Auditcommissie  20, 58, 59, 63, 64, 68,

Curricula Vitae Raad van Bestuur en Raad

69, 72, 123

van Commissarissen  70-73

Autorisatieschema/model  59, 67

87, 98, 101 ,102, 106, 108-110, 127, 128, 134 Gebeurtenissen na balansdatum  137, 139 Gedragscode  64, 67 Geïnvesteerd vermogen, gemiddeld  15,

D

23, 24, 20, 51, 150-154

B

Debiteuren  78, 88, 106, 118, 130, 135

Balans  15, 24, 78, 130, 131, 150, 151

Deelnemingen, geassocieerde  83, 84, 86,

82, 89, 93, 107, 118, 120, 123, 130

87, 98, 101, 102, 106, 108-110, 127,

Gerechtelijke procedures  124, 130, 137

128, 134

Gestort kapitaal  110

Bedrijfskosten  15, 80, 85, 132, 150, 151 Bedrijfsopbrengsten  10, 15, 22, 27, 31, 33, 34, 38, 40, 44, 80, 86, 91, 97, 102, 103, 118, 123, 125, 132, 150, 151, 155 Bedrijfsresultaat  15, 22, 80, 82, 132, 150, 151 Beheersings- en bewakings­ activiteiten  67 Belastingen, uitgestelde  87, 88, 104, 105

Derivaten  81, 85, 88, 98, 104-110, 116, 117, 123, 134 Desinvesteringen  23, 82, 94, 95

140-148 Goodwill  86, 87, 92, 97, 120, 152 Groei, mogelijkheden voor  3-5, 8, 10, 12,

Dividend  19, 24, 56, 64, 82 ,89, 93, 101, 108, 109, 110, 134 Dividendbeleid  19, 64 Dochtermaatschappijen  61, 82, 84,

61, 72, 129

Gezondheid  8, 9, 17, 22, 35, 47, 48, 50,

Dieselprijs  12, 22, 28

Bestemming resultaat 2006  139 Bezoldiging Raad van Bestuur  20, 58, 59,

Gevaarlijk afval  147, 148

Dienstregelingsuren  22, 27

Beloningsbeleid  61, 63 Bestuursstructuur  56

Geldmiddelen en kasequivalenten  78,

24, 26-28, 31, 33, 36, 39, 41, 43, 45, 47, 53, 65, 111 Groepsvermogen  15, 24, 79, 81, 85, 88, 89, 105, 107, 132, 150, 151

87-89, 93, 97, 118, 125, 132-137

Grondslagen  68, 83-93, 123, 133, 137

Doelstellingen  43, 45, 50-52, 56, 59, 62,

GVU  12, 17, 19, 23, 24, 26, 29, 33, 98,

68, 69

134, 139, 140 ,155

157 H

Ketenverantwoordelijkheid  140

Nederlandse Mededingingsautoriteit  12

Helikopter  3, 36, 64

Keurmerk  36, 39, 154

Niet in de balans opgenomen

Human Resources Management  6, 52,

Klokkenluidersregeling  64, 67

53 Huurverplichtingen  122

verplichtingen  90, 121, 137

Kredietrisico  123

Noord-Brabant  11, 19, 20, 28, 45

Kwaliteits-, Arbo- en milieuzorg-

Novio  11, 19, 20, 28, 45, 140

systemen  17, 36, 48, 140, 153

I

O

Immateriële activa  78, 86, 87, 92, 97, 118, 126 Informatietechnologie  58, 67, 155

L

OHSAS 18001  9, 17, 36, 48, 140, 153

Liquiditeitsrisico  123

Omrekening van vreemde valuta’s  85

Leasebetalingen, nominale en contante

Omzet en resultaten  22

Infoxx  3, 16, 23, 31, 44, 61, 153

waarde van de  86, 90, 100, 112,

Ondernemingsraad  20, 52, 75

Ingehouden winsten  110, 111

121

Onderpand  96

Inkoopwaarde van de omzet  80, 125

Leeftijdsopbouw  54

Ondernemingsstructuur  74

Innovatie  3-5, 8, 13-16, 18, 21, 23, 25,

Letter of Representation  68

Onderzoek en ontwikkeling  86, 87

Luchtemissie  146, 147

Ongevallen en incidenten  144

30-37, 42, 46-48, 53, 55, 60, 71 Inspecties  11, 17, 48, 140-142, 144 International Financial Reporting

Ontslagen  52, 115, 155

M

Opbrengsten  10, 15, 22, 27, 31, 33, 34,

Standards (IFRS)  83-85, 120, 138,

Maatschappelijk kapitaal  110

152

Maatschappelijke projecten  51

Interne beheersingssysteem  67-69, 138

Maatschappelijk verantwoord

Internet  14, 24, 30, 31, 33, 36, 39, 47, 60, 154 Introductie-en trainingsprogramma  57

118, 123, 125, 132, 150, 151, 155 Opdrachtgevers  3-5, 8, 28, 29, 33, 35, 36,

ondernemen  5, 9, 47, 155

41, 45, 47-49, 51, 56, 64, 123

Marktaandeel  28, 29, 39, 44, 65

Operational excellence  5, 23, 154

Management control systeem  67, 68

Operationele leaseverplichtingen  121

Management development  17, 36, 48,

Opgevraagd kapitaal  110

Investeringen  10, 15, 18, 20, 23, 24, 30,

53

78, 82, 86, 87, 94, 95, 97, 101, 111,

Manager van het Jaar  32, 53

121, 130, 134, 150, 151

Materiële vaste activa  23, 78, 82, 85,

Investeringen op basis van equity methode  78, 87, 101, 130, 133, 134 Investeringsverplichtingen  96, 121

38, 40, 44, 80, 86, 91, 97, 102, 103,

Opleiding  9, 21, 17, 48, 49, 53, 67, 143, 148 Organisatie aanpassingen  22, 52

86, 87, 90, 94, 96, 104, 105, 107, 111,

Organisatiestructuur  36, 57

116, 118

OV-chipkaart  3, 10, 16, 23, 24, 31, 37, 45,

Medewerkers  3, 4, 8, 9, 12, 15, 16, 17,

47, 121, 154

ISO 9001  41, 45

19, 20, 26, 30, 36, 47-49, 51-54,

Overheidsbijdragen  40, 80, 91

ISO 14001  9, 17, 50, 140, 153

61, 64, 65, 67, 68, 115, 144, 150,

Overige gegevens  93, 137, 138

153, 154

J Jaarrekening  9, 19, 48-50, 62, 63, 68, 76-139 Jaarrekening veiligheid, gezondheid en milieu  140-149

Meerjarenoverzicht  15, 150, 151

P

Midibus  4, 50

Passiva, voor verkoop aangehouden  79,

Milieu audit  140 Milieubeleid  9, 17, 50, 140

Pensioenen  61, 92, 116

Milieuklachten  142, 143

Pensioenfondsen, bedrijfs-  61, 73, 92,

Joint ventures  80, 83-87, 98, 101, 103,

Milieu, voorziening  89, 113,-115, 117

106, 108-110, 127, 128, 132, 134

Minderheidsbelangen  24, 79, 89, 110

Jubileum  8, 16, 52, 114

83, 88, 117

Mybell  36, 68

116 Personeelsbeloningen, langetermijn-  89, 92, 113, 114 Personeelskosten  80, 117, 124, 125,

K

N

Kasstroomoverzicht  82, 93, 138

Nationaal Customer Contact Center  35,

Kasstroomoverzicht, grondslagen  93 Kerncijfers  15, 150, 151 Kerncompetenties  5

132, 137 36, 155

Nederlandse en Europese wet- en regelgeving  29

Prijsrisico  123, 124 Privatisering  11, 19, 24, 58 Productie in km/liters  22, 27, 38, 147 Profiel  4, 58, 59, 65

158

Algemene index / trefwoordenlijst

R

Tevredenheid opdrachtgevers  8

Raad van Bestuur  11, 12, 16, 19-20,

Toelichting (algemene op de

22-69, 70-75, 83, 89, 110, 129,

geconsolideerde jaarrekening)  83-

137

129

Raad van Commissarissen  11, 19, 20, 51, 56-58, 59, 60-64, 69-75, 83,

Voorzieningen  22, 31, 33, 79, 82, 88-90, 92, 100, 104, 105, 113-116, 119, 123125, 131, 136, 137 Vorderingen, kortlopende  82, 88, 106,

Totaalresultaat  81, 132 Transacties met verbonden partijen  128

118, 130, 135 Vorderingen, langlopende  87, 98-100,

129

134

Ratio's  15, 64, 111, 150, 151

V

Reizigersgroei  4, 8, 26-28, 31, 42, 47,

Valutarisico  124

W

Vaste activa  23, 78, 82, 85-88, 90, 91,

Waardemutaties financiële

53, 65 Reizigerskilometers  27

94, 96, 104, 105, 107, 111, 116, 118,

instrumenten, ongerealiseerde  81,

Reizigerstevredenheid  30, 33, 35, 36, 47

126, 130

108, 110

Renterisico  123

Veiligheidsbeleid  17, 48-49

Reorganisatie  26, 32, 45, 89, 113-115,

Veiligheidscijfers  144, 145

125, 136 Reorganisatie, voorziening  89, 113-115, 125 Resultaat  12, 15, 19, 22-24, 31, 64, 80, 91, 92, 125-129, 132, 133 Risicomanagement en interne beheersing   59, 67-69 Risico’s - financieel ( jaarrekening)  123124 Risico’s uit claims, geschillen en rechtsgedingen  90, 113-115 Rollend materieel  23, 85, 96, 112, 121

Verbonden partijen, transacties met  128

Website  achterzijde omslag Wet personenvervoer 2000  8, 29, 30,

jaarrekening  67, 68, 138 Vergoeding Raad van

Schades, voorzieningen  89, 113-115, 136, 137 Schattingen, belangrijke  84, 92, 115, 123, 138 Sociale veiligheid  48, 49, 142, 144, 145 Spooractiviteiten  11, 28, 29, 31, 33, 49, 153

voorziening  90, 96, 113, 116 119, 131, 137 Verplichtingen, langlopende  79, 82, 116, 119, 131

Verplichtingen, overige  79, 111, 116, 117, 119, 131, 137 Verplichtingen, rentedragende  23, 79, 89, 111, 112, 117, 123, 131, 136 Verzekeringsrisico  124 Visie  4, 5, 13, 14, 16, 21, 67, 78, 96, 118, 130 Vlottende activa  78, 96, 118, 130 Voorraden  78, 82, 88, 92, 106, 118 Vooruitzichten, financieel  24, 33, 36, 39,

Superbus  3, 13, 14, 16, 31, 72, 73, 154 Synergie Award  37

41, 45 Vooruitzichten, maatschappelijk verantwoord ondernemen  47-51 Voor verkoop aangehouden activa en passiva  78, 79, 83, 88, 92, 94, 95, 96,

T Taxipoint  25, 36 Team TSN  43, 45 Tevredenheid medewerkers  48

125-129, 132, 133 Wroov-systematiek  10, 155

Verplichtingen, kortlopende  79, 82, 90,

Stelselwijziging  15, 150 68, 69

reserves  108-110 Winst-en-verliesrekening  15, 80, 91, 92,

Verlieslatende contracten,

Statutaire zetel  83 Strategie  5, 11, 21, 23, 26, 35, 46, 59,

152, 155 Wettelijke en overige niet uitkeerbare

Commissarissen  129 Vergunningen  31, 141, 147

opgenomen  90, 121, 122, 137

Safety Board  48, 144, 154

passiva  83-90

Verantwoordelijkheid bestuur voor

Verplichtingen, niet in de balans

S

Waarderingsgrondslagen voor activa en

107, 117 Voorwaardelijke verplichtingen  90, 120 Voorwoord Raad van Bestuur  8-12

Z Zekerheden  96, 106, 111, 122, 125

159 Index maatschappelijk verantwoord ondernemen

Visie en strategie Beleid  9, 17, 19, 23, 33, 41, 48-51, 56-64, 73, 85, 87, 123, 124, 140, 142 Doelstellingen  43, 45, 50-52, 56, 59, 62, 68, 69 Strategie  5, 11, 21, 23, 26, 35, 46, 59, 68, 69

Curricula Vitae Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen  70-73

VGM-indicatoren Aardgasbus/-taxi  50, 143

Dividendbeleid  19, 64

Afval  13, 143, 146, 147

Gedragscode  64, 67

Afvalwater  146, 147

Interne beheersingssystemen  67-69, 138

Agressie, beleid inzake  49, 142

Klokkenluidersregeling  64, 67

Arbeidsverzuim  17, 48, 146

Letter of Representation  68

Audits  68, 140

Strategisch Plan 2006-2010  67

Management controlsysteem  67-68

Bodemverontreiniging  89, 115, 145,

Visie  4, 5, 13, 14, 16, 21, 67, 78, 96, 118,

Raad van Bestuur  11, 12, 16, 19-20,

130 Vooruitzichten  24

22-69, 70-75, 83, 89, 110, 129, 137 Raad van Commissarissen  11, 19, 20, 51, 56-58, 59, 60-64, 69-75, 83, 129

Organisatieprofiel Concessieverlener  4, 10, 11, 23, 26, 30, 31, 33, 41, 47, 64, 65

Vergoeding Raad van Commissarissen  129 Vertrouwenscommissie  67

Contact  achterzijde omslag 

148 Brandstofverbruik  50, 148, 149 CRT-filter  50, 147 EEV-norm  50, 147, 155 Energiekosten  80 Euro 4-norm  50, 147 European Road Safety Charter  9, 17, 48, 49, 153, 155

Ondernemingsstructuur  74

Economische indicatoren

Gevaarlijk afval  147, 148

Opdrachtgevers  3-5, 8, 28, 29, 33, 35, 36,

Balans  15, 24, 78, 130, 131, 150, 151

Gezondheid  8, 9, 17, 22, 35, 47, 48, 50,

41, 45, 47-49, 51, 56, 64, 123 Organen van de vennootschap  75 Personalia  71-73 Reizigers  3-5, 8, 10, 14, 16, 24, 26-33, 36,

Belastingen  62, 80, 87, 88, 91, 93, 104, 105, 106, 117, 127, 132, 152 Dividend  19, 24, 56, 64, 82 ,89, 93, 101, 108, 109, 110, 134

140-148 ISO 14001  9, 17, 50, 140, 153 Jaarrekening VGM  140-149 Lexguard  49, 153

37, 40, 42, 47, 48, 51, 53, 56, 64, 65,

Ingehouden winsten  110, 111

Luchtemissie  146, 147

68, 80, 91, 123, 139, 142, 144, 145,

ISO 9001  41, 45

Milieubeleidsplan  50

152-155

Kasstroomoverzicht  82, 93, 138

OHSAS 18001  9, 17, 36, 48, 140, 153

Kerncijfers  15, 150, 151

Papier  147, 148

Omzet en resultaten  22

Restafval  147, 148

Opbrengsten  10, 15, 22, 27, 31, 33,

Safety Board  48, 144, 154

Statutaire zetel  83

Corporate governance Algemene Vergadering van Aandeelhouders  19, 56, 57, 59, 61, 63, 64, 73, 83, 139, 161 Auditcommissie  20, 58, 59, 63, 64, 68, 69, 72, 123 Autorisatieschema/model  59, 67 Beloningsbeleid  61, 63 Benoemingscommissie  20, 58, 72 Bezoldiging Raad van Bestuur  20, 58, 59, 61, 72, 129 Bezoldigingscommissie  20, 58, 59, 61, 72, 129 Code Tabaksblat  56-59, 61-64 Controle van de jaarrekening  63, 138, 139

34, 38, 40, 44, 80, 86, 91, 97, 102, 103,

Sociale veiligheid  48, 49, 142, 144, 145

118, 123, 125, 132, 150, 151, 155

Terrorismebestrijding  49

Overheidsbijdragen  40, 80, 91 Personeelskosten  80, 117, 124, 125, 132, 137

Veiligheid  3, 8, 9, 14, 17, 36, 39, 47-50, 140, 144, 145 Waterstofbus  13, 17, 50

Resultaat  12, 15, 19, 22-24, 31, 64, 80, 91, 92, 125-129, 132, 133 Verplichtingen, kortlopende  79, 82, 90, 119, 131, 137 Verplichtingen, langlopende  79, 82, 116, 119, 131 Verplichtingen, niet in de balans opgenomen  90, 121, 122, 137 Winst-en-verliesrekening  15, 80, 92, 125-129, 132, 133

HRM-indicatoren CAO  54, 152 Centrale Ondernemingsraad  20, 52, 75 Connexxion Academy  9, 17, 36, 51, 53, 67 Dienstjaren  54, 115 Introductie- en trainingsprogramma  57 Jubileum  8, 16, 52, 114 Leeftijdsopbouw  54

160

Index maatschappelijk verantwoord ondernemen

HRM-indicatoren Management development  17, 36, 48, 53 Manager van het Jaar  32, 53 Ontslagen  52, 115, 155 Opleiding  9, 21, 17, 48, 49, 53, 67, 143, 148 Pensioenen  61, 92, 116 Personeelsbeleid  48, 52, 53 Personeelskosten  80, 117, 124, 125, 132, 137 Reorganisatie  26, 32, 45, 89, 113-115, 125, 136 Vertrouwenscommissie ongewenste omgangsvormen  67 Wet personenvervoer 2000  8, 29, 30, 152, 155

161 Agenda

Algemene Vergadering van Aandeelhouders De jaarvergadering zal plaatsvinden op woensdag 14 maart 2007 in Hilversum, ten kantore van de vennootschap, aanvang 15.00 uur.

Belangrijke data Persconferentie Jaarverslag 2006:

14 maart 2007

Betaalbaarstelling dividend: Halfjaarbericht 2007: 

27 april 2007 30 augustus 2007*

Jaarvergadering 2007: 

12 maart 2008*

Persconferentie Jaarverslag 2007: 

13 maart 2008*

* Deze data zijn onder voorbehoud

Colofon

Maart 2007 Concept, realisatie en redactie Connexxion, Hilversum Veronica Concept Design, Hilversum Vormgeving Veronica Concept Design, Hilversum Fotografie Ronald Schmets, Den Haag Connexxion, Hilversum Ferry Bosman, Bilthoven Interviews Annemarie van Groezen, Amsterdam Druk Drukkerij Offset Service, Valkenswaard

6 0 0 2 g g a l a s l r s r e v e r v a r a a 6 j 0 a 0 j ag 2 jaar

Contact Connexxion Holding NV, statutair gevestigd te Utrecht Kantoorhoudende te 1213 PK Hilversum, Marathon 6 Postbus 224, 1200 AE Hilversum

06

0 2 g a rsl

Telefoon: 035 6251600 Telefax:

035 6251699

jaar

ve

Exemplaren van het Jaarverslag 2006 kunnen telefonisch (035 6251600)

worden aangevraagd.

Het jaarverslag is ook te vinden op de website van Connexxion: www.corporate.connexxion.nl

An English translation of the Annual Report 2006 is available.

jaarverslag 2006

r a ja j

la s r e aarv

2 l s r 0aarve j0 6

6 0 0 g2

2 g a l s r v e r v a r a aa 06 j la s r e aarv

j

j

6

00 2 g la

ers v r a ja

6 0 0

2 g la

s r e v

06 0 2 g

of per e-mail ( [email protected])

g a l s ver

6 200

j

s r e v r a a

0 2 lag

0 2