Bagage Kennis van de Nederlandse samenleving
Sleutels bij de werkbladen Zesde, herziene druk
Nelleke Koot
u i t g e v e r ij coutinho bussum 2011
c
Deze sleutels bij de werkbladen horen bij de zesde, herziene uitgave van Bagage. Kennis van de Nederlandse samenleving van Nelleke Koot.
© 2001 Uitgeverij Coutinho b.v. Alle rechten voorbehouden. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op namen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoe dingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht. nl). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.stichting-pro.nl). Eerste druk, 1998 Zesde, herziene druk 2011 Uitgeverij Coutinho Postbus 333 1400 AH Bussum
[email protected] www.coutinho.nl
Noot van de uitgever Wij hebben alle moeite gedaan om rechthebbenden van copyright te achterhalen. Personen of instanties die aanspraak maken op bepaalde rechten, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever. ISBN 978 90 469 0248 6 NUR 740
Sleutel werkblad 1 De kaart van Nederland Economische activiteiten intekenen in landkaart van Nederland.
Aardgas provincie Groningen Veeteelt (koeien) Friesland, Groningen
Bollenvelden Noord-Holland en Keukenhof, Zuid-Holland Industrie vooral in het westen van het land Groenten en bloemen in kassen Westland, Zuid-Holland Olieraffinaderijen Shell Rotterdam
Akkerbouw Noord Brabant, Gelderland, Overijssel
Scheepvaart Europoort, Rotterdam
Elektronicabedrijf Philips Eindhoven
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 3/9
Sleutel werkblad 5 Feesten en herdenkingsdagen Wat?
Wanneer?
Waarom?
Hoe?
Vrij?
Nieuwjaar
1 januari
Eerste dag van het nieuwe jaar.
Feest, vuurwerk, oliebollen, familiebezoek.
ja
Valentijnsdag
14 februari
Dag van de liefde en vriendschap.
Kaartjes versturen en cadeautjes aan je geliefde of vrienden geven.
nee
carnaval (3 dagen)
februari / maart
Laatste dagen voordat het vasten begint.
Optocht met praalwagens, verkleden, feest, muziek, dans.
nee (in het zuiden wel)
Pasen (zondag en maandag)
maart / april
Opstanding van Jezus, lentefeest.
Christenen gaan naar de kerk, paaseieren, paashaas verstopt eieren.
ja
Koninginne dag
30 april
Viering van de verjaar dag van de koningin.
Vrijmarkt, Oranjefeesten.
ja
doden herdenking
4 mei
Herdenken van de doden uit de Tweede Wereldoorlog.
2 minuten stilte om 20.00 uur.
nee
Bevrijdings dag
5 mei
Bevrijding van Neder land tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Buiten feesten, muziek, markten.
een keer in de vijf jaar
Hemelvaart (donderdag)
40 dagen na Pasen (in mei)
Jezus gaat naar zijn vader in de hemel.
Christenen gaan naar de kerk.
ja
Moederdag
2e zondag in mei
Speciale dag om moe der te bedanken.
Familiefeest, kinderen geven cadeautjes en nemen taken van moeder over in het huishouden.
ja, het is zondag
Pinksteren (zondag en maandag)
50 dagen na Pasen
Feest van de uitstor ting van de Heilige Geest. Het verspreiden van het christendom.
Christenen gaan naar de kerk.
ja
Vaderdag
3e zondag in juni
Speciale dag om vader te bedanken.
Familiefeest, kinderen geven cadeautjes en nemen taken van vader over in het huishouden.
ja, het is zondag
Sint-Maarten
11 november
Herdenken van Sint Maarten, Feest van het licht / goede doelen.
Kinderen gaan met een lampion langs de deur en zingen over Sint Maarten. Als dank krijgen ze fruit of snoep.
nee
Sinterklaas
5 december
Kinderfeest, herdenken van Sint Nicolaas.
Kinderen zetten hun schoen, pakjesavond, surprise voor volwassenen, familiefeest.
nee
Kerstmis (zondag en maandag)
25 en 26 december
Jezus is geboren.
Christenen gaan naar de kerk, familiefeest, kerstboom, kerstversieringen, diner.
ja
oudjaar
31 december
Laatste dag van het jaar.
Feest, vuurwerk, oliebollen, familiebezoek.
nee
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 4/9
Sleutel bij werkblad 11 Tien situaties 1 Je bent al 2 dagen verkouden. Je hebt pijn in je keel, je moet niezen en je hebt een snotneus. Oplossing: je gaat naar de huisarts. fout Pas bij koorts is het nodig om naar de huisarts te gaan. 2 Het is zaterdagochtend. Je kind heeft ineens heel hoge koorts. Oplossing: je wacht met de huisarts bellen tot maandagochtend. fout Koorts bij kleine kinderen kan gevaarlijk zijn. Je moet de huisartsenpost bellen. 3 Het is zaterdagmiddag. Je eet een broodje en er breekt een stukje van je kies. Je hebt geen pijn. Oplossing: je belt maandag de tandarts om een afspraak te maken.
goed
4 Je loopt 2 keer per week hard. De laatste week heb je pijn in je knie. De pijn blijft. Je gaat naar de huisarts. Oplossing: de huisarts schrijft een verwijsbriefje voor de GGZ. fout De GGZ is voor psychische klachten. Je moet een verwijsbriefje hebben voor een specialist in het ziekenhuis. 5 Je bent alleen. Je kent niemand in Nederland. Je verstaat de taal niet. Je bent moe en je hebt hoofdpijn. Oplossing: je neemt nog een paracetamol. fout Paracetamol is een pijnstiller en zal het probleem niet oplossen. Vraag de huisarts om psychische of maatschappelijke hulp. 6 Je bent zwanger! Oplossing: je belt met het ziekenhuis voor de beste gynaecoloog. fout Eerst ga je naar de huisarts of vroedvrouw. Zo nodig zullen zij je doorverwijzen naar een gynaecoloog. 7 De baby is geboren! Oplossing: je hebt kraamhulp aangevraagd voor de eerste week bij het kraamcentrum of bij de thuiszorg. goed 8 Jij ligt in het ziekenhuis en je man / vrouw is ziek thuis. Oplossing: je drie jonge kinderen moeten zich zelf weten te redden. Iemand moet de kinderen opvangen. Je kunt hulp krijgen bij de thuiszorg.
fout
9 Je buurman repareert het dak. Hij valt naar beneden. Hij blijft op straat liggen. Oplossing: je rijdt hem in de auto naar het ziekenhuis (EHBO). fout
Bel 112 en wacht op een ambulance.
10 Drie weken geleden heb je één keer met een leuke man / vrouw gevreeën.
Nu heb je pijn bij het plassen. Oplossing: je wast je extra goed. Je moet je laten controleren op een soa.
fout
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 5/9
Sleutel bij werkblad 36 Medezeggenschap 1 Wat betekent medezeggenschap?
Het recht om mee te praten over je werk.
2 Vul de tabel in. Vorm medezeggenschap
Wanneer verplicht?
ondernemingsraad
Bij meer dan 50 medewerkers.
PVT (personeelsvertegenwoordiging)
Als de meerderheid van het personeel dit wil bij bedrijven met tussen de 10 en 50 medewerkers.
personeelsvergadering
Minimaal 2 keer per jaar bij kleine bedrijven.
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 6/9
Sleutel bij werkblad 37 Een eigen bedrijf starten 1 Wat moet je schrijven als je een eigen bedrijf begint?
een ondernemingsplan
2 Over welke vier onderdelen moet je iets schrijven? 1 Je persoonlijke gegevens, zoals je naam, adres, geboortedatum, diploma’s, enzovoort. 2 De onderneming, bijvoorbeeld wat voor soort bedrijf je wilt gaan beginnen. 3 Het marketingplan, waarin product, prijs, plaats, promotie en personeel wordt beschreven. 4 Het financieel plan, Hoe ga je alles financieren? 3 Noem zes belangrijke dingen die je moet regelen bij een eigen bedrijf. 1 Juridische zaken, zoals contracten en bescherming tegen concurrenten. 2 Verzekeringen, bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsverzekering; een aansprakelijkheidsverzekering; een inboedelverzekering; een bedrijfsschade verzekering en een pensioenverzekering. 3 Financiering: wat zijn de kosten en hoe ga je dit betalen? 4 Fiscale zaken: hoe regel je de belastingen; de omzetbelasting (btw), de inkomstenbelasting en de loonbelasting? 5 Wettelijke verplichtingen, zoals een goede boekhouding. 6 Personeel: wanneer je personeel in dienst hebt moet je je houden aan de wettelijke verplichtingen en de cao.
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 7/9
Sleutel bij werkblad 38 Sociale zekerheid Wat is het goede antwoord? 1 Johan is 35 jaar. Hij is administratief medewerker bij een bank. Hij is getrouwd en hij heeft twee kinderen.Welke premie(s) betaalt hij via zijn salaris? Omcirkel de goede premie(s): a WIA, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen b AKW, kinderbijslag c ABW, Algemene bijstandswet d AOW, Algemene ouderdomswet 2 Kees is 67 jaar. Hij was vroeger timmerman. Nu werkt hij niet meer. Hij is getrouwd en heeft een zoon van 42 jaar.Welke uitkering(en) krijgt hij? Omcirkel de goede uitkering(en): a WW, Werkloosheidswet b AOW, Algemene ouderdomswet c WIA, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen d AKW, kinderbijslag 3 Maria is 42 jaar. Ze is gescheiden en ze heeft twee kinderen van 14 en 12 jaar. Ze heeft geen betaald werk. Welke uitkering(en) krijgt zij? Omcirkel de goede uitkering(en): a WW, Werkloosheidwet b ANW, Algemene nabestaandenwet c AKW, kinderbijslag d ABW, Algemene bijstandswet 4 Joop (54) en Margreet (52) zijn getrouwd. Joop is cv-monteur. Margreet is bejaardenver zorgster. Welke premie(s) betaalt Margreet via haar salaris? Omcirkel de goede premie(s): a Ziektewet b AKW, kinderbijslag c AOW, Algemene ouderdomswet d WW, Werkloosheidswet
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 8/9
Sleutel bij werkblad 41 Ontevreden over de politiek Bekijk de tabel en beantwoord de volgende vragen: 1 Over welk onderwerp zijn Nederlanders in 2008 het meest ontevreden?
De kosten van het levensonderhoud = 63 procent.
2 Over welk onderwerp zijn Nederlanders het meest tevreden?
De democratie in Nederland = 75 procent.
Tabel: Beoordeling beleidsonderdelen van de overheid (SCP en CBS, 2008) onvoldoende (%)
voldoende (%)
Werkgelegenheid
55
45
Sociale zekerheid
61
39
Kosten levensonderhoud
63
37
Leefbaarheid steden
48
52
Ordehandhaving
42
58
Zorg
59
41
Onderwijs
42
58
Vrije tijd / cultuur
37
63
Milieu
41
59
Kinderopvang
43
57
Asielbeleid
60
40
Democratie in Nederland
25
75
3 En wat vind jij? Er staan in de tabel 12 beleidsonderdelen van de overheid. Doet de over heid dit onvoldoende of voldoende? -
Sleutels bij de werkbladen bij Bagage 9/9
