Schoolplan 2011 - 2015
Basisschool De Bongerd Schoolstraat 8 5438 AC Gassel Brinnummer: 04FQ -schoolplan basisschool De Bongerd-
1
Inleiding: 0. 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5
0.6
Inleiding Doel van het schoolplan Functies Het ontstaan Status Evaluatie Bronnen
4 4 4 4 5 5 5
Hoofdstuk 1: Visie Optimus op verschillende beleidsonderdelen van het schoolplan 6 tm 12
Hoofdstuk 2: 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7
Hoofdstuk 3: 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14
Hoofdstuk 4: 4.0 4.1 4.2 4.3
De opdracht van onze school. De missie van onze school. Pedagogische visie Wat er op ons afkomt. De externe factoren De interne sterkte/zwakte analyse Onze visie op de gewenste kwaliteit Beleidsvoornemens Wat willen wij, waar liggen onze prioriteiten? Planning van onze beleidsvoornemens
13 13 t/m 15 15 t/m 17 17 t/m 19 19 t/m 20 20 21 22 t/m 24
De onderwijskundige vormgeving van de school. Onderwijskundig beleid Onze onderwijskundige doelen Huidige situatie De ordening van de inhoud van het onderwijs Arbeid met ontwikkelingsmateriaal Nederlands Engels Rekenen/Wiskunde Wereldoriëntatie Beeldende Vorming Muzikale vorming Dramatische vorming Bewegingsonderwijs De vak/vormingsgebieden en de computer De leerlingenzorg
25 25 t/m 27 27 27 28 29 t/m 36 36 37 38 t/m 44 45 46 47 48 48 48
De kwaliteitszorg Inleiding De doelen van kwaliteitszorg De inrichting van de kwaliteitszorg Beleidsvoornemens/plannen -schoolplan basisschool De Bongerd-
49 49 50 51 2
Slot Tot Slot
Bijlagen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
52
Formulier “Instemming met schoolplan’ Formulier “Vaststelling van schoolplan” Burgerschapskunde en sociale integratie Techniek op “de Bongerd” Culturele vorming op onze school Planning schooljaar 2011-2015 (separaat bijgevoegd) ICT-Plan (separaat toegevoegd) Zorgplan (separaat toegevoegd)
SCHOOLPLAN ‘DE BONGERD’ -schoolplan basisschool De Bongerd-
3
0. Inleiding In de nota “De school als lerende organisatie” is het idee van een schoolplan uitgewerkt, dat ontsproten is uit het overleg van de overheid met de onderwijskoepels. Uitgangspunt was te komen tot een vermindering van de bestaande plandruk en het met elkaar in afstemming brengen van de diverse bestaande schooldocumenten. Hiervoor zijn twee nieuwe instrumenten voor kwaliteit en verantwoording in de plaats gekomen te weten ‘de schoolgids en ‘het schoolplan’. 0.1 Doel van het schoolplan Met het vaststellen van het schoolplan beogen wij als school (bestuur, directie, team en medezeggenschapsraad) het opstellen van een integraal plan voor de periode 1 augustus 2011 t/m 31 juli 2015 voor het onderwijskundig beleid, personeelsbeleid, algemeen strategisch beleid, financieel beleid, personeelsbeleid, relationeel beleid en beleid ten aanzien van de kwaliteitszorg Dit beleid zal als uitgangspunt fungeren voor verdere planmatige schoolontwikkeling. 0.2 Functies van het plan De functies van het schoolplan zijn vierledig: a. Als planningsdocument: de eigen situatie wordt in kaart gebracht, er wordt nagedacht over doelstellingen en prioriteiten en dat geeft houvast bij processen in de school die gericht zijn op kwaliteitsverbetering. b. Als kwaliteitsbewaking: het schoolplan is een middel om een voortdurende dialoog tussen team, bestuur en medezeggenschapsraad over de kwaliteit van het onderwijs op gang te brengen en te houden. c. Verantwoording aan de overheid (de inspectie). d. In samenhang met de schoolgids een document voor verantwoording aan de ouders. 0.3 Het ontstaan van het schoolplan. Als uitgangspunt hebben wij het eerder door ons ontwikkelde schoolplan voor de periode 2007 – 2011 genomen. De verschillende hoofdstukken zijn in teamvergaderingen en werkgroepjes, al dan niet individueel van te voren voorbereid, onderwerp van bespreking geweest en na onderling overleg aangepast dan wel gewijzigd. Vervolgens is het concept voorgelegd aan de MR. Het ouderdeel van de MR heeft haar goedkeuring uitgesproken over het schoolplan en dit schriftelijk vastgelegd. Het plan wordt door het bevoegd gezag (= het bestuur van Optimus) vastgesteld voor de periode van augustus 2011 tot augustus 2015.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
4
0.4 status van het plan Dit schoolplan is op voorstel van het team vastgesteld door het bestuur. De medezeggenschapsraad heeft er mee ingestemd. bijlage 1 en 2 0.5 Evaluatie van het plan. Wij zien het schrijven van een schoolplan als een cyclisch proces, waarin wij op gezette tijden de inhoud en de doelstellingen zullen toetsen aan datgene wat in de praktijk gerealiseerd is en waarnodig zullen relevante bijstellingen of aanvullingen geformuleerd worden. Dit zijn dan de bouwstenen voor het volgende schoolplan. 06. Bronnen. Voor het tot stand komen van dit schoolplan hebben wij gebruik gemaakt van het vorige schoolplan van 2007 - 2011, tips die wij aangereikt kregen op een studieochtend voor directieleden van Optimus en bovenschools beleid van Optimus.(= hoofdstuk 1)
-schoolplan basisschool De Bongerd-
5
Hoofdstuk 1: Visie OPTIMUS op verschillende beleidsonderdelen van het schoolplan. De Bongerd maakt deel uit van OPTIMUS primair onderwijs (hierna OPTIMUS te noemen), een onderwijsorganisatie met 32 basisscholen. OPTIMUS werkt sinds 1 januari 2009 met een besturingsmodel waarin het houden van toezicht is gescheiden van het besturen. Daartoe wordt er gewerkt met een Raad van Toezicht en een College van Bestuur. Dit laatste orgaan vormt het bevoegd gezag van de organisatie. Het College van Bestuur wordt gevormd door: M.J.A. van Baast, voorzitter en G.A.M. Thijssen, lid. Nadere gegevens over OPTIMUS, waaronder de contactgegevens, vindt u op de website: www.optimusonderwijs.nl. De missie van OPTIMUS OPTIMUS streeft ernaar om dynamisch, vol vertrouwen en in gezamenlijkheid te bouwen aan de toekomst van allen die bij OPTIMUS betrokken zijn. OPTIMUS doet dit door zoveel mogelijk kwaliteiten van leerlingen aan te spreken en deze samen met hen tot ontwikkeling te brengen. Zo groeien de leerlingen op tot communicatief sturende volwassenen die bijdragen aan de leefbaarheid van de maatschappij van morgen. Meerjarenperspectief In het meerjarenperspectief “Over morgen”, opgesteld door het College van Bestuur, wordt de optiek beschreven van waaruit OPTIMUS naar de toekomst kijkt. In dit toekomstbeeld ligt de basisverwachting ten aanzien van het dagelijks handelen van alle medewerkers van OPTIMUS. Daarnaast wordt in het meerjarenperspectief de balans bepleit tussen het voldoen aan de eigen autonome opdracht van het onderwijs en het reageren of meebewegen op maatschappelijke verwachtingen. Zo ontstaat een herkenbaar en terdege onderbouwd fundament voor ouders, partners in onderwijs en opvoeding en alle belanghebbenden en geïnteresseerden. Het biedt een basis op grond waarvan het bestuur en vooral de scholen keuzes kunnen maken. Keuzes die het onderwijs in de (nabije) toekomst vorm geven. In het meerjarenperspectief worden vijf belangrijke ontwikkelingen beschreven. Vervolgens wordt verwoord wat het standpunt van OPTIMUS is t.a.v. deze ontwikkelingen en wat de gevolgen zijn voor de scholen. Dit gebeurt in termen van opdrachten (wat vergen de ontwikkelingen van ons?) en in termen van uitdagingen (wat vragen de ontwikkelingen van ons?). In het kader van ons schoolplan wordt volstaan met een korte toelichting op de vijf ontwikkelingen en de beschrijving van de opdrachten en de uitdagingen. De volledige tekst van het meerjarenperspectief is te vinden op de website van OPTIMUS.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
6
Onderwijs en zorg Van het onderwijs wordt verwacht dat het goede resultaten laat zien op het gebied van rekenen en taal. Daarnaast speelt het onderwijs in op de individuele talenten en achtergrondkenmerken van kinderen, zodat zij sociale vaardigheden en een gezond zelfvertrouwen ontwikkelen én leren samenwerken. Daarnaast zijn scholen beter in staat onderwijs te verzorgen voor kinderen met een speciale zorgbehoefte. Het onderwijs toont haar innovatief vermogen door het gebruik van nieuwe onderwijstechnologie en media, alsmede door het vormgeven van nieuwe onderwijsarrangementen in samenwerking met andere organisaties en met haar omgeving.
Opdracht 1 Ontwikkelingsdoelen leerlingen Alle scholen binnen OPTIMUS hebben, naast het vormgeven van de wettelijk bepaalde doelen, de gerichte opdracht om zichtbaar aandacht te besteden aan de door OPTIMUS geformuleerde, aanvullende onderwijsdoelen. We hechten belang aan goede prestaties van leerlingen op de kernvakken van het onderwijs. Daarnaast willen we nadrukkelijk leerlingen laten groeien naar ‘zelfverantwoordelijke zelfbepaling’, hetgeen vraagt dat onze leerlingen sociale vaardigheden en een gezond zelfvertrouwen ontwikkelen én leren samenwerken. Opdracht 2 Innovatie in het onderwijs Het CvB is van mening dat OPTIMUS open moet staan voor innovatie. We zien innovatie als een sprongsgewijze verandering, waarbij bestaande denkbeelden, structuren of werkwijzen worden losgelaten en vervangen door iets ‘beters’. Scholen moeten zich bewust zijn van hun omgeving en van de ontwikkelingen van kinderen in deze tijdsperiode. Zij moeten hierop hun aanbod, inhoud en werkwijze laten aansluiten. De organisatie moet daar waar innovatie noodzakelijk of wenselijk is, ook kunnen innoveren. Dit vraagt om een flexibele organisatiestructuur en om medewerkers met een kritische doch open houding ten opzichte van veranderingen. Veranderingen moeten immers wel tot verbeteringen leiden! Veel innovaties vinden plaats op het terrein van nieuwe onderwijstechnologieën, waaronder ICT en sociale media. Het CvB wil ervoor zorgen dat OPTIMUS m.b.t. de toerusting en het gebruik van nieuwe onderwijstechnologieën ‘in de voorhoede van het Nederlandse onderwijs’ opereert en dat de leerresultaten en vaardigheden van haar leerlingen met behulp van het gebruik van deze technologieën bovengemiddeld zullen zijn. Tot slot doet ook de vraag naar andere vormen dan het huidige onderwijsmodel - van half negen tot half vier - een beroep op het innovatief vermogen om nieuwe onderwijsen opvangvormen in bijvoorbeeld dagarrangementen te organiseren, in samenwerking met andere organisaties in de omgeving. Opdracht 3 Zorgprofilering en samenwerking De onderwijsbehoefte in de samenleving is bepalend voor de breedte van de onderwijszorg op de scholen van OPTIMUS. Het uitgangspunt is dat ieder kind telt en welkom is! Passend onderwijs in een school naar keuze is immers een recht. -schoolplan basisschool De Bongerd-
7
Elke OPTIMUS-school heeft een eigen zorgprofiel opgesteld en werkt met andere scholen in de regio samen om de leerlingen binnen deze regio een passend onderwijsarrangement te kunnen bieden. Daar waar dat niet mogelijk is vanuit eigen inzet, wordt van de scholen verwacht dat zij samenwerken met andere instellingen die dat wel kunnen bieden. De ambitie van OPTIMUS is om zoveel mogelijk kinderen in het werkgebied een passend onderwijszorgarrangement te kunnen aanbieden. De komende jaren zal de zorgcapaciteit van de organisatie worden verbreed door de zorgprofielen van de scholen op elkaar af te stemmen, met name in gemeenten en op plaatsen waar verschillende scholen zich in elkaars nabijheid bevinden. De uitdaging Rek aanbrengen in denken en handelen Scholen zijn zich bewust van de mentaliteitsverandering die nodig is om daadwerkelijk voor zoveel mogelijk kinderen passend onderwijs te verzorgen. Het is daarom de uitdaging om met elkaar, als organisatie, als team en zeker ook als individu, rek aan te brengen in ons kijken naar nieuwe mogelijkheden om het onderwijs voor alle leerlingen passend te maken. Identiteit en missie De Katholiek-Christelijke identiteit van OPTIMUS wordt vormgegeven vanuit haar missie en bijzonder kader (spiritualiteit, solidariteit en subsidiariteit). Scholen hebben de ruimte om hun accenten en nuances binnen dit kader te plaatsen. Hierbij staan de kernwaarden (verstandigheid, moed, gematigdheid en rechtvaardigheid) in het handelen van volwassenen en kinderen centraal.
Opdracht 4 Het bijzondere kader Scholen geven een inhoudelijke invulling aan spiritualiteit, solidariteit en subsidiariteit en handelen hier ook zelf naar. Elke OPTIMUS-school beschrijft in de komende periode waar het ‘bijzondere’ in het onderwijs zichtbaar is en hoe de levensbeschouwelijke identiteit wordt vormgegeven. De vraag van een belanghebbende: “Hoe zie ik nu dat dit een Katholieke of ProtestantsChristelijke school is?” kan hierdoor op elke school binnen OPTIMUS helder en herkenbaar beantwoord worden. De uitdaging Eigenheid van de school in ‘wat er toe doet’ Scholen worden uitgedaagd om vanuit het bijzondere kader en onze kernwaarden een visie op ‘wat er toe doet’ te ontwikkelen. Om de balans te zoeken tussen ‘omgaan met diversiteit’ en ‘ontwikkelen van een eigen persoonlijke identiteit’. Om kinderen voor te bereiden op een pluriforme en soms polariserende samenleving. De domeinen sociaalemotionele vorming, levensbeschouwelijke vorming en burgerschap lenen zich bij uitstek om gemaakte keuzes te concretiseren. Personeel Van het opleiden, trainen en begeleiden van leraren wordt de komende jaren veel werk gemaakt. De leraar verdient de aandacht, ruimte en tijd om te groeien. Hierbij bieden de school en de organisatie OPTIMUS alle faciliteiten, waaronder een goed functiehuis, de OPTIMUS-academie en begeleiding op de werkvloer. Op deze wijze hebben leraren -schoolplan basisschool De Bongerd-
8
alle mogelijkheden voor een uitdagende (loop-) baan en ontvangen zij waardering voor getoond vakmanschap. Alle documenten betreffende het personeelsbeleid zijn aanwezig op het stafbureau van Optimus. Het mobiliteitsplan van de Bongerd is in concept op school aanwezig.
Opdracht 5 De ontwikkeling van het beroep leraar Scholen hebben de opdracht om te bepalen op welke wijze zij zelf het beroep van leraar zo aantrekkelijk mogelijk kunnen maken. Zij maken hierbij onder andere gebruik van ontwikkelingen op OPTIMUS niveau, zoals het functiehuis en het werken met de gesprekscyclus. Ook kunnen zij zoeken naar wijzen waarop de talenten binnen de eigen school zo goed mogelijk worden aangesproken. Dit vraagt daadwerkelijke interesse in het ‘zijn en kunnen’ van de personeelsleden en het zoeken naar creatieve manieren om hier meer en beter gebruik van te maken. Op deze manier kunnen scholen hun personeel blijven binden en boeien. De uitdaging Versterken van de kwaliteiten binnen de eigen school. De uitdaging is aan de scholen om het functiehuis zo goed mogelijk in te zetten om de kwaliteiten van het eigen personeel te waarderen en de ontwikkeling van het vakmanschap te versterken. De scholen kunnen hun eigen vrijheid benutten in de wijze waarop zij hier vorm aan geven en rek zoeken in de mogelijkheden.
Opdracht 6 Professionalisering In de kern ligt de verantwoordelijkheid voor professionalisering bij de leerkrachten zelf. Zij dienen over de houding te beschikken waarbij ze graag willen leren. Vervolgens is het belangrijk dat leraren (en alle overige personeelsleden) de ondersteuning, scholing, coaching en begeleiding krijgen om professioneel te kunnen zijn, worden, blijven en verbeteren. Hierdoor zijn ze in staat het nodige professionele zelfvertrouwen uit te stralen en voelen ze zich gewaardeerd. Het is aan de scholen om enerzijds zelf deze ondersteuning te bieden, dicht op de werkvloer in de nabijheid van de leraar. Anderzijds dienen scholen personeelsleden de ruimte te bieden en te faciliteren om zichzelf te ontwikkelen, onder meer door gebruik te maken van de OPTIMUS-academie. Kwaliteit en verantwoording Scholen hebben de opdracht te voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij. Deze verwachtingen worden steeds explicieter wanneer het gaat om aantoonbare, goede kwaliteit van onderwijs, leeropbrengsten en transparantie. Ook tevredenheid van ouders, medewerkers en omgeving is een gehanteerde maatstaf voor de kwaliteit en verantwoording van ons onderwijs. Naast de genoemde verwachtingen over de leeropbrengst, is er een toenemende verwachting dat scholen nieuwe onderwijsvormen aanbieden die tegemoet komen aan wensen van ouders.
Opdracht 7 Verantwoording afleggen over beleid en resultaten Scholen hebben de opdracht om te voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij en laten dit aantoonbaar zien in de gesprekscyclus met het CvB als het gaat om de kwaliteit van het onderwijs. Dit vraagt van scholen dat zij zich focussen op de -schoolplan basisschool De Bongerd-
9
opbrengsten en effectief hun eigen onderwijsprocessen vormgeven. Scholen kunnen onderbouwd aangeven wat zij, met welke reden, welk doel en welke opbrengst hebben gedaan. Hierbij verwacht het CvB dat scholen de keuzes, die zij hierbij gemaakt hebben, middels onderzoek en verwachtingen onder belanghebbenden (o.a. ouders) hebben afgewogen. De uitdaging Schoolbeleid in relatie tot de wensen van de omgeving Het CvB vraagt scholen zich te positioneren door gericht keuzes te maken ten aanzien van een aantal vraagstukken dat op de school afkomt. Hierbij gaat het om aspecten als identiteit, sociale vaardigheden en burgerschap. Daarnaast is het van belang dat de school zelf kijkt naar wat de directe omgeving vraagt van het onderwijs, bijvoorbeeld als het gaat om leerarrangementen en intensieve samenwerking met organisaties in de omgeving. We dagen scholen uit hier een standpunt over in te nemen, ook in het licht van de beschreven vergrijzing en ontgroening van het werkgebied van OPTIMUS. Bestuurlijke ontwikkelingen Het aantal leerlingen gaat, onder invloed van demografische ontwikkelingen, dalen. Deze daling, die niet exact te bepalen is, heeft op termijn gevolgen voor de organisatie van ons onderwijs. Met minder kinderen zien scholen er anders uit en zullen we opties open moeten houden. Te denken valt aan: het combineren van onderwijsvoorzieningen, intensievere samenwerking met andere scholen en instellingen en tot slot mogelijke kostenbesparingen. Positiever geformuleerd willen we onze aantrekkingskracht verder vergroten, de beste scholen zijn in de omgeving en dus op een gezonde aanwas van nieuwe leerlingen kunnen rekenen!
Opdracht 8 Flexibiliteit en creativiteit in nieuwe organisatievormen Het besluit tot behoud van de onderwijsvoorzieningen in kleine kernen kan vergaande consequenties hebben voor de inrichting en organisatie van scholen. Met de terugloop van het aantal leerlingen, ontstaat in enkele kernen een situatie waar nog slechts enkele kinderen van een bepaalde leeftijd de school bezoeken. Dit gegeven kan belemmerend zijn voor zowel de cognitieve als de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Door scholen te clusteren, kan er meer gebruik worden gemaakt van mogelijkheden om bepaalde delen van het leerstofaanbod in gezamenlijkheid aan te bieden of activiteiten te organiseren waaraan kinderen van de verschillende scholen kunnen deelnemen. Intensieve samenwerkingsvormen met andere scholen en organisaties zullen ontstaan. OPTIMUS-scholen zullen hier flexibel en creatief mee om moeten gaan, teneinde de uiteindelijke onderwijskwaliteit, zowel ten aanzien van opbrengsten als van de sociaal emotionele ontwikkeling van leerlingen, te waarborgen. De uitdaging Zelf zoeken naar ongebaande paden Naast de expliciete verwachting om de kwaliteit te waarborgen door vanuit mogelijk nieuwe organisatievormen te werken, daagt het CvB de scholen uit om zelf op zoek te gaan naar deze vormen. Om in samenwerking met andere partners nieuwe wegen te ontdekken in de organisatie en aanbod van het onderwijs in de kleine kernen -schoolplan basisschool De Bongerd-
10
Met het meerjarenperspectief wordt richting en invulling gegeven aan de koers van OPTIMUS. Dit is gedaan door, waar het kan en moet, zoveel mogelijk duidelijkheid te bieden over waar het onderwijs binnen OPTIMUS voor staat: wat mogen betrokkenen binnen en buiten onze organisatie van OPTIMUS verwachten. Tegelijkertijd bieden we binnen het kader veel ruimte aan de scholen om hun eigen lokale invulling te geven aan het onderwijs. Dit gebeurt vanuit het vertrouwen dat de professionals op de scholen zelf heel goed weten wat ouders en leerlingen nodig hebben en dat schoolleiders op hun beurt weten wat hun team nodig heeft om te kunnen groeien en ontwikkelen. Uitwerking schoolniveau Het meerjarenperspectief is een eerste aanzet om de toekomst in beeld te brengen. Op veel onderdelen wordt het de komende tijd samen met de schoolleiders en personeelsleden verder geconcretiseerd. We luisteren hierbij goed naar de mensen binnen en buiten de organisatie, nemen weloverwogen beslissingen en zorgen voor een juiste informatievoorziening. Een eerste stap in de verdere concretisering ligt in het voorliggende schoolplan. Dit plan vormt een goede basis om de lokale smaak toe te voegen aan het toekomstperspectief. Om te onderzoeken hoe in de omgeving, stad, dorpskern en wijk het onderwijs er uit kan zien in de nabije toekomst! Financieel beleid Het financieel beleid binnen de organisatie OPTIMUS valt onder de verantwoordelijkheid van de voorzitter van het college van bestuur (cvb). Geheel conform de besturingsfilosofie van OPTIMUS wordt er ook op financieel gebied gestreefd naar maximale beleidsruimte op schoolniveau. Dit betekent dat er jaarlijks op schoolniveau een personele en een materiële begroting worden vastgesteld. Deze schoolbegrotingen voldoen aan de kaders die hiervoor binnen OPTIMUS worden gehanteerd. Via tussenrapportages en uiteindelijk de jaarrekening wordt er zowel op school- als organisatieniveau verantwoording afgelegd over de inzet van de middelen. Tevens heeft de medezeggenschapsraad van elke school een adviesbevoegdheid ten aanzien van het financiële beleid op hoofdlijnen. Omdat OPTIMUS de financiële, de personele en de salarisadministratie in eigen beheer uitvoert, is er op organisatieniveau veel deskundigheid op financieel gebied aanwezig. Waar nodig is deze expertise beschikbaar voor iedere school. Belangrijke uitgangspunten voor het te voeren financiële beleid zijn: -
begroting en exploitatie volgen het geformuleerde beleid van doelen en prioriteiten; financieel beleid binnen OPTIMUS heeft het continuïteitsbeginsel, het voorzichtigheidsbeginsel en het economische principe als algemene kenmerken; de financiële beleidsruimte wordt zo min mogelijk beperkt door (langlopende) verplichtingen; elke school beschikt over een meerjarenbegroting en een actueel inventarisoverzicht; -schoolplan basisschool De Bongerd-
11
-
de directeur van de school is eindverantwoordelijke voor financieel beleid en de uitvoering hiervan binnen de eigen school; voor de inzet van personeel wordt een op stichtingsniveau vastgesteld FPE (formatieplaats eenheid) gehanteerd. Diverse functies zijn afgeleid van het bedrag voor 1 fte leerkracht. Dit bedrag wordt jaarlijks vastgesteld.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
12
Hoofdstuk 2.: De opdracht van de school 2.0 De missie van onze school. Waar staan we voor?
Algemeen: De Bongerd is een katholieke school, die bij haar onderwijs rekening houdt met andere visies en overtuigingen. Wij streven ernaar ons onderwijs in te richten volgens het adaptief model, waarbij wij zoveel mogelijk aansluiten bij de pedagogische en didactische behoeften van het kind en rekening houden met de drie basisbehoeften van kinderen: competentie (het besef iets te kunnen), relatie (het gevoel dat mensen je waarderen en met je om willen gaan) en autonomie (het gevoel dat je iets kunt ondernemen zonder dat anderen je daarbij moeten helpen). Primair in onze opvatting staat de pedagogische invalshoek; het bevorderen en tegemoet komen aan de basisbehoeften van kinderen. Als leerkrachten proberen we de leerlingen uit te dagen, te ondersteunen en te vertrouwen. Interactie, instructie en klassenmanagement zijn drie belangrijke aspecten van ons leerkrachtgedrag en zijn tevens voorwaarden om aan die basisbehoeften tegemoet te komen. 2.1 Pedagogische visie Wij willen onze pedagogische visie weergeven door de volgende vragen te beantwoorden: 2.1.1
Wat draagt de school bij aan de ontwikkeling van de kinderen? (= relatie “opvoeding thuis” en “opvoeding op school”)
Wij vinden het belangrijk dat er een goede sfeer is op school; de kinderen moeten zich geaccepteerd en veilig voelen omdat ze merken dat hun leerkracht vertrouwen heeft in hun goede wil en in hun mogelijkheden. Ook willen we de kinderen leren rekening met elkaar te houden en respect te tonen voor elkaar. Deze houding kan ontstaan door een goede wisselwerking tussen leerkracht en leerling en tussen leerlingen onderling. Een goede relatie tussen school en ouders is van groot belang, vandaar dat het ons streven is dat zowel ouders als kinderen de school als plezierig ervaren. We willen de kinderen uitdagen om te presteren naar beste kunnen met de nodige hulp en ondersteuning van de leerkracht: zo goed mogelijk onderwijs geven in een voor het kind prettige situatie. We willen meer en meer attent zijn op individuele verschillen en daarbij in de praktijk van het lesgeven op inspringen. Dit is niet altijd even eenvoudig, maar we zoeken steeds nadrukkelijker naar mogelijkheden om de kinderen zorg op maat te bieden. Dit geldt uiteraard zowel voor de kinderen die meer moeite met het leren hebben, als voor de kinderen die het heel gemakkelijk aan kunnen. Wij streven ernaar om flexibel om te gaan met het jaarklassensysteem door binnen de groep op onderdelen van de -schoolplan basisschool De Bongerd-
13
leerstof op verschillende niveaus te werken. In de voor ons liggende periode zullen wij dit verder uit gaan werken. Voor een nadere beschrijving hiervan verwijzen wij u naar het 4 jarenplan verderop in dit schoolplan. 2.1.2
Hoe ligt de verhouding op onze school tussen cognitieve, sociaalemotionele en creatieve aspecten?
Omdat een school van oudsher een opleidingsinstituut was en in deze tijd nog is, neemt het cognitieve aspect de belangrijkste plaats in. De sociaal-emotionele vraagstukken van deze tijd vragen van de tegenwoordige school steeds meer aandacht. Op een studiemiddag van het team is een inventarisatie gemaakt van actiepunten/ ontwikkelingen, waaraan we in de komende planperiode gaan werken. Een van die actiepunten is het realiseren van een vreedzame school. Hoe wij dit willen bereiken vindt u terug in de jaarplanningen. Ook de creatieve ontwikkeling heeft onze aandacht. Met behulp van de methode “Moet je doen” als leidraad geven wij hier invulling aan. De culturele vorming krijgt vorm door middel van projecten en door de eigen inbreng van de leerkrachten vanuit hun eigen specifieke deskundigheid. Achterin treft u een bijlage “culturele vorming op onze school” waarin dit onderwerp is uitgewerkt. 2.1.3. Hoe helpen wij aan het bijbrengen van waarden? In samenspel met de doelen die wij ons gesteld hebben wat betreft de cognitieve, sociaal-emotionele, motorische en creatieve ontwikkeling bereiden we het kind ook voor op de “maatschappij”. Daar gelden bepaalde waarden en normen waar men zich aan behoort te houden. We kunnen in het stadium van de basisschool spreken over schoolregels en omgangsregels. Wij hebben als team een aantal gedragsregels geformuleerd, die incidenteel onder de aandacht van de leerlingen wordt gebracht. Dit kan zeer gericht tijdens kringgesprekken, tijdens projecten (catechese en pesten b.v.), thema-avonden met de ouders, etc. Ook de hierboven genoemde methode voor sociaal-emotionele ontwikkeling biedt volop ruimte om hieraan aandacht te geven. Bij incidenten is het goed deze meteen in de groep te bespreken, ruimte latend voor iedereen. Zo’n gesprek behoeft niet afkeurend zijn, maar de leerkracht zal opbouwend proberen de kinderen te overtuigen van het juiste standpunt en de heersende normen. Onze school heeft 2 leerkrachten, die als contactpersoon fungeren wanneer de situatie daarom vraagt. Voor verdere informatie hierover verwijzen wij u naar de schoolgids. 2.1.4 Hoe werken wij aan motivatie en inzet? Voor het verkrijgen van goede leerprestaties is de motivatie van het kind van groot belang. Het team streeft er dan ook naar om voorwaarden te creëren die de motivatie van de kinderen optimaal bevordert. Een belangrijke voorwaarde hierbij is het uitgaan van de mogelijkheden van het kind en het aansluiten bij diens belevingswereld. Ook het voortdurend werken aan de competentiegevoelens van de kinderen is een must. Door gedragsregels op te stellen voor de gehele school en het consequent naleven ervan -schoolplan basisschool De Bongerd-
14
trachten we een structuur aan te bieden, waarbinnen de kinderen weten waar ze aan toe zijn. Hetzelfde geldt voor het functioneren op klassenniveau: ook hier moeten klassenregels veiligheid bieden en voorwaarden creëren om goed te kunnen werken. Door het bevorderen van het zelfstandig werken en het verwerken van de stof leveren we een positieve bijdrage aan het verbeteren van de motivatie. Ook positief belonen, goede correctie, flexibele eisen aangepast aan het individu zijn middelen om de motivatie van de leerlingen te stimuleren. Een positieve, op wederzijds respect gebaseerde onderlinge verhouding tussen leerkracht en leerling draagt bij tot een betere intrinsieke motivatie bij onze leerlingen. 2.1.5. Hoe spelen wij in op de attitudes die voor de toekomst belangrijk zijn? Om goed toegerust te zijn voor de toekomst, is het van belang over goede en adequate attitudes te beschikken. Wij vinden het belangrijk dat kinderen een grote mate van zelfstandigheid bezitten. De leerlingen worden gestimuleerd om de problemen, die ze tegenkomen zelf op te lossen. De nadruk ligt hierbij niet alleen op het resultaat. Het proces staat eerder centraal, zodat kinderen voelen dat fouten maken, mag. Ook leren de leerlingen op deze manier om verschillende leerstrategieën toe te passen. Het zal in de toekomst steeds belangrijker worden om in teamverband te werken. We blijven werken aan coöperatief leren en in de komende periode wordt hier aandacht aan geschonken. Tijdens groepswerk streven we ernaar de kinderen te leren om een assertieve houding aan te nemen. Het samen oplossen van een probleem bevordert tevens een goed communicatief gedrag. 2.2 Wat er op ons afkomt. De externe factoren. Het team is van mening dat onze school in de komende jaren in sterke of mindere mate te maken krijgt met de volgende zaken: A. Rijksoverheid Verdere ontwikkeling Informatie Communicatie Technologie Kwaliteitsbewaking Multiculturele samenleving Natuur- en milieueducatie Verlengde schooldag/brede school/voor-tussennaschoolseopvang Meer aandacht voor resultaten, ook in vergelijking met andere scholen Hogere eisen van maatschappij/Normen en waarden Ontwikkelingen in het kader van WSNS Passend onderwijs Verdere implementatie techniek Wet BIO(=beroepen in onderwijs, meerjarenpersoneelsbeleidplan)
-schoolplan basisschool De Bongerd-
15
B. Lokale overheid Huisvesting Achterstandenbeleid Personeelsbeleid: man/vrouw, mobiliteit, ouderen, parttimers, nieuw personeel Arbobeleid Gemeentelijk onderwijsbeleid C. Maatschappij Aansluiting bij maatschappelijke ontwikkelingen Inspraak/democratie/communicatie Opvoedkundige problemen Innovatie/vernieuwingen D. Instanties Inspectie/Periodiek Kwaliteits Onderzoek Andere Scholen/Werkgroep Onderwijskundige Samenwerking Stafbureau Optimus IBN groep conciërges Samenwerking in de regio Algemene schoolverkenning Arbo B.H.V. Opdidact G.G.D. Tandarts Brandweer/brandveiligheid Vervangers/invallerspool E. Ouders Veiligheid en geborgenheid Aanleren basisvaardigheden Openheid en inspraak Opvoedingsondersteuning Sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind Meer aandacht voor normen en waarden Deze externe factoren zien wij deels als belastend, maar ook voor een groot gedeelte als uitdagingen voor de nabije en de wat verdere toekomst. We noemen er enkele, die wij als relevant voor onze school zien. Uitdagend: 1.
De ontwikkelingen binnen de informatie technologie bieden ons de mogelijkheid om de computer een meer efficiëntere plaats te geven binnen ons onderwijssysteem. Onze school is aangesloten op een eigen netwerk en heeft de beschikking over voldoende computers. De leerlingen krijgen toegang tot steeds meer uitgebreide informatiekanalen en ook onderwijs “op maat” kan goed met de computer gerealiseerd worden. Wij streven ernaar om informatietechnologie nog meer te implementeren binnen het onderwijsleerproces. Ook het werken met -schoolplan basisschool De Bongerd-
16
2.
3.
4. 5.
6.
activ boards speelt hierbij een belangrijke rol. Het team zal door middel van bijscholingen een optimaal gebruik maken van de mogelijkheden van activ boards (Zie ICT plan wat in de komende planperiode wordt geactualiseerd) De kwaliteitsbewaking d.m.v. het invullen van de vragenlijsten van het BVPO biedt goede mogelijkheden om de eigen organisatie nog eens door te lichten en waarnodig verbeteringen of veranderingen aan te brengen. Bestuurlijke schaalvergroting heeft tot kontakten met andere scholen geleid, wat op veel gebieden een meerwaarde heeft opgeleverd. Het managementteam van Optimus stuurt aan en is met name op het gebied van personeelsbeleid belangrijk Het verder uitwerken en realiseren passend onderwijs heeft onze prioriteit. Het verder uitwerken van het GIP model om zo meer passend onderwijs te leveren heeft in de komende planperiode onze prioriteit Het coachen van leerkrachten door de IB.-er (SVIB) en door collegiale ondersteuning moet dit proces versterken. In een betere wisselwerking met de ouders willen wij meer aandacht geven aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. Door goede wederzijdse informatie overdracht in een sfeer van openheid en inspraak willen wij een klimaat realiseren van veiligheid en geborgenheid, basisvoorwaarden voor optimale leerprestaties.
Belastend: 1.
2.
De maatschappij stelt steeds hogere eisen aan alle betrokkenen en dus ook aan de school. Het is zaak om als school hier goed mee om te gaan en verantwoord keuzes te maken om te bezien wat gewenst en haalbaar is. De vergrijzing, de toename van het aantal parttimers, de beperkte bereidheid tot mobiliteit kunnen afbreuk doen aan de kwaliteit van ons onderwijs. Er is een concept van een mobiliteitsplan op school aanwezig, wat nog met het team en de MR besproken moet worden.
2.3
Wat kunnen wij? De interne sterkte/zwakte analyse.
Op school is de uitslag van de oudertevredenheid, leerling-tevredenheid en personeelstevredenheid van de peiling in maart 2011 aanwezig. Met behulp van de enquête van het BVPO komen we o.a. tot de volgend punten: Sterke kanten: Vanuit de ouders: - Sfeer en inrichting van het schoolgebouw - De huidige schooltijden - Mate waarna leraren naar ouders luisteren - Uiterlijk van het gebouw - Aandacht voor gymnastiek - Vakbekwaamheid van de leerkrachten -schoolplan basisschool De Bongerd-
17
-
Aandacht voor rekenen Aandacht voor goede prestaties Duidelijkheid van schoolregels Spelmogelijkheden op het plein Aandacht voor normen en waarden Gelegenheid om met de directie te praten Inzet en motivatie van de leerkrachten Omgang leerkracht met de leerlingen Aandacht voor taal Regels, rust en orde op school Informatie voorziening over het kind Informatievoorziening over school
Vanuit de leerlingen: - Mate waarin leerkracht je laat uitspreken - Moeilijkheidsgraad computerwerk - Werken met de computer - Uitstapjes met de klas - Gymnastiekles - Handvaardigheid/techniek - Vak tekenen - Oudertevredenheid Vanuit het team: - Contact met de leerlingen - Motivatie van de leerlingen - Kwaliteit/beschikbaarheid van de leermiddelen - Waardering voor het werk - Sfeer in het team - Aansluiten op capaciteiten - Aansluiting bij opleiding - Aanspreekbaarheid management - Leidinggevende capaciteiten directeur - Werken aan kwaliteit van de school Kanten/ zaken die nog aandacht vragen: Vanuit de ouders: - Veiligheid op weg naar school - Aandacht voor pestgedrag - Rust en orde in de klas - Aandacht voor creatieve vakken Vanuit de leerlingen: - Zitplaats in de klas - Aantrekkelijkheid van het overblijven -schoolplan basisschool De Bongerd-
18
-
Levensbeschouwelijke vorming Vakken natuurkunde en biologie (te theoretisch) Meer extra taken Rust in de klas
Vanuit het team: - Benutting ICT mogelijkheden - Extra mogelijkheden voor snelle leerlingen - Werkdruk binnen het team - Communicatieve vaardigheden van de directie Wanneer we het onderzoek van de inspectie en het de uitkomsten van het BVPO instrument samenvatten kunnen we m.b.t. de interne sterkte/zwakte analyse tot de volgende conclusies komen: A.
B. C.
het onderwijsleerproces: t.a.v. leerstofaanbod, leertijd, pedagogisch klimaat, didactisch handelen en leerlingenzorg scoort onze school ruim voldoende. de opbrengsten: t.a.v. de opbrengsten scoort onze school op het verwachte niveau. de schoolcondities: t.a.v. professionalisering, interne communicatie, externe contacten en contacten met ouders scoort onze school ruim voldoende.
2.4 Onze visie op de gewenste kwaliteit Wij zijn van mening (en wij worden hierin ondersteund door de uitslag van het BVPO en het inspectieonderzoek) dat de kwaliteit van onze school in zijn totaliteit als ruim voldoende mag worden bestempeld. In de komende vier jaren zullen wij ons inzetten om die kwaliteit minimaal te handhaven en waar mogelijk te verbeteren o.a. door het GIP model te optimaliseren, de verdere invoering van de 1-zorgroute en het streven naar passend onderwijs. In hoofdstuk 2.1 hebben wij onze pedagogische visie weergegeven. Om binnen deze visie optimaal rendement te halen uit ons onderwijsleerproces streven wij ernaar om van de school een plaats te maken waarin ieder individueel kind zich naar eigen vermogen kan ontwikkelen zowel op cognitief, als op sociaal-emotioneel gebied. Een goed pedagogisch klimaat en adequaat didactisch handelen zijn hiervoor primaire voorwaarden. Door het verder vorm geven aan passend onderwijs willen wij werken aan de competentiegevoelens en het zelfvertrouwen van de kinderen. Het leren omgaan met verschillen zal centraal staan in onze werkwijze. Adaptief onderwijs waarin kinderen tot hun recht kunnen komen en waarin rekening wordt gehouden met de basisbehoeften (= relatie, competentie en autonomie) vraagt om deskundigheid van leerkrachten omtrent onderwijsinhouden, flexibiliteit in didactisch handelen en klassenorganisatie, maar ook betrokkenheid en geloof in kinderen.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
19
Door deze houding te realiseren bij de leerkrachten ten opzichte van kinderen en ten opzichte van hun vak willen we een pedagogisch klimaat van veiligheid, vertrouwen, handelingsvrijheid en eigen verantwoordelijkheid van kinderen creëren. Zo’n pedagogisch klimaat kenmerkt zich door een leerkracht die vertrouwen heeft in kinderen, die kinderen uitdaagt tot verdere ontwikkeling en die kinderen tegelijkertijd ondersteuning biedt. Kortom: een leerkracht die er is voor de leerlingen! 2.5 Beleidsvoornemens Uit het voorgaande kunnen we als school een aantal prioriteiten destilleren waaraan we in de nabije toekomst en op de wat langere termijn aandacht geven. Dit zijn de volgende items: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
11.
Het verder implementeren van passend onderwijs in ons onderwijssysteem door het werken met het GIP model en de 1-zorgroute. Nadruk leggen binnen ons onderwijs op zelfcontrole en reflectie op eigen functioneren bij leerlingen. Kijk krijgen op hetgeen er gebeurt in de verschillende “bouwen” dmv collegiale ondersteuning. Efficiënter toepassing van de computer in het onderwijsleerproces. (zie ICT plan)activ boards Het blijven optimaliseren van het leerlingvolgsysteem door o.a. aanschaf actuele toetsen en het inpassen in het computeradministratie programma Esis B. Afstemming taakbelasting in relatie tot kleine school en het aantal deeltijdbanen. Meer aandacht voor essentiële zaken en niet toegeven aan de “waan van de dag” Bewaken grote lijnen in vak- en vormingsgebieden. Begeleiden en coachen van leerkrachten door SVIB en klassenconsultaties. Het opnieuw afnemen van het BVPO onderzoek in 2013 met daaraan gekoppeld een sterkte/zwakte analyse op basis waarvan nieuw beleid geëntameerd kan worden. Implementeren en verder uitwerken van het protocol hoogbegaafdheid
-schoolplan basisschool De Bongerd-
20
2.6 Wat willen wij, waar liggen onze prioriteiten? Met onderstaande matrix willen wij aangeven wanneer we welke beleidsvoornemens, zoals geformuleerd in hoofdstuk 2.5, willen uitvoeren. Indachtig item 9 van voornoemde beleidsvoornemens willen we ervoor waken dat we niet te veel hooi op de vork nemen en derhalve smeren we een aantal punten over meerdere jaren uit. De prioriteiten zijn vastgesteld op een studiemiddag van het team, de spreiding over de periode van 4 jaar is vastgesteld door de directie. Voor ieder schooljaar wordt een uitgebreide planning gemaakt van de activiteiten die in het schoolplan gepland zijn. Op het eind van het schooljaar wordt deze planning geëvalueerd. Prioritering van beleidsvoornemens Ad 1 Ad 2 Ad 3 Ad 4 Ad 5 Ad 6 Ad 7 Ad 8 Ad 9 Ad 10 Ad 11
20112012 x x x x x x x x x x
20122013 x x x x x x x x x x x
20132014 x x x x x x x x x x
-schoolplan basisschool De Bongerd-
20142015 x x x x x x x x x x
21
2.7 Planning van onze beleidsvoornemens
Schooljaar 2011– 2012
Activiteiten
Betrokkenen
Kwaliteitsmeting kwaliteitsplanning
Uitkomsten vertalen in beleid
Team
Implementatie passend onderwijs
In WSNS verband
Team
Klassenconsultatie/klassen Video interactie Intern begeleider/team mana-gement begeleiding/klassenconsul taties/coaching. 1-zorgroute: optimalis GO+GP spelling/technisch lezen, werken met leerlijnen, direct instructie-model en convergente differentiatie Verbeteren leerlingvolgsysteem
Aanschaf toetsen LOVS Intern begeleider/team groep 7, leren werken met Esis B
Informatie, communicatie, Inschakelen externe technologie-internet, activ deskundige, 3 board bijscholingen
Team
Lokaal onderwijsbeleid
Verder uitwerken VVE (=Vroeg Voorschoolse Educatie)
Peuterspeelzalen en basisscholen
Hoogbegaafdheid
Het implementeren van protocol hoogbegaafdheid: Vast agendapunt iedere teamvergadering
werkgroep HB
Techniek
Week 16-20 januari en 4- Hele team 9 juni: week techniek
-schoolplan basisschool De Bongerd-
22
Schooljaar 2012 -2013
Activiteiten
Kwaliteitsbewaking
Verdere implementering van resultaten uit kwaliteitsmeting
Betrokkenen Directie en team
Implementatie passend onderwijs In WSNS verband
Directie en team
Klassenconsultatie/klassenmanag ement
Verdere uitwerking vorig schooljaar, 1-zorgroute GO+GP voor rekenen
Intern begeleider
Verbeteren leerlingvolgsysteem
Actualiseren/invoeren Esis B programma
Intern begeleider
Informatie, communicatie, technologie-internet/activ board
Inschakelen externe deskundige 3 keer per jaar bijscholing activ board
Intern begeleider/exte rne ICT-er en team
Lokaal onderwijs
Verder uitwerken EVV plan
Peuterspeelzalen en basisscholen
Hoogbegaafdheid
Aanpassen protocol/vast agendapunt teamvergadering
Team/werkgroep HB
Vreedzame School
Team training door externe deskundige Tijdens cito toetsweek techniek ‘s middags
Team
Techniek
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Team
23
Schooljaar 2013 – 2014
Activiteiten
Betrokkenen
Implementeren passend onderwijs
In WSNS verband
Hele team
Klassenconsultatie/Klassenmanag ement
Instructiekwaliteit verbeteren door SVIB, verdere uitwerking vorig schooljaar
Intern Begeleider
Schoolplan
Evalueren huidige schoolplan
Directie en team
Techniek
Twee keer per jaar gedurende cito toetsweek
Team
Informatie,communicatie,techno- Externe deskundige, 3 keer per logie, internet, activ board jaar bijscholing activ board
Team
Vreedzame school
Verder uitwerken activiteiten vorig schooljaar
Team
Hoogbegaafdheid
Verdere toetsing/-aanpassing protocol
Werkgroep/team
Schooljaar 2014 – 2015 Kwaliteitsbeleid
Activiteiten Toetsing van de resultaten en vertaling in verder beleid
Betrokkenen Directie
Implementatie passend onderwijs In WSNS verband
Team
Kwaliteitsbewaking
Afname BVPO
Team
Klassenconsultatie/Klassenmanag ement
Instructie kwaliteit verbeteren door SVIB, verdere uitwerking vorig schooljaar
Intern begeleider
Schoolplan
Schrijven plan voor de periode 2015 -2019
Directie
Informatie, communicatie, Externe deskundige, 3 keer per technologie-internet, activ board jaar bijscholing activ board
Team
Techniek
Twee keer per jaar gedurende Team cito toetsweek Het hierboven staande schema is een planning op grote lijnen. Jaarlijks wordt een planning gemaakt voor het komende schooljaar, waarin wij “smart” weergeven wat we in dat jaar gaan doen. Voor het schooljaar 2011 – 2012 is deze planning als bijlage toegevoegd. -schoolplan basisschool De Bongerd-
24
Hoofdstuk 3.: De onderwijskundige vormgeving van onze school 3.0
Onderwijskundig beleid. Voor de visie van Optimus verwijzen wij naar hoofdstuk 1
3.1
Onze onderwijskundige doelen.
Met onze onderwijskundige doelen beogen wij in de eerste plaats te voldoen aan de wettige eisen zoals die omschreven staan in artikel 8 van de Wet op het Basisonderwijs: Artikel 8:
1.
2.
3. 4.
Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen. Het wordt afgestemd op de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Het onderwijs richt zich in elk geval op de emotionele en de verstandelijke ontwikkeling en op het ontwikkelen van de creativiteit, op het verwerven van de noodzakelijke kennis en van sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. Het onderwijs gaat er mede van uit dat de leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving Ten aanzien van leerlingen die extra zorg behoeven, is het onderwijs gericht op individuele begeleiding die is afgestemd op de behoefte van de leerling.
Onze school richt zich bij haar onderwijs voor kinderen vanaf 4 jaar op: de emotionele ontwikkeling de cognitieve ontwikkeling de ontwikkeling van de creativiteit het verwerven van noodzakelijke kwaliteit het verwerven van culturele vaardigheden het verwerven van sociale vaardigheden het verwerven van lichamelijke vaardigheden. 3.1.1
De emotionele ontwikkeling
In de Wet op het Basisonderwijs wordt gesproken over de emotionele ontwikkeling en het verwerven van sociale vaardigheden. Wij kiezen voor de term sociaal-emotionele ontwikkeling. Onder sociaal-emotionele ontwikkeling wordt verstaan, dat de kinderen leren omgaan met elkaar en de anderen en inzicht krijgen in eigen (on)mogelijkheden. Aspecten van sociaal-emotionele ontwikkeling: a. het samenwerken, het samen spelen, het samen kunnen delen, hulpvaardig zijn b. respect hebben voor elkaars mening en inbreng c. elkaar de ruimte geven om zelfontdekkend bezig te zijn -schoolplan basisschool De Bongerd-
25
d. het kunnen oplossen van conflictsituaties e. het kunnen inleven in gevoelssituaties f. een gevoel van saamhorigheid g. anderen accepteren en respecteren in hun anders zijn. h. een positief zelfbeeld ontwikkelen i. inzicht in eigen (on)mogelijkheden 3.1.2 De cognitieve ontwikkeling. De school tracht vaardigheden als kritisch vermogen, analytisch denken, en logisch redeneren te stimuleren. Kennis is deels resultaat van eigen ervaringen, deels overgedragen. Door het aanbieden van kennis worden de leerlingen voorbereid op de (steeds) veranderende maatschappij. De school begeleidt de leerprocessen van de kinderen en geeft er vorm aan. 3.1.3
Het ontwikkelen van de creativiteit.
Creativiteit is niet alleen aangeboren, het kan ook gestimuleerd en aangeleerd worden. Het ontwikkelen van de creativiteit gebeurt in alle vak/vormingsgebieden. Aspecten verbonden met de ontwikkeling van de creativiteit zijn onder meer het ontwikkelen van de creativiteit in ruimere zin: - zelfontdekkend bezig zijn - komen met eigen oplossingen - verschillende oplossingen vinden voor één probleem - experimenteren - het toepassen van kennis en vaardigheden in uiteenlopende situaties - het ontwikkelen van creativiteit in de zin van de expressievakken. 3.1.4
Het verwerven van de noodzakelijke kennis.
In de huidige maatschappij veroudert kennis snel. Dit betekent voor de school, dat zij voor de basisleerstof moet uitgaan van de school van nu, mogelijk zelfs die van morgen. De kennis van de leerlingen moet functioneren in de samenleving van morgen. 3.1.5
Het verwerven van culturele vaardigheden.
Onder culturele vaardigheden wordt verstaan: luisteren, spreken, schrijven, rekenen, gezond gedrag en sociale redzaamheid. Daarnaast vinden wij het van belang, dat leerlingen: - zich oriënteren op de maatschappij - leren omgaan met anderen (respect kunnen opbrengen voor andermans ideeën, meningen, overtuigingen, levenswijzen, culturen, religies)
-schoolplan basisschool De Bongerd-
26
3.1.6
Het verwerven van lichamelijke vaardigheden.
Het verwerven van lichamelijke vaardigheden is behalve doel op zich ook van belang voor de verstandelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. Uiteraard zijn de kerndoelen ook de doelen van onze school. De stand van zaken wat betreft het realiseren van de kerndoelen is beschreven in de paragrafen 2.4 t/m 2.29. 3.2 HUIDIGE SITUATIE Voor beschrijving zie zorgplan en zorgprofiel. 3.3 De ordening van de inhoud van het onderwijs. In artikel 9 van de Wet op het Basisonderwijs is globaal aangegeven wat het onderwijs waar mogelijk in samenhang - moet omvatten. Wij hebben deze inhoud als volgt geordend: 3.4 3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4 3.5.5 3.5.6 3.5.7 3.5.8 3.5.9 3.5.10 3.6 3.7 3.8.1 3.8.2 3.8.3 3.8.4 3.8.5 3.8.6 3.8.7 3.8.8 3.9 3.10 3.11 3.12
Arbeid met ontwikkelingsmateriaal Nederlands:
Spelling: Lezen:
Engels: Rekenen en wiskunde: Wereldoriëntatie:
Beeldende vorming Muzikale vorming Dramatische vorming Bewegingsonderwijs
Spreken Luisteren Schrijven Stellen Spellen Werkwoordspelling Lezen (technisch) Lezen (begrijpend / studerend) Lezen leesbeleving Taalbeschouwing
Geschiedenis Aardrijkskunde Geestelijke stromingen Maatschappelijke verhoudingen / staatsinrichting Verkeer Natuuronderwijs Bevordering van gezond gedrag Sociale redzaamheid Waaronder techniek en culturele vorming burgerschapsvorming
De beschrijvingsingangen voor het schoolplan geven aan met welke begrippen de inhoud beschreven is (zie 3.4 t/m 3.12) -schoolplan basisschool De Bongerd-
27
3.4 ARBEID MET ONTWIKKELINGSMATERIAAL Doelen van de school
- Het beschikken over begripsvorming en ruimtelijk inzicht; - Het kunnen waarnemen/discrimineren op auditief en visueel gebied; - Het zelfstandig kunnen werken; - Het kunnen samenwerken; - Geconcentreerd kunnen werken; - Voldoende motorische vaardigheden hebben; - Voldoen aan de reken-, lees- en schrijfvoorwaarden - Bevorderen van:fantasie, creativiteit, taal- en spreekvaardigheid.
Methoden / materialen
Als leidraad fungeert het boek Ontwikkelingsleerlijnen van uitgeverij Ajodakt BV in Leiden en registratie van Schatkist Constructiemateriaal.
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Diverse van de door ons nagestreefde doelen zijn terug te vinden in de beschrijvingen van kerndoelen van de verschillende vak/ vormingsgebieden.
Werkwijze: - werken in groepen - arbeid naar keuze - klein groepswerk - kring - planbord met dagtaken. kinderen kunnen hun keuzewerkjes ook ophangen zodat een weekoverzicht ontstaat
Bouwmateriaal.
Beleidsvoornemens / plannen
Verder uitwerken GIP model.
Wereldspelmateriaal. Bewaking: zie klassenschrift
Huishoekmateriaal. Themamateriaal Ongevormd materiaal. Lees-, schrijf- en luistermateriaal + computer materiaal voor de verstandelijke ontwikkeling. Specifiek materiaal m.b.t. voorbereidend lezen, rekenen en schrijven. -schoolplan basisschool De Bongerd-
28
3.5 NEDERLANDS 3.5.1 NEDERLANDS - SPREKEN
Doelen van de school - Nauwkeurig leren spreken; - Vlot leren spreken; - Expressief leren spreken; - Een goede spreekhouding ontwikkelen.
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Groepen 1 / 2: De doelen van de school o.a. Methode “Schatkist” sluiten aan bij de kern“Wat zeg je”en Cito Taal- doelen plezier groepen 3 t/m 8: methode “Zin in taal”” Groep 3: Veilig Leren Lezen
Uitvoering in de praktijk Zie methodes Spreekbeurten vanaf groep 5, in groep 3 en 4 incidenteel op verzoek kinderen Kring- en leergesprekken op meerdere momenten per week in alle groepen.
Beleidsvoornemens / plannen Aanschaf nieuwe taalmethode
Powerpointpresentaties kring- en leergesprekken groepen 5 t/m 8: spreekbeurten
-schoolplan basisschool De Bongerd-
29
3.5.2 NEDERLANDS – LUISTEREN
Doelen van de school - Nauwkeurig leren luisteren; - Geconcentreerd leren luisteren; - Kritisch leren luisteren; - Een goede luisterhouding ontwikkelen - interesse,geduld, tolerantie, begrip.
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
De groepen 1 / 2 hebben De doelen van de school de methode “Schatkist”. sluiten aan bij de “Wat zeg je?” ”Cito kerndoelen. taalplezier”.Methode “Zin in taal” van groep 3 t/m 8. Kringgesprekken – leergesprekken Methode “Goed Gelezen” Luisterliedjes/verhaaltjes. Vertelbeurten in groep 4. Spreekbeurt vanaf groep 5. In groep 3 en 4 incidenteel.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Uitvoering in de praktijk Zie: Nederlands spreken kolom 4.
Beleidsvoornemens / plannen Aanschaf nieuwe taalmethode
30
3.5.3 NEDERLANDS – SCHRIJVEN
Doelen van de school
Methoden / materialen
- Schrijven als motorische vaardigheid; - Schrijven als technische vaardigheid; - Schrijven als communicatiemiddel; - Schrijven als middel tot expressie
“Voorbereidend schrijven voor onze kleuters” Jacob Dijkstra voor groep 2 Methode “Schrijftaal” voor de groepen 3 t/m 6 Methode ”Zin in taal” vanaf groep 3 t/m 8.
Relatie met de kerndoelen De doelen sluiten aan bij de kerndoelen.
Uitvoering in de praktijk Gemiddeld 2 à 3 keer per week schrijfles uit de methode.
Beleidsvoornemens / plannen Invoeren van de methode ‘’Schrijftaal’’ in groep 7
Een keer per week.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
31
3.5.4 NEDERLANDS – STELLEN
Doelen van de school
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Gedachten, gevoelens, ideeën, fantasie Methode “Zin in en creativiteit op begrijpelijke wijze taal”. schriftelijk tot uitdrukking brengen. Zo ook gebeurtenissen, ervaringen en situaties op begrijpelijke wijze trachten te beschrijven.
De methode voldoet aan de kerndoelen.
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Volgens de handleiding van Nieuwe taalmethode de methode.
3.5.5 NEDERLANDS - SPELLEN
Doelen van de school Vloeiend en zonder fouten schrijven volgens de gangbare schrijfwijze van lettertekens en woorden.
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Methode “Zin in taal”. De methode voldoet aan de “Spelling in de lift” als kerndoelen. extra hulpmiddel. Oefenen op de computer van (werk)woordpakketten en spelling. Veilig leren lezen in groep 3
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Volgens de handleiding. Nieuwe taalmethode Controle van het spellingsonderwijs geschiedt door controledictees. “Spelling in de lift “ wordt als extra materiaal ingezet Piccolospelling
32
3.5.6 NEDERLANDS - WERKWOORDSPELLING
Doelen van de school Het correct kunnen schrijven van de werkwoordsvormen.
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Methode “Zin in taal” Hulpmateriaal:
De methode voldoet aan de Volgens de handleiding van Nieuwe methode kerndoelen. de methode.
Kopie ‘’Taalwijzer’’ van school Haps
Bewaking middels controledictees.
3.5.7 NEDERLANDS - LEZEN (TECHNISCH)
Doelen van de school
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Leeshoek Idee ‘’Schatkist’’ ‘’Veilig in stapjes’’ ‘’Cito Taalplezier’’
De methode en de aanpak Groepen 1 – 2: voldoen aan de kerndoelen. Tijdens taalactiviteiten
Groepen 1 – 2: Het ontwikkelen van de leesvoorwaarden.
-
AANVANKELIJK LEZEN groep 3:
Methode “Veilig leren lezen” nieuwe versie Leesspelletjes Computerprogramma VLL
Het beheersen van het aanvankelijk leesproces
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens/ plannen
Groep 2 na december een keer per week Groep 3: dagelijks zie lesprogramma groep 3
-schoolplan basisschool De Bongerd-
33
VOORTGEZET LEZEN Groepen 3 t/m 8 De leerlingen moeten zich een goede technische leesvaardigheid eigen maken met aandacht voor: - tempo; - nauwkeurigheid; - melodie.
Methode “Goed Gelezen” Estafette groep 4 t/m 6 Knipoog Picollo taal/lezen
Er wordt gelezen in groep 3 t/m 8 Vier keer in de week SBL lezen Estafette
3.5.8 NEDERLANDS - LEZEN (BEGRIJPEND/STUDEREND)
Doelen van de school De leerlingen inzichten en vaardigheden bijbrengen op het gebied van communicatie en denken, die noodzakelijk zijn om relevante informatie te halen uit teksten en deze te interpreteren en toe te passen
Methoden /materialen
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Methode “Goed gelezen” De methode voldoet aan de Zie lesrooster. groep 4 t/m 8 kerndoelen. “Humpie-Dumpie” in groep 3. Computer programma goed gelezen
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Beleidsvoornemens /plannen Geen
34
3.5.9 NEDERLANDS - LEZEN (LEESBELEVING)
Doelen van de school - Het vergroten van de emotionele betrokkenheid; - Leren uitdrukking te geven aan de wijze waarop een tekst beleefd wordt; - Versterken van het leesplezier (leespromotie).
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Leesmethode “Goed gelezen” Methode voldoet Extra boeken “Bolleboos”. aan de kerndoelen. Leesboeken t.b.v. het niveaulezen - voorleesboeken groepen 1 t/m 8 - prentenboeken groepen 1 / 2 - aandacht voor de kinderboekenweek; - bezoek aan de plaatselijke bibliotheek. - leesboekjes aansluitend bij thema’s VLL
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Dagelijks groepen 3 t/m 8.
Vier keer in de week SBL.
Zie programma groepen 1 t/m 8.
3.5.10 NEDERLANDS – TAALBESCHOUWING
Doelen van de school
Methoden / materialen
Ontwikkelen van: - Actief taalgebruik; kritisch waarnemingsvermogen; - denkvermogen; - inventief, creatief,
De groepen 1 / 2 hebben o.a. de methode “Schatkist”. ‘’Cito taalplezier’’ “Wat zeg je?” Methode “Zin in taal”
Relatie met de kerndoelen De doelen van de school sluiten aan bij de kerndoelen.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Uit de methode “Zin in taal” wordt afwisselend met begrijpend lezen ongeveer één uur gewerkt.
35
expressief taalgedrag; - persoonlijk taalgebruik; - mondelinge en schriftelijke taalvaardigheden; - vaardigheden ten dienste van de sociale vorming.
vanaf groep 4 t/m 8
Additioneel materiaal: Woordenschat Ajodidact groep 5 t/m 8.
3.6 ENGELS
Doelen van de school - Kinderen oefenen de vaardigheden op het gebied van luisteren, spreken, lezen en schrijven; - Kinderen vroeg in aanraking laten komen met een tweede taal, ook als voorbereiding op het voortgezet onderwijs; - Kinderen leren ongedwongen Engels te praten.
Methoden / materialen Methode “Hello World” groepen 7 en 8.
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
De methode voldoet aan de De lessen in de groepen 7 Aanschaf nieuwe methode kerndoelen. en 8 worden grotendeels “Take it easy” gevolgd, zoals in de methode staat aangegeven.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
36
3.7 REKENEN / WISKUNDE Doelen van de school
De algemene doelstellingen voor rekenen/ wiskunde zijn: - De leerlingen zijn in staat kennis en vaardigheden zinvol toe te passen in gevarieerde contexten; - De leerlingen kunnen problemen zelfstandig of in groepsverband oplossen; - De leerlingen kunnen vlot en flexibel omgaan met geleerde procedures. Er wordt naar gestreefd de leerlingen in ieder geval de in de methode gestelde minimumdoelen te laten behalen.
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
In de groepen 1 / 2: Voorloper rekenrijk. Schatkist. Ontwikkelingsmateriaal, kringactiviteiten en werkbladen. Methode “Rekenrijk” Kopieerbladen rekenen.
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
De methode voldoet aan de Werkwijze: zie handleiding Aanschaf kerndoelen. methode. computerprogramma ‘’Rekenrijk’’ Vanaf groep 3 wordt gewerkt met het model van de verlengde instructie.
Stenvert rekenbloks Stenvert oefenbloks voor tafels. In incidentele situaties wordt Maatwerk als extra materiaal gebruikt. ‘’Plustaken’’ gr. 7/8 Voor groep 4 en 5 tafelprogramma Computerprogramma “hoofdwerk” en “tafels”. Computerprogramma rekenrijk
-schoolplan basisschool De Bongerd-
37
3.8 WERELDORIENTATIE 3.8.1 WERELDORIENTATIE – GESCHIEDENIS Doelen van de school
Methoden / materialen
Kinderen dienen: Methode “Bij de tijd”. - Verschijnselen van nu te Groep 5 t/m 8 leren, te begrijpen en te verklaren vanuit het verleden; - Te beseffen, dat de samenleving voortdurend verandert en dat iedere verandering betrekkelijk is. - Ervaringen op te doen en kennis te nemen van het tijdsverloop en perioden; - Maatschappijvormen te leren uit het verleden en het heden; - Kennis te nemen van het ontstaan van onze democratie; – Te leren bewust en kritisch om te gaan met de democratie; – Leren na te denken en
Relatie met de kerndoelen
Volgens uitgever voldoet de methode aan de kerndoelen. Op school is een gebruikersbulletin aanwezig met een verantwoording van de methode m.b.t. burgerschapsvorming
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Zie handleiding methode en groepsklapper.
38
vragen te stellen over historische verschijnselen. 3.8.2 WERELDORIENTATIE – AARDRIJKSKUNDE
Doelen van de school AARDRIJKSKUNDE (m.u.v. topografie) Kinderen dienen: - Zich af te vragen: wat is hier en wat is daar en waarom dan? - Te leren nadenken over geografische verschijnselen; - Vertrouwd te raken met verschijnselen die betrekking hebben op de indeling en de inrichting van de ruimte - Te leren inzien dat het gebruik van de ruimte wordt bepaald door factoren als klimaat, cultuur, ideële motieven.
Methoden /materialen Methode “Een wereld van verschil” (nieuwe versie). Groep 5 t/m 8
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens /plannen
De methode voldoet aan de Zie handleiding methode. kerndoelen.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
39
TOPOGRAFIE De leerlingen moeten een atlas/topografische kaart kunnen hanteren.
Methode “Een wereld van De methode voldoet aan de Zie methode. verschil” (nieuwe versie) en kerndoelen. bij de thema’s en onderwerpen relevante kaarten.
Zie bovenstaande opmerking.
De topografische kennis van de leerlingen moet zover reiken, dat Bos Atlas zij bij andere situaties die betrekking hebben op Computerprogramma. topografie geen problemen ondervinden. De leerlingen moeten kennis hebben van de topografie van de eigen regio, Nederland, Europa en de wereld.
Voor wat betreft burgerschapskunde en integratie verwijzen wij naar een bijlage achterin dit schoolplan.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
40
3.8.3 WERELDORIENTATIE - GEESTELIJKE STROMINGEN
Doelen van de school Het leren leven met de ander en ik. Respect, waardering voor de medemens en zijn (geloofs)overtuiging. levensbeschouwing Enige kennis van: - wereldgodsdiensten; - christelijke stromingen; - levensbeschouwingen; (geloofs)overtuigingen; - filosofisch maatschappelijke stromingen.
Methoden / materialen Catechese-projecten, TVweekjournaal. Programma’s van de schooltelevisie incidenteel Methode SociaalEmotionele ontwikkeling
Relatie met de kerndoelen Ons inziens voldoen de projecten aan de kerndoelen.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Uitvoering in de praktijk Een bovenschoolse werkgroep stelt meerjaarlijkse programma’s voor catechese vast.
Beleidsvoornemens / plannen Blijvende actualisering en aanvulling van de onderwerpen.
41
3.8.4 WERELDORIENTATIE - MAATSCHAPPELIJKE VERHOUDINGEN / STAATSINRICHTING
Doelen van de school De leerlingen krijgen inzicht in de maatschappelijke verhoudingen en de structuur van de maatschappij.
Methoden /materialen “Bij de tijd”. Groep 5 t/m 8
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens /plannen
De methode voldoet aan de Volgens de handleiding. kerndoelen.
3.8.5 WERELDORIENTATIE – VERKEER
Doelen van de school
Methoden / materialen
De leerlingen leren zich in Methode “Klaar over”. het verkeer op de juiste Groep 3 t/m 7 wijze, als verkeersdeelnemers, (te) gedragen. Jeugd Verkeers Krant voor groep 7. De leerlingen moeten op de hoogte zijn met en weet hebben van de diverse regels en borden.
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
De methode voldoet aan de Zie methode. kerndoelen. Verkeersexamen in groep 7.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
42
3.8.6 WERELDORIENTATIE – NATUURONDERWIJS
Doelen van de school Van belang is, dat de leerlingen: - Respect, waardering, belangstelling hebben voor mens, plant en dier; - Zich kritisch bezig houden met milieuzaken; - De natuur zien "in brede zin" als wezenlijk, onmisbaar onderdeel van het leven.
Methoden / materialen Methode “Natuurlijk” Groep 3 t/m 8
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
De methode voldoet aan de Zie methode. kerndoelen.
G.V.O. projecten. Eigen actuele onderwerpen. Schooltelevisie: “Nieuws uit de natuur”. Groep 5 en 6. Huisje.Boompje, Beestje
3.8.7 WERELDORIENTATIE - BEVORDERING VAN GEZOND GEDRAG
Doelen van de school De leerlingen moeten zich bewust zijn/worden van het belang van een goede gezondheid in de meest ruime zin. Uitgangspunten hierbij zijn de
Methoden / materialen Methode “Natuurlijk” en aanvullende lessen/programma’s. Groep 5 t/m 8 Groep 8: cursus EHBO
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
De methode voldoet aan de Volgens de handleiding. kerndoelen.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Beleidsvoornemens / plannen Blijvende actualisering en aanvulling van de onderwerpen.
43
lichamelijke, geestelijke en sociale gezondheidsaspecten, als mede van de woon- en leefomgeving.
3.8.8 WERELDORIENTATIE - SOCIALE REDZAAMHEID Doelen van de school
-Opbouwen van een positief zelfbeeld; - Het verwerven van zelfvertrouwen; - Het vermogen ontwikkelen om eigen gevoelens en gedachten te verwoorden; - Het inzicht geven in sociale situaties; - Het vergroten van het inlevend vermogen; - Het openstaan voor eigen en andermans gevoelens; - Het ontwikkelen van durf om hulp te zoeken; het probleem-oplossend vermogen vergroten.
Methoden / materialen
G.V.O.- project.
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
De methode voldoet aan de Volgens methode en kerndoelen. handleiding
Ontwikkelingen op dit gebied volgen en optimaliseren van Toetsen van leerlingen met leerlingvolgsysteem op dit scol gebied.
Catechese projecten. Projectweken. Scol Methode SociaalEmotionele ontwikkeling: “Kinderen en hun sociale talenten” T.a.v. burgerschapskunde en sociale integratie verwijzen wij u naar de beschrijving, die als bijlage is ingevoegd.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
44
3.9 BEELDENDE VORMING Doelen van de school
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Handvaardigheid: Methode: “Moet je doen”. De kinderen laten kennismaken met verschillende mogelijkheden om zich in Techniek: “Techniek te beelden en uit te Torens” drukken. Het leren beeldende uitingen van anderen te begrijpen en ervan te genieten. Het leren hoe ze hun ideeën, gevoelens, waarnemingen en ervaringen vorm kunnen geven in beeldende werkstukken. Het door gericht waarnemen en praten over wat ze zien, leren herkennen en naar waarde schatten van de functies en betekenissen van beelden in hun dagelijkse omgeving. Voor wat betreft het vak techniek verwijzen wij u naar het vak techniek.
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
De methode voldoet aan de Volgens methode. kerndoelen.
Voldoet aan kerndoelen
2 keer per jaar tijdens toetsweek ’s middags techniek
Er is op school een plan voor techniek, dat als bijlage is toegevoegd
een bijlage bij dit schoolplan waarin u kunt lezen hoe wij op onze school omgaan met
-schoolplan basisschool De Bongerd-
45
3.10 MUZIKALE VORMING Doelen van de school
Omdat muziek iets doet met mensen en sfeer kan scheppen, is op onze school het onderwijs in muziek erop gericht kinderen op systematische wijze kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van muziek bij te brengen. Ze leren de eerste beginselen van de taal van de muziek en ontdekken hun muzikale mogelijkheden. De lessen zijn erop gericht de kinderen: - Te laten luisteren naar muziek die ze zelf maken en naar muziek van anderen; - Zelf muziek te laten maken om te ervaren wat ze met muziek kunnen doen; - Te laten bewegen op muziek om het inzicht in klank-, vorm-, en betekenisaspecten te versterken; - Deze aspecten te laten benoemen en vastleggen; - Over muziek te laten spreken om hun gevoelens te kunnen uiten over wat ze gehoord of gemaakt hebben.
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Groep 1 en 2 werkt met de methode “Moet je doen”. .Groep 3 t/m 8 “Eigenwijs”
Er wordt aan de kerndoelen voldaan.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
46
3.11 DRAMATISCHE VORMING
Doelen van de school
Methoden / materialen
Relatie met de kerndoelen
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Met dramatische vorming beogen wij:
Taalmethode; “Zin in Het geheel voldoet Wanneer methode taal” o.i aan de dat aangeeft en -kinderen indrukken op te laten doen van uitingen Werken met kerndoelen. incidenteel. d.m.v. taalexpressie, spel- en bewegingsvormen. projecten van - kinderen te leren begrijpen hoe mensen zich Kunstbalie. manifesteren d.m.v. hun spreken, bewegen en Het volgen van het handelen. kunstprogramma wat - kinderen te leren uitingen aan anderen d.m.v. aangeboden wordt taalexpressie, spelen en bewegingsvormen te door de werkgroep waarderen op grond van achterliggende motieven kunstzinnige vorming en een persoonlijke stellingname. van de gemeente kinderen te leren hun uitingsmogelijkheden te Grave. {zie bijlage 5) vergroten d.m.v. taalexpressie, spel- en Uitbeelden en bewegingsvormen. kinderen in te leiden in naspelen van mogelijkheden om de aangeboden verhalen. verbeelding van gebeurtenissen , gevoelens en Schoolfestiviteiten. ideeën door gespeelde handelingen verstaanbaar SEO methode te maken aan anderen. “Kinderen en hun - kinderen toe te rusten met kennis en sociale talenten” vaardigheden om gevoelens, gebeurtenissen en ideeën vorm te geven in taal, spel en bewegingsvormen. Voor wat betreft de culturele vorming op onze school verwijzen wij naar een bijlage, waarin u tevens kunt lezen wat onze rol is in het netwerk culturele vorming Gemeente Grave. -schoolplan basisschool De Bongerd-
47
3.12 BEWEGINGSONDERWIJS
Doelen van de school De kinderen met plezier en interesse laten werken aan een grote verscheidenheid van gymnastiek, atletiek en spel onderdelen, rekening houdend met individuele verschillen.
Methoden / materialen Basislessen bewegingsonderwijs van W. van Gelder en H. Stroes.
Relatie met de kerndoelen Er wordt voldaan aan de kerndoelen.
Uitvoering in de praktijk
Beleidsvoornemens / plannen
Zie bronnenboeken.
3.13 De vak/vormingsgebieden en de computer. Het ICT plan wordt in de loop van het schooljaar 2011 - 2012 aangepast 3.14 De leerlingenzorg. Voor de opzet van de leerlingenzorg verwijzen wij u naar het Zorgplan, dat als bijlage is ingevoegd.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
48
Hoofdstuk 4:
De kwaliteitszorg
In de Wet op het Primair Onderwijs staat in artikel 10 en artikel 12 lid 4 het volgende:
Artikel 10 Het bevoegd gezag draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs op de school. Onder zorg dragen voor de kwaliteit van het onderwijs wordt in elk geval verstaan: het uitvoeren van het in het schoolplan, bedoeld in artikel 12, beschreven beleid op een zodanige wijze dat de wettelijke opdrachten voor het onderwijs en de door het bevoegd gezag in het schoolplan opgenomen eigen opdrachten voor het onderwijs worden gerealiseerd. Artikel 12, lid 4 Het beleid met betrekking tot de bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs omvat in elk geval op welke wijze het bevoegd gezag bewaakt dat die kwaliteit wordt gerealiseerd en vaststelt welke maatregelen ter verbetering van de kwaliteit nodig zijn. 4.0 Inleiding Op school wordt: iets met een bepaald doel met bepaalde materialen op een bepaalde manier door bepaalde mensen op een bepaalde tijd gedaan.
(wat) (waarom) (waarmee) (hoe) (wie) (wanneer)
Alles afzonderlijk én de school als geheel heeft een bepaalde kwaliteit. Alleen als je samen ten aanzien van alles wat er gebeurt afspreekt en vastlegt waarom, waarmee, hoe, door wie en wanneer het gebeurt, kun je aan de hand van deze afspraken zicht krijgen op de kwaliteit, en een uitspraak doen over de kwaliteit en de kwaliteit behouden dan wel verbeteren. 4.1 De doelen van kwaliteitszorg Voor kwaliteitszorg gelden de volgende doelen: Zicht krijgen en houden op de kwaliteit van alles wat er gebeurt, waarmee en hoe. Goede kwaliteit behouden. Kwaliteit die niet goed genoeg is, verbeteren. Informatie naar andere instanties Binnen kwaliteitszorg is het belangrijk om na te gaan wat de resultaten zijn van ons onderwijs: doen wij de goede dingen en doen wij de goede dingen goed. Belangrijk hierbij is dat het team zich verantwoordelijk voelt voor de resultaten en dat stappen die genomen worden om de kwaliteit te verbeteren door iedere betrokkene worden gedragen. Dit betekent ook dat er conclusies worden getrokken en maatregelen worden genomen op individueel/leerkracht niveau, school- en bestuursniveau. -schoolplan basisschool De Bongerd-
49
4.2 De inrichting van de kwaliteitszorg. Kwaliteitsbeleid:
OPTIMUS wil stimuleren dat alle scholen resultaatgericht werken en consequent aandacht hebben voor de eigen kwaliteit, de kwaliteitszorg en de verbetering daarvan. Onder kwaliteit verstaan we: de mate waarin scholen erin slagen hun doelen te bereiken naar
tevredenheid van zichzelf (bestuur, directie en team), de overheid, ouders en kinderen en externe deskundigen.
De scholen van OPTIMUS formuleren daartoe hun doelen helder, aanvaardbaar en normerend in hun schoolplan. Die doelen voldoen tenminste aan de eisen van overheid en passen binnen de vastgestelde kaders van bestuur.
De kwaliteitszorg van de scholen van OPTIMUS sluit zoveel mogelijk aan bij de organisatie- en resultaatgebieden van het INK-model (Instituut Nederlandse Kwaliteit) en voldoet in ieder geval aan het volgende: Zij staat beschreven in het schoolplan van de school en wordt uitgevoerd. Er is sprake van een cyclisch proces dat samen kan vallen met de cyclus van het schoolplan. In die cyclus is aandacht voor de bepaling van de kwaliteit, de borging van de gerealiseerde doelen en de verbetering van de eigen kwaliteit. Er wordt systematisch aan dit proces gewerkt, dit is terug te vinden in: de manier van meting van de gerealiseerde kwaliteit, de planning en de bewaking daarvan, de koppeling tussen doelen, evaluaties en planning, de dagelijkse praktijk van de school (Plan, Do, Check, Act-cyclus). Vertrekpunt is het huidige primaire proces (het onderwijs) en de gerealiseerde interne kwaliteitszorg, die ook extern getoetst worden (o.a. Inspectie, collega-directeuren). Op basis van het vertrekpunt en de vastgelegde missie en visie van de school, worden doelen geformuleerd (SMART = Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, tijdgebonden) voor de komende schoolplanperiode (2011 – 2015). Bij het kiezen en formuleren van de te realiseren doelen wordt rekening gehouden met de leerlingenpopulatie, de omgeving en de interne situatie van de school (personeel, ouders/verzorgers, materiaal, gebouw, financiën, cultuur). Voor het realiseren van die doelen wordt een planning opgesteld die op basis van tussentijdse evaluaties (met de betrokkenen) kan worden bijgesteld of verder wordt ingevuld; de bijstellingen kunnen jaarlijks aan het schoolplan worden toegevoegd. De gerealiseerde veranderingen in het primaire proces en de uitkomsten van de evaluaties leiden tot het bijstellen van het schoolplan en een breed gedragen (eventueel herziene) gemeenschappelijke visie. Kinderen, ouders/verzorgers en het onderwijskundig personeel krijgen regelmatig de gelegenheid hun bevindingen en ervaringen ter zake, te uiten. De school maakt gebruik van de ervaringen van collega-scholen en doet verslag aan de andere scholen van OPTIMUS. De school legt tenminste jaarlijks verantwoording af over het proces en de resultaten van de gevoerde kwaliteitszorg aan de centrale directie. -schoolplan basisschool De Bongerd-
50
Aangezien de meerwaarde van een identieke kwaliteitszorg op, of het gebruik van eenzelfde kwaliteitszorginstrument door de scholen niet aantoonbaar is, wordt dit niet voorgeschreven of geadviseerd. Onze school wil kwaliteit leveren. Daarom zal regelmatig en systematisch gekeken moeten worden naar de kwaliteit van alle aspecten van het schoolgebeuren. Op deze manier wordt een systeem van kwaliteitszorg ingericht. Om de kwaliteit te toetsen maken we gebruik van de indicatoren die de Inspectie van het Onderwijs gebruikt in haar toezichtkamer van het beleidsterrein “Kwaliteitszorg” Het rapport van het laatste kwaliteitsonderzoek door de inspectie op 27 april 2010 is op school aanwezig. Beleidsvoornemens: In het schooljaar 2013 – 2014 zal het volgende kwaliteitsonderzoek van BVPO worden afgenomen en de resultaten zullen gebruikt worden voor verbetering van ons onderwijs. 4.3 Beleidsvoornemens/plannen De komende vier jaren zal volgens geschetste procedure gewerkt worden aan de realisering van bovenstaand systeem van kwaliteitszorg. Uitgewerkte aspecten / items zullen toegevoegd worden. De aspecten / items, die in de komende periode van vier jaar niet aan bod komen, zullen in een volgend schoolplan worden opgenomen.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
51
SLOT Tot slot: Met dit schoolplan voldoen wij aan de wettelijke verplichting tot het opstellen van een schoolplan. Tegelijkertijd komen de verplichtingen tot het opstellen van een schoolwerkplan, een activiteitenplan, een formatieplan en een nascholingsplan te vervallen. Dit schoolplan geeft ons een stimulans aan de vormgeving van integraal school-kwaliteitsbeleid, het geeft een vermindering van de belasting die uitgaat van het opstellen van alle afzonderlijke documenten en we leggen verantwoording af aan de inspectie. Dit schoolplan kenmerkt voor ons belangrijke punten, met name een open werkklimaat, voor iedereen inzichtelijke veranderingsprocessen, een gevoel van veiligheid binnen het schoolteam, de bereidheid om om te gaan met individuele verschillen tussen leerlingen en het bespreekbaar maken van het eigen gedrag met anderen. Elk jaar in de maand mei zullen wij ons beleidsplan evalueren en zo nodig bijstellen, zodat het realistisch en werkbaar is. Met het uitgeven van de vier jaarlijkse schoolgids en de jaarlijkse bijlage (info-gids) verantwoorden wij ons naar de ouders / opvoeders. Hierin wordt duidelijkheid verstrekt over vertaling van ons schoolplan naar het komende schooljaar en zaken die voor ouders relevant zijn zoals de lestijden, vakantierooster en andere onderwerpen die van belang zijn in de relatie tussen ouders en school. Daarnaast moet de schoolgids ouders in staat stellen een verantwoorde schoolkeuze te maken.
Directie en team basisschool “De Bongerd” juni 2011
-schoolplan basisschool De Bongerd-
52
Bijlage 1:
FORMULIER 'INSTEMMING MET SCHOOLPLAN' FORMULIER "Instemming met schoolplan"
School:
_____________________________________________
Adres:
_____________________________________________
Postcode/plaats:
_____________________________________________
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
VERKLARING
Hierbij verklaart de medezeggenschapsraad van bovengenoemde school in te stemmen met het:
van ______________ tot ______________ (datum) *)
geldende schoolplan van deze school. Namens de MR,
________________________
plaats
________________________
datum
________________________
handtekening
________________________
naam
________________________
functie
*) maximaal vier jaar
-schoolplan basisschool De Bongerd-
53
Bijlage 2: FORMULIER 'VASTSTELLING VAN SCHOOLPLAN' FORMULIER "Vaststelling van schoolplan"
School:
_____________________________________________
Adres:
_____________________________________________
Postcode/plaats:
_____________________________________________
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Het bevoegd gezag van bovengenoemde school heeft het
van ______________ tot ______________ (datum) *)
geldende schoolplan van deze school vastgesteld.
Namens het bevoegd gezag,
________________________
plaats
________________________
datum
________________________
handtekening
________________________
naam
________________________
functie
*) maximaal vier jaar
-schoolplan basisschool De Bongerd-
54
Bijlage 3
Burgerschapskunde en sociale integratie Door de steeds toenemende individualisering in onze maatschappij, door een zich verhardende samenleving, door de soms problematische integratie van allochtonen in onze maatschappij, acht de school het van belang dat de kinderen ook gevormd worden door en kennis maken met democratische beginselen , ontwikkelingen van eigen (burger)identiteit en actieve participatie aan onze maatschappij. De school doet dit niet door het hanteren van een aparte methode “Burgerschapskunde”, maar door regelmatig met de begrippen: democratie, identiteit en participatie bezig te zijn. Bijvoorbeeld ten tijde van verkiezingen of als er zich maatschappelijke ontwikkelingen op deze vlakken voordoen. Ook wordt in onze methoden “Zin in taal” en “De wereld van verschil” regelmatig aandacht besteed aan het hierboven beschreven item. De leerlingen van de bovenbouw lezen het maandblad” Samsam” en brengen eenmaal per jaar een bezoek aan een moskee in Cuijk. De groepen 1 en 2 volgen de tv-les Koekeloere en worden daardoor gevormd in burgerschapskunde. Voor de leerlingen uit groep 3 en 4 zijn er de tv-lessen “Huisje, boompje, beestje”. De leerlingen van de groepen 5 en 6 kijken naar de tv-serie “Nieuws uit de natuur”. De leerlingen van de groepen 7 en 8 kijken iedere vrijdag naar het “TV-Weekjournaal”. Uiteraard worden deze uitzendingen goed voorbereid en nabesproken. Uit het bovenstaande blijkt dat de kinderen regelmatig in aanraking komen en gewezen worden op burgerschap en integratie. Burgerschap en integratie is een houding, een attitude waar door de leerkracht, ten opzichte van de kinderen, vaak aan gerefereerd moet worden. In de wet op “primair onderwijs” staat dat het onderwijs:
er van uitgaat dat leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving; gericht is op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie; gericht is op het kennis maken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdgenoten.
In de bovenstaande tekst kunt u lezen hoe wij daar op de Bongerd in Gassel mee omgaan. Op school is een reader aanwezig van de methode “Bij de tijd”, waarin een verantwoording staat in hoeverre de methode voldoet aan bovengestelde eisen
-schoolplan basisschool De Bongerd-
55
Bijlage 4
Techniek op De Bongerd
Doordat techniek zo’n grote plaats inneemt in ons dagelijks leven, kan de school hieraan niet voorbijgaan. De interesse van kinderen voor beroepen in de technieksector neemt af, terwijl we steeds meer gebruik maken van alle ons omringende technische verworvenheden. Ook wordt van de moderne mens verwacht dat hij om kan gaan met deze techniek. Het is dan ook een taak van de school om kinderen, die “talent” voor techniek hebben, hun latente technische vaardigheden en interesse te stimuleren. Dit doen wij dan door techniek op een structurele manier in te passen in ons onderwijsplan. Op De Bongerd kiezen wij ervoor om in de vakgebieden biologie/natuurkunde en handvaardigheid techniek onder te brengen. Twee maal per jaar is er voor alle kinderen een techniekweek (tijdens toetsweek) tegelijk een techniekmiddag. Wij gebruiken daarvoor “De Techniek Torens”daarvoor als leidraad. Deze “torens’ bevatten 80 lessen, verdeeld over 8 leerjaren. Alle facetten van techniek komen aan de orde. De kinderen werken in twee- tot viertallen. De lessen bestaan vooral uit het doen van proeven, zelf construeren, zelf bedenken van technische oplossingen. Alle leerkrachten kunnen direct aan de slag, er is minimale voorbereiding nodig. De leerkracht is in hoofdzaak de begeleider en zorgt voor een goede gang van zaken. De technische thema’s die in de lessen aan de orde komen, worden in doorlopende leerlijnen aangeboden. De “Techniek Torens” dekken alle recente kerndoelen die door de overheid zijn vastgesteld. De groepen 7 en 8 gaan 2 keer per jaar naar het in Cuijk gevestigde TechnoPromo. Dit is een techniekhal, die ingericht is door de industrie van het Land van Cuijk. Leerlingen komen in contact met technieken zoals elektrische verbindingen, lassen, knippen van metalen, metselen, enz.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
56
Bijlage 5
Culturele vorming op onze school Cultuurbeleidsplan: Algemeen gedeelte Ieder jaar profiteert onze school van de beschikbare subsidies die door de provincie Brabant verdeeld worden. Samen met een gemeentelijke subsidie en de, per school ingezette gelden per leerling, kan de stuurgroep uit ons Netwerk Grave, samen met een enthousiaste werkgroep , een waardevol programma bieden. De laatste jaren hebben we ook nog geprofiteerd van de subsidies voor kleine projecten, zoals die door het Kunstbalie beschikbaar gesteld worden. Werkwijze: Door de stuurgroep wordt, in samenwerking met de werkgroep, een vierjarenplannen gemaakt. De afspraken voor de komende jaren zijn: Schooljaar 2011-2012 Schooljaar 2012-2013
Beeldende kunst: architectuur, industriële vormgeving (cultureel erfgoed) Film & Theater: musical,toneel,drama,film maken etc.
Schooljaar 2013-2014
Literatuur: proza,poëzie,romans,schrijvers etc.
Schooljaar 2014-2015
Muziek & beweging
In het nu lopende schooljaar is het item: Muziek & beweging. Zoals u ziet werken we dus met een vierjarige cyclus, om er verzekerd van te zijn dat geen onderdelen vergeten worden. De stuurgroep legt de contacten met instanties en artiesten en zorgt voor de contracten en de financiën. De werkgroep zorgt voor de ruimten, verlichting, geluid, vervoer en de organisatie achter de schermen. In de werkgroep hebben leerkrachten en/of ouders zitting van alle deelnemende scholen. In de stuurgroep heeft zitting:1 ouder, 3 teamleden en 1 schooldirecteur. Nauw wordt samengewerkt met plaatselijke werkgroepen, kunstenaar en artiesten. Uitvoeringen worden meestal gegeven op een van de scholen of in het plaatselijke Palazzo theater. De stuurgroep en de werkgroep zijn verantwoording schuldig aan het directieberaad, waarin alle directeuren van de deelnemende scholen zitting hebben. Voor meer informatie rondom de culturele vorming verwijzen we naar het, op school aanwezige, cultuurbeleidsplan.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
57
DOELSTELLING EN TAKEN STUURGROEP CULTURELE VORMING GRAVE: DOELSTELLINGEN:
Binnenschoolse cultuureducatie versterken in doorgaande lijn van groep 1 t/m 8. Aanbod continueren en toezien op de kwaliteit. Culturele omgeving zoveel mogelijk betrekken bij aanbod/educatie. (Denk aan: filmcafé, Meander, lokale kunstenaars, “marktplaats”, galerie etc.) Ook ouders betrekken bij culturele vorming op school
TAKEN:
Opzetten van een vierjarenplan met de volgende onderwerpen:
1. 2. 3. 4.
Beeldende kunst; bijv. architectuur, industriële vormgeving (cultureel erfgoed) Film & Theater; bijv. musical, toneel, drama, film maken etc. Literatuur; bijv. proza, poëzie, romans, schrijvers etc. Muziek & Beweging; bijv. pop, folklore, klassiek etc.
Contact onderhouden met Kunstbalie, Stroming, Filmcafé, “marktplaats”e.d, om gebruik te kunnen maken van hun expertise. Onderhandelen met betrokken instellingen over het aanbod. Bezoeken van bijeenkomsten werkgroep. Subsidiegelden aanvragen en verdelen. Team begeleiden tijdens voorbereiding van projecten.
TAKEN VAN DE WERKGROEP: 1.
Enthousiasmeren van de teamleden op eigen school. En zo creëren van draagvlak. Organiseren van activiteiten op schoolniveau. 2. Bewaking van cultureel aanbod op school. Toezien op de activiteiten van de stuurgroep.
-schoolplan basisschool De Bongerd-
58
-schoolplan basisschool De Bongerd-
59