"Samen met de school ben je een team" Behoeftenonderzoek over ouderbetrokkenheid op het MBO
Februari 2015
Colofon © februari 2015, Pharos Kennis- en adviescentrum en SOVEE. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door druk, fotokopie of microfilm of op een andere wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. "Samen met de school ben je een team" is door Pharos ontwikkeld in opdracht van SOVEE.
Auteurs Shobha Kamisetti Marjolijn van Leeuwen
Projectsecretariaat Pharos Arthur van Schendelstraat 620 Postbus 13318 3507 LH Utrecht Telefoon 030 234 98 00 E-mail
[email protected] www.pharos.nl
"Samen met de school ben je een team"
2
Inhoudsopgave 1.
Inleiding
4
2.
Conclusies
5
3.
Advies
7
4.
Doelgroep
9
4.1.
Uitspraken van ouders ................................................................................. 9
5.
Inzichten over ouderbetrokkenheid
5.1.
Motivaties, percepties en kennis .............................................................. 11
11
BIJLAGE 1
14
BIJLAGE 2
16
"Samen met de school ben je een team"
3
1. Inleiding In de periode juni tot en met december 2014 voerde Pharos een behoeftenonderzoek uit onder ouders van eerste- en tweedejaars leerlingen van het ROC Midden Nederland (ROC MN) in Amersfoort afdeling Gezondheidscollege en afdeling Business & Administration. Uit onderzoeken is gebleken dat ouderbetrokkenheid een positief effect heeft op de leerling of student. Extra belangrijk is dat bij vroegtijdig schoolverlaters (VSV-ers). Daarom wil het ROC MN graag meer investeren in het betrekken van ouders bij de school. Beide afdelingen gaven de voorkeur aan een behoeftenonderzoek onder ouders om motivaties, behoeften, percepties en barrières te verkennen die verbonden zijn aan de betrokkenheid bij de leerweg van hun kinderen. Voor dit onderzoek zijn 12 ouders (moeders en vaders) van diverse culturele achtergronden geïnterviewd. Er zijn 78 ouders die een korte vragenlijst hebben ingevuld. Als vervolg daarop is een focusgroep georganiseerd. In deze rapportage is verslag gedaan van de belangrijkste onderzoeksresultaten. De resultaten zijn concrete aanbevelingen voor verdere ontwikkeling van ouderbetrokkenheid bij alle teams van ROC MN. De adviezen die na de conclusies worden gegeven zijn afkomstig van de ouders zelf. Het zijn antwoorden op vragen die we hebben gesteld over waarom ouders denken dat andere ouders niet komen, wat de school het beste kan doen om deze ouders te betrekken/contact te hebben en hoe de school het (nog) beter kan doen. De adviezen gaan over het vergroten van de kennis en houding belang van ouderbetrokkenheid, het motiveren van ouders en hoe zorg je voor betere communicatie tussen school en ouders. Centraal in het onderzoek staat de vraag: Wat kan ROC MN doen om ouders (nog) beter te betrekken bij de leerweg van hun kinderen op school?
"Samen met de school ben je een team"
4
2. Conclusies Ouders voelen zich over het algemeen betrokken Alle ouders willen goede ouders zijn en doen datgene waarvan zij denken dat het beste is voor zijn of haar kind. Het gaat op deze school goed met de ouderbetrokkenheid. Een definitie van ouderbetrokkenheid is: ’onderwijsondersteunend gedrag van ouders dat bijdraagt aan gunstige leeromstandigheden thuis, een positieve houding tegenover school en het werk van kinderen en het thuis helpen bij leertaken’ (Veen & Van Erp, 1995). Hieronder valt ook de zogenaamde academic socialization: het bevorderen van aspiraties, het communiceren van deze verwachtingen en het maken van plannen voor de (school-) loopbaan (Hill & Tyson, 2009). Onderwijsondersteunend gedrag vindt thuis plaats en dient het pedagogische doel. Alle ouders die hebben deelgenomen vinden school belangrijk en geven aan goed contact te willen met school. Ze voelen zich betrokken bij hun kind en met wat er op school gebeurt. Dit onderzoek is al een mooie basis van waaruit ROC MN stappen kan zetten om ouders die niet komen toch te betrekken en ouders die wel komen nog beter te betrekken. Het betrekken van ouders is een kwestie van doorzetten en lange adem. Het is belangrijk dat er kleine succesjes geboekt worden om ook andere teams te enthousiasmeren. Meeste ouders onderstrepen belang ouderbetrokkenheid Veel ouders hebben geen moeite om de voordelen van ouderbetrokkenheid te noemen: “als ouders interesse tonen dan is het voor de kinderen makkelijker om naar school te gaan, ze leren beter als je hen stimuleert, het is belangrijk voor de toekomst, baan staat gelijk aan opleiding, als ze ergens mee zit dan kan ik haar helpen, het is te laat om na een slecht rapport te helpen, ik heb rust als ik weet dat het goed op school gaat. Een vader geeft aan: “Het is een stukje verantwoordelijkheid over je kind om het een beter perspectief te bieden in de toekomst”. Opvallend is dat ook de meeste ouders het belangrijk vinden om thuis over school te praten. Ze begrijpen het belang hiervan. Tevreden met huidig contact De meeste ouders geven aan tevreden te zijn over het contact met school. De meesten hebben contact via uitnodigingsbrief, e-mail of telefonisch. Tijdens het onderzoek was er één ouder die aangaf nooit uitnodigingsbrieven van de school te hebben ontvangen, ook niet via e-mail. Het lijkt een incidenteel geval te zijn. Een aantal ouders van eerste- en tweedejaars leerlingen heeft nog geen contact. De eerstejaars zijn pas nieuw op de school en de tweedejaars starten snel met hun stageperiode waardoor pas later in het schooljaar het eerste contact met de docent staat gepland. Meer contact gewenst als het niet goed gaat Ouders gaven aan tevreden te zijn met het contact met school. Ouders geven aan meer contact te willen als het niet goed gaat op school of als er een andere noodzaak is. Op de vraag hoe het contact nog beter zou kunnen gaven ouders aan dat een nieuwsbrief met beknopte informatie wenselijk is. Een enkele ouder gaf door dat ze meer van de school verwacht: meer duidelijkheid en meer informatie over het gedrag van haar zoon op school.
"Samen met de school ben je een team"
5
Hoe het met hem gaat, over de vakken (inhoud), zijn leerprestaties en of hij op tijd op school is. Ouderbijeenkomsten Wat betreft ouderbijeenkomsten gaven ouders als voorwaarde aan dat de dag (en tijden) moet schikken. Zodra dat het geval is gaat de ouder zeker naar de ouderbijeenkomsten. Indien ze zelf niet kunnen gaat hun partner of in sommige gevallen zelfs een oudere broer of zus. De belangrijkste redenen om te gaan zijn: kennismaken met de school, belangrijk om te horen wat er op school gebeurt en hoe zijn/haar kind het doet op school. Een ouder was zeer enthousiast over dit onderwerp en gaf aan mee te willen denken over betere ouderbetrokkenheid!
"Samen met de school ben je een team"
6
3. Advies 1. Kennis en houding belang ouderbetrokkenheid vergroten Telefonisch contact • Sommige ouders zijn echter nooit naar school geweest en hebben nooit aan een opleiding geproefd. Ze zijn onbekend met de nieuwe cultuur en hebben andere waarden en normen. Breng deze ouders op de hoogte van het belang van ouderbetrokkenheid via een andere aanpak. Neem telefonisch contact met hen op en leg eenvoudig en duidelijk uit waarom het belangrijk is om contact met school te hebben. Er zijn ouders die dat niet begrijpen. Informeer hen dat het beter gaat met hun kind als de ouders naar school komen en betrokken zijn. Leg hen uit wat de (mogelijke) invloed is van ouderbetrokkenheid. Om ervoor te zorgen dat de kennis en houding ten opzicht van het belang van ouderbetrokkenheid wordt vergroot levert telefonisch contact de meest positieve bijdrage. Uitnodigen op school • Je kunt ouders ook uitnodigen om op school te komen, hierdoor is meer persoonlijk contact.
Persoonlijke benadering • Een persoonlijke benadering wordt door ouders gewaardeerd. Een suggestie van een ouder is om samen met ouders en school na te gaan hoe het kind zijn of haar doelstellingen gaat behalen. Ook wordt het inzetten van een rolmodel of coach voorgesteld. • Een maandelijkse nieuwsbrief wordt door ouders vaak genoemd als middel om hen te informeren, bijvoorbeeld over het stage verloop. Een ouder geeft aan inzicht te willen hebben in data zodat zij het kind kan helpen plannen. • Starten van een what’s app groep wordt door een ouder genoemd. 2. Motiveren van ouders • Ouders vinden het vaak belangrijk dat hun kind goed leert en goede cijfers haalt, maar hun eigen houding is anders. De gedachte is dat bepaalde dingen door de school zelf moet worden oplost: “daar hoeven wij ons toch niet mee te bemoeien”. Dit vergt meer investering van de school. Behoeften en motivaties van ouders zijn verschillend. Ouders die niet komen hebben geen interesse, geen tijd of ze begrijpen het niet. Er kan een soort van gemakzucht heersen bij ouders die niet komen. Als idee wordt geopperd vanuit school een coach in te stellen die ouders met positieve energie benadert om een andere houding aan te nemen en verantwoordelijkheid te nemen. • Proactief gesprekken voeren met ouders die niet komen: “we willen iets met uw kind bereiken, op deze manier gaat het niet, we willen graag met u samenwerken”. • Het is belangrijk om ouders gemotiveerd te houden. In het eerste jaar zijn ouders nog nieuwsgierig en willen ze veel weten. In het tweede jaar wordt dat wat minder. De school kan via (korte) nieuwsbrieven met ouders in contact blijven.
"Samen met de school ben je een team"
7
3. Communicatie tussen school en ouders Laaggeletterdheid en/of slechte taalbeheersing van ouders • Ouders kunnen moeite hebben met het lezen en begrijpen van brieven en e-mails van school. Een aantal ouders geeft aan de Nederlandse taal vaak beter te spreken dan te lezen. Als de school weet welke ouders wel of geen Nederlands spreken kan voor een persoonlijke benadering, zoals telefonisch contact, gekozen worden. Je kan regelmatig bellen en vragen wat de reden is dat ouders niet komen. Het ligt niet aan desinteresse van ouders in hun kind, maar aan schaamte vanwege gebrekkige taalbeheersing of het niet weten hoe ze vragen moeten stellen. • Inzet van een tolk tijdens ouderavonden om informatie duidelijk te maken aan ouders die geen of slecht Nederlands spreken. • Ouders die geen Nederlands spreken komen niet. Benader hen persoonlijk via telefoon of probeer hen via hun kinderen te bereiken. De kinderen kunnen hun eigen ouders uitnodigen.
Uitnodigingen De uitnodigingsbrief is zeer belangrijk. De brief moet: o beknopt uitleggen waar de bijeenkomst over gaat; de onderwerpen aangeven o duidelijk en begrijpelijk zijn geschreven o motiverend geschreven zijn; geef aan dat het belangrijk is dat ouders aanwezig zijn o korte teksten hebben o datum en tijd aangeven o via post en via mail op tijd verstuurd worden. Soms ontvang je een brief niet of raakt deze thuis kwijt in de stapel post. Meerdere ouders geven de voorkeur aan het ontvangen van de uitnodigingsbrief via e-mail. Telefonische uitnodiging o veel ouders geven aan dat een uitnodiging via telefoon goed zou werken, omdat je gelijk meer kan uitleggen.
Website De geïnterviewde ouders bekijken niet vaak informatie op de website. Een aantal geeft aan wel de cijfers via de website te bekijken of alleen op de website te kijken als ze iets nodig hebben.
"Samen met de school ben je een team"
8
4. Doelgroep Gegevens van geïnterviewde ouders van diverse culturele achtergronden.
Aantal
Moederland
Jaren in NL
Aantal jaar school/schoolniv.
Beheersing Ned. taal
Opleiding kind
1.
Armenië
16
Goed
2.
Turkije
23
HAVO (in Armenië) MBO
3.
Eritrea
27
HAVO (in Eritrea)
4.
Turkije
30
VMBO
Redelijk tot goed Goed
2 jaars Bedrijfsadministratie e 2 jaars Bedrijfsadministratie e 2 jaars Economie
5.
Somalië
21
BO tot 14 jaar
Redelijk
6.
Turkije
MBO
Goed
7.
MBO
Goed
8.
Nederland (echtgenoot is Egyptenaar) Marokko
Vanaf 6 jaar Geboren in NL
30 jaar
Huishoudschool
Beperkt
9.
Turkije
36 jaar
Goed
10
Marokko
35 jaar
Goed
1 jaars Juridisch
11.
Marokko
27 jaar
Goed
12.
Kosovo
15 jaar
3 jaar MBO (niet afgerond) 2 jaar LTS (niet afgerond) LBO (in Marokko niet afgerond) BO tot 15 jaar
1 jaars (weet niet welke opleiding) e 2 jaars Economie
1 jaars Administratie e 1 jaars Administratie
e
Goed
Beperkt tot redelijk
e
e
1 jaars Administratie e 2 jaars (weet niet welke opleiding) e 1 jaars Administratie e 1 jaars Administratie (versneld niveau) e
e
e
4.1. Uitspraken van ouders Communicatie tussen ouders en school De meeste ouders lezen en begrijpen de uitnodigingsbrieven. Indien ze de brief niet begrijpen dan vertaalt de partner of het kind de brief. De gesprekken met de docent op school gaan goed. Bovendien geven alle ouders aan dat, indien ze vragen hebben aan de docent, zij de vragen stellen. Als ze het antwoord niet begrijpen dan vragen ze de docent opnieuw om antwoord. Voorbeeld:” Ik begrijp niet alles. Ik begrijp het een klein beetje. Mijn man begrijpt het wel”. “Langzaam praten. Mijn zoon vertaalt. Hij praat ook Albanees. Belangrijke vragen begrijp ik wel”.
"Samen met de school ben je een team"
9
Sommige ouders gaven aan het niet belangrijk te vinden om over hun cultuur en achtergrond te praten. • “Nee, hoeft niet voor mij. Mijn dochter was even aan het puberen. Dat duurde even. Met de docenten is daarover gesproken. Over gezamenlijke doelstellingen. Mijn dochter was gemakzuchtig / nalatig. Ze was toen 13/14 jaar, nu is ze 16/17 jaar”. Een aantal ouders geeft aan dat ze het wel goed vinden als ze samen met de docent praten over hun achtergrond. Alle ouders gaven aan het niet vervelend te vinden als een docent vraagt naar hun achtergrond. • “Het gaat over je kind, dat is belangrijk”. • “Docenten kunnen hierdoor mijn kind beter kennen en begrijpen, bijvoorbeeld de Ramadan periode is soms moeilijk voor mijn kind”. • “Ik verwacht beetje respect. Als een docent vraagt dan is het goed om over je cultuur te praten”. • “Ik vind het prima, geen probleem. 1e keer vragen/praten daarover maar niet elke keer natuurlijk. Op de basisschool hadden ze zelfs het slachtfeest. Maar de docenten weten het wel.” • “Als het nodig is vind ik het goed om te praten over mijn cultuur. Om elkaar goed te kunnen begrijpen, op een normale manier”. • “Ik vind het goed als docenten dit belangrijk vinden. Als ik hier een positief gevoel over heb is het goed”. • “Ik vind het wel belangrijk, het toont extra interesse. Ik vind het prettig als docenten daar vragen over heeft”. • “Ja, ze weten het sowieso dat we uit een andere cultuur komen. We hebben een formulier ingevuld in het begin op de vorige school, een paar vragen over achtergrond”. • “Hangt van situatie af, iets ernstigs, als het belangrijk voor situatie is mogen ze vragen. • “Nee, alleen als het nodig is”. • “Als de docent daar wat aan heeft. Ja, dan beter. Is soms wel beter, kan docent rekening mee houden. Alleen als het nodig is, anders niet”.
"Samen met de school ben je een team"
10
5. Inzichten over ouderbetrokkenheid Ouders van leerlingen eerste- en tweedejaars MBO (met diverse culturele achtergronden)
5.1. Motivaties, percepties en kennis Ouders hechten veel belang aan ouderbetrokkenheid • Alle ouders geven aan dat ze goed contact met school belangrijk vinden. Ze geven verschillende redenen aan: “Voor de kinderen is het makkelijker om naar school te gaan als ze merken dat ouders interesse tonen en dat stimuleert hen met leren. Betrokkenheid helpt de kinderen thuis”. “Voor de toekomst is het belangrijk”. “Ik wil weten wat er op school leeft”. “Als ze ergens mee zit, dan kan ik haar helpen”. “Als je geen contact hebt en hij heeft een slecht rapport. Dan kan je achteraf niks doen, het is dan te laat om hem te helpen”. “Er zijn dingen die thuis niet worden verteld”. “Dan krijg ik een idee wat het allemaal inhoudt. Dan krijg ik rust, ben dan niet ongerust. Dan weet ik waar mijn kids zijn”. • De meeste ouders vinden het belangrijk om thuis over school te praten. Ze begrijpen het belang hiervan. Voorbeelden van vragen die ouders aan hun kinderen stellen zijn: “Hoe gaat het op school, wat heb je gedaan op school, over cijfers, over docenten. Heb je moeite met sommige lessen. Gaat het allemaal goed? Wat heb je geleerd op school, hoe gaat het met de stage?”. “Ik praat altijd. Praten over cijfers, gedrag, respect hebben voor anderen, leraar etc.” • Een vader geeft aan: “Het is een stukje verantwoordelijkheid over je kind. Wat leeft er? Wat is het gedrag op school, dat wil ik graag weten, om haar een beter perspectief te bieden in de toekomst”. • In de perceptie van een aantal ouders “wil ik meer contact hebben met school als er iets belangrijks is, als ik iets niet vertrouw, iets niet goed gaat met mijn kind, bijvoorbeeld controle van mijn zoon over waar hij is”. Er is om deze redenen een noodzaak voor meer contact met de school. • Ouders beseffen dat als ze betrokken willen zijn met wat er op school gebeurt, het daarvoor belangrijk is om contact te hebben met de leerkracht. In mindere mate wordt aangegeven dat er contact met andere ouders is om ervaringen uit te wisselen. Ouders die geen contact hebben met school • Slechte taalbeheersing van ouders kan een reden zijn om geen of weinig contact met school te hebben. Niet alle ouders kunnen de uitnodigingsbrief of andere brieven lezen en begrijpen omdat ze moeite hebben met de Nederlandse taal. Er is dan weinig motivatie omdat de communicatie en gesprekken moeizaam verlopen. • Ouders zijn laaggeletterd of ongeschoold. Ze begrijpen niet wat er in de brief staat. Ze zijn onbekend met de ‘nieuwe cultuur’ en met het schoolsysteem. Ze hebben nooit aan een opleiding ‘geproefd’. “Als je zelf nooit met een pen hebt geschreven dan begrijpen ze niet dat het met hun kinderen beter gaat als ze zelf betrokken zijn bij de scholing van hun kind. Het is niet luiheid maar laaggeletterdheid”. • Een ouder geeft aan “er is een cultuurcrisis, mensen hebben andere waarden en normen die niet hier gelden. Sommige mensen hebben geen energie. Maakt niet uit of mensen hier lang in Nederland zijn of niet lang. Er zijn wel kansen en mogelijkheden. Sommige ouders laten het erbij liggen, zijn niet kritisch, zien niet de noodzaak in. Terwijl ik vind dat baan staat gelijk aan opleiding”.
"Samen met de school ben je een team"
11
•
•
Motivatie en houding van ouders is divers. Sommige ouders vinden het niet interessant of belangrijk, voelen zich niet verantwoordelijk (“bepaalde dingen moet de school toch zelf oplossen, daar hoeven wij ons toch niet mee te bemoeien”) of hebben geen tijd. Ze denken dat school eigen regels heeft, daar is niks aan te veranderen. Er is geen kennis over de bijdrage van ouderbetrokkenheid aan schoolsucces, terwijl de ouders wel graag willen dat hun kind goed leert en goede cijfers haalt.
Meerderjarige studenten • Uit de gesprekken komt naar voren dat veel ouders van meerderjarige studenten er vanuit gaan dat er minder contact met school nodig is omdat hun kind meerderjarig e e is. Er is in het 1 jaar goed contact met school maar in het 2 jaar niet of minder. “Er e worden wel ouderavonden georganiseerd voor 2 jaars leerlingen, maar voor mij is het niet nodig”. “Mijn zoon vertelt alles”. “Hij begrijpt de meeste dingen zelf, hij is nu zelfstandig”. • Een aantal ouders geeft aan dat hun zoon of dochter zelf denkt dat het niet nodig is voor ouders om contact te hebben met de school. • Een ouder geeft aan dat er nog geen contact is met school: “reden is ook dat de stageperiode gelijk start aan het begin van het schooljaar”. • Als de kinderen ouder worden is er minder contact met de school. “Als het goed gaat dan hoor je weinig. Tijdens aanmelding heb ik contact gehad met de school. Mijn dochter heeft wat problemen met andere meiden, daarvoor heb ik contact opgenomen. De problemen zijn nu opgelost”. • Een aantal ouders van tweedejaars leerlingen is echter wel gemotiveerd om contact te hebben en krijgen met school. “Het blijft je kind en ik wil betrokken blijven”. Ondersteuning bij huiswerk De ondersteuning die ouders thuis bieden bij huiswerk is er niet of minimaal. Als het kind ondersteuning krijgt bij huiswerk wordt dat gedaan door een oudere broer of zus. 1 ouder gaf aan bij te springen met huiswerk als het nodig is en 1 ouder gaf aan dat haar dochter moeite heeft met rekenen en na school bijles krijgt. Een aantal ouders gaf aan dat het makkelijk gaat op school, het niveau van zijn/haar dochter is laag. Praat kind thuis over school? • In hoeverre het kind thuis praat over school is verschillend. De puberteit is bovendien een lastige periode. De meeste ouders lieten blijken dat zij thuis over school spreken en dit ook belangrijk vinden. Hieronder voorbeelden van de gesprekken thuis: • “Hij praat wel thuis over school, ook over negatieve dingen. Ik luister heel goed. Ik zeg hem: rustig aanpakken, beter doen. Ik probeer te helpen en te ondersteunen. Hij kan meer tijd besteden aan school. Voor hem is het niet moeilijk. Hij vindt het zelf ook steeds belangrijker, vroeger niet zo, maar nu wel”. • “Als er iets gebeurt is, bijvoorbeeld hij is gebotst met een juf of bij veranderingen op school zoals rooster”. • “Als mijn dochter iets belangrijk vindt dan vertelt ze dat thuis, over haar cijfers bijvoorbeeld”. • “Ze vertelt zo nu en dan over school, over haar cijfers. Ze vindt het wel leuk op school. Ze vertoont nu meer volwassen gedrag dan vroeger. Ze heeft meer energie met betere resultaten”.
"Samen met de school ben je een team"
12
•
• • •
•
•
“Mijn zoon praat niet veel. Hij houdt er niet van om over school te praten. Soms vraag ik wel zelf: “hoe gaat het, vind je het leuk op school, heb je contacten op school. Hij reageert daar niet op. Dan vraag ik niet meer”. “Ik begin altijd zelf met vragen. Ik krijg dan korte antwoorden. Mama, laat maar zitten, het gaat wel goed. Maar het blijven wel je kinderen”. “Hij is druk, hij praat zelf niet veel over school. Eten, voetbal, vrienden, 2x per week training, Tot nog toe gaat het goed op school”. “Hij vertelt wel alles over school. Het gaat goed, hij vindt het wel leuk zegt hij. Hij heeft een strenge juf. Hij vindt het soms niet eerlijk hoe hij wordt behandeld (het is niet mij schuld). 2 mentoren. Als het zo doorgaat dan ga ik een gesprek hebben op school. Moeder zegt: ‘je moet je best doen’, normaal doen. Ik ga een afspraak maken op school. Een ouder geeft aan: “Puberteit is een moeilijke periode. Als de school iets ziet gebeuren, dan wil ik graag dat het met mij wordt besproken. Dan kan ik thuis als ouder mijn kind aanspreken: zo moet je je niet gedragen. Kinderen vertonen soms raar gedrag op school en thuis niet. School moet dan aan de bel trekken”. Over de opvoeding, hierover wil ik meer contact met school. Mijn dochter zegt: “ik vind het moeilijk op mijn stage”. Ik geef advies aan haar, dat ze hierover moet praten met de docent, niet verlegen zijn, niet bang zijn, je moet hiervan leren en samen oplossen met de school.
Mooie en bijzondere uitspraken van ouders • “Mijn dochter houdt van school, ze is altijd al om half 9 op school terwijl de les om 9 uur begint”. • “Wij wonen in Utrecht, niet in Amersfoort. Mijn zoon moet bijna 1 uur reizen voor school. Ik wil niet dat hij hier in de buurt naar school gaat (Rivierenbuurt Utrecht), met de jongens uit deze buurt. Dat is rotzooi trappen”. • “Ik heb zelf school niet afgemaakt. Daarom vind ik het wel belangrijk dat mijn kinderen school afmaken”.
"Samen met de school ben je een team"
13
BIJLAGE 1 Vragenlijst ouders Inleiding voor het gesprek met ouders Wij zijn gestart met een onderzoek om het contact tussen de school en ouders te verbeteren. Voor dit onderzoek praten we met ouders van leerlingen van de school. We willen graag weten hoe de school de ouders het beste kan betrekken. Wij willen van u graag weten hoe u graag contact wilt hebben met de school.
1.
Algemene inleidende vragen
Ik begin met een paar algemene vragen: o Waar komt u oorspronkelijk vandaan? Waar bent u geboren? o Indien in NL geboren: waar zijn uw ouders geboren? (1e/2e/3e generatie) o Hoe lang bent u in Nederland? o Wat is uw schoolachtergrond? In Nederland geboren: laatste schooldiploma. Elders geboren: hoeveel jaar bent u naar school geweest. o Beheersing Nederlandse taal? (Als ze weten A1, A2, B1, B2, C1, C2, dat weten ze als ze in de laatste jaren naar taalles zijn geweest. Ze moeten dan veel toetsen doen. Sommigen antwoorden met 1, 2 of 3. Dat is A1, A2 en B1). o Op welke opleiding zit uw kind, welk jaar?
2.
Ervaringen met de school, met de docenten o Heeft u (goed) contact met de school/docenten? o Gaat u naar ouderbijeenkomsten op school? Zo ja, hoe vaak gaat u…. o Bent u blij (tevreden) met het contact met de school? o Waarom gaat u wel naar ouderbijeenkomsten / waarom gaat u niet naar de bijeenkomsten? o Ouders die wel gaan: Wat vindt u van de bijeenkomsten/contacten met school? Waarom denkt u dat andere ouders niet komen (geen tijd, niet belangrijk, ze spreken slecht Nederlands/begrijpen het niet, slecht contact met hun kinderen etc.? Sommige ouders komen niet of nauwelijks op de school. Heeft u advies voor de school: wat kan de school het beste doen om deze ouders te betrekken/contact te hebben? (denk aan de uitnodiging, manieren van contact zoeken, onderwerpen van gesprek/wat de school aan u vertelt, tijd van de bijeenkomsten, tolken, website etc.) Wat doet de school nu niet goed voor de ouders? o Praat u met andere ouders over de bijeenkomsten? o Hoe kan de school het (nog) beter doen?
"Samen met de school ben je een team"
14
3.
Communicatie tussen ouders en school o o o o
o o o o o o
4.
Welke contacten heeft u met school? (mondeling, brieven, voorlichtingen, brochures, website, verhalen van kinderen). Hoe gaat dat? Leest u de uitnodigingsbrieven van school? Begrijpt u de uitnodigingsbrieven (of helpt uw kind met het vertalen van de brief)? Hoe gaan de gesprekken met docenten op school? Begrijpt u (alles) wat de school/docenten aan u vertelt? Zo nee, wat is uw ervaring (teveel informatie, moeilijke woorden, niet interessant etc.)? Zou dat anders moeten, zo ja hoe / heeft u ideeën? Stelt u vragen tijdens de bijeenkomsten of tijdens het contact met docent? Begrijpt de docent u als u een vraag heeft? Vraagt de docent u weleens over de familie, uw werk, waar u vandaag komt, over uw geloof, taal etc.? Wat vindt u daarvan? Is dat goed, of niet? Is het belangrijk voor u om te praten over andere dingen en waarom? Moet de docent bepaalde dingen weten uit uw cultuur? Vindt u dat prettig? Informatie op de website, hoe gaat dat?
Ouderbetrokkenheid o o o o o
o
5.
Vindt u school belangrijk, praat u thuis over school? Vindt u het belangrijk om contact te hebben met school? Zou u meer contact willen hebben met de school? Zo ja, hoe zou dat beter kunnen, wat kunt u zelf hieraan doen? Vindt uw kind het belangrijk dat u contact heeft met school? Hoe gaat het thuis? Helpt u (of iemand anders binnen het gezin, oudere broer/zus) uw kind thuis met school? Waarom wel/waarom niet? Wat vertelt uw kind thuis over school? Hoe vindt uw kind het op school? Wat vindt hij/zij makkelijk/moeilijk.
Afsluiting o
Wilt u nog iets aan mij vertellen?
"Samen met de school ben je een team"
15
BIJLAGE 2 Vragenlijst voor ouders Wij vinden het contact met de ouders van onze studenten belangrijk. Daarom vragen wij u dit formulier in te vullen. Dan weten we nog beter hoe we goed met ouders kunnen samenwerken. Wij laten u weten wat de uitslag is van de vragenlijsten.
Vul in s.v.p.: 1. Ik ben de (vader / moeder / broer /zus / partner/ vriend /vriendin/ anders?) ……………………….. van (naam student): …………………………………………. 2. Mijn geboortedatum is: ………………………………………………………………………………….……………… ……… 3. Mijn geboorteplaats is: …………………………………………………………………………………………….…… ……… 4. Mijn emailadres is: ……………………………………………………………………………………….………… ……… 5. Naam van de opleiding van de student is……………………………………………………………….…………………….
Vragen Kruis aan en vul in s.v.p.:
1. Vind u het contact met de school belangrijk? o o o
Ja Nee Een beetje
2. Hoe vaak heeft u contact gehad met de school? o o o o
1 keer 2 keer 3 keer Meer dan 3x keer
3. Op welke opleiding zit de student? o o
Ik weet niet wat de naam van de opleiding is. Naam van de opleiding: …………………………………………………………………..
"Samen met de school ben je een team"
16
4. Wat voor werk kan de student doen als hij/zij klaar is met school? o o
Ik weet niet welk werk de student kan doen als hij/zij klaar is. De student kan later (naam werk)………………………………………………………..
5. Op school is een Leerling Begeleider (LBB-er). U kunt met de Leerling Begeleider praten over de student en over de opleiding. Dat kan op verschillende manieren. Op welke manieren hebt u graag contact met de Leerling Begeleider? o Ik spreek de Leerling Begeleider graag aan de telefoon. o Ik kom graag naar een kennismakingsavond op school. o Ik kom graag naar een informatieavond op school. o Ik maak graag een persoonlijke afspraak met de Leerling Begeleider o Ik heb graag op een andere manier contact met de Leerling Begeleider, namelijk ………………………………………………………………………….
6. Hoe is het contact tussen u en de school? o o o o
Niet goed Een beetje goed Goed Heel goed
7. Hoeveel informatie krijgt u van school? o o
Ik krijg genoeg informatie van school, ik hoef niet meer informatie te hebben. Ik wil graag meer informatie van school.
8. Wat vind u van de informatie die u krijgt van school? o o o o
De informatie is niet goed De informatie is een beetje goed De informatie is goed De informatie is heel goed
9. Als de student niet op school komt bellen wij de ouders op. Doet de school dat goed? o o o o o
Nee, dat doet de school niet goed Soms doet de school dat goed, soms doet de school dat niet goed Ja, dat doet de school goed Ja, dat doet de school heel goed Dat weet ik niet
10. Hoe kunnen wij het contact tussen de school en de ouders nog beter maken? ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................
Hartelijk dank voor het invullen!
"Samen met de school ben je een team"
17