Ruud de Moor Centrum. Jaarrapportage 2007

Ruud de Moor Centrum Jaarrapportage 2007

Ruud de Moor Centrum voor professionalisering van onderwijsgevenden Open Universiteit Nederland

Blad: 2/80 Ruud de Moor Centrum Jaarrapportage 2007

Inhoud 1 Vraagsturing ___________________________________________________________ 5 1.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ______________________________ 5 1.2 Gerealiseerde resultaten Vraagsturing in 2007 ___________________________ 5 1.3 Extra Resultaten Vraagsturing in 2007 __________________________________ 6 2 Product- en naamsbekendheid____________________________________________ 8 2.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ______________________________ 8 2.2 Resultaten Product- en naamsbekendheid conform jaarprogramma 2007_____ 8 2.3 Extra Resultaten Product- en naamsbekendheid in 2007 ___________________ 9 3 Deling van kennis en expertise ___________________________________________ 10 3.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 10 3.2 Gerealiseerde resultaten “Deling van kennis en expertise” in 2007 __________ 10 3.3 Extra Resultaten “Deling van kennis en expertise” in 2007 _________________ 11 4 Opleiden in de school en expertisecentra __________________________________ 13 4.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 13 4.2 Resultaten “Opleiden in de school en expertisecentra” conform jaarprogramma 2007 __________________________________________________ 13 4.3 Extra Resultaten “Opleiden in de school en expertisecentra” in 2007 ________ 15 5 Onderzoek ___________________________________________________________ 16 5.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 16 5.2 Resultaten “Onderzoek” conform jaarprogramma 2007 ___________________ 16 5.3 Extra Resultaten “Onderzoek” in 2007 _________________________________ 17 6 Leerdomein Sciencevakken______________________________________________ 18 6.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 18 6.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein Sciencevakken” in 2007_____________ 20 6.3 Extra Resultaten “Leerdomein Sciencevakken” in 2007 ___________________ 20 7 Leerdomein Wiskunde, rekenen en informatica _____________________________ 22 7.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 22 7.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein Wiskunde, rekenen en informatica” in 2007 ________________________________________________________________ 23 7.3 Extra Resultaten “Leerdomein Wiskunde, rekenen en informatica” in 2007 ___ 24

OUN


8 Leerdomein mensen maatschappij: Economie _____________________________ 25 8.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 25 8.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein mensen maatschappij: Economie” in 2007 ________________________________________________________________ 25 8.3 Extra Resultaten “Leerdomein mensen maatschappij: Economie” in 2007 ___ 26 9 Leerdomein moderne vreemde talen: Duits ________________________________ 27 9.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 _____________________________ 27 9.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein moderne vreemde talen: Duits” in 2007 28 10 Informatievaardigheden _______________________________________________ 29 10.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 29 10.2 Gerealiseerde resultaten “Informatievaardigheden” in 2007 ______________ 30 10.3 Extra Resultaten “Informatievaardigheden” in 2007 _____________________ 31 11 E-didactiek __________________________________________________________ 32 11.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 32 11.2 Gerealiseerde resultaten “E-didactiek” in 2007 _________________________ 33 11.3 Extra Resultaten “E-didactiek” in 2007 ________________________________ 33 12 Leerdiagnostiek ______________________________________________________ 34 12.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 34 12.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdiagnostiek” in 2007 _____________________ 34 12.3 Extra Resultaten “Leerdiagnostiek” in 2007 ____________________________ 35 13 Zorgroute ___________________________________________________________ 36 13.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 36 13.2 Gerealiseerde resultaten “Zorgroute” in 2007 __________________________ 36 14 Palet _______________________________________________________________ 38 14.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 38 14.2 Gerealiseerde resultaten “Palet” in 2007 ______________________________ 38 14.3 Extra Resultaten “Palet” in 2007 _____________________________________ 39 15 Casusbank Didiclass___________________________________________________ 40 15.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 40 15.2 Gerealiseerde resultaten “Casusbank Didiclass” in 2007__________________ 40 16 Schoolscan __________________________________________________________ 44 16.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 44 16.2 Gerealiseerde resultaten ___________________________________________ 44

OUN


17 Digitale cursus Begeleiders op school ____________________________________ 46 17.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 46 17.2 Gerealiseerde resultaten “Digitale cursus Begeleiders op school” in 2007 ___ 46 18 Community of Practices________________________________________________ 47 18.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 47 18.2 Gerealiseerde resultaten “Community of Practices” in 2007_______________ 47 19 Resultaatgebied: Peer Coaching _________________________________________ 50 19.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 50 19.2 Gerealiseerde resultaten “Peer Coaching” in 2007 ______________________ 50 19.3 Extra Resultaten “Peer Coaching” in 2007 _____________________________ 51 20 Assessment__________________________________________________________ 52 20.1 Doelstelling en projectomschrijving__________________________________ 52 20.2 Gerealiseerde resultaten “Assessment” in 2007_________________________ 52 20.3 Extra resultaten___________________________________________________ 58 21 Virtuele werken leeromgeving _________________________________________ 59 21.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 ____________________________ 59 21.2 Gerealiseerde resultaten “Virtuele werken leeromgeving” in 2007 ________ 59 21.3 Extra Resultaten “Virtuele werken leeromgeving” in 2007 _______________ 60 22 Communicatie/PR ____________________________________________________ 61 22.1 Voorziening Communicatie en PR____________________________________ 61 Overzicht 1 _____________________________________________________________ 63 Bezoekers RdMC-portal_________________________________________________ 63 Overzicht 2 _____________________________________________________________ 64 Bezoeken aan instellingen en congressen _________________________________ 64 Overzicht 3 _____________________________________________________________ 68 Wetenschappelijke en overige publicaties Ruud de Moor Centrum 2007 ________ 68 Wetenschappelijke en overige publicaties Ruud de Moor Centrum 2008 ________ 76 Overzicht 4 _____________________________________________________________ 77 Lijst van gedetacheerden _______________________________________________ 77 Overzicht 5 _____________________________________________________________ 78 Financiële verantwoording inclusief accountantsverklaring___________________ 78

OUN


1 Vraagsturing 1.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Bij de uitvoering van de werkzaamheden van het RdMC in 2007 is rekening gehouden met de algemene doelstellingen die vastgesteld en gecommuniceerd zijn in de meerjarennota RdMC 2007 – 2010. De volgende algemene doelstellingen zijn leidend geweest: a. Implementeren van producten en diensten uit de eerste beleidsperiode. b. Op basis van gebruikersonderzoek: - verbeteringen doorvoeren - zorgdragen voor opschaling van gebruik - beschikbaar stellen van de producten en diensten aan (geregistreerde) gebruikers in het onderwijsveld. c. De ontwikkelde producten en diensten zodanig integreren en in samenhang implementeren dat daardoor het leren op de werkplek nader wordt ondersteund en vorm gegeven. d. Het ontwikkelen van producten en diensten die de realisatie van het leren op de werkplek volgens hoogwaardige kwaliteitsstandaarden faciliteert. In de activiteiten die het RdMC in het jaar 2007 heeft uitgevoerd hebben deze algemene doelstellingen een sturende invloed gehad. Met het uitbrengen van de Verplichtingenbrief (BGS/UBT 07/80768U 804 AO-21660, 2007) was echter een aanvulling en bewerking van deze algemene doelstellingen nodig. In de verplichtingenbrief wordt door OCW duidelijk gestimuleerd dat het RdMC zich zal ontwikkelen naar een Kennis en Expertise Centrum op het gebied van (on line) werkplekleren. Bij deze ontwikkeling zal onder regievoering van de in te richten Programmaraad een belangrijk deel van het budget en het daaraan gekoppelde personeel van het RdMC middels een model met “trekkingsrechten” voor partijen in het onderwijsveld beschikbaar komen. In het jaarprogramma 2007 heeft de organisatie van het model van Vraagsturing de nodige aandacht gekregen. Belangrijke stappen zijn gezet om het RdMC meer met een model van Vraagsturing diensten en producten voor het onderwijsveld te laten realiseren. 1.2 Gerealiseerde resultaten Vraagsturing in 2007 In onderstaande tabel wordt de voortgang weergegeven van de in het jaarprogramma 2007 overeengekomen resultaten.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Instelling Programmaraad

TOELICHTING

Samenstelling is met OCW overeengekomen (eindbespreking 06-02-2008) en bestaat uit de leden: drs. L. Hermans, drs. T. Maas, mevr. Y. Moerman, drs. C. Thoolen, R. Hoffman, drs. F. Slangen en mevr. M. van der Klooster (formeel vanaf 01-012008) b. Bestuursreglement met de Het toegezegde bestuursreglement is nog onderwerp van taken, bevoegdheden en discussie met de Programmaraad, maar door het in de verantwoordelijkheden van Verplichtingenbrief gestelde kader zijn de uitgangspunten van Programmaraad, Ruud de Moor het reglement in ruwe vorm beschikbaar. Het RdMC is akkoord Centrum, OUNL, OCW met het overeengekomen kader. Bij het samenstellen van het jaarprogramma 2007 was nog niet bekend hoe de Vraagsturing nader georganiseerd zou worden. Met het uitbrengen van de Verplichtingenbrief (BGS/UBT 07/80768U 804 AO-21660, 2007) werd door OCW duidelijk aangegeven welk bestuurlijk kader voor het RdMC gesteld zou worden. c. Instemmingdocument OCW met De samenhang met het voorgaande punt is duidelijk. In de loop bestuursreglement van 2008 komt het Bestuursreglement beschikbaar, gebaseerd op en binnen het kader zoals aangegeven in de Verplichtingenbrief. d. Aan vraaggestuurd werken Organisatie is ingericht voor het werken aan de nieuwe aangepaste administratieve taakopdracht zoals in de Verplichtingenbrief genoemd, waarbij organisatie de registratie en verantwoording van de vraaggestuurde projecten adequaat is geregeld. e. Communicatieplan voor Het communicatieplan is beschikbaar en zal in nader overleg onderwijsveld over met de Programmaraad in het voorjaar van 2008 actief naar het trekkingsrechten onderwijsveld worden uitgevoerd. f. Protocol vraaggestuurde Is onderwerp van overleg met de Programmaraad. projecten g. Scholing medewerkers t.b.v. Verschillende trainingsactiviteiten zijn uitgevoerd door het vraaggestuurd werken: training Bureau Vergouwen & Overduin. De opzet was om de opdrachten en targetsetting competenties voor meer vraaggericht werken van de medewerkers op een hoger niveau te brengen.

1.3 Extra Resultaten Vraagsturing in 2007 In 2007 is in overleg met OCW veel werk gemaakt van het uitwerken van een privaat – publieke samenwerking met Kon. Van Gorcum Uitgeverij. De nodige activiteiten zijn verzet om een samenwerkingsmodel te ontwikkelen waarmee het mogelijk zal zijn het onderwijsveld beter te bereiken met de producten en diensten van her RdMC. Voor samenwerking met een private partij is gekozen om te zorgen dat de kerncompetenties van het RdMC, zoals ontwikkelen, onderzoeken en implementeren maximale aandacht kunnen krijgen. Voor het RdMC is het belangrijk dat maximale aandacht (en tijd) kan worden besteed aan het uitvoeren van algemene taken zoals bij punt 1.1 weergegeven. Middels een brief (kenmerk T&H/DIR/333308) is deze privaat – publieke samenwerking

OUN


door OCW geaccordeerd. Over deze samenwerking is met het onderwijsveld beperkt gecommuniceerd.

OUN


2 Product- en naamsbekendheid 2.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Het Ruud de Moor Centrum wil in den lande bekend staan als een wetenschappelijke instelling die ondersteuning biedt voor het opleiden en professionaliseren van docenten met inzet van educatieve afstandsmiddelen. Hoewel steeds meer partijen en personen in het veld het Ruud de Moor Centrum weten te vinden, wil het Centrum met het oog op de disseminatie van producten en diensten de PR en communicatie aanzienlijk versterken. In 2007 zijn tal van activiteiten ondernomen om deze algemene doelstelling verder uit te voeren. Een belangrijke peiler bij het verwerven van meer bekendheid in het onderwijsveld is de privaat – publieke samenwerking met Kon van Gorcum die in 2007 nader is uitgewerkt. Daarnaast zijn tal van andere activiteiten uitgevoerd, die aanvullend op de primaire doelstelling van het RdMC, namelijk bij te dragen aan professionalisering van onderwijsgevenden, een belangrijk effect hebben op het stimuleren van de bekendheid van Centrum. Het bereiken van grotere bekendheid in het onderwijsveld is nodig. Vooral omdat van het RdMC verwacht wordt, zoals in de Verplichtingenbrief weergegeven dat het RdMC een bredere doelgroep van haar producten en diensten kan voorzien. Voor het Centrum heeft de verruiming van de doelgroep belangrijke strategische implicaties. Het afgelopen jaar is dan ook sterker dan in het verleden meer aandacht besteed aan het verbeteren van de Product- en naamsbekendheid. 2.2 Resultaten Product- en naamsbekendheid conform jaarprogramma 2007 In onderstaande tabel wordt kort weergegeven de voortgang van de realisatie van de resultaten Jaarprogramma 2007. RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Strategieplan producten naamsbekendheid

TOELICHTING

Voor het bereiken en stimuleren van grotere naamsbekendheid van het Centrum dient helder gecommuniceerd te kunnen worden vanuit welke visie en missie het Centrum werkt. Tot stand is gekomen de nota “Ruud de Moor Centrum 2008 – 2010 Innoveren en presteren” een belangrijke bouwsteen om de bekendheid van het Centrum te versterken. In de nota wordt weergegeven vanuit welke visie en missie het RdMC de opdracht van OCW naar het onderwijsveld uitvoert. b. Presentaties en In 2007 zijn tal van bezoeken aan PO, VO, MBO, HBO, voorlichtingsbezoeken Universiteiten afgelegd. Zie overzicht-2. c. Aantallen Nieuwsbrief-ontvangers De nieuwsbrief is in 2007 9-maal verschenen. Via e-mail gestuurd naar 846 aantal ontvangers. Er is sprake van een stijgende lijn

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 d. Aantallen website bezoekers:

e. Aantallen belangstellenden symposia

f. Aantallen afgenomen publicaties

TOELICHTING Opgemerkt dient te worden dat is vastgesteld dat de registratie van het webbezoek nog niet optimaal is georganiseerd. Het web bezoek is vanwege de koppeling aan de OU-site niet voldoende zuiver weer te geven. De gegeven cijfers zijn waarschijnlijk een onderschatting van de feitelijke hits. In 2008 wordt een betrouwbaardere registratie ontwikkeld. Zie overzicht-1 Georganiseerde symposia. Zie overzicht-2 •

Congres “Hoe diep gaat uw pilot” op 7 nov. 2007 in Amersfoort (zie extra resultaat) Totaal publicaties. Zie overzicht-3

2.3 Extra Resultaten Product- en naamsbekendheid in 2007 In 2007 zijn nog verschillende activiteiten ondernomen die niet beloofd waren in het jaarprogramma 2007, maar die van dusdanige actuele waarde waren dat door het RdMC gekozen is daar aandacht aan te besteden. Het oogmerk van deze activiteiten was niet zonder meer het versterken van de naamsbekendheid, wel is tijdens de activiteiten daar aandacht aangegeven. Het betreft de organisatie van een congresdag over de voortgang van de diepte-pilots Academische School waar vertegenwoordigers van vrijwel alle momenteel lopende diepte-pilots ‘acte de presence’ hebben gegeven. In totaal hebben 120 vertegenwoordigers aan deze activiteit deelgenomen. Ook rond de oraties van de nieuw aangetreden hoogleraren zijn activiteiten gekoppeld die uiteraard een inhoudelijke oriëntatie hadden, maar waarmee ook duidelijk gestreefd werd de naamsbekendheid van het Centrum te versterken. Het aantal bezoekers bij deze oraties is 250.

OUN


3 Deling van kennis en expertise 3.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Het Ruud de Moor Centrum wil met zijn producten en diensten een podium zijn voor kennisdeling en kennisvermeerdering. Dat geldt zowel voor de primaire gebruikers van de producten en diensten (leraren in opleiding, beginnende leraren, docenten die zich verder willen professionaliseren), als voor personen en instanties die betrokken zijn bij het opleiden en professionaliseren van docenten, zoals lerarenopleidingen, scholen, SBL, SBO, SLO e.d. Binnen het Ruud de Moor Centrum is in de afgelopen periode belangrijke expertise ontwikkeld op het vlak van leren op afstand met gebruik van ict door (aanstaande en beginnende) leraren. Het Ruud de Moor Centrum wil eraan bijdragen dat deze expertise breed wordt verspreid binnen het veld van het opleiden en professionaliseren van docenten. Voor de uitwerking van deze doelstelling is het belangrijk te realiseren dat deling van kennis en expertise veel interactie vergt. Een mogelijkheid om interactie te stimuleren is de inzet van docenten bij het ontwikkelen en ontwerpen van producten. Door het Centrum is middels een werkmodel van collegiale inlening en detachering de nodige expertise beschikbaar gekomen voor het uitvoeren van taken binnen het Centrum. Deze ingeleende experts dragen op hun beurt zorg voor doorstroming van kennis uit het Centrum naar onderwijsorganisaties. Bij de thema’s (zie vanaf 6 en verder) die binnen het RdMC worden gehanteerd zal meer in detail worden weergegeven hoe de voor het werkprogramma 2007 afgesproken resultaten zijn geëffectueerd. In algemene zin kan worden opgemerkt dat meer schoolorganisaties zowel PO, VO, MBO als Lerarenopleidingen de producten van het RdMC toepassen. 3.2 Gerealiseerde resultaten “Deling van kennis en expertise” in 2007 In onderstaande tabel is kort weergegeven de voortgang met de realisatie van de in het Jaarprogramma 2007 genoemde resultaten.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. overzicht van toegenomen gebruik van producten

b. redactieteam per kennisbank

c. overzicht gedetacheerden (op roulatiebasis) vanuit opleidingsveld d. community of practice rond kennisproducten e. overzicht lokale en/of regionale professionaliseringskringen

TOELICHTING In 2007 is gestart met metingen over het gebruik van RdMCproducten. Deze metingen moeten worden gezien als nulmetingen. Een vergelijking over toename gebruik kan eerst in 2008 worden berekend. Zie overzicht-1. In algemene zin is gestart met het inrichten van redactieteams per kennisbank. Bij de rapportage over een desbetreffende kennisbank zal specifiek over de voortgang van dit punt worden gerapporteerd. Zie overzicht-4 Zie overzicht bij Community of Practice De effectuering van deze doelstelling heeft op verschillende wijze gestalte gekregen: Via de pilots opleidingsschool en academische school. Een intensieve samenwerking is tot stand gekomen bij de volgende pilots: OMO, LVO, Rotterdam (zie verder 4.2 punt a). Op lokaal niveau werden bijdragen geleverd aan de curriculum ontwikkeling van een pabo. Het betreft de HS Zuyd.

3.3 Extra Resultaten “Deling van kennis en expertise” in 2007 Wat is in 2007 nog extra ondernomen maar niet beloofd in het jaarprogramma 2007? Het RdMC is door OCW benaderd om mee te werken aan de opbouw en verdere ontwikkeling van Lerarentv. Het betreft hier een samenwerking volgens een netwerkconstructie, waarmee de partners Kennisnet, RdMC, SBL en Teleac met inzet van nieuwe media, waaronder tv, de professionalisering van docenten pogen te versterken. Een belangrijk aspect dat middels Lerarentv gerealiseerd zou moeten worden is het ontwikkelen en verspreiden van kennis die voor de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs een grote relevantie kan hebben. Het gaat hierbij om de verscheidenheid aan kennis van vakinhoudelijke, pedagogische en didactische aard die op enigerlei wijze van belang is bij het versterken van de kwaliteit van onderwijsgevenden en het onderwijsproces. Er is een pilot uitgevoerd die vanuit het werkveld veel waardering heeft gekregen. Het RdMC heeft hieraan bijgedragen. Verder zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd met als oogmerk het verder promoten van het concept Lerarentv. Gratis Schoolboeken Het Ruud de Moor Centrum is door een aantal docenten benaderd een rol te spelen in het gratis schoolboeken dossier. Scholen zien in de financiering van gratis schoolboeken de mogelijkheid zelf schoolboek vervangend materiaal te ontwikkelen. Het RdMC wil in het kader van de professionalisering van onderwijsgevenden ondersteunen als ontwerper en ontwikkelaar van eigen onderwijsmateriaal. Het Ruud de Moor Centrum heeft vele

OUN


complete kennisbanken die de leraren ondersteunen bij hun beroepsuitoefening en bij het ontwikkelen van lesmateriaal.

OUN


4 Opleiden in de school en expertisecentra 4.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Eind 2007 zal het Ruud de Moor Centrum aantoonbaar actief betrokken zijn bij de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van vernieuwende opleidingsconcepten in ten minste vijf substantiële opleidingssituaties in nauwe samenwerking met lerarenopleidingen en scholen. Bij de start van de dieptepilots opleidingsschool resp. academische school heeft het RdMC zich gemanifesteerd als een speler bij verschillende projecten. Concreet is eind 2007 een vruchtbare samenwerking geëffectueerd met enkele vernieuwende opleidingsinitiatieven binnen dit project. Overigens is de hier gestelde doelstelling zeker als ambitieus te kenschetsen. Vooral omdat actoren samenwerken die niet zonder meer gelijkluidende belangen hebben bij het vervullen van hun rol in het lerarendossier. Er lijkt zelfs in veel gevallen sprake van ongewenste concurrentie tussen actoren te bestaan. Het RdMC heeft bij deze activiteiten steeds geopereerd vanuit een onafhankelijke rol, met als oogmerk het stimuleren van het werkplekleren en het professionaliseren van docenten. 4.2 Resultaten “Opleiden in de school en expertisecentra” conform jaarprogramma 2007 In onderstaande tabel wordt kort weergegeven hoe de voortgang is van de toezeggingen uit het Jaarprogramma 2007.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. overzicht van actieve betrokkenheid bij vijf vernieuwende opleidingsconcepten

TOELICHTING Activiteiten in kader van participatie in dieptepilots: Dieptepilot Opleidingsschool OMO (CPTT)

• • •

Dieptepilot Academische school OMO (ACSR)

• • • •

Dieptepilot Academische school LVO

• •

•

b. overzicht (regionale) partnerschappen met lerarenopleidingen, expertisecentra en scholen

Participatie in stuurgroep Participatie in themagroepen IPB en professionalisering Advies m.b.t. opleiden in de school Participatie in stuurgroep Participatie in themagroep IPB Uitvoering en rapportage van nulmeting m.b.t. de docent als onderzoeker Begeleiding van docenten bij hun onderzoeksopdrachten Begeleiding van docenten bij hun onderzoeks-opdrachten maatwerk LaP is vergeleken met andere self assessment instrumenten die leraren inzicht geven in hun competenties – rapportage volgt Vragenlijst middels interviews zijn afgenomen met de betrokken directieleden op de deelnemende scholen m.b.t. het beeld van de academische school – concept rapportage is gereed

Dieptepilot Academische school Bestuur Openbaar Onderwijs • Participatie in stuurgroep Rotterdam Zie voor overzicht punt a en overzicht 3.2 punt e

OUN


4.3 Extra Resultaten “Opleiden in de school en expertisecentra” in 2007 In dit kader zijn geen extra activiteiten ondernomen. Overige activiteiten Participatie in Ovideproject

• • • •

De Leraar in Kritische situaties is beschreven Er is een korte versie van de LiKS opengesteld en vertaald naar het engels Casus peer coaching is beschreven Kennis genomen van andere internationale projecten die zich bezig houden met leraren en video (geen assessment)

Prestatieregister Het Ruud de Moor Centrum heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van een digitaal prestatieregister. Het prestatieregister is een database waarin de (duaal) student prestaties kan vinden om aan te werken op de werkplek. Deze prestaties kunnen vakgericht zijn of algemeen; ze helpen de student om vorm en inhoud te geven aan zijn competentieontwikkeling in de praktijk. Elke prestatie is voorzien van een reeks van kenmerken, zoals domein, moeilijkheidsgraad, vereiste tijdinvestering, studiepunten, beoordeling en te gebruiken bronnen. Eén van die bronnen is een directe link naar een relevant – onderdeel van een – RdCM-product. De prestaties in dit digitale prestatieregister zijn ontwikkeld in het kader van het project Samenscholing.nu. Het RdMC heeft in 2007 een model ontworpen voor een digitaal instrument voor competentiegerichte opdracht - de prestaties - met een zoeksysteem. Ook is door het RdMC het uiteindelijke ict-omgeving gerealiseerd. Deze is beschikbaar via http://www.prestatieregister.nl http://portal.rdmc.ou.nl/prsoss/register.jsp

OUN


5 Onderzoek 5.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 In het jaarprogramma is afgesproken dat de inrichting van het praktijkonderzoek nader wordt uitgewerkt. Een belangrijk onderdeel daarbij is het zogeheten ‘gebruikersonderzoek’, ook wel ‘evaluatieonderzoek’ genoemd. In 2007 zijn de voorbereidingen uitgevoerd om dit onderzoek nader vorm te geven. Inmiddels is een gestandaardiseerde vragenlijst beschikbaar, die met inzet van ICT bij de doelgroep van het RdMC kan worden uitgevoerd. Ook is in 2007 veel werk verzet in het ontwikkelen van onderzoek waarin het principe van evidence based werken wordt toegepast. Een wijze van onderzoek die voor het onderwijs zoals onder meer blijkt uit een rapportage van de Onderwijsraad ten sterkste wordt aangeraden. Over enkele onderzoeksprojecten zijn working papers of artikelen gepubliceerd die in het onderwijs veel belangstelling hebben opgewekt. 5.2 Resultaten “Onderzoek” conform jaarprogramma 2007 In onderstaande tabel wordt kort weergegeven welke prestaties uit het Jaarprogramma 2007 gerealiseerd zijn. RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. standaard evaluatieprocedure b. verslag van uitkomsten nulmeting producten en diensten c. verslag van uitkomsten vervolgmeting producten en diensten d. twee goedgekeurde promotieplannen en eerste aanzet promotieplan overige promovendi

e. overzicht promotietrajecten

TOELICHTING Is beschikbaar en wordt via het web toegepast Een intern verslag is beschikbaar Een intern verslag is beschikbaar

Twee promoties zijn zover gevorderd dat de afronding in 2008 mogelijk is. Verder is een goedgekeurd promotieplan beschikbaar, bij een ander promotieplan is een beperkte vertraging aan de orde. Dit plan is in februari (2008) beschikbaar gekomen. De afgesproken resultaten zijn gehaald Van alle promovendi is helder in welke fase van de planontwikkeling zij zich bevinden. De voortgang van deze promovendi verloopt volgens planning.

OUN


5.3 Extra Resultaten “Onderzoek” in 2007 Wat is in 2007 niet beloofd in jaarprogramma, maar wel gerealiseerd? In het afgelopen jaar zijn nog twee extra onderzoeksprestaties geleverd. Het betreft de oraties van: a. prof. dr. J. Gerrichhauzen (De lerende en onderzoekende docent) b. prof dr. Th. Bastiaens (Onderwijskundige innovatie: down to earth. Over realistische elektronische ondersteuning bij leren in instructie) Zowel in de academische wereld als in het onderwijsveld hebben deze oraties de nodige aandacht gekregen. Verder is bijgevoegd het onderzoeksverslag van het RdMC (zie overzicht-3).

OUN


6 Leerdomein Sciencevakken 6.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Algemeen De doelstellingen voor de activiteiten in 2007 (kennisbanken biologie, scheikunde en natuurkunde) zijn als volgt samen te vatten: 1. Het combineren van producten van DU projecten en RdMC projecten, met als uiteindelijk doel de vorming van een grote repository, waarmee we uiteenlopende webpublicaties of SCORM-packages van kennisbanken kunnen maken op basis van vragen van lerarenopleidingen en scholen. 2. Het opzetten en modereren van ontwikkelruimtes, die gericht zijn op verbetering, actualisering en uitbreiding van de kennisbanken, waarbij een redactieraad (te formeren uit lerarenopleiders en/of andere inhoudsdeskundigen) nieuw materiaal beoordeelt. 3. Organisatie van beheer en onderhoud van de kennisbanken en aansturing op verbetering/aanpassing van het CMS en/of uitleveromgevingen. 4. Verdere omzetting van een bestaande versie van de kennisbank scheikunde in een nieuwe presentatievorm. Kennisbank biologie De kennisbank biologie is vanaf het begin vraaggestuurd ontwikkeld, mede op basis van behoefteonderzoek. Hierdoor lag de focus op twee onderdelen, namelijk een (omvangrijk) vakinhoudelijk deel en een vakdidactisch deel. Na vaststelling van de structuur van de kennisbank hebben we het vakdidactisch deel een hogere prioriteit gegeven en geschreven vanuit bestaande en praktisch kennis over misconcepties bij leerlingen t.a.v. relevante biologische begrippen. Bij de beschrijving zijn biologiedocenten uit de hele sector van het VO betrokken, enerzijds om vakdidactische inbreng vanuit de literatuur te toetsen aan de dagelijkse praktijk en anderzijds om praktijkvoorbeelden aan te dragen voor nadere omschrijving en uitwerking in lesvoorbeelden of lessuggesties. Van dit vakdidactisch deel, dat voor bijna 100 % is gerealiseerd, hebben we aparte webpublicaties gegenereerd die door studenten uit verschillende lerarenopleidingen worden gebruikt (UvA, VU, Windesheim). Het vakinhoudelijk deel van de kennisbank, dat inmiddels voor bijna 50 % is ingevuld, is al verschillende malen bekeken door studenten van de lerarenopleiding biologie (Windesheim) en wordt nu op verzoek doorontwikkeld om ook specifieke delen van de vakinhoud aan de orde te kunnen laten komen in het curriculum. Voor de uitvoering van het project hebben we gedurende de afgelopen jaren de samenwerking gezocht met docenten uit de 2e-graads lerarenopleidingen biologie. We willen de combinatie digitale ontwikkelruimte en kennisbankupdate inzetten voor verdere ontwikkeling van het vakinhoudelijk deel van de kennisbank. Hiertoe zijn in 2007

OUN


besprekingen gevoerd met ADEF, gevolgd door overleg met lerarenopleiders van alle opleidingen biologie (landelijk overleg). Kennisbank scheikunde Deze kennisbank is gemaakt na selectie en indeling van vakinhoudelijke onderwerpen op een zodanige manier dat onderwerpen telkens de benodigde voorkennis vormen voor bestudering van onderwerpen in daaropvolgende thema’s. De beschrijving van de bijbehorende vakdidactiek is uitgevoerd op basis van literatuuronderzoek en docentervaring van de auteurs. Dit resulteerde in prototype kennisbanken, die telkens werden aangepast op basis van commentaar van studenten aan de docentenopleiding scheikunde en/of beginnende docenten scheikunde. Dit proces voedde ook de verdere ontwikkeling van het CMS content-e, inclusief een nieuwe presentatievorm voor webpublicaties. Deze ontwikkeling, samen met bevindingen van werk aan de kennisbank biologie, leidde tot het besluit om een bestaande versie van de kennisbank scheikunde volledig om te zetten in een nieuwe versie met andere vorm en navigatiemogelijkheden. In 2007 is tevens een begin gemaakt met de vormgeving van digitale ontwikkelruimtes, die we koppelen aan de updates van de kennisbank scheikunde. Deze combinatie bleek succesvol indien ingepast in het curriculum van de lerarenopleiding scheikunde van Fontys (master studenten), waarbij actief gebruik van de kennisbank werd gestimuleerd met gerichte opdrachten. Kennisbank natuurkunde Voor de kennisbank natuurkunde is gekozen voor een opzet die overeenkomsten vertoont met die voor de kennisbanken biologie en scheikunde. De aandacht voor natuurkunde lag primair bij de vakdidactiek. Pas in een later stadium is ook aandacht besteed aan vakinhoudelijke onderwerpen, hetgeen later ook samenging met beëindiging van een DU project kennisbank natuurkunde, waarin vakinhoud domineerde, en het verzoek van ADEF om deze “DU-erfenis” te behouden. Combinatie van enerzijds het vakdidactisch deel van de RdMC kennisbank en anderzijds het vakinhoudelijk deel van de DU kennisbank is nu een belangrijk en bewerkelijk aandachtsgebied. Daarnaast besteden we binnen de kennisbank natuurkunde al ruim een jaar aandacht aan het maken van didactisch verantwoorde flashanimaties, waarin we lastige onderwerpen beter over het voetlicht kunnen brengen. Deze animaties lijken ook geschikter voor bestudering vanaf het scherm dan tekst. Bovendien hebben we van elke serie flashlets zowel een docentversie als een leerlingenversie gemaakt, zodat de docent ze kan gebruiken voor uitleg of zelfstudieobject.

OUN


6.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein Sciencevakken” in 2007 RESULTEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Implementatie kennisbanken bij drielerarenopleidingen

TOELICHTING

De implementatie vond tot nu toe plaats in het kader van onderwijsactiviteiten binnen curricula van verschillende lerarenopleidingen (UvA, VU, Windesheim voor biologie, en Fontys Tilburg voor scheikunde). b. Doorontwikkeling De omzetting van de kennisbank scheikunde in een andere Kennisbanken presentatievorm is gerealiseerd in combinatie met een redactie- en kwaliteitsslag. c. Redactieteam per Per kennisbank is inmiddels een Redactieteam gevormd. Aan de kennisbank vormgeving en werking wordt nog nadere aandacht besteed. Deels heeft dit te maken met het gegeven dat de redactieteams op initiatief en met inzet van ADEF zouden worden gevormd, maar inmiddels is gebleken dat de organisatie binnen ADEF hier nog niet uit is. Het streven om de redactieteams samen met ADEF samen te stellen blijft gehandhaafd. d. Vergelijking inhouden Het ging niet zozeer om een vergelijking van de kennisbanken, kennisbanken RdMC-DU maar om een integratie van twee kennisbanken, waarvan er één vooral een vakinhoudelijke invulling kreeg (DU) en de ander een belangrijke vakdidactisch component had (RdMC). f. Ontwerp gezamenlijke portal Het contract, dat hiervoor is opgesteld, is nog niet rond. DU-RdMC g. Ontwikkeling toetsmateriaal Afspraak is dat ADEF dit doet in samenwerking met het RdMC. Het contract hiervoor is opgesteld, maar door onduidelijkheden aan de zijde van de andere contractpartij nog niet formeel bekrachtigd. h. Vakdidactisch Momenteel is videomateriaal beschikbaar dat gemaakt is in het videocasusmateriaal kader van verschillende thema’s voor de kennisbank scheikunde en natuurkunde. i. Community of Practice voor We hebben in 2007 een speciale, laagdrempelige ontwikkelruimte doorontwikkeling gemaakt die – in combinatie met actuele webpublicaties van een kennisbank of onderdelen daarvan - een belangrijke rol kan vervullen bij zowel gebruik als doorontwikkeling van zo’n kennisbank. Vooralsnog is deze combinatie alleen uitgeprobeerd binnen één lerarenopleiding en daarbij succesvol gebleken. j. Community of Practice voor In 2007 hebben ca 60 studenten uit de lerarenopleiding van Fontys gebruikers actief gebruik gemaakt van de kennisbank scheikunde (ca 40 1e- en 2e jaars scheikunde/natuurkunde/techniek en 22 masterstudenten scheikunde)

6.3 Extra Resultaten “Leerdomein Sciencevakken” in 2007 Veel aandacht is besteed aan een workshop over het functioneren van communities of practice. Dit heeft geleid tot de productie van verschillende documenten, waarin de faalen succesfactoren zijn verzameld op basis van literatuur en eigen ervaringen. Vervolgens is een eenvoudige, laagdrempelige digitale ruimte ontwikkeld. Deze was in eerste instantie gericht op actief gebruik van een kennisbank door studenten van een

OUN


lerarenopleiding, als onderdeel van een curriculum. We hebben daarbij rekening gehouden met belangrijke succesfactoren voor actieve deelname aan een ‘community’, zoals 1) aandacht voor het promoten van kennisdeling tot een belangrijk kenmerk van de organisatie (vanuit de bestaande cultuur), 2) het zorg dragen voor voldoende intermenselijke relaties, 3) de aanwezigheid van zowel een individueel belang als een algemeen belang, etc. Het individueel belang van de student werd het behalen van studiepunten en het individueel belang van de docentopleider werd de introductie van een actieve vorm van onderwijs, waaraan opdrachten te koppelen zijn. De gedachte om op deze manier – via gerichte opdrachten met een bestaande kennisbank als uitgangspunt - toe te kunnen werken naar verbetering van een bestaande kennisbank bleek weer een gemeenschappelijk belang te voeden. De sociale band werd versterkt door wekelijkse bijeenkomsten in het kader van de betreffende onderwijseenheid. Het uiteindelijke resultaat bleek een succes te zijn. In die zin is 2e doelstelling onder 6.1 dus geslaagd.

OUN


7 Leerdomein Wiskunde, rekenen en informatica 7.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 De kennisbank Wiskunde wordt inmiddels bij drie lerarenopleidingen gebruikt en bij een vierde zijn er plannen. Het is belangrijk dat de kennisbank actueel blijft en dat er ruimte blijft om de kennisbank uit te breiden met een aantal thema’s. Daarbij zal de ADEF kennisbasis als uitgangspunt dienen. Er wordt vanuit diverse richtingen materiaal aangeboden voor opname in de kennisbank (Transformatieproject lerarenopleidingen, samenwerkingsgroep vakdidactici tweedegraadsopleidingen, Fontys Tilburg, HAN). Er vinden in het wiskundeonderwijs van het vmbo ontwikkelingen plaats, zoals de toenemende vraag naar vakoverstijgende opdrachten. We onderzoeken welke rol de kennisbank wiskunde hierbij kan spelen en met partners ontwikkelen we voorstellen voor het plaatsen van die vernieuwingen in onze kennisbank. Onlangs zijn er nieuwe (communicatie-) functionaliteiten aan de kennisbank toegevoegd. Deze worden de komende tijd getest op de lerarenopleidingen. Er wordt gewerkt aan een informatiepakket pabo’s om de mogelijkheden van het werken met de kennisbank onder de aandacht te brengen. Kenmerkende beroepssituaties uit ProFormas worden gekoppeld aan één of twéé thema’s in de kennisbank. Er wordt onderzocht of het technisch en juridisch haalbaar is om de kennisbank te koppelen aan de digitale voortgangstoetsen die in de Digitale Universiteit zijn ontwikkeld. De Kennisbank Wiskunde bevat didactische informatie die altijd en overal beschikbaar is, dus ook op de werkplek. De kennisbank wordt door studenten en lerarenopleiders van (vrijwel) alle opleidingen in Nederland gebruikt. Opleiders bouwen hun onderwijs op met behulp van de algemeen (wiskundig) didactische thema’s in de kennisbank, studenten gebruiken vooral de thema’s ‘dicht bij het schoolboek’ voor het voorbereiden van hun lessen. Daarnaast bevat de kennisbank nog enkele thema’s waarmee de gebruiker zijn eigen kennis over een aantal wiskundige onderwerpen kan testen. Via workshops en een artikel in Euclides proberen we inmiddels ook om de meer ervaren studenten bij de kennisbank te betrekken.

OUN


7.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein Wiskunde, rekenen en informatica” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Implementatie kennisbanken bij vier lerarenopleidingen

TOELICHTING

De kennisbank wordt gebruikt bij de volgende opleidingen: HAN Nijmegen, Fontys Tilburg, EhvA Amsterdam, HvUtrecht en Hogeschool van Rotterdam. De kennisbank wordt derhalve op meer opleidingen gebruikt dan gepland. b. Onderhoud Kennisbank Er zijn kleine herzieningen geweest bij sommige thema’s, hyperlinks e.d. zijn vernieuwd. c. Nieuwe aanvullingen Kennisbank Een groot deel van de aanvullingen is aangeleverd door de samenwerkende lerarenopleidingen wiskunde (SLW) d. Overzicht uitbouw communicatie De communicatiefuncties van de kennisbank zijn herzien en en kennisdeling dat leidt inmiddels tot aanzienlijk meer reacties van gebruikers dan voorheen. e. Onderzoek naar inzet bij Het onderzoek heeft opgeleverd dat meer thema’s over dit vakoverstijgende opdrachten VMBO onderwerp in de kennisbank, afkomstig van Samenwerkende Lerarenopleidingen Wiskunde beschikbaar zijn. f. Er wordt onderzocht of het Er zijn vanuit het RdMC de nodige pogingen gedaan deze technisch en juridisch haalbaar is toezegging te realiseren. Vanwege de afhankelijkheid van een om de kennisbank te koppelen aan andere partij (de DU) is dit nog onduidelijk. de digitale voortgangstoetsen die in de Digitale Universiteit zijn ontwikkeld. g. Plan voor kennisbank rekenen PO Er zijn interviews geweest met een aantal pabo-studenten en er is een workshop over de kennisbank voor het po geweest tijdens de panama opleidersdag voor pabo-docenten. Dit heeft samen met de nieuwe contacten met SLO en NVORWO geleid tot een stevige basis om de kennisbank po nu goed op gang te krijgen. h. Hoofdstuk over wiskundig Working paper is beschikbaar modelleren handboek vakdidactiek i. Drie pilots modelleren in Workshop op de wiskunde lio-dag, twee workshops in buitenland en NL Berkeley j. Netwerkactiviteiten (o.a. Forum, De bijdrage aan het Forum wordt geleverd. De activiteiten voor Informatiepunt, ELWIeR lopen door in 2008. ELWIeR heeft een bijdrage geleverd aan de workshop die we voor de pabo docenten hebben ontwikkeld. In 2008 Zal ELWIeR een bijdrage leveren aan het onderzoek naar het gebruik van de kennisbank wiskunde bij de lerarenopleidingen. k. Nationale kennisbank het project NKBW is succesvol afgesloten en als zodanig ook door Basisvaardigheden wiskunde SURF erkend l. Coördinatie vakdidactiek Vier maal overleg met de vakdidactici/lerarenopleiders van de informatica vier betrokken universiteiten: Utrecht, Groningen, Twente en Eindhoven m. Onderzoeksplan Document bij de Eindhoven School of Education Lerarenopleiding Informatica

OUN


7.3 Extra Resultaten “Leerdomein Wiskunde, rekenen en informatica” in 2007 Samen met het Expertisecentrum (ELWIeR) is een vooronderzoek uitgevoerd om vast te stellen hoe een kennisbank rekenen voor het primair onderwijs ingericht kan worden. Daarvoor zijn interviews gehouden met een aantal studenten van de PABO Arnhem en er is een workshop geweest op de opleidersdag voor PABO docenten. Dit heeft geresulteerd in een opzet voor de kennisbank en die wordt momenteel samen met SLO en NVORWO in praktijk gebracht. De kosten hiervoor delen we met de betrokken organisaties en ons eigen deel was beschikbaar omdat de geplande activiteiten voor het po moesten worden uitgesteld.

OUN


8 Leerdomein mensen maatschappij: Economie 8.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Doel van de Kennisbank Economie is bij te dragen aan een betere vakdidactische en inhoudelijke professionalisering van economieleraren en studenten die daarvoor worden opgeleid. De kennisbank is gericht op de ondersteuning van het werkplekleren van de beginnende economiedocent. Op deze wijze beoogt de kennisbank van nut te zijn voor het behoud van economieleraren voor het onderwijs. Ook wil de kennisbank een podium zijn voor het behoud en de revitalisering van de kennis van de vakdidactiek. De Kennisbank Economie draagt bij aan de professionalisering van leraren door het aanbieden van: • vakinhoudelijke cursussen • activerende didactiek (in de vorm van lesmateriaal) waardoor de leerlingen beter bij het onderwijs worden betrokken • een begrippenbank om definities snel te raadplegen en zo nodig op te kunnen frissen • informatie over misconcepten waardoor docenten beter in kunnen spelen op begripsverwarringen bij leerlingen Het geheel is online toegankelijk. In de toekomst moet de kennisbank zich ontwikkelen naar een kenniscommunity waarin de bijdragen van de doelgroep een prominentere rol krijgen. 8.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein mensen maatschappij: Economie” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Implementeren kennisbank Economie bij twee opleidingen

b. koppeling kennisbank aan ADEFkennisbasis c. opzetten omgeving voor kennisdeling en samenwerking

d. vastleggen , delen en verder ontwikkelen van kennis m.b.t. vakdidactiek

TOELICHTING http://economie.rdmc.ou.nl/ De Kennisbank Economie wordt bij de Hogeschool van Amsterdam en de Fontys Lerarenopleiding in Tilburg gebruikt. De op dit moment geldende kennisbasis is van matige kwaliteit en kan daarom nog niet worden gekoppeld aan de kennisbank. Er is een omgeving voor een groep studenten opgezet om kennis uit te wisselen. Door het vrijwillige karakter van de formule is de deelname beperkt. Positieve ervaringen met andere banken worden overwogen toe te passen. Zie ook punt i. Daarnaast zijn er ook 2 dagen georganiseerd waar lerarenopleiders kennis en ervaringen uitwisselen met betrekking tot het economieonderwijs.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 e. vastleggen en delen van ontwikkeld lesmateriaal

f. ontwikkeling toetsmateriaal (toetsbank) g. Pilot User Generated Content in een community h. gebruikersonderzoek

i. Publicaties in de reeks ‘Vakdidactiek en economie’

TOELICHTING In 2007 is er wederom nieuw lesmateriaal in de kennisbank opgenomen. In totaal 20 lessen of lessenseries. Tevens is een onderdeel opgenomen over gebruik van Teleblik (videoarchief van de publieke omroep voor het onderwijs) in de les. De definitieve afspraken hierover met ADEF is nog onderwerp van gesprek. Een eerste start is gemaakt 15 beginnende docenten hebben de Kennisbank Economie beoordeeld. De data zijn beschikbaar, het verslag moet nog worden geschreven. Er zijn 2 publicaties is beschikbaar: • Inleiding werkvormen in het economieonderwijs. • Start van de les of een thema.

8.3 Extra Resultaten “Leerdomein mensen maatschappij: Economie” in 2007 Wat is toch gedaan in 2007 maar niet beloofd in jaarprogramma? 1. In samenwerking met Fontys Lerarenopleiding in Tilburg is er een project opgestart "beelden in het economieonderwijs". Binnen dit deelproject wordt didactiek en voorbeeldlesmateriaal ontwikkeld om het gebruik van beelden (bijvoorbeeld: plaatjes, cartoons, filmpjes, animaties, infographics) in het economieonderwijs te bevorderen. 2. Actualiteitenservice. Eens per twee weken wordt een economische les gepubliceerd die inspeelt op het recente nieuws. Het aantal abonnees is 207 (stand 13 maart 2008). Er is inmiddels 12 maal een nieuwsbrief verstuurd. 1. Beelden zijn voor leerlingen aansprekender dan een stuk tekst. Tevens biedt dit een mogelijkheid om de context-concept benadering voor het economieonderwijs uit te werken. Het werken met beelden in de les is nog relatief onbekend onder docenten, terwijl beelden heel krachtige informatie dragers kunnen zijn. Beelden kunnen op verschillende manieren worden gebruikt. Een lessenserie over de arbeidsmarkt is in concept klaar. 2. Door de actualiteit het klaslokaal in te brengen krijgen leerlingen meer oog voor het nut van het vak en komt het vak dichter bij hun leefwereld te staan. Hierdoor leren leerlingen met een economische bril naar het nieuws kijken. Veel leraren gebruiken de actualiteit niet in hun lessen. Met deze service wordt leraren een hulpmiddel geboden om hier ervaring in te krijgen.

OUN


9 Leerdomein moderne vreemde talen: Duits 9.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 In de eerste helft van het jaar is een haalbaarheidsstudie verricht, die vooral tot doel had tot een mogelijk ontwerp te komen en commitment te genereren bij belanghebbende partijen. Begin juli is een projectvoorstel ingediend bij het MT en goedgekeurd. Het Kennisplatform Duits dekt op termijn de leerinhouden zoals deze geformuleerd zijn in de Kennisbasis Duits. Deze kennisbasis is opgesteld door de gezamenlijke lerarenopleidingen Duits onder auspiciën van ADEF. In de praktijk is de opstelling ervan uitgevoerd door VLOD (Vereniging van Lerarenopleiders Duits). De kennisbasis bevat een inventarisatie van de leerinhouden die gekend moeten zijn op het niveau van startbekwaamheid. Het gaat bij de kennisbasis om het eerste element uit de zogeheten kennistrits: kennisbasis, kennisbank, kennistoetsen. De kennisbanken, in dit geval het Kennisplatform Duits, bevatten de leerobjecten die aansluiten op de elementen uit de kennisbasis. Bij het kennisplatform is gekozen voor een bijzondere ontwikkelstrategie. In het bijzonder gaat het daarbij om een nauwe samenwerking tussen de lerarenopleiders van de verschillende lerarenopleidingen. Ook het Goethe Institut en de Zentrale für Unterrichtsmedien im Internet zijn bij de activiteiten betrokken. Er wordt enerzijds gebruik gemaakt van bestaande materialen, die bij de verschillende opleidingen worden gebruikt en anderzijds vindt kennisconstructie plaats door de opbouw van een wiki de elementen uit de kennisbasis. Deelnemers aan het ontwikkeltraject kunnen onderwerpen genereren, pagina's vullen en werk van andere deelnemers redigeren. Voor de wiki wordt gebruik gemaakt van de diensten van de Zentrale für Unterrichtsmedien im Internet, die zelf al beschikt over een beperkte wiki Deutsch als Fremdsprache. Daarnaast wordt een handboek Vreemdetalendidactiek gedigitaliseerd en op trefwoord ontsloten. Een nieuwsrubriek houdt de gebruikers op de hoogte van recente ontwikkelingen op het vakgebied en attendeert op interessante publicaties en evenementen. Het platform is een samenwerkingsomgeving. Er komen Arbeitszimmer voor studenten, docenten en lerarenopleiders. Werk van studenten kan weer worden opgenomen in de digitale archiefkast of worden toegevoegd aan de wiki. Het platform is in eerste instantie bedoeld voor het opleiden van leraren tot het huidige niveau van startbekwaamheid. In die zin zal het vooral worden gebruikt door studenten en hun opleiders. Door de kennisgerichtheid is het platform echter ook zeer bruikbaar voor zittende docenten.

OUN


9.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdomein moderne vreemde talen: Duits” in 2007 RESULATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Samenstellen redactieteam

b. Architectuur van kennisbank ontwikkelen

c. Structuur en inhoudsopgave kennisbank Duits

d. Inrichting CoP en andere samenwerkingsomgevingen

e. Inventarisatie gewenste kennisinhouden m.b.v. Kennisbasis f. Verzamelen, beoordelen en redigeren van content g. Publiceren van content h. Ontwikkelen van voortgangstoetsen

TOELICHTING De brede redactie bestaat uit de leden van de VLOD en K. Kirst van de Zentrale für Unterrichtsmedien im Internet. De kernredactie bestaat uit M. Mitzschke, K. van Eunen, E. Kwakernaak en H. Münstermann. Er is een plan voor de bouw van de omgeving. Dit plan is besproken en goedgekeurd door de kernredactie. Op dit moment vind de realisering van de omgeving plaats door VWL. De inhoud van het kennisplatform wordt ontsloten via trefwoorden die zijn ontleend aan de elementen uit de ADEFkennisbasis voor het vak Duits. Het betreft dan met name de derde kolom (kennis van het vak). Zowel voor de wiki (kennisconstructie), als voor de digitale archiefkast (aanbod van bestaande materialen) wordt deze trefwoordenlijst gebruikt. Ook zal vanuit dit trefwoordenregister worden verwezen naar relevante vindplaatsen in het handboek Vreemdetalendidactiek, dat ook in zijn geheel als pdf-file ter beschikking staat. In het ontwerp voor de omgeving zijn zogeheten Arbeitszimmer opgenomen. Dit zijn samenwerkingsomgevingen voor opleiders, docenten en studenten. De output van de samenwerking kan weer worden opgenomen in de centrale wiki of de digitale archiefkast. Projectdocument, zie verder onder c. In samenwerking met www.zum.de In samenwerking met www.zum.de Er is overleg met het Goethe Institut over gebruik van aldaar ontwikkelde toetsen voor de bepaling van het niveau, zoals beschreven in het European Framework. Vanuit het project Kennisplatform Duits zal ook worden geparticipeerd in een nog in te richten redactie voor de voortgangstoetsen in het kader van het voormalige DU-project Digitale voortgangstoetsen, dat nu deel uitmaakt van de ADEFkennistrits (K3) en waarin het RdMC een belangrijke rol speelt.

OUN


10 Informatievaardigheden 10.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Met de kennisbank Informatievaardigheden kunnen leraren vaardigheden ontwikkelen om via het web informatie te zoeken, te vinden, toe te passen en te bewerken. De opzet is beter gebruik van digitaal beschikbare kennis te bevorderen. In het onderwijs neemt het zelfstandig werken in combinatie met activerende didactiek toe. Met deze manier van werken worden leerlingen getraind in informatievaardigheden. Leraren zijn vaak nog onvoldoende voorbereid op deze taak en slagen er slechts beperkt in de ontwikkeling van leerlingen op het gebied van informatievaardigheden structureel en systematisch te ondersteunen. Doelstelling 1: Met een online workshop de informatievaardigheden van de leraar verbeteren. Daarbij is het streven dat opdrachten uit de workshop direct vertaald worden naar zijn leer-en onderwijspraktijk. Doelstelling 2: Met een pilotgroep wordt realtime de cursus geëvalueerd. Enkele belangrijke constateringen om Informatievaardigheden beter in te bedden in onderwijs: - Op dit moment is in het onderwijs het professionaliseren van het huidige personeel in het gebruik van ICT een belangrijk speerpunt binnen beleid. Alleen het aanbod op deze vraag, blijkt nog moeizaam te verlopen. - Opleidingen hebben het dilemma dat ze studenten opleiden om met informatie om te kunnen gaan, en diezelfde studenten zijn in het middelbaar onderwijs zelf niet informatievaardig opgeleid. - de docent kan het beheersen van informatievaardigheden trainen en hiervoor een certificaat ontvangen en deze gebruiken voor zijn carrière binnen school, of onderwijs. - Docenten die informatie op een goede manieren kunnen inzetten in hun onderwijs, zorgen voor een betere status van het leraarschap en meer aanwas van studenten voor lerarenopleidingen. - de cursus online biedt de docent de vrijheid om zo zijn eigen tijd en inzet te bepalen binnen het kader van de cursus.

OUN


10.2 Gerealiseerde resultaten “Informatievaardigheden” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Implementeren cursus informatievaardigheden

b. Cursusmateriaal meer interactief maken

TOELICHTING http://ou.infovaardig.nl . De pilotgroep is geworven uit mensen die op beurzen en congressen voor meer informatie hebben gevraagd. Daarnaast zijn alle mensen die het boekje Door de bomen het bos… hebben aangevraagd benaderd. Communicatiedeel zit achter wachtwoord Hier is gekozen voor een eigen ontwikkeld platform: voorwaarde voor pilot-cursisten is dat zij hun wensen en verbetermogelijkheden direct terug kunnen zien. Met een eigen ontwerper kunnen deze aanpassingen direct doorgevoerd worden. Het platform bestaat uit een aantal uitgesplitste discussiefora per hoofdstuk. Daarnaast kunnen de cursisten hun eigen materiaal, opdrachten en huiswerk, uploaden en bescikbaar maken voor de anderen. In module 2 maken ze gebruik van leerlingmateriaal, via de website DIGIN. Hierin kunnen ze met elkaar overleggen en de vertaling naar de klas direct maken.

c. Workshops t.b.v. implementatie van de cursus en de leeromgeving

d. Ontwikkelen van een toets informatievaardigheden e. Inrichten van een samenwerkingsomgeving

Presentatie in PPT. Bezoeken beurzen-congressenconferenties. Op de beurzen en conferenties NOT, ICT&Didactiek, LDS, VELON, Onderwijsbeurs zijn workshops of presentaties gehouden waarbij de deelnemers moesten aangeven hoe zij informatievaardigheden in hun curriculum kunnen inzetten via de eindtermen. Op 25 scholen (waaronder De Grundel, Noordik, Esprit-Nova, Nieuwe Lyceum en de Passie) zijn lezingen, presentaties of workshops (afhankelijk van de vraag) gegeven voor teams. Er is een speciaal programma ontwikkeld voor de ambassadeurs die via Kennisnet professionalisering in hun school moeten bevorderen. Diagnostische toets zit achter wachtwoord. De toets is gericht op bewustwording. De toets is tweedelig: ict-vaardigheden en informatievaardigheden. In de online workshop is het communicatieplatform direct het samenwerkingsdeel. De cursisten kunnen van elkaar volgen waar ze zijn, ze kunnen werk van elkaar bekijken en daarop feedback geven. De keuze is om alles onder 1 inlog te houden, omdat alle communicatie en samenwerkingsonderdelen randvoorwaarden zijn voor de inhoudelijke cursus. Het biedt meerwaarde, maar de cursisten moeten hier weinig tijd mee kwijt zijn om het te leren.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 f. Maken van videocasusmateriaal rond instructie en begeleiding

g. Verzamelen en publiceren van good practice h. Evaluatieverslag i. Onderzoek naar effecten van toepassing van Big Six model

TOELICHTING Pilotgroep alleen online tekstueel begeleid. Deze actie is afgebroken omdat er uit onderzoek met Henk van den Brink van OTEC is gebleken dat instructie en begeleiding via video heel arbeids-en tijdsintensief is en de instructie van de online workshop is steeds gewijzigd. In een later stadium kan hiervoor nog gekozen worden, al is het besproken bij de pilotgroep en zij hadden geen voorkeur. Opdrachten van pilotgroep zijn wel geëvalueerd, nog niet ingedeeld in good en interesting. Is beschikbaar Het onderzoek is omgezet naar een digitaal programma DIGIN (theorie via http://ou.infovaardig.nl/viewtopic.php?t=46 )

10.3 Extra Resultaten “Informatievaardigheden” in 2007 In de theorie is tekst opgenomen voor mediathecarissen en ict-coördinatoren. In de schoolorganisaties zijn dit 2 groepen functionarissen die veel te maken hebben met informatievaardigheden binnen hun taakgebied.

OUN


11 E-didactiek 11.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Doelstelling 1: Oplevering van een Toolkit. De Toolkit is een databank voor e-didactische materialen die informatie verschaft hoe de diverse ICT middelen te gebruiken zijn bij het opleiden van leraren door lerarenopleiders en begeleiders-op-school. Daarnaast kan de leraar of docent de Toolkit gebruiken om ICT te gebruiken in de klas. Centraal in de Toolkit staan de Didactische scenario’s en de How-to-do’s. Door de opzet speelt de Toolkit een rol bij de professionalisering van leraren inzake het e-didactisch gebruik van ICT. Doelstelling 2: Oplevering in 2007 van een viertal publicaties over het gebruik van ICT bij opleiden van leraren of docenten. Doelstelling 3: Project ICT awareness en readiness bij het Sintermeerten College in Heerlen. Het Sintermeerten College project heeft tot doelstelling middels een interventie bewustwording, bereidheid en vaardigheid inzake het gebruik van ICT (dit is de ICT awareness en readiness) in het onderwijs te bewerkstelligen bij een aantal docenten. De interventie is het maken van een zogenaamde Webquest door de docenten waarin ICT en didactiek bij elkaar komen. In dat kader is een ICT competentieschaal en ICT attitudeschaal gemaakt. In het najaar 2007 is een reeks workshops gegeven met uitloop in 2008. Doelstelling 4: Samenwerking met de RdMC projectgroep Peer-coaching inzake het gebruik van ICT bij toepassing van het peer-coachingsmodel VIP. De samenwerking bestond uit een pilot waarin telecommunicatiemiddelen werden gebruikt en een leeromgeving (Moodle) om na te gaan in hoeverre ICT behulpzaam kon zijn bij VIP. Er heeft een evaluatie plaatsgevonden. Door de komst van ICT in allerlei onderdelen van onze maatschappij is het onontkoombaar dat ook ICT binnen het onderwijs zal worden gebruikt. Leraren en docenten moeten echter weten hoe de ICT op een didactisch verantwoorde manier is te gebruiken binnen de onderwijsprocessen zodanig dat het positieve effecten heeft op de leerresultaten van de leerlingen. Dit betekent dat er een professionaliseringsslag moet plaatsvinden. Het project E-didactiek geeft wegen aan waarop die professionalisering kan gebeuren.

OUN


11.2 Gerealiseerde resultaten “E-didactiek” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Implementatie en test van toolkit bij pilotschool Sintermeerten College

b. CoP gebruikers toolkit

c. Vier workshops over inzetten van ICT bij pilotschool Sintermeerten College d. Een ICT attitudeschaal ontwikkelen e. Een ICT competentieschaal

f. Evaluatie van project Peer Coaching (rapport) g. Onderzoek naar de concrete toepassing van ICT bij het opleiden van leraren en de toepassingen in de klas

TOELICHTING De nodige voorbereidingen op management niveau hebben plaatsgehad. De planning voor inplementatie is door omstandigheden bij de plilotschool opgeschoven. Verder is de samenwerking met Digischool, Kennisnet/ICT op school, KPC groep en RdMC de exploitatie van de Toolkit beter voorbereid. Via het samenwerkingsverband tussen Digischool, Kennisnet/ICT op school, KPC groep en RdMC wordt het gebruik van de Toolkit binnen de vakcommunities van Digischool gewaarborgd. Een reeks workshops en een aantal bijeenkomsten zijn bij Sintermeerten College gegeven aan docenten in het kader van het maken van een WebQuest. Een van de workshops ging over informatievaardigheden. De schaal is ontwikkeld, de items uit ICT-attitudeschaal zijn bipolar (bijvoorbeeld, goed – slecht) De ICT competentieschaal bestaat uit drie dimensies (algemene computer vaardigheden, internetvaardigheden en vaardigheden mbt inzetten van ICT in de klas) In samenwerking met het project Peer-coaching is gekeken in hoeverre ICT behulpzaam kon zijn bij het peercoachingsmodel VIP. Bevindingen bevinden zich in de Toolkit en in de publicaties

11.3 Extra Resultaten “E-didactiek” in 2007 Een vruchtbare samenwerking is tot stand gekomen tussen de partners digischool, kennisnet en de KPC-groep daarmee is de toolkit voor meer scholen beschikbaar.

OUN


12 Leerdiagnostiek 12.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Het project leerdiagnostiek bestaat uit de ontwikkeling en implementatie van een multimediaal programma ten behoeve van de opleiding en professionalisering van onderwijsgevenden. Het multimediaal programma dat oorspronkelijk is ontworpen voor een universitaire opleiding, is geschikt gemaakt voor gebruik bij het opleiden van leraren die zich willen specialiseren op het gebied van zorgleerlingen. Het programma bestaat uit vijf casussen. In 2007 zijn twee extra casussen toegevoegd op basis van vragen en aanwijzingen uit het onderwijsveld. Het basisonderwijs heeft in toenemende mate te maken met leerlingen die leer- en/of gedragsproblemen vertonen, zogeheten zorgleerlingen. Door invoering van het Weer Samen Naar School-beleid (WSNS) worden leerlingen in het basisonderwijs minder snel doorverwezen naar het speciaal onderwijs waardoor de leerkracht meer zorgleerlingen in de klas heeft. Tegen deze achtergrond werken zowel basisscholen als Pabo’s aan het verbeteren van de ondersteuning en begeleiding van deze leerlingen. Veel PABO’s zijn bezig om binnen hun Bachelorprogramma een minor op het gebied van zorgleerlingen te ontwikkelen. Gezien de verscheidenheid aan instroomniveaus van hun studenten hebben PABO’s behoefte aan leermiddelen die zij flexibel, zowel naar tijd en plaats als naar gewenst niveau, kunnen inzetten. 12.2 Gerealiseerde resultaten “Leerdiagnostiek” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Presentatie van het multimediale programma in werkveld b. Community of Practice van (potentiële) gebruikers c. Implementatie van het programma in curriculum van een pabo d. Monitoren van het gebruik van het programma in een pabo e. Werken aan webbased versie

TOELICHTING folder gemaakt en verspreid op conferenties http://cop.rdmc.ou.nl/sites/Leerdiagnostiek/default.aspx is de site waarop deze community actief is Met enkele Pabo’s zijn hier afspraken over gemaakt maar door diverse technische problemen verdient de implementatie nog extra aandacht. Door de technische problemen is de actieve monitoring wel georganiseerd maar nog niet uitgevoerd. basis van dit programma is gereed door technische problemen is de oplevering nog een punt van aandacht.

OUN


12.3 Extra Resultaten “Leerdiagnostiek” in 2007 Koppelen van inhoud van het programma aan SBL competenties, omdat dit nodig bleek bij implementatie. Pabo’s willen weten waar het programma inpasbaar is en koppeling aan de SBL competenties is daarbij een goed hulpmiddel. Een belangrijke basis voor en uitvoering is hiermee verzorgd.

OUN


13 Zorgroute 13.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Het simulatieprogramma ‘1-zorgroute’ beoogt scholen en (aanstaande) leerkrachten kennis te laten maken met de visie en werkwijze voor de omgang met zorgleerlingen. Het leerprogramma is tot stand gekomen op verzoek van WSNS+, waarmee de afgelopen jaren voor het ontwerp en de ontwikkeling van het programma nauw is samengewerkt. Het programma is webbased, zodat leerkrachten op elke plaats en op elk moment het programma kunnen doorlopen. Een eerste versie van het programma is gereed. In samenspraak met WSNS+ zal een strategie worden ontwikkeld om het programma brede bekendheid te geven en het gebruik ervan te stimuleren. Het basisonderwijs heeft in toenemende mate te maken met leerlingen die leer- en/of gedragsproblemen vertonen, zogeheten zorgleerlingen. Door invoering van het Weer Samen Naar School-beleid (WSNS) worden leerlingen in het basisonderwijs minder snel doorverwezen naar het speciaal onderwijs waardoor de leerkracht meer zorgleerlingen in de klas heeft. Om de leerkracht hiervoor beter uit te rusten is door WSNS+ gewerkt aan een zorgroute voor het basisonderwijs. De bedoeling is dat alle basisscholen gaan werken volgens eenzelfde herkenbare en eenduidige zorgsystematiek: de 1-zorgroute. Deze bestaat uit een stappen- en beslissingenroute die beoogt planmatig om te gaan met leerlingverschillen en vroegtijdig te interveniëren ten gunste van leerlingen met leerproblemen. Het project 1-zorgroute heeft hiertoe flexibel inzetbaar onderwijsmateriaal ontwikkeld dat leerkrachten de weg wijst in deze zorgroute en hun leert hoe deze systematisch in de school kan worden geïmplementeerd en gevolgd. Dit leerprogramma kan geheel zelfstandig worden doorlopen, maar is ook uitermate geschikt om (in delen) in het Pabocurriculum te worden opgenomen. 13.2 Gerealiseerde resultaten “Zorgroute” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007

TOELICHTING

a. Publicatieplan

Informatiefolder is beschikbaar. Publicatie wordt verweven met implementatie b. Gebruiksvriendelijkheid verbeterd op basis van de pilots wordt gewerkt aan verdere verbetering c. Pilot van het programma bij een http://test.rdmc.ou.nl/zorgroute (Inmiddels aantal scholen uitgezet. http://portal.rdmc.ou.nl/zorgroute/) d. (Door)ontwikkeling van het op basis van de pilots wordt gewerkt aan verdere programma (door)ontwikkeling e. Koppeling met andere producten informatiefolder: leerprogramma 1-zorgroute gecombineerd van RdMC met leerprogramma leerdiagnostiek

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007

TOELICHTING

f. Presentaties en workshops

presentaties op conferentie Leerlingzorg (maart 2007) en Pabo-conferentie (november 2007), en op voorlichtingsbijeenkomsten voor potentiële deelnemers pilots (mei 2007) en belangstellenden (oktober 2007) wordt nog aan gewerkt (pilots liepen door tot januari 2008)

g. Verslag van een pilot onder scholen i. Community of Practice van gebruikers j. Plan voor verbeteringen van het programma

Wordt in 2008 door de uitloop van de activiteiten van 2007 verder ter hand genomen. Wordt nader voorbereid en uitgewerkt

OUN


14 Palet 14.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Palet is een programma dat ondersteuning biedt bij de verwerving van pedagogischdidactische vaardigheden. Het bestaat uit videovoorbeelden met ‘good practices’en ‘interesting practices’ van meer ervaren docenten, commentaar van betreffende docenten gekoppeld aan ‘praktijktheorie’ en verder tips en aanwijzingen voor beginnende docenten. Er wordt onderscheid gemaakt in video’s, verhalen en theorie voor verschillende onderwijsniveaus: po,vo, waaronder specifiek aandacht voor vmbo en multiculturele vraagstukken. Het programma bestrijkt alle SBL-competentiegebieden en is bedoeld voor lerarenopleidingen maar ook voor opleidingstrajecten in de school ter ondersteuning van het werkplekleren. Het programma is webbased zodat het op afstand toegankelijk is. Op dit moment zijn er nog aparte onderdelen voor vo (+vmbo), po (+bloom), en multicultureel. Gezien de verzoeken uit het onderwijsveld kan worden gesteld dat het programma voorziet in een duidelijke behoefte: informatie over lessituaties, kennis programma om competenties, meningen en ideeën uit te wisselen met anderen. Lerarenopleiders gebruiken het programma om studenten in een veilige omgeving bepaalde beroepssituaties te laten ervaren. Coaches gebruiken het om competenties te verduidelijken. Leraren gebruiken het om beter inzicht in de eigen werksituatie te krijgen. 14.2 Gerealiseerde resultaten “Palet” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Plan voor verspreiding

b. Implementatieactiviteiten

TOELICHTING In een plan zijn alle activiteiten zoals hieronder beschreven. De insteek was gericht op het behoud van de huidige gebruikers, die in een samenwerking meededen. Er is geen actie gezet op nieuwe gebruikers, of het achterhalen van de anonieme gebruikers. Daarvoor wilden we eerst een goed overzicht van alle aanwezige items en goede handleidingen voor deze mensen. Het product wordt op veel plekken gebruikt in huidige status. De ontwikkeling kan nu volledig worden afgemaakt zonder dat de huidige gebruikers hier hinder van ondervinden. Palet PO en VO worden gebruikt door anonieme gebruikers. Zodoende kunnen we op dit moment niet aangeven door hoeveel en van uit welk oogpunt het product wordt ingezet. Het is wel mogelijk hits aan te geven, maar uit de mails (zie onderzoeksresultaten) blijkt dat de gebruikers veel onnodig klikken waardoor het aantal erg hoog lijkt.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 c. Implementatie van (delen van) het programma bij een Pabo

d. Implementatie van (delen van) het programma bij een lerarenopleiding

e. Uitbreiding van het programma (vraaggestuurd)

f. Onderzoekresultaten betreffende ervaringen van gebruikers

TOELICHTING - Palet PO wordt via SherpaPro van KvG op circa 15 Pabo’s door studenten gebruikt. - De Pabo van de NHL gebruikt een combinatie van Palet PO en Casusbank bij het compentiegericht opleiden van studenten zowel voltijd als deeltijd. - De Pabo van de CHN in Leeuwarden (per 1-1-2008 Stenden Hogeschool) gebrukt een combinatie van Palet Po en Casusbank bij de deeltijdopleiding - Op HVA is bij algemene didactiek voor alle leerjaren de onderdelen van VO en VMBO ingebed in het curriculum. Contactpersoon is Ed Elve. - Project 360 graden leren van zes Vo-scholen gebruikt Palet VO bij Opleiden in de school, dat is een samenwerking met lerarenopleidingen NHL en RuG. Samenvoegingen van producten PO-Bloom. Samenvoegingen van producten VO-VMBO. Gebruikers als producent: zelf films, verhalen of theorie invoeren. Community van gebruikers – weten wie met het programma bezig is. Deze zijn van grote waarde om het verdere gebruik van dit product te promoten.

14.3 Extra Resultaten “Palet” in 2007 Nagegaan is op welke wijze de producten van het palet programma eventueel te gebruiken is bij Leraren-tv. De mogelijkheden kunnen als positief worden gezien.

OUN


15 Casusbank Didiclass 15.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Casusbank Didiclass is een verzameling pedagogisch-didactische casussen (po, vo, vmbo) in de vorm van op video vastgelegde lesfragmenten, begeleidende reflecties van docenten, schoolleiders en leerlingen. Het product is flexibel videocursusmateriaal dat geschikt is voor maatwerk bij het opleiden van leraren (o.a. werkplekleren). De casussen zijn op dvd verkrijgbaar of webbased toegankelijk en inzetbaar voor diverse didactische scenario’s. Gekozen is voor een open benadering, dat wil zeggen dat situaties worden getoond met vaak een dilemma-achtig karakter zonder definitieve oordelen of handelingsvoorschriften. De casussen kunnen functioneren als trigger of aanknopingspunt voor reflecties op het eigen pedagogisch-didactische handelen. Er wordt samengewerkt met de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en de Hogeschool Zuyd. Het programma zal in 2007 worden geïmplementeerd in diverse opleidingssituaties en op basis van vragen en aanwijzingen uit het onderwijsveld worden doorontwikkeld. Daarbij zullen de thematische keuzemogelijkheden worden vergroot (thematische en vraaggestuurde casusproductie). 15.2 Gerealiseerde resultaten “Casusbank Didiclass” in 2007 a. Implementatie van het materiaal bij lerarenopleidingen

Men is op een zestal plaatsen met het structureel gebruik van Didiclass gestart. - Hogeschool Zuyd, Pabo - Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Pabo en 2e graads - Fontys, Pabo Limburg - ICLON Universiteit Leiden - RuG - EHvA, Hogeschool Amsterdam Op deze pabo’s, 2e-graads en 1e-graads lerarenopleidingen zijn er ‘lokale kwartiermeesters’ die ter plekke mee bekijken hoe het materiaal het best kan ingebed worden.

OUN


b. Presentaties en workshops

-

Surf video Herfst School, workshop tijdens 2-daagse Herfstsschool door Walter Geerts en Marc van Laeken, 26 september 2007, Amsterdam Mini-Symposium werken met video NHL in samenwerking met Pädagogische Hochschule Karslruhe, Matthias Mitzschke, 31 oktober 2007 Jaarlijkse Cursus Opleiden in de School, UOCG en NHL, Sjouke Wouda, cursusjaar 2007. Cursus Coachen van studenten, NHL, Sjouke Wouda, cursusjaar 2007 De Leergang, ECNO, UOCG, HNL, Sjouke Wouda, cursusjaar 2007 delegatie uit Rusland van ict-hoofden van opleidingen in het kader van een Wereldbank-project ontvangen, presentatie Didiclass door Marc van Laeken, 19 april 2007, Heerlen Symposium Open Universiteit: Innovatieve afstandsmiddelen voor de professionalisering van leraren. Marc van Laeken, 27 april 2007, Heerlen Symposium Open Universiteit: Elektronische ondersteuning bij leren en instructie. Marc van Laeken, 25 mei 2007, Utrecht Presentatie Malta, International Conference Teacher Education for responding to student diversity. Arjan Dieleman, 15 juni 2007 Presentatie Sprochhoevel seminar Wiki ZUM.de, Henk Munsterman en Matthias Mitzschke, 29 juni 2007 'European Practice Based and Practitioner Research Conference on Learning and Instruction' (EARLI/COD) op 19 t/m 21 oktober te Leuven. Workshop 'Didiclass Profound Reflection on Teaching' door Walter Geerts en Marc Van Laeken. Jaarlijkse bijscholingsdagen voor docenten Duits op 9 februari 2007 te Lunteren, workshop door Matthias Mitzschke. Interne Ruud de Moor conferentie, kumpulanbijeenkomst, 14 december 2007 te Heerlen. Presentatie en discussie onder leiding van Marc van Laeken en Walter Geerts Een viertal presentaties van Didigewijs door Marc van Laeken, Matthias Mitzschke, Joke van Balen en Walter Geerts Velon congres 12 en 13 maart 2007 te Noordwijkerhout, twee workshops. Karin Sillen presenteerde namens Didigewijs het IEDER model voor het verwerken van audiovisuele bronnen binnen het primair onderwijs aan de hand van een casus Didiclass. Marc van Laeken, Walter Geerts en Joke van Balen verzorgden het onderdeel “Didiclass en reflectie binnen het voortgezet onderwijs”.

OUN


Disseminatie Ter wille van de overzichtelijkheid is in het huidige controlling document disseminatie niet als apart punt opgenomen maar integraal onderdeel van de geplande activiteiten. Terugkijkend op de resultaten valt het echter op dat er een doorlopen vraag naar dvd’s is door lerarenopleiders in het 1e- en 2e graadsgebied. De vraag naar dvd’s primair onderwijs is duidelijk toegenomen. Roadshow Actuele rapportage: -

Pabo presentatie op de OU voor Pabo de Kempel, Charles Vandalon, 16 november 2007 Presentatie open deur dag OU betreffende goede onderwijsproducten, Marc van Laeken, 6 december 2007 Nederlandse Taalunie te Den Haag, Marc van Laeken en Walter Geerts, 7 februari 2008

Juli t/m oktober 2007 - Presentatie bij KPC voor de TOM/onderwijs anders groep te Roermond, Marc van Laeken , 10 september 2007 - Presentatie voor de staf van de pedagogische begeleidingsdienst van het stedelijk onderwijs op 1 oktober 2007 te Gent door Marc van Laeken. - Workshop Pedagogisch didactisch getuigschrift Friesland College in samenwerking APS, te Leeuwarden, Walter Geerts 23 oktober 2007 Juni 2007 t/m 2e kwartaal 2007 -

Nominatie voor de NHL Academy Award 2007, Joke van Balen, Matthias Mitzschke en Walter Geerts, 28 juni 2007. Workshop Pedagogisch didactisch getuigschrift Friesland College in samenwerking APS, te Leeuwarden, Walter Geerts 5 juni 2007 Presentatie bij KPC voor de TOM/onderwijs anders groep te Roermond, Marc van Laeken , 10 september 2007, Den Bosch Presentatie voor de staf van de Pedagogische Begeleidingsdienst van het Stedelijk Onderwijs op 1 oktober 2007 te Gent door Marc van Laeken. Workshop Pedagogisch didactisch getuigschrift Friesland College in samenwerking APS, te Leeuwarden, Walter Geerts 23 oktober 2007 Nominatie voor de NHL Academy Award 2007, Joke van Balen, Matthias Mitzschke en Walter Geerts, 28 juni 2007. Workshop Pedagogisch didactisch getuigschrift Friesland College in samenwerking APS, te Leeuwarden, Walter Geerts 5 juni 2007

OUN


c. Ondersteuning van het netwerk van lerarenopleidingen d. Landelijke gebruikersdag

e. Ontwikkeling van nieuwe casussen f. Personalisatiemogelijkheden van het materiaal

g. Onderzoeksresultaten betreffende gebruik

Feitelijke ondersteuning van individuele docenten-gebruikers gebeurde bij de talrijke presentaties en workshops. De ‘Landelijke Gebruikersdag 2007’ heeft op 23 november plaatsgevonden op het Sc Utrecht. Er waren een 40-tal deelnemers. In het kader van de werkstukken van stagedoende CMDstudenten werden 5 nieuwe casussen aangezet. http://portal.rdmc.ou.nl/casusbank/ Er werd een verbeterde registratie-login gerealiseerd op de RdMC/Casusbank-entree. Bijkomend werden de po- en vo-dvd als instant-selectie via tabs beschikbaar gemaakt. Tijdens de gebruikersdagen zijn veel interessante inzichten ter beschikking gekomen. Het gebruik blijft een punt van aanhoudende aandacht.

OUN


16 Schoolscan 16.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Doelstellingen en omschrijving van de activiteiten Het huidige product is inmiddels gereed en wordt ook in het onderwijsveld gebruikt, de oorspronkelijke naam van het product was ‘Quick Scan, de school als leerwerkomgeving voor docenten’. Het instrument is inmiddels onder de naam ‘Schoolscan’ te vinden op de website van SBL (lerarenweb.nl). In drie richtingen zijn werkzaamheden wenselijk: • het instrument meer in overeenstemming brengen met wat we door analyse van het gebruik ervan hebben geleerd • het instrument beter afstemmen op het rapport van de Onderwijsraad over ‘Opleiden in de school’ • het instrument in samenwerking met SBL zodanig aanpassen, dat het past binnen de integrale benadering van SBL met betrekking tot personele en schoolontwikkeling. 16.2 Gerealiseerde resultaten Het product was in 2006 al gereed en wordt ook in het onderwijsveld gebruikt. De oorspronkelijke naam van het product was ‘Quick Scan, de school als leerwerkomgeving voor docenten’. Het instrument is sinds begin 2007 onder de naam ‘Schoolscan’ te vinden op de website van SBL (lerarenweb.nl). Rond de Schoolscan zijn door RdMC en SBL diverse presentaties gegeven. De gezamenlijke doorontwikkeling heeft in 2007 niet kunnen plaatsvinden. Deze zal mede opgepakt worden in het jaarprogramma 2008 als onderdeel van de werkplaats zelfevaluatie samen met SBL. In plaats daarvan is veel ontwikkeltijd gestoken in de doorontwikkeling en exploitatiegereed maken van de Feedbackscan (zie hieronder).

OUN


Feedbackscan In het schooljaar 2005-2006 is in een pilot de eerste versie van de feedbackscan ontworpen door het Twents Carmel College, Onderbouw-VO, de Stichting Beroepskwaliteit Leraren, ISISQ5 en het Ruud de Moor Centrum. De ontwikkeling werd ondersteund door het platform Vakinhoudelijke Verenigingen Voortgezet Onderwijs, de Algemene Onderwijsbond en Kennisrotonde.

De feedbackscan is een vragenlijst waarmee leraren in de onderbouw van het voortgezet onderwijs rechtstreeks aan hun leerlingen kunnen vragen wat zij goed vinden en wat volgens hen beter kan. Leraren kunnen met deze scan dus de kwaliteit van hun onderwijs laten beoordelen door leerlingen. Na een eerste, schriftelijke afname hebben zo’n 50 docenten en 950 leerlingen deelgenomen aan een tweede, digitale afname. De ervaringen zijn verwerkt in een tweede versie waarmee leraren scans kunnen aanmaken, een scan in hun klassen afnemen en de resultaten bekijken. Er is één gevalideerde vragenlijst met 21 categorieën en 98 stellingen over het functioneren van de leraar. Leerlingen geven op een vierpuntsschaal aan in hoeverre zij het eens zijn met de stelling.

In augustus 2007 hebben nevengenoemde partners de feedbackscan overgedragen aan het Ruud de Moor Centrum en hebben het Ruud de Moor Centrum gevraagd om doorontwikkeling van de feedbackscan. De feedbackscan is een uitgeteste en stabiele versie. Deze is beschikbaar via een aparte server www.feedbackscan.nl. Voor één schooltype (onderbouw VO) is een vragenlijst ontwikkeld. Verder zijn in 2007 technische en tekstuele aanpassingen gemaakt. Ten behoeve van een flankerend onderzoek wordt door de docenten en leerlingen een vragenlijst ingevuld. De exploitatie en de verdere uitbreiding van de feedbackscan is opgenomen in het vraaggestuurde deel van het werkprogramma 2008. De bestaande klankbordgroep adviseert omtrent aanpassingen en uitbreidingen zoals vragenlijsten voor andere schooltypes. De feedbackscan is gepresenteerd op een congres in Amersfoort. Ook leden van de klankbord groep hebben regelmatig presentaties gegeven. Eind 2007 hadden zich meer dan 160 leraren geregistreerd als gebruiker.

OUN


17 Digitale cursus Begeleiders op school 17.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Doelstellingen en omschrijving van de activiteiten Implementatie en doorontwikkeling van de digitale BOS-cursus in samenwerking met en bij opleiders, nascholers, werkplekbegeleiders en schoolbegeleiders. Bijdragen aan de bewustwording bij scholen van de noodzaak om docenten-in-opleiding en beginnende docenten adequaat te begeleiden. Doordringen van scholen en schoolleiders van de mogelijke rol van de digitale cursus hierbij. Ondersteunen van scholen bij de opleiding van begeleiders in school. 17.2 Gerealiseerde resultaten “Digitale cursus Begeleiders op school” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. vier introductie workshops voor werkplekbegeleiders en begeleiders op school b. Presentatie op het Velon congres c. Presentaties op diverse studiedagen en conferenties d. Begeleiden van personen en werkgroepen in het gebruik van de digitale BOS e. Evaluatie van de implementatie in de ICLON-cursus.

TOELICHTING tweetal Ja, maart 2007 tweetal Alleen op het ICLON Na beperkte evaluatie van implementatie op ICLON is de digital cursus ook aan een interne kwaliteitsreview onderworpen. Daaruit is gebleken dat de inhoudelijke kwaliteit zeer wisselend is. Hierdoor is besloten de cursus voorlopig niet verder te ontwikkelen en de waardevolle delen op te nemen in het product Palet.

OUN


18 Community of Practices 18.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Doelstelling is te implementeren en expertise uit te bouwen zodanig dat het Ruud de Moor Centrum een belangrijke aanjagende rol speelt bij het initiëren en het continueren van Communities of Practice. Vanuit het Ruud de Moor Centrum wordt een Ruud de Moor Centrum-overstijgende expertisegroep gevoed en onderhouden rond de inzet van kennisgemeenschappen gericht op leraren en beginnende docenten in het bijzonder. Daarnaast zullen de expertise en de instrumenten ook aangewend worden voor onderhouds- en beheersvraagstukken van andere Ruud de Moor Centrum producten door inzet van Communities of Practice al dan niet in Wiki vorm. 18.2 Gerealiseerde resultaten “Community of Practices” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Landelijke Community of Practice omgevingen naar doelgroep

TOELICHTING

- Wel voor PO-sector: http://cop.rdmc.ou.nl/cops/PO/default.aspx Open community waarop deelnemers (leerkrachten) zich individueel kunnen aanmelden. Gemodereerd door deskundigen (deels uit het werkveld). De community is halverwege 2007 uitgebreid geëvalueerd. Gezien de afbreukrisico’s van zulke aanbod gedreven landelijke communities is besloten de energie te verschuiven naar communities per toepassingsgebied dan wel per vraag vanuit het veld (maatwerk). Daardoor zijn soortgelijke landelijke communities voor de sectoren VO en BVE niet gestart.. b. Landelijke Community of - CoP tbv Assistenten opleiding VMBO http://cop.rdmc.ou.nl/sites/vmboler_as/default.aspx Practice (CoP) omgevingen - Landelijke gebruikerscommunity rond CMS Content-e naar toepassingsgebied http://cop.rdmc.ou.nl/sites/contente/default.aspx - Moderatoren/expert Community of Practice inclusief bibliotheek http://cop.rdmc.ou.nl/sites/bieb/default.aspx http://cop.rdmc.ou.nl/sites/moderatoren/default.aspx - Nederlands tweede taal http://cop.rdmc.ou.nl/sites/NT2/default.aspx c. Maatwerk Communities - Alumni Communities of Practice (CoP) Domstad pabo: http://cop.rdmc.ou.nl/sites/AlumniDomstad HS Leiden: http://cop.rdmc.ou.nl/sites/LeidenPabo - CoP ingezet in het curriculum van 3e pabostudenten van de Katholieke Pabo te Zwolle, om ze op afstand te begeleiden in stage-opdrachten http://cop.rdmc.ou.nl/sites/zwollepabo http://cop.rdmc.ou.nl/sites/kpz5 http://cop.rdmc.ou.nl/sites/kpz6 - Een CoP voor Fontys Lerarenopleiding mbt het begeleiden op afstand (zgn digistage). De ondersteundende

OUN



TOELICHTING

-

-

-

-

-

d. Landelijke naamsbekendheid door: publicaties, introductieworkshops deelname netwerken, presentaties op congressen

sharepointomgeving werd zelf door FLOT verzorgd. Het RdMC beperkte zich tot coaching en advies van de moderatoren/management http://cop.rdmc.ou.nl/sites/FontysFolie Universiteit Twente: CoP ingezet in een minor vakdidaktiek. http://cop.rdmc.ou.nl/sites/UTEduMin CoP op Nederlandse Hogeschool Leeuwarden (NHL). Een start is gemaakt in 2006 en gecontinieerd in 2007. De pilots lopen bij beeldende vakken en omgangskunde binnen eigen ict-omgeving CoP op de Pabo te Leeuwarden binnen eigen ict-omgeving/ CoP Peer Coaching de doelgroep betreffen leerkrachten van het basisonderwijs die ervaringen delen en uitwisselen http://cop.rdmc.ou.nl/sites/PeerCoaching/default.aspx CoP PlatOO. Leerkrachten ICT in het basisonderwijs Helmond http://cop.rdmc.ou.nl/sites/platoo/default.aspx Samen Opleiden. Een CoP als onderdeel van een groter project met lerarenopleiders en stagebegeleiders van studenten op scholen in Rotterdam http://cop.rdmc.ou.nl/sites/SamenOpleiden ROC Gilde Opleidingen Anne Kerckhoff http://cop.rdmc.ou.nl/sites/gilde/default.aspx OSG Piter Jelles School of Education; najaar 2006 gestart http://cop.rdmc.ou.nl/sites/PiterJelles/default.aspx OSG Piter Jelles Montessori A5-project : najaar 2006 gestart http://cop.rdmc.ou.nl/sites/A5project/default.aspx CoP digitalisering post-HBO Groningen http://cop.rdmc.ou.nl/sites/PostHBO/default.aspx Pilot inzet communities rond kennisbank binnen lerarenopleidingen: Kennisbank Scheikunde binnen Fontys Inzet communities rond het gebruik van diverse RdMC-producten als leerdiagnostiek, kennisbank Natuurkunde, S, kennisbank Economie Samenwerkingsomgeving voor projecten van RdMC binnen jaarprogramma Ruud de Moor Centrum-interne Communities of Practice http://cop.rdmc.ou.nl/sites/Taste_of_more_CoP/default.aspx Een ondersteunende ict-omgeving in Sharepoint Technische handleidingen zijn beschikbaar. Een tweedelijns helpdesk is vanuit VWL geïnstalleerd. Voor alle communities zijn maatwerk handleidingen gemaakt, zijn er startbijeenkomsten gehouden voor de deelnemers, voorlichtingsbijeenkomsten in de school of lerarenopleiding. Online workshop “Faciliteren van communities” als een online ‘training’ voor facilitatoren van communities. Een kleine 30 deelnemers van scholen en lerarenopleidingen hebben van januari-april 2008 pro-actief deelgenomen http://cop.rdmc.ou.nl/sites/wom/default.aspx

OUN



TOELICHTING -

e. Gebruikersonderzoek

-

-

-

Presentaties op diverse seminars en congressen zoals Velon, ORD, BVE-congres, enz. Presentaties tijdens werkbezoek delegaties uit Rusland, Canada en Zambia. Idem tijdens Dies van de OUNL Vanaf september 2007 start Leernetwerk voor facilitatoren. Dit is een extra activiteit voor 2007 geworden mede op verzoek van diverse scholen en lerarenopleidingen (o.a. die hebben deelgenomen aan hierboven genoemde online workshop). De continuering en uitbouw van dit leernetwerk is onderdeel geworden van jaarprogramma 2008. http://cop.rdmc.ou.nl/sites/LnwFacilitators/default.aspx Vrijwel alle bovenstaande communities zijn volgens wetenschappelijke standaarden geëvalueerd. De evaluaties zijn apart opvraagbaar. De evaluaties van 7 communities zijn samengevat in een RdMC workingpaper Workingpaper “Virtuele Communities of Practice in het Onderwijs: Bevindingen van 7 pilots” welke 24-januari-2008 inhoudelijk definitief is opgeleverd Rapport naar bruikbaarheid wiki’s. Heeft geresulteerd in beslissing om Sharepoint 2007 te installeren. Uitgebreid werkonderzoek naar status Communities en Leernetwerken voor de professionalisering van onderwijsgevenden. Dit mede in gewenste omslag naar een kennis- en expertisecentrum rond (online) werkplekleren. Dit heeft geresulteerd in een intern werkdocument rond Netwerkleren en heeft in 2007 gediend als input voor meerjarenprogramma 20082010 en jaarprogramma 2008 van het RdMC.

OUN


19 Resultaatgebied: Peer Coaching 19.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 De algemene doelstelling van dit resultaatgebied het zodanig toerusten van het product peer coaching, dat scholen het zoveel mogelijk zelf en met behulp van elkaar kunnen implementeren, realiseren, monitoren en bijstellen. Peer coaching stelt aan leraren een oplossingsgericht model ter beschikking om met elkaar leervragen te formuleren mb.t. tot hun pedagogisch/didactisch handelen in de klas vervolgens om elkaar te coachen bij het formuleren van handelingsalternatieven en bij het reflecteren op de resultaten daarvan. Als zodanig vormt het een uitgangspunt voor een bottom up aanpak van individuele, team- en schoolontwikkeling. 19.2 Gerealiseerde resultaten “Peer Coaching” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Introductieworkshops

TOELICHTING

http://cop.rdmc.ou.nl/sites/PeerCoaching/nieuwewebsite/def ault.aspx b. Modereren van Peer Coaching n.a.v. de pilot in 2006/2007 is besloten dat een nieuwe online online omgeving gebouwd moet worden; en dat er eerst een community moet ontstaan van scholen waar f2f peer coaching bestaat. Dan is het modereren uit te voeren. Veel inspanningen zijn verzet. c. Community of Practice http://cop.rdmc.ou.nl/sites/PeerCoaching/nieuwewebsite/def ault.aspx d. Drie nieuwe scholen die met Peer 1 basisschool in Almere, 1 basisschool in Dongen, 2 Coaching gaan werken middelbare scholen in Den Haag. In feite is bij 1 school extra het product geïmplementeerd. e. Twee digitale omgevingen n.a.v. de pilot in 2006/2007 is besloten dat eerst een nieuwe online omgeving gebouwd moet worden; en dat er eerst een community moet ontstaan van scholen waar f2f peer coaching bestaat. f. Een ‘transfer’ school er is een basisschool in Den Haag waar inmiddels 3 jaar ervaring met peer coaching is en waar de intern begeleider in principe bereid is om de implementatie van peer coaching bij andere scholen van het schoolbestuur te begeleiden. g. Ontwikkeling van feedbacker zijn verschillende prototypes gemaakt en uitgetest die instrument(en) echter alle te gecompliceerd bleken te zijn voor praktisch gebruik. Een dergelijk instrument wordt ontwikkeld in het kader van promotie-onderzoek over peer coaching. h. Gebruikersonderzoek. http://cop.rdmc.ou.nl/sites/PeerCoaching/nieuwewebsite/def ault.aspx

OUN


19.3 Extra Resultaten “Peer Coaching” in 2007 • Er zijn filmopnames gemaakt op een basisschool in den Haag. Er was namelijk behoefte aan een korte promotiefilm voor belangstellenden en een langere instructiefilm voor leraren die besloten hebben om met peer coaching te gaan werken. Beide films zijn gerealiseerd. • Er is een workshop oplossingsgericht coachen ontworpen en uitgetest, omdat uit het gebruikersonderzoek bleek dat hier een knelpunt lag voor de huidige deelnemers aan peer coaching • Er is op basis van het gebruikersonderzoek een nieuwe opzet voor gebruikersonderzoek gemaakt.

OUN


20 Assessment 20.1 Doelstelling en projectomschrijving Het project Assessment heeft als doelstellingen: • (beginnende) leraren in staat stellen zich een onderbouwd oordeel te vormen over hun eigen competentieontwikkeling zodat zij aan de verdere doorgroei daarvan kunnen werken door leerwegonafhankelijke instrumenten (te ontwikkelen en aan te bieden). • Ondersteunen van scholen en opleidingen bij het inzetten van assessment(instrumenten) in het kader van de bekwaamheidsontwikkeling van (beginnende) leraren en andere onderwijsfuncties. • Praktijkonderzoek naar de effectiviteit en de resultaten van de gehanteerde aanpak. Kenmerkend voor de instrumenten die in dit project worden ontwikkeld is dat ze bestemd zijn voor formatieve assessments. Dit betreft assessments die bedoeld zijn om (beginnende) leraren informatie te bieden voor het verder vormgeven van hun leertraject. Het gaat dus niet om assessment van het leren, maar om assessments voor het leren. De instrumenten kunnen zowel binnen een virtuele leer-werkomgeving worden gehanteerd alsmede op de fysieke werkplek in de school en op de opleiding. Inbedding van de digitale instrumenten in een begeleidingsstructuur is daarbij vanuit het oogpunt van effectiviteit van belang. Voorts is een belangrijk uitgangspunt de intensieve betrokkenheid van het werkveld bij de ontwikkeling en implementatie van de instrumenten d.m.v. pilots. 20.2 Gerealiseerde resultaten “Assessment” in 2007 Resultaten conform werkplan 2007

Toelichting

Exploitatie en beheer van Competentiematrix, Proformas, Leraar als Persoon

De instrumenten Competentiematrix, Proformas en Leraar als Persoon zijn in een uitgeteste stabiele versie via de RdMC-portal beschikbaar voor gebruikers (zie resp. http://portal.rdmc.ou.nl/competentie/ , http://portal.rdmc.ou.nl/proformas/ , http://portal.rdmc.ou.nl/lap/ ). Tevens zijn die producten via de Sherpa Proomgeving beschikbaar voor Pabo’s (via platform i.s.m. Koninklijke van Gorcum) Auteursrechten, licenties en exploitatie van producten voor assessment zijn geregeld. Proformas is voor alle schooltypes goed gevuld met situaties en opdrachten behalve voor de BVE-sector. Voor deze sector is Proformas

OUN


Ontwikkeling en beheer Assessmentportal

Ontwikkeling en beheer Site met goodpractices (evt. gekoppeld aan CoP)

Implementatie Leraar als Persoon bij diverse scholen/opleidingen (OMO, KW1C, Fontys, NHL)

Implementatie en vraaggestuurde doorontwikkeling Competentiematrix (op basis van concrete vragen van gebruikers)

beschikbaar als een prototype. Met SBL is in september de aanzet gemaakt om een gezamenlijk portal te creëren waarin zowel de RdMC-instrumenten als de SBL-instrumenten voor zelfevaluatie beschikbaar komen voor leraren inclusief de daarbij behorende aanvullende informatie. De realisatie van deze gezamenlijke Werkplaats Zelfevaluatie (RdMCSBL) maakt onderdeel uit van het werkprogamma 2008. Realisatie heeft in 2007 (nog) niet plaatsgevonden, maar is in combinatie met de ontwikkeling van de werkplaats zelfevaluatie en de RdMC-brede expertisebank “werkplekleren” opgenomen in het jaarprogramma 2008. Het instrument Leraar als Persoon wordt (nog steeds) gebruikt bij OMO Masterklas (leraren in opleiding), Koning Willem I College (personeel/docenten), NHL Pabo (studenten). Nieuwe gebruikers zijn: ROC Amsterdam (personeel/docenten) in een try –out fase, ROC Arcus (personeel/docenten) op grote schaal, remedial teachers opleiding Fontys Eindhoven (leerkrachten PO), binnen de dieptepilot Academische School Limburg (leraren VO) Het totaal aantal leraren dat tot en met 2007 LaP heeft gebruikt bedraagt ca. 1500. Voor begeleiders van de gebruikers is een training ontwikkeld (achtergrondinformatie bij de testen, interpretatie van resultaten en followupbegeleiding van gebruikers) met als doel het destilleren van ontwikkel-/leervragen bij gebruikers te ondersteunen. De trainingsmap is digitaal beschikbaar (pdf-bestand). Deze training is uitgevoerd voor begeleiders/opleidingsdocenten bij OMO, bij KW1C en bij het ROC Amsterdam De LaP-training is geëvalueerd en aangepast en er is een nieuwe deelnemershandleiding gemaakt Daarnaast zijn contacten gelegd met diverse scholen en opleidingen over implementatie. De competentiematrix (http://portal.rdmc.ou.nl/competentie/ ) wordt veelvuldig geraadpleegd als informatiebron. Een teller (stand op 1 jan. 2008: 13.320) geeft een ruwe indicatie van het aantal raadplegingen.

OUN


Implementatie en vraaggestuurde doorontwikkeling Proformas (op basis van concrete vragen van gebruikers) – BVE, vernieuwend VMBO

Vervolg implementatie en vraaggestuurde doorontwikkeling van Leraar als Persoon: • selectiemogelijkheid van testen voor gebruik door LIO’s • specifieke aanvulling van testen voor ervaren leraren/andere onderwijsfuncties • koppeling van de rapportages aan de SBL-competenties • uitbreiding motivatietesten

Proformas is op beperkte schaal ingezet in het curriculum van Fontys lerarenopleiding Tilburg. Proformas is in 2007 technisch en inhoudelijk verbeterd door: • het inhangen van bestaande videoopnames bij de schooltypes VO, VMBO en BVE • het schrijven van feedback bij verschillende opdrachten voor PO, VMBO en BVE • het controleren en inhoudelijk aanpassen van feedback voor PO en VMBO • Het maken en controleren van technische aanpassingen i.s.m. VWL • Beschikbaar stellen van een gebruikershandleiding voor de verschillende doelgroepen • Het maken van nieuwe video-opnames t.b.v. VMBO en BVE-sector In de rapportages is een verbinding gelegd met de SBL-competenties. De gegevens (scores) van de laatste groep van 200 gebruikers zijn gekoppeld aan die van de vorige groepen M.b.t. de normering is er een uitsplitsing gemaakt tussen leraren PO en overige leraren Er is ook een poster samengesteld over de relatie tussen de manier van conflicthantering en de effectiviteit van de leraar (klassenmanagement) en de mediërende rol van ervaring van de leraar In overleg met gebruikersgroepen is het aanbod gedaan om delen van LaP in te zetten voor gebruik door LIO’s. In het kader van de dieptepilots van OMO wordt thans gewerkt aan de ontwikkeling van een doorlopende lijn (van beginnende student tot eind van de juniorfase als leraar) van zelfassessment-testen waarin persoonlijke kwaliteiten, opvattingen en motivatie centraal staan. Er is een start gemaakt met een inventarisatie van testen die binnen het RdmC al aanwezig zijn in combinatie met het onderzoeken van behoeften bij scholen.

OUN


Verzorging van workshops, presentaties en leggen van contacten met minimaal 5 scholen/opleidingen gericht op implementatie van Competentiematrix, Proformas, Leraar als Persoon

Deze activiteiten zijn gericht op vergroting naamsbekendheid van RdMC en assessmentproducten alsmede op (voorbereiding van) implementatie. Algemene presentaties/Presentatie assessmentinstrumenten in 2007: • NOT • Veloncongres • Koninklijke van Gorcum • Regionaal Platform Limburg • Symposium t.g.v. oratie John Gerrichhauzen • MBO sector techniek • West Brabant College • Basisschool het Kempke – St.Odiliënberg Publicaties: • Bijdragen aan nieuwsbrieven RdMC • Bijdrage nieuwsbrief academische school LVO • Workingpaper Proformas • Working paper: “The need to invest in teachers and teacher education” • Artikel over LaP in Didactief • Artikel “Effectief investeren in lerarenopleidingen” voor Didactief • Publicatie in handboek effectief opleiden: Een methodiek voor het uitwerken van kenmerkende beroepssituaties, Contacten/overleg over inzet assessmentinstrumenten in kader van bekwaamheidsontwikkeling: • OMO Masterklas • Were Di - Valkenswaard • Mon3aan – Den Haag • ROC Amsterdam • ROC West-Brabant • SG Piter Jelles - Leeuwarden • INNOVO – Heerlen • ROC Arcuscollege – Heerlen • Fontys lerarenopleiding Tilburg/Sittard Workshops: Training LaP Coaches – ROC Amsterdam, KW1C, OMO

OUN


Ontwikkeling pilotprojecten met scholen en/of opleidingsinstituten m.b.t. implementatie van reeds ontwikkelde producten

Beschikbaar stellen van Leraar in Kritische Situaties VO (LiKS VO)

Beschikbaar stellen van LiKS PO

Met KW1C is een duurzame samenwerking voorbereid gekoppeld aan (pilot) projecten gericht op de professionalisering van het personeel (in kader van bekwaamheidsdossier). In juni is daarvoor een meerjarige samenwerkingsovereenkomst gesloten. Beschikbaarstelling van de resultaten/ervaringen en kennisdeling maakt daarvan deel uit. Het eerste pilotproject is afgerond. In deze samenwerking worden zowel instrumenten als LaP ingezet als expertise ontwikkeld om een effectief POP op te stellen door docenten in kader van voortgaande bekwaamheidsontwikkeling. Aan de samenwerking is zowel gebruikersonderzoek als promotie-onderzoek gekoppeld. De pilot heeft geleid tot een eerste onderzoeksrapport. Op basis van de bevindingen is ook een voorstel voor vervolgactiviteiten geformuleerd. De uitwerking voor het vervolg is opgenomen in het vraagsturingsdeel van het werkprogramma 2008. De opgedane ervaringen met de gehanteerde werkwijzen zullen leiden tot scenario’s voor professionalisering op de werkplek en mogelijk nieuwe instrumenten. Het RdMC heeft geparticipeerd in het Celebesproject dat samen met ROC Arcuscollege, Herlecollege en Sintermeertencollege is uitgevoerd en in november 2007 is afgesloten (zie ook onder overige activiteiten). Het ontwikkelde programma LiKS is inhoudelijk gevuld en in de eerste helft van 2007 is een pilot uitgevoerd. De resultaten zullen worden gebundeld en vastgelegd. LiKS VO is via de portal beschikbaar http://portal.rdmc.ou.nl/liks/ . Een vernieuwde versie van de LiKS zal in 2008 tot stand komen. Naar aanleiding van aanpassingen in testen van de LaP, zijn de testen in de LiKS hieraan aangepast. Mede vanwege andere prioriteiten in het werkprogramma is besloten om voorlopig de ontwikkeling van een PO-versie op te schorten en eerst de resultaten van het gebruik van de

OUN


Behoefteonderzoek en vraaggerichte pilots/verkenning op de volgende terreinen: • Kwaliteitsmonitoring assessment • Specifieke testen in LaP (zie ook doorontwikkeling) • Complementaire assessmentinstrumenten (b.v. 360 feedback) c.q. inbedding ICTinstrumentarium in face to facebegeleiding

Praktijkonderzoek – o.a. over effectiviteit van de producten, bruikbaarheid en randvoorwaarden

ontwikkelde VO versie af te wachten (koppelen aan vraag vanuit het werkveld). Mede met het oog op vraaggestuurde invulling van het werkprogramma 2008 is gestart met een verkenning onder leraren middels een vragenlijst. Verder zijn er diepte interviews gepland om meer zicht te krijgen op de professionalisering van leraren. Tevens heeft een eerste verkenning plaatsgevonden van de kwaliteit van digitale assessmentinstrumenten die door scholen worden gebruikt. Met SG Were Di is eind 2007 de aanzet gemaakt tot een gezamenlijk project waarbij expertiseontwikkeling centraal staat het combineren van face-to-face begeleiding van zittende leraren door geregistreerde supervisoren met inzet van digitale assessmentinstrumenten. Dit krijgt een vervolg in het werkprogramma 2008. Vanuit de onderzoeksgroep van het RdMC worden algemene voorstellen ontwikkeld t.a.v. de opzet van gebruikersonderzoek. Daarnaast wordt gewerkt aan het formuleren van promotieonderzoeksvoorstellen gekoppeld aan het gebruikersonderzoek (zie daarvoor overzicht-3) Met name in verbinding met het pilotproject Blijvend bekwaam dat met KW1C wordt uitgevoerd vindt vanuit assessment onderzoek plaats. Er is een overzicht opgesteld van mogelijke onderzoeksvragen voor KW1C en er is een onderzoeksontwerp gemaakt voor KW1C. Aan dit onderzoek wordt ook promotieonderzoek van een van de promovendi gekoppeld. Daartoe heeft ook een detaillering van de onderzoeksvragen KW1C plaatsgevonden. De LaP is in een vergelijkend onderzoek vergeleken met andere zelf-assessment vragenlijsten die gebruikers inzicht geven in de competenties (in kader van dieptepilot academische school LVO). Dit onderzoeksrapport komt in 2008 ter beschikking.

OUN


Naast de activiteiten en resultaten zoals opgenomen in het werkplan 2007 dat in november 2006 naar OCW is gestuurd is het assessmentteam ook in belangrijke mate betrokken bij een aantal activiteiten die enerzijds samenhangen met implementatie van de ontwikkelde producten en anderzijds gericht zijn op expertise-ontwikkeling m.b.t. het leren op de werkplek. Deze activiteiten worden veelal op uitdrukkelijke vraag van en in samenwerking met onderwijsinstellingen uitgevoerd. Omdat deze activiteiten (nog) niet uitdrukkelijk bij de resultaten in het werkprogramma assessment stonden vermeld (vanwege hun expertisegebied overstijgende karakter) maar wel binnen het werkprogramma passen wordt over de bijdrage vanuit het assessmentteam hieronder expliciet gerapporteerd. 20.3 Extra resultaten

OUN


21 Virtuele werken leeromgeving 21.1 Doelstelling conform jaarprogramma 2007 Het project Virtuele Werk- en Leeromgeving (VWL) heeft zich de afgelopen vier jaar een natuurlijke positie verworven als tweedelijns organisatieonderdeel op het gebied van ict. De dienstverlening bestaat uit ‐ ICT-ontwerp en ontwikkel expertise. ‐ Exploitatie organisatie voor de huidige en nieuwe Ruud de Moor Centrum producten. ‐ (Door)ontwikkel expertise op basis van o.a. vraaggestuurde projecten. ‐ Coordinatie bij en realisatie van ICT samenwerkingsvormen met partners. ‐ Realiseren en coordineren van multimediale registraties en presentaties. ‐ Advies bij marktvragen en bijbehorende marktvragen. ‐ Aanbieden van Ruud de Moor Centrum producten in verschillende uitlevervormen, toegesneden op de uiteindelijke eindgebruiker. VWL speelt een voorstrekkersrol bij het gebruik van ICT in het onderwijs. VWL bevordert de vraagstimulering door middel van websites, papers en door gesprekspartner te zijn bij diverse projecten. Uitgangspunt bij alle diensten is het vraggestuurd uitleveren waarbij maatwerk wordt geleverd aan diverse gebruikers(groepen). 21.2 Gerealiseerde resultaten “Virtuele werken leeromgeving” in 2007 RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 a. Centrale portal RdMC

b. De ict-omgeving voor de Ruud de Moor Centrum producten

TOELICHTING Er staat een basaal portaal bereikbaar onder http://portal.rdmc.ou.nl Dit portaal wordt verder ontwikkeld o.b.v. nieuwe samenwerkingsverbanden en o.b.v. de (nieuwe) onderkende doelgroepen. - 1-zorgroute simulatie. http://portal.rdmc.ou.nl/zorgroute - Feedbackscan. http://www.feedbackscan.nl - Proformas doorontwikkeld. http://portal.rdmc.ou.nl/proformas - KbWiskunde doorontwikkeld. http://portal.rdmc.ou.nl/kbWiskunde - Diverse digitale werken leeromgevingen. Waaronder: Ontwikkelruimte Kennisbank Natuurkunde, Vakdidactiek Kennisbank Natuurkunde, Leernetwerk Facilitators, Ruimte voor kennisdeling Biologie - Doorontwikkeling van diverse kennisbanken. - Videoproducties. Ter ondersteuning van diverse producten.

OUN


RESULTATEN CONFORM JAARPROGRAMMA 2007 c. Expertgroep ict-ontwikkeling en advies d. Webparts voor Sharepoint

TOELICHTING User Centered Design onderdeel van expertise VWL. ForumXL met daaraan gerelateerd: meest actieve auteurs in forum, meest recente bijdragen in forum.

21.3 Extra Resultaten “Virtuele werken leeromgeving” in 2007 Wat is toch gedaan in 2007 maar niet beloofd in jaarprogramma ‐ Organisatie opleiden in het user centered design denken. ‐ Registreren van het gebruik van de producten op basaal niveau. ‐ Ontwerp gezamenlijk portaal KvG en bijbehorend accountbeheer Waarom is dat toch gedaan? Om de omslag te kunnen maken van product gericht naar vraag gestuurd denken. Statistieken worden bijgehouden om inzicht te krijgen in het gebruik van de producten. Samen met gebruikersonderzoek een sterk middel om producten te verbeteren. In het kader van de samenwerking met KvG als distributiekanaal moeten een aantal zaken gerealiseerd worden. Waaronder bovengenoemde.

OUN


22 Communicatie/PR 22.1 Voorziening Communicatie en PR Begin 2007 hebben er diverse onderzoeken plaatsgevonden ten behoeve van de meting van de producten naamsbekendheid van het RdMC. Op enkele grote congressen (NOT, Velon etc) hebben enquêteurs de naamsbekendheid onderzocht en deze vastgelegd. In dat onderzoek is voorts gemeten via welke producten of contacten het RdMC haar naams- cq productbekendheid heeft. Op basis van die resultaten is er een strategieplan ontwikkeld hoe het RdMC in de toekomst haar naams- en productbekendheid te kunnen verhogen. Voor de digitaal beschikbare producten zijn in de loop van 2007 tellers ingebouwd (augustus 2007) om het aantal bezoeken (hits) te meten in totaal aantallen maar ook op unieke bezoekers. (resultaten treft u aan in de onderstaand tabel). De gratis workingpapers en artikelen vinden ook gretig aftrek. Honderden papers en boekjes zijn in 2007 in Nederland uitgeleverd. Hiervan zijn lijsten beschikbaar van het aantal bestellingen en de gegevens van de besteller zelf. RDMC Pagina en product bezoeken via - de eerste portal Ruud de Moor centrum - de tweede portal Ruud de Moor centrum - de portal Open universiteit Nederland

903286 hits 5645 hits Gemiddeld 70 per maand

In het strategische plan is voorts onderzocht hoe de naamsbekendheid effectiever en efficiënter gedaan zou kunnen worden. Die aanbevelingen zijn in de praktijk in 2007 uitgeprobeerd. De resultaten hebben geleid tot het instellen van een jaarlijkse meting van producten naamsbekendheid. De naamsbekendheid wordt gemeten aan aantallen Nieuwsbriefontvangers, websitebezoeken en afgenomen publicaties (zowel fysiek verzonden als gedownload). In 2007 is op het Ruud de Moor Centrum een aparte afdeling voor communicatie en public relations ingericht. Communicatie is opgedeeld in Marketing en public relations, Interne en externe communicatie en logistiek (beheer en exploitatie van producten). De interne communicatie is vooral gevoed door de Ruud de Moor Community, die ook vanuit deze voorziening is gefaciliteerd. Het gebruik van deze voorziening is in de loop van 2007 fors toegenomen. Een intern onderzoek heeft dit uitgewezen en verbeterpunten voorgesteld. De activiteiten zijn uitgevoerd door de interne en externe medewerkers in samenwerking met inhoudelijke Ruud de Moor Centrum-projectmedewerkers.

OUN


Er zijn in 2007 systematisch en op grotere schaal presentaties en voorlichtingsbezoeken aan scholen en opleidingen verzorgd. Rondom producten zijn veelvuldig symposia, congressen en veldbezoeken gepland. (zie overzicht van congres en veldbezoeken) Ten aanzien van de marketing en Sales zijn er in 2007 afspraken gemaakt met Uitgeverij Koninklijke van Gorcum (KvG). De producten van het RdMC worden via een actieve site van de KvG gedistribueerd. Hiermee hopen we meer hits te verkrijgen op onze gratis producten. Voor die activiteit zijn er afspraken gemaakt met OCW en het expertisecentrum voor publiek private samenwerking. Volgens die strikte afspraken werkt het RdMC samen met KvG. Die samenwerking vergde een aanpassing van de toegankelijkheid van de Portals en de productomgevingen. Die werkzaamheden worden in 2008 verder voortgezet en uitgewerkt. In het kader van de communicatie, kwaliteitsbewaking en het beschikbaar houden van de producten van het RdMC is in 2007 gestart met beheer en exploitatie van producten en portals. Webredacteuren en inhoudsdeskundigen dragen zorg voor de optimalisatie van de bestaande en nieuwe producten die beschikbaar zijn. Vragen van gebruikers worden geïnventariseerd en onderzocht. Deze activiteit zal een permanent karakter houden binnen het RdMC.

OUN


Overzicht 1 Bezoekers RdMC-portal

Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2007 Maand Jan 2007 Feb 2007 Mrt 2007 Apr 2007 Mei 2007 Jun 2007 Jul 2007 Aug 2007 Sep 2007 Okt 2007 Nov 2007 Dec 2007 Totaal

Unieke bezoekers 0 0 977 0 0 789 1243 1516 3492 4161 3446 3069 18693

Aantal bezoeken 0 0 1192 0 0 935 1769 2202 5213 5787 4999 4074 26171

Pagina´s

Hits

Bytes

0 0 9765 0 0 9089 27476 33305 56649 49221 51062 32363 268930

0 0 40725 0 0 26701 77599 99786 193176 181246 169505 114548 903286

0 0 342.61 MB 0 0 259.70 MB 880.36 MB 1.15 GB 1.84 GB 1.84 GB 1.85 GB 1.13 GB 9.26 GB

OUN


Overzicht 2 Bezoeken aan instellingen en congressen Begintijd 19-1-2007 0:00

Eindtijd 20-1-2007 0:00

Evenement NIBI-congres

22-1-2007 14:00 22-1-2007 20:00 Vakdidactische dag 2e graads lerarenopleiders Economie 23-1-2007 9:30 27-1-2007 17:00 NOT-beurs 24-1-2007 0:00 24-1-2007 0:00 Nationale Wiskundedagen 25-1-2007 0:00

Activiteit Kennisnet Ambassadeurs 13-2-2007 0:00 14-2-2007 0:00 8e Nationale e-learning congres 14-2-2007 14:00 14-2-2007 16:00 NIOC 2007, roadshows

Locatie Lunteren, Congreshotel De Werelt Tilburg, Fontys Hogeschool Utrecht, Jaarbeurs Noordwijkerhout, Congrescentrum de Leeuwenhorst

25-1-2007 0:00

15-2-2007 13:30 15-2-2007 16:30 RdMC Informatiemarkt 5-3-2007 0:00 8-3-2007 0:00 VLOD 2007, Vlaamse en Zeeuwse Onderwijsdagen 5-3-2007 0:00 25-5-2007 0:00 Gaming, Girls can play the game! 6-3-2007 0:00 22-3-2007 0:00 Regionale workshops Digitaal lesgeven met Matrix en Vita 6-3-2007 0:00 19-4-2007 0:00 NIOC 2007 7-3-2007 0:00 8-3-2007 0:00 ESB-conferentie 12-3-2007 9:00 13-3-2007 17:00 Veloncongres 12-3-2007 9:00

14-3-2007 20:00 WSNS-conferentie over zorg

15-3-2007 0:00

15-3-2007 0:00

Presentatie Kennisnet Ambassadeurs Utrecht 21-3-2007 14:00 22-3-2007 17:00 Leidinggeven in BVE en VMBO 26-3-2007 20:00 26-3-2007 22:00 SBO: Landelijk debat over Kwaliteit voor de klas 27-3-2007 9:30 27-3-2007 17:30 Innovatium 2007

Nieuwegein: Business Center Open Universiteit Heerlen, gebouw Pretoria, zaal 2 MKE 1e verdieping Begië, Gent IBM te Amsterdam diverse plaatsen in het land Amsterdam Veldhoven, NH De Koningshof Noordwijkerhout, Leeuwenhorst Congrescentrum Lunteren, congreshotel De Werelt Groningen, Martiniplaza Amsterdam, De Rode Hoed Amsterdam, Passenger Terminal Steenwijk, Buitengoed Friedesheim

28-3-2007 17:00 29-3-2007 16:00 Validatiecongres, Christelijke Hogeschool Windesheim 1-4-2007 0:00 1-4-2007 0:00 Congres RdMC/SCO Lucas/SBO bekwaamheidsdossiers, april 2007 3-4-2007 9:30 3-4-2007 17:00 Didactiek en ICT congres 2007 Ede, De Reehorst 17-4-2007 0:00 18-4-2007 0:00 NIOC Amsterdam 18-4-2007 9:30 18-4-2007 14:45 Het tweede nationale Veilig Amsterdam, RAI Internet Onderwijs Congres 2007

OUN


Begintijd Eindtijd Evenement 18-4-2007 11:00 18-4-2007 22:00 Bijeenkomst RdMC werkgroep Good Practice PAL 19-4-2007 0:00 19-4-2007 0:00 Presentatie Kennisnet Ambassadeurs Utrecht 19-4-2007 9:00 19-4-2007 18:00 VECON 2007 "Economie en Geluk" 19-4-2007 13:30 19-4-2007 17:00 Regioconferentie (Web)didactiek 20-4-2007 10:00 20-4-2007 15:00 E-learning op de PABO 27-4-2007 12:30 27-4-2007 17:00 Symposium en oratie John Gerrichhauzen 8-5-2007 9:30 8-5-2007 16:30 2e landelijke VAL-congres "Leren in diversiteit" 9-5-2007 8:00 12-5-2007 21:00 The XIIIth European Congress of Work and Organizational Psychology 12-5-2007 9:30 12-5-2007 17:30 Conferentie over Leren en het brein 'It's all in the Brain' 16-5-2007 9:30 16-5-2007 16:15 LWEO conferentie 21-5-2007 0:00 15-6-2007 0:00 Bezoek Moving Learning en luister naar Elliott Masie! 21-5-2007 0:00 31-5-2007 0:00 De Landelijke Dag Studievaardigheden 2007 24-5-2007 0:00 24-5-2007 0:00 Presentatie Kennisnet Ambassadeurs Utrecht 24-5-2007 12:00 24-5-2007 17:00 Studium Generale Gaming, Girls can play the Game! 25-5-2007 10:00 25-5-2007 17:00 Symposium en oratie Theo Bastiaens 29-5-2007 10:00 29-5-2007 17:00 Conferentie Brede school en bibliotheek 30-5-2007 0:00 30-5-2007 0:00 Landelijke Dag Studievaardigheden 30-5-2007 9:00 31-5-2007 19:00 Nationaal Congres Serious Gaming, Serious Simulation 1-6-2007 0:00 1-6-2007 0:00 Activiteit voor OU-collega's, juni 2007 4-6-2007 0:00 4-6-2007 0:00 Beraad Inspectie van het Onderwijs 5-6-2007 10:00 7-6-2007 16:35 CLU-driedaagse 2007 6-6-2007 9:00

8-6-2007 16:00

Onderwijsresearchdagen (ORD) 2007 11-6-2007 0:00 13-6-2007 0:00 Call for Proposal - E-Leader Conference 12-6-2007 0:00 12-6-2007 0:00 Celebes informatiemarkt, juni 2007 12-6-2007 14:00 12-6-2007 17:00 Open Dag Celebes, informatiemiddag 13-6-2007 0:00 13-6-2007 0:00 Proeverij/workshop Lucas Academie

OUN

Locatie Heerlen, LEX

Arnhem, Regardz Arnhem, Locatie WTC Zwolle, Campus PTHWindesheim Arnhem, Regardz Arnhem, locatie WTC Heerlen Amsterdam, KIT, Maritskade 63 Stockholm, Zweden Utrecht Vught, Hotel Vught Media Plaza te Utrecht Stoas Hogeschool/HAS Den Bosch, Amsterdam, IBM Nederland Heerlen Arnhem, Musis Sacrum Den Bosch Amsterdam, De Meervaart

Utrecht Doorn, conferentiecentrum Kaap Doorn Groningen, Martiniplaza Prague

Heerlen, OUNL Lucas Academie


Begintijd 14-6-2007 0:00

3-7-2007 13:00

Evenement Presentatie Kennisnet Ambassadeurs Utrecht 16-6-2007 0:00 Teacher Education for Responding to Student Diversity 14-6-2007 17:00 Onderwijs & ICT 2007 1-7-2007 0:00 Presentatie Inspectie van het onderwijs, zomer 2007 8-7-2007 17:00 NECC 2007

23-7-2007 0:00

13-12-2007 0:00 The Rising Ict-STER Experience

28-8-2007 0:00 1-9-2007 0:00

1-9-2007 0:00 1-9-2007 0:00

14-6-2007 0:00 14-6-2007 9:00 1-7-2007 0:00

Eindtijd 14-6-2007 0:00

21-10-2007 0:00 31-10-2007 0:00 1-11-2007 10:00

EARLI-congres Congres Opleiden in school EHvA, RdMC en Rotterdam, september 2007 19-9-2007 0:00 Studiedag personeel SCO Lucas 28-9-2007 0:00 Diesviering OUNL 2-10-2007 0:00 CompetentCity - hét evenement voor MBO 4-10-2007 0:00 Loopbaanbegeleiding 5-10-2007 0:00 Conferentie voor opleiders 2egraads opleidingen Wiskunde 10-11-2007 0:00 _/Best of Both Worlds 11-10-2007 SchoolDesk Conference 20:30 12-10-2007 0:00 Ontbijtconferentie Beroepsonderwijs Centraal! 19-10-2007 0:00 E-Learn Conferentie 19-10-2007 0:00 Conferentie E-portfolio 2007 17-10-2007 Bezoek lerarenopleiders 16:00 Mozambique 25-10-2007 0:00 ATEE, Wolverhampton 31-10-2007 0:00 Celebes Symposium 1-11-2007 16:30 Symposium ICT-e

7-11-2007 0:00

7-11-2007 0:00

19-9-2007 0:00 28-9-2007 0:00 2-10-2007 0:00 4-10-2007 0:00 5-10-2007 0:00 9-10-2007 0:00 11-10-2007 10:00 12-10-2007 0:00 15-10-2007 0:00 17-10-2007 0:00 17-10-2007 9:45

7-11-2007 9:00 8-11-2007 0:00

Pabo conferentie 7 november 2007 7-11-2007 17:00 Werkconferentie Hoe diep gaat uw pilot? 9-11-2007 0:00 EADTU's 20th Anniversary Conference 2007

14-11-2007 0:00 16-11-2007 0:00 Conference on Practice-based and Practitioner Research on Learning and Instruction 14-11-2007 9:00 16-11-2007 2nd European Conference on 17:00 Practice-based and Practitioner Research on Learning and 15-11-2007 0:00 15-11-2007 0:00 MBO-congres, half/eind

OUN

Locatie Malta, The Dolmen Resort Hotel Utrecht, Jaarbeurs San Diego Convention Center (SDCC) Media centrum voor beeld en Geluid te Hilversum Hongarije, Budapest

Voorburg, SCO Lucas Academie Campus OUNL Nijkerk, Hart van Holland Nijenrode Business Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht Hogeschool Windesheim Amsterdam, Living Tomorrow Tilburg, Willem II stadion Canada, Quebec Maastricht Heerlen, OU + Sintermeerten Heerlen Venlo-Blerick, Blariacumcollege Lunteren, Congreshotel De Werelt Amersfoort, Congrescentrum Regardz De Eenhoorn Portugal, Lissabon, Universidad Aberta, Centro Cultural de Belém Maastricht Maastricht, Grand Hotel de l'Empereur


Begintijd

Eindtijd

Evenement november 2007 20-11-2007 0:00 20-11-2007 0:00 Beroepskolommanifestatie 21-11-2007 0:00 22-11-2007 0:00 IenI conferentie 21-11-2007 9:00 22-11-2007 17:30 27-11-2007 9:00 27-11-2007 10:30 27-11-2007 9:00 27-11-2007 14:30 27-11-2007 9:00 27-11-2007 18:00 28-11-2007 0:00 30-11-2007 0:00 29-11-2007 0:00 30-11-2007 0:00 6-12-2007 0:00

6-12-2007 0:00

Nationaal Onderwijs Congres 2007 Sessie Werkplekleren Expertisecentrum werkplek onderzoek Landelijke EVC-dag 27 november 2007 Online Educa Berlin 2007 17e onderwijssociologische conferentie Dag van het Onderwijs 6 december 2007

OUN

Locatie Den Haag Lunteren, Congreshotel De Werelt Eindhoven, Doring Sofitel Cocagne Heerlen, RdMC Heerlen, Pretoria 3-4, MKE 1.64 Utrecht (Maarssen), De Fabrique Berlijn Den Haag, ROC Mondriaan Onderwijsgroep Heerlen, LEX en Pretoria


Overzicht 3 Wetenschappelijke en overige publicaties Ruud de Moor Centrum 2007 Samenvatting Inaugurele redes intern: 2 Inaugurele redes extern: 1 Wetenschappelijke publicaties: 6 Vakpublicaties: 73 Congresbijdragen/overig: 35 John Gerrichhauzen Oratie Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), De lerende en onderzoekende docent, 2007, inaugurele rede. Oratie: Heerlen: Open Universiteit Nederland. Vakpublicaties Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Communicatie een vanzelfsprekendheid? Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 1, p 35. Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Zoektocht naar flexibiliteit en zekerheid. Gids voor personeelmanagement, jrg. 86, nr. 2, p 41. Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Synchroniciteit een impuls voor HRM?, Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 3, p 47. Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Aan ideeën geen gebrek. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 4, p 35. Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Helpen conflicten ons verder. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 5, p 51 Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Het nieuwe werken: de weg naar de toekomst? Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 6, p 45 Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Een leven lang leraar. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 7/8, p 34 – 36 Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Met kennis naar een sterkere economie. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 7/8, p 51

OUN


Gerrichhauzen, J.T.G. (2007),Telewerk wordt E-werk. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 9, p 57 Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Personeelsvoorziening steeds meer een zorg. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 10, p 61 Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Studeren en werken in Europa. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 11, p 51 Gerrichhauzen, J.T.G. (2007), Afscheid. Gids voor personeelsmanagement, jrg. 86, nr. 12, p 55 Congresbijdragen en overige 2 Bert Zwaneveld Vakpublicaties Zwaneveld, B., Van Dijk, B., Timmers, J., Heil, I. (2007), Acht jaar CODI, van omscholen naar opleiden, in TINFON, 16 (3), p 62 - 63 Van Diepen, N., Perrenet, J., Zwaneveld, B. (2007), Ontwikkelingen in de lerarenopleiding informatica, in TINFON, 16 (3), p 85 - 87 Zwaneveld, B. (2007), Meisjes en ict in het onderwijs, in TINFON, 16 (4), p 119 - 122 Van Diepen, N., Perrenet, J., Zwaneveld, B. (2007), Onderzoek bij de lerarenopleiding informatica, in TINFON, 16 (4), p 131 - 133 Zwaneveld, B. (2007), Reactie op ‘Wat is algebra?’, in Euclides, 82 (4), p 153 - 154 Zwaneveld, B. en Bastiaens, Th. (2007), Specifieke ict-competenties van docenten, in Onderwijsinnovatie, 4, p 36 - 39 Zwaneveld, B. (2007), Meisjes en ict in het onderwijs, Ruud de Moor Centrum, Heerlen, working paper Kaper, W., Zwaneveld, B., Goddijn, A., Wijers, M., Van de Kooij (2007), Hoofdstuk 5 Onderzoek, in Eindverslag Nationale Kennisbank Basisvaardigheden Wiskunde, Utrecht: SURF Congresbijdragen en overige Zwaneveld, B. (2007), Over onderwijs in wiskundig modelleren, LIO-dag wiskunde-LIO’s, Utrecht, 11 maart 2007

OUN


Taillie, A. en Zwaneveld, B. (2007), ICT-SER, NIOC 2007, Amsterdam, 16 april 2007 Zwaneveld, B. (2007), Aansluiten voor wiskunde vo/ho, ontwikkelingen in het vo, SURF/SIGMA, Utrecht, 23 april 2007 Zwaneveld, B. (2007), Mathematical modelling, about teaching this subject, University of Plymouth, 5 mei 2007 Zwaneveld, B. (2007), Girls and ICT in education, IFIP 3.1 Working Conference, Northeastern University, Boston 28 juni 2007 Zwaneveld, B. (2007), Teaching Mathematical Modelling, Research group (Functions), University of California at Berkeley, 7 september 2007 Zwaneveld, B. (2007), Mathematical modelling, about teaching this subject, University of California at Berkeley, gastcollege 13 september 2007 Zwaneveld, B. (2007), Visions on Teaching Mathematics, Research group (Functions), University of California at Berkeley, 21 september 2007 Wouters, I. en Zwaneveld, B. (2007), Meisjes en ict, I&I conferentie, Lunteren, 15 november 2007 Sjef Stijnen Wetenschappelijke publicaties Stijnen, S. & Bastiaens, T. (2007). Leraren anders opleiden en professionaliseren. In: Popkema, M., Wilhelm, P. & Boersma, K. (eds.), Onderwijs in de kennissamenleving. Jaarboek KennisSamenleving. Deel 3-2007 (pp. 123-145). Amsterdam: Aksant. Vakpublicaties Stijnen, S., Kreijns, K. & Houtmans, T. (2007). Op weg naar de onderzoekende docent. OnderwijsInnovatie, 9 (2), pp. 16 en 27-28. Congresbijdragen en overige Stijnen, S. (2007), Promotiecommissie en oppositie tijdens promotie drs. Van Schilt-Mol, Universiteit van Tilburg, 20 juni 2007 Stijnen, S. (2007), Lerarentekorten en kwaliteit van onderwijs op woensdag 3 oktober 2007 t.b.v. Probus. Theo Bastiaens Oratie Bastiaens, T. (2007). Onderwijskundige innovatie: Down to earth. Over realistische

OUN


elektronische ondersteuning bij leren en instructie. Oratie: Heerlen: Open Universiteit Nederland. Wetenschappelijke publicaties Martens, R, Bastiaens, Th. J.. Kirschner, P. (2007)) New learning design in distance education: the impact on student perception and motivation. Distance Education, 28 (1), 81-95. Baartman, L.K.J., Bastiaens, Th.J., Kirschner, P.A. & van der Vleuten, C.P.M. (2007). Teachers’ Opinions on Quality Criteria for Competency Assessment Programmes. In Teaching and Teacher Education, 23(6), 857- 867. Gulikers, J.T.M., Bastiaens, Th. J. & Kirschner, P.A. (2007). Defining authentic assessment: five dimensions of authenticity. In: A. Havnes & L. McDowell (Eds.). Balancing dilemmas in assessment and learning in contemporary education. New York: Routledge. Pp 73- 86. Baartman, L.K.J., Bastiaens, Th.J., Kirschner, P.A. & van der Vleuten, C.P.M. (2007). Evaluating assessment quality in competence-based education: A qualitative comparison of two frameworks. In Educational Research Review. 2(2), 114-129. Vakpublicaties Bastiaens, T. (2007). De wereld van de nieuwe media Digitale schoolborden (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(1). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). Classroom voting systems (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(2). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). Podcast (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(3). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). Vodcast (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(4). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). Instant Messaging op school (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(5). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). De Vertaalslag van theorie naar praktijk (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(6). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). De verspreiding van innovatie (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(7). Eindhoven: SBO

OUN


Bastiaens, T. (2007). Leerling-, docent-, of lerengecentreerd onderwijs? (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(8). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). E-learning ontwerpen- tussen intuïtie en rationaliteit (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(9). Eindhoven: SBO Bastiaens, T. (2007). Simsalabim…illusies in de onderwijswereld… (column). Expertise. nieuwsbrief voor het hoger onderwijs. 1(10). Eindhoven: SBO Stijnen, S. & Bastiaens, T. (2007). Leraren anders opleiden en professionaliseren. In: Popkema, M. Wilhelm, P. & Boersma, K. (Eds.). Jaarboek KennisSamenleving. pp 123-145. Bastiaens, Th. J. (2007) Qualitätssicherung und Evaluation. Studienbrief 33079-2-01-S1 Hagen: Fernuniversität in Hagen. Zwaneveld, B, & Bastiaens, Th. J. (2007).Specifieke ICT-competenties van docenten. Onderwijsinnovatie, 4(9), 36-39. Congresbijdragen en overige Bastiaens, Th. & Martens, R. (2007). The Perception of 4C/ID based learning materials: Two studies into the motivational effects of learning with complex tasks. Pp 284. Paper presented at the AERA 2007, Chicago. Schrader, C. & Bastiaens, Th. J. (2007). An analysis of game-based learning: Exploring the influence of games on the student’s approach to learning. Paper presented at the EARLI 12th Biennial Conference 2007, Budapest, Hungary. Deimann, M. & Bastiaens, Th (2007). Integrating OER and Instructional Design - towards a more holistic view. Paper presented at the 10th International Conference on Interactive Computer aided Learning (ICL2007), Villach, Austria. Bastiaens, Th. J. & Carliner, S. (2007). World Conference on E-learning in Corporate, Government, Healthcare & Higher Education. Proceedings of E-learn 2007. Chesapeake (VA) AACE. Karel Kreijns Wetenschappelijke publicaties Kreijns, K., Kirschner, P. A., Jochems, W., & Van Buuren, H. (2007). Measuring perceived sociability of computer-supported collaborative learning environments. Computers & Education, 49, 176–192.

OUN


Vakpublicaties Stijnen, S., Kreijns, K. & Houtmans, T. (2007). Op weg naar de onderzoekende docent. OnderwijsInnovatie, 9 (2), pp. 16 en 27-28. Congresbijdragen en overige Kreijns, K. (2007, 23 november). Adopting the Integrative Model of Behavior Prediction for eliciting variables affecting teachers’ reluctance to employ ICT pedagogically in their instruction. Presentation at the Vereniging voor onderwijsresearch (VOR) meeting, division ICT, on Reluctance behavior of teachers using ICT and Online workplace learning. Heerlen. Kreijns, K. (2007, 27 april). Community of practice als middel tot professionalisering van leraren: Hoe de ontwikkeling van sociaal kapitaal kan worden ondersteund door middel van sociale affordances in virtuele Communities of practice. Presentation at the Symposium on Innovatieve afstandsmiddelen voor de professionalisering van leraren. Heerlen. Arjan Dieleman Intreerede Dieleman, A. (2007), De pedagogische kwaliteit van de leraar, de evenwichtskunst van de leraar, over vergeten, verborgen en nieuwe pedagogiek, Arnhem: Hogeschool ArnhemNijmegen (intreerede als lector) Vakpublicaties Dieleman, A.J (2007). Een nieuwe blik op jongeren, in: Hermes, J, P. Naber & A. Dieleman, Leefwerelden van jongeren. Bussum: Coutinho. Dieleman, A.J. & W. Veugelers (2007), De school als leefwereld in: Hermes, J, P. Naber & A. Dieleman, Leefwerelden van jongeren. Bussum: Coutinho. Q5 (2007), Rector we hebben een idee… Praktische handleiding voor het creëren van een participatiecultuur in het voortgezet onderwijs. (bijdrage aan de tekst) Congresbijdragen en overige Dieleman, A.J. (2007), De houding tegenover kennis: de verborgen factor, 17e Onderwijssociologische conferentie 29-30 november Noordwijkerhout

OUN


Liesje Reynders Vakpublicaties Reynders, L., Dresen, M., Vander Meeren, W., Kampermann, A. (2007). Oudere leraar staat meer open voor vernieuwingen. Didaktief, 37 (4), 26-28. Kreijns, K., Houtmans, T., Reynders, L. en Dresen, M. (2007). Meningen en attituden van docenten over onderzoek. Deelrapportage 2007. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit Nederland. Congresbijdragen en overige| Syroit, J., Reynders, L., & Vander Meeren, W. (2007, May). The relationship between conflict management style and teacher efficacy. Poster presented at the 13th European Conference of Work and Organization Psychology, Stockholm, Sweden. Miriam Goes Vakpublicaties Goes-Daniëls, M., Dresen, M. & Van der Klink, M. (2007), Een methodiek voor het uitwerken van kenmerkende beroepssituaties in: Handboek Effectief opleiden, aanvulling 43, Den Haag: Reed Business Congresbijdragen en overige Goes-Daniëls, M. (2007), De ontwikkeling van een monitor om de competentiegerichtheid van opleidingen te meten: de CGO Thermometer. Posterpresentatie bij de ORD2007 in Groningen Tilly Houtmans Vakpublicaties Stijnen, S., Kreijns, K., & Houtmans, T. (2007). Op weg naar de zoekende docent. Onderwijsinnovatie, 2, blz. 16 en 27-28. Congresbijdragen en overige Houtmans, T. (2007). De docent als onderzoeker; een nieuwe rol voor de docent. Bijdrage aan het symposium bij de oratie van John Gerrichhauzen. Arnoud Evers Vakpublicaties Evers, A. (2007). Effectief investeren in leraren. In: Didaktief. Meppel: Uitgeverij School bv. Evers, A., Vermeulen, M., & Van der Klink, M. (2007). The need to invest in teachers and teacher education: How to manage costs and achieve quality in teacher education?, Heerlen: Open Universiteit Nederland.

OUN


Evers, A. (2007). Een Economisch perspectief op de lerarenopleidingen hoe middelen effectief in te zetten gericht op kwaliteit. In: Tijdschrift voor Lerarenopleiders. Rotterdam: Van Driel. (Ingediend). Albert Kampermann Vakpublicaties Reynders, L., Dresen, M., Vander Meeren, W., Kampermann, A. (2007). Oudere leraar staat meer open voor vernieuwingen. Didaktief, 37 (4), 26-28 Peter Delea Vakpublicaties Delea, P. & Ten Brummeler, H. (2007), Op afstand werken aan je bekwaamheid, in: Jeugd in School en Wereld, 91 Hubert Coonen Vakpublicaties Coonen, H.W.A.M. (2007), Tekort aan professionele leraren bedreigt onderwijskwaliteit en kennissamenleving, Uitvoering van het rapport van de Commissie Leraren vereist regie en breuk met tradities, Rapport: Universiteit Twente / Open Universiteit Nederland Jan Lutgerink Congresbijdragen en overige Lutgerink, J. (2007), Workshop over de kennisbank biologie van het Ruud de Moor Centrum, NIBI conferentie Klimaatverandering, Lunteren, 19 januari 2007 Lutgerink, J. (2007), Workshop over de ontwikkelruimte bij de kennisbank scheikunde van het Ruud de Moor Centrum, Woudschoten Chemie Conferentie, Woudschoten, 2 november 2007 (voor scheikundeleraren) Lutgerink, J. (2007), Workshop over de ontwikkelruimte bij de kennisbank scheikunde van het Ruud de Moor Centrum, Woudschoten Chemie Conferentie, Woudschoten, 3 november 2007 (voor studenten lerarenopleiding scheikunde) Ruud de Moor reeks N. Brouwer, Verbeelden van onderwijsbekwaamheid, 2007 J.T.G. Gerrichhauzen, De lerende en onderzoekende docent, 2007, inaugurele rede Th.J. Bastiaens, Onderwijskundige innovatie: Down to earth, 2007, inaugurele rede Ruud de Moor Working papers A. Evers, M. Vermeulen, M. van der Klink, The need to invest in teachers and teacher education

OUN


S. van Ingen, D. Joosten-ten Brinke, R. Schildwacht, J. Knarren, Formatieve Assessments voor docenten A.J. Kallenberg, Opleiden van leraren bij institutionele samenwerking: Een vierluik F. Schulte, E-coachen van docenten-in-opleiding in de opleidings- en schoolpraktijk B. Zwaneveld, Meisjes en ict in het onderwijs Wetenschappelijke en overige publicaties Ruud de Moor Centrum 2008 Hubert Coonen Vakpublicaties Schuurmans, R., Coonen, H. & Sanders, K. (2008), Van startbekwaam naar excellent leraarschap, Notities bij een specialistisch carrièreconcept, in: Th&ma, Tijdschrift voor Hoger Onderwijs en Management, geaccepteerd Sanders, K., Schuurmans, R. & Coonen, H. (2008), Groeibehoeften van docenten binnen het primair onderwijs, Determinanten voor een specialistische carrièreontwikkeling, in: Th&ma, Tijdschrift voor Hoger Onderwijs en Management, geaccepteerd

OUN


Overzicht 4 Lijst van gedetacheerden Benthem, L. Berg, Wilma v.d. Brouwer, Niels Cauwenberghe, C. van Dobbelaere, Jan de Doornebos Dresen, Marieke Elve, Ed Franssen, R. Frenken, Mark Geerts, Walter Goes, Miriam Herbergh, Ruud van der Jeninga, John Kallenberg, Ton Kerkhoff, Anne Knarren, Jo Leeuwen, Rianne v. Maagdenberg, Wim Meulengraaf, Rob v.d. NIVOZ Rokebrand, Frank Schildwacht, Rita Schulte, Frits Sillen, Karin Sleeboom, P. Smeets, Linda Someren, Kees van Stevens, K. Stuker, Ennie Talenacademie Verwaijen, Elleke Vlooswijk, D. Voorham, José Vroegop, Pieter Westenberg/Amagir Wunnink, H. van

Sted. College Eindhoven Hogeschool Arnhem Nijmegen Hogeschool Arnhem Nijmegen Ministerie van OCW Fontys Fontys Fontys VMBO Eckart College Fontys NHL ROC Arcus Minkema college Fontys Hogeschool Leiden Fontys Fontys NTO Effect Fontys Finalist NIVOZ PABO Fontys Fontys Hogeschool Zuyd SCO Lucas fontys Windesheim Eckart Windesheim Talenacademie Hogeschool Domstad Sted. College Eindhoven SCO Lucas Iclon Windesheim Eckart

OUN


Overzicht 5 Financiële verantwoording inclusief accountantsverklaring

OUN


OUN


OUN

Ruud de Moor Centrum. Jaarrapportage 2007

Recommend Documents