Wikiwijs. Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? Ruud de Moor Centrum

Wikiwijs Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen?

Ruud de Moor Centrum

Inleiding

De in 2006 ingevoerde eindtermen en kerndoelen voor het voortgezet onderwijs zijn minder gedetailleerd dan voorheen. Leraren worden geacht zelf meer leermiddelen te ontwerpen en ontwikkelen1. Dat vraagt van hen dat zij meer aan de slag gaan met het benoemen en vormgeven van tussendoelen op weg naar de vastgestelde einddoelen. Tot nu toe beperken veel docenten zich tot het consumptief gebruik van uitgeversmethodes. Dit biedt houvast en de inhoud van de methodes zou in elk geval dekkend zijn voor het voorbereiden op de vereiste eindtermen en kerndoelen. Het zelf ontwerpen en ontwikkelen vraagt om specifieke vaardigheden. Echter zult u verbaasd staan, maar u zet geregeld materialen in ter vervanging van. Dit omdat u net een andere didactische benadering wilt of dat de inhoud net niet voldoet aan de wensen van uitgeversmethodes bij de overdracht van kennis en/of vaardigheden. Op het moment dat u eigen materiaal inzet bent u bezig met het arrangeren van lesmaterialen. U werkt naar de gewenste kerndoelen en eindtermen, maar u zet eigen materiaal in om het einddoel beter te bereiken voor de leerling. Deze handleiding biedt houvast bij het delen van eigen leerobjecten/ lesmaterialen. Dit kunnen losse lessen zijn maar ook materiaal voor een blok of leerjaar. Het delen van materialen leert dat men niet opnieuw het wiel hoeft uit te vinden. U hergebruikt bestaand materiaal en past het aan naar uw eigen wensen en voorkeuren. Door de leerobjecten te metadateren kunnen collega-docenten uw materialen op hun beurt verwerken bij het realiseren van een eigen leerlijn. Als hij of zij zijn leerlijn of materiaal hierna ook weer deelt ontstaat er een grote database met leerobjecten waarmee men tijdsbesparend eigen materiaal kan ontwikkelen. Metadateren is het leerobject voorzien van een begeleidend label waarin de kenmerken van de inhoud van het materiaal worden vastgelegd.

Veel succes!

1

Rapport Krachtig meesterschap (2008) Ministerie OCW

Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen?

2

Inhoudsopgave

1 Aan de slag met metadateren ............................................................................. 4 1.1 Aanmelden ...........................................................................................................4 1.2 Delen ...................................................................................................................4 1.3 Mijn leerobjecten- overzicht ...................................................................................5 2 Een template maken............................................................................................ 7 2.1 Algemeen .............................................................................................................7 2.1.1 Algemene informatie.......................................................................................................... 7 2.1.2 Metadata bijdragers ........................................................................................................... 8 2.1.3 Bijdragers ............................................................................................................................ 8 2.1.4 Overige informatie ............................................................................................................. 9 2.2 Doelgroep........................................................................................................... 10 2.2.1 Eindgebruikers details ..................................................................................................... 10 2.2.2 Doelgroep details ............................................................................................................. 10 2.3 Vak-/vormingsgebied........................................................................................... 11 2.4 Leerlijn............................................................................................................... 11 2.5 Bijzonderheden ................................................................................................... 12 2.6 Status ................................................................................................................ 14 3 Leerobjecten metadateren ................................................................................ 15 3.1 Algemeen ........................................................................................................... 15 3.2 Doelgroep........................................................................................................... 18 3.3 Vak-/vormingsgebied........................................................................................... 19 3.4 Leerlijn............................................................................................................... 20 3.5 Bijzonderheden ................................................................................................... 21 3.6 Status ................................................................................................................ 22


3

1 Aan de slag met metadateren 1.1 Aanmelden Typ in uw adresbalk de url: www.wikwijs.nl. Rechtsboven ziet u de knop “Aanmelden” (zie 1). Doorloop alle stappen, waarna u een welkomsmail ontvangt. Middels deze mail kunt u uw account activeren. Na activatie ontvangt u nogmaals een bevestigingsmail.

Na aanmelding ziet u dat rechtsboven “Aanmelden” is veranderd in “Afmelden”, vanaf nu bent u ingelogd.

1.2 Delen Voor het delen van eigen leerobjecten, klik op “delen” (zie 2). Na aanmelding wijzigt het scherm in onderstaande weergave.


4

Voordat u start met “delen” dient u eerst een profiel aan te maken (zie 1). Het aanmaken van het profiel is eenmalig, echter kunt u te allen tijde uw profiel wijzigingen, door rechtsboven te klikken op “Mijn Wikiwijs”. Voor het delen van eigen materialen, klik op “ Start met delen”.

1.3 Mijn leerobjecten- overzicht U komt nu op een overzichtspagina: “Mijn leerobjecten – overzicht”. Het overzicht bestaat uit twee tabs, namelijk “ Mijn leerobjecten” (zie 1) en “Mijn templates” (zie 2). Binnen de tab “Mijn leerobjecten” heeft u de keuze om een nieuw leerobject (zie 3) of eerder gemaakte losse onderdelen uit een arrangement (zie 4) te metadateren. Als u nog geen arrangementen heeft aangemaakt en/of gepubliceerd, dan zijn de regels waar nu “Europa” en “Veldwerk Aken” staan leeg.


5

Analyseer voordat u aan de slag gaat met het metadateren welke materialen u gaat uploaden. Zijn het diverse materialen voor diverse klassen of zijn het materialen voor één vak, één specifiek leerjaar en één leerniveau. Stel: u heeft 9 lesmaterialen (opdrachten, PowerPoint, links, etc.) met als onderwerp Europa. Al het materiaal is bestemd voor Havo 2. Dan is het handig vooraf te starten met het aanmaken van “Mijn templates”. Een template is een sjabloon die gebruikt kan worden voor meerdere leerobjecten. Met een template voorkomt u dat u telkens een los leerobject moet metadateren. Heeft u meerdere materialen voor één vak, één specifiek leerjaar en één leerniveau ga dan naar hoofdstuk 2. Wilt u materiaal delen wat bestaat uit losse onderdelen voor verschillende vakken, leerjaren en leerniveaus ga dan naar hoofdstuk 3.


6

2 Een template maken Klik op “Mijn templates”, zie 2. U komt dan op onderstaande pagina.

Klik vervolgens op “Nieuwe template”, u start vanuit het tabblad “Algemeen” 2.1 Algemeen Het tabblad “Algemeen” bevat de volgende onderdelen “Algemene informatie”, “Bestanden en Links”, “Metadata bijdragers”, “Bijdragers” en “Overige informatie”. Alle onderdelen worden apart besproken met screenshot. Binnen Wikiwijs is dit een pagina.

2.1.1 Algemene informatie

Titel Gebruik in de “Titel” (zie 1) van uw leerobject duidelijke en kernachtige woorden voor de titelomschrijving.


7

Samenvatting Beschrijf bij de “Samenvatting” (zie 2) de inhoud van het leerobject. De eerste twee regels van uw samenvatting worden getoond als toelichting bij de titel. Beide zijn zichtbaar op het moment dat een gebruiker op desbetreffende trefwoorden heeft gezocht. Wees duidelijk en concreet, zodat de gebruiker direct weet waar de inhoud van het leerobject over gaat en voor wie het bestemd is.

2.1.2 Metadata bijdragers

Het onderdeel “Metadata bijdragers” wordt automatisch door Wikiwijs ingevuld aan de hand van uw profiel. Ook de opgegeven naam, e-mailadres en organisatie worden automatisch bij metadata bijdragers ingevuld.

2.1.3 Bijdragers

Onder “Bijdragers” kunt u de naam of namen (met de organisatie) van de auteur(s) van het leerobject en de rol die zij speelden bij het tot stand komen ervan aangeven. Met de knop “Nieuwe bijdrager” kunt u per persoon een nieuwe bijdrager toevoegen.


8

2.1.4 Overige informatie

Trefwoorden U kunt hier een of meerdere trefwoorden (zie 1) aangeven die van toepassing zijn op uw leerobject. Vul een trefwoord in en klik op “Voeg toe”. Maak gebruik van het vraagteken achter “Trefwoorden” en u krijgt aanvullende informatie. Aggregatieniveau Hiermee wordt bedoeld: de mate waarin het materiaal uit verschillende afzonderlijke componenten bestaat. Dit kan zijn fragment, informatie-eenheid/ toets, leereenheid en certificeerbare eenheid. Maak een keuze door op het pijltje de klikken achter “Maak een keuze”. Gebruik het vraagteken achter “Aggregatieniveau” en u krijgt aanvullende informatie. Soort leermateriaal Bepaal hoe uw materiaal over het algemeen gebruikt wordt in de onderwijspraktijk. Maak een keuze door met uw muisknop het juiste soort leermateriaal (zie 3) te selecteren. Gebruik het vraagteken achter “Soort leermateriaal” en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan”. Ga door naar het tabblad “Doelgroep”


9

2.2 Doelgroep

2.2.1 Eindgebruikers details

Beoogde eindgebruiker Voor wie is het materiaal bedoeld: leraar, auteur, leerling/student/ beheerder. Selecteer met uw muis de beoogde eindgebruiker (zie 1). Maak gebruik van het vraagteken achter “Beoogde eindgebruiker” en u krijgt aanvullende informatie. Beoogde leeftijdsgroep Wat is de beoogde leeftijd voor het gebruik van het leermateriaal? Geef aan de beoogde leeftijdsgroep aan met een marge (zie 3). Maak gebruik van het vraagteken achter “Beoogde leeftijdsgroep” en u krijgt aanvullende informatie. Taal Selecteer de primaire taal (zie 3) die in het leerobject wordt gebruikt. Maak uw keuze door te klikken op het pijltje achter “Kies een waarde”.

2.2.2 Doelgroep details

Klik met u muis op het + teken bij het juiste “Onderwijstype” (zie 1). Is het materiaal bruikbaar voor meerdere onderwijstypen dan kunt u dit eveneens aangeven. Maak gebruik van het vraagteken achter “Onderwijstype” en u krijgt aanvullende informatie. Wikiwijs - Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen?

10

Bij “Leerlingkenmerken” kunt u uw keuzes aangegeven. Het is echter afhankelijk van het opgegeven onderwijstype of er leerlingkenmerken zichtbaar komen. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab Vak-/ vormingsgebied.

2.3 Vak-/vormingsgebied

Geef aan tot welk vak of vormingsgebied het lesmateriaal behoort. Door met uw muis te klikken op het + teken kunt u het menu uitklappen. De indeling is arbitrair, omdat vakken en gebieden niet op elke school hetzelfde ingedeeld zijn en soms een andere naam krijgen. Materiaal kan bij wereldoriëntatie horen, maar ook bij geschiedenis of tijd. Daarnaast kan een leerobject ook voor meerdere vakken relevant zijn. U kunt extra vakken/gebieden toekennen aan het leermateriaal door deze te selecteren. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab “Leerlijn”.

2.4 Leerlijn Onder de tab “Leerlijn” kunt u aangeven tot welke kerndoelen het leerobject behoort. U kunt de vakgebieden open klappen door met u muis op het + teken klikken om vervolgens nauwkeuriger de kerndoelen te bepalen.


11

Het ligt aan de vooraf opgegeven keuzes of u het scherm “Referentieniveau” krijgt te zien. Voor de vakken taal en rekenen kunt u aangeven tot welke referentieniveau het lesmateriaal behoort.

Maak gebruik van het vraagteken achter “Referentieniveau” en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab “Bijzonderheden”.

2.5 Bijzonderheden Onder het tabblad “Bijzonderheden” kunt u de auteursrechten en andere details vastleggen voor het gebruik van uw leerobjecten door derden.


12

Onder “Kosten verbonden aan gebruik” (zie 1), kunt u aangeven of aan het gebruik van uw lesmateriaal kosten zijn verbonden. Door met uw muis te klikken op het pijltje achter “Kies een waarde”, kunt u uw keuze aangeven: ja / nee. Bij “Auteursrechten of beperkingen” (zie 2), kunt u aangeven of op het leerobject licentievoorwaarden van toepassing zijn. Bij “Type auteursrechten” (zie 3) kunt u aangeven welk type van toepassing is op uw leerobject. Maak gebruik van het vraagteken achter “Type auteursrechten” en u krijgt aanvullende informatie. Bij “Omschrijving auteursrechten” (zie 4), kunt u aanvullingen aangeven die van toepassing zijn op uw leerobjecten. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab “Status”.


13

2.6 Status

Onder de tab “Status” kunt u aangeven of u het leerobject wilt publiceren of liever nog niet. Daar u zich nog bevindt in “Mijn templates” selecteert u de optie “Niet gepubliceerd”. Immers, u wilde doelbewust een template (sjabloon) maken voor al uw leerobject voor één vak, één leerjaar en leerniveau. In hoofdstuk 3: “Mijn leerobjecten” gaat u aan de slag met het ontwikkelde template en de daarbij behorende leerobjecten. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” En ga naar “Mijn templates – overzicht”.


14

3 Leerobjecten metadateren Vanuit de overzichtspagina: “Mijn leerobjecten – overzicht” (zie 1.3) kiest u voor de optie “Mijn leerobjecten” (zie 1). Binnen de tab “Mijn leerobjecten” heeft u de keuze om een nieuw leerobject of eerder gemaakte losse onderdelen uit uw arrangement2 te metadateren. Als u nog geen arrangementen heeft aangemaakt en/of gepubliceerd, dan zijn de regels waar nu “Europa” en “Veldwerk Aken” staan leeg.

Door te klikken op “Nieuw leerobject”, zie 3 komt u op onderstaande pagina.

3.1 Algemeen

Het tabblad “Algemeen” bevat de volgende onderdelen “Algemene informatie”, “Bestanden en Links”, “Metadata bijdragers”, “Bijdragers” en “Overige informatie”. Alle onderdelen worden apart besproken met screenshot. Binnen Wikiwijs is dit een pagina.

2

Handleiding: Wikiwijs – Hoe maak je een leerlijn in Wikiwijs Arrangeren


15

3.1.1 Algemene informatie Titel Gebruik in de “Titel” (zie 1) van uw leerobject duidelijke en kernachtige woorden voor de titelomschrijving. Samenvatting Beschrijf bij de “Samenvatting” (zie 2) de inhoud van het leerobject. De eerste twee regels van uw samenvatting worden getoond als toelichting bij de titel. Beide zijn zichtbaar op het moment dat een gebruiker op desbetreffende trefwoorden heeft gezocht. Wees duidelijk en concreet, zodat de gebruiker direct weet waar de inhoud van het leerobject over gaat en voor wie het bestemd is. Pas template toe Mocht u onder hoofdstuk 2 een template hebben aangemaakt dan kunt u deze selecteren bij “Pas een template toe”. U hoeft vervolgens alleen nog het leerobject te publiceren via de tab “Status”. Zie voor nadere uitleg 3.1.6. Mocht u geen template hebben aangemaakt dan hoeft u deze optie niet te gebruiken. De optie “Pas template toe” is met name handig op het moment dat u onder “Delen” veel materiaal voor één specifieke doelgroep met één specifiek leerjaar en leerniveau wilt delen.

3.1.2 Bestanden en links

Voor het uploaden van bestanden, klik op “Bladeren”, zie 1. Selecteer het juiste bestand en klik op “OK”. Middels de optie “Neem metadata over”, kunt u aangeven of u de titel van gekozen bestand wilt overnemen. Klik vervolgens op “Voeg bestand toe”. U kunt een link opnemen, door het juiste webadres (URL) op te geven (zie 3) klik vervolgens op “Voeg link toe”. Er kan slechts één bestand of één link per keer worden ge-upload.


16

3.1.3 Metadata bijdragers

Het onderdeel “Metadata bijdragers” wordt automatisch door Wikiwijs ingevuld aan de hand van uw profiel. Ook de opgegeven naam, e-mailadres en organisatie worden automatisch bij metadata bijdragers ingevuld.

3.1.4 Bijdragers

Onder “Bijdragers” kunt u de naam of namen (met de organisatie) van de auteur(s) van het leerobject en de rol die zij speelden bij de totstandkoming aangeven. Met de knop “Nieuwe bijdrager” kunt u per persoon een nieuwe bijdrager toevoegen.

3.1.5 Overige informatie

Trefwoorden U kunt hier een of meerdere trefwoorden (zie 1) aangeven die van toepassing zijn op uw leerobject. Vul een trefwoord in en klik op “Voeg toe”. Maak gebruik van het vraagteken achter “Trefwoorden” en u krijgt aanvullende informatie.


17

Aggregatieniveau Hiermee wordt bedoeld: de mate waarin het materiaal uit verschillende afzonderlijke componenten bestaat. Dit kan zijn fragment, informatie-eenheid/ toets, leereenheid en certificeerbare eenheid. Maak een keuze door op het pijltje de klikken achter “Maak een keuze”. Gebruik het vraagteken achter “Aggregatieniveau” en u krijgt aanvullende informatie. Soort leermateriaal Bepaal hoe uw materiaal over het algemeen gebruikt wordt in de onderwijspraktijk. Maak een keuze door met uw muisknop het juiste soort leermateriaal (zie 3) te selecteren. Gebruik het vraagteken achter “Soort leermateriaal” en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan”. Ga door naar het tabblad “Doelgroep”. 3.2 Doelgroep 3.2.1 Eindgebruiker details

Beoogde eindgebruiker Voor wie is het materiaal bedoeld: leraar, auteur, leerling/student/ beheerder. Selecteer met uw muis de beoogde eindgebruiker (zie 1). Maak gebruik van het vraagteken achter “Beoogde eindgebruiker” en u krijgt aanvullende informatie. Beoogde leeftijdsgroep Wat is de beoogde leeftijd voor het gebruik van het leermateriaal? Geef aan de beoogde leeftijdsgroep aan met een marge (zie 3). Maak gebruik van het vraagteken achter “Beoogde leeftijdsgroep” en u krijgt aanvullende informatie.


18

Taal Selecteer de primaire taal (zie 3) die in het leerobject wordt gebruikt. Maak uw keuze door te klikken op het pijltje achter “Kies een waarde”. 3.2.2 Doelgroep Details

Klik met u muis op het + teken bij het juiste “Onderwijstype” (zie 1). Is het materiaal bruikbaar voor meerdere onderwijstypen dan kunt u dit eveneens aangeven. Maak gebruik van het vraagteken achter “onderwijstype” en u krijgt aanvullende informatie. Bij “Leerlingkenmerken” (zie 2) kunt u uw keuzes aangegeven. Het is echter afhankelijk van het opgegeven onderwijstype of er leerlingkenmerken zichtbaar komen. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab Vak-/ vormingsgebied.

3.3 Vak-/vormingsgebied

Geef aan tot welk vak of vormingsgebied het leerobject behoort. Door met uw muis te klikken op het + teken kunt u het menu uitklappen. De indeling is arbitrair, omdat vakken en gebieden niet op elke school hetzelfde ingedeeld zijn en soms een andere naam krijgen. Materiaal kan bij wereldoriëntatie horen, maar ook bij geschiedenis of tijd. Daarnaast kan een materiaal ook voor meerdere vakken relevant zijn. U kunt dus extra vakken/gebieden toekennen aan het leerobject door deze te selecteren.


19

Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab “Leerlijn”.

3.4 Leerlijn Onder de tab “Leerlijn” kunt u aangeven tot welke kerndoelen het lesmateriaal behoort. U kunt de vakgebieden openklappen door met u muis op het + teken te klikken om vervolgens de kerndoelen te bepalen.

Het ligt aan de vooraf opgegeven keuzes of u het scherm “Referentieniveau” krijgt te zien. Voor de vakken taal en rekenen kunt u aangeven tot welke referentieniveau het lesmateriaal behoort.

Maak gebruik van het vraagteken achter “Referentieniveau” en u krijgt aanvullende informatie. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab “Bijzonderheden”


20

3.5 Bijzonderheden Onder het tabblad “Bijzonderheden” kunt u de auteursrechten en andere details vastleggen voor het gebruik van uw lesmateriaal door derden.

Onder “Kosten verbonden aan gebruik” (zie 1), kunt u aangeven of aan het gebruik van uw lesmateriaal kosten zijn verbonden. Door met uw muis te klikken op het pijltje achter “Kies een waarde”, kunt u uw keuze aangeven: ja / nee. Bij “Auteursrechten of beperkingen” (zie 2), kunt u aangeven of op het leerobject licentievoorwaarden van toepassing zijn. Bij “Type auteursrechten” (zie 3) kunt u aangeven welk type van toepassing is op uw leerobject. Maak gebruik van het vraagteken achter “Type auteursrechten” en u krijgt aanvullende informatie. Bij “Omschrijving auteursrechten” (zie 4), kunt u aanvullingen aangeven die van toepassing zijn op uw leerobjecten. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan” Ga door naar de tab “Status”.


21

3.6 Status

Onder de tab “Status” kunt u aangeven of u het leerobject wilt publiceren. Sla vervolgens alle ingevulde gegevens op door te klikken op “Wijzigingen opslaan”.

U heeft nu succesvol uw leerobject gemetadateerd en is nu te vinden op www.wikiwijs.nl U ontvangt een mail ter bevestiging dat het leerobject is gepubliceerd.


22

Wikiwijs. Hoe metadateer je materiaal in Wikiwijs om hun plaats in een leerlijn vast te leggen? Ruud de Moor Centrum

Recommend Documents