Provinciale consulenten Boerenbond
Jaarverslag 2014-2015 Provincie Antwerpen
Beste bestuurslid van Landelijke Gilden Voor u ligt het jaarverslag van de provincie Antwerpen. In dit verslag geven onze Boerenbondconsulenten een overzicht van de vele syndicale dossiers die zij het voorbije werkjaar voor onze landbouwers opvolgden. Deze nota kan u ondersteunen bij de ledenwerving. Bij het innen van het lidgeld worden bestuursleden van Landelijke Gilden nogal eens geconfronteerd met vragen van een land- of tuinbouwer waarop ze het antwoord niet kennen. Dat is begrijpelijk, want als bestuurslid van Landelijke Gilden bent u niet altijd op de hoogte van alles wat reilt en zeilt binnen de landen tuinbouwsector en dat hoeft ook niet. We hebben niet de ambitie u met deze nota even snel bij te praten, zodat u op dergelijke vragen wel een antwoord zou kunnen geven. Deze nota helpt u wel om een antwoord te kunnen bieden op boutades als ‘Wat doet Boerenbond eigenlijk voor ons?’ Als het moeilijker gaat in sectoren horen we die vraag wel vaker. We denken dat we u met het overzicht van de ledenvoordelen, het nationale syndicale jaarverslag – dat kort na Nieuwjaar jaarlijks in Boer&Tuinder verschijnt – en dit provinciaal jaarverslag, van de nodige argumenten hebben voorzien om aan te tonen dat een lidmaatschap van Boerenbond wel degelijk het verschil maakt. Een ledenorganisatie haalt haar sterkte immers voor een groot deel uit haar ledenaantal en de dekkingsgraad binnen de sector waarin ze actief is. We willen ook van de gelegenheid gebruik maken om u als bestuurslid van Landelijke Gilden uitdrukkelijk te danken voor uw inzet tijdens de jaarlijkse ledenwervingscampagne. Wij appreciëren en waarderen uw engagement voor onze organisatie sterk. We wensen u dan ook alle succes toe! Op naar de volgende 125 jaar! Gert Van de moortel, provinciaal secretaris Antwerpen Peter Bartels, provinciaal voorzitter Antwerpen Geel, september 2015
INHOUDSOPGAVE Voorwoord
3
1
Inleiding
7
2
125 jaar Boerenbond
3
Sectoroverschrijdende dossiers
13
4
De daad bij het woord
19
5
De Boerenbond weet raad
21
6
Dossiers Tuinbouw
23
7
Dossiers Akkerbouw
29
8
Dossiers Varkenshouderij
33
9
Dossiers Melkveehouderij
37
10
Dossiers Geitenhouderij
41
11
Dossiers Schapenhouderij
43
12
Dossiers Konijnenhouderij
45
13
Dossiers Vleesveehouderij
47
14
Dossiers Kalverhouderij
51
15
Dossiers Pluimveehouderij
53
16
Dossiers Fruit
57
17
Dossiers Biolandbouw
59
18
Dossiers Sierteelt, Boomkwekerij en Tuinaanleg
61
19
Innovatiesteunpunt
63
20
Eco2
65
21
Agrolaaneming
67
22
Steunpunt Groene Zorg
69
23
Plattelandsklassen
71
24
Hoevetoerisme
75
25
Hoeveproducenten
77
26
Mandaten
79
27
Projecten
81
28
Met open deuren
83
29
Consulenten Antwerpen
87
30
Boerenbond Antwerpen in cijfers
88
31
Ledenvoordelen
89
9
5
1
INLEIDING
Net als de voorgaande werkjaren, willen wij u via deze nota een idee geven van de vele sectoroverschrijdende en sectorspecifieke syndicale dossiers waarmee we het voorbije werkjaar binnen de provincie Antwerpen geconfronteerd werden. Hier en daar geven we al een vooruitblik naar de dossiers die het komende werkjaar onze aandacht zullen vragen. Vanzelfsprekend stonden sommige van de opgesomde dossiers ook al in een vorige versie van onze syndicale nota. Dat hoeft niet te verwonderen, aangezien de discussies rond deze thema’s vaak een zodanig lange procedure moeten volgen dat de opvolging meerdere jaren in beslag neemt. Die opvolging vraagt dan ook veel tijd … én dossierkennis. U vindt achtereenvolgens: –
Sectoroverschrijdende Dossiers
–
Dossiers Dienstbetoon
–
Dossiers Tuinbouw
–
Dossiers Akkerbouw
–
Dossiers Varkenshouderij
–
Dossiers Melkveehouderij
–
Dossiers Geitenhouderij
–
Dossiers Schapenhouderij
–
Dossiers Konijnenhouderij
–
Dossiers Vleesveehouderij
–
Dossiers Kalverhouderij
–
Dossiers Pluimveehouderij
–
Dossiers Fruit
–
Dossiers Biolandbouw
–
Dossiers Sierteelt, Boomkwekerij en Tuinaanleg (AVBS)
7
In al deze dossiers willen we de belangen van onze land- en tuinbouwers optimaal verdedigen. Omdat de werking van Boerenbond ook veel meer inhoudt dan dossierwerk, is deze nota ruimer opgevat dan de voorgaande jaren. U krijgt vanaf dit jaar een veel completer beeld van de hele Boerenbondwerking. Zo komen naast het dossierwerk (belangenbehartiging) ook de syndicale actie, structuurwerking, dienstbetoon, vorming, vertegenwoordiging en samenwerking aan bod. En we kijken niet alleen naar Boerenbond, maar ook naar alle aanverwante organisaties zoals het Innovatiesteunpunt en Groene Zorg.
8
Repedios delia do
2 2.1
125 JAAR BOERENBOND
Dankavond voor bestuursleden Structuurwerking 125 jaar geleden werd de Boerenbond opgericht en dus is 2015 een bijzonder jaar voor onze organisatie. De festiviteiten werden in onze provincie op gepaste wijze ingezet op 9 december 2014, met een dankavond voor bestuursleden. Ondervoorzitter Sonja de Becker gaf in haar toespraak een historische terugblik en een aanzet voor de toekomst. Willem Vermandere bracht muziek en poëzie. En de consulenten daagden uit …
2.2
De Grote Uitdaging Structuurwerking Om deze 125 jaar niet onopgemerkt te laten voorbijgaan, daagden de Antwerpse consulenten de Antwerpse leden en bestuursleden van Boerenbond & Landelijke Gilden uit. Omdat 1 + 2 + 5 = 8, kregen de leden en bestuursleden de volgende 8 uitdagingen voorgeschoteld: –
Uitdaging 1. Organiseer 125 activiteiten waarbij het promotiemateriaal van Landelijke Gilden duidelijk in beeld komt.
–
Uitdaging 2. Laat 125 personen die niet actief zijn in land- en tuinbouw een dag meewerken op een land- of tuinbouwbedrijf.
–
Uitdaging 3. Organiseer één of meerdere tractorrondritten met alles samen 125 tractoren voor mensen met een handicap. 9
–
Uitdaging 4. Ontvang gemiddeld per schoolmaand 125 kinderen op land- of tuinbouwbedrijven.
–
Uitdaging 5. Ga in de loop van 2015 met 125 Boerenbondleden op studiereis/-bezoek.
–
Uitdaging 6. Bezorg ons 125 foto’s van tractoren met een rode nummerplaat.
–
Uitdaging 7. Kom met minstens 125 Antwerpse Boerenbondleden de wedstrijdbon bezorgen op de Boerenbondstand.
–
Uitdaging 8. Bezorg voor elk van onze 8 sectoren 125 foto’s van nieuw leven: kalf, big, kuiken, bloesem, vruchtzetting, kiemplant …
Als de Antwerpse leden erin slagen in de loop van 2015 deze 8 opdrachten tot een goed eind te brengen, zullen de consulenten alles samen 125 uur gaan werken op land- of tuinbouwbedrijven of als vrijwilliger bij activiteiten van de Landelijke Gilden. Wie ervan overtuigd is dat onze leden en bestuursleden deze uitdagingen alle 8 zullen volbrengen, mag nog steeds zijn tegenprestatie bezorgen via antwerpen@ boerenbond.be. Meer info en de stand van zaken over De Grote Uitdaging vind je op www.boerenbond.be/degroteuitdaging.
10
Sectoroverschrijdende dossiers
2.3
1000 aan de Boerentafel Vertegenwoordiging Naar aanleiding van onze 125 jaar, nodigde Boerenbond over heel Vlaanderen 1000 mensen uit aan de boerentafel. Met een welkomstdrankje, een rondleiding op het bedrijf, een lekkere maaltijd en nog een leuke namiddagactiviteit werden per bedrijf 50 mensen een dagje ondergedompeld in de land- en tuinbouw en het platteland. In onze provincie zetten Jan en Diny Bruurs-Swolfs en Joris uit Baarle-Nassau, Raf en Ben Rombouts uit Loenhout, Johan en Marita Wellens-Geypen uit Olmen en Matthias en Jonas Vercammen uit Koningshooikt hun deuren open voor een geslaagde dag.
125 jaar Boerenbond
11
12
Sectoroverschrijdende dossiers
3 3.1
SECTOR OVERSCHRIJDENDE DOSSIERS
Waterlopenbeheer Belangenbehartiging Een stroomgebiedbeheerplan (SGBP) heeft tot doel de toestand van het oppervlakte- en het grondwater te verbeteren. Daarvoor werden diverse acties geformuleerd per bekken. In onze provincie gaat dat om het Maas-, Nete- en Benedenscheldebekken. Vorig werkjaar lagen de SGBP’s in openbaar onderzoek. Tegen begin januari moesten alle bezwaren op de voorgestelde acties ingestuurd worden. Vanuit de bedrijfsgilden en regioraden reageerden wij op acties die onze landbouw negatief zouden beïnvloeden. Naast de SGBP’s is er het Sigmaplan – met allerlei projectgebieden in onze provincie – dat acties rond bescherming tegen wateroverlast en natuurdoelstellingen bevat. In onze provincie worden we geconfronteerd met het Sigmaplan langsheen de Kleine Nete, de Grote Nete, de Demer, de Schelde en de Dijle. De plaatselijke bedrijfsgilden en regioraden volgen alle dossiers op. Ook op de Mark in Hoogstraten houden we een vinger aan de pols. De Vlaamse Milieumaatschappij wil namelijk een beekherstel realiseren in de Markvallei. Wij ijveren er samen met lokale landbouwers voor dat de impact op omliggende landbouwgronden minimaal is. Naast deze grote dossiers, wordt er ook op het terrein gewerkt aan de optimalisatie van de waterhuishouding. Zo werd de Wimp na lang aandringen geruimd en werden er in meerdere bedrijfsgilden, zoals die van Essen, Herenthout en Ravels, werkgroepen opgericht die de vinger aan de pols houden bij de waterbeheerders. Op die manier kennen landbouwers en beleidsmakers elkaar en kunnen we kort op de bal spelen wanneer dat nodig is.
Sectoroverschrijdende Dossiers
13
3.2
Ruilverkavelingen Belangenbehartiging Ruilverkavelingen (RVK’s) blijven een belangrijk instrument om het landbouwgebied te optimaliseren. Toch stelden we het afgelopen jaar vast dat landbouwers vaak met vragen zitten bij de uitvoering van zo’n RVK. We legden contacten met de Vlaamse Landmaatschappij om onder andere problemen in de RVK Zondereigen aan te kaarten. We volgen ook de RVK Rijkevorsel-Wortel op, om de betrokken landbouwers in het gebied nog beter te kunnen ondersteunen en informeren. Dat gebeurt steeds in nauw overleg met de bevoegde instanties, zodat ook zij weten wat er ter plaatse leeft.
3.3
GRUP1 Gasthuisvelden-Donderheide Belangenbehartiging Vooraleer het uiteindelijke RUP in openbaar onderzoek ging, waren er al heel wat knelpunten uit het plan gehaald. Zo werd er meer rekening gehouden met huiskavels, werden buffers van 100 m langs de beken sterk gereduceerd en werden ecologische verbindingen doorheen landbouwgebied sterk beperkt. Al deze maatregelen dreigden zwaar te wegen op de land- en tuinbouwsector in het gebied. We hielden ook in de aanloop naar het openbaar onderzoek contact met de landbouwers ter plaatse om gepast te reageren tijdens het openbaar onderzoek.
3.4
GRUP Grote Nete Belangenbehartiging Dit RUP legt een zeer grote claim op de landbouw in de vallei van de Grote Nete van Zammel tot Nijlen. Met de plaatselijke bedrijfsgilden en regioraad kaartten we allerlei knelpunten aan bij de bevoegde instanties, tot op kabinetsniveau.
1 GRUP = Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan: door deze procedure kan een gewestplanbestemming gewijzigd worden.
14 14
Sectoroverschrijdende Dossiers
Repedios delia do
Naast bilateraal overleg, schriftelijke reacties en contacten met gemeentebesturen, organiseerden we een syndicale actie met een persmoment op een getroffen perceel in Booischot.
3.5
GRUP Haven van Antwerpen Belangenbehartiging Opdat de haven van Antwerpen kan uitbreiden, bleek een natuurcompensatie onvermijdelijk. Deze compensatie in het Opstalvalleigebied gaat nu de laatste fase in. Daarin zal er nog eens 170 ha natuur gerealiseerd worden. Wij ondersteunen lokale landbouwers met vragen en leggen de daarvoor noodzakelijke contacten met politici en administratie.
3.6
Provinciale en Gemeentelijke RUP’s Belangenbehartiging Naast de eerder genoemde gewestelijke RUP’s, volgenden we met de bedrijfsgilden ook het verloop van een aantal provinciale en gemeentelijke RUP’s, waarbij bijvoorbeeld landbouwgronden dreigden omgezet te worden naar recreatie. Zo volgende we het PRUP Vrieselhof en gemeentelijke RUP’s in Puurs, Ranst, Retie en Mol op.
3.7
Coördinatieopdracht Kleine Nete Belangenbehartiging Het geheel van ruimteclaims rond de Kleine Nete werd op onze vraag onder de coördinatie van de gouverneur gebracht, zodat de verschillende claims op elkaar afgestemd konden worden en er oog kon zijn voor de globale impact op de landbouwsector, met de bedoeling deze impact te verminderen. Boerenbond is vertegenwoordigd in de opvolgingscommissie, waar alle betrokken partijen rond de tafel zitten en zoeken naar oplossingen. We organiseren regelmatig terugkoppelingen naar de landbouwers uit het gebied en zoeken samen met de bedrijfsgilden naar oplossingen. Naar aanleiding van deze coördinatieopdracht Sectoroverschrijdende Dossiers
15
kreeg ook het PDPO-project ‘Vallei in verandering’, dat getrokken wordt door het innovatiesteunpunt, vorm.
3.8
Coördinatieopdracht Mol-Postel Belangenbehartiging In Mol-Postel dreigt landbouwgrond verloren te gaan voor de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen (Europese natuurdoelen) en de realisatie van een alternatief ontginningsgebied. Ook hier heeft de gouverneur een coördinerende rol opgenomen en is Boerenbond vertegenwoordigd in de stuurgroep. We houden hier eveneens nauw contact met de gemeente en de plaatselijke landbouwers.
3.9
Natuurinrichtingsprojecten Belangenbehartiging In onze provincie lopen enkele grotere natuurinrichtingsprojecten. Om ook hier de belangen van onze leden-landbouwers en -tuinders te verdedigen zitten de consulenten in de commissies en/of comités die bij deze projecten wettelijk vastgelegde inspraak- en aansturingsorganen zijn. Momenteel worden bijvoorbeeld de natuurinrichtingsprojecten Zoerselbos, Vrieselhof en Liereman opgevolgd.
3.10
Instandhoudingsdoelstellingen - Europese natuurdoelen Belangenbehartiging Alle landbouwers kennen intussen de instandhoudingsdoelstellingen, met hun rode en oranje brieven. Om de impact ook bij het brede publiek duidelijk te maken, verschenen we meerdere keren in de (regionale) pers. We plaatsten in onze provincie maar liefst 150 grote affiches van de campagne ‘Stop de waanzin’. Ook op politiek vlak zaten we niet stil. Naast de lobby van Boerenbond nationaal, organiseerden we in onze provincie verschillende overlegmomenten met
16
Sectoroverschrijdende Dossiers
parlementsleden en gemeentebesturen. We trokken ook met een tiental landbouwers uit onze provincie naar de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement, om met nadruk te vragen naar de uitwerking van een flankerend beleid voor de landbouw. Ondertussen zijn de overlegplatforms gestart die de realisaties van de Europese natuurdoelen op het terrein moeten waarmaken. Ter voorbereiding van deze vergaderingen koppelden we intensief terug naar onze leden, bedrijfsgildebesturen, regioraden en provinciaal bestuur. We inventariseerden de PAS-brieven van onze leden om een zicht te krijgen op de individuele knelpunten. We verzamelden tijdens onze terugkoppeling heel wat waardevolle informatie over de gebieden die ter discussie liggen. In de loop van dit jaar zullen we nogmaals een terugkoppeling naar onze leden en besturen organiseren, met een laatste stand van zaken.
3.11
Everzwijnen Belangenbehartiging De laatste jaren wordt het probleem van de everzwijnen ook in onze provincie steeds groter. Ze veroorzaken regelmatig schade aan landbouwgewassen. We willen deze schade zo veel mogelijk beperken. Om dat te doen werden het voorbije jaar contacten gelegd met het Agentschap voor Natuur en Bos en met jagers in België en Nederland. Boerenbond startte project met subsidie van de provincie om afrastering te plaatsen rond een aantal percelen binnen het jachtgebied van de WBE’s in de grensregio. Op die manier worden enkele kwetsbare percelen beschermd en kunnen de jagers van de WBE bijzondere bejaging toepassen om de everzwijnen effectiever te bestrijden.
Sectoroverschrijdende Dossiers
17
STOP DE WAANZIN! Boeren eisen volwaardige toekomst
18
4 4.1
DE DAAD BIJ HET WOORD
Stop de waanzin Syndicale actie Doordat hoe langer hoe meer voor land- en tuinbouw erg belangrijke dossiers samenkwamen, met telkens beperkingen en een negatieve impact op landbouw, werd in het voorjaar van 2015 de affichecampagne ‘Stop de waanzin’ gelanceerd. Tegen een achtergrond van aanhoudend slechte prijzen werden dossiers als GLB, MAP 5, IHD/PAS, erosie en historische (polder)graslanden geanalyseerd en werden onze belangrijkste vragen in een eisenbundel samengebracht. Later zouden op een rondetafel voor de landbouwsector veel van onze eisen ingewilligd worden. Met ruim 150 affiches leverden de Antwerpse boeren en tuinders een aanzienlijke bijdrage in deze campagne.
4.2
Scheldeprijs Syndicale actie Het voorjaar van 2015 zal altijd herinnerd worden als het voorjaar waarop boeren met de tractor naar de koers gingen. Boerenbond organiseerde bij elke voorjaarsklassieker een tractorenactie. In onze provincie was dat tijdens de Scheldeprijs. Met meer dan 230 tractoren ter plaatse en een uit tractoren gevormde fiets haalden we niet alleen de rechtstreekse uitzending van de koers, maar ook alle tv-journaals. We kregen zelfs een reportage in Terzake.
De daad bij het woord
19
20
Repedios delia do
5 5.1
DE BOERENBOND WEET RAAD!
Individueel dienstbetoon Dienstbetoon Met een eigen aanbod van eerstelijnsdienstbetoon en doorverwijzing naar het gespecialiseerde dienstbetoon van SBB, geeft Boerenbond voor haar leden een antwoord op de meest uiteenlopende vragen en problemen die zich kunnen stellen. U kunt de consulent ontmoeten – al dan niet op afspraak – op de regionale zitdagen of op het provinciale Boerenbondkantoor. Dit dienstbetoon is voor het eerste half uur gratis op vertoon van uw lidkaart. Je kunt ook via e-mail, via het invulformulier op de Boerenbondwebsite of telefonisch vragen stellen op voorwaarde dat u het nummer van uw lidkaart meedeelt. Bij de dienstbetoonconsulent kan u terecht met vragen over: –
grond, in de ruimste zin, zoals - pacht en huur van grond - erfdienstbaarheden: recht van uitweg, buurtwegen, afpalingen ...
–
individuele bezwaarschriften bij Ruimtelijke Uitvoeringsplannen
–
bouwen in het agrarisch gebied
–
het Natuur- en Bosdecreet (rooien van bossen, natuurvergunningen, in stand houdingsdoelstellingen …)
–
milieureglementering en -vergunningen
–
mestdecreet (aangiftes, heffingen)
–
het stopzetten van bedrijven
–
het sociaal statuut van zelfstandigen en pensioenen
–
perceelregistratie voor het verkrijgen van premies met aandacht voor - vergroeningsvoorwaarden - beheerovereenkomsten 21
- randvoorwaarden van het GLB –
bijdragen aan FAVV, Codiplan en Vegaplan
–
onteigeningen
–
water (heffingen, schade ...)
–
aanleg van leidingen en vergoeding van schade: protocols met Fluxys, Aquafin, Air Liquide en Elia.
5.2
Zitdagen Dienstbetoon De dienstbetoonconsulent heeft vaste zitdagen, op plaatsen verspreid over de provincie. Deze vaste dienstbetoonzitdagen werden dit jaar uitgebreid met een extra zitdag op afspraak in Hoogstraten. Zo is er altijd een zitdag bij u in de buurt. Uren, data en plaatsen van deze zitdagen staan vermeld in ons weekblad Boer&Tuinder. De standaardregeling vindt u achteraan in bijlage 1 op bladzijde 89.
5.3
Hulp aan bedrijven in nood Dienstbetoon Boerenbond rekent het tot zijn opdracht om bedrijven te begeleiden die om uiteenlopende redenen in nood geraakten. De bedrijfsleider kan hiervoor in vol vertrouwen een beroep doen op de dienstbetoonconsulenten, die in alle discretie met hem zijn bedrijfssituatie zullen bespreken. Voor meer informatie kan u steeds terecht op het Antwerps Boerenbondkantoor (Maal 1, 2440 Geel; tel. 014 59 51 50; fax 014 59 51 59).
22
De Boerenbond weet raad
6 6.1
TUINBOUW
Vakgroep Tuinbouw Structuurwerking De vakgroep Tuinbouw komt een achttal keren per jaar samen om een standpunt in te nemen over actuele dossiers. Deze standpunten worden daarna meegenomen naar het overleg met vertegenwoordigers van alle Vlaamse provincies in de sectorvakgroep. De provinciale vakgroep organiseert tevens infovergaderingen over actuele thema’s (vaak in samenwerking met het departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid en de proefcentra in de provincie) en vorming op maat van de tuinbouwsector. De studiekringen voor tuinbouw organiseren per jaar een 70-tal activiteiten om leden te informeren over actuele thema’s.
6.2
Personeel Belangenbehartiging De vakgroep Tuinbouw blijft zich continu inzetten op het vlak van tewerkstelling van personeel en alle nevenaspecten. Alle nieuwigheden met betrekking tot tewerkstelling worden van nabij opgevolgd, bijvoorbeeld de aangifte in Dimona, de lonen voor zowel vaste tewerkstelling als seizoenarbeid, de huisvesting van buitenlandse seizoenarbeiders, de ziekteverzekering, het dossier arbeiderbediende en daaruit voortvloeiend het vernieuwen van het arbeidsreglement.
23
6.3
Arbeidsveiligheid Vorming De land- en tuinbouw blijft een risicosector wat arbeidsongevallen betreft. Dit thema verdient dus ook de nodige aandacht. De vakgroep ondersteunt het demoproject ‘Arbeidsveiligheid in de tuinbouw’, dat door de tuinbouwconsulenten wordt uitgevoerd. Via sensibiliserende acties en het ter beschikking stellen van aan de sector aangepast materiaal (bijvoorbeeld pictogrammen en een veiligheidskaft met beheersysteem) wordt er gewerkt aan het verhogen van de arbeidsveiligheid op de bedrijven en het voeren van een doordacht veiligheidsbeleid.
6.4
Mestdecreet Belangenbehartiging De vakgroep volgt in samenwerking met de telersverenigingen en de proeftuinen in het kader van het Mestactieplan van nabij de waterkwaliteit op via de werking van CVBB (Coördinatiecentrum voorlichting en begeleiding duurzame bemesting). De vakgroep levert eveneens input voor het nieuwe MAP (openluchtgroenten, glasgroenten en aardbeien), zodat het werkbaar blijft voor de sector. De vakgroep volgt alle nieuwe ontwikkelingen in dit dossier steeds op de voet.
6.5
Verkeerswetgeving/Kilometerheffing Belangenbehartiging De vakgroep zoekt naar de beste manier om met het steeds maar strenger worden van de verkeerswetgeving om te gaan. Zo werd geijverd voor een uitzondering op het verplicht volgen van bijscholing voor vakbekwaamheid bij het rijbewijs C voor tuinders die hun eigen product vervoeren. Ook voor traag vervoer met tractoren worden de wijzigingen in de verkeerswetgeving (nieuwe landbouwkentekenplaat, uitzonderlijk vervoer, signalisatie …) en de accijnsregeling (gebruik rode diesel) opgevolgd. Bij de invoering van de km-heffing die op stapel staat, heeft Boerenbond hard
24
Tuinbouw
geijverd voor een maximaal behoud van de huidige vrijstellingen voor de landen tuinbouw. De Vlaamse regering heeft in grote lijnen rekening gehouden met de specifieke vragen van de landbouwsector.
6.6
Gewasbescherming Belangenbehartiging De vakgroep blijft ervoor ijveren dat nieuwe gewasbeschermingsmiddelen snel genoeg goedgekeurd worden en vestigt ook nog steeds de nodige aandacht op driftreductiemaatregelen, het vermijden van puntvervuilingen en veiligheid. De vakgroep is eveneens vertegenwoordigd in de werkgroep ‘Kleine gewassen’ (glas en vollegrond), die ijvert voor uitbreiding van de erkenning van gewasbeschermingsmiddelen in kleine teelten (lees: nagenoeg alle groentegewassen). Daarnaast volgt de vakgroep de invoering van de fytolicentie en het verplicht toepassen van IPM (integrated pest management) van nabij op.
6.7
Barema’s Belangenbehartiging Veel tuinders volgen het forfaitaire belastingssysteem. Elk jaar worden, in samenspraak met de tuinders en SBB, de semibrutowinst (SBW) en de nietbewezen seizoenlonen van de verschillende barema’s per regio opgesteld en verdedigd bij de administratie.
6.8
Opvolgen economische situatie groenten Belangenbehartiging De vakgroep volgt de economische situatie in de groentesector op de voet, zodat tijdig voor de nodige maatregelen geijverd kan worden.
Tuinbouw
25
6.9
Milieu Belangenbehartiging De vakgroep blijft de leden sensibiliseren over het vernieuwen van de milieuvergunning. Dat is in de tuinbouw een continu aandachtspunt, wegens de grote diversiteit in de vervaldatum. ) Ook andere milieudossiers worden opgevolg.
6.10
Energie Belangenbehartiging Energiekosten blijven bij de belangrijkste kostenposten voor een (glas)tuinbouwbedrijf. De vakgroep volgt dan ook steeds de prijsevolutie van de energiedragers op, signaleert knelpunten aan beleidsmakers en ijvert voor oplossingen voor grote, kleinere en minder energie-intensieve bedrijven.
6.11
Wildschade & jacht Belangenbehartiging Een wederkerende zorg in de land- en tuinbouw is wildschade. Heel wat problemen met wildschade moeten immers aangepakt worden via ‘bijzondere bejaging’ of ‘bestrijding’ in de loop van het jaar. Een goede verstandhouding tussen de land- of tuinbouwer en de jager is daarbij erg belangrijk. De vakgroep blijft dit onder de aandacht brengen, om ervoor te zorgen dat de telers de mogelijkheid behouden (of zouden krijgen) om een bestrijding te laten uitvoeren. Houtduiven blijven een belangrijk probleem, dat door de vakgroep nauw wordt opgevolgd.
26 26
Tuinbouw
Repedios delia do
6.12
Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en VLIF Belangenbehartiging De vakgroep volgt ook de ontwikkelingen in het dossier van het ‘Gemeenschappelijk Landbouwbeleid’ van nabij op, om hierbij ook de tuinders zo goed mogelijk te vertegenwoordigen. Als gevolg hiervan kunnen ook groentetelers (met uitzondering van substraatteelt) sinds het inwerkingtreden van het nieuwe GLB een beroep doen op de rechtstreekse inkomenssteun via betalingsrechten. Groenteteelt is nu namelijk ook een subsidiabele teelt. Ook de praktische uitwerking van het nieuwe VLIF worden nauwlettend gevolgd, om ook hier binnen het gegeven kader maximale mogelijkheden voor de tuinders te behouden of te creëren.
Tuinbouw
Re
27
28
7 7.1
AKKERBOUW
Bemesting Belangenbehartiging Drijfmest is voor de akkerbouw een goedkope meststof, maar de samenstelling ervan is ondoelmatig. De vakgroep Akkerbouw pleit daarom voor het strippen en verrijken van organische mest, voor meer tijdelijke opslag bij de velden in plaats van bij de stallen en tot slot voor controle op de samenstelling per gemixte opslagruimte. De akkerbouwers zijn ook geïnteresseerd in spuiwater. De vakgroep Akkerbouw heeft hierover een infoavond georganiseerd, die werd bijgewoond door een dertigtal akkerbouwers.
7.2
Beregening Belangenbehartiging Hoogwaardige teelten zoals industriegroenten en aardappelen vragen een gepaste watervoorziening. De akkerbouwer wil registreren hoeveel water hij verbruikt, maar begrijpt niet waarom hij ervoor moet betalen. De zware gronden pompen het water immers via capillariteit omhoog, terwijl je in de lichte bodems hiervoor mechanische pompen moet inzetten. Een teelt op zandgrond verbruikt niet meer water dan een teelt op klei- of leemgrond. De vakgroep vindt dit een vorm van discriminatie.
Akkerbouw
29
7.3
Everzwijnen Belangenbehartiging Steeds meer wordt er schade door everzwijnen vastgesteld. De akkerbouwer krijgt extra werk en kosten, bijvoorbeeld omdat hij elektrische afspanning moet plaatsen, maar ook die is niet afdoend. Daarom stelt de vakgroep voor om de natuurgebieden af te bakenen en in de landbouwgebieden een nultolerantie toe te passen.
7.4
Graanprijzen Belangenbehartiging De vakgroep Akkerbouw is tevreden met de huidige graanprijzen, maar begrijpt niet dat de hele maatschappij hierop de nadruk legt. Graag wil ze van de andere sectoren horen dat de graanprijs slechts een onderdeel uitmaakt van de prijs van het verwerkte product. Als de veesector een eerlijke berekening maakte over de samenstelling van de krachtvoerprijs, zou hij vaststellen dat een groot deel naar transportkosten en loonkosten gaat.
7.5
Pachtprijzen Belangenbehartiging De akkerbouw in de provincie spitst zich vooral toe op aardappelen voor de industrie. De akkerbouwers zijn hier dan ook naar Vlaamse normen ‘grote bedrijven’. Dat heeft nadelen, omdat de akkerbouwer zijn percelen ver van huis moet zoeken, met veel wegtransport als gevolg. Nog belangrijker is dat de collega’s ook op zoek zijn naar grond en de prijs van de seizoenpacht daardoor stijgt.
7.6
Glyfosfaat Belangenbehartiging Glyfosaat is beter bekend als Roundup. Dit middel wordt in vrij grote hoeveelhe-
30
Akkerbouw
den aangewend en de akkerbouwers vrezen residu’s in het water. Daarom vragen ze dat dit product zorgvuldiger gebruikt wordt, om te voorkomen dat het verboden wordt.
7.7
Slimme regeling van waterstand in waterlopen Belangenbehartiging De akkerbouwer blijft erop wijzen dat een goede afwatering in het voor- en najaar essentieel is. Opstuwen van water in de zomer en de wintermaanden kan, na grondig overleg, op meerdere plaatsen gerealiseerd worden. Een degelijk grachtensysteem is eveneens een basisregel voor voedselproductie. De sector wil mee nadenken over niveauregeling van het water. Onder meer zou dit een hulp kunnen zijn om de nitraatuitspoeling via drainage te reduceren.
7.8
Vrijwaren van open ruimte Belangenbehartiging De akkerbouw is gebaat bij het vrijwaren van open ruimte in het landbouwgebied. Omdat de veehouderij blijkbaar sterk aan het evolueren is naar het continu op stal houden van alle dieren, is het verstandig om (grote) veestallen niet meer in de open ruimte te laten bouwen. Net zoals de tuinbouwers op zoek zijn naar clustergebieden, zijn de akkerbouwers op zoek naar grote open ruimtes en pleiten ze voor ruilverkavelingen.
Akkerbouw
31
© TWAN WIERMANS
32
8 8.1
VARKENSHOUDERIJ
Marktprijs Belangenbehartiging Het exportembargo van Rusland veroorzaakte veel prijsdruk op de Europese markt. Ondanks aandringen van Boerenbond, weigerde de Europese Commissie (EC) afdoende maatregelen te nemen. Zo eiste Boerenbond ondersteuning van de export met restituties, maar de EC besliste om alleen beperkte steun te geven voor opslag (voorjaar 2015). De EC keurde voor VLAM wel een extra budget goed (50% EU-middelen) om nieuwe exportmarkten te zoeken en te openen voor Belgisch varkensvlees. Boerenbond wil ook de afzetmarkt doorzichtiger maken voor de varkenshouders. Zo moeten grote slachthuizen tegen 2016 overschakelen op nauwkeurige Autofom- klasseertoestellen. Boerenbond wil een ‘zwarte doos’ in ieder slachthuis, om het toezicht op de karkasweging te verbeteren. Zelf stelt Boerenbond zo veel mogelijk prijsinformatie ter beschikking (via nieuwsbrieven, website, Boer&Tuinder …). Boerenbond participeert ook in de Vlaamse Biggenprijscommissie, die een stabielere notering heeft dan prijs van Sint-Truiden.
8.2
Kostprijs Belangenbehartiging Waar mogelijk probeert Boerenbond kostenverlaging te realiseren voor de varkenshouder. Zo werd in 2014 op vraag van Boerenbond geen heffing voor het Sanitair Fonds geïnd en ook het Rendac-abonnement was goedkoper in 2014 dan in 2013. Doordat er voor de Aujeskzybestrijding nog slechts één bloedname per jaar nodig is in plaats van drie, werden de kosten gereduceerd. 33
8.3
Financiering Belangenbehartiging Boerenbond zet zich in voor verbetering van de bedrijfsfinanciering en de liquiditeit. Zo vraagt Boerenbond dat de GLB-middelen maximaal gereserveerd worden voor het VLIF. Starters moeten maximale steun kunnen krijgen van het VLIF. Boerenbond ijvert daarnaast voor snellere uitbetaling VLIF-steun en andere premies. Positief is dat je nu een directe vermindering van de sociale bijdragen kunt krijgen als je inkomen daalt. Boerenbond overlegt tot slot met de banken om kredietvormen te ontwikkelen die meer rekening houden met het schommelen van de inkomsten.
8.4
MAP 5 Belangenbehartiging Met een standpuntennota bereidde Boerenbond zich voor op de discussies. Als gevolg daarvan werd aan een aantal eisen van Boerenbond tegemoet gekomen. Omdat de doelstellingen in MAP 4 inzake de waterkwaliteit niet gerealiseerd werden, blijft er wel veel druk van Europa voor een strengere aanpak. Positief is wel dat de stikstofbemestingsnormen niet meer dalen. Verder wordt de stikstofbalans niet meer op perceel- maar op bedrijfsniveau opgevolgd. De wetgeving wordt ook niet strenger in gebieden waar de waterkwaliteit al goed is en ook niet voor ‘niet-focus’- bedrijven. Omdat de nitraatresidu’s per bedrijf beoordeeld worden, leidt één slecht staal bovendien niet automatisch tot een sanctie. Daarnaast zijn de verstrengingen omkeerbaar als de waterkwaliteit verbetert en individuele bedrijven die bewijzen dat ze goed werken, kunnen in aanmerking komen voor soepelere normen. Negatief is dat de fosfaatbemesting gekoppeld werd aan een bodemanalyse en soms strenger werd naargelang van het resultaat. Vanaf 2016 is het bovendien verplicht om te werken met het ingewikkeldere systeem van de ‘werkzame N’. Daarnaast geldt er nu een uitrijverbod van 15 november tot 15 januari voor het effluent van mestverwerking en komt er een strengere aanpak op de ‘focusbedrijven’, onder andere wat de uitrijregeling betreft.
34
Varkenshouderij
8.5
GLB Belangenbehartiging Binnen de gemeenschappelijke marktordening (GMO) worden de marktinstrumenten (onder andere restituties) in theorie behouden, maar de EU wil ze niet meer inzetten (zie marktprijs). Belangrijk voor de varkenshouderij is dat Vlaanderen maximaal geld uit het GLB blijft vrijmaken voor het VLIF. De vakgroep zal de toekenning van steun via VLIF-budget-enveloppen op de voet volgen en erover waken dat de varkenssector niet uit de boot valt. In 2015 zal bekeken worden of de oprichting van een producentenorganisatie en/of risicoverzekeringssystemen nuttig kunnen zijn om de kwetsbare positie van de producent te verbeteren.
8.6
Verantwoord antibioticumgebruik en dierziektebestrijding Belangenbehartiging Antibiotica (AB’s) blijven onmisbaar, maar ze moeten op een verantwoorde manier ingezet worden om resistentie te vermijden. Onder impuls van Boerenbond heeft Belpork (beheerder van Certis) een database ontwikkeld waarmee iedere veehouder zijn antibioticumgebruik kan opvolgen en vergelijken. Dat is een onmisbaar instrument om varkenshouders te motiveren voor vermindering. De vakgroep wil dit systeem beschikbaar maken voor alle varkenshouders, waardoor de varkenssector pionier zou zijn. Een belangrijke realisatie bestaat uit de toelating van zinkoxide in biggenvoeder om speendiarree te bestrijden. Deze tijdelijke toelating vraagt wel een permanente opvolging. Daarnaast werd voor bedrijfsmonitoring van PRRS en het circovirus een pakket uitgewerkt waarop varkenshouders in 2015 kunnen intekenen. Het feit dat een deel van de analysekosten gedragen worden vanuit het Sanitair Fonds, verlaagt de drempel voor laboratoriumtesten. Ten slotte zal Boerenbond prioritair werk maken van mogelijkheden van bemonstering in slachthuizen en van terugkoppeling van nuttige informatie uit de slachthuizen.
Varkenshouderij
35
8.7
Bedrijven in moeilijkheden Belangenbehartiging Bedrijven in moeilijkheden blijven te vaak in isolement gewoon doorwerken. Boerenbond wil steeds een luisterend oor bieden voor wie het moeilijk heeft en staat ter beschikking voor gratis advies. Objectieve informatie verstrekken is hier de kerntaak.
8.8
Studiedag Vorming Jaarlijks organiseert de provinciale vakgroep Varkenshouderij ook een studiedag waarop actuele thema’s aangekaart worden door en besproken worden met inleiders die de top zijn in hun vakgebied.
36
Varkenshouderij
9 9.1
MELKVEEHOUDERIJ
Zuivelmarkt en superheffing Belangenbehartiging In het laatste jaar van zijn bestaan heeft het melkquotum nog tot veel beroering geleid, vooral omdat in de loop van het jaar steeds duidelijker werd dat na jaren toch een laatste keer superheffing betaald moest worden. In eerste instantie bestond er zelfs nog een franchiseplafond, waardoor de sector meer superheffing zou moeten ophoesten dan Europa eiste. Door de inspanningen van Boerenbond werd dit franchiseplafond afgeschaft. Daarnaast heeft Boerenbond op vraag van individuele leveraars steeds erop aangedrongen bij BCZ, de koepel van de zuivelindustrie, dat soepel omgegaan zou worden met afspraken rond de ophaling van de melk tijdens de laatste dagen van de campagne. Door de melkophaling één dag vooruit of achteruit te schuiven werd een groot effect gerealiseerd op de leveringen in maart. De vakgroep volgt ook steeds de schommelende melkprijzen op waarmee melkveehouders sinds een aantal jaren geconfronteerd worden. Met name het verschil tussen de melkprijs uitbetaald in België en in enkele buurlanden roept discussie op. De vakgroep heeft meermaals een oproep gedaan aan iedereen die een verantwoordelijkheid heeft in de vorming van de Belgische melkprijs om alles te doen voor een correcte melkprijs.
9.2
Vergroening binnen het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) Belangenbehartiging De hervormingen van het GLB hebben een grote impact op de melkveehouderij. Met name de vergroeningsvoorstellen zijn zeer ingewikkeld en hebben een ver37
regaande invloed op de bedrijfsvoering. Boerenbond heeft steeds gepleit voor vereenvoudiging van de vergroening. Een eerste resultaat is de wijziging dat je groenbedekkers nu toch in het voorjaar mag oogsten, waardoor deze maatregel beter afgestemd is op andere wetgevingen en het geeft de melkveehouder meer vrijheid. Boerenbond blijft aandringen op verdere vereenvoudigingen van de vergroening.
9.3
Mestactieplan (MAP 5) Belangenbehartiging Door de inspanningen van Boerenbond is in het nieuwe MAP opgenomen dat bedrijven die kunnen aantonen dat ze niet verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van MAP-meetpunten, geen strengere verplichtingen opgelegd krijgen, ook al ligt hun bedrijf in focusgebied. Deze aanpassing gebeurde op vraag van met name de melkveehouderij, die veel gebruik maakt van grasland, een teelt die nagenoeg niet bijdraagt aan een overschrijding van de MAP-meetpunten. Ook het toepassen van stikstofbemesting op bedrijfsniveau in plaats van op perceelniveau is een verbetering ten opzichte van het vorige MAP, omdat de praktijk beter benaderd wordt. Dankzij de inspanningen van Boerenbond is derogatie opnieuw mogelijk binnen MAP 5. Doordat ook gras-klaver in aanmerking komt voor derogatie, werd voor heel veel bedrijven voorkomen dat ze (extra) mest moeten afzetten. Dat is een grote kostenbesparing, ook omdat hierdoor minder kunstmest aangekocht hoeft te worden. De besparing per derogatieperceel bedraagt daardoor al snel 350 euro.
9.4
Instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) Belangenbehartiging In het kader van IHD’s heeft de vakgroep gediscussieerd over de verschillende ammoniakreducerende maatregelen die in Nederland toegepast worden. De vakgroep pleit voor een lijst met eenvoudige maatregelen die geen hoge investeringskosten met zich meebrengen, maar waarmee een melkveehouder wel zijn bedrijf verder kan uitbaten.
38
Melkveehouderij
9.5
Registratie antibioticumgebruik Belangenbehartiging Om het antibioticumgebruik in beeld te brengen, wordt gewerkt aan een databank waarin alle gebruikte antibiotica geregistreerd moeten worden. Op vraag van Boerenbond wordt deze registratie gebaseerd op de toedienings- en verschaffingsdocumenten, zodat de registratie voor de melkveehouder beperkt blijft. De vakgroep zet zich momenteel in voor een verrekening van de kosten van deze databank naargelang van de hoeveelheid antibioticum per sector en niet naargelang van het aantal bedrijven per sector.
9.6
IKM Belangenbehartiging Op vraag van de melkerijen zullen er onaangekondigde IKM-controles uitgevoerd worden, waarmee het IKM-systeem geloofwaardig moet blijven. De vakgroep heeft zich steeds tegen dit voorstel gekeerd omdat zij meent dat het de Melkveehouderij
39
verantwoordelijkheid van de melkerij is om alleen melk op te halen van bedrijven waar de melk voldoet aan alle gestelde criteria. Dankzij het protest van de vakgroep is het percentage onaangekondigde controles teruggebracht van 10% naar 5%.
9.7
Lokale vertegenwoordiging voor melkveehouders Vertegenwoordiging Naast deze dossiers die voor heel Vlaanderen van toepassing zijn, werkt Boerenbond ook op provinciaal niveau voor de melkveehouderij. Zo zetelt Boerenbond in de Technische Werkgroep van de Hooibeekhoeve, om mee te denken in praktijkgericht onderzoek. Daarnaast heeft de vakgroep afgelopen jaar meegedacht over ideeën voor plattelandsprojecten, zodat die nuttig zijn voor de sector. Verder organiseerde Boerenbond Antwerpen op een melkveebedrijf het afgelopen jaar een ontmoetingsdag voor ambtenaren, zodat deze lokale ambtenaren (vergunningen, VLM, FAVV …) konden kennismaken met de sector waarover zij beslissingen nemen.
9.8
Studiedag Vorming Jaarlijks organiseert de provinciale vakgroep Melkvee ook een studiedag waarop actuele thema’s aangekaart worden door en besproken worden met inleiders die de top zijn in hun vakgebied.
40
Melkveehouderij
10 10.1
GEITENHOUDERIJ
Excursies en studiedag Vorming De geitenhouderij is weliswaar een kleine sector, maar het aantal geitenhouders groeit jaarlijks. Boerenbond ondersteunt zijn leden-geitenhouders door hen van informatie te voorzien. Zo wordt er jaarlijks een studiereis naar enkele geitenbedrijven georganiseerd en vindt er in de winter een studiemiddag voor geitenhouders plaats. Geitenhouders kunnen ook steeds telefonisch vragen stellen, over de wetgeving bijvoorbeeld.
41
10.2
Dossieropbouw Belangenbehartiging De werkgroep Geiten binnen Boerenbond zet zich in voor de syndicale belangenbehartiging van de geitenhouderij. Het afgelopen jaar kwamen hier onder andere de volgende dossiers aan bod: vergoedingen voor het op bevel afslachten van dieren, para-tbc, het Mestactieplan en het VLIF.
10.3
Een stem in het debat Vertegenwoordiging De belangen van de geitenhouders worden vertegenwoordigd in structuren zoals het Sanitair Fonds voor kleine herkauwers en het Praktijkcentrum voor kleine herkauwers.
10.4
Bedrijfseconomische boekhouding Structuurwerking/Dienstbetoon Daarnaast voert Boerenbond een door het VLIF goedgekeurde bedrijfseconomische boekhouding specifiek voor geitenhouders, tegen een scherpe kostprijs.
42
Geitenhouderij
11
11.1
SCHAPENHOUDERIJ
Samen met Landelijke Gilden Structuurwerking Boerenbond werkt samen met Landelijke Gilden aan een werking specifiek voor schapenhouders, zowel voor professionele bedrijven als voor hobbyisten.
43
11.2
Om bij te leren Vorming Jaarlijks worden meerdere vormingsavonden, een studiereis en een praktijkmoment georganiseerd. Ook krijgen leden een korting van 20% op het Nederlandse vakblad Het Schaap en worden zij via de eigen nieuwsbrief ‘De Schapenhouder’ op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen in de Vlaamse schapenhouderij. Schapenhouders kunnen bovendien steeds telefonisch vragen stellen, bijvoorbeeld over de wetgeving.
11.3
Wolinzamelingen Samenwerking Leden-schapenhouders kunnen in een groepsverkoop wol verkopen tegen een mooie prijs.
11.4
Een stem in het debat Vertegenwoordiging De belangen van de schapenhouders worden vertegenwoordigd in structuren zoals het Sanitair Fonds voor kleine herkauwers en het Praktijkcentrum voor kleine herkauwers.
44
Schapenhouderij
12 12.1
KONIJNEN HOUDERIJ
Marktprijs Belangenbehartiging België is een relatief kleine producent van konijnenvlees. Bovendien is de markt zeer open en worden zowel levende konijnen als konijnenvlees ingevoerd. De participatie van een afgevaardigde van de konijnenhouders in de prijzencommissie van Deinze is dan ook van levensbelang voor de prijsvorming. Op moeilijke momenten komt de werkgroep geregeld deze afgevaardigde fysiek steun geven tijdens de vergadering van de prijzencommissies.
12.2
Certificering parkkonijn Belangenbehartiging Door de introductie van parkhuisvesting is België in Europa voorloper op het vlak van dierenwelzijn. De producenten van parkkonijn hebben gevraagd om een traceringsysteem op poten te zetten zodat geen product als parkkonijn verkocht kan worden dat niet aan onze normen voldoet. Sinds de zomer van 2015 kunnen producenten van parkkonijnen zich hiervoor laten certificeren bij Codiplan. In het najaar volgt dan de certificering van het traceringssysteem bij de slachters.
12.3
Promotie Belangenbehartiging De werkgroep zet zich in voor de verbetering van de afzet van ons konijnenvlees 45
via participatie in de werkgroep van VLAM. In de eerste plaats wordt de consumptie ondersteund van konijnenvlees aan bod te laten komen in kookprogramma’s op tv en in de andere media met recepten.
12.4
Aandacht voor kleine sectoren Belangenbehartiging Ook de grote syndicale dossiers (IHD’s, MAP, beschikbaarheid van diergeneesmiddelen) volgt de werkgroep op de voet. Vaak komt het erop aan voldoende aandacht te vragen voor de vergeten kleinere sectoren zoals de konijnenhouderij. Bij de PAS-brieven bleken er bijvoorbeeld fouten te zitten in de berekening van de ammoniakemissie bij een aantal konijnenbedrijven. Dit werd aleeds aan de bevoegde overheden gesignaleerd.
12.5
Voorlichting en studiereizen Vorming Ieder jaar richt de werkgroep Konijnenhouders voor de leden-konijnenhouders minstens twee studievergaderingen en een studiereis in.
46
Konijnenhouderij
13 13.1
VLEESVEE HOUDERIJ
Nieuwsbrief vleesveeprijzen Belangenbehartiging Op vraag van heel wat leden startte Boerenbond in 2013 met het verzamelen en verspreiden van rundveeprijzen naar de leden met specialisatie afmesten en/of zoogvee. Via de Boerenbondwebsite kunnen leden hun prijzen van verkochte kalveren, koeien en stieren meedelen. De verzamelde prijzen worden dan wekelijks verstuurd naar diegenen die hun prijzen doorgeven. Om de veertien dagen krijgen alle leden-vleesveehouders een nieuwsbrief met de verzamelde prijzen. Zo hopen we meer transparantie te brengen in de prijsvorming.
13.2
Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) Belangenbehartiging Boerenbond heeft het voorbije jaar zwaar gediscussieerd over de premies. Zo zijn we erin geslaagd een flatrate (gelijke hectarepremie voor iedereen) te vermijden en het maximale verlies per individueel bedrijf te beperken tot 30%. Ook is er zwaar gediscussieerd over de praktische invulling van de vergroeningsmaatregelen. We hebben steeds gepleit voor een soepele invulling van het begrip vergroening en dat is grotendeels gelukt, met bijvoorbeeld de mogelijkheid om groenbedekkers en vlinderbloemigen in te zetten als ecologisch focusgebied. Zo mogen de groenbedekkers nu ook geoogst worden. De blijvendgraslandregeling wijzigt eveneens. In de nieuwe regeling wordt de hoeveelheid blijvend grasland op Vlaams niveau en niet meer op bedrijfsniveau beoordeeld en dat versoepelt de strikte voorwaarden voor de individuele veehouders. Blijvend grasland scheuren betekent niet meer direct verlies van een deel van de premies. 47
13.3
Gekoppelde premies Belangenbehartiging We zijn erin geslaagd de zoogkoeienpremie gekoppeld te houden, wat niet evident was in de Europese gedachtegang die in de richting van ontkoppeling ging. Van het landbouwbudget in pijler 1 wordt 10% uitgetrokken voor de zoogkoeienpremie. We hebben er ook steeds voor gepleit om het huidige systeem van zoogkoeienrechten te behouden. Toen begin 2014 plots duidelijk werd dat dit niet meer mogelijk was, was dat een zware domper, maar we hebben meegezocht naar een alternatief systeem dat de premieverliezen bij de actieve boeren zo veel mogelijk beperkte. Gemakkelijk was dit zeker niet, binnen de beperkte Europese manoeuvreerruimte. Uiteindelijk werd een nieuwe regeling uitgewerkt, gebaseerd op het aantal kalvingen uit vleeskoeien, met een ondergrens van twintig kalvingen. Dat was voor veel rundveehouders wel een bittere pil, maar het was nodig om het bedrag per premiegerechtigde zoogkoe enigszins op een aanvaardbaar niveau te houden. We hebben dan ook gepleit voor een overgangsmaatregel in 2014, zodat sommige rundveehouders met minder dan twintig kalvingen toch nog in aanmerking konden komen voor de zoogkoeienpremies.
13.4
Fiscaliteit Belangenbehartiging Boerenbond discussieert elk jaar over de barema’s. Aan de hand van onze cijfers uit de bedrijfseconomische boekhoudingen proberen we voor de vleesveesector een zo gunstig mogelijk barema uit brand te slepen. De laatste jaren is dat steeds gelukt, want voor het aanslagjaar 2014 bleef het barema op hetzelfde niveau. Op vraag van Boerenbond blijft de belasting op bedrijfstoeslagen en zoogkoeienpremies ook voor aanslagjaar 2014 verlaagd tot 12,5%.
13.5
MAP Belangenbehartiging In 2014 en begin 2015 heeft Boerenbond mee gediscussieerd over het nieuwe
48
Vleesveehouderij
mestactieplan. Uiteindelijk heeft Europa in april 2015 een nieuw mestactieplan goedgekeurd. In juni werd dat vertaald naar een Mestdecreet. Ook werd de derogatie opnieuw goedgekeurd, waar Boerenbond zwaar op ingezet heeft. Heel wat punten die Boerenbond voorgesteld had, zijn overeind gebleven, bijvoorbeeld een gebiedsgerichte aanpak, een aanpak op bedrijfsniveau en geen strengere stikstofnormen. Het nieuwe MAP laat toe om in de praktijk uw mest op een oordeelkundige manier te verdelen over alle percelen van uw bedrijf. Ook voor stalmest hebben we versoepelingen gevraagd en (deels) gekregen. Stalmest op de kopakker mag nu buiten de periode van 15 november tot 15 januari twee maanden blijven liggen in plaats van slechts één maand. Ook rond de opslag op de kopakker tussen 15 november en 15 januari kunnen er de volgende jaren nog wijzigingen komen. Boerenbond heeft hiertoe alvast een aanzet gegeven door verschillende systemen van opslag op de kopakker uit te testen.
Vleesveehouderij
49
50
14 14.1
KALVERHOUDERIJ
Gekoppelde steun Belangenbehartiging Boerenbond heeft er mee voor gepleit om gekoppelde steun voor de vleeskalveren overeind te houden. Dat is uiteindelijk gelukt.
14.2
Integratoren Belangenbehartiging Er zijn pogingen geweest om met de integratoren te overleggen rond de prefinanciering van de premiesteun en de herverdeling van de gekoppelde steun en de vergroening. Dat waren moeilijke discussies, waarbij de integratoren weinig openstaan voor overleg. Toch zijn er op het terrein per integrator wat voorstellen gedaan naar de individuele kalverhouders.
14.3
Sanitaire dossiers Belangenbehartiging Ook de sanitaire dossiers (IBR, BVD en het antibioticumgebruik) zijn belangrijke discussiepunten voor de kalversector.
51
52
Repedios delia do
15 15.1
PLUIMVEE HOUDERIJ
Prijsvorming Belangenbehartiging De prijsvorming van de braadkippen en de eieren is een belangrijk aandachtspunt voor de vakgroep, omdat de boer er weinig of geen vat op heeft, want de prijs voor onze producten wordt bepaald door vraag en aanbod – op nationaal zowel als internationaal vlak. De pluimveehouder kan door goed te onderhandelen betere voorwaarden afdingen. Verder is het belangrijk dat een pluimveehouder een goed zicht heeft op de kostenposten van zijn bedrijf, want de hoge voeder- en energiekosten van de laatste jaren hebben de kostprijs voor eieren en braadkippen fors de hoogte ingejaagd. Ook de aanpassingen die de bedrijven hebben moeten doen om aan de dierenwelzijnsregelgeving te voldoen, hebben handen vol geld gekost, vooral in de legsector, terwijl deze verhoogde kosten niet doorgerekend kunnen worden aan de consumenten. Samen met de sterk fluctuerende opbrengstprijzen staat het inkomen op de bedrijven daardoor onder druk.
15.2
Gelijk speelveld binnen en buiten de EU Belangenbehartiging De EU legt aan de pluimveehouders zware regels op, onder andere rond dierenwelzijn, die de producenten handel vol geld kosten. Het gaat hierbij vooral om richtlijnen, waarbij de individuele lidstaten de regelgeving desgewenst strenger kunnen maken. Nu is het zo dat onze regio veelal een strenger beleid nastreeft, terwijl de landen in het zuiden en oosten van de EU moeite hebben om de richtlijnen zelf te implementeren. Dit alleen al geeft een ongelijk speel53
veld binnen de EU en leidt tot wrevel binnen de pluimveesector. Een bijkomend probleem is dat Europa zijn eigen strenge regels spijtig genoeg niet hanteert bij de import van eieren en vlees vanuit derde landen. Men verwijst hierbij steevast naar de WTO-akkoorden, die dat niet zouden toelaten. Ook wanneer de EU bilaterale handelsakkoorden sluit met derde landen worden de eigen regels dikwijls vergeten. Denken we maar aan het akkoord dat werd gesloten met Oekraïne. De sector volgt momenteel de gesprekken met de VS van heel nabij op, aangezien de EU ook hier toegevingen wil doen.
15.3
Milieu Belangenbehartiging De pluimveehouderij wil haar draagvlak voor de brede bevolking verder verhogen. Een goede relatie met de omwonenden en de consumenten is nodig om onze bedrijfsvoering te bestendigen en verder uit te bouwen. Eerst en vooral is er de geur- en stofproblematiek, waar al belangrijke stappen werden gezet om de uitstoot te beperken. Het PAS-verhaal is ook een grote uitdaging voor de pluimveesector, die tot op heden zeer aanzienlijke reducties van ammoniakuitstoot gerealiseerd heeft, onder meer door de bouw van ammoniakemissiearme stallen. Verder wordt veruit het grootste deel van de pluimveemest geëxporteerd of verwerkt. Door de invoering van een passende beoordeling zullen de bedrijven die dicht tegen de natuurgebieden gelegen zijn bij een milieuvergunningsaanvraag extra milderende maatregelen moeten nemen en dat veroorzaakt onrust binnen de sector.
15.4
Oordeelkundig gebruik antibiotica Belangenbehartiging Het oordeelkundig gebruik van antibiotica, om op termijn de resistentievorming van de bacteriën terug te dringen, is een belangrijk thema binnen de pluimveehouderij. Meer bepaald de resistentievorming van de ziektekiemen tegen antibiotica baart ons zorgen. De sector ijvert dan ook voor vermindering van het antibioticagebruik op de bedrijven. Daartoe wordt de bioveiligheid op de bedrijven aangescherpt en wordt geïnvesteerd in preventie, zoals vaccinatie, en wordt
54
Pluimveehouderij
onderzoek gedaan naar alternatieve middelen. Amcra en het kwaliteitssysteem Belplume zetten concrete stappen in de ontwikkeling van een datacollectiesysteem, dat een goede benchmarking mogelijk moet maken. Op die manier komt het antibioticumgebruik beter in beeld en kan het gebruik waar nodig verlaagd worden.
Pluimveehouderij
55
56
16 16.1
FRUIT
Dossiers Belangenbehartiging De vakgroep fruit volgt grotendeels dezelfde dossiers op als de vakgroep Tuinbouw (tewerkstelling, arbeidsveiligheid, MAP …), uiteraard met een eigen insteek. Heel specifiek dit jaar waren natuurlijk de gevolgen van de Ruslandboycot. Na de ‘perenselfies’, kwamen er Europese maatregelen om het fruit aan de bomen te laten hangen, en de zoektocht naar nieuwe afzetmarkten bracht de sector tot in China.
16.2
Fruit uitgedeeld op school Syndicale actie Om de problematiek van de Ruslandboycot onder de aandacht te brengen en te houden – en natuurlijk omdat het gezond is – deelden onze fruittelers appels uit, bijvoorbeeld op een school in Emblem (Ranst). Dit smakelijke en gewaardeerde signaal werd ook door de pers opgepikt. Missie geslaagd, maar een oplossing voor het probleem is er helaas nog niet.
57
58
17 17.1
BIOLANDBOUW
Landelijke werking Belangenbehartiging De werking rond biolandbouw wordt landelijk opgevolgd via een werkgroep rechtstreeks onder het Hoofdbestuur en dus niet met provinciale structuren. Soms vergadert de Biowerkgroep ook op verplaatsing, zoals dit jaar in Antwerpen. Op het programma stonden onder meer een bezoek aan Bio-Planet in Mechelen, Biofresh in Onze-Lieve-Vrouw-Waver en biobrouwerij den Hoppert in Westmeerbeek.
59
60
18 18.1
SIERTEELT, BOOMKWEKERIJ EN TUINAANLEG (AVBS)
AVBS, ook in de provincie Antwerpen werkzaam Structuurwerking en vertegenwoordiging Binnen Boerenbond is AVBS, dé sierteelt en groenfederatie, actief in de verdediging van de belangen van onze leden sierteelt en tuinaanleg. Zie www.avbs. be. Voor wat betreft syndicale thema’s werken wij zeer nauw samen met onze collega’s tuinbouw consulenten binnen Boerenbond. Er zijn dan ook heel wat zaken waarin zij actief zijn die ook voor onze leden van belang zijn. Tewerkstelling, energie, verkeers- en gewasbeschermingsdossiers, … AVBS is echter extra betrokken en actief voor zaken die meer specifiek zijn voor onze deelsectoren bloemisterij, boomkwekerij, snijbloementeelt en tuinaanleg. Drie van deze sectoren hebben bovendien lokale structuren met de bloemisten Antwerpen, de boomtelersfederatie Noord-België en Groen Groeien Antwerpen – Oost-Vlaanderen. De vierde, de Belgische snijbloementelers hebben ook nog heel wat leden in de provincie. Wat doet AVBS zoal: Promotie: AVBS heeft 6 vertegenwoordigers binnen de sectorgroep niet eetbare tuinbouwproducten van VLAM. Samen werken wij heel wat doelgerichte promotieacties uit. Meest sprekend voor de provincie Antwerpen is zeker de speciale aandacht die wij ieder jaar vragen voor de Antwerpse versie van moederdag op 15 augustus! Maar als AVBS zijn we ook nauw begaan met de inzet van bloemen en groen door steden en gemeenten. In die zin zijn we recent nog in overleg gegaan met de stad Antwerpen waar men zou besparen op het budget voor perkplanten in het stadscentrum. Dit gebeurde in samenspraak met Unizo 61
omdat niet alleen de stadsbewoner belang heeft bij voldoende groen en kleur in de stad, maar natuurlijk ook de handel en middenstand. Meer info op www.beterbuurtgroen.be
18.2
Dossiers Belangenbehartiging MAPV: AVBS en dan vooral de vakgroep boomkwekerij heeft in samenspraak met Boerenbond in het kader van het nieuwe mestdecreet heel wat inspanningen gedaan om de specificiteit van onze teelten vervat te krijgen in de regelgeving. Er is zeker nog werk aan de winkel, maar door een nauw contact met VLM zijn we er communicatief alvast zeker op vooruit gegaan. Over dit alles werd ook specifiek voor Antwerpen en de regio N-België in juni 2015 nog een goed bijgewoonde informatieavond georganiseerd te Geel. GLB en VLIF: AVBS is in overleg met Boerenbond ook sterk actief in de opvolging van de mogelijkheden die het nieuwe GLB biedt voor vollegrondsteelten en de algemene VLIF regelgeving waarin het aspect bijverdiensten uit zogenaamde handel voor ons van groot belang zijn. Meerdere informatieavonden waaronder één in februari in Geel werden hierover georganiseerd. Tuinaanleg: binnen AVBS is de afdeling Groen Groeien letterlijk (ledenaantal) en figuurlijk (inhoudelijk) aan het groeien. Zie www.groengroeien.be. Ook binnen de provincie Antwerpen is er een aparte afdeling met enkele zeer gedreven bestuursleden. Twee zaken die meer dan het vermelden waard zijn: de opstart van een kwaliteitslabel voor tuinaanleg, zie www.tuin-expert.be en de samenwerking met het Proefcentrum Sierteelt zie www.pcsierteelt.be, waar men werkt aan een volwaardige afdeling Groen waardoor onder meer vanaf 2016 van start zal gegaan worden met een IWT VIS project “Groen Bouwen” in samenwerking met de Universiteit Antwerpen en nog heel wat andere partners.
62
Sierteelt, Boomkwekerij en Tuinaanleg
19 19.1
INNOVATIESTEUN PUNT VOOR LAND EN TUINBOUW
Afschakelplan Vorming Voor de winter 2014-2015 was de toestand in België op het vlak van elektriciteitsvoorziening precair. Heel wat landbouwers waren bezorgd over de gevolgen van een afschakeling voor hun bedrijf. Het Innovatiesteunpunt organiseerde een infovergadering om de situatie te duiden, aandachtspunten mee te geven bij mogelijke alternatieven en de vragen van land- en tuinbouwers te beantwoorden. We bezochten ook met enkele bedrijfsgilden burgemeesters en schepenen om de mogelijke effecten van een afschakeling binnen onze sectoren onder hun aandacht te brengen.
19.2
Uitzicht door inzicht Vorming Het innovatiesteunpunt voert momenteel het project ‘Uitzicht door inzicht’ uit – samen met SBB, Boerenbond en Boeren op een Kruispunt als partners, en met de steun van het Agentschap Ondernemen. Het project kadert in het Preventief Bedrijfsbeleid (PBB), dat financieel gezonde ondernemingen ondersteunt die problemen willen voorkomen of bestaande moeilijkheden willen opvangen. ‘Uitzicht door inzicht’ richt zich dus op ondernemingen met potentieel maar met een continuïteitsdreiging. Aan de hand van een scan van jouw bedrijf door een van de innovatieconsulenten krijg je een beeld van de aandachtspunten voor jouw bedrijf. Meer informatie over het project en de scans en een aantal getuigenissen vind je op www.innovatiesteunpunt.be/uitzichtdoorinzicht. Je kunt er ook een scan 63
aanvragen. In het kader van dit project werd in het najaar van 2014 in Malle een roadshow georganiseerd, waar Johnny Thijs als oud-CEO van bpost zijn blik gaf op ondernemen gereflecteerd naar de land- en tuinbouw.
64
Innovatiesteunpunt voor land- en tuinbouw
20 20.1
ECO²
Agrobeheergroepen Structuurwerking Eco² maakt het mogelijk dat boeren en tuinders agrarisch natuur- en landschapsbeheer doen, vaak in groep. Je sluit aan bij de coöperatie en kunt kleine aannemingswerken in het landschap uitvoeren. Als meerdere boeren en/of tuinders in of rond een gebied samen aan de slag gaan, worden ze verenigd in een agro-beheergroep (ABG). Zo zijn er intussen al meerdere in de provincie. Hieronder belichten we even wat twee ABG’s vorig werkjaar realiseerden.
20.2
Bloemrijke graanranden Oud-Turnhout Samenwerking Bijna vier jaar geleden ondertekenden alle partners betrokken in ‘Landschap de Liereman en omgeving’ een raamakkoord, met afspraken over het samengaan van landbouw en natuur in het gebied. In uitvoering van dit raamakkoord worden ook heel wat maatregelen uitgewerkt voor lokale landbouwers, waaronder het inschakelen van landbouwers als beheerders van het landschap. In het PDPO-project ‘Publieke diensten door landbouwers in Landschap de Liereman en omgeving’ ondersteunde het agrobeheercentrum Eco² de voorbije twee jaar de lokale landbouwers, om de rol van leverancier van groene, blauwe en andere diensten op zich te nemen. Zo zaaiden twaalf landbouwers bloemrijke graanranden in langs hun velden in Schuurhoven en Corsendonk, in de gemeente Oud-Turnhout. De landbouwers stelden hiervoor zelf een zadenmengsel samen, geschikt voor zowel landbouw als natuur. Na de aanleg van een bloemrijke rand mocht de onkruiddruk op de akkers immers niet toenemen. Met hun eigen mix van bloemen en granen wilden de landbouwers vooral 65
de bijen- en akkervogelpopulatie een boost geven. Een gepaste vergoeding compenseerde het verlies aan teeltoppervlakte. De fleurige randen ontlokten ook veel positieve reacties bij de vele recreanten in het gebied. Een aangenaam extraatje voor de deelnemende boeren.
20.3
Malou Samenwerking Eco² gaf in de eerste helft van 2015 voor het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete een concrete invulling aan het Leader-project ‘De Malou’, door een visie op te maken over hoe het typische landschap met uitgesproken patronen, dreven en taplopen hersteld en opgewaardeerd kan worden. De meerwaarde van Eco² is dat de landbouwers uit het gebied ook echt betrokken werden in het opmaken van de visie en ook betrokken zullen worden bij het uitvoeren van de werken en het onderhoud van het landschap.
66
Eco2
21 21.1
AGRO|AANNEMING
Al tien jaar een vaste waarde Samenwerking Agro|aanneming organiseert agrarisch aannemingswerk. Meer specifiek gaat het over het aannemen van werken in coöperatief verband en uitgevoerd door zelfstandigen uit de landbouwsector. Sinds de start, zo’n 10 jaar geleden, is de activiteit fors gegroeid in het aantal coöperanten zowel als het aantal werken en het aantal klanten. Meer dan 800 landbouwers, waarvan 155 uit de provincie Antwerpen, zijn intussen vennoot van agro|aanneming. Een apart deel van de werking is de organisatie van winterdiensten voor overheden en privébedrijven. De geografische spreiding van de vennoten en het feit dat deze zelfstandigen flexibele inzetbaar zijn, gecombineerd met de gehele coördinatie met een centraal aanspreekpunt, maken agro|aanneming een geschikte partner voor de uitvoering van deze werken. Naast deze winteroperaties, worden er in de open ruimte heel wat werkzaamheden uitgevoerd in samenwerking met agrobeheergroepen. Voor het project ‘Samenleven met everzwijnen’ doet agro|aanneming de coördinatie van de werkzaamheden in opdracht van Boerenbond.
67
68
22 22.1
STEUNPUNT GROENE ZORG
Al tien jaar aan het groeien Structuurwerking Het hoogtepunt van 2014 was ongetwijfeld de viering van tien jaar Groene Zorg, waarin toenmalig minister-president Kris Peeters zijn dank en waardering voor het steunpunt uitsprak. Hij benadrukte daarbij de rol van het steunpunt als aanspreekpunt voor zorgboerderijen en zorgvoorzieningen. Dat is uiteraard niet specifiek voor Antwerpen, maar de viering was wel op een bedrijf in Koningshooikt. Vorig jaar zijn er 32 nieuwe zorgboerderijen gestart in Antwerpen.
22.2
Alle informatie over Groene Zorg Vorming Het Steunpunt Groene Zorg geeft ook vorming. In het voorjaar werden in Rijkevorsel en Lichtaart infomomenten voor zorgboer(inn)en georganiseerd met als thema’s ‘De overstap naar het e-loket’ en ‘Competenties van zorgboerderijen’. In het najaar was er in Herentals een infomoment voor zorgboerderijen, met als thema ‘Protocol Steunpunt Groene Zorg’. Ook voor hulpverleners en zorgvoorzieningen werden er twee infomomenten (voorjaar en najaar) georganiseerd met als thema’s ‘Werking Steunpunt Groene Zorg’ en ‘Werken met e-loket’.
69
70
Repedios delia do
23 23.1
PLATTELANDS KLASSEN
Missie Vorming Plattelandsklassen wil vooral kinderen en jongeren, van kleuter- tot secundair onderwijs, op een ervaringsgerichte manier in contact brengen met en laten leren over het Vlaamse platteland in het algemeen en de land- en tuinbouw in het bijzonder. Vanuit een open en integrale benadering, wil Plattelandsklassen, door een betere kennis van een duurzame landbouw en het platteland, bijdragen tot een breder maatschappelijk draagvlak voor beide. Voor het vervullen van deze missie is Plattelandsklassen werkzaam op allerlei domeinen, zoals het organiseren van plattelandsklassen, het ondersteunen van educatieve bezoeken op boerderijen, het ontwikkelen van didactisch materiaal en dienstverlening naar derden.
23.2
Meerdaagse plattelandsklassen Vorming Op plattelandsklas, een vorm van openluchtklas, maken kinderen kennis met de streek waar ze verblijven. Ze bezoeken enkele actieve land- en tuinbouwbedrijven, doen er aan ‘plattelandssporten’, verkennen typische natuur- en cultuurelementen van de streek waarin ze verblijven … Kortom, vanuit eigen ervaring en waarneming krijgen de kinderen een inzicht in het leven op het platteland van vandaag. Die ervaring leidt vanzelf ook de waardering voor het platteland en de landbouw. Jaarlijks ontvangt Plattelandsklassen zo’n vijduizend kinderen en jongeren op plattelandsklas. In de provincie Antwerpen organiseren we plattelandsklassen in vier verblijfscentra, namelijk in Domein Roosendael in Sint-Katelijne-Waver, 71
de Ponyhoeve in Turnhout, de Keiheuvel in Balen en het Laathof in Bornem. In deze centra worden jaarlijks zo’n duizend kinderen en jongeren ondergedompeld in het leven op het platteland en het reilen en zeilen van land- en tuinbouwbedrijven vandaag.
23.3
Ondersteunen van educatieve bezoeken Vorming Enerzijds ondersteunt Plattelandsklassen een eigen netwerk van meer dan 75 kijkboerderijen (educatieve hoeves). Ze promoot enerzijds het aanbod naar het onderwijs, maar voorziet ook in vorming en educatieve ondersteuning voor de boeren en de leerkrachten die een bezoek willen brengen. Daarnaast ondersteunt Plattelandsklassen alerlei regionale en provinciale netwerken van educatieve hoeves door middel van vorming, individuele ondersteuning en didactisch materiaal. In de provincie Antwerpen zijn er 15 kijkboerderijen, verspreid over de volledige provincie. Zij zetten educatie expliciet in als een vorm van verbreding. Plattelandsklassen ondersteunt eveneens twee netwerken van nabijheidsboerderijen in het kader van afgelopen Leaderprojecten: enerzijds het netwerk nabijheidsboerderijen MarkAante Kempen, met twintig netwerkleden, verspreid over het noorden van de provincie, en anderzijds het netwerk nabijheidsboerderijen Midden-Kempen, met vijftien netwerkleden in het midden van de provincie. Deze boerderijen kiezen veeleer voor nabijheidseducatie en het ontvangen van klassen uit de scholen in de nabije omgeving.
23.4
Didactisch materiaal voor het onderwijs Vorming Plattelandsklassen ontwikkelde een uitgebreid aanbod educatieve materialen voor het lager, kleuter- en secundair onderwijs. Onder andere twintig Grassprieten (educatieve tijdschriften rond land- en tuinbouw voor de derde graad lager onderwijs, www.grasspriet.be), een twintigtal werkbundels rond land- en tuinbouw (voor zowel kleuter- als lager onderwijs), meer dan 120 ontwerpen van infoborden en educatieve posters rond land- en tuinbouw en het platteland,
72
Plattelandsklassen
een reeks educatieve spellen (voor kleuter-, lager en secundair onderwijs), een educatieve website voor het secundair onderwijs rond de productie, verwerking en consumptie van levensmiddelen (www.watetenwemorgen.be). Plattelandsklassen gaat ook expliciet mee in de digitale trend in het onderwijs en zette het voorbije jaar haar eerste stappen in het ontwikkelen van lesmateriaal dat compatibel is met het digibord in de klas en ontwikkelde Farmony, een serious game voor de derde graad van het secundair onderwijs rond verduurzaming van de landbouw.
23.5
Dienstverlening Vorming Plattelandsklassen biedt haar diensten onder andere aan in het kader van evenementen met landbouweducatieve animatie (Agribex, Dag van de Landbouw, jaarmarkt in Leuven …). Er is ook dienstverlening naar andere actoren die landbouweducatie aanbieden, zoals provincies en gemeentes. Plattelandsklassen verzorgde zo het voorbije jaar op de Dag van de Landbouw op de Hertenfarm Parcoplus in Leest een educatieve stand en kon een gratis educatief pakket uitdelen aan elke leerkracht die een bezoekje bracht aan de stand.
Plattelandsklassen
73
74
24 24.1
HOEVETOERISME
Vzw Logeren in Vlaanderen Vakantieland Dienstverlening Boerenbond ondersteunt al jarenlang de uitbaters van hoevetoerisme, meer zelfs: BB stond aan de wieg van deze ontwikkeling. Intussen is de Federatie voor Hoeve- en Plattelandstoerisme opgegaan in een ruimer geheel samen met de provinciale toeristische organisaties in de vzw Logeren in Vlaanderen Vakantieland. Deze vzw neemt naast de promotietaken ook de vorming en de belangenverdediging van kleinschalige logiesuitbaters voor zijn rekening. Voor actieve land- en tuinbouwers die aan hoevetoerisme denken, is er ook een consulent beschikbaar die hen kan helpen met eerstelijnsinformatie zodat zijn op een weldoordachte en goed geïnformeerde manier aan hun project kunnen beginnen. Deze dienstverlening beperkt zich tot informatieverstrekking. Opmaken van aanvraagdossiers en dergelijke zijn hierbij niet voorzien. De consulent komt op aanvraag wel ter plekke zodat ook de locatie en de omgeving in het advies kunnen betrokken worden. Deze dienstverlening is tot nader order gratis voor leden Boerenbond.
75
76
25 25.1
HOEVE PRODUCENTEN
Steunpunt Hoeveproducten Dienstverlening Het Steunpunt Hoeveproducten van KVLV-Agra is het eerste aanspreekpunt voor elke land- en tuinbouwer die vragen heeft over de opstart of verdere uitbouw van zijn thuisverkoop. Op die manier besteedt het Steunpunt Hoeveproducten extra aandacht aan een van de belangrijkste doelstellingen voor de land- of tuinbouwer: het (blijven) halen van een bijkomend inkomen uit de thuisverkoop. De vijf pijlers van dienstverlening van het Steunpunt Hoeveproducten zijn: –
Adviseren
–
Opleidingen organiseren
–
Samenwerkingen ondersteunen
–
Informeren
–
Belangen verdedigen
77
78
26 26.1
MANDATEN
Bovenlokaal Vertegenwoordiging Wie wil meepraten, moet engagementen opnemen. Consulenten en (bestuurs) leden zijn dan ook als vertegenwoordigers voor de land- en tuinbouwsector of het platteland aanwezig in heel wat adviesorganen, stuurgroepen, besturen van andere organisaties enzovoort. Zo zijn we sectoroverschrijdend onder andere actief in: –
adviesorganen van het integraal waterbeleid (bekkenraden)
–
provinciale commissie voor ruimtelijke ordening (Procoro)
–
provinciale milieu- en natuurraad (PMina)
–
provinciale ontwikkelingsmaatschappij (POM)
–
provinciale landbouwkamer (PLK)
–
sociaal overleg met werkgevers- en werknemersorganisaties en gemeente- en provinciebesturen (SERR en Resoc, ERSV)
–
regionale landschappen
–
Ruran
–
Innovatiecentrum Antwerpen
–
Strategisch plan rechteroever
–
landinrichtingsprojecten
–
natuurinrichtingsprojecten
–
beheercommissie natuur rechter Schelde-oever
–
beoordelingscommissie landbouwnabestemming klei van de Kempen
–
forum lokale werkgelegenheid
–
PWA
–
CM
–
bestuursraden van landbouwscholen 79
–
Plaatselijke Groepen van de Leaderwerkingen in de provincie
–
stuurgroepen van Leader-, PDPO- en Interregprojecten
–
opvolgingscommissies Kleine Nete en Mol-Postel
–
Landschapspark Zuidrand
–
beheercommissies beschermde landschappen
Sectorspecifiek zijn we onder meer actief in: –
technisch comité en stuurgroep projecten proeftuinen
–
werk- en stuurgroepen bij ILVO, FAVV, FOD Mobiliteit, LCV, LCG, Hooibeekhoeve, Copa-Cogeca, Sanitair Fonds
26.2
–
Kenniscentrum Duurzame Tuinbouw
–
Vlaams Varkensstamboek
–
Praktijkcentrum Varkenshouderij
–
VLAM
–
Raad van Dierenwelzijn
–
Vlaams Fonds Landbouw en Visserij
Lokaal Vertegenwoordiging Lokaal worden gelijkaardige mandaten opgenomen, meestal door vrijwillige (bestuurs)leden. Zo heeft Boerenbond & Landelijke Gilden onder meer (bestuurs)leden afgevaardigd in gemeentelijke landbouwraden, milieuraden, gemeentelijke commissies voor ruimtelijke ordening (gecoro) en cultuurraden.
80
Mandaten
27
PROJECTEN
Boerenbond en de aanverwante organisaties zijn ook actief aan de slag met projecten. Op basis van het Provinciaal Plattelandsbeleidsplan (PPBP) werden in het werkjaar 2014-2015 een aantal projecten ingediend. Een deel ervan werd ook goedgekeurd en zal de komende twee jaar uitgevoerd worden. We komen er volgend werkjaar zeker op terug. Het gaat onder andere over de PDPO-projecten ‘Vallei in verandering (Kleine Nete)’ van Boerenbond, Looboeren (Merode) van Eco² en ‘De warme tuin’ van Landelijke Gilden
81
82
28 28.1
MET OPEN DEUREN
Schepenrondrit Dag van de Landbouw Vertegenwoordiging Op de Dag van de Landbouw 2014 organiseerden we voor een eerste keer ook een rondrit voor burgemeesters en schepenen van Landbouw. We stapten ‘s morgens op de bus en bezochten twee deelnemende bedrijven. Op het eerste bedrijf kregen we toelichting van Ludwig Caluwé, gedeputeerde voor Landbouw, over het provinciale landbouwbeleid. Nadien gidste bedrijfsleider Wim Joosen uit Brecht doorheen zijn bedrijf. Op de bus op weg naar het tweede bedrijf stond een toelichting over Boerenbond & Landelijke Gilden op de agenda. Ook op het tweede bedrijf in Ekeren gaf bedrijfsleider Olivier Van Look een rondleiding doorheen het bedrijf, met een smakelijke maaltijd na het persmoment. De aanwezigen waren zeer enthousiast over de opzet en tevreden van de intense kennismaking met de praktijk en met Boerenbond & Landelijke Gilden. Dus organiseren we ook in 2015 een rondrit, voor de voltallige schepencolleges, dit maal rond het thema platteland.
28.2
Ontmoetingsdag voor ambtenaren Vertegenwoordiging Het is erg belangrijk dat ambtenaren voldoende bekend zijn met de land- en tuinbouwsector in de praktijk. Zij liggen vaak aan de basis van belangrijke beslissingen. Sinds 2012 laten wij hen systematisch kennismaken met diverse sectoren. We bieden een dagprogramma aan, met in de voormiddag een moment voor kennismaking, een toelichting over Boerenbond & Landelijke Gilden, de situering van de land- en tuinbouw in de provincie en een gedetailleer83
de toelichting bij de sector die die dag in de schijnwerper staat. De voormiddag wordt afgesloten met een toelichting over een actueel thema in de sector. Na een warm middagmaal, waarbij de deelnemers met elkaar kunnen kennismaken, volgt er in de namiddag nog een bedrijfsbezoek. Deze ontmoetingsdag is elk jaar een succes, want er komen alleen positieve reacties en er is meer appreciatie voor onze sectoren. In het voorjaar van 2015 bezochten we zo een melkveebedrijf in Brecht en zoomden we in op de problematiek van IHD’s en PAS. Voor de editie 2016 zijn we te gast op een boomkwekerij in Beerse.
28.3
Nacht van de Geschiedenis Vertegenwoordiging Dit voorjaar stond de Nacht van de Geschiedenis, een organisatie van het Davidsfonds, in het teken van de land- en tuinbouw. Boerenbond & Landelijke Gilden verleende daar graag zijn medewerking aan. Het resultaat was dat op 24 maart heel wat consulenten op pad waren naar een niet vertrouwd, maar zeer aandachtig publiek van Davidsfondsleden. Geruggesteund door een presentatie van de hand van onze woordvoerder en de staf van Landelijke Gilden, was het in heel Vlaanderen een zeer geslaagde editie van de Nacht van de Geschiedenis, dus ook op een aantal plaatsen in onze provincie. De waardering voor onze sectoren was groot.
28.4
Boerderij in de Stad Vertegenwoordiging Jaarlijks organiseert Groene Kring ‘Boerderij in de stad’, met een beurtrol doorheen de Vlaamse provincies. Dit jaar was de provincie Antwerpen aan de beurt en stond de pop-upboerderij in Mechelen. Traditioneel worden de scholen uitgenodigd voor een bezoekje aan de boerderij, maar al even traditioneel nemen ook heel wat (niet meer schoolplichtige) passanten even een kijkje. De opkomst was goed en het weer was net droog genoeg. Uit sympathie voor het initiatief en de collega’s van Groene Kring en KLJ, staken ook de consulenten van Boerenbond & Landelijke Gilden die dag een handje toe. Voor de gelegenheid maakten onder meer meester Herman, meester
84
Met open deuren
Bart en juf Sarah de kinderen wegwijs in de wondere wereld van de land- en tuinbouw. Ook de Smaakkaravaan van de Landelijke Gilden was die dag present. Koeien melken onder de Sint-Romboutstoren, het is eens wat anders.
28.5
Ledenbarbecues Structuurwerking Het werkjaar 2014-2015 was syndicaal een zeer intens jaar. Naar aanleiding van de affichecampagne ‘Stop de waanzin!’ en het volgehouden tractorenprotest op de Vlaamse wielerklassieker, riep Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege een rondetafel voor de landbouwsector samen. We legden een eisenbundel op tafel met onze belangrijkste eisen rond MAP, GLB (vergroening), IHD’s/PAS, erosie en poldergraslanden. Toen we op het provinciaal bestuur van Boerenbond (PBBB) van mei de antwoorden van de minister op onze eisen bespraken, oordeelde het PBBB dat dit aan alle leden teruggekoppeld zou moeten worden. Het waren immers de leden die de acties tot een succes hadden gemaakt. Op onze actie tijdens de Scheldeprijs hadden bovendien meerdere aanwezigen geopperd dat we vaker met de leden zouden moeten samenkomen – los van de vergaderingen over weer een volgend probleem. Dus pakte het PBBB in juli uit met een nieuw initiatief. De ledenbarbecue – voor Boerenbondleden en hun partner –bestond uit een gezellig samenzijn, lekker eten en een terugkoppeling over de resultaten van onze acties van het voorbije jaar. De afwezigen hadden overduidelijk ongelijk, maar ze hoeven daarover slechts te treuren tot juli volgend jaar. De vraag of dit initiatief voor herhaling vatbaar was, hoefde immers niet gesteld te worden want het antwoord was overduidelijk ‘ja’.
Met open deuren
85
86
29
CONSULENTEN ANTWERPEN
–
Gert Van de moortel, provinciaal secretaris
–
Bieke Van Bael, secretariaat
–
Sam Goyvaerts, pastoraal vormingswerker
–
Evi Van Camp, regioconsulent
–
Marlies Caeyers, regioconsulent
–
Sarah Seyen, regioconsulent
–
Jan Vermeiren, dienstbetoonconsulent
–
Carla Siongers, tuinbouw
–
Bart Baets, tuinbouw
–
Diane Schoonhoven, melkvee-, geiten- en schapenhouderij
–
Herman Vets, varkens- en konijnenhouderij
–
Maarten Huybrechts, akkerbouw en mechanisatie
–
Roel Vaes, vleesvee- en kalverhouderij
–
Wouter Wytynck, pluimveehouderij
–
Leen Jolling, fruit
–
Ignace Deroo, biolandbouw
–
Kathleen Janssen (AGRA)
–
Giel Boey (Groene Kring)
–
Koen Tierens (AVBS), sierteelt
–
Nele Lauwers (AVBS,) boomkwekerij
–
Jan Vancayzeele (AVBS), tuinaanleg, Innovatiesteunpunt
–
Mathias Vanspringel (Eco²)
–
Dirk Adriaensen (agro|aanneming)
–
Nele Nackaerts (Groene Zorg)
–
Katrien Boeraeve (Plattelandsklassen)
–
Bart Vleeschouwers, hoevetoerisme
–
Ann Detelder (Steunpunt Hoeveproducten) 87
30
BOERENBOND ANTWERPEN IN CIJFERS
2.099 Actieve leden land- en tuinbouwers 34 bedrijfsgilden 23 studiekringen 1.011 uren vorming 10.659 aanwezigen tijdens vorming 8 provinciale vakgroepen 5 werkgroepen 4 regioraden 271 bestuursleden studiekringen 311 bestuursleden bedrijfsgilden 126 bestuursleden vakgroepen 831 individuele contacten in kader van dienstbetoon
Totaal 14%
1%
9%
16% Akkerbouw
15%
Fruit Groenten Melkvee
6%
Pluimvee 4%
Sierteelt 35%
Varkenshouderij Vleesvee
88
31
LEDEN VOORDELEN
Lid zijn van Boerenbond geeft ook heel wat ledenvoordelen. Voor een overzicht, surf je naar www.boerenbond.be/ledenvoordelen.
Lidkaart
Deze lidkaar
t is geldig als
fiscaal atte st.
Lidkaart
89
012214
www.boerenbond.be
