CHARON. LIER Provincie Antwerpen

ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

CHARON

Stad Lier - Grote Markt 57 - 2500 Lier Tel.: 03/8000.3133/8000 313 Fax: 03/488.13.573/488 13 57

LIER Provincie Antwerpen VOORONTWERP GEMEENTELIJK RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN CHARON SCREENINGNOTA PLAN-MER-PLICHT Dossiernr.: Projectnr.: Document: Versie:

04 5147 5147 5147_rap_40 b

Juli 2008

Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b

juli 2008 Pagina 1 van 40

Projectnummer:

ARCADIS Belgium NV

04/005147

ARCADIS Belgium Clara Snellingsstraat 27 2100 ANTWERPEN - DEURNE Tel.: (03)360 83 00 Fax: (03)360 83 01 Revisiestatus: Versie Datum a

Mei 2008

b

Juli 2008

Opgesteld: Afd. / Discipline Infrastructuur, Ruimte & verkeer

Opmerking versie voor primair advies van de dienst Begeleiding Gebiedsgerichte Planprocessen van LNE versie voor advies diverse overheden en aansluitend goedkeuring dienst MER

Functie Projectleider effectrapportage

Naam

Handtekening

Wouter Beyen

Datum 17 juli 2008

/

Geverifieerd: Afd. / Discipline Infrastructuur, ruimte & verkeer

Functie projectcoördinator ruimtelijk planner

Naam

Handtekening

Datum

Peter Peeters



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

RUP Charon in Lier Screeningsnota plan-MER-plicht 1.

INLEIDING ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5

2.

PLANBESCHRIJVING ---------------------------------------------------------------------------------------------- 6 2.1. AANLEIDING ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 2.2. SITUERING --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 2.3. AFBAKENING PLANGEBIED -------------------------------------------------------------------------------------- 6 2.4. BESCHRIJVING BESTAANDE TOESTAND ------------------------------------------------------------------------- 7 2.4.1. Bestaande planologische en juridische situatie ----------------------------------------------------------- 7 2.4.2. Huidige fysische situatie (figuur 5) ------------------------------------------------------------------------- 9 2.4.3. Voorgeschiedenis bestemming industriegebied ----------------------------------------------------------10 2.5. BESCHRIJVING TOEKOMSTIGE SITUATIE -----------------------------------------------------------------------10

3.

TOETSING AAN DEFINITIE EN TOEPASSINGSGEBIED -----------------------------------------------13 3.1. TOETSING AAN DEFINITIE ---------------------------------------------------------------------------------------13 3.2. TOETSING AAN HET TOEPASSINGSGEBIED ---------------------------------------------------------------------13 3.2.1. Categorie a ---------------------------------------------------------------------------------------------------13 3.2.1.1. 3.2.1.2. 3.2.1.3. 3.2.1.4.

3.2.2. 4.

Kader voor project-mer-plichtig project--------------------------------------------------------------------- 13 Geen klein gebied op lokaal niveau of kleine wijziging --------------------------------------------------- 14 Betrekking op bepaalde sectoren----------------------------------------------------------------------------- 14 Conclusie categorie a ----------------------------------------------------------------------------------------- 14

Categorie b ---------------------------------------------------------------------------------------------------14

ONDERZOEK TOT MILIEUEFFECTRAPPORTAGE -----------------------------------------------------15 4.1. INLEIDING---------------------------------------------------------------------------------------------------------15 4.1.1. Screeningsplicht----------------------------------------------------------------------------------------------15 4.1.2. Screeningscriteria DABM ----------------------------------------------------------------------------------15 4.2. SCOPING ----------------------------------------------------------------------------------------------------------16 4.3. EFFECTENONDERZOEK PER DISCIPLINE ------------------------------------------------------------------------16 4.3.1. Bodem ---------------------------------------------------------------------------------------------------------16 4.3.1.1. 4.3.1.2.

4.3.2.

Water ----------------------------------------------------------------------------------------------------------17

4.3.2.1. 4.3.2.2. 4.3.2.3.

4.3.3.

Beschrijving watersysteem ----------------------------------------------------------------------------------- 17 Wettelijke bepalingen ----------------------------------------------------------------------------------------- 17 Bespreking mogelijke effecten ------------------------------------------------------------------------------- 18

Landschap ----------------------------------------------------------------------------------------------------18

4.3.3.1. 4.3.3.2.

4.3.4.

Algemeen ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 16 Specifiek:bodemkwaliteit voormalig industriegebied------------------------------------------------------ 16

Beschrijving huidige toestand -------------------------------------------------------------------------------- 18 Beschrijving toekomstige toestand -------------------------------------------------------------------------- 18

Fauna en flora -----------------------------------------------------------------------------------------------19

4.3.4.1. Beschrijving referentiesituatie ------------------------------------------------------------------------------- 19 4.3.4.1.1. Beschrijving ecotopen------------------------------------------------------------------------------------- 19 4.3.4.1.2. Soorten------------------------------------------------------------------------------------------------------ 21 4.3.4.2. Beschrijving mogelijke effecten ----------------------------------------------------------------------------- 21

4.3.5.

Mens -----------------------------------------------------------------------------------------------------------22

4.3.5.1. Wonen ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22 4.3.5.2. Werken --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22 4.3.5.3. Gezondheid ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 22 4.3.5.3.1. Fysische verschijnselen van hoogspanningslijnen------------------------------------------------------ 22 4.3.5.3.2. Effecten van het electrisch veld -------------------------------------------------------------------------- 22 4.3.5.3.3. Effecten van het magnetisch veld ------------------------------------------------------------------------ 23 4.3.5.3.4. Besluit ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 23

4.3.6.

Mobiliteit------------------------------------------------------------------------------------------------------23

4.3.6.1. 4.3.6.2. 4.3.6.3.

4.4.

Beschrijving huidige toestand -------------------------------------------------------------------------------- 23 Beschrijving toekomstige toestand -------------------------------------------------------------------------- 24 Beoordeling ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 25

CONCLUSIE -------------------------------------------------------------------------------------------------------26



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

4.5. GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN --------------------------------------------------------------------------27 4.6. ALTERNATIEVENONDERZOEK ----------------------------------------------------------------------------------27 4.6.1. Nulalternatief-------------------------------------------------------------------------------------------------27 4.6.2. Locatie-alternatieven----------------------------------------------------------------------------------------28 4.6.3. Doelstellingsalternatieven ----------------------------------------------------------------------------------28 5.

EINDCONCLUSIE ---------------------------------------------------------------------------------------------------29

6.

REFERENTIES -------------------------------------------------------------------------------------------------------31

7.

BIJLAGEN -------------------------------------------------------------------------------------------------------------32 7.1. 7.2. 7.3. 7.4.

BIJLAGE I: NIET TECHNISCHE SAMENVATTING BODEMSANERINGSPLAN ----------------------------------32 BIJLAGE II: WATERTOETS --------------------------------------------------------------------------------------33 BIJLAGE III: ONDERZOEK LOCATIEALTERNATIEVEN UIT AFBAKENING KSG LIER -----------------------37 BIJLAGE IV: ACHTERGRONDINFORMATIE OVER DOELSTELLINGSALTERNATIEVEN -----------------------39



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

1. INLEIDING 1

Deze screeningsnota onderzoekt of een specifiek RUP plan-MER-plichtig is volgens het plan-mer-decreet dat op 1 december 2007 in werking getreden is. Dat decreet schrijft voor dat men drie stappen moet doorlopen om na te gaan of een plan plan-MER-plichtig is (figuur 1).

Figuur 1: de drie stappen die de nota zal doorlopen om na te gaan of de opstelling van een plan-mer al dan niet is vereist

Arcadis Belgium is van oordeel dat het gemeentelijk RUP Charonsite in Lier niet plan-mer-plichtig is en doorloopt daarom in deze nota de drie stappen van figuur 1. Alvorens de verschillende stappen te beschrijven, geven we in hoofdstuk 2 een beschrijving van de relevante elementen van het plan. Hoofdstukken 3, 4 en 5 zijn dan respectievelijk de stappen 1, 2 en 3. De nota eindigt met een samenvatting in hoofdstuk 6 en de referentielijst (7).

1

Decreet van 27 april 2007 houdende wijziging van titel IV van DABM en van art. 36ter decreet natuurbehoud (B.S. 20/06/2007) Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

2. PLANBESCHRIJVING 2.1.

AANLEIDING

De aanleiding voor de opmaak van dit gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) is de wens een wooninbreidingsproject te realiseren, ter uitvoering van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Afbakening kleinstedelijk gebied Lier’ dat de provincie Antwerpen definitief vaststelde op 28 juni 2006. In het PRUP kwamen de stad Lier en de provincie Antwerpen overeen dat de stad een gemeentelijk RUP zal opmaken voor de Charonsite om tegemoet te komen aan de taakstelling inzake wonen.

2.2.

SITUERING

De Charonsite ligt binnen de ring van Lier op 300 m ten westen van het station van Lier.

Figuur 2: situering Charonsite op macroniveau2 (witte pijl)

2.3.

Figuur 3: situering Charonsite, rode contour, op mesoschaal

AFBAKENING PLANGEBIED

Het plangebied wordt omsloten door de Boomlaarstraat in het zuiden, de Bosstraat in het westen en de Tramweglei in het noorden. De Groenendaellaan, gelegen ten oosten van de site, ervan gescheiden door woningen, is opgenomen als een vierde ontsluitingsweg. De spoorweg Lier-Antwerpen en Lier-Mechelen ligt ten noorden van de Tramweglei (figuur 4).

2

Arcadis Gedas, Afbakening kleinstedelijk gebied Lier – Eindrapport – Voorstel van afbakening, 2004, kaart 3: bestaande ruimtelijke structuur Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Figuur 4: detailsituering van het plangebied met aanduiding mogelijke ontsluitingswegen

2.4. 2.4.1.

BESCHRIJVING BESTAANDE TOESTAND Bestaande planologische en juridische situatie

Op het gewestplan3 heeft het plangebied momenteel de bestemmingen woongebied en industriegebied (figuur 5). Het gemeentelijk RUP voor de Charon site zal het industriegebied herbestemmen naar stedelijk woongebied en verfijnt woongebied, reeds aangegeven op het gewestplan, naar stedelijk woongebied. De overdruk met de hoogspanningslijnen neemt het gemeentelijk RUP over. Het RUP stelt ook specifieke stedenbouwkundige bepalingen op voor de inrichting van het terrein met situering publieke ruimten, woningen en type woningbouw, bouwhoogtes e.d. ;. In het plangebied liggen twee goedgekeurde verkavelingen. Voor de bestaande woningen blijven de voorschriften van deze verkavelingen behouden, voorzover ze ertoe behoren. Voor nieuwe woningen zullen de bepalingen van het RUP gelden. Langs de openbare wegen zijn rooilijnen afgebakend, deze zullen behouden blijven.

3

Gewestplan 15 – Mechelen, kb 05.05.1976 en latere wijzigingen



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Figuur 5: planologische toestand van de Charonsite volgens het gewestplan 15 - Mechelen



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Figuur 6: typering huidige fysische situatie op het terrein

2.4.2.

Huidige fysische situatie (figuur 5)

Langs de Tramweglei en de noordelijke helft van de Bosstraat, de noordwesthoek en noordrand van het plangebied, staan ééngezinswoningen, respectievelijk gesloten en open bebouwing. De woningen aan de Tramweglei hebben voortuinen, deze langs de Bosstraat lange achtertuinen. In de achtertuinen zijn enkele loodsen opgetrokken. m Het hoekperceel van Bosstraat en Boomlaerstraat, kadastraal perceel 258 en gelegen in industriegebied, bestaat uit een struweel met loofboomsoorten en struiken. De 2 overige percelen langs de Boomlaerstraat, het zuidoostelijke kwart van het plangebied, is de villa met parktuin van de familie Charon.



ARCADIS Belgium NV

k

Projectnummer:

04/005147

m

De overblijvende blok, 260/02 en 260/02 , is te typeren als een weiland waarop de drie hoogspanningspylonen, 2 van een lijn van 70 kV en 1 van een lijn van 150 kV, staan ingeplant. Deze hebben aparte kadastrale nummers. Oppervlaktewater is aanwezig in de vorm van grachten langs de Bosstraat en op de oostzijde van het plangebied (figuur 6).

2.4.3.

Voorgeschiedenis bestemming industriegebied

Op het perceel 258m (zie figuur 4), gelegen in het zuidwesten van het plangebied stond in het verleden de kunststoffabriek Belfort. Na een brand in 1988 is deze fabriek niet meer terug opgebouwd. De restanten boven het maaiveld werden afgebroken, de ondergrondse delen bleven achter. Daaronder ook verschillende opslagtanks van stookolie (3 x 20.000 l), van benzine (6.300 l), isopropanol (6.300 l) en butylalcohol (700 l). Deze hebben aanleiding gegeven tot een historische bodemverontreiniging met minerale olie, tolueen en benzeen.

2.5.

BESCHRIJVING TOEKOMSTIGE SITUATIE

Volgens het voorstel van Afbakening kleinstedelijk gebied Lier moet de Charonsite een ontwikkeling kennen in de richting van woonuitbreiding of kantoren. De invulling daarvan legde het PRUP bij de stad Lier via de opmaak van een gemeentelijk RUP. In het RUP koos men voor de piste van wooninbreiding. Bij de detailinrichting hield men rekening met volgende vereisten: •

40 woningen per ha, op een 4,5 ha betekent dit 171 woningen, inclusief bestaande woningen

•

Om gezinnen met kinderen aan te trekken moeten minimaal 40% van de woningen een tuin en minimaal 3 slaapkamers hebben

•

Doorgaand verkeer wordt vermeden, enkel plaatselijk verkeer is toegelaten

•

Integratie van de hoogspanningspylonen in het straatbeeld, o.a. door middel van het aanplanten van hoogstammige bomen tussen deze pylonen (zie figuur rechts), de veiligheidsafstanden in acht nemend4.

Figuur 6 geeft een grafische voorstelling van de gewenste ontwikkeling.

4

Binnen 20 m van de as van een hoogspanningslijn mag men geen hoogstammige bomen aanplanten



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Figuur 7: inrichtingsplan van het gemeentelijk RUP voor de Charon site (indicatief) Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Legende bij figuur 7 ôq=NK

wlkb=sllo=mr_ifbh=alj wlkb=sllo=mr_ifbh=aljbfk= bfk=

ôq=OK

wlkb=sllo=dolbmptlkfkd_lrt wlkb=sllo=dolbmptlkfkd_lrt= dolbmptlkfkd_lrt=

ôq=PK

wlkb=sllo=bbkdbwfkptlkfkdbk=N wlkb=sllo=bbkdbwfkptlkfkdbk=N= lkfkdbk=N=

ôq=QK

wlkb=sllo=bbkdbwfkptlkfkdbk=O wlkb=sllo=bbkdbwfkptlkfkdbk=O= lkfkdbk=O=

ôq=RK

_bpq^^kab=elldpm^kkfkdpibfafkdbk _bpq^^kab=elldpm^kkfkdpibfafkdbk= kdpibfafkdbk=

ôq=SK

obèq=s^k=sllohllm=sllo=O=dô^dbp obèq=s^k=sllohllm=sllo=O=dô^dbp= llo=O=dô^dbp=



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

3. TOETSING AAN DEFINITIE EN TOEPASSINGSGEBIED Artikel 4.1.1 en 4.2.2 van het gewijzigde DABM bepalen het toepassingsgebied voor het plan-MERdecreet. Maar vooraleer we kunnen nagaan of het RUP voor de site Charon onder het toepassingsgebied valt, moeten we eerst weten of het RUP voldoet aan de definitie van een plan of programma.

3.1.

TOETSING AAN DEFINITIE

De definitie van plan of programma bevat drie voorwaarden die tegelijkertijd moeten vervuld worden. Het betreft volgende drie voorwaarden: 1) decretale of bestuursrechtelijke bepalingen moeten voorschrijven dat een plan of programma wordt opgesteld en/of vastgesteld; 2) het moet gaan om een plan of programma dat door een instantie op regionaal, provinciaal of lokaal niveau is opgesteld; 3) het plan of programma moet via een wetgevingsprocedure door het parlement of de regering of door een andere openbare instantie (regionaal, provinciaal of lokaal niveau) worden vastgesteld. Het plan waarvoor deze nota opgesteld wordt is een gemeentelijk RUP. Dit plan valt onder de definitie van een plan of programma zoals omschreven in het DABM gezien: • • •

3.2.

De opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen wordt voorgeschreven door het decreet houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening; Het plan wordt opgesteld door de gemeente Lier Het gemeentebestuur van Lier het plan definitief zal vastleggen;

TOETSING AAN HET TOEPASSINGSGEBIED

Gezien het onder het toepassingsgebied valt, onderzoeken we in stap 2 of de opmaak van een plan-MER van rechtswege kan worden opgelegd. Er zijn twee groepen van plannen en programma’s die ‘van rechtswege’ onderworpen moeten worden aan de plan-MER-plicht: a.

b.

3.2.1.

plannen en programma’s, of de wijziging ervan, die tegelijkertijd betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening of grondgebruik (artikel 4.2.3, §2, 5 1° DABM .); een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor de in bijlagen I en II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 opgesomde projecten niet het gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau, noch een kleine wijziging inhouden plannen en programma’s of de wijziging ervan waarvoor, gelet op de mogelijke betekenisvolle effecten op speciale beschermingszones, een passende beoordeling vereist is (artikel 4.2.1, tweede lid DABM.).

Categorie a

3.2.1.1. Kader voor project-mer-plichtig project Het plan vormt geen kader voor een project-mer-plichtige activiteit.

5

Decreet algemene bepalingen milieubeleid



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

3.2.1.2. Geen klein gebied op lokaal niveau of kleine wijziging Het betreft een gebied van 4,27 ha in een kleinstedelijke omgeving. Dit is als een klein gebied te beschouwen vergeleken met de oppervlakte van het kleinstedelijk gebied.. Het merendeel van het plangebied blijft woongebied. Slechts voor een beperkt deel van het gebied zal de planologische situatie wijzigen van industriegebied naar woongebied. Dit is op te vatten als een kleine wijziging.

3.2.1.3. Betrekking op bepaalde sectoren Een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan heeft betrekking op de ruimtelijke ordening.

3.2.1.4. Conclusie categorie a Het plan voldoet slechts aan de laatste van de drie voorwaarden en is dus niet van rechtswege planMER plichtig.

3.2.2.

Categorie b

Het plan heeft geen potentiële invloed op een speciale beschermingszone van de vogel- of habitatrichtlijn. De opstelling van een passende beoordeling is dus niet nodig waaruit volgt dat het plan niet van rechtswege plan-mer-plichtig is.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

4. ONDERZOEK TOT MILIEUEFFECTRAPPORTAGE 4.1.

INLEIDING

4.1.1.

Screeningsplicht

Voor plannen die het kader vormen voor een vergunning, doch niet vallen onder de plannen die van rechtwege plan-MER-plichtig zijn, dient een onderzoek uitgevoerd te worden naar het mogelijke voorkomen van aanzienlijke milieueffecten, kortweg een screening. Indien dit onderzoek aangeeft dat er aanzienlijke negatieve effecten kunnen optreden, dient een plan-MER opgesteld te worden. Een uitzondering vormen de plannen of programma’s die uitsluitend bestemd zijn voor noodsituaties. Deze zijn niet onderworpen aan de MER-plicht. Deze plannen en programma's vallen in beginsel wel onder het toepassingsgebied, maar niet onder de plan-MER-plicht.

4.1.2.

Screeningscriteria DABM

Een meer gedetailleerde screening is noodzakelijk indien uit het stappenschema blijkt dat nader onderzoek dient te gebeuren naar het mogelijks optreden van aanzienlijke milieueffecten. Dit gebeurt aan de hand van een lijst van selectiecriteria, opgenomen in bijlage I van het plan-MER decreet, teneinde te oordelen over het al dan niet MER-plichtig zijn van plannen en programma’s die niet van rechtswege MER-plichtig zijn. Deze criteria hebben enerzijds betrekking op de kenmerken van het plan en anderzijds op de kenmerken van de effecten en van de gebieden die kunnen worden beïnvloed. Deze toetsingscriteria voor de screening van plan-MER-plicht zijn: 1. de kenmerken van plannen en programma's, in het bijzonder gelet op: a. de mate waarin het plan of programma een kader vormt voor projecten en andere activiteiten met betrekking tot de ligging, aard, omvang en gebruiksvoorwaarden, alsmede wat betreft de toewijzing van hulpbronnen; b. de mate waarin het plan of programma andere plannen en programma's, met inbegrip van die welke deel zijn van een hiërarchisch geheel, beïnvloedt; c. de relevantie van het plan of programma voor de integratie van milieuoverwegingen, vooral met het oog op de bevordering van duurzame ontwikkeling; d. milieuproblemen die relevant zijn voor het plan of programma; e. de relevantie van het plan of programma voor de toepassing van de milieuwetgeving van de Europese Gemeenschap (bijvoorbeeld plannen en programma's in verband met afvalstoffenbeheer of waterbescherming); 2. kenmerken van de effecten en van de gebieden die kunnen worden beïnvloed, in het bijzonder gelet op: a. de waarschijnlijkheid, duur, frequentie en omkeerbaarheid van de effecten; b. de cumulatieve aard van de effecten; c. de grensoverschrijdende aard van de effecten; d. de risico's voor de menselijke veiligheid of gezondheid of voor het milieu (bijvoorbeeld door ongevallen); e. de orde van grootte en het ruimtelijk bereik van de effecten (geografisch gebied en omvang van de bevolking die getroffen kan worden); f. de waarde en kwetsbaarheid van het gebied dat kan worden beïnvloed gelet op: bijzondere natuurlijke kenmerken of cultureel erfgoed; de overschrijding van de milieukwaliteitsnormen of van grenswaarden; intensief grondgebruik; Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

g. de effecten op gebieden en landschappen die door een lidstaat, door de Europese Gemeenschap, dan wel in internationaal verband als beschermd gebied zijn erkend. Tijdens de screening is het niet de bedoeling een gedetailleerde studie over de milieueffecten uit te voeren. Het betreft hierbij immers enkel een globale inschatting van mogelijke effecten. Indien dit niet voldoende wordt geacht om uitsluitsel te geven over de significantie van deze effecten, dient een verdere milieubeoordeling overwogen te worden, eventueel slechts voor een deelaspect.

4.2.

SCOPING

Op basis van de criteria en de plankenmerken wordt een selectie gemaakt van de mogelijke relevante disciplines. Tabel 1 licht kort toe waarom de ene discipline wel en de andere niet relevant is voor dit onderzoek.

Tabel 1: scoping van de mogelijke effecten per mer-discipline Discipline

Relevantie

Toelichting

Bodem Water

Potentieel relevant Relevant

(historische) bodemverontreiniging aanwezig Watertoets beschikbaar

Lucht

Niet relevant

Plan betreft een kleinstedelijke ontwikkling en genereert geen grote verkeersstromen noch grote verbrandingsinstallaties

Geluid Landschap, Onroerend erfgoed & archeologie Natuur (fauna en flora)

Niet relevant Potentieel relevant

woonzone is te beschouwen als een rustige buurt ontwikkeling aan rand van een regionale stad, aanwezigheid erfgoed of archeologische waarden niet uit te sluiten Grotendeels braakliggende zone

Mens

Relevant

Het RUP zal de gewenste ontwikkelingen binnen een woonzone bepalen

Straling

Relevant

3 bovengrondse hoogspanningslijnen door het plangebied

4.3. 4.3.1.

Relevant

EFFECTENONDERZOEK PER DISCIPLINE Bodem

4.3.1.1. Algemeen Effecten van de bouw van woningen op de bodem zijn aanvaardbaar en in het geheel niet aanzienlijk. Er zijn geen waardevolle bodemtypes aanwezig en met uitzondering van het voormalige industriedeel is de kwaliteit van de bodem naar verwachting goed. Het gebied is niet erosiegevoelig en de gronden zijn niet gevoelig voor zettingen zodat de effectgroepen wijziging bodemkwaliteit, wijziging bodemstabiliteit en erosie irrelevant zijn voor dit RUP.

4.3.1.2. Specifiek:bodemkwaliteit voormalig industriegebied Zoals beschreven onder 2.4.3 bevindt zich in de zuidwestelijke hoek van het terrein een historische bodemverontreiniging met minerale olie, benzeen en tolueen. Het betreft een bodemverontreiniging tot 2 m beneden maaiveld over 1195 m² en een grondwaterverontreiniging tot 4 m beneden maaiveld over 1450 m². de verontreiniging is verdeeld over 2 plaatsen. In het bodemsaneringsplan van 2004 Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

kiest Arcadis Gedas (2004) als saneringsmethode voor een afgraving van de grond tot de achtergrondwaarde. Omdat wordt afgegraven beneden de grondwatertafel, betekent dit ook onttrekking en behandeling van grondwater. Tevens zullen de verontreinigingsbronnen, de 6 ondergrondse opslagtanks op het terrein, volgens de geldende voorschriften geleegd, uitgegraven en weggehaald worden. Men koos voor een sanering tot de achtergrondwaarde omdat dan voldaan is aan de norm voor woongebied.

4.3.2.

Water

4.3.2.1. Beschrijving watersysteem In het plangebied ligt 1 gecategoriseerde waterloop en een aantal grachten. In de winter kan water stagneren op het maaiveld ter hoogte van het weiland. (figuur 6)

Figuur 6: actueel oppervlaktewatersysteem in het plangebied met kleurentopo op achtergrond (niet schaalvast) Momenteel lozen de bestaande woningen in het plangebied langs de Tramweglei en de Bosstraat het grijze afvalwater in een gracht die pas in de zuidelijke helft van de Bosstraat wordt ingebuisd.

4.3.2.2. Wettelijke bepalingen Met betrekking de afwatering van woningen en verharde oppervlaktes zijn volgende bepalingen actueel geldig: •

Het decreet integraal waterbeleid dat de Europese kaderrichtlijn water omzet in Vlaams recht met uitvoeringsbesluiten

•

besluit van de Vlaamse regering van 1 oktober 2004 betreffende het hergebruik, infiltratie en vertraagde afvoer van hemelwater



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

•

verplichting om hemelwater en afvalwater gescheiden af te voeren bij nieuwbouwwoningen

•

verplichting om de effecten van een vergunningsplichtige activiteit op het watersysteem na te gaan middels een watertoets. Deze is tijdens de opmaak van het RUP door een medewerker van Arcadis Belgium opgesteld (bijlage 2).

4.3.2.3. Bespreking mogelijke effecten Bovenstaande wettelijke bepalingen zullen bij de invulling van het plan worden nageleefd zijnde Aanleg gescheiden rioleringsstelsel(s) Aanleg hemelwaterputten en indien nodig ook infiltratievoorzieningen bij gebouwen Omdat de verplichting voor infiltratie en vertraagde afvoer van hemelwater niet geldt voor openbare wegen, legt het RUP bijkomend voor de openbare wegen een buffervolume van 150 l per lopende meter weg op. De watertoets geeft aan dat deze buffering kan gebeuren in de vorm van een ondiepe gracht, 30 cm, met bodembreedte van 30 cm en bovenbreedte van 90 cm. Indien onder deze gracht een laag van goed doorlatend materiaal wordt aangebracht, kan ze beschouwd worden als een Wadi, water afvoeren door infiltratie, die de ontwikkelaar in het beplantingsplan van de openbare delen kan integreren. Verder legt het RUP bijkomend op dat de bestaande gracht op de oostgrens behouden moet blijven en dat de niet bebouwde delen van de individuele percelen beschouwd moeten worden als groenzones voor tuinaanleg, waarbij de verhardingen worden beperkt tot opritten, tuinpaden en terrassen. Ten opzichte van de huidige situatie met stagnerend hemelwater in achtertuinen en afvoer van grijs afvalwater in open grachten zal het plan resulteren in een beter functionerend watersysteem. De effecten op het watersysteem zijn daarom als positief te beoordelen. Het behoud van de open gracht in het oosten moet gepaard gaat met een goed onderhoud ervan. Het is door een slecht onderhoud van deze gracht dat ze in natte perioden buiten haar “oevers” treedt met negatieve gevolgen voor achtertruinen van woningen langs de Groenendaellaan.

4.3.3.

Landschap

4.3.3.1. Beschrijving huidige toestand Centraal is het gebied zeer open. Rondom is het landschap eerder gesloten door de aanwezigheid van gebouwen, struweelopslag een villa met parktuin eromheen. In het plangebied zijn geen monumenten aanwezig. Het is niet bekend of er archeologische waarden aanwezig zijn. Omdat de site buiten de vesten van Lier is gelegen, is de kans dat er in het plangebied archeologische waarden aanwezig zijn zeer klein.

4.3.3.2. Beschrijving toekomstige toestand Na de ontwikkeling zal het landschap verdichten door de inplanting van 141 woningen, zowel alleenstaande als woninggroepen en appartementen, in het plangebied. Centraal blijft een open as waarin de verticale elementen bestaan uit de pylonen van de hoogspanningslijnen van 150 en 70 kVolt waartussen hoogstammige bomen van minimaal 10 m. Beoordeling Het plan voorziet in een stedelijke ontwikkeling die gezien de ligging binnen de ring rond Lier als stadsinbreiding beschouwd kan worden. De herkenbaarheid van het landschap als stedelijk landschap zal verhogen wat als positief beschouwd wordt. Voor de bewoners in het plangebied, met Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

name deze langs Tramweglei en Bosstraat, zal het uitzicht naar achteren verdichten. Voor deze personen zal de perceptie van het landschap minder aantrekkelijk worden dan in de huidige situatie wat een negatief effect is. Maar in principe laat het huidige gewestplan de bouw van huizen op de plaats van het grasland ook toe. Dit betekent dat het RUP een neutraal effect op het landschap voor bestaande bewoners heeft. Voor bezoekers en passanten is de wijziging in de perceptieve kenmerken eerder een positief effect omdat het landschap een meer stedelijk uitzicht zal krijgen.

4.3.4.

Fauna en flora

4.3.4.1. Beschrijving referentiesituatie De huidige toestand van de fauna en flora in het gebied schatten we in op basis van de Biologische Waarderingskaart, de beschrijving van de fysische toestand van het terrein, § 2.4.2, en een kort terreinbezoek gedaan in het kader van de watertoets van het gebied.

4.3.4.1.1. Beschrijving ecotopen Volgens de BWK versie 1 komen in het gebied geen waardevolle vegetatietypes voor. Het valt volledig binnen een karteringseenheid ua die het volledige centrum van Lier omvat. In realiteit zijn er vier verschillende eenheden te onderscheiden die grosso modo samenvallen met de vier eenheden beschreven onder 2.4.2 (tabel 2, figuur 8).

Tabel 2: overzicht van de ecotopen in het plangebied eval

code

1

m

ua

2

mw

hp

3

w

sz / alng

omschrijving urbaan gebied met woningen in het noorden langs Tramweglei en lang Bosstraat, biologisch minder waardevol (foto linksboven) Cultuurgrasland in hooibeheer, centraal in het gebied gelegen. In dit grasland staan de drie pylonen van de hoogspanningslijnen. In principe is een cultuurgrasland biologisch minder waardevol, vanwege de plaatselijke drassige situatie kan het als biologisch minder waardevol met waardevolle elementen beschouwd (mw) worden (foto linksonder) struweelopslag met dominantie van zwarte els in de zuidwesthoek, strikt genomen te beschouwen als biologisch waardevol i.p.v. biologisch minder waardevol, al betekent de bodemsanering dat het gebied ontbost zal worden en 1200 m² zal worden uitgegraven waardoor het op korte termijn terug minder waardevol zal worden. (foto rechtsboven, bos achter de pyloon)

4 mx ua + kp Villa (foto rechtsonder) met parktuin (linkerrand foto rechtsboven) Verklaring eval(uatie): m = biologisch minder waardevol, mw = biologisch minder waardevol met waardevolle elementen en w biologisch waardevol



Projectnummer:

ARCADIS Belgium NV

04/005147

1

2

3

4

Figuur 8: Geactualiseerde biologische waarderingskaart van de Charon-site, legende:hoe intenser groen, hoe hoger de biologische waarde.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

4.3.4.1.2. Soorten Op vlak van soorten worden niet meteen zeldzaamheden verwacht in het gebied. Gezien de ligging van het plangebied nabij het centrum van Lier zullen voornamelijk cultuurvolgers in het gebied aanwezig zijn. Bovendien is de oppervlakte bos te klein om kansen te bieden aan echte bossoorten. Voor struweelvogels als zwartkop, tjiftjaf, merel, winterkoning, roodborst is het ideaal. Deze soorten voelen zich echter evenzeer thuis in tuinen en tussen het openbaar groen.

4.3.4.2. Beschrijving mogelijke effecten Het plan houdt de volledige stedelijke ontwikkeling van de site in, voorzover nog niet doorgevoerd. Dit betekent dat de ecotopen 2, 3 en 4 uit tabel 2 zullen verdwijnen. Binnen ecotoop 1 zullen delen van de bestaande tuinen plaatsmaken voor gebouwen (huizen noordelijk deel Bosstraat) of wegen (voortuinen Tramweglei). Tegenover deze verliezen staat: De bouw van gebouwen met een gezamenlijke grondoppervlakte van afgerond 10.300 m² (103 are) De aanleg van verhardingen, zowel privaat als openbaar en zowel ondoorlaatbaar als doorlaatbaar, met een gezamenlijke oppervlakte van 6.130 m² (61 are) De creatie van openbaar groen rond de openbare delen in het gebied (ca 60 are) De aanleg van minimaal 68 (40%) nieuwe, kleine, privétuinen met een gezamenlijke oppervlakte van naar schatting 170 are. Deze nieuwe elementen zijn te beschouwen als biologisch minder waardevol met waardevolle elementen. Bij uitvoering van het plan zal de globale biologische waardering van het plangebied dus minder waardevol zijn dan in de huidige situatie. Dit betekent echter niet dat de milieueffecten Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

aanzienlijk zijn. Het verdwijnen van een klein “eiland” met bomen, bestaande uit de opslag van zwarte els en de villatuin te midden van woongebied is geen belangrijk verlies omdat de oppervlakte te beperkt is om ooit een zeer hoge waarde te bereiken.

4.3.5.

Mens

4.3.5.1. Wonen Het plan voorziet in de creatie van woongelegenheden nabij het centrum van een kleine stad. Dit is als positief te beschouwen. De effecten ervan zijn verschillend naargelang het bestaande dan wel nieuwe bewoners betreft. Een aantal van de huidige bewoners zullen een deel van hun tuin moeten afstaan voor wegenis. Daarvoor krijgen ze een vergoeding. De eigenaars van de percelen langs de Bosstraat en de familie Charon kunnen op basis van het RUP hun percelen verkavelen en verkopen. Het RUP zorgt dus voor een meerwaarde van hun eigendom die ze al dan niet kunnen verzilveren. De inname van privégrond is daardoor een eerder positief effect.

4.3.5.2. Werken De enige economische activiteit in het gebied is momenteel landbouw en transport van electriciteit. Het huidige landbouwgebruik in woongebied (gewestplan) betreft eerder hobbylandbouw, beheer is hooien met nabegrazing door paarden, zodat er van een echt verlies voor de agrarische sector geen sprake is. Recreatie is afwezig

4.3.5.3. Gezondheid Door de Charonsite lopen drie hoogspanningslijnen, 2 van 70 kilovolt (kV) en 1 van 150 kV. Hoogspanningslijnen genereren een aantal fysische verschijnselen die mogelijk een effect hebben op de mens.

4.3.5.3.1. Fysische verschijnselen van hoogspanningslijnen Hoogspanningslijnen genereren een elektrisch veld ten gevolge van de spanning op de lijn. Dit veld oefent een aantrekkingskracht uit op andere geladen deeltjes en is in staat om kleine potentiaalverschillen op te wekken en aldus een electrische stroom tengevolge van dat potentiaal verschil. De sterkte van het electrisch veld drukken we uit in kilovolt per m (kV/m). Een tweede fysisch verschijnsel dat zich voordoet is de inductie van een magnetisch veld rondom de lijn. Magnetische inductievelden worden veroorzaakt door bewegende geladen deeltjes en is dus afhankelijk van de stroomsterkte door de lijn. De sterkte van magnetische inductie in microtesla (µT). Indien dit een wisselend magneetveld betreft, kan het inductieveld kan op zijn beurt in geleidende lichamen, waaronder het menselijk lichaam, electrische stromen opwekken. Omdat een hoogspanningslijn een wisselstroom kent, is het magnetisch inductieveld ervan een wisselveld met frequentie 50 Hz en kan het dus electrische stromen opwekken. Dit in tegenstelling tot het aardmagnetisch veld dat statisch is en een sterkte heeft van 40 µT.

4.3.5.3.2. Effecten van het electrisch veld De effecten van het electrisch veld manifesteren zich voornamelijk op electronica en niet op de mens. Om hinder voor de gezondheid en storingen aan electrische apparaten te beperken, mag boven woongebied het electrisch veld van een hoogspanningslijn maximaal 5 kV per meter bedragen (MB van 7 mei 1987 (BS 14.05.1987) gewijzigd bij MB van 20 april 1988 (BS 06.05.1988). Gezien de drie lijnen in de referentie boven woongebied lopen, kunnen we aannemen dat aan deze grenswaarde is voldaan. Vermits in de wetenschappelijke wereld een consensus is over de onschadelijkheid van Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

electrische velden indien de internationaal aanbevolen niveaus worden nageleefd, zullen de electrische velden van de lijnen geen negatieve effecten hebben op de toekomstige bewoners.

4.3.5.3.3. Effecten van het magnetisch veld Electronica is ongevoelig voor de laagfrequente (50 Hz) magnetische inductievelden die door hoogspanningslijnen worden opgewekt. Maar mensen kunnen wel hinder ondervinden van deze velden. De Internationale Commissie voor de Bescherming tegen Niet-Ioniserende Stralingen (ICNIRP) in 1998 adviseert daarom voor de blootstelling aan magnetische velden dat de grenswaarde van 100 µT niet overschreden mag worden (constante blootstelling). Deze is gebaseerd op de drempelwaarde waarbij acute effecten optreden en met een veiligheidsfactor van 50. De Europese Commissie heeft deze waarde overgenomen in een aanbeveling6. De inductievelden van de meeste hoogspanningslijnen blijven ver beneden deze grenswaarde, zodat belangrijke effecten uitgesloten zijn. Naast deze hoge drempel is ook een interventiewaarde en een richtwaarde vastgelegd. De interventiewaarde bedraagt 10 µT volgens het Besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico’s door verontreiniging van het binnenmilieu. De richtwaarde bedraagt 0,2 µT volgens het Besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico’s door verontreiniging van het binnenmilieu. Onder hoogspanningslijnen van 70 en 150 kVolt is meestal ook aan de norm van 10 µT voldaan. Aan de richtwaarde zal niet steeds voldaan zijn. Daarom wordt aangeraden om onder de hoogspanningslijnen voornamelijk garages te bouwen, in het bijzonder in het deel industriegebied op het gewestplan. Op die manier zal het aantal nieuwe woningen waar niet steeds voldaan zal zijn aan de richtwaarde betreffende magnetische inductievelden tot een minimum beperkt worden.

4.3.5.3.4. Besluit In het algemeen zal voldaan zijn aan de internationale norm van 100 µT zodat belangrijke gezondheidseffecten uitgesloten zijn. Ook aan de interventiewaarde van 10 µT zal naar verwachting overal in het plangebied voldaan zijn. Aan de richtwaarde van 0,2 µT zal niet steeds voldaan zijn. Met name in een smalle zone (50 m breed maximaal) onder de as van de hoogspanningslijnen. Om te zorgen dat de richtwaarde in zo weinig mogelijk nieuwe woningen wordt overschreden, raden de opstellers van deze nota aan om de ruimte onder de lijnen in hoofdzaak te gebruiken voor garages of openbaar domein in plaats van woningen. Hieraan komt het huidige ontwerp voor de toekomstige inrichting van de site (figuur 7) tegemoet.

4.3.6.

Mobiliteit

4.3.6.1. Beschrijving huidige toestand Het stadsdeel waarin de Charonsite ligt, wordt gevat in de maas omsloten door de Ring rond Lier, de Mechelsesteenweg, de spoorweg Lier-Kontich (de huidige Tramweglei) en Baron Opsomerlaan (langsheen vesten). De Boomlaarstraat loopt dwars doorheen deze maas en ontsluit de wijk naar de Baron Opsomerlaan en naar de Ring. Zo wordt ook de stationsomgeving ontsloten naar respectievelijk Antwerpsesteenweg en Ring.

6

Aanbeveling 1999/519 van 12/07/99 betreffende de beperking van blootstelling van de bevolking aan elektromagnetische velden van 0 tot 300 GHz (JO L 1999 van 30/07/99)



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

4.3.6.2. Beschrijving toekomstige toestand In het kader van het programma Veilig Verkeer Vlaanderen wordt het gevaarlijke kruispunt Boomlaarstraat x Ring aangepakt. Een nieuwe lus parallel aan de ring, onder de brug door, zal het verkeer in alle richtingen ontsluiten zodat de wegbeheerder linksafslaande bewegingen op de ring kan verbieden. Het stadsbestuur wenst op deze lus een nieuwe ontsluitingsweg naar het station aan te sluiten. Dat creëert nieuwe potenties voor ontwikkelingen aan het station. Een concreet programma is nog niet. Momenteel werkt de stad aan een masterplan voor de ontwikkeling van de stationsomgeving als stadsvernieuwingsproject. Naast het RUP Charon werkt de stad ook voor de voormalige Dungelhoeffkazerne, gelegen ten zuidoosten van de site Charon, en aansluitende gronden een RUP uit. Daarin voorziet de stad in de herlocalisatie van stedelijke functies naar de kazerne: het stedelijk zwembad (voltooid), politiekantoor (reeds voltooid), OCMW en andere stadsdiensten. Ook is op de site van de voormalige Dungelhoeffkazerne plaats voor nieuwe woonontwikkelingen en kantoorontwikkelingen. Centraal wordt e ook een nieuw buurtpark gecreëerd. In de wijk Boomlaar zijn nog verschillende andere inbreidingsmogelijkheden. Deze ontwikkelingen zullen leiden tot een nieuwe verkeerssituatie in de toekomst. Naar aanleiding van de 7 uitwerking van het RUP Dungelhoeff werd een mobiliteitsonderzoek uitgewerkt . Het onderzoek naar de verkeersgeneratie van mogelijke ontwikkelingen op de Dungelhoeffsite en de draagkracht van de ontsluitingsinfrastructuur, leidde tot uitspraken voor heel de wijk: de Boomlaarstraat is nu reeds zwaar belast met autoverkeer. Dit is evenwel niet enkel buurtverkeer, maar ook verkeer naar en van het station en verkeer naar en van het nieuwe zwembad. Stedelijke ontwikkelingen op de Dungelhoeffsite (bv. zwembad) moeten ontsloten worden naar de Mechelsesteenweg. Stedelijke ontwikkelingen in de stationsomgeving, en ook de stationsparking(s) moeten via de nieuwe ontsluitingsweg direct naar de Ring afgeleid worden. Zo zal het verkeer op de Boomlaarstraat afnemen. Daardoor komt capaciteit vrij om nieuwe woonontwikkelingen in de wijk te laten ontsluiten op de Boomlaarstraat. In het onderzoek wordt rekening gehouden met ca. 560 bijkomende woningen die uiteindelijk via de Boomlaarstraat ontsloten kunnen worden (incl. Charonsite). het woonweefsel heeft erg te leiden onder parkeerdruk. Daarom wordt betalend parkeren ingevoerd (t.v.v. bewonersparkeren) en moeten voldoende parkings gecreëerd worden voor nieuwe stedelijke functies aan de stationsomgeving en de Dungelhoeffsite. de stedelijke ontwikkelingen op de Dungehoeffsite en de stationsomgeving moeten goed bereikbaarheid zijn voor voetgangers en fietsers.

De opstellers van het masterplanning voor de stationsomgeving stellen ook dat: lokaal woonverkeer van de Boomlaarwijk (vnl Tramweglei) en het stedelijke verkeer naar het station best gescheiden blijft. Het wegverkeer op de ontsluitingweg wordt door een brede groene esplanade gescheiden van de Tramweglei die een louter lokale ventweg is voor de ontsluiting van de aanpalende woningen. Het noordelijke deel van de site Charon zal via deze ventweg worden ontsloten. Om sluipverkeer te voorkomen moeten doorgaande verbindingen voor autoverkeer tussen Tramweglei/nieuwe ontsluitingsweg en Boomlaarstraat voorkomen worden. Concreet betekent dit dat de ontsluitingswegen van de site Charon vanuit zowel het noorden (Tramweglei) als het zuiden (Boomlaarstraat) doodlopen halverwege de site. Dit betekent dat voor de ontsluiting van de site Charon het extra verkeer over verschillende assen wordt verdeeld.

Figuur 9 bevat het schema van deze nieuwe ontsluitingsstructuur.

7

Vectris & ARK, Mobiliteitsnota RUP Dungelhoeff, i.o.v. gemeentebestuur Lier, november 2005



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

RING

Baron Opsomerstraat

RING

Figuur 9: schema met nieuwe ontsluitingsstructuur in het centrum van Lier gelegen tussen ring, Antwerpse steenweg, Mechelse steenweg en Baron Opsommerstraat.

4.3.6.3. Beoordeling Algemeen kan gesteld worden dat het plan een gunstig mobiliteiteffect heeft, aangezien het voorziet in bijkomende woonontwikkeling in de stad, vlakbij stedelijke voorzieningen en een belangrijk knooppunt van openbaar vervoer (station Lier). Hierdoor daalt (de behoefte aan) autoverplaatsingen door bewoners t.o.v. gelijkaardige ontwikkelingen op locaties die verder van openbaar vervoer centra afliggen wat we kunnen typeren als een minder gunstig, autogericht, bereikbaarheidsprofiel. Het plan voorziet in de ontwikkeling van ca. 170 bijkomende woningen. Deze zijn grotendeels te ontsluiten via de Boomlaarstraat en Bosstraat/Boomlaarstraat. In het mobiliteitsonderzoek opgemaakt voor het RUP Dungelhoeffkazerne werd reeds rekening gehouden met de ontwikkeling van de site Charon. Daaruit bleek dat de creatie van 170 bijkomende woningen niet leidt tot significante mobiliteitseffecten. Er moet weliswaar voorzien worden in de realisatie van een nieuwe ontsluitingsweg naar het station en nieuwe stedelijke ontwikkelingen (station, Dungelhoeff) moeten ontsluiten naar de nieuwe ontsluitingsweg of de Mechelsesteenweg. Deze



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

maatregelen maken geen onderwerp uit van voorliggend RUP Charon, maar zijn voorzien in het masterplan voor de stationsomgeving8 en het RUP Dungelhoeff. Het plan voorziet in louter woonontwikkeling langsheen de Tramweglei, overeenkomstig de beleidsvisie voor de stationsomgeving, om de Tramweglei als lokale buurtweg dienst te laten doen, en stedelijke ontwikkelingen enkel direct aansluitend op de stationsontsluitingsweg. Het beperkt aantal woongelegenheden dat via de Tramweglei ontsloten zal worden, zal geen significante toename van de verkeersbelasting inhouden en de toekomstige functie als buurtontsluitingsweg niet hypothekeren. In het plan wordt aangegeven dat er geen doorgaande verbinding mag zijn voor gemotoriseerd verkeer tussen de Tramweglei, de Boomlaarstraat en de Bosstraat. Doorsteken voor fietsers en voetgangers zijn voorzien doorheen het plan, zowel in noordzuid als oostwestrichting, zodat het plan bijdraagt in het optimaliseren van de aanlooproutes tussen de stedelijke ontwikkelingen in de stationsomgeving en deze op de Dungelhoeffsite. In het plan wordt verordenend een minimale parkeernorm opgenomen, zowel voor bewoners- als bezoekersparkeren. Hierdoor voorkomt men de afwenteling van een parkeerbehoefte op de omgeving.

4.4.

CONCLUSIE

Uit het onderzoek naar milieueffectrapportage volgt als besluit dat er geen belangrijke milieueffecten aan het plan kunnen toegedicht worden Discipline bodem het plan verfijnt de geldende bodembestemming maar voert geen belangrijke bestemmingswijziging door, omvorming van een braakliggend industriegebied naar woongebied is ook geen belangrijke bestemmingswijziging. Een geplande bodemsanering van het industriegebied zal gelijkaardige effecten op de bodem als woningbouw en is positief voor de kwaliteit van de bodem en het grondwater op de site. Discipline water We kunnen aannemen dat men bij de latere stedelijke ontwikkeling de verschillende regelgevingen, met name de gescheiden afvoer van hemelwater en afvalwater de verordening betreffende het hergebruik, de infiltratie, de buffering en de vertraagde afvoer van hemelwater zal naleven. Daardoor zal de waterhuishouding van de site beter worden afgestemd op stedelijk gebied. Wateroverlast ten gevolge van stagnerend hemelwater zal niet meer optreden in achtertuinen van de Groenendaellaan wat als positief beoordeeld kan worden (zie ook bijlage 2, watertoets).

Discipline landschap Het plan zorgt bij realisatie dat de herkenbaarheid van de site als stedelijk woongebied zal stijgen. Voor de huidige bewoners langs de Bosstraat, Tramweglei en Groenendaellaan zal het uitzicht aan de achterzijde van de woning, momenteel een hooiland, veranderen in tuinen of huizen. Dit zal als negatief ervaren worden door de huidige bewoners van deze huizen. Maar deze landschappelijke ontwikkeling kan op basis van het huidig geldende gewestplan ook plaatsvinden waardoor het eerder een neutraal effect is. Voor de nieuwe bewoners

8

realisatie nieuwe ontsluitingsweg naar het station is reeds opgenomen in de stedelijke begroting. Een rooilijnplan en bijhorend onteigeningsplan worden momenteel uitgewerkt. Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

kunnen de landschappelijke effecten ook als neutraal beschouwd worden tot zelfs positief omdat het plan zorgt voor een meer herkenbaar landschap in een stedelijk gebied.

Discipline fauna en flora De totale biologische waarde van het gebied zal afnemen omdat de waardevolle struikopslag op de industriële site en in de villatuin van de familie Charon zal wijken voor gebouwen en tuinen met een eerder beperkte oppervlakte. Zeldzame ecotopen en soorten zijn niet aanwezig op de site. Vanuit populatie-ecologisch standpunt is de boom- en struikopslag op de site te beschouwen als natuureilandjes in een kleinstedelijk gebied. Indien ze plaats moeten ruimen voor privétuinen en openbaar groen is dit verlies toch maar als beperkt te beschouwen. Het plan genereert dus geen signifcant negatieve effecten op de fauna en flora.

Discipline mens Het plan heeft eerder positieve gevolgen omdat het ervoor zorgt dat er relatief veel woongelegenheden ontwikkeld kunnen worden op deze site op korte afstand van het centrum en het treinstation van een provinciestad. Tevens zal het gebied voor omwonenden meer herkenbaar worden als stedelijk woongebied en daardoor de stad terug aantrekkelijker maken voor te wonen. Vanwege de gunstige ligging ten opzichte van openbaar vervoersassen, is de ontsluiting van het gebied gunstig te noemen. Voor het autoverkeer is een ontsluiting via doodlopende wegen voorzien zodat ongewenst verkeer geen snellere route doorheen de site kan nemen. In een Mober, opgesteld in functie van het RUP voor de Dungelhoeffkazerne, is de creatie van woningen in de site Charon mede onderzocht. Daaruit bleek dat er bij uitvoering van het plan geen significante problemen te verwachten zijn op Tramweglei, Boomlaerstraat of Bosstraat. Enige nadeel verbonden aan de site zelf is de aanwezigheid van hoogspanningslijnen: 1 van 150 kV en 2 van 70 kV. Aan de richtwaarde van 0,2 µT voor magnetische inductievelden in woningen zal niet overal voldaan zijn. Daarom wordt aangeraden om onder de hoogspanningslijnen zo weinig mogelijk nieuwe woningen te voorzien. Deze ruimte zou men kunnen aanwenden voor garages of openbaar domein. Aan de grenswaarde van 100 µT en de interventiewaarde van 10µT is naar verwachting overal voldaan. Verdere maatregelen zijn daarom niet nodig.

4.5.

GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN

Het plan genereert geen grensoverschrijdende effecten. De afstand tot Nederland, Wallonie, het Brussels gewest, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk is te groot.

4.6. 4.6.1.

ALTERNATIEVENONDERZOEK Nulalternatief

Het nultalternatief houdt in dat het RUP niet van kracht wordt en dus het gewestplan 15 de juridische basis blijft voor de uitreiking van stedenbouwkundige vergunningen. Gezien het merendeel van de site volgens het gewestplan gelegen is in woonzone, kan het nulalternatief eveneens de bouw van huizen en appartementen Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

inhouden. Enkel in het zuidwesten van de site zou een ontwikkeling naar woningen niet meer kunnen omdat dat industriegebied is. De kans dat een KMO-bedrijf zich er vestigt is klein gezien de ligging in een stadscentrum. Onder het nulalternatief zou deze zone dan bebost kunnen blijven. Ten opzichte van het plan is dit een beperkte wijziging. Een bijkomende afweging ten aanzien van het nulalternatief achten we daarom niet opportuun.

4.6.2.

Locatie-alternatieven

De keuze voor de herontwikkeling van de Charonsite als woonsite vloeit voort uit een alternatievenafweging in het planningsproces voor de afbakening van het stedelijk gebied Lier. Dat proces voerde reeds een onderzoek naar locatie-alternatieven uit. De keuze om de site Charon te herontwikkelen is dus beslist beleid (zie bijlage 3) zodat een afweging ten opzichte van een locatiealternatief overbodig is.

4.6.3.

Doelstellingsalternatieven

Het planningsproces voor de afbakeling van het kleinstedelijk gebied Lier stelde een herontwikkeling naar wonen, en deels kantoren voor. N.a.v. het uitwerken van een masterplan voor de stationsomgeving en het RUP Dungelhoeff werd evenwel resoluut gekozen voor een invulling voor louter woonontwikkeling, en werd het (doelstellings)alternatief mét kantoren niet weerhouden. Dit op basis van zowel doelmatigheidsoverwegingen (marktvraag vs potentieel aanbod aan kantoorlocaties in stationsomgeving en Dungelhoeff) als milieuoverwegingen (ontsluiting) (zie bijlage 4). Een bijkomende afweging van effecten ten aanzien van enig doelstellingsalternatief wordt daarom niet gevoerd.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

5. EINDCONCLUSIE Het ruimtelijk uitvoeringsplan voor de Charonsite dat de gemeente Lier laat opmaken valt onder het de definitie van een plan of programma en kan dus onder het toepassingsgebied van het plan-mer-decreet vallen. Het plan is om volgende redenen niet van rechtswege plan-mer-plichtig:

de site ligt niet in de directe omgeving van een speciale beschermingszone het betreft een verfijning van de huidige bestemming woongebied (kleine wijziging) en de omvorming van een beperkte oppervlakte industriegebied naar woongebied (klein gebied)

Conform het decreet wordt kort de eventuele noodzaak voor milieueffectrapportage nagegaan. ARCADIS BELGIUM is van oordeel dat het plan geen belangrijke milieueffecten genereert en er dus geen noodzaak voor het opstellen van een plan-MER is. De disciplines lucht en geluid worden niet relevant geacht. Voor de overige geven we hieronder kort het besluit van het effectonderzoek.

Bodem Effecten zijn verwaarloosbaar tot positief omdat het enerzijds een verfijning betreft van het bestemmingstype woongebied en anderzijds een omvorming van het bestemmingstype industriegebied naar woongebied. Dit laatste betekent dat de kans op toekomstige bodemverontreiniging zal verlagen. Een saneringsproject dat los staat van het plan is positief voor de kwaliteit van bodem en grondwater op de site. Water Verwacht wordt dat bij de ontwikkeling van de site, een gevolg van het plan, de afvoer van hemelwater en afvalwater zal voldoen aan de geldende stedenbouwkundige bepalingen zoals gescheiden afvoer, hergebruik, infiltratie e.a.. Het plan gaat zelfs verder dan de stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 betreffende het hergebruik, infiltratie en vertraagde afvoer van hemelwater door een wadi te voorzien voor de infiltratie van het hemelwater afkomstig van de openbare bestrating. Landschap Het plan voorziet op korte termijn in de bouw van woningen in een open gebied. Voor de omwonenden zal het landschap dus wijzigen en in het algemeen minder aantrekkelijk worden. Gezien dit in de huidige planologische context ook kan plaatsvinden, met uitzondering van de site in het zuidwesten die industriegebied is, is dit geen belangrijk effect van het plan, zeker niet vergeleken met het nulalternatief. Fauna en flora Ontwikkeling van de volledige site naar woongebied betekent de afname van de biologische waarde: een grote tuin, spontane boomopslag en een hooiland maken plaats voor gebouwen met tuinen en rustige wegen met openbaar groen. Deze afname kan in de huidige situatie, dit is bij invulling huidige bestemming, ook optreden. Het RUP brengt dus geen significante wijziging aan op vlak van inname van ruimte voor gebouwen. Het verhindert dat klasse 2 bedrijven zich in de toekomst nog op de site kunnen vestigen wat als positief omschreven kan worden. Gezien er geen natuurgebieden in de omgeving zijn, het plan voorziet in woningbouw en is omsloten door andere woongebieden, zijn verstoringseffecten en versnipperingseffecten afwezig. Mens Het plan is positief omdat het zorgt voor veel en kwalitatief goede woningen nabij het centrum van een provinciestad en verhindert dat klasse 2 bedrijven zich in de toekomst nog kunnen vestigen in het gebied. Gebruiksverliezen zijn er enkel voor de hobbylandbouwer die het hooiland pacht of bezit. Doordat de Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

ontsluitingswegen doodlopend worden aangelegd en voldoende parkeerplaatsen zijn voorzien, zal het plan ook geen belangrijke mobiliteitshinder veroorzaken. Ten opzichte van locatiealternatieven buiten de stad is het plan interessanter omdat toekomstige bewoners gemakkelijker toegang hebben tot het openbaar vervoer en dichter bij de meeste goederen en diensten wonen. De hoogspanningslijnen door het gebied veroorzaken een magnetisch inductieveld dat mogelijk beperkt negatieve effecten veroorzaakt indien niet voldaan is aan de richtwaarde van 0,2 µT. Wanneer het aantal nieuwe woningen onder de as van deze lijnen wordt beperkt, bijvoorbeeld door de bouw van garages onder de lijnen, zijn deze effecten echter verwaarloosbaar. Het gewestplan laat immers ook toe dat men op de site woningen bouwt. Het RUP brengt daarin geen veranderingen in aan.

Globale conclusie Het plan genereert op geen enkel vlak belangrijke milieueffecten. De opstelling van een plan-MER is dus niet vereist.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

6. REFERENTIES • • • •

Aubroeck, Bart (2008). Charonsite – Hydrologische verkenning (beperkte Watertoets). Interne nota Arcadis Belgium, Diest, 5 pp. Boonen, Kristof en Raf Dotremont (2008). Voorontwerp gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Charon in Lier – versie a. Arcadis Belgium, Deurne, 54 pp. + kaart Heylen, Gunther (2004). Bodemsaneringsproject Belfort NV, hoek Boomlaarstraat Bosstraat in 2500 Lier. Arcadis Belgium, Deurne, 60 pp. Pelssers, P. (2007). Effectonderzoek met betrekking tot de magnetische en elektrische velden van de 150 kV hoogspanningslijn tussen Mol en Beringen. Bel Engineering, Diegem, 27 pp.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

7. BIJLAGEN 7.1.

BIJLAGE I: NIET TECHNISCHE SAMENVATTING BODEMSANERINGSPLAN

Op het terrein gelegen aan de hoek van de Boomlaarstraat en de Bosstraat te Lier is zowel het onverzadigde als het verzadigde gedeelte van de bodem verontreinigd met minerale olie en vluchtige aromaten. Het terrein is momenteel ‘verwilderd’. Het is begroeid met bomen, struiken en onkruid. De op het terrein aanwezige tanks worden geledigd, gereinigd en verwijderd. Bijkomend worden de drie verontreinigde zones afgegraven tot een diepte van circa 3 m-mv. Het streefdoel van de sanering is de achtergrondwaarde, gezien het bestemmingstype van het terrein mogelijk gewijzigd wordt naar woongebied (bestemmingstype III). Tijdens de graafwerken wordt een bemaling voorzien omwille van de hoge grondwaterstand. Tijdens de bemalingswerken wordt een mobiele waterzuiveringsinstallatie voorzien, waarover het onttrokken grondwater wordt geleid alvorens geloosd te worden. Na het beëindigen van de graafwerken worden er gedurende een periode van 2 jaar een twaalftal peilbuizen bemonsterd en geanalyseerd op minerale olie, olie vluchtig en vluchtige aromaten. Deze bemonsteringen gebeuren op driemaandelijkse basis. De prijs voor de uitvoering van de bodemsaneringswerken wordt geraamd op 374.748,- euro (excl. BTW).



ARCADIS Belgium NV

7.2. 7.2.1.

Projectnummer:

04/005147

BIJLAGE II: WATERTOETS Referentiesituatie

7.2.1.1. Huidige hydrografie Op basis van een terreinbezoek (24/01/2008) werd de huidige hydrografie in kaart gebracht en digitaal verwerkt tot 3 kaarten (in bijlage). Bij de digitale verwerking is rekening gehouden met de onderlinge dimensies, het al dan niet ingebuisd zijn en visuele indicaties van huishoudelijk afvalwater. Voor de duidelijkheid werden ook enkele representatieve foto’s genomen. De voornaamste waterloop is de Donkloop; o.b.v. de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA) een e waterloop van 3 categorie en dus de bevoegdheid van de stad Lier. Deze waterloop komt vanaf het westen en maakt dan aan de Bosstraat een bocht van 90° naar het zuiden. Vanaf de nieuwbouwappartementen langsheen de Bosstraat is de Donkloop ingebuisd. Volgens de VHA zou deze verder moeten stromen onder de Boomlaarstraat om uiteindelijk in de Afleidingsvaart van de Nete uit de monden. Door de inbuizing kon dit op het terrein niet worden vastgesteld. In het open gedeelte van de Donkloop was duidelijk stroming waarneembaar en stroomopwaarts de Bosstraat ontvangt deze vermoedelijk weinig huishoudelijk afvalwater. De dimensies zijn relatief beperkt: ongeveer 1 m breed en maximaal 1 m diep. Aan de noordelijke grens is er eveneens een waterloop (niet geklasseerd), die via een kleinere gracht aansluit op de Donkloop. Deze waterloop wordt zwaar belast met huishoudelijk afvalwater (donkergrijze kleur van het water) en er was nauwelijks stroming waarneembaar. Bovendien stond het waterpeil hooguit 0.5 m onder het maaiveld. De 2 grachten/greppels parallel aan de Bosstraat worden zwaar belast met huishoudelijk afvalwater en fungeren als open riool. Aan de oostelijke grens van het projectgebied is een greppel die vroeger vermoedelijk afwaterde naar de Donkloop t.h.v. de Boomlaarstraat. De verbinding is echter ongeveer halverwege verbroken. De greppel is niet meer onderhouden, waardoor op het moment van inventarisatie (wintertoestand) duidelijk sprake was van een plasdrassituatie. Deze greppel grenst aan een aantal tuintjes, die duidelijk niet gebaat zijn bij deze slechte afwatering. Het deel van de greppel dat mogelijk nog aansluit op de Donkloop is sterk verbreed (2-3 m breed), maar er was geen stroming waarneembaar. Ter hoogte van de vermoedelijke aansluiting met de Donkloop was er een rooster, maar ondanks de aanwezigheid van zwerfvuil, was deze niet verstopt. Afgaande op de donkergrijze kleur van het water, ontvangt dit deel van de greppel vermoedelijk ook huishoudelijk afvalwater. In het centraal gelegen grasland was lokaal sprake van een plasdras situatie. Het is onduidelijk of dit een gevolg is van bodemverdichting of een eerder lage infiltratiecapaciteit van de bodem. De vroegere fabriekssite is begroeid met Zwarte Els en is blijkbaar ook ongeveer 0.5 m opgehoogd. Er werd 1 peilbuis waargenomen, maar het is onduidelijk of deze nog functioneel is.

7.2.1.2. Actuele knelpunten Op basis van de visuele waarnemingen mag aangenomen worden dat er momenteel in de omgeving van de projectsite geen gescheiden rioleringsstelsel is. Enkele greppels en grachten fungeren duidelijk als open riool. Het is niet onwaarschijnlijk dat het ingebuisde deel van de Donkloop eveneens een rioleringsfunctie heeft en dus zowel oppervlaktewater, regenwater als afvalwater afvoert. In principe zou de technische dienst en/of de milieuambtenaar van de stad Lier dit moeten weten. Doordat de afwatering van een greppel niet meer functioneel is, is de achterzijde van een aantal tuintjes relatief nat. In perioden met veel en langdurige neerslag kan er hierdoor sprake zijn van wateroverlast.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Door de inbuizing van de Donkloop is het natuurlijk watersysteem grondig verstoord. Het betreft hier natuurlijk wel verstedelijkt gebied.

7.2.2.

Elementen met betrekking tot de Watertoets

Met betrekking tot de Watertoets werden de meest relevante watertoetskaarten geraadpleegd en aangevuld met extra info en expert judgdement. Inzake grondwaterstromingsgevoeligheid is de projectsite matig gevoelig voor wijzigingen in de grondwaterstroming. Dit doordat de bodem hoofdzakelijk bestaat uit zandleem en de onderliggende Tertiaire geologie uit zand. Volgens de infiltratiegevoeligheidskaart is het gebied goed infiltreerbaar en dus geschikt voor infiltratievoorzieningen. Dit moet toch enigszins genuanceerd worden: het bodemtype is Ldc; een zandleembodem (textuur L) die matig nat (drainageklasse d) is. Bovendien werden op het terrein plasdrassituaties waargenomen wat erop wijst dat in perioden met langdurige neerslag de bodem verzadigd geraakt. Het gebied is niet overstromingsgevoelig. Ook op de kaart met de recent overstroomde gebieden (ROG_2005) is de projectsite niet ingekleurd. Dit heeft o.a. te maken met de inbuizing van de Donkloop en het feit dat het grootste deel van de site nu onverhard is. Hierdoor is snelle afvoer van regenwater naar de riolering beperkt. Aandachtspunten m.b.t. het ontwerp: In totaal voorziet het project ongeveer 16.359 m² bijkomende verharding (dakoppervlak en wegen). Zonder hergebruik, buffering en infiltratie zou het regenwater van deze verharding terechtkomen in de riolering/Donkloop ter hoogte van de Boomlaarstraat. Dit zou bij piekbuien aanleiding kunnen geven tot wateroverlast vanuit de riolering. Doordat we hier te maken hebben met een zandleembodem, met zeker in de winter en vroege voorjaar, eerder ondiepe grondwaterstanden, zullen de infiltratievoorzieningen ook voldoende buffercapaciteit dienen te hebben.

7.2.3.

Beoordeling specifieke elementen van het ontwerp

7.2.3.1. Ondergrondse parking In de zuidwestelijke hoek van de projectsite (hoek Bosstraat – Boomlaarstraat) is een ondergrondse parking voorzien op de voormalige fabrieksterreinen van Charon. Dit is feitelijk in de “natuurlijke” vallei van de Donkloop. Echter: door de inbuizing van de Donkloop is de relatie tussen gronden oppervlaktewater volledig verstoord. In die zin kan gesteld worden dat het realiseren van een ondergrondse parking geen bijkomend, significant negatief effect zal hebben op het watersysteem. Echter: bij het ontwerp/aanleg van de ondergrondse parking moet rekening worden gehouden met de grondwaterdynamiek. Op basis van de bodemkaart kan aangenomen worden dat het natuurlijk bodemtype (= onder de ophoging) op de Charonsite van het type Ldc is (matige natte zandleem). Dit betekent dat het grondwaterpeil theoretisch tussen 0,5 en 1,30 m onder maaiveld staat. In de veronderstelling dat een ondergrondse parking 2,5 tot 3 m diep is, zal een deel van de parking zich steeds onder het grondwaterpeil bevinden.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

7.2.3.2. Gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hergebruik, buffering en infiltratie van hemelwater Op 1 oktober 2004 keurde de Vlaamse regering een besluit goed houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater. Dit besluit bevat voorschriften voor het voorzien van hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, de buffering en de afvoer van hemelwater afkomstig van daken en verharde oppervlakten. Provinciale en gemeentelijke verordeningen kunnen dit besluit aanvullen en verstrengen. Met uitzondering van de Provincie Vlaams-Brabant hebben geen provincies dit besluit aangevuld of verstrengd. Op de website van de stad Lier wordt geen melding gemaakt van een bouwreglement. Vermoedelijk heeft de stad de gewestelijke verordening niet aangevuld, noch verstrengd. De infrastructuurwerken dienen aan deze stedenbouwkundige verordening te voldoen. Het uitgangspunt van de verordening is tweeledig: Hemelwater en afvalwater moeten worden gescheiden; Hemelwater dat terechtkomt op ondoorlatende oppervlakken (daken en wegen) en daardoor niet kan infiltreren in de bodem moet maximaal nuttig worden toegepast (= hergebruik), elders geïnfiltreerd of gebufferd worden (= vertraagde afvoer). Bovenstaand uitgangspunt gaat er vanuit dat een gescheiden riolering wordt gerealiseerd. In het ideale geval wordt ernaar gestreefd dat buffering en infiltratie integraal kunnen gerealiseerd worden binnen de projectsite en dat geen overloopconstructies voor hemelwater moeten voorzien worden naar de riolering (hoogst ongewenst) of lager gelegen zones/waterlopen buiten het park. Het project voorziet in volgende oppervlakte bijkomende verharding: gebouwen: 10.228,55m² wegenis: 4.159,62m² (zonder Tramweglei, Bosstraat en Boomlaarstraat) wegenis traag: 369,00m² private wegenis: 1.603,42m² Wat betreft de ondoorlatende oppervlakken wordt een onderscheid gemaakt tussen dakoppervlakken en verharde oppervlakken waarop autoverkeer (wegen en parkings) mogelijk is. Voor deze laatste zou ook nog een onderscheid moeten worden gemaakt tussen kwaliteit en kwantiteit omdat autoverkeer aanleiding geeft tot verontreiniging. Echter: er is geen hoge verkeersintensiteit te verwachten, zodat het afstromend hemelwater in aanmerking komt voor infiltratie zonder enige vorm van voorbehandeling.

7.2.3.2.1. Hemelwater van daken Aangezien we hier te maken hebben met nieuwbouw is de plaatsing van een functionele hemelwaterput (inclusief opertionele pompinstallatie) verplicht (tenzij gewerkt wordt met groendaken of rieten daken). Indien op het goed (kadastraal perceel?) meerdere gebouwen voorzien zijn, volstaat één hemelwaterput voor het volledige gebouwencomplex. Hier moet echter rekening worden gehouden met de praktische uitvoering van de verordening. Voor individuele woningen is het daarom wenselijk om steeds voor iedere woning een aparte hemelwaterput te voorzien. Voor appartementsgebouwen is het wenselijk om de dimensies van de hemelwaterconstructie af te stemmen op de regenwaterbehoefte. Door namelijk louter te voldoen aan de verordening bestaat de kans dat de hemelwatervoorziening ondergedimensioneerd is (behoefte groter dan het aanbod), waardoor alsnog veel leidingwater zal worden verbruikt voor laagwaardige toepassingen (vb. toiletspoeling). Volgende referentiewaarden zijn van toepassing: Horizontale dakoppervlakte tot 100 m²: hemelwaterput van minimaal 3000 l; Horizontale dakoppervlakte tussen 100 en 150 m²: hemelwaterput van minimaal 5000 l; Horizontale dakoppervlakte van 150 tot 200 m²: hemelwaterput van minimaal 7500 l; Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Horizontale dakoppervlakte meer dan 200 m²: hemelwaterput van minimaal 7500 l + bufferen infiltratievoorzieningen.

Buffervolume van de infiltratievoorziening: De verordening stelt dat het buffervolume van een infiltratievoorziening minimaal 300 l per 20 m² dakoppervlakte moet bedragen. Om te vermijden dat dit buffervolume hoofdzakelijk wordt gerealiseerd in de diepte en in essentie minder goed zou functioneren, geeft de verordening ook richtcijfers omtrent de minimum oppervlakte van de infiltratievoorziening: 2 m² per 100 m² verharde oppervlakte.

7.2.3.2.2. Hemelwater van wegen en parkings In principe is de verordening niet van toepassing op verharde oppervlakten die tot het openbaar wegdomein behoren of die bestemd zijn om te worden ingelijfd bij het openbaar wegdomein. Wij vinden echter dat het bij een totaalinrichting zinvol is om rekening te houden met buffering en infiltratie van hemelwater afkomstig van wegen. Daarom wordt voorgesteld om langsheen de wegen een open greppelstructuur te voorzien voor buffering en infiltratie. Bij het ontwerp wordt uitgegaan van wegen met een wegprofiel van 5 m breed waarlangs een open greppelstructuur is opgenomen. Deze greppelstructuur geldt als bufferen infiltratievoorziening. Om te komen tot een enigszins realistische inschatting van de vereiste buffercapaciteit voor de greppel wordt uitgegaan van een bui met een statistische terugkeerperiode van 10 jaar. Afhankelijk van de neerslagintensiteit (mm/u) en de duur van de bui (maximaal 6 u/dag) zorgt een dergelijke bui voor maximaal ongeveer 30 mm water per dag. Dit betekent dat een dergelijke bui per eenheid van oppervlakte (m²) zorgt voor 30 l water. Indien bovenstaande cijfers worden toegepast voor een weg van 5 m breed betekent dit dat ongeveer 150 l of 0,15 m³ (5 x 30 l water/m²) moet worden gebufferd. Om een dergelijk beperkt volume te kunnen bufferen dient slechts een kleine greppel te worden aangelegd. Hiervoor volstaat bijvoorbeeld een greppel van 30 cm diep met een bodembreedte van 30 cm en een bovenbreedte van 90 cm. Een dergelijke ondiepe greppel dient beschouwd te worden als een WADI (Water Afvoeren Door Infiltratie) die bijvoorbeeld ingezaaid is met gras en onderdeel is van de groenbeplanting langsheen de weg. Bij de aanleg hiervan moet een toplaag worden voorzien van ongeveer 20 cm dik bestaande uit teelaarde en zand en daaronder een goed doorlatende laag van ongeveer 30 cm dik (Vlario, 2005). Doordat de greppels gedimensioneerd zijn op een bui met een statistische terugkeerperiode van 10 jaar moet wel een overloop worden voorzien. Deze overloop zou bijvoorbeeld kunnen uitkomen op de Donkloop in de Boomlaarstraat. Meestal worden hemelwaterputten ondergronds geplaatst. Daarom is het technisch niet haalbaar om de overloop hiervan gravitair te laten aansluiten op de ondiepe WADI’s. De overloop van de hemelwaterputten zal daarom moeten aansluiten op de regenwaterafvoer van de gescheiden riolering.



Projectnummer:

ARCADIS Belgium NV

7.3.

04/005147

BIJLAGE III: ONDERZOEK LOCATIEALTERNATIEVEN UIT AFBAKENING KSG LIER

In het RSV en PRS Antwerpen wordt een stedelijkgebiedbeleid vooropgesteld, ook voor het kleinstedelijk gebied Lier. Het stedelijkgebiedbeleid houdt o.a. een aanbodbeleid inzake ruimte voor bijkomende woongelegenheden en andere stedelijke functies in. Om het stedelijkgebiedbeleid voor het kleinstedelijk gebied Lier te kunnen concretiseren werd door de provincie een planningsproces opgezet in twee fases: de voorbereidende fase en de uitvoeringsfase. In de voorbereidende fase werd een visie voor het kleinstedelijk gebied Lier opgesteld. Via ruimtelijk onderzoek en via breed overleg zijn uitspraken gedaan over het vastleggen van de afbakeningslijn van het kleinstedelijk gebied en over de uit te voeren acties om tot het stedelijkgebiedbeleid te komen. Het eindresultaat van deze voorbereidende fase is het ‘eindrapport - voorstel van afbakeningsplan kleinstedelijk gebied Lier’ van augustus 2004. Dit rapport werd gunstig geadviseerd door het stadsbestuur Lier en door de bestendige deputatie goedgekeurd als basis voor de verdere uitwerking (o.a. opmaak van de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen of PRUP’s). In een tweede fase, de uitvoeringsfase, werden PRUP’s opgemaakt waarin de afbakeningslijn wordt vastgelegd en de bijhorende voorschriften worden omschreven. In het kader van het voeren van het stedelijkgebiedbeleid in het kleinstedelijk gebied Lier worden voor bepaalde gebiedsdelen specifieke bestemmings-, inrichtings- en beheersmaatregelen uitgewerkt, om het vooropgestelde beleid op provinciaal niveau te operationaliseren. 9

In de voorstudie van het PRUP afbakening kleinstedelijk gebied Lier werden mogelijke in- en uitbreidingslocaties voor wonen afgewogen i.f.v..de vooropgestelde taakstelling. Door gelijktijdige afweging vanuit het stedelijk functioneren enerzijds en het functioneren van het buitengebied anderzijds - en na overleg met de verschillende betrokken en adviserende bestuursniveaus en overheidsinstellingen – werd een aantal gebieden aangeduid als prioritair te ontwikkelen i.f.v. de taakstelling (berekend tot 2007), en te ontwikkelen i.f.v. latere groei (langere termijn). De Charonsite werd opgenomen als één van de gebieden voor het opvangen van de taakstelling inzake bijkomende woningen op korte termijn. Belangrijke argumenten voor de herontwikkeling van de Charonsite i.f.v. wonen zijn: de ligging in het aangesloten stedelijk weefsel, op loopafstand van het historisch stadscentrum (inbreiding) de ligging vlakbij het station als knooppunt van openbaar vervoer het feit dat de locatie niet meer geschikt wordt bevonden voor nieuwe bedrijfsontwikkelingen omwille van de omgevende dense bebouwing de vraag van een deel van de eigenaars om het gebied te kunnen herontwikkelen, waardoor ontwikkeling op korte termijn (i.f.v. de taakstelling) ook realistisch is. Een overzicht van de ontwikkelingslocaties is opgenomen in de figuur op volgende bladzijde. Ontwikkeling van de Charonsite aan een dichtheid van ca. 40 woningen/ha – te samen met een aantal andere gebieden - is nodig om de stedelijke taakstelling inzake bijkomende woningen waar te kunnen maken.

9

Arcadis Gedas, Afbakening kleinstedelijk gebied Lier – Eindrapport – Voorstel van afbakening, 2004, kaart 3: bestaande ruimtelijke structuur Definitieve versie. Bestand: p:\projecten\5147_lier_charonsite\rapportage\rapporten\5147_rap_40b_screeningnota.doc Dossier: RUP Charon Lier – Screeningnota plan-mer-plicht – Versie b


ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Figuur met situering van voorgestelde locaties voor de ontwikkeling van woningen in het kleinstedelijk gebied van Lier op korte en op lange termijn.



ARCADIS Belgium NV

7.4.

Projectnummer:

04/005147

BIJLAGE IV: ACHTERGRONDINFORMATIE OVER DOELSTELLINGSALTERNATIEVEN

In de voorstudie voor de afbakening van het kleinstedelijk gebeid werd tegelijkertijd een onderzoek gedaan naar mogelijke ontwikkelingslocaties voor kantoren. Voor kantoren werd een behoefte geraamd tussen de 6,4 en 8 ha aan bijkomende oppervlakte aan kantoren. De inbreng van kantoren is wenselijk, gemixt met wonen of andere functies in het stedelijk gebied. Hiertoe werden in de voorstudie volgende locaties aangegeven: in het strategisch project ‘Dungelhoeff’ wordt 2,7 ha aan kantoren ingepast; in het strategisch project ‘ Stationsomgeving’ wordt 1,8 ha aan kantoren ingepast. Het parkeren en de direct ontsluiting naar de ring zijn aandachtspunten. in het gemengd project ‘Charonsite’ wordt 1,2 ha aan kantoren ingepast; in het gemengd project ‘Zuid-Australiëlaan’ wordt 0,6 ha aan kantoren ingepast. Deze ontwikkelingslocaties situeren zich alle in de nabijheid van het station, zoals aangegeven op de figuur op volgende bladzijde. Zowel voor het strategisch project Dungelhoeffsite als voor het strategisch project Stationsomgeving werd ondertussen verder onderzoek uitgevoerd in geëigende planprocessen (RUP Dungelhoeff, stadsontwikkelingsproject Stationsomgeving). Beide strategische projecten worden gekaderd in een hetzelfde stadsdeel als de Charonstie, nl. de Boomlaarwijk, tussen spoorweg, Ring en Mechelsesteenweg. Onderzoek en overleg over deze projecten leidde tot volgende standpunten: de kantorenmarkt in Lier mag niet overschat worden. In Mechelen en Antwerpen zijn in de respectievelijke structuurplannen aanzienlijke te ontwikkelen kantooroppervlaktes voorzien. in de Dungelhoeffsite wordt een herlocalisatie van stadskantoren voorzien (politie, OCMW, stedelijke diensten) en wordt beperkt nog ruimte voorzien voor bijkomende kantoren. In de stationsomgeving kunnen kantoren ontwikkeld worden die zowel sterk gericht zijn op het openbaar vervoer (nabijheid station/busknooppunt), als kantoren die eerder autogericht bereikbaar zijn (langsheen nieuwe ontsluitingsweg parallel aan de ring). uit het mobiliteitsonderzoek op niveau van het stadsdeel, werd een visie ontwikkeld waarbij stedelijke verkeersgenererende functies zoals kantoren, rechtstreeks te ontsluiten zijn via de nieuwe ontsluitingsweg naar het station (stationsomgeving) en de Mechelsesteenweg (Dungelhoeffsite). De tussenliggende woonwijk wordt ontsloten door de Boomlaarstraat. Verkeer van/naar de stedelijke ontwikkelingen in de stationsomgeving en woonverkeer naar de wijk worden zoveel mogelijk gescheiden. Naast de Tramweglei wordt een afzonderlijke ontsuitingsweg voorzien voor de nieuwe ontwikkelingen aan het station. De Tramweglei krijgt een rol als buurtweg voor de aanliggende woningen. Vanuit de planningsprocessen voor Dungelhoeff en Stationsomgeving werd uiteindelijk gekozen om enkel woonontwikkelingen te voorzien op de Charonsite. De site ligt immers in het woonweefsel van de Boomlaarwijk, wordt ontsloten via de buurtwegen Boomlaarstraat, Bosstraat (naar Boomlaarstraat) en Tramweglei, en er worden voldoende ontwikkelingsmogelijkheden voor kantoren gevonden in Dungelhoeffsite en vooral langsheen de nieuwe ontsluitingsweg naar het station.



ARCADIS Belgium NV

Projectnummer:

04/005147

Figuur met situering van mogelijke locaties voor bijkomende kantoren in het kleinstedelijk gebied Lier



CHARON. LIER Provincie Antwerpen

Recommend Documents