Profielschets voor de werving & selectie van Voorzitter raad van bestuur Topaz
Drs. Karen Kragt Nicolette van Helsdingen Partners Van der Laan & Company Datum: 9 april 2015
1
Algemeen Topaz biedt in de regio Leiden en Duin- en Bollenstreek zorg en diensten op het gebied van (complexe) langdurige zorg, revalidatie en een landelijke expertisefunctie voor Huntington Disease. Ruim 1850 zorgzame professionals en 1100 vrijwilligers bieden in vijf woonzorgcentra, drie verpleeg- en behandelcentra en een revalidatie- en zorghotel een breed scala aan zorg- en dienstverlening. Tevens levert Topaz dagbehandeling, zorg in ontmoetingscentra en bij mensen thuis. Binnen Topaz wordt hoogwaardige kwaliteit van zorg geleverd. Dit doet Topaz door de behoefte van de cliënt centraal te stellen in alle facetten van de zorg, behandeling, wonen en welzijn. Topcare staat hoog in het vaandel en de organisatie investeert veel in kennisontwikkeling, onderzoek en onderwijs. Topaz streeft naar excellente zorg.
Huidige ontwikkelingen binnen Topaz De landelijke en regionale ontwikkelingen leiden tot een aantal vraagstukken voor Topaz. In de eerste plaats zal de druk om meer volume te leveren voor hetzelfde budget groter worden in de komende jaren. De beperking van de Wlz aanspraken en de toenemende financiering vanuit de WMO en ziektekostenverzekering bieden mogelijkheden. In de tweede plaats is kwaliteit voor cliënten onderscheidend op een zwaarder concurrerende markt voor dementiezorg en specialistische verpleeghuiszorg. In de derde plaats blijven cliënten langer thuis wonen. Uitbouw van een wijkgericht aanbod biedt vanuit onze locaties kansen voor een weerbare positie in de toekomst. Als laatste uitdaging verdwijnen de lagere zorgzwaartepakketten uit de Wlz en deze worden ambulant. Er zal tevens een verschuiving plaatsvinden in de intramurale zorg naar de zwaardere zorgzwaartepakketten. De zorgzwaarte zal in zijn algemeenheid toenemen wat eisen stelt aan het opleidingsniveau van het personeel. Topaz is onderscheidend als werkgever en biedt mogelijkheden voor zorgprofessionals om professionele zorg volgens hun standaarden te verlenen en het vak verder te ontwikkelen. Topaz heeft een open en gedegen cultuur waarin (zorg)professionals werken die met veel toewijding zorg verlenen aan hun cliënten. Missie en visie De vraag van de doelgroep kwetsbare ouderen wijzigt in een snel tempo. Topaz vindt het van groot belang om waarde toe te voegen aan het leven met een beperking en in verbinding te staan met de naasten van de cliënt. Deze elementen komen dan ook terug in de missie en visie van Topaz. Tevens is de missie richtinggevend voor de maatschappelijke functie van Topaz. Topaz heeft de expertise om kwetsbare mensen een leefomgeving te bieden waarin zij waardering vinden. Elke fase in het leven heeft een eigen waarde waarin mensen betekenisvol kunnen zijn voor zichzelf en hun omgeving. De relatie met de naasten is daarbij heel belangrijk. De aandacht zal verschuiven van aandacht voor de beperking naar aandacht en ondersteuning voor het waarde-volle leven. Dat betekent dat zorg en behandeling ondersteunend moeten zijn, zodat mensen zolang mogelijk hun eigen leven kunnen leiden. De missie van Topaz is dan ook als volgt geformuleerd: Waardevol leven met Topzorg. Zorg en behandeling zijn op topniveau geregeld, maar op de achtergrond, zodat mensen zolang mogelijk hun eigen leven kunnen leiden, betekenisvol kunnen zijn voor hun omgeving en waardering vinden. De daaruit afgeleide visie geeft een doorkijk naar de gewenste situatie voor kwetsbare ouderen. Daarin komen elementen als veiligheid, warmte, interactie tussen cliënt en medewerkers en een betekenisvol bestaan aan de orde. Kwetsbare ouderen ontvangen langdurige of tijdelijke zorg omdat ze een vertrouwde omgeving zoeken of deze nodig hebben. De visie luidt: Een vertrouwde omgeving met kwalitatief hoogwaardige en liefdevolle zorg, persoonlijke ontmoetingen en betekenisvolle ervaringen, die kleur geven aan het leven met uw naasten. Hierbij geeft Topaz met de toevoeging “uw naasten” aan dat niet alleen de cliënt centraal staat, maar het cliëntsysteem. Dat wil zeggen dat bij Topaz de naasten, die de sociale context vormen van de cliënt, nadrukkelijk bij de zorg- en dienstverlening door Topaz in beeld zijn en betrokken worden.
2
De Kernwaarden van Topaz De kernwaarden van Topaz moeten de medewerkers in staat stellen de missie en visie te realiseren. De huidige kernwaarden passen daar naadloos in: Welkom Bij welkom gaat het ons om: een warm onthaal, uitnodigend zijn, ruimte voor eigen leefstijl, persoonlijk contact en openheid. Vakmanschap Bij vakmanschap gaat het ons om: professionaliteit en passie voor je vak, ambitie tonen en lef hebben om voorop te willen lopen. Originaliteit Bij originaliteit gaat het ons om: eigen en echt zijn, verfrissend zijn met ruimte voor ondernemerschap, creativiteit en lokale kleur.
Strategische uitdagingen De strategische koers die in 2007 bij de start van Topaz is ingezet, is in 2012 geëvalueerd waarna is besloten door te gaan op de reeds ingezette koers. Deze is erop gericht om Topaz op de lange termijn te positioneren als een maatschappelijke organisatie voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken met een complexe zorgvraag en opereert op het gebied van specialistische zorg, woon- en thuiszorg, dagbehandeling en ontmoetingscentra. In 2016 zal de actualisatie van het strategisch beleid plaatsvinden. Hierbij zullen naar het zich laat aanzien de hoofdlijnen van het huidige beleid gecontinueerd worden. Topaz heeft voor de Huntingtondoelgroep het Topcare predicaat behaald en zal de komende jaren investeren in het uitbreiden van dit label naar andere specialistische doelgroepen.Topaz acht het van groot belang een innovatieve zorgorganisatie te zijn die Topzorg levert. Kennis van de zorginhoud en de ontwikkelingen op dit gebied zijn dan ook onontbeerlijk. Topaz investeert in onderzoek, opleiden en gebruik maken van nieuwe technologie. In 2013 is een Kenniscentrum ingericht om deze ontwikkelingen te faciliteren en sinds 2009 is de hoogleraar institutionele zorg en ouderzorg van het LUMC parttime werkzaam bij Topaz ter ondersteuning van deze ontwikkelingen. Daarnaast brengt ze in het kader van Topaz thuis meer kennis naar buiten, zodat ze mensen ondersteunt om langer thuis te kunnen blijven. Dat leidt mede met het oog op de veranderingen in de financiering tot een omvangrijke transitie op het gebied van zorg- en dienstverlening. Tevens heeft Topaz een meerjarenprogramma waarbij grote investeringen gedaan zullen worden op het gebied van vastgoed en ICT. Er is een cultuuromslag ingezet naar een cultuur waarin resultaatgerichtheid en anticiperen op toekomstige ontwikkelingen belangrijke aandachtspunten zijn en waar medewerkers trots zijn om voor te werken.
Raad van bestuur De raad van bestuur is eindverantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering van de zorg- en dienstverlening aan cliënten. De bestuurders kennen en zijn sturend in ‘het echte werk’ van Topaz. De raad van bestuur moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van zorg hand in hand gaat met begrippen als medezeggenschap, betrokkenheid en financieel gezond functioneren. De raad dient hiertoe ondernemerschap, leiderschap en verbinding in te zetten. De raad van bestuur acteert als college en opereert op basis van de principes van consensus en collegialiteit, mede om gestalte te geven aan het integrale Topaz denken. De raad van bestuur is als college integraal verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van Topaz. Bij gelijke stemverhoudingen en bij vergaande verschillen van inzicht die geen uitstel van besluitvorming verdragen, is de stem van de voorzitter doorslaggevend. Binnen de collegiale en collectieve verantwoordelijkheid heeft elke bestuurder van Topaz een portefeuille (is eerste aanspreekpunt) en is gehouden om het collega lid van de raad van bestuur behoorlijk inzicht te verschaffen in de uitvoering van zijn/haar taken. De raad rapporteert als college aan de raad van toezicht, waarbij de voorzitter van de raad van bestuur het primaire (“dagelijkse”) aanspreekpunt is van de raad van toezicht. De raad van bestuur bestaat uit twee statutaire leden: de te werven voorzitter en Joost Smit, lid raad van bestuur. De raad van bestuur delegeert zoveel als mogelijk verantwoordelijkheden en bevoegdheden aan de organisatie en stuurt op resultaat (centraal wat moet, decentraal wat kan) doch blijft eindverantwoordelijk voor het totale beleid en voor de uitvoering van dit beleid.
3
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor Het bepalen van de strategie en organisatiedoeleinden Het ontwikkelen en formuleren van (algemene) beleidskaders Het realiseren van de strategie en het behalen van de organisatiedoelstelling Het toezicht houden op de uitvoering van de (algemene) beleidskaders Het aansturen van de directe reports, gebiedsmanagers en managers van centrale diensten met de nadruk op organisatieontwikkeling en veranderingsmanagement richting klantgerichte, regionale resultaatverantwoordelijke organisatie; Het rekruteren en behouden van de beste mensen, management development; Het toezicht houden op het functioneren van alle organisatieonderdelen Het toezicht houden op de kwaliteit van de geleverde zorg- en dienstverlening Een gezonde financiële huishouding Een adequaat functionerende ICT omgeving Public affairs en externe relaties, het positioneren van Topaz De raad van bestuur wordt ondersteund door functionarissen die de raad van bestuur rechtstreeks assisteren in het besturen van Topaz op het gebied van strategische vraagstukken, veranderingsmanagement, het ontwikkelen van strategie, (algemene) beleidskaders en organisatiebrede toetsing en kwaliteitsbewaking. Een toekomstig strategisch perspectief is bepaald en wordt in 2016 herijkt. De raad van bestuur heeft naast deze ontwikkeling de focus op de implementatie van het beleid.
Topazberaad Het functioneren van de raad van bestuur moet ook worden bezien in samenhang met die van het Topazberaad. Het Topazberaad bestaat uit 15 managers en heeft een adviserende bevoegdheid naar de raad van bestuur. De raad van bestuur neemt alle besluiten op strategisch niveau. Dit vraagt besluitvaardige bestuurders die kunnen anticiperen op interne en externe ontwikkelingen. Relatie raad van bestuur en managers Het Topazberaad is strategisch adviserend aan de raad van bestuur. Elk lid van de raad van bestuur heeft daarnaast een tactisch overleg met de managers binnen zijn of haar portefeuille om te voorkomen dat het Topazberaad haar strategisch karakter verliest. Dit tactisch overleg is besluitvormend.
Portefeuilleverdeling raad van bestuur De werkgebieden woonzorg en specialistische zorg komen als aandachtsgebied terug in de raad van bestuur. Het aandachtsgebied woonzorg omvat de transitie van woonzorgcentra naar buurtgerichte woonvoorzieningen met extramurale zorg, contacten met de gemeente (WMO) en hospitality/gastvrijheid. Het aandachtsgebied specialistische zorg omvat de professionele ontwikkeling, (wetenschappelijk)onderzoek en onderwijs van intramurale zorg sec. De medezeggenschap en ondersteunende functies zijn tussen de beide leden van de raad van bestuur verdeeld. Criteria portefeuilleverdeling Op basis van voorgaande zijn de volgende criteria geformuleerd voor de portefeuilleverdeling tussen de beide leden van de raad van bestuur van Topaz: De inhoud van de portefeuilles leidt tot een wederzijdse afhankelijkheid. In de verdeling van de portefeuilles zijn de functionaliteiten van Topaz te herkennen: revalidatie/herstelzorg, specialistische zorg en woonzorg. Zowel de harde als zachte portefeuilles zijn evenwichtig verdeeld over de beide leden van de raad van bestuur. Beide bestuurders hebben een strategische verantwoordelijkheid voor de inhoud van hun portefeuilles en Topaz als geheel. De voorzitter van de raad van bestuur is de primaire vertegenwoordiger op landelijk niveau. Beide bestuurders zitten aan de regionale strategische tafels op basis van de inhoud van hun portefeuille. Bovenstaande verdeling vraagt dat de beide bestuurders complementair aan elkaar zijn.
4
De Portefeuilleverdeling In de portefeuille van de voorzitter ligt het accent op specialistische zorg, innovatie, (wetenschappelijk) onderzoek en excellente zorg. De portefeuille van het lid van de raad van bestuur concentreert zich op de transitie van woonzorg in combinatie met ambiance, gastvrijheid, vastgoed en de ontwikkeling van (ICT-)technologieën. Dit leidt tot de volgende portefeuilleverdeling: Voorzitter Specialistische zorg/Topcare/VvAR Vertegenwoordiging landelijk Revalidatie/herstelzorg Behandeldienst/eerste geneeskundige Kwaliteit en Innovatie Financiën & Control Bestuurssecretaris Centrale Cliëntenraad Lid -
(Transitie van) Woonzorg/extramuraal Vertegenwoordiging gemeenten/lokaal Facilitaire Services Vastgoed/huisvesting Dienst Informatie en Automatisering Marketing, communicatie en cliëntservicebureau Personeel, Organisatie en Ontwikkeling Ondernemingsraad
Het gaat hier om primaire aandachtsgebieden. De raad van bestuur blijft uiteraard als geheel verantwoordelijk voor de portefeuilles. Met deze verdeling is voldaan aan de criteria voor de portefeuilleverdeling: De verschillende functionaliteiten komen terug. De harde en zachte portefeuilles zijn evenwichtig verdeeld. De harde portefeuille Financiën & Control is bij de voorzitter belegd en de harde portefeuille Vastgoed en DIA is bij het lid belegd. De zwaarte van de portefeuille is evenwichtig. De wederzijdse afhankelijkheid is geborgd. o Kwaliteit & Innovatie vs Dienst Informatie en Automatisering. o Financiën & Control vs transitie van woonzorg naar extramuraal en vastgoed.
De functie De functie van voorzitter van de raad van bestuur heeft een cruciale positie binnen Topaz. Naast de brede collegiale verantwoordelijkheid van deze bestuurder, wordt een nadrukkelijk bijdrage verwacht in de nieuwe strategische koers van Topaz. Daad- en implementatiekracht zijn essentieel voor de kans van slagen van deze ingezette koers. Op deze wijze ontstaat een veerkrachtig en ondernemend Topaz dat in gezamenlijkheid de zorg- en dienstverlening kan leveren die aansluit op de wensen en behoeften van de cliënten van Topaz. De voorzitter van de raad van bestuur dient zich dan ook te committeren aan de weg die Topaz reeds is ingeslagen en de verdere ontwikkeling hiervan. De voorzitter van de raad van bestuur is naast zijn/haar collectieve bestuurstaken, portefeuillehouder van de volgende activiteiten van Topaz: het ontwikkelen van Topaz tot een toonaangevende organisatie in Nederland op het gebied van de langdurige zorg. De voorzitter van de raad van bestuur kan de gekozen strategie vertalen en toepasbaar maken voor de zorgmedewerkers op alle niveaus in de organisatie. Het leggen van verbindingen is daarvoor van cruciaal belang. Dit bestuurslid moet de theorie en praktijk bij elkaar brengen. De voorzitter van raad van bestuur houdt zich bezig met het professionaliseren van de zorgkolom en het daarbij centraal stellen van de cliënt en zijn mantelzorgers binnen Topaz. Daarnaast is de voorzitter verantwoordelijk voor het financieel beleid in de brede zin, de verkoop aan zorgkantoor en zorgverzekeraars en de positionering naar de verschillende financiers, zoals de banken en Het Waarborgfonds Zorg.
5
Binnen haar/zijn portefeuille vallen de volgende aandachtsgebieden: ontwikkeling van het strategisch beleid 2016-2020; verdere ontwikkeling Topcare; nadere ontwikkeling specialisatie op doelgroepen; vernieuwing, kwaliteit en veiligheid aantoonbaar op een hoger niveau; relatiemanagement financiers; verkoop aan zorgkantoor en zorgverzekeraars; landelijke netwerken; financieel beleid in brede zin (jaarrekening, financiële prognose, investeringsbegroting, contact met accountant e.d.).
Profiel ‘ideale kandidaat’ voorzitter raad van bestuur Achtergrond en ervaring De kandidaat: beschikt over een academische gezondheidszorg gerelateerde vooropleiding. heeft bestuurlijke ervaring in complexe organisaties, bij voorkeur in de VVT of eventueel in de geestelijke gezondheidszorg (voor ouderen), waarbij zij/hij verantwoordelijk was voor zowel sturing op kwaliteit als op kosten. heeft een bewezen track record m.b.t. zorginnovatie en de vertaalslag daarvan naar de verkoop aan zorgkantoor, zorgverzekeraars en gemeenten heeft ervaring in het sturen van een organisatie op kosten en opbrengsten, waarin ook de meerjaren prognose en inbreng van investeringen, liquiditeit e.d. zijn opgenomen. kent de dagelijkse praktijk van de zorg- en dienstverlening. heeft een doorleefde en belevingsgerichte visie op kwaliteit van zorg vanuit cliëntenperspectief en heeft in haar/zijn carrière laten zien hier concreet vorm en uiting aan te hebben gegeven. beschikt over relevante kennis van vraagstukken op het gebied van specialistische zorg in de VVT, kwaliteit & innovatie en financiering in de sector en combineert verschillende maatschappelijke trends en ontwikkelingen met elkaar tot een geïntegreerd toekomstbeeld en kansen en openingen voor de eigen organisatie. beschikt over een netwerk op zorginhoudelijk terrein (andere ketenpartners, VVT sector, ziekenhuizen en andere aanbieders op het gebied van de ouderenzorg en bij voorkeur ook relaties in het onderwijs en de academische wereld) of heeft bewezen snel relevante netwerken, allianties en relaties buiten de eigen organisatie op te kunnen bouwen, te onderhouden en aan te wenden om informatie, steun of medewerking te krijgen. heeft brede ervaring met project- en veranderingsmanagement. Persoonskenmerken De kandidaat: neemt en legt verantwoordelijkheid af voor acties van zichzelf, medewerkers en de organisatie: o staat voor haar/zijn rol en taak, de organisatie en haar medewerkers; o is een rolmodel voor anderen qua betrouwbaarheid en integriteit, is gezaghebbend, integer; o maakt haar/zijn motieven voor belangrijke beslissingen inzichtelijk; o legt verantwoording af hieromtrent richting stakeholders. werkt op effectieve wijze samen aan een gezamenlijk resultaat: o kan persoonlijk belang ondergeschikt maken aan groeps- of organisatiebelang; o hecht aan medezeggenschap; o deelt kennis en ervaring; o staat open voor meningen en ideeën van anderen binnen en buiten de organisatie. kan delegeren, taken en verantwoordelijkheden doorgeven, rekening houdend met de interesse, ambitie, ontwikkeling en competenties van de medewerkers en volgt deze taken ook op: o durft anderen fouten te laten maken en hen te blijven steunen; o geeft duidelijk aan wat er wanneer verwacht wordt; o toont vertrouwen in de kwaliteiten van anderen; o geeft collega’s, medewerkers de eer bij behaalde successen.
6
o
heeft inzicht in situaties, probleem en processen, kan deze uiteenrafelen en op systematische wijze onderzoeken en heeft integrale blik: o heeft het vermogen om theoretische kennis te vertalen naar de dagelijkse praktijk en deze toepasbaar te maken; o analyseert en definieert, herkent en verzamelt gegevens, legt verbanden; o komt tot nieuwe scenario’s en oplossingen. beschikt over ondernemerschap en innoverend vermogen: o signaleert kansen en mogelijkheden voor bestaande en nieuwe diensten en handelt vervolgens daar naar; o is ambitieus en stressbestending; o bouwt netwerkrelaties op en benut deze; o komt met concepten voor diensten die nog niet eerder op de markt zijn gebracht; o mijdt risicovolle beslissingen niet; o zoekt actief naar samenwerkingsverbanden, partners die de positie van de eigen organisatie versterken; o durft te investeren in nieuwe initiatieven; o kan ook hands-on zijn. kan richting en sturing geven aan professionals: o benoemt de opgave waarvoor het team, medewerkers staan, maakt rollen duidelijk; o benadrukt de eigen verantwoordelijkheid; o inspireert, enthousiasmeert door visie en inhoud en samenwerking; o haalt het beste uit de medewerkers en spoort mensen aan hun competenties en talenten in te zetten om de doelstelling van Topaz te realiseren; o is toegankelijk; o vergroot het probleemoplossend vermogen van het team. beschikt over organisatiesensitiviteit en omgevingsbewustzijn: o toont zich bewust van de effecten van keuzes, besluiten, activiteiten op de gehele organisatie, onderdelen daarvan en de relaties met stakeholders; o gaat effectief om met verschillende machtsverhoudingen, formele en informele circuits in en buiten de organisatie; o is diplomatiek. is besluitvaardig: o neemt op het juiste moment beslissingen en standpunten in en committeert zich hieraan door zich er voor uit te spreken en er naar te handelen; o straalt zelfvertrouwen uit, aarzelt niet; o hakt knopen door; o grijpt vlot in waar nodig. heeft overtuigingskracht in het overbrengen van standpunten en ideeën om draagvlak te creëren en het boegbeeld voor Topaz te zijn: o gelooft in eigen voorstellen en straalt dit uit; o maakt gebruik van dialoog met anderen; o hanteert bij betoog een goede mix van zakelijke argumenten, humor, relativering en begrip voor de situatie van de ander; o straalt enthousiasme en flair uit; o maakt een goede eerste indruk. communicatief en presentatievaardig: o luistert; o spreekt de taal van de zorgprofessional, medewerkers en van de ketenpartners; o beweegt zich makkelijk onder de mensen, is sociabel; o weet een complex verhaal duidelijk te maken, plaatst dit in context; o gebruikt passend taalgebruik die aansluit bij doelgroep; o is verbindend.
7
Procedure Topaz laat zich in deze procedure begeleiden door drs. Karen Kragt en Nicolette van Helsdingen, beiden zijn partner bij Van der Laan & Company. Zij zullen gesprekken voeren met de in potentie geschikte kandidaten. Bij geschiktheid zullen zij vervolgens de CV’s presenteren aan de Selectiecommissie bestaande uit de voorzitter van de raad van toezicht, twee leden van de raad van toezicht en het lid van de raad van bestuur. Op basis hiervan worden kandidaten geselecteerd voor de shortlist en uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek met de Selectiecommissie. De benoembaar geachte kandidaten zullen vervolgens nog kennismakingsgesprekking houden met de volgende Benoemings Advies Commissies (BAC): 1) een afvaardiging van het Topazberaad 2) een afvaardiging van de Ondernemings Raad (OR) 3) een afvaardiging van de Centrale Cliënten Raad (CCR). De drie BAC’s brengen afzonderlijk van elkaar hun advies uit aan de voorzitter van de raad van toezicht over de benoembaarheid van de kandidaten. Een assessment maakt deel uit van de selectieprocedure. Tevens zullen referenties worden ingewonnen door de partners van Van der Laan & Company en/of door een lid van de raad van toezicht. Deze referenties worden in de raad van toezicht geëvalueerd en monden uit in het voornemen één kandidaat voor benoeming voor te dragen. Bij gelijke geschiktheid gaat gelet op de personeelssamenstelling in de organisatie, de voorkeur uit naar een vrouw. Contact informatie Kandidaten kunnen hun interesse kenbaar maken door hun CV en motivatie te mailen tot 10 mei 2015 aan de partners van Van der Laan & Company:
[email protected] of
[email protected] tel. nr 035-54 80 760.
8
