PRESENTEREN DE
JAARREKENING 2010 VAN
Caparis NV
Inhoudsopgave 1
Verslag Raad van Commissarissen
3
2
Directieverslag
6
3
Ontwikkeling bedrijven 3.1
Caparis
3.2 Ontwikkeling bedrijfsactiviteiten 3.2.1 O&I 3.2.2 Deta/BW/Business Post/Schoonmaak 3.2.3 Groenservice 3.2.4 Industrie 3.2.5 Staf/Concern
4
Sociale ontwikkeling
10 10 11 11 11 12 12 13
14
4.1
Taakstelling
14
4.2
Beweging van binnen-naar-buiten
15
4.3
Personele bezetting
16
4.4
Ziekteverzuim
17
4.5
Opleidingen
17
4.6
Centrale ondernemingsraad
18
5
Caparis organisatie en stakeholders
20
5.1
Aandeelhouders
20
5.2
Relatie Caparis NV – GR Sw 'Fryslân'
20
5.3
Visie, missie en doelstellingen
21
5.4
Organisatie
22
5.5
Samenstelling RvC en directie
22
6
Jaarrekening
24
6.1
Balans per 31 december 2010 (na resultaatbestemming)
25
6.2
Winst- en verliesrekening
26
6.3
Kasstroomoverzicht
27
6.4
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
28
6.5
Toelichting op de balans
31
6.6
Toelichting op de winst- en verliesrekening
37
6.7
Toelichting op het kasstroomoverzicht
41
6.8
Overige toelichtingen
42
Accountantsverklaring
43
Ondertekening van de jaarrekening
45
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
2/45
1
Verslag Raad van Commissarissen
Ontwikkelingen SW en Caparis Voor Caparis is 2010 een jaar van veel nieuwe ontwikkelingen geweest. Aan het begin van het jaar was Caparis nog volop bezig met het uitvoeren van het Transitieplan. De organisatie is met ingang van 2010 gekanteld. De personele consequenties van deze kanteling zijn medio het jaar afgerond. De verdergaande professionalisering van de ontwikkelingsmogelijkheden van mensen die door Caparis worden begeleid is voortgezet middels de invoer van nieuwe systemen en methodieken. Medio het jaar bleek dat de resultaten onder druk kwamen te staan. Caparis is wel in control, en kon daarom al vroeg hier melding van maken. De resultaten bij Groen stonden onder druk als gevolg van de lange winter, maar ook de bezuinigingen en de crisis raakten Caparis sterk. Veel eenmalige opdrachten kwamen niet dit jaar. Detachering en Begeleid Werken kwamen onvoldoende op gang. De commerciële slagkracht is te laat op niveau gekomen in een toch al moeilijke markt. De cultuur van Caparis is nog onvoldoende ingesteld op flexibiliteit en veranderingsgezindheid. Ook dit heeft geleid tot een latere personele invulling van de kanteling van de organisatie, wat het tempo van de doorstroming niet heeft bevorderd. De resultaten van Caparis vroegen om actie. Er is behoefte aan een stabiele basis die aangevuld wordt met opdrachten uit het bedrijfsleven en semi-overheid. Met de gemeenten is overleg gestart om tot een afname van diensten door de gemeenten te komen die tegemoet komt aan het landelijke beeld. Gesproken is zowel over volume als marktconforme tarieven die nu met name voor de Groenservice niet betaald worden. Afgesproken is dat de gemeenten Caparis aanwijzen als preferred supplier en dat ze hun aandeel in de omzet van Caparis gaan vergroten. Het landelijke beeld zit op ca 40% (Cedris bedrijfsvergelijkend onderzoek 2009). Caparis zit op ca 25%. Ook Caparis heeft acties ondernomen, die met name in de loop van 2011 effect zullen hebben. Dit zijn maatregelen op het terrein van afstoten infrastructuur, terugdringen ziekteverzuim, het ontwikkelen en het afbouwen van werksoorten. Vanaf 2011 wordt ingezet op groepsdetachering. De gebouwen die niet meer nodig zijn voor eigen gebruik moeten via verkoop en/of verhuur een rendementsverbetering op gang brengen. In het najaar zijn er ingrijpende nieuwe ontwikkelingen. Allereerst de Miljoenennota die een forse bezuiniging aankondigt voor de Sw-bedrijven, die slechts 3 maanden later al realiteit is. Een dermate korte periode, dat een volledige oplossing van het ontstane tekort op korte termijn niet mogelijk is. Dit wordt meteen gevolgd door het regeerakkoord waarin sprake is van herstructurering van de regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt (ontschotting tussen Wsw, WBB en Wajong). Hoe dit er uit gaat zien, is nog niet bekend. Wel is bekend dat dit met forse bezuinigingen gepaard gaat, waardoor er een grote uitdaging ontstaat om deze, op zich begrijpelijke herstructurering, op goede wijze uit te voeren. Caparis is daar op ingesprongen en heeft een tweetal scenario’s gepresenteerd aan haar aandeelhouders. Het ene scenario ziet Caparis als één van de partijen die de onderkant van de arbeidsmarkt bedient. Een
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
3/45
scenario waarbij Caparis haar huidige organisatie, mensen en middelen inzet voor een bredere doelgroep dan nu. Het andere scenario ziet Caparis als puur Swbedrijf. Gezien de forse daling in de instroom in de Sw betekent dit een sanering van Caparis. Op den duur is onvoldoende kwalitatieve en kwantitatieve capaciteit aanwezig om met name de goed renderende werksoorten uit te voeren. Deze problematiek vraagt om een goede besluitvorming. Op rijksoverheidsniveau vraagt dat meer tijd, en dus ook bij de gemeenten. Vooralsnog gaat Caparis op basis van de huidige opdracht van de gemeenten voort. Dat betekent geen structurele wijzigingen in de organisatie, maar verdere optimalisatie van de organisatie door verschuiving in werksoorten en efficiencyslagen. Deze gedachte steunt op twee pijlers. Allereerst arbeidsontwikkeling: de medewerker komt op die plaats die het beste past op dat moment. Dit bevordert de doorstroom op de werkladder. Ten tweede efficiency: op een werksoort komen niet meer medewerkers dan verantwoord uit hoofde van efficiency. Voor de overige medewerkers wordt ander werk gezocht. Beide punten leiden tot meer doorstroom in het bedrijf. In het verleden is gebleken dat het doorvoeren van veranderingen voor zowel kader- als Sw-medewerkers een moeizame zaak is. Deze cultuur is een belangrijk aandachtspunt met het oog op de veranderingen waar Caparis de komende jaren voor staat. De bevordering van de doorstroom vraagt veel grotere flexibiliteit van zowel Sw-medewerkers als kader. In afwachting van de besluitvorming over de scenario’s bereidt Caparis zich op de toekomst voor door zich te bezinnen op bezuinigingsmogelijkheden en rendementsverbetering. De quick wins zijn de afgelopen jaren al benut, de maatregelen zullen nu veel dieper gaan. Dat betekent vergaande gevolgen voor Caparis, haar medewerkers en andere gelieerde partijen. De gevolgen kunnen pijnlijk en sociaal moeilijk accepteerbaar zijn, vooral daar waar onze Swmedewerkers geraakt worden. Gedurende het eerste halfjaar van 2011 worden de mogelijkheden uitgewerkt en waar mogelijk uitgevoerd. De effecten zullen deels in 2011 zichtbaar worden, maar vooral de komende jaren zal dit tot rendementsverbetering moeten leiden. Resultaat 2010 en ontwikkeling eigen vermogen, continuïteit Het jaar 2010 is geëindigd met een exploitatieresultaat van € 2,3 mln. verlies, conform de Latest Estimate. Samen met de niet compensabele cao-verhogingen/ uitkeringen leidt dat tot een resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening inclusief financiële baten en lasten van € 1,0 mln. verlies. Daarnaast zijn dit jaar transitiekosten gemaakt voor een bedrag van € 1,3 mln. Tezamen leidt dat tot een resultaat van € 2,3 mln. verlies. Het eigen vermogen wordt hierdoor negatief. Het hierboven genoemde scenario voor de brede bediening van de onderkant van de arbeidsmarkt moet leiden tot structurele verbeteringen. Daarnaast moet verbetering komen uit de extra bezuinigingen die begin 2011 onderzocht worden. De samenwerking met de gemeenten, waarbij Caparis optreedt als preferred supplier, is de basis voor het geheel. Daarnaast heeft de AvA besloten om het negatief Eigen Vermogen, opgebouwd in 2010, bij te storten. Daarmee is de continuïteit voor 2011 gewaarborgd.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
4/45
In 2011 zal een nieuwe opdracht voor Caparis worden gefirmuleerd. Deze zal de basis vormen voor de afhandeling van het verlies dat in 2011 wordt opgewoud. Ontwikkelingen RVC De RvC is aangevuld met twee nieuwe leden: de heren J. Spoelstra en R. Glas. Gezamenlijk vormen zij de met ingang van 2010 de ingestelde auditcommissie. In 2010 is ook de remuneratiecommissie ingesteld. De leden zijn de heren R. Glas en A. Duursma. De RvC staat met veel vertrouwen achter het bedrijf en haar directie. Zij bedanken de directie en medewerkers voor de geleverde prestaties in het afgelopen jaar. De RvC ziet ook dat Caparis als bedrijf volop in beweging is in een zeer roerige tijd. Caparis werkt met kwetsbare groepen. In een omgeving met vergaande bezuinigingen kan dat niet zonder een goede samenwerking met de gemeenten. Caparis ziet zich als partner van de gemeenten en wil in gezamenlijkheid goede ontwikkelmogelijkheden en goede werkplekken bieden aan een groep medewerkers die in de huidige bezuinigingsronden steeds verder onder druk komt te staan.
Namens de Raad van Commissarissen,
De heer R. Veenstra, Voorzitter
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
5/45
2
Directieverslag
Ontwikkelingen Sw De Sw-bedrijven verkeren in roerige tijden. Gedurende het jaar zijn externe ontwikkelingen in een stroomversnelling terechtgekomen. Er zijn een Miljoenennota en een nieuw regeerakkoord gepresenteerd met vergaande gevolgen voor de Wsw. De forse bezuinigingen uit de Miljoenennota gaan per 2011 direct in, slechts 3 maanden na aankondiging. In het regeerakkoord zijn kaders aangegeven voor de ontschotting aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Hoe dit er precies uit gaat zien, is nog niet duidelijk. Dat de effecten groot zullen zijn, is wel duidelijk. Ook dit plan gaat gepaard met forse bezuinigingen. In afwachting van meer duidelijkheid omtrent het regeringsbeleid is de besluitvorming rondom de scenario’s opgeschort door de gemeenten. Dat betekent dat Caparis onder de huidige opdracht doorgaat met het uitvoeren van haar taak. Binnen die opdracht wordt naast arbeidsontwikkeling ook aandacht besteed aan de optimalisatie van de organisatie. Caparis staat niet stil. In 2011 zal een nieuwe opdracht worden geformuleerd door de gemeenten. Terugkijkend op het afgelopen jaar is er veel gedaan binnen Caparis. Aansluitend op de Wsw probeert Caparis om mensen met een Sw-indicatie zo regulier mogelijk te laten werken. Mensontwikkeling is daarin het primaire proces. Om hieraan beter tegemoet te kunnen komen is de organisatie gekanteld. Van een regionale indeling is Caparis overgegaan op een functionele indeling naar werkbedrijven met daar overheen Ontwikkeling en Integratie (O&I), het mensontwikkelbedrijf. De kanteling heeft formeel plaatsgevonden per 1 januari 2010. De daarbij behorende herplaatsing van kader is afgerond in de zomer van 2010. Ontwikkelingen Caparis Met ingang van 1 april heeft Sybrig Sytsma de leiding genomen over het nieuwe bedrijf O&I en heeft dit bedrijf verder opgebouwd. O&I richt zich op mensontwikkeling en integratie van de Sw-medewerkers en van overige doelgroepen via het aanbieden van trajecten. Het project Comparis is opgestart met als doelstelling uniformering en optimalisering van de arbeidsontwikkelprocessen en invoering van een nieuw cliëntvolgsysteem Compas. Eind 2010 zijn de meeste modules van Compas opgeleverd en is een brede groep medewerkers opgeleid op de inhoudelijke kant van arbeidsontwikkeling en het gebruik van het nieuwe systeem. In de loop van het 1e halfjaar van 2011 wordt het project Comparis afgerond. Voor 2010 is de doelstelling uit het Transitieplan 2008 door de gemeenten, die zijn aangesloten in de GR Sw ‘Fryslân’, vertaald in de opdracht 51,9% van de Swmedewerkers geplaatst te hebben in Beschut Binnen, 30,5% in Beschut Buiten en 17,6% in Detachering en Begeleid Werken. Voor Deta/BW/Groepsdeta is deze doelstelling sociaal gezien behaald. Beschut Buiten is een kleine 2% lager uitgevallen. Beschut Binnen is ruim 1% hoger geworden. De oorzaken hiervoor moeten gezocht worden op verschillende terreinen zowel extern als intern. De markt is moeilijk, maar ook het interne doorstroombeleid is onvoldoende op gang gekomen. De daarvoor gevraagde cultuurverandering is zo groot dat dit toch
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
6/45
meer tijd vergt dan verwacht. Aan het eind van 2010 zijn hier extra salesacties op ingezet. De acties in het 2e halfjaar om medewerkers te laten doorstromen naar Schoonmaak en Business Post zijn wel geslaagd. Met ingang van 2011 zijn nieuwe maatregelen genomen om het doorstroombeleid managementbreed taakstellend focus te geven. Het vasthouden van mensen in Bewschut Binnen is daarmee voorbij. Dit jaar is de Caparis brede bedrijfsschool gestart onder de naam Caparis Talent. Caparis heeft samen met het Friesland College een eigen variant ontwikkeld op de AKA-opleiding (Arbeidsmarkt Kwalificerende Assistent-opleiding). Dit is een brede basisopleiding waarin cursisten zich kunnen ontwikkelen richting de arbeidsmarkt. Caparis zet deze opleiding in voor een groot deel van haar medewerkers. Caparis besteedt ook aandacht aan alfabetisering. Voor het Groenbedrijf worden vaktechnische opleidingen aangeboden. Binnen het kader van arbeidsontwikkeling wordt ook op andere wijze aandacht geschonken aan goed werknemerschap: er is een gedragscode neergezet en een agressiviteitsprotocol ontwikkeld. Het ziekteverzuim is te hoog binnen Caparis. Dit jaar is onderzoek gedaan naar de oorzaken en oplossingen. Met ingang van 2011 wordt de nieuwe aanpak van ziekteverzuim geïmplementeerd, die moet leiden tot een forse daling van het ziekteverzuim in de komende jaren. In 2010 is gestart met de nieuwe werksoort Schoonmaak in samenwerking met Vebego. De schoonmaakmedewerkers worden gedetacheerd bij Caparis Schoonmaakservice. De werksoort fotolijsten is eind 2010 afgebouwd. De voorraden en materiële vaste activa zijn verkocht of afgeboekt. Een belangrijk deel van de transitiekosten heeft betrekking op deze afbouw. De medewerkers zijn bij andere werksoorten geplaatst. In 2010 is een centrale afdeling Sales gestart. De samenwerking met de bedrijfsonderdelen is in ontwikkeling. Voorheen werd sales decentraal opgepakt. Voor de groepsdetacheringen die zijn teruggekomen en voor een groot deel van de medewerkers van fotolijsten zijn door Sales vervangende werkzaamheden gevonden.
Personele ontwikkelingen Het afgelopen jaar is afscheid genomen van de heer Ed Scherbeijn, directeur Groenservice. Hij is opgevolgd door de heer Bert de Sain. Voor het nieuwe bedrijf O&I is mevrouw Sybrig Sytsma aangetrokken als directeur. Het aantal kaderleden is gegroeid. Na afronding van de reorganisatie zijn voor een aantal cruciale plekken mensen in dienst genomen, wel altijd op tijdelijke basis.
Financiële resultaten In tegenstelling tot voorgaande jaren is 2010 afgesloten met een negatief exploitatieresultaat ad € 2,3 mln. Het subsidieresultaat Sw is ten opzichte van
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
7/45
2009 met € 0,7 mln. verslechterd, voornamelijk als gevolg van niet compensabele cao-verhogingen. Het resultaat uit de bedrijfsvoering is € 0,3 mln. negatief en het resultaat op transitiekosten bedraagt € 1,3 mln. Per saldo leidt dit tot een verlies van € 2,3 mln. Het eigen vermogen wordt hierdoor negatief. Het komend jaar wordt Caparis fors gekort op haar subsidie en cao-verhogingen worden wederom niet gecompenseerd. Het gezamenlijke effect hiervan loopt op tot 5,7 mln. Om dit tij te keren is Caparis samen met de gemeenten bezig een nieuwe opdracht binnen de wet 'Werken naar Vermogen' vast te stellen. In de extra bezuinigingen resteren nu vooral zwaardere maatregelen, die vergaande gevolgen voor Caparis, haar medewerkers en andere gelieerde partners kunnen hebben. De gevolgen kunnen pijnlijk en sociaal moeilijk accepteerbaar zijn, met name daar waar Sw- medewerkers worden geraakt. De omvang van de extra maatregelen voor 2011 liggen tussen de € 300.000 tot € 500.000. Wel komen de effecten van de reeds ingezette bezuinigingen (van het pakket van € 1,6 miljoen) naar voren in de cijfers, een groot deel zal zichtbaar worden in 2011. Caparis heeft huurpanden afgestoten en nieuwbouwplannen stopgezet. Er is een project gestart om het ziekteverzuim te verlagen, daar is in geïnvesteerd, de baten komen in 2011. De mogelijkheden van groepsdeta zijn onderzocht en met ingang van 2011 is groepsdeta een speerpunt voor Caparis. Doelstelling is om meer medewerkers via groepsdeta bij reguliere werkgevers werk te bezorgen. Een deel van de infrastructuur is dan niet meer nodig voor eigen gebruik en zal te gelde worden gemaakt via verhuur of verkoop. Een andere belangrijke pijler onder het resultaat van een financieel gezond Swbedrijf is het aandeel van de gemeenten in de omzet van haar Sw-bedrijf. Bij Caparis ligt dit gemiddeld genomen laag, zowel volume als ook, met name bij Groenservice, de prijs. De aandeelhouders van Caparis hebben in het najaar dan ook besloten om Caparis aan te wijzen als preferred supplier. Om tot een stabiele basis te komen is een groter gemeentelijk aandeel in de omzet nodig. Op deze jaarrekening heeft dit gegeven geen effect kunnen hebben. Voor 2011 zijn we met de gemeenten in gesprek over behoud van omzet en mogelijk groei. Dat betekent dat voor met name de jaarcontracten het effect in 2012 zichtbaar zal worden. Op kortere termijn kan wel effect bereikt worden door verhoging van de omzet uit renderende trajecten. In 2010 bleef deze € 0,2 mln. achter op de begroting en € 0,4 mln. op de afspraken die in het Transitieplan 2008 voor 2010 zijn gemaakt. Deze zijn nu afgerond en voorlopig stopt de uitbouw van O&I totdat Caparis een nieuwe opdracht heeft binnen de nieuwe wet 'Wertken naar Vermogen'. Het resultaat van Caparis valt lager uit door stagnatie in de omzet, in hoofdstuk 3 wordt dit per activiteit toegelicht. De bijbehorende orderkosten dalen eveneens. De loonkosten zijn gestegen, de verwachte nullijn is niet gehandhaafd. De daaruit voortvloeiende stijging van de loonkosten wordt niet gecompenseerd. In zijn totaliteit blijven de kosten op het niveau van 2009. Daar waar het kon, zijn besparingen geleverd. Waar nodig zijn investeringen gedaan die de ombouw tot arbeidsontwikkelbedrijf bevorderen en die tot rendementsverbetering leiden.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
8/45
Continuïteit Caparis heeft afgelopen jaar verder gewerkt aan het optimaliseren van de organisatie. Een klus die meer vraagt dan we ons vooraf hadden kunnen bedenken. Maar wel een klus met toekomstperspectief, waar hard aan gewerkt wordt. Het is dan ook zeer teleurstellend om te zien dat al deze inspanningen van vele medewerkers leidt tot een negatief exploitatieresultaat. We kunnen daar de kanttekening bij plaatsen dat uit vergelijking in de branche blijkt dat we het over geheel genomen boven het gemiddelde presteren. Daarmee willen we de resultaten van andere Sw- bedrijven niet tot norm verheffen, maar het geeft wel aan in welke omstandigheden we moeten werken. Samen met de transitiekosten en niet compensabele cao-ontwikkelingen leidt dit tot een verlies van € 2,3 mln. en een negatief eigen vermogen van € 2 mln. De ontwikkelingen in het najaar laten zien dat die omstandigheden er de komende jaren niet beter op worden. In tegendeel, er staat ons een forse tegenwind te wachten in de vorm van vergaande bezuinigingen. Zonder maatregelen is een herstel van het eigen vermogen in 2011 niet te verwachten en komt de continuïteit van Caparis canaf 2012 opnieuw in gevaar. Op korte termijn willen we samen met onze aandeelhouders komen tot duidelijkheid over de koers van Caparis en zullen de lopende onderzoeken moeten leiden tot een nieuwe opdracht die wel betaalbaar is. Tegelijkertijd heeft Caparis voor 2011 een pakket verbeterresultaten ingevoerd die tot een besparing van € 1,6 milj. leidt. Ook is een extra bezuinigingspakket in een besluitvormingstraject gebracht om voor 2011 € 300.000 tot € 500.000 extra te bezuinigen. Gezamenlijk met gemeenten zal Caparis zich tot het uiterste inspannen om de kosten verder terug te dringen en de omzet voor gemeenten gelijk tenhouden. Ook het aantal kaderleden zal in 2011 worden teruggebracht
Namens de directie van Caparis
W.A. de Vreeze Algemeen directeur
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
9/45
3
Ontwikkeling bedrijven
3.1
Caparis
Voor Caparis is 2010 gestart als het jaar waarin de ombouw naar een arbeidsontwikkelorganisatie voorop staat. De nieuwe organisatiestructuur is ingevoerd. Medio het jaar is Caparisbreed de personele invulling van het kader in de nieuwe structuur afgerond. Het bedrijf O&I is opgezet en ingebed in de organisatie. De arbeidsontwikkelprocessen zijn geüniformeerd, geoptimaliseerd en zoveel mogelijk ingevoerd. De medewerkers zijn opgeleid voor het gebruik van Compas, het nieuwe clientvolgsysteem, maar vooral ook op de inhoudelijke aspecten van arbeidsontwikkeling. De directe leiding krijgt een grotere betrokkenheid bij het arbeidsontwikkelproces en is hier door training op voorbereid. De oplevering van de sporthal in mei past in het beeld van de middelen die nodig zijn voor arbeidsontwikkeling. Evenals de Caparis brede bedrijfsschool: Caparis Talent. Deze Caparisschool heeft samen met het Friesland College een eigen variant ontwikkeld op de AKA-opleiding. De bedrijfsonderdelen zijn in dezelfde vorm doorgegaan. Wel is de werksoort fotolijsten afgebouwd. Voorraden en materiële vaste activa zijn grotendeels afgeboekt, voor zover niet meer bruikbaar. In november is Schoonmaak geïntroduceerd als nieuwe werksoort. De omzet en het resultaat van Caparis zijn gedaald ten opzichte van vorig jaar. De omzet blijft € 1,3 mln. achter op 2009, het resultaat excl. transitiekosten is € 1,7 mln. lager dan in 2009. De transitiekosten bedragen € 1,3 mln. en zijn € 0,7 mln. hoger dan vorig jaar. De transitiekosten zijn gestegen als gevolg van de kosten afbouw PMC’s. Het jaar is vrijwel over de gehele linie slecht begonnen. In het algemeen kan gesteld worden dat de bedrijfsonderdelen nog steeds werken in een moeilijke markt. De gevolgen van de crisis zijn sterk merkbaar. Een aantal onderdelen heeft wel weer een opgaande lijn kunnen pakken. Dit biedt perspectief voor het komende jaar. Naast bezuinigingsacties heeft het weer dit jaar ook parten gespeeld bij Groenservice. De opbrengsten uit trajecten zijn € 0,1 mln. gedaald ten opzichte van 2009. Er was uitgegaan van een stijging op basis van de gemaakte afspraken in het Transitieplan 2008. De achterstand op het Transitieplan 2008 bedraagt in 2010 € 0,4 mln. Er zijn ook raamovereenkomsten gesloten. Dit heeft niet tot de verwachte groei in trajecten geleid. De kosten die direct verband houden met de omzet zijn, zoals te verwachten, gedaald ten opzichte van vorig jaar. De personeelskosten zijn gestegen. Dit is voor € 0,7 mln. een gevolg van cao-verhogingen c.q. eenmalige uitkeringen in het kader van cao-afspraken. Met het oog op de inzet op een nullijn, heeft de overheid besloten deze kosten niet te compenseren. Dat betekent een extra
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
10/45
onvoorziene last. Dit wordt ook zichtbaar in de daling van het subsidieresultaat Sw met € 0,7 mln. ten opzichte van 2009. De kosten in totaliteit blijven op het niveau van vorig jaar. De lage rentestanden hebben tot een meevaller op de rentelasten geleid. In 2010 is door het ministerie de bonus Begeleid Werken uitgekeerd. De gemeenten hebben toegezegd deze bonus toe te doen komen aan Caparis. Voor 2010 was hiermee een bedrag van € 0,5 mln. gemoeid. In onderstaande paragrafen worden de ontwikkelingen per bedrijfsonderdeel gevolgd. De indeling is gewijzigd ten opzichte van vorig jaar als gevolg van de kanteling van de organisatie. Dit bemoeilijkt de vergelijking met voorgaand jaar.
3.2
Ontwikkeling bedrijfsactiviteiten
3.2.1
O&I
O&I is een nieuw bedrijf. Vorig jaar zaten de functionarissen verdeeld over de vestigingen, de wijze waarop vorig jaar gerapporteerd werd overeenkomstig de toenmalige bedrijfsstructuur. Binnen O&I zijn de taken met betrekking tot de arbeidsontwikkelprocessen in het kader van Wsw gebundeld, maar ook de reguliere Hrm-taken zijn hier ondergebracht. O&I is ook verantwoordelijk voor de trajectopbrengsten die vorig jaar eveneens verspreid zaten over de bedrijven. De trajectopbrengsten zitten met € 0,6 mln. onder het niveau van 2009 (€ 0,7 mln.). Er was op basis van de afspraken in het Transitieplan 2008 uitgegaan van een stijging naar € 1,0 mln. Hier is ook aan gewerkt van beide zijden door het sluiten van raamovereenkomsten. Dit heeft niet geleid tot voldoende toewijzing van renderende trajecten aan Caparis.
3.2.2
Deta/BW/Business Post/Schoonmaak
In dit bedrijfsonderdeel zijn detacheringen en Begeleid Werken ondergebracht (Deta/BW en Schoonmaak), als ook Business Post als Beschut Buiten activiteit. Voorheen werden deze activiteiten verspreid over de vestigingen uitgevoerd en gerapporteerd. De daling die vorig jaar bij Detachering en Begeleid Werken is ingezet, heeft het 1e halfjaar nog voortgeduurd. Aan het einde van het jaar is er sprake van groei. Deze groei is onvoldoende om het verlies van het 1e halfjaar te compenseren. Wel biedt de groei perspectief voor de toekomst. Ten opzichte van 2009 is de omzet/NTW iets gedaald. Door de overheveling van de omzet Groenservice naar Detachering, wordt er een stijging ten opzichte van 2009 getoond. De NTW van Business Post is met ruim € 0,1 mln. toegenomen. In het najaar is een vestiging in Heerenveen overgenomen. Business Post heeft nu vestigingen in Drachten, Leeuwarden en Heerenveen. Met Sc Heerenveen is een grote nieuwe klant binnengehaald. Dit is tevens de eerste klant van de nieuwe werksoort Schoonmaak. Deze werksoort wordt in een samenwerkingsverband met Vebego
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
11/45
uitgevoerd. De medewerkers van Caparis worden gedetacheerd bij Caparis Schoonmaakservice.
3.2.3
Groenservice
De omzet van Groenservice is € 0,4 mln. achtergebleven op de vorig jaar onder Groen gerapporteerde omzet. Deels wordt dit veroorzaakt door de overheveling van groepsdetachering ad € 0,2 mln. naar Deta. Er was een groei van de omzet van € 0,6 mln. beoogd, in plaats daarvan is sprake van een daling. Er speelt een aantal factoren. Allereerst het weer: de winter was lang, het werk kwam laat op gang. Vervolgens zorgde de natte nazomer voor een lang groeiseizoen, waardoor er meer werk is aan de onderhoudsbestekken, waar geen extra opbrengsten tegenover staan. En daar bovenop kwam een vroege winter: door vorst in de grond schuift een deel van het winterwerk door naar 2011. Ook de markt werkt niet mee. Groenservice werkt ook voor semi-overheden, verwante instanties, woningbouwverenigingen etc. Als gevolg van de aangekondigde bezuinigingen lieten deze een deel van de eenmalige klussen die veelal in het najaar worden uitgevoerd niet doen. Er is naarstig gezocht naar vervangend winterwerk, dit is niet gevonden. Caparis heeft dit voor een deel kunnen oplossen door het tijdelijk overplaatsen van 50 medewerkers naar Business Post en Schoonmaak. Naast het volumeprobleem heeft Groenservice een prijsprobleem. Voor de gemeenten wordt tegen zeer scherpe, onder de marktprijs liggende, prijzen gewerkt onder stevige kwaliteitseisen. Deze combinatie van factoren maakt het moeilijk om op jaarbasis een goed resultaat te behalen. Dat is alleen mogelijk in de zomer onder redelijke omstandigheden. Er is een tendens waarneembaar dat gegunde opdrachten een hoger niveau van uitvoerders vragen. Vaak kan Caparis hieraan moeilijker voldoen, waardoor uitbesteding noodzakelijk blijkt te zijn. De kwekerij heeft de omzet en NTW licht verbeterd ten opzichte van 2009.
3.2.4
Industrie
Industrie had in het 1e kwartaal een slechte start. De orderportefeuille was slecht gevuld. Dit is in de loop van het jaar verbeterd. Het blijft wel moeilijk om goed renderende orders te verwerven. Er is sprake van concurrentie onder Swbedrijven, maar ook van het gevangeniswezen, die ver onder kostprijs zit. Caparis heeft af en toe genoegen moeten nemen met lager renderende orders. De NTW van Industrie blijft ca € 0,3 mln. achter ten opzichte van 2009. De NTW van Rijwielen en MultiPack is gedaald ten opzichte van 2009, de NTW van Montage is gestegen. De overige werksoorten zijn vergelijkbaar met vorig jaar. Bij een beoordeling naar resultaat per fte doet Rijwielen het erg goed. Fotolijsten scoort erg slecht en daarom is Fotolijsten afgebouwd in 2010. FoodPack scoort ook negatief, maar biedt wel mogelijkheden tot optimalisatie.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
12/45
3.2.5
Staf/Concern
De kosten van de centrale organisatie zijn gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dit is mede een gevolg van het beter op sterkte brengen van de organisatie voor haar taak. Een aantal taken is verder gecentraliseerd gedurende het jaar. Onder staf valt bijvoorbeeld de centrale salesorganisatie die omzet binnenhaalt voor de gehele organisatie, maar ook de inhuur van ICT en communicatie-middelen voor geheel Caparis. De stijging houdt ook verband met het feit dat met het oog op de opbouw van de organisatie functies nog niet altijd met vaste medewerkers worden ingevuld. Enerzijds is dat nog niet gewenst in deze fase, of anderzijds de specialisatie die gevraagd wordt is op lange termijn niet noodzakelijk. De onzekerheid over de toekomst speelt hier ook een rol in, langetermijncontracten worden bij onzekerheid vermeden. Dat leidt tot hogere kosten dienstverlening derden. Een deel van de inhuur vond plaats in het kader van de uitvoering van het transitieplan. Voor het transitieplan is een budget. De lasten die voortvloeien uit het transitieplan komen ten laste van concern. Voor dit jaar is dat € 1,3 mln.. Een groot deel van de kosten houdt verband met de afbouw van PMC’s. De rentelasten zijn gedaald met € 0,2 mln.. De opbrengsten voor het outplacementtraject ad € 0,1 mln. zijn onder concern verantwoord. In onderstaande tabel wordt de besteding van het transitiebudget verantwoord. Transitiekosten
2010 Totaal
2009
(x 1.000 euro)
Afbouw en opbouw Afbouw PMC's Afvloeiing Arbeidsontwikkeling
Inhuur Communicatie/personele wijzigingen Businessplan Communicatie Voorlichting Projectmatig Totaal
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
25 157 180 362
847 0 347 1.194
872 157 527 1.556
226
60
286
25 18 4 0 47 635
-
27 95
25 85 4 27 142
1.349
1.984
67 -
13/45
4
Sociale ontwikkeling
4.1
Taakstelling
Sinds 2008 ligt de Sw-taakstelling bij de gemeenten. Fundamenteel is daarbij, dat de taakstelling van de individuele gemeente zowel betrekking heeft op de Swplaatsingen bij Caparis als op plaatsingen bij andere Sw-bedrijven buiten de regio. Voor Caparis betekent dit dat plaatsingen worden bekostigd vanuit de toegekende rijksbijdrage van de acht GR-gemeenten en vanuit de rijksbijdrage van een groot aantal niet aangesloten gemeenten. De taakstelling, de realisatie daarvan en de plaatsingen bij Caparis zijn als volgt: Taakstelling
Achtkarspelen Heerenveen Leeuwarden Ooststellingwerf Opsterland Smallingerland Tytsjerksteradiel Weststellingwerf
Taakstelling
Geplaatst
Geplaatst bij
Onder/over
GR gemeenten
buiten regio
Caparis
realisatie
238,4 389,9 556,9 193,6 160,2 448,3 171,6 251,7
21,1 8,6 14,9 14,8 11,1 3,3 6,4
Buiten regio Totaal
217,2 380,3 542,6 177,1 159,6 434,2 168,2 245,2
0,1 1,0 - 0,5 1,7 0,6 3,0 0,1 0,2
93,3 2.410,7
80,1
2.417,6
6,2
De afwijkingen tussen taakstelling gemeente en de realisatie kan leiden tot een onder- of overrealisatie van de taakstelling. Bij de gemeente Leeuwarden is sprake van een geringe overrealisatie. Bij de andere gemeenten is sprake van een beperkte onderrealisatie. Aanvankelijk leken de cijfers per gemeente voor onder- en overrealisatie hoger uit te vallen. Door uitruil van taakstellingen tussen de gemeenten, zijn de afwijkingen naar boven en beneden beperkt gebleven. Leeuwarden is de enige gemeente waar nog sprake is van een groeiende taakstelling, de andere gemeenten hebben een krimpende taakstelling. Met het oog op de krimpende opdracht hebben we een onderrealisatie niet kunnen voorkomen. Daarvoor hadden we in het najaar grote groepen medewerkers moeten aannemen. Echter per 1 januari 2011 zou dit tot een forse overrealisatie leiden. Gedurende het jaar wordt zo goed mogelijk een inschatting gemaakt van het aantal te verwachten plaatsingen. Niet alle mutaties zijn te voorzien. Er moet met een groot aantal partijen informatie worden uitgewisseld: aangesloten GR-gemeenten, buitengemeenten en de bedrijven waar medewerkers met een Begeleid Werken-status zijn geplaatst: de daar geldende cao is bepalend voor de Se-berekening. Er zijn vele factoren die een 100% score op realisatie bemoeilijken. De score ligt nu op 99,7%.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
14/45
Bij onderrealisatie blijft de subsidie van het rijk voor de uitvoering van de Wsw ongebruikt, bij overrealisatie komen de kosten, in nader overleg, voor eigen rekening van de gemeenten of Caparis.
4.2
Beweging van binnen-naar-buiten
Als gevolg van de strategische uitwerking van de missie en visie is door Caparis een actief beleid gevoerd op het gebied van de beweging van binnen-naar-buiten. Veel aandacht is besteed aan de samenstelling van de hiervoor benodigde werksoorten en de instrumenten, die nodig zijn om de ontwikkelpotentie van de doelgroepmedewerkers in kaart te brengen. In 2009 is de werkladderscan Caparisbreed ingevoerd. Het jaar 2010 heeft in het teken van de ontwikkeling en invoer van Compas gestaan. Compas is een cliëntvolgsysteem. Er is echter breder gekeken dan het systeem. Er is ook gewerkt aan uniformering en optimalisering van HRM- en arbeidsontwikkelingsprocessen. Op het gebied van de werksoorten wordt (groeps)detachering in het kader van de beweging van binnen-naar-buiten gezien als een belangrijk speerpunt om deze doelstellingente realiseren. Het afgelopen jaar hebben de economische omstandigheden er niet aan meegewerkt om deze doelstelling te realiseren, ondanks het opvoeren van de sales- en marketingactiviteiten. Waar in 2009 sprake was van groei, heeft het 1e halfjaar van 2010 in het teken gestaan van krimp. Veel detacheringscontracten werden niet verlengd of opgezegd. Een grote groepsdetachering (45 fte) werd opgeheven door een faillissement. In het 2e halfjaar is deze neergaande lijn weer omgebogen naar boven, zij het voorzichtig. Met name de laatste 2 maanden van 2010 nam de groei in het aantal detacheringen toe. Bij de groepsdetacheringen zijn vooral de industriële groepsdetacheringen en flex-detacheringen afgenomen. Groenservice heeft het aantal groepsdetacheringscontracten weten uit te breiden. In het laatste kwartaal van 2010 is de werksoort Schoonmaak toegevoegd. De medewerkers die werkzaam zijn in de schoonmaak zijn gedetacheerd naar Caparis Schoonmaakservice. Deze vorm van detachering is groeiende. Er zijn goede verwachtingen voor het komende jaar. Ook voor Begeleid Werken was het een moeizaam jaar. Het aantal Se's is gedaald van 185 naar 158. Het uitbesteden van BW-contracten (Reax, Stam, BaanPlus) is in de 2e helft van 2010 gestaakt. In de ogen van Caparis werd er onvoldoende gepresteerd in het kader van het genereren van nieuwe opdrachten en de coaching van betrokken medewerkers. Binnen Caparis is expertise opgebouwd om deze werkzaamheden uit te kunnen voeren. Ook kostentechnisch gezien is dit aantrekkelijk. In de categorie Beschut Buiten is de postbezorging nog steeds groeiende. Deze werksoort biedt voor medewerkers, die in Beschut Binnen werkzaam zijn, een goede opstap naar Beschut Buiten. Voor 2011 wordt een verdere doorgroei verwacht.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
15/45
Met de gemeenten is voor het jaar 2010 een taakstelling afgesproken waarin het streven naar meer regulier werken is vastgelegd. Deze taakstelling en de realisatie daarvan is onderstaand weergegeven: Plaatsing Se's
Beschut Binnen
Beschut Buiten
Groepsdeta. Deta/BW
Totaal
Beginstand 2010
1.351 55%
608 25%
502 20%
2.461
Taakstelling 2010
1.253 52%
737 30%
424 18%
2.414
Realisatie 2010
1.280 53%
696 29%
442 18%
2.418
De groei in Beschut Buiten wordt niet beperkt door het werkaanbod, maar door de fysieke mogelijkheden van de potentiële Sw-kandidaten voor de groenactiviteiten. Bij Groenservice zitten nog veel medewerkers voor wie dit fysiek gezien niet de beste werkplek is. In 2011 worden daar maatregelen op genomen. De postbezorging is daarom in deze categorie een welkome aanvulling. De uitstroom van Beschut Binnen verloopt minder snel als zou worden gewenst. Uit de werkladderscan is gebleken dat de potentiële ontwikkelmogelijkheden van deze groep beperkt is. Om die reden is de nodige aandacht besteed aan het uitbouwen van (groeps)detacheringen. Binnen groepsdetachering zijn de kansen voor deze groepgroter. In de cijfers van Beschut Binnen zijn ook de instromers (IB-afdeling) die nog niet in een bedrijf geplaatst zijn opgenomen. De sturingmogelijkheden op de beweging van binnen-naar-buiten aan de input zijde, dus bij plaatsingen vanaf de wachtlijst, zijn niet mogelijk door de FIFO systematiek (first-in-first-out). Deze systematiek bepaalt, dat de persoon die het langst op de wachtlijst staat als eerste uitstroomt van de wachtlijst naar een dienstverband onafhankelijk van zijn mogelijkheden.
4.3
Personele bezetting
Het totaal aantal geplaatsten (Se's en fte's) bij Caparis was in 2010 lager (1,4% fte) dan in 2009. Het aantal Sw-ers met een dienstverband bij Caparis is in 2010 met 10 fte's afgenomen. Ook is het aantal Begeleid Werken-plekken met 23 afgenomen, d.w.z. dat er minder arbeidsplaatsen extern zijn ingevuld. De taakstelling van de aangesloten GR-gemeenten is met 32,2 Se's gedaald, dat is 1,4%. De plaatsing buiten de regio door de aangesloten gemeenten is gedaald met 5,1 Se's ten gunste van Caparis. Per saldo zijn er ten opzichte van 2009 27,1 Se's minder uit de aangesloten GR-gemeenten. Uit de overige gemeenten zijn er 2,4 Se's minder dan in 2009. De onderrealisatie stijgt met 3,6 Se's. Tezamen geeft dat een daling van 33,1 Se’s zijnde 33 fte's.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
16/45
Bezetting
Sw in dienst bij Caparis
BW
Totaal Sw
Kader
2010 In Se In fte
2.260 2.147
158 143
2.418 2.290
167
2009 In Se In fte
2.265 2.157
186 166
2.451 2.323
158
∆ met 2009 (fte) ∆ met 2009 (fte %)
-10 -0,5%
-23 -13,9%
-33 -1,4%
9 5,7%
Het gemiddelde aantal kaderfuncties is met 5,7% toegenomen in 2010. De stijging heeft onder meer betrekking op uitbreiding van werkleiding bij Groenservice. Hierdoor zal de inhuur van externe werkleiding afnemen en wordt per saldo een positief effect verwacht op de kwaliteit en effectiviteit van de werkleiding. Ook kunnen kosten worden gereduceerd bij minder inhuur, die veelal duurder uitvalt dan eigen bezetting. De afdeling Sales is opgezet en het accountmanagement bij Detachering en Begeleid Werken is uitgebreid. Hiermee is de commerciële slagkracht van Caparis op sterkte gebracht. Het Begeleid Werken zal weer meer in eigen beheer worden gedaan, wat het rendement ten goede komt. Daarvoor is een medewerker aangetrokken. De functie Control is ingericht. Er is behoefte aan een meer en dieper inzicht in bedrijfsvoering op PMC-niveau, waarmee een nog betere afweging tussen werksoorten kan worden gemaakt en betere oplossingen voor optimalisatie kunnen worden aangedragen.
4.4
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim Sw is in 2010 gestegen van 13,1% naar 14,0%. Het kort verzuim is licht gedaald, de stijging zit in het lang verzuim. De vergelijking met vorig jaar wordt bemoeilijkt door de nieuwe organisatorische indeling. Wel blijkt er bij Groenservice een duidelijke stijging te zijn. Groenservice is goed vergelijkbaar met 2009. De stijging heeft met name plaatsgevonden in het eerste en laatste kwartaal. Het ziekteverzuim van het kader is gedaald van 5,6% naar 5,1%. De daling zit bij het kader in het kort verzuim, lang verzuim is gelijk aan 2009. In 2010 is geïnvesteerd in onderzoek naar het ziekteverzuim. Er is een nieuwe aanpak ontwikkeld, met ingang van 2011 wordt deze ingevoerd. Dit moet de komende jaren leiden tot fors lager ziekteverzuim en een betere schadelastbeheersing.
4.5
Opleidingen
Onder de naam Caparis Talent is dit jaar een brede bedrijfsschool opgericht. Er was al een bedrijfsschool voor Groenservice, deze is opgegaan in Caparis Talent. Caparis en het Friesland College hebben een eigen variant ontwikkeld op de AKAopleiding (Arbeidsmarkt Kwalificerende Assistent-opleiding), waarin beweging en sport een belangrijke rol spelen. De AKA-opleiding is een brede basisopleiding
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
17/45
waarin cursisten zich kunnen ontwikkelen richting de arbeidsmarkt. In de combinatie van bewegen, leren en werken hebben Caparis en het Friesland College een formule gevonden die tegemoet komt aan een verscheidenheid aan leerwensen en leerstijlen. Caparis gaat de ‘AKA bewegen, leren, werken’ inzetten voor een groot deel van haar medewerkers. Vorig jaar zijn de eerste cursusgroepen gestart en begin 2011 staan nog meer nieuwe groepen gepland. Samen met de AB-opleidingen van Groenservice en in samenwerking met AOC Fryslân heeft Caparis begin 2011 ruim 120 medewerkers in een opleidingstraject en de bedoeling is om in 2012 door te groeien tot 200. Voor de medewerkers van Groenservice zijn cursussen motorkettingzagen verzorgd. Naast de technische vaardigheden wordt daarbij ook aandacht besteed aan Arbo veiligheidsregels, de juiste werkhouding en onderhoudsaspecten. Caparis NV heeft in het kader van haar arbeidsontwikkelprogramma samen met 5 andere Sw-bedrijven een Digitale Taalgids laten ontwikkelen. De Digitale Taalgids is bedoeld voor alle Sw-medewerkers, die in meer of mindere mate moeite hebben met de Nederlandse taal. Met dit hulpmiddel werken ze in hun eigen tijd en in hun eigen tempo aan hun taalachterstand. Na een pilotfase van een jaar kan de Digitale Taalgids eventueel worden uitgebreid met modules over rekenen, digitale vaardigheid, solliciteren etc. De implementatie van de Digitale Taalgids wordt ondersteund door Stichting Lezen & Schrijven met een informatietraject over het herkennen en doorverwijzen van laaggeletterdheid. Het in 2009 gestarte programma Caparis in Beweging is een belangrijk tool in het arbeidsontwikkelprogramma. In dit programma wordt aandacht besteed aan bewegen, een goede werkhouding, voeding en hygiëne. Doelstelling is het verbeteren van de vitaliteit van de medewerkers van Caparis. Daarmee ondersteunt het programma ook een verder terugdringen van het ziekteverzuim, en verbetert het de fitheid en de weerstand van Caparis als bedrijf. Eind 2010 is een start gemaakt met de Compascursussen, waarbij de medewerkers zijn ingewerkt op het nieuwe systeem Compas dat per 1 januari 2011 op de meeste processen wordt ingevoerd.
4.6
Centrale ondernemingsraad
De Centrale Ondernemingsraad (COR) bestaat uit (gekozen) leden van de ondernemingsraden van de bedrijven en houdt zich met Caparisbrede zaken bezig. De COR bestond in 2010 uit 9 personen. Er waren de volgende 3 commissies: • Financieel, waarin 3 personen zitting hadden; • Sociaal/Beleid, waarin 4 personen zitting hadden; • ARBO, waarin 4 personen zitting hadden. De COR is acht keer in vergadering bijeen geweest, waarbij ook de bestuurder is aanwezig geweest. In twee van deze vergaderingen zijn ook leden van de RvC aanwezig geweest.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
18/45
Enkele van de belangrijkste onderwerpen die in de overlegvergaderingen aan de orde zijn geweest zijn: • Financiën (Jaarresultaat 2009, Jaarverslag 2009, Scenario’s 2010 - 2012); • Transitieplan 2009-2012; • Businessplannen; • Strategiedocument COR; • Functieboek; • Caparis in beweging; • Herplaatsingsplan. Meer informatie treft u aan in het eigen jaarverslag van de COR.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
19/45
5
Caparis organisatie en stakeholders
5.1
Aandeelhouders
Caparis is een NV waarvan de aandelen in handen zijn van acht Friese gemeenten: Achtkarspelen, Heerenveen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Voor deze gemeenten voert Caparis NV de Wet sociale werkvoorziening uit. De Algemene vergadering van aandeelhouders bestaat uit: • Achtkarspelen - K. Antume • Heerenveen - L. Buwalda • Leeuwarden - T. Koster • Ooststellingwerf - E. van Esch • Opsterland - R. Jonkman • Smallingerland - E. Berenst • Tytsjerksteradiel - D. Fokkema • Weststellingwerf - C. Trompetter
5.2
Relatie Caparis NV – GR Sw 'Fryslân'
De Gemeenschappelijke Regeling Sw 'Fryslân' is een samenwerkingsverband van de gemeenten Achtkarspelen, Heerenveen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Caparis voert de Wet sociale werkvoorziening uit in opdracht van de GR Sw 'Fryslân'. De medewerkers waarvoor Caparis haar diensten aanbiedt, hebben of hadden een woonplaats binnen een van de GR-gemeenten. De GR Sw ‘Fryslân’ heeft als doel de Wet Sociale Werkvoorziening uit te voeren. De daadwerkelijke uitvoering is op basis van een meerjarige overeenkomst uitbesteed aan Caparis NV. De GR Sw ‘Fryslân’ is opdrachtgever van Caparis N.V. in het kader van de uitvoering van de Wsw. Zij voert de regie. Caparis N.V. is de uitvoerder van de Wsw. Schematisch wordt de verhouding tussen de GR Sw ‘Fryslân’ en Caparis N.V. in het hierna volgende schema weergegeven:
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
20/45
Aangesloten Gemeenten
AvA
RvC toezicht beleid
GR Sw ‘Fryslân’
5.3
uitvoering overeenkomst
Caparis N.V.
Visie, missie en doelstellingen
De visie van Caparis is in drie punten samen te vatten: • voor de mensen uit de regio die onder de doelgroep vallen, is Caparis dé aanbieder van een leer- en werkomgeving waarbinnen zij zich kunnen ontwikkelen om een zo regulier mogelijke baan te vervullen; • voor bedrijven, organisaties en particulieren is Caparis met behulp van de inzet van mensen uit de doelgroep een aanbieder van producten en diensten, die zich ten opzichte van andere aanbieders onderscheidt door een uitstekende prijs-/prestatieverhouding en het constructief meedenken in oplossingen voor de klant; • voor de maatschappij en in het bijzonder de politiek/bestuurlijke verantwoordelijken bij de gemeenten in de regio, is Caparis een organisatie die op een verantwoorde wijze omgaat met de belangen die maatschappelijk aanwezig zijn en vooral ook de belangen en doelen die door de gemeenteraden in de regio worden verwoord. De missie van Caparis is het bieden van werk aan mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt in een zo regulier mogelijke omgeving. Wij ontlenen ons bestaansrecht aan het uitvoeren van de Wsw. Caparis kent de volgende primaire doelstellingen waarop het bedrijf zich de komende jaren op toelegt: • het bieden van een ‘beschutte werkplek binnen’ voor de groep Swmedewerkers voor wie de afstand tot de reguliere arbeidsmarkt te groot is en de mogelijkheid tot ontwikkeling daartoe beperkt; • het bieden van ontwikkeltrajecten die de afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam verkleinen voor de groep Sw-medewerkers die daarvoor ontwikkelpotentieel hebben;
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
21/45
•
het realiseren van de taakstelling van 40% Beschut Binnen, 30% Beschut Buiten en 30% Deta/BW in 2012.
Tot het bereiken van de bovengenoemde doelstellingen in 2012 heeft Caparis zich gecommitteerd in het eind 2008 opgestelde transitieplan. Hierin is aangegeven hoe Caparis in de komende vier jaar zal transformeren naar een menssontwikkelbedrijf met een positief financieel bedrijfsresultaat. Het proces van arbeidsontwikkeling is het sturende principe van Caparis. De productieen dienstverleningsbedrijven krijgen primair de rol van plaatsingsbedrijf voor de Sw-medewerker en zullen als nevendoelstelling hebben de productie- en dienstverleningsactiviteiten. Met de komende bezuinigingen zal er wel meer nadruk op efficiency komen te liggen, net als in de commerciële bedrijven. Daarmee benadert Caparis de reguliere werkomgeving tot de grenzen die mogelijk zijn voor de Sw-doelgroep.
5.4
Organisatie
Organisatorisch is Caparis opgebouwd uit drie werkbedrijven, één mensontwikkelbedrijf en een centrale staf. O&I, het mensontwikkelbedrijf, werkt voor de eigen Sw-medewerkers. Voor andere doelgroepen zijn trajecten ontwikkeld. De vier bedrijven kennen de volgende activiteiten: O&I Mensontwikkelbedrijf
INDUSTRIE
GROENSERVICE
DETA/BW/BUSINESS POST
Beschut binnen
Beschut buiten
Detachering/Begeleid werken
Montage
Groenservice
Groepsdetachering
MultiPack
Woonservice
Detachering
FoodPack
Kwekerij (Beschut Binnen)
Begeleid Werken
Grafisch Centrum
Caparis Schoonmaakservices
Rijwielen
Business Post (beschut buiten)
5.5
Samenstelling RvC en directie
De Raad van Commissarissen wordt gevormd door: • R. Veenstra - voorzitter • J. Spoelstra - auditcommissie • R. Glas - auditcommissie en remuneratiecommissie
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
22/45
• •
A. Duursma Vacature
- remuneratiecommissie - lid
De samenstelling van de directie Caparis is als volgt: • W. de Vreeze - algemeen directeur • H.E. van Gelder - adjunctdirecteur • P.C. Glas - directeur Deta/BW, Business Post en • Schoonmaakservice • M. Bakker - directeur Caparis Industrie • E. Scherbeyn - directeur Groenservice * • B. de Sain - directeur Groenservice a.i. ** • S. Sytsma - directeur O&I *** *
met ingang van 01-03-2010 uit dienst
**
met ingang van 01-03-2010 in dienst
***
met ingang van 01-04-2010 in dienst
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
23/45
6
Jaarrekening
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
24/45
6.1
Balans per 31 december 2010 (na resultaatbestemming)
(x € 1.000)
2010
2009
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
18.926
19.477
117
126 19.603
19.043 Vlottende activa 692
1.823
Vorderingen
5.287
4.775
Liquide middelen
1.102
206
Voorraden
Totaal
7.081
6.804
26.124
26.407
PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Overige reserves
45
45
-2.102
214 259
-2.057 Voorzieningen
1.814
2.613
Langlopende schulden
11.249
13.366
Kortlopende schulden
15.118
10.169
Totaal
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
28.181
26.148
26.124
26.407
25/45
6.2
Winst- en verliesrekening
(x €1.000)
Netto omzet Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werk Overige bedrijfsopbrengsten
2010
2009
20.580
21.876
341
80
69.087
69.901
Som der bedrijfsopbrengsten
90.008
91.857
Kosten van grond- en hulpstoffen
3.131
3.695
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
1.222
1.550
Lonen, salarissen en sociale lasten Afschrijving op (im)materiële activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Resultaat uit gewone Bedrijfsuitoefening Financiële baten en lasten Resultaat Transitiekosten Resultaat
71.344
70.224 *)
1.958
2.097
12.649
12.711 *) 90.304
90.277
-296
1.580
671
872
-967
708
1.349
635
-2.316
73
*) voor vgl. cijfers 2010: € 327K (CAO stijging 2009) verantwoord onder lonen etc. i.p.v.
overige bedrijfskosten
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
26/45
6.3
Kasstroomoverzicht
Volgens de indirecte methode (x € 1.000)
2010
2009
-1.646 *)
Bedrijfsresultaat
945 *)
Aanpassingen voor: — Afschrijvingen
2.097
1.959
— Veranderingen in werkkapitaal: -72
675
1.131
197
-70
159
Mutatie in voorzieningen
-799
-587
Overige veranderingen
-875
6.298
Handelsvorderingen Voorraden Handelscrediteuren
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente
Investeringen in materiële vaste activa
-685
6.742
-372
9.784
2
2
-673
-874
Kasstroom uit operationele activiteiten
-671
-872
-1.043
8.912 -2.120
-1.479
Desinvesteringen in materiële
54
vaste activa
18
277
9
6
0
0
Investeringen in financiële activa Desinvesteringen van financiële activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
**)
-1.837
-1.398
Afgesloten langlopende leningen Aflossing van langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom
*)
-2.843
-2.163 -2.163
-2.843
-4.604
4.232
bestaande uit het exploitatieresultaat plus de rente
**) hoge mutatie m.n. a.g.v. vordering subs.WSW en eenm.bijdrage gem. (ult. 2008)
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
27/45
6.4
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Grondslagen voor Caparis NV In de jaarrekening van Caparis NV zijn de financiële gegevens verwerkt met toepassing van de grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling van Burgerlijk Wetboek 2, titel 9.
Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in duizenden euro's. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Financiële instrumenten Financiële instrumenten worden slechts gebruikt ter afdekking van onderliggende transacties. Het beleid is erop gericht de gevolgen van renteschommelingen te beperken. Het renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het renterisicobeleid is gericht op het minimaliseren van dit renterisico waaraan de activiteiten worden blootgesteld door renteschommelingen. De onderneming gebruikt renteswaps voor het beperken van dit renterisico.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een mogelijke restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
28/45
Financiële vaste activa Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsbasis. Bij de waardering van deelnemingen wordt rekening gehouden met waardebepalingen indien deze duurzaam zijn. Hiervan is sprake wanneer de realiseerbare waarde van de deelneming lager is dan de boekwaarde. Financiële lease De lease activa zijn gewaardeerd tegen contante waarde. Voorraden Voorraden grond- en hulpstoffen en handelsgoederen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen. Voor zover noodzakelijk wordt een voorziening wegens incourantheid in mindering gebracht. Voorraden gereed product worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto toegevoegde opbrengstwaarde, onder aftrek van een eventuele voorziening wegens incourantheid. Onderhanden werk De onderhanden werken worden gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs verminderd met op de balansdatum reeds voorzienbare verliezen. De vervaardigingsprijs omvat het directe materiaalverbruik, de directe loon- en machinekosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De reeds gefactureerde termijnen worden op de onderhanden werken in mindering gebracht. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Voorzieningen • Personeelsuitkeringen Deze voorziening betreft toekomstige uitkeringen aan ambtelijk personeel in verband met wachtgeld, FPU-gemeenten en saneringsregeling. • Groot onderhoud De voorziening ter gelijkmatige verdeling van onderhoudslasten gebouwen wordt bepaald op basis van te verwachten kosten over een reeks van jaren. De voorziening wordt lineair opgebouwd. Het uitgevoerde onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht. Groot onderhoud heeft betrekking op het planmatig onderhoud aan gebouwen en is bedoeld om schommelingen in de uitgaven op te vangen. • Spaarcontracten Op verzoek van betrokkene kon in het verleden een deel van de compensatie-uren van het ambtelijk en Sw-personeel in een spaarcontract worden opgenomen.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
29/45
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en verleende diensten onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven belastingen. Belastingen Op basis van artikel 2 lid 7 Wet Vennootschapsbelasting heeft de inspecteur van de Belastingdienst Caparis NV vrijstelling verleend voor de vennootschapsbelasting. Transitiekosten Om een goed inzicht in de jaarlijkse kosten te houden, worden de transitiekosten apart tot uitdrukking gebracht. Deze kosten hebben een incidenteel karakter en worden gemaakt ter uitvoering van het eind 2008 opgestelde transitieplan van Caparis. Het plan beoogt de transformatie van een productiegerichte naar een arbeidsgerichte organisatie.
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is afgeleid van de winst- en verliesrekening en de overige mutaties tussen begin- en eindbalans (de zogeheten indirecte methode).
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
30/45
6.5
Toelichting op de balans
Materiële vaste activa (x € 1.000)
Gebouwen en Machines terreinen en installaties
Boekwaarde 1-1
Overige vaste bedrijfsmiddelen
In uitvoering en vooruitbetaling
Lease activa
Totaal
6
19.477
6
1.958
12.761
4.681
1.850
179
Bij: investeringen
743
267
440
29
Af: afschrijvingen
545
871
536
Af: desinvesteringen
0
14
4
54
Boekwaarde 31-12
12.959
4.063
1.750
154
0
18.926
20.370
16.867
7.566
154
55
45.012
7.411
12.804
5.816
55
26.086
12.959
4.063
1.750
0
18.926
0% en 2,5-5%
5-33%
10-20%
Aanschafwaarde 31-12 Cumulatieve afschr. Boekwaarde 31-12
Afschrijvingspercentage
1.479 72
154
10%
Het saldo van de activa in uitvoering (en vooruitbetaling) heeft betrekking op activa waarvoor op balansdatum kosten zijn gemaakt, maar die nog niet feitelijk in gebruik zijn genomen. Het bedrag aan desinvesteringen op activa die nog niet in gebruik zijn genomen, heeft betrekking op de nieuwbouw. Het aandeel aan investeringen daarin die met het oog op verdere uitbouw van een werkplein, arbeidsontwikkeling en trajecten zijn gedaan, zijn stopgezet en afgeboekt. Het saldo op 1 januari heeft betrekking op overlopende activa uit 2009 die (grotendeels) in 2010 als investering, ingedeeld naar gebouw, installatie enz., zijn opgenomen en waarvoor afschrijvingskosten worden berekend. Per ultimo 2010 is het saldo van investeringen onderweg € 154K, daarbij is sprake van een afname van € 25K t.o.v. eind 2009.
Financiële vaste activa (x € 1.000)
Leden-
Overige
Totaal
kapitaal vorderingen
Boekwaarde per 1 januari Bijstorting/bijschrijving Aflossing Aflossingen (komend jaar) Boekwaarde per 31 december
70 6 11
56
65
52
4
126 6 11 4 117
Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar zijn niet inbegrepen in de hierboven genoemde bedragen, maar opgenomen onder vorderingen op korte termijn.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
31/45
Voorraden (x € 1.000)
Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk/halffabricaat Gereed product Totaal
2010
2009
396 202 94 692
1.186 205 432 1.823
De verlaging van de voorraadpositie wordt m.n. veroorzaakt door de afbouw van de afdeling fotolijsten in Drachten. De voorraad is opgeruimd en waar nodig afgewaardeerd ten laste van het transitiebudget. Een restant zal op korte termijn worden verkocht.
Vorderingen (x € 1.000)
Handelsdebiteuren Afschrijving dubieuze debiteuren Overige vorderingen Overlopende activa Totaal
2010
2009
4.021 129 3.892 787 608 5.287
3.950 130 3.820 74 881 4.775
De vorderingen op de handelsdebiteuren zijn vrijwel gelijk gebleven t.o.v. eind 2009. De stijging per saldo van de overige vorderingen en overlopende activa (€ 0,5mln.) wordt vooral veroorzaakt doordat op basis van bevoorschotting een bedrag (€ 0,7mln.) aan subsidies op de balansdatum nog niet is ontvangen.
Liquide middelen (x € 1.000)
2010
2009
Saldi banken Saldi kassen Overlopende saldi Totaal
1.088 14
194 10 2 206
1.102
In de saldi van de banken is inbegrepen een kasgeldlening ad. € 5.5 mln. (zie ook de toelichting bij de kortlopende schulden).
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
32/45
Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het geplaatste kapitaal van de vennootschap bedraagt € 45.000, bestaande uit 45.000 aandelen van nominaal € 1,-.
Overige reserves Het verloop van de overige reserves is als volgt: (x € 1.000)
Stand per 1 januari Resultaat 2010 Stand per 31 december
214 -2.316 -2.102
Het eigen vermogen is afgenomen als gevolg van het negatieve exploitatieresultaat over het lopende boekjaar van Caparis NV (- € 2,3 mln.). Het negatieve resultaat wordt met name veroorzaakt door eenmalige (transitie)kosten (€ 1,3 mln.), die grotendeels betrekking hebben op het afboeken van incourante voorraden. Daarnaast is in het resultaat een stijging van de loonkosten ad € 0,7 mln. opgenomen. Daarvan betreft € 0,5 mln. loonkosten voor Sw, waarvoor (in tegenstelling tot voorgaande jaren) geen compensatie is ontvangen. Een groot deel van de transitiekosten heeft wel invloed op de stand van het vermogen, maar veroorzaakt geen directe cashflow. Met de doorgevoerde transitie worden toekomstige besparingen en efficiencyverbeteringen beoogd. Gezien de bezuinigingen van de rijksoverheid op de subsidies voor 2011, valt er voor het komende jaar geen winst te verwachten, maar wel een verlies. Naar verwachting zal Caparis in 2011 wel binnen de financieringsafspraken (zgn. gouden ketting) kunnen blijven, die met de GR zijn gemaakt. De huidige vermogensontwikkeling zal worden voorgelegd en besproken met de aandeelhouders van Caparis NV.
Voorzieningen (x € 1.000)
Boekwaarde per 1 januari Dotaties Onttrekkingen Vrijval Boekwaarde per 31 december
Groot onderhoud
Personeelsuitkeringen
Spaar contracten
Totaal
561 48 274 204 131
1.845 69 388
207 12 62
2.613 129 928
1.526
157
1.814
Voor de algemene toelichting wordt verwezen naar de 'Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling'. •
Groot onderhoud In het kader van het nieuwe beleid t.a.v. werksoorten en de daarvoor benodigde infrastructuur, heeft er een herbeoordeling plaatsgevonden van
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
33/45
•
de voorziening groot onderhoud. Naar aanleiding daarvan is er sprake van een extra vrijval naast de reguliere onttrekkingen. In 2010 is onttrokken voor de vervanging van dakbedekking in Leeuwarden en voor schilder- en straatwerk in Drachten. Van de stand per ultimo 2010 is €38K te beschouwen als langlopend. Personeelsuitkeringen. Ambtelijk personeel dat gebruik maakt van de FPU (flexibele pensionering) heeft eveneens recht op een uitkering op grond van de FPU-gemeenten. Deze uitkeringen komen ten laste van de werkgever. Daarnaast maakt een aantal personeelsleden gebruik van regelingen voor afvloeiïng, zoals overeengekomen in het (recente) verleden en worden in voorkomende gevallen wachtgeld of inkomsten van derden aangevuld. Van deze voorziening moet op 31 december 2010 € 1,2mln. als langlopend worden beschouwd.
Langlopende schulden (x € 1.000)
Onderhandse geldleningen - Looptijd korter dan 5 jaar - Looptijd langer dan 5 jaar Rentevoet
2010
2009
2.323 8.926 11.249 4,58%
1.850 11.516 13.366 5,00%
Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen, maar opgenomen onder de schulden op korte termijn. De onderhandse geldleningen bestaan op 31 december 2010 voor een bedrag van € 6,6 miljoen uit zogenaamde roll-over leningen. De rentepercentages zijn tot 2010 via SWAP's omgezet in vaste percentages dan wel fluctuerend binnen vooraf vastgestelde grenzen. De leningen worden verstrekt via de gemeenschappelijke regeling (GR) SW 'Fryslân' en als zekerheidsstelling wordt (vanaf begin 2007) een hypotheek en een akte van pandrecht gegeven voor resp. de gebouwen en de roerende goederen (inventaris, machines en voorraden).
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
34/45
Kortlopende schulden (x € 1.000)
Aflossingen komend jaar op langlopende leningen Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies Overige schulden Overlopende passiva Totaal
2010
2009
2.117 5.500 1.529 2.437
2.163 0 1.599 2.435
94 418 3.023 15.118
103 999 2.870 10.169
De schuld aan kredietinstellingen was eind 2010 € 5,5 mln. Uit een nadere beoordeling van de vermogenspositie van Caparis NV, zal duidelijk moeten worden hoe de financiering er in de toekomst uit zal moeten zien. De overige schulden en overlopende passiva zijn per saldo gedaald t.o.v. van eind 2009. Deze daling wordt m.n. saldo veroorzaakt door enerzijds een vrijval van gereserveerde posten uit voorgaande jaren (o.a. voor ontvangen ziekengelden en terugontvangen sociale premies), anderzijds is er gereserveerd voor een mogelijk verschuldigd bedrag voorvloeiende uit de controle van de fiscus t.a.v. de loonheffing over de afgelopen 5 jaren.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
35/45
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Voor 101 auto's is een operationele leaseverplichting aangegaan; • Verplichting komend jaar € 340K • Verplichtingen over de jaren na 2011 € 1.62 mln. De met derden aangegane huurverplichtingen van onroerende zaken bedragen per 31 december 2010 voor het komend jaar € 409K. Van de meerjarige contracten vindt de afloop plaats in: • 2012 met een jaarlijks huurbedrag van € 96K; • 2013 met een jaarlijks huurbedrag van € 50K. De voorgenomen nieuwbouw ten aanzien van aanpassing/uitbreiding van kantoren aan de Ampèrelaan te Drachten en bij Groenservice in Wolvega, wordt niet uitgevoerd. Er is wel grond aangekocht in Wolvega. Onderhoudsprojecten in uitvoering hebben betrekking op schilderwerk en herstel van de terreinen aan de Ampèrelaan 2 in Drachten (€ 100K). Met Sc Heerenveen zijn meerjarige sponsorafspraken gemaakt. De hieruit voortvloeiende financiële verplichtingen voor de seizoenen 2011-2012 en 2012-2013 zijn resp. € 105K en € 125K. Bij de afspraken geldt een wederkerigheid, namelijk dat Sc Heerenveen opdrachten voor schoonmaakwerkzaamheden, Business Post en grafisch werk door Caparis laat uitvoeren. Voor negen letselschadegevallen wordt momenteel rekening gehouden met een mogelijke claim. Hoewel Caparis hiervoor is verzekerd, bedraagt het eigen risico in geval van letselschade, afhankelijk van het jaar waarin de schade is ontstaan, € 25.000, € 15.000 of € 2.500 per gebeurtenis. Voor de lopende gevallen wordt verwacht dat maximaal € 57.000,- kan worden geclaimd. In de balans zijn geen personele verplichtingen (waaronder vakantiegeld, jubilea) opgenomen. Dit geldt zowel voor het ambtelijk personeel als het personeel met een dienstverband in het kader van de Wet sociale werkvoorziening van Caparis. De dienstverbanden van deze medewerkers zijn aangegaan met de GR Sw 'Fryslân'. De verplichtingen gelden dan ook in eerste instantie voor de GR. Voor medewerkers in dienst van Caparis NV zijn in de balans geen personele verplichtingen (waaronder vakantiegeld, jubilea) opgenomen vanwege de relatief geringe financiële omvang. Na balansdatum hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die nog wezenlijk van invloed zijn op de gepresenteerde cijfers.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
36/45
6.6
Toelichting op de winst- en verliesrekening
Netto omzet (x € 1.000)
Netto omzet Wijziging voorraden
2010
2009
20.580 341 20.921
21.876 80 21.956
In vergelijking met 2009 is er sprake van een daling van de netto omzet (4,7%). Deze wordt deels veroorzaakt door een lager aantal medewerkers (fte's) in de productie. Wij verwijzen u verder naar het jaarverslag waarin de ontwikkeling van de verschillende bedrijfsactiviteiten verder wordt toegelicht.
Overige bedrijfsopbrengsten (x € 1.000)
Rijksbijdrage Bijdrage gemeenten Overige Totaal
2010
2009
65.470 2.239 1.378 69.087
66.369 2.217 1.315 69.901
De subsidie Wsw per arbeidsjaar (Se standaardeenheid) is gelijk gebleven aan 2009 (€ 27.080). Daarbij is het gesubsidieerde aantal Se's afgenomen met 33. De bijdrage van de gemeenten is gestegen met € 20 per Se (van € 906 naar € 926), daarin is inbegrepen de vergoeding voor de betalingen aan de cliëntenraad Sw. Naar de mening van Caparis is aan de subsidievoorwaarden van de gemeenten voldaan. Onder Overige zijn de trajectopbrengsten en de bonus begeleid werken (€ 0,5mln.) opgenomen.
Lonen, salarissen en sociale lasten (x € 1.000)
Lonen en salarissen Pensioen/FPU-premies Overige sociale lasten Ontvangen ziekengeld/WAO Kosten gepensioneerden Onderverdeeld naar: SW-personeel overig personeel
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
2010
2009
57.709 6.482 8.074 -978 57 71.344
56.724 6.322 7.880 - 749 47 70.224
61.889 9.455
61.352 8.872
37/45
De brutolonen en salarissen zijn in absolute zin gestegen met 1,7% t.o.v. 2009. In deze stijging zijn de cao-stijgingen 2010/2011, voor het Sw- en kaderpersoneel verwerkt. Deze waren resp. 0,8% en 1,25%. Het totale aantal fte's is nagenoeg gelijk gebleven t.o.v. 2009, daarbij is het aantal fte's van de medewerkers met een Sw-dienstverband licht gedaald en dat van het kader gestegen. Onder de post ontvangen ziektegelden/WAO-uitkering, worden ook de vrijval en dotaties geboekt van de voorziening voor inactief ambtelijk personeel. Het verschil tussen de vrijval en de dotatie van de voorziening inactieven was in 2010 positief (€ 0,15 mln), terwijl in 2009 de dotatie en onttrekking nagenoeg gelijk waren. De kosten voor gepensioneerden hebben betrekking op de jaarlijkse indexering van de deelnemers aan de gemeentelijke FPU en de toetreding ultimo 2010 van een drietal nieuwe deelnemers. Het kunnen toetreden tot deze regeling is beperkt mogelijk voor alleen oudere werknemers. Caparis is aangesloten bij bedrijfstakpensioenfondsen en past samen met andere rechtspersonen dezelfde pensioenregeling toe. Er is daarom geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. Het gemiddeld aantal werkzame werknemers, berekend op fulltime basis, bedroeg: in fte's SW-personeel exclusief BW Regulier kader Totaal
2010
2009
2.147 167 2.314
2.157 158 2.315
De beloning voor de raad van commissarissen tezamen bedroeg over 2010 € 35K. Met de algemeen directeur is in 2007 een managementcontract gesloten, die in 2010 is herzien. Daarbij is een vergoeding (salaris- en onkostendeel) overeen gekomen van € 187K bruto per jaar, met een jaarlijkse CBS-indexering en de mogelijkheid van een variabele beloning per jaar van € 10K.
Afschrijving op materiële vaste activa (x € 1.000)
Materiële activa Totaal
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
2010
2009
1.958 1.958
2.097 2.097
38/45
Overige bedrijfskosten (x € 1.000)
Overige personeelskosten Kosten Begeleid Werken (BW) Dienstverlening derden Huur/onderhoud/energie Overige algemene kosten Diverse baten en lasten
Aantal fte's Begeleid Werken
2010
2009
2.891 2.835 1.230 3.509 2.285 -101 12.649
2.558 3.383 490 3.886 2.316 78 12.711
142
167
De overige personeelskosten zijn m.n. gestegen door wijziging van de vervoersregeling woon-werk van de Sw-medewerkers en meer beweging tussen de locaties. De externe kosten voor BW zijn gedaald. Dit wordt veroorzaakt door een daling van het aantal medewerkers in BW en ook doordat Caparis zelf de nieuwe BWplaatsingen verzorgt. De dienstverlening derden is in 2010 gestegen, doordat op een aantal plaatsen in de organisatie personeel is ingehuurd. Het gaat daarbij zowel om het invullen van bestaande formatieplaatsen als de tijdelijke inhuur van specialisten voor de kanteling van de organisatie. De kosten voor huur en onderhoud zijn in 2010 opnieuw afgenomen. Onder de overige algemene kosten zijn nu de ICT-kosten specifiek tot uitdrukking gebracht. Deze kosten werden eerder verantwoord onder het onderhoud (de vergelijkende cijfers 2009 zijn op dit punt aangepast). Verder zijn in 2010 de kosten voor advies toegenomen, deze hebben onder meer te maken met externe ondersteuning t.a.v. het verzuimmanagement. Bij de diverse baten en lasten zijn de incidentele lasten hoger door nagekomen kosten (o.a. afrekeningen voor energie) van voorgaande jaren. Verder wordt onder deze noemer enerzijds een bedrag aan te vorderen subsidie over voorgaande jaren afgeboekt, anderzijds is onder deze noemer ook de gedeeltelijke vrijval van de onderhoudsvoorziening verantwoord. De in de exploitatie 2010 opgenomen kosten voor Deloitte Accountants BV hebben betrekking op de kosten voor onderzoek van de jaarrekening (€ 43K) en andere controleopdrachten (€ 7K).
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
39/45
Financiële baten en lasten (x € 1.000)
Rente lasten Rente baten Totaal
2010
2009
673 2 671
874 2 872
De rentelasten zijn (verder) gedaald in 2010. De daling wordt met name veroorzaakt door korte termijn financiering tegen lage rentelasten. Op basis voor een nadere beoordeling van de vermogenspositie van Caparis NV, zal ook de financiering (opnieuw) aan de orde moeten komen. De te nemen besluiten in dezen zijn van invloed op de toekomstige renteverplichtingen.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
40/45
6.7
Toelichting op het kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De kasstromen worden gesplitst naar operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. Als liquide middelen worden aangemerkt de aanwezige kasmiddelen en de per saldo direct opeisbare banktegoeden.
Balansmutatie liquide middelen (x € 1.000)
- saldo op 1 januari - saldo op 31 december Toename liquide middelen Mutatie in rekening-courantschuld: - schuld op 1 januari - schuld op 31 december Toename rekening-courantschuld Netto kasstroom
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
206 1.102 896
0 5.500 -5.500 -4.604
41/45
6.8
Overige toelichtingen
Rechten tot het nemen of verkrijgen van aandelen Behoudens het hierna bepaalde, heeft iedere aandeelhouder bij uitgifte van aandelen een voorkeursrecht naar evenredigheid van het gezamenlijke bedrag van zijn aandelen. Bij uitgifte tegen inbreng anders dan in geld of aan werknemers van de vennootschap of van een groepsmaatschappij heeft geen enkele aandeelhouder een recht van voorkeur.
Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst In artikel 23 van de statuten van de vennootschap staat het volgende opgenomen betreffende de winstbestemming. • De winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, met inachtneming van het hierna in lid 2 bepaalde. • De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. • Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. • Op aandelen wordt geen winst ten behoeve van de vennootschap uitgekeerd. • Bij berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar eigen kapitaal houdt niet mede, tenzij deze aandelen belast zijn met een vruchtgebruik of daarvan met medewerking van de vennootschap certificaten zijn uitgegeven. • De vennootschap mag tussentijds slechts uitkeringen doen, indien aan het vereiste als vermeld in de eerste zin van dit lid is voldaan. • Het na toepassing van lid 2 resterende gedeelte van de winst wordt gereserveerd, totdat het eigen vermogen van de vennootschap dertig procent (30%) van het balanstotaal van de vennootschap bedraagt, dat ter beoordeling van de commissarissen. • Van het na toepassing van de vorige leden van dit artikel resterende gedeelte van de winst wordt een zodanig gedeelte gereserveerd als de raad van commissarissen geraden acht. • Het na toepassing van de vorige leden van dit artikel resterende gedeelte van de winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, met dien verstande dat reservering zal plaatsvinden indien niet anders wordt besloten. • Indien volgens de vastgestelde winst- en verliesrekening over enig jaar verlies is geleden, wat niet uit een reserve kan worden bestreden of op andere wijze gedelgd wordt, geschiedt in de volgende jaren geen winstuitkering zolang zodanig verlies niet is aangezuiverd.
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
42/45
Accountantsverklaring
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
43/45
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
44/45
Ondertekening van de jaarrekening Drachten,
9 september 2011
Algemeen Directeur:
Raad van Commissarissen:
W.A. de Vreeze
R. Veenstra, voorzitter
J. Spoelstra
R. Glas
H. van der Veen
Jaarverslag en –rekening 2010 Caparis NV
45/45