Inhoud. Enkelvoudige Jaarrekening Dar NV Jaarrekening Dar NV Geconsolideerd

Jaarverslag 2013

Inhoud Voorwoord

4

Bericht van de Raad van Commissarissen Toezicht en advies Resultaat en bestemming Slot

6 6 7 7

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) De stakeholders De medewerker De inwoners Maatschappij Milieu Certificering

8 8 9 9 11 11 14

Kerncijfers Dar NV geconsolideerd

15 15

Jaarverslag van de directie Algemene Vergadering van Aandeelhouders Raad van Commissarissen Personeel en Organisatie Kwaliteit, Arbo en Milieu (KAM) Klant- en marktontwikkelingen Financiële resultaten Risico en risicobeheersing Vooruitzichten

16

Jaarrekening Dar NV Geconsolideerd 2013

16 16 16 18 18 19 20 20

23

Geconsolideerde balans per 31 december

24

Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht

25 26

Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winsten verliesrekening Algemeen

Inhoud

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerde balans Niet uit de balans blijkende verplichtingen Geconsolideerde winsten verliesrekening

31

33 33 38 38

Enkelvoudige Jaarrekening Dar NV 2013

43

Balans Dar NV per 31 december

44

Winst- en verliesrekening

45

Toelichting op de balans en de winsten verliesrekening

45

Toelichting op de onderscheiden posten van de balans Balans Niet uit de balans blijkende verplichtingen Overige toelichting

Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2012 Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2013 Colofon

27 27

28

46 46 48 48

49 49 51 51 51 52

3

Voorwoord Met gepaste trots presenteert Dar haar jaarverslag over 2013. Verandering. Dat is het kernbegrip van 2013 voor Dar. Wellicht als spiegel van de samenleving. Niet onlogisch, want Dar wil die spiegel zijn. Met haar medewerkers, in samenspraak met burgers en bestuurders de leefomgeving schoon, heel en veilig maken. We zien dat het een forse inspanning van ons bedrijf vraagt. Maar we zien ook wat het oplevert. De toekomstbeelden, geformuleerd bij toetreding van de nieuwe aandeelhouders in 2012 krijgen vorm. Dar als regiebedrijf dat kennis en operationele inzet inbrengt, dat gemeenten als regiegever bindt en dat de kracht van de leveranciers en onderaannemers benut. Onze belangrijkste bron bij deze ontwikkeling bestaat uit onze medewerkers. Om het beste uit de mensen te halen, hebben we het traject “Plezier en Prestatie” doorgezet en in het project “Connect” is de ICT verandering aanleiding geweest om fikse veranderingen in de organisatie in te zetten.

Financieel is 2013 een goed jaar geweest. Met verscherpte tarieven, uitbreiding van nieuwe activiteiten en lopende verandertrajecten hebben we het jaar ruim boven winstdoelstelling afgesloten. De ontwikkelingen laten ons tevreden terugkijken, wetende dat onze ambitie niet afneemt en dat het meer een aansporing is om de ingezette lijn in 2014 met enthousiasme en extra inspanning door te zetten! Nijmegen, 21 mei 2014 drs. P.A.C.T. van Heeswijk Dar N.V. algemeen directeur

We hebben niet alleen geïnvesteerd in onze eigen mensen. Er zijn ook nieuwe groepen medewerkers bij Dar begonnen. In 2013 zijn we gestart met DarGROEN! SW-medewerkers hebben met grote inzet het openbare groen in Nijmegen aangepakt. De pilot gaf de aandeelhouders voldoende vertrouwen om te besluiten tot de uitbreiding van het takenpakket en DarGROEN! tot een vast onderdeel van ons bedrijf te maken. Het past volkomen in de Dar die we voor ogen hebben. Dar wil koploper in de regio worden op het terrein van social return (SROI). We leggen de lat hoog, niet alleen voor onszelf maar ook met scherpe doelstellingen voor onze onderaannemers. Zo proberen we een bijdrage te leveren aan de invulling van SROI bij onze gemeenten. Het past ook in onze doelstelling om Dar stevig te positioneren op het terrein van IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte).

5

De term “Urban Mining” heeft wellicht nog een Nederlands synoniem nodig, waarbij “grondstoffenwinning uit afval” het dichtst in de buurt komt. Het dekt de lading waar we bij Dar mee bezig zijn. Forse stappen zijn gezet op weg naar een regionaal dekkend en toegankelijk netwerk van milieustraten, met als vlaggenschip de nieuwe milieustraat Bijsterhuizen in Wijchen. De pilot in Druten met omgekeerd inzamelen is qua burgertevredenheid en beperking restafval een groot succes. We zullen zien dat dit een zeer bruikbaar concept is, ook voor onze andere gemeenten. Naast onze zorg voor mensen en grondstoffenbeheer, spannen we ons ook in om de andere duurzaamheidsaspecten te verbeteren. Zo is onze CO2- footprint opnieuw gedaald, dit jaar met 5%. In toenemende mate zijn we in staat gebleken om Dar het kennisinstituut voor de regio te laten zijn. Meer dan 25 projecten hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan gezamenlijke stappen in de regio. Naast onze bestaande activiteiten is ons kennisinstituut “Advies en Realisatie” inmiddels een volwassen uitbreiding van onze activiteiten. Daarnaast zijn wij een discussieplatform voor de regio. De ontwikkeling van DarGROEN! is een voorbeeld van open gedachtenvorming tussen directie, RvC en AvA, waarin we gezamenlijk de mogelijkheden en grenzen verkennen en komen tot strategische keuzes. Ook de verkenningen rond marktconformiteit en dividendbeleid zijn in grote openheid verlopen.

Voorwoord

Voorwoord

Bericht van de Raad van Commissarissen

De remuneratiecommissie heeft in dit verslagjaar één maal vergaderd, en daarnaast is regelmatig informeel overlegd.

Met genoegen bieden wij u hierbij het Jaarverslag van Dar NV over 2013 aan. Het jaar 2013 stond in het teken van twee ontwikkelingen. Enerzijds de uitbreiding van het takenpakket in het sociale domein. Dar heeft grote stappen gezet als bedrijf dat kansen biedt aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, waarbij de aandeelhouders in december unaniem gekozen hebben voor verdere uitbouw van DarGROEN!. De RvC heeft hier positief over geadviseerd en volgt deze ontwikkelingen kritisch, omdat deze nieuwe taken ook nieuwe risico’s met zich meebrengen. De tweede ontwikkeling betreft de vernieuwing van processen en automatisering. De RvC heeft waardering voor het ICT-project waarin Dar afscheid neemt van de bestaande en verouderde automatisering en op een zorgvuldige en afgewogen manier de keuze maakt voor een toekomstgerichte bedrijfsautomatisering, met bijbehorende optimalisatie van de bedrijfsprocessen. De RvC heeft vanuit haar eigen geledingen een ICT-commissie in het leven geroepen om de voortgang van dit project, genaamd Connect, nauwgezet te volgen, en heeft vertrouwen in de implementatie.

6

Door de vele nieuwe activiteiten gold in 2013 dat er goed “van buiten naar binnen” moest worden gekeken. De interne organisatie moest fit worden gemaakt voor het kunnen hanteren van het uitbreidende takenpakket en de wens om steeds efficiënter te werken. Denk hierbij o.a. aan de diverse organisatieaanpassingen en procesverbeteringen met Connect. Deze veranderingen hebben een zware wissel getrokken op management, OR en overige medewerkers van Dar. Wij hebben met veel genoegen en waardering niet alleen kennis kunnen nemen van het positieve resultaat van deze processen, maar ook van het feit dat de reguliere bedrijfsvoering van Dar daar niet merkbaar onder geleden heeft. Tijdens de verbouwing is de winkel gewoon open gebleven. In dit jaarverslag zijn opgenomen de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening van Dar NV, het verslag van de Directie, alsmede de verantwoording van de onderneming op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De jaarrekening is gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien door PricewaterhouseCoopers Accountants NV. U treft deze verklaring elders in dit jaarverslag aan.

Toezicht en advies De Raad van Commissarissen kwam in het verslagjaar negen maal in vergadering bijeen. In deze bijeenkomsten is gesproken over de algemene gang van zaken in de organisatie, het strategisch beleid, ontwikkelingen in de markt en de ontwikkeling van de financiële resultaten. Daarnaast heeft drie keer overleg plaatsgevonden met de aandeelhouders over de operationele activiteiten en de strategische koers van Dar. Wij kijken met genoegen terug op de open gedachtenvorming bij de strategische discussies, zowel binnen directie als tussen de aandeelhouders, waar de RvC aan heeft deelgenomen.

De stuurgroep van het project Connect heeft, naast de verantwoording in de RvCvergaderingen, in 2013 drie keer overleg gehad met de ICT-commissie. De ICT-commissie heeft daarbij geconstateerd dat het ICT-project, dat eigenlijk vooral een veranderingsproject is, zorgvuldig aangestuurd wordt. In de twee overleggen tussen een delegatie van de RvC en de Ondernemingsraad Dar is naast personele aangelegenheden gesproken over algemene strategische ontwikkelingen.

Resultaat en bestemming De Raad van Commissarissen adviseert op grond van haar bevindingen en op basis van de goedkeurende controleverklaring de aandeelhouder als volgt: •

De balans per 31 december 2013, de resultatenrekening over het jaar 2013, evenals de bijbehorende toelichting vast te stellen.

• Het voordelig saldo, ad € 1.063.000 in de vorm van dividend uit te keren aan de aandeelhouders.

Slot Graag spreken wij onze waardering uit tegenover de directie en alle medewerkers voor hun grote betrokkenheid en inzet, evenals voor het behaalde resultaat over het jaar 2013. De Raad van Commissarissen is in 2013 van samenstelling veranderd. Wij hebben in verband met de in de Dar Gedragscode opgenomen maximale zittingsperiode met veel dank voor zijn jarenlange en immer loyale inzet afscheid genomen van de heer Kees de Graaf per 1 juli 2013. Per die datum is als nieuw lid benoemd de heer Ron Fennema. Per 1 april 2013 heeft de president-commissaris, de heer Toon van Asseldonk, zijn functie neergelegd in verband met zijn benoeming als burgemeester van de gemeente Overbetuwe. Als nieuwe president-commissaris is per 1 juli 2013 de heer Jan Storm benoemd. De auditcommissie bestaat uit mevrouw Lenny Berkers en de heer Maarten Meulendijks en de remuneratiecommissie bestaat uit mevrouw Karin van Willigen en de heer Jan Storm. Nijmegen, 21 mei 2014 Namens de Raad van Commissarissen, J. Storm president-commissaris

De auditcommissie vergaderde in 2013 vijf keer. Op de agenda stonden de jaarcijfers 2012, de management letter 2013, het financierings- en dividendbeleid en de begroting 2014.

Dar Jaarverslag 2013 - Bericht van de Raad van Commissarissen

Bericht van de Raad van Commissarissen

7

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Dar is zich al jarenlang bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en probeert hier ook inhoud aan te geven. In de missie hebben we de aandacht voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen benadrukken. `Onze regio de schoonste van Nederland maken door het uitstekend organiseren en (laten) uitvoeren van afvalbeheer en het beheer van de openbare ruimte. Wij doen dat maatschappelijk verantwoord en samen met actief betrokken medewerkers, partners en burgers.´

8

Onze ambitie verwijst nadrukkelijk naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, waarin we een evenwicht zoeken in de aandacht voor people, planet en profit. Sinds 2012 zijn we meer en meer aansluiting gaan zoeken bij de ISO26000 richtlijn om deze ambitie gestructureerd te benaderen. Binnen de zeven MVO-principes legden we de nadruk op de belangen van de stakeholders, waarmee we de andere principes (afleggen van rekenschap, transparantie, ethisch gedrag, respect voor wet- en regelgeving, internationale gedragsnormen en mensenrechten) natuurlijk niet uit het oog verliezen. Binnen de zeven MVO-thema’s ligt het accent op arbeidsomstandigheden en milieu. De overige thema’s (mensenrechten, eerlijk zaken doen, consumentenaangelegenheden, maatschappijbetrokkenheid en behoorlijk bestuur) krijgen gepaste aandacht; hierbij heeft de maatschappijbetrokkenheid extra invulling gekregen met onze inzet om van de pilot voor DarGROEN! een succes te maken. Een visiedocument op duurzaam afval- en ruimtebeheer is de basis voor een verantwoorde implementatie van de ISO26000 richtlijn. Duurzaamheid is geen project. Het bestaat niet ‘naast’ de strategie en de normale activiteiten van een bedrijf, het is daar juist integraal mee vervlochten. Duurzaamheid is een visie. Daarom maken wij verduurzaming tot de strategie van Dar.

De stakeholders Betrokkenheid van al onze stakeholders bij de realisatie van onze missie is essentieel. De grootste c.q. meest belangrijke stakeholders van Dar zijn zonder uitzondering partijen met een direct belang bij een verduurzaming van zowel hun eigen activiteiten als die van Dar. Gemeenten bevinden zich in een politiek-economische situatie waarin duurzame inkoop en duurzame partnerschappen niet slechts gewaardeerd worden, maar ook steeds meer worden verplicht. Er is een gedeelde drang naar een steeds schonere en duurzamere regio, uiteraard binnen de kaders van financiële haalbaarheid. Het blijkt dat politieke stakeholders hier expliciet op wachten: Dar heeft de regierol toebedeeld gekregen en het is aan haar om daar proactief actie in te ondernemen. We hebben met de gemeentelijke opdrachtgevers gebouwd aan een overlegstructuur die gebaseerd is op kritische samenwerking. Ketenpartners zoals de ARN zijn in meer of mindere mate bezig met de verduurzaming van hun eigen activiteiten (bijvoorbeeld de vergistinginstallatie van de ARN) en hebben belang bij partners die bij die trend aansluiten.

werken woonomgevingen. Bijzondere aandacht besteden wij in de volgende paragrafen aan de belangen en wensen van personeel en inwoners.

De medewerker Mensen zijn het belangrijkste kapitaal van Dar. Onze medewerkers zijn bepalend bij het realiseren van de ondernemingsdoelstellingen en daarmee het succes van Dar. We zitten in een maatschappelijke omgeving die continue in beweging en in verandering is en die steeds kritischer onze resultaten beoordeelt. Hier moeten wij snel en adequaat op inspelen. Dit betekent dat wij een steeds groter appèl moeten doen op de verandercapaciteit van de organisatie en dus van de medewerkers. Onze medewerkers, die dagelijks werkzaam en zichtbaar zijn in de straten, in wijken en bij de commerciële klanten, zijn het gezicht van Dar en zijn gemotiveerde professionals en tevens onze ambassadeurs. Met het opschuiven van de leeftijdsgrens voor het arbeidzaam leven tot 67 jaar, vormt duurzame inzetbaarheid een belangrijke, zo niet de belangrijkste basis voor ons sociaal beleid. Wij zijn ons bewust dat een verantwoord en gedegen sociaal beleid essentieel is voor een succesvolle, respectvolle, maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering. Het uit zich in een organisatie die faciliteert, mogelijkheden biedt, een luisterend oor en een helpende hand biedt, maar ook een organisatie die medewerkers aanspreekt op resultaten en de wijze waarop deze resultaten behaald worden. Dar en haar medewerkers hebben in de afgelopen jaren veel veranderingen meegemaakt. De focus op de regiogemeenten als belangrijke klanten en de transitie naar regiebedrijf vormden nieuwe uitdagingen, evenals het onderbrengen van groenonderhoudswerkzaamheden bij Dar met de inzet van vanuit Breed gedetacheerde SW-medewerkers. In 2010 en in 2012 hebben we een medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO) uitgevoerd. Met het MTO wilden we een beeld krijgen van de beleving van ons personeel over Dar. Het goede nieuws was dat de waardering in twee jaar gestegen is, vooral voor onderwerpen als veiligheid, direct leidinggevenden, communicatie en management. Tegelijk werd ook duidelijk dat we intern punten hebben waar we keihard aan moeten werken. Zorgen waren er over de onderlinge samenwerking tussen teams en het perspectief voor de ouder wordende medewerker. In 2013 zijn hier verdere stappen in gezet. Om de onderlinge samenwerking te verbeteren zijn we in 2012 activiteiten gestart onder de noemer “Houding en gedrag”. In diverse samenstellingen heeft het personeel gesproken over normen en waarden, over datgene wat ons bindt en wat we van elkaar en van het bedrijf verwachten. In 2013 hebben we hier een vervolg aan gegeven. In de eerste helft van 2014 staat weer een MTO gepland.

De inwoners

Eigen personeelsleden hebben behoefte aan een stabiele werkgever die garant staat voor continuïteit en ontwikkeling. Inwoners van de regio vertrouwen expliciet en impliciet op Dar voor het verzorgen van schone

Sinds de nieuwe start van Dar als regiebedrijf heeft het klantencontactcentrum de functie van eerste aanspreekpunt voor de inwoners van alle gemeenten. Dit geldt zowel voor de eigen activiteiten, als voor het uitbestede werk. Ook als een ander bedrijf in opdracht van Dar de feitelijke uitvoering verzorgt, doet Dar de registratie van meldingen en klachten. Daarbij bewaken wij de afhandeling

Dar Jaarverslag 2013 - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)

9

en de terugkoppeling. Het klantencontactcentrum heeft hiermee een belangrijke rol in de communicatie met een van de belangrijkste stakeholdergroepen. De analyse van de klachten en meldingen is input voor kwaliteitsverbetering bij Dar, haar onderaannemers en de gemeenten. In 2013 hebben we de digitale afvalwijzer gelanceerd. Dit is een combinatie van afvalkalender en aanvullende informatie, die op perceelsniveau in druk en digitaal ter beschikking van de burgers staat. Een andere manier om te peilen hoe de klant over de dienstverlening denkt is het jaarlijkse klantentevredenheidsonderzoek. Het gemiddelde rapportcijfer voor Dar ligt zowel in 2012 als in 2013 op een 7,6 en is dus een mooie basis om de komende jaren op door te groeien. Er liggen nog wel mogelijkheden om onszelf te verbeteren, en daarmee is het burgertevredenheidsonderzoek input voor beleid en voor verbetering binnen Dar.

Maatschappij In onze activiteiten hebben wij oog voor de maatschappelijke ontwikkelingen en bieden we bijvoorbeeld leer- en werkmogelijkheden aan mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. In 2012 heeft Dar de zelfstandige Werkcorporatie Stichting “De Werkgroep” opgericht. De Werkgroep begeleidt langdurig werklozen (middels de inzet bij groenbeheer en een vakgerichte opleiding) richting de reguliere arbeidsmarkt. Daarnaast hebben we in 2013 de pilot DarGROEN! uitgevoerd en geëvalueerd. In dit concept worden mensen met een SW-indicatie, die in dienst zijn bij Breed, via detachering ingezet in de groenvoorziening. De ervaringen met DarGROEN! waren goed en Dar biedt dit concept nu aan alle gemeenten in de regio aan. Initiatieven zoals De Werkgroep en DarGROEN! zullen het karakter van Dar sterk gaan beïnvloeden.

Algemeen rapportcijfer Dar Dar is partner in het regionale De Maatschappelijke MeerWaarde. De Maatschappelijke MeerWaarde koppelt kennis, vaardigheden en middelen van bedrijven aan vragen van maatschappelijke organisaties. De Maatschappelijke MeerWaarde stimuleert het maatschappelijk betrokken ondernemen ook door middel van de jaarlijkse uitreiking van de MVO-award. 7,4 7,5

7,8 7,6

7,5 7,6

7,6 7,6

7,6 7,6

7,6 7,6

7,4 7,5

7,7 7,6

7,6 7,6

10 Nijmegen 2012

Ubbergen

Wijchen

Millingen

Heumen

Groesbeek

Druten

Beuningen

2013

De milieustraat in Bijsterhuizen is in 2013 in gebruik genomen, wat direct een sterk positief effect heeft op de waardering.

Totaal

Dar is tevens partner van “N.E.C. Doelbewust “ (voorheen bekend onder de naam Wij staan voor de Wijk). Deze stichting initieert, ondersteunt en organiseert maatschappelijke projecten en activiteiten in de regio Nijmegen. Uitgangspunt van de stichting is een bijdrage leveren aan het verbeteren van de sociale cohesie in wijken door het initiëren, ondersteunen, uitvoeren en/of organiseren van maatschappelijke projecten en activiteiten. Dit allemaal in Nijmegen en haar regio. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om het stimuleren van sportbeoefening of het overdragen van kennis. Dar is regelmatig betrokken bij zwerfafvalacties, we ontvangen scholen, en we ondersteunen de Buurtrangers. De BuurtRangers, kinderen van 7 tot 11 jaar, houden onder het motto ‘’t is mijn buurt!’ regelmatig hun eigen buurt schoon door zwerfafval in te zamelen. Dar is actief betrokken bij de werving van deelnemers en het vergroten van naamsbekendheid van de BuurtRangers bij Nijmeegse basisscholen.

Milieu

7,6 7,8

Totaal

7,6 7,7

Nijmegen

7,6 8,2

7,8 7,8

Bijsterhuizen

2012 (n= 425)

Druten

7,5 7,5

Heumen

2013 (n= 593)


Wij zijn ambitieus. Samen met de gemeenten bepalen we hoe de verhouding tussen de drie P’s van People, Planet en Profit vorm krijgt. We streven naar duurzaam, robuust beleid voor een eerlijke prijs. Dit gaat soms samen, maar soms zullen er moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. De transformatie van afval tot grondstof is daarbij een ijkpunt: het winnen van grondstoffen uit afval, door bronscheiding en (waar nodig) nasortering. Met onze opdrachtgevers maken we keuzes voor een beleid gericht op zero-waste en ‘van afval naar grondstof’. Het doel is om in de volle breedte de regio met het hoogste scheidingspercentage van het land te worden en te blijven. De schoonste van het land. Daarvoor zien we een aantal mogelijkheden. Een hoger scheidingsrendement leidt tot een vermindering van de hoeveelheid restafval. De verwerking van restafval is veelal duurder dan


11

hergebruik. Minder restafval levert daarom een rechtstreekse kostenbesparing op. Maar hergebruik geeft ook indirect een milieuvoordeel in de CO2-emissie: Meer hergebruik leidt tot een daling van de CO2-belasting. Met die achtergrond ontwikkelen we onder andere de milieustraten in Bijsterhuizen en Kanaalstraat. Met een forse investering in deze milieustraten maken we het voor de burger veel gemakkelijker om grof huishoudelijk afval gescheiden in te leveren, zodat dit een bron is van grondstoffen. De bouw in Bijsterhuizen is in 2013 gerealiseerd en de milieustraat is met veel succes in gebruik genomen. De voorbereiding voor de herinrichting van het terrein aan de Kanaalstraat in Nijmegen is afgerond en het wachten is op de definitieve vergunningen. Tegelijk zijn er vergaande besprekingen gevoerd met twee particuliere bedrijven die onder auspiciën van Dar een milieustraat gaan exploiteren in respectievelijk Groesbeek en Millingen aan de Rijn.

12

In de gemeente Druten is de interessante pilot met zogenaamde omgekeerde inzameling positief geëvalueerd. Onder het motto ‘Uw afval als grondstof’ hebben inwoners van Afferden en Deest drie containers waarin afval gescheiden kan worden aangeboden voor hergebruik (GFT, oud papier en karton, kunststofverpakkingen, textiel en elektrische apparaten). Het restafval moet men tegen tarief in huisvuilzakken wegbrengen naar een (ondergrondse) verzamelcontainer. De resultaten in het eerste jaar waren boven verwachting. De hoeveelheden restafval laten een flinke daling zien. Waar gemiddeld in Nederland inwoners circa 220 kilogram fijn restafval hebben, ligt dat regionaal sowieso al lager, namelijk op gemiddeld 135 kilogram. Toen Druten aan de pilot begon zaten zij op circa 70 kilogram. In het pilotgebied is dat vervolgens gedaald naar nog maar 40 kilogram per inwoner per jaar. Geconstateerd is dat deze daling wordt veroorzaakt doordat bewoners het gft, papier en kunststof beter zijn gaan scheiden, en dat er geen sprake is van een toename van het aantal dumpingen in het buitengebied. De landelijke pilot voor inzameling van drankenkartons heeft in de Nijmeegse wijk Bottendaal een variant gekend waarbij de drankenkartons samen met kunststofverpakkingen zijn ingezameld. De goede resultaten van de pilot zijn meegenomen in de ontwikkeling van landelijk nieuw beleid.

CO2 in ton/jaar met verrekening van graaddagen 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2007

2008

Woon- werkverkeer

Catering

2009

Zakelijk verkeer

2010

2011

2012

2013

Kantoor en gebouwen

Dar streeft er naar om de footprint kleiner te maken. Vergeleken met 2012 is de footprint in 2013 5% gedaald. In 2013 was de footprint 14% lager dan bij de start van het NEC (Nijmeegs Energie Convenant) in 2007. De dalende lijn in de CO2-footprint heeft deels te maken met effectieve maatregelen in eigen bedrijfsvoering, maar is voor een ander deel beïnvloed door het uitbesteden aan derden en de ontwikkelingen in aantallen aansluitingen (RMB-gebied, Lingewaard, regiogemeenten). Door de maatregelen die wij in het kader van MVO nemen, willen we realiseren dat onze CO2-uitstoot minder dan gelijke tred neemt met de groei van de onderneming. Dat is dus in 2013, met een stijgende omzet en een dalende CO2-footprint, weer gelukt. Een van de mogelijkheden om de CO2-footprint te verkleinen is de inzet van groengas, omdat groengas (biogas) gerekend wordt tot de hernieuwbare brandstoffen.

Groengas Niet alleen gescheiden inzameling en hergebruik, maar ook programma’s voor preventie van afval kunnen leiden tot minder afval en lagere kosten. In samenwerking kan de regio een preventiecampagne starten. Gezamenlijke kennis en ervaring kunnen ook ingezet worden voor lokale acties. Om besparingen te bereiken is het goed om breder te denken dan alleen in termen van ‘wielen’ en inzamelkosten. Inzamelkosten bepalen zo’n 40% van de afvalstoffenheffing. We kunnen de gehele keten van afvalinzameling en verwerking doorlichten om tot verdere kostenbesparingen te komen.

CO2-footprint

Om ons eigen bedrijf te evalueren bepalen we de CO2-footprint op basis van het verbruik van brandstoffen voor de bedrijfsvoering en het verbruik van gas, water, elektra en papierverbruik. Wij zijn hiermee gestart toen we in 2007 gingen deelnemen aan het Nijmeegs Energie Convenant (NEC).

Dar is, samen met haar gemeentelijke opdrachtgevers, een belangrijke leverancier van het organisch materiaal dat de input vormt van de vergistinginstallatie van de ARN, die onder andere groengas produceert waar de voertuigen van Dar op kunnen rijden. Het aandeel groengas in het brandstofverbruik is tussen 2012 en 2013 gestegen van 5,1% naar 8,6%. Dit levert rechtstreeks een bijdrage aan de daling van de footprint. Met ondersteuning van de gemeente Nijmegen is in 2012 een afwegingskader opgesteld, wat helpt om een verantwoorde keuze te maken tussen de verschillende vormen van aandrijftechniek. De discussie spitst zich toe op de keuze tussen Diesel VI of groengas voor de inzamelvoertuigen, waarbij de hogere investeringslast (en daarmee hogere exploitatiekosten) voor groengasvoertuigen een lastig knelpunt is. Met de resultaten van dit afwegingskader voeren we gesprekken met de opdrachtgever gemeente Nijmegen en met de leveranciers van vrachtwagens en brandstoffen. Dit heeft in 2013 nog niet tot een definitieve keuze geleid.

Onderstaande figuur geeft de ontwikkeling van de CO2-footprint sinds 2007 weer. Brandstof voor voertuigen bepaalt 75% van onze footprint.



13

Overig milieu Dit jaar zijn we begonnen om alle voertuigen te voorzien van apparatuur voor ‘Track and trace’, wat ons inzicht in de bedrijfsvoering verder verbetert en ons helpt om de routes verder te optimaliseren. Met betere routes kunnen we onnodige inzet van auto’s en gereden kilometers beperken. In 2013 heeft de nieuwe vloot voor gladheidbestrijding aangetoond te voldoen aan de verwachtingen. Met de inzet van modern materieel en natzout verlagen we de impact op het milieu.

Certificering Dar heeft een geïntegreerd KAM-systeem (Kwaliteit, Arbo en Milieu). Dar werkt aan kwaliteitsverbetering via ISO 9001 en bewaakt de ontwikkeling van de milieuzorg middels ISO 14001. Beide onderdelen van het systeem zijn gecertificeerd. Wij implementeren OHSAS18001 voor de aandacht voor arbeidsomstandigheden en veiligheid op organisatieniveau. De certificeringsaudit is eind 2013 met goed resultaat uitgevoerd. Daarnaast zorgen we ervoor dat op individueel niveau de medewerkers beschikken over VCA-diploma’s.

14

Kerncijfers Dar NV geconsolideerd (bedragen x € 1.000) 2013 Totaal vaste activa

18.983

15.645

7.136

10.971

Totaal activa

26.119

26.616

Groepsvermogen

13.956

13.914

608

330

53,4%

52,3%

7,6%

7,5%

Netto kasstroom

-3.965

-299

Opbrengsten

33.764

32.321

Kosten van afvalverwerking

-4.489

-5.111

Netto toegevoegde waarde

29.275

27.210

Exploitatiekosten

-28.212

-26.188

1.063

1.022

OK-ratio (netto toegevoegde waarde gedeeld door de kosten)

1,04

1,04

Operationele marge (resultaat gedeeld door de opbrengsten)

3,1%

3,2%

Aanschafwaarde (im)materiële vaste activa

42.730

38.802

Boekwaarde (im)materiële vaste activa

18.983

15.645

Investeringen (im)materiële vaste activa

6.035

3.109

Afschrijvingen (im)materiële vaste activa

2.573

2.710

Totaal vlottende activa

Voorzieningen Solvabiliteit (groepsvermogen gedeeld door balanstotaal) Rentabiliteit gemiddeld groepsvermogen

Resultaat

Dar Jaarverslag 2013 - Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

2012

Kerncijfers

15

Jaarverslag van de directie

2013 zijn 7 medewerkers in dienst gekomen en 11 uit dienst gegaan.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is in 2013 46 jaar en de gemiddelde duur van het dienstverband bedraagt 13 jaar.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) heeft in 2013 twee keer plaatsgevonden. Hierbij kwam onder meer aan de orde het jaarverslag 2012, de benoeming van een nieuwe president-commissaris en een nieuw lid voor de RvC, het financierings- en dividendbeleid, bedrijfsplan 2014 en instemming met het bezoldigingsbeleid. Daarnaast is er in augustus een bijzondere vergadering geweest van aandeelhouders en gemeentelijke opdrachtgevers, waarbij de wethouders met de portefeuille Financiën, Openbare Ruimte en Sociale Zaken waren uitgenodigd. In deze vergadering is gesproken over DarGROEN! als bedrijfsonderdeel van Dar. De beslissing om verder te gaan met DarGROEN! is genomen in de reguliere AvA in december.

Raad van Commissarissen

16

De Raad van Commissarissen (RvC) is belast met het toezicht op de bedrijfsvoering. De RvC was per 31 december 2013 als volgt samengesteld: • Dhr. J. Storm (president-commissaris) • Drs. H.G.O.M. Berkers • Dhr. R.H. Fennema • Drs. M.J.M. Meulendijks • Drs. C.W. van Willigen

Personeel en Organisatie Organisatieontwikkelingen In 2013 is de organisatie verder doorontwikkeld, onder andere om onze nieuwe rol als regiebedrijf waar te kunnen maken. De afdeling Advies & Realisatie heeft verder vorm gekregen en alle posities zijn nu ingevuld. In 2012 is besloten is om twee uitvoerende afdelingen, Afvalinzameling en Transport & Milieustraten samen te voegen tot één afdeling Inzameling. Dit is in 2013 verder uitgewerkt en er is gestart met de opzet van één afdeling, Centrale Planning, ten behoeve van beide afdelingen. Dit zal in de eerste helft van 2014 zijn beslag krijgen. IBOR is uitgebreid met DarGROEN!, in 2013 nog als succesvol verlopen pilot. Vanaf 2014 zal dit tot onze structurele werkzaamheden gaan behoren. Begin 2013 is het opnieuw beschrijven van alle uitvoerende functies afgerond. Verder is gestart met het beschrijven van een aantal indirecte functies. Dit zal doorlopen tot in 2014, omdat een aantal functies zal wijzigen als gevolg van het Connect-project.

Dar werkt relatief veel met flexkrachten. Omgerekend naar een fulltime bezetting zijn ongeveer 42,5 flexwerkers ingezet. Daarnaast zijn er 2 stagiaires werkzaam geweest. Tot slot zijn in 2013 mensen met een SW-indicatie, die in dienst zijn bij Breed, via detachering ingezet in de groenvoorziening. De inzet van Breed-medewerkers was seizoensgebonden en betrof in het hoogseizoen 43 personen.

Arbeidsvoorwaarden 1 Juni 2013 was de CAO geëxpireerd. In oktober is overeenstemming bereikt over een nieuwe CAO met een doorlooptijd van 15 maanden (tot 1 september 2014). Er is een loonsverhoging overeengekomen van 1,5% ingaande 1 juni 2013. Verder is afgesproken dat er aanvullende afspraken worden gemaakt over duurzame inzetbaarheid, werkgelegenheid en de Resultaatafhankelijke Uitkering (RAU). Eind 2013 waren de betreffende afspraken nog niet gemaakt. Over 2013 blijft de RAU-uitkering beperkt tot 2%, omdat de doelstelling ten aanzien van het ziekteverzuim (maximaal 5,5%) niet is gerealiseerd.

Opleidingsplan Ook in 2013 is een groot aantal vakinhoudelijke opleidingen en trainingen gevolgd, naast de nodige aandacht voor “Houding en gedrag”. In de toekomst zal opleiden een steeds belangrijker onderdeel worden van het duurzaam inzetbaar houden van medewerkers.

Ziekteverzuim Het voorkomen en verder terugbrengen van het ziekteverzuim blijft een belangrijk speerpunt. In 2013 was het verzuim 7,2%. Ten opzichte van 2012 een stijging met 0,5%. Naast een hoge piek in het verzuim in het eerste kwartaal hadden we te maken met relatief veel (zeer) langdurig zieken. Het contract met de arbodienst is met 1 jaar verlengd tot eind 2014.

Ondernemingsraad

In 2013 heeft een aantal uitvoerende medewerkers in het kader van duurzame inzetbaarheid een andere functie gekregen. Hierbij hebben we ons in eerste instantie gericht op “oudere” medewerkers van Inzameling. Hierbij wordt in toenemende mate duidelijk dat het steeds lastiger wordt om medewerkers intern te herplaatsen.

In 2013 zijn 7 overlegvergaderingen gehouden tussen Directie en Ondernemingsraad. Twee van deze vergaderingen werden bijgewoond door een delegatie van de RvC. De belangrijkste onderwerpen waren de organisatiewijzigingen en -ontwikkelingen, met name het samenvoegen van Afvalinzameling en Transport & Milieustraten, Integraal Beheer van de Openbare Ruimte (IBOR), RAU, ziekteverzuim, arbo, sanctie- en beloningsbeleid, duurzame inzetbaarheid, werktijdenroosters, het project “Houding en gedrag”, het project Connect en DarGROEN!.

Formatie per 31 december 2012

1 OR-lid heeft zijn functie neergelegd en is vervangen.

Ultimo 2013 waren 180 medewerkers in dienst bij Dar (4 minder dan ultimo 2012), waarvan 159 man en 21 vrouw. Van de 180 medewerkers waren 23 medewerkers parttime werkzaam. In

Dar Jaarverslag 2013 - Jaarverslag van de directie


17

Kwaliteit, Arbo en Milieu (KAM) Kwaliteitszorg, Arbo en Milieuzorg maken integraal onderdeel uit van onze strategische keuzen. Dit kan ook niet anders wanneer Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in ons vaandel staat. Een goede verankering van KAM is daarbij een essentiële voorwaarde. In 2011 hebben we een volledig nieuw, geïntegreerd KAM-systeem geïmplementeerd. Dit KAMsysteem is veel meer dan voorheen gericht op continu verbeteren. Eind 2013 heeft KIWA de opvolgingsaudits voor de certificaten voor ISO9001 en ISO14001 uitgevoerd en de initiële audit voor OHSAS18001. Het betreft een geïntegreerde audit. Voor OHSAS18001 is een aantal tekortkomingen geconstateerd waarvoor Dar binnen de procedure verbeterplannen heeft opgesteld. De verbeterplannen zijn door KIWA goed bevonden, waarna de certificaten verleend zijn. De zorg voor de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden is zichtbaar door regelmatige werksituatiebeoordelingen door zowel MT-leden, als hoofden en teamleiders en de KAMcoördinator. Deze werksituatiebeoordelingen zijn in plaats gekomen van de eerdere werkplek/ voertuiginspecties en zijn vooral gericht op het evalueren van de veiligheidsituatie. Toolboxmeetings zijn een regelmatig terugkerend agendapunt tijdens de werkoverleggen. Dar zorgt ervoor dat de medewerkers een actuele VCA-opleiding hebben. Alle mogelijke persoonlijke beschermingsmiddelen zijn beschikbaar.

18

Op 4 december j.l. is de omgevingsvergunning “activiteit milieu” verleend voor het veranderen van de milieustraat Kanaalstraat in Nijmegen. De vergunning voor slopen en bouwen loopt door in 2014.

Klant- en marktontwikkelingen Het aanhoudende ongunstige economische klimaat heeft in 2013 wederom tot prijsdruk en volumedruk geleid in de private markt van afvalbeheer. Daarnaast zien we dat ondanks (of dankzij) de economische crisis de bedrijven geïnteresseerd blijven in maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarbij verschuift het accent van afval- naar grondstoffenbeleid, is er aandacht voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, enz. Voor 2014 zien we nog geen verminderde druk op prijs en volume, maar verwachten we wel stabilisatie. Bij de marktontwikkelingen in de publieke sector zien we aandacht voor andere wijzen van afvalinzameling, waardoor de hoeveelheid restafval wordt teruggedrongen. Dar en Druten hebben in 2012 de eerste proeven voor een nieuwe vorm van grondstoffeninzameling succesvol afgerond. We zien in 2013 een voortgang van deze ontwikkeling, een verdere focus op ondergronds inzamelen en het ophalen van combinatiestromen (bv. kunststof, blik en tetrapakken). Naar verwachting zal de gemeente Druten in 2014 een besluit nemen over de implementatie. Dat dient dan tevens als voorbeeld voor de gehele regio. De gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek gaan per 2015 door gemeentelijke herindeling op in een nieuwe gemeente. Omdat het afval- en grondstoffenbeleid van de drie gemeenten onderling verschilt, zal in 2015 een harmonisatie van beleid plaatsvinden, waarbij de ervaringen van de laatste jaren een rol zullen spelen.

De gemeenten hebben in de openbare ruimte steeds nadrukkelijker het vizier gericht op IBOR (Integraal Beheer van de Openbare Ruimte). Dit is ingegeven door het feit dat gemeenten zich steeds meer richten op kerntaken (regiegemeente) en anderzijds een goede borging van de kwaliteit in de openbare ruimte willen handhaven. De ontwikkelingen in IBOR zullen zich de komende jaren richten op verbreding van het takenpakket, zowel functioneel (bv. monitoring, toezicht en handhaving) als operationeel (bv. groenvoorziening en rioolbeheer). Belangrijk en interessant is ook de ontwikkeling van burgerparticipatie in de openbare ruimte. Tenslotte noemen we de ontwikkelingen op gebied van ‘social return’, waarbij ook Dar de uitdaging kent om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een plaats te geven. Dit kan het karakter van de onderneming sterk beïnvloeden. Het faillissement van Jonker heeft ons genoodzaakt om een nieuwe aanbesteding te doen voor het wagenparkbeheer. De aanbesteding is in de tweede helft van 2013 voorbereid en we wikkelen de feitelijke procedure in 2014 af. In de tussenliggende periode is via een onderhandse aanbesteding het onderhoudscontract tijdelijk gegund aan PON Waste Partners.

Financiële resultaten Balansverhoudingen en ratio’s Het geconsolideerd balanstotaal bedraagt € 26,1 miljoen en ligt daarmee € 0,5 miljoen lager dan het niveau in 2012. De solvabiliteit, zijnde het groepsvermogen als percentage van het balanstotaal, stijgt van 52,3% ultimo 2012 naar 53,4% ultimo 2013. Bij een gemiddeld ingezet eigen vermogen van € 13,9 miljoen en een resultaat van € 1,1 miljoen bedraagt het rendementspercentage (rentabiliteit) 7,6% (7,5% in 2012). Het bedrag aan langlopende schulden is in 2013 gedaald met € 0,4 miljoen naar € 5,4 miljoen. De financiering van duurzame productiemiddelen vindt overwegend plaats met eigen liquide middelen, een klein gedeelte vindt plaats via operational lease. In 2013 werd € 1.022.000 als dividend over 2012 aan de aandeelhouders toegekend. Het resultaat over 2013 is, in afwachting van de besluitvorming door de Algemene vergadering van Aandeelhouders, opgenomen als resultaat boekjaar onder het groepsvermogen.

Exploitatie

Per 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor sorteren en afzetten van gescheiden ingezamelde kunststofdrankverpakkingen. In de loop van 2014 zal Dar voor de gemeenten deze opdracht voorbereiden.

De netto omzet is ten opzichte van het jaar 2012 gestegen met € 1,5 miljoen naar een niveau van € 33,8 miljoen in 2013. De omzet van Dar NV (waarin de inbestedingscontracten van de aandeelhoudende gemeenten zijn opgenomen) steeg van € 27,0 miljoen in 2012 naar € 29,1 miljoen in 2013. Deze stijging wordt voornamelijk verklaard door de uitbreiding van IBOR-werkgebieden en de start van groenonderhoud met DarGROEN!. Bij de overige klanten daalde de omzet met 10,3%, onder andere door het verlies van Radboud Universiteit en UMC St. Radboud.



19

De netto toegevoegde waarde (opbrengst minus verwerkingskosten) nam ten opzichte van 2012 toe met 7,6% en steeg naar een niveau van € 29,3 miljoen in 2013. De exploitatiekosten (excl. rentelasten) stegen van € 26,0 miljoen in 2012 naar € 28,0 miljoen in 2013, een toename met € 2,0 miljoen. Deze stijging is met name toe te wijzen aan de uitbesteding van groen- en grijswerkzaamheden (waaronder de detachering van Breedmedewerkers), de aankoop van Plastic Hero-zakken en inzamelmiddelen voor doorverkoop aan onze klanten, de dotaties voorziening afvloeiing (indirect) personeel, en het extra tijdelijk (indirecte) personeel dat vanwege de grote hoeveelheid onderhanden werk is ingehuurd. Hier staan lagere kosten voor (vast en tijdelijk) direct personeel en dieselolie tegenover. Het bedrijfsresultaat 2013, zijnde het verschil tussen de netto toegevoegde waarde en de exploitatiekosten (excl. rentelasten), bedraagt € 1,3 miljoen. Om de verhouding tussen opbrengsten en kosten te monitoren hanteren wij als resultaatindicator de ok-ratio (netto toegevoegde waarde / kosten). De ok-ratio bedroeg 1,04.

20

van de openbare ruimte van gevel tot gevel. Dat betekent logischerwijs dat steeds meer taken uitgewerkt gaan worden. In de operationele uitvoering is dit de regie op het kunststoffen- en textieldossier, de herinrichting van onze locatie op de Kanaalstraat inclusief de milieustraat Nijmegen, de stappen in ondergronds inzamelen, het uitrollen van Dardata enz. In 2014 doen we dat in een nieuwe ICT-omgeving die in april 2014 start. Dit betekent niet alleen een verandering van ICT maar nog meer een andere, snellere en betrouwbaardere wijze van werken. Veranderingen die in 2013 zijn ingezet en die in 2014 hun vruchten zullen afwerpen. Binnen de kerntaken zien we dat er zaken extra aandacht zullen krijgen. De operationele uitwerking van overheidsbeleid zoals SROI (Social Return On Investment) zal voor Dar en haar onderaannemers in toenemende mate een professionaliseringsslag vergen. Dit geldt ook voor de rol die Dar speelt op het terrein van actief burgerschap, waarbij de burger steeds meer gezien wordt als een essentiële partner in het beheer van de openbare ruimte.

Het geconsolideerde resultaat bedraagt in 2013 € 1,1 miljoen, een stijging van € 0,1 miljoen ten opzichte van 2012. Dit resultaat is onder te verdelen in een vennootschappelijk resultaat van € 1,4 miljoen binnen Dar NV en een vennootschappelijk resultaat van € -0,3 miljoen binnen Dar Milieu BV. De verbetermogelijkheden voor Dar Milieu BV krijgen in 2014 de volle aandacht.

Deze onderwerpen geven aan dat er ook in toenemende mate een beroep gedaan zal worden op Dar op het terrein van operationalisering van overheidsbeleid. En juist in de stap van beleid naar realisatie willen we ons als bedrijf in 2014 nog nadrukkelijker onderscheiden. Regie nemen voor overheden die hun doelstellingen zichtbaar en gerealiseerd willen hebben. Overtuigd van dit pad en met de wil om te slagen gaan we samen met onze medewerkers, aandeelhouders, onderaannemers en klanten een uitdagend 2014 tegemoet.

Kasstroom

Nijmegen, 21 mei 2014

Over 2013 is een negatieve kasstroom gerealiseerd van € 4,0 miljoen (2012: € 0,3 miljoen negatief). De operationele kasstromen zijn dit jaar € 3,2 miljoen positief en zijn licht gestegen ten opzichte van het voorgaand jaar (2012: € 3,1 miljoen). De hogere kasuitstroom uit investeringsactiviteiten (€ 5,9 miljoen ten opzichte van € 2,7 miljoen in 2012) kan worden verklaard door grondaankopen (Bijsterhuizen en een strook van het voormalige Novio-terrein) en de bouw van de milieustraat Bijsterhuizen in Wijchen.

drs. P.A.C.T. van Heeswijk algemeen directeur

Risico en risicobeheersing Bij de uitoefening van haar activiteiten is Dar blootgesteld aan bedrijfsrisico’s. Het kader voor risicomanagement binnen de Dar-organisatie is ingericht op basis van de vastgestelde ISO-procedures en de beschrijvingen in het kader van administratieve organisatie en interne controle (AO/IC). Middels de interne auditfunctie en door het periodiek uitvoeren van externe audits en (interim) controles worden de bestaande risicomanagementstructuren, beheersingsmaatregelen en rapportageprocessen op hun feitelijke werking beoordeeld. Daarbij spelen onze interne auditoren een belangrijke rol. De externe auditor en de externe accountant hebben de getroffen risicobeheersingmaatregelen getoetst en beoordeeld of deze binnen de gestelde (wettelijke) kaders en voorwaarden zijn uitgevoerd. In voorkomende gevallen zijn concrete aanbevelingen en voorstellen voor mogelijke verbeteringen doorgevoerd.

Vooruitzichten Dar is op koers. Dar concentreert zich op haar kerntaak, regievoerder in het integraal beheren



21

In het groen moet je aan alles denken, zoals ervoor zorgen dat pas ingezaaid gras goed kan groeien.


In 2013 zijn we gestart met DarGROEN! SW-medewerkers hebben met grote inzet het openbare groen in Nijmegen aangepakt. De pilot gaf de aandeelhouders voldoende vertrouwen om DarGROEN! tot een vast onderdeel van ons bedrijf te maken.

Geconsolideerde balans per 31 december

Geconsolideerde winsten verliesrekening

Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)

(Bedragen x € 1.000)

2013

2012

2013

2012

Activa Netto omzet publieke taken Vaste activa

10)

29.062

27.011

5.241

5.845

-539

-535

33.764

32.321

Kosten van afvalverwerking

4.489

5.111

Lonen en salarissen

7.669

7.629

Netto omzet commerciële taken

Immateriële vaste activa

1)

571

126

Materiële vaste activa

2)

18.412

15.519

Financiële vaste activa

3)

0

0

18.983

15.645

Vlottende activa Voorraden

4)

193

167

Vorderingen

5)

3.667

3.564

195

192

3.081

7.048

Effecten Liquide middelen

Eliminatie interne leveringen Netto omzet

Sociale lasten

11)

1.879

1.790

Afschrijvingskosten

12)

2.453

2.570

Overige bedrijfskosten

15.961

14.042

Kosten

32.451

31.142

1.313

1.179

-250

-157

0

0

1.063

1.022

Bedrijfsresultaat

24

Totaal

7.136

10.971

Overige financiële baten en lasten

26.119

26.616

Resultaat deelnemingen Groepsresultaat

Passiva Groepsvermogen

6)

13.956

13.914

Voorzieningen

7)

608

330

Langlopende schulden

8)

5.424

5.784

Kortlopende schulden

9)

6.131

6.588

26.119

26.616

Totaal

Dar Jaarverslag 2013 - Jaarrekening Dar NV Geconsolideerd 2013


13)

25

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winsten verliesrekening

(Bedragen x € 1.000) 2013 Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden exclusief aflossingsverplichtingen en nog te betalen dividend Mutaties in werkkapitaal Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen en betaalde rente Kasstroom uit operationele activiteiten

26

Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen (im)materiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa Kasstroom uit investerings activiteiten Aflossing leningen Aflossing langlopende schulden Betaald dividend Kasstroom uit financierings activiteiten

2012 1.313

1.179

2.573 278 -26 -102 -569

Algemeen

2.710 -229 83 -763 245

-435 3.225 -157

3.217

3.068

-74

-5.506

-3.035

124

364

0

4 -5.911

-342 0 -929

-2.741 -326 0 -300

In de consolidatie worden de financiële gegevens van Dar N.V. opgenomen, haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Dar N.V direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de consolidatie betrokken. In de consolidatie worden de financiële gegevens van Dar N.V. en Dar Milieu B.V. betrokken. Beiden zijn gevestigd te Nijmegen en vormen een 100% kapitaalbelang. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de Groep. Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2013 van Dar N.V. in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is (in de enkelvoudige jaarrekening) volstaan met weergave van een beknopte winst-en-verliesrekening in overeenstemming met art. 2:402 BW.

-1.271

-626

Netto kasstroom

-3.965

-299

Deze kasstroom kan tevens als volgt worden weergegeven Mutatie effecten Mutatie liquide middelen

2 -3.967

28 -327

Netto kasstroom

-3.965

-299


De activiteiten van Dar NV en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalverwerking en reiniging, met inachtneming van de ter zake bestaande wetten, van overheidswege gegeven voorschriften, alsmede de voorwaarden en afspraken zoals deze zijn opgenomen in het afgesloten inbestedingscontract.

Consolidatie

-697 3.467 -250

-529

Activiteiten

Verbonden partijen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf “Grondslagen voor de waardering van activa en passiva”, evenals de deelnemingen die worden toegelicht in paragraaf 3, worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd.

Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en direct opeisbare effecten. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van


27

interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Dar N.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepaling van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.

28

De waardering van activa en passiva en de bepaling van resultaat vindt in beginsel plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen verkrijgingsprijs, vervaardigingsprijs of actuele waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

berekend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde, rekening houdend met de eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt verwezen naar de paragraaf “Bijzondere waardeverminderingen”. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Materiële activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.

Financiële vaste activa Groepsmaatschappijen en deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. Deze waarde wordt berekend op basis van dezelfde grondslagen die Dar N.V. hanteert bij de waardering en resultaatbepaling. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Dar N.V. in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Bij de waardering van deelnemingen wordt rekening gehouden met waardedalingen, indien deze duurzaam zijn. De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.

Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een immaterieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar de paragraaf “Bijzondere waardeverminderingen”.

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. Een bijzonderewaardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst-en-verliesrekening.

De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met de bijzondere waardevermindering. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden

Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.



Materiële vaste activa

29

Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde.

Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de vordering.

Effecten De ter belegging dienende obligaties worden gewaardeerd op de marktwaarde per balansdatum. Waardeveranderingen van deze effecten worden direct verwerkt in de winsten verliesrekening. De effecten staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de onderneming.

30

Groot onderhoud Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is een voorziening voor groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt. Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde.

Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winsten verliesrekening wordt verwerkt.

Voorzieningen

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.

Algemeen

De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.

Jubilea-uitkeringen Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileumgratificaties aan het personeel op basis van de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en een vertrekkans van het personeel. De voorziening is opgenomen tegen contante waarde, rekening houdend met een rekenrente van 5,5%. Arbeidsongeschiktheidsregelingen Een voorziening is getroffen indien op balansdatum verplichtingen bestaan tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. De verplichting is een beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen.


Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen kunnen al gerealiseerd worden zodra zij voorzienbaar zijn.

Netto omzet Hieronder wordt opgenomen de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en dergelijke en exclusief de over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de groep.

Resultaat deelnemingen Als resultaat deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten.

Kosten van afvalverwerking en overige bedrijfskosten Onder kosten van afvalverwerking zijn opgenomen de directe en indirecte kosten voor aan de verwerkers aangeboden tonnages afval, heffing Wet belastingen op Milieugrondslag (WbM) en extern depot voor Klein Chemisch Afval (KCA).


31

Onder de overige bedrijfskosten zijn opgenomen kosten uitbesteed werk, onderhouds- en brandstofkosten materieel en kosten die niet direct aan de kostprijs van de geleverde diensten zijn toe te rekenen.

Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winsten verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerde balans (bedragen x € 1.000,- tenzij anders vermeld) 1. Immateriële vaste activa

Pensioenen Dar N.V. heeft een toegezegde pensioenregeling bij het ABP. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Dar N.V. heeft de toegezegde pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds verwerkt als zou er sprake zijn van een toegezegde bijdrageregeling. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruit betaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.

32

Software Boekwaarde per 1 januari 2013

126

bij: investeringen

529

af: afschrijvingen

-84

af: desinvesteringen Herrubricering Boekwaarde per 31 december 2013

0 0 571

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

Historische aanschafwaarde

1.993

Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2012

1.422

Afschrijvingspercentages

Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.



25%

33

2. Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa in 2013 is als volgt weer te geven: Gebouwen Materieel Overige en en tractie- vaste terreinen middelen bedrijfsmiddelen

5. Vorderingen 31.12.2013

Activa in uitvoering

Boekwaarde per 1 januari 2013

7.163

7.168

186

1.002

15.519

bij: investeringen

3.887

1.526

93

0

5.506

0

-123

-1

0

-124

-801

-1.600

-88

0

-2.489

502

226

8

-736

0

10.751

7.197

198

266

18.412

af: desinvesteringen af: afschrijvingen Herrubricering Boekwaarde per 31 december 2013

Historische aanschafwaarde

16.971

22.161

1.339

266

40.737

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2013

6.220

14.964

1.141

0

22.325

0%-25%

7%-33,3%

10%-50%

0%

Afschrijvingspercentages

34 3. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa in 2013 is als volgt weer te geven: Andere deelnemingen Boekwaarde per 1 januari 2013 bij: resultaat deelnemingen af: overig Boekwaarde per 31 december 2013

Overige vorderingen

31.12.2012

Totaal

Totaal

Handelsdebiteuren Nominaal saldo af: voorziening voor mogelijke oninbaarheid

Overige vorderingen en overlopende activa

2.092

2.080

-28 2.064

-24 2.056

1.603 3.667

1.508 3.564

31.12.2013 Vorderingen op aandeelhouders Gemeente Beuningen Gemeente Druten Gemeente Groesbeek Gemeente Heumen Gemeente Millingen a/d Rijn Gemeente Nijmegen Gemeente Ubbergen Gemeente Wijchen

31.12.2012

160 46 7 11 61 831 13 181 1.310

114 32 46 14 22 160 39 124 551

In de post ‘overige vorderingen en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen de nog te ontvangen bedragen, vooruitbetaalde bedragen en de nog te factureren opbrengsten. Alle vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.

0

0

0

0

0

0

6. Groepsvermogen Voor de toelichting op de samenstellende bestanddelen van het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans. 7. Voorzieningen

4. Voorraden

Personeelsgerelateerde voorzieningen 31.12.2013

Grond- en hulpstoffen

31.12.2012 193

167

Stand per 1 januari 2013

209

bij: dotatie

181

af: onttrekking Stand per 31 december 2013



-102 288

35

9. Kortlopende schulden

Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2013

121

bij: dotatie

199

af: onttrekking

0

Stand per 31 december 2013

320

Crediteuren

36

Lening gemeente Nijmegen Nieuwbouw lening I Nieuwbouw lening II Aflossingsverplichting

31.12.2012

1.497 4.076 211 5.784 -360 5.424

1.497 4.322 307 6.126 -342 5.784

Lening gemeente Nijmegen Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen die per 1 juli 2011 is verstrekt als vervanging van een achtergestelde converteerbare lening. Aflossing geschiedt in 5 jaarlijkse gelijke termijnen voor het eerst per 1 juli 2017. De rente bedraagt 5,0% voor het eerst te voldoen op 1 juli 2012. Een bedrag van € 898.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar. Nieuwbouw lening I Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 25 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedraagt 4,9%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 258.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. Een bedrag van € 2.656.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar.

Omzetbelasting Dividendbelasting

1.965

360

342

592

370

93

0

Loonheffing en sociale lasten

343

328

Pensioenpremies

117

110

1.145

808

2.862

3.473

6.131

6.588

31.12.2013

31.12.2012

Gemeente Beuningen

2

0

Gemeente Druten

0

3

Gemeente Groesbeek

0

11

Overige schulden en overlopende passiva

Schulden aan aandeelhouders

Gemeente Heumen

10

0

0

0

Gemeente Nijmegen

251

222

Gemeente Ubbergen

4

6

Gemeente Wijchen

1

0

268

242

Gemeente Millingen a/d Rijn

In de post ‘overige schulden en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen reservering vakantietoeslag en eindejaarsuitkering, nog te betalen kosten, reservering opgebouwd spaarverlof en het kortlopende gedeelte van de voorzieningen. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

Nieuwbouw lening II Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 15 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedraagt 5,68%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 102.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. De lening wordt binnen 5 jaar volledig afgelost.


1.764

Belasting en sociale premies

8. Langlopende schulden 31.12.2013

31.12.2012

Aflossingsverplichtingen Aflossingsverplichtingen leningen gemeente Nijmegen

In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZApremies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud, voor het deel met een langlopend karakter (het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden).

31.12.2013


37

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

10. Netto omzet publieke taken

Bankgaranties

2013

2012

Gemeente Beuningen

823

1.187

Gemeente Druten

694

608

Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2014 bedraagt € 18.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 10.000.

Gemeente Groesbeek

464

424

Gemeente Heumen

584

583

Gemeente Millingen a/d Rijn

208

149

Gemeente Nijmegen

23.553

22.142

Investeringsverplichtingen

Gemeente Ubbergen

347

337

De groep is ultimo 2013 voor een bedrag van € 44.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.

Gemeente Wijchen

1.366

1.261

Overig

1.023

320

29.062

27.011

2013

2012

Pensioenpremies

912

805

Overige sociale lasten

967

985

1.879

1.790

Dar Milieu B.V. heeft voor een bedrag van € 57.000 bankgaranties ten behoeve van derden afgegeven.

Leasecontracten

Geconsolideerde winsten verliesrekening Inbesteding dienstverlening

38

Dar N.V. is een overheidsgedomineerde onderneming met uitsluitend de 8 regiogemeenten als aandeelhouder: Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn, Nijmegen, Ubbergen en Wijchen. De activiteiten van Dar N.V. bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalinzameling en reiniging, met inachtneming van ter zake bestaande wetgeving en voorschriften. Dar N.V. concentreert zich hierbij op de dienstverlening voor de aandeelhoudende gemeenten. Dar kwalificeert zich als aanbestedende dienst. De gemeenten geven de opdrachten aan Dar op basis van een inbestedingsovereenkomst, als ware het een eigen dienst. Het inbestedingscontract bevat onder meer de bepaling waarbij de gemeente (opdrachtgever) aan Dar N.V. (opdrachtnemer) de opdracht geeft om, als ware het een eigen dienst, voor de gemeente gedurende 5 jaar de publieke taken op het terrein van afvalinzameling en -verwerking uit te voeren. Aanvullend kunnen de gemeenten ook taken uit het publieke domein, zoals reiniging (eventueel volgens de principes van IBOR), groenonderhoud, winterdienst en ongediertebestrijding aan Dar opdragen. Het inbestedingscontract is aangegaan voor een periode van 5 jaar en omvat de periode vanaf het jaar 2012 tot en met het jaar 2016. Verlenging vindt steeds met een periode van 5 jaar plaats. Op basis van de bij dit inbestedingscontract behorende dienstverleningsovereenkomst vindt jaarlijks overleg plaats tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aangaande de in het inbestedingscontract genoemde producten en diensten alsmede over de daaraan gerelateerde tarief- en prijsstelling.


11. Sociale lasten

12. Afschrijvingen op en overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa

Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overig Boekresultaat materiële vaste activa


2013

2012

84

189

2.489

2.521

0

0

-120

-140

2.453

2.570

39

13. Overige financiële baten en lasten

Rente leningen Gemeente Nijmegen Rente banktegoeden Resultaat effecten

2013

2012

-292

-309

40

124

2

28

-250

-157

Gemiddeld aantal medewerkers Gedurende het jaar 2013 waren gemiddeld 176,1 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2012: 179,4). Hiervan zijn er 0 werkzaam in het buitenland (2012: 0).

Vennootschapsbelasting De Dar-groep is vrijgesteld van vennootschapsbelasting op basis van artikel 2 lid 7 jo. artikel 2 lid 3 Vpb.

Bezoldiging Raad van Commissarissen

40

Voor bezoldiging van commissarissen van de rechtspersoon kwam in 2013 een bedrag van € 55.000 ten laste van de groep (2012: € 59.000).

41

Bezoldiging bestuurder Omdat vermelding van de bezoldiging van de bestuurder te herleiden zou zijn tot één natuurlijke persoon, is gebruik gemaakt van de vrijstelling van BW 2, artikel 383.




Forse stappen zijn gezet op weg naar een regionaal dekkend en toegankelijk netwerk van milieustraten, met als vlaggenschip de nieuwe milieustraat Bijsterhuizen in Wijchen.

Balans Dar NV per 31 december

Winst- en verliesrekening

Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)

(Bedragen x € 1.000)

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1)

Totaal

44

Voorzieningen

571 18.412 451 19.434

126 15.519 754 16.399

193 2.606 195 852 2.599 6.445

167 2.412 192 278 6.651 9.700

25.879

26.099

2) 1.100 1.169 10.624 1.063 13.956

1.100 1.169 10.624 1.022 13.915

592

329

5.424 5.424

5.784 5.784

1.134 360 0 4.413 5.907

770 342 0 4.959 6.071

25.879

26.099

3)

Langlopende schulden Overige leningen gemeente Nijmegen Kortlopende schulden Belastingen en sociale premies Aflossingsverplichtingen Groepsmaatschappijen Overige schulden en overlopende passiva

Totaal

2012

2013

2012

-303

88

Vennootschappelijk resultaat

1.366

934

Resultaat

1.063

1.022

Resultaat uit deelnemingen

Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende passiva Effecten Groepsmaatschappijen Liquide middelen

Passiva Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves Resultaat boekjaar

2013

Dar Jaarverslag 2013 - Enkelvoudige Jaarrekening Dar NV 2013

Toelichting op de balans en de winsten verliesrekening Algemeen De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde zoals eerder in deze jaarrekening vermeld. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 27 tot en met 32 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening.


45

Toelichting op de onderscheiden posten van de balans Balans

Agioreserve Dit betreft de gevormde reserve naar aanleiding van de inbreng eind 1999 en de rectificatie van de akte van oprichting van Dar Milieudiensten N.V. welke per volmacht is getekend op 4 september 2000.

1. Financiële vaste activa Overige reserves Overzicht van gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW: Naam

Vestigingsplaats

Aandeel in kapitaal

Nijmegen

100,00%

Directe belangen Dar Milieu B.V. Indirecte belangen

Stand per 1 januari Bij: resultaatbestemming voorgaand boekjaar Stand per 31 december

-

31.12.2013

31.12.2012

10.624

10.052

0

572

10.624

10.624

Resultaat boekjaar

Het verloop van de financiële vaste activa in 2013 is als volgt weer te geven: Boekwaarde per 1 januari 2013 bij: kapitaalstorting in deelnemingen bij: resultaat deelnemingen af: overig Boekwaarde per 31 december 2013

46

754 0 -303 0


1.022

Af: dividenduitkering 2012

-1.022

Bij: resultaat boekjaar 2013

1.063


1.063

451

3. Voorzieningen 2. Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 5.500.000, verdeeld in 550.000 gewone aandelen ad € 10 nominaal. Van deze aandelen zijn 110.000 gewone aandelen geplaatst en volgestort. Gemeente Beuningen

2.068

Gemeente Druten

1.987

Gemeente Groesbeek

2.009

Gemeente Heumen

1.719

Gemeente Millingen aan de Rijn

478

Gemeente Nijmegen

95.553

Gemeente Ubbergen

1.296

Gemeente Wijchen

4.890

Totaal aandelen geplaatst en volgestort


209

bij: dotatie

165

af: onttrekking

-101


273

Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2013 Dar NV

120

bij: dotatie

199

af: onttrekking Stand per 31 december 2013

110.000 In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden.


47

Personeelsgerelateerde voorzieningen


0 319

Overige gegevens De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud, voor het deel met een langlopend karakter. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden.

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Dar N.V. te Nijmegen.

Omzetbelasting

Verklaring betreffende de jaarrekening

Dar N.V. maakt deel uit van de fiscale eenheid Dar N.V. en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.

Wij hebben de in dit verslag op pagina 22 tot en met 48 opgenomen jaarrekening 2013 van Dar N.V. te Nijmegen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige winsten-verliesrekening over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Leasecontracten Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2013 bedraagt € 18.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 10.000.

Investeringsverplichtingen Dar N.V. is ultimo 2013 voor een bedrag van € 44.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.

Overige toelichting Personeel

48

Gedurende het jaar 2013 waren gemiddeld 167,6 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2012: 165,4). Nijmegen, 21 mei 2014 De Directie: Raad van Commissarissen: drs. P.A.C.T. van Heeswijk algemeen directeur dhr. J. Storm, algemeen directeur president-commissaris drs. H.G.O.M. Berkers dhr. R.H. Fennema drs. M.J.M. Meulendijks drs. C.W. van Willigen De originele jaarrekening is door de directie en door de raad van commissarissen ondertekend en vastgesteld door de aandeelhoudersvergadering d.d. 25 juni 2014.

Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Dar N.V. per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).


Overige gegevens

49

Met de zijlader zamelen we afval efficiënter in én het is voor ons als medewerkers minder zwaar.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Arnhem, 21 mei 2014 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. drs. G.A. van der Leest RA

Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

De winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). Dar kan slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. Uitkering van winst geschiedt eerst na vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Door Dar gehouden aandelen en aandelen die Dar in vruchtgebruik heeft, tellen niet mee bij de berekening van de winstdeling. De AvA kan besluiten tot het doen van tussentijdse uitkeringen. Een besluit tot het uitkeren van een interim-dividend uit de winst over het lopende boekjaar kan tevens door de Directie worden genomen. Uitkeringen als bedoeld in dit lid kunnen slechts geschieden indien is voldaan aan het bepaalde in lid 2. Tenzij de AvA een andere termijn vaststelt, worden dividenden binnen dertig dagen na vaststelling ter beschikking gesteld. De AvA kan besluiten dat dividenden geheel of gedeeltelijk in een andere vorm dan in contanten zullen worden uitgekeerd. Een verlies moet ten laste worden gebracht van de vrije reserves. Ten laste van door de wet voorgeschreven reserves mag een tekort slechts worden gedelgd indien en voor zover de wet dat toestaat.

Het in 2013 door de AvA vastgestelde dividendbeleid gaat voor de boekjaren 2012 tot en met 2016 uit van een 100% uitkering van de netto winst, mits de solvabiliteit minimaal 40% blijft, dit met in acht name van de in het door de AvA goedgekeurde Bedrijfsplan verwachte balans- en cashflowontwikkelingen in de komende drie boekjaren.

Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2012 Het resultaat over boekjaar 2012 ad € 1.022.000 is volledig als dividend uitgekeerd.

Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2013 In 2013 heeft Dar de afvalinzameling met zijladers verder uitgebreid. We zetten de zijladers zoveel mogelijk in, omdat de afvalinzameling met een zijlader efficiënter is én minder zwaar voor Dar-medewerkers. Zo hebben onze medewerkers en onze opdrachtgevers hier profijt van.

Het resultaat over boekjaar 2013 ad € 1.063.000 is separaat opgenomen in de balans onder het eigen vermogen. Voorgesteld wordt € 1.063.000 in de vorm van dividend uit te keren aan de aandeelhouders.

Overige gegevens

51

Colofon Dar NV Postbus 316 6500 AH Nijmegen Bezoekadres: Kanaalstraat 401 6541 XK Nijmegen Tel.: 024 – 371 60 00 Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants NV Postbus 5381 6802 EJ Arnhem Vormgeving Product Plus Reclamebureau Postbus 1523 6501 BM Nijmegen

www.dar.nl

Inhoud. Enkelvoudige Jaarrekening Dar NV Jaarrekening Dar NV Geconsolideerd

Recommend Documents