Positieve communicatie met patiënten Dr. Sabine Maes Senior staflid Dienst anesthesie UZA
Het belang van goede communicatie Goede communicatie heeft een groot voordeel voor alle betrokken partijen
Meer veiligheid Verhoogde therapietrouw en medewerking Meer tevredenheid bij de patiënt Meer tevredenheid bij de arts/verpleegkundige/secretaresse
Het belang van goede communicatie Reflectief luisteren en observeren zijn de basis voor patiënt gerichte communicatie
Het belang van goede communicatie Reflectief luisteren en observeren zijn de basis voor patiënt gerichte communicatie Gezondheidswerkers en patiënten hebben verschillende agenda’s en verwachtingen
Goede communicatie: basisbegrippen Reflectief luisteren en observeren zijn de basis voor patiënt gerichte communicatie Gezondheidswerkers en patiënten hebben verschillende agenda’s en verwachtingen Er is expliciete en impliciete communicatie (op het niveau van het bewuste en het niveau van het onbewuste)
LAURS concept Listening reflectively Acceptance Utilization Reframing Suggestion
LAURS concept ---- rapport creëren Listening reflectively In tegenstelling tot directief zijn: zeggen wat de patiënt moet doen
Actief luisteren: 1/Heb je gehoord wat er is gezegd? 2/Heb je begrepen wat er wordt bedoeld? 3/Weet dat patiënt dat hij/zij is gehoord? 4/Weet de patiënt dat hij/zij begrepen is?
LAURS concept ---- rapport creëren Listening reflectively --- voorbeelden
Pt:
“Ik wil niets voelen tijdens mijn keizersnede.”
Arts:
“Luister, dat kunnen we niet garanderen! Het voelt een beetje alsof er wat wordt gerommeld in uw buik.”
Pt:
“Ik wil het liefst helemaal niets voelen.”
Arts:
“Het komt wel in orde, u hoeft niet bang te zijn.”
Pt:
“Ik wil niets voelen tijdens mijn keizersnede.”
Arts:
“Wat bedoelt u daarmee?”
Pt:
“Zal ik pijn voelen?”
Arts:
“Uw verdoving werkt goed, dus u zou zich goed en comfortabel moeten voelen, als dat niet zo is, laat het me gerust weten.”
LAURS concept ---- rapport creëren Listening reflectively
Acceptance Aanvaarding van een andere realiteit Er is een verschil tussen de realiteit van de patiënt en je eigen normen en waarden, Vb: pijnperceptie bij het plaatsen van een infuus.
LAURS concept ---- rapport creëren Listening reflectively Acceptance
Utilization 3 categorieën mensen: visueel, kinestetisch, auditief ingesteld Vb “ik kijk er tegen op”, “het voelt als een zwaar gewicht op mijn schouders”. “dat klinkt heel slecht” Zelfde voorkeurstaal gebruiken versterkt de connectie met de patiënt. Vb: Pt: “Ik kijk erg op tegen de operatie, ik ben bezorgd dat ik niet meer ga wakker worden.” Slechte communicatie:Vpk: “Natuurlijk gaat u terug wakker worden, probeer u geen zorgen te maken” Goede communicatie: “U kijkt misschien niet uit naar de narcose, maar u kan er wel naar uitkijken om wakker te worden in de ontwaakzaal , verbaasd dat het makkelijker is geweest dan u had gedacht.”
LAURS concept ---- rapport creëren Listening reflectively Acceptance
Utilization Spiegelen van de lichaamshouding geeft zeer snel gevoel van betrokkenheid
Utilizatie
LAURS concept Listening reflectively Acceptance Utilization
Reframing De bezorgdheid van de patiënt creëert een gedachte of gedrag die de situatie niet vooruit helpt vb angst Deze bezorgdheid herkaderen zodat een gedachte of gedrag wordt gegenereerd die de situatie wel vooruit helpt.
Pt: “Ik ben erg gestresseerd, er zijn zoveel mensen in de operatiekamer” VPK: “Iedereen die hier is heeft een taak en is hier om u u zo veilig en comfortabel mogelijk te laten voelen”.
LAURS concept Listening reflectively Acceptance Utilization Reframing
Suggestion Verbaal en non verbaal, kan leiden tot een onbewuste verandering in stemming, perceptie en gedrag. Het vermogen van een persoon om onbewust te reageren op een suggestie: suggestibiliteit. Vb: reclame industrie Suggestibiliteit neemt toe als de persoon erg angstig of gestresseerd is of veel pijn heeft. (Activiteit van de prefrontale cortex is verminderd, zelfcontrole) Zwangere vrouwen en kinderen zijn ook meer suggestiebel.
Negatieve suggesties in de geneeskunde Veel onbedoelde negatieve suggesties Neiging om patiënt te waarschuwen voor wat er gaat komen, dit is ons zo aangeleerd… we mogen niet liegen…. MAAR: PAS OP : eigen realiteit,verwachting en ervaring spelen hierin grote rol De patiënt heeft een verhoogde suggestibiliteit De arts/vpk is een autoriteitsfiguur De negatieve suggestie wordt een self-fulfilling prophecy.
Suggesties roepen een beeld op in de gedachten van de patiënt, deze gedachten beïnvloeden de ervaring.
Het brein hoort het woord “geen “ of “een beetje “ niet. “Dit gaat een beetje pijn doen” “Dit gaat geen pijn doen” PIJN !!!!!
Suggesties Definitie van pijn: IASP 1979 Pain is an unpleasant sensory and emotional experience associated with actual or potential tissue damage, or described in terms of such damage. It implies a monistic view of the experience of pain, and it is inappropriate to encumber it with concepts of pain behavior. Physicians recognize the individual's report because pain is subjective, and it varies both with the physical state of the individual and his/her state of mind
Verdriet? Boosheid ?
Hoeveel? Waar? Hoe ?
A&A 2010;110:868-70
More verbal expression of pain and retraction of arm in S(ting) group
Zeggen wat je wil dat er gebeurt ipv wat je niet wil heeft een beter effect. DENK NIET AAN BANANEN
Vb niet hoesten, niet bewegen, niet ademen Beter: lig stil, adem rustig in en uit, houd uw adem nu in …
Positieve communicatie in anesthesie
Comfort talk
Medische hypnose Dr Sabine Maes Senior staflid Dienst anesthesie UZA
History
1853
Hypnose en chirurgie: geschiedenis 1955 British Medical Association, 1958 American Medical Association ‘There is a place for
hypnotism in the production of anesthesia or analgesia for surgery and dental procedures’
Inleiding: wat is hypnose Definitie Fysiologische status gekenmerkt door: ‘Gewijzigd’ bewustzijn Verhoogde concentratie met sterke focus Hoge ontvankelijkheid voor suggestie Dissociatie van tijd en ruimte
Trancediepte Relaxatie Knipperen oogleden Sluiten ogen Volledige fysische relaxatie
• Hypnoïdaal • Lichte hypnose
Katalepsie oogleden Katalepsie ledematen Anesthesie (handschoen) Tijdsdistorsie
• Lichte Trance
Deelamnesie/hypermnesie Posthypnotische anesthesie Opvolgen posthypnotische suggesties
• Diepe Trance
Totale amnesie Open ogen trance Bizarre posthypnotische suggesties opvolgen Positieven visulele en akoestische hallucinaties Negatieve visuele en akoestische hallucinaties
Zeer diepe trance
Vooroordelen:
Leeftijd IQ Concentratievermogen Relatie met therapeut
Hypnotiseerbaarheid niet 5%, gem.80%, hoog 15%
Geen controle Er niet uit komen Gevaarlijk Niet weten wat er gebeurt
Motivatie/attitude Medicatie/alcohol Goed voorstellingsvermogen
Inleiding: wat is hypnose Definitie Alle hypnose is in se zelfhypnose De hypnotiseur hypnotiseert het individu niet, maar fungeert als coach om de hypnotische staat te bereiken.
Inleiding: wat is hypnose Voorbeelden van alledaagse trance
HOE WERKT HYPNOSE OP HET BREIN Verandering in bewustzijnstoestand. Bewustzijn: formatio reticularis, thalamus prefrontale cortex.
Aandacht (ACC) controleert en beïnvloedt inhoud van bewustzijn
Inductie van hypnose: Aandacht focussen: activatie anterior fronto-limbisch-thalamisch Inhibitie prefrontale cortex, ACC, vnl links : relaxatie/zich laten gaan, neiging therapeut te volgen Toename activiteit andere hersengebieden oa cortex cingularis anterior( limbisch systeem) (limbisch), precuneus, occipitale en temporale cortex (rechterhemisfeer: creatief) Suggesties stimuleren specifieke hersen gebieden
Beïnvloeding van pijnperceptie door hypnose PFC: Zelfcontrole, hoe beïnvloedt de pijn mijn leven? Stop uw pijn achter een deur, heeft zoals kind soms geen aandacht nodig ACC: brengt iets in de bewuste aandacht (emotie --- is het storend of niet? Is er angst bij, stress?) Tijd om aandacht te vestigen op iets anders. Laat het maar gebeuren, laat het niet storen Insula: thermostaat: wat heeft mijn lichaam nodig? Je lichaam weet wat nu nodig is S1 en S2: Intensiteit (volumeknop)kwaliteit, localisatie van de pijn. Stekend in dof laten veranderen. Met elke uitademing pijn met de helft verminderen
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Invloed van hypnose op pijnbeleving Experimentele pijn Fysiologisch meetbare correlaten Klinische studies
Physiologic correlates of Hypnoanalgesia
241 patients percutanous vascular and renal procedures Randomized to standard care, structured attention or self-hypnotic relaxation Pca fentanyl: midazolam Timer related increase pain in standard group and attention group Less pca and more hemodynamic stability in hypnosis group.
E. Lang Lancet 2000;355:1486-90
GERANDOMISEERDE STUDIE
241 patienten, Radiologische interventie ( 3 groepen)
Lang EV. Lancet. 2000, 355, 1486
Clinical trials Prospective randomized: 60 patients plastic surgery under local anaesthesia Randomized to emotional support or hypnosis Significant less anxiety, pain, midazolam and alfentanil requirements and hemodynamic changes in the hypnosis group
Faymonville, Pain 1997;73:361-7
Clinical trials Retrospective: 337 patients plastic surgery local anaesthesia Sedation (midazolam/fentanyl ) vs hypnosis (age regression) vs relaxation therapy Anxiety scores less in hypnosis and relaxation vs (1, 2 resp 5) Higher pain scores sedation ( ( 5 vs 1 resp 2) Less analgesia & ponv hypnosis group compared to relaxation group, higher patient satisfaction
Faymonville, Reg anesth 20 (2) 1995
Lessons learned Formele hypnose tijdens operaties Enkel hypnose: vergt hoog hypnotiseerbare patiënt, goede voorbereiding. Nut? In combinatie met locale en locoregionale anesthesie: indicatie: anxiolyse Zeer goede resultaten, tevreden ok team, tevreden patiënt
Hypnotische communicatie wel dagelijks toepasbaar en zeer nuttig
Conclusies Take home message: Hypnose is het oudste anestheticum Veel vooroordelen Hypnose is een wetenschappelijke valabele tool die kan toegepast worden in de anesthesie Toepassing van hypnose en hypnotische communicatie heeft een gunstige invloed op de patiënt en het medische team
Opleiding hypnotische communicatie in medische setting (UZA-VHYP) 30 september, 14 oktober , 28 oktober, 18 november, 2 december 2016
Inschrijven bij Ann Roete
Conclusies
