23/10/2014
Positieve communicatie Annemie Pachen
Inleiding.
Communicatie is een doorlopend proces waarin een individu via verbale en/of non-verbale symbolen met een bepaalde bedoeling, informatie geeft aan een ander individu dat die informatie waarneemt en vertaalt in een of ander gedrag
elk gedrag, met of zonder woorden, in aanwezigheid van een ander, van wie men zich bewust is, is communicatie
1
23/10/2014
Persoon ↓↑ comminicatievaardigheden
55/38/7
Bij elk allereerste contact start de beeldvorming van de beide partners die uiteindelijk zal bepalen hoe de diverse aspecten van de samenwerking zullen verlopen. verbale + non-verbale aspecten !
uiterlijk, kledij, houding, ... stemvolume en - intonatie, ...
lichaamstaal + stem + woorden (Mehrabian, 1992)
2
23/10/2014
uitwisseling van informatie grijpt plaats onder twee vormen : de analoge en de digitale.
analoge = niet-verbale communicatieve elementen afstand wederzijdse positie oogcontact aanraking
digitale = verbale elementen stilte hmm, ooh, mja
je hoort/ziet vooral wat jij belangrijk vindt
3
23/10/2014
Functies van een boodschap, volgens Schulz von Thun: - zakelijk aspect Inhoudsniveau - expressief aspect - relationeel aspect Betrekkingsniveau - appellerend aspect
De boodschap achter de boodschap
4
23/10/2014
Referentiekader = geheel aan inzichten, opvattingen, normen en waarden, ervaringen op grond waarvan we handelen en onze omgeving beoordelen. Wordt gevormd vanuit: - Vroegere ervaringen - Opvoeding - Verwachtingen - Sociale conventies - cultuur
Bewust zijn van je eigen referentiekader (persoonlijk en professioneel), voorkennis, gevoelens, denkbeelden en verwachtingen!
5
23/10/2014
Invoegen
Invoegen = . Volgen . Positief klimaat creëren . Erkenning en vertrouwen geven . Reactantie/onzekerheid verminderen
Enten
Enten = . . . .
Toevoegen Tolken Perspectieven verbreden Keuzemogelijkheden uitbreiden/empowerend bevragen
6
23/10/2014
Actief luisteren
Zonder actief luisteren kan er van communicatie eigenlijk geen sprake zijn.
Actief luisteren is een voorwaarde voor een optimale waarneming en interpretatie van de boodschappen die we van de ander ontvangen.
Actief luisteren
Wanneer luisteren om te reageren, overgaat in luisteren om te begrijpen, ontstaat er echt contact!
7
23/10/2014
Vragen stellen
Vragen stellen:
- Open en gesloten vragen - Realiteittoetsende vragen
Samenvatten Samenvatten= kort en bondig in eigen woorden weergeven wat de ander zegt. In vraagvorm omwille van controlefunctie Samenvatten om tot de orde van de dag te komen of om een nieuw thema aan te snijden.
8
23/10/2014
Parafraseren
Bij het parafraseren vat men ook samen wat de ander verteld heeft, maar men geeft ook de boodschap achter de boodschap die men denkt gehoord te hebben , terug.
Het geven van een gevoelsreflectie
Het is een vorm van samenvatten waarbij niet enkel de zakelijke informatie weergegeven wordt maar ook het gevoel, de emotionele ondertoon.
9
23/10/2014
Toen Tom thuis kwam met de boodschap dat hij deze richting niet meer verder wil doen, voelde u zich ontgoocheld.” Het geven van gevoelsreflecties gebeurt ook op een vragende of tentatieve manier.
Het geven van een gedragsreflectie Men benoemt het geobserveerde gedrag. Het geven van een gedragsreflectie kan confronterend zijn wanneer het verbaal gedrag niet overeenkomt met het non verbaal gedrag.
10
23/10/2014
Concretiseren Het is een uitgesproken exploratieve vaardigheid: ∙ van abstract en algemeen naar concreet - doorvragen - critical incident - filmisch rapporteren - omgekeerd filmisch rapporteren
Circulair interviewen Het (gezins)systeem betrekken tijdens gesprekken. Door het circulair interviewen krijgt men meer zicht op het functioneren van het (gezins)systeem en de specifieke interactiesystemen.
11
23/10/2014
Toen je gisterenavond thuiskwam en aan je echtgenoot vertelde dat je hier zo erg hebt moeten wenen, hoe reageerde hij toen?
Hoe reageerde de voorzitter toen je te laat binnenkwam?
Erkenning geven Wanneer men iemand erkent, dan laat men niet alleen merken dat men begrijpt hoe die persoon zich voelt, hoe hij gehandeld heeft of wat hij gedacht moet hebben. Wanneer iemand wordt erkend, laat men hem merken dat hij belangrijk is.
12
23/10/2014
Oefeningen concretiseren Hij komt regelmatig te laat. Soms zie ik het echt niet meer zitten. Men spreekt zich niet uit op dit overleg. Ik moet dat dikwijls herhalen.
Oefeningen gevoelsreflecties
Dochter van mevrouw Maes:
“Toen ik gisteren hoorde dat ons moeder van verzorgende moet veranderen, dacht ik echt dat de grond onder mijn voeten wegzakte. Ik had zo gehoopt dat Elly hier mocht blijven. Ze is haar nu zo gewoon.”
13
23/10/2014
“Ons mama is al een hele tijd verdrietig omdat mijn broer al een tijd niet meer gekomen is, maar de laatste dagen doet ze echt raar, ik weet niet goed wat ik er van moet denken, ik denk er eigenlijk de hele dag aan.”
14
