POPULAIR JAARVERSLAG
2014
• Financiële situatie • Beleggingen • De organisatie • Veranderingen • Communicatie • 2014 in cijfers
“Pensioenfonds UWV heeft in 2014 veel aandacht besteed aan de toekomst van het pensioenfonds, aan zowel de regeling als de organisatie.”
2
Turbulent jaar 2014 was in veel opzichten turbulent. Door veranderingen in de wet, de dalende rente en intensieve overleggen met de cao-partijen kijkt het bestuur terug op een roerig jaar. Het goede nieuws was dat de pensioenen niet verlaagd hoefden te worden. Eind augustus liep het kortetermijnherstelplan af. Lang zag het ernaar uit dat Pensioenfonds UWV de pensioenen moest verlagen omdat de minimaal vereiste dekkingsgraad niet zou worden gehaald. Dankzij de grilligheid van de financiële markten en de geldende regelgeving waarmee de dekkingsgraad werd berekend, hoefde dat uiteindelijk niet. Maar er waren ook minder gunstige ontwikkelingen. In 2014 zijn verschillende versoberingen doorgevoerd. Zo is de standaard pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar en moeten we dus langer doorwerken. Ook moet u er rekening mee houden dat uw pensioen straks lager uitvalt dan u wellicht verwacht. De belastingvriendelijke pensioenopbouw is door wetswijzigingen namelijk verder beperkt. Hoe jonger u bent, hoe groter het effect van de verlaagde opbouw op uw toekomstige uitkering. Zelf verantwoordelijkheid pakken is daarom belangrijker dan ooit tevoren. In het jaarverslag blikken wij als bestuur terug op 2014 en leggen we verantwoording af over ons beleid en de uitvoering daarvan. Er is in 2014 veel aandacht besteed aan de toekomst van het pensioenfonds, aan zowel de pensioenregeling als de organisatie van het pensioenfonds. In 2015, het jaar dat nu al in volle gang is, gaan we daarmee verder. Wij blijven ons inzetten − binnen de speelruimte die we krijgen − een zo goed mogelijk pensioenresultaat te realiseren.
Amsterdam, september 2015 Johan de Kruijf Voorzitter a.i. Pensioenfonds UWV
3
“Per 31 december 2014 bedroeg de dekkingsgraad 103,2 procent” Dekkingsgraad 2014 120% 117%
111,1% vereiste dekkingsgraad
114% 111% 108% 105% 102% 99%
104,4% minimaal vereiste dekkingsgraad
96% 93% 90%
4
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Financiële situatie van het fonds Pensioenfonds UWV moet ervoor zorgen dat er altijd genoeg geld beschikbaar is om alle toegezegde pensioenen te kunnen betalen. Nu en in de toekomst. Een belangrijke maatstaf voor de financiële positie van het fonds is de dekkingsgraad. Bij een dekkingsgraad van 100 procent kan precies aan alle verplichtingen voldaan worden. Voor elke € 1 die het fonds nu of in de toekomst moet uitkeren, is er precies € 1 in kas. Het is echter wettelijk verplicht om een beetje reserve te hebben. De Nederlandsche Bank eist dat Pensioenfonds UWV een minimale dekkingsgraad van 104,4 procent heeft. De dekkingsgraad per 31 december 2014 bedroeg 103,2 procent. Dit is weliswaar 1,7 procentpunt hoger dan eind 2013, maar nog niet hoog genoeg.
Hoe kan de dekkingsgraad laag zijn? Het is een complexe situatie. Pensioenfonds UWV heeft afgelopen jaar een opvallend goed beleggingsresultaat behaald van ruim 21 procent. Toch is de dekkingsgraad te laag. Dat is grotendeels het gevolg van de lage rente waarmee, zoals door de toezichthouder bepaald, gerekend wordt. Als de rente laag is, moet het pensioenfonds nu al veel geld in kas hebben voor de pensioenen in de toekomst. U kunt dit vergelijken met een spaarrekening. Als u over 30 jaar € 1000 wilt hebben, moet u bij een vaste rente van 4 procent nu € 308 inleggen. Bij een vaste rente van 1 procent is dat € 742. Een pensioenfonds moet bij een lage rente dus beduidend meer geld reserveren om te kunnen voldoen aan de pensioenverplichtingen. De goede beleggingsresultaten zijn onvoldoende om het effect van de lage rente te compenseren.
5
Geen verlaging van de pensioenen... Lang zag het ernaar uit dat Pensioenfonds UWV de pensioenen moest verlagen, omdat de dekkingsgraad onder de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,4 procent lag. Om deze ondergrens te halen was er een kortetermijnherstelplan opgesteld. Hierin waren verschillende maatregelen opgenomen. In het uiterste geval zouden de pensioenen verlaagd worden. Op 31 augustus 2014 liep het herstelplan af. De dekkingsgraad bedroeg op dat moment 105,8 procent. Het herstelplan is daarom beëindigd en de pensioenen hoefden niet verlaagd te worden.
...maar ook geen toeslag Vanwege de financiële situatie van het fonds heeft het bestuur moeten besluiten de pensioenen niet te verhogen per 1 januari 2015. Pensioenfonds UWV streeft ernaar om jaarlijks de pensioenen aan te passen aan de loonen prijsstijgingen. Voor actieve deelnemers bedraagt de indexatieambitie 80% van de cao-loonontwikkeling. Voor slapers en pensioengerechtigden bedraagt de indexatieambitie 80% van het prijsindexcijfer (CPI). Omdat de dekkingsgraad echter al sinds 2011 onder de minimaal vereiste dekkingsgraad valt, is er sindsdien geen toeslag verleend. Hierdoor is de koopkracht van uw pensioen achteruit gegaan.
6
“Het is zeer waarschijnlijk dat ook de komende jaren geen toeslag kan worden verleend.”
En wat brengt de toekomst? Het is zeer waarschijnlijk dat ook in de komende jaren geen toeslag kan worden verleend. De toeslagverlening is afhankelijk van de hoogte van de dekkingsgraad. Door nieuwe regelgeving (het nieuw Financieel Toetsingskader) kunnen pensioenfondsen pas bij een hogere dekkingsgraad toeslag verlenen. De kans is daardoor kleiner dat de pensioenen kunnen worden aangepast aan de prijsstijgingen. Het bestuur verwacht daarom in de komende jaren geen toeslag te kunnen verlenen. Het toeslagbeleid zal in overleg met de cao-partijen opnieuw worden vastgesteld.
7
Beleggingsportefeuille per 31 december 2014
2,1%
15,4%
18,3%
5%
8
59,2%
Beleggingen Om nu en in de toekomst alle pensioenen te kunnen uitkeren, worden de ingelegde pensioenpremies belegd. De premies op een spaarrekening zetten is namelijk niet voldoende. Om u een idee te geven: ongeveer 60 procent van uw uiteindelijke pensioen bestaat uit beleggingsrendementen. Hoe de premies worden belegd is dus van groot belang. In 2014 is het totale rendement op de beleggingsportefeuille 21,2 procent. Dit goede rendement is behaald met een defensief beleggingsbeleid. Dat houdt in dat we relatief weinig risico hebben genomen bij het beleggen. De portefeuille bestaat uit relatief veel staatsobligaties en slechts beperkt uit risicovolle aandelen. Het bestuur heeft in 2014 laten uitrekenen dat een risicovollere strategie in het belang van alle deelnemers van het fonds is. Als we meer risico nemen bij de beleggingen, is er kans op een hoger rendement. De keerzijde is echter dat het rendement ook een stuk lager kan uitvallen.
Meer of minder risico nemen? Hoeveel risico een pensioenfonds mag nemen in de beleggingen is afhankelijk van de financiële positie van het fonds. Als er weinig tot geen reserve is, mag een pensioenfonds niet te veel risico nemen van De Nederlandsche Bank. Omdat Pensioenfonds UWV eind 2014 een te lage dekkingsgraad had, is het nog niet zeker dat we meer risico mogen gaan nemen in de beleggingen. Hier wordt in 2015 een besluit over genomen.
9
Risicobereidheid Aankomend jaar zal een nieuwe stap gezet worden in de communicatie met de deelnemers. Mede op basis van een risicobereidheidsonderzoek gaat het bestuur de dialoog aan met de deelnemers over het nemen van meer of minder risico in het beleggen van hun pensioengelden. Het onderzoek naar de risicobereidheid is in januari 2015 gestart via een enquête onder alle deelnemers. In het onderzoek wordt onder meer gemeten hoeveel risico het pensioenfonds volgens de deelnemers moet nemen bij het beleggen van het pensioenvermogen. De resultaten worden meegenomen bij het bepalen van het risicoprofiel van pensioenfonds. Aansluitend zal het bestuur in debat met de deelnemers gaan over de onderzoeksresultaten.
Maatschappelijk verantwoord beleggen Het bestuur van Pensioenfonds UWV is zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid bij het beleggingsbeleid. Het bestuur heeft daarom een lijst opgesteld met ondernemingen waarin niet belegd mag worden. Denk bijvoorbeeld aan ondernemingen die nucleaire wapens produceren, of bedrijven waarvan bekend is dat zij de mensenrechten op grove wijze schenden. In 2014 zijn 23 ondernemingen toegevoegd aan deze uitsluitingenlijst.
10
Aanpassingen in de pensioenregeling Om aan de veranderende wet- en regelgeving te voldoen, heeft Pensioenfonds UWV verschillende aanpassingen moeten doen in de pensioenregeling.
Pensioenleeftijd omhoog Pensioenfonds UWV heeft per 1 januari 2014 de standaard pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar. Uw dienstverband stopt echter als u de AOW-leeftijd bereikt. U kunt ook eerder stoppen met werken. Houd er rekening mee dat het pensioen dat u tot 2014 heeft opgebouwd, ingaat op het moment dat u 65 jaar wordt. Dit pensioen kunt u niet later in laten gaan. De cao-partijen hebben nog geen oplossing gevonden voor het verschil in pensioengerechtigde leeftijd en de uitkeringsdatum van het pensioen. Het pensioenfonds blijft dit in 2015 agenderen.
Opbouwpercentage omlaag Pensioenfonds UWV heeft een middelloonregeling. U bouwt elk jaar een stukje van uw pensioen voor later op. De hoogte van dit ‘stukje’ is afhankelijk van het salaris dat u in dat jaar verdient. Pensioenfonds UWV heeft het opbouwpercentage als gevolg van nieuwe wetgeving verlaagd tot 2,05% in 2014. Inmiddels is het opbouwpercentage met ingang van 2015 verder verlaagd naar het nieuwe wettelijk maximum van 1,875%.
Premie blijft gelijk In oktober 2014 diende de premie voor 2015 te worden vastgesteld. Het bestuur heeft de premiesystematiek geëvalueerd en gekozen voor een gedempte kostendekkende premie op basis van verwacht rendement. De premie is ook voor 2015 vastgesteld op 20 procent van de bruto salarissom. De premie blijft hiermee gelijk terwijl de pensioenopbouw (1,875%) als gevolg van een fiscale versobering is verlaagd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door verschillende premieverhogende effecten, zoals de aanpassing van de levensverwachting en de lage rente. 11
De organisatie Pensioenfonds UWV In 2014 heeft het bestuur zich ook over verschillende organisatorische vraagstukken gebogen. Op 1 juli trad namelijk de Wet versterking bestuur pensioenfondsen in werking. Alle pensioenfondsen moesten daardoor hun bestuursmodel herzien. In het bestuur van Pensioenfonds UWV zijn nog steeds de werkgever, werknemers en gepensioneerden vertegenwoordigd. De toezichtsorganen van het fonds zijn echter behoorlijk veranderd.
Het nieuwe verantwoordingsorgaan Door de nieuwe wet is de deelnemersraad per 1 juli opgeheven en is het verantwoordingsorgaan hervormd. Het orgaan heeft een nieuwe samenstelling en nieuwe bevoegdheden gekregen. Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid en de wijze waarop dat is uitgevoerd. Het verantwoordingsorgaan is door de hervorming het belangrijkste orgaan geworden dat namens alle belanghebbenden (werkgever, werknemers en gepensioneerden) een adviserende en soms goedkeurende rol heeft bij beslissingen van het bestuur. In het volledige jaarverslag van 2014 doen zij verslag van hun bevindingen en geven ze enkele aandachtspunten aan het bestuur. Op de website vindt u van alle leden van het verantwoordingsorgaan een foto en kort profiel.
Overige organisatorische uitdagingen Naast het verantwoordingsorgaan is er ook een nieuwe raad van toezicht benoemd. Dit toezichtsorgaan bestaat uit drie externe deskundigen. Zij hebben meer bevoegdheden gekregen. Ook is de samenstelling van het bestuur gewijzigd. Zo nam Peter Ploegsma op 31 december afscheid van Pensioenfonds UWV. Hij heeft in de 2,5 jaar dat hij voorzitter was een grote bijdrage geleverd aan de professionalisering van het fonds.
De toekomst van het pensioenfonds Het bestuur onderzoekt op dit moment de mogelijkheden voor Pensioenfonds UWV voor de komende vijf jaar. Een van de mogelijkheden is een samenwerking aangaan met vergelijkbare pensioenfondsen. In dit kader worden de ontwikkelingen met betrekking tot het Algemene Pensioenfonds (APF) goed in de gaten gehouden.
12
We stellen ons graag voor.. Op de website van Pensioenfonds UWV stellen alle leden van het bestuur, verantwoordingsorgaan en raad van toezicht zich voor. Benieuwd naar de speerpunten? De uitdagingen? Maar vooral naar de mensen achter het pensioenfonds? Lees dan de interviews op de website.
13
Communicatie Als pensioenfonds doen we er alles aan om u zo goed mogelijk op de hoogte te houden van uw pensioen. De afgelopen jaren zijn er veel versoberingen doorgevoerd in pensioenland. Het is daardoor steeds belangrijker geworden dat u zelf verantwoordelijkheid pakt. In onze communicatie willen we u daar graag over informeren en bij ondersteunen.
Op Koers Op Koers is een handige online tool waarmee u gemakkelijk uw pensioenopbouw kunt volgen. Op Koers geeft antwoord op de vraag of u voldoende pensioen opbouwt. Eerst maakt u een inschatting van uw uitgaven na pensionering. Deze uitgaven worden vergeleken met uw werkelijke pensioenopbouw. Vervolgens laat Op Koers zien of u op schema bent en welke acties u kunt ondernemen als dat niet het geval is. Meer dan 7.000 UWV-ers gingen u voor! De planning is om in 2015 Op Koers uit te breiden met een plannermodule. Deze pensioenplanner zal inzicht geven in de hoogte van het pensioen en de keuzemogelijkheden rond pensioneren.
Pensioencommunicatie in 2015 Een belangrijk speerpunt voor de pensioencommunicatie in 2015 is het verder ontwikkelen van de digitale communicatie. Digitaal wordt de standaard en alleen op verzoek zullen wij schriftelijk communiceren. We zullen de bestaande website daarom uitbreiden. Allereerst komt er een mijnomgeving waar u via inlog informatie vindt over uw pensioen. Ook willen we op de website zogenoemde ‘routes’ aanleggen om de verschillende doelgroepen nog beter te bedienen. Zo zijn er inmiddels een route over de keuzes bij pensionering en over de nieuw in dienst-procedure live. Via een op maat gemaakte route wordt de deelnemer langs de voor hem of haar belangrijke informatie geleid en uitgenodigd om tot actie te komen.
14
2014 in cijfers
20.821
deelnemers
12.313
gepensioneerden
15
Uitgegeven door: Stichting Pensioenfonds UWV Postbus 58285 1040 HG Amsterdam www.uwvpensioen.nl September 2015
Downloads Deze uitgave is een verkorte, vereenvoudigde en toelichtende versie van het formele jaarverslag 2014. U kunt het volledige jaarverslag opvragen via het bestuursbureau of downloaden op www.uwvpensioen.nl/downloads.
