Platform Centrummanagement Verslag bezoek gaststad vrijdag 21 juni 2013 te Maastricht
Br on
:©
VV
VM
aas
trich
t Paul
Mellaart
Bezoek Maastricht: Centrummanagement 2.0
Platform Centrummanagement
Bezoek gaststad Maastricht: Centrummanagement 2.0
Platform Centrummanagement
10.00 uur 10.30 uur
Programma Ontvangst Structuurvisie Maastricht en project Belvédère Door Gerdo van Grootheest, wethouder van o.a. Stadsontwikkeling, Ruimtelijke ordening en Sport & Recreatie
10.50 uur
“Made in Maastricht”: kansen en uitdagingen anno 2013 Door John Aarts, wethouder van o.a. Economie, Toerisme en Evenementen en tevens Stadsdeelwethouder Centrum
11.10 uur
Centrummanagement 2.0 in Maastricht Door Paul ten Haaf, centrummanager Maastricht
12.00 uur
Lunch
13.00 uur
Ontdekkingstocht Maastricht Een inspirerende wandeling langs het geheim van Wyck, het Quartier-Latin van Maastricht en Down Town Maastricht.
15.30 uur
Afsluiter in Nederlands oudste wijnhandel Een smaakvolle afsluiter in een even smaakvolle omgeving: Thiessen Wijnkoopers
Platform Centrummanagement
Deelnemers Baert Wout Buntinx Bertien Buntinx Marijke Castermans Greet Cedric Labeau Curvers Mark De Buyst Veronique De Clerck Goedele De Cock Bart De Dobbeleer Frank De Koninck Katrien De Roover Johanna De Vos Rita De Wulf Veronique Declercq Wouter Derweduwe Erika Deschodt Annemie Dhaenens Bruno Dorissen Luc Gijsen Ronny Gilissen Cindy Guldix Johan Haemhouts Dien Haesen Pieter-Jan Houbrechts Natalie Inghels Dirk Jansen Geert Jennes Erwin Jorissen Wim Kempeneer Willy Koster Patrick Koyen Marie-Laure Langie Kathleen Langie Luc Lefebre Isabelle Leroy Jitske Maleszka Frank Olaerts Paul Oyaert Jurgen Pierloot Hilde Poosen Raf Put Jos Roofthooft Karin
Team Stedenbeleid, Vlaamse overheid Gemeente Houthalen-Helchteren Stad Bilzen Provincie Antwerpen Stad Sint-Niklaas Gemeente Lanaken Gemeente Dilbeek Gemeente Bornem Stad Zottegem Gemeente Dilbeek Gemeente Brasschaat Stad Gent Gemeente Asse Stad Ronse Gemeente Puurs Stad Gent Stad Poperinge Stad Deinze Gemeente Maasmechelen Gemeente Maasmechelen Stad Tongeren Provincie Vlaams-Brabant Stad Turnhout Stad Genk Stad Tongeren Stad Gent Stad Lommel Stad Diest Stad Mechelen Gemeente Dilbeek Group GL IDEA Consult NV Gemeente Maaseik Gemeente Maaseik Stad Deinze Stad Ieper STEBO vzw Stad Genk Stad Veurne Economisch Huis Oostende Gemeente Lanaken STEBO vzw Stad Antwerpen
Platform Centrummanagement
Ryckaert Melanie Schepers Marc Schollaert Bert Schroyens Ingrid Schulpé Kristof Smits Mary-Ann Steeland Pascal Vaes Stany Van Bel Filip Van Crombrugge Agnes Van den Eynde Monique Van fraeyenhove Evi Van Gerwen Wim Van Haeleweyck Michel Van Rompaey Stefan Vancluysen Joachim Vansintjan Peter Verbruggen Anne Verhesen Ivo Versmissen Tom Vervoort Marc Warlop Michel Willems Ralph
Stad Turnhout City Depot Stad Gent Stad Mechelen Stad Beringen Stad Hasselt WES Comeos Vlaanderen Stad Sint-Niklaas Stad Ronse Stad Antwerpen Gemeente Willebroek Gemeente Beveren Gemeente Asse Retail Update Stad Diest Stad Zottegem Agentschap Ondernemen Stad Geel Stad Turnhout Gemeente Houthalen-Helchteren Centrummanagement Leuven Interesting Vastgoed
Platform Centrummanagement
Sprekers ten Haaf Paul van Grootheest Gerdo Aarts John
Centrummanagement Maastricht Gemeente Maastricht Gemeente Maastricht
Organisatie Boots Jan Box Liesbet Palmaers Bart Thomas Stefan van Gerwen Nienke
BRO België Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten BRO
Platform Centrummanagement
Welkom Bart Palmaers (VVSG) en Jan Boots (BRO, moderator) heten alle deelnemers van harte welkom op de derde bijeenkomst van het Platform. Vandaag voor de eerste keer in de vorm van een stadsbezoek. De locatiekeuze was voor de hand liggend. Het Maastrichtse centrummanagement wordt in de eerste plaats erkend als vooruitstrevend en toonaangevend. Dit was al geweten door de deelnemers aan de startbijeenkomst in Mechelen. Uit de bevraging kwam Maastricht duidelijk naar voor als favoriete bestemming. Ook in Roeselare kwam Maastricht ter sprake als voorbeeld van een geslaagde samenwerking tussen stad en ondernemers. De binnenstad van Maastricht timmert ondertussen hard aan de weg. Onder de vlag van het Centrummanagement Maastricht bundelen stad en ondernemers de krachten om de economische vitaliteit en kwaliteit van het centrum van Maastricht te verbeteren. Een centrum dat gastvrij, goed bereikbaar en veilig en aantrekkelijk is om in te vertoeven. Daarnaast gaat het centrum van Maastricht ook de uitdagingen voor de toekomst aan: de economische en internetontwikkelingen, het veranderend koopgedrag van consumenten en de demografische ontwikkelingen vragen om innovatie, creativiteit en het creëren van nieuwe kansen. De aanpak van het Maastrichtse centrummanagement uit zich onder meer in een doelgerichte aanpak voor de aanloopstraten, het sturen op de winkeltijden, het optimaliseren van bereikbaarheid en parkeren en het inzetten op promotie, communicatie en evenementen. Deze voormiddag schetsen de wethouders ons de context en het beleid van de gemeente Maastricht. De centrummanager geeft op zijn beurt een toelichting bij de vernieuwde aanpak van het Maastrichtse centrummanagement en waarom we dit kunnen bestempelen als Centrummanagement 2.0.
Structuurvisie Maastricht en project Belvédère Gerdo van Grootheest, wethouder van o.a. stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en sport & recreatie Maastricht kiest voor gericht investeren in de ontwikkeling van de stad, onder de titel ‘ruimte voor ontmoeting’. De stad werkt aan betere bereikbaarheid, meer groen en natuur en een versterking van de internationale positionering van de stad. De nieuwe wijk Belvédère speelt daarbij een belangrijke rol. In het gebied wordt volop ruimte geboden voor tijdelijkheid, hoogstedelijkheid en functies die Maastricht en de regio nog niet hebben. Wethouder Stadsontwikkeling Gerdo van Grootheest neemt u als inleiding mee langs de toekomstvisie van de stad en in de zoektocht naar nieuwe vormen van stadsontwikkeling Zie presentatie 1. Gerdo van Grootheest – Structuurvisie Maastricht Uit de reacties na de presentatie: Politiek voeren is keuzes maken. Hoe slaagt de gemeente Maastricht erin om resoluut en consequent de kar te trekken van de binnenstad, ook in de structuurvisie? M.a.w. hoe weersta je als beleidsmakers aan de lokroep van grote perifere ontwikkelingen die de binnenstad schade toebrengen, als je weet dat naburige gemeente hier wel op inzetten? Door blijvend te hameren op de identiteit en de sterkten van Maastricht kan je het college én ondernemers én inwoners overtuigen om in te zetten op die sterkte: de binnenstad. We kiezen ervoor om ons hierop te profileren en hebben hoegenaamd geen ambitie om de omliggende steden te beconcurreren met bijkomende perifere inplantingen, zoals Maasmechelen Village, Heerlen Woonboulevard, …. Eenmaal die (moeilijke) keuze gemaakt, is het eenvoudiger om je daaraan te houden. Made in Maastricht: kansen en uitdagingen anno 2013 John Aarts, wethouder van o.a. economie, toerisme en evenementen, en stadsdeelwethouder Centrum Maastricht is de oudste stad van Nederland. De Bourgondische vestigingsstad met Romeinse roots leidde in het midden van de 19de eeuw mee de industriële revolutie in. Later werd het de bakermat van de euro en ook nu blijft Maastricht zichzelf steeds opnieuw uitvinden. Anno 2013 staat de stad op economisch gebied voor nieuwe uitdagingen. De gemeente treedt deze tegemoet met een ambitieuze visie “Made in Maastricht”. Daarin worden de speerpunten van de stad benoemd – cultuur, kennis en ontmoeting – en voorzien van impulsen. Wethouder Economie en tevens Stadsdeelwethouder Centrum John Aarts vertelt over de economische kansen en uitdagingen anno 2013 en blikt daarvoor eerst even terug in de tijd. Rode draad in zijn verhaal is het detecteren van opportuniteiten en het creëren van kansen in tijden van ‘crisis’. Een immer veranderende maatschappij vraagt een flexibel en dynamisch bestuur. Dat bestuur moet het roer soms durven omgooien, zoals het schrappen van grote projecten in tijden van economische stagnatie en bevolkingskrimp. De gemeente Maastricht zet nu maximaal in op de beleving in de binnenstad. Zij is immers van mening dat zij daarmee duidelijk kiest voor een verhaal met toekomst. De heer Aarts gebruikte voor zijn bevlogen uiteenzetting geen presentatie.
Centrummanagement 2.0 in Maastricht Paul ten Haaf, centrummanager, Centrummanagement Maastricht De afgelopen drie jaar heeft Centrummanagement Maastricht zich ontwikkeld tot dé verbindende factor tussen ondernemers en gemeente Maastricht binnen het centrum met concrete activiteiten en initiatieven voor verbetering van structurele aard. Paul ten Haaf: ‘Maastricht is nog lang niet af en gaat de uitdagingen voor een toekomstbestendig , economisch vitaal en kwalitatief centrum aan.’ Paul ten Haaf geeft een toelichting over de ontwikkeling die Centrummanagement Maastricht de afgelopen drie jaar heeft doorgemaakt en schenkt daarbij speciaal aandacht aan het thema: ‘De wedstrijd van de aanloopgebieden’. Polarisatie van winkelgebieden leidt tot grote uitdagingen in de aanloopgebieden van het centrum van Maastricht. Nieuwe samenwerkingsvormen en spelregels zijn nodig. Maastricht zet mee de bakens uit voor een Centrummanagement 2.0. Zie presentatie 2. Paul ten Haaf – Centrummanagement 2.0 en het promotiefilmpje ‘Maastricht Visit’ Enkele reacties na de presentatie: Vraag : Van de zes oorspronkelijke aanloopgebieden zijn er uiteindelijk slechts drie weerhouden als prioritair. Wat gebeurt er met de drie ‘afvallers’? De Bosstraat (verbinding tussen Markt en Belvedère) dient niet verder ontwikkeld te worden aangezien de hele ontwikkeling van Belvedère geschrapt werd. Ook de Gubbelsstraat achter Mosae Forum heeft zijn doel gemist en zal misschien een medische invulling krijgen. In de Heggenstraat is wel nog kleinschalige detailhandel aanwezig en de gemeente zal deze straat verder faciliteren maar niet meer als (prioritair aan te jagen) aanloopstraat beschouwen. Dergelijke keuzes zijn niet vanzelfsprekend, maar de gemeente Maastricht heeft ervoor gekozen om toch duidelijk te communiceren naar de handelaars in de betrokken gebieden. Vraag : Zijn er al cijfers bekend over deelname van de handelaars aan de zondagsopening? Aangezien de gemeente Maastricht de toestemming voor zondagsopening gegeven heeft voor een periode van 2 jaar en dit nog maar van start is gegaan sinds april 2013 is het nog te vroeg om te evalueren. Echter, in het kernwinkelgebied zijn momenteel 90% van de winkels geopend op zondag. In Wyck waren de handelaars bij aanvang eerder terughoudend, ook daar is ondertussen reeds 30% van de handelszaken geopend en worden er kleinschalige activiteiten georganiseerd. In het algemeen is er een grote publieke belangstelling – onder meer door het erg nabije buitenland – en de winkels zien hun omzet stijgen. Ook de filiaalzaken zijn trouwens allemaal geopend.
Ontdekkingstocht Maastricht Na de lunch gaan we in drie groepen voor een dynamische ontdekkingstocht langs de clusters van aanloopstraten die de gemeente heeft aangemerkt als kansrijk. Aan deze clusters wordt prioriteit gegeven door er de commerciële activiteiten te concentreren. We ervaren het succes van Wyck, zien hoe het Jekerkwartier de leegstand te lijf gaat en ontdekken de ‘Vrijthofstraatjes’ die de komende jaren onderhanden worden genomen. In elk winkelgebied krijgen de deelnemers naast de toelichting van de gids ook een getuigenis van een of meerdere handelaars. ‘Het geheim van Wyck’ Wyck heeft zich anticyclisch ontwikkeld. Tegen het economisch tij in hebben zich de afgelopen 2 jaar meer dan 65 nieuwe zaken gevestigd in dit stadsdeel. Wanneer we het aanloopstratenbeleid evalueren, dan kan de ontwikkeling in Wyck gerust als ‘best practice’ voor de aanpak van aanloopstraten bestempeld worden. Kenmerkend voor Wyck zijn het divers kleinschalig winkelaanbod, een sterke specialisatie met hoge kwaliteit/service producten, het architectonisch hoog niveau en de aanwezigheid van kwalitatieve hotels. De sfeer is er dynamisch en gemoedelijk. Jekerkwartier: Quartier-Latin van Maastricht Het Jekerkwartier is misschien wel het mooiste stadsdeel van Maastricht. Het historisch en monumentaal karakter van dit stadsdeel ademt sfeer en beleving. In het Jekerkwartier zijn ongeveer 120 zelfstandige ondernemers gevestigd. Kenmerkend zijn de kunsten antiekzaken, interieur en designwinkels en de culinaire en gastronomische winkels met ambachtelijke streekgerechten en bijzondere cafés en restaurants. Tevens zijn in dit stadsdeel veel opleidingsinstituten gevestigd zoals Universiteit Maastricht, Conservatorium Maastricht, Toneelacademie Maastricht en Jan van Eyck Academie. Vrijthofstraatjes ‘Down Town Maastricht’ Op nog geen 200 meter van het Vrijthof, één van de bekendste pleinen van Nederland, liggen de Vrijthofstraatjes. Momenteel is het aanzien van dit stadsdeel divers. Naast de aanwezigheid van het prachtige Kruisherenhotel en enkele recent opgeknapte panden, is er een leegstand van circa 20% en zijn er heel wat slecht onderhouden panden. De Vrijthofstraatjes kenmerken zich door de onderwijsinstellingen die heel wat studenten met zich meebrengen en de nodige dosis creatieve activiteiten. Momenteel wordt er een plan uitgewerkt om dit potentieel sterke stadsdeel te revitaliseren. Hier vindt u enkele foto’s van de rondleiding in de binnenstad.
Afsluiter in Nederlands oudste wijnhandel We ronden af met een korte toelichting over Nederlands oudste wijnhandel: Thiessen Wijnkoopers. Een smaakvolle afsluiter in een even smaakvolle omgeving. Volgende bijeenkomst Tussen eind 2012 en eind 2014 worden 7 platformbijeenkomsten georganiseerd. De vierde bijeenkomst zal plaatsvinden op vrijdag 18 oktober in Lier. De middelgrote Netestad met de Zimmertoren is mooi én centraal gelegen. Toch kampt ook de binnenstad van Lier met leegstand, concurrentie van perifere winkels, mobiliteitsproblemen, enzovoort. Daarom is het een uitstekende locatie om dieper in te gaan op het centrummanagement in de praktijk. We gaan voor een erg concrete invulling waarbij onder meer volgende facetten aan bod komen: • Organisatie en financiering van centrummanagement • De verschillende rollen van een centrummanager: organisator/uitvoerder, verbindingspersoon, marketeer, beleidsmaker/belangenbehartiger • Heel wat concrete voorbeelden: van cadeaubonnen tot het inzetten van sociale media, van events organiseren tot vertegenwoordigen van de handelaars in allerlei gemeentelijke commissies, van camerabewaking tot kerstversiering, … Uiteraard laten we ook de kans niet liggen om Lier te bezoeken. Ook nu weer worden we rondgeleid langs enkele relevante ankerpunten in de binnenstad: binnenstedelijke ontwikkelingen, recente inplantingen, winkelconcentraties met een speciaal karakter, aanloopstraten met uitdagingen, … Noteer alvast deze datum. Begin september ontvangt u hiervoor de uitnodiging en het inschrijvingsformulier. Alle info over de voorbije bijeenkomsten kan u raadplegen via onze website.
Platform Centrummanagement Het Platform Centrummanagement is een initiatief van de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten), die beroep doet op de diensten van BRO België. De VVSG vzw ontvangt hiervoor financiële ondersteuning van het Agentschap Ondernemen in het kader van het programma Ondernemingsvriendelijke Gemeente.