Startnotitie centrummanagement Heesch

Startnotitie centrummanagement Heesch

Opdrachtgever: Contactpersoon:

Initiatiefgroep Centrummanagement Heesch mevrouw J. Kasteleijn

Projectteam DTNP: de heer K. Trommelen de heer J. Vlek Projectnummer: 947.0610 Datum: 7 december 2010 Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Graafseweg 109 6512 BS Nijmegen T 024 - 379 20 83 F 024 - 378 06 53 E [email protected] W www.dtnp.nl

Startnotitie centrummanagement Heesch

Inhoudsopgave 1

Inleiding

1

Bijlage 1

Begeleidingscommissie

32

2

Huidige situatie

2

Bijlage 2

Branche-indeling

32

2.1

Ligging en bevolking

2

2.2

Voorzieningenaanbod

3

Bijlage 3

Winkelaanbod kern

33

2.3

Kenmerken bezoekers

7

2.4

Kwalitatieve beoordeling

8

Bijlage 4

Winkelaanbod centrum

33

2.5

Conclusie

Bijlage 5

Bezoekersenquête

34

Bijlage 6

Distributieve mogelijkheden

35

11

3

Ontwikkelingen en beleid

12

3.1

Relevante trends

12

3.2

Vigerend overheidsbeleid

13

3.3

Ontwikkelingen vraag en aanbod

14

4

Aandachtspunten centrum

16

4.1

Uitgangspunten en ambities

16

4.2


18

4.3

Gewenste centrumstructuur

19

5

Startfase centrummanagement

23

5.1

Aandachtspunten

23

5.2

Voorlopige conclusies

24

6

Projecten

29

1

Inleiding

Vraagstelling

Werkwijze

Voor het opstellen van het startdocument

Tijdens de totstandkoming van het start-

heeft de Initiatiefgroep Centrummanagement

document heeft diverse malen terugkoppeling

Aanleiding

de volgende onderzoeksvragen opgesteld:

plaatsgevonden met de begeleidings-

Door ondernemers, bewoners en de

1. Hoe ziet de huidige aanbod- en

commissie bestaande uit vertegenwoordigers

gemeente is de Initiatiefgroep Centrum-

vraagstructuur in het centrum van Heesch

van gemeente en ondernemers (bijlage 1).

management Heesch opgericht. Doel is te

eruit en welke relevante ontwikkelingen

Daarnaast is een gesprek gevoerd met de

komen tot een structurele samenwerking van

doen zich voor in de voorzieningensector

portefeuillehouders Economische Zaken en

belanghebbenden in het centrum, die

(detailhandel, horeca, dienstverlening) in

Ruimtelijke Ordening. Met een grotere groep

uiteindelijk moet gaan leiden tot een

en om Heesch?

van ondernemers, bewoners en eigenaren is

aantrekkelijker centrum. De Initiatiefgroep

2. Wat zijn de sterke en zwakke punten in de

heeft behoefte aan een startdocument voor

aanbodstructuur, welke kansen en

de oprichting van centrummanagement.

bedreigingen doen zich voor? 3. Wat is de optimale voorzieningenstructuur

een brainstormsessie gehouden over de oprichting van het centrummanagement. Om inzicht te krijgen in kenmerken van

In 2003 is door DTNP (destijds Droogh

voor het centrum van Heesch, rekening

bezoekers aan het centrum is in samen-

Trommelen Broekhuis) een visie opgesteld

houdend met distributieve en ruimtelijke

werking met de Initiatiefgroep een

voor de gewenste functioneel-ruimtelijke

mogelijkheden?

klantherkomstenquête afgenomen (bijlage 5).

structuur in het centrum van Heesch. Op een

4. Welke activiteiten zijn gewenst om dit te

aantal onderdelen is de visie uitgevoerd. De

realiseren? Welke instrumenten zijn

Leeswijzer

Initiatiefgroep Centrummanagement heeft de

hiervoor beschikbaar?

In hoofdstuk 2 wordt het centrum kwantitatief

wens om de centrumvisie te evalueren, mede aan de hand van actuele trends en ontwikkelingen. Aan de hand hiervan kunnen

5. Wat is de optimale organisatiestructuur voor centrummanagement in Heesch? 6. Waarvoor is financiering nodig en welke

en kwalitatief beoordeeld en komen de resultaten van de klantherkomstenquête aan de orde. In hoofdstuk 3 komen trends en

mogelijke acties en maatregelen door het

oplossingen zijn mogelijk voor structurele

ontwikkelingen aan bod. De aandachtspunten

toekomstige centrummanagement worden

financiering van centrummanagement in

voor de toekomst staan in hoofdstuk 4. In

benoemd, die deel uitmaken van het

Heesch?

hoofdstuk 5 wordt ingegaan op de startfase

startdocument.

van centrummanagement. Hoofdstuk 6 gaat in op de uitvoeringsprojecten.

D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

1

2

Huidige situatie

2.1

Ligging en bevolking

Heesch is de grootste kern in de gemeente Bernheze, die in totaal circa 29.700 inwoners heeft. De afgelopen jaren is het aantal inwoners in Heesch gegroeid van 12.200 in 2002 tot 12.700 in 2010. Andere kernen in de gemeente zijn Heeswijk-Dinther, Nistelrode, Vorstenbosch en Loosbroek. Aan de noordkant, op korte afstand van Heesch, ligt de kern Oss met circa 57.400 inwoners. Op iets grotere afstand ligt de kern Uden met circa 34.600 inwoners. Vanuit de regio is Heesch goed bereikbaar via de A59/ A50, die ‘s-Hertogenbosch met Nijmegen verbindt. Het centrum van Heesch ligt centraal in de kern en is goed bereikbaar vanuit de eigen kern. Daarnaast ligt het centrum dicht bij de N603 richting Oss en Nistelrode.

*

2

Gemeente Bernheze (2010), Bernheze in getallen (www.bernheze.org)


2.2

Voorzieningenaanbod

Aanbod in het centrum In het centrum is circa 13.200 m² wvo aan

Bevolking Heesch is gegroeid tot 12.700 inwoners

Aanbod in de kern

winkelaanbod gevestigd. Sinds 2002 is het

Het winkelaanbod in de totale kern Heesch

aanbod met 2.800 m² wvo gegroeid (figuur 1).

(centrum + solitaire vestigingen) heeft een

Dit komt vooral door een toename van het

totale omvang van circa 22.700 m²

aantal modezaken in het midden- en lagere

winkelvloeroppervlak (wvo), verdeeld over

segment (Scapino, Zeeman, Ter Stal en

circa 70 winkels. Dit is iets kleiner dan het

Bonita) en uitbreiding van sommige winkels

gemiddelde aanbod in kernen met een

(o.a. DressUp InStyle). Daarnaast is het overig

vergelijkbaar aantal inwoners (26.000 m²

niet-dagelijkse aanbod gegroeid door de bouw

wvo). De branchering van het aanbod in

van een nieuw winkelproject met onder

Heesch is in grote lijnen hetzelfde als in

andere Hema en Blokker (op de voormalige

vergelijkbare kernen (branche-indeling in

locatie van Boerenbond).

bijlage 2). Het dagelijkse aanbod

Goede bereikbaarheid centrum vanuit de regio

(supermarkten, verszaken, drogisten) ligt met

Door deze toename is het niet-dagelijkse

5.400 m² wvo op een gemiddeld niveau

aanbod op eenzelfde niveau gekomen als

(bijlage 3). Het aanbod in de niet-dagelijkse

gemiddeld in centra van kernen met een gelijk

branches luxe, sport en woninginrichting is

aantal inwoners. Heesch-centrum heeft

iets kleiner dan in vergelijkbare kernen.

daarmee een compleet niet-dagelijks aanbod dat vergelijkbaar is met het aanbod in kernen

Naast winkels zijn er in Heesch ruim 50

van deze omvang. Alleen in de subbranches

overige voorzieningen als horeca, diensten,

luxe en sportartikelen is het aanbod iets

ambachten etc. aanwezig. Dit aanbod wijkt

kleiner dan gemiddeld (bijlage 4).

nauwelijks af van het gemiddelde aanbod in kernen met een gelijk inwoneraantal.

Tussen 2002 en 2010 is het supermarktaanbod in omvang gelijk gebleven, wel heeft schaalvergroting plaatsgevonden. Edah en

Voorzieningenaanbod op een gemiddeld niveau D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

Jan Bruins zijn verdwenen. C1000 is 3

verplaatst en uitgebreid, en Lidl is erbij gekomen. Het huidige supermarktaanbod bestaat uit vier vestigingen: twee servicesupermarkten (AH en C1000) en twee discounters (Aldi en Lidl). De supermarkten van AH en Aldi zijn relatief klein. Desondanks is de gemiddelde winkelomvang in Heesch-centrum relatief groot. Een winkelunit is gemiddeld 255 m² wvo. In vergelijkbare centra is dat 180 m² wvo. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het grote aandeel filiaalbedrijven. Van alle winkels is 48% onderdeel van een keten. Gemiddeld

Afgelopen jaren is een warenhuis toegevoegd...

... en is er mode in het lagere segment bijgekomen

Figuur 1 Winkelaanbod in centrum Heesch en in centra van kernen met een gelijk inwonertal (m² wvo)

is dat 38%. Het aantal horecavestigingen is de afgelopen jaren iets toegenomen, maar is nog altijd behoorlijk kleiner dan het aanbod in centra van vergelijkbare kernen (figuur 2). Met name winkelondersteunende daghoreca is, ondanks de komst van Brasserie Het oude raadhuis en restaurant De Keuken, nog steeds beperkt. Het overige voorzieningenaanbod (o.a. ambachten en dienstverlening) is de afgelopen jaren niet veel veranderd. Dit

4

Bron: Locatus, april 2010; bewerking Droogh Trommelen en Partners


aanbod is ongeveer even groot als in centra van kernen met een gelijk aantal inwoners. Geconcludeerd kan worden dat het winkelaanbod in het centrum de afgelopen jaren is gegroeid en op een niveau is uitgekomen dat vergelijkbaar is met het gemiddelde aanbod in kernen van deze omvang. Heesch heeft een compleet aanbod aan dagelijks winkelaanbod, aangevuld met Aantal horecagelegenheden is toegenomen...

... maar nog altijd kleiner dan in vergelijkbare centra

Figuur 2 Overig voorzieningenaanbod in centrum Heesch en in centra van kernen met een gelijk inwonertal (aantal vestigingen)

een compleet aanbod winkels die frequent worden bezocht (warenhuis, huishoudelijke artikelen, bloemen, algemene textiel). Hierdoor is een compleet en uitgebreid boodschappenaanbod aanwezig. Ook het modische aanbod is de laatste jaren behoorlijk toegenomen, voornamelijk in het lagere marktsegment. Enkele subbranches zijn iets ondervertegenwoordigd (onder andere sport- en luxeartikelen). Opvallend is het beperkte horeca-aanbod. In het centrum zijn weinig winkelondersteunende horecazaken gevestigd.



5

Aanbod in de regio De centra van Uden (53.000 m² wvo) en Oss

Figuur 3 Winkelaanbod in centrum Heesch en in centra in de regio (m² wvo)

(47.000 m² wvo) zijn de grootste winkelcentra in de regio met veel mode en overig nietdagelijks winkelaanbod. Het belangrijkste bezoekmotief is recreatief winkelen. Heeschcentrum is met 13.000 m² wvo een stuk kleiner en meer gericht op boodschappen. In vergelijking met kleinere centra in de regio is het aanbod in het centrum van Heesch compleet en gevarieerd. Nistelrode heeft een grote modezaak (van Tilburg 10.000 m² wvo) maar het boodschappenaanbod is beperkt. De centra van Schaijk, Geffen, HeeswijkDinther en Berghem zijn met 4.000 tot 8.000 m² wvo een stuk kleiner dan het centrum van Heesch. Ook het aanbod in Oss Zuid is kleiner. De Ruwert (circa 5.000 m² wvo) is het enige dagelijkse winkelcentrum. Mede hierdoor heeft Heesch-centrum een positie als bovenlokaal verzorgend centrum voor dagelijkse en overige frequente aangekochte artikelen. Zowel uit Oss als uit de overige omliggende gemeenten worden bezoekers getrokken (zie bijlage 5).

6



2.3

Kenmerken bezoekers

bezoekers van buitenaf en de relatief lage woningdichtheid in de directe omgeving van het centrum.

Begin juli 2010 is in 30 bedrijven in het centrum onder ruim 400 bezoekers een korte

Heesch-centrum heeft een bovenlokale functie

•

De supermarkten zijn erg belangrijk als

enquête afgenomen. In bijlage 5 is een uitleg

publiekstrekker voor het centrum. Van de

opgenomen van de werkwijze en zijn alle

bezoekers in dagelijkse winkels

resultaten weergegeven. De belangrijkste

(verszaken, drogisten) bezoekt ruim 60%

conclusies uit de enquête zijn:

ook een supermarkt. Ook in niet-

•

Het centrum van Heesch heeft een

dagelijkse winkels is dit aandeel hoog:

relatief grote bovenlokale

46%. Het combinatiebezoek tussen

verzorgingsfunctie. Circa 30% van

supermarkten en andere winkels is groot.

bezoekers aan dagelijkse winkels

• Supermarkten trekken grote aantallen bezoekers...

•

(supermarkten, verszaken, drogisten)

Heesch-centrum heeft een sterke

komt van buiten de kern. In niet-dagelijkse

(bovenlokale) positie voor met name

winkels (kleding, huishoudelijke artikelen,

boodschappen doen. De concurrerende

speelgoed etc.) is dat circa 50%.

centra in de omgeving richten zich op een

Een relatief groot deel van de bezoekers

ander bezoekmotief (recreatief winkelen in

komt uit Oss (12% in dagelijkse winkels

Oss en Uden) óf zijn kleiner en incompleet

en 14% in niet-dagelijkse winkels).

(o.a. centra Geffen, Schaijk). De

De klanten in de winkels bezoeken het

supermarkten in Heesch trekken grote

centrum erg vaak. De helft van

aantallen passanten aan en daar profiteren

bezoekers, in zowel dagelijkse als

ook de andere winkels en voorzieningen in het

niet-dagelijkse winkels, komt minstens 3

centrum van.

keer per week in het centrum. Dit sluit aan bij het bezoekmotief boodschappen doen. •

Een relatief groot deel (tweederde) van de bezoekers komt met de auto. Mogelijke

... en zijn van essentieel belang voor het centrum D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

verklaring is het relatief grote aandeel 7

2.4

Kwalitatieve beoordeling

Spreiding winkels Het centrum van Heesch heeft een langgerekte structuur en bestaat uit het noorden van de Schoonstraat en ‘t Dorp (kaart 2). Net buiten het centrum, aan de Graafsebaan, liggen nog enkele winkels in volumineuze branches (o.a. Boerenbond, keukens, sanitair). De meeste winkels voor dagelijkse boodschappen bevinden zich in het westelijk deel van het centrum. De supermarkten C1000 en Lidl, warenhuis Hema, huishoudwinkel Blokker en de drogisten Kruidvat en O’chelle (Van den Doelen) liggen dicht bij elkaar. Ook liggen hier enkele verszaken en wordt de wekelijkse markt er gehouden. De supermarkten Albert Heijn en Aldi liggen aan de oostkant van het centrum, op enige afstand van de meeste overige winkels. Vooral de Aldi-supermarkt ligt enigszins solitair ten opzichte van de rest van het winkelapparaat.

8


Routing en structuur Het hoofdwinkelgebied in het centrum bestaat uit het noordelijk deel van de Schoonstraat en het westelijk deel van ‘t Dorp (haakstructuur). Hier zijn de meeste (dagelijkse) winkels gevestigd, inclusief sterke (sub)trekkers. In de Schoonstraat is sprake van eenzijdige bewinkeling. De (loop)verbinding met ‘t Dorp is matig. De inrichting van de openbare ruimte nodigt voetgangers niet uit om de (drukke) weg over te steken. Hierdoor kunnen winkels in ‘t Dorp onvoldoende profiteren van de trekkracht van de winkels in de Schoonstraat (o.a. Hema, C1000). Tussen het hoofdwinkelgebied en de voorzieningen in het oosten van het centrum is het winkelfront onderbroken over een lengte van circa 100 meter. Daarnaast is het oostelijk deel in functionele en ruimtelijke zin onsamenhangend. De voorzieningen richten zich op uiteenlopende bezoekmotieven zoals boodschappen (supermarkten), volumineuze aankopen (o.a. Van Oort) en doelgericht bezoek (o.a. makelaar). De voorzieningen liggen bovendien ver van elkaar waardoor slechts beperkt sprake is van synergieeffecten. D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

9

Bereikbaarheid en parkeren Het centrum van Heesch is goed bereikbaar, zowel vanuit de regio (Osseweg-Nistelrodeseweg) als vanuit de eigen kern. Binnen Heesch zijn ‘t Dorp en de Schoonstraat de belangrijkste aanrijroutes naar het centrum. De grotere parkeerlocaties zijn het parkeerterrein achter C1000, De Misse en de parkeerstroken aan ‘t Dorp. In de Schoonstraat en ‘t Dorp is een blauwe zone (maximaal 2 uur) ingevoerd. Op overige locaties geldt geen parkeerduurbeperking. In tegenstelling tot andere kernen in de omgeving is het parkeren overal gratis. De parkeerdruk in de omgeving van Albert Heijn is hoog. Op eigen terrein heeft de supermarkt ± 25 plaatsen aan de achterzijde. Dat is echter niet voldoende. Hierdoor wordt het parkeerterrein op de middenstrook van ‘t Dorp ook veel gebruikt door bezoekers van AH. Zij moeten hierdoor de weg oversteken, wat kan leiden tot conflictsituaties met ander verkeer. Deze situatie geldt ook voor het drukke plein ‘t Dorp, rondom de fontein. In de Schoonstraat (van Hema tot aan Lidl) is ook sprake van een hoge parkeerdruk. 10


Inrichting en verblijfsklimaat

2.5

Conclusie

Door de kleinschalige bebouwing, het groen en enkele historische gebouwen heeft het

Samenvattend kunnen voor het centrum

centrum van Heesch een aantrekkelijk dorps

sterke en zwakke punten worden aangegeven.

karakter. De westkant van ‘t Dorp (rondom de

Deze zijn in tabel 1 kort samengevat.

fontein) functioneert als het centrale plein. Hier vindt ook de weekmarkt plaats. De openbare ruimte is verouderd. Daarnaast Aantrekkelijk dorps karakter

staat het verblijfsklimaat onder druk. Voor

Tabel 1 Sterke en zwakke punten centrum Heesch Omvang en branchering

+ Compleet dagelijks en semi-dagelijks aanbod + Vier supermarkten - Omvang supermarkten Albert Heijn en Aldi - Beperkt horeca-aanbod

Routing en structuur

+ Concentratie dagelijkse voorzieningen westzijde - Onsamenhangend gebied oostzijde - Zwakke relatie westen oostzijde - Solitaire ligging Aldi - Matige verbinding ‘t Dorpwest en Schoonstraat

voetgangers is maar beperkte verblijfsruimte aanwezig. In dit deel van ‘t Dorp wordt veel ruimte ingenomen door autoverkeer en parkeren. Door achteruitrijdende auto’s vanaf het plein, ontstaan veel potentiële conflictsituaties met auto’s en fietsers. Ook het verblijfsklimaat in de Schoonstraat is Weinig ruimte voor voetgangers en verblijven

matig. De auto domineert het straatbeeld. Dit komt enerzijds door de doorgaande verkeersfunctie van de Schoonstraat. Anderzijds heeft de maximalisatie van de parkeercapaciteit geleid tot het ontbreken van ruimte voor voetgangers ter hoogte van Lidl en C1000. De oversteekbaarheid van de weg is matig en de positie voor fietsers is onduidelijk. Uitwisseling van bezoekers van ‘t Dorp en de Schoonstraat is hierdoor beperkt. Kansen voor synergie

Auto domineert in de Schoonstraat D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

worden onvoldoende benut.

Uitstraling en + Aantrekkelijk dorps karakter inrichting - Matig verblijfsklimaat - Verouderde openbare ruimte Verkeer en parkeren

+ Goede bereikbaarheid + Gratis parkeren - Hoge parkeerdruk bij AH, in de Schoonstraat en ‘t Dorp 11

3

Ontwikkelingen en beleid

m² wvo) voor een winkelgebied neemt toe en daarmee het benodigde aantal consumenten. Kleine dorps- en buurtcentra verdwijnen langzaam maar zeker.

3.1

Relevante trends

•

Door schaalvergroting blijft de omvang van winkels verder toenemen, zowel in de

Voor een toekomstvisie op Heesch-centrum is

food als non-food. Met een groter

inzicht in landelijke ontwikkelingen in de

oppervlak kunnen winkels een ruimer

detailhandel en in het consumentengedrag

assortiment bieden en beter aansluiten op

van belang. We gaan kort in op relevante

eisen van de consument.

trends: •

•

•

Ontwikkeling vraag en aanbod detailhandel (2000=100)*

Supermarkten zijn steeds belangrijker als

Sinds 2001 is in Nederland 5,5 mln m²

trekker voor winkelcentra. Ze zorgen voor

wvo (20%) toegevoegd aan het totale

grote bezoekersstromen, waar overige

winkelaanbod. De bestedingen in de

winkels van profiteren. Uit grootschalig

detailhandel blijven in toenemende mate

onderzoek (5.000 respondenten in 30

achter bij de groei van het aanbod. Mede

dorps- en buurtcentra) blijkt dat 75% van

door de economische crisis dalen de

de supermarktbezoekers ook één of meer

bestedingen terwijl het aanbod blijft

speciaalzaken bezoekt, mits deze op

stijgen*. De gemiddelde omzet/m² op

korte afstand en in het zicht van de

kwetsbare winkellocaties (kleinere centra,

supermarkt zijn gelegen. Als de relatie

aanloopgebieden) staat onder druk.

tussen supermarkten en overige winkels

De toename van het winkelaanbod heeft

niet optimaal is, daalt het combinatie-

geleid tot schaalvergroting van

bezoek al snel tot 50% of minder**;

Eindhoven: grote winkelgebieden worden groter

winkelgebieden. Grote winkelgebieden zijn groter geworden. Voor kleine winkelclusters is het steeds moeilijker om aan de eisen van de consument te voldoen. De noodzakelijke massa (aantal 12

* HBD (2009), Jaarboek detailhandel bewerking DTNP ** J. Jilesen/DTNP (2010), De rol van supermarkten

Steeds meer aankopen via internet D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

•

In toenemende mate vinden aankopen

restaurants nemen juist toe. Verder neemt

verstedelijking in vijf stedelijke regio’s (o.a.

plaats via internet. Door de fijnmazige

de scheiding tussen dagen avondhoreca

Waalboss waar Heesch deel van uitmaakt).

winkelstructuur blijven internetaankopen

af. Er zijn meer grandcafés die overdag

De provincie stuurt aan op versterking van de

in Nederland waarschijnlijk minder

een winkelondersteunende, en ‘s avonds

bestaande voorzieningenstructuur, waarbij

belangrijk dan in landen als de VS. In

een uitgaansfunctie hebben.

plannen overeen dienen te komen met de aard van de kern.

Nederland is de groei inmiddels aan het afzwakken. Vooralsnog gaan markt-

Bovenstaande trends leiden tot een steeds

partijen uit van beperkte invloed op de

grotere noodzaak tot concentratie van het

Structuurvisie Bernheze

winkelstructuur. Mogelijk kan op termijn

winkelapparaat in sterke winkelgebieden.

De structuurvisie Bernheze die onlangs door

de behoefte aan winkeloppervlak in enkele branches afnemen. •

de raad is vastgesteld gaat in op het

3.2

Vigerend overheidsbeleid

Ouderen zijn een steeds belangrijkere

ruimtelijke beleid van de gemeente en de wijze waarop zij deze tot uitvoering wil

doelgroep voor winkels. Zij hechten veel

Het centrum van Heesch moet voor de

brengen*. De strategie voor het centrum van

waarde aan service, nabijheid, veiligheid

toekomst rekening houden met de

Heesch is gericht op:

en parkeren. Naar verwachting blijven de

onderstaande ruimtelijke beleidskaders:

•

gevolgen van vergrijzing voor de

•

•

behoud en versterking van het aanbod met behoud van het dorpse karakter;

ruimtelijke winkelstructuur beperkt. De

Detailhandelsbeleid provincie Noord-Brabant

afnemende mobiliteit van ouderen biedt

Op dit moment werkt de provincie Noord-

mogelijk wel kansen voor dorpscentra.

Brabant aan een nieuwe detailhandelsvisie.

Ook het zelfstandig ondernemersbestand

Het huidige beleid is verwoord in de

vergrijst. Door het onzekere toekomst-

interimstructuurvisie Ruimtelijke Ordening*.

perspectief is het voor veel ondernemers

De provinciale belangen en doelstellingen zijn

lastig om een opvolger of koper te vinden,

benoemd en op hoofdlijnen uitgewerkt.

vooral in kleinere centra,

Onderliggend stuk is het Streekplan uit 2002.

aanloopgebieden en solitaire locaties.

Het uitgangspunt is verdere concentratie van

•

zo compact mogelijk centrum zodat voorzieningen elkaar kunnen versterken;

•

voldoende parkeervoorzieningen op korte afstand van de voorzieningen;

•

aandacht voor de verblijfskwaliteit en openbare ruimte in het centrum.

De laatste jaren neemt het aantal traditionele buurtcafés en snackbars af. De fastfoodbedrijven, lunchrooms en


*

Provincie Noord-Brabant (2008), Brabant in ontwikkeling, Interimstructuurvisie Noord-Brabant

*

Gerrichhauzen en partners, Croonen adviseurs (2010), Structuurvisie Bernheze

13

3.3

Ontwikkelingen vraag en aanbod

Daarnaast wordt aan de Osseweg momenteel gewerkt aan het project Bonaparte met ruimte

Stabilisering aantal inwoners

voor horeca en enkele appartementen.

In Heesch wordt gewerkt aan verschillende woningbouwprojecten (o.a. Korenbeurs,

Op twee locaties in ‘t Dorp zijn eigenaren

Schoonstraat, De Hoef fase 3). De woning-

bezig met een plan voor de realisatie van

voorraad in Heesch neemt hierdoor de

commerciële ruimten. De gemeenteraad heeft

komende jaren met circa 250 woningen toe*.

kennis genomen van het plan voor ‘t Dorp

Dit leidt naar verwachting niet tot een

49-55 en akkoord bevonden. Het plan omvat

toename van de bevolking als gevolg van

de ontwikkeling van 1.100 m² commerciële

voortschrijdende huishoudenverdunning. Het

ruimte, 23 woningen en 74 parkeerplaatsen

woningbouwproject ‘Westzijde Heesch’ omvat

aan de achterzijde van het gebied. Het is nog

1.000 woningen tot 2040. Het is echter

onduidelijk op welke locatie de parkeer-

onzeker wanneer het precies gerealiseerd

plaatsen ontsloten worden. Ook voor

wordt. Tot 2020 wordt uitgegaan van

‘t Dorp 54 bestaat een herontwikkelingsplan.

stabilisering van het aantal inwoners (12.700

Dit plan is nog niet concreet.

Naar verwachting stabiliseert het aantal inwoners

inwoners). Mocht de geplande woningbouw achterblijven, dan zal de bevolking afnemen

Verder heeft de eigenaar van het Aldi-pand

(bevolkingskrimp).

onlangs vergunning gekregen voor

Project Raadzicht

nieuwbouw op de huidige locatie. Voor de

Plannen en projecten in het centrum

locatie Van Oort aan de rotonde bestaan

In Heesch-centrum wordt momenteel gewerkt

uitbreidingsplannen.

aan enkele herontwikkelingsprojecten (kaart 5). Het project Raadzicht behelst een

Ontwikkelingen in de regio

beperkte uitbreiding van het winkelaanbod.

In de omgeving van Heesch spelen diverse centrumontwikkelingen. In het kader van de

*

Gemeente Bernheze 92010), woningbouwprojecten (www.bernheze.org)

14

visie Dynamisch Stadscentrum Oss 2020 wordt gewerkt aan diverse herontwikkelings-

Geplande herontwikkeling V&D in Oss D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

projecten in het centrum. Belangrijk project is de herontwikkeling van V&D. Het winkelaanbod zal hierdoor uitgebreid worden. Daarnaast zijn er plannen voor uitbreiding en opwaardering van winkelcentrum De Ruwert in Oss Zuid. Verschillende winkels hebben behoefte aan uitbreiding en verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Momenteel wordt gewerkt aan het opstellen van de uitgangspunten en randvoorwaarden voor de integrale gebiedsvisie. In Geffen bestaan vergevorderde plannen voor de uitbreiding van supermarkt C1000 als onderdeel van het Centrumplan Geffen Zuid. De supermarkt zal worden vergroot tot circa 1.500 m² bedrijfsvloeroppervlak (bvo) en worden aangevuld met enkele overige winkels.


15

4 4.1

Aandachtspunten centrum Uitgangspunten en ambities

op minder aantrekkelijke locaties (kleine

met behoud van het dorpse karakter. Heesch-

centra, aanloopgebieden) kan dit leiden tot

centrum blijft in de toekomst het hoofdcentrum

afname van winkels. Verder hebben

van de gemeente met een bovenlokale

ondernemers die met pensioen gaan vaak

verzorgingsfunctie. Het streven is om naast

geen opvolging door gebrek aan toekomst-

een functie voor de eigen kern, ook enige

perspectief. Het huidige aantal zelfstandige

koopkracht te trekken uit omliggende kernen.

In hoofdstuk 2 is de huidige aanbodstructuur

ondernemers is al relatief laag en zal naar

van Heesch-centrum beoordeeld en zijn

verwachting verder afnemen.

sterke en zwakke punten aangegeven. Samen

Ruimtelijk-functionele uitgangspunten Voor een goed functionerend centrum zijn de

met relevante trends en ontwikkelingen

Om in deze context in ieder geval het huidige

volgende uitgangspunten van groot belang:

kunnen voor de toekomst kansen en

aanbod in Heesch-centrum te behouden is

•

bedreigingen benoemd worden.

behoud of versterking van zoveel mogelijk

diverse bezoekdoelen aantrekkelijk te zijn,

sterke punten en afname van zwakke punten

vooral voor boodschappen, maar ook

Kansen en bedreigingen

nodig. Hiervoor bestaan voldoende kansen.

voor doelgericht bezoek en verblijven. Op

In het centrum van Heesch is de afgelopen

Het centrum van Heesch heeft reeds een

die manier is er op verschillende

jaren het dagelijkse aanbod versterkt en

compleet aanbod en een goede autobereik-

momenten in de week voldoende

aangevuld met niet-dagelijks aanbod,

baarheid. Dat zijn steeds belangrijkere

levendigheid. Een compleet aanbod

waaronder mode en een (klein) warenhuis.

voorwaarden voor consumenten bij het kiezen

begint bij sterke winkels voor frequente

Desondanks liggen er enkele bedreigingen op

voor een winkelcentrum. Daarnaast biedt het

aankopen (supermarkten, verszaken,

de loer. Zo staan de bestedingen in winkels

supermarktaanbod kansen voor behoud van

drogisten, huishoudelijke artikelen). Alleen

onder druk als gevolg van de economische

voldoende passantenstromen. Binnen het

als een dergelijk aanbod aanwezig is, kan

crisis, toenemende internetbestedingen en

centrum lijken ruimtelijke mogelijkheden voor

een hoge lokale binding en toevloeiing uit

mogelijke bevolkingskrimp. Daarnaast kan de

verdere versterking of concentratie.

de omgeving gehaald worden. •

algehele tendens van schaalvergroting in de

Compleet aanbod: het centrum dient voor

Compacte opzet: door sterke concentratie

winkelstructuur gevolgen hebben voor

Gemeentelijke ambities

in een compact gebied kunnen

Heesch. Doordat regionale centra (Oss,

De ambitie van de gemeente Bernheze voor

voorzieningen van elkaar profiteren.

Uden) steeds groter worden, kan de afvloeiing

Heesch-centrum is verwoord in de structuur-

Goede zichtrelaties, korte loopafstanden

van bestedingen toe gaan nemen. Met name

visie die inzet op versterking van het aanbod

en een aantrekkelijk aaneengesloten

16


winkelfront zijn elementen die kunnen

Een centrum dat aan al deze criteria voldoet

zorgen voor synergie-effecten. De

kan een hoge koopkrachtbinding en enige

supermarkten liggen bij voorkeur nabij de

toevloeiing realiseren. Van belang is het doel

overige winkels. Supermarkten zijn in de

om bezoekers te verleiden langer in het

dorp veruit de grootste publiekstrekkers,

centrum te blijven en niet alleen één bood-

waar overige winkels van kunnen

schap te doen. Een langere verblijfsduur heeft

profiteren. Een groot deel van de

een positief effect op de bestedingen.

supermarktbezoekers bezoekt ook nog Compleet: behoud van diversiteit in het aanbod

andere winkels, mits deze op korte

De aanwezigheid van supermarkten is

afstand gelegen zijn (zie bijlage 5). Door

cruciaal. Verdwijnen ze uit het centrum, dan

een goede concentratie kan aanvullend

verdwijnen ook de grote bezoekersstromen en

niet-dagelijks aanbod (mode, sport,

daarmee de kansen op een vitaal

horeca) profiteren van de aanwezige

winkelcentrum. Het complete aanbod, dat de

passantenstromen. Hierdoor zijn

afgelopen jaren is opgebouwd, zal dan

impulsaankopen mogelijk, waardoor

langzaam maar zeker afnemen.

betere omzetmogelijkheden ontstaan. • Compact: supermarkten van groot belang voor structuur

Comfortabele inrichting: het is van groot

In de volgende paragrafen wordt ingegaan op

belang dat consumenten gemakkelijk,

de mogelijkheden in het centrum van Heesch

aangenaam en veilig gebruik kunnen

om aan de voorwaarden compact, compleet

maken van het centrum, ook voor een

en comfortabel te (blijven) voldoen. Eerst

snelle boodschap. Goede bereikbaarheid

wordt ingegaan op de distributieve mogelijk-

met de auto, fiets en te voet, voldoende

heden voor uitbreiding van het aanbod.

en centraal gelegen parkeerplaatsen en

Vervolgens komt de gewenste functioneel-

een aangenaam verblijfsklimaat zijn

ruimtelijke structuur aan de orde en wordt

belangrijk in de concurrentie met centra in

ingegaan op aspecten als openbare ruimte en

de omgeving. Gestreefd moet worden

verkeer.

naar een aantrekkelijk verblijfsklimaat én Comfortabel: verblijfsklimaat én autobereikbaarheid D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

een goede autobereikbaarheid. 17

4.2


de hele kern. Het aanbod versspeciaalzaken

Niet-dagelijks winkelaanbod

en drogisten ligt al op een gemiddeld niveau.

In de niet-dagelijkse branches in het centrum,

Om te bepalen of er in de toekomst

De (beperkte) distributieve ruimte wordt bij

gaan we, mede op basis van de bezoekers-

marktruimte bestaat voor versterking van het

voorkeur vooral benut voor schaalvergroting

enquête, uit van een haalbare koopkracht-

centrum door toevoeging van winkelaanbod is

van supermarkten.

binding van circa 50% (gemiddeld in vergelijkbare kernen) en een toevloeiing

een indicatieve berekening gemaakt van het haalbare aanbod in 2015 voor de hele kern.

Op basis van de toekomstige marktpotenties

(aandeel vreemde koopkracht) van eveneens

Hierin is onderscheid gemaakt tussen

bestaat het supermarktaanbod in Heesch bij

circa 50%. Op basis hiervan bedraagt de

winkelaanbod in dagelijkse en niet-dagelijkse

voorkeur uit tenminste twee volwaardige

uitbreidingsruimte circa 300 m² wvo. De

branches. Aan de hand van de bezoekers-

servicesupermarkten en een discounter. Om

mogelijkheden voor substantiële toevoeging

enquête, ervaringscijfers en algemene

een ruim assortiment te kunnen bieden, is een

van winkelaanbod zijn derhalve beperkt. Wel

kengetallen is een inschatting gemaakt van de

steeds groter winkeloppervlak nodig. C1000

kan worden meegewerkt aan schaalvergroting

uitbreidingspotenties. We gaan hier in op de

en Lidl hebben al toekomstgerichte omvang,

en concentratie van winkels in het gewenste

belangrijkste conclusies. Uitgebreide uitleg

Albert Heijn is naar huidige maatstaven

winkelconcentratiegebied (paragraaf 4.3).

over de berekeningen is te vinden in bijlage 6.

relatief klein. Voor een evenwichtig

Ondanks de beperkte uitbreidingsruimte

supermarktaanbod zijn twee service-

kunnen nieuwe winkelprojecten op centrale

Dagelijks winkelaanbod

supermarkten van ± 1.500 m² wvo gewenst.

locaties bijdragen aan de gewenste

Het primaire verzorgingsgebied van het

Dan is gezonde concurrentie mogelijk.

concentratie. Het plan voor ‘t Dorp 49-55 is hier een voorbeeld van.

winkelaanbod in Heesch is de eigen kern. We gaan uit van een stabilisering van het aantal

De marktruimte voor twee volwaardige

inwoners, mits de geplande woningbouw

discounters ontbreekt. Voor een aantrekkelijk

Overige voorzieningen

wordt gerealiseerd. Rekening houdend met

centrum met een compleet aanbod is één

Het aanbod aan overige publieksgerichte

het sterke aanbod is een koopkrachtbinding in

discountsupermarkt gewenst. Uitbreiding van

voorzieningen in Heesch ligt over het

de dagelijkse sector (supermarkten,

een discountsupermarkt op een solitaire

algemeen op een gemiddeld niveau. Er is

verszaken, drogisten) van 95% reëel en een

locatie is ongewenst. Gebeurt dit wel, dan

geen aanleiding om te streven naar

toevloeiing van 25 tot 30%. Op basis hiervan

heeft dat effecten op de bezoekersaantallen

substantiële uitbreiding van dit aanbod. Wel is

kan een indicatieve uitbreidingsruimte van

aan de discountsupermarkt in het centrum en

het winkelondersteunende horeca-aanbod

maximaal 500 m² wvo worden berekend voor

neemt de ‘traffic’ in het centrum af.

beperkt. Toevoeging van aantrekkelijke

18


daghoreca is zeer gewenst om de verblijfs-

gebied. Alleen dan kan optimaal geprofiteerd

duur in het centrum te verlengen. Hiervoor

worden van elkaars nabijheid (synergie-

bestaan voldoende potenties, mits er een

effecten).

goede locatie gevonden kan worden (op het zuiden, centraal in het winkelgebied).

Het hoofdwinkelgebied bestaat momenteel uit het noordelijk deel van de Schoonstraat en

4.3

Gewenste centrumstructuur

het westelijke deel van ‘t Dorp. In de centrumvisie uit 2002 is dit gebied al

Verdere concentratie in tweepolenstructuur

Om in de toekomst zoveel mogelijk te voldoen

aangewezen als winkelconcentratiegebied.

aan de criteria compleet, compact en

Het is gewenst deze structuur verder te

comfortabel dient ingezet te worden op de

versterken en zoveel mogelijk winkels hieraan

volgende aspecten:

te koppelen.

• • • Uitbreiding supermarkt in ‘t Dorp noodzakelijk

•

Sterke concentratie van winkels in een compact winkelconcentratiegebied;

Het centrumgebied heeft twee sterke polen:

Evenwichtige spreiding van in omvang

de twee supermarkten aan de Schoonstraat

gelijkwaardige servicesupermarkten;

en de supermarkt aan ‘t Dorp. Daartussen

Aantrekkelijk verblijfsklimaat en goede

kan een gevarieerd winkelen horeca-aanbod

koppeling van ‘t Dorp en de Schoonstraat;

verder tot ontwikkeling komen. Zowel aan de

Behoud van de (auto)bereikbaarheid en

zuidwest- als aan de oostkant zorgen de

ruime parkeergelegenheid bij de

supermarkten door hun aantrekkende werking

publiekstrekkers.

voor grote aantallen bezoekers. Een goede aansluiting (zicht- en looprelaties) van de

Concentratie winkels in tweepolenstructuur

supermarkten op het centrale winkelgebied

Omdat de distributieve mogelijkheden voor

bevordert de synergie met de rest van het

uitbreiding van het aanbod beperkt zijn, dient

centrum .

het centrum vooral versterkt te worden door concentratie (en eventuele verplaatsing) van Meer ruimte voor langzaam verkeer in ‘t Dorp D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

het aanbod in een zo compact mogelijk 19

Gelijkwaardige servicesupermarkten Om de gewenste structuur optimaal te laten functioneren, hebben de belangrijkste publiekstrekkers (supermarkten) een moderne omvang. Alleen met voldoende vloeroppervlak kan worden voldaan aan de wensen van de consument (ruim assortiment). In Heesch hebben de servicesupermarkten bij voorkeur een min of meer gelijke omvang van circa 1.500 m² wvo (1.800 m² bvo). Hierdoor kan een gezonde concurrentie plaatsvinden en ontstaan twee gelijkwaardige polen. Voor uitbreiding van de servicesupermarkt aan de oostzijde van het winkelconcentratiegebied lijken door herontwikkeling voldoende ruimtelijke mogelijkheden aanwezig te zijn in het gebied ten westen van de huidige AHsupermarkt. In kaart 6 is hiervoor een zoekgebied aangegeven. In dit gebied is ook een ruim parkeeraanbod nodig voor zowel supermarktbezoekers als overige centrumbezoekers. Dit deel van het centrum kan dan beter functioneren als pool en er ontstaan mogelijkheden voor een aaneengesloten winkelfront.

20


Om inzicht te krijgen in de ruimtelijke

Aantrekkelijker verblijfsklimaat

ruimte gecreëerd worden voor de voetganger

mogelijkheden en de consequenties voor de

Het westelijke deel van ‘t Dorp (plein rondom

en fietser en kan de snelheid van het auto-

verkeersstructuur is een nadere locatiestudie

fontein) is het hart van het centrum. Het

verkeer omlaag gehaald worden. Belangrijk

noodzakelijk. Onderzocht moet worden hoe

verblijfsklimaat is echter matig doordat de

aandachtspunt is een aantrekkelijke looproute

een grotere supermarkt ingepast kan worden

parkeerdruk en de verkeersdruk

van de supermarkten naar de omgeving van

en waar het parkeren plaatsvindt (combinatie

(gevoelsmatig) hoog is. Herinrichting van de

Hema en ‘t Dorp. Er dient aandacht besteed

openbare ruimte en eigen terrein). Voor de

openbare ruimte is gewenst. Hierbij zijn de

te worden aan een betere oversteekbaarheid

supermarkt dient te worden uitgegaan van

volgende aspecten van belang:

tussen beide deelgebieden. Hierdoor worden

een parkeernorm van minimaal 5 plaatsen per

•

voldoende ruimte voor langzaam verkeer

voetgangers meer verleid om van het ene

(voetgangers en fietsers);

naar het andere deelgebied te lopen. Dit is

voldoende ruimte voor winkel-

noodzakelijk voor een goede doorbloeding

Als uit de locatiestudie naar voren komt dat

ondersteunende horeca (met terrassen) in

van het centrum en het aantal passanten in

uitbreiding in het aangegeven zoekgebied niet

de noordwand van het plein. Dit kan

beide straten.

mogelijk is, wordt bij voorkeur uitplaatsing van

bijvoorbeeld worden bereikt door het

de supermarkt naar een locatie buiten het

verleggen van de rijloper;

Voor een verbetering van het verblijfsklimaat

behoud van de autobereikbaarheid,

wordt bij voorkeur gestreefd naar een

verplaats naar een locatie buiten het centrum

eventueel aangevuld met een beperkte

beperking van het doorgaande verkeer in het

zal het aantal passanten in het centrum

hoeveelheid plaatsen voor kort parkeren.

centrum. Een integrale afweging is hiervoor

behoorlijk afnemen. Dit heeft ook effect op het

Het verlies aan parkeercapaciteit kan

nodig.

functioneren van het overige winkelaanbod

deels opgevangen worden door realisatie

(minder combinatie-aankopen). Bovendien

van de parkeerplaatsen achter het Oude

Goede bereikbaarheid en parkeergelegenheid

ontstaat het gevaar van de ontwikkeling van

Raadhuis (herontwikkelingsplan ‘t Dorp

De kracht van het centrum van Heesch is voor

een subcentrum op een decentrale locatie. In

49-55).

een deel gebaseerd op een goede

100m² bvo. •

centrum voorkomen. Als de supermarkt

•

dat geval is een kleinere supermarktformule

bereikbaarheid voor auto’s en fietsers. Ook

op de huidige locatie minder slecht voor het

Daarnaast is ook herinrichting van de

voldoende gratis parkeergelegenheid in de

centrum.

openbare ruimte in het noordelijke deel van de

directe nabijheid van het bezoekdoel van

Schoonstraat gewenst. Door middel van

consumenten is van groot belang. Nabij de

aanpassing van het straatprofiel kan meer

supermarkten aan beide zijden van het


21

centrum is een grote parkeercapaciteit

winkelconcentratiegebied kunnen

gewenst, waardoor deze gebieden als

detailhandelsbedrijven en dienstverlening zich

bronpunt voor het centrum functioneren. Aan

vestigen. Ook is vestiging van (dag)horeca

de zuidwestzijde is een relatief grote parkeer-

mogelijk, met name aan de noordzijde van het

capaciteit aanwezig nabij C1000, aan de

centrale plein in ‘t Dorp.

Schoonstraat en op de Misse. Aan de oostzijde van het concentratiegebied (omgeving

De hiervoor opgestelde aandachtspunten

Albert Heijn) is een vergroting van het aanbod

kunnen naar verwachting (nagenoeg) allemaal

gewenst, mede in combinatie met uitbreiding

worden gerealiseerd binnen het eerder

van de supermarkt. Voor bezoekers aan het

opgestelde bestemmingsplan. Voor uitbreiding

hart van het centrum wordt de parkeer-

van de servicesupermarkt in het zoekgebied

capaciteit achter het oude Raadhuis vergroot.

aan ‘t Dorp (zie kaart 6) kan het nodig zijn om

Afstemming van het parkeerbeleid met het

aanvullend een projectbesluit te nemen.

Horecagelegenheid in noordwand ‘t Dorp

verkeerscirculatieplan is nodig. Aan de oostzijde van ‘t Dorp bestaat het Belangrijk aspect voor de winkels in het

centrum uit een menging van functies.

centrum is de bevoorrading. Veel winkels in

Nieuwvestiging of substantiële uitbreiding van

‘t Dorp worden via de voorzijde bevoorraad.

detailhandel wordt zoveel mogelijk

Dit kan overlast opleveren voor centrum-

voorkomen. Wel kunnen andere functies

bezoekers. Een goede inpassing van

(wonen, diensten, avondhoreca) hier worden

bevoorradingsmogelijkheden is een belangrijk

uitgebreid.

Meer parkeren achter het Oude Raadhuis en Bruna

aspect waar centrummanagement aandacht aan kan besteden.

Bestemmingsplan centrum Voor het centrum is een bestemmingsplan in procedure geweest, dat op onderdelen door de gemeente dient te worden bijgesteld. In het 22

Onderzoek naar gewenste verkeersstructuur gewenst D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

5

Startfase centrummanagement

5.1

Aandachtspunten

•

Participanten: aan centrummanagement kunnen verschillende partijen deelnemen.

Bij de start van centrummanagement moet

Het ligt voor de hand dat de gemeente en

over de volgende onderwerpen een besluit

ondernemers actief meedoen. Belangrijke

worden genomen:

vraag is of de gemeente ambtelijk of

•

Doel en ambities: het doel is om het

bestuurlijk vertegenwoordigd is.

gemeente Bernheze is onlangs de

economisch functioneren van het centrum

Afhankelijk van de doelstelling kan

Initiatiefgroep Centrummanagement Heesch

te verbeteren. Van groot belang is om

afgewogen worden of andere partijen

opgericht. Met behulp van centrum-

vast te stellen hoe dat precies moet

zoals vastgoedeigenaren en bewoners

management willen de deelnemende partijen

worden bereikt. Het is erg belangrijk dat

actief betrokken worden bij het centrum-

het economisch functioneren van het centrum

iedereen het eens is over het na te

management.

bevorderen. Door structurele samenwerking

streven eindbeeld en zijn eigen belang

tussen de belanghebbende partijen kunnen

daarin terugziet. Zo moet er in grote lijnen

management kunnen de betrokken

de doelen, middels een goede afstemming

overeenstemming zijn over welke

partijen op verschillende manieren met

van plannen, projecten, acties en

aspecten belangrijk zijn voor een

elkaar samenwerken. Van vrijblijvend tot

evenementen, sneller en efficiënter worden

aantrekkelijk centrum en op welke

bindend kan het gaan om intensiveren

bereikt.

bezoekmotieven en doelgroepen het

van regulier overleg zonder (juridisch)

centrum zich zou moeten richten.

bindende afspraken, het sluiten van een

Type projecten: de organisatie en

convenant waarin de samenwerking een

gegeven voor de doelstelling, projecten,

financiering van centrummanagement is

meer formele vorm krijgt met afspraken

organisatie en financiering van centrum-

voor een groot deel afhankelijk van het

over doel en middelen of oprichten van

management in Heesch. Hierover heeft in

type projecten die nodig gevonden

een stichting zodat een juridische entiteit

september een brainstormsessie plaats-

worden om het doel te bereiken. Er kan

met eigen middelen of een binnenstads-

gevonden met de initiatiefgroep, aangevuld

gedacht worden aan strategische en

bedrijf ontstaat.

met een aantal ondernemers, enkele

beleidsmatige projecten, projecten in

bewoners en enkele eigenaren.

onderhoud en beheer (schoon, heel en

samenwerkingsvorm kan gekozen worden

veilig) en/of projecten in de marketing

voor meerdere organisatievormen. In

(promotie, evenementen, acties).

ieder geval zijn een stuurgroep en

Door ondernemers, bewoners en de

In dit laatste hoofdstuk wordt een aanzet


•

•

•

Samenwerking: binnen centrum-

Organisatie: afhankelijk van de

23

projectgroepen nodig. Als sprake is van

gekozen worden voor een collectieve

belangrijke doelgroep. Deze vergroten het

een stichting dan is de stuurgroep het

vorm van financiering (via OZB, reclame-

draagvlak voor modisch en overig niet-

dagelijks bestuur en hangt er een

heffing, precario).

gekozen worden voor een klankbordgroep

5.2

Voorlopige conclusies

24

en ruime (gratis) parkeergelegenheid.

(indirect) betrokkenen (figuur 4).

Tijdens de brainstormsessie zijn alle

Uitvoering: bij de uitvoering van projecten

onderwerpen hiervoor genoemde

kan gekozen worden voor verdeling van

onderwerpen besproken. Per onderwerp zijn

Type projecten

taken over de betrokkenen. Daarnaast

toekomstrichtingen aangegeven die

De deelnemers aan de brainstormsessie

kan iemand aangewezen worden die

handvatten kunnen bieden bij de oprichting

achten het van groot belang dat het

verantwoordelijk is voor de uitvoering. Dit

van centrummanagement. Hieronder worden

centrummanagement zich met een breed

kan een ambtelijk centrumcoördinator zijn

de resultaten van de sessie per onderwerp

pakket van onderwerpen gaat bezighouden.

of een centrummanager vanuit de markt

uitgewerkt.

Centrummanagement houdt zich bij voorkeur

of beiden. Er kan gekozen worden voor

•

gevarieerd winkelen horeca-aanbod, een prettig verblijfsklimaat, goede bereikbaarheid

bestaande uit een brede groep van •

dagelijks aanbod. Gestreefd moet worden naar een compact winkelgebied met een

algemeen bestuur boven. Verder kan

bezig met:

het opzetten van een bureau

Doel en ambities

centrummanagement waarin een

Het grote doel van centrummanagement is

gaat het bijvoorbeeld om verkeers- en

centrummanager ondersteuning krijgt.

verbetering van het economisch functioneren

parkeerbeleid, inrichting van de openbare

Financiering: er is onderscheid te maken

van het centrum. Er wordt gestreefd naar

ruimte, ontwikkeling van nieuwe

tussen twee typen kosten: structurele

meer bezoekers en hogere bestedingen van

projecten, brancheringsplan, uitstallings-

kosten en projectgebonden kosten. De

consumenten. Om dit doel te bereiken moet

beleid. Daarnaast is ook de structurele

hoogte van het budget is afhankelijk van

centrummanagement zich primair richten op

financiering van centrummangement een

doel, ambities en het type projecten.

de binding van de eigen inwoners aan het

belangrijk project;

Belangrijk vraagstuk is de verdeling van

centrum. Om deze groep optimaal aan

de kosten over de betrokkenen. De

Heesch te binden is een goed boodschappen-

projecten gaat het om een schone

stelregel is wie betaalt die bepaalt. Het is

klimaat (gevarieerd aanbod, goede bereik-

bedrijfsomgeving, uitstraling en

in ieder geval nodig dat iedereen een

baarheid en parkeergelegenheid) van belang.

onderhoud winkelpanden, graffiti-

(structurele) bijdrage levert. Er kan

Ook zijn inwoners uit de omgeving een

bestrijding, etc.

•

•

Strategie en beleid: Bij dit soort projecten

Onderhoud en beheer: Bij dit soort


•

Promotie en evenementen: Met promotie

bestuurlijk onderschreven. In een later

en evenementen kunnen specifieke

stadium (tijdens de uitvoering) kan de

doelgroepen aangetrokken worden.

bestuurlijke betrokkenheid van de gemeente

Aantrekkelijke evenementen zorgen voor

meer op afstand komen te staan. Bestuurlijke

een bruisend centrum. De bestaande

betrokkenheid blijft wel belangrijk.

evenementen dienen jaarlijks te worden

Ambitie: beter economisch functioneren centrum

•

Gemeente en ondernemers sluiten een convenant

In later stadium eventueel collectieve financieringsvorm D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

geëvalueerd en zo nodig te worden

Bij voorkeur worden de vastgoedeigenaren

bijgesteld. Daarnaast worden zo mogelijk

actief betrokken bij het centrummanagement.

nieuwe evenementen gestart, zoals Late

Zij hebben voor een groot deel hetzelfde

Night Shopping en activiteiten op

belang als de ondernemers en kunnen

vrijdagavond.

bijdragen aan het realiseren van een duur-

Communicatie: centrummangement kan

zame (her)ontwikkeling en daarmee aan een

niet zonder goede communicatie naar de

aantrekkelijker centrum met de gewenste

eigen achterban en naar de (potentiële)

multifunctionaliteit. Hiervoor is het wel van

bezoekers. Hiervoor zal een

groot belang dat de vastgoedeigenaren

communicatieplan moeten worden

georganiseerd zijn. Alleen dan kan een

opgesteld en uitgevoerd.

afvaardiging van de eigenaren, met voldoende mandaat vanuit de achterban, zitting nemen in

Participanten

het centrummanagement. Om de vaart in het

Bij de start zijn ten minste de

proces te houden wordt geadviseerd om te

ondernemersvereniging Heesch en de

starten met een samenwerkingsverband

gemeente Bernheze vertegenwoordigd in het

tussen ondernemers en gemeente. Een

bestuur van het centrummanagement. Het is

vertegenwoordiger van de eigenaren-

gewenst dat de gemeente (zeker in de

vereniging kan later aanhaken in het bestuur.

beginfase) zowel ambtelijk als bestuurlijk

Bewoners en andere maatschappelijke

vertegenwoordigd is. De geformuleerde

partijen kunnen zitting nemen in een klank-

ambities, doelen, projecten en middelen

bordgroep waaraan plannen en ideeën

worden bij voorkeur door beide partijen

worden voorgelegd en getoetst. 25

Samenwerking Om op korte termijn te kunnen starten met het centrummangement hebben de betrokkenen de voorkeur voor het sluiten van een convenant tussen de ondernemersvereniging en de gemeente. Hiermee krijgt de gewenste samenwerking tussen de partijen vorm en status. Met het sluiten van een convenant tussen gemeente en ondernemersvereniging tonen de betrokkenen hun wil en intentie om samen te gaan werken. In de startfase worden projecten verder uitgewerkt en worden de contouren bepaald voor een verdergaande samenwerking tussen partijen, bijvoorbeeld in een stichting. Ook dient de startfase gebruikt te worden om te onderzoeken of er voldoende draagvlak bestaat om van een vrijwillige bijdrage over te gaan naar een verplichte heffing ten behoeve van de financiering van het gezamenlijke programma. In veel gemeenten is een financiële bijdrage vanuit de gemeente gebruikelijk om de opstartfase van centrummanagement te stimuleren.

26


Organisatie

Als gekozen wordt voor oprichting van een

Financiering

De centrummanagementorganisatie wordt

stichting, dan vormt de stuurgroep het

Bij de start van centrummanagement is een

aangestuurd door een stuurgroep. Deze

dagelijkse bestuur en wordt er een algemeen

startbudget nodig om direct slagkracht te

bestaat uit een afvaardiging van de

bestuur geformeerd.

kunnen hebben. Dit budget wordt gevormd

Ondernemersvereniging Heesch en de

door de ondernemers, de gemeente en

gemeente Bernheze. Tevens kunnen

Uitvoering

eventuele sponsoren. De hoogte van het

adviseurs, zoals de Kamer van Koophandel,

Bij voorkeur wordt er iemand aangewezen die

bedrag en verdeelsleutel hangt af van de

aan de stuurgroep worden toegevoegd. De

de oprichting en start van het centrum-

ambities, het type projecten en de organisatie.

stuurgroep stelt een actieplan vast en besluit

management coördineert. Om de kosten,

over de uitvoering en fasering van projecten.

zeker in de startfase, zo laag mogelijk te

Het is gewenst vooral in het begin niet teveel

Voor ieder project wordt een projecttrekker

houden kan gekozen worden om de

geld te laten gaan naar organisatie en

aangesteld en/of een projectgroep gevormd

uitvoeringstaken over de betrokkenen te

dergelijke, maar alle middelen vooral in te

die bestaat uit de belangrijkste direct

verdelen. Gedacht kan worden aan een

zetten voor (zichtbare) projecten. Als daarmee

betrokkenen (stakeholders). De project-

gemeentelijke coördinator en een

succes geboekt wordt, ontstaat vertrouwen en

groepen zijn verantwoordelijk voor de

ondernemerscoördinator. Samen zijn zij

wordt de bereidheid om een structurele

uitwerking en uitvoering van projecten.

verantwoordelijk voor de aansturing van

bijdrage te leveren groter. Dan kan meer geld

projecten. Mogelijk kan een centrummanager

gestoken worden in de organisatie.

Een afvaardiging van de centrumbewoners

worden aangesteld. Bij voorkeur is dit iemand

neemt zitting in een klankbordgroep die op

die grote binding heeft met Heesch, afkomstig

Zo snel mogelijk dienen besluiten genomen te

gezette tijden geïnformeerd wordt over de

is uit de ondernemerswereld en bereid is zich

worden over een structurele collectieve

stand van zaken. Daarnaast wordt getoetst of

tegen een geringe vergoeding in te zetten

financiering van het centrummanagement.

er draagvlak is voor bepaalde projecten. De

voor Heesch.

Naar verwachting is reclameheffing hiervoor

klankbordgroep kan eventueel nog uitgebreid

het meest geëigende middel. Het centrum-

worden met een afvaardiging van andere

management dient een goede meerjaren-

maatschappelijke organisaties in Heesch of

begroting en (spel)regels voor een goede

met deskundigen.

verdeelsleutel voor de extra heffing (bijvoorbeeld omvang, ligging pand, breedte en/of WOZ-waarde van het pand) op te stellen.


27

Uitvoering: er wordt iemand aangewezen

•

Uitvoeren van evenementenprogramma;

De initiatiefgroep centrummanagement heeft

die de opstartfase coördineert

•

Starten met uitvoering van de rest van de

de volgende voorlopige conclusies getrokken

(centrumcoördinator). Eventueel wordt in

met betrekking tot centrummanagement:

een later stadium een centrummanager

•

aangenomen.

De werkzaamheden van de stuurgroep

Financiering: gemeente en ondernemers

centrummanagement zijn er op gericht om

omstreken die boodschappen doen. Waar

vormen een startbudget dat vooral wordt

voor de zomer van 2011 duidelijkheid te

mogelijk wordt hoogwaardig aanbod

ingezet voor facilitaire zaken en voor

hebben over het programma, de

gestimuleerd.

(eenvoudige en zichtbare) projecten. Later

organisatiestructuur en de structurele

Type projecten: centrummanagement

kan een collectieve vorm van financiering

financiering van centrummanagement.

houdt zich bezig met zowel strategische

opgezet worden.

Conclusies

Doel en ambities: het centrum richt zich vooral op inwoners uit Heesch en

•

•

•

In het volgende hoofdstuk wordt een eerste

projecten als met projecten die gaan over •

•

onderhoud, beheer en promotie.

Stappenplan

aanzet voor mogelijke projecten van het

Participanten: gemeente en ondernemers

De volgende stappen moeten worden gezet

centrummanagement in Heesch.

gaan samenwerken in centrum-

om het centrummanagement op te richten

management. Eigenaren participeren

(opstartfase):

zodra ze georganiseerd zijn. Bewoners

•

gestreefd wordt het convenant begin 2011

nemen zitting in een klankbordgroep.

te ondertekenen;

Samenwerking: in eerste instantie wordt

•

Formaliseren organisatiestructuur (stuurgroep, klankbordgroep,

succes blijkt te zijn kan eventueel een

28

Convenant ondernemers en gemeente,

(en andere maatschappelijke partijen)

een convenant gesloten. Als het een

•

programmaonderdelen.

coördinator(en), projectgroepen);

stichting opgericht worden.

•

Organiseren van vastgoedeigenaren;

Organisatie: er worden een stuurgroep,

•

Benoemen van centrumcoördinator(en);

klankbordgroep en projectgroepen

•

Startbudget gemeente en ondernemers;

geformeerd. Met een stichting wordt

•

Formeren van een klankbordgroep;

daarnaast een algemeen bestuur

•

Opstellen projectenlijst (zie hoofdstuk 6);

opgericht.

•

Samenstellen van projectgroepen; D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

6

Projecten

Om het economisch functioneren van het centrum te bevorderen worden bij voorkeur een groot aantal projecten in onderlinge samenhang uitgevoerd. Deze projecten kunnen onderverdeeld worden in

Project 1 Doel

promotie en evenementen;

•

communicatie;

•

beheer en onderhoud;

•

beleid en strategie.

Hierna wordt een aantal projecten benoemd,

Acties

•

Opstellen begroting Heffingsvoorstel inclusief verdeelsleutel Draagvlak creëren bij ondernemers Gemeentelijke besluitvorming

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Gemeente Ondernemers Kamer van Koophandel

worden opgepakt, of waarbij het speelt.

• • •

die door het centrummanagement kunnen centrummanagement en belangrijke rol

Structurele financiering voor centrummanagement zonder freeriders

Omschrijving Onderzoek naar de meest geschikte heffingsvorm en verdeelsleutel

verschillende typen: •

Structurele financiering

Project 2 Doel

Vrijdagavondactiviteiten Aantrekkelijk maken van de koopavond

Project 3 Doel

Promotie en evenementen Meer bekendheid bij en aantrekkingskracht van het centrum op consumenten

Omschrijving Het organiseren van evenementen en promotieactiviteiten gericht op eigen inwoners en/of potentiële bezoekers uit de omgeving Acties

• •

• •

Evaluatie bestaande evenementen Afstemmen van bestaande evenementen en bedenken van nieuwe evenementen, rekening houdend met doelgroep Overleg met betrokkenen Uitvoeren evenementen

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Gemeente Bernheze Bewoners

Omschrijving Op koopavonden extra activiteiten opzetten om meer mensen te trekken en alle winkels open te krijgen Acties

• •


Bedenken van acties en evenementen Overleg ondernemers

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Ondernemers 29

Project 4 Doel

Uitstraling panden Aantrekkelijke uitstraling van winkelpuien en -etalages

Project 6 Doel

Feestverlichting Vergroten van aantrekkelijkheid van het centrum tijdens feestdagen

Omschrijving Voorkomen van blinde wanden, onaantrekkelijke winkelpuien en etalages en rommelige uitstallingen door het maken van onderlinge afspraken

Omschrijving Door het aanbrengen van goede feestverlichting in een helder afgebakend gebied wordt centrum als geheel aantrekkelijker

Acties

• •

Acties

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Gemeente Heesch Ondernemers

Project 5 Doel

Overleg ondernemers Opstellen afsprakenkader

• • •

Beoordelen huidige verlichting Verbeteringsvoorstel Regelen financiering Aanschaffen verlichting

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Ondernemers Eigenaren

Winkeltijden Het afstemmen van de winkelopeningstijden zodat centrum als geheel aantrekkelijker wordt

•

Project 7 Doel

Late Night Shopping Onderscheidend evenement in de regio

Omschrijving Er moeten afspraken worden gemaakt over uniforme openingstijden

Omschrijving Enkele keren per jaar tot middernacht alle winkels open, gecombineerd met activiteiten

Acties

• •

Acties

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Ondernemers

30

Overleg ondernemers Opstellen afsprakenkader

• • •

Project 8 Doel

Locatiestudie supermarkt Versterking van pool aan de oostzijde van het winkelconcentratiegebied

Omschrijving Door uitbreiding op een van de voorkeurslocaties binnen het zoekgebied (kaart 6) kan de supermarkt haar rol als publiekstrekker op een goede manier blijven vervullen. •

Acties

• • •

Onderzoek naar ruimtelijke mogelijkheden Opstellen plan Procedure Wro Uitvoering

Initiator

Supermarktondernemer/ ontwikkelaar

Betrokkenen

Centrummanagement Gemeente Bernheze

Overleg ondernemer en gemeente Organisatie evenement Vergunningen verlenen

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Ondernemers en gemeente D R O O G H T R O M M E L E N E N PA R T N E R S

Project 9 Doel

Herinrichting ‘t Dorp Verbeteren verblijfsklimaat voor voetgangers

Omschrijving Herinrichting openbare ruimte met meer ruimte voor langzaam verkeer en terrassen, en eventueel met behoud van een beperkt aantal parkeerplaatsen (kort parkeren) Acties

•

•

Opstellen plan binnen kaders verkeerscirculatieplan Uitvoeren plan

Initiator

Gemeente Bernheze

Betrokkenen

Centrummanagement Bewoners Eigenaren

Project 10 Doel

Herinrichting Schoonstraat Verbeteren verblijfsklimaat voor voetgangers en verbeteren van de aansluiting met ‘t Dorp

Omschrijving Herinrichting openbare ruimte met meer ruimte voor voetgangers, behoud van voldoende parkeren en de doorgaande verkeersfunctie. Belangrijk aandachtspunt is de aansluiting op de openbare ruimte in ‘t Dorp i.v.m. de oversteekbaarheid Acties

•

•

Opstellen plan binnen kaders verkeerscirculatieplan Uitvoeren plan

Initiator

Gemeente Bernheze

Betrokkenen

Centrummanagement Bewoners Eigenaren

Project 11 Doel

Opstellen brancheringsplan Optimaliseren van het winkelen horeca-aanbod

Omschrijving De aantrekkingskracht van een centrum wordt in belangrijke mate bepaald door de kwaliteit van het aanbod. In een brancheringsanalyse kan nader worden ingegaan op ontbrekende of matig vertegenwoordigde branches of marktsegmenten, zowel detailhandel als horeca. Een brancheringsplan gaat ook in op de gewenste locatie voor de ontbrekende winkels en horecabedrijven Acties

• •

•


Opstellen plan Bij (dreigende) leegstand contact opnemen met eigenaren over de gewenste invulling Actief zoeken naar de geschikte bedrijven, ondernemers

Initiator

Centrummanagement

Betrokkenen

Ondernemers Eigenaren

31

Bijlage 1

Begeleidingscommissie

Bijlage 2 Branche-indeling

De heer J. Hendriks (O.V. Heesch)

Branchegroep

Branche

Mevrouw J. Kasteleijn (gemeente)

Supermarkten

•

Supermarkten

Overig dagelijks

• •

Persoonlijke verzorging Speciaalzaken (versspeciaalzaak, minisuper, slijter, tabak en lectuur)

• •

Kleding en modeaccessoires Schoenen en lederwaren

• •

Warenhuizen Luxe (juwelier, optiek, huishoudelijke en cadeau-artikelen, antiek en kunst) Sport Hobby, spel en media Wit/bruingoed computershops Overig in en om het huis (plant/dier, fietsen autoaccessoires, doe-het-zelf) Overige detailhandel

De heer T. Linders (SOB) De heer G.J. van Meijl (Rabobank) Initiatiefgroep Centrummanagement De heer P. van Moorselaar (bewoner) Heesch De heer H. Ploegmakers (O.V. Heesch) De heer G. van Ras (O.V. Heesch)

Mode

De heer A. Verhoeven (Kamer van Koophandel) De heer T. Wiegmans (O.V. Heesch)

Overig niet-dagelijks

• • • • • •

Volumineus aanbod

32

• •

Woninginrichting (o.a. meubelen, keukens, sanitair, vloerbedekking) Bouwmarkten Tuincentra


Bijlage 3

Winkelaanbod kern Heesch

Bijlage 4 Winkelaanbod centrum Gemiddeld in kernen met

Centrum Heesch

een gelijk inwonertal

Gemiddeld in centra van kernen met een gelijk inwonertal

Supermarkten

4.100

3.823

Supermarkten

Overig dagelijks

1.359

1.499

Overig dagelijks

versspeciaalzaken

719

775

versspeciaalzaken

312

597

persoonlijke verzorging

640

724

persoonlijke verzorging

640

635

Mode

3.094

3.251

Mode

3.094

2.959

kleding en accessoires

2.377

2.616

kleding en accessoires

2.377

2.375

717

635

schoenen, lederwaren

5.852

7.163

schoenen, lederwaren Overig niet-dagelijks warenhuis

360

457

luxe

555

1.257

sport hobby, spel, media bruin/witgoed, computer overig in en om huis

hobby, spel, media

202

533

bruin/witgoed, computer

3766

2.845

overig in en om huis overige detailhandel

woninginrichting

2.020

bouwmarkten

2.120

tuincentra TOTAAL

432 953

sport

673

584 3.721

555

610

10.312

717 3.723 360

787

115

1.232

luxe

73

8.260

2.426

952

warenhuis

781

Volumineus

overige detailhandel

Overig niet-dagelijks

4.100

73

178

691

635

95

381

1.834

965

115

178

Volumineus

1.350

1.080

6.236

woninginrichting

1.350

1.041

2.286

bouwmarkten

0

38

4.120

1.791

tuincentra

0

0

22.665

26.048

13.219

11.417

TOTAAL

Bron: Locatus (2010),


33

Bijlage 5

Bezoekersenquête

Figuur A Herkomst van bezoekers in centrum Heesch

Om inzicht te krijgen in kenmerken en bezoekgedrag van bezoekers aan het centrum van Heesch heeft DTNP in samenwerking met de Initiatiefgroep Centrummanagement een bezoekersenquête uitgevoerd. Het onderzoek is in juli 2010, verspreid over alle dagen van de week (zowel doordeweek als weekend) uitgevoerd. In totaal hebben ruim 400 klanten in 30 verschillende winkels een korte enquête ingevuld. De volgende vragen zijn gesteld: 1. Hoe vaak bezoekt u het centrum van Heesch gemiddeld? 2. Met welk vervoermiddel bent u naar het centrum van Heesch gekomen? 3. Heeft u tijdens dit bezoek aan het centrum ook nog andere winkels bezocht? Zo ja, welke?

Figuur B Bezoekfrequentie van bezoekers in centrum Heesch

4. Gaat u zo meteen tijdens dit bezoek aan het centrum nog andere winkels bezoeken? Zo ja, welke? 5. Wat zijn de vier cijfers van uw postcode? De belangrijkste resultaten zijn weergegeven in de figuren A t/m D. Er is onderscheid gemaakt tussen enquêtes die zijn afgenomen in dagelijkse winkels en in niet-dagelijkse winkels.

34


Figuur C Vervoermiddel van bezoekers in centrum Heesch

Bijlage 6 Distributieve mogelijkheden Distributie planologisch onderzoek (dpo) In vroegere dpo’s werd het haalbare winkelaanbod vaak nauwkeurig berekend. Door grote onderlinge verschillen in typen winkelgebieden, branches en winkelformules moeten dergelijke berekeningen genuanceerd worden beoordeeld. De haalbaarheid van winkels wordt veel meer bepaald door de potentiële functie en kwaliteit van het winkelgebied. Niettemin kan een kwantitatieve analyse van vraag en aanbod een indicatie geven van overbewinkeling of uitbreidingspotenties.

Variabelen Bij deze kwantitatieve analyse gaat het om de verhouding tussen vraag en aanbod. De vraagzijde wordt bepaald door de omzet per hoofd, de

Figuur D Supermarktbezoek van bezoekers aan overige winkels in centrum Heesch

omvang van het verzorgingsgebied (aantal inwoners), de mate waarin het omzetpotentieel terecht komt in het betreffende winkelgebied (koopkrachtbinding) en de mate waarin omzet van elders toevloeit (koopkrachttoevloeiing). Aan de aanbodzijde spelen de omvang (m² winkelvloeroppervlak) en benodigde omzet per m² wvo (vloerproductiviteit) een rol.

Verzorgingsgebied Het primaire verzorgingsgebied van het centrum van Heesch bestaat uit de eigen kern. Momenteel bestaat Heesch uit circa 12.700 inwoners*. De komende jaren staan er diverse woningbouwprojecten gepland. Het gaat *


Gemeente Bernheze (2010), Bernheze in getallen (www.bernheze.org)

35

om circa 250 woningen*. Rekening houdend met de algehele trend van

bevolking per jaar van € 5.130. Hiervan wordt € 2.260 omgezet in winkels

huishoudenverdunning zal de toename van het aantal woningen niet

met dagelijks aanbod en € 2.140 in winkels met niet-dagelijks aanbod*.

leiden tot een toename van het aantal inwoners. We gaan voor de situatie in 2020 dan ook uit van 12.700 inwoners in Heesch. Mogelijk zal het

Wanneer het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in het

aantal inwoners in een later stadium gaan toenemen als gevolg van het

verzorgingsgebied afwijkt van het Nederlands gemiddelde is het gewenst

woningbouwproject Westzijde (± 1.000 woningen). Naar verwachting

de gemiddelde omzetcijfers per hoofd aan te passen. Omdat het

worden de komende jaren 50 woningen per jaar opgeleverd

gemiddeld besteedbaar inkomen in Heesch nauwelijks afwijkt van het landelijk gemiddelde is aanpassing in dit geval niet nodig.

Gemiddelde omzet per inwoner In distributieve berekeningen gaan we uit van de landelijk gemiddelde

Koopkrachtbinding en -toevloeiing

omzet per hoofd van de bevolking per jaar. Bij de gemiddelde omzet per

Niet alle bestedingen van inwoners in Heesch komen terecht in het eigen

hoofd van de bevolking zijn niet alleen bestedingen van consumenten

winkelapparaat. Het aandeel van de totale bestedingen van inwoners uit

meegenomen, maar ook bestedingen van bedrijven in winkels.

Heesch dat terecht komt in de eigen winkels noemen we de koopkrachtbinding. In vergelijkbare kernen (aantal inwoners, afstand tot kern van

We maken onderscheid tussen winkels met dagelijkse aanbod en winkels

hogere orde) is de binding in de dagelijkse sector circa 90%**. In verband

met niet-dagelijks aanbod. Winkels met dagelijks aanbod zijn

met het complete supermarktaanbod gaan wij hier uit van een relatief

supermarkten, versspeciaalzaken en winkels in persoonlijke verzorging

hoge binding van 95%. In de niet-dagelijkse branches gaan we voor

(o.a. drogisterij). Winkels met niet-dagelijkse aanbod zijn modewinkels

Heesch uit van een gemiddelde binding van 50%.

(kleding, schoenen en lederwaren) en winkels met overig niet-dagelijks aanbod (o.a. warenhuizen, huishoudelijke artikelen, sport-,

Behalve bestedingen van inwoners van de kern Heesch (primair

speelgoedzaken, winkels in wit- en bruingoed). Dit is exclusief winkels

verzorgingsgebied) ontvangen de winkels in Heesch ook bestedingen

met volumineus aanbod (tuincentra, bouwmarkten en winkels in

van inwoners van buiten het primair verzorgingsgebied. Dit aandeel

woninginrichting).

binnen de totale omzet noemen we de koopkrachttoevloeiing. In vergelijkbare kernen ligt de toevloeiing in de dagelijkse sector op circa

In Nederland is de totale omzet van winkels in 2008 circa € 84,2 mld

20%. Uit de bezoekersenquête komt naar voren dat circa 30% van

(exclusief BTW). Dit betekent een gemiddelde omzet per hoofd van de *

Gemeente Bernheze (2010), Woningbouwprojecten (www.bernheze.org)

36

* HBD (2009), Omzetkengetallen ten behoeve van ruimtelijk-economisch onderzoek ** E.J. Bolt (2003), Winkelvoorzieningen op waarde geschat


bezoekers in dagelijkse winkels van buiten de kern komt. We gaan hier uit

Indicatie distributieve mogelijkheden dagelijks winkelaanbod in de kern

van een toevloeiing van 25 tot 30% in dagelijkse winkels. In de niet-

Heesch in 2020

dagelijkse sector is de toevloeiing gemiddeld circa 35%. Uit de enquête

Inwoners primair verzorgingsgebied (kern)

12.700

blijkt dat circa 50% van bezoekers in niet-dagelijkse winkels van buiten

Omzet/inwoner (excl. BTW)

€ 2.260

komt. We gaan hier uit van een koopkrachttoevloeiing van 45 tot 50%.

Koopkrachtbinding Koopkrachttoevloeiing

Gemiddelde omzet per m

Totale potentiële omzet (excl. BTW)

In Nederland bedraagt de gemiddelde omzet per m² (uit de verkoop aan

Omzet/m2 (excl. BTW)

2

consumenten en bedrijven) in winkels met dagelijks aanbod circa € 6.530,- (excl. BTW). In winkels met niet-dagelijks aanbod (zonder tuincentra, doe-het-zelfwinkels en winkels in woninginrichting) bedraagt

95% 25-30% € 36,4-39,0 mln € 6.530

Potentieel winkelaanbod m² wvo

5.600-6.000

Aanwezig winkelaanbod m² wvo

5.500

Uitbreiding winkelaanbod m² wvo

100-500

de gemiddelde omzet per m² circa € 2.952,- (excl. BTW) . Voor Heesch gaan wij uit van deze gemiddelde cijfers.

Indicatie distributieve mogelijkheden niet-dagelijks winkelaanbod in de kern Heesch in 2020

Indicatie distributieve mogelijkheden

Inwoners primair verzorgingsgebied (kern)

12.700

Op basis van bovenstaande cijfers wordt een indicatieve berekening

Omzet/inwoner (excl. BTW)

€ 2.140

gemaakt van de distributieve mogelijkheden in de kern Heesch in het jaar

Koopkrachtbinding

2020.

Koopkrachttoevloeiing Totale potentiële omzet (excl. BTW) Omzet/m (excl. BTW) 2


50% 45-50% € 24,7-27,2 mln € 2.952

Potentieel winkelaanbod m² wvo

8.400-9.200

Aanwezig winkelaanbod m² wvo

8.900

Uitbreiding winkelaanbod m² wvo

0-300

37

Startnotitie centrummanagement Heesch

Recommend Documents