Pensioenen en uitkeringen (P&U) DEKKINGSGRAAD
staat. Bij een dekkingsgraad onder de minimaal vereiste dekkingsgraad (<105%) is die termijn drie of vijf jaar. Bij een dekkingsgraad onder de vereiste dekkingsgraad (die vastgesteld wordt door DNB en per pensioenfonds verschilt) is de termijn maximaal vijftien jaar.
(bron Pensioen Federatie) Pensioenfondsen ontvangen pensioenpremies met als doel later pensioenen uit te betalen. Het pensioenfonds moet weten hoeveel geld er in kas moet zijn om de pensioenen nu en in de toekomst uit te betalen. Deze zogenoemde pensioenverplichtingen worden berekend met de actuele rente.
Dekkingsgraad Pensioenfonds ABP in procenten (%) December 2013 105,9 Maart 2014 106,1 Juni 2014 106,7 ktze bd R.J. Meijer
Als bijvoorbeeld over tien jaar € 100,- moet worden uitgekeerd en de tienjaarsrente is 2,5% dan moet er nu € 78,12 in kas zijn; 100/(1,025)10. Hoe lager de rente, hoe meer geld het pensioenfonds dus in kas moet hebben. De dekkingsgraad is gelijk aan de actuele waarde van de gehele beleggingsportefeuille gedeeld door de actuele waarde van het totaal aan pensioenverplichtingen. De overheid eist dat de dekkingsgraad van een pensioenfonds 105% of hoger is. Is de dekkingsgraad lager dan 105% dan moet het pensioenfonds met een herstelplan aangeven hoe het de verplichte 105% denkt te bereiken. Ook moet het pensioenfonds aangeven welke maatregelen het neemt als het herstel niet lukt binnen de termijn die daarvoor
ACTUEEL Pensioenregeling 2015 Er is bij ABP een nieuwe pensioenregeling voor 2015 in de maak. Dat doen de ‘sociale partners’. Dit zijn vertegenwoordigers van de werkgevers en de werknemers. De vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers bepalen hoe de pensioenregeling van ABP eruit ziet. De pensioenregeling moet worden aangepast omdat het kabinet de fiscale regels voor de opbouw van pensioen (het zogenaamd aangepast financieel toetsingskader, het nieuwe FTK) in 2015 wijzigt. Een belangrijke vraag voor de sociale partners: in welke mate leidt de aanpassing van de fiscale regels tot een versobering van de pensioenopbouw? Een versobering betekent enerzijds dat de premie daalt, waardoor de koopkracht van de actieve deelnemers stijgt. Maar aan de andere kant krijgen de deelnemer en de gepensioneerde een lagere pensioenuitkering. De besprekingen hierover worden eind augustus hervat. De regeling die de sociale partners afspreken, wordt vanaf 1 januari 2015 uitgevoerd. Eind juni heeft staatssecretaris Klijnsma het Wetsvoorstel aanpassing FTK naar de Tweede Kamer gezonden. Het gaat om onderhoud van de spelregels die bepalen hoe een pensioenfonds er financieel voorstaat. Dit is van belang voor de deelnemers, pensioengerechtigden en werkgevers. Zij moeten weten hoe ‘zeker’ de opgebouwde pensioenaanspraken en -rechten zijn. Kan er geïndexeerd worden of moet er gekort worden? De ministerraad heeft na het advies van de Raad van State toestemming gegeven om het wetsvoorstel in te dienen. Er komt vooralsnog niet een compleet nieuw pensioensysteem. Het wetsvoorstel wijzigt het bestaande FTK binnen de kaders van het bestaande nominale contract. Met het voorstel van 25 juni wil het kabinet de pensioenregeling toekomstbestendiger maken. Dit zegt ABP over de nieuwe voorgestelde regels: Door de nieuwe regels kunnen we de pensioenen minder la-
6
Mededelingenblad
Brede Pensioendiscussie Bovenstaande nieuwe regels staan los van het debat over de toekomst van het pensioenstelsel. Dit debat, ook wel bekend onder ‘open dialoog’ of ‘brede discussie’, zal na het zomerreces plaatsvinden tussen burgers, sociale partners, pensioenuitvoerders en andere belanghebbenden. Dit moet leiden tot een hoofdlijnennotitie die in 2015 naar de Tweede Kamer wordt gestuurd, zie denationalepensioendialoog.nl De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van een voortgangsbrief over de stand van zaken omtrent De Nationale Pensioendialoog. Met een brede en open dialoog wil het kabinet, samen met partijen binnen en buiten de pensioensector, verkennen hoe het pensioenstelsel in de toekomst beter kan aansluiten op de manier waarop mensen werken en leven. Een toekomst die niet kan bestaan uit het verder doorgaan met weghalen van zekerheden voor de gepensioneerde. Zo bestaat er bij ons pensioenfonds een wens om over te gaan naar een stelsel dat naast de inmiddels verdwenen onvoorwaardelijke indexatie ook de nominale opbouw garantie wil wegnemen, hetgeen meer kansen zou kunnen bieden tot indexatie, maar ook kansen in zich heeft tot extra kortingen. Kortom een wens om volledige vrijheid voor de fondsen en daarbij minder zekerheid voor de gepensioneerden.
ten meegroeien met de lonen. Indexatie wordt lastiger, zelfs als onze financiële positie verbetert. Dat betekent dat de koopkracht van de gepensioneerden achteruit zal gaan. Vicevoorzitter José Meijer van ABP: “Ook wij vinden dat de problemen rondom de stijgende levensverwachting en de schokken op de financiële markten aangepakt moeten worden. Maar wij vinden het jammer dat er - nog meer dan nu de nadruk komt te liggen op zekerheid in plaats van op koopkracht. De nieuwe regels bieden weinig mogelijkheden om de gemiste indexatie van de afgelopen jaren in te halen. De indexatieachterstand is nu 9,24%. Een extra negatief effect van 3% wordt in de komende jaren door ABP verwacht. Het kabinet wil de nieuwe regels op 1 januari 2015 invoeren. Of dat lukt, zullen we dit najaar ervaren. Er is immers nog veel onduidelijk over de gevolgen van het voorgestelde wetsontwerp. Deskundigen van de samenwerkende ouderenorganisaties CSO, KNVG en onze pensioenkoepel NVOG hebben een aantal principiële en technische vragen opgesteld en deze aan de Tweede Kamer gestuurd. De vragen vindt u op de NVOG-site www.gepensioneerden.nl. Ook is een reactie op het nieuwe FTK voorbereid die door vertegenwoordigers van de NVOG en de KNVG is/wordt ingebracht bij het rondetafelgesprek met de vaste Kamercommissie van SZW op 3 september a.s.
Een belangrijk onderdeel van de dialoog is de lancering eind augustus van de website www.denationalepensioendialoog. nl. Op deze site zal het verloop van de maatschappelijke dialoog te volgen zijn. Ook zullen er ideeën, visiedocumenten en onderzoeken op worden geplaatst. De website ondersteunt de dialoog in het land door wensen, ideeën en behoeften die in de samenleving leven, digitaal bijeen te brengen en zo breed toegankelijk te maken. In de periode september tot met december zullen bijeenkomsten georganiseerd worden verspreid over het land waar deskundigen, geïnteresseerden en belangenbehartigers met elkaar in gesprek gaan over onderwerpen als solidariteit, keuzevrijheid en collectiviteit. Uw pensioenkoepel NVOG zal in de discussie inbreng hebben. Maar ook u allen kunt uw bijdrage leveren. De inbreng in de Pensioendialoog wordt verwerkt in een hoofdlijnennotitie die in het voorjaar van 2015 aan de Tweede Kamer wordt gestuurd.
PENSIOENBERICHTEN AOW wordt bijstandsuitkering door fiscalisering van de AOW-premie. Op 28 juli 2014 meldde Martin van Rooijen (Voorzitter van de KNVG) bovenstaande in een artikel in de NRC. De volledige fiscalisering van de AOW dreigt op termijn. Dit als mogelijk vervolg op de adviezen over hervorming belastingstelsel van september 2014
7
de commissie Van Dijkhuizen (2012), de commissie Don (2013) en nog eerder het ‘Wouter Bos-bejaardentaks plan’ (2009). Regelmatig komt het thema weer aan de orde: rijkere ouderen moeten zelf hun AOW betalen. En, je bent al gauw rijk in de ogen van een kabinet! In feite gebeurt het zelf betalen van de AOW nu al deels. Een deel van de AOW wordt immers al betaald uit de Algemene middelen, dus uit belasting door ons allen opgebracht. Samsom haastte zich de fiscalisering van de AOW een spookverhaal te noemen. Uit de komende Rijksbegroting 2015 zal het blijken.
Eindloon en Witteveenkader II Uit info van de vakbonden lazen we dat de onderhandelingen met Defensie over de pensioenregeling 2015 op woensdag 16 juli zijn vastgelopen. Direct na het zomerreces wordt met de minister van Defensie hierover verder gesproken. Per 2015 wijzigen de fiscale regels ten aanzien van de opbouw van pensioenen. De wijzigingen raken ook de pensioenregeling voor militairen. De eindloonregeling binnen de nieuwe fiscale kaders staat daarbij nu blijkbaar ter discussie. Het gaat er om dat de premies en backservice gekoppeld aan het eindloon de Staat/Defensie, maar ook de militair te veel (kunnen) kosten. Men moet zich echter realiseren dat de eindloonregeling voor de militair van wezenlijk belang blijft om een redelijk pensioen op te kunnen blijven bouwen bij zijn specifieke carrièregang binnen Defensie. Indertijd is berekend dat voor een officier in de rang van kltz / lkol het alternatieve middelloon tot een 20 - 30% lager pensioen zou leiden. We hopen dat de militaire vakbonden/centrales volhouden dat een wijziging van eindloon naar middelloon, gelet op het te zijner tijd veel lagere pensioen, onbespreekbaar / onaanvaardbaar is. Het afgesproken premieverhaal op actieven en UGM militairen kan wel het nettoloon beïnvloeden.
WIJZIGINGEN AOW (ZIE OOK DE SVB-SITE) Kostendelersnorm AOW gaat door (Eerste Kamer akkoord) Op dinsdag 1 juli heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel om de kostendelersnorm in te voeren. Voor de AOW zal deze naar verwachting op 1 juli 2016 worden ingevoerd. Wat is de kostendelersnorm: huishoudens van twee of meer personen kunnen kosten delen, waardoor de kosten per persoon lager zijn. De kostendelersnorm houdt in dat de AOW lager wordt als er meer personen van 21 jaar of ouder op één
8
Mededelingenblad
adres wonen. De relatie tussen de kostendelers doet er niet toe. Bijvoorbeeld: een kleinkind van 21 jaar dat inwoont bij een echtpaar met AOW, is een kostendeler. Huisgenoten die een studie of opleiding volgen, een kamer huren of kostganger zijn, worden niet als kostendeler gezien. Met bepaalde familieleden (bijvoorbeeld ouder, kind, broer of zus) is een commerciële relatie niet mogelijk.
Geen afbouw partnertoeslag voor hogere inkomens Het wetsvoorstel om de AOW-toeslag voor hogere inkomens vanaf 1 januari 2015 in stappen te verlagen is ingetrokken. Het voorstel zou gevolgen hebben voor AOW’ers met een inkomen vanaf ongeveer € 3.600 bruto per maand (zonder AOW). De Eerste Kamer is niet akkoord gegaan met het voorstel.
Koopkrachttegemoetkoming Oudere Belastingplichtigen (tegemoetkoming KOB van € 25,12 / maand) Het kabinet heeft besloten dat de koopkrachttegemoetkoming op basis van de Wet Mogelijkheid Koopkrachttegemoetkoming Oudere Belastingplichtigen (Wet MKOB) per 2015 wordt afgeschaft.
De MKOB wordt vervangen door een nieuwe regeling inkomensondersteuning voor AOW-gerechtigden die is gekoppeld aan de AOW-opbouw. AOW-gerechtigden met volledige AOW-opbouw, dat is circa 90% van alle AOW-gerechtigden in Nederland, zullen er door het afschaffen van de MKOB en het invoeren van de nieuwe regeling inkomensondersteuning AOW niet in inkomen op vooruit of achteruit gaan. AOW-gerechtigden met een onvolledige AOW-opbouw krijgen het bedrag van de nieuwe regeling inkomensondersteuning AOW-pensioengerechtigden van bruto € 301,91 per jaar (prijspeil 2014) naar rato van hun AOW-opbouw uitgekeerd.
PENSIOENINFORMATIE Bronnen voor pensioeninformatie zijn : MijnABP.nl Uw persoonlijk digitaal pensioendossier. Op MijnABP ziet u in één oogopslag hoeveel pensioen u straks netto per maand krijgt. Daardoor kunt u uw pensioen vergelijken met uw salaris nu. Ook ziet u hoeveel pensioen u bij arbeidsongeschiktheid krijgt. En hoeveel uw nabestaanden ontvangen als u overlijdt. Pensioenkijker.nl Pensioenkijker.nl bestaat sedert 2004. Opgericht om burgers meer pensioenbewust te maken. Geeft begrijpelijke objectieve informatie over pensioen. Mijnpensioenoverzicht.nl Op mijnpensioenoverzicht.nl ziet u, naast uw AOW, hoeveel pensioen u hebt opgebouwd en bij welke pensioenuitvoerder (pensioenfonds of -verzekeraar). Ook ziet u wat uw nabestaanden krijgen als u overlijdt. AOW en pensioen dat u al ontvangt, wordt niet getoond. De site wordt verzorgd door de Stichting Pensioenregister. De Stichting is opgericht door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en alle Nederlandse pensioenuitvoerders. Rijksoverheid.nl/onderwerpen/pensioen Hier vindt u alle onderwerpen gesorteerd op thema, waaronder het thema pensioen.
KOOPKRACHT VERMINDERT! De gepensioneerde militair kent sedert 1996 een voorwaardelijk geïndexeerd pensioen. Voor die tijd volgde het pensioen wettelijk onvoorwaardelijk de salarissen van de actieve militair. Vanaf de jaren tachtig werd het gemiddelde van de salarissen van de sector overheid en onderwijs gevolgd. We kennen allen de ontwikkeling van de pensioenen sedert de financiële crisis in 2008!
“ Ouder worden is geen kommer en kwel, het leven kan ook leuk zijn als je oud bent” Deze boodschap geeft Rudi Westendorp, directeur Leyden Academy on Vitality and Aging, in zijn boek: ‘Oud worden, zonder het te zijn.’ Maar, dan moet er wel enige zekerheid bestaan over behoud levensstandaard na je ontslag als militair. Het pensioen staat echter onder druk. Het is volgens de overheid niet toekomstbestendig. Het pensioen inclusief AOW is niet meer zeker. Ons eigen ABP-fonds (totaal vermogen circa 330 miljard euro) geeft al aan dat we voor langere tijd een welvaartsvaste aanpassing aan de lonen kunnen vergeten. Dit door de komende overheidsregels welke steeds meer zekerheid eisen. Ook de vergrijzing en de lage marktrente worden steevast genoemd als oorzaken. Ook de opbouwfase van het pensioen (van belang voor actief dienende en UGM-militairen) staat ter discussie. Blijft het eindloon ongewijzigd? Hoe zit het met de premie die de militair betaalt? In de pensioenovereenkomst die de centrales / vakbonden hebben gesloten met de overheidswerkgevers wordt een opslag op de premie onder voorwaarden niet uitgesloten. Gelukkig gaat het met de vergrijzing weer beter. Het rapport van het CPB van 14 juli jl. geeft aan dat er ‘Minder zorg om vergrijzing is’. Logisch, immers de vele hervormingen door de overheid moeten leiden tot betere uitkomsten. De kosten zijn nog steeds even hoog, maar worden steeds meer gedragen door de burger. Hoe dan ook, we krijgen meer reacties van leden met betrekking tot de onzekerheid rond de pensioenen. Een onzekerheid die toeneemt. september 2014
9
Er zijn vele leden die het ABP-bestuur hebben aangeschreven. Leden die bezwaar en beroep bij ABP hebben gemaakt. Er wordt altijd netjes en vriendelijk op gereageerd, maar de antwoorden zijn zoals te verwachten inhoudelijk niet veelzeggend. Er is een lid die het voor pensioenen verantwoordelijke kabinetslid Jette Klijnsma heeft aangeschreven. Ook van haar persoonlijk kreeg hij een net en vriendelijk antwoord. Niet het antwoord waar hij op hoopte, maar toch! Zaken betreffende pensioen werden voorgelegd aan de bestuursrechter, ambtenarenrechter en kantonrechter. Veel onvrede bestaat over het nu al lange tijd niet aanpassen van de pensioenen. In de afgelopen 6 jaar leidde dat tot een achterstand van circa 10%. De inflatie zet door en de gepensioneerde ziet zijn koopkracht verder afnemen. Het leven is nog wel leuk maar de zorg voor de toekomst neemt toe. De gepensioneerde heeft bovendien niet alle tijd om op een aanpassing van zijn pensioen te wachten. Velen zien het ook niet zitten om als oudedagsvoorziening terug te moeten vallen op een moestuin zoals PvdA staatssecretaris Klijnsma recentelijk propageerde. Dit leidde tot een reactie: ‘Daar moestuinen we niet in’. De komende maanden zal er meer duidelijk worden over de toepassing van de nieuwe pensioenregels, en ook over wat de brede discussie oplevert. Tot die tijd is er werk voor uw NVOG en pensioenkoepels en voor een ieder van ons in de brede discussie. Een discussie die de toekomst van het nieuwe pensioenstelsel dichterbij haalt. Om cijfermatig een goed beeld te krijgen over de achterstand van gepensioneerden zal worden getracht huidige al langere tijd bestaande pensioenen te vergelijken met pas toegekende pensioenen en/of met bezoldigingen van militairen met een vergelijkbaar aantal dienstjaren en eindrang. Ruud Meijer
