P R O G R A M B E G R O T I N G

PROGRAMBEGROTING 2005

INHOUDSOPGAVE PROGRAMBEGROTING 2005

blz

DEEL A: AANBIEDINGSBRIEF Aanbiedingsbrief 1 Inleiding 2 Totstandkoming 3 Meerjarenbegroting 4 Ontwikkelingen ten opzichte van de voorjaarsnota 5 Ombuigingen ten behoeve van de begroting 6 Reserves en voorzieningen 7 Verband met andere stukken

7 8 9 10 11 12 15 16

DEEL B: BELEIDSVELDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Bestuur en communicatie Burgerdiensten Openbare orde en veiligheid Verkeer en vervoer Gebouwenbeheer en eigendommen Economische zaken Onderwijs Cultuur en toerisme Sport Beheer groen en Vesting Heusden Werk en inkomen Zorg en Welzijn Milieu en afval Bouwen en wonen Financiering en belastingen

19 22 24 26 28 29 30 32 34 36 38 40 43 46 48

Matrix beleidsvelden met bijbehorende producten

51

DEEL C: BIJLAGEN -

Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage

1 2 3 4

-

Bijlage 5

Uitgangspunten begroting en meerjarenbegroting 55 Meerjarenbegroting 2005-2008 58 Verplichte paragrafen 61 Nieuw beleid, Externe ontwikkelingen en Vervangings83 investeringen per beleidsveld Reactie op ombuigingsvoorstellen m.b.t. de voorjaarsnota108

.

3

Deel A

GEMEENTE HEUSDEN 2005

AANBIEDINGSBRIEF

Geachte leden van de raad, Met genoegen presenteren wij u de programbegroting 2005 met bijbehorend meerjarenbeeld over de jaren 2006 t/m 2008. Bij de samenstelling heeft de voorjaarsnota 2004 – 2008 als basis gediend.

De programbegroting bestaat uit drie onderdelen: • • •

Deel A, de aanbieding Deel B, de beleidsvelden Deel C, de bijlagen gevuld met : - de uitgangspunten voor samenstelling van de (meerjaren)begroting 2005-2008 - de meerjarenbegroting 2005-2008 - de nieuwe verplichte paragrafen - een overzicht per beleidsveld van de (bijgewerkte) stelposten - een reactie van ons college op gemaakte opmerkingen, tijdens de behandeling van de voorjaarsnota, die nog niet voldoende aan de orde waren geweest

1. Beklimming van l'Alpe d'Huez In het kader van het door u vastgestelde raadsprogramma 2002 - 2006 is dit de derde begroting van deze raadsperiode. U heeft ons opgedragen dit raadsprogramma uit te voeren. Door het vaststellen van de jaarlijkse begroting stelt u ons de middelen beschikbaar om dit programma ook ten uitvoer te brengen. Wij doen dat met wisselend succes. Soms zit het in de uitvoering mee en soms zit het tegen, omdat er sprake kan zijn van veel partijen en tegenstellingen in belangen. Wij laten ons als college hierdoor niet uit het veld slaan. Wij hebben ons, met onze handtekening, verbonden aan de uitvoering van dit raadsprogramma. Daar willen wij op aangesproken worden. Een werkcollege. Die naam hebben we onszelf bij ons aantreden gegeven. Dat werken is soms net het beklimmen van l'Alpe d'Huez. Het begint meestal in de aanloop naar de berg met vals plat, de kuitspieren worden aangespannen. Naarmate de berg zich aandient wordt het steeds steiler, de weerstand groeit. Gelukkig zitten er ook relatief lichtere stukjes tussen, dus af en toe kun je wat makkelijker de trappers rond krijgen. De ademnood wordt minder, de hartslag daalt. Dat is het moment om toe te slaan, even je winst te pakken. Die winstpunten zijn er wat betreft ons college zeker geweest. Tot de volgende haarspeldbocht zich aandient. Toch weet iedere renner het. Na vijftien kilometer zwoegen wacht de eindstreep én het applaus van het publiek. Ons college is er zeker van dat de eindstreep zal worden gehaald. En voor het applaus doen we ons uiterste best. Met genoegen kunnen we in elk geval vaststellen dat de afspraken in het raadsprogramma naar verwachting volledig kunnen worden nagekomen. Ondanks het oplopend stijgingspercentage op de berg, oftewel het financieel zeer zware weer waar ook onze gemeente in terecht is gekomen. Over de overwinningen van Armstrong, McEwen, Boogerd of “onze” Lars Boom kan geen misverstand bestaan. De camera of fotofinish registreren ze feilloos. Onze "zeges" zijn vaak wat minder zichtbaar. Toch willen wij ze u niet onthouden. In de beleidsvelden (deel B) treft u het kopje aan “Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning”. Dit onderdeel is rechtstreeks overgenomen uit het raadsprogramma. Door deze tabel krijgt u inzicht in de voortgang van het raadsprogramma, namelijk wat is er bestuurlijk afgerond of in uitvoering en wat krijgt u nog te besluiten van het raadsprogramma met daaraan gekoppeld de tijdsplanning indien dat mogelijk is. Er staan 99 items op waarover u na ambtelijke voorbereiding dient te besluiten. Inmiddels zijn er 44 qua besluitvorming afgerond en zijn in uitvoering. 55 beleidsitems heeft u nog tegoed. Van deze 55 items staan er dit jaar (2004) nog 29 in de planning voor uw raad ter besluitvorming. De overige 26 beleidsitems worden aan u in 2005 voorgelegd met een paar items in 2006. Bovenstaande getallen laten zien dat al veel van het raadsprogramma inmiddels is omgezet in daden. Ook ziet het er op dit moment naar uit dat we in staat zijn het gehele raadsprogramma bestuurlijk af te ronden. Zeker in het licht van de afnemende financiële rijksbijdragen en de huidige economische ontwikkelingen laat dit zien dat wij ons met recht een werkcollege noemen. In de beleidsvelden van deze begroting is vooral de stand van zaken te zien met betrekking tot het beleid, zoals dat is opgenomen in het raadsprogramma. Ook wordt per veld ingegaan op de ontwikkelingen die op het betreffende terrein spelen. Naast de voortgang op het terrein van het beleid is er in onze gemeente ook veel activiteit te zien in de uitvoering.

Uitvoeringsactiviteiten zijn op dit moment bijvoorbeeld zichtbaar bij: • het sportcentrum Die Heygrave • het bedrijvenpark Het Hoog • het stadhuis Heusden • het centrum van Drunen • de reconstructie van de Mommersteeg Daarnaast zal onder andere gestart worden met de uitvoering van: • het vervolg van de parallelstructuur/ Parklaan • het centrumplan Vlijmen • de upgrading van het zwembad Het Run • de reconstructie van de Schoolstraat • de reconstructie van de Wolput Kortom, de gemeente Heusden is en blijft volop in beweging.

2. Hoe kwam het tot stand? Het proces Bij de behandeling van de begroting 2004 in november van het vorige jaar hebben wij al uitdrukkelijk aangegeven dat we in zwaar financieel weer terechtkwamen door de bezuinigingen vanuit de rijksoverheid. De toen reeds aangekondigde ombuigingsoperatie is zorgvuldig (ambtelijk) voorbereid. Tijdens twee bijeenkomsten bent u geïnformeerd over de ombuigingsmogelijkheden. In een goede sfeer is met u gesproken. Ook vanuit ambtelijke zijde is dit als zeer waardevol ervaren. In de opiniërende raadsvergadering met betrekking tot de ombuigingen bleek dat naast het goede verloop van het proces ook dat we met de diverse geledingen uit onze organisatie het gewenste resultaat zouden gaan behalen. In de voorjaarsnota zijn de ombuigingsmaatregelen in het meerjarenperspectief gebracht en bleek dat, indien deze maatregelen uitgevoerd zouden worden, er vanaf 2007 weer sprake kan zijn van een positief saldo. De voorjaarsnota met de ombuigingsmaatregelen is in juli jongstleden vastgesteld. Bij deze vaststelling hebben wij echter wel een aantal boodschappen van u meegekregen. Hoewel er verschillende malen gesproken en vergaderd is over de ombuigingen en over de voorjaarsnota, is tijdens de behandeling van de voorjaarsnota toegezegd dat nagegaan zou worden welke zaken, ombuigingssuggesties enz. nog niet voldoende aan bod gekomen zijn. Het resultaat van deze inventarisatie met een korte reactie onzerzijds is verwerkt in een bijlage in deze programbegroting. Tijdens de raadsvergaderingen over de ombuigingen en de voorjaarsnota heeft u ons gevraagd nog eens nadrukkelijk te kijken naar de noodzakelijkheid van de forse verhoging van de onroerende zaakbelasting (OZB). Ook bij het afstoten van de gymzaal aan de Demer werden de nodige vraagtekens geplaatst. In de voorjaarsnota was ook geen ruimte opgenomen voor nieuw beleid, terwijl in de “lijst niet gehonoreerd nieuw beleid” toch een aantal zeer gewenste of onontkoombare zaken voorkwam. Na verwerking van alle gegevens en doorrekening van alle effecten kunnen wij meedelen dat we er, met name met betrekking tot de Onroerende zaakbelastingen, in geslaagd zijn grotendeels aan uw wensen tegemoet te komen. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat we

in de jaren 2005 en 2006 naar verwachting wel een beroep moeten doen op onze reserves. Eens te meer blijkt dat een gezonde reservepositie geen overbodige luxe is. Na 2006 is de ommekeer in onze financiële positie, mede als gevolg van de goed verlopen ombuigingsoperatie, duidelijk zichtbaar en blijkt dat er sprake is van een gezonde financiële basis. In 2008 is zelfs sprake van een positief beeld. Dit is echter ook nodig omdat er ook in de toekomst nog de nodige zaken verder (financieel) vorm moeten krijgen. Enkele zaken waaraan dan gedacht kan worden zijn het vervolg van de parallelstructuur, het centrumplan Vlijmen, de verbetering van de klantgerichtheid en diverse sportaccommodaties. De systematiek Deze begroting is de derde zogenaamde programbegroting. De programbegroting bestaat uit een 15-tal programma’s/ beleidsvelden, zoals die ook voorkomen in het raadsprogramma. De programbegroting vindt zijn oorsprong in het in 2002 in werking getreden dualisme en is verankerd in het “Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten” (BBV) dat van kracht is vanaf het begrotingsjaar 2004. Doel van de programbegroting is dat de raad meer inhoud kan geven aan de kaderstellende en controlerende taak. Om dit nog verder te verbeteren zal in de loop van 2005 bekeken worden of een andere programma indeling hierbij een rol kan spelen. Hoewel ook het jaar 2003 al gekenmerkt werd door de programma indeling is (als gevolg van de invoering van het BBV, de start van de ISD, de ombuigingsoperatie en allerlei kleinere tussentijdse wijzigingen) een vergelijk met dit jaar niet mogelijk. In deze begroting zijn dan ook geen rekeningcijfers 2003 opgenomen. Bij de samenstelling van deze begroting is er ten opzichte van de begroting 2004 ook sprake van twee systeemaanpassingen. De eerste wijziging betreft de kostentoerekening van de ambtelijke organisatie. De afdelingstarieven zijn verlaten en vervangen door tarieven afhankelijk van het salarisniveau. Ook de overhead wordt eenduidiger toegerekend. Deze wijziging heeft geleid tot verschuiving van urentoerekening over de verschillende producten. De totale belasting van de exploitatie is echter niet wezenlijk veranderd. Aangezien er uiteraard nog geen ervaringscijfers zijn op basis van dit nieuwe systeem, is daar waar er sprake is van kostendekkende tarieven uit voorzichtigheidsoverwegingen gekozen voor verhoging met een inflatiecorrectie van 0,75%. De tweede wijziging ten opzichte van 2004 betreft de wijze waarop loon- en prijsmutaties en areaaluitbreidingen in het meerjarenbeeld worden verwerkt. Tot en met de vorige meerjarenbegroting werden diverse hogere baten in het meerjarenbeeld opgenomen, die (grotendeels) wegvielen tegen stelposten voor areaaluitbreiding en loon- en prijscompensatie. In deze nieuwe (meerjaren)begroting wordt gewerkt met gelijkblijvende lonen, prijzen en aantallen voor 2006 en volgende jaren. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de eventuele meeropbrengsten, vanuit bijvoorbeeld de algemene uitkering en de OZB, nodig zijn om de areaaluitbreidingen te bekostigen. Dit uitgangspunt voorkomt veel (speculatief) gereken en verhoogt de transparantie.

3. Meerjarenbegroting Zoals verwacht bieden wij u voor het jaar 2005 een niet sluitende begroting aan. Ook het meerjarenbeeld begint in 2006 nog met een tekort, maar buigt om naar een positief saldo in 2008. Deze omslag is vooral het gevolg van de ombuigingsmaatregelen. De ombuigingsmaatregelen zijn, echter wel rekening houdend met uw wensen, verwerkt in de (meerjaren)begroting. Het beeld ten opzichte van de voorjaarsnota is, naast de aanpassingen in de OZB en het afstoten van de gymzaal aan de Demer, ook aangepast door

verdere ontwikkelingen, bijstellingen, enkele nieuwe zaken en kleine ombuigingen. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de voorjaarsnota worden onder punt 4 en 5 nader toegelicht. De meerjarenbegroting laat na verwerking van alle mutaties het volgende beeld zien:

(+ is voordeel - is nadeel)

2005

2006

2007

2008

De uitkomsten zijn in bedragen van € 1.000

-834

-771

-26

+269

4. Ontwikkelingen ten opzicht van de Voorjaarsnota Algemeen De voorjaarsnota 2004-2008 is gebaseerd op de begroting 2004, waarbij rekening is gehouden met de structurele gevolgen vanuit de jaarrekening 2003 en de 1e bestuursrapportage. Bij de samenstelling van de begroting zijn alle posten weer volledig doorgenomen. Ook berekeningen, zoals rente, onderuitputting, kapitaallasten en verzekeringen zijn daar waar nodig herzien. Dit leidt samen met de gewijzigde systematiek tot veel kleinere aanpassingen en verschuivingen. Daarnaast is er ook nog een aantal grotere en/of opvallender aanpassingen in de begroting verwerkt. Dit soort aanpassingen wordt hier nader toegelicht. De algemene uitkering uit het gemeentefonds Juni-circulaire In de voorjaarsnota is al rekening gehouden met een nadeel vanuit de juni-circulaire met € 200.000,- structureel. Dit nadeel kwam bovenop de reeds eerder ingecalculeerde lagere rijksbijdragen. Gebleken is dat de in de voorjaarsnota opgenomen inschatting de werkelijkheid benaderde. Naast de verlaging van het gemeentefonds, als gevolg van de bezuinigingen van het rijk, is er in de juni-circulaire nog een aantal aanpassingen opgenomen. De belangrijkste zijn: Einde van de Zalmsnip De “Zalmsnip” die tot en met 2004 in mindering wordt gebracht op de belastingaanslag per huishouden komt per 1 januari 2005 te vervallen. Einde van het RIO De bekostiging van het Regionaal Indicatie Orgaan loopt vanaf 2005 niet meer via de gemeente. Dualisme De minister van Binnenlandse zaken is op aandringen van de VNG alsnog overgegaan tot het achteraf gedeeltelijk compenseren van de meerkosten als gevolg van de invoering van de wet Dualisering. Als tegemoetkoming in de kosten tengevolge van de dualisering gemeentebestuur wordt structureel € 53.000,- gecompenseerd. In de begroting is als gevolg

hiervan een stelpost opgenomen van € 26.000,- voor de rekenkamer(functie) en € 27.000,voor de uitvoering van de “verordening art 213”. Op de gevolgen met betrekking tot kinderopvang wordt later ingegaan. Zoals aangegeven is de (meerjaren)begroting nu geraamd op basis van een gelijkblijvend loon- en prijsniveau, het huidige areaal en huidige aantallen (bijvoorbeeld woningen en inwoners). Samen met de gevolgen van de juni-circulaire laat dit een beeld zien ten opzichte van de voorjaarsnota dat nagenoeg budgettair neutraal is in 2005 en 2008, maar in 2006 en 2007 een nadeel vertoont van respectievelijk € 110.000,- en € 190.000,-. September-circulaire In de juni-circulaire wordt aangegeven dat er in september nog (neerwaartse) aanpassingen van de algemene uitkering te verwachten zijn. Een indicatie van het bedrag dat hiermee gemoeid kan zijn is er op het moment van samenstelling van deze begroting niet. In de begroting is op voorhand rekening gehouden met een structurele tegenvaller op basis van de september-circulaire van € 100.000,- met ingang van 2005. Maximalisering belastingverhogingen vanaf 2005 Verwacht wordt, dat de tarieven en de tariefsstijging van de onroerende zaakbelastingen aan maxima worden gebonden. Nader bijgestelde informatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken geeft aan, dat de maxima 2005 zich als volgt verhouden ten opzichte van de tarieven zoals deze in 2004 (omgerekend naar de nieuwe rekeneenheid van € 2.500,-) worden toegepast in onze gemeente: Eigenaren woningen: Eigenaren niet-woningen Gebruikers niet-woningen

2004 Heusden € 2,23 € 3,00 € 2,40

2005 maximum € 2,71 € 3,79 € 3,03

percentage 21,71% 26,41% 26,09%

Uit het voorgaande blijkt dat voornemens tot extra verhoging van de tarieven in het kader van het sluitend maken van de meerjarenbegroting geen gevaar lopen. De afschaffing van de onroerende zaakbelasting op het gebruik van woningen is voorlopig uitgesteld. Alhoewel onze gemeente een zogenaamde “voordeelgemeente” is, is niet te voorzien of dit gaat blijken. En zo ja, wanneer dit dan het geval zal zijn. Renteresultaat en onderuitputting Het renteresultaat en de onderuitputting zijn opnieuw berekend. Het renteresultaat is fors hoger dan in 2004. De onderuitputting is lager. Ook de rentetoevoeging aan de betreffende reserves is aangepast. Het renteresultaat is vooral hoger door de nog verder versterkte reservepositie van onze gemeente op basis van de jaarrekening 2003. Daarnaast is de boekwaarde van de gronden in exploitatie op dit moment erg hoog. Dit komt vooral door de boekwaarde Het Hoog en door de aankopen ten behoeve van de ontwikkeling van het centrum Vlijmen. Hierdoor wordt er hoog bedrag aan rente (6%) toegerekend aan de exploitaties. Een derde effect is de gunstige percentages waarvoor in 2004 leningen zijn afgesloten. Verwacht wordt wel dat dit renteresultaat de komende jaren terug zal lopen, omdat we enerzijds een beroep moeten en willen doen op reserves en anderzijds wellicht minder rentelasten door kunnen berekenen aan grondexploitaties. In het meerjarenbeeld is een terugloop opgenomen van € 150.000,- met ingang van 2006. De onderuitputting kapitaallasten is lager, omdat het aantal en totaal bedrag van de voorgenomen investeringen daalt.

Ten opzichte van de voorjaarsnota is per saldo een voordeel ingerekend van € 870.000,- in 2005 aflopend naar € 621.000,- in 2008. Kinderopvang De algemene kinderopvang zal met ingang van 2005 geen gemeentelijke taak meer zijn. De gemeente zal alleen nog bijdragen in de kinderopvang van specifieke groepen, zoals bijstandsgerechtigden. Als gevolg hiervan vervalt de subsidie kinderopvang, maar ook de nog steeds in de meerjarenbegroting opgenomen besparing op kinderopvang. Deze besparing ging uit van het vervallen van de kinderopvang als gemeentelijke taak. Het rijk vergoedt via de algemene uitkering nog wel de kinderopvang voor specifieke groepen. Vanwege het vervallen van de overige vormen kinderopvang als taak wordt echter ook de bijdrage van het rijk flink verlaagd. Hoewel in de voorjaarsnota nog rekening was gehouden met een voordeel op dit terrein is in werkelijkheid zelfs sprake van een nadeel van € 239.000,-. Wet werk en bijstand De Wet werk en bijstand is ondergebracht bij de Intergemeentelijk Sociale Dienst (ISD). In de begroting 2004 en dus ook in de voorjaarsnota werd nog uitgegaan van een bijdrage van de gemeente Heusden die lager zou zijn dan de rijksvergoeding. Gezien de inmiddels verslechterde economische situatie is deze verwachting, ondanks het goede functioneren van de ISD, niet realistisch. De netto raming laat een nadeel zien van € 112.000,- in 2005 en van € 158.000,- vanaf 2006 ten opzichte van de voorjaarsnota. Regionale samenwerkingsverbanden De bijdragen aan regionale samenwerkingsverbanden zijn voor onze gemeente verplichte uitgaven. Hoewel alles in het werk gesteld wordt om ook deze lasten binnen de perken te houden, laten ook deze bijdragen een oplopend bedrag zien. Vooral de bijdrage aan de regionale brandweer laat een stijging zien. Verwacht wordt een hogere bijdrage van € 32.000,- in 2005 oplopend tot € 75.000,- in 2008. Deze stijging betreft nieuwe taken/ nieuw beleid. Personeel en bestuur (voormalig) De gemeente vult het inkomen van personeelsleden die vervroegd met pensioen gaan aan op basis van de huidige regelingen. Inmiddels hebben meerdere (voormalig) werknemers van de geldende regelingen gebruik gemaakt en moet de raming verhoogd worden. Ook de raming voor de lasten van voormalig bestuurders moet in verband met de aanspraken daarop verhoogd worden. In totaliteit houden de hogere ramingen een nadeel in van € 83.000,-. In de voorjaarsnota waren de ombuigingen met betrekking tot het personeel en de kostenreductie al verwerkt. Deze zijn onverkort in de begroting overgenomen.

5. Maatregelen ten behoeve van de Begroting 2005 Prijsstijging Als algemene “kaasschaafmethode”is er voor gekozen de ramingen voor de kosten van derden voor het jaar 2005 te baseren op het prijspeil 2004. Bij kosten van derden moet gedacht worden aan kosten van onderhoud, kosten van abonnementen, enz. Per saldo levert dit een voordeel op van € 75.000,-. Onder de Bogen In de voorjaarsnota was de investering van € 2.000.000,- voor Onder de Bogen nog opgenomen met ingang van 2005. In de nieuwe begroting is ervan uitgegaan dat dit uitgesteld wordt naar 2008. Conform de algemene methodiek is voor 2008 over deze investering onderuitputting ingerekend. Dit houdt een incidenteel voordeel in t/m 2008 van de kapitaallasten/ onderuitputting van € 200.000,-. Onroerende zaakbelastingen (OZB) In de vorige begroting werd uitgegaan van een extra OZB-verhoging van 2% in 2005 in verband met het project handhaving. Daarnaast is het algemeen beleid dat ook de inflatie wordt doorberekend in de tarieven van de belastingen en rechten. Bij de ombuigingsoperatie werd uitgegaan dat er bovenop deze verhogingen een extra verhoging nodig was van afgerond 5% per jaar om tot een structureel sluitend meerjarenbeeld te komen. Dit is ook op deze wijze verwerkt in de voorjaarsnota. Zoals eerder vermeld zijn we erin geslaagd de in de voorjaarsnota opgenomen verhoging te verlagen en te temporiseren. In de (meerjaren)begroting zijn nu de volgende verhogingen opgenomen. Voor 2005 3,75 % (incl. 0,75 % inflatie) en voor 2006 t/m 2008 3,0 % (zonder inflatie). Ten opzichte van de voorjaarsnota houdt dit een lagere baat in van € 198.000,- in 2005, € 285.000,- in 2006, € 367.000,- in 2007 en € 194.000,- in 2008. Belastingdruk Bij de bepaling van de belastingdruk is het gebruikelijk te kijken naar de kosten van de OZB, rioolrecht en afvalstoffenheffing voor een gemiddeld gezin dat eigenaar is van een gemiddelde eigen woning. De stijging die in de begroting 2005 ten opzichte van 2004 is opgenomen is voor de OZB 3,75 %, voor de rioolrechten 0,75 % en voor de afvalstoffenheffing van 3,0 %. Voor een gemiddeld gezin betekent dit een stijging van € 664,24 naar € 682,60. Een gemiddelde stijging met 2,76 % of anders gezegd een lastenverzwaring van € 18,36 in 2005 ten opzichte van 2004. Deze stijging lijkt ons alleszins redelijk. Gymzaal de Demer In de voorjaarsnota is ook een voordeel opgenomen vanwege het afstoten van de gymzaal de Demer. Deze ombuigingsmaatregelen levert enerzijds € 40.000,- voordeel op en maakt anderzijds een gebiedsgerichte ontwikkeling mogelijk. Tijdens de behandeling van de voorjaarsnota bleek dat (een aantal van) u toch niet zondermeer voor afstoten kiest. Om alle opties open te houden is het voordeel van de ombuiging niet in de (meerjaren)begroting 2005 opgenomen. Er ontstaat dus een nadeel ten opzichte van de voorjaarsnota. Nieuwe wensen/ nieuw beleid

In de voorjaarsnota 2004-2008 is geen nieuw beleid opgenomen. Wel is er een bijlage in het boekwerk opgenomen met “niet gehonoreerd nieuw beleid”. Inmiddels is op verschillende manieren wel invulling gegeven aan een aantal wensen/ nieuw beleid. Eerder in deze aanbiedingsbrief zijn al de regionale brandweer en Onder de Bogen vermeld. Verder worden nog genoemd: Economische zaken Tijdens de voorjaarsnota werd de wenselijkheid aangegeven van een accountmanager voor het bedrijfsleven binnen onze organisatie. In de begroting is hiertoe een extra medewerker op het terrein van economische zaken opgenomen. De kosten zijn afgedekt via een extra verhoging van de OZB voor niet-woningen. Per saldo verloopt dit dus budgettair neutraal. Openbare verlichting Inmiddels is het beleidsplan openbare verlichting gereed. Gebleken is dat er een inhaalslag nodig is ter vervanging van een aantal lichtmasten en armaturen. Dit is in een apart raadsvoorstel opgenomen. Ook is inmiddels aan het licht gekomen dat het structurele vervangingsbudget voor lichtmasten en armaturen substantieel te laag is voor het instandhouden van een deugdelijke openbare verlichting. In de begroting 2005 is daarom een aanvullend budget van € 150.000,- structureel opgenomen. Onderwijs In de lijst niet gehonoreerd nieuw beleid waren veel huisvestingswensen onderwijs opgenomen. Het aangepaste huisvestingsplan zal in een apart raadsvoorstel worden opgenomen. In de begroting 2005 zijn geen extra middelen hiertoe opgenomen, omdat we vooralsnog van de veronderstelling uitgaan dat het totale budget voor onderwijs voldoende is.

6. Reserves en voorzieningen Omvang Bij het renteresultaat is al aangegeven dat de omvang van de reserves en voorzieningen is toegenomen door de stortingen in de jaarrekening 2003. Deze toename kwam voor een groot deel door de financiële afwikkeling van een aantal grondexploitaties. Voor de berekeningen in de begroting 2005 is uitgegaan van een totaalbedrag aan reserves en voorzieningen per 1 januari 2005 van € 49,6 miljoen. Door besluitvorming in het verleden ligt er beslag op een deel van de reserves. Ook zal er gebruik gemaakt worden van onze reservepositie in verband met de geraamde negatieve uitkomsten voor de jaren 2005 en 2006. Gezien het karakter van voorzieningen rust hier altijd een verplichting op. Gelet op de omvang van onze reservepositie is een terugloop geen reden tot zorg. Duidelijk is inmiddels wel dat onze structurele positie voor een belangrijk deel bepaald wordt door het renteresultaat. In het meerjarenbeeld is een verlaging van dit resultaat opgenomen, omdat verwacht wordt dat de omvang van de reserves en voorzieningen terug zal lopen. Een (extra) beroep op reserves heeft direct gevolgen voor het renteresultaat. Nota reserves en voorzieningen

Inmiddels is aan u de concept-nota reserves en voorzieningen enz. ter verdere behandeling en besluitvorming aangeboden. De betreffende onderwerpen uit de nota zijn in de begroting conform de in deze nota voorgestelde werkwijzen verwerkt. Dit houdt in dat de kosten van automatisering voor een groot deel bestaan uit een storting in de voorziening automatisering. Ter vergroting van de transparantie is u inmiddels een overzicht beschikbaar gesteld van de vervangingen op het gebied van automatisering waarop deze stortingen zijn gebaseerd. Aangezien niet zeker is of er uiteindelijk voor een nieuwe systematiek gekozen wordt en hoe deze er dan uit zal zien, is voor deze manier van ramen gekozen.

7. Verband met andere stukken De programbegroting ten opzichte van de productenraming en de bijlagen De autorisatie door de raad aan het college vindt plaats op programmaniveau. De productenraming en de bijlagen moeten gezien worden als onderbouwing van de programbegroting. Paragraaf grondbeleid ten opzichte van de grondnota De paragraaf grondbeleid moet gezien worden als een samenvatting van het grondbeleid, zoals dat is opgenomen in de grondnota. De grondnota gaat uitgebreider en breder in op alle aspecten met betrekking tot gronden, dan alleen de hoofdlijnen van het grondbeleid uit de paragraaf. Paragraaf heffingen ten opzichte van belastingvoorstellen De paragraaf heffing is bedoeld als een overzicht op hoofdlijnen met betrekking tot de heffingen. In de belastingvoorstellen wordt veel dieper ingegaan op de wijzigingen in de diverse belastingen en retributies. Om het beleid, zoals dat in de begroting is verwerkt uit te kunnen voeren, is vaststelling van de betreffende verordeningen noodzakelijk. De belastingvoorstellen met bijbehorende verordeningen dienen apart van de begroting behandeld en besloten te worden.

Het college van Heusden, de secretaris,

de burgemeester,

mr. J.T.A.J. van der Ven

drs. H.P.T.M. Willems

Deel B


BELEIDSVELDEN

BELEIDSVELD 1: Bestuur en Communicatie Beschrijving

‘Bestuur’ betreft het functioneren van de bestuursorganen. Deze bestuursorganen krijgen ambtelijke ondersteuning, advies over algemeen bestuurlijke aangelegenheden en over juridische zaken. ‘Communicatie’ met de inwoners, publieksgroepen, instellingen en bedrijven is een belangrijke taak van het bestuur. Zodoende behoren deze twee onderwerpen tot één beleidsveld.

Ontwikkelingen

Rekenkamer(functie) De wijze waarop invulling gegeven wordt aan de rekenkamer(functie) zal voor 2006 bepaald moeten zijn. Dit kan gezien worden als de laatste formele stap van de invoering van het dualisme. Juridische zaken Bezwaar en beroep De Algemene wet bestuursrecht wijzigt (eind 2004), waardoor het onder voorwaarden mogelijk wordt de bezwarenprocedure over te slaan en rechtstreeks in beroep te gaan. Klachten Om het functioneren van onze organisatie te verbeteren is het ook nodig dat burgers die ontevreden zijn over de wijze waarop zij door de gemeente zijn behandeld hun klachten kenbaar maken. Enerzijds kunnen zo eventuele fouten gecorrigeerd worden, anderzijds heeft het ook een leereffect. Door meer aandacht voor klachtherkenning en het verstrekken van informatie over de klachtenregeling wordt dit proces versterkt. Overige wetswijzigingen Zowel voor 2004 als voor 2005 is een aantal wetswijzigingen aangekondigd, zoals de vierde tranche Awb, een uniforme voorbereidingsprocedure en de wet kenbaarheid publiekrechtelijke belemmeringen. Deze hebben gevolgen voor onze gemeente. Zo betekent de komst van laatstgenoemde wet na de eerdere Wet bescherming persoonsgegevens opnieuw een forse extra inspanning voor gemeenten. Alle publiekrechtelijke belemmeringen op onroerende zaken moeten namelijk permanent worden geregistreerd en bijgehouden in een gemeentelijk register. Voorbeelden van publiekrechtelijke belemmeringen zijn aanschrijvingen onbewoonbaarverklaringen, vorderingen, bouwverboden, onteigeningen, baatbelasting en dergelijke. Communicatie Dualisme De invoering/implementatie van (de gevolgen van) het dualisme verloopt volgens het vastgestelde plan van aanpak. Het wetsvoorstel "Dualisering gemeentelijke medebewindsbevoegdheden" zal binnen afzienbare tijd vastgesteld worden. De vaststelling hiervan heeft consequenties voor de gemeente Heusden. De omvang en aard hiervan wordt na de vaststelling van de wet in beeld gebracht. Het dualisme en de ontwikkeling van interactieve beleidsvorming vragen een goede communicatie met de inwoners. Het beleid hiervoor wordt ontwikkeld. Internationale samenwerking De samenwerking met de stad Otjiwarongo in Namibië is in 2003 gestart. Inmiddels heeft een aantal keren uitwisseling van ervaringen plaatsgevonden. Voor ondersteunende activiteiten is naast het samenwerkingsproject een stichting opgericht. Naast onze gemeente worden ook organisaties uit de Heusdense samenleving betrokken bij de samenwerking met Otjiwarongo. Het comité Heusden/Idstein is bezig met een verdere inbedding van de stedenband met Idstein in de Heusdense gemeenschap. Projecten Grotere projecten vragen om een goede communicatie met alle betrokkenen. Bij grotere projecten worden meestal communicatieplannen gemaakt.

Beleidsvoornemens/raadsprogramma

Juridische Zaken Doelmatigheid en doeltreffendheid Op grond van artikel 213 A van de Gemeentewet is een verordening vastgesteld waarin bepaald is dat het college rapporteert over doelmatigheid en doeltreffendheid door zelfonderzoek. Volgens een planning worden achtereenvolgens alle organisatieonderdelen onder de loep genomen. Het plan van aanpak wordt door de raad vastgesteld. Communicatie Relatie burger-bestuur Burgerparticipatie is belangrijk bij de beleidsvorming. Op dit moment wordt daar gestalte aan gegeven door bij belangrijke beleidsonderwerpen en projecten communicatieplannen op te stellen. Daarin wordt aangegeven welke doelgroepen op welk moment bij het beleid betrokken worden. Voorbeelden van deze werkwijze zijn de centrumplannen Drunen en Vlijmen, de gemeentewerf/milieustraat, Sportcentrum Die Heygrave, het Digitale Loket, het Beheer Openbare Ruimte Heusden en het bezoekerscentrum Heusden. Initiatieven voor een verdere invulling van burgerparticipatie zijn genomen. Internationale samenwerking De communicatie rond de jumelage met Idstein en de samenwerking met Otjiwarongo ligt grotendeels bij het comité Heusden/Idstein en bij de nieuwe stichting voor Otjiwarongo. De gemeente zal deze communicatie ondersteunen door middel van adviezen, artikelen, persberichten e.d. Digitaal Loket Voor het Digitale Loket is een apart communicatieplan opgesteld. Door algehele publiciteit en gerichte acties per product worden de inwoners gestimuleerd gebruik te maken van de digitale mogelijkheden. Informatievoorziening aan raad en college Dit project is in 2003 gestart. Inmiddels is veel informatie verzameld en beschikbaar gekomen. Ook in de toekomst zal dit steeds verder uitgebouwd worden.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 001 002 005 006

Bestuursorganen Bestuursondersteuning college van B & W Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamerfunctie

Totaal der lasten 001 Bestuursorganen Totaal der baten Saldo

Begroting Begroting 2004 2005 963 1.005 1.762 1.744 0 5 327 290

Meerjarenraming 2006 2007 2008 1.005 998 998 1.743 1.740 1.740 5 5 5 285 280 280

3.052

3.044

3.038

3.023

3.023

8

4

4

4

4

8 3.044

4 3.040

4 3.034

4 3.019

4 3.019

Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Dualisme (incl. projectplan invoering artikelen 212, 213 en 213a van de Gemeentewet) • Informatievoorziening raad • Stedenband met stad in ontwikkelingsland (deelname VNG-project Namibië, Otjiwarongo) • Implementatie Wet BIBOB (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen openbaar bestuur) • Integraal inkoopbeleid Geplande raadsvergadering Nog te besluiten • Communicatiebeleid en burgerparticipatie (ori- Datum nog in te plannen entatie fase)

BELEIDSVELD 2: Burgerdiensten Beschrijving

De gemeente Heusden brengt de dienstverlening dichter bij de inwoners door op drie locaties diensten aan te bieden in het Frontoffice. Voor de locaties Drunen en Vlijmen is dit het hele pakket aan gemeentelijke diensten. In de vesting Heusden gaat het om een beperkt pakket aan diensten, omdat daar géén backoffice capaciteit aanwezig is. In de backoffice van burgerdiensten - het cluster Burgerzaken van de afdeling Publiekszaken - gaat het om zaken zoals het uitvoeren van de gemeentelijke basisadministratie (G.B.A.); het beheren van de basisregistraties objecten, natuurlijke en niet natuurlijke personen, burgerlijke stand, naturalisaties, vreemdelingenloket, de organisatie van de verkiezingen voor bestuursorganen en de uitvoering van autonome taken (opstellen statistieken, verzorgen huisnummering en straatnaamgeving).

Ontwikkelingen

Trouwen op alternatieve locaties Steeds vaker wordt verzocht om een huwelijk op een bijzondere locatie te voltrekken. Binnen de gemeente Heusden zullen burgers ruimere mogelijkheden krijgen om te trouwen op alternatieve locaties. Verdere ontwikkeling frontoffice Burgers verwachten van de gemeente dat ze snel en adequaat geholpen worden. Om dit verder te verbeteren worden steeds meer taken van het backoffice naar het frontoffice overgebracht. Steeds meer producten worden dan rechtstreeks aan de burger verstrekt. De burger kan dan ook die dienstverlening geboden worden die ze van onze gemeente mag verwachten.


Dienstverlening in stadhuis Heusden In 2005 wordt het stadhuis in de vesting Heusden in gebruik genomen als servicepunt. Op deze locatie wordt samengewerkt met het Heusdens Bureau voor Toerisme en het streekarchief. Via een gezamenlijke balie wordt de dienstverlening door de drie partijen geoptimaliseerd. Begraafplaatsen Om aan onze wettelijke taak goed invulling te (blijven) geven wordt een integraal begraafplaatsenplan opgesteld. In 2005 zal besluitvorming plaatsvinden. De algemene begraafplaats Heusden moet uitgebreid worden. Uitvoering zal plaatsvinden op basis van het nieuwe begraafplaatsenplan.

Financiën Nummer en omschrijving beleidstaak 003 Burgerzaken 724 Lijkbezorging Totaal der lasten 003 Burgerzaken 004 Baten secretarieleges burgerzaken 724 Lijkbezorging Totaal der baten Saldo

Begroting Begroting 2004 2005 1.559 1.800 322 395

Meerjarenraming 2006 2007 2008 1.786 1.794 1.786 383 383 373

1.881

2.195

2.169

2.177

2.159

0 526 142

5 526 186

0 525 244

5 526 319

0 526 319

668 1.213

717 1.478

769 1.400

850 1.327

845 1.314

* de stijging van de lasten op 003 Burgerzaken is een gevolg van de gewijzigde kostentoerekening

Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering Nog te besluiten • Islamitische begraafplaats • Realisatie urnenmuur (aanpassing verordening) • Integraal begraafplaatsenplan

Geplande raadsvergadering Oktober 2004 Oktober 2004 2005

BELEIDSVELD 3: Openbare orde en Veiligheid Beschrijving

Openbare orde en veiligheid richt zich vooral op het tegengaan van criminaliteit, gevoelens van onveiligheid en overlast. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de gevaren van branden, ongevallen en rampen. De gemeente subsidieert het regionale Halt-project voor jeugdigen. In de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) zijn veel bepalingen opgenomen ter bescherming van de openbare orde en veiligheid en ter voorkoming van overlast. Het college is verantwoordelijk voor de uitvoering van de APV en voor de vergunningverlening op basis van een aantal bijzondere wetten, zoals de Drank- en Horecawet.

Ontwikkelingen

Veiligheidsprogramma “Naar een veiligere samenleving” Het Ministerie van Justitie en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben een veiligheidsprogramma “Naar een veiligere samenleving” ontwikkeld. Uit dit veiligheidsprogramma vloeien kabinetsbesluiten voort. Deze betreffen zowel de fysieke als sociale veiligheid. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het veiligheidsprogramma wordt door het kabinet primair gelegd bij de gemeenten. En daarnaast bij de andere partners in de keten zoals de politie, de brandweer en GHOR. Regionale initiatieven binnen onze regio gaan inmiddels ook al uit van deze primaire verantwoordelijkheid van gemeenten. Bestuurlijke boete Kleine ergernissen als wildplassen, hondenpoep en graffiti veroorzaken veel overlast. Gemeenten krijgen een steeds grotere rol bij het optreden tegen dit soort zaken. Een wetsvoorstel maakt het gemeentebesturen mogelijk om aan de veroorzakers van dergelijke overlast een bestuurlijke boete op te leggen. Dit wetsvoorstel vloeit voort uit het veiligheidsprogramma ‘Naar een veiliger samenleving'. Omdat de ontvangsten van bestuurlijke boeten, anders dan bij strafrechtelijke boeten, naar gemeenten gaan, biedt dit mogelijkheden voor versterking van de handhaving. Omdat de ontvangsten, anders dan bij strafrechtelijke boeten, naar gemeenten gaan, zouden gemeenten hiermee meer mogelijkheden moeten krijgen voor versterking van de handhaving. Als de eerste voortekenen niet bedriegen, moet dit nog maar worden afgewacht. Het conceptwetsvoorstel lijkt ook extra verplichtingen aan gemeenten op te leggen. Verder voorziet het in een omvangrijke rechtsbescherming voor de burger die geconfronteerd wordt met een bestuurlijke boete. Daarmee is het op voorhand de vraag of invoering van de bestuurlijke boete wel voordelen voor gemeenten met zich brengt. Brandweer Het document Organisatie Brandweerzorg in de regio, het Regionaal Organisatieplan Brandweerzorg en Rampenbestrijding 2004-2007 en de Beleidsbegroting 2005 zijn door het Algemeen Bestuur van de Hulpverleningsdienst Brabant Noord op 23 juni 2004 vastgesteld. Het bestuur van de hulpverleningsdienst heeft in 2003 het proces van versterking van de regionale brandweerzorg ingezet. In het organisatieplan plan worden diverse versterkingsmaatregelen op personeel, materieel en organisatorisch gebied gepresenteerd. Hiermee wordt voorzien in een sterk regionaal bureau geschraagd door sterke lokale brandweren. De monodisciplinaire samenwerking, en daarmee de brandweerzorg en rampenbestrijding, op regionaal en lokaal niveau krijgt zo een krachtige impuls. De versterkingsslag op regionaal niveau dient op 1 januari 2008 afgerond te zijn. In ons gemeentelijke beleidsplan Brandweer en Rampenbestrijding 2004-2007 zal het traject worden opgenomen op welke wijze wij komen tot een gemeentelijke brandweer en rampenbestrijdingsorganisatie die op orde is.

Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding (Wkr) Op 1 juli 2004 is de Wkr in werking getreden. Daarmee worden na een lange periode van voorbereiding verbeterpunten voor de organisatie van rampenbestrijding, die mede naar aanleiding van rampen uit het recente verleden zijn geformuleerd, wettelijk verankerd. De wet houdt o.a. in dat het gemeentelijk rampenplan voortaan door het college wordt vastgesteld en niet meer door de raad. Op basis van een inventarisatie wordt een keuze gemaakt voor welke mogelijke rampen een rampbestrijdingsplan wordt vastgesteld. Deze lijst vormt een aparte paragraaf in het rampenplan. De rampbestrijdingsplannen worden voorgelegd aan de raad. Voor alle plannen geldt dat deze ten minste eens in de vier jaar geactualiseerd dienen te worden. Beleidsvoornemens/raadsprogramma

Integraal horecabeleid Een aanzet om te komen tot een integraal horecabeleid is gegeven in de startconferentie van mei 2004. De tijdens deze conferentie besproken thema’s worden nader uitgewerkt in beleid. Huiselijk geweld De gemeente Heusden sluit aan bij het samenwerkingsverband in het district Aa en Dommel met betrekking tot huiselijk geweld. Iedere gemeente brengt in kaart wat de huidige stand van zaken is. Ketenaanpak krijgt daarbij nadrukkelijk de aandacht. Rampenbestrijding Ook in 2005 vindt er een bestuurlijke oefening plaats, georganiseerd door het NIBRA en de regionale brandweer. Vóór 1 juli 2005 moeten het gemeentelijk rampenplan en de rampenbestrijdingsplannen opnieuw vastgesteld worden om te voldoen aan de eisen van de Wkr.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid

Totaal der lasten 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid Totaal der baten Saldo

Begroting Begroting 2004 2005 1.485 1.522 419 499


1.904

2.021

2.049

2.100

2.090

36 11

37 11

37 11

37 11

37 11

47 1.857

48 1.973

48 2.001

48 2.052

48 2.042

* de stijgingen ten opzichte van 2004 zijn toe te schrijven aan een hogere verplichte bijdrage aan de regionale hulpverleningsdienst, alsmede een gevolg van de gewijzigde kostentoerekening. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Verslag rampenplanbestrijding 2002 en 2003 • Integraal horecabeleid (oriëntatiefase) • Integrale veiligheid / leefbaarheid Nog te besluiten • Integraal handhaven • Integraal horecabeleid • Rampenplan en rampenbestrijdingsplannen

Geplande raadsvergadering Zie beleidsveld 13 Datum nog nader te bepalen Juli 2005

BELEIDSVELD 4: Verkeer en Vervoer Beschrijving

De gemeentelijke organisatie draagt zorg voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte (onder andere de wegen en pleinen) binnen de gemeente. De zorg voor de verkeersafwikkeling, de afwikkeling van het parkeren in het openbaar gebied, is ook een taak van de gemeentelijke organisatie. Hierbij staan ordelijkheid en veiligheid voorop. Er worden ook voorwaarden geschapen voor goed openbaar vervoer in de gemeente Heusden.

Ontwikkelingen

Beleid en beheer wegen Bij het beleid en beheer van wegen wordt de aandacht steeds meer gericht op de toetsing van de kwaliteit van de wegen en op het voorkomen van schade aan weg en weggebruiker. In het nieuwe beleidsplan zullen deze ontwikkelingen worden opgenomen. Wegen buitengebied In het in 2005 op te stellen plan voor de wegen in het buitengebied zal specifiek rekening gehouden worden met de glastuinbouw. De Gemeente Heusden heeft namelijk de intentie (bij de herstructurering van het buitengebied en in het kader van structuurvisie Waalboss) uitgesproken naar de glastuinbouw, dat positief meegedacht zal worden met deze doelgroep. Verkeersveiligheidsbeleid Het bevorderen van de verkeersveiligheidsbeleid verloopt volgens plan. De aandacht ligt bij de herinrichting van wegen tot 30 km/uur-wegen binnen de bebouwde kom en 60 km/uur-wegen buiten de bebouwde kom. In het plan is rekening gehouden met bijdragen vanuit de provincie. Deze provinciale subsidiemethodiek zal waarschijnlijk wijzigen, hetgeen gevolgen heeft voor de uitvoering van onze plannen. De omvang van de wijzigingen is op dit moment nog niet te overzien, maar wordt zo spoedig mogelijk in beeld gebracht. Naast infrastructurele maatregelen wordt ook via campagnes (bewustwording van de gereden snelheid etc.) gericht op de weggebruiker, gewerkt aan de verbetering van de verkeersveiligheid. In 2001 is het Gemeentelijk Verkeers en VervoersPlan (GVVP) vastgesteld. Dit GVVP is leidraad voor concrete verkeersveiligheidsmaatregelen. In 2004/ 2005 wordt dit GVVP geëvalueerd en herijkt, zodat inzichtelijk wordt welke bijdrage geleverd is aan de verbetering van de verkeersveiligheid. Fietspaden Voor de regio ’s-Hertogenbosch is een fietspadenplan ontwikkeld. Dit plan krijgt in 2005 een vertaling naar het gemeentelijk niveau. Parallelstructuur De uitvoering van de parallelstructuur is nader gefaseerd. De uitvoering van het laatste gedeelte van de verbinding tussen Nieuwkuijk en Drunen en van de fase Vlijmen wordt op zijn vroegst verwacht omstreeks 2008/2009. De benodigde middelen voor deze fasen moeten nog beschikbaar komen.


Beleidsplan wegen In 2005 komt er een nieuw beleidsplan wegen. Dit beleidsplan zal voor langere tijd gaan gelden. Beleidsplan rehabilitatie / renovatie wegen buiten de bebouwde kom In 2005 wordt een plan voor de bestaande infrastructuur in het buitengebied opgesteld. Evaluatie verkeersveiligheidsbeleid Het verkeersveiligheidsbeleid wordt geëvalueerd. Deze evaluatie is in 2004 al gestart. Hierbij worden de effecten van de uitgevoerde maatregelen bekeken en geanalyseerd. De evaluatie zal mogelijk leiden tot een herijking van het GVVP voor 2005 en volgende jaren. Parallelstructuur De parallelstructuur zal in de komende jaren verder gerealiseerd worden voor een groot gedeelte van de verbinding tussen Drunen en Nieuwkuijk. Ook de aanleg van de bijbehorende rotondes en het treffen van andere verkeersmaatregelen zal plaatsvinden.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 210 Wegen, straten en pleinen 211 Verkeersmaatregelen te land 214 Parkeren Totaal der lasten 210 Wegen, straten en pleinen 211 Verkeersmaatregelen te land 215 Baten parkeerbelasting Totaal der baten Saldo

Begroting Begroting 2004 2005 4.010 3.514 215 196 113 110

Meerjarenraming 2006 2007 2008 3.655 3.666 3.649 194 193 192 110 109 109

4.338

3.820

3.959

3.968

3.950

472 1 84

17 1 85

17 1 85

17 1 85

17 1 85

557 3.781

103 3.717

103 3.856

103 3.865

103 3.847

* de verlaging van de lasten en de baten in 2005 ten opzichte van 2004 is veroorzaakt, doordat in het jaar 2004 investeringen zijn gepleegd, waarbij is beschikt over reserves/voorzieningen. Voor het saldo heeft dit weinig invloed. De mutaties in latere jaren zijn een gevolg van de besluiten in de Voorjaarsnota. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Doortrekken parallelstructuur • Beleids- en beheerplan verkeers- en straatmeubilair 2004 t/m 2009 • Beleidsplan aanvullend openbaar vervoer in de vorm van CVV Nog te besluiten • Beleidsplan openbare verlichting • Actualisatie GVVP (Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan) • Beleidsplan wegen • Beleidsplan openbare ruimte vesting Heusden • Beleidsplan rehabilitatie / renovatie wegen buiten de bebouwde kom • Beleidsplan Civieltechnische kunstwerken • Parkeerbeleidsplannen • Herinrichting Vliedberg fase 5 en 8

Geplande raadsvergadering Oktober 2004 April 2005 Oktober 2005 November 2005 Februari 2006 Najaar 2006 2006 Na 2007

BELEIDSVELD 5: Gebouwenbeheer en eigendommen Beschrijving

Op het gebied van beheer en onderhoud van gemeentelijke panden en gronden/landerijen heeft de gemeente als taak de panden zo doelmatig mogelijk te beheren en de juridische en administratieve transacties af te wikkelen.

Ontwikkelingen

De gemeentelijke eigendommen/panden worden geïnventariseerd. In het kader van de ombuigingen is aangegeven dat er voor € 2 miljoen aan eigendommen verkocht/afgestoten zal worden. De mogelijkheid en wenselijkheid van verkoop/afstoten wordt nader onderzocht.


Verkoop pachtvrije cultuurgronden De criteria, waaronder tot verkoop van cultuurgronden kan worden gekomen, worden nog in 2004 vastgesteld. De cultuurgronden, buitendijks gelegen, zijn op dit moment ingebracht in het project kavelruil waarvan de afronding eind 2005 wordt voorzien. In het kader van het project kavelruil wordt uitgegaan van minimaal 20 hectare verkoop van cultuurgronden. Na afronding van dit project kan de uitvoering volgens de nieuwe regels plaatsvinden. Privatisering Bij (de) verschillende accommodaties wordt de huidige beheersvorm in beeld gebracht en vergeleken met hetgeen gewenst is. Tevens worden de (on)mogelijkheden van privatisering per soort accommodatie aangegeven. Ontwikkelingsvisie herstructurering glastuinbouw Wij blijven actief teneinde ontwikkelingen als het reconstructieplan voor de glastuinbouw zo succesvol mogelijk te laten verlopen.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 9131 Beheer gemeentelijke eigendommen

Begroting Begroting 2004 2005 399 442

Meerjarenraming 2006 2007 2008 357 356 356

Totaal der lasten

399

442

357

356

356

9131 Beheer gemeentelijke eigendommen

565

469

471

473

473

565 -166

469 -27

471 -114

473 -117

473 -117

Totaal der baten Saldo

* de stijging van de uitgaven bestaat uit een verhoging van de kapitaallasten enerzijds en een verlaging van de overheadkosten anderzijds. De verlaging van de inkomsten is voor een groot gedeelte toe te schrijven aan het wegvallen van de eenmalige inkomsten vanwege het melkquotum en de opbrengsten van verkopen. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Notitie kavelruil • Ontwikkelingsvisie herstructurering glastuinbouw Nog te besluiten • Verkoop pachtvrije cultuurgronden • Meerjarenplanning onderhoud gebouwen

Geplande raadsvergadering Oktober 2004 Datum nog in te plannen

BELEIDSVELD 6: Economische Zaken Beschrijving

De gemeente voert overleg met het bedrijfsleven om maatregelen te treffen ter verbetering van de economische situatie in de gemeente. Onder dit beleidsveld valt ook de organisatie van markten en kermissen.

Ontwikkelingen

De ondernemers in onze gemeente hebben de wens kenbaar gemaakt om bij de gemeente één aanspreekpunt te hebben. Aan deze wens wordt tegemoet gekomen.


Eén aanspreekpunt bedrijven Voor bedrijven zal er voortaan één aanspreekpunt binnen onze gemeente zijn. Aan de wens van de ondernemers wordt gehoor gegeven door het invullen van een zogenaamde “accountmanagersfunctie”. Parkmanagement Het inmiddels opgestarte Parkmanagement voor het Bedrijvenpark Het Hoog wordt verder uitgewerkt in de praktijk. In het kader van de revitalisering van bedrijventerreinen is het de bedoeling ook bestaande bedrijventerreinen onder te brengen in de Parkmanagementorganisatie. Centrumplan Vlijmen De opwaardering van de kern Vlijmen wordt nu voortvarend opgepakt. Het (ontwerp) Masterplan waarin ambitieniveau, planeconomische en programmatische mogelijkheden worden uitgewerkt, zal in 2005 gereed zijn. Ook de samenhang met andere plannen en met de ontsluitingsstructuur worden in het master tot uitdrukking gebracht. Ontwikkeling van de kern tot een aantrekkelijk centrum gaat leegstand tegen en betekent een belangrijke economische impuls voor de gemeente. In de komende jaren zal de uitvoering van de verschillende plannen aan de orde zijn.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 310 Handel en ambacht Totaal der lasten

Begroting Begroting 2004 2005 106 185

Meerjarenraming 2006 2007 2008 185 185 185

106

185

185

185

185

310 Handel en ambacht

45

45

45

45

45


45 61

45 140

45 140

45 140

45 140

* de stijging van de uitgaven is een gevolg van de toename van de uitgaven van salariskosten voor economische bedrijvigheid. Tevens heeft een kleine verlaging van de uitgaven plaatsgevonden tengevolge van de gewijzigde kostentoerekening. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Parkmanagement • Bedrijventerrein het Hoog Nog te besluiten • Centrumplan Vlijmen (masterplan)

Geplande raadsvergadering 2005

BELEIDSVELD 7: Onderwijs Beschrijving

Uitvoering geven aan de Wet op het Primair Onderwijs en de Verordening Huisvesting Onderwijs, op het gebied van openbaar basisonderwijs, bijzonder basisonderwijs, bijzonder speciaal onderwijs en bijzonder voortgezet onderwijs. Daarnaast voert de gemeente het beleid uit met betrekking tot nieuwe ontwikkelingen op het gebied van primair- en voortgezet onderwijs.

Ontwikkelingen

Autonomie schoolbesturen Het enige jaren geleden ingezette overheidsbeleid ging uit van een steeds verdergaande vergroting van de autonomie van de schoolbesturen. Dit overheidsbeleid staat echter ter discussie. Hoe dit uit gaat pakken en wat de gevolgen zijn voor de financieringssystematiek is op dit moment nog afwachten. Brede school Het proces voor de realisatie van de brede school Vliedberg is ingezet. De realisatie verwachten wij te kunnen gaan doen in een zogenaamde “PPS-constructie”. Ons is gebleken dat er voldoende private partijen zijn die een dergelijke multifunctionaliteit willen realiseren onder regie van de gemeente als opdrachtgever. Door in een PPS constructie te werken verwachten wij dat de kosten voor de gemeente Heusden beheersbaar blijven en dat we ondanks noodzakelijke ombuigingen dit toch kunnen realiseren. Ook voor Oudheusden wordt gestart met de voorbereiding van een brede school. Leerlingenvervoer De kosten van het leerlingenvervoer groeien explosief. Om de kosten beheersbaar te houden zijn maatregelen nodig. Enerzijds zullen de kosten verlaagd moeten worden, anderzijds zullen de ouders een hogere eigen bijdrage moeten betalen. Onderwijsachterstandenbeleid Het budget ten behoeve van risicoleerlingen en voortijdig schoolverlaten wordt nog steeds ingezet in consulenturen, trajectbegeleidersuren en administratieve uren. Het onderwijsachterstandenbeleid krijgt verder vorm binnen het jeugdbeleid. Projecten worden geïntegreerd en het gebruik binnen de scholen wordt verder gestimuleerd. Te denken valt aan integratie van peuteropvang, kinderopvang, maar ook aan projecten als Spel en boek, ouderondersteuning etc. Nieuw- en oudkomers Voor de inburgering voor zowel nieuw- als oudkomers is landelijk nieuw beleid in ontwikkeling.


Huisvesting onderwijs De definitieve verhuizing van het speciaal onderwijs van Waalwijk naar Heusden wordt in 2006 afgerond. Inmiddels is gestart in Oudheusden. Na vaststelling van het Huisvestingsoverzicht Onderwijs voor het jaar 2006 kunnen de resterende groepen in Oudheusden en in Drunen ook beginnen. In 2005 en 2006 zullen opnieuw aanpassingen van schoolgebouwen in verband met de onderwijsvernieuwing plaatsvinden. In het merendeel van de gevallen betreft het interne aanpassingen, welke niet in strijd zijn met de bestemmingsplannen. Incidenteel is het mogelijk dat de bestemming via een ZPP-procedure moet worden aangepast. Nieuw- en oudkomers De uitvoering van de Wet Inburgering Nieuwkomers is vanaf 1 januari 2004 ondergebracht bij de ISD-Midden-Langstraat. Het beleid van de drie gemeenten Waalwijk, Loon op Zand en Heusden wordt op elkaar afgestemd. De oudkomersregeling loopt tot en met juni 2005, in de komende periode wordt nog een aantal projecten uitgevoerd. Hierbij wordt Nederlandse taal gecombineerd met opvoedingsondersteuning, sociale activering of uitstroom naar werk.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 421 423 433 443 480 482

Begroting Begroting 2004 2005 Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting 282 312 Bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting 1.849 2.094 Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs 27 124 Bijzonder voortgezet onderwijs 244 276 Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs 2.110 1.814 Volwasseneneducatie 578 502

Totaal der lasten 480 Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs 482 Volwasseneneducatie Totaal der baten Saldo

Meerjarenraming 2006 2007 2008 307 301 291 2.102 2.099 2.061 83 81 81 267 241 237 1.708 1.674 1.674 502 502 501

5.090

5.122

4.969

4.898

4.845

669 554

555 476

429 476

408 476

408 476

1.223 3.867

1.031 4.091

905 4.064

884 4.014

884 3.961

* de mutaties hebben vooral betrekking op de onderwijshuisvesting. Dit is conform de eerdere besluitvorming. De verlaging van de uitgaven en inkomsten terzake van de volwasseneneducatie is toe te schrijven aan gewijzigd rijksbeleid. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Integraal huisvestingsplan • Projecten in het kader van onderwijsachterstandenbeleid 2003-2006 • Aanpassing verordening huisvesting onderwijs Nog te besluiten • Brede school Vliedberg • Onderwijshuisvestingsprogramma 2005 • Onderwijshuisvestingsprogramma 2006 • Voorbereiding open-wijkschool Oudheusden • Afloop wet regeling schoolbegeleiding

Geplande raadsvergadering December 2004 November 2004 November 2005 November 2005 Planning is afhankelijk van wijziging in rijksbeleid.

BELEIDSVELD 8: Cultuur en toerisme Beschrijving

De gemeente ontwikkelt in samenwerking met andere partijen het toeristisch-recreatief beleid voor inwoners en bezoekers van de gemeente Heusden. Zij subsidieert daarnaast het lokale Heusdens Buro voor Toerisme en vormt het coördinatiepunt en de postbus op de taakvelden toerisme en recreatie voor de in de regio ’s-Hertogenbosch samenwerkende gemeenten. De gemeente houdt de openbare bibliotheek in stand in de kernen Drunen, Vlijmen en Oudheusden en geeft uitvoering aan maatregelen gericht op het instandhouden van culturele activiteiten en voorzieningen.

Ontwikkelingen

Toerisme Toerisme en recreatie hebben een steeds grotere economische betekenis voor de lokale ondernemers. Hoge kwaliteit van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden, in een goede balans met de cultuurhistorische en ecologische waarden, is inzet voor eigen inwoners en bezoekers. In overleg met het Heusdens Buro voor Toerisme (HBT) over de uitvoering van de VVV taken wordt bekeken hoe het HBT verder invulling kan geven aan het toeristisch en recreatief beleid. Samenwerking bibliotheken De openbare bibliotheek Heusden onderzoekt een nauwere samenwerkingsvorm met de openbare bibliotheken van Waalwijk en Loon op Zand. De vorm van de samenwerking hangt af van de uitslag van het onderzoek. Organisatievorm muziekonderwijs Op 22 juli 2004 heeft de raad van de gemeente Loon op Zand het besluit genomen uit de gemeenschappelijke regeling met betrekking tot het CMD te treden. Dit heeft gevolgen voor de gemeenten Waalwijk en Heusden. De gevolgen voor het muziekonderwijs zullen op termijn in beeld worden gebracht.


Toerisme Realiseren van toeristisch informatiecentrum in Heusden-vesting Ontwikkeling van een toeristisch-recreatief communicatieplan Participeren in diverse projecten en samenwerkingsvormen, zoals het pilotproject buurtbuslijn Noord-Zuid, ten behoeve van Recreatie en Toerisme, participatie in de Vereniging Nederlandse Vestingsteden, de intergemeentelijke samenwerking in de regio, het Beheer- en Inrichtingsplan Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen (o.a. project Parelsnoermix). Vormgeven aan het expositiebeleid in het bezoekerscentrum in de vesting mede gerelateerd aan de toeristische kwaliteiten van de gemeente Heusden. Bibliotheekwerk en muziekonderwijs Naar aanleiding van de ontwikkelingen op het terrein van zowel het bibliotheekwerk als het muziekonderwijs zal de wijze waarop invulling gegeven wordt aan deze beleidsterreinen opnieuw vastgesteld worden.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 510 Openbaar bibliotheekwerk 540 Kunst 5411 Oudheidkunde/musea 5602 Toerisme 580 Overige recreatieve voorzieningen Totaal der lasten

Begroting Begroting 2004 2005 1.025 1.001 845 808 428 455 505 476 607 622 3.410

3.362

3.338

3.317

3.290

168 14 57 142 74

169 14 57 139 74

169 14 57 129 74

169 14 57 129 74

169 14 57 129 74

455 2.955

453 2.909

443 2.895

443 2.874

443 2.847

510 Openbaar bibliotheekwerk 540 Kunst 5411 Oudheidkunde/musea 5602 Toerisme 580 Overige recreatieve voorzieningen Totaal der baten Saldo

Meerjarenraming 2006 2007 2008 997 999 998 794 794 794 456 458 447 470 461 457 621 605 594

* de daling van de lasten is een combinatie van factoren. De kapitaallasten zijn afgenomen; de overhead is minimaal toegenomen, terwijl ook de stelposten uit de voorjaarsnota zijn verwerkt. De uitgaven voor musea zijn verminderd; de raming voor het streekarchief is verhoogd. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Bezoekerscentrum Stadhuis Heusden • Toetsingskader lokale omroepen • Beheer- en inrichtingsplan Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen • Uitv. Giersbergen-De Margriet * Nog te besluiten • Evaluatie beleidsnota 'recreatie en toerisme' • Aanpassing verordening Openluchtrecreatie 1998 • Organisatievorm muziekonderwijs (onderzoek CMD) • Vorming basisbibliotheek • Nota kunst en cultuur

Geplande raadsvergadering Oktober 2004 December 2004 Februari 2005 Mei 2005 2005

* Enkel uitvoering verkeersplan Giersbergen-de Margriet. Overige maatregelen volgen later.

BELEIDSVELD 9: Sport Beschrijving

Voorbereiding en uitvoering van het beleid met betrekking tot de sport in het algemeen en het beheer van binnen- en buitensportaccommodaties en zwembaden. Het subsidiëren van sportverenigingen ter stimulering van sport in verenigingsverband op basis van de vastgestelde subsidie- en accommodatienota.

Ontwikkelingen

Sport Landelijke ontwikkelingen, zoals individualisering van de sportbeoefening, toenemende vergrijzing van de bevolking vragen een ander sportaanbod. Ook de algemene individualisering heeft gevolgen voor de sport. Het is steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden voor werkzaamheden binnen verenigingen (de kaderproblematiek). Daarnaast is er een toename van regelgeving op het gebied van veiligheid en hygiëne, zoals de wet hygiëne en veiligheid van badinrichtingen en zwembaden (WHVBZ).


Sportnota Er wordt een gemeentelijke sportnota opgesteld. Hierin wordt een samenhangende visie uitgedragen op het te voeren sportbeleid. Daarin wordt ook aangegeven op welke wijze en in welke mate wij kunnen bijdragen aan het verbeteren van de sportmogelijkheden in Heusden. Bij de totstandkoming van de sportnota zal het advies van de sportraad betrokken worden. Hierdoor zal het sportbeleid een meer vraaggericht en interactief karakter krijgen. Deze nota wordt nog in 2004 opgesteld. In 2005 zal een aanvang worden gemaakt met de uitvoering. Uiteraard wordt de sportraad ook betrokken bij toekomstige wijzigingen en nieuwe zaken op het terrein van het sportbeleid. Wij zullen de sportraad, als koepel voor de sport in Heusden, ook betrekken bij de prioritering van de verdeling van het budget voor sport. Breedtesport Een subsidie-aanvraag in het kader van de breedtesportimpuls is in samenwerking met de sportraad ingediend. Als het ministerie van VWS akkoord gaat met de aanvraag, zullen de projecten vanaf 2005 uitgevoerd worden. Recreatiepark De Schroef De verschillende alternatieven voor recreatiepark De Schroef worden verder uitgewerkt. Bij de uitwerking van de alternatieven zal ook de dekking van de (extra) lasten in beeld komen. Doorontwikkeling sportbedrijf In 2004 is een Beleidsplan Onderhoud en Beheer van buitensportaccommodaties opgesteld. Hierin wordt geregeld hoe de komende 10 jaar met het beheer en onderhoud aan de buitensportaccommodaties wordt omgegaan. Op basis van dit (concept) plan zal het beheer van de buitensportaccommodaties mogelijk worden ondergebracht bij ons sportbedrijf. Dit draagt bij aan een betere efficiency en aan kostenreductie. Sportbudget Met betrekking tot dit beleidsveld wordt kritisch gekeken naar (het beheer van) sportgebouwen en sportaccommodaties. De normen van NOC/NSF zijn nog steeds maatgevend. Het volgen van normen, zoals van NOC/NSF, als standaard voor het niveau voor onze sport, is niet meer vanzelfsprekend. Nut en noodzaak zullen vooralsnog het criterium zijn. Het kan namelijk niet zo zijn dat centraal opgelegde bezuinigingen geen doorvertaling kunnen vinden. De komende periode is er nagenoeg geen budget voor nieuw beleid en wensen op het terrein van de sport.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 530 Sport 531 Groene sportvelden en terreinen

Begroting Begroting 2004 2005 3.129 3.432 1.070 955


Totaal der lasten

4.199

4.387

4.353

4.327

4.494

530 Sport 531 Groene sportvelden en terreinen

1.187 628

1.225 631

1.225 631

1.225 631

1.225 631


1.815 2.384

1.856 2.531

1.856 2.497

1.856 2.471

1.856 2.638

* de toename van de uitgaven is toe te schrijven aan de lasten van de nieuwe investeringen (bijvoorbeeld “Die Heijgrave”) en de gewijzigde kostentoerekening. De verhoogde inkomsten zijn mede een gevolg van de kwaliteitsverbetering. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Upgrading Die Heygrave Nog te besluiten • Sportnota • Beleidsplan onderhoud en beheer van buiten sportaccommodaties • Upgrading ‘t Run • Sporthal Onder de Bogen / Sport- en recreatiepark De Schroef

Geplande raadsvergadering December 2004 December 2004 April 2005 2008

BELEIDSVELD 10: Beheer groen en Vesting Heusden

Beschrijving

Het beheer van het openbaar groen, bos, landschapselementen, bermen en de waterpartijen/vijvers binnen de gemeente Heusden, inclusief de vesting, wordt door de gemeentelijke organisatie verzorgd. Dit geschiedt middels het opstellen en actualiseren van beleidsplannen. Het beleid wordt geconcretiseerd in de vorm van beheerplannen.

Ontwikkelingen

Onkruidbestrijding De gemeente Heusden maakt bij de bestrijding van onkruid gebruik van chemische onkruidbestrijdingmiddelen. Deze kunnen op ieder moment verboden worden waardoor kosten voor onkruidbestrijding structureel zullen stijgen.


Openbare ruimte vesting Heusden Voor de vesting Heusden wordt in verband met het specifieke karakter van dit gebied een integraal beleidsplan openbare ruimte vesting Heusden in 2005 opgesteld. Bermen De wijze waarop omgegaan wordt met het beheer van de bermen van (onze) wegen wordt nog in 2004 nader bepaald, zodat in 2005 volgens de nieuwe methode gewerkt gaat worden. In 2005 is een lager budget beschikbaar voor het onderhoud van het openbaar groen. Het groenbeheer wordt dan ook versoberd. De uitgangspunten uit het groenbeheerplan worden wel zoveel als mogelijk gerespecteerd. Omvorming groen Vanaf 2001 zijn onderhoudsintensieve beplantingen vervangen door minder onderhoudsintensieve teneinde de kosten voor onkruidbestrijding in plantsoenen te reduceren. Ook voor 2005 en 2006 staan verdere omvormingen op het programma.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 5412 Vesting Heusden 5601 Openbaar groen en openluchtrecreatie Totaal der lasten 5412 Vesting Heusden 5601 Openbaar groen en openluchtrecreatie Totaal der baten Saldo

Begroting Begroting 2004 2005 824 774 3.097 3.265

Meerjarenraming 2006 2007 2008 744 670 669 3.258 3.255 3.255

3.921

4.039

4.002

3.925

3.924

61 109

61 109

61 109

61 109

61 109

170 3.751

170 3.869

170 3.832

170 3.755

170 3.754

* de verhoging van de uitgaven is bijna geheel toe te schrijven aan de uren, die aan dit product worden toegerekend. Een reservering ten bate van het groen in de vesting is verlaagd.

Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Groenbeheerplan Nog te besluiten • Groenbeleidsplan • Beleidsplan Haarsteegse Wiel • Vesting Heusden

Geplande raadsvergadering Oktober 2004 December 2004 December 2005

BELEIDSVELD 11: Werk en Inkomen

Beschrijving

Het betreft hier de uitvoering van (rijks)wetten. De Intergemeentelijke Sociale Dienst Midden-Langstraat (ISD ML) voert een (re)ïntegratiebeleid dat gericht is op het ondersteunen van personen die een gemeentelijke uitkering ontvangen, personen met een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet en niet uitkeringsgerechtigden bij arbeidsinschakeling en indien daarbij het aanbieden van een voorziening, waaronder sociale activering, gericht op arbeidsinschakeling noodzakelijk acht, voor het bepalen en aanbieden van deze voorziening. De gemeente geeft maatschappelijke zorg en begeleiding. Dit houdt in: het vormgeven van beleid van de gemeente voor de inwoners die belemmeringen ondervinden bij het zich verplaatsen (verstrekken van hulpmiddelen), bij het vervoer (deeltaxi / eigen vervoer) en bij het wonen. Het geheel in het kader van de uitvoering van de Wet voorzieningen gehandicapten (WVG).

Ontwikkelingen

Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk hebben per 1 januari 2004 de ISD ML opgericht. Deze dienst biedt onder de veranderde omstandigheden de gewenst kwaliteit en continuïteit op het gebied van werk en inkomen Wet werk en bijstand (WWB) De gemeente/ISD ML zal in het kader van de WWB 100% verantwoordelijk (via deelnemende gemeenten) zijn voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand. Het rijk verschaft daartoe een vast budget dat bestaat uit een inkomensdeel en een werkdeel. Het gedeelte van het werkdeel dat niet besteed wordt vloeit terug naar het rijk. De regelingen voor gesubsidieerde arbeid (WIW en ID) zijn ondergebracht in de Wet werk en bijstand (WWB) die per 1 januari 2004, in de plaats van de Algemene bijstandswet (ABW), in werking is getreden. Op basis van de nieuwe wet beoordeelt de ISD ML, mede met behulp van advies van het Centrum voor Werk en Inkomen, of ondersteuning aan klanten nodig is. Dit kan in de vorm van voorzieningen, zoals scholing, loonkostensubsidie, gesubsidieerde arbeid, sociale activering, premies, kinderopvang en stage. Het beleid wordt vastgelegd in een reïntegratieverordening. Zaken als uitstroommogelijkheden naar reguliere arbeid, realiseringtaakstelling, Stimuleringsregeling, bevordering activering en uitstroom zijn opgenomen in het beleidsplan van de ISD ML. Dit plan is in samenspraak met de deelnemende gemeenten opgesteld.


Reïntegratiebeleid De meerjarenbeleidvisie rondom het reïntegratiebeleid met inbegrip van de gesubsidieerde arbeid wordt regionaal (ISD ML) ontwikkeld

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 610 611 614 652

Bijstandsverlening Werkgelegenheid Gemeentelijk minimabeleid Voorzieningen gehandicapten

Totaal der lasten 652 Voorzieningen gehandicapten Totaal der baten Saldo

Begroting Begroting 2004 2005 1.778 1.891 60 60 332 332 2.878 2.568

Meerjarenraming 2006 2007 2008 1.866 1.940 1.940 60 60 60 332 332 332 2.568 2.568 2.568

5.048

4.851

4.826

4.900

4.900

90

90

90

90

90

90 4.958

90 4.761

90 4.736

90 4.810

90 4.810

* de stijging van de uitgaven terzake van de bijstandsverlening is een gevolg van het schrappen van de voorgenomen beleidsombuiging. De verlaging van de kosten van de voorziening gehandicapten is toe te schrijven aan de taakstellende bezuiniging en de verlaging van het aandeel in de apparaatskosten.als gevolg van de gewijzigde kostentoerekening. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Sluitende samenwerking • ISD • Vervoerscontracten Nog te besluiten • Regionale meerjarenbeleidsvisie Reïntegratiebeleid

Geplande raadsvergadering ISD ML

BELEIDSVELD 12: Zorg en Welzijn

Beschrijving

De gemeente subsidieert de activiteiten van een regionale instelling voor algemeen maatschappelijk werk en het lokale ouderenbeleid. De gemeente draagt zorg voor recreatieve en sociaal-culturele activiteiten voor jeugd en jongeren, het sociaal cultureel werk en de instandhouding van wijkcentra. De taken op het terrein van gezondheidszorg zijn ondergebracht bij de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD). Hiermee wordt voldaan aan de bepalingen die staan in de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV).

Ontwikkelingen

Wet maatschappelijke ondersteuning De landelijke trend is dat mensen langer thuis willen wonen en thuis verzorgd willen worden. Zorgverlening vindt steeds vaker in de onmiddellijke omgeving van de zorgvrager plaats. Wettelijke verankering van deze vermaatschappelijking van de zorg en een forse uitbreiding van het gemeentelijk takenpakket op dit beleidsterrein is voorzien door middel van de intrede van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning per 2006. Zorgloket Er is een eenvoudig loket voor Zorg en Welzijn ontwikkeld. Dit loket is inmiddels geïmplementeerd en werkzaam binnen de gemeente. Dit betekent concreet dat er sprake is van een eigen balie voor de zorg en een eigen telefoonnummer. In 2005 worden al onze eigen producten in het zorgloket opgenomen. Het zorgloket is een groeimodel, waarbij voortschrijdend inzicht leert dat nog sterker ingezet kan worden op een digitale doorontwikkeling van het zorgloket. De inzet is een fysiek en digitaal zorgloket conform “model Vraagwijzer”. Wet voorziening gehandicapten (WVG) De uitgaven zijn maar beperkt beheersbaar, omdat er sprake is van een “open eind financiering”. Op een aantal terreinen waar wel mogelijkheden zijn, is het beleid (verstrekken van voorzieningen) aangepast. Welzijnsbeleid Met de maatschappelijke instellingen en de welzijnsinstelling Sphinx wordt het gemeentelijk welzijnsbeleid uitgevoerd dat zich steeds meer ontwikkelt vanuit de vraagzijde van de markt. Met Sphinx is inmiddels een convenant en daaropvolgend prestatiecontract gesloten. Sturing vindt zo veel mogelijk outputgericht plaats via concrete jaarplannen en gedegen verantwoording. Schoolmaatschappelijk werk Het voortgezet onderwijs maar ook het basisonderwijs wordt steeds meer geconfronteerd met probleemleerlingen. De aard van de problemen is zeer divers en scholen proberen hier een antwoord op te vinden en passende hulp te bieden in de vorm van schoolmaatschappelijk werk. Schoolmaatschappelijk werk gaat ook aangeboden worden in het basisonderwijs. Kinderopvang Met ingang van 2005 treedt de Wet Kinderopvang (WK) in werking. Als gevolg van deze wetgeving wordt de bestaande subsidierelatie met instellingen voor kinderopvang beëindigd en plaatsgemaakt voor financieringsstromen vanuit de werkgevers, de werknemers. Bij de gemeente blijft de zorg voor bijzondere doelgroepen. De uitvoering van de wet is in handen gegeven van de ISD. Regionale indicatieorganen De regionale Indicatieorganen worden met ingang van 2005 geconcentreerd en niet meer vanuit de gemeenten bekostigd.


Welzijnsplan Het nieuwe welzijnsplan voor de jaren 2005 t/m 2007 is opgesteld. Dit plan vormt het kader voor een groot aantal nota’s met betrekking tot onderwerpen op het terrein van welzijn. In het verlengde van het welzijnsplan vindt eveneens een actualisering van het subsidiebeleid, het accommodatiebeleid en het jeugdbeleid plaats.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 620 621 630 641 650 714

Maatschappelijke begeleiding en advisering Vreemdelingen Sociaal-cultureel werk Tehuizen Kinderdagopvang Openbare gezondheidszorg

Totaal der lasten 621 630 650 714

Vreemdelingen Sociaal-cultureel werk Kinderdagopvang Openbare gezondheidszorg


Begroting Begroting 2004 2005 583 585 269 260 1.586 1.704 641 302 583 483 938 1.385

Meerjarenraming 2006 2007 2008 605 605 605 260 260 260 1.654 1.650 1.648 282 262 262 483 483 483 1.409 1.383 1.383

4.600

4.719

4.693

4.643

4.641

225 190 286 21

225 169 48 509

225 169 48 509

225 169 48 509

225 169 48 509

722 3.878

951 3.768

951 3.742

951 3.692

951 3.690

* de mutaties in de uitgaven zijn toe te schrijven aan een verschuiving van kosten terzake van tehuizen naar sociaal-cultureelwerk. De kosten en baten van kinderopvang zijn afgenomen als gevolg van gewijzigd rijksbeleid, terwijl vanwege dezelfde oorzaak de kosten en inkomsten van jeugdgezondheidszorg zijn toegenomen. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Lokaal volksgezondheidsplan • Sphinx (uitwerking aanbevelingen en conclusies extern onderzoek) • Zorgloket • Wijkbeheer Oudheusden • Uitbreiding uitvoerend maatschappelijk werk • Taakstelling uitvoering Wvg • Uitbreiding peuterspeelzaalwerk (fusie en professionalisering) Nog te besluiten • Welzijnsplan 2005 t/m 2007 • Wijkvisie Oudheusden • Kinderopvang nieuw beleid • Onderzoek centrale huisartsenpost • Actualiseren subsidiebeleid (Evaluatie subsidieverordening en nieuwe subsidienota) • Actualiseren accommodatiebeleid • Nota Integraal Jeugdbeleid • Legionellabestrijding (krediet bouwkundige

Geplande raadsvergadering Oktober 2004 Oktober 2004 Oktober 2004 December 2004 December 2004 December 2004 December 2004 2e kwartaal 2005

•

aanpassingen i.v.m. legionella bestrijding) Integraal gehandicaptenbeleid

Planning is afhankelijk van invoering voornemen nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

BELEIDSVELD 13: Milieu en afval

Beschrijving

Het beleid van de gemeente met betrekking tot milieu en afval is gericht op het stimuleren van bewustwording en gedragsverandering ten aanzien van natuur en milieu door voorlichting, normstelling en handhaving.

Ontwikkelingen

Afval

− Voorlopige cijfers van het CBS laten zien dat de hoeveelheid huishoudelijk afval (inclusief grof huishoudelijk afval) in 2003 is afgenomen ten opzichte van 2002. Een afname in de hoeveelheid huishoudelijk afval doet zich daarmee voor het eerst in 20 jaar voor. De aangegeven daling doet zich zowel voor in het gemengd aangeboden huishoudelijk en grof huishoudelijk afval als de gescheiden aangeboden deelstromen. Naast de deelstromen die een daling laten zien zijn er ook die in 2003 een stijging laten zien. Voorbeelden hiervan zijn glas en wit- en bruingoed. Afvalscheiding vraagt nog steeds de aandacht. Gebleken is dat de landelijke doelstellingen zoals deze zijn opgenomen in het Landelijk Afvalbeheer Plan nog niet zijn behaald in 2003. Momenteel wordt door het ministerie van VROM het gft-inzamelbeleid tegen het licht gehouden en wordt bekeken waar verbeteringen of alternatieven mogelijk zijn. Centraal staat de beleidsvrijheid van gemeenten voor de inzameling en verwerking van gft-afval. Aan de Duinweg in Drunen wordt een nieuwe centrale gemeentewerf gebouwd. Daarbij zal tevens een compacte milieustraat worden gerealiseerd. De verwachting is dat medio 2005 met de bouw van de nieuwe milieustraat wordt begonnen. Handhaving

Er is hard gewerkt aan de professionalisering van de handhaving, zodat per 1 januari 2005 wordt voldaan aan de kwaliteitscriteria van VROM. In 2005 wordt handhaving voor het eerst volgens een uitvoeringsprogramma uitgevoerd. De Wet herstructurering overlegstructuur treedt in 2005 in werking. Deze wet verplicht ons op het gebied van handhaving tot een bepaalde mate van samenwerking met diverse partners. De bestuursovereenkomst uit 1998 die resulteerde in een samenwerking op het gebied van handhaving loopt tot 1 juli 2005. Een evaluatie hiervan is begin 2005 gepland. De verwachting is dat ook na 1 juli 2005 een bepaalde vorm van handhavingssamenwerking zal blijven bestaan. Per 1 juli 2005 treedt naar verwachting een wijziging in de Woningwet in werking die de gemeente verplicht om beleidsvoornemens ten aanzien van de handhaving van de bouwregelgeving kenbaar te maken in een handhavingsbeleid. De gemeente krijgt tot 1 juli 2006 de tijd om dit beleid te vervaardigen. Het Besluit kwaliteitseisen externe veiligheid inrichtingen milieubeheer treedt naar verwachting eind 2004 in werking. Geluid

In 2005 wordt waarschijnlijk de taak voor het verlenen van geluidsontheffingen (bijv. in het kader van bestemmingsplannen) overgedragen van provincie naar gemeente. De gevolgen hiervan zijn nog niet bekend. Riolering

In het kader van de Wet Milieubeheer is in 2004 het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 20042008 vastgesteld en is de haalbaarheidsstudie afkoppelen regenwater afgerond. Zoals tijdens de vaststelling van het GRP is afgesproken zullen alleen afkoppelprojecten worden uitgevoerd daar waar ook civieltechnische en/of cultuurtechnische projecten moeten worden uitgevoerd.


Afval

Het afvalbeheerplan 2004-2007 en het plan van aanpak zwerfafval zijn in 2004 vastgesteld. De samenwerking met de Afvalstoffendienst ‘s-Hertogenbosch voor de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen wordt gecontinueerd. In 2005 wordt een beslisdocument voor de vorm van tariefsdifferentiatie (diftar) vastgesteld. Handhaving

Het handhavingsbeleidsplan 2005 –2007 is met ingang van 2005 bepalend voor de uitvoering van de handhaving in onze gemeente en vormt de basis het jaarlijkse uitvoeringsprogramma. Milieu

Het gezoneerde industrieterrein Heesbeen-Bakkersdam wordt in 2005 herzien. Conform besluit luchtkwaliteit dient de gemeente in 2005 een overall rapportage luchtkwaliteit voor de gehele gemeente op te stellen over het jaar 2004. Hierbij dient ook gekeken te worden naar het aantal mensen dat hinder ondervindt.In 2005 wordt gestart met de voorbereiding van een nieuw milieubeleidsplan. Riolering

In 2005 worden alle verbeteringsmaatregelen t.b.v. de emissiereductie en het voorkomen van water op straat afgerond. De emissie is daarbij teruggebracht naar 50%. De overstort van vervuild water (emissie) zal afnemen door het saneren van overstorten en door het aanleggen van bergbezinkbakken. Ook zullen er afkoppelprojecten, gelijktijdig met andere civiele en cultuurtechnische projecten, worden uitgevoerd.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 721 Afvalverwijdering en verwerking 722 Riolering en waterzuivering 723 Milieubeheer

Begroting Begroting 2004 2005 5.152 5.239 2.865 2.853 1.207 1.214

Meerjarenraming 2006 2007 2008 5.237 5.233 5.231 2.716 2.648 2.639 1.206 1.193 1.190

Totaal der lasten

9.224

9.306

9.159

9.074

9.060

721 722 725 726

476 10 4.702 2.083

153 10 4.843 2.119

153 10 4.952 2.140

153 10 5.063 2.205

153 10 5.063 2.227

7.271 1.953

7.125 2.181

7.255 1.904

7.431 1.643

7.453 1.607

Afvalverwijdering en verwerking Riolering en waterzuivering Baten reinigingsrechten en afvalstofheffing Baten rioolrechten


* de verlaging van de inkomsten is grotendeels toe te schrijven aan een administratieve aanpassing. De in de begroting 2004 opgenomen beschikking over de reserve is namelijk nu verantwoord op beleidsveld 15. De kosten van de gescheiden afvalverwerking zijn toegenomen. Ook is in de opbrengsten de verhoging van de tarieven verwerkt.

Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Integraal handhaven (definitiefase) • Afvalbeheerplan 2004-2007 • Bodembeleidsplan • Gemeentelijk Rioleringsplan 2004 – 2008 • Haalbaarheidsstudie afkoppelen regenwater • Centrale werf/milieustraat (ontwerpfase) • Plan van aanpak zwerfafval Nog te besluiten • Milieuprogramma 2005 • Integraal handhaven: voldoen aan kwaliteitscriteria VROM. Handhavingsbeleidsplan • Integraal handhaven: handhavingsuitvoeringsprogramma 2005 • Geluidnota • Beslisdocument vorm van tariefsdifferentiatie (diftar)

Geplande raadsvergadering November 2004 december 2004 Behandeling in collegevergadering december 2004 December 2004 2005

BELEIDSVELD 14: Bouwen en Wonen

Beschrijving

De gemeente zorgt voor een goed klimaat om te wonen, werken en recreëren door de ruimte te ordenen via beleidsvisies, bestemmingsplannen, uitvoeringsplannen en wijzigingsplannen. Zij staat een doelmatige voorziening in de plaatselijke behoefte aan woningen en bedrijfslocaties voor en wil de inwoners en bedrijven hierover informeren. Daarnaast vervult zij een toetsende rol met betrekking tot aspecten van planologische, esthetische, milieuhygiënische en bouwen woningtechnische aard. De gemeente Heusden voert een gemeentelijk grondbeleid, in zowel actieve als passieve vorm, waardoor de bouw van woningen en bedrijfsruimten tot stand kan komen.

Ontwikkelingen

Woningbouw Landelijk is de trend ingezet om meer ruimte te bieden voor ontwikkelingsplanologie. Dit instrument is mede van belang om de stagnerende woningbouw vlot te trekken. Rekening houdend met de vastgestelde woonvisie, de structuurvisie plus, de actualisatie bestemmingsplannen wordt een realistisch woningbouwprogramma opgesteld.


Actualisatie bestemmingsplannen De actualisatie van de bestemmingsplannen wordt voortvarend voortgezet. Naast actualisatie van acht bestemmingsplannen die in behandeling zijn zal de actualisatie van vier bestemmingsplannen worden opgestart. Verwacht wordt dat zowel het Reconstructieplan Meierij als het gebiedsplan Wijde Biesbosch worden vastgesteld waarna gestart kan worden met het bestemmingsplan Buitengebied. Bestemmingsplan Eendekooi/zuidzijde Bosscheweg is afhankelijk gesteld van de vaststelling van de Structuurvisie plus en kan dus ook worden gestart. Woningbouw Voor ontwikkeling van woningbouwlocaties zullen vaststellingsprocedures gestart worden. Gedacht wordt aan bijvoorbeeld de locatie Mommersteeg. De in 2004 vastgestelde Woonvisie en de Structuurvisieplus moeten leiden tot daadwerkelijke ontwikkeling van woningbouwlocaties. Hierbij wordt (zoveel als financieel mogelijk) rekening gehouden met doelgroepen als starters, senioren ed. Grondbeleid Wij blijven een actieve grondpolitiek voeren ten einde gewenste ontwikkelingen ook daadwerkelijk te kunnen realiseren. In de Grondnota 2005 wordt hierop nader ingegaan.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 810 Ruimtelijke ordening 822 Overige volkshuisvesting 830 Bouwgrondexploitatie

Begroting Begroting 2004 2005 601 505 1.162 1.234 11.924 0

Meerjarenraming 2006 2007 2008 504 503 503 1.233 1.233 1.232 0 0 0

Totaal der lasten

13.687

1.739

1.737

1.736

1.735

810 822 823 830

70 35 661 11.924

70 33 661 0

70 33 661 0

70 33 661 0

70 33 661 0

12.690 997

764 975

764 973

764 972

764 971

Ruimtelijke ordening Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie


* er heeft een verschuiving plaatsgevonden van uren tussen de diverse deeltaken. Per saldo zijn de lasten afgenomen als gevolg van de gewijzigde kostentoerekening. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • Visie Waalboss (conceptplan) • Volkshuisvestingsplan/Woonvisie (opname onderzoek bouwmogelijkheden kleine kernen en Oudheusden) • Actualisatie nota grondbeleid (deel 1) • Welstandnota Nog te besluiten • Centrumplan Vlijmen (Masterplan) • Centrumplan Drunen (fase 1) • Actualisatie nota grondbeleid (deel 2) • Actualisatie structuurvisie Heusden • Venne West 3, als bouwlocatie: bestemmingsplan • Monumentenverordening • Actualisatie bestemmingsplannen

Geplande raadsvergadering 2005 Oktober 2004 November 2004 December 2004 Juli 2005 December 2005 Afzonderlijk traject per bestemmingsplan. Geplande realisatie januari 2010

BELEIDSVELD 15: Financiering en belastingen Beschrijving

De gemeente beschikt over twee belangrijke inkomstenbronnen. De belangrijkste inkomstenbron van de gemeente is de uitkering uit het gemeentefonds. Naast de algemene uitkering heft de gemeente belastingen en rechten. De rechten zijn onder de betreffende beleidsvelden/ programma’s opgenomen. De inkomsten uit eigen belastingen bedragen ongeveer 10% van de totale inkomsten van de gemeente. De gemeentelijke belastingen worden geheven op basis van door de raad vastgestelde verordeningen.

Ontwikkelingen

Rol accountant Mede door de invoering van het duaal stelsel zal de accountant op andere wijze de controle en de verslaglegging gaan uitvoeren. De accountant richt zich op de rechtmatigheid en niet op de doelmatigheid en doeltreffendheid. De basis van de omgang met en rol van de accountant is geregeld in de verordening op basis van artikel 213 van de gemeentewet. In 2005 zal gekozen worden welke accountant vanaf 2006 de opdracht krijgt, omdat het huidige contract per 1 januari 2006 afloopt. Wet WOZ/ OZB De aanslagen voor de onroerende-zaakbelastingen (OZB) zullen in 2005 gebaseerd zijn op nieuw vastgestelde waarden van de onroerende zaken. De waardepeildatum voor deze nieuwe “WOZ- waarde” is 1 januari 2003. Voor de periode van 1 januari 2001 tot en met 31 december 2004 was de waardepeildatum 1 januari 1999. De nieuwe waarden worden vastgesteld op basis van de prijsontwikkeling op de onroerend-goedmarkt. In deze periode zijn de waarden van woningen gemiddeld met ruim 50% gestegen. De waarde-ontwikkeling voor niet-woningen varieert naar gelang de soort onroerende-zaak. Gezien de van te voren bepaalde opbrengst aan OZB zullen de tarieven op basis van de nieuwe waarden bepaald worden. Reserves en voorzieningen De manier waarop in Heusden omgegaan wordt met reserves en voorzieningen is vastgelegd in de nota reserves en voorzieningen enz. Hoewel de nota op het moment van opstellen van deze begroting met bijbehorend meerjarenbeeld nog niet vastgesteld is, is wel conform deze conceptnota begroot.

Beleidsvoornemens

WOZ-waardebeschikkingen Uiterlijk 28 februari 2005 zullen bijna alle nieuwe waardebeschikkingen verzonden zijn. In deze beschikkingen worden aan belastingplichtigen de nieuwe waarden bekend gemaakt die vanaf 1 januari 2005 gaan gelden als grondslag voor hun OZB-aanslag. Door de investeringen in de kwaliteit van de waardering is getracht het aantal bezwaar- en beroepschriften, ondanks de forse waardestijgingen, binnen de perken te houden.

* de mutaties op dit beleidsveld zijn zeer divers van aard. Het is een echt verrekenveld. Stelposten, ombuigingen, stortingen en opnames uit reserves, alles wordt hier verantwoord. Opmerkelijke afwijkingen zijn begrepen in 922 (uitgavenzijde). Hier is het bedrag van de nader aan te wijzen dekkingsmiddelen opgenomen (lees: de tekorten op de begrotingen). Product 914 laat aan de inkomstenzijde een forse verhoging zien wegens rentebaten.

Financiën (x € 1.000) Nummer en omschrijving beleidstaak 9132 Beleggingen 914 Geldleningen en uitzettingen langer 921 Algemene uitkeringen gemeentefonds 922 Algemene baten en lasten 930 Uitvoering Wet WOZ 931 Baten onroerende-zaakbelasting gebruikers 940 Lasten heffing en invordering gem.belastingen 941 Lastenverlichting Rijk 960 Saldo van kostenplaatsen 980 Mutaties reserves 990 Saldo van de rekening van baten en lasten Totaal der lasten 9132 Beleggingen 914 Geldleningen en uitzettingen langer 921 Algemene uitkeringen gemeentefonds 922 Algemene baten en lasten 930 Uitvoering Wet WOZ 931 Baten onroerende-zaakbelasting gebruikers 932 Baten onroerende-zaakbelasting eigenaren 934 Baten baatbelasting 937 Baten hondenbelasting 980 Mutaties reserves


Begroting Begroting 2004 2005 108 125 25 45 10 11 -683 -1.583 343 373 0 -52 183 185 741 0 -39 0 626 636 -747 0

Meerjarenraming 2006 2007 2008 125 125 125 45 45 45 11 11 11 -1.331 -727 -588 354 354 354 -215 -383 -556 183 161 161 0 0 0 0 0 0 636 636 636 0 0 0

567

-260

-192

222

188

362 2.734 23.350 1.727 177 2.288 2.894 1 253 1.320 0

367 3.634 22.482 1.118 188 2.361 3.066 1 253 1.676 0

367 3.484 22.758 1.024 188 2.361 3.066 0 253 1.268 0

367 3.334 23.247 972 188 2.361 3.066 0 253 953 0

367 3.184 23.424 972 188 2.361 3.066 0 253 897 0

35.106 -34.539

35.146 -35.406

34.769 -34.961

34.741 -34.519

34.712 -34.524

* de afwijkingen op dit beleidsveld zijn zo divers als de posten, die er op vermeld zijn. Het is een smeltkroes van ramingen, die geen eigen plaats hebben in de begroting. Te denken is hierbij aan de mutaties in de stelposten en de ombuigingen, de stortingen in en beschikkingen over reserves. Ook is hier het nadelig saldo in 2005 tot en met 2007 verwerkt in product 922. Product 914 laat duidelijk het rentevoordeel zien. Beleidsvoornemens uit integrale beleidsplanning Bestuurlijk afgerond / in uitvoering • BTW Compensatiefonds Nog te besluiten • Nota reserves en voorzieningen enz. • Uitwerken “vervuiler/gebruiker betaalt” • Rekenkamerfunctie

Geplande raadsvergadering November 2004 December 2004 2005

Matrix beleidsvelden met bijbehorende producten Beleidsveld

Product behorend bij beleidsveld

1

Bestuur en communicatie

2

Burgerdiensten

3

Openbare orde en veiligheid

4

Verkeer en vervoer

5 6 7

Gebouwenbeheer en eigendommen Economische zaken Onderwijs

001 002 005 006 003 004 724 120 140 210 211 214 215 913.1 310 421 423 433 443

8

Cultuur en toerisme

9

Sport

10 Beheer groen en Vesting Heusden 11 Werk en inkomen

12 Zorg en Welzijn

13 Milieu en afval

14 Bouwen en wonen

480 482 510 540 541.2 560.2 580 530 531 541.3 541.1 560.1 610 611 614 652 620 621 630 650 714 715 721 722 723 725 726 810

Bestuursorganen Bestuursondersteuning B&W Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamer Burgerzaken Baten secretarieleges burgerzaken Begraven Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Wegen, straten en pleinen Verkeersmaatregelen te land Parkeren Baten parkeerbelasting Beheer gemeentelijke eigendommen Handel en ambacht Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting Bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting Bijzonder speciaal onderwijs, onderwijshuisvesting Bijzonder voortgezet onderwijs, onderwijshuisvesting Lokaal bestuurlijke onderwijstaken Volwasseneneducatie Openbare bibliotheekwerk Kunst en cultuur Oudheidkunde/musea Toerisme Overige recreatieve voorzieningen Sport Groene sportvelden en terreinen Vesting Heusden Monumentenzorg Groen en recreatie Bijstandverlening Werkgelegenheid Gemeentelijk minimabeleid Voorzieningen gehandicapten Maatschappelijke begeleiding en advies Vreemdelingen Sociaal-cultureel werk Kinderopvang Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Afvalverwijdering en verwerking Riolering en waterzuivering Milieubeheer Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing Baten rioolrechten Ruimtelijke Ordening

15 Financiering en belastingen

822 823 830 913.2 914 921 922 930 931 932 934 937 940 941 960 980 990

Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie Beleggingen Geldleningen en uitzettingen Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten Uitvoering Wet WOZ Baten OZB gebruikers Baten OZB eigenaren Baten baatbelasting Baten hondenbelasting Lasten heffingen invordering gem. belastingen Lastenverlichting Rijk Saldo van kostenplaatsen Mutaties reserves Saldo van de rekening van baten en lasten

Deel C


BIJLAGEN

Bijlage 1 Uitgangspunten begroting 2005 en meerjarenbegroting Algemeen De jaarrekening 2003, de begroting 2004 en de voorjaarsnota 2004 hebben als basis gediend voor de begroting 2005. Daarnaast zijn de effecten van de 1e bestuursrapportage 2004 opgenomen. De begrotingswijzigingen tot en met de raadsvergadering van mei 2004 zijn hierin verwerkt. In de concept-voorjaarsnota werd uitgegaan van het loon- en prijspeil 2004. Meerjarenbegroting Wijzigingen in de kapitaallasten, algemene uitkering, lasten van vervangingsinvesteringen, externe ontwikkelingen en uitvoering van het collegeprogramma zijn volledig verwerkt in de meerjarenbegroting. Groei gemeente De stijging van het aantal woningen en inwoners per 1 januari 2005 wordt meegenomen in de begroting 2005. De stijging in de jaren daarna wordt niet meegenomen. Dit geldt voor de ramingen van de OZB, de algemene uitkering en eventuele andere ramingen die beïnvloed worden door de stijging van het aantal inwoners of woningen. De in de meerjarenbegroting vermelde budgetverhogingen voor areaal-uitbreidingen zullen als gevolg hiervan niet meer worden opgenomen. Het aantal inwoners per 1 januari 2005 begroten we op 43.250, het aantal woonruimten op 16.830. Loon- en prijscompensatie Voor de lonen gaan we uit van een verhoging van 1,5% in 2005, ten opzichte van de lonen van maart 2004. Dit is opgebouwd uit 0,5% voor incidentele periodieke verhogingen en 1% voor verhoging van werkgeverslasten (o.a. IZA en ABP). Andere salarisverhogingen worden gezien het politieke klimaat niet verwacht. Eveneens is een deel van de verwachte verhoging voor 2004 (1,5%) teruggedraaid, omdat de salarissen bevroren zijn. Voor de prijscompensatie stellen we voor 0,75% ten opzichte van 2004 te hanteren Het percentage is conform de laatste cijfers van het Centraal Planbureau van mei 2004. Deze cijfers worden eveneens gehanteerd voor de junicirculaire voor de algemene uitkering. Voorgesteld wordt om het percentage van 0,75% eveneens te hanteren voor de te beïnvloeden belastingen, leges, huurinkomsten, tarieven sportaccommodaties etc. Voor de niet CAO-gerelateerde instellingen wordt het percentage van de prijscompensatie gehanteerd: 0,75%. Verhoging van de subsidies van CAO-gerelateerde instellingen is een samenspel tussen de loon- en prijscompensatie. Doordat de loonsverhoging in 2004 minder is gebleken stellen we nu voor het percentage voor loon- en prijscompensatie van 0,25% te hanteren. Afhankelijk van de besluitvorming over de ombuigingen wordt deze stelpost aangepast. In de begroting 2005 zijn geen middelen opgenomen om de kostenstijgingen op de budgetten te compenseren. Stijging tarieven Voor de stijging van de tarieven wordt in het algemeen uitgegaan van de te verwachten prijsstijging van 0,75 %. Voor de diverse tarieven gelden de volgende percentages: 3,75% verhoging OZB op basis van de voorjaarsnota; (0,75 prijsstijging+ 2% voor handhaving; daarnaast vindt er een stijging plaats van 1%). Deze is nu verwerkt als een stelpost omdat nog onbekend is wat het effect voor het tarief zal zijn. De verhouding woningen - niet-woningen zal opnieuw bekeken worden. 0,75% verhoging leges, met uitzondering van legestarieven, die een wettelijk maximum hebben, en de bouwleges, omdat de inflatie tot uitdrukking komt in de stijging van de bouwkosten, die als basis worden genomen voor de tariefberekening, waardoor de beoogde meeropbrengst op deze wijze wordt gerealiseerd; 0,75% verhoging marktgelden; 12

0.75% verhoging rioolrecht, conform het meerjarig dekkingsplan bij het GRP, dit jaar gelijk gehouden aan de prijsstijging; 3,00 % verhoging afvalstoffenheffing, op basis van een toenemend kostendekkend tarief; 0,75 % verhoging hondenbelasting, op basis van kostendekkendheid; 31 % verhoging begrafenisrechten, op basis van een toenemende kostendekkendheid; 0,75% verhoging tarieven sportaccommodaties; 0,75% verhoging entreegelden zwembaden, exclusief een verhoging in het kader van de kwaliteitsverhoging van de zwembaden; 0,75% verhoging huren en pachten, voor zover mogelijk; Rentepercentages 6 % rente staat van activa en investeringen 6 % rente reserves en voorzieningen 2,5 % rente kortlopende geldleningen 5 % rente langlopende geldleningen Op dit moment worden er geen nieuwe langlopende geldleningen in 2005 verwacht. Het resultaat van de renteverschillen die ontstaan tussen genoemde percentages komen naar voren in het renteresultaat, dat conform de nieuwe voorschriften vanaf de begroting 2004 aan de exploitatie wordt toegevoegd. Voor de rente bij de activa en de reserves en voorzieningen stellen we voor de 6% te blijven hanteren, om een consistente gedragslijn vast te houden. Het renteresultaat is het verschil tussen de werkelijk betaalde en ontvangen rente en de doorbelaste rente tegen 6% voor de kapitaallasten en reserves en voorzieningen. Het bedrag van het eerste jaar wordt ingebracht in de exploitatie. Voor de jaren na 2005 wordt vanuit het voorzichtigheidsprincipe een aflopend voordeel ingerekend. Bij dit laatste aflopend bedrag houden we rekening met het beslag dat er op de reserves en voorzieningen ligt. Vrijvallende kapitaallasten De jaarlijks vrijvallende kapitaallasten worden in eerste instantie gebruikt voor vervangingsinvesteringen. Het verschil tussen de vrijvallende kapitaallasten en de kapitaallasten van vervangingsinvesteringen komt ten gunste of ten laste van de algemene middelen. Hiervan zijn uitgezonderd de vrijvallende kapitaallasten van de investeringen voor: automatisering en informatisering; afvalverwijdering en –verwerking; rioolbeheer. De vrijval van de drie uitzonderingen blijft beschikbaar binnen de genoemde taken, dit zijn gesloten circuits. Overschotten of tekorten worden verrekend met de daarvoor bestemde voorziening en reserves. Algemene uitkering gemeentefonds De berekening van de algemene uitkering is gebaseerd op de junicirculaire 2004. Daarnaast is 50% van de behoedzaamheidsreserve structureel ingerekend. Hiertegenover staat een voorziening van 2 x het structureel ingerekende bedrag, conform de richtlijn van de provincie. De septembercirculaire 2004 is niet in de begroting verwerkt. Onvoorziene uitgaven Een bedrag van € 200.000 per jaar wordt opgenomen voor de incidentele onvoorziene uitgaven en € 30.000 voor onvoorziene budgetten en investeringen met structurele lasten. Onderuitputting Bij lopende kredieten gaan we ervan uit dat niet alles (volledig) in 2004 wordt uitgegeven. Hiervoor nemen we voor 60% onderuitputting op.

13

Voor nieuwe investeringen hanteren we het uitgangspunt dat per 1 januari 2005 nog geen uitgaven zijn gedaan. Daarom worden de kapitaallasten voor het eerste jaar van de investeringen t/m 2008 meegenomen in de onderuitputting. Voor het tweede jaar wordt een onderuitputting van 25 % aangehouden. Bij de exploitatiebudgetten wordt geen rekening gehouden met onderuitputting. Verwacht wordt dat de uitgaven in het betreffende jaar plaats vinden. BTW-compensatiefonds In 2005, wanneer de definitieve uitname uit het gemeentefonds bekend is, zal een herrekening van het verloop van de in het kader van het BTW-compensatiefonds gevormde reserve worden gemaakt. Ook zal in 2005 duidelijk zijn in hoeverre de stelposten voor apparaatskosten en frictiekosten benodigd c.q, toereikend zijn.

14

Bijlage 2

Meerjarenbegroting (x € 1.000) 2005 Baten

Lasten

Restant

2006 Baten

Lasten

Restant

Lasten

2007 Baten

Restant

Lasten

2008 Baten

Restant

006

Product Kostenplaatsen Bestuursorganen Bestuursondersteuning B&W Burgerzaken Baten secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamer

120 140

Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid

1.522 499

37 11

-1.485 -488

1.550 499

37 11

-1.513 -488

1.601 499

37 11

-1.564 -488

1.591 499

37 11

-1.554 -488

210 211 214 215

Wegen, straten en pleinen Verkeersmaatregelen te land Parkeren Baten parkeerbelasting

3.514 196 110

17 1

3.655 194 110

17 1

17 1

17 1

85

-3.649 -192 -109 85

3.649 192 109

85

-3.638 -193 -110 85

3.666 193 109

85

-3.497 -195 -110 85

85

-3.632 -191 -109 85

310

Handel en ambacht

45

-140

185

45

-140

185

45

-140

185

45

-140

421 423 433 443 480 482

Openbaar basisonderwijs, huisv. Bijzonder basisonderwijs, huisv. Bijzonder spec. onderwijs, huisv. Bijzonder voortg.onderwijs, huisv. Gemeensch. baten en lasten onderw. Volwasseneneducatie

312 2.094 124 276 1.814 502

555 476

-312 -2.094 -124 -276 -1.259 -26

307 2.102 83 267 1.708 502

429 476

-307 -2.102 -83 -267 -1.279 -26

301 2.099 81 241 1.674 502

408 476

-301 -2.099 -81 -241 -1.266 -26

291 2.061 81 237 1.674 501

408 476

-291 -2.061 -81 -237 -1.266 -25

510 530 531 540 541.1 541.2 541.3 560.1

Openbaar bibliotheekwerk Sport Groene sportvelden en terreinen Kunst Monumenten Oudheidkunde/musea Vesting Heusden Openbaar groen en openluchtrecreatie

1.001 3.432 955 808 147 308 774 3.265

-832 -2.207 -324 -794 -147 -251 -713 -3.156

997 3.415 938 794 147 309 744 3.258

-828 -2.190 -307 -780 -147 -252 -683 -3.149

999 3.396 931 794 145 313 670 3.255

-830 -2.171 -300 -780 -145 -256 -609 -3.146

998 3.582 912 794 144 303 669 3.255

K 001 002 003 004 005

1.005 1.744 1.800

1.005 1.743 1.786

5

-1.001 -1.744 -1.795 526 -5

289

185

4 5 526

169 1.225 631 14 57 61 109

4

998 1.740 1.794

5

-1.001 -1.743 -1.786 526 -5

-289

285

526

169 1.225 631 14 57 61 109

4

998 1.740 1.786

5

-994 -1.740 -1.789 526 -5

5

-994 -1.740 -1.786 526 -5

-285

280

-280

280

-280

5 526

169 1.225 631 14 57 61 109

4

526

169 1.225 631 14 57 61 109

-829 -2.357 -281 -780 -144 -246 -608 -3.146

Bijlage 2

Meerjarenbegroting (x € 1.000)

Product 560.2 Toerisme 580 Overige recreatieve voorzieningen 610 611 614 620 621 630 641 650 652 714 715 716 721 722 723 724

Bijstandsverlening Werkgelegenheid Gemeentelijk minimabeleid Maatschappelijke begeleiding en advies Vreemdelingen Sociaal-cultureel werk Tehuizen Kinderopvang Voorzieningen gehandicapten

Lasten 476 622

2005 Baten Restant 139 -337 74 -548

Lasten 470 621

2006 Baten Restant 129 -341 74 -547

Lasten 461 605

2007 Baten Restant 129 -332 74 -531

Lasten 457 594

2008 Baten Restant 129 -328 74 -520

1.891 60 332

-1.891 -60 -332

1.866 60 332

-1.866 -60 -332

1.940 60 332

-1.940 -60 -332

1.940 60 332

-1.940 -60 -332

-585 -35 -1.535 -302 -435 -2.478

605 260 1.654 282 483 2.568

-605 -35 -1.485 -282 -435 -2.478

605 260 1.650 262 483 2.568

-605 -35 -1.481 -262 -435 -2.478

605 260 1.648 262 483 2.568

186

-842 -34 0 -5.086 -2.843 -1.214 -209

887 34 488 5.237 2.716 1.206 383

244

-866 -34 0 -5.084 -2.706 -1.206 -139

861 34 488 5.234 2.648 1.193 383

319

-840 -34 0 -5.081 -2.638 -1.193 -64

861 34 488 5.231 2.639 1.190 373

4.843 2.119

4.843 2.119

4.952 2.140

4.952 2.140

5.063 2.205

5.063 2.205

9.517

70 33 661 9.517

-435 -1.201 661 0

19.899

70 33 661 19.899

-434 -1.200 661 0

7.246

70 33 661 7.246

-433 -1.200 661 0

442 125

469 367

27 242

357 125

471 367

114 242

356 125

473 367

45

3.634

3.589

45

3.484

3.439

45

3.334

585 260 1.704 302 483 2.568 863 34 488 5.239 2.853 1.214 395

725 726

Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg, uniform deel Jeugdgezondheidszorg, maatwerk deel Afvalverwijdering en verwerking Riolering en waterzuivering Milieubeheer Lijkbezorging Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing Baten rioolrechten

810 822 823 830

Ruimtelijke ordening Overige volkshuisvesting Bouwergunningen Bouwgrondexploitatie

505 1.234

913.1 Gemeentelijke eigendommen 913.2 Beleggingen Geldleningen en uitzettingen langer of 914 gelijk 1 jaar

225 169 48 90 21 488 153 10

504 1.233

225 169 48 90 21 488 153 10

503 1.233

225 169 48 90 21 488 153 10

225 169 48 90

319

-840 -34 0 -5.078 -2.629 -1.190 -54

5.063 2.227

5.063 2.227

7.100

70 33 661 7.100

-433 -1.199 661 0

117 242

356 125

473 367

117 242

3.289

45

3.184

3.139

503 1.232

21

-605 -35 -1.479 -262 -435 -2.478

488 153 10

Bijlage 2

921 922 930 931 932 934 937 940 980

Meerjarenbegroting (x € 1.000)

Product Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten Uitvoering Wet WOZ Baten OZB gebruikers Baten OZB eigenaren Baten baatbelasting Baten hondenbelasting Lasten heffingen invordering gem. Belastingen Mutaties reserves

Totaal generaal producten

Lasten 11 -749 373 0

2005 Baten Restant 22.482 22.471 1.118 1.867 188 -185 2.413 2.413 3.066 3.066 1 1 253 253

Lasten 11 -560 354 0

2006 Baten Restant 22.758 22.747 1.022 1.582 188 -166 2.576 2.576 3.066 3.066 0 0 253 253

Lasten 11 -701 353 0

2007 Baten Restant 23.247 23.236 970 1.671 188 -165 2.744 2.744 3.066 3.066 0 0 253 253

Lasten 11 -858 354 0

2008 Baten Restant 23.424 23.413 971 1.829 188 -166 2.917 2.917 3.066 3.066 0 0 253 253

185 636

1.675

-185 1.039

183 636

1.268

-183 632

161 636

953

-161 317

161 636

896

-161 260

59.374

58.540

-834

69.527

68.756

-771

56.506

56.480

-26

56.226

56.495

269

Bijlage 3 Verplichte paragrafen Paragrafen Titel 2.3 van het besluit Begroting en Verantwoording, dat ingaande de begroting 2004 van kracht is geworden, schrijft een aantal paragrafen voor. Het doel van de paragrafen is om inzicht te verschaffen in de financiële positie van de gemeente. Zij bevatten de beleidsuitgangspunten van beheermatige activiteiten en de lokale heffingen. Via de paragrafen kan de raad hier ook zelf de beleidsuitgangspunten vaststellen.

LOKALE LASTEN Artikel 10 De paragraaf lokale lasten heeft betrekking op de belastingen en op de heffingen. De paragraaf lokale lasten bevat de beleidsvoornemens ten aanzien van de lokale lasten en een overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingen en heffingen. De belastingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten. De lokale lasten zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. Een overzicht van de lokale lasten en daarmee meer inzicht is daarom van belang voor de raad. Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid maakt het beeld van de lokale lasten compleet. Algemeen Belasting betalen vindt niemand leuk. De “pijn” kan verzacht worden door duidelijk te maken waar de burgers en de bedrijven belastingen voor betalen. Dit houdt dus in principe in, dat tegenover de belastingverhogingen aanwijsbare uitgaven dienen te staan. De belastingverhogingen in onze gemeente zijn de afgelopen jaren dan ook meestal verhoogd met het inflatiepercentage. Ondanks alle pogingen om de uitgaven te drukken en zo efficiënt mogelijk met de middelen om te gaan, ontkomt ook onze organisatie niet aan loon- en prijsstijgingen. Voor wat betreft de dienstverleningen zoals het ophalen en afvoeren van afvalstoffen, het onderhoud van riolen en het afvoeren van rioolwater, de leges, rechten en de marktgelden is de afspraak gemaakt met de raad, dat zoveel mogelijk kostendekkende tarieven zullen worden toegepast. Het uitgangspunt “de vervuiler betaalt” is algemeen aanvaard. Indien met een lagere kostendekking genoegen wordt genomen houdt dit in, dat er een negatief saldo in de begroting ontstaat, dat door een extra verhoging van de tarieven van de onroerende zaakbelastingen opgevangen dient te worden. Met uw raad is afgesproken, dat in een periode van drie jaren de tarieven van de afvalstoffenheffing kostendekkend gemaakt worden. Tarievenbeleid 2005 en volgende jaren De belastingen die tot woonlasten leiden, zijn in de gemeente Heusden de onroerendezaakbelastingen voor eigenaar en gebruiker, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Bij het opstellen van de begroting 2005 is voor wat betreft de belastingen en heffingen uitgegaan van de tarieven 2004. In de uitgangspunten voor 2005 is uitgegaan van een inflatie van 0,75%. Op basis van eerder door de raad geformuleerde uitgangspunten dienen de tarieven dienovereenkomstig mee te stijgen. Deze verhoging is noodzakelijk om de hogere uitgaven als gevolg van prijsstijgingen in 2005 te kunnen compenseren. De leges zullen voor 2005 in zijn algemeenheid trendmatig, zijnde 0,75 % verhoogd worden. In het kader van de tarifering van de onroerende zaakbelastingen wenst ons college de eerder door de raad geformuleerde uitgangspunten te handhaven. Dit betekent doorberekening van het te verwachten inflatiepercentage (2005: 0,75 %), alsmede een beleidsmatige verhoging met 2% ter dekking van de kosten van handhaving. Teneinde de begroting sluitend te krijgen moeten de tarieven van de onroerende-zaakbelastingen met 1 % extra verhoogd worden. In de Voorjaarsnota 2004 is nog sprake geweest van een verhoging van in totaal 7,75 %. Bij deze begroting is dit verlaagd naar in totaliteit 3,75% . Daarnaast is rekening gehouden met dekking van de kosten van een medewerker economische zaken ad € 58.000,--. Dit bedrag wordt meegenomen in de tariefstelling van de niet-woningen. Bij de rechten zoals afvalstoffenheffing en het rioolrecht streeft de gemeente naar een kostendekkend niveau. Dankzij de Europese aanbesteding van het ophalen en vervoeren van het huishoudelijk afval is een besparing op de kosten gerealiseerd. Bovendien maakt ook de stand van de egalisatiereserve het mogelijk de stijging van de afvalstoffenheffing te beperken

tot 3% in totaliteit. Op het terrein van de riolering zijn de komende jaren forse investeringen te verwachten. De investeringen vloeien voort uit het Gemeentelijk Rioolbeheerplan. In dit plan is een berekening opgenomen, die de noodzaak aantoont om de tarieven Rioolafvoerrecht jaarlijks met het inflatiepercentage (in 2005: 0,75%) te laten stijgen. Gedurende enkele jaren wordt beschikt over de egalisatiereserve Riolen, omdat de huidige tarieven nog niet kostendekkend zijn. Gemeentelijke belastingen en rechten Onderstaand treft u de belastingen en rechten aan, die door de gemeente Heusden geheven worden, met daarbij vermeld de geraamde inkomsten en uitgaven op basis van de begroting 2005. Publiekrechtelijke heffingen: - Onroerende-zaakbelastingen: De opbrengsten zijn op basis van een tariefsverhoging van 3,75 % geraamd op € 5.481.000,--; - Reinigingsheffingen: De kosten van vuilophalen en-verwerken worden geraamd op € 5.086.410,--, de opbrengsten op basis van de tarieven 2004 worden begroot op € 4.842.854,-- ; - Rioolrechten: De kosten van de riolering bedragen € 3.017.593,--; de opbrengsten op basis van de tarieven 2005 bedragen € 2.119.000,--; - Begrafenisrechten: afgesproken is, dat in de jaren 2004 tot en met 2007 de tarieven extra verhoogd worden om te komen tot kostendekkende tarieven. Voor het jaar 2005 wordt gerekend op een meeropbrengst van € 44.000,--. In de verordening is tevens rekening gehouden met heffingen ten aanzien van graven van speciale doelgroepen. - Parkeerbelasting: er is geen aanleiding de tarieven aan te passen. - Wegaanlegbelasting: in het jaar 2006 zullen de laatste aanslagen worden opgelegd voor deze door de voormalige gemeente Vlijmen ingevoerde belasting. De tarieven van de leges, de marktgelden, de rechten van de brandweer en de hondenbelasting worden verhoogd met het verwachte inflatiepercentage van 0,75%. Aangezien de consequenties van de gewijzigde kostentoerekeningssystematiek nog niet bekend zijn is, daar waar sprake is van kostendekkende tarieven uit voorzichtigheidsoverwegingen gekozen voor de vermelde verhoging met 0,75%. -

-

-

Leges; De tarieven 2005 zullen met het te verwachten inflatiepercentage ad 0,75% worden verhoogd. Marktgelden: De uitgaven zijn voor 2005 begroot op € 39.605,--; de inkomsten op basis van de tarieven 2005 (inclusief 0,75% verhoging) zijn geraamd op € 26.195,--; Het feit, dat de tarieven niet meer kostendekkend zijn is een gevolg van de gewijzigde methode van de verdeling van de overheadkosten. Rechten brandweer: Deze rechten worden geheven voor het verwijderen van een oliespoor door de brandweer. Heffing is slechts mogelijk, indien de veroorzaker van grove nalatigheid beschuldigd kan worden. De betreffende opbrengst is dus geheel afhankelijk van het aantal malen dat door de brandweer een dergelijke dienst wordt verricht. In verband hiermee zijn geen opbrengsten geraamd. Hondenbelasting: de tarieven worden conform eerdere afspraken verhoogd met 0,75%

Verwachte afschaffing van de onroerende-zaakbelastingen voor woningen. De in het algemeen stijgende gemeentelijke lastendruk voor de burgers houdt de gemoederen bezig. De laatste jaren vertonen de tarieven in veel gemeenten een stijgende lijn. Deze wordt mede veroorzaakt door de overdracht van taken door de rijksoverheid naar gemeenten en herverdeling van de middelen uit het Gemeentefonds. In het Hoofdlijnenakkoord van het 2e kabinet Balkenende is vastgelegd, dat het gebruikersdeel van de onroerende-zaakbelastingen (OZB) voor woningen wordt afgeschaft. Dit voor-

nemen wordt pas op 1 januari 2006 gerealiseerd. De overige onroerende-zaakbelastingen blijven bestaan. Afschaffing van het gebruikersdeel woningen van de OZB heeft voor de gemeente grote gevolgen, zowel op financieel als ook op beleidsmatig gebied. Het gaat ten koste van de gemeentelijke beleidsruimte. Gemeenten worden met de afschaffing niet alleen in de eigen middelenvoorziening beperkt; bijgevolg wordt hen een instrument ontnomen om een eigen lokaal beleid te voeren. Het kabinetsplan staat haaks op de toegenomen autonomie van gemeenten op deze gebieden en is als zodanig niet wenselijk. Als een dusdanig substantieel deel van de eigen inkomensvoorziening van gemeenten zou verdwijnen, worden gemeenten financieel weer vrijwel geheel afhankelijk van de rijksoverheid. Deze ontwikkeling baart alle gemeenten zorgen en wordt door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zeer kritisch gevolgd. De financiële gevolgen van het plan zijn echter niet voor alle gemeenten gelijk. Het kabinet geeft in het strategisch akkoord aan , dat de door de gemeenten gederfde OZB-inkomsten uit woningen volledig worden gecompenseerd via de uitkering uit het Gemeentefonds. Uit een onderzoek van het Erasmus Studiecentrum Belastingen Lokale Overheden blijkt echter, dat de compensatie via het Gemeentefonds grote herverdeeleffecten tussen gemeenten tot kan gevolg hebben. Vooralsnog is de verwachting, dat voor onze gemeente geen grote nadelen ontstaan. Uitvoering kwijtscheldingsbeleid. De gemeente is op grond van de Gemeentewet bevoegd om kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te verlenen. Kwijtschelding kan in onze gemeente worden aangevraagd door particuliere belastingplichtigen voor het gebruikersdeel van de onroerende-zaakbelastingen voor 100%; de afvalstoffenheffing, het rioolrecht en de belasting voor de eerste hond voor maximaal 50%. Van de geboden mogelijkheden wordt door ongeveer 375 belastingplichtigen gebruik gemaakt. Lastenverlichting In 2004 wordt voor het laatst de € 45,38 lastenverlichting uitgekeerd. Het rijk heeft de middelen, die zij daarvoor beschikbaar stelde, weer teruggenomen.

WEERSTANDSVERMOGEN Artikel 11 De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de begroting is. Dit is van belang wanneer er zich een financiële tegenvaller voordoet. Door aandacht voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen, dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het weerstandsvermogen kan betrekking hebben op het begrotingsjaar zelf (statisch weerstandsvermogen genoemd), het kan ook betrekking hebben op de consequenties voor meerdere begrotingsjaren ingeval van een financiële tegenvaller (dynamisch weerstandsvermogen genoemd). Voor het beoordelen van de robuustheid van de begroting is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. De financiële positie van een instelling kan beoordeeld worden vanuit twee gezichtpunten. De eerste visie kan zijn een beschouwing van de huishoudportemonnee, de jaarlijkse exploitatie; de tweede inkijk kan betrekking hebben op het vermogen, het spaarbankboekje. De huishoudportemonnee De neerwaartse economische spiraal waarin ons land momenteel verkeert, veroorzaakt de nodige budgettaire effecten. Een en ander leidt tot een (negatieve) bijstelling van de rijksuitgaven en de daaraan gerelateerde storting in het Gemeentefonds. Met inachtname van het aanvullend dekkingsplan 2004 kan vanaf het jaar 2008 de begroting structureel sluitend gepresenteerd worden. In de begroting zijn (traditioneel) posten opgenomen voor zich in de loop van het jaar voordoende structurele uitgaven (post “onvoorziene uitgaven, structureel” ad € 30.000,00) en incidentele uitgaven (post “onvoorziene uitgaven, incidenteel ad € 200.000,00) Het spaarbankboekje De meeste instellingen hebben bezittingen waartegenover schulden staan. Ook onze gemeente ontkomt hier niet aan. De staat van kapitaaluitgaven vertoont een totaalbedrag aan investeringen van bijna € 86 miljoen. Het totaalbedrag aan eigen vermogen bedraagt volgens de staat van reserves en voorzieningen per 1 januari 2005 ruim € 49,6 miljoen De reserves en voorzieningen zijn derhalve voldoende hoog om aan redelijke eisen van solvabiliteit te voldoen. Banken hanteren bij kredietaanvragen van bedrijven met weinig commerciële risico's een percentage van 30% eigen middelen. In de nog dit jaar door de raadscommissie Algemeen Bestuurlijke zaken te behandelen Nota Reserves en Voorzieningen zijn de uitgangspunten vastgelegd voor het te voeren beleid. Onbenutte belastingcapaciteit In het kader van artikel 12 van de wet Financiële Verhoudingen (armlastige gemeenten) zijn in de mei-circulaire met betrekking tot het Gemeentefonds 2005 minimumtarieven vastgesteld. Afgezien van de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing en het rioolrecht wordt van de armlastige gemeenten verlangd, dat zij een tarief van € 7,05 per € 2.268,00 waarde hanteren. Uitgaande van het vermelde tarief levert dit onze gemeente ongeveer € 7.622.940,-- op (uitgaande van een totale waarde van € 3.125.686.000,--). Inclusief de voorgestelde tariefsverhoging van 3,75% is een opbrengst geraamd van € 5.480.000,-- in de conceptbegroting 2005, zodat een onbenutte belastingcapaciteit aanwezig is ruim € 2 miljoen. Risico’s A. Risico’s in de exploitatiesfeer

Renterisico Verhoging van de rente voor het aantrekken van vreemd geld (gerekend is met 5,0%) met 1% kan leiden tot een extra tekort op de begroting van ongeveer € 221.000,00. De kans dat deze verhoging voorkomt is slechts relatief klein. Beleid van de rijksoverheid Als gemeente worden wij voortdurend geconfronteerd met de effecten van het gevoerde rijksbeleid. De grootste risico's, welke onze gemeentelijke middelen de komende jaren tot zeer ingrijpende maatregelen zullen nopen zijn: a. Bijstelling gemeentefonds Zoals hiervoor vermeld onder het kopje “de huishoudportemonnee” zijn de mutaties van de storting in het Gemeentefonds mede afhankelijk van de toe- of afname van de rijksuitgaven (trap-op/trap-af). Waarschijnlijk zal het kabinet genoodzaakt zijn tot negatieve bijstelling van een aantal rijksuitgaven en/of verhoging van belastingen, indien de negatieve economische spiraal doorzet. De consequenties hiervan voor de gemeenten zijn nog niet in te schatten. Vooruitlopende op de septembercirculaire is voor het opvangen van tegenvallers in de uitkering uit het Gemeentefonds is in de begroting 2005 een structurele stelpost opgenomen van € 100.000,--. Dit staat gelijk aan een negatieve aanpassing van de uitkering met 5 punten. b. de hertaxatie van de onroerende zaken. Op dit moment ligt er een kabinetsvoorstel om te komen tot vereenvoudigen van de werkzaamheden, die verband houden met de uitvoering van de wet Waardering Onroerende Zaken. De bedoeling is, dat in de toekomst (waarschijnlijk vanaf 2007) de waarden jaarlijks worden bijgesteld op grond van gerealiseerde verkoopcijfers. Ook zal dan geen afzonderlijke waardebeschikking meer worden verzonden. De op te leggen aanslag fungeert dan tevens als kennisgeving voor de waarde. Het gevolg daarvan is, dat de belastingplichtigen jaarlijks bezwaar kunnen maken tegen de vastgestelde waarde in de plaats van de huidige mogelijkheid (ééns per vier jaren). c. huisvesting onderwijs Vanaf 1 januari 1997 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de huisvesting van onderwijsinstellingen. De vergoeding hiervoor is opgenomen in de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. De huisvesting bevat drie onderdelen, te weten de bouw en uitbreiding van scholen, het (buiten)onderhoud van de scholen en als voorlaatste maatregel de klassenverkleining. De toekomst zal uitwijzen of de door het rijk beschikbaar gestelde middelen voldoende zullen zijn. d. project Versterking Brandweer Het landelijk project Versterking Brandweer beoogt oplossingen te vinden voor knelpunten, welke in de loop van de jaren zijn ontstaan met betrekking tot de fysieke veiligheid van de burgers. Volgens de voorschriften zal voldaan dienen te worden aan de eisen voor een "noodzakelijk zorgniveau". Vooralsnog stelt het rijk hiervoor geen middelen beschikbaar. Op dit moment is niet bekend of de door onze gemeente beschikbaar gestelde middelen toereikend zullen zijn. e. handhaving Het project professionalisering handhaving streeft naar het voldoen aan de gestelde kwaliteitscriteria door VROM per 1-1-2005. Mocht hier niet of onvoldoende aan worden voldaan dan is het mogelijk dat het Rijk verdergaande stappen onderneemt. Een van de mogelijkheden is dat de gemeente verplicht wordt om bepaalde handhavingstaken onder te brengen in regionale diensten. Hier kunnen extra kosten aan verbonden zijn (afhankelijk van het niveau van handhaving dat wordt voorgeschreven en de achterstand). De hoogte van de extra kosten is op dit moment moeilijk in beeld te brengen. De kans dat dit zich voordoet is echter gering: de provincie heeft bij de goedkeuring van het verbeterplan handhaving Heusden de

verwachting uitgesproken dat per 1 januari 2005 wordt voldaan aan de VROMkwaliteitscriteria. f. openeindregelingen Voor een aantal door het rijk aan de gemeenten overgedragen overheidstaken ontvangt onze gemeente middelen via de algemene uitkering. Het rijk echter bepaalt door algemeen verbindende voorschriften mede het beleid, terwijl in de praktijk nogal eens blijkt, dat de vergoedingen van het rijk niet toereikend zijn. Dit heeft onder andere gevolgen voor: de kosten van de Wet Voorzieningen Gehandicapten; ook de demografische ontwikkelingen spelen hierbij een rol; de kosten van algemene- en bijzondere bijstand; onderwijs. Ingaande het jaar 2006 zal de gemeente ook worden geconfronteerd met de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Een groot aantal taken op het gebied van de gezondheidszorg wordt dan overgeheveld naar de gemeenten. Het is niet uit te sluiten, dat de rijksvergoeding gepaard gaat met een zogenaamde efficiencykorting, waardoor de gemeente voor de nieuw opgelegde taken ook zelf middelen zal moeten fourneren. g. btw-compensatiefonds Per 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds ingevoerd. De gemeenten kunnen dan de door hen betaalde omzetbelasting voor een groot deel terugontvangen via vooraftrek of compensatie. Hiertegenover staat een korting via het Gemeentefonds. In de eerste drie jaren zal het risico zijn beperkt tot € 4,54 per inwoner (dus ongeveer € 198.000,00). Na afloop van het dienstjaar 2005 zal een tussenbalans worden opgemaakt om de gevolgen van de ingevoerde wet te bezien. Voor het opvangen van eventuele tegenvallers is in onze gemeente een reserve aanwezig. Verwacht wordt, dat ingaande 2006 de uitname uit het Gemeentefonds zal worden verhoogd. h. centralisering Regionale indicatieorganen De centralisering van de indicatieorganen geeft in principe geen extra lasten voor de gemeenten. Het Regionaal Indicatieorgaan waar de gemeente Heusden gebruik van maakt, is echter onderdeel van de GGD Hart van Brabant, die door middel van een gemeenschappelijke regeling in stand wordt gehouden. Verwacht wordt, dat een deel van de desintegratiekosten als gevolg van de centralisering voor rekening van de deelnemende gemeenten komt. Als overige risico’s in de exploitatiesfeer kunnen vermeld worden: Onkruidbestrijding Momenteel maakt de gemeente Heusden voor het grootste gedeelte van het beheer van haar groenvoorzieningen en verhardingen gebruik van chemische middelen (Casoron tot 2008 bij de groenvoorzieningen en Round Up tot 2012 bij de verhardingen). Nu zullen deze middelen in de toekomst, als gevolg van gewijzigde regelgeving, mogelijk verboden gaan worden waardoor de kosten voor het beheer van de groenvoorzieningen en verhardingen structureel en significant zullen stijgen. Deze verboden op de toepassing van middelen kunnen per direct door het College van Toelating Bestrijdingsmiddelen geëffectueerd worden. Beveiliging In het kader van de accountantscontrole van 1999 is gekeken naar de diverse interne controle- en beveiligingswaarborgen. Belangrijkste conclusie uit het controlerapport is dat de gemeente Heusden moet beschikken over een goed uitgewerkt bovensectoraal beveiligingsplan. Dit plan dient ervoor te zorgen dat de continuïteit van de dienstverlening meer gewaarborgd is. Op dit moment wordt er weer een nieuwe audit uitgevoerd, waar acties uitkomen.

Toerekening exploitatiekosten aan investeringen/Grondbedrijf In de begroting 2005 wordt ongeveer € 1.620.000,-- toegerekend aan kapitaalwerken Grondbedrijf en aan kapitaalwerken Algemene dienst. 2004: € 1.548.532,--. Rekening houdende met het in het Beleidsplan 2002-2006 uitgezette beleid, achten wij de huidige toerekening van kosten reëel. Jaarlijks zal het toerekeningsvraagstuk goed moeten worden bezien. B.

Risico's in de vermogenssfeer

Grondexploitatie Onze gemeente heeft door strategische aankopen van bouwgrond in de toekomstige bouwlocaties een goede voorraadpositie verworven, waardoor optimale sturing en beheersing van de toekomstige ontwikkelingen het best gewaarborgd zijn. De keerzijde van deze positie is, dat in een vroegtijdig stadium grote investeringen zijn gedaan. Dit leidt tot een relatief groot kapitaalbeslag, hoge boekwaarden en extra rentelasten. De risico's, die dit beleid met zich meebrengt dienen te worden bezien tegen de achtergrond van de afnemende bouwprognoses op middellange en lange termijn. Verwezen wordt overigens naar de paragraaf “Grondbeleid”. Onderhoud gebouwen Verwezen wordt naar de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”. Onderhoud openbare ruimten Omtrent het onderhoud van de openbare ruimten wordt verwezen naar de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen” Uitvoering werken Inherent aan het uitvoeren van publieke taken is dat er risico’s zijn bij die uitvoering. Binnen de gemeentelijke overheid zijn er risico’s waaruit claims c.q. rechtsgedingen zouden kunnen voortvloeien. Door een kritische houding van de burgers wordt de gemeente steeds vaker voor de rechter gedaagd. Een zeer concrete situatie is een claim in relatie tot een verkeersongeval, in welke de gemeente aansprakelijk wordt gesteld voor de verkeerssituatie aldaar. Vesting Heusden Inzake het onderhoud van de vesting Heusden worden in de begroting de reguliere onderhoudskosten opgenomen. Er is geen sprake van voorzieningen voor het opvangen van calamiteiten. Deze calamiteiten zijn moeilijk in te schatten. Kwaliteitseisen externe veiligheid In 2004 treedt zeer waarschijnlijk het besluit kwaliteitseisen externe veiligheid inrichtingen milieubeheer in werking. Nog niet duidelijk is of binnen onze gemeente risicovolle bedrijven aanwezig zijn die niet kunnen voldoen aan de grenswaarden opgenomen in dit besluit. Mogelijk dat hieruit saneringen volgen. Juridisch geschil Er loopt nog een rechtszaak tegen een winkelbedrijf. Of dit voor de gemeente mogelijk financiële gevolgen heeft valt op dit moment nog niet in te schatten. Zorgplicht openbare ruimte De gemeente heeft de wettelijke zorgplicht voor bomen, abri’s, civieltechnische kunstwerken, en wegen. Bij schade zijn we wettelijk aansprakelijk. Bodemvervuilingen

Voor de thans bekende saneringsgevallen inzake bodemvervuiling is het treffen van een voorziening niet noodzakelijk. Er zit echter altijd een onzekerheid in deze ramingen van kosten. Daarnaast blijkt steeds weer dat noodzakelijke saneringen toch nodig zijn op nietgeprogrammeerde plaatsen. Planschadevergoedingen Door het rijk wordt momenteel een gat in de wetgeving gedicht voor het uitkeren van planschadevergoedingen. Tot deze nieuwe wetgeving in werking is getreden, is het voor de gemeente moeilijk mogelijke planschade als gevolg van bestemmingsplannen te verhalen op de initiatiefnemer, waardoor de gemeente thans nog een behoorlijk risico loopt. Centrumplan Drunen Formeel geldt voor het centrumplan Drunen nog de exploitatieopzet die door de raad van de voormalige gemeente Drunen in 1996 is opgesteld. Deze opzet is echter inmiddels door de ontwikkelingen achterhaald. Nu onlangs over met name de invulling van het Raadhuisplein en omgeving met een projectontwikkelaar tot overeenstemming is gekomen, hetgeen heeft geresulteerd in een getekende overeenkomst, kan eind 2004 een geactualiseerde exploitatieopzet aan het college en de raad ter vaststelling worden aangeboden. Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch Door de raden van de deelnemende gemeenten is in 1997 besloten de samenwerking op basis van de gemeenschappelijke regeling Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch per 1 januari 1999 te beëindigen. Het Stadsgewest blijft tot het moment van overdracht aan de provincie (waarschijnlijk per 1 januari 2011) verantwoordelijk voor de financiële administratie, de begroting, de jaarrekening en de nazorg. In dit kader meldt het bestuur van het Gewest een risico in verband met de sluiting van de Vlagheide. Hiervoor dient een doelvermogen beschikbaar te zijn van waaruit de kosten van de nazorg gedurende een periode van 300 jaar (= eeuwig durend) betaald kunnen worden. Voor eeuwigdurende nazorg heeft de provincie berekend dat er in 2010 een doelvermogen moet zijn van € 31,75 miljoen. Het Stadsgewest gaat op basis van een reële inschatting uit van maximaal € 21,46 miljoen. Voor het verschil is geen voorziening gevormd. Naheffing BTW De belastingdienst is vanaf 2001 bezig met een boekenonderzoek voor de btw. Over het jaar 1997 en 1998 zijn naheffingsaanslagen ter behoud van rechten opgelegd tot een bedrag van € 340.500. Tegen deze aanslagen is bezwaar aangetekend en uitstel van betaling aangevraagd en verkregen. Een onderbouwing van de naheffingsaanslagen en een controleverslag zijn nog niet ontvangen. Het risico is aanwezig dat voor de jaren 1999 t/m 2002 ook nog een naheffingsaanslag volgt. In de bouwgrondexploitatie is een bedrag van € 310.000,= opgenomen ten behoeve van de fiscale afwikkeling van complexen. .

ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Artikel 12 De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de begroting. Uitgaven voor onderhoud kunnen op diverse programma’s voorkomen. Met onderhoud van kapitaalgoederen gaat een substantieel deel van de begroting om. Een goed overzicht is daarom van belang voor een goed inzicht in de financiële positie. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen dient het beleidskader omtrent het onderhoud van kapitaalgoederen gegeven te worden. Het gewenste onderhoudsniveau, of er wordt gestreefd naar maximale kwaliteit of dat aangesloten wordt bij de normbedragen en achterstallig onderhoud, zijn onderwerpen bij uitstek voor deze paragraaf. De financiële consequenties van het beleidskader en de vertaling ervan in de begroting dienen expliciet te worden aangegeven. Wij onderschrijven het belang van het goed onderhoud van kapitaalgoederen. We zijn dan ook van mening, dat in de afgelopen jaren voldoende middelen beschikbaar zijn gesteld voor het onderhavige doel. Behalve door de jaarlijkse budgetten, is dit gebeurd door het voteren van eenmalige middelen ten laste van reserves. Dit neemt niet weg, dat wij toch acties hebben ondernomen om te komen tot een meer integrale aanpak van weg-, groen- en rioolbeheer. Voor het onderhoud van de wegen, riolen, groen en gebouwen zullen door uw raad de uitgangspunten en kaders vastgesteld worden. Vooralsnog gaan we er van uit, dat ons noch op het gebied van de infrastructuur, noch bij gebouwenonderhoud, grote verrassingen staan te wachten.

FINANCIERINGSPARAGRAAF Artikel 13 De financieringsparagraaf is per 1 januari 2001 verplicht bij begroting. De reden voor deze wijziging van het Besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995 hangt samen met de Wet fido, die per 1 januari 2001 in werking is getreden. De financieringsparagraaf zoals die in de begroting is voorgeschreven, is een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Het financieringsstatuut geeft de infrastructuur voor de inrichting van de financieringsfunctie. De uitwerking vindt zijn weerslag in deze paragraaf. a. Treasurybeleid en de algemene ontwikkelingen In 2002 heeft de gemeente haar treasurybeleid en –statuut aangepast aan de nieuwe Wet Fido (Wet financiering decentrale overheden). Het statuut is vervolgens ter kennisgeving gezonden naar gedeputeerde staten van Noord-Brabant, zijnde de betrokken toezichthouder. De provincie heeft vervolgens het statuut beoordeeld aan de hand van het provinciale beleidskader. In het treasurybeleid en –statuut wordt bepaald aan welke partijen en onder welke condities door de gemeente geld mag worden uitgeleend en bij welke partijen en onder welke condities beleggingen en financieringen kunnen plaatsvinden. De uitgangspunten zijn gebaseerd op een risicomijdend treasurybeleid. De gemeente verricht geen “near banking”of “banking”- activiteiten, omdat dit niet tot de kernactiviteiten van de gemeente behoort. De korte rente (looptijd < 1 jaar) en de lange rente (looptijd > 1 jaar) zijn de laatste jaren vrij stabiel. De verwachtingen zijn dat deze situatie zich komend jaar zal voortzetten. De korte rente is als regel lager dan de lange rente. Op grond van deze veronderstellingen is het uitgangspunt om in 2005, voor zover dat mogelijk is binnen de wettelijke normen van de kasgeldlimiet, een eventuele financieringsbehoefte te dekken met kort geld. b. Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het risicoprofiel van de gemeente. Onder risico’s worden verstaan zowel renterisico’s (vaste schuld en vlottende schuld) als liquiditeitsrisico’s en koersrisico’s. Evenals in voorgaande jaren zal voor het begrotingsjaar 2005 volgens de huidige liquiditeits- en financieringsplanning binnen de kasgeldlimiet en de rente-risiconorm worden gebleven. De kasgeldlimiet heeft betrekking op leningen met een looptijd tot maximaal 1 jaar en de rente-risiconorm op leningen met een looptijd vanaf 1 jaar. Het doel van deze normen uit hoofde van de wet Fido is te voorkomen dat bij herfinanciering van de leningen bij (aanzienlijk) hogere rente grote schokken optreden in de hoogte van de rente die de gemeente moet betalen. De normen beperken de budgettaire risico’s. Het niveau van de korte leningen, de kasgeldlimiet is gelimiteerd tot 8,5% van het bedrag van de begroting. De rente-risiconorm houdt in dat maximaal 20% van de lange leningen per jaar afgelost kan worden. De norm beoogt een evenwichtige opbouw van de leningen in de tijd. c. Financieringsbehoefte en leningenportefeuille Uit hoofde van de begroting wordt er voor 2005 een financieringstekort van € 22,1 miljoen voorzien. d. Conclusies Ten aanzien van de treasuryfunctie, het risicoprofiel, de financiele posities, de vermogenswaarden en de geldstromen zijn de volgende conclusies te trekken: − Onze gemeente heeft in 2005 een ruimte van circa € 4 miljoen met betrekking tot de kasgeldlimiet. De ruimte zal eerst benut worden vooraleer overgegaan wordt op lange termijnfinanciering;

− −

thans zijn geen noemenswaardige risico’s aanwezig ten aanzien van de garantstelling van de gemeente. de afschrijvingen zijn hoger dan de aflossingen. Afschrijvingen € 2.590.000,--; aflossingen € 2.000.000,--. Dit is een gevolg van het vervroegd aflossen van een aantal langlopende leningen. Dit is gunstig voor de liquiditeitenpositie.

BEDRIJFSVOERING Artikel 14 Bedrijfsvoering bestaat traditioneel uit de onderdelen personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer (waaronder de administratieve organisatie en de interne controle) en huisvesting. Bedrijfsvoering is dien ten gevolg van belang voor het verwezenlijken van de taken. Voor een rechtmatig, doelmatig en doeltreffend beheer en beleid is een goede bedrijfsvoering noodzakelijk. Bovendien zijn de externe en interne processen van provincies en gemeenten nauwer met elkaar vervlochten geraakt vanwege de toegenomen behoefte van burgers aan responsiviteit. De bedrijfsvoeringparagraaf dient inzicht te geven in de stand van zaken en de beleidsvoornemens omtrent de bedrijfsvoering met het oog op het uitvoeren van de programma’s in het programplan en met het oog op de continuïteit van de gemeente. Voorgeschiedenis De afgelopen jaren is een aantal projecten opgepakt om de bedrijfsvoering te verbeteren, om een efficiencyslag te slaan en de kwaliteit op een hoger peil te brengen. Zo zijn de gemeentehuizen verbouwd, zodat locatieongebonden gewerkt kan worden, is het projectmatig werken ingevoerd om het integraal werken te ondersteunen en te bevorderen, is het digitaal loket opgezet om digitaal te kunnen werken en digitale service te verlenen aan de burger. Ook heeft de organisatie een aanvang gemaakt met klantgericht werken. De projecten als projectmatig werken, digitaal loket en klantgericht werken worden de komende jaren verder geïntegreerd in de reguliere taken en ondersteunen de verdere ontwikkeling naar een klantgerichte organisatie. Klantgerichtheid en sturen op resultaten en verdere ontwikkeling van planning en control zijn belangrijke speerpunten voor de komende jaren die ruim aandacht krijgen. Projectmatig werken De afgelopen jaren is de structuur van het projectmatig werken opgezet. In 2004 is een coördinatiepunt projectmatig werken ingericht, met als doel een betere voortgangscontrole en stuurinformatie voor het management te verzorgen. De eerste rapportage is inmiddels voorgelegd aan de directie, met daarin belicht de rol van de ambtelijke opdrachtgever. In 2005 zal hierin ook de planning een prominente plaats krijgen. Digitaal loket en procesgericht werken Het digitaal loket en het procesgericht werken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in deze organisatie. Door een proces in de organisatie digitaal en procesmatig af te handelen en gelijktijdig de burger de mogelijkheid te geven via het digitaal loket elektronisch zaken met de gemeente te doen bereiken we twee doelen: tevreden klanten en een efficiënte werkuitvoering. Via het digitaal loket beschikt de burger over een grote hoeveelheid productinformatie en daarnaast kunnen ze direct, online aanvragen indienen. Ook directe betaling via de internetkassa is mogelijk. Via een afdelingsgewijze aanpak, met een grote inbreng en betrokkenheid vanuit de afdeling worden processen opnieuw ontworpen. Het hoofddoel hierbij is concentratie en integratie van dienstverlening in en door de frontoffice, waarbij het digitaal loket een belangrijke plaats heeft. De totale dienstverlening wordt verbeterd door een gestructureerde afhandeling via het workflowmanagementsysteem. Nu worden ca. 20 processen digitaal afgehandeld, waarvan 12 beschikbaar zijn op het digitaal loket. Dit aantal wordt in 2004 uitgebreid met 45 processen. Deze processen zijn grotendeels afkomstig van de afdeling bestuursondersteuning. De digitale afhandeling wordt jaarlijks uitgebreid met 40-50 processen, zodat de gemeente Heusden daadwerkelijk invulling geeft aan het doel dat in 2007 65% van de publieke dienstverlening plaats kan vinden via het Internet (Actieprogramma 'andere overheid', pag. 5, 2004, Min. Bzk).

In 2005 zullen de klantgerichte processen van Educatie, Welzijn & Zorg digitaal afgehandeld worden. De afdeling Milieu zal in 2005 een doorstart maken met procesgericht werken. Naast deze afdelingsgewijze aanpak zullen in 2005 ook enkele algemene componenten meer aandacht krijgen, zoals (het gebruik van) standaard documenten en uitbouw van het digitaal loket. Het doel is hogere kwaliteit van onze correspondentie met minder inspanning. Ook willen we de (digitale) burger meer en betere informatie, meer functionaliteiten, meer on line diensten, meer interactiemogelijkheden bieden. Daarnaast zullen we het interne digitaal loket uitbouwen tot een volwaardig hulpmiddel voor met name de frontofficemedewerkers. Organisatieontwikkeling /Klantgerichte organisatie Een logisch gevolg van de manier van werken zoals die gekozen is binnen de gemeente Heusden is het doorontwikkelen naar een klantgerichte organisatie. De uitgangspunten en doelstellingen van de Heusdense manier van werken worden de komende jaren verder geborgd in de wijze waarop binnen de organisatie wordt samengewerkt. Speerpunt voor organisatieontwikkeling de komende jaren is vooral te investeren in verbetering van de klantgerichtheid door het realiseren van: Merkbare (gemeten) verbetering van klantgerichtheid op korte en lange termijn; Aandacht voor klantgerichtheid door ontwikkeling en kwaliteit van leiderschap; Verbeteren klantgerichtheid door aandacht voor ontwikkeling en kwaliteit van medewerkers (op kennis, vaardigheden en gedragsniveau) Het vergroten van de resultaatgerichtheid, door verbetering van ondersteunende instrumenten; Investeren in organisatie-inrichting en bedrijfsmatige wijze van werken als hulpmiddelen voor klantgericht werken. Om gericht te werken naar klantgerichtheid is het van belang een perspectief te hebben op ontwikkelingen op lange termijn ten aanzien van onze klanten maar ook om voortdurend zicht te houden op wat de klant vraagt van de gemeente. Hiertoe wordt periodiek klantonderzoek uitgevoerd op basis waarvan aanpassingen gedaan kunnen worden. Daarnaast zal in de reguliere processen continu en op onderdelen de klantgerichtheid worden getoetst door bijvoorbeeld interviews aan de uitgang, rondetafelconferenties en evaluatie van projecten. Het thema klantgerichtheid wordt opgenomen in de systematiek van de afdelingsplannen en krijgt een prominente plaats in de uitwerking van een aantal personeelsinstrumenten. Via centrale opleidingsthema’s zal aandacht gegeven worden aan de ontwikkeling van klantgerichtheid. In 2004 wordt een systeem van resultaatafspraken en persoonlijk ontwikkelplan ingevoerd waarbij in functioneringsgesprekken en bij de beoordeling het onderwerp klantgerichtheid meer centraal zal staan. De komende jaren zal voor iedere functie een competentieprofiel worden opgesteld waarin tot uitdrukking komt welke kennis,vaardigheden en gedrag wenselijk is voor het werken binnen de gemeente Heusden. In opleidings- en ontwikkelingsplannen en bij werving en selectie zal uitdrukkelijker aandacht worden besteed aan gewenste competenties. Sturen op resultaten en ontwikkelen van medewerkers naar de gewenste samenwerkingscultuur vraagt om een heldere visie op leiderschap binnen de organisatie. Dit stelt andere/ aanvullende eisen aan leidinggevenden. De komende periode zal uitwerking van het onderwerp aansturing plaatsvinden en wordt een Managementontwikkelingstraject (MD traject) ontwikkeld en ingezet voor het leidinggevend kader. In dit traject zal aandacht besteed worden aan zowel de bedrijfsmatige kant als aan de coachende kant van leidinggeven. Tot slot wordt de komende periode stilgestaan bij de wijze waarop de organisatie ingericht is. Het bevorderen van projectmatig en integraal werken alsook het procesmatig werken is noodzakelijk om de dienstverlening aan de klant te verbeteren en onszelf te sturen op het behalen van resultaten.

De wijze waarop de organisatie is ingericht kan knellend zijn om de gewenste klantgerichte samenwerkingscultuur tot stand te krijgen en de ingezette verbeteringen op het gebied van bedrijfsvoering ten volle te benutten. Voor de uitwerking van dit onderwerp worden in 2005 nadere voorstellen ontwikkeld. Privatisering Als er sprake is van financiële schaarste komt al snel een discussie op gang over privatiseren, omdat het bedrijfsleven de taak goedkoper uit zou kunnen voeren. Wij zijn van mening dat privatiseren geen doel op zich is en ook niet met een standaard format kan worden uitgevoerd, maar op zich de moeite waard is om dit te onderzoeken. Bij privatiseren speelt voor ons een aantal belangrijke onderwerpen. Hierbij denken we aan de mate waarin we ook daadwerkelijk invloed uit kunnen blijven oefenen op het beleid en de uitvoering daarvan, naast de mogelijke efficiency voordelen en de gevolgen van een eventueel sociaal plan. Deze argumenten betrekken wij bij de keuze wel of niet privatiseren. Planning en control Dit jaar, maar ook de hele periode van de meerjarenbegroting tot 2008 zal planning en control op de agenda staan. De beheersing van processen en projecten wordt steeds belangrijker. Één van de belangrijkste wensen van de klant is namelijk duidelijkheid over de afhandeling van verzoeken of activiteiten in de gemeente. De verbetering van de doorstroom van de afhandeling van processen, zoals aanvragen, maar ook die van projecten is daarom één van de doelstellingen van een managementinformatiesysteem (MIS). Dit “MIS” moet het management en college de komende jaren meer informatie geven om op te sturen. Daarnaast zal de organisatie vaker doorgelicht worden; of op verzoek van het college of van de raad. Artikel 213a van de Gemeentewet geeft hieromtrent ook voorschriften. Risicomanagement Het risicomanagement zal in 2005 opgepakt worden, waarbij niet alleen de financiële, maar ook de overige risico’s bekeken worden. Het is van belang dat op systematische wijze interne en externe bedreigingen van de gemeentelijke doelstellingen transparant en beheersbaar worden. De jaren erna zal dit steeds verder vormgegeven worden. Daarmee samenhangend zal gestart worden met een intern controleplan om de bekende risico’s beter te monitoren.

VERBONDEN PARTIJEN Artikel 15 De paragraaf verbonden partijen geeft de visie op deze partijen in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen, zoals opgenomen in het programplan. Het aangaan van verbonden partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbonden partijen zijn een manier om een bepaald beleidsvoornemen uit te voeren. Gezien de veelheid aan verbonden partijen en hun financiële en bestuurlijke belang is het voor het inzicht van provinciale staten respectievelijk van de raad van belang dat de relatie tussen verbonden partijen en het publieke belang, zoals geconcretiseerd in de programma’s in hoofdlijnen aan worden gegeven. Daarbij dient apart stilgestaan te worden bij de voornemens omtrent verbonden partijen. De nadruk dient in deze paragraaf te liggen op de hoofdlijnen en op het beleid. Een lijst met alle verbonden partijen en de relevante gegevens maakt onderdeel uit van de toelichting op de productraming en productrealisatie, zoals artikel 62 voorschrijft. De gemeente Heusden neemt bestuurlijk deel aan gemeenschappelijke regelingen en heeft financiële belangen in diverse organisaties en vennootschappen. Deze zogenaamde verbonden partijen voeren beleid uit voor onze gemeente, waarbij de gemeente beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden heeft voor deze partijen. De voornaamste gemeenschappelijke regelingen waarin wordt geparticipeerd, zijn: Intergemeentelijke Samenwerking Regio ’sHertogenbosch (bestaande uit 7 portefeuillehoudersoverleggen)

Budget 2004 Budget 2005 € 25.000 € 16.000,--

GGD, Hart voor Brabant

€ 627.948

€ 611.076

Gemeenschappelijk Meldcentrum Brabant-Noord (GMC) Regionale Hulpverleningsdienst Brabant-Noord

€ 308.798

€ 340.381

€0

€0

€ 233.267

€ 240.119

€ 40.000

€ 37.000

€ 191.513

€ 261.400

€ 1.627.098

€ 1.647.397

Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden-Langstraat (WML) Centrum Muziek en Dans Midden-Langstraat en Stichting de Muzerije Welstandszorg Noord-Brabant Streekarchief Land van Heusden en Altena ISD (intergemeentelijke sociale dienst)

Hierbij heeft de gemeente invloed op de uitvoering van de regeling. De belangrijkste deelnemingen zijn voor de gemeente Heusden: Bank Nederlandse Gemeenten Bouwfonds Nederlandse Gemeenten Brabant Water N.V. Intergas N.V.

Effecten Gemeentelijke Instellingen voor Maatschappelijke Zorg Grootboek Nationale Schuld Nederlands Grootboek Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten De waarden van de deelnemingen zijn opgenomen in het product 913.2 beleggingen. Risico’s Het algemene risico bij gemeenschappelijke regelingen is dat tariefsverhogingen slechts beperkt door de gemeente Heusden te beïnvloeden zijn. Het streven is om de stijging van de bijdragen te beperken tot de jaarlijkse indexering en soms zelfs de nullijn. Het risico bij de deelnemingen is beperkt, omdat het veelal overheidsinstanties zijn en het totaalbedrag niet hoog is.

GRONDBELEID Artikel 16 De paragraaf grondbeleid geeft de visie op het grondbeleid in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen, zoals opgenomen in het programplan. Het grondbeleid zal, behalve aan het programplan gekoppeld zijn aan de verplichtingen volgend uit de Wet Ruimtelijk Ordening. Via grondbeleid kan een nadere invulling aan het uitvoeren van bepaalde beleidsvoornemens worden gegeven. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld volkshuisvesting. Gezien het grote financiële belang van grondbeleid is een overzicht van het grondbeleid van belang voor provinciale staten respectievelijk de raad. De paragraaf dient ook een duiding te bevatten van de wijze waarop de provincie of gemeente het grondbeleid uitvoert. Met name of het grondbeleid actief of passief is, is een duiding van de wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd. Voorts dient een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie, een onderbouwing van de winstneming en de uitgangspunten omtrent de algemene reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondzaken gegeven te worden. De informatie kan van een dusdanig algemeen niveau blijven dat geen bedrijfsgeheimen worden prijsgegeven. Bij de prognose van de te verwachten resultaten kan ook worden ingegaan op de verliesvoorzieningen die worden getroffen. Tussentijdse winstneming is alleen raadzaam onder bepaalde voorwaarden. Bij grote projecten, die diverse jaren duren, is het mogelijk tussentijds winst te nemen. Het is dan echter wenselijk dat het project is onderverdeeld in duidelijk herkenbare delen. Tussentijdse winstneming is dan mogelijk als een deelproject is afgesloten, de winst op het deelproject is gerealiseerd, en er geen verlies verwacht wordt op andere deelprojecten, tenzij er voldoende voorzieningen zijn getroffen voor verwachte verliezen op deelprojecten. Grondbeleid gaat gepaard met grote financiële kansen en risico’s. Bovendien zijn de reserves voor grondzaken vaak niet inzichtelijk voor provinciale staten en de raad. Daarom is er gekozen voor een aparte toelichting op de uitgangspunten van de reserves en risico’s. Een voorbeeld van een uitgangpunt is dat de reserve voor grondzaken groot genoeg moet zijn om het grondbedrijf op reguliere wijze te laten functioneren als er onvoorzien een jaar lang geen grond wordt verkocht. Indien de reserve groter is wordt het meerdere van de reserve naar de algemene reserve van de gemeente gebracht. Algemeen Het grondbeleid is een middel om een ruimtelijk beleid te kunnen voeren en wordt gebruikt voor een betere regulering van het volkshuisvestingsbeleid. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. Het betreft een beleidsterrein waar omvangrijke geldstromen in omgaan met bijbehorende financiële risico’s. Deze financiële risico’s zijn van belang voor de algemene financiële positie van de gemeente. Uitgangspunten De uitgangspunten voor het te voeren grondbeleid door de gemeente Heusden zijn opgenomen in de nota’s Grondbeleid gemeente Heusden deel 1 en 2. De gemeente Heusden zal in beginsel een actieve grondpolitiek voeren, dit geldt: voor uitbreidings- en inbreidingslokaties; als grond nodig is voor aanleg of wijziging van infrastructurele voorzieningen; als knelpunten moeten worden opgelost op het gebied van ruimtelijke ordening. In de gebieden waaraan financiële risico’s kleven is een terughoudende rol van de gemeente gewenst. In die situaties heeft de gemeente een voorwaardenscheppende en/of sturende rol. Exploitatieopzetten De eerste exploitatieopzet van een bestemmingsplan wordt vastgesteld door de raad. De uitvoering binnen de beschikbaar gestelde budgetten is gedelegeerd aan het college. Als een investering niet binnen de raming van de exploitatieopzet kan worden uitgevoerd, volgt een raadsvoorstel. Jaarlijks worden de kostprijscalculaties van de bestemmingsplannen die in exploitatie zijn opnieuw doorgerekend en in de jaarrekening opgenomen. Als er aanleiding

voor is, wordt tussentijds een herziene exploitatieopzet aan de raad voorgelegd. Bij het opstellen van een exploitatieopzet worden onder andere de volgende parameters gebruikt: een jaarlijkse prijsstijging van de kosten van 1,5%; voor onvoorziene uitgaven wordt 5% gehanteerd; De interne voorbereidings- en toezichtskosten worden voor de exploitatieopzetten voor nieuwe gebieden toegerekend op basis van een ingeschat aantal uren en niet meer op basis van een percentage. Bij de opstelling van exploitatieopzetten voor nieuwe gebieden wordt een verhoging van de grondprijs gehanteerd, die gelijk is aan het percentage van de kostenstijging. Bij de al bestaande exploitatieopzetten wordt uitgegaan van de laatst bekende m2 prijs. Aan de boekwaarde wordt een rentepercentage toegerekend dat gelijk is aan het aan de investeringen toe te rekenen percentage voor de bepaling van de kapitaallasten. Voor 2005 bedraagt dit 6%. Voor de interne rentedoorberekening over de lopende uitgaven en inkomsten wordt uitgegaan van een gemiddelde van de uitgaven en inkomsten over het jaar en het rentepercentage van het daggeldtarief (BNG). 1. In exploitatie zijnde gronden: In onderstaande tabel is per complex aangegeven het vermoedelijk resultaat van de exploitatie en de vermoedelijke einddatum van het complex. Complex Vermoedelijk resultaat

Einddatum

Woningbouw: Tunnelweg/Wolput Elshout IV Vlaemsche Hoeve (Vlijmen) Totaal woningbouw Bedrijven-/industrieterreinen: Industrieterrein Nassaulaan Vlijmen Bedrijvenpark ’t Hoog I en II Nieuwkuijk Bedrijvenpark Groenewoud Drunen Totaal bedrijven-/industrieterreinen

2.300.000 2005 463.430 2005 - 1.270.585 1.492.845 - 311.435 2005 352.659 2011 683.010 2004 724.234

Overige: Centrumplan (Drunen) Totaal vermoedelijk resultaat

- 5.090.000 2007 - 2.872.921

2. Nog niet in exploitatie genomen complexen Bij deze complexen worden in beginsel de nadelige saldi bijgeschreven op de boekwaarde voor zover deze boekwaarde dat toelaat. Met andere woorden, de boekwaarde dient nauwlettend te worden bewaakt om te voorkomen dat door een te hoge boekwaarde er later nadelige resultaten gaan ontstaan. Complex Vijfhoeven IV Vlijmen Priemsteeg-West Vlijmen Zuidoost lob Het Hoog Middelweg Zuid Nieuwkuijk Westzijde ’t Hoog Meliepark Vlijmen *

Opp. in Boekwaarde Boekwaarde eigendom 1-1-2004 per m2 (afgerond) 31.868 632.200 19,84 0 45.900 -3.910 0

143.800 4.200

39.349 0

1.114.200 34.700

0

24.500

0

-/- 48.200

5.185

2.310.600

Lipsstraat/Prins Hendrikstraat Drunen

71.324

421.900

Venne-West III Drunen

65.905

2.267.700

Grotestraat/Voorstraat Heesbeen

17.360

1.127.200

1.271

65.900

9.007

297.400

0

10.500

0

15.300

3.880

1.100

249.059

8.468.900

34

249.059

8.447.400

33,92

Priemsteeg * (Kluiterbroek) Haarsteeg Grote Kerk Vlijmen * Centrumplan Vlijmen

Altenastraat/Norbertijnerstraat Elshout Schoolstraat/Burg. v.d. Heijdenstraat Drunen Nieuw Hulten Drunen * Schoolstraat/Grotestraat Drunen Frans Halslaan Drunen Totale boekwaarde gronden zonder kostprijscalculatie Totale boekwaarde complexen niet in exploitatie excl. Projectontwikkelaars (*)

Inschatting financieel risico Geen financieel risico Geen financieel risico

36,78 Beperkt financieel risico -- Geen financieel risico 28,32 Beperkt financieel risico -- Geen financieel risico Real. projectontwikkelaar -- Geen financieel risico Real. projectontwikkelaar -- Geen financieel risico Real. projectontwikkelaar 445,63 Risico afhankelijk van wijze van planaanpak 5,91 Geen financieel risico Toekomstig uitbreidingsgebied 34,41 Geen financieel risico Uitbreidingsgebied 64,93 Geen financieel risico Reserve ad € 73.500 aanwezig 51,85 Geen financieel risico Volledige grondeigendom 33,02 Inbreidingsplan. Geen financieel risico -- Geen financieel risico Real. projectontwikkelaar -- Risico afhankelijk van planaanpak 0,28 Geen financieel risico Volledige grondeigendom

Financiële positie Voor de risico’s in de bouwgrondexploitatie is een Algemene Reserve Bouwgrondexploitatie aanwezig. Deze reserve dient om schommelingen binnen de bouwgrondexploitatie op te vangen. Bij financiële afwikkeling van complexen worden de voordelige of nadelige exploitatiesaldi verrekend met deze reserve. Ook kunnen extreem dure aankopen, waarvan het niet verantwoord is de kosten volledig ten laste van het plan te laten komen, ten laste van deze reserve komen. In de nota reserves en voorzieningen is het maximum van deze reserve bepaald op € 4 mln. Het meerdere wordt als algemene regel gestort in de gewone algemene reserve, tenzij bij de winstneming anders wordt bepaald. Voor de totale bouwgrondexploitatie zijn de volgende reserves en voorzieningen aanwezig: Reserve/voorziening Stand per Stand per Toelichting 1-1-2004 1-1-2004 na nota reserves/ voorzieningen Algemene Reserve 5.946.200 4.000.000 Reserve dient om schommelingen Bouwgrondexploitatie binnen de grondexploitaties op te vangen Reserve grondexploi73.500 0 Bestemmingsreserve tatie Heesbeen Reserve centrumplan Vlijmen Risicoreserve Groenewoud Voorziening onrendabele plannen Reserve Centrumplan Drunen

1.115.100

1.115.100 Bestemmingsreserve

365.245

0 Bestemmingsreserve

Reserve Vlaemsche Hoeve Vlijmen Voorziening afwikkeling plannen bouwgrondexploitatie

1.270.585 -/- 156.500

Totaal

13.274.430

369.400 4.290.900

1.640.000 t.b.v. onrendabele plannen. 4.290.900 Het betreft een contante waarde. De berekende eindwaarde (1-1-2007) is € 5.111.000 0 Bijdrage van de gemeente in het nadelig saldo van dit plan -/- 156.500 Deze voorziening is gevormd om plannen geen jaren ‘open’ te laten staan. 10.889.500

Voorzienbare risico’s In het beleidskader voor het financiële toezicht door de provincie zijn uitgangspunten opgenomen voor de berekening van de gewenste hoogte van de buffer voor voorzienbare risico’s. Hierbij zou als norm kunnen gelden een bedrag van bijvoorbeeld 10% van de boekwaarde en de nog te verwachten investeringen. In onderstaand overzicht is het weerstandsvermogen weergegeven uitgaande van de norm van 10% van de boekwaarde en 10% van de verwachte investeringen voor de komende twee jaar. Boekwaarden Boekwaarde complexen in exploitatie (incl. projectontwikkelaars) Boekwaarde complexen niet in exploitatie

14.896.100 8.447.400

Totaal boekwaarden per 1-1-2004

23.343.500

10%

2.334.350

Geraamde investeringen (exclusief Centrumplan Vlijmen) 2004

12.787.700

10%

1.278.770

10.222.578

10%

1.022.258 4.635.378

2005 Totaal gewenste weerstandsvermogen

De middelen die aanwezig zijn voor de bij de berekening van het weerstandsvermogen meegenomen exploitatiegebieden (de voorziening onrendabele plannen -/- Vlaemsche Hoeve en de reserve centrumplan Drunen) belopen een bedrag van € 4.660.300. Dit voldoet aan de berekende norm. Hoogte buffer bouwgrondexploitatie Naar het oordeel van Gedeputeerde Staten is het in het kader van een goed financieel beleid daarnaast nodig dat gemeenten voor onvoorzienbare/algemene risico’s een algemene reserve grondexploitatie aanhouden. De onvoorzienbare/algemene risico’s hangen samen met conjuncturele ontwikkelingen. Door deze ontwikkelingen kan de gronduitgifte over de hele linie stagneren. Onvoorzienbare/Algemene risico’s Voor deze risico’s is een algemene reserve grondexploitaties gevormd. Op deze reserve zal een beroep gedaan worden voor risico’s die niet in de bestaande exploitaties verwerkt zijn. Deze risico’s kunnen ontstaan door economische tegenslag, langere uitgiftetermijnen, schadeclaims en dergelijke. Indien bij een exploitatie een negatief resultaat verwacht wordt moet er ter hoogte van dit resultaat een voorziening gevormd worden. In de nota reserves en voorzieningen is de minimale omvang van de algemene reserve grondexploitaties bepaald op € 2.000.000,--. De batige saldi van afgesloten complexen worden in de reserve gestort. Om te voorkomen dat dit automatisch en oneindig plaatsvindt is het maximum in de nota reserves en voorzieningen bepaald op € 4.000.000,--. Het meerdere wordt als algemene regel gestort in de gewone algemene reserve, tenzij bij de winstneming anders wordt bepaald.

Bijlage 4 Nieuw beleid, Externe ontwikkelingen en Vervangingsinvesteringen per beleidsveld 1 2 3 4 5 7 8 9 10 12 13 14 15

Bestuur en communicatie Burgerdiensten Openbare orde en veiligheid Verkeer en vervoer Gebouwenbeheer en eigendommen Onderwijs Cultuur en toerisme Sport Beheer groen en Vesting Heusden Zorg en Welzijn Milieu en afval Bouwen en wonen Financiering en belastingen

Beleidsveld 1 Bestuur en communicatie Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

Vervangingsinvesteringen Kpl. 14

Investering automatisering De investeringen automatisering worden betaald uit de voorziening, zoals is opgenomen in de conceptnota reserves en voorzieningen etc. Er dient nog nader bepaald te worden of ook in de toekomst deze werkwijze gehandhaafd blijft. Zie ook de aanbiedingsbrief, punt 6 (nota reserves en voorzieningen)

Totaal Kpl. 14 Kpl. 16

Investeringen buitendienst Specificatie aanwezig.

Totaal Kpl. 16

Totaal vervangingsinvesteringen

61.705

91.660

99.438

85.162

85.162

61.705

91.660

99.438

85.162

85.162

61.705

91.660

99.438

85.162

85.162

100.349

Externe ontwikkelingen kpl. 16

Nieuwbouw gemeentewerf en milieustraat Dekking vrijval kapitaallasten huidige gemeentewerven.

Totaal Kpl. 16

Totaal externe ontwikkelingen

1.180.578

2005

98.578

96.807

95.036

52.331-

52.331-

52.331-

52.331-

-

48.018

46.247

44.476

42.705

-

48.018

46.247

44.476

42.705

2.000

40.000

40.000

40.000

40.000

2.000

40.000

40.000

40.000

40.000

2.000

40.000

40.000

40.000

40.000

40

Eerder in gang gezet beleid 006.01

Rekenkamerfunctie Door de dualisering zal ook in de gemeente Heusden een rekenkamer of rekenkamerfunctie opgezet worden

Totaal 006.01

Totaal eerder in gang gezet beleid

Beleidsveld 2 Burgerdiensten Nummer

Termijn

€

€

€

€

€

Invest.

€ Jaar

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

Begraafplaats Heusden

25.000

2004

20

2.750

2.675

2.600

2.525

2.450

De capaciteit op deze begraafplaats is ontoereikend. Op korte termijn is uitbreiding noodzakelijk; uitstel is niet mogelijk. Kosten ruimen graven.

15.000

2004

20

1.650

1.605

1.560

1.515

1.470

100.000

2005

20

10.700

10.400

10.100

9.800

75.000

2005

20

8.250

8.025

7.800

7.575

Externe ontwikkelingen 724.01

Kosten ruimen graven. Ook dient de begraafplaats opgeknapt te worden (met name de paden over de hele begraafplaats). Totaal 724.01


4.400

23.230

22.585

21.940

21.295

4.400

23.230

22.585

21.940

21.295

Beleidsveld 3 Openbare orde en veiligheid Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

Vervangingsinvesteringen 120.01

Vervangingsinvesteringen brandweer Specificatie is aanwezig.

2005 2006 2007 2008

3.767 16.719 51.683 49.923

Totaal 120.01


0

3.767

16.719

51.683

49.923

0

3.767

16.719

51.683

49.923

4.560

4.389

4.218

4.047

3.876

4.480

4.312

4.144

3.976


120.01

ARBO-brandweer Om te bepalen waar in een in brand staand gebouw de brandhaard zich precies bevindt is de aanschaf van een warmtebeeldcamera van € 13.500,-- gewenst. Aan 3 bestaande brandweervoertuigen dienen ARBO-goedgekeurde ladders te worden aangebracht, waarvan de kosten op € 15.000,-- worden geraamd.

28.500

2004

10

OVD voortuig brandweer

28.000

2005

10

Het gebruik van een OVD voertuig hoort bij de gewenste uitrusting. Het kunnen bereiken van de plaats inzet (brand of hulpverlening) door de dienstdoend OVD wordt steeds moeilijker zo niet onmogelijk vanwege het niet doorlaten van burgervoertuigen door het publiek of door afgezette wegen. Het kunnen verplaatsen middels een voertuig met zwaailicht en tweetonige hoorn is in deze tijd noodzakelijk. Ook het kunnen bereiken van c.q. het verplaatsen in de Loonse en Drunense Duinen stelt eisen aan een OVD voertuig. Hierdoor is een vierwiel aangedreven voertuig noodzakelijk. In de regio hebben 11 van de 20 OVD's de beschikking over een OVD voertuig.

120.01

C 2000 en verbindingsmiddelen

43.000

43.000

43.000

43.000

1.658

1.612

1.566

1.519

In 2004 wordt in onze regio het landelijke verbindingsnetwerk voor hulpverleningsdiensten operationeel. Dit heeft tot gevolg dat alle verbindingsmiddelen (mobilofoons,portofoons en semafoons) worden vervangen. Bovendien vindt er voor de eerste uitrukvoertuigen een uitbreiding plaats van nieuwe technieken die nodig zijn voor het beheer in de Gezamenlijke Meld Centrales. De kosten voor de huur van de verbindingsmiddelen wordt dan € 43.000,-- hoger 120.01

Aanpassingen brandweerkazerne Drunen

15.500

2004

20

1.705

16.500

2004

15

2.090

2.024

1.958

1.892

1.826

115.500

2004

20

12.705

12.358

12.012

11.666

11.319

11.000

2004

10

1.760

1.694

1.628

1.562

1.496

In verband met een tekort aan vrijwilligers in de dagsituatie is het noodzakelijk rekening te houden met het kunnen aantrekken van vrouwelijke vrijwilligers. Hiertoe moet de sanitaire voorziening worden aangepast. Het is gewenst deze voorziening, die wordt geraamd op € 11.000,-- en geldt als 2e prioriteit gelijktijdig met het onderhoud (1e prioriteit) in 2004 uit te voeren. In verband met onvoldoende lichttoetreding en ventilatie is het bovendien noodzakelijk om als 3e prioriteit een extra dakkapel aan te brengen in de werkruimte naast de keuken (kosten € 4.500,--) 120.01

Aanpassingen brandweerkazerne Heusden: 1e prioriteit: Arbovoorzieningen: kledingkasten en luchtverversing De kledingkasten van de vrijwilligers zijn danig verouderd; bovendien ontbreekt de mogelijkheid om bij uitrukken privé-bezittingen als portemonnee en sleutels adequaat op te bergen. Luchtverversing in de kantine is momenteel niet mogelijk. 2e prioriteit: Arbo-voorzieningen vloer en aanpassing sanitaire ruimten De vloer dient volgens de milieu-eisen vloeistofdicht te worden gemaakt. De sanitaire voorzieningen voldoen niet meer aan de huidige eisen. Vooral ook door het veelvuldig gebruik door o.a. de duikers moet het sanitair dringend worden aangepast. Bovendien dienen deze zodanig te worden aangepast, dat het aantrekken van vrouwelijke vrijwilligers mogelijk wordt. 3e prioriteit: Brand- en inbraakbeveiliging In tegenstelling tot de brandweerposten Drunen en Vlijmen ontbreekt in deze post een beveiligingsinstallatie. Door het toenemend gebruik van gereedschappen en verbindingsmiddelen is een adequate beveiliging van dit pand noodzakelijk.

Totaal 120.01


22.820

69.603

68.740

67.877

67.012

22.820

69.603

68.740

67.877

67.012

3.850

3.745

3.640

3.535

3.430


Bluswatervoorziening Uit inventarisatie is gebleken dat op dit moment er totaal acht nieuwe putten noodzakelijk zijn. Alle acht geboorde putten worden geboord op plaatsen waar op dit moment onvoldoende kan worden voorzien in een secundaire waterwinning. In 2001 heeft besluitvorming plaatsgevonden over het boren van de eerste vier putten in 2001 en 2002. De overige 4 worden gepland voor het jaar 2004

Totaal 120.01 723.02

Integrale handhaving Binnen de organisatie loopt momenteel het project handhaving. In dit kader is onder andere de noodzaak tot het aanstellen van meer juridische capaciteit gebleken. Het ligt voor de hand dat in het vervolg van het traject nog extra uitgaven nodig zijn om de handhavingstaak adequaat vorm te geven, ook nog in de zin van personele capaciteit. Te denken valt aan handhavers milieu, - gebruikersvergunningen en APV. Voor nadere gegevens en de onderbouwing van de berekende capaciteit wordt verwezen naar een afzonderlijke notitie.

Totaal 120.01


35.000

2004

20

3.850

3.745

3.640

3.535

3.430

60.663

130.663

130.663

130.663

130.663

60.663

130.663

130.663

130.663

130.663

64.513

134.408

134.303

134.198

134.093

Beleidsveld 4 Verkeer en vervoer Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

2008


Openbare verlichting Vervanging lichtmasten. De raming kan nog aangepast worden na vaststelling van het openbare verlichtingsplan

Totaal 210.02 210.04

Investeringen buitendienst Specificatie aanwezig.

Totaal 210.04 210.05 Vervanging luchtfoto’s Luchtfoto's dienen eens per 4 jaar te worden geactualiseerd. Totaal 210.05

9.590 37.815

2004 2005

5 4


150.000

150.000

150.000

150.000

0

150.000

150.000

150.000

150.000

12.448

11.981

13.517

12.976

12.434

12.448 2.493 2.493

11.981 2.378 11.723 14.101

13.517 2.263 11.555 13.818

12.976 2.148 10.588 12.736

12.434 2.033 10.021 12.054

14.941

176.082

177.335

175.712

174.488

294.129

187.581

228.097

268.613

268.613

-134.454

-134.454

-134.454

134.454-

134.454-

159.675

53.127

93.643

134.159

134.159

159.675

53.127

93.643

134.159

153.000

150.300

147.600


Vervanging wegen In het beleidsplan wegen, dat is vastgesteld in juli 2000 is per jaar geld opgenomen voor de vervanging van een aantal wegen in de gemeente. bijdrage reserve onderhoud wegen

Totaal 210.02


134.159


Parallelstructuur nieuwe opzet: aankoop/ rotonde -2004 kan uit reserves Dekking reserves deel 1a - 2005 gedeeltelijk uit reserves

895.000

2004

-895.000 2.800.000

40

144.900

Dekking reserves deel 1b - 2006

-1.000.000 1.085.000

40

92.225

90.598

88.970

21.710

21.320

20.930

20.540

22.100

21.710

21.320

20.930

22.100

21.710

21.320

22.100

21.710

Duurzaam veilig 2004

260.000

2004

40

2005

260.000

2005

40

2006

260.000

2006

40

2007

260.000

2007

40

Areaal groei onderhoud wegen i.v.m. uitbreiding wegennet als gevolg van de uitvoering van het Gemeentelijk Verkeers- en vervoersplan. (raming) Totaal 210.01 210.03

22.100

15.253 37.353

196.810

307.655

324.258

318.370

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

42.353

201.810

312.655

329.258

323.370

Overige voorzieningen De bewegwijzering, het straatmeubilair en overige voorzieningen dienen op een eenduidige wijze in de gehele gemeente te worden gepresenteerd. De kwaliteitseisen dienen te worden omschreven. Ook voor de uitvoering is eenduidigheid gewenst.

Totaal 210.03


Beleidsveld 5 Gebouwenbeheer en eigendommen Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

Ombuigingen 913.02

opbrengsten verkopen gronden, groenstroken etc. voor een totaalbedrag van € 2.000.000,-

Totaal ombuigingen

0

85.000-

170.000-

170.000-

85.000-

170.000-

170.000-

€ 2008

170.000-

170.000-

Beleidsveld 7 Onderwijs Nummer

€

Termijn

€

€

€

€

€

Jaar

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

2005

40

633.000 2008 1.001.000 2005 455.000 2006

40

Invest.


Olof Palme heeft voor 2003 toestemming om 4 vervangende lokalen te bouwen krediet groot € 456.000 kap.lasten € 39.000 De effectieve uitvoering kan pas plaatsvinden in 2005. Na overleg heeft het schoolbestuur besloten het krediet voor 2003 'terug te geven' aan de gemeente en voor 2005 een nieuwe aanvraag in te dienen. Nieuwbouw en uitbreiding basisonderwijs. Basisschool Nieuwenrooij verplaatsing naar Romeroschool Aanvragen m.b.t. onderwijsvernieuwingen m.b.t. huisvestingsaanvragen 2004 t/m 2006 specificatie is aanwezig!

495.000

42.075

41.333

40

85.085

Dekking rijksbijdrage

83.583

82.081

80.581

38.675

37.992

37.310

27.000-


39.848 53.805

40

Totaal 423.01

40.591

27.000-

27.000-

-

127.160

136.591

133.664

184.544

-

127.160

136.591

133.664

184.544

2.975

2.923

2.870

2.975

2.923

2.870

108.550

106.600

104.650


Voorbereiding bijzondere school Oudheusden

35.000

2006

40

Totaal 480.04 433.01

-

-

Speciaal onderwijs De bouw van 4 groepen, speellokaal en bijruimte.

1.300.000

2005

40

110.500

Dekking via Alg. Uitkering Dekking middels lagere kosten busvervoer Totaal 433.01 480.04

Brede school Vliedberg

39.000-

39.000-

20.000-

20.000-

20.000-

39.00020.000-

90.500

49.550

47.600

45.650

Een concept-beheerplan en een voorlopig programma van Eisen voor de bouw van een Brede school zijn inmiddels gereed.

Bouw 2 extra groepen voor extra capaciteit 480.04

695.000

2004

40

59.075

58.033

56.990

55.948

54.905

250.000

2004

40

21.250

20.875

20.500

20.125

19.750

Integraal krediet voor welzijnsinstellingen is noodzakelijk hieronder is een opzet gemaakt van welke instellingen er gehuisvest kunnen worden. Bouw 2 groepen en speellokaal t.b.v. Peuterspeelzalen

730.000

2004

40

62.050

60.955

59.860

58.765

57.670

Bouw functionele ruimte (.b.v. lokale omroep)

170.000

2004

40

14.450

14.195

13.940

13.685

13.430

75.000

2004

40

6.375

6.263

6.150

6.038

5.925

Kantoorruimte t.b.v. steunpunt Bouw ruimte t.b.v kinderopvang Deze kosten ( € 730.000,--) zullen voor rekening komen van de stichting Kinderopvang.

De meerkosten voor de exploitatie worden geschat op structureel € 50.000,--

50.000

50.000

50.000

50.000

50.000

150.000-

150.000-

150.000-

150.000-

213.200

60.321

57.440

54.561

51.680

213.200

150.821

109.965

105.084

100.200

Ombuigingstaakstelling Totaal 480.04


Beleidsveld 8 Cultuur en toerisme Nummer

€

Termijn

€

€

€

€

€

Invest.

Jaar

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

46.000

2004

20


Vervanging vloer jongerencentrum Utopia De vloer van het jongerencentrum Utopia dateert nog uit de tijd dat het complex De Voorste Venne nog in gebruik was als automuseum. De vloer is dan ook dringend aan vervanging toe.

Totaal 580.01


5.060

4.922

4.784

4.646

4.508

5.060

4.922

4.784

4.646

4.508

5.060

4.922

4.784

4.646

4.508

29.000

14.000

-60.000

-60.000

-60.000


Herstructurering CMD Inzet van de herstructurering muziekonderwijs was om dit budgettair neutraal te laten verlopen. Toch zal niet voorkomen kunnen worden dat zowel eenmalig, alsook structureel kosten ontstaan. gedurende 4 jaar afkoopregeling Muzerije subsidie muziekonderwijs verminderen

Totaal 540.03


60.000-

60.000-

31.000-

46.000-

60.000-

60.000-

60.000-

31.000-

46.000-

60.000-

60.000-

60.000-

Ombuigingen 560.07

Ambitie toerisme verlagen

Totaal ombuigingen

-

20.000-

20.000-

20.000-

20.000-

20.000-

20.000-

20.000-

20.000-

Beleidsveld 10 Beheer groen en Vesting Heusden Nummer

€ Invest.

Termijn

€

€

€

€

€

Jaar

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

2004

20

Vervangingsinvesteringen 542

Herstel tuinmuren vesting Heusden Verschillende tuinmuren in de vesting Heusden verkeren door achterstallig onderhoud in een slechte staat. Om deze achterstand in te lopen is geen budget beschikbaar. Op een aantal plaatsen is zelfs sprake van situaties, die vanwege de veiligheid niet lang meer mogen wachten. Om voorlopig de meest urgente muren te herstellen en om een goed overzicht te laten maken voor een brede aanpak van alle gemeentelijke tuinmuren in de vesting, wordt voorshands een bedrag van € 100.000 noodzakelijk geacht. Dekking reserve vesting Heusden

100.000

-100.000

Totaal 542


0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Eerder in gang gezet beleid 542

Herstel vestingmuren Heusden In het kader van de Wet op de waterkering zal het onderhoud van de vestingmuren op termijn overgedragen worden aan het Waterschap, mits de staat van onderhoud voldoende is. Om dit te realiseren is een investering nodig van ca € 1.600.000.

1.600.000

Getracht wordt bij Monumentenzorg voor het herstel een subsidie van ca. € 300.000 te verkrijgen Dekking reserve vesting Heusden

-300.000

Totaal 542 560.02

2007

1.600.000

-300.000

-1.300.000

-1.300.000 0

Omvorming groenvoorzieningen

0

0

0

0

De gemeente Heusden heeft zich ten doel gesteld -op termijn- geheel te stoppen met het gebruik van chemische middelen bij onkruidbestrijding op verharding en in plantsoenen. Om plantsoenen in de toekomst zonder chemische middelen goed te kunnen onderhouden, dienen de groenvoorzieningen hiertoe geschikt gemaakt te worden. We spreken hierbij over omvorming groenvoorzieningen. Het bedrag dat we de komende jaren voor omvorming willen besteden is qua grootte aangepast aan de interne capaciteit. Hierbij is gekeken naar enerzijds de planvoorbereiding door de binnendienst, anderzijds naar de realisatie door de buitendienst. Voorlopig is als grof richtcijfer gehanteerd dat 35% van het totaal areaal sierplantsoen omgevormd dient te worden. In de groenstructuurvisie, zoals vastgesteld door de raad in 2001, is nader aangegeven op welke locaties omvormingen plaats moeten vinden en een indicatie van de te verwachten algehele omvormingskosten voor het totale areaal openbaar groen. Vanaf 2002 is gestart met de omvorming van de groenvoorzieningen.

560.02

Dekking: verkoop cultuurgronden

2003-2005

114.398

114.398

-114.398

-114.398

Tijdens de omvormingen is er geen budget geraamd voor renovatie. In de toekomst dient voor dit renovatiebudget in het groenbeheerplan een voorziening te worden opgenomen. Totaal 560.02 560.01

Uitvoeringsprogramma Giersbergen – De Margriet

-

-

100.000

60.000

-100.000

60.000-

Het uitvoeringsprogramma Giersbergen – De Margriet omvat een groot aantal projecten onder andere op het gebied van verkeer, recreatie, cultuurhistorie en landschap. Voor diverse projecten zal, naast subsidie van rijk, provincie en bijdragen van onder andere de Duinboeren en Natuurmonumenten een bijdrage geleverd dienen te worden door de gemeente. De gemeenteraad heeft op 12 oktober 1999 ingestemd met het Uitvoeringsprogramma de Margriet, waarin een raming is opgenomen voor de financiële bijdrage die van de gemeente wordt verwacht. Dekking: reserve opbrengst verkoop cultuurgronden

-

-

-

Doordat het landschapsbeleidsplan op korte termijn zal worden opgesteld is het wenselijk ruimtelijke plannen toch te toetsen aan de nieuwe Flora- en Faunawet en de natuurbeschermingswet. Hiertoe is een ecoscan wenselijk. Nu wordt voor ieder afzonderlijk plan een apart onderzoek ingesteld. Door voor de totale gemeente een ecoscan te maken kunnen de kosten van onderzoek voor de diverse plannen worden gereduceerd. Totaal 560.01 560.02

5.000

2005

5.000

-

5.000

-

-

-

20.000

20.000

20.000

20.000

12.008

21.008

21.008

21.008

21.008

12.008

41.008

41.008

41.008

41.008

12.008

46.008

41.008

41.008

41.008

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

135.000-

Groenbeleidsplan Het groenbeleidsplan wordt in 2004 opgesteld

560.02

Veilig werken langs de weg

Totaal 560.02


Ombuigingen 560.02

Verlaging onderhoudsniveau en stoppen met proefgebieden

Totaal ombuigingen

Beleidsveld 9 Sport Nummer

€ Invest.

Termijn

€

€

€

€

€

Jaar

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

2008

25


Investeringen sporthal Onder de Bogen Dit voorstel wordt betrokken bij de besluitvorming over recreatiepark De Schroef. Voor de renovatie van de huidige sporthal of de bouw van een nieuwe wordt voorlopig uit gegaan van een investering van € 2.000.000,-. Conform het raadsbesluit van 19 februari 2002.

2.000.000

Totaal 530.02/03

200.000

0

0

0

0

200.000 14.700

Sportaccommodaties 530.05

Renovatie/groot onderhoud kleedruimten MHCD

150.000

2004

20

16.500

16.050

15.600

15.150

530.05

Renovatie grashockeyveld De Hoge Heide

27.225

2004

15

3.449

3.340

3.231

3.122

3.013

530.05

Renovatie trainingsveld FC Drunen

49.500

2004

15

6.270

6.072

5.874

5.676

5.478

530.05

Renovatie hoofdveld sportpark Nieuwkuijk

49.500

2004

15

6.270

6.072

5.874

5.676

5.478

530.05

Renovatie parkeerplaats herptse boys

14.500

2004

20

1.595

1.551

1.507

1.463

1.419

530.05

Drainage bijveld 4 R.K.D.V.C.

16.000

2005

15

2.027

1.963

1.899

1.835

530.05

Renovatie bijveld 4 R.K.D.V.C.

45.000

2005

15

5.700

5.520

5.340

5.160

530.05

Renovatie bijveld sportpark Nieuwkuijk

45.000

2005

15

5.700

5.520

5.340

5.160

530.05

Renovatie bijveld 1 FC Drunen

45.000

2005

15

5.700

5.520

5.340

5.160

530.05

Vervanging beregeningsinstallatie sportpark Heusden

4.000

2005

530.05

Renovatie bijveld 2 FC Drunen

45.000

2006

5.700

5.520

5.520

530.05

Vervanging beregeningsinstallatie sportpark Nieuwkuijk

4.000

2006

530.05

Vervanging beregeningsinstallatie sportpark Sportlaan

4.000

2007

530.05

Onderhoud sportaccommodaties Eind 2004 zal het beheers- beleidsplan buitensportaccommodaties gereed zijn. Op basis van dit plan kan het onderhoud en de vervangingsinvesteringen voor een periode van 10 jaar worden weggezet. De verwachting is dat als we de komende 10 jaar het onderhoud / vervangingsinvesteringen aan de buitensportaccommodaties goed willen uitvoeren extra middelen nodig zullen zijn. Eind 2004 zal zal hiervoor een voorstel volgen.

4.000 15

4.000 4.000 45.378

45.378

45.378

45.378

45.378

Totaal 530.05


79.462

101.590

105.687

103.904

98.301

79.462

101.590

105.687

103.904

63.000

61.488

59.976

58.464

298.301


Upgrading van zwembad Het Run

630.000

2005

25

Upgrading van zwembad het Run, bestaande uit: een nieuwe overdekte kleedaccommodatie, receptie en personeelsruimte en verbetering van de horecaruimte. De voorbereidingen worden gestart in 2004 De uitvoering vindt plaats in 2005. Dekking: meer rendement volgens berekening Marktplan: € 17.900

-17.900

-17.900

17.900-

17.900-

opbrengst 10% tariefsverhoging: € 11.900

-11.900

-11.900

11.900-

11.900-

-13.700

-12.200

10.700-

19.500

19.488

19.476

19.464

53.000

53.000

53.000

53.000

6.807

6.807

6.807

6.807

egalisatievoorziening sportaccommodaties: € 13.700 Totaal 530.02

Breedtesport

9.200-

In 2004 zal een aanvraag in het kader van de breedtesportimpuls gedaan worden. Door wijzigingen die het ministerie van VWS heeft doorgevoerd is 2004 het laatste jaar waarin een aanvraag kan worden gedaan. VWS heeft verder bepaald dat de projectduur waarover subsidie kan worden ontvangen verkort is naar 4 jaar. Indien het projectplan wordt goedgekeurd kunnen de projecten in 2005 van start gaan. De projecten waarvoor een aanvraag gedaan wordt zijn: de inrichting van een sportloket, het optimaliseren van de verenigingsondersteuning en sportstimulering voor de doelgroepenjongeren, ouderen en mensen met een beperking.

530.01

Sportraad Op het gebied van de sport is een platform ingesteld. Dit platform dient onafhankelijk van de gemeente te zijn. Ook zal er geen directe ambtelijke ondersteuning plaatsvinden, door bijvoorbeeld ambtelijk secretariaat. Het is een platform dat advies uitbrengt aan de gemeente. De te maken kosten zijn "bestuurs-" en organisatiekosten van de platforms. Bij raadsbesluit is besloten het subsidiebedrag voor de jaren 2002 en 2003 vast te stellen op € 6.807,-.

6.807

Totaal 530.01


6.807

59.807

59.807

59.807

59.807

6.807

79.307

79.295

79.283

79.271

Beleidsveld 12 Zorg en welzijn Nummer

Termijn

€

€

€

€

€

Invest.

€ Jaar

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

4.600

2004

1

Vervangingsinvesteringen De Stulp De linoleumvloerbedekking dient te worden vervangen. Totaal 630.01


4.600 4.600

0

0

0

0

4.600

0

0

0

0

77.500

77.500

77.500

77.500

77.500

77.500

77.500

77.500

77.500

77.500

20.940

25.000 20.353

19.766

19.179


Peuterspeelzaalwerk De beoogde fusie in het peuterspeelzaalwerk is afgeketst. Met name ten behoeve van het wegwerken van achterstanden in de subsidieverlening aan diverse peuterspeelzalen i.v.m. nietdoorgerekende loon- en prijscompensatie is een bedrag van € 77.500,- op de gemeentebegroting opgenomen. Met het bedrag van € 77.500 wordt de achterstand in de subsidiering weggewerkt, die was ontstaan door niet-doorgerekende prijscompensatie en WAO-verplichtingen.

Totaal 650.01 714.01

Legionella-bestrijding Het maken van risicoanalyses heeft eind 2002 plaatsgevonden. In l hi ll i t i (b k di i )i

195.700

2004

20

25.000 21.527

vervolg hierop zullen investeringen (bouwkundige aanpassingen) in verschillende gemeentelijke accommodaties plaats moeten vinden. Vooralsnog wordt rekening gehouden met een investeringsbedrag van € 220.000,--. De risico-inventarisatie moet elke twee jaar herhaald worden en kost naar verwachting € 25.000,--. Naast de bouwkundige aanpassingen en de steeds terugkerende kosten voor het opnieuw opstellen van een risico-inventarisatie moeten beheersplannen worden opgesteld en moet uitvoering worden gegeven aan deze beheersplannen. De verwachting is dat dit vanaf 2004 structureel € 70.000,-- kost.

Totaal 714.01


70.000

70.000

70.000

70.000

70.000

116.527

90.940

115.353

89.766

89.179

194.027

168.440

192.853

167.266

166.679

29.412

29.412

29.412

29.412

29.412

13.750

13.375

13.000

12.625

12.250

43.162

42.787

42.412

42.037

41.662

25.000

25.000

25.000

25.000

25.000


Implementatie Lokaal Zorgloket Bij B&W besluit van 4 december 2001 is besloten om, in samenwerkingsverband met de betrokken organisaties, te starten met de daadwerkelijke realisering van het zorgloket. Eind 2002 is na een kaderstellende discussie in de raad begonnen met de uitvoering. Ten behoeve van deze realisatie wordt voorlopig een bedrag van € 29.412,geraamd. Voor huisvesting van het zorgloket

Totaal 641.01 630

125.000

2004

20

Herstructurering welzijnsveld De CAO-welzijn is aan een herstructurering onderhevig. Instellingen die verplicht zijn de werknemers op basis van deze geherstructureerde CAO te betalen, zullen naar verwachting met behoorlijk hogere loonkoste worden geconfronteerd. Er dient dan ook rekening te worden gehouden met een compensatie van meer dan de voor 2004 opgenomen compensatie van 2% voor instellingen met beroepskrachten. De kosten hiervan worden geraamd op € 25.000,--.

Verder is in het kader van leefbaarheid en veiligheid het initiatiefvoorstel van DDE overgenomen. Voorstel is de huidige steunpunten in Oudheusden en Vliedberg vanaf 2004 beter te bemensen. De kosten bestaan uit bemensing van de steunpunten. 30.000 Wijkvisie Oud-Heusden

p.m.

Uitwerking plan Totaal 630


55.000

25.000

25.000

25.000

25.000

98.162

67.787

67.412

67.037

66.662

Ombuigingen 922.01

Beleidscapaciteit voor zorg wordt verlaagd.

652.01

WVG

Totaal ombuigingen

30.000-

30.000-

43.000-

43.000-

43.000-

43.000-

200.000-

200.000-

200.000-

200.000-

243.000-

243.000-

243.000-

243.000-

Beleidsveld 13 Milieu en afval Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

2008

Externe ontwikkelingen 721

Afvalbeleid

28.571

Uitvoering van maatregelen uit het in 2003 vast te stellen afvalbeleidsplan: in 2003 is een afvalbeleidsplan opgesteld. Uit het afvalbeleidsplan zullen maatregelen voortvloeien, die tot doel hebben om de gescheiden inzameling van afvalstromen te verbeteren. Op dit moment is nog niet bekend welke maatregelen dat zullen zijn, maar als voorbeelden zijn onder andere te noemen: sorteerproeven, voorlichtingscampagnes en dergelijke. Voor verbetering van de resultaten van gescheiden inzameling is het mogelijk om voor 50% van de kosten subsidie te krijgen in het kader van de Subsidieregeling Aanpak Milieudrukvermindering (SAM). Omdat voor dit soort maatregelen in de begroting nu geen middelen zijn opgenomen, wordt een bedrag van € 28.571,00 (excl btw) geraamd; in dit bedrag zijn eventuele subsidies niet meegenomen.

dekking via afvalstoffenheffing 721

Verruiming openingstijden milieustraat

-28.571 46.858

46.858

46.858

46.858

46.858

-46.858

-46.858

-46.858

46.858-

46.858-

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

De milieustraat aan de Duinweg zal worden vernieuwd. Deze milieustraat is klantvriendelijk door ruime openingstijden en een goede bereikbaarheid door de aanleg van een goede infrastructuur; is veilig voor klanten en medewerkers; kan compact zijn doordat puin en ander bouwen sloopafval aan de particuliere markt wordt overgelaten; voldoet aan de eisen op het gebied van milieu en arbeidsomstandigheden; is flexibel om in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen. Een verruiming van de openingstijden is mogelijk door 1,5 FTE extra in te zetten. Dekking via afvalstoffenheffing/ tarieven milieustraat Totaal 721



Investeringen conform Gemeentelijk Riolerings Plan 1999

Dekking ten laste van G.R.P.:


4.705.158

2003

40

312.712

312.712

312.712

312.712

312.712

3.902.594

2003

40

259.372

259.372

259.372

259.372

259.372

301.456

301.456

301.456

301.456

301.456

100.956

100.956

100.956

100.956

106.004

106.004

106.004

106.004

106.004

4.535.801

2004

40

1.519.018

2005

40

1.594.969

2006

40

1.594.969

2007

40 -873.541

-974.497

-1.080.501

1.186.505-

1.186.505-

-

-

-

-0

-0

-

-

-

0-

0-

Ombuigingen 723.02

Hogere dwangsommen en kostenbesparende energieprojecten

Totaal ombuigingen

6.000-

16.000-

31.000-

31.000-

31.000-

6.000-

16.000-

31.000-

31.000-

31.000-

Beleidsveld 14 Bouwen en wonen Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

2008


Actualisatie bestemmingsplannen

25.000

25.000

25.000

25.000

0

25.000

25.000

25.000

25.000

0

25.000

25.000

25.000

25.000

De actualisatie van bestemmingsplannen is voorzien voor de periode 2003 t/m 2013. Na afloop van deze periode dienen de dan ontstane nieuwe bestemmingsplannen conform wettelijk voorschrift (om de 10 jaar) weer een voor een te worden herzien. Het is dus in feite een continu proces, waarvoor een regulier budget noodzakelijk is. Naast het bedrag in 2004 is het noodzakelijk om in 2005 € 25.000 extra aan dit budget toe te voegen. Totaal 810


Beleidsveld 15 Financiering en belastingen Nummer

€ Invest.

Jaar

Termijn

€

€

€

€

€

jaren

2004

2005

2006

2007

2008


Extra lasten door een verlaging van de algemene uitkering van het gemeentefonds volgens de septembercirculaire 2004

Totaal 921


100.000

100.000

100.000

100.000

0

100.000

100.000

100.000

100.000

0

100.000

100.000

100.000

100.000

Ombuigingen 922.01

Kostenbesparing en efficiency efficientie, kostenbesparing en vermindering ondersteuning door de afdeling bestuursondersteuning

42.000-

92.000-

207.000-

207.000-

kostenbesparing brandweer

36.000-

12.000-

12.000-

12.000-

12.000-

efficiency CCT

20.000-

35.000-

50.000-

50.000-

4.000

56.000-

56.000-

56.000-

15.000-

40.000-

75.000-

75.000-

17.000-

99.000-

146.000-

146.000-

50.000-

50.000-

40.000-

50.000-

50.000-

20.000-

30.000-

30.000-

94.000-

161.000-

200.000-

200.000-

subsidies 2%

64.000-

64.000-

64.000-

64.000-

overige efficiencymaatregelen

63.000-

78.000-

88.000-

88.000-

10.000-

10.000-

10.000-

52.000-

215.000-

383.000-

556.000-

395.000-

922.000-

1.421.000-

1.594.000-

efficiency en kostenbesparing Eduwe efficiency en kostenbesparing Faza bodediensten, schoonmaken, catering personeel, vergaderen

2.000-

efficiency en kostenbesparing Fin kostenbesparing I&A

20.000-

efficiency sportbedrijf efficiency en kostenbesparing buitendienst en groenbeheer

931.01

17.000-

lagere verzekeringspremies door hoger risico Verhoging OZB

Totaal ombuigingen

55.000-

Bijlage 5 Reactie op ombuigingsvoorstellen m.b.t. de voorjaarsnota In de raadsvergaderingen van 13 april en 3 juni heeft uw raad ombuigingsvoorstellen gedaan en vragen gesteld. Het merendeel van de vragen is beantwoord in de “reactie college naar aanleiding van de raadsvergadering 3 juni” óf bij de teksten in de beleidsvelden in de voorjaarsnota. Op enkele vragen/ voorstellen is toen niet ingegaan. Daarnaast zijn in de vergadering van 8 juli nog aanvullende voorstellen gedaan. Beleidsveld 1 Bestuur en communicatie ICT-raad Een suggestie uwerzijds is om de ICT-hulpmiddelen voor de raadsleden niet beschikbaar te stellen. Omdat echter de digitale manier van werken van groot belang is voor onze gemeente, lijkt het ons van belang om u ook in de gelegenheid te stellen, digitaal de informatie te krijgen. Inhuur externe deskundigheid Verzocht wordt de inhuur sterk te beperken en tegelijk mensen in dienst te nemen (evt. tijdelijke dienst) nu goede mensen te krijgen zijn. Deze wens wordt al uitgevoerd. Alleen daar waar het nodig is voor de voortgang van de taken, wordt ingehuurd. Beleidsveld 2 Burgerdiensten Frontoffice U heeft gesteld dat de frontoffice flexibeler kan, dat de frontoffice en backoffice door elkaar heen loopt. Wij bestrijden dat de frontoffice en backoffice door elkaar heen lopen. Er zijn intern duidelijke afspraken over taakafbakening. We zijn wel bezig met het verder overdragen van taken van de backoffice naar de frontoffice. Hierdoor wordt de frontoffice kwalitatief en kwantitatief verder fasegewijs versterkt. Door het belang van de frontoffice is er op dit moment voor gekozen hier niet verder te bezuinigen. Begraafplaatsen Het is de bedoeling voor de uitvoering van het begraafplaatsenplan kennis extern in te huren. Uw vraag is of wij dat niet intern kunnen. Op dit moment is de specialistische kennis van de wettelijke taken onvoldoende aanwezig. Beleidsveld 3 Openbare orde en veiligheid Huiselijk geweld Bij het beleidsveld 3 staat vermeld dat de aanpak van huiselijk geweld nader bezien wordt. Uw stelling is dat dit geen wettelijk gemeentelijk beleid is. Nu is de aanpak van huiselijk geweld prioriteit vanuit het veiligheids- en jeugdbeleid van het rijk, openbaar ministerie en politie. Hierbinnen heeft daarom ook de gemeente een belangrijke rol. Gezien het belang van het terugdringen van dit geweld, gaan wij verder met dit onderwerp.

Illegaal grondgebruik Aandacht vraagt u voor het illegaal grondgebruik. Hiervoor verwijzen we u naar toezeggingen in de commissie beheerszaken, daar zal verder op de aanpak ingegaan worden. Beleidsveld 4 Verveer en vervoer GVVP aanpassen Gevraagd is de parallelstructuur in samenhang te brengen met Centrumplan Vlijmen (1e afrit/oprit Vlijmen vanaf Den Bosch afsluiten voor het vrachtverkeer). We houden vast aan de eerdere prioritering in de investeringen van de parallelstructuur, waarin dit niet is opgenomen. Beleidsveld 5 Gebouwenbeheer en eigendommen Gebouwen U heeft enkele voorbeelden genoemd van leegstaande gebouwen die verkocht kunnen worden of een andere bestemming kunnen krijgen, zoals de leegstaande woning nabij de Voorste Venne en het gebouw aan de Stationstraat. Voor de verkoop van ongebruikte panden is de volle aandacht. Daarnaast zal bij de uitvoering van de motie over de verhouding kosten/ opbrengsten van gemeentelijke eigendommen, verkoop een mogelijke uitkomst zijn. Onlangs heeft het college besloten tot de verkoop van het pand Grotestraat 199. Er zal een onderzoek plaatsvinden naar de mogelijkheden om de gemeentelijke accommodaties onder te brengen in een nog te ontwikkelen bureau. Tevens zullen diverse privatiseringsmogelijkheden nader onderzocht worden. In de nieuwe accommodatienota zal daarop worden teruggekomen. Gemeentehuizen Over de gemeentehuizen heeft u meerdere, ook wel tegenstrijdige voorstellen gedaan. Waaronder de sluiting van 1 of van de 2 locaties. Verkoop van de overblijvende gebouwen, beter benutten lege plekken, meer gebruik van de vrijdagmiddag, het stimuleren van thuiswerk. Wij hebben reeds onderkend dat in het gemeentehuis van Drunen ruimte is vrijgekomen door het vertrek van de afdeling sociale zaken naar de ISD. Daarom is bijvoorbeeld bij het zorgloket gekeken wat de mogelijkheden zijn. Uiteraard houden we dit in de peiling. De verkoop van één van de gemeentehuizen gaat ons echter te ver. Van belang voor ons is dat onze burgers op meerdere locaties terecht kunnen. Beleidsveld 6 Economische zaken Centrumplan Vlijmen Een suggestie van u bij het centrumplan Vlijmen is om de inrichting soberder, cq winstgevend uit te voeren. Bij de besluitvorming over de plannen kunt u uiteraard de kwaliteit bepalen. Overigens is dit geen ombuigingsmogelijkheid, omdat structureel geen gelden in de begroting staan voor het Centrumplan, alleen incidenteel geld. Daarom zal sowieso naar de winstgevendheid van onderdelen gekeken worden.

Beleidsveld 8 Cultuur en toerisme Toeristenbelasting In de vergadering van 28 november heeft de commissie verzocht het voorstel tot invoering van de toeristenbelasting terug te trekken. Mocht uw raad van mening zijn, dat (beperkte) invoer alsnog dient te gebeuren, dan zijn wij daartoe nog steeds bereid. Subsidies Voor het verminderen van subsidies heeft u meerdere voorstellen gedaan, voor sport, welzijn, meer zelfredzaamheid, relatie sportkantines, alle subsidies apart beoordelen ipv generieke korting etc. Bij de nieuwe subsidieverordening zullen hiervoor voorstellen komen, die de aanwezige ombuigingstaakstelling dienen te realiseren. Beleidsveld 9 Sport Relatie tussen Onder de Bogen en Hooge Heide U stelt dat de Vlijmense gebruikers geen gebruik zullen maken van Onder de Bogen. Voor beide sporthallen vindt nog (aanvullend) onderzoek plaats, waar de gebruikersvraag onderdeel van uit maakt. Onder de Bogen U hebt verschillende zaken genoemd waarop bezuinigd kan worden bij Onder de Bogen. Op dit moment zijn bedragen opgenomen, genoeg voor de noodzakelijke renovatie. Meer ombuigingsmogelijkheden zien wij nu niet. Er komt nog een nader onderzoek naar de mogelijkheden tot privatisering . Beleidsveld 12 zorg en welzijn Zorgloket Wat houdt de bezuiniging van € 125.000 van het zorgloket in? Hoewel de investering nog verder uitgewerkt wordt, is het waarschijnlijk dat de verbouwing minder ingrijpend zal zijn. Het resterende budget zal ingezet worden voor de fysieke, telefonische en digitale herkenbaarheid van het Zorgloket in ontwikkeling. Zorg Ook zorg heeft u genoemd als mogelijkheid tot bezuinigen. Hierbij verwijs ik u naar de ombuigingstaakstelling waartoe al besloten is bij beleidsveld 12. Zeker in het kader van de naderende Wet Maatschappelijke Ondersteuning is het op dit moment niet raadzaam daarop vooruitlopend al meer te bezuinigen op zorg. Beleidsveld 13 Milieu en afval Bouw werf en milieustraat U verwacht besparingen te realiseren door de bouw van werf en milieustraat op ’t Hoog. In het reeds afgeronde besluitvormingstraject zijn veel opties en mogelijkheden onderzocht, zijn we van mening, dat de gekozen optie de meest optimale is. Daarnaast is het procedurele traject inmiddels zover gevorderd, dat waarschijnlijk snel met de uitvoering kan worden aangevangen.

Beleidsveld 15 Financiering en belastingen Leges en heffingen De door u gewenste volledige kostendekkendheid van leges en heffingen ipv extra verhoging OZB, is de afgelopen jaren waar mogelijk al gerealiseerd. Afval en riolering zijn al bijna kostendekkend. Daarnaast zijn de onderwerpen als bestrijding hondenoverlast, begraafrechten en trouwleges opgepakt. Voor de leges van evenementen voor verenigingen heeft u een uitzondering gemaakt, door deze niet in rekening te brengen. Verzekeren goedkoper Uw voorstel om te onderzoeken of de verzekeringen goedkoper kunnen wordt meegenomen in de ombuigingsmaatregel van € 10.000. In de praktijk zal moeten blijken of een hoger bedrag haalbaar is.

P R O G R A M B E G R O T I N G

Recommend Documents