Opleiding Duurzaam Gebouw: Binnenhuispolluenten: hoe ze te beperken?

Opleiding Duurzaam Gebouw: Binnenhuispolluenten: hoe ze te beperken? Leefmilieu Brussel Ventilatie: technische oplossingen om de kwaliteit van de binnenlucht in woningen te garanderen Samuel Caillou CSTC/WTCB

Doelstelling(en) van de presentatie

●

Vraag: wat is de impact van de ventilatie? ●

luchtverversing?

●

bron van polluenten?

●

Wat zegt de ervaring? Beoordeling ter plaatse van bijna 50 ventilatiesystemen (woningen)

●

Advies voor performante installaties ●

Ontwerp, installatie, gebruik en onderhoud 2

Algemeen schema van de presentatie ●

Ventilatie: zorgen voor luchtverversing ►

Principes, systemen

►

Evaluatie ter plaatse van bijna 50 installaties

►

Advies: ontwerp, regeling, dimensionering, regeling en meting van de debieten

●

En indien GEEN ventilatie?

●

Ventilatie: bron van polluenten? ►

Principes: welke risico's voor de verschillende systemen?

►

Evaluatie ter plaatse van bijna 50 installaties

►

Advies: ontwerp, filtratie, onderhoud

3

Kwaliteit van de binnenlucht Menselijke activiteiten

Emissie materialen

Bronnen van polluenten Luchtdichtheid van de gebouwschil

ventilatie

Luchtverversingsgraad

Concentraties

< drempel?

Comfort … … Gezondheid

Bronnen van binnenhuispolluenten Menselijke activiteiten

◘ Personen  CO2 ▪ Niet schadelijk op zich, maar … ▪ Goede indicator van menselijke aanwezigheid

 Bio-effluenten ▪ Vluchtige organische stoffen ▪ Geuren

◘ Menselijke activiteiten  Vochtigheid ▪ Badkamer, keuken, wasplaats, enz. ▪  risico van schimmelvorming!

 Andere: geuren, tabak, enz.

Bronnen van binnenhuispolluenten Emissies van materialen

Formaldehyde Benzeen Tolueen Dichloormethaan Enz. Irritatie

Kanker Giftigheid

Emissie van de materialen (project Q-intair)

◘ Project Q-intair (WTCB-VITO)  Simulatie van de impact van materialen op de luchtkwaliteit  Materialendatabase BUMA

◘ Belangrijkste resultaten  De emissiegraad is het belangrijkst: factor 1000  Impact van de systemen…

Sl

Sl

Ki

La un dr y

t

3

2

1

To ile

ro om

ro om

ro om

H l

al

ee p

ro om

t

al

H

ro

l

om

tc he n Ba th

Ki

un dr y

La

To ile

Bu re au in g Sl ro ee om pi ng 1 Sl r oo ee m pi ng 2 ro om 3

Sl

g

in

‘Long term’ (30d)

tc he n Ba th ro om

ng

ee pi

ng

ee pi

ng

re au

Bu

ro om

Li v

1000

ee pi

in g

1 10000

Sl

Li v

Formaldehyde concentration (µg/m³) LOG SCALE! 10000

‘Short term’ (24h) Highest rates

1000

100

= limit for short term

10

Lowest rates

100

10

= limit for long term Lowest = 0!

1

Kwaliteit van de binnenlucht Menselijke activiteiten

Emissie materialen

Bronnen van polluenten Luchtdichtheid van de gebouwschil

Ventilatie

Luchtverversingsgraad

Concentraties

< drempel?

Comfort … … gezondheid

Impact van de ventilatie:

Zorgen voor luchtverversing?

Ontoereikende methoden ◘ Openen van de ramen?       

Meestal te hoge debieten Zeer snelle afkoeling tijdens winter Tochtverschijnselen Het effect van kortstondig verluchten is snel voorbij Lawaai Binnenkomen van insecten Gevaar voor inbraak

11

Ontoereikende methoden ◘ „Verluchting‟ door lekken en spleten: bepaald door wind en temperatuurverschillen

Neutraal drukvlak

Drukverschil tgv wind

Thermische trek Tex < Tin 12

Ontoereikende methoden

◘ „Verluchting‟ door lekken en spleten:  Oncontroleerbaar binnenkomen van lucht: ▪ ▪ ▪ ▪

Soms te hoog, soms te laag debiet Sommige kamers te veel, andere te weinig Richting is onbepaald Belangrijke warmteverliezen tijdens de winter

13

Ventilatie is verplicht ◘ EPB-reglementering ◘ Types van werken  Nieuwe gebouwen  Bepaalde renovaties

◘ Types van gebouwen  Woningen  Kantoren en scholen

 Zie infofiches op energie.wtcb.be

"Vochtige" ruimten

"Droge" ruimten

Afvoer

Ventilatie: toevoer – doorstroom - afvoer

Toevoer

Doorstroom DROOG Woonkamer Slaapkamers Studeerkamer Speelkamer

DOORSTROOM Hal Gang Trap

VOCHTIG Open/gesloten keuken Badkamer Wasplaats WC 15

4 vereenvoudigde systemen (woningen) A: natuurlijke toevoer en afvoer

B: mechanische toevoer + natuurlijke afvoer

C: vrije toevoer + mechanische afvoer

D: mechanische toevoer en afvoer

16

Ventilatie, prima! ◘ op papier… ◘ maar in realiteit …?

Evaluatie van systemen in praktijk – Optivent ◘ Doel  Identificeren van de voornaamste problemen op vlak van ontwerp en installatie  Om de installateur te adviseren

◘ Steekproef  Systemen ▪ 40 systemen D ▪ 7 systemen C

 Ouderdom van de systemen, vb.: ▪ 1 x: meer dan 15 jaar ▪ 4 x: tussen 5 en 10 jaar

Meten van ventilatiedebieten

Conformiteit met EPB-eisen ◘ Debieten ≥ minimum geëiste debieten? ◘ Vb. Vochtige ruimten, systemen C en D:

 In de meeste gevallen niet conform!  Maar…

Gemeten debieten in vochtige ruimten

Max 0.75

Gem 0.25

Min

 Bijna OK voor het gemiddelde  In sommige gevallen: veel te lage debieten!

Gemeten debieten in droge ruimten

 In sommige gevallen: veel te lage debieten!  Niet goed afgesteld: te veel in sommige ruimten, te weinig in andere…

In situ gemeten mechanische debieten ◘ Conformiteit met EPB    

In geen enkel geval volledig in orde! Meestal: > 70% van het geëiste debiet Enkele gevallen: extreem lage debieten! De meeste installaties zijn niet goed afgesteld: ▪ Totaal debiet OK, maar te veel of te weinig in sommige ruimten

 Belang van een correcte afstelling en meting bij indienststelling

Debieten, rol van de gebruiker

◘ Vooral stand 1!

◘ Waarom (volgens gebruiker)?  Te veel lawaai  Energiebesparing: elektriciteit en verwarming  Maar ook subjectieve redenen: „het lijkt ons niet nodig…‟

Totaal debiet in stand 2 en stand 1 Stand 2 Stand 1

Stappenplan Voor performante installaties

◘ ◘ ◘ ◘

Ontwerp Montage – installatie Indienststelling Gebruik en onderhoud

Stappenplan Voor performante installaties

◘ Ontwerp       

Systeemkeuze Minimaal geëiste debieten Ontwerpdebieten Regelstrategie Plaats van de luchtopeningen Dimensionering Selectie van de ventilator

◘ Indienststelling  Afstelling van debieten  Meting

Stappenplan Voor performante installaties

◘ Ontwerp       

Systeemkeuze Minimaal geëiste debieten Ontwerpdebieten Regelstrategie Plaats van de luchtopeningen Dimensionering Selectie van de ventilator

◘ Indienststelling  Afstelling van debieten  Meting

Rekentool OPTIVENT

www.optivent.be

Toevoerdebieten NBN D50-001 Nominaal debiet

TOEVOER

Ruimte

Algemene regel

Woonkamer Slaapkamer Studeerkamer Speelkamer

3,6 m³/u.m²

Minimaal debiet

Debiet mag beperkt worden tot

75 m³/u

150 m³/u

25 m³/u

72 m³/u (EPB)

Vrije toevoer (A, C) maximaal 2x nominaal

 Zie rekentool op www.optivent.be

29

Afvoerdebieten NBN D50-001

Nominaal debiet

AFVOER

Ruimte Keuken Badkamer Wasplaats + vergelijkbare ruimten

Algemene regel

Minimaal debiet

3,6 m³/u.m²

50 m³/u

Open keuken WC

Debiet mag beperkt worden tot

75 m³/u

75 m³/u -

25 m³/u

-

 Zie rekentool op www.optivent.be

30

Welk systeem kiezen? A: natuurlijke toevoer en afvoer

B: mechanische toevoer + natuurlijke afvoer

C: vrije toevoer + mechanische afvoer

D: mechanische toevoer en afvoer

31

Prestaties van de systemen? ◘ Het debiet hangt af van het systeem  A: hangt sterk af van het gebouw en het weer  C: vooral bepaald door afvoer  B en D: vooral bepaald door toevoer

◘ Het debiet hangt af van de kwaliteit  Ontwerp  Installatie

◘ Het debiet hangt af van het gebruik  Gebruikers – bezetters van het gebouw 32

Systemen gedimensioneerd volgens de norm

Gecumuleerde blootstelling aan CO2 bij concentraties > 600 ppm (ppm.u)

Luchtkwaliteit

Slecht

Goed Verliezen door ventilatie (MWh/jaar)

Energieverbruik

“Geoptimaliseerde” systemen

Systeem A Systeem C Systeem D

Blootstelling aan CO2boven 600 ppm (ppm.u)

Luchtkwaliteit

Slecht

Goed Verliezen door ventilatie (MWh/jaar)

Energieverbruik

Evenwicht tussen toevoer en afvoer? Onevenwicht alleen in theorie … ◘ Vereiste debieten:  Totaal toevoer >< Totaal afvoer  Bv. 200 m³/u >< 150 m³/u

◘ In de praktijk:  Systeem C: ▪ Mechanische afvoer controleert vooral het systeem ▪ Natuurlijke toevoer is minder dan voorzien

 Systeem D: ▪ Het hoogste mechanische debiet (toevoer) controleert het systeem ▪ Bijkomende exfiltratie doorheen de gebouwschil

Evenwicht toevoer– afvoer Praktische oplossingen: verhoging van afvoerdebieten

◘ In de ruimten waar afvoer vereist is  Bv. Open keuken  Mogelijk negatieve impact op factor m

◘ In de ruimten waar geen afvoer vereist is  Berghok, hall, dressing, enz.

Evenwicht toevoer– afvoer

25

Praktische oplossingen: verhoging van afvoerdebieten

+ 25 25

50 50

50 75

+ 25

150 150

∑200

100

∑200

75

Regelstrategie Debieten aanpassen aan behoeften

◘ Herhaling:  Minimum vereiste debieten  minimumcapaciteit van het systeem

◘ Waarom moeten we de debieten regelen?  Verschillende ruimten worden niet tegelijk gebruikt (bv. woonkamer / slaapkamers)  Periodes van afwezigheid van de bewoners (bv. werkuren / schooluren)

Regelstrategie Praktische oplossingen (1)

◘ Geen regeling: niet aanbevolen! ◘ Manuele regeling met verschillende debieten  3 typische situaties (standen): ▪ Hoog: actief gebruik, periodes met sterke vervuiling ▪ Tussenin: aanwezigheid met beperkte activiteit ▪ Laag: periodes van afwezigheid

 Manuele regeling door de bewoners  Werking vrijwel permanent in tussenstand ▪ Belang van de debietkeuze

Regelstrategie Praktische oplossingen (2)

◘ Kloksturing  Idem manuele regeling + programmering  En manuele regeling met automatische terugkeer naar kloksturing

◘ Vraaggestuurde ventilatie (alle systemen)  Voorbeelden van sensoren ▪ Droge ruimten: CO2, aanwezigheidsdetectie, enz. ▪ Natte ruimten: relatieve vochtigheid, aanwezigheidsdetectie (wc), enz.

 Voorbeelden van regeling ▪ Gecentraliseerd (bv. ventilator): beperkt potentieel ▪ Gedecentraliseerd (bv. openingen, RTO, enz.): actievere regeling

Types van leidingsystemen ◘ Vertakt

◘ Stervormig

Meerdere semi-flexibels (in de chape) Vergelijking voor eenzelfde luchtsnelheid  3 gladde ronde buizen: 3 x  50 mm, 75 m³/u (3,5 m/s)  4,9 Pa/m

 1 gladde ronde buis: 1 x  87 mm 75 m³/u (3,5 m/s)  2,4 Pa/m

 2 maal grotere drukverliezen

42

Hoe het niet moet!

bron: WTCB, AIVC

Afstellen van debieten Doelstelling

◘ Zorgen voor juiste debiet in elk lokaal  Zo dicht mogelijk bij het ontwerpdebiet  Maar steeds hoger dan minimaal geëist ontwerpdebiet

◘ Zorgen voor evenwicht tussen toevoer/afvoer (D) ◘ En daarbij extra drukverliezen (en lawaai!) beperken  Ventielen maximaal open  Beperken van de ventilatorsnelheid

Duur

Voorstel vereenvoudigde methode

Vereenvoudigde methode: → Regelingsduur verminderen → Zonder te veel nauwkeurigheid te verliezen

“Intuïtieve” methode

Klassieke methode

Vereenvoudigde methode Nauwkeurigheid

Vereenvoudigde methode ◘ Principe  Idem klassieke methode: identieke verhoudingen  Bijzonder kenmerk: de herhalingen zijn vervangen door voorspellingen verkregen door berekening  tijdwinst!

Waarom debietmetingen?

Debiet (m³/u)

Keuken

Toilet

Badkamer

Wasplaats

Berging

Illustratie met 2 voorbeelden

Totaal

Eis Voorbeeld 1 Voorbeeld 2

75 60 9

25 2 3

50 54 13

50 10 11

82 4

200 208 40

Afstelling?! Te laag!

Slechte Luchtkwaliteit!

Overzicht van de meetmethoden 1) In een kanaal

2) Drukverschil op een component

3) Ter hoogte van het luchtventiel

Meting ter hoogte van het luchtventiel Veel toestellen en methoden beschikbaar… Vleugelrad-anemometer

Kleine sonde + conus

• Kleine of grote conus

• Vleugelrad of thermisch

Drukcompensatie Vleugelrad-anemometer + Stabilisator

Sonde + kanaal ter hoogte van ventiel

Installeer meetbare ventielen!

En wat indien GEEN ventilatie?

Condensatie ◘ De overmaat aan damp, die de lucht niet langer meer kan vasthouden, zal condenseren op koude oppervlakken ◘ Voorbeelden:  Enkel glas  Koudebruggen  Afgeschermde koude wanden ▪ Achter kasten ▪ Achter een bed

52

Condensatie

53

De gevolgen ◘ … voor het gebouw  Schimmels  Vochtschade ▪ Verf, behang, pleisterwerk ▪ Verminderd isolerend vermogen

54

Impact van de ventilatie:

Systeem als bron van polluenten?

Principes

Herhaling basisprincipes ventilatie ◘ Afvoer van binnenhuispolluenten  Vochtigheid, CO2 en bio-effluenten, VOS‟en, enz.

◘ Toevoer van nieuwe/verse lucht  Buitenlucht, normaal weinig vervuild

 Aandachtspunten  Bronnen van polluenten in het systeem zelf vermijden!  Kwaliteit van de verse lucht verbeteren?

Ventilatie = bron van schimmels? ◘ Het doel is net vocht af te voeren!  In de badkamer, de wasplaats, enz.  Maar ook in de slaapkamers!

◘ Risico van vocht in het ventilatiesysteem zelf?  Welk risico voor welk systeem?  Welke meetresultaten in situ?

57

Humidify

Cooling Heating

Voorfilter

Risico?

Wanneer?

Condensatie Schimmels Bacteriën …

Vochtigheid Schimmels Legionella …

De hele zomer

De hele winter

Ventilatoren

Klimaatregeling

Fijne filter

◘ Altijd OK?  Nee  Sick Building Syndrome

◘ Hoe dit risico beperken?  Ontwerp, filters, onderhoud, enz.  Voorbeelden: in onze kantoren, onze voertuigen, enz. 58

Aardwarmtewisselaar

Risico? Wanneer?

Condensatie Soms in de zomer

◘ Hoe dit risico beperken?  Ontwerp, voorfiltering, hellingshoek + opvang condensaat, onderhoud, enz.

◘ Alternatieven?  Aardwarmtewisselaar met glycolhoudend water  Andere freecooling-oplossingen en antivries 59

Bodem-lucht warmtewisselaar

Voorverwarming in de winter

Voorkoeling in de zomer

60

Bodem-lucht warmtewisselaar Voorverwarming in de winter

◘ Systeem D: tot 85% rendement  Aardwarmtewisselaar: kan maximaal 15 % recupereren  winter = beperkt effect  Voordeel: vermijden van bevriezing van de wisselaar

20°C

17°C

3°C

20°C 0°C

0°C

9.8°C

18.2°C 8°C

61

Luchtinlaat

Risico?

Filter

Vervuiling + vochtigheid

Warmtewisselaar

Beperkt: droge lucht!

Ventilator

Dubbele stroom (systeem D) Leiding

Beperkt: droge lucht!

Wanneer ?

◘ Hoe het risico beperken?  Ontwerp, keuze van filter, onderhoud, enz.  Filter: ▪ Regelmatig onderhoud ▪ Vervanging 1 x/jaar, in het begin van de winter 62

Continue meting van vocht (systeem D) ◘ Buiten

◘ Toevoerlucht

Vocht  microbiologisch risico ◘ Vb: febr.  juli (gemiddelde over 24 uur) 100

80

60

40

RH ODA RH SUP

20

03/07/2011

13/06/2011

24/05/2011

04/05/2011

14/04/2011

25/03/2011

05/03/2011

13/02/2011

0

Toevoerlucht altijd < 70% Buitenlucht soms > 80%

Natuurlijke toevoer (systeem A en C) RTO - RAO

Risico?

Vervuiling + vochtigheid (idem filters…)

Wanneer?

◘ Hoe het risico beperken?  Ontwerp, keuze van rooster, onderhoud, enz. 65

Evaluatie

Microbiologische analyses (Optivent-project) Schimmels en bacteriën

◘ Luchtstalen:  Toegevoerde lucht  Vergeleken met buitenlucht

Schimmels en bacteriën? ◘ Bronnen van schimmels  Vooral buiten  Normaal gezien niet in gebouwen (indien er geen vochtproblemen zijn)

◘ Bron van bacteriën  Vooral binnen: gebruikers, dieren, voedselresten, …

◘ Grote variatie van andere bronnen buiten  Omgeving, seizoen, enz.

◘ Maar vergelijking toegevoerde lucht/buitenlucht

Schimmels Seizoensgebonden invloed / bron = buitenlucht Lente (n =9)

Zomer (n=3) 5,0 Molds x10³ CFU/m³

Molds x10³ CFU/m³

5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

Supply

Indoor 7

42

Outdoor

Supply

Average

Outdoor

Average

Herfst (n=17)

Winter (n=6) 5,0 Molds x10³ CFU/m³

5,0 Molds x10³ CFU/m³

Indoor

4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

4,0 3,0 2,0 1,0 0,0

Supply 16

Indoor 17

19

Average

Outdoor

Supply

Indoor 37

Average

Outdoor

Schimmels – Systeem D 4,0

 Voor grote meerderheid van gevallen

Molds (X 10 ³ CFU/m³)

◘ Toegevoerde lucht << Buitenlucht

3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5

◘ Er zijn echter uitzonderingen

Supply air

Indoor air

Outdoor air

4,0 Supply (X 10 ³ CFU/m³)

◘ Geen bron in het systeem ◘ Maar eerder een vermindering dankzij de filters

0,0

3,0

2,0

1,0

0,0 0,0

1,0 2,0 3,0 Outdoor (x10³ CFU/m³)

4,0

Schimmels – Systeem C 3,0

 Minder sterke vermindering dan D  Correlatie toegevoerde lucht / buitenlucht

◘ Systeem C: geen filter!

2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Supply air

Indoor air

Outdoor air

3,0 Supply (x 10³ CFU/m³)

◘ Maar

2,5 Molds (x 10³ CFU/m³)

◘ Toegevoerde lucht < Buitenlucht

2,0

R² = 0,97 1,0

0,0 0,0

1,0 2,0 Outdoor (x 10³ CFU/m³)

3,0

Bacteriën – Systeem D

◘ Idem schimmels  Vermindering dankzij de filters (verbindingen van deeltjes en elektrostatische interacties)

◘ Bron van bacteriën = binnen  Binnenomgeving + mens. lichaam

0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Supply air

Indoor air

Outdoor air

1,5 Indoor (x 10³ CFU/m³)

◘ Binnen > Buiten > Toegevoerd ◘ Toegevoerd << Buiten

Bacteria (X 10³ CFU/m³)

1,0

1,0

0,5

0,0 0,0

0,5 1,0 Supply(x 10³ CFU/m³)

1,5

Uitzondering systeem D Schimmels + geur

◘ Evaluatie  Zeer vervuilde kanalen ▪ Isolatie, planten, steenpuin, enz.

 Kanalen in een oud deel van een plat dak met oude isolatie en materialen, mogelijk vochtig

72

Uitzondering systeem D Schimmels + geur

◘ Evaluatie  Te korte afstand tussen ventilatieopening en afvoeropeningen  Met zeker recirculatie van afgevoerde lucht

73

Uitzondering systeem D Schimmels + geur

◘ Evaluatie  Geen mogelijkheid voor het reinigen van kanalen ▪ Kleppen in het platte dak ▪ Niet meer bereikbaar …

74

Samenvatting microbiologische analyses Optivent ◘ Invloed buitenlucht = bron schimmels ◘ Bron bacteriën = binnen (personen, enz.) ◘ Systeem D  Filters  vermindering schimmels en bacteriën  Maar, uitzonderingen …  ontwerp en onderhoud!

◘ Systeem C  Geen filter  afhankelijk van buitenlucht

◘ Meer informatie: artikel op www.aivc.org  Sanitary aspects of domestic ventilatie systems: An in situ study  J.Van Herreweghe, S. Caillou, M. Roger and K. Dinne

Advies

Positie luchtinname: voorbeelden ◘ Slechte voorbeelden… Afvoer

Luchtinname! Rioolbeluchting

Afstand luchtinname – andere afvoeropeningen ◘ Voldoende afstand tot andere afvoeropeningen  Van hetzelfde gebouw  En van de naburige gebouwen!

◘ Types van afvoeren     

Afvoer ventilatie Afvoer dampkap, droogkast, enz. Rookgasafvoer verbrandingstoestellen Rioolbeluchting Enz.

Afstand luchtinname: vereenvoudigde regel ◘ Algemene regel: luchtinname  2 m lager dan alle andere afvoeropeningen (ventilatie, dampkap, verwarming, enz.)  Indien mogelijk op een andere wand

◘ Praktisch voorbeeld  Luchtinname op een gevel  Afvoeren op het dak

◘ Voor stookolie en hout:  Voorzie een grotere afstand!

Afstand luchtinname: gedetailleerde berekening

◘ Berekening volgens NBN EN 13779, bijlage A.2.4  Formules voor verschillende typische gevallen  Vb: op het dak, op dezelfde hoogte

450 m³/u  min 3,5 m…

 Andere gevallen: zie EN 13779 of vereenvoudigde regel

Afstand “luchtinname”– andere afvoeropeningen ◘ Ook voor de natuurlijke toevoeropeningen van systemen A en C! Goed voorbeeld

Natuurlijke toevoeropeningen

Plaatsing luchtinname: andere adviezen ◘ Verwijderd van vervuilingsbronnen  Dieren, bodem,…: min 0.7 – 1 m van maaiveld  Parking, vuilnislokaal, beplanting, enz.  Verkeer: kies indien mogelijk een andere gevel

◘ Bescherming tegen regen  Regenkap  Luchtsnelheid max. 2 m/s (maar moeilijk…)

Filtratie: waarom filteren met systeem D? ◘ Prioriteit = beschermen van de installatie  Min. klasse G4 (klassen volgens EN 779)  Kwaliteit en luchtdichtheid van de filter zijn belangrijker dan de klasse op zich!

◘ Bonus = verbeteren van de luchttoevoerkwaliteit  Doel: filtratie stofdeeltjes van buiten: ▪ PM10, PM2.5, pollen, schimmels, enz.

 Enkel mogelijk met systemen B en D  Om dit doel te bereiken moet ook de gebouwschil voldoende luchtdicht zijn …

Filterkeuze: beschermen van het systeem ◘ Opgelet met de luchtdichtheid van filter en filterbehuizing  Vermijden van “sokfilters”  Kies een goed ontworpen groep om “by-pas”-lekken te vermijden

Filter in de verkeerde richting

Slechte filter  vervuilde kanalen!

Filterkeuze: verbeteren IAQ (Bonus) ◘ Idem: opgelet met luchtdichtheid van de filter! ◘ Filterklasse  Klasse F7  En voorfiltratie G3 of G4

◘ Voorbeelden    

Bijkomende F7-filterbox achter de groep Sommige groepen zijn ontworpen voor 2 filters Voorfilter G3 in het kanaal Voorfilter G3 direct op de filter in de groep geplaatst

Buitenluchtinname = voorfilter? ◘ Grof rooster  Grof afval: bladeren, enz  Toegang klein ongedierte vermijden

◘ Fijn rooster?  Beter vermijden!  Zeer snelle verstopping  Zeer hoge drukverliezen (omdat de oppervlakte veel kleiner is dan die van een echte filter…)

Vervuiling op de werf ◘ Beschermen van alle onderdelen  Gedurende het transport EN de opslag  Tijdens de montage (met andere lopende werken)

◘ Gebruik de ventilatie niet om het gebouw te drogen!

Onderhoud (door gebruiker) ◘ Filters  Min. 1 x per jaar vervangen, voor de winter  Regelmatig te reinigen ▪ Elke 2-3 maanden naargelang situatie ▪ Voorzichtig stofzuigen

 De groep moet gemakkelijk toegankelijk zijn!

◘ Ventielen  Zeer regelmatig  Gemakkelijk door de gebruiker

Onderhoud (door gebruiker) ◘ Natuurlijke toevoeropeningen  Redelijk regelmatig, volgens vervuilingsgraad  Gemakkelijk door de gebruiker

Onderhoud ◘ Warmtewisselaar  Volgens de voorschriften van de fabrikant  In het algemeen in een bad met water

◘ Ventilatoren  Naargelang van de vervuiling  Systeem C wordt sneller vuil (geen filters)

◘ Distributiekanalen en -collectoren  Om de 9 jaar bij effectieve filtratie  Afvoerkanalen (C en D) worden sneller vuil …  Toezichtluik nodig indien meer dan 4 bochten of een obstakel  Toegankelijke distributiecollectoren!

Voorbeelden van vervuiling van de kanalen Toevoerkanalen

6 jaar horizontaal

9 jaar

16 jaar

verticaal…

Afvoerkanalen

Onderhoud van de kanalen ◘ Principe  Stofzuigsysteem met filter aangesloten op 1 ventiel  Ronddraaiende borstel via een ander ventiel  Alle andere ventielen afgedicht

Wat moet worden onthouden uit de uiteenzetting ◘ Ventilatie is nodig (en verplicht) voor de luchtverversing ◘ Het echte gevaar = geen ventilatie! ◘ Impact van de verschillende systemen ◘ Ontwerp – installatie – gebruik – onderhoud

Voor meer informatie Artikelen WTCB

◘ Onderhoud van ventilatiesystemen ◘ Metingen van de mechanische ventilatiedebieten ◘ Akoestische aspecten die verband houden met de mechanische ventilatie in eengezinswoningen ◘… ◘ www.wtcb.be ◘ www.optivent.be

Gesteund door de Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en Duurzame ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, gesubsidieerd door Innoviris.

◘ Betrokken personen bij het WTCB  Samuel Caillou, Paul Van den Bossche  Christophe Delmotte, Nicolas Heijmans, Xavier Kuborn, Philippe Voordecker, Peter D‟Herdt  Debby Wuyts, Joris Van Herreweghe, Karla Dinne, Marilyn Roger  Luk Vandaele, Xavier Loncour, Peter Wouters

Te onthouden van de presentatie ●

Ventilatie is nodig (en verplicht) voor een goede luchtverversing

●

Het echte gevaar = geen ventilatie!

●

Een goed ontworpen, goed geïnstalleerd en goed onderhouden systeem is geen bron van polluenten

●

Belangrijkste advies (rekentool beschikbaar): ►

Ontwerp: debieten, dimensionering, luchtinlaat, enz.

►

Installatie: regeling en meting van de debieten

►

Gebruik

►

Onderhoud: vooral filters (warmtewisselaar en leidingen op langere termijn) 95

Contact Samuel CAILLOU Adjunct Labohoofd Labo Verwarming en Ventilatie, WTCB



: 02 655 77 97

E-mail: [email protected]

96