Opleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding Leefmilieu Brussel AEROPOLIS II & ELIA QUAI MONNOYER Elodie LEONARD & Mattias D’HOOGHE cva ARCHITECTES ASSOCIES bvba 25.04.2013 Opleiding uitgevoerd door de Stadwinkel vzw.
Doel van de presentatie
●
Een overzicht van de ontwerpfactoren van duurzame passieve kantoorgebouwen
●
Voorstelling van de strategieën voor een duurzaam beheer (architecturale en energetische uitwerking)
●
De realiteit van een beslissingsproces versus een ambitieus streefdoel van duurzaamheid, d.m.v. twee case studies van kantoorgebouwen gebouwd in het Brussels Gewest: AEROPOLIS II & ELIA MONNOYERKAAI 2
Overzicht
●
Integrale aanpak i.v.m. VOORBEELDGEBOUWEN BRUSSEL (BATEX)
●
Analyse van het project: AEROPOLIS II
●
Analyse van het project: ELIA MONNOYERKAAI
3
BATEX ●
Bouwen of verbouwen met een hoge energetische en ruimtelijke kwaliteit is geen utopie meer, maar een concrete werkelijkheid in een economisch vrij toegankelijk kader.
4
BATEX 4 criteria van gelijk belang ●
Minimalisering van het (primaire) energieverbruik
●
Beperken van negatieve gevolgen van de bouw voor mens en milieu
●
Rendabiliteit en reproduceerbaarheid
●
Architecturale kwaliteit en zichtbaarheid
5
BATEX Doelstellingen ●
Aantonen dat het technisch en economisch haalbaar is voorbeeldgebouwen te bouwen / renoveren.
●
Het grote publiek en de bouwsector te overtuigen van de technische en financiële realiteit van een geïntegreerd ontworpen project, dat beantwoordt aan de energie- en milieuvraagstukken, en tegelijkertijd architecturale kwaliteit waarborgt.
6
BATEX Toegankelijke projectoproep ●
De projectoproep « Voorbeeldgebouwen Brussel » is toegankelijk voor alle bouwheren die bouwen of renoveren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
●
Belangrijkste bestemmingen van de gebouwen: ►
huisvesting
►
kantoor
►
horeca
►
handelsruimte
►
expositieruimtes / ateliers / hallen
►
gemeenschappelijke voorzieningen
►
industriële voorzieningen 7
BATEX Steun van het Gewest ●
Voor de weerhouden projecten: ►
Financiële bijstand van 100 € / m2
►
Gratis technische bijstand
►
Verhoogde zichtbaarheid van het project (“gratis reclame”)
8
AEROPOLIS II 9
architecturaal bekeken
10
compacte vorm versus stedelijke inpassing
11
hoog–performant gevels versus de geleverde boodschap
12
warmteverliezen en -winsten versus vrijgevigheid
13
team Bouwheer
Groep Arco, KWB, KAV, KAJ
Project manager
Dexia Real Estate E. Gobert – B. Vreven
Architect
sca Architectes Associés sprl m. desmedt - m. lacour s. leribaux - d. van cauwenberghe E. Léonard
Stabiliteitsingenieur
Setesco L. Sottiaux – G. Caberis
Ingenieur duurzame technieken
Cenergie G. De Bruyn – L. Wauters A-L. Maerckx
Ingenieur technieken
Ingenieursbureau Stockman P. De Baets – J. Sap
Aannemer
Jacques Delens - Vanderstraeten P. Kinget – P. Sepanski
Technische control
e
Seco
Veiligheidscontrole
Health & Consulting sprl
Akoestiek
Venac
Gevel
Belgométal (Kyotec Group) T. Foucart – M. Lievens F. Vangeertruyen
14
kostenvergelijking
15
concept VOORAF BEPAALDE OPTIES
RESULTAAT
Compact volume _
1
_ Witte prisma met een gedeelde centrale vide (patio)
Flexibele ruimte _
2
_ Hyper modulair ontwerp gebaseerd op een 3x90 raster
Optimale ratio beglaasd / opaak _
3
_ Beglaasd / opaak ratio tot 21%
Eenvoudige principes prefabconstructie _
4
_ Standaard betonnen constructie met prefab balken, kolommen en plaat
Sterk geïsoleerde luchtdichte huid _
5
_ Standaard prefab frame van gevelslechts 3 modules (90cm glas, ondoorzichtig 90cm, 90cm + gemengde beglazing ondoorzichtig)
Low-tech passieve technologie _
6
_ Thermische concept gebaseerd vóór alles is vermindering van de warmte-verlies of winst, ... en aangevuld door passieve technologie
Speciale aandacht levenscyclus materialen _
7
_ Certified, recycleerbaar, zo veel mogelijk inheemse bronnen
Vermindering van afwerkingen _
8
_ Vermindering van verlaagde plafonds, innerlijke afwerking van prefab gevel frames inbegrepen, vermindering van gips rendering? (Schilderen beton) ...
16
plannen
typeverdiep
gelijkvloers 17
« passieve » technieken DUBBLE FLUX Optimization of solar gains + 24°C
WINTER
Internal heat gains
Rotary heat exchanger
10°C
high insulation air tightness triple glazing
DAY
Earth heat exchanger
PREHEATING AIR
25°C Efficient lighting, controlled by presence detector
SUMMER
Ther mal mass (free cooled)
lamellar blinds controlled by building management system
Indiv idual control over blin ds and opening win d ows
20°
radiates lower temperature
15°C
Internal heat gains
25°C
Passive air conditioning Earth heat exchanger
PRECOOLING AIR
NIGHT
Natural air supply
SUMMER
18°C
AIR EXTRACTION
Automatic opening
Free cooling (night cooling)
Forced ventilation
thermal mass absorbs lower temperature
THERMAL INERTIA
18
betonskelet
19
gevels
20
geprefabriceerde kaders met gevelbekleding
21
gevels details 1
22
thermische en akoestische prestaties 23
daglichttoetreding
Typekantoor = 3 modules
24
hout + akoestiek
25
prefab gevel
26
productievolgorde
27
grondbuis (bodem-lucht-warmtewisselaar)
28
ELIA MONNOYERKAAI 29
team Year
2009 - Contest Launch 2011 – Building Permit 2013 – Delivery to Client
Program
Masterplan and Neraly zero energy construction
Surface
10 000 sqm floor surface 24 000 sqm cable park, parking and landscaping
Location
Quai Monnoyer 1 – 1000 Brussel
Budget
19 000 000 €
Client
Elia Asset
Project manager
Forum
Architect
sca Architectes Associés sprl m. desmedt - m. lacour s. leribaux - d. van cauwenberghe Mattias D’Hooghe
Structural & service engineer
Arcadis Belgium
PEB & BREEAM certification
IBAM
Main Contractor
CFE Brabant
Healty & safety coordinator
Abcis – Van Wetter
Acoustical
Venac
Facade
Kyotec Group
30
stedelijke context
31
het zeekanaal Brussel – Schelde
32
siteplan
33
werf / prefab constructie
34
werf / prefab constructie
35
werf / afvalbeheer
36
energie-efficiëntie • Hoogwaardige thermische isolatie. K18, met jaarlijkse warmtevraag van 14 kWh/m2 • Hoge luchtdichtheid (n50 = 0,3) • Compact volume • Warmteterugwinning via warmtewiel • Passieve nightcooling • Gebruik van de thermische traagheid van de structuur in zichtbeton • Beperking van het glasoppervlak tot 45% van het totale wandoppervlak • Vaste en mobiele buitenzonnewering voor controle bezonning van de werkplek • Performante verlichting (aanwezigheidsen daglichtsensor)
37
compacte vorm
38
gelijkvloers
39
typeverdiep
40
prefab gevelpanelen
41
buitenzonnewering
42
geveldetails
43
prefab / kwaliteitscontrole
44
vereenvoudigde logistiek
45
optimisatie gevelmodule
46
energieproductie
• Bijna Nulenergie (NZE) Gebouw • Jaarlijks energieverbruik gebouw: Elektriciteit: 340 MWh of 34 kWh/m2 Gas: 145 MWh of 14,5 kWh/m2
• Fotovoltaïsche installatie bovenop de parkeergarage • Totaal oppervlak 4 500m ² • Jaarlijkse energieproductie : Zonne-elektriciteit: 357 MWh • Totale jaarlijkse besparing: 292 000 € • Totale terugverdientijd: 6 tot 8 jaar
47
comfort en gezondheid
• Optimale belichting en akoestische kwaliteit • Intelligente gevel • Gezonde materialen Elia’s bewustzijn t.o.v. de milieuvraagstukken + de know-how van het bouwteam = geslaagde onderneming!
48
waterzuivering & groenbeheer
• Hergebruik regenwater • Rietveld filterinstallatie • Wateroppervlak / stormbekken • Zenne • Groenbeheer zonder pesticiden
49
teamwork ontwikkelen
50
onderzoekstechnieken testen
51
input van de bouwsector aanmoedigen
52
brussel passief in 2015
foto’s: marc detiffe filip dujardin julie willem architectes associes
53
Outils, sites internet, etc… intéressants : ●
www.architectesassocies.be
●
www.passiefhuisplatform.be
●
www.leefmilieubrussel.be
54
De slotsom
●
ontwikkelen teamwerk
●
relevante en bewuste architectuur
●
input van de bouwsector aanmoedigen
●
2015 Brussel Passief
55
Contact
cva Architectes Associés bvba Sterrenwachtlaan 11e 1180 Brussel (t) +32 (0)2 410 76 77 (e)
[email protected] 56