Opleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding Leefmilieu Brussel
Balans en feedback van de Voorbeeldgebouwen, Audrey DAMIEN LEEFMILIEU BRUSSEL / DPT PROMOTIE DUURZAAM GEBOUW Opleiding uitgewerkt door de Stadswinkel vzw.
Doelstelling(en) van de presentatie
● EEN BALANS VOORSTELLEN van de 5 projectoproepen Voorbeeldgebouwen ●
De feedback DOORGEVEN
●
De financiële aspecten ANALYSEREN
2
Plan van de voordracht
●
De projectoproep « Voorbeeldgebouwen »
●
Cijferbalans van de 5 projectoptroepen
●
Feedback
●
Financiële aspecten
●
Interessante tools
●
Conclusie
3
De projectoproep Voorbeeldgebouwen
De projectoproep Voorbeeldgebouwen In het kort
●
Doelstellingen ► ►
●
De Brusselaars aanzetten tot duurzaam bouwen De technische en economische haalbaarheid aantonen
Wie? Wat? ►
Nieuwbouw en renovatie
►
Alle bestemmingen
►
Alle opdrachtgevers
►
In Brussel!
=> Vrijwillige stap 5
De projectoproep Voorbeeldgebouwen Selectiecriteria
●
Energie
●
Ecoconstructie Grondgebied / Water / Materialen / Gezondheid en comfort
●
Technische & economische haalbaarheid
●
Architecturale kwaliteit 6
De projectoproep Voorbeeldgebouwen Steun van het Brussels Gewest
●
Financieel (100 €/m2)
●
Technische begeleiding
●
►
Voor : Facilitatoren
►
Tijdens : Experts
Belichting van het project ►
Werfzeil, emailplaat…
►
Publicaties (boeken, artikels…)
►
Website
7
De projectoproep Voorbeeldgebouwen Proces 6e projectoproep (Budget : 5 miljoen €) Neerlegging kandidatuurdossier < 27 juni 2013 Analyse door experts Evaluatie door een jury Selectie door de regering / Kennisgeving Opvolging van de projecten door Leefmilieu Brussel Monitoring gedurende 5 jaar 8
Cijferbalans van de 5 oproepen
Cijferbalans van de 5 projectoproepen Répartition générale par affectation Evolutie tijdens de oproepen TOTAAL = 193 dossiers
= 522.000 m²
⇒ Aantal dossiers stabiel ⇒ Omvang van de projecten variabel 10
Cijferbalans van de 5 projectoproepen Répartition générale par affectation Verdeling per bestemming TOTAAL = 193 dossiers
= 522.000 m²
⇒ Individuele + collectieve huisvesting = 57% van de dossiers ⇒ Kantoren en handelszaken = grotere oppervlakten (minderheid van dossiers maar meerderheid van de oppervlakten)
11
Cijferbalans van de 5 projectoproepen
OPPERVLAKTEN
DOSSIERS
Répartition partype typevan de werken travaux et type de Verdeling per
⇒ Meerderheid van nieuwbouw in elke bestemming BEHALVE voor individuele huisvesting
12
Cijferbalans van de 5 projectoproepen
OPPERVLAKTEN
DOSSIERS
Répartition partype typevan de opdrachtgever travaux et type de Verdeling per
⇒ Individuele huisvesting = bijna alleen privé ⇒ Collectieve huisvesting en collectieve voorzieningen = in meerderheid publiek
13
Cijferbalans van de 5 projectoproepen
OPPERVLAKTEN
DOSSIERS
Répartition type travaux et type de Evolutie perpar type vandeO.G. tijdens de oproepen
14
Cijferbalans van de 5 projectoproepen
OPPERVLAKTEN
DOSSIERS
Répartition partype typevan de prestatie travaux et type de Verdeling per
⇒ Meerderheid van passieve oppervlakten in elke bestemming BEHALVE voor individuele huisvesting (want meer renovaties)
15
Cijferbalans van de 5 projectoproepen
SURFACES
DOSSIERS
Doorbraak van passiefbouw Répartition par type de travaux et type de
⇒ Aandeel van passieve dossiers en oppervlakten in voortdurende stijging
⇒ Duidelijke omkering van de tendens ⇒ Belangrijke doorbraak van « passiefbouw » 16
Cijferbalans van de 5 projectoproepen Verdeling per stand van zaken
17
Cijferbalans van de 5 projectoproepen Netto verwarmingsbehoeften (No. verw.beh.) per bestemming
►
Gemidd. no. verw.beh. « individuele huisvesting » :
23 kWh/ m².jaar
►
Gemidd. no. verw.beh. « collectieve huisvesting » :
18 kWh/ m².jaar
►
Gemidd. no. verw.beh. « kantoren en handelszaken » : 22 kWh/ m².jaar
►
Gemidd. no. verw.beh. « collectieve voorzieningen » :
21 kWh/ m².jaar
18
Cijferbalans van de 5 projectoproepen Netto verwarmingsbehoeften (No. verw.beh.) per type van werken
►
Gemidd. no. verw.beh. nieuwbouw:
16 kWh/ m².jaar
►
Gemidd. no. verw.beh. renovatie:
28 kWh/ m².jaar 19
Feedback
Feedback Tevredenheidsonderzoek
Leçon n°1: mettre la barre plus haut
21
Feedback Tevredenheidsonderzoek
Leçon n°1: mettre la barre plus haut
22
Feedback Tevredenheidsonderzoek
Leçon n°1: mettre la barre plus haut
23
Feedback Tevredenheidsonderzoek We doen het opnieuw, met het voordeel dat we profiteren van meer kennis en van meer beschikbare bedrijven. Ik zou het aandeel van de zelfbouw uitbreiden tot het houtskelet.
Natuurlijk is dit opnieuw te doen !
Waarschijnlijk, met de ervaring daar bovenop...
Ik zou het automatisch opnieuw doen.. Ik zou het opnieuw doen! Het was lang, ingewikkeld en vermoeiend, maar het resultaat is zeer aangenaam. Het was de moeite waard. Ik doe het opnieuw !
Ja, en beter... Het gebouw luchtdicht maken is geen « moeilijke » onderneming. Het is een vrij gemakkelijk werk, maar (zeer) lang.
24
Feedback Getuigenissen
25
Feedback Lopende onderzoeken
●
Monitoring gedurende 5 jaar
●
Gedetailleerde monitoring (energie en comfort)
●
Analyse van de belemmeringen en de drijvende krachten
●
Technisch-financiële studie
●
…
26
Financiële aspecten
Financiële aspecten Verdeling van de subsidies per bestemming Répartition générale par affectation > 28.000.000 eur
⇒ Toegekende subsidies gerelateerd aan de oppervlakten (100€/m²) + houdt rekening met de opgelegde maxima 28
Financiële aspecten Inleidende opmerkingen
Opmerkingen over de gemaakte kosten: ● as-built
kosten indien constructie voltooid is
● Kosten
voortkomend uit de kandidatuurdossiers indien de constructie niet voltooid is (raming)
● Bouwkosten
exclusief ontwerp en exclusief aanleg van de directe omgeving
29
Financiële aspecten Evolutie oppervlaktekosten gedurende de oproepen
COUTS SURFACIQUES hors conception (Moyennes -‐ €/m2) 2007 Logements individuels Logements collectifs Bureaux et commerces Equipements collectifs MOY. GEN.
2008
2009
2011
2012
MOY. GEN.
1.306 1.467 1.338 1.525 0
937 1.242 1.098 2.499 0
1.022 1.588 1.703 1.403 0
1.221 1.249 1.026 1.244 0
1.007 1.345 1.230 1.726 0
1.093 1.403 1.271 1.612 0
1.405
1.377
1.398
1.212
1.363
1.351
30
Financiële aspecten Oppervlaktekosten per bestemming
►
Gemiddelde kostprijs « individuele huisvesting » :
1.093 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs « collectieve huisvesting » :
►
Gemiddelde kostprijs « kantoren en handelszaken » : 1.271 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs « collectieve voorzieningen » :
1.403 € / m² 1.612 € / m²
Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw : 1.351 € / m²
31
Financiële aspecten Oppervlaktekosten per type van werken
►
Gemiddelde kostprijs nieuwbouw:
►
Gemiddelde kostprijs renovatie:
1.595 € / m² 976 € / m²
Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw : 1.351 € / m²
32
Financiële aspecten Oppervlaktekosten per type van prestatie
►
Gemiddelde kostprijs « passief »:
1.563 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs « niet-passief »:
1.109 € / m²
Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw : 1.351 € / m²
33
Financiële aspecten Oppervlaktekosten « nieuwbouw »
►
Gemiddelde kostprijs passieve nieuwbouw:
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve nieuwbouw: 1.529 € / m²
Gemiddelde kostprijs nieuwbouw :
1.615 € / m²
1.595 € / m²
Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw : 1.351 € / m²
34
Financiële aspecten Oppervlaktekosten « renovaties »
►
Gemiddelde kostprijs passieve renovatie:
1.206 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve renovatie:
929 € / m²
Gemiddelde kostprijs renovatie:
976 € / m²
Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw : 1.351 € / m²
35
Financiële aspecten Variatie Netto verwarmingsbehoeften / Oppervlaktekosten
36
Financiële aspecten Meerkosten ? Keuzes gerelateerd aan energiebesparing 30 cm isolatie > 10 cm isolatie Driedubbel glas > Dubbel glas GMV > Natuurlijke Stores > Geen stores …. Keuzes gerelateerd aan duurzame maatregelen Ecologische materialen > Niet-ecologische materialen
Programma-keuzes: Badkamer > douchekamer Salon 50 m² > Salon 30 m² Bulthaup keuken > Ikea keuken ….
Regenwatertank > geen tank Groendak > Eenvoudige dakafdichting …. Comfortabeler gebouwen die minder energie verbruiken 37
Financiële aspecten Optimale kosten
●
Vroeger: Begrip van meerkosten
●
Nu: « Cost-optimal methodology » (Recast EPBD) ►
►
Levensonderhoudskosten van het gebouw (Installatie, gebruik, onderhoud, demontage…) Op basis van bijgewerkte kosten
38
Financiële aspecten Optimale kosten ►
Verminderde globale exploitatiekosten
►
Minder verbruik
►
Minder afhankelijk van fossiele energie
►
…
39
Financiële aspecten Collectieve huisvesting
Financiële aspecten Oppervlaktekosten collectieve huisvesting (Nieuw)
►
Gemiddelde kostprijs passieve nieuwbouw:
1.539 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve nieuwbouw:
1.298 € / m²
Gemiddelde kostprijs « collectieve huisvesting »: 1.403 € / m² Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw :
1.351 € / m²
41
Financiële aspecten Oppervlaktekosten collectieve huisvesting (Renovatie)
►
Gemiddelde kostprijs passieve renovatie:
1.304 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve renovatie:
1.045 € / m²
Gemiddelde kostprijs « collectieve huisvesting »: Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw :
1.403 € / m² 1.351 € / m²
42
Financiële aspecten Voorbeeld 1: Zuid-Zweden ●
30 woningen.
●
Nieuwbouw (3.782 m²)
●
OG: DHB Ontw.: Urban Platform
●
Netto verw.behoefte = 15 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.330 € / m²
43
Financiële aspecten Voorbeeld 2: Espoir ●
14 sociale woningen
●
Nieuwbouw (1.833 m²)
●
OG: Woningfonds BHG Ontw.: Damien Carnoy Architects
●
Netto verw.behoefte = 15 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.395 € / m²
44
Financiële aspecten Voorbeeld 3: Tweedekkerstraat ●
8 woningen
●
Nieuwbouw (810 m²)
●
OG: Bxleco1 Ontw.: Bxleco1, FHW
●
Netto verw.behoefte = 14 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.404 € / m²
45
Financiële aspecten Voorbeeld 4: Luikstraat ●
14 sociale woningen
●
Nieuwbouw (1.544 m²)
●
OG: Gemeente Vorst Ontw.: R²D² Architecture s.a.
●
Netto verw.behoefte = 15 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.376 € / m²
46
Financiële aspecten Kantoren en handelszaken
Financiële aspecten Oppervlaktekosten kantoren en handelszaken (Nieuw)
►
Gemiddelde kostprijs passieve nieuwbouw:
1.594 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve nieuwbouw:
1.317 € / m²
Gemiddelde kostprijs « kantoren en handelszaken »: 1.271 € / m² Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw :
1.351 € / m²
48
Financiële aspecten Oppervlaktekosten kantoren en handelszaken (Renovatie)
►
Gemiddelde kostprijs passieve renovatie:
1.130 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve renovatie:
1.019 € / m²
Gemiddelde kostprijs « kantoren en handelszaken »: 1.271 € / m² Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw :
1.351 € / m²
49
Financiële aspecten Voorbeeld 1: Aeropolis ●
Kantoren
●
Nieuwbouw (8.869 m²)
●
OG: La maison du travail asbl Ontw.: Architectes Associés
●
Netto verw.behoefte = 8 kWh/m²jaar (passief)
●
1.296 € / m²
50
Financiële aspecten Voorbeeld 2: MD2E ●
Kantoren + kinderdagverblijf
●
Nieuwbouw (1.395 m²)
●
OG: Gemeente Vorst Ontw.: A2M
●
Netto verw.behoefte = 9 kWh/m²jaar (passief)
●
1.244 € / m²
51
Financiële aspecten Voorbeeld 3: Wetenschap Montoyer ●
Kantoren
●
Renovatie (6.879 m²)
●
OG: Fedimmo Ontw.: Arte Polis
●
Netto verw.behoefte = 15 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.130 € / m²
52
Financiële aspecten Collectieve voorzieningen
Financiële aspecten Oppervlaktekosten collectieve voorzieningen (Nieuw)
►
Gemiddelde kostprijs passieve nieuwbouw :
1.792 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve nieuwbouw :
1.685 € / m²
Gemiddelde kostprijs « collectieve voorzieningen » : 1.612 € / m² Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw :
1.351 € / m²
54
Financiële aspecten Oppervlaktekosten collectieve voorzieningen (Renovatie)
►
Gemiddelde kostprijs passieve renovatie:
1.306 € / m²
►
Gemiddelde kostprijs niet-passieve renovatie:
1.189 € / m²
Gemiddelde kostprijs « collectieve voorzieningen » : 1.612 € / m² Gemiddelde kostprijs Voorbeeldgebouw :
1.351 € / m²
55
Financiële aspecten Voorbeeld 1: Immi ●
School
●
Nieuwbouw (1.515 m²)
●
OG: Immi School Ontw.: Trait s;a.
●
Netto verw.behoefte = 15 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.774 € / m²
56
Financiële aspecten Voorbeeld 2: Gaucheret ●
Kinderdagverblijf
●
Nieuwbouw (857 m²)
●
OG: Gemeente Schaarbeek Ontw: MDW Architecture
●
Netto verw.behoefte = 14 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.450 € / m²
57
Financiële aspecten Voorbeeld 3: Steenweg op Merchtem ●
School
●
Renovatie (2.200 m²)
●
OG: VZW Vier Winden Ontw.: Plan a architecten bureau bvba
●
Netto verw.behoefte = 15 kWh/ m²jaar (passief)
●
1.415 € / m²
58
Interessante tools
Interessante tools Website ►
Voorwaarden en reglement
►
Lijst van de laureaten
►
www.leefmilieubrussel.be/voorbeeldgebouwen
Interactieve kaart Zoekmotor -> Link naar Infofiches
60
Interessante tools Praktische handleiding / Technisch verslag
www.leefmilieubrussel.be
Praktische aanbevelingen die
Technische vragen rond
van toepassing zijn op
duurzame realisaties
duurzame projecten
61
Conclusie Te onthouden van de voordracht
●
Vrijwillige stap
●
Omvang: 193 projecten die 522.000 m2 vertegenwoordigen
●
Technische en economische haalbaarheid aangetoond
●
Zoeken naar de optimale kosten
62
Contact Audrey DAMIEN Dienst « Voorbeeldgebouwen » Departement promotie duurzaam gebouw – Directie Energie Coördinaten (
: 02/563.42.81
E-mail :
[email protected]
63
