OPELLA INSPIRATIESESSIE ZORGTECHNOLOGIE

OPELLA INSPIRATIESESSIE ZORGTECHNOLOGIE Lars Nieuwenhoff 28 oktober 2013

Lars Nieuwenhoff – Koninklijke Militaire Academie + 5 functies – Bedrijfswetenschappen – Hay – Consultant – Compaq Computer – Manager Service organisatie – Slingeland Ziekenhuis – Directeur Facilitair bedrijf – Siza/Groot Klimmendaal – Directeur Innovatie * Van 0,5 fte naar 8 fte * 30 projecten * Technologiefonds € 3,75 miljoen * GROW-huis

Onderwerpen 1. Waarom innoveren van zorg 2. Hoe innoveren 3. Toekomstige zorg in een sociaal-medisch netwerk 4. Voorbeelden van innovaties/zorgtechnologie

Waarom innoveren van zorg (1) Vergrijzing & ontgroening – Nederland wordt snel ouder en ‘ontgroent’ – 13 % van de beroepsbevolking werkt nu al in de zorg (1 miljoen mensen!) – In 2020 zou dat 20% moeten zijn … – En in 2025 22% … – Terwijl de beroepsbevolking tot 2025 3% krimpt … – En de groep 65+ met 67,4% groeit. Effect op zorginstellingen: noodzaak voor productiviteitsstijging van meer dan 50%!

Waarom innoveren van zorg (2) – Hoofdlijnen toekomstige zorg 1) Extramuralisering: langer zelfstandig wonen 2) Verschuiving van formele zorg naar informele zorg: meer inzet mantelzorg = VERGROTEN ZELFREDZAAMHEID Door: – Scheiden wonen en zorg – AWBZ naar WMO ZZP 1 en 2; op termijn ook 3 en 4 – 25% besparing op WMO – Participatie

Waarom innoveren van zorg (3) – Noodzaak en kans Is 'innoveren' het antwoord? 'Innoveren' brengt de zorg van: – ‘Zorgen voor …’ via – ‘Zorgen dat …’ naar – ‘Maximale zelfredzaamheid’/'eigen regie' !!! Naast noodzaak is 'innoveren' ook een kans om kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg te verbeteren

Hoe innoveren (1) 'Nieuwe vorm' van zorg noodzakelijk Zorg 1.0 = Zorg met handen aan het bed Zorg 2.0 = Zorg met handen, ondersteund door techniek Zorg 3.0 = Zorg o.b.v.: – maximale zelfredzaamheid in de ‘eigen community’ van bewoner; – bestaand uit een zorg- en een servicecomponent; – ondersteund door Woon & Zorg Technologie (WZT); – … en bovenal gegeven met toewijding!

Zorg 3.0 dus, ... maar HOE? (2) Uitgangspunten van Zorg 3.0: 1. Maximale zelfredzaamheid & eigen regie: Zorgvrager centraal in vraagstelling en oplossing in diens eigen SOCIAAL-MEDISCHE NETWERK 2. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 3. Open innoveren in netwerken 4. Experimenteren! – Technologie – Zelfdiagnostiek & monitoring – Andere organisatie- en bekostigingsvormen

Uitgangspunt 1: Maximale zelfredzaamheid & eigen regie Zorgvrager-perspectief: Zelfredzaamheid zodanig vergroten dat met dezelfde personele capaciteit 2x zoveel zorgvragers kunnen worden ondersteund cfm. kwaliteitsstandaarden … en/of … Zorgprofessional-perspectief: Effectiviteit van ondersteunende systemen zodanig vergroten dat slechts 10% van de zorgtijd wordt besteed aan administratieve handelingen … en/of …

UITGANGSPUNT 1: Maximale zelfredzaamheid & eigen regie (2) Organisatieperspectief: Efficiency zodanig vergroten dat dezelfde zorg met 50% minder zorgprofessionals kan worden geleverd … en … Maatschappelijk perspectief: Duurzaamheid vergroten. – Formele zorg naar informele zorg (meer familie, ondersteuning uit het netwerk en zorg in de wijk) – Langer thuis wonen (levensloopbestendig bouwen) – Zuiniger, bewuster, wederkerigheid

Uitgangspunt 4: Experimenteren ! – Zorgvrager centraal o.b.v. kernvraag !!!!! – Onderzoek naar - en experimenteren met technologie om zorgvrager te helpen met diens dagelijkse zorg of probleem, gericht op maximale zelfredzaamheid. – Idem voor zorgprofessional voor maximale professionaliteit en arbeidsvreugde! – Seeing = believing!! – Verbinden van zorgvragers, zorg, kennisinstellingen, bedrijven, opleidingen, stakeholders. – Oplossing duurzaam exploitabel integreren in dagelijks leven/zorgproces.

Toekomstige zorg in een sociaalmedisch netwerk (1) Sociale omgeving & mantelzorgplatform Service & diensten

Domotica

Buurtbewoner / Zorgvrager Persoonlijk gezondheidsdossier & lifestyle

Zorgorganisatie

Zorgalarmering

Toekomstige zorg in een sociaalmedisch netwerk (2) Niveau 1: Mensen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor de zorg & ondersteuning (ZZP 1, 2, 3). Niveau 2: Mensen met indicatie voor zorg op grond van een kortdurende, een chronische en/of een somatische zorgvraag (ZZP 3, 4 deels). Niveau 3: Mensen (senioren) met indicatie voor zorg op grond van een chronische, psychogeriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke opname en noodzaak tot verpleging (ZZP 4 deels, ZZP5 en hoger).

Toekomstige zorg in een sociaalmedisch netwerk (3) Niveau 3A: alleenstaande of samenwonende mensen (senioren) die, met ondersteuning van familie en incidentele professionele zorg, begeleid wonen in Een levensloopgeschikte '0-treden-woning'. Vanwege somatische of psychogeriatrische klachten in de eerste stadia is er geregeld zorg en ondersteuning binnen 5 minuten nodig en in sommige gevallen ook verpleging. Niveau 3B: begeleid wonen in een kleinschalige woongroep of 'echt' intramuraal appartement. Vanwege de afname of het ontbreken van eigen regie a.g.v. psychogeriatrische klachten in latere stadia, is 24uurs zorg met toezicht en ondersteuning nodig.

Toekomstige zorg in een sociaalmedisch netwerk (4) Noodzaak tot coördinatie in sociaal-medisch netwerk van formele en informele zorg tussen mantelzorg, zorgprofessional, wijksteunpunt, zorgcentrale en servicepunt en andere zorggerelateerde partijen; huisarts, fysiotherapie, ergotherapie en ziekenhuis. Woon & Zorg Technologie ondersteunt het sociaalmedische netwerk.

Toekomstige zorg in een sociaalmedisch netwerk (5) Inhoud dienstverlening

Functionaliteit W & Z-technologie

Ni ve au 1

Zelfstandig wonen en incidenteel een zorg- of ondersteuningsvraag hebben – Gericht op contact (met familie & het eigen netwerk) – Entertainment en 'content uit de buurt' is cruciaal om aan te sluiten bij leefritme en omgeving – Ondersteunend aan preventie en gezondheid

– Bellen / Beeldbellen met familie en wijksteunpunt – PC + TV + lokale / wijkplatform + online netwerk – Games voor fitness – Agenda t.b.v. herinnering aan vocht-, voedings- en medicatieinname – Gekoppelde weegschaal, bloeddruk-, bloedwaardenmeter – Beeld-spreekuur huisartsassistent – Maaltijdkeuze en andere servicediensten

Ni ve au 2

Met geringe ondersteuning van familie en incidentele zorg wonen in je eigen woning – Contact, preventie, gezondheid – Ondersteunend aan comfort vanuit mobiliteitsbeperkingen – Ondersteunend aan geplande en ongeplande zorg

Functionaliteit ARRANGEMENT 1 +: – Geplande zorg en begeleiding vanuit wijksteunpunt – Beeldgesprek met huisarts – Geautomatiseerde medicatieverstrekking – Gekoppelde lichtschakeling, bediening van deur, deurcamera, gordijnen en zonnenscherm – Sensoren (beweging, vallen, epilepsie,dwaaldetectie, enz.), cameraobservatie gekoppeld aan alarmering mantelzorg en eventueel opvolging via wijksteunpunt

Ni ve au 3

Met ondersteuning van familie en frequente zorg en incidentele verpleging begeleid wonen – Contact, preventie, gezondheid, comfort – Ondersteunend aan kwaliteit van zorg en veiligheid – Ondersteunend aan geplande zorg / zorg op afspraak en ongeplande zorg / zorg op afroep

– Functionaliteit ARRANGEMENT 2 +: – Geplande en ongeplande zorg in 24 uurs setting via zorgcentrale en/of zorgprofessional – Monitoring van het leefpatroon m.b.v. sensorsysteem en /of mee kijkcamera en automatische alarmering netwerk bij afwijkingen – Doorschakelen beeldgesprek naar andere medische functionarissen en 2e lijn

.

Voorbeelden van innovaties – Beeldzorg: zorg op afstand – Medido: medicatieverstrekking / 4 ogen op afstand – Obli: monitoring vochthuishouding – Livind: (zelflerend) sensorsysteem dat leefpatroon analyseert en meldingen genereert – Wellnessdouche: zo zelfstandig mogelijk badderen – GoOV: reishulp voor OV ter vervanging van taxi – Serious games/avatar: ANNE – Shift Happenz: leermethoden rondom zorgtechnologie

Beeldzorg (1) Kernvraag: Hoe kan de 'community' van de zorgvrager worden betrokken bij diens zorg & welzijn? Doel: Zelfredzaamheid, formele →informele zorg, minder begeleiding, minder reistijd. Oplossingsrichting: beeldbellen, zorg op afstand Oplossing: PAL4 – Experiment VG – ‘welzijn’: vaste opstelling – Experiment ambulant – ‘zorg’: vaste opstelling – 2 Pilots ambulant: ‘24 x 7’ en '8 – 8: met iPad en ServiceDesk – Opschalen o.b.v. positieve businesscase!

Beeldzorg (2)

Beeldzorg (3)

Beeldzorg (4)

Medicatieverstrekking Medido Kernvraag: Zorgvragers herinneren aan hun medicatieinname en voorkomen van medicatiefouten. Doel: Betere inname-discipline; verlagen aantal medicatiefouten; verlagen zorgkosten a.g.v. vervolgkosten. Oplossingsrichting: Apparaat gekoppeld aan internet dat medicatie verstrekt en signaal genereert bij niet innemen.

Vochthuishouding-monitoring: Obli Kernvraag: Vochthuishouding bij ouderen is 'te droog' Doel: Ouderen helpen gedurende de dag voldoende te drinken en bij afwijkingen henzelf te attenderen en in 2e instantie hun achtervang te attenderen. Oplossingsrichting: Meetsysteem gekoppeld aan PC en internet, dat signaleert en meld.

Sensorsysteem – Livind Kernvraag: Zicht hebben op cliënten zonder camera. Doel: Cliënten het vertrouwen geven dat zij ‘gezien’ worden als het nodig is, en mantelzorgers en zorgprofessionals het vertrouwen geven dat zij een melding krijgen als ondersteuning ‘echt’ nodig is. Oplossingsrichting: Sensorsysteem dat vitale levenstekens verzameld; gebruik van koelkast, bank, deur, WC, slaapkamer.

Wellnessdouche (1) Kernvraag: Hoe kan een zorgvrager zo onafhankelijk mogelijk van de zorgverlener 'badderen'? Doel: Zelfstandig douchen en drogen zonder hulp van een zorgverlener (+ aan- en uitkleden!). Oplossingsrichting: Wasstraat, aangestuurd door bijv. spraak- of oogbolbesturing. Oplossing: ….

Wellnessdouche (2)

GoOV/Happy Walker (1) Kernvraag: Hoe kunnen belemmeringen worden weggenomen die ouderen en gehandicapten weerhoudt zelfstandig te reizen? Doel: Zelfstandig(er) reizen – daadwerkelijk van deur tot deur – mogelijk maken o.b.v. dynamische reisinformatie. Oplossingsrichting: Eindgebruiker met reisinformatie op smartphone. Planner beheert eenmalig de reis op internet. Mobiel apparaat en internet staan continu in contact met elkaar voor juiste informatie.

GoOV/Happy Walker (2) Oplossing: – Voorbereide reismogelijkheid met koppelingen met GPS, OV9292, Google Maps, Google Streetview. – Individueel aangepaste prompts/stappenplan o.b.v. gesproken en visuele ondersteuning tijdens de reis. – Hulplijn/callcenter voor reiziger. – Monitoren op afstand door callcenter. – Calamiteitentaxi indien reis niet lukt.

Serious games / ANNE avatar – Nu: Games voor contact, beweging, leren, gedragsverandering – Straks: Ook ondersteuning met dagelijks leven taken

Shift Happenz (1) Kernvraag: Hoe krijgen we professionals (en zorgvragers) aan het werken met zorgtechnologie? Doel: Programma's en leermethoden ontwikkelen waarmee bestaande en nieuwe professionals en bestaande en nieuwe zorgvragers technologie gaan omarmen. Oplossingsrichting: (1) Effect zien van inzet van technologie → experimenteren! (2) Benodigde competenties ontwikkelen (3) Olievlek creëren in organisatie

Shift Happenz (2) Oplossing: (1) Inzet van technologie → experimenteren in GROWhuis! (2) Benodigde competenties ontwikkelen: 4 doelgroepen met elk een eigen leermethode, aparte werkwijze & plaats →lesprogramma op school, in de organisatie, samen met zorgvragers (3) Olievlek creëren in organisatie: a) Verkennen, genereren, selecteren, experimenteren; b) Vraagsturing (me too!); c) Niet implementeren maar kopiëren

Shift Happenz (2) Effect op de beroepsgroep – Nieuwe professionele standaarden ! – Nieuwe ethische kaders ! – Nieuwe beroepen ? – Nieuwe opleidingen ?

Conclusie: 'Zelfredzamer' door innoveren, maar ... – De zorgvrager moet centraal staan in diens dagelijkse leven en dagelijkse zorg, c.q. met diens dagelijkse probleem. – Geldt ook voor zorgprofessional t.a.v. maximale professionaliteit en arbeidsvreugde! – Verbinden van zorgvragers, zorg, kennisinstellingen, bedrijven, opleidingen, stakeholders. – Oplossing duurzaam exploitabel integreren in dagelijks leven/zorgproces.

Handige links – www.vilans.nl – www.invoorzorg.nl – www.zorgvoorinnoveren.nl – www.aimpact.nl/zorginnovatiedatabase – http://zorginnovatieboek.nl/ledenlinkedin/

www.inn4care.nl [email protected]