Platform VMBO Zorg & Welzijn
ZORGTECHNOLOGIE; WENS, NUT OF NOODZAAK EFFECT VAN ZORGTECHNOLOGIE OP DE BEROEPSGROEP Lars Nieuwenhoff 30 mei 2013
Onderwerpen 1. Introductie 2. Waarom innoveren van zorg 3. Hoe innoveren 4. Voorbeelden van innovaties 5. Effect op de beroepsgroep
Waarom innoveren van zorg (1) Vergrijzing & ontgroening – Nederland wordt snel ouder en ‘ontgroent’ – 13 % van de beroepsbevolking werkt nu al in de zorg (1 miljoen mensen!) – In 2020 zou dat 20% moeten zijn … – En in 2025 22% … – Terwijl de beroepsbevolking tot 2025 3% krimpt … – En de groep 65+ met 67,4% groeit. Effect op zorginstellingen: noodzaak voor productiviteitsstijging van meer dan 50%!
Waarom innoveren van zorg (2) Ontwikkelingen financiering Koers naar extramuralisering en verschuiving van formele zorg naar informele zorg Door: – Scheiden wonen en zorg – AWBZ naar WMO ZZP 1 en 2; op termijn ook 3 en 4 – 25% besparing op WMO Extra variabelen: – Hoogte eigen bijdrage in WMO is niet bekend – Resultaten evt. aanbesteding is een extra variabele
Waarom innoveren van zorg (3) Van ‘zorgen voor …’ naar ‘zorgen dat …’ naar ‘maximale zelfredzaamheid’/'eigen regie'? Innoveren van zorg is het antwoord op vergrijzing en ontgroening … maar dan wel ... INNOVEREN VAN ZORG … MET TECHNOLOGIE
Hoe innoveren (1) – Zorgtechnologie
Hoe innoveren (2) – Zorgtechnologie
Bron Ageing: European Study on Users, Markets and Technologies, 2010
Hoe innoveren (3) – 'Nieuwe vorm' van zorg is noodzakelijk Zorg 1.0 = Zorg met handen aan het bed Zorg 2.0 = Zorg met handen, ondersteund door techniek Zorg 3.0 = Zorg gebaseerd op het ‘eigen sociaalmedische netwerk’ van een zorgvrager; bestaand uit een zorgcomponent en een servicecomponent 'onder de knop' (=ondersteund door technologie) … en bovenal gegeven met toewijding!
Hoe innoveren (4) – Zorg 3.0 Uitgangspunten van Zorg 3.0: 1. Maximale zelfredzaamheid & eigen regie: Zorgvrager centraal in vraagstelling en oplossing 2. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 3. Open innoveren in netwerken 4. Experimenteren! – Technologie – Zelfdiagnostiek – Andere organisatie- en bekostigingsvormen (vereniging of coöperatie)
Uitgangspunt 1: Maximale zelfredzaamheid & eigen regie (1) Zorgvrager-perspectief: Zelfredzaamheid zodanig vergroten dat met dezelfde personele capaciteit 2x zoveel zorgvragers kunnen worden ondersteund cfm. kwaliteitsstandaarden … en/of … Zorgprofessional-perspectief: Effectiviteit van ondersteunende systemen zodanig vergroten dat slechts 10% van de zorgtijd wordt besteed aan administratieve handelingen … en/of …
Maximale zelfredzaamheid & eigen regie (2) Organisatieperspectief: Efficiency zodanig vergroten dat dezelfde zorg met 50% minder zorgprofessionals kan worden geleverd … en … Maatschappelijk perspectief: Duurzaamheid vergroten. – Formele zorg naar informele zorg (meer familie) – Langer thuis wonen (levensloopbestendig bouwen) – Hogere eigen bijdrage. – Zuiniger, bewuster, wederkerigheid.
Uitgangspunt 4: Experimenteren ! a. Zorgvrager centraal o.b.v. kernvraag !!!!! b. Onderzoek naar - en experimenten met technologie b., c. ented. zijn met allemaal zaken die oma., zorgvrager helpen diens dagelijkse zorg afhankelijk zijnopvan het gedrag van of probleem, gericht maximale zelfredzaamheid. zorgprofessionals … c. Idem voor zorgprofessional voor maximale professionaliteit en arbeidsvreugde! DIE JULLIE GAAN OPLEIDEN! d. Seeing + believing!! e. Verbinden van zorgvragers, zorg, kennisinstellingen, bedrijven, opleidingen, stakeholders. f. Oplossing duurzaam exploitabel integreren in dagelijks leven/zorgproces.
Voorbeelden van innovaties in Zorg 3.0 – Beeldzorg: zorg op afstand – Medido: medicatieverstrekking / 4 ogen op afstand – Obli: monitoring vochthuishouding – Livind: (zelflerend) sensorsysteem dat leefpatroon analyseert en meldingen genereert – Wellnessdouche: zo zelfstandig mogelijk badderen – GoOV: reishulp voor OV ter vervanging van taxi – EmotieMeetSysteem – Serious games/avatar: ANN – Shift Happenz: leermethoden rondom zorgtechnologie
Beeldzorg (1) Kernvraag: Hoe kan de 'community' van de zorgvrager worden betrokken bij diens zorg & welzijn? Doel: Zelfredzaamheid, formele → informele zorg, minder begeleiding, minder reistijd. Oplossingsrichting: beeldbellen, zorg op afstand Oplossing: beeldzorg – Experiment VG – ‘welzijn’: vaste opstelling – Experiment ambulant – ‘zorg’: vaste opstelling – 2 Pilots ambulant: ‘24 x 7’ en '8 – 8: met tablet en ServiceDesk – Opschalen o.b.v. positieve businesscase!
Beeldzorg (2)
Beeldzorg (3) Gevolg: Er ontstaan volledig nieuwe banen in de zorg ! – 'Callcenter-agents' – zorgprofessionals die op afstand een zorgvrager kunnen ondersteunen (GZ, GGZ en V&V, 1e lijn) N.B.: Tevens een kans om 'arbeidsverlichting' door te voeren (b.v. 50% zorg, 50% zorg-op-afstand) – Technologie-verantwoordelijken in een team of op en locatie (voor functionele ondersteuning). – 'Zorgtechnologen' in de 2e lijn (voor technische ondersteuning).
Medicatieverstrekking Medido Kernvraag: Zorgvragers herinneren aan hun medicatieinname en voorkomen van medicatiefouten. Doel: Betere inname-discipline; verlagen aantal medicatiefouten; verlagen zorgkosten a.g.v. vervolgkosten. Oplossingsrichting: Apparaat gekoppeld aan internet dat medicatie verstrekt en signaal genereert bij niet innemen.
Vochthuishouding-monitoring: Obli Kernvraag: Vochthuishouding bij ouderen is 'te droog' Doel: Ouderen helpen gedurende de dag voldoende te drinken en bij afwijkingen henzelf te attenderen en in 2e instantie hun achtervang te attenderen. Oplossingsrichting: Meetsysteem gekoppeld aan PC en internet, dat signaleert en meldt.
Sensorsysteem – Livind Kernvraag: 'Zicht hebben' op cliënten zonder camera. Doel: Cliënten het vertrouwen geven dat zij ‘gezien’ worden als het nodig is, en mantelzorgers en zorgprofessionals het vertrouwen geven dat zij een melding krijgen als ondersteuning ‘echt’ nodig is. Oplossingsrichting: Sensorsysteem dat vitale levenstekens verzameld; gebruik van koelkast, bank, deur, WC, slaapkamer.
Wellnessdouche (1) Kernvraag: Hoe kan een zorgvrager zo onafhankelijk mogelijk van de zorgverlener 'badderen'? Doel: Zelfstandig douchen en drogen zonder hulp van een zorgverlener (+ aan- en uitkleden!). Oplossingsrichting: Wasstraat, aangestuurd door bijv. spraak- of oogbolbesturing. Oplossing: ….
Wellnessdouche (2)
GoOV (1) Kernvraag: Hoe kunnen belemmeringen worden weggenomen die ouderen en gehandicapten weerhoudt zelfstandig te reizen? Doel: Zelfstandig(er) reizen – daadwerkelijk van deur tot deur – mogelijk maken o.b.v. dynamische reisinformatie. Oplossingsrichting: Eindgebruiker met reisinformatie op smartphone. Planner beheert eenmalig de reis op internet. Mobiel apparaat en internet staan continu in contact met elkaar voor juiste informatie.
GoOV (2) Oplossing: – Voorbereide reismogelijkheid met koppelingen met GPS, OV9292, Google Maps, Google Streetview. – Individueel aangepaste prompts/stappenplan o.b.v. gesproken en visuele ondersteuning tijdens de reis. – Hulplijn/callcenter voor reiziger. – Monitoren op afstand door callcenter. – Calamiteitentaxi indien reis niet lukt.
EmotieMeetSysteem (EMS) Kernvraag: Verminderen agressie, door eerder (oplopende) spanningen te kunnen herkennen. Doel: Veiliger werkplek, voorkomen escalaties en inzet van Middelen & maatregelen. Oplossingsrichting: Emoties meetbaar maken via 3 parameters en plaatsbepaling: (1) Lichaamsfuncties (huidspanning, bloeddruk) (2) Klank/stemgeluidherkenning (3) Gelaatsuitdrukkingsherkenning Oplossing: Meetsysteem, melding op pieper en koppeling aan domotica.
Serious games / ANN avatar – Nu: Games voor contact, beweging, leren, gedragsverandering – Straks: Ook ondersteuning met dagelijks leven taken
Shift Happenz (1) Kernvraag: Hoe krijgen we zorgprofessionals (en zorgvragers) aan het werken met zorgtechnologie? Doel: Programma's en leermethoden ontwikkelen waarmee bestaande en nieuwe zorgprofessionals en bestaande en nieuwe zorgvragers technologie gaan omarmen. Oplossingsrichting: (1) Effect zien van inzet van technologie → experimenteren! (2) Benodigde competenties ontwikkelen (3) Olievlek creëren in organisatie
Shift Happenz (2) Oplossing: (1) Inzet van technologie → experimenteren in GROWhuis! (2) Benodigde competenties ontwikkelen: 4 doelgroepen met elk een eigen leermethode, aparte werkwijze & plaats → lesprogramma op school, in de organisatie, samen met zorgvragers (3) Olievlek creëren in organisatie: a) Verkennen, genereren, selecteren, experimenteren; b) Vraagsturing (me too!); c) Niet implementeren maar kopiëren
Effect op beroepsgroep (1) – Wat vraagt technologie van de professional – Nieuwe competenties – Nieuwe professionele standaarden – Nieuwe ethische kaders – Nieuwe leermethoden – Nieuwe werkwijzen – Nieuwe rollen en misschien wel nieuwe beroepen? – Nieuwe opleidingen?
Effect op beroepsgroep (2) – Wat vraagt technologie van ROC's Methoden ontwikkelen (a la Shift Happenz) om: a. Innovatief / experimenterend gedrag te stimuleren bij zorgprofessionals. b. Diverse technologieën in de zorg te introduceren tijdens de lessen. c. Nieuwe eindeisen en vormen om die eindeisen en vaardigheden te toetsen. En verder: d. Samenwerking met zorginstellingen om dit deel van het vak in te bedden in de stages.
Handige links – www.vilans.nl – www.invoorzorg.nl – www.zorgvoorinnoveren.nl – www.aimpact.nl/zorginnovatiedatabase nog niet klaar – http://zorginnovatieboek.nl/ledenlinkedin/ – http://www.kenniscentrumbetatechniek.nl/action/ newsitem/1765/Shift-Happenz
Deze presentatie is te downloaden op:
www.inn4care.nl
[email protected]
