Implementatie van Ambient Intelligent Technology / slimme zorgtechnologie in Nederland Johan van der Leeuw Senior adviseur Vilans Kenniscentrum voor de Langdurende Zorg Kenniscirkel Domotica voor Wonen en Zorg
Ambient Intelligent Technolgy • Software (algoritmes) die signalen van sensoren verspreid door een woning of kamer interpreteert en analyseert • Functioneert op een centraal ICT-platform in de woning of locatie • En/of: deze software functioneert in een sensor zelf • Overal plaatsbaar en verplaatsbare door draadloze technologie (thuis, 3 systemen)
Ambient? • Staat voor omringende, niet zichtbare technologie • Vanaf eind jaren ‘90 ontstaan in de VS; o.a. Quiet Care systeem • Vanaf 2002 in Europa/Nederland • Vanaf 2008 de Europese regeling Ambient Assisted Living, AAL • Ontwikkeltijd: 10 jaar. Eerste ‘’rijpe’’ systemen zijn op de markt en in gebruik
Functies voor thuis • Leefstijl – of leefpatroonmonitoring • Bewaking op acute noodsituaties - Zonder op enig moment op een knop te hoeven drukken - Zonder technologie te hoeven dragen - Zonder de noodzaak van een bemenste centrale als filter
Doelgroepen • Kwetsbare ouderen • Voornamelijk mensen met dementie en/of de ziekte van Parkinson
• Bij leefstijlmonotoring: alleenwonenden met een progressief ziektebeeld • Bij geavanceerde bewaking: mensen die geen actieve personenalarmering meer kunnen gebruiken. Ook tweepersoonshuishoudens
Op de markt • Drie systemen beschikbaar met de status van
bewezen technologie: • Twee systemen voor leefpatroonmonitoring: - Tunstall ADLife - Livind -> Proteion, Zorggroep & Land van Horne -> 120 systemen in uitrol • Eén voor bewaking: UAS-systeem ontwikkeld door TNO en op de markt gebracht door Dutch Domotics
Leefpatroonmonitoring • Bij alleenwonende mensen met dementie (bij twee persoons huishoudens werkt het niet) • Het door de casemanager dementie of de Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige en/of de mantelzorger kunnen volgen van het dagelijks leefpatroon. • En geattendeerd worden op belangrijke afwijkingen in dit dagelijks leefpatroon. • Functie: vroege waarschuwing op mogelijke crisissituaties
Leefpatroonmonitoring 2 • Door middel van sensoren die op strategische plaatsen in de woning worden opgehangen • Plus computerprogramma die de signalen interpreteert en analyseert
Leefpatroonmonitoring 3 Bijvoorbeeld Livind:
Informatie over het wel of niet in bed liggen Informatie over het dwaalgedrag Detectie of iemand gevallen is -> maar betrouwbaarheid van circa 80%/niet de woning dekkend Keukenactiviteit Badkameractiviteit Toiletbezoek
Leefpatroonmonitoring 4 Waar hangen de sensoren? Woonkamer Keuken Slaapkamer Voordeur (en indien aanwezig de achterdeur) Toilet Badkamer
Scherm 1
Verschillende sensoren op strategische locaties in de woning:
Paarse lijn = Registratie aanwezigheid in de woning
Rode lijn = Registratie activiteit in de woning
Trend ‘’in bed’’ over langere periode
Inclusief trendlijn:
Opzet per cliënt
Effecten leefstijlmonitoring • Uit evaluatieonderzoeken Hogeschool Zuyd en Technische Universiteit Twente: • Verbetering van de kwaliteit van zorg door het sneller kunnen inspelen op de actuele situatie. • Aangetoonde verminderde subjectieve stress bij de mantelzorger
Businesscase ketenzorg
huidige zorg
35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
halve jaren
5
5,5
6
6,5
7
7,5
UAS-systeem: Historie • UAS van Dutch Domotics: Unattended Autonomous Surveillance • Vanaf 2002 ontwikkeld door TNO oorspronkelijk als alternatief personenalarmering • Vanaf 2004 betrokkenheid van Vilans en Zorgpalet Baarn-Soest als pilotlocatie • 2013: proven technology en op de markt
Functionaliteit 1 • Detectie van een mogelijke noodsituatie • Zonder technologie te hoeven dragen • Zonder op enig moment op een knop te hoeven drukken • Op basis van inactiviteit per vertrek: ‘’volgen’’ van de bewoner(s) binnen de woning • Melding niet direct na een val, maar na een bepaalde periode.
Vervolg detectie noodsituatie • Bewaking volledig automatisch gedeactiveerd bij het verlaten van de woning en bij het naar bed gaan. • Automatische activatie bij binnenkomen van de woning en bij het uit bed komen. • Meerdere personen kunnen binnen één woning worden bewaakt
Dwaaldetectie • Melding bij het verlaten van de woning zonder polsband of chip in de schoen • Zonder dat in- en uitlopend zorgpersoneel of mantelzorgers valse meldingen veroorzaken
Niveau valse meldingen • In de pilots is een laag niveau van valse meldingen aangetoond door de analyserende software van het systeem • Meldingen kunnen rechtstreeks door naar ambulant zorgpersoneel of intramuraal werkend personeel zonder een bemenste centrale als filter.
Smartphone • Meldingen worden ontvangen op een smartphone: bijvoorbeeld ambulant zorgpersoneel • Op straat meldingen verifiëren door een spreek-luisterverbinding te openen en/of beelden van een (optionele) camera in de woning • Beelden pas oproepbaar na een melding van het systeem.
Nieuwe generatie sensor
Businesscase UAS 1 • Principe van aanbod: - Door een zorgorganisatie in combinatie met een zorgarrangement -> 24 uurs professionele alarmopvolging - Afschrijving 7 jaar - Overal plaatsbaar en verplaatsbaar - Gedurende 7 jaar geplaatst bij 3 cliënten
Businesscase UAS 2 Te kwantificeren opbrengsten in de BC: - Uitstel verpleeghuisopname: gemiddeld 3 maanden -> alleen bewezen bij dementie - Geen bemenste zorgcentrale als filter nodig - Vermindering nodeloze inzet zorgpersoneel op niet-zorggerelateerde meldingen
Intramuraal • Uitrol verder op gang in met name dementiezorg en gehandicaptenzorg • Twee systemen: • UAS intramurale versie, Dutch Domotics & ASCOM • Systeem rond de Slimme Optische Sensor (SOS) van het consortium Avics, OpenXS en Smarter Vision
Status • UAS: implementatie locatie Molenschot van Zorgpalet Baarn-Soest. Pilots: Saxenburggroep (afgerond), Coloriet locatie Laarhof (lopend,tegenover SOS), Zorgbalans en Laurens (startend) • SOS: Implementaties Lentis en Promens Care (gehandicaptenzorg), pilot Coloriet locatie Laarhof (tegenover UAS) Geplande implementatie: Aafje en Vierstroom
Functies • Sterk verbeterde opstaalarmering/uitbedmelding -> vals alarm reductie + automatisering • Nieuw: Kamer inloop melding • Nieuw: automatische detectie van noodsituaties (vallen) als de bewoner zich op de kamer bevindt • Aan de andere kant: app op smartphone (allebeid en statusoverzicht op tablet (alleen UAS).
Functie opstaalarmering/uitbed melding • Onderzoek Vumc onder 9 PG verpleeghuizen + uit Vilans-programma Ban de Band: ‘’niet meer te belopen aantal meldingen’’ RIVM in opdracht Inspectie Gezondheidszorg, juni 2013: ‘’Overbelasting van zorgpersoneel en technologie’’
Huidige meest gebruikte sensor
Te stellen eisen • Mogelijkheid tot melding vanaf opzitten/op de rand van het bed zitten ->nu pas melding vanaf daadwerkelijk opgestaan • Mogelijkheid tot instellen van een vertraging -> pas een melding als 5 – 10 enz minuten niet terug in bed -> nu niet mogelijk • Bed nog enigszins verplaatsbaar • Molestbestendig • Automatische activering
UAS, nieuwe generatie sensor
Slimme Optische Sensor
Effect • Locatie Molenschot, Zorgpalet Baarn-Soest • Alleen op de PG-afdeling het UAS-systeem. In de rest van het verzorgingshuis ‘’oude’’ verpleegoproep • Na 3 weken: alleen op de meldingen van het UAS-systeem wordt gereageerd. De meldingen van het oude systeem worden genegeerd. • Tevens het verzoek vanuit de zorg om in de rest van het verzorgingshuis het UAS-systeem aan te brengen.
Nadere informatie • www.domoticawonenzorg.nl Kenniscirkel Domotica voor Wonen en Zorg, Zorg op Afstand Website alleen toegankelijk voor leden: o.a. systeemvergelijkingen en benoemen aandachtspunten, (complete) businesscases
