ONDERZOEKSVERSLAG. Definitieve conceptrapportage van de toetsing van

Hogeschool IVA © Certiked

ONDERZOEKSVERSLAG Definitieve conceptrapportage van de toetsing van Hogeschool IVA Hogere managementopleiding voor de Mobiliteitsbranche Croho-registratienummer: 34935 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 23 en 30 augustus 2006

Inhoud van het verslag Identificatie ...............................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................4 Bevindingen ..............................................................................................................................................6 Bijlage 1: Programma..............................................................................................................................34 Bijlage 2: Documenten............................................................................................................................37 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader ...........................................................................................38 Bijlage 4: Visitatieteam...........................................................................................................................44 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................45

De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze,

Certiked November 2006

Pagina 1 van 45 IVA 06-08 (s-t-z-d-b-k)


Identificatie Hogeschool IVA Driebergen Instituut voor Autobranche & Management Hogesteeg 2A 3972 JT Driebergen Postbus 33 3970 AA Driebergen Telefoon: 0343 - 51 27 80 Website: www.iva-driebergen.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: De heer O. Verrips

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • • • •

Hogeschool IVA HBO opleiding Hogere managementopleiding voor de Mobiliteitsbranche Voltijd, deeltijd Locatie Driebergen-Rijsenburg

Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat wordt afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: de heer ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: de heer H. Adriani Secretaris: mevr. A.J.C. van Noort Studentlid: mevr. W. de Jong



Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze doen toekomen aan het visitatieteam in augustus 2006. Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad waarin is vastgesteld dat het zelfevaluatierapport voldoende basis biedt om de visitatie uit te voeren. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 23 augustus 2006; en op 30 augustus 2006 is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 4 oktober 2006 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 20 oktober 2006 heeft een gesprek plaatsgevonden met de opleiding inzake het conceptrapport, hetgeen heeft geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er driemaal een bijeenkomst geweest tussen de teamleider van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden allen een voorlichtend en planningstechnisch karakter, waarbij onder andere de werkwijze is toegelicht, de teamsamenstelling is besproken en het programma tot stand is gekomen.



Managementsamenvatting Op 23 en 30 augustus 2006 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de Bacheloropleiding Hogere Managementopleiding voor de Mobiliteitsbranche van IVA Driebergen. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. IVA Driebergen is een particulier instituut met een lange historie. Begonnen in 1930 als ‘Instituut voor den Autohandel’ met als doelstelling om ‘kerels met karakter’1 op te leiden, is IVA Driebergen inmiddels uitgegroeid tot een opleidingsinstituut met ruim duizend studenten. Circa 200 daarvan volgen de gevisiteerde HBO-bacheloropleiding (voltijd en deeltijd). De hogeschoolopleiding is nog jong binnen de IVA Driebergen (gestart in 2002). Het visitatieteam heeft een goed ontwikkelde opleiding aangetroffen die een opvallend sterke oriëntatie heeft op de branche waartoe zij opleidt. De interactie en verwevenheid met de mobiliteitsbranche is zeer manifest: de branche weet de IVA Driebergen te vinden om de nieuwste ontwikkelingen te demonstreren, en andersom is IVA Driebergen een betrouwbare ‘leverancier’ van pas afgestudeerden aan de branche. Het visitatieteam van Certiked heeft deze verwevenheid met het werkveld als ‘excellent’ gekwalificeerd. Opvallend is ook hoe de school in meer dan 75 jaar trouw is gebleven aan de doelstelling om een bepaalde vorming bij de studenten na te streven. Zakelijke ethiek en omgangsvormen worden vanaf het eerste moment van de opleiding vereist van de studenten. Na korte tijd is bij de studenten merkbaar dat deze zakelijke ethiek een tweede natuur is geworden. De branche, maar inmiddels ook aanpalende branches, spreken hier hun waardering over uit. Voorts was het visitatieteam positief onder de indruk van de kwaliteit van het docentencorps. De geïnterviewde docenten straalden allen dezelfde ‘zakelijke ethiek’ uit en getuigden van een groot enthousiasme voor de opleiding en het instituut. Dit enthousiasme weet men goed op de studenten over te dragen, want ook studenten waarderen de kwaliteit van het docentencorps als een positief punt binnen de opleiding. Vakinhoudelijk en qua oriëntatie op de mobiliteitsbranche zijn de docenten adequaat onderlegd. Positief is voorts ook de mate en vorm van studiebegeleiding, die leidt tot een hoog rendement van deze Bacheloropleiding.

1

Bron: IVA Driebergen – de eerste 75 jaar



Alles overwegende heeft het visitatieteam veel waardering voor de opleiding en haar specifieke profiel, en zonder enig voorbehoud zijn alle facetten en onderwerpen van het accreditatiekader positief beoordeeld. Uiteraard zijn er verbeterpunten gesignaleerd; de meeste daarvan zijn door het management van de opleiding ook reeds eerder gesignaleerd en er wordt actie ondernomen. Dit betreft met name de overgang van het didactische concept, die van jaar 2 naar jaar 3 nogal verandert van ‘strak’ naar ‘zelfstandig’. Voorts is het visitatieteam van mening dat de talen Duits en Frans beter als keuzemogelijkheid in de opleiding gegeven kunnen worden dan als verplichte vakken. De instroomniveaus op taalgebied lopen sterk uiteen waardoor ook het effect van deze vakken erg uiteenlopend is. Daarnaast zijn nog enkele kleine operationele verbeterpunten gesignaleerd. Bij de positieve beoordeling van de opleiding heeft het visitatieteam aan het management van de opleiding ook een uitdaging geformuleerd: Ga vooral door op de voet waarop men bezig is, en vergroot de bekendheid van de hogeschool IVA Driebergen zowel in de branche als ook daarbuiten.



Overzicht van beoordelingen voltijd en deeltijd opleiding Onderwerp en facet

Doelstellingen opleiding

Domeinspecifieke eisen Niveau: Bachelor Oriëntatie HBO

Programma

Eisen HBO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing

Inzet van personeel

Eisen HBO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel

Voorzieningen

Materiële voorzieningen Studiebegeleiding

Interne kwaliteitszorg

Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld

Resultaten

Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement

Certiked beoordeling positief excellent voldoende goed positief goed voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende goed positief goed goed goed positief goed goed positief goed goed goed positief goed voldoende



Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven. Daarbij dient in ogenschouw genomen te worden, dat voldoende te interpreteren is als: voldoet aan de eisen. De waardering ‘goed’ wordt gegeven op het moment dat er duidelijk sprake is van een beoordeling die daar bovenuit stijgt. De waardering ‘excellent’ wil zeggen dat voor dat facet betreffende opleiding een voorbeeldfunctie in Nederland vervult.



1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

•

•

•

•

IVA – Driebergen kent een ruim 75-jarige historie; de hbo-opleiding is nog jong. De opleiding is feitelijk gestart in 1995; sinds 2001 is de IVA aangewezen als hbo-instelling. In 2005 zijn de eerste hbo-studenten afgestudeerd. Aan de basis van de opleiding ligt een opleidingsprofiel waarin de doelstelling van de opleiding zijn beschreven. Het beroepsprofiel is tot stand gekomen door het continu betrekken van signalen uit het werkveld. Hogeschool IVA heeft daarvoor zijn eigen netwerk benaderd en alle relevante partijen om input gevraagd. Er is nog steeds dagelijks contact met de branche. Het profiel bevat eindtermen voor de gehele opleiding in termen van kennis, inzicht en vaardigheden, kennis en inzicht op vakniveau, beroepsvaardigheden op vakniveau en de beroepshouding c.q. competenties die de student beheerst na afronding van zijn opleiding. Doordat signalen vanuit de branche zijn betrokken bij de totstandkoming van het opleidingsprofiel sluiten de eindkwalificaties zeer nauw aan bij de eisen uit de beroepspraktijk. De Hogeschool IVA is erop gespitst die studenten af te leveren waaraan het werkveld behoefte heeft. Hogeschool IVA ontvangt hierover positieve signalen. Om te blijven garanderen dat de eindkwalificaties aansluiten bij de beroepspraktijk worden ze iedere twee jaar beoordeeld door de Beroepenveldcommissie (BVC). Naar aanleiding van het oordeel van de BVC kunnen aanpassingen worden aangebracht in het opleidingsprofiel. De BVC bestaat uit zes leden, van wie er vijf afkomstig zijn uit de mobiliteitsbranche. Eén lid is een oud-onderwijsinspecteur, wiens expliciete taak het is om de aansluiting bij ontwikkelingen in het onderwijsveld te bewaken. De overige leden beoordelen de mate waarin de opleiding aansluit bij ontwikkelingen in de mobiliteitsbranche. De doelstelling van de BVC is de branche te vertegenwoordigen en ervoor zorgen dat afgestudeerde studenten beschikken over competenties die de branche vraagt. Daarnaast houden ze het management scherp door met de werkveldblik te kijken naar de opleiding en te beoordelen of het palet aan kennis en vaardigheden dat aangeboden wordt aansluit bij de branche. De BVC heeft geen macht en schrijft niet voor maar adviseert. De BVC heeft met name een klankbordfunctie. Daartoe wordt meerdere malen per jaar serieus overleg gevoerd met de IVA-directie over diverse zaken. De BVC kan gevraagd en ongevraagd adviseren aan de directie. Uit diverse voorbeelden (invoering van een externe scriptiecommissie en uitbreiding van het aandeel Finance, waaronder leasing, in de opleiding) is gebleken dat de opleiding de adviezen van de BVC ter harte neemt en hier ook daadwerkelijk iets mee doet.



•

•

• •

Ook andere contacten worden onderhouden door hogeschool IVA, onder andere om het hbo-niveau te garanderen. Zo is hogeschool IVA aangesloten bij Paepon. In dat kader zijn er contacten met andere hogescholen. Tevens is er nauw contact met de nabijgelegen hogeschool TMO en worden contacten onderhouden met instituten waar IVA-afgestudeerden hun onderwijscarrière willen vervolgen (onder andere Nijenrode en NIMBAS). Tevens zijn directieleden actief in het bezoek van congressen, beurzen en bijeenkomsten binnen het onderwijsveld zodat voeling wordt gehouden met ontwikkelingen in het onderwijs. De opleiding is te karakteriseren als een bedrijfskundige c.q. commerciële managementopleiding met daarin technisch componenten. De opleiding is met name gericht op managementvaardigheden, maar een groot aantal studenten heeft tijdens de opleiding de ambitie om als zelfstandig ondernemer te gaan werken. IVA zorgt ervoor dat studenten met alle facetten van bedrijfsvoering kennis maken, zodat ze later voldoende in staat zijn om een eigen bedrijf te leiden. In Duitsland en Denemarken zijn vergelijkbare onderwijsinstellingen. Hogeschool IVA volgt de ontwikkelingen aan deze onderwijsinstellingen. Het onderscheid met een HEAO is dat de HEAO geen technische elementen en geen “autosaus” heeft. IVA-studenten zijn in vergelijking met HEAO-studenten ook meer dan gemiddeld geïnteresseerd in het product vanwege hun achtergrond. In vergelijking met de HTS wordt op de HTS vooral industriële techniek onderwezen, wat van een hoger niveau is dan bij IVA het geval is. Daarnaast is de HTS meer gericht op een andere branche.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Hogeschool IVA heeft regelmatig en uitgebreid contact met relevante partijen, zowel uit de mobiliteitsbranche als uit het onderwijs. Daardoor is de hogeschool in staat voor zijn hbo-opleiding eindkwalificaties te formuleren die zeer nauw aansluiten bij de wensen en eisen uit het werkveld. De hogeschool evalueert de eindkwalificaties regelmatig. Op grond hiervan beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Doelstellingen opleiding’ als excellent.

1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

Het visitatie team heeft de eindkwalificaties en doelen van de opleiding en van het landelijk profiel getoetst aan de Dublin Descriptoren en zij weerspiegelen het gewenste niveau: Kennis en inzicht Afgestudeerden komen over het algemeen terecht in technisch-commerciële functies met de mogelijkheid om door te groeien naar managementfuncties. Dat betekent dat van de afgestudeerde wordt verwacht dat hij kennis van en inzicht in diverse hiervoor relevante vakgebieden heeft, zoals marketing, bedrijfsmanagement, bedrijfseconomie, verkoop, recht, automatisering. Toepassen van kennis en inzicht De afgestudeerde dient niet alleen te beschikken over kennis en inzicht, maar moet de gangbare theorieën en handelswijzen in het werkveld ook kunnen toepassen. Daartoe is in het opleidingsprofiel aangegeven over welke toepassingsvaardigheden de afgestudeerde dient te beschikken teneinde zijn functie adequaat uit te kunnen oefenen.



Oordeelsvorming De afgestudeerde beschikt over voldoende analytische vaardigheden om zich, met inachtneming van relevante factoren, een beeld te vormen aan de hand van onderzoeksgegevens of calculaties. Op basis hiervan kan hij adequaat actie ondernemen. Tevens is hij in staat tussentijds zijn aanpak af te stemmen op gewijzigde omstandigheden. Communicatie Werkzaam zijn in een commercieel-technische functie, waarbij contact wordt onderhouden met consumenten, collega’s en leveranciers vereist van de afgestudeerde dat hij communicatief vaardig is. Tevens moet de afgestudeerde in staat zijn een netwerk te bouwen en te onderhouden. Hiervoor dienen niet alleen mondelinge, maar ook schriftelijke vaardigheden ontwikkeld te zijn. Leervaardigheden De afgestudeerde heeft de bekwaamheid om zijn kennis uit te bouwen en bij te stellen. Hij is in staat te reflecteren op zijn eigen functioneren en zijn beroepshouding. Hij onderkent zijn sterke en zwakke punten en is in staat hier adequaat mee om te gaan. Tevens stellen zijn leervaardigheden hem in staat om zijn loopbaan verder te ontwikkelen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De eindkwalificaties sluiten aan bij algemeen geaccepteerde beschrijvingen en weerspiegelen het hbo-niveau. Het visitatieteam beoordeelt het facet ‘Niveau’ daarom als voldoende.

1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• •

•

De opleiding leidt op tot managementfuncties in de mobiliteitsbranche. Het accent ligt daarbij het meest op de automotive branche, maar ook de fiets-, boten-, caravan- en openbaar vervoerbranche worden daartoe gerekend. Dit blijkt ook een reële afspiegeling te zijn van organisaties waar studenten stage lopen en/of werkzaam zijn of worden na hun studie. 70% van de studenten vindt zijn weg naar de mobiliteitsbranche. De eindkwalificaties zijn een goede weerspiegeling van hetgeen een beginnend beroepsbeoefenaar in het algemeen en in de mobiliteitsbranche specifiek moet beheersen aan kennis en kunde. Minstens zo belangrijk als de vereiste kennis, inzicht en vaardigheden is de beroepshouding waarmee de beginnend professional de arbeidsmarkt betreedt. Tijdens de opleiding wordt hier ruime aandacht aan geschonken, zoals blijkt uit hetgeen een lid van de BVC hierover zei, namelijk: “IVA is opleiding en opvoeding.” IVA-studenten zijn dan ook is herkenbaar aan het feit dat ze meteen aan de slag kunnen in de mobiliteitsbranche. Ze kunnen zich goed presenteren, hebben een zakelijke attitude en kennen de normen en waarden van de branche. Wijzigingen van de eindkwalificaties, bijvoorbeeld naar aanleiding van signalen uit het werkveld of van de BVC, worden tevens getoetst aan de Dublin Descriptoren zodat het hbo-niveau wordt gehandhaafd.



•

De opleiding heeft een uitgebreid netwerk in de branche, waardoor continu afstemming plaatsvindt over de mate waarin de eindkwalificaties voldoen aan het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Hogeschool IVA ontvangt hierover positieve geluiden uit het werkveld. Ook ervaringen van stagiairs en afgestudeerden worden hierbij betrokken.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de praktijkgerichtheid van het competentieprofiel als goed en corresponderend met dat van een beginnend beroepsbeoefenaar in het betreffende werkveld. Op basis van de bevindingen beoordeelt zij het facet ‘Oriëntatie HBO’ als goed. Beoordeling van het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ Het visitatieteam is van mening dat voor de opleiding een goede basis is gelegd met het gebruikte competentieprofiel. Het profiel, dat in nauw overleg met het werkveld tot stand is gekomen, bevat kwalificaties die behoren bij het bachelorniveau en die zijn afgestemd op het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar. De facetten van het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ zijn respectievelijk met excellent, voldoende en goed beoordeeld. Daarom is de beoordeling van het onderwerp in zijn geheel positief.



2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

• •

•

• •

•

• •

De opleiding maakt gebruik van relevante en voldoende actuele vakliteratuur, die ook bij andere hbo-instellingen wordt ingezet. In enkele gevallen is de algemeen geaccepteerde literatuur aangepast. Dat houdt concreet in dat de boeken zijn aangevuld met specifieke, voor IVA relevante theorie en cases. Voor een aantal vakken wordt gebruik gemaakt van Engelstalige literatuur. De literatuur is beroepspraktijkgericht. De aanpassing van enkele gebruikte boeken (zie punt hiervoor) draagt daar zeker aan bij. 70% van de studenten komt in de automotive terecht. Daarvoor is kennis van techniek nodig (bijvoorbeeld van testapparatuur) ook om met een monteur en leverancier te kunnen praten. Er wordt niet opgeleid voor puur technische beroepen, maar technische vakken zijn wel essentieel in de opleiding. De technische component zit in het eerste en tweede jaar (in het eerste jaar ook in de technische ruimte, in het tweede jaar alleen theorie). De opleiding (o.a. docenten en promotoren) onderhoudt in ruime mate contacten met de beroepspraktijk. Zo kunnen de ontwikkelingen in het werkveld nauwlettend gevolgd worden en daar waar nodig c.q. wenselijk worden ingebracht in de opleiding. Vanuit het netwerk komen signalen over nieuwe zaken naar de opleiding toe en er worden presentaties/workshops gegeven. Docenten (door studenten en henzelf vakidioten genoemd) houden zelf de nieuwste ontwikkelingen bij. Actuele thema’s krijgen dan ook bij verschillende vakken een plek in de opleiding. Voor diverse vakken worden geregeld gastdocenten uitgenodigd om de student te informeren over de praktijk en actuele ontwikkelingen die spelen in het werkveld. Ook de activiteiten in het technisch centrum sluiten aan bij de actualiteit. Continu worden door fabrikanten van diverse merken aan hogeschool IVA de nieuwste automodellen ter beschikking gesteld, zodat de studenten letterlijk met hun neus boven op nieuwe ontwikkelingen staan. De promotoren (docenten, die de vakgroep leiden) zijn belast met de taak om de inhoud, het niveau en de beroepspraktijkgerichtheid van de modulen te bewaken. De bevindingen worden besproken in het promotorenoverleg en in het overleg tussen promotor en directie. Daar waar nodig leidt dit tot actualisatie van het onderwijs. Ook de BVC beoordeelt de mate waarin de opleiding aansluit bij de beroepspraktijk en adviseert de directie hieromtrent. Begeleiding van stages en afstudeeropdrachten bieden docenten mogelijkheden om contact te onderhouden met het werkveld. In deze contacten wordt impliciet en expliciet de praktijkgerichtheid van de opleiding getoetst bij het beroepenveld.



•

•

• • •

• •

De theorie en cases zijn praktijkgericht. De studenten zijn voorts gedurende de opleiding werkzaam in stands tijdens de PersonenwagenRAI, de BedrijfswagenRAI en de Auto Vakbeurs. In het eerste jaar wordt een dagexcursie georganiseerd. In het tweede en derde jaar zijn er excursies, die overigens niet verplicht zijn. In sommige gevallen zijn de excursies alleen voor studenten toegankelijk die aan een bepaalde prestatienorm voldoen. Een belangrijk aspect ten aanzien van de praktijkgerichtheid van de opleiding is de zaterdagbaan in de autobranche. Door middel van de zaterdagbaan kunnen studenten de praktijk toetsen aan de theorie en dit biedt hen tevens de gelegenheid hun ervaringen in te brengen in het onderwijs. De zaterdagbaan wordt overigens door de opleiding geadviseerd en is niet verplicht; het grootste deel (circa 90%) van de studenten heeft gedurende een of enkele leerjaren een dergelijke zaterdagbaan. Studenten die een zaterdagbaan hebben, onderschrijven het belang en de relevantie hiervan. Ze geven expliciet aan dat dit meerwaarde heeft voor hun opleiding. In het derde jaar wordt het hbo-niveau goed zichtbaar, Kernwoorden zijn dan inzicht, toepassing en integraliteit. In het laatste jaar voert de student een afstudeeropdracht uit in de praktijk. Dit is gerelateerd aan een concrete bedrijfscase. De afstudeeropdracht moet in ieder geval een onderzoekscomponent hebben en de resultaten van het onderzoek moeten leiden tot een advies. Het mag dus geen werkstage worden. De afstudeeropdracht dient altijd uitgevoerd te worden bij een ‘meerlaags’ bedrijf. Ondanks dat het aantal keren dat de student in contact komt met de praktijk volgens het visitatieteam uitgebreid kan worden, geven studenten zelf aan hier niet specifiek behoefte aan te hebben. Voor de mate waarin de studenten de actualiteit en kwaliteit van de opleiding beoordelen baseert de opleiding zich op de resultaten van de CHOICE-enquête. De resultaten van dit onderzoek in het jaar 2006-2007 zijn ter beschikking gesteld aan het visitatieteam. De resultaten gaven een positief beeld: scores variëren van een 8.1 tot een 8,6.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding is praktijkgericht in zijn oriëntatie. Daar wordt mee bedoeld dat directie en docenten veel contacten onderhouden met het werkveld en de studenten sterk gestimuleerd worden werkzaamheden in het werkveld uit te voeren. Tevens krijgt de praktijkgerichtheid invulling door actuele ontwikkelingen in het werkveld in te brengen in het onderwijs. Het visitatieteam heeft daar veel waardering voor. Op grond daarvan beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Eisen HBO’ als goed.



2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

•

•

De opleiding is opgebouwd uit vakken, die elk uit meerdere modulen bestaan. De betreffende promotor (de coördinerend docent van een vakgroep) stelt het programma van het vak samen. Hij draagt zorg voor een gestructureerde en logische opbouw en een evenwichtige verdeling. Daarbij houdt hij rekening met overlap en ondersteunende leerstof uit aangrenzende vakken. Om de onderlinge samenhang in de opleiding en een evenwichtige spreiding van de eindkwalificaties te bewaken voeren de promotoren meerdere malen per jaar overleg met elkaar. Waar dat relevant wordt geacht worden daarbij tevens de didactische uitgangspunten betrokken. Op deze wijze vindt periodieke toetsing plaats van het programma aan de doelstellingen. Per semester wordt van alle vakken een beschrijving gegeven van de inhoud en de leerdoelen. De studenten beschikken over deze beschrijvingen en weten dus precies wat hen tijdens een module te wachten staat. Het visitatieteam is van mening dat de leerdoelen van voldoende diepgang en breedte zijn. Ook heeft het visitatieteam kennis genomen van de inhoud en opbouw van het curriculum en is van mening dat het geheel aan leerdoelen dekkend is voor de eindkwalificaties. De eindkwalificaties zijn evenwichtig gespreid over de opleiding. Internationale uitwisseling wordt niet actief gestimuleerd door de opleiding. Studenten kunnen op eigen initiatief hun stage en afstudeeropdracht in het buitenland uitvoeren. Hier wordt niet vaak gebruik van gemaakt. Wel is gebleken dat een aantal buitenlandse, met name Belgische, studenten aan de IVA komen studeren. Over het algemeen gaat het niet om een korte studieperiode; ze volgen vaak de gehele opleiding. Uit gesprekken die het visitatieteam voerde met studenten bleek de opleiding meer aandacht aan techniek schenkt dan ze van tevoren hadden verwacht. In de praktijk blijkt dat stagegevende bedrijven daar positief van onder de indruk zijn. Daarnaast gaven studenten aan dat het talenonderwijs niet voldoende uit de verf komt, dit geldt met name voor het vak Frans. Dit komt mede door het verschillende instroomniveau van de studenten: een aantal studenten heeft Frans op de middelbare school gehad, maar MBO-studenten hebben hierin geen of weinig achtergrond. De Belgische studenten beheersen het Frans daarentegen weer goed. Studenten geven zelf aan behoefte te hebben aan taalonderwijs als keuzevak en dat mede afgestemd is op hun instroomniveau. Het visitatieteam vindt dit een terechte opmerking.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat de doelstellingen van de opleiding adequaat worden afgedekt door de inhoud van het programma. Het visitatieteam beoordeelt het facet ‘Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma’ daarom als voldoende. Wel adviseert het visitatieteam te onderzoeken op welke wijze het taalonderwijs op zodanige wijze kan worden vormgeven dat het aansluit bij het instapniveau van de student.

2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen:

• •

•

• •

Uit de modulebeschrijvingen per semester blijkt dat onderdelen van het programma op logische wijze op elkaar voortbouwen. Dit wordt mede bewaakt in het promotorenoverleg. De moeilijkheidsgraad loopt gedurende de opleiding op. Het visitatieteam baseert zich hierbij mede op het overzicht dat de opleiding heeft gemaakt, waaruit blijkt op welk moment in de opleiding de student zijn competenties op een bepaald niveau dient te beheersen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in drie niveaus: 1. Eenvoudige problemen in overzichtelijke context kunnen oplossen; 2. Zelfstandig of in een groep praktijkrelevante problemen oplossen; 3. Zelfstandig praktijkproblemen oplossen (gelijk aan de beginnend beroepsbeoefenaar). Grofweg kan gezegd worden dat rond semester 3 à 4 niveau 2 bereikt is. Aan het einde van de opleiding beheerst de student alle competenties op niveau 3. Met name de eerste twee jaar zijn sterk gericht op de automotive branche. Het derde jaar is algemener van aard. De opleiding heeft hiervoor gekozen, onder andere om duidelijk een breder profiel te creëren dan de studenten die de tweejarige (niet-hbo) opleiding volgen. Studenten gaven in de gesprekken aan dat de overgang van jaar twee naar jaar drie wat abrupt overkwam; de opleiding neemt hierop maatregelen door jaar twee op onderdelen aan te passen. In het laatste jaar biedt de keuze voor een afstudeeropdracht de student de mogelijkheid zich verder te verbreden of wat meer specialistische ervaring op te doen. Ten aanzien van onder andere samenhang tussen vakken en aansluiting van studiejaren geeft de CHOICE-enquête opnieuw een positief beeld (scores variëren van 7,6 tot 8,1).

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van mening dat de samenhang aanwezig is. Onderdelen van het programma bouwen logisch op elkaar voort en de moeilijkheidsgraad neemt gedurende het programma toe. Op grond hiervan beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Samenhang’ als voldoende.



2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

• •

•

De opleiding heeft een vastgestelde leerroute, waar studenten in principe niet van kunnen afwijken. De vakken worden voldoende vaak gedoceerd. De informatievoorziening naar de studenten is adequaat. Studenten ontvangen ruim voor een tentamenronde (minimaal 4 weken van tevoren) een uitgebreide handleiding en het tentamenrooster). Dit beeld werd bevestigd door gesprekken met de studenten en is ook gebleken uit de resultaten van de CHOICE-enquête (scores ten aanzien van studeerbaarheid variëren van 7.1 tot 7,8; scores ten aanzien van informatievoorziening worden gewaardeerd met 7,7 en 8,2). Studenten die voortijdig de opleiding verlaten wordt gevraagd naar de reden van uitval. Over het algemeen gaat het om persoonlijke omstandigheden en in slechts enkele gevallen blijkt dat de studiestakers zich moeilijk kunnen aanpassen aan de regels en voorschriften van de school. Om de studeerbaarheid van het programma te bewaken zijn de resultaten van de CHOICE-enquête richtinggevend. Tevens voert de opleiding zelf onderwijsevaluaties uit. Enkele studenten hebben in de interviews aangegeven aan dat ze ter voorbereiding op de tentamenweken graag een roostervrije week of een verkort studierooster zien, dat hen helpt in het zelfstandig voorbereiden op de tentamens. Voor het derde jaar is een dergelijke roostervrije periode al ingesteld. Vanuit didactische overwegingen met betrekking op het zelfstandig voorbereiden op tentamens, acht het visitatieteam het een terechte opmerking om te overwegen dat ook jongerejaars de mogelijkheid wordt geboden om in een mate van zelfstandigheid zich voor te bereiden op de tentamens. Naast de voltijd opleiding wordt tevens een avond-hbo opleiding onderscheiden. Studenten die de avond-hbo doen, hebben de eerste twee studiejaren in voltijd afgerond en doen het derde studiejaar, verspreid over twee collegejaren, in deeltijd. Evenals bij de voltijd opleiding staat het vierde jaar voor hen in het teken van de stage en de afstudeeropdracht.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op basis van bovenstaande bevindingen beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Studielast’ als voldoende. Het visitatieteam adviseert de opleiding wel om te overwegen hoe zij tegemoet kunnen komen aan de geuite behoefte van de studenten om extra studietijd te kunnen benutten in een zelfstandige aanloop naar de tentamens.



2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

•

•

Toelaatbaar zijn aspirant-studenten die beschikken over een diploma havo/vwo of mbo niveau 4 met doorstroomrechten voor hbo. Ondanks dat havo- en vwo-leerlingen worden toegelaten ongeacht hun profiel, wordt geadviseerd een profiel E&M, N&T en N&G met in het vrije deel M&O en/of Economie 1/2. Kandidaten met een profiel C&M of een driejarige niveau 4-opleiding (MBO) worden bij inschrijving uitgenodigd voor een gesprek. In alle gevallen waarbij inschrijving voor de hbo-opleiding zonder of met onvoldoende diploma plaatsvindt, maar de student op basis van EVC’s of leeftijd wil instromen, beslist de toelatingscommissie of de inschrijving gehonoreerd wordt. De mate waarin de instroomeisen aansluiten bij de eindkwalificaties van havo, vwo en mbo wordt geregeld door de hogeschool IVA onderzocht met het doel om discrepanties in beeld te krijgen. Wanneer er bijzonderheden worden aangetroffen in de prestaties van studenten waarbij de vooropleiding een rol speelt, dan vindt overleg plaats met de afdeling Voorlichting. De hogeschool IVA hecht veel belang aan naleving van de opgestelde gedragsregels op het instituut. Daartoe ondertekenen alle studenten op het inschrijfformulier dat zij zich zullen conformeren naar deze regels. Vrijstellingen worden niet toegekend. Hierop is slechts één uitzondering, namelijk het vak Sport. Hiervoor kan een vrijstelling worden verkregen voor het actief meedoen wanneer een medische verklaring van een arts overlegd kan worden. In dat geval krijgt de student een vervangende opdracht om voor de module zijn studiepunten te behalen. Met elke student die de opleiding voortijdig verlaat vindt een eindgesprek plaats. Analyse van de gegevens door de hogeschool heeft geen eenduidig beeld opgeleverd wat de redenen van uitval zijn. Over het algemeen heeft de hogeschool geconstateerd dat andere redenen dan studieverleden daarbij een belangrijke rol spelen. Om deel te nemen aan de deeltijd opleiding zijn aparte toelatingseisen vastgesteld, namelijk: - 2 jaar voltijds IVA hogeschool waarbij alle modules behaald zijn, of; - 2 jaar voltijds IVA B-diploma en de succesvol afgeronde IVA Business Management Class (de Business Managament Class is een opleiding die één jaar duurt waarmee de IVA B-student zijn kennis op een niveau kan brengen dat gelijk is aan twee jaar IVA Hogeschool , of; - 2 jaar voltijds IVA A-diploma (dat gelijk loopt met twee jaar IVA Hogeschool) maar speciaal voor studenten is die niet vier jaar een dagstudie willen volgen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande bevindingen het facet ‘Instroom’ als voldoende.



2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

•

•

Het onderwijsprogramma omvat een vierjarig programma en beslaat 240 creditpoints. De opleiding is ingedeeld in een propedeutische fase van 60 EC’s en een hoofdfase van 180 EC’s. Elk studiejaar bestaat uit twee semesters. De semesters verschillen qua omvang. Dat kan variëren van 23 tot 42 studiepunten. Dit komt doordat het eerste semester van elk schooljaar een kortere periode beslaat dan het tweede semester. Gedurende de opleiding neemt het aantal contacturen geleidelijk af. Het aantal zelfstudie-uren neemt toe. Studenten geven aan dat ze de studiebelasting als redelijk zwaar ervaren. De studenten die in het internaat zitten, dienen elke dag na schooltijd eerst twee uur te studeren. Studenten die niet in het internaat zitten, ervaren ongeveer dezelfde studiebelasting. De deeltijd en voltijd studenten krijgen hetzelfde vakkenpakket en dezelfde tentamens. Deeltijd is modulair en volgtijdelijk, terwijl bij voltijd de vakken simultaan zijn. Ook is het aantal contacturen bij deeltijd minder: de deeltijd studenten krijgen iedere week vier uur college. Het aantal uren dat ze besteden aan zelfstudie varieert, maar is gemiddeld vier uur per week. Het derde jaar doen zij verspreid over twee collegejaren, waardoor de totale studieduur vijf jaar beslaat.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Studieduur’ als voldoende.

2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

Bij de vormgeving van de opleiding zijn twee paradigma’s gehanteerd: het sociaal regelsysteem (A) en communicatieve zelfsturing (B). Aan het begin van de opleiding ligt de nadruk met name op het sociaal regelsysteem. Gedurende de opleiding verschuift het accent steeds meer naar communicatieve zelfsturing. Het eerste jaar wordt gekenmerkt door A, het tweede jaar is voornamelijk A en steeds meer B. In het derde jaar ligt het accent met name op B, en is nog maar beperkt sprake van A. Het vierde jaar is volledig B.



•

•

•

• •

•

De werkvormen die in de opleiding worden gehanteerd, zijn afwisselend. Er wordt gebruik gemaakt van competentiegericht onderwijs, probleemgestuurd onderwijs, case-onderwijs en samenwerkend leren. Met name in het derde jaar wordt een combinatie gemaakt van competentiegericht onderwijs en samenwerkend leren. In de praktijk betekent dit dat studenten in kleine groepen (ongeveer 5 studenten) projecten uitvoeren waarmee ze hun eigen competenties kunnen ontwikkelen. Er is zowel sprake van een individuele benadering van de student (met name in klassikale lessen) als groepswerk. Het groepswerk varieert en neemt toe in omvang en complexiteit. Aanvankelijk gaat het met name om groepsopdrachten binnen de les, maar geleidelijk is er meer sprake van lesoverstijgende opdrachten. In het derde jaar wordt voor het overgrote deel van de vakken gewerkt aan projecten, waarbij de docent nog slechts de rol van procesbewaker heeft. In het derde jaar zijn de woensdagen studiedagen. Studenten herkennen dat gedurende het eerste jaar de student bij de hand wordt genomen en dat gedurende de opleiding de student steeds meer wordt losgelaten en zelfstandiger dient te werken. Wel ervaren de studenten de overgang van het tweede jaar naar het derde jaar als erg groot. Dit heeft met name te maken met de forse toename van groepsopdrachten in het derde jaar. Studenten stellen voor de overgang wat soepeler te laten verlopen door al in het tweede jaar het aantal groepsopdrachten uit te breiden; de opleiding heeft aangegeven dat dat met ingang van 2006/2007 ook gebeurt. Binnen het didactisch concept staat praktijkgerichtheid centraal. Hier is vorm aan gegeven door veel voorbeelden te gebruiken die afkomstig zijn uit de (actuele) beroepspraktijk. In het didactisch concept wordt tevens belang gehecht aan het stimuleren van een kritische instelling in de ontwikkeling van een eigen mening. De docenten geven hier vorm aan door onderwerpen ter discussie te stellen en de student uit te dagen daarop te reflecteren. De docenten proberen geen waardeoordeel te geven, zodat de student ruimte heeft om zijn eigen mening te vormen. Uit het CHOICE-onderzoek blijkt dat de studenten redelijk tevreden zijn over het didactisch concept en de functionaliteit van de werkvormen (scores van 7,0 tot 7,4.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De uitgangspunten van het onderwijsconcept zijn voldoende herkenbaar in het programma. De gekozen werkvormen sluiten aan bij de uitgangspunten. In het derde jaar zorgde de grote hoeveelheid groepsopdrachten voor een wat moeizame overgang na de eerste twee jaar. Het visitatieteam adviseert de opleiding te onderzoeken of de genomen acties hierop adequaat. Het visitatieteam beoordeelt het facet ‘Afstemming tussen vormgeving en inhoud’ als voldoende.

2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

In de opleiding wordt gebruik gemaakt van verschillende toetsvormen: testen, groepswerk en individueel gemaakte tentamens. De combinatie van resultaten van deze testvormen leidt tot een eindcijfer.



•

•

•

•

• • •

•

• •

Gedurende de eerste twee jaar van de opleiding neemt de frequentie van de testen af. Het groepswerk neemt steeds meer de overhand, maar het individueel gemaakte tentamen behoudt de zwaarste weging bij de vaststelling van het eindcijfer. In het eerste studiejaar wordt veelvuldig door de student een aantal testen afgelegd. Deze testen bevatten vragen over een gedeelte van de lesstof van dat semester. De vragen dienen schriftelijk beantwoord te worden. Aan het einde van een semester leiden de resultaten van deze testen tot een Gemiddeld Test Cijfer (GTC). Het GTC heeft een aantal functies. Met het GTC wordt voor de docent en de student inzichtelijk of de lesstof voldoende beheerst wordt. Het GTC telt ook als toelatingseis tot het afsluitende tentamen: zonder GTC geen deelname. Tot slot biedt het GTC een buffer bij de tentamenuitslag, waarin het GTC-cijfer voor een deel mee (vaak voor 1/3 deel) meetelt. Studenten geven aan dat je door de tentamenperioden heen komt als je de testen goed maakt. Als je GTC laag is, lukt het je niet om het cijfer in het tentamen op te krikken. Studenten noemen als positief aspect aan het GTC-systeem dat ze gedwongen worden om te studeren. In het tweede studiejaar neemt het aantal testen wat leidt tot het GTC af. Daarentegen wordt er in toenemende mate gebruik gemaakt van deeltentamens. Deeltentamens kunnen individueel of in groepen gemaakt worden. Gezien de belangrijkheid van de leerstof die door de deeltentamens gedekt wordt, mogen studenten hiervoor niet lager dan een 4,5 behalen om de studiepunten toegewezen te krijgen. In het tweede jaar weegt het GTC voor 25% mee in de tentamenuitslag. Het deeltentamen en het individueel gemaakte tentamen tellen respectievelijk voor 25% en 50% mee. In het derde jaar wordt niet langer gebruik gemaakt van testen en het GTC. Elke module kent een deeltentamen dat in de vorm van groepswerk wordt gemaakt en een individueel tentamen. Het (groeps-) deeltentamen weegt voor 1/3 mee, het individueel gemaakte tentamen voor 2/3. De marketingvakken worden afgesloten met een NIMA A (IVA-examen) en een NIMA B-certificaat (extern). Mogelijk wordt daar dit jaar het mondeling deel van het B3-examen aan toegevoegd. In het vierde jaar wordt de scriptie gemaakt en verdedigd. De scriptie wordt gemaakt naar aanleiding van een onderzoek in het bedrijf waar de student werkzaam is. Het groepswerk levert in principe ook een groepsbeoordeling op. Als de indruk bestaat dat studenten zich schuldig hebben gemaakt aan meeliftgedrag kan er een individuele beoordeling worden gegeven. De docent kan dan bijvoorbeeld de studenten vragen cijfers onderling te verdelen op zodanige wijze dat het aansluit bij de individuele inzet. Zo wordt duidelijk wie het meest en minst heeft gedaan en wordt meeliftgedrag voorkomen. Het visitatieteam heeft gesignaleerd dat een aantal tentamens van ondersteunende vakken in het derde jaar nu nog volledig mc is. Ondanks dat dit slechts voor een deel het totaalcijfer uitmaakt, is in het promotorenoverleg inmiddels het besluit genomen om dat te reduceren. Dat leidt er toe dat maximaal 50% van de beoordeling van het tentamen uit mc-vragen mag bestaan. In die gevallen dat er gebruik wordt gemaakt van Engelstalige literatuur wordt ook het tentamen in het Engels afgenomen. Studenten van de avond-HBO (de deeltijdopleiding) maken tentamens die qua inhoud en zwaarte gelijkwaardig zijn aan die van de voltijdopleiding. Omdat hun tentamens op een ander tijdstip worden is er geen sprake van identieke tentamens.



•

•

•

De student loopt in het laatste jaar een stage en maakt naar aanleiding daarvan een scriptie, die betrekking moet hebben op onderzoek en advisering. De scriptie moet uit drie onderdelen bestaan: A. Het voorstuk met de aanleiding en achtergrond voor het onderzoek B. Het advies (dit deel gaat naar het stagebedrijf) C. Evaluatie De begeleidend docent beoordeelt de scriptie aan de hand van het beoordelingsformulier. De bedrijfsbegeleider geeft ook een beoordeling, zowel voor de stage (waarin mede de werkhouding van de student wordt beoordeeld) als de scriptie. De stagecoördinator neemt beide cijfers in ontvangst waarna het cijfer wordt bepaald. At random worden scripties (ongeveer 20-25% van alle scripties) naar externe beoordelaars gestuurd die ook een cijfer geven. Dit gebeurt als kwaliteitscontrole. De externe beoordelaars mogen van 6 scripties hun voorkeur aangeven om die te beoordelen. Vaak kiezen zij voor een scriptie vanuit hun expertise of verwantschap met het onderwerp. Als de beoordelingen maximaal 1 punt uit elkaar liggen, wordt het cijfer gemiddeld. Als de afwijking meer dan een punt is vindt er overleg plaats tussen de stagebegeleider en de externe beoordelaar. Samen bepalen ze dan wat het eindcijfer wordt. 25% van de externe beoordelingen heeft een afwijking van meer dan een punt. Het komt vaak voor dat de IVA-docent strenger beoordeelt dan de externe beoordelaar.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De tentamens zijn door het visitatieteam beoordeeld en adequaat bevonden qua niveau en complexiteit. Het visitatieteam is van mening dat de opleiding over het geheel genomen voldoende breed en diep toetst. Het visitatieteam spreekt voorts haar oprechte waardering uit voor de goede organisatie rond toetsing. Alles overwegend beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Beoordeling en toetsing’ daarom als goed. Beoordeling van het onderwerp ‘Programma’ Het programma van de opleiding, waarin de eindkwalificaties adequaat verwerkt zijn is samenhangend en van hbo-niveau. Werkvormen sluiten aan bij de didactische uitgangspunten. De toetsen zijn van voldoende zwaarte en complexiteit. Alle facetten zijn goed of voldoende beoordeeld. Daarom is de beoordeling voor het onderwerp ‘Programma’ positief.



3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •

• •

•

•

•

In de eerste twee studiejaren worden in veel IVA-specifieke vakken docenten ingezet die werkzaam zijn geweest in dit vakgebied. Een aantal docenten uit het derde jaar heeft een deeltijdaanstelling bij de hogeschool. Daarnaast heeft een aantal van de docenten een eigen bedrijf, overwegend op het gebied van consultancy. Een deel van de docenten onderhoudt tevens contact met het beroepenveld doordat zij bedrijfstrainingen verzorgen. Jaarlijks gaat een groep van 15 tot 20 docenten naar de BOVAG om ten aanzien van tenminste twee actuele onderwerpen de meest recente kennis op te doen. Daarnaast gaan vakgroepen jaarlijks op bezoek bij en bij hun vak behorend bedrijf. Een deel van de docenten begeleidt vierdejaars studenten bij hun stage en afstudeeropdracht. Op deze wijze houden zij een goed en actueel inzicht in de beroepspraktijk. Daarnaast worden vier externe afstudeerbegeleiders ingezet. Dit gebeurt uit capaciteitsoverwegingen. De afstudeerbegeleiders zijn erg enthousiast over het begeleiden bij afstudeeropdrachten. Ze geven aan dat dit hen een goede mogelijkheid biedt op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen en contacten te onderhouden met het werkveld. Gezien de meerwaarde die aan de afstudeerbegeleiding wordt toegekend, is het visitatieteam van mening dat de opleiding zou moeten heroverwegen de externe afstudeerbegeleiding alsnog intern onder te brengen. De opleiding heeft aan het visitatieteam een overzicht ter beschikking gesteld waaruit blijkt welke contacten worden onderhouden met de beroepspraktijk. Dit varieert van contacten die leiden tot gastcolleges tot docenten die trainingen volgen en hebben zowel betrekking op commerciële als technische vakken.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van mening dat aan de opleiding wordt vormgegeven door enthousiaste, betrokken docenten. De verbinding tussen de opleiding en de praktijk wordt door hen op diverse manieren gelegd. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Eisen HBO’ als goed.



3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • •

•

Hogeschool IVA heeft vastgesteld wat de maximale capaciteit is en wat de daaraan gekoppelde behoefte aan docenten is. Wanneer docenten andere taken toegewezen krijgen, onderneemt hogeschool IVA ruimschoots van tevoren stappen om extra benodigde capaciteit aan te trekken. Hogeschool IVA wil voorkomen dat er bij langdurige bijzonderheden lesuitval ontstaan. Om lesuitval te voorkomen, of tenminste tot een absoluut minimum te beperken, heeft hogeschool IVA een ruime mate van overcapaciteit opgenomen (3 fte). Er is sprake van laag ziekteverzuim (minder dan 2%) waardoor de lesuitval ook daadwerkelijk tot een minimum beperkt blijft.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Met name doordat de lesuitval zeer beperkt is, beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Kwantiteit personeel’ als goed.

3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

• • • •

Docenten die aangesteld worden aan hogeschool IVA maken kennis met het gehanteerde didactische concept. Dit concept houdt in dat studenten aan het begin van de studie veel kennis en feiten opdoen. Dit wordt op een frontale manier onderwijzen. Naarmate de opleiding vordert, wordt er minder individueel uitgewerkt en wordt aan vraagstukken in tweetallen (later in groepen) gewerkt. De docenten worden gestuurd, geobserveerd en geëvalueerd door hun promotor. Dit gebeurt mede naar aanleiding van een door de adjunct directeur afgenomen lesbeoordeling van de studenten over de betreffende docent. Om derdejaars studenten voor te bereiden op het groepswerk krijgen zij een training. De docenten hebben deze training eerst ondergaan. Daar waar noodzakelijk of gewenst krijgen de docenten een didactische training. Uit het CHOICE-onderzoek blijkt dat studenten positief zijn over de kwaliteit van de docenten. Zij hebben dit met een 7,9 beoordeeld. Docenten stimuleren via opdrachten en groepsopdrachten de actieve participatie van studenten.



De studenten en alumni zijn positief over de kleinschaligheid van de opleiding. Zij ervaren het als een voordeel dat door de kleinschaligheid de docenten makkelijk benaderbaar zijn en dat er veel informeel contact is. Studenten hebben het gevoel dat ze bij iedereen terecht kunnen. De sfeer wordt als goed omschreven. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding zet docenten in die inhoudelijk deskundig zijn en beschikken over de kennis en vaardigheden om hun onderwijstaken adequaat uit te voeren. Uit de gesprekken met studenten en alumni is gebleken dat men tevreden is over de kwaliteit van de docenten. Ze zijn positief over het persoonlijke en informele contact met de docenten. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Kwaliteit personeel’ als goed.

Beoordeling van het onderwerp ‘Inzet van personeel’ Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de opleiding werkt met een deskundig team dat de verbinding met de beroepspraktijk in de lessen legt. De facetten van het onderwerp ‘Inzet van personeel’ zijn door het visitatieteam alle goed beoordeeld. Daarom beoordeelt zij dit onderwerp ook als geheel positief.



4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

De opleiding beschikt over diverse algemene en opleidingspecifieke voorzieningen. Hier volgt een opsomming: - Een technisch centrum, waar het technisch onderwijs plaatsvindt; - Een presentatietechnieklokaal, waartoe onder andere een podium, filmcamera, video, beamer, overhead en scheidingswand behoren; - Verkoopstudio’s, waarin elke zes weken andere personenauto’s in de showrooms staan. Tevens zijn camera en video beschikbaar; - Transportlokaal, met aan hangaardeur waardoor groot materiaal naar binnen gereden kan worden. Ieder kwartaal staat er iets nieuws in de showroom; - Technische lokalen, ingericht met materiaal dat aansluit bij de leerstof; - Computerlokaal; - Mediatheek; - Collegezaal. De huisvesting wordt door studenten over het algemeen als ruim voldoende tot goed beoordeeld (CHOICE: 7,3). In gesprekken die het visitatieteam voerde met studenten zijn zij zonder uitzondering positief over het technisch centrum. Het technisch centrum wordt door hen als modern gekwalificeerd. Nieuwe modellen van auto’s worden door fabrikanten geregeld zodat studenten daar aan kunnen werken. In een jaarlijkse enquête wordt de huisvesting geëvalueerd onder studenten. Daarnaast brengt de opleidingscommissie jaarlijks advies uit aan de directie met betrekking tot de huisvesting. De directie besluit op basis van het advies welke verbetermaatregelen genomen dienen te worden.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam deelt het enthousiasme van de studenten over de voorzieningen. Met name het technisch centrum springt er op een positieve manier uit. Het visitatieteam beoordeelt het facet ‘Materiële voorzieningen’ op grond van bovenstaande bevindingen als goed.



4.2 Studiebegeleiding en informatievoorziening De studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

•

•

• •

Bij aanvang van het studiejaar krijgt de student een mentor toegewezen. Deze mentor begeleidt de gehele klas gedurende een jaar. Binnen zes weken heeft de mentor een individueel gesprek met de student. In het derde jaar wordt één mentor toegewezen die alle derdejaars studenten begeleidt. Niet alleen resultaten, maar ook persoonlijke omstandigheden worden besproken. Daar waar dat noodzakelijk of wenselijk wordt geacht, wordt actie ondernomen.Van de mentorgesprekken worden gespreksnotities gemaakt. Deze worden gearchiveerd in een mentormap. De mentoren hebben wekelijks (eerstejaars mentoren) om of om de week (tweedejaars mentoren) een vergadering die wordt voorgezeten door de adjunct directeur. De notulen van elke vergadering worden verzonden naar alle betrokken. Gedurende de eerste twee studiejaren wordt een aanwezigheidsoverzicht gestuurd naar de financieel verantwoordelijken. In sommige gevallen is dat de student zelf, in de meeste gevallen betreft het de ouders van de student. Tevens worden de financieel verantwoordelijken in het eerste jaar op de IVA uitgenodigd voor een uitgebreide voorlichting over de hogeschool. Tevens vinden dan gesprekken plaats tussen mentor en de financieel verantwoordelijken waarin de individuele situatie en resultaten van de student worden besproken. Daar waar nodig worden maatregelen genomen, bijvoorbeeld ten aanzien van studievoortgang. Hiervan wordt tevens een gespreksnotitie gemaakt, die in de mentormap wordt gearchiveerd. Voor eerstejaars studenten die niet uit de directe omgeving van de hogeschool komen, bestaat de mogelijkheid om een jaar in het internaat te gaan wonen. Na afloop van de colleges worden deze studenten geacht eerst twee uur aan studie en huiswerkopdrachten te besteden. De wijze waarop de studiebegeleiding is vormgegeven sluit aan bij het idee dat de student gedurende de opleiding steeds zelfstandiger wordt. In het eerste jaar wordt de student nog enigszins bij de hand genomen, maar geleidelijk wordt de student steeds meer losgelaten. Studenten ervaren dit over het algemeen als plezierig, maar geven aan dat er tussen het tweede en derde studiejaar sprake is van een grote overgang. Zoals ook bij facet 2.8 is beschreven, maakt een student in het eerste jaar een groot aantal testen dat meeweegt in het GTC. De resultaten van de test worden binnen een week bekend gemaakt. Tevens wordt aan de klassenvertegenwoordiger een overzicht van de resultaten bekend gemaakt. Ook wordt elke zes à zeven weken een cijferoverzicht naar de financieel verantwoordelijke gestuurd (concreet: de ouders of de student). Dit overzicht bevat het gemiddelde van de behaalde testcijfers per vak. Indien de cijfers te wensen overlaten, wordt met de student gesproken over passende maatregelen. Vanaf het tweede jaar neemt het aantal testen af. Tevens wordt het initiatief tot een gesprek over bijvoorbeeld studieresultaten meer overgelaten aan de studenten. Het maken van testen en het verzenden van aanwezigheidsoverzichten wordt gestaakt vanaf het derde studiejaar.



• •

•

Ten aanzien van de tentamens ontvangt iedere student vier tot zes weken voor de tentamenperiode een uitgebreide handleiding met onder andere aanwijzingen en het tentamenperiode. Als onderdeel van het CHOICE-onderzoek wordt de tevredenheid van de studenten gemeten ten aanzien van studiebegeleiding en informatievoorziening. Dit is door IVA-studenten met een 8.1 gewaardeerd. Uit gesprekken die het visitatieteam voerde met de studenten bleek dat de mentor voor hen het eerste aanspreekpunt is, maar dat ze eventueel ook de adjunct directeur kunnen aanspreken. Drie studenten zijn lid van de commissie van beroep (actief bij beroepszaken). Bij een conflict tussen de student en de docent bemiddelt de adjunct-directeur. Docentenevaluaties worden door de student ingevuld, maar hier volgt geen formele terugkoppeling op. Wat het visitatieteam positief heeft gevonden aan de studiebegeleiding van hogeschool IVA is dat aan studenten reeds voor inschrijving duidelijk wordt gemaakt welke begeleidingssysteem gehanteerd wordt. Studenten weten dus wat ze kunnen verwachten. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat hogeschool IVA tegenover de studenten ook waarmaakt wat zij belooft. De studiebegeleiding is niet alleen gericht op studieresultaten en studierendement, maar heeft ook aandacht voor ontwikkeling van een beroepshouding. Geluiden uit het werkveld geven blijk van waardering hiervoor. Het visitatieteam heeft ook kunnen constateren dat studenten de beroepshouding internaliseren gedurende de opleiding.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De wijze waarop hogeschool IVA het begeleidingssysteem heeft vorm gegeven is intensief gedurende de eerste twee jaren, maar richt zich op een toenemende zelfstandigheid van de student. Daarbij wordt tevens aandacht geschonken aan de ontwikkeling. Door de stakeholders wordt dit als zeer positief ervaren. De informatievoorziening is adequaat en tijdig. Op grond van het voorstaande beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Studiebegeleiding en informatievoorziening’ daarom als goed.

Beoordeling van het onderwerp ‘Voorzieningen’ De facetten van het onderwerp ‘Voorzieningen’ zijn beide als goed beoordeeld. Daarom is het oordeel voor het onderwerp als geheel positief.



5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

Op opleidingsniveau worden studentevaluaties gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. Daartoe werkt de opleiding mee aan het jaarlijkse CHOICE-onderzoek, waarin onder andere onderwerpen als inhoud programma, studiebelasting, toetsing en docenten/begeleiding aan de orde komen. De opleiding beschikt per groep stakeholders over een aantal instrumenten om de opleiding te evalueren: Studenten: jaarlijkse enquêtes, mentorgesprekken, evaluatie stages, afstuderen, opleidingscommissie. Alumni: enquête. Werkveld: evaluatie prestatie studenten bij stage en afstuderen, overleg met beroepenveldcommissie. Medewerkers: onderwijsevaluatie, overleg tussen promotoren en docenten. Om de uitvoering van het beleid te waarborgen, zijn overlegorganen zoals bijvoorbeeld het promotorenoverleg, de vakgroepvergadering en algemene vergaderingen. Evaluatieresultaten worden besproken binnen de directie. De directie en het MT bepalen het beleid en de verbeterpunten. De lesevaluaties worden besproken door promotoren wat betreft vakinhoud en didactiek.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de opleiding gebruik maakt van een adequaat kwaliteitssysteem. De eigen prestaties worden strak geëvalueerd aan de hand van periodieke onderzoeken bij de belangrijkste stakeholders. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het facet ‘Interne kwaliteitszorg’ als goed.

5.2 Maatregelen tot verbetering De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

De opleiding is kritisch ten aanzien van de evaluatieresultaten. Ook scores die strikt genomen voldoende zijn, maar toch nog niet voldoen aan de verwachtingen of eisen die de opleiding aan zichzelf stelt, worden opgevolgd door verbetermaatregelen. Een voorbeeld hiervan is de waardering van studenten ten aanzien van de afstudeervoorlichting. Dit werd niet slecht beoordeeld, maar in de ogen van hogeschool IVA toch te laag. Er is daarom besloten nader te onderzoeken op welke wijze deze score tot stand was gekomen. Toen dat duidelijk was, zijn verbetermaatregelen genomen die het daaropvolgende jaar hebben geleid tot een hogere waardering in de evaluatie.



•

•

Een ander voorbeeld van een ingevoerd advies is de aanstelling van een externe scriptiecommissie. Deze scriptiecommissie beoordeelt steekproefsgewijs (ongeveer 20 tot 25%) scripties om te beoordelen of de waardering reëel is. Hieruit is gebleken dat de waardering van de scripties door IVA-docenten behoudender is dan door de externe scriptiecommissie. Als het verschil erg groot is, wordt overlegd tussen de scriptiecommissie en de IVA-docent. In het verleden heeft dat ertoe geleid dat het oordeel van de IVA-docent uiteindelijk werd gevolgd. Studenten geven aan dat de hogeschool IVA bereid is naar studenten te luisteren en vlot is met het doorvoeren van verbetermaatregelen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Uit gesprekken die het visitatieteam voerde met opleidingsmanagement en studenten is gebleken dat de hogeschool IVA kritisch is en zichzelf hoge kwaliteitseisen oplegt. Daar waar zij zelf het gevoel hebben die norm niet te halen, worden verbetermaatregelen genomen. In de ogen van de studenten worden deze maatregelen snel doorgevoerd. Op grond hiervan beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Maatregelen tot verbetering’ als goed.

5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

Behalve bij evaluaties zijn stakeholders ook op andere manieren bij de opleiding betrokken Daarbij beperkt de opleiding zich niet tot studenten en alumni. Met de medewerkers wordt bijvoorbeeld ook overleg in diverse vormen gehouden. Het werkveld wordt op diverse manieren bij de opleiding betrokken. Contacten met het werkveld vinden zowel formeel als informeel plaats. Dit wordt als input gebruikt voor het verder finetunen van de opleiding met als doel deze zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de wensen van het werkveld. Daarnaast worden mensen uit het werkveld ingezet als externe scriptiebeoordelaar. Deze externe scriptiebeoordelaars hebben zicht op het eindniveau van de opleiding en communiceren hierover met het opleidingsmanagement. Daarnaast wordt het werkveld betrokken bij evaluaties door middel van contacten naar aanleiding van afstudeeropdrachten, gastcolleges en via de werkveldcommissie. De IVA houdt nauw contact met haar alumni; door de buitengewoon goede relaties met het werkveld is de IVA ook actief in het bemiddelen van banen. Omdat de aangewezen hogeschool pas sinds kort afgestudeerden heeft, is dit aspect overigens door de visitatiecommissie niet echt beoordeeld kunnen worden.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de opleiding alle belangrijke stakeholders periodiek en op verschillende wijzen bij de interne kwaliteitszorg betrekt en daar input aan vraagt met betrekking tot het eigen functioneren. Met name ook de activiteiten richting alumni roepen bij het visitatieteam waardering op, al zijn er formeel gesproken nog maar enkele alumni van de beoordeelde opleiding. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het facet ‘Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld’ als goed.



Beoordeling van het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’

Op grond van de positieve score op alle facetten beoordeelt het visitatieteam het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’ ook als positief.



6. Onderwerp: resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

•

•

•

•

•

•

•

• •

Er is een stage- en scriptiegids beschikbaar waarin elke student, bedrijfsbegeleider en IVA-docentbegeleider de procedure van de onderzoeksstage kan lezen. Tevens wordt vanaf het begin van het derde jaar voorlichting gegeven over het afstudeerjaar. De student zoekt zelf een werkplek waar hij zijn stage en afstudeeropdracht kan volbrengen. Hij kan daarvoor gebruik maken van de databank die de stagecoördinator beschikbaar heeft. De opdracht moet gaan over onderzoek en advisering. Het mag dus geen werkstage worden. Aan de stageplaats wordt de eis gesteld dat het een volwaardig meerlaags bedrijf moet zijn. Na goedkeuring van het onderwerp wordt een stagebegeleider toegekend. Van de zestig docenten zijn er zestien stagebegeleider. Daarnaast zijn er nog vier externe begeleiders. Hiervoor is gekozen uit capaciteitsoverwegingen. Voor de externe begeleiders is een vertrouwelijkheidclausule van kracht en er wordt rekening gehouden met de achtergrond van deze begeleiders bij de toewijzing van stageplaatsen. Na zes weken bezoekt de stagebegeleider de stageplaats om kennis te maken. Studenten sturen elke maand een maandverslag naar hun begeleider over wat ze die maand hebben gedaan. De bewaking van de realisatie van de stageopdracht ligt bij de student. Na drie maanden geeft de stagebegeleider in het bedrijf een tussentijdse beoordeling van de student, waarbij onder andere zijn houding wordt beoordeeld. Na vijf maanden brengt de student advies uit aan het bedrijf en gaat hij eventueel starten met de implementatie van het geadviseerde traject. Na de zesde maand schrijft de student een korte reflectie over de gehele stage en gaat hij het gehele onderzoek vastleggen in een scriptie. De student mág (dus niet: moet) één keer de scriptie in concept inleveren. Dat mag pas als minimaal 90% van de scriptie af is. Daarna moet hij het definitief inleveren. De becijfering van de scriptie gaat als volgt: de begeleidend docent beoordeelt de scriptie aan de hand van het beoordelingsformulier. De rol van de bedrijfsbegeleider is dat hij een punt geeft voor de stage, eveneens aan de hand van een beoordelingsformulier. De stagecoördinator neemt beide cijfers in ontvangst waarna het cijfer wordt bepaald. At random worden scripties (ongeveer 20-25% van alle scripties) naar externe beoordelaars gestuurd die ook een cijfer geven. De externe beoordelaars mogen van zes scripties hun voorkeur aangeven om die te beoordelen. Vaak kiezen zij voor een scriptie vanuit hun expertise of vanwege verwantschap met het onderwerp. Als de beoordelingen van de stagebegeleider en de externe beoordelaar maximaal 1 punt uit elkaar liggen, wordt het cijfer gemiddeld. Als de afwijking meer dan een punt is vindt er overleg plaats tussen de stagebegeleider en de externe beoordelaar. Samen bepalen ze wat het eindcijfer wordt. 25% van de externe beoordelingen heeft een afwijking van meer dan een punt. Het komt vaak voor dat de IVA-docent strenger beoordeelt dan de externe beoordelaar Uit tijdoverwegingen worden niet alle scripties door externen beoordeeld. Docenten spreken onderling wel over de beoordeling van scripties.



•

• •

Een scriptie bestaat uit drie delen: a. Het voorstuk met de aanleiding en achtergrond voor het onderzoek b. Het advies (dit deel gaat naar het stagebedrijf) c. Evaluatie Het werkveld is positief over uitgestroomde studenten en het niveau van de stages en scripties. Het visitatieteam heeft een aantal scripties bekeken. Hieruit is gebleken dat zij allen het bachelorniveau weerspiegelen. Er is over het algemeen ook sprake van een reële waardering van de scripties.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat het gerealiseerde eindniveau een overtuigende weerspiegeling is van het bachelorniveau. Het eindniveau van een aantal scripties stijgt duidelijk boven de middelmaat uit; de hogeschool neemt goede maatregelen om zelf ook het beoordeelde eindniveau te toetsen. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Gerealiseerd niveau’ als goed. Het is het visitatieteam opgevallen dat de docenten die tevens als afstudeerbegeleiders optreden enthousiast zijn over de het uitvoeren van deze begeleidingstaken. Ze zien hierin voor zichzelf mogelijkheden om contact te onderhouden met de ontwikkelingen in de branche. Dit wordt door henzelf als een duidelijke meerwaarde ten opzichte van hun docententaken beschouwd. In dat licht bezien is het visitatieteam van mening dat het voor de opleiding nuttig kan zijn om deze begeleidingstaken binnen in het docentenkorps te houden en de begeleidingstaken niet deels uit te besteden aan externe afstudeerbegeleiders.

6.2 Onderwijsrendement Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •

Pas sinds 2005 zijn de eerste studenten aan de hogeschool IVA afgestudeerd sinds de rijkserkenning is verkregen. Dat betekent dat er nog weinig streefcijfers zijn geformuleerd.



•

•

Wel houdt de hogeschool een aantal kengetallen bij. Dit wordt geregistreerd van in het tweede jaar van de hogeschool startende studenten. Dit omdat in het eerste jaar studenten van zowel de volledige hbo-opleiding als studenten van de IVA-A (is kort-hbo) opleiding zitten. De volgende kengetallen worden genoteerd: - Totaal aantal ingeschreven studenten; - Instroom propedeusejaar, 2e en 3e jaar; - Aantal 4e jaars; - Aantal studenten in 5e en 6e jaar; - Aantal studenten bij start 3e en 4e jaar dat alle studiepunten heeft behaald; - Aantal studiestakers na eerste semester; - Uitstroom uit propedeuse naar ander (geen hbo) IVA-onderwijsprogramma; - Aantal studiestakers na propedeuse, 2e jaar en 3e jaar; - Uitstroom na propedeuse naar andere IVA-onderwijsprogramma’s; - Percentage geslaagden in 4 jaar; - Percentage geslaagden na 4,5 en na 5 jaar; - Gemiddelde studieduur van geslaagden; - Herkomst van studenten naar vooropleiding per cohort. De hogeschool IVA maakt voor de benchmark gebruik van gegevens uit de Keuzegids Hoger Onderwijs (CHOICE) en HOOP-kennis in kaart 2005.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op basis van het bovenstaande beoordeelt het visitatieteam het facet ‘Onderwijsrendement’ als ‘voldoende’.

Beoordeling van het onderwerp ‘Resultaten’ Beoordeling van het gerealiseerde eindniveau laat zien dat het beoogde niveau wordt gehaald. De facetten van het onderwerp ‘Resultaten’ zijn als voldoende beoordeeld. Daarom beoordeelt het visitatieteam het onderwerp als geheel ook positief.



Bijlage 1: Programma Visitatiedag 1 23 augustus 2006

10.00 – 10.30 uur

Bestuurslid en directeur Voorstellen, doornemen programma O. Verrips Algemeen directeur E. Vermei Bedrijfsdirecteur

10.30 – 12.00 uur

Opleidingsdirecteur en curriculumontwikkelaars Domeinspecifieke eisen, bachelorniveau hbo-oriëntatie, programma van de opleiding O. Verrips Algemeen directeur E. Vermei Bedrijfsdirecteur H. van Lith Adjunct directeur D. Hagenbeek Coördinator BMC en avondopleiding F. Kleyberg Stagecoördinator

12.00 – 14.30 uur

Documentenonderzoek, lunch

14.30 – 15.30 uur

Werkveldcommissie Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie W. de Geus President-commissaris bij Nefkens Groep T. Zwartjens Manager P&O bij Terberg H. van der Sluis Secretaris bij RAI Vereniging

15.30 – 16.30

Aanvullend onderzoek

16.30 – 17.00 uur

Directie Terugkoppeling van de bevindingen, maken van vervolgafspraken



Visitatiedag 2 30 augustus 2006 9.00 – 10.30 uur

Docenten, docerend in hoofdvakken Vakinhoud, beroepsoriëntatie en didactiek M. Modderman Docent Bedrijfseconomie en Economie J. van Gestel Docent Bedrijfsmanagement, Zelfmanagement en Presentatietechniek J. Winters Docent Motortechniek en alle vakken in het Technisch Centrum J. Brandsen Docent Marketing en Economie F. Barendregt Docent Consumentenverkoop, Leasing en Sales B

10.30 – 11.30 uur

Afstudeerbegeleiders en stagebegeleiders Stages en afstudeeropdrachten M. Hoffmann Stagebegeleider c.q. afstudeerbegeleider S. Smit Stagebegeleider c.q. afstudeerbegeleider J. De Bruijn Stagebegeleider c.q. afstudeerbegeleider

11.30 – 12.30 uur

Studenten voltijd, verdeeld over de leerjaren en profielen Studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten Amantha Bakker 1e jaars Rogier van Dorst 1e jaars Harm Krabbenberg 1e jaars Miranda Struiving 2e jaars Wim Bos 2e jaars e Ben Bruyninckx 2 jaars Amal el Bashiri 3e jaars Roel Bennink 3e jaars Christophe Devisch 3e jaars

12.30 – 14.30 uur

Lunch, documentenonderzoek, korte rondleiding langs de faciliteiten

14.30 – 15.30 uur

Vierdejaars (afstudeerders) Resultaten van de opleiding Marieke Rodenburg Gilbert van Gent Paul Hermans Jeroen Tobe



15.30 – 16.30 uur

Studenten van avond-HBO en alumni Aansluiting opleiding op beroepspraktijk Quincy Burke Student avond-HBO Justin Rolink Student avond-HBO Frank de Groot Student avond-HBO Friso Heeren Alumnus Joep Barendse Alumnus Ivo Kelfkens Alumnus Jaap van Tiggelen Alumnus Gijsbert Vossenstein Alumnus

16.30 – 17.00 uur

Aanvullend documentenonderzoek, intern beraad van visitatieteam.

17.00 – 17.30 uur

Directie Terugkoppeling



Bijlage 2: Documenten Documenten die zijn bestudeerd: • • • • • • • • • •

Zelfevaluatierapport; Lesmateriaal van alle jaren; Scripties met beoordelingen; Tentamens met beoordelingen; Notulen vakgroepoverleggen; Verslagen beroepenveldcommissie; Verslagen promotorenoverleg; Notulen opleidingscommissie; Notulen mentorenoverleg; Mentorbegeleidingsmap.



Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Als domeinspecifiek kader heeft het visitatieteam gebruik gemaakt van het door de opleiding opgestelde eindtermendocument. Hieronder is dat profiel weergegeven. Doelstellingen van de opleiding Waar vroeger onderdelen van de bedrijfskolom afzonderlijke beroepsvelden waren, heeft de complexiteit van de autobranche ertoe geleid dat kennis van en oriëntatie op de gehele bedrijfskolom noodzakelijk is. De afgestudeerden van de Hogeschool-IVA dienen inzicht te hebben in het hele proces van productie tot en met de verkoop aan de consument en alles wat daarna nog komt (after sales). De Hogeschool-IVA stelt zich ten doel jonge mensen op te leiden die succesvol in deze steeds moeilijker wordende branche kunnen opereren als Bachelor op een midden en hoger kaderniveau. Indeling: 1) Globale eindtermen 2) De eindtermen in 3 dimensies: - a. Kennis en inzicht - b. Beroepsvaardigheden - c. Beroepshouding 1) De globale eindtermen De genoemde doelstelling stelt o.a. de volgende eisen aan het opleidingsprofiel. De afgestudeerde: • kan marktgericht, economisch, strategisch en innovatief denken; • heeft inzicht in het functioneren van organisaties; • heeft inzicht in relevante overlegstructuren; • heeft visie op gebieden van de automotivebranche; • heeft technische kennis en enige vaardigheid op het gebied van elektrotechniek, voertuigtechniek en de techniek van de verbrandingsmotor en de commerciële toepassingen; • heeft kennis van de distributiemogelijkheden in nationaal en internationaal perspectief; • heeft inzicht in het geheel van ondernemen en de onderneming; • kan leiding geven aan een team van medewerkers; • is assertief, flexibel en besluitvaardig; • heeft een goed ontwikkelde sociale vaardigheid; • kan communiceren en presenteren in verschillende moderne vreemde talen; • heeft een ondernemende instelling; • is stressbestendig; • heeft kennis van de technische mogelijkheden van producten binnen de vervoersbranche; • heeft een meer dan gemiddelde affiniteit met mobiliteitsbranche; • kan de producten binnen de mobiliteitsbranche vermarkten en verkopen.



2) De eindtermen in 3 dimensies 2a) Kennis en inzicht: De afgestudeerde beschikt over voldoende theoretische kennis om achtergronden bij het concrete dagelijkse werk te kunnen betrekken. Tevens beschikt hij over voldoende parate kennis, zodat hij in staat is verschillende taken uit te voeren. De afgestudeerde heeft kennis van en inzicht in: Algemeen: • de structuur van de autobranche; • de techniek toegepast in personenauto’s en bedrijfswagens (motor, elektrotechniek, onderstel, etc.); • aard en omvang van binnenlandse en buitenlandse vervoersmarkten; • het functioneren van arbeidsorganisaties in het algemeen; • de grondslagen van handelsondernemingen en specifiek die in de autobranche; • de principes van een kwaliteitszorgsysteem. Marketing en marktonderzoek (theoretisch NIMA B-niveau): • de theorie van het marktgericht ondernemen; • de kenmerken van een marketingplan en de procedures voor het samenstellen en uitvoeren ervan voor organisaties in de autobranche; • marktontwikkelingen binnen de distributieketen van de autobranche; • de theorie van het vestigingsplaatsbeleid; • kenmerken van verschillende typen marktonderzoeken en de procedures bij de uitvoering daarvan; • de theorie van de commerciële communicatie; • het opzetten van een promotieplan. Bedrijfsadministratie en Financieel Management: • de elementen van een adequate financiële administratie van een onderneming; • belangrijke financieel-economische begrippen als liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit; • het opstellen en beoordelen van een financieel jaarverslag; • de aspecten van budgettering van een onderneming, het uitvoeren van kostenanalyses en het inschatten van risico's; • betalingscondities, risico's en financiering van internationale handel; • het calculeren van artikelen; • methoden van voorraadadministratie; • de grondslagen van investeren in en financieren van een onderneming; • het ontwikkelen van een verantwoord ondernemingsplan; • de theorie van fysieke distributie; • het logistiek proces in een bedrijf en van internationale handel. International Business: • culturele, politieke, wettelijke en economische omgevingsfactoren bij internationale handel; • de international trade theory • de invloed van overheden op handelsactiviteiten, “factor mobility”en directe buitenlandse investeringen; • de valutamarkten; • vestiging- en controlestrategieën, en internationale management theorieën.



Automatisering: • elektronische informatieverzorging, waaronder tekstverwerking, databases, spreadsheets en PowerPoint; • de principes van automatisering en de automatiseringsbehoefte in de autobranche; • veel gebruikte geautomatiseerde managementinformatiesystemen in de autobranche; • nieuwe informatietechnieken en processen zoals Internet in de autobranche; • verwerking van onderzoeksgegevens. Consumenten en Industriële verkoop: • de instrumenten van de promotiemix; • de kenmerken van een verkoopplan; • de psychologie van de klant; • de verschillende verkooptechnieken; • de klachtenbehandeling. • prijstaxaties • verkoopleiding (op NIMA Sales B-niveau) • leasing (VNA Leasing niveau 1) Recht en wetskennis: • recht in het algemeen en wettelijke en fiscale bepalingen rondom de eigen onderneming in het bijzonder; • het opstellen en beoordelen van financiële overeenkomsten en contracten; • internationale koopovereenkomsten; • verschillende rechtsvormen; • zekerheidsrechten als pand, hypotheek en bezitloos pand; • consumentenrecht; • milieu- en veiligheidswetgeving; • productaansprakelijkheid; • arbeidsrecht (Arbo, CAO's, ontslagrecht en de wet op de ondernemingsraden); • rol van de overheid. Praktijkcomponent: • het functioneren van en in een autobedrijf m.n. in commerciële functies • het opzetten en uitvoeren van een onderzoek in een praktijksituatie in een (branchegebonden) bedrijf; • het functioneren van beurzen/showdagen en participatie daarbinnen.



2b) Beroepsvaardigheden op midden en hoger kaderniveau De afgestudeerde is in staat om zelfstandig en in samenwerking met anderen toepassingen te verrichten (zoals onderzoeken, opzetten, samenstellen etc.)op de volgende gebieden: Marketing: • doelgroepen en smaakvoorkeuren; • de marketingstrategie van een onderneming en het ondernemingsplan; • het marketingplan voor een autobrancheproduct of -concept, inclusief een promotie- en distributieplan; • het vestigingsplaatsanalyse-onderzoek; • product-marktcombinaties; • commerciële communicatie; • promotiemateriaal.

Marktonderzoek: • marktonderzoek in het algemeen; • marktonderzoeken voor het starten van een autobranchegebonden onderneming; • onderzoeksbehoeftes in relatie tot onderzoekstypes; • gebruik van marktonderzoeken. Bedrijfsadministratie en Financieel Management: • verkoop- en inkoopcalculaties; • de doelmatigheid van de bedrijfsvoering van de onderneming betreffende financiële en organisatorische processen; • het ondernemingsplan voor een autobrancheonderneming; • internationale handel; • financiële planning (begrotingen en exploitatierekeningen); • voorraadadministratie; • administratieve organisatie en een managementinformatiesysteem; • de logistiek (douaneregelingen/formulieren, transport en opslag) van internationale handel. International Business: • creëren van internationaal netwerk; • global manufacturing; • supply chain management; • multinational finance function. Automatisering: • computerapparatuur en standaardsoftware voor financieel en goederenbeheer; • software voor marketing en managementtaken (CRM-systemen); • gewenste automatiseringsbehoefte van een onderneming.



Recht en wetskennis: • wettelijke bepalingen en fiscale regels; • (financiële) overeenkomsten en contracten; • internationale koopovereenkomsten; • zekerheidsrecht; • consumentenrecht; • milieu- en veiligheidswetgeving; • productaansprakelijkheid (o.a. non-conformiteitsbeginsel); • arbeidsovereenkomstenrecht (groepsopdracht). Communicatie en leidinggeven: • intermenselijke communicatie in zakelijke situaties; • de verschillende vormen van leidinggeven; • human resource management; • personeelsbeleid; • multidisciplinaire teams; • de Nederlandse, Engels, Duitse en Franse taal in relatie tot leveranciers en afnemers; • onderhandelen met leveranciers en interne doelgroepen.

Productkennis: • maatschappij, cultuur en trendontwikkelingen binnen de autobranche; • de distributie van autobrancheproducten op lokaal, nationaal en internationaal niveau; • het operationaliseren van kwaliteitseisen; • het assortimentsbeleid; • de technische en modische geschiktheid van een aangeboden product; • relaties met leveranciers en klanten. Verkoop en inruil: • inkoop- en verkoopplanning; • communiceren met een presentatiespecialist; • presenteren en inrichten van showroom; • verkoopgesprekken op detailhandel en importeursniveau; • leasing (VNA Lease niveau 1). Praktijkcomponent: • onderzoek in de praktijksituatie van een (autobranche)bedrijf en het resultaat zakelijk te presenteren; • het toetsen van praktijkproblemen aan geleerde theorie; • functioneren in een autobranchegebonden onderneming op het niveau ‘trainee midden en hoger kader’; • organisatie van showdagen en beurzen.



2c) Beroepshouding als midden/hogerkaderfunctionaris De afgestudeerde van de Hogeschool-IVA heeft de volgende competenties: • commercieel en servicegericht te functioneren; • planmatig en resultaatgericht te werken; • te denken en te handelen vanuit een bedrijfsmatige cultuur; • zich primair te richten op de behoefte van de gebruiker; • positief met kwaliteitszorg en innovaties om te gaan; • open te staan voor de inbreng van afnemers/consumenten en andere deskundigen; • flexibel te opereren en te anticiperen op belangrijke ontwikkelingen; • samen te werken op verschillende niveaus (ethisch handelen); • zelfstandig te werken; • zelfstandig zijn loopbaan te beginnen en te ontwikkelen; • de eigen sterke en zwakke punten te noemen; • realistisch om te gaan met zijn capaciteiten; • contacten te leggen en een netwerk op te bouwen; • timemanagement effectief in de praktijk te brengen; • zakelijke coaching te geven aan ondergeschikten; • de verworven beroepshouding uit te dragen in de praktijk.



Bijlage 4: Visitatieteam Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider Na zijn studie Technische Bedrijfskunde (TUE, 1991) heeft Kloosterman gewerkt voor het adviesbureau KPMG Consulting. Belangrijke aandachtsgebieden waren daarbij marktonderzoeken en het formuleren van strategische plannen. Na twee jaar heeft hij zich zelfstandig gevestigd en sindsdien grote projecten uitgevoerd in binnen- en buitenland (Rusland, Kazakhstan, Tsjechië, Curaçao), op het grensvlak van strategie, marktoriëntatie en managementsystemen. In Oekraïne en Kazakhstan betrokken geweest bij projecten in de agrarische en foodsector. Voorts: het opzetten van buitenlandse operations in opdracht van Rijnconsult en in opdracht van Barents Consulting (London). Sinds 1995 is hij werkzaam voor Certiked, sinds 2002 fulltime in de rol van directeur. Veel visitaties geleid, van voltijd bekostigd tot deeltijd aangewezen onderwijs. In zijn vrije tijd is hij actief lid van de oldtimerclub ‘Heckflosse’. Rol in het visitatieteam: projectleiding, hands-on ervaring met internationale en veranderingskundige vraagstukken. H. Adriani (1945), externe deskundige De heer Adriani is gedurende twaalf jaar werkzaam geweest bij een grote Volkswagendealer, destijds met 9 filialen. Hij heeft hier diverse functies bekleed, laatstelijk als directieassistent. In 1980 heeft hij een Toyota dealerschap overgenomen en is 21 jaar met veel plezier zelfstandig ondernemer geweest. De wens om het dealerschap tot maximaal 55- jarige leeftijd uit te oefenen is uitgekomen in 2001. Sinds 2002 is hij gevestigd als zelfstandig adviseur, coach en mediator voor bedrijven en organisaties met als dienstverlening bedrijfsorganisatieadvies en projectmanagement, mediation en conflicthantering en arbitrage. Sinds 2004 is hij managing director/CEO van dsolution.biz. BV. Dsolution.biz BV levert software voor de airline- en algemene travel-industry met een wereldwijde marktdekking. Daarnaast is de heer Adriani vaste columnist van het autovakblad ‘Automotive’. A.J.C. van Noort (1973), secretaris Mevrouw Van Noort heeft Personeel en Arbeid en Nederlandse taal- en letterkunde gestudeerd. Sinds eind 2005 is zij zelfstandig adviseur op het gebied van organisatieontwikkeling en kwaliteitszorg. Daarvoor was ze bij de LOI werkzaam als businessunitmanager, waar ze in de rol van opleidingsmanager verantwoordelijk was voor de kwaliteit en actualiteit van HBO-opleidingen op het gebied van marketing, communicatie, gezondheidszorg en welzijn. Ze volgt thans de Masteropleiding ‘Management Consultancy’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Rol in het visitatieteam: secretaris, met brede ervaring in HBO managementopleidingen W. de Jong (1981), studentlid Mevrouw de Jong doet de Masteropleiding Urban, Port & Transport Economics aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hiervoor heeft zij met succes de opleiding Management, Economie en Recht gevolgd aan de HEAO, Hogeschool Zuyd te Sittard. Tijdens haar studententijd is mevrouw de Jong actief geweest als lid van de werkgroep accreditatie en later als bestuurslid van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), belangenbehartigingsorganisatie voor alle studenten in het Hoger Onderwijs in Nederland en officieel gesprekspartner van het ministerie van OCW.



Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen Actie bureau Certiked


ONDERZOEKSVERSLAG. Definitieve conceptrapportage van de toetsing van

Recommend Documents