1
Ondernemingsraad Jaarverslag 2012
2
Colofon Het Ondernemingsraad Jaarverslag 2012 is een uitgave van de Ondernemingsraad en Communicatie van F. van Lanschot Bankiers N.V. De uitgave is bestemd voor intern en extern gebruik. Redactie Johan Bok Bianca Koman Elien Meijer Eindredactie Angélique van der Loo Teksten Ondernemingsraad Johan Nebbeling Fotografie René van den Brandt Johan Nebbeling Basisontwerp Mountain Design Opmaak Bladen & Co, Louis Nouws F. van Lanschot Bankiers N.V. Hooge Steenweg 29 5211 JN ’s-Hertogenbosch Postbus 1021 5200 HC ‘s-Hertogenbosch www.vanlanschot.nl April 2013
3
Het jaar van Columbus, het jaar van de OR Van Lanschot bestond in 2012 275 jaar. Daarmee zijn wij de oudste, onafhankelijke bank van Nederland. De bank heeft deze respectabele leeftijd alleen kunnen bereiken door altijd het belang van de klant voorop te stellen. Door te investeren in de relatie met de klant, een relatie die is gebaseerd op vertrouwen. Maar ook door voortdurend de vinger aan de pols van de samenleving te houden en zich aan te passen aan de maatschappelijke ontwikkelingen. Immers, Phanta Rhei zeiden de oude Grieken al: alles stroomt. Verandering is een constante in de menselijke samenleving en dus ook in de geschiedenis van Van Lanschot. Met name de laatste jaren zijn veel veranderingen in een stroomversnelling geraakt. Nieuwe wet- en regelgeving, een veel zelfbewustere en veeleisende klant, andere marktverhoudingen: alleen door adequaat op die ontwikkelingen in te spelen kan Van Lanschot de toekomst
zeker stellen. En dat is precies het doel van het ingrijpende kostenbesparings- en investeringsprogramma Columbus. 2012 was met recht het jaar van Columbus. Al vrij snel nadat Columbus in het voorjaar werd aangekondigd, werden de concrete gevolgen ervan zichtbaar voor de medewerkers. De Ondernemingsraad onderschreef van meet af aan de noodzaak en de doelstellingen van Columbus. Besparen op kosten én investeren in nieuwe technologieën en ontwikkelingen is essentieel voor de toekomst van de bank en de medewerkers. Tegelijk heeft Columbus voor veel individuele medewerkers ingrijpende gevolgen. En ook die kant verdient aandacht. De OR heeft in 2012, samen met de Raad van Bestuur gezocht naar een acceptabel evenwicht tussen noodzakelijke ingrepen en aandacht
voor de medewerkers. Daar is de OR goed in geslaagd. Dat meedenken en meepraten zin heeft, is daarmee opnieuw aangetoond. Hoe dan ook heeft de OR veel invloed kunnen uitoefenen op de besluitvorming. Daarmee is 2012 niet alleen het jaar van Columbus geworden, maar ook het jaar van de OR.
4
Een zware beklimming Het jaar 2012 begon explosief met de aankondiging van Columbus, een complex besparings– en investeringsprogramma met ingrijpende gevolgen voor de bank en de medewerkers. 2012 zou, wisten we, een zware beklimming worden van een berg waar we weg niet kenden en waarvan we de top niet konden zien. Hoe dan ook zouden we ons niet gaan vervelen! Dat bleek al snel: de overkoepelende adviesaanvraag werd gevolgd door een heleboel deelaanvragen. Ik denk dat we zo rond de zomer een recordomzet aan adviesaanvragen hebben gedraaid. Maar daarmee waren we er nog niet. Want met het aangekondigde vertrek van Floris Deckers, moest ook diens opvolger worden benoemd. En de wet bepaalt dat de aanstelling van een nieuwe bestuursvoorzitter voor advies moet worden voorgelegd aan de Ondernemingsraad. In een kamertje op onze hoofdstedelijke luchthaven maakten we kennis met de beoogde opvolger van Floris, Karl Guha. We waren het snel eens: een positief advies. Tussen de bedrijven door kondigde de ervaren Rob Labadie zijn vertrek aan als voorzitter van de Ondernemingsraad. Dus, om met de woorden van Rob te spreken, tijd om een potje Halma te spelen hadden we niet meer. Ik nam zijn stokje over; waarmee de beklimming voor
mij persoonlijk een soort K2-beklimming zonder zuurstof werd. De druk werd nog wat opgevoerd doordat Eugene van Bouwdijk Bastiaanse, onze secretaris, boventallig werd en zich terugtrok. Hiermee bestond het dagelijks bestuur nog uit één persoon. Gelukkig stond Jos Hardy op om mij bij te staan en bleken we een complementair setje. Hij recht op het doel af, ik met wat meer laveren. Samen schoten we lekker op; de top van de berg kwam in zicht. Maar niet zonder de nodige hobbels: zo kwam Van Lanschot@Work op de OR-agenda, naar aanleiding van de adviesaanvraag ‘Verhuizing naar Amsterdam’. En voor het geval we ons toch nog zouden vervelen volgden in december de verkiezingen voor de nieuwe Ondernemingsraad.
Het waren echte verkiezingen, want er stelden zich meer kandidaten beschikbaar dan zetels. Dat is in het verleden wel anders geweest. Het deed ons goed te zien dat er blijkbaar genoeg Van Lanschotters zijn die, ondanks de tegenwind, hun stem willen laten gelden en hun onafhankelijkheid durven tonen! De eerste kennismaking met de nieuwe OR-leden heeft ondertussen plaatsgevonden en ik heb er zin in om aan de slag te gaan met deze groep vogels van een zeer gevarieerd pluimage. We hebben helaas ook afscheid genomen van de OR-leden die niet hebben gekozen voor een nieuwe zittingsperiode. De afgelopen drie jaar hebben we heel intensief met elkaar samengewerkt en veel meegemaakt. Hartelijk dank voor jullie tomeloze inzet en de vele mooie momenten! 2012 was een bewogen jaar, een zware beklimming. Die hebben we afgemaakt. Intussen kijken we alweer uit naar de volgende berg. Ook daarvan zien we de top niet en we kennen er amper de weg. Ik weet zeker dat we ons ook in 2013 niet zullen vervelen! Elien Meijer, voorzitter Ondernemingsraad
5
Intensief en dynamisch Terugkijkend naar 2012 kunnen we niet anders dan concluderen dat het een intensief en dynamisch jaar was voor de OR. Met de lancering van Columbus werd van de Ondernemingsraad een buitengewone inspanning gevraagd. De OR heeft op constructieve wijze de behandeling van de vele adviesaanvragen opgepakt. Dit had ook als voordeel dat binnen duidelijke tijdslijnen helderheid kon worden gegeven aan de betrokken medewerkers; niet onbelangrijk in deze onzekere tijden. Naast alle adviesaanvragen waren er een voorzitterswissel en OR-verkiezingen in december. Als bestuurder ben ik bijzonder blij dat een fors aantal medewerkers zich kandidaat wilde stellen voor de OR. Het toont weer eens de grote betrokkenheid aan van onze medewerkers bij het wel en wee van de bank. Daarnaast is een goed samengestelde OR ook voor de bestuurder van cruciaal belang. Naast haar formele rol fungeert de OR vaak als klankbord voor de bestuurder. Op die manier worden signalen vanuit de organisatie soms vroegtijdig opgepakt. Dit komt een zorgvuldige besluitvorming ten goede.
Een stevig fundament geworteld in traditie, gestoeld op innovatie
In 2012 heb ik de OR verder in haar rol zien groeien. Dat heeft forse inspanningen gevergd van de OR-leden, vaak bovenop hun normale
werkzaamheden. Als bestuurder wil ik mijn buitengewone waardering hiervoor uitspreken. Ik heb er alle vertrouwen in dat wij de constructieve samenwerking in 2013 met een grotendeels vernieuwde OR kunnen voortzetten. Constant Korthout, lid Raad van Bestuur
6
OR heeft handen vol aan complexe adviesaanvraag De adviesaanvraag over Columbus was voor de Ondernemingsraad een groot en complex traject. Met steun van een externe adviseur kreeg de OR voet aan de grond op dit voor haar onbekende terrein. Zo kon de raad kritisch, maar constructief, invloed doen gelden. Tot voordeel van de bank én de medewerkers.
Dat er zoiets als Columbus aan zat te komen was, gezien de financiële situatie van de bank, de marktomstandigheden en de gevolgen voor Van Lanschot, geen verrassing voor de OR. Maar de snelheid waarmee de bestuurder het kostenbesparings- en investeringsprogramma op de agenda zette én de complexiteit van Columbus plaatsten de raad voor een zware opgave. Om deze taak naar behoren te kunnen uitvoeren en een gedegen advies te kunnen uitbrengen besloot de OR een ervaren externe adviseur in te schakelen. Met instemming en (financiële) steun van de Raad van Bestuur werd deze ingehuurd. Hoewel de raad nadrukkelijk zelf het roer in handen hield en de koers bepaalde, vervulde de externe adviseur een belangrijke rol in het adviestraject. Invulling Een van de voor de OR lastigste aspecten van het adviestraject was dat de doelstellingen en hoofdlijnen van Columbus vastlagen, maar dat de concrete invulling van veel maatregelen nog niet helder was. De OR kon zich wel vinden in de grondgedachte achter Columbus
Columbus is ingrijpend voor bank en medewerkers
– kostenbesparing én investeringen – maar wilde de handen vrijhouden voor een eigen aanpak als het ging om de concrete invulling van de verschillende deelprojecten. Om die reden bedong de OR dat de bestuurder met een overkoepelende adviesaanvraag zou komen én met adviesaanvragen voor deelprojecten. De OR gaf vervolgens een positief advies over Columbus als geheel en beoordeelde de adviesaanvragen voor de deelprojecten elk op hun merites. Verhuizing Een van die deelprojecten betrof de voorgenomen verhuizing van delen van Van Lanschot naar Amsterdam. De Raad vond de onderbouwing van deze verhuizing niet sterk genoeg. Een negatief advies hing in de lucht. De bestuurder besloot het voorstel voor de verhuizing aan te houden tot begin 2013. Aansluitend daarop en als mogelijk alternatief voor een verhuizing bracht de OR Flexibel Werken onder de aandacht van de Raad van Bestuur. Flexibel Werken is al langer een speerpunt van de Ondernemingsraad, maar het idee vond tot dusver nauwelijks gehoor. Bij deze adviestrajecten maakte de OR dankbaar gebruik van de kennis en ervaring van de ingehuurde externe adviseur. Die hielp de raad onder meer om de bestuurder de goede
vragen te stellen. Belangrijk, omdat het voor de OR lastig was om uit de stroom informatie die over Columbus op gang kwam bruikbare informatie te filteren. Door de juiste vragen te stellen kwam deze informatie boven tafel in een vorm waarmee de OR ook daadwerkelijk wat kon. . Juridisch advies Tijdens de adviesaanvragen in het kader van Columbus is op onderdelen ook juridisch advies ingewonnen met betrekking tot de mogelijkheden en gevolgen van eventuele juridische vervolgstappen in het adviestraject. Dit bleek uiteindelijk gelukkig niet nodig. De OR was zeker niet uit op een confrontatie, maar zou deze – als het nodig was geweest – in het belang van de bank en de medewerkers ook niet uit de weg zijn gegaan. De OR vindt het erg belangrijk dat er draagvlak is binnen de organisatie voor Columbus. En draagvlak ontstaat alleen als medewerkers het gevoel hebben dat de aangekondigde veranderingen misschien wel pijnlijk en noodzakelijk zijn maar wel perspectief bieden voor de toekomst. Sociaal plan In het kader van Columbus heeft de OR als voorwaarde voor een advies gesteld dat er een goed sociaal plan met de vakorganisaties zou
7
worden afgesproken. Hoewel de OR en de vakorganisaties hierbij ieder een eigen rol hebben is er wel goed overleg geweest over dit traject, met als resultaat dat er een goed sociaal plan ligt voor de medewerkers die geraakt worden door Columbus. In het sociaal plan is tevens de mogelijkheid opgenomen om bezwaar te maken bij een bezwarencommissie Sociaal Plan. Hiermee is een gedegen vangnet gecreëerd voor collega’s die boventallig worden. Begrip Over het algemeen is de Ondernemingsraad tevreden over de opstelling van de bestuurder. Zowel de bestuurder als de OR erkende elkaars rol en toonde begrip voor elkaars positie en standpunten. Uiteraard waren de overlegpartners het niet altijd eens en moest er soms een vlekje worden weggepoetst. Maar het overleg verliep open en eerlijk, de sfeer was goed en de gesprekken waren zakelijk en inhoudelijk. De wil om samen tot een goede oplossing te komen was bepalend. De OR ging ook, met name rond het sociaal plan en de samenhang met de uit te brengen adviezen, regelmatig in gesprek met de vakbonden. Met hen waren heldere afspraken gemaakt over de taakverdeling. De ‘achterban’ werd via onder meer bijeenkomsten, nieuwsbrieven en de notulen van overlegver-
gaderingen op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. De notulen werden door de Van Lanschotters goed gelezen, zo heeft de OR ervaren. Persoonlijk drama De constructieve opstelling van de OR tegenover Columbus laat onverlet dat de raad zich realiseert dat dit omvangrijke organisatiebrede investerings- en kostenreductieprogramma gepaard gaat met groot persoonlijk drama. Ruim driehonderd Van Lanschotters verliezen door Columbus hun baan. Voor deze medewerkers, waarvan er velen al jaren bij Van Lanschot werken, is dat een ingrijpende gebeurtenis die raakt aan hun bestaanszekerheid. Daar moet aandacht voor zijn en blijven, vindt de OR. Om die reden hecht de OR aan grote zorgvuldigheid als het gaat om de uitvoering van de deelaanvragen. De OR is van mening dat de uitvoering van Columbus tot dusver met de gewenste zorgvuldigheid verloopt. De raad leidt dat ondermeer af uit het beperkte aantal zaken dat bij de bezwaarcommissie Sociaal Plan wordt aangebracht. Ook de komende jaren zal de Ondernemingsraad zijn ‘waakhondfunctie’ blijven vervullen en constructief maar kritisch de belangen van de bank en de medewerkers in het vizier houden.
De oudste bank van Nederland, maar met een scherpe toekomstvisie
8
Flexibel Werken bij Van Lanschot Niet meer per se en altijd van 9 tot 5 op één plek aanwezig moeten zijn, maar werken op de momenten en de plekken waar het jou het beste uitkomt. Van Lanschot maakt zich op voor Het Nieuwe Werken, ook wel flexibel werken genoemd. Medewerkers en onderneming hebben er baat bij, menen ORlid Suzanne Wevers en Manager Verantwoord Ondernemen Sander Boleij. Veel Van Lanschotters staan open voor flexibel werken, weet Suzanne Wevers. Ze baseert zich op geluiden uit ‘de achterban’ en de reacties van medewerkers tijdens een ‘zeepkistsessie’ over flexibel werken. ‘Voor iedereen geldt dat flexibel werken een manier is om werk en privé beter in balans te houden. Als Ondernemingsraad zijn we er dan ook al jaren een groot voorstander van.’ Maar, benadrukt Sander Boleij, ook voor de onderneming zelf biedt flexibel werken
vele voordelen. Niet in het minst, omdat het bedrijf met de invoering ervan flink op kosten kan besparen: ‘Het is simpel. Je hebt minder bureaus, computers, vierkante meters en kantoren nodig; je verbruikt minder energie en maakt ook nog eens minder reiskilometers. Behalve kostenbesparend is dat ook beter voor het milieu.’ Cultuurkwestie Veel bedrijven gingen Van Lanschot al voor met een meer of minder stringente wijze van flexibel werken. Dat het bij Van Lanschot tot dusver nauwelijks van de grond kwam, is vooral een cultuurkwestie, menen Suzanne en Sander. ‘Er zijn namelijk verder weinig redenen te bedenken waarom een groot deel van de medewerkers níet flexibel zou kunnen werken.’ Het probleem is dat Van Lanschot vanouds een redelijk traditioneel ingesteld bedrijf is, zegt Suzanne. ‘Traditioneel ingestelde managers zien flexibel werken eerder als risico; ze hebben het idee dat ze hun medewerkers in het zicht moeten hebben. Maar talloze andere bedrijven en instellingen hebben al laten zien dat het ook anders kan. Dat je medewerkers ook kunt aansturen en beoordelen op wat ze presteren. De nieuwe managementinstrumenten, zoals de 360 graden feedbacktool, gaan ook uit van output in plaats van aanwezigheid.’
9
Beetje eng Maar, vult Sander aan, niet alleen een deel van het management moet de oude vormen en gedachten laten varen. Ook de Van Lanschotters zelf kunnen zich actiever en assertiever opstellen als het gaat om flexibel werken. ‘Er kán al veel meer dan mensen denken. Je moet het alleen wel zelf doen. Om een voorbeeld te noemen: waarom zou je, als je in Noord-Limburg woont en werkt in Den Bosch, elke dag heen en weer rijden? Je kunt waarschijnlijk ook best een dag naar kantoor Nijmegen gaan, je daar even netjes voorstellen, een werkplek zoeken, inloggen en aan de slag gaan. Dat doe ik zelf ook geregeld. Ik begrijp dat mensen dat een beetje eng vinden, maar mijn ervaring is dat het juist leuk en verfrissend is om nieuwe collega’s te leren kennen.’ Nu Van Lanschot druk doende is met de uitvoering van het kostenbesparings- en investeringsprogramma Columbus krijgt flexibel werken een impuls. De discussie over al dan niet verhuizen van diverse stafafdelingen naar Amsterdam leidde ertoe dat flexibel werken op de agenda kwam. Want door middel van flexibel werken kan zo’n verhuizing beter werkbaar worden en loopt Van Lanschot minder kans waardevolle medewerkers te verliezen.
Visie Afgelopen zomer heeft Van Lanschot, ook mede op aangeven van de OR, voor het eerst een visie ontwikkeld op flexibel werken. Sander: ’We hebben ervoor gekozen om er geen groot project van te maken, maar geleidelijk aan ervaring op te doen. We kiezen dus voor een pragmatische aanpak, met bestaande maar ook nieuwe middelen. En flexibel werken is breder dan ‘thuiswerken’. Het gaat er vooral om dat we medewerkers stimuleren om kantoorruimte en werkplekken efficiënt te delen.’ In vijf uitrolprojecten wordt ervaring opgedaan met flexibel werken. Die projecten betreffen HR, Finance, Audit en de kantoren Gouda en Eindhoven. De aard van de pilots verschilt sterk. Zo wordt op sommige plekken een compleet nieuwe kantoortuin mét flexwerkplekken ingericht, terwijl op andere plekken minder ingrijpende maatregelen al effectief blijken. Het met een eenvoudige sticker tot landingsplek (flexplek) bombarderen van niet of nauwelijks gebruikte computers, is daar een voorbeeld van. Ongebruikte computers Sander: ‘Er zijn nog steeds vele werkplekken die zelden tot nooit worden gebruikt. Uit een inventarisatie blijkt dat sommige computers veertig dagen niet aan zijn geweest. Dit soort
De samenleving verandert, Van Lanschot verandert mee
Ondernemingsraad neemt initiatief plekken is dus zeer geschikt om, zonder dat het iets hoeft te kosten, als flexwerkplek te benutten.’ Suzanne: ‘Als OR zijn we natuurlijk erg blij dat er bij Van Lanschot ruimte ontstaat voor flexibel werken. Maar we zullen wel goed de vinger aan de pols houden. Flexwerken mag niet alleen iets worden voor de happy few, de
mensen in de hogere functies. Iedereen moet, als zijn of haar functie het toelaat uiteraard, kunnen flexwerken. En minstens zo belangrijk: wie hecht aan een vaste werkplek en vaste werktijden mag er niet toe worden gedwongen. Ons ideaal is dat iedereen de werkplek krijgt die bij hem en zijn functie past.
10
‘Binnenweg pakken is soms beter’ ‘Ik ben van nature nieuwsgierig, ik wil graag alles weten. Omdat ik nog niet zo lang bij Van Lanschot werkte, was het OR-lidmaatschap dé manier om erachter te komen wat er bij de bank speelt. Wat meewoog: je kunt zeuren en klagen over de OR, maar doe het dan zelf beter! Je kunt je pas een mening vormen als je het zelf hebt ervaren.’ ‘Ik was destijds het jongste OR-lid. Mijn mederaadsleden vonden mij denk ik nogal ongeduldig. Dingen voor elkaar krijgen, snel handelen. Niet altijd alles eerst uitdenken, maar gewoon doen en zien waar je uitkomt. Dat is mijn stijl.’ ‘Het ging voor mijn gevoel vaak traag. Je kunt naar Amsterdam rijden via de A2 of via allerlei binnenwegen. Ik geef de voorkeur aan de A2. Maar ik heb geleerd dat het soms toch handiger kan zijn de binnenwegen te nemen. Dat heeft me wel verrast. Ik ben nog steeds niet van het polderen, maar accepteer dat onderhandelen een kwestie is van geven en nemen.’ ‘Ik vond het ook leerzaam om te zien hoe besluiten tot stand komen. Je hebt daar een bepaald beeld bij. Als je er bovenop zit, zie je dat we allemaal maar gewoon mensen zijn. Eerlijk gezegd snapte ik de bestuurder meestal wel, ik
was het vaak eens met de grote lijnen. Wat niet wegneemt dat de gevolgen voor medewerkers heftig kunnen zijn. Als OR probeer je die gevolgen zoveel mogelijk te verzachten. Daar maak je je hard voor. En vaak met resultaat.’ ‘De achterban, je collega’s, ziet echter alleen het eindresultaat en niet de weg die daarheen heeft geleid: ‘Is dat alles? Jullie zeggen ook overal ja tegen!’ Ze kennen het oorspronkelijke voorstel niet en zien dus ook niet hoeveel je hebt bereikt. Je kunt er ook niet over uit de school klappen. Dat is wel eens frustrerend.’ ‘Ik ben trots op wat we met de OR hebben bereikt en hoe we hebben samengewerkt. Ik ben na één termijn gestopt, omdat het lidmaatschap niet langer te combineren viel met mijn werk. Ik gun graag ook anderen dit kijkje in de keuken van de bank. En als bestuurslid van Jong Van Lanschot blijf ik betrokken bij de bank.’ Bianca Koman zat van 2009 tot 2012 in de Ondernemingsraad.
11
‘To be OR not to be (that is the question)’ ‘Is een uitspraak van Hamlet in een toneelstuk van Shakespear, die ook geldt voor de OR. Via de Ondernemingsraad kun je invloed uitoefenen. Dat is absoluut waar. Maar die invloed is vaak beperkt. Je moet niet de illusie hebben dat de OR de strategie van de bank bepaalt. Als je daarmee kunt leven, is een OR-lidmaatschap bevredigend en boeiend. In de OR heb ik gezien hoe het spel wordt gespeeld; hoe bedrijfspolitiek werkt, zeg maar. Erg leerzaam om dat van nabij mee te maken. Ook heb ik de bank breder leren kennen. Commercie, kantoren: “ik weet nu beter hoe het daar aan toe gaat”.’ ‘Op dit moment heeft de OR de handenvol aan Columbus. Dat is soms best heftig. Je bent je ervan bewust dat Columbus nodig is voor de bank, maar negatieve impact kan hebben voor medewerkers. Nogal wat mensen verliezen hun baan, met alle gevolgen van dien. Dat zijn wel jouw collega’s. Columbus staat niet op zichzelf. Ook zes jaar geleden, toen ik begon in de OR, waren bezuinigingen en reorganisaties aan de orde van de dag. Het is in feite een doorlopend proces. Reken er maar op dat dat na Columbus niet is afgelopen.’ ‘In de eerste zittingsperiode heb ik vooral ervaring opgedaan. Die tijd heb je wel nodig om
het reilen en zeilen van de OR te doorgronden. Omdat het zonde zou zijn die ervaring niet te gebruiken, heb ik voor drie jaar bijgetekend. Daar heb ik geen spijt van, maar nu is het wel mooi geweest. Wat ik altijd lastig heb gevonden, is dat je als OR-lid niet uit de school mag klappen. Je weet dingen die van invloed zijn op je collega’s, maar die mag je niet vertellen. Daardoor blijft vaak onderbelicht wat de OR voor elkaar heeft gekregen. Dat versterkt het idee bij collega’s dat de OR toch niets in te brengen heeft.’ Johan Bok zat van 2006 tot en met 2012 in de Ondernemingsraad.
12
‘Persoonlijke groei en verdieping’ ‘Ik zocht naar verdieping en persoonlijke groei, maar wilde het contact met de klant niet kwijt. Dat is het leukste aspect van mijn werk als senior private banker. Zo kwam ik uit bij de OR. Het lidmaatschap was voor mij een soort masteropleiding in de praktijk. Ik heb ontzettend veel geleerd in zes jaar OR-lidmaatschap. Ik heb me bijvoorbeeld noodgedwongen verdiept in pensioenen, omdat de OR betrokken was bij de nieuwe pensioenregeling. Die kennis komt me nu ook in mijn werk van pas.’ ‘Ook op andere manieren is het OR-lidmaatschap leerzaam geweest. Je leert de bank door en door kennen, je leert samenwerken en je leert hoe een onderneming wordt bestuurd. Je ziet van nabij hoe de strategische besluitvorming verloopt. Dat is bijzonder om mee te maken.’ ‘Mijn tweede zittingstermijn stond in het teken van Columbus. Als OR hebben we daar de handenvol aan gehad. We zaten wel in een lastige rol. Collega’s denken vaak dat de OR er is om hun belang te dienen. Dat is ook zo, maar de OR bewaakt ook de continuïteit van het bedrijf. Met als gevolg dat de OR soms maatregelen steunt die onplezierig uitpakken voor
individuele medewerkers. Daar kun je weinig aan doen. Je kunt alleen zoeken naar manieren om dit soort processen zo netjes en objectief mogelijk te laten verlopen.’ ‘Het contact met de achterban blijft een heikel punt. De achterban begrijpt vaak niet hoe de OR functioneert. Mensen hebben geen flauw idee van de rechten en plichten van de OR. Het interesseert ze pas als ze worden geraakt door een ontwikkeling. Dat begrijp ik wel, ik dacht vroeger net zo. Toch heb ik het idee dat het gat met de achterban nu kleiner is dan ooit. Wij hebben veel gecommuniceerd en door Columbus is onze achterban zich meer voor ons werk gaan interesseren. Onze notulen zijn nog nooit zo goed gelezen als de laatste jaren.’ Walther Kuppens zat twee achtereenvolgende termijnen in de OR, waarvan de eerste drie jaar als vicevoorzitter.
13
De OR leeft, luistert en beïnvloedt ‘De OR zegt altijd: ja!’ ‘De OR heeft geen invloed.’ ‘De OR luistert niet naar de achterban.’ ‘De OR leeft niet binnen de bank.’ Zomaar wat opmerkingen van medewerkers van Van Lanschot over de rol en de betekenis van de Ondernemingsraad. Ze klinken leuk maar kloppen niet.
Vooropgesteld: de OR bepaalt niet de koers van de bank. En ook is de invloed van de OR beperkt. Maar dat neemt niet weg dat de OR er wel degelijk toe doet bij Van Lanschot. Meepraten, adviseren, reflecteren, zaken aan de orde stellen en als het nodig is: de kont tegen de krib gooien. De Ondernemingsraad is een belangrijke en niet te verwaarlozen factor binnen de bank. Bank en medewerkers hebben er baat bij. Successen boekt de Ondernemingsraad ook, al zijn die niet altijd direct zichtbaar. Als gesprekspartner van de directie kan de OR vaak niet uit de school klappen omdat de informatie (nog) vertrouwelijk is. Dat is jammer, maar hoort
bij de wijze waarop een volwassen ondernemingsraad functioneert. En de relatie met de directie kenmerkt zich door volwassenheid en vertrouwen. Zomaar wat voorbeelden… Wie denkt dat de OR geen invloed heeft, heeft het dus mis. Daarvan getuigen de volgende voorbeelden van zaken die de Ondernemingsraad in 2012 succesvol aan de orde heeft gesteld en bereikt. > de verhuizing naar Amsterdam. De OR vindt de onderbouwing van dat voornemen onvoldoende en trapt op de rem. Eerst een door-
dacht plan, dan pas een advies. De directie stelt de verhuizing uit. Hoezo: de OR zegt altijd: ja? > Flexibel Werken. Van Lanschot begint onder de naam VL@Work experimenten met Flexibel Werken. Een langgekoesterde wens van de OR komt daarmee uit. Aanleiding is de adviesaanvraag over de verhuizing naar Amsterdam. De OR zegt: kijk eerst eens of je het op kunt lossen via Flexibel Werken en de directie neemt dat over. Hoezo: de OR heeft geen invloed? > functiecontracten: afspraak = afspraak. De OR heeft positief geadviseerd over het aangaan van functiecontracten, maar trekt bij de directie aan de bel als blijkt dat de uitvoering niet volgens de afspraken geschiedt. De directie
besluit daarop geen functiecontracten meer aan te bieden aan zittende medewerkers. Het gebrekkig naleven van de afspraken wordt aangedragen door Van Lanschotters zelf. Hoezo: de OR luister niet naar de achterban? > voor de verkiezingen van de nieuwe Ondernemingsraad eind 2012 zijn meer kandidaten dan plekken. Het worden dus echte verkiezingen. Kennelijk zien steeds meer Van Lanschot het belang in van een goede, stevige OR. Hoezo: de OR leeft niet?
14
Kennismaking ondernemingsraad Zittingsperiode 1 maart 2013 – 1 maart 2016 Remco Bloemheuvel DGA-adviseur kantoor Utrecht ‘Mijn naam is Remco Bloemheuvel, 33 jaar en samen met mijn vrouw Léonique en zoon Sjors woon ik in IJsselstein. Na een kleine acht jaar bij Rabobank te hebben gewerkt, ben ik in 2008 bij Van Lanschot begonnen. Vanuit de Ondernemingsraad heb je invloed op de koers van de bank, je mag meedenken over de strategische richting die de bank uitgaat, maar ook op de rem drukken als zaken te snel gaan of wellicht onverstandig zijn. Vanuit mijn rol als DGA-banker op kantoor Utrecht zit ik dagelijks met ondernemers aan tafel en juist die kennis zet ik graag in voor Van Lanschot en haar medewerkers.’ Marloes Burggraaf Business Consultant Project & Demand Management (ITM) ‘Sinds 2008 werk ik bij Van Lanschot. Ik ben gestart als bijbaantje naast mijn studie en in-
middels werkzaam als business consultant bij ITM. Een erg leuke en afwisselende functie waar binnen ik veel van de bank zie. Hierdoor leer ik erg veel en maak ik kennis met vele facetten binnen de bank. Momenteel ben ik druk bezig met de implementatie van het Van Lanschot Dossier. Door deelname aan de Ondernemingsraad verwacht ik de bank nog beter te leren kennen.’ Serge Dussenbroek Jurist Secretariaat Raad van Bestuur/Juridische Zaken ‘De Ondernemingsraad moet een afspiegeling zijn van een organisatie en al haar verschillende disciplines. Het werd dan ook (wat mij betreft) tijd dat er weer een medewerker van de afdeling Juridische Zaken plaatsneemt in
de Ondernemingsraad van Van Lanschot. De komende jaren zullen in het teken staan van vernieuwingen en veranderingen binnen de bank, die van invloed zijn op haar medewerkers. De Ondernemingsraad biedt mij de mogelijkheid mee te kunnen beslissen over de toekomst van Van Lanschot en invloed uit te oefenen op het besluitvormingsproces.’
uit op confrontatie maar gaat dat zeker niet uit de weg wanneer dat nodig is. Wij hebben nu een grote Ondernemingsraad met 15 leden waar jong en oud, commercie, mid- en back office en stafafdelingen deel van uitmaken; een divers, enthousiast gezelschap waar ieder zich vertegenwoordigd weet. Ik begin vol goede moed aan mijn tweede periode.’
Jos Hardy (vice-voorzitter) Accountmanager Bijzonder Beheer/Private Banking
Emiel Heerkens Business Banker RBU Midden-Brabant
‘Samen met drie andere zittende leden heb ik me wederom verkiesbaar gesteld voor de nieuwe Ondernemingsraad. Zeker in de huidige turbulente tijden is een stukje continuïteit binnen de Ondernemingsraad van belang. Ik ben inmiddels 26 jaar werkzaam binnen Van Lanschot, nu op de afdeling Riskmanagement/Bijzonder Beheer en daar verantwoordelijk voor het Private Banking-team. De Ondernemingsraad is er om vanuit de medewerkers mee te denken over het belang van de onderneming. Hierbij is de Ondernemingsraad niet
‘In september 2011 ben ik begonnen bij Van Lanschot als commercieel trainee. Dit traineeship bestaat uit veel opleidingen, meelopen op verschillende afdelingen en tussendoor diverse opdrachten. De eerste zes maanden heb ik bij Business Banking Amsterdam gezeten, vervolgens heb ik zes maanden Private Banking in ’s-Hertogenbosch gedaan en de laatste twee maanden van mijn traineeship liep ik mee bij Private@Banking. Op deze manier heb ik veel van de organisatie gezien. Begin november ben ik gestart als Business Banker in ’s-Hertogenbosch .
15
In de Ondernemingsraad wil ik de organisatie nog beter leren kennen, er kritisch naar kijken en de stem van de medewerkers laten horen.’ Donald van Kollem (lid dagelijks bestuur) Private Wealth Manager kantoor Hilversum ‘Ik ben sinds 2008 werkzaam bij Van Lanschot in Hilversum als private banker. Sinds midden jaren ’80 ben ik werkzaam in dit vak. De financiële wereld en onze bank zitten in een uitdagende fase waaraan ik behalve in mijn werk ook via de Ondernemingsraad een positieve bijdrage wil leveren. Voor het welzijn van de bank en dat van mijn collega’s. Mijn werk- en levenservaring kan ik inzetten op die terreinen die voor ons allen van belang zijn. Als OR-lid zal ik voor collega’s zo goed als het kan als klankbord en vraagbaak fungeren, hun stem en mening verwoorden naar de bestuurder en hun belangen behartigen. Hulp, suggesties en op- en aanmerkingen zijn van harte welkom.’
Wouter Koopmans Private Banker Sales & Services / PBS Sinds oktober 2010 ben ik werkzaam bij Van Lanschot. Ik ben gestart met het traineeship op de afdeling Priv@te Banking. In 15 maanden heb ik de kans gekregen om verschillende kantoren en afdelingen te bekijken. Om mijn huidige taken en interesses verder uit te breiden heb ik besloten om mij verkiesbaar te stellen voor de Ondernemingsraad. Als het jongste lid van de Ondernemingsraad ben ik gedreven om Van Lanschot verder te verbeteren. Met een verfrissende en vernieuwende kijk ben ik ervan overtuigd dat ik een goede bijdrage kan leveren aan de Ondernemingsraad. Ik ben erg benieuwd naar de komende veranderingen en heb veel zin in een inspirerende periode met mijn nieuwe OR-collega’s. Christel Lambers Productmanager Product-, Proces- en Informatie Management Ik ben 31 jaar en ik werk inmiddels al vijf jaar
als productmanager bij PPIM Kredieten en Sparen. Ik woon in Middelbeers samen met Ruud. Mijn hobby’s zijn fotografie, reizen en skiën. In de Ondernemingsraad ga ik mij onder andere bezighouden met pensioenen. Zeker in deze tijden, is de Ondernemingsraad voor mij een uitdagende leeromgeving. Ik hoop er dan ook veel van op te steken om op die manier voor jullie, de bank en onze cliënten het verschil te maken! Laura van der Linden Research Management, Marketing Het wel en wee van Van Lanschot gaat mij aan mijn hart. Daarom zou ik graag een steentje bij willen dragen om Van Lanschot op koers te houden. Juist nu. Wij willen de beste private bank worden. Als marktonderzoeker weet ik wat
onze cliënten willen en hoe zij ons nu ervaren, maar ik weet ook dat medewerkerstevredenheid zorgt voor cliënttevredenheid. Vorig jaar is onderzocht hoe tevreden wij zijn om bij Van Lanschot te werken en wat maakt dat wij al dan niet tevreden zijn. Als lid van de Ondernemingsraad wil ik tijd en energie vrij maken om actief mee te denken. Ik werk al jaren bij Van Lanschot en heb de bank vanaf verschillende posities meegemaakt. Heb indertijd nog voor de laatste mijnheer Jan Cees (van Lanschot) gewerkt. Nu wil ik bij de Ondernemingsraad gaan om mijn groene bloed te verzilveren. Elien Meijer (voorzitter) Private Banker kantoor Eindhoven De afgelopen drie jaar heb ik mijn baan als private banker in Eindhoven gecombineerd met de Ondernemingsraad. Eerst als vice-voorzitter en het laatste halfjaar als voorzitter. Zowel op kantoor als in de Ondernemingsraad was vooral het laatste jaar erg hectisch, er gebeurde van alles. In de Ondernemingsraad duurde
16
het even voor ik in de gaten had hoe de hazen lopen en hoe je om moet gaan met belangen van medewerkers en die van de onderneming. De opgedane ervaring zet ik graag in voor de komende periode van veel veranderingen die ons te wachten staat. Mijn grote hoeveelheid energie, die ik ook nog moet verdelen over drie energieke kinderen en dito echtgenoot, zal ik hard nodig hebben. Hoe dan ook, ik ga ervoor! Eva Snel Assistant Private Banking kantoor Rotterdam Ik denk met mijn kritische blik toegevoegde waarde te kunnen hebben voor de Ondernemingsraad. Na zes jaar werkzaam te zijn geweest op verschillende kantoren en afdelingen, wil ik mij meer verdiepen in het bestuursorgaan van Van Lanschot Bankiers. Dit ter verbetering van mijn betrokkenheid bij de organisatie landelijk, waar dit lokaal al aanwezig is. Stephan Stuijvenberg (secretaris) Senior Internal Control Officer Sales & Services/PBS Mijn naam is Stephan Stuijvenberg, inmiddels 50 jaar en daarvan werk ik er ruim 24 voor Van Lanschot. Door de diversiteit aan functies, locaties en collega’s zijn deze jaren voorbij
gevlogen. Memorabele jaren waren die waarin ik als directeur Personeelskantoor en compliance officer werkzaam was. Momenteel ben ik internal control officer binnen het meer dan dynamische Sales & Services (P@B en CS). Een jonge afdeling waar je in meerdere opzichten de toekomst ziet in medewerkers, uitstraling en beleving. Daarom heb ik ook voor een zittingsperiode in de Ondernemingsraad gekozen. Het zijn roerige tijden maar er is een toekomst, daar ben ik nieuwsgierig naar. Gersom Tutupoly Senior Business Banker RBU Rotterdam Als nieuw lid van de Ondernemingsraad wil ik me graag even kort voorstellen. Ik ben 42 jaar en ik woon in Dordrecht. Ik ben getrouwd en heb een zoon van 8 jaar en een dochter van 6 jaar. Ik ben mijn carrière begonnen bij Deloitte waar ik in de belastingadviespraktijk werkzaam was. Na 9,5 jaar heb ik de overstap gemaakt naar het bankwezen (ING Bank) en ik werk sinds 1 oktober
2005 bij Van Lanschot. Bij Van Lanschot ben ik gestart als senior Business Banker Vastgoed Advies en Financiering voor de regio ZWN. Sinds 1 augustus 2012 werk ik als Business Banker voor de RBU Rotterdam waar ik met veel plezier aan het werk ben en dat geeft mij veel energie. Ik hoop in mijn nieuwe rol als OR-lid veel toegevoegde waarde te kunnen leveren. Ik heb er in ieder geval veel zin in. Suzanne Wevers PMO Everest Service Center Effecten Drie jaar geleden begon ik samen met collega’s aan een nieuwe Ondernemingsraad. Dit zou blijken een veelbewogen periode te zijn met kostenbesparingen, hervormingen en moeilijke beslissingen. Het financiële spanningsveld vraagt om een snelle en voortvarende behandeling van vaak complexe vraagstukken. Al met al kan ik zeggen dat wij daar als Ondernemingsraad in de afgelopen periode goede stappen hebben gezet. Net als mijn collega’s besef ik dat deze overwinningen niet voor iedereen zichtbaar zijn, maar ze zijn er absoluut! Drie jaar is tekort voor zo’n belangrijke taak. In die periode ben je pas goed en wel bekend met alle zaken en raak je bedreven in de aanpak. Graag wil ik dit de komende drie jaar voortzet-
ten, zodat we de zaken die we gestart zijn ook kunnen laten finishen. Manfred de Witte Regionale Financieringsspecialist kantoor ’s-Hertogenbosch Geboren en getogen in het Zeeuwse Retranchement (vlakbij de Belgisch-Nederlandse grens), maar al ruim twintig jaar woonachtig in het gemoedelijke Brabant. Na tien jaar werkervaring (negen jaar OR-lidmaatschap) bij de Rabobank, ben ik in 2007 overgestapt naar Van Lanschot. Eerst in de functie van private banker, later als private banker Kredieten en sinds 2012 als Regionale Financieringsspecialist op kantoor 's-Hertogenbosch. In mijn vrije tijd vertoef ik graag op het water in het buitenland om de diverse duikstekken in de wereld te ontdekken. Daarnaast zijn mijn vriendin en ik bijna wekelijks te vinden op beurzen en in galerieën in binnen- en buitenland op zoek naar hedendaagse kunst voor onze verzameling.
17
Nicolette van Os Ambtelijk secretaris
Bereikbaarheid leden Ondernemingsraad
Ik ben Nicolette van Os en woon samen met Piet en onze dochters Félice en Aimée in Sint Michielsgestel. Ben sinds 1995 werkzaam bij Van Lanschot. Gestart als directiesecretaresse op kantoor Zwolle. Vervolgens als secretaresse voor Bert Heemskerk werkzaam geweest en na diens vertrek bij de bank werkzaam als ambtelijk secretaris voor de Ondernemingsraad. Ondanks dat het in deze tijd niet altijd voor iedereen even leuk is, is het juist voor een Ondernemingsraad de meest leuke, hectische, dynamische en leerzame periode die je mee kunt maken. Ik heb veel vertrouwen in de nieuwe club en met zijn allen gaan we ervoor!
Naam
Zittingsperiode 1 maart 2013 – 1 maart 2016 Afdeling
Tel.
Mobiel
Remco Bloemheuvel
Kantoor Utrecht / DGA-adviseur
9909
17 9909
Marloes Burggraaf
ITM / Project & Demand Management
8132
17 8132
Serge Dussenbroek
Secr. RvB/Juridische Zaken
3012
Vice-voorzitter
Risk Management/Bijzonder Beheer/Private Banking
3347
Private & Business Banking Nederland/RBU Midden-Brabant
3086
Vice-voorzitter
Private Wealth Team Hilversum
6635
Wouter Koopmans
Sales & Services / PBS
3722
Christel Lambers
Service Center Kredieten & Sparen/PIM K&S
8820
Jos Hardy Emiel Heerkens Donald van Kollem
Laura van der Linden
17 3347 17 6635 17 8820
Corporate Communicatie & Corporate Marketing
3021
17 3021
Elien Meijer
Voorzitter
Private Banking Eindhoven
7138
17 7138
Nicolette van Os
Ambt. Secretaris
Ondernemingsraad
3162
Private Banking Rotterdam
2002
Eva Snel
Sales & Services/PBS
3173
17 3173
Gersom Tutupoly
Stephan Stuijvenberg
Private & Business Banking Nederland/RBU Rotterdam
2919
17 2919
Suzanne Wevers
Service Center Effecten/Effectenproject
7436
17 7436
Manfred de Witte
Kantoor Den Bosch/Regionale Financieringsspecialist
8278
17 8278
1 maart 2013
Secretaris
18
Overzicht Advies- en Instemmingsaanvragen
Adviesaanvragen • Herstructurering afdeling Trade Finance • Voorgenomen investerings- en kosten reductieprogramma voor de periode van 2012 – 2014 • Private & Business Banking 1. Regionalisering distributiekanaal 1.1 Business Banking – Regionale Business Units 1.2 Private Banking – Kantoren 1.3 Beleggingsadvies Teams 2. Opheffen Personeelskantoor 3. Opheffen Structured & Leveraged Finance 4. Herstructureren Financieel Plannings Centrum 5. Uitfaseren telefooncentrale Client Services 6. Herstructureren directiesecretariaat Private & Business Banking • ITM – PIM • Verhuizen resterende afdelingen pand Utrecht • Samenvoeging Private Investments met Kempen Capital Management
• Herinrichting Bijzonder Beheer binnen Risk Management • Afbouw Commercieel Vastgoed portefeuille • Herinrichting Financial Control • Verhuizing Amsterdam • Herinrichting Service Center Clientzaken & Betalen Fase 1 • Wijziging afdelingen Business Banking Services, Healthcare Services en Sales & Services • Voorgenomen benoeming K.K. Guha tot lid en voorzitter Raad van Bestuur van Van Lanschot N.V./F. van Lanschot Bankiers N.V. • Uitbreiding werkzaamheden ITM • Opheffen Archiefteam Service Center Kredieten & Sparen • Reorganisatie support activiteiten in het Krediet Support Team van • Service Center Kredieten & Sparen • Beëindiging trustactiviteiten Nederland, Curaçao en Jersey Instemmingaanvragen Er zijn geen instemmingaanvragen behandeld
Overige onderwerpen • Bespreking jaarcijfers Van Lanschot 2011 • Bespreking halfjaarcijfers Van Lanschot 2012 • Jaarverslag Ondernemingsjaar 2011 • Jaarverslag 2011 • Kantoren- en afdelingenronde • Verkiezingen Ondernemingsraad • Verzuimrapportages 365 (ArboNed) • Benoemingen interne commissies • Kostenbeheersing • VL@Work Evaluaties • Variabel Beloningsbeleid • WGA-eigenrisicodrager • Columbus
19
Ter gelegenheid van het 275-jarig bestaan schonk Van Lanschot in 2012 275 bankjes aan de samenleving. De speciaal ontworpen bankjes staan symbool voor de wortels van de bank in de maatschappij. Een deel van de Van Lanschotbankjes – robuust maar elegant – zijn inmiddels geplaatst. De foto’s in dit ORjaarverslag werpen een nadere blik op een van deze bankjes, dat in de voortuin van het 600 jaar oude Bartholomeus Gasthuis in Utrecht.
20
