Magazine najaar 2013
12
Onderdeel BESIX Group Willem II Passage
Nieuwe opdracht naast de stationspassage Tilburg
Regiocentrale
Het glazen muiltje van Maasbracht
Parkeergarage Kruisplein
Geopend in november 2013
04
NewsNL
Buitenring Parkstad Limburg Eerste gedeelte mag worden aangelegd
// Beste lezer, Meer dan 150 jaar geleden leerde Charles Darwin ons in zijn boek ‘The origin of species’ de volgende wijsheid: “Het is niet de sterkste die overleeft, noch de meest intelligente. Het is degene die zich het best kan aanpassen aan de veranderende omgeving.” Uiteraard had deze wijsheid niets van doen met onze huidige bouwsector, maar merkwaardig genoeg toont de realiteit van vandaag ons eens te meer dat flexibiliteit en aanpassingsvermogen de sleutels zijn om te overleven in turbulente tijden. In dit magazine nemen wij u weer graag mee in de wereld van BESIX, zowel in Nederland als daarbuiten. Flexibiliteit is één van de kerncompetenties waar de BESIX organisatie mee doordrenkt is. En deze flexibiliteit helpt ons om ook in moeilijke omstandigheden het verschil te blijven maken. Zo konden we op het project Maankwartier in Heerlen een behoorlijke achterstand inhalen door slim te plannen en alles uit de kast te halen, wisten we op het project Amazonehaven tegen de wind in te laveren om de soms zeer complexe problemen op te lossen en realiseren we op het project SAA een prachtprestatie met respect voor de omgeving. De hoogste graad van flexibiliteit wist BESIX echter aan de dag te leggen in Saoudi Arabië: op verzoek van de bouwheer wordt hier een voetbalstadium met 63.000 plaatsen tien maanden eerder opgeleverd als initieel voorzien, zowaar een echt huzarenstuk. Aanpassen aan een veranderende omgeving betekent ook het opzoeken van nieuwe oorden met nieuwe kansen: zo kwam BESIX terecht in Montenegro waar we meewerken aan de toeristische ontwikkeling van dit schitterende land. Zonder gepaste kennis zijn al deze veranderingen echter niet mogelijk. De experts van BESIX zijn dan ook regelmatig aanwezig op diverse nationale en internationale conferenties om zo de kennis van de onderneming constant op een hoger niveau te brengen en onze kennis te delen met anderen. Hierover en nog veel meer leest u in dit magazine. Wij wensen u veel leesplezier en begroeten u graag op onze stand op de Betondag op 21 november in de Doelen in Rotterdam,
04 // NEWS 04// Naast de stationspassage bouwen we ook de Willem II Passage
04//
Buitenring Parkstad Limburg
05// Boek Ombouw Sluizen Limburg digitaal beschikbaar
05// Tweede Coentunnel feestelijk geopend 05//
Dag van de Bouw trekt honderden bezoekers
06//
Red de Kuip
06// BESIX Nederland bouwt Radartoren op Neeltje Jans
06// BESIX Nederland werkt mee aan dijkversterking Kinderdijk Schoonhovenseveer
Ir. Jean Polet Directeur BESIX Nederland
2.
08 Rotterdamse Amazonehaven Eerste deel nautisch gereed, vaarroute verbreed
18
Stationspassage Tilburg
07 // NEDERLAND
22 // GROUP
07// De bouwsector is een mannenwereld?
22//
Kennisuitwisseling Focus op de IABSE-conferentie in Rotterdam
23//
BESIX Group Drukke zomer voor BESIX op R4 in Gent
08// Rotterdamse Amazonehaven Eerste deel nautisch gereed, vaarroute verbreed
09// Renovatie Eerste Coentunnel Breder kunnen we hem niet maken, wel veiliger
24//
10// SAA A10 Oost/A1 Diemen Nog vier kunstwerken te gaan
12// OVT Utrecht Centraal Fase A in gebruik genomen
13//
Scheepvaartverkeerscentrale Het glazen muiltje van Maasbracht
25// BESIX Group BESIX doet intrede in Montenegro
26// BESIX International anger Med II T Bouw van kade en platform: moeilijke opdracht bijna voltooid!
14// Kruispleingarage Rotterdam Geopend in november 2013
16//
Maankwartier Tussensprint maakt dat we weer op planning lopen
18//
Stationspassage Tilburg
20// Port of Rotterdam & BESIX
BESIX Group De beroemde zakenwijk van Parijs BESIX werkt tweede iconische toren af
28// BESIX International King Abdullah Sports City Een megaproject en een megaprestatie
30//
BESIX Egypt De ontwikkelingen tijdens de zomerrevolutie van 2013
Het woord is aan Jeroen Steens
3.
// NEWS
BESIX NEDERLAND IN TILBURG
Naast de stationspassage bouwen we ook de Willem II Passage
BUITENRING PARKSTAD LIMBURG
Eerste gedeelte mag worden aangelegd Eindelijk is het zover, we mogen starten met de gedeeltelijke aanleg van de Buitenring. Dat heeft de Raad van State op woensdag 4 september beslist. Het is een belangrijke doorbraak in het al zolang slepende Buitenringdossier. Er is nu een akkoord voor de aanleg van een tracé van zes kilometer, tussen de Hommerterweg in Hoensbroek en de Rimburgerweg in Brunssum. Bovendien mag de rotonde bij Avantis worden omgebouwd tot een superrotonde. De bestuursrechter geeft toestemming omdat er ‘geen onomkeerbare gevolgen zijn te verwachten’ voor de sterk beschermde Natura 2000-gebieden Brunssummerheide en Geleenbeekdal.
Akkoord voor eerste “ zes kilometer en acht kunstwerken ”
“Door deze uitspraak van het hoogste rechtsorgaan wordt voorkomen dat de kosten verder toenemen als gevolg van de vertraging”, verklaart een tevreden Dieter Behaeghel. “Momenteel lopen de definitieve vergunningsaanvragen voor dit eerste bouwdeel en dat betekent dat we voor het eind van 2013 buiten aan het werk gaan.” Met deze uitspraak en de verwachte definitieve uitspraak op de rest van het tracé eind 2014, is de nieuwe opleverdatum voor het totale project vastgesteld op maart 2017. //
Op 250 meter van het recent verworven project ‘Stationspassage Tilburg’ zal BESIX de Willem II Passage gaan bouwen. In het verlengde van de Willem II Straat wordt een verbinding tussen het stadscentrum en de door de gemeente Tilburg te ontwikkelen Spoorzone gemaakt. Voorheen was het lastig om het spoor over te steken. De passage is geschikt voor voetgangers en fietsers en zorgt voor een verbeterde, veilige verbinding tussen noord en zuid. Opdrachtgever ProRail heeft gekozen voor een design & buildcontract. “Wij zijn verantwoordelijk voor het ontwerp en de uitvoering van het project,” aldus een tevreden Michel Mulder. Met zijn tenderteam heeft hij alles op alles gezet om ook dit project binnen te slepen. “We zijn er toch al aan het bouwen en dit tweede project levert ons schaalgroottevoordelen op”, vervolgt Michel. “De bouw start naar alle waarschijnlijkheid in december 2013. We gaan aan de slag zodra we de grond, die momenteel gesaneerd wordt, overgedragen krijgen. We bouwen twee betonnen tunnelsegmenten van zo’n 11 x 13 meter met een vrije hoogte van bijna drie meter. Die worden op hun plaats gemanoeuvreerd tijdens de buitendienststelling die wij voor de stationspassage hebben gepland. Dat wil zeggen dat er binnen een tijdsbestek van zes dagen in de herfstvakantie van 2014 maar liefst drie segmenten (één voor de stationspassage en twee voor de Willem II Passage) op zijn plaats worden geschoven.” //
4.
// NEWS
Boek Ombouw Sluizen Limburg digitaal beschikbaar De combinatie Besix-Mourik heeft met trots een prachtig boek uitgebracht over de renovatie en verlenging van de sluizen van Born, Maasbracht en Heel. Naast een uitgebreide, prettig leesbare projectbeschrijving, staat het boek vol met indrukwekkend fotowerk. Een vier jaar durende tijdreis inclusief een stukje geschiedenis van Limburg en haar vele waterwegen. Ombouw Sluizen Limburg Born, Maasbracht, Heel
Het boek is ook digitaal beschikbaar. Ga naar de site van BESIX Nederland en download de gratis PDF zodat u in alle rust kunt genieten. Wij wensen u heel veel lees- en kijkplezier. //
Een bijzond er multidi sciplina ir project
FIETSENSTALLING EN TRAPPARTIJ STATIONSPLEIN UTRECHT
Dag van de Bouw trekt honderden bezoekers
FILM TOONT BOUW VAN START TOT OPLEVERING
Tweede Coentunnel feestelijk geopend
Foto: Gerlinde de Geus
Nadat de Tweede Coentunnel op maandagochtend 13 mei al succesvol was opengesteld voor het verkeer, heeft minister Schultz op donderdag 16 mei de officiële openingshandeling verricht. Tegelijkertijd werd het startschot gegeven voor de renovatie van de Eerste Coentunnel. Zodra die wordt opengesteld - in het voorjaar van 2014 - zullen de dagelijkse files verleden tijd zijn. Kijktip In dit magazine hebben we regelmatig verslag gedaan van de diverse bouwfases. Op de website van BESIX staat een flitsend filmpje dat u meeneemt van start tot finish (geluid aanzetten red.). Spectaculaire beelden van het zeetransport van de tunnelelementen en het afzinken in Amsterdam tot en met het installatiewerk op locatie, het testen van de systemen en de finale oplevering. Acht jaar bouwen in drieënhalve minuut, begeleid door passende muziek. //
Tijdens de Dag van de Bouw, op zaterdag 1 juni, was het een drukte van belang op de bouwplaats. “We hadden een deel van het bouwterrein opengesteld voor het publiek en we hebben heel wat mensen persoonlijk rondgeleid,” zegt een tevreden terugkijkende Richard Mekel. Er waren kraampjes met koffie en frisdrank en we hebben heel veel folders uitgedeeld. We profiteerden mee van de grote belangstelling voor de projecten om ons heen. Wat opviel was dat een aantal mensen, onafhankelijk van elkaar, aangaf aangenaam verrast te zijn dat er gehoor is gegeven aan de wens van het publiek om de hellinghoek van de trap aan te passen.” Inmiddels is de veelbesproken trap gesloopt en is er een tijdelijke stellagetrap geplaatst tussen het Stationsplein en het Beatrixtheater. Samen met de opgeleverde twee roltrappen en de lift is de toegankelijkheid van het stationsgebied op deze wijze gegarandeerd. Eind januari 2014 staat de openstelling van de fietsenstalling - met ruimte voor 4.200 fietsen en de oplevering van de totale trappartij van ruim zestig meter gepland. //
5.
// NEWS
De Kuip “ kan nog jaren mee
”
BESIX Nederland bouwt Radartoren op Neeltje Jans Op 3 oktober 2013 heeft BESIX Nederland van Rijkswaterstaat de opdracht ontvangen voor de bouw van de nieuwe radartoren op Neeltje Jans. Rijkswaterstaat bouwt aan de Noordzeezijde bij Neeltje Jans een 115 meter hoge onbemande radartoren. De bouw is nodig omdat er onvoldoende radardekking is aan de noordelijke kant van de monding van de Westerschelde bij de Steenbank. Hiermee wil Rijkswaterstaat een veilige scheepvaart onder alle weersomstandigheden bereiken alsook een vlottere doorstroming van de scheepvaart. //
Red de Kuip De Rotterdamse voetbaltempel, geroemd om de totaalbeleving waarbij het stadion meetrilt met de hossende supporters, hoeft volgens Henk Post van BESIX nog lang niet te worden afgeschreven. Vele plannen zijn gepresenteerd voor een nieuw thuisstadion voor Feyenoord, evenzovele plannen zijn gesneuveld. BESIX, samen met de initiatiefnemers van ‘Red de Kuip’, heeft een alternatief!
BESIX Nederland werkt mee aan dijkversterking Kinderdijk Schoonhovenseveer BESIX Nederland en zusterbedrijf Franki Grondtechnieken zullen samen met de Combinatie dijkverbetering Molenwaard (Mourik - De Vries & van der Wiel - Martens en van Oord) deelnemen aan het project ‘Dijkversterking Kinderdijk Schoonhovenseveer (KIS)’
Henk Post: “Het belang van Feyenoord moet voorop staan en dan moet je met realistische, haalbare plannen komen. “Wij hebben samen met de stichting Red de Kuip een variant uitgewerkt waarbij met relatief eenvoudige ingrepen de huidige Kuip nog zeker vijfentwintig jaar mee kan.” De beoogde renovatie voorziet in een uitbreiding van het aantal zitplaatsen naar 63.000 door het plaatsen van een derde ring. Verder zullen er meer luxe voorzieningen voor de sponsors worden gerealiseerd. “Een verbouwde Kuip zal de begroting van Feyenoord met tientallen miljoenen opkrikken en dat alleen al rechtvaardigt de stadionuitbreiding. Het eerste rondje langs de velden is gemaakt, de onderbouwing samen met Hypercube is bijna klaar en de lobby is in volle gang. Wij zouden in de zomer van 2014 kunnen starten samen met allemaal Rotterdamse bedrijven en dan zijn we in september 2016 klaar, ruim op tijd voor het EK van 2020.” //
6.
Het project behelst het (gedeeltelijk) ontwerpen en versterken van circa tien kilometer waterkering in de dorpen Kinderdijk, Nieuw Lekkerland, Streefkerk en Groot-Ammers. De versterking vindt plaats door het aanbrengen van binnenwaartse grondoplossingen, het aanbrengen van constructies in de buitenkruin of het binnentalud en het realiseren van rivierwaartse grondoplossingen. Het project is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma van Rijkswaterstaat en wordt uitgevoerd in opdracht van het waterschap Rivierenland. //
// PROJECTS Nederland
De bouwsector is een mannenwereld? Vier dames achter het succes van BESIX Dit keer richten we de spotlights op enkele krachtige dames die achter de schermen op het kantoor in Barendrecht bergen werk verzetten.
Gerda van de Polder (Boekhoudkundig medewerkster) Na haar middelbare schooltijd volgde Gerda diverse opleidingen, waaronder PD Boekhouden. Inmiddels werkt ze alweer acht jaar op de administratieafdeling
van BESIX. We hebben een goed team en sowieso geldt dat dit een leuk en sociaal bedrijf is. Misschien klinkt het wat slijmerig, maar iedereen werkt hier met plezier en als er eens iets is dan wordt het opgelost.” Hobby’s? “Tuinieren, stedentrips en lezen. Lang leve de e-reader. Laatst gelezen boek? Inferno van Dan Brown. Een echte aanrader.” Daphne Sterk (Directiesecretaresse) “Ik werk nu zo’n zes jaar bij BESIX. De diversiteit van het werk maakt het elke dag weer uitdagend en ik heb hier ook profijt van mijn Frans.” Daphne volgde een hotelschoolopleiding in Groningen en werkte - toen ze woonde in Brussel - in het opleidingscentrum van IBM. leuk detail: het IBM-pand is door BESIX gerenoveerd en omgebouwd tot hotel. Hobby’s? “Ik ben gek op lezen. In een
Van links naar rechts: Gerda van de Polder, Corinne Vriends, Daphne Sterk en Roxanne Melker
vakantie lees ik zomaar 22 boeken weg. En ik houd ervan om lekker te koken, maar dat is logisch gezien mijn hotelschoolachtergrond.” Corinne Vriends (Administratief medewerkster) Voorheen werkte ze in een vergelijkbare functie bij een groot installatiebedrijf, sinds november 2008 is ze een naaste collega van Gerda. “De boekhoudafdeling heeft soms een wat stoffig imago, maar de veelzijdigheid van het werk maakt het leuk en bij BESIX werken veel gezellige mensen.” De werkdag van Corinne begint al om half acht. “Dat vind ik prettig, dan kan ik rond vier uur naar huis en heb ik nog een hoop vrijetijd over.” Hobby’s? “Computeren, muziek luisteren en films kijken.” //
Foto: Jane van Raaphorst
Roxanne Melker (Receptioniste/Telefoniste) Bij binnenkomst kun je niet om haar heen, ze is de attente gastvrouw achter de balie van BESIX. Roxanne Melker is sinds 2009 in dienst, nadat ze eerst een aantal jaar op de administratie werkte bij het vastgoedbedrijf van haar vader. “De sfeer binnen BESIX is geweldig goed, ik heb leuke collega’s en leuk werk. De hele dag door is het een komen en gaan van mensen en ik zou me ook niet voor kunnen stellen om alleen in een hokje te moeten zitten. Hobby’s? “Shoppen, veel en graag.”
7.
// PROJECTS Nederland
Rotterdamse Amazonehaven
Eerste deel nautisch gereed, vaarroute verbreed De kade staat. Vijfentwintighonderd strekkende meters. Momenteel wordt het ‘kademeubilair’ zoals ladders en bolders geplaatst. Al het betonwerk van de oude kade is met behulp van explosieven gefragmenteerd. In de vorige editie hebben we uitgebreid verslag gedaan hoe middels een kilo springstof in elk van de 12.000 boorgaten de kade meter voor meter werd afgebroken. “Momenteel wordt door de combinatie Besix-Van Oord met behulp van poliep-grijpers het gebroken beton van de bodem gehaald,” licht Boudewijn Bartholomeeusen de voortgang van de werkzaamheden toe. “Gecontroleerd slopen is één, maar we moeten het ook opruimen en afvoeren (naar Maasvlakte 2 red.). Zodra het baggerwerk gereed is, worden door duikers onder water anodes geïnstalleerd tegen de combiwand. Die anodes moeten roestvorming op de stalen combiwand tegengaan.” Het eerste deel, 400 meter, zal eind oktober 2013 nautisch klaar zijn Pas na afronding van alle omliggende baggerwerken zal de gehele kade finaal afgewerkt worden. De fundering van het schipperspad achteraan de kade op A3 is al in aanleg, maar de finale afwerking heeft pas zin nadat alle omliggende baggerwerken zijn afgerond. Er zou nog enige zetting van de ondergrond kunnen plaatsvinden en dat zou resulteren in schade. Dan kun je over een tijdje gewoon alles nog een keer opnieuw doen en dat is zonde van de inspanning.” In maart volgend jaar is dit stuk kade nautisch helemaal af, exact volgens bestek en initiële planning. //
8.
// Info De nieuw geconstrueerde kademuur ligt zo’n vijftig meter achter de oude (met sloop in uitvoering) kademuur. Doordat ook de bestaande ligplaatsen worden opgeheven is hiermee de vaarroute circa honderd meter verbreed waardoor ook ’s werelds grootste containerschepen de haven kunnen aandoen en ruimte hebben om eenvoudig en veilig te manoeuvreren.
// PROJECTS Nederland
Renovatie Eerste Coentunnel
Breder kunnen we hem niet maken, wel veiliger Anderhalf jaar aan werkvoorbereiding en detailengineering maken dat een vliegende start gemaakt kon worden met de renovatie van de Eerste Coentunnel. Nadat de Tweede Coentunnel was opengesteld, op 13 mei 2013, moest er verplicht een week pas op de plaats gemaakt worden.
plekken van vroeger, “De zwakste zijn de sterkste van nu ” Rijkswaterstaat wilde, mochten zich complicaties voordoen met de nieuwe tunnel, terug kunnen vallen op de oude tunnelbuizen. Dat noodscenario bleek niet nodig. Slopen en opbouwen “Zodra het groene licht kwam, zijn de sloopwerkzaamheden gestart en sindsdien gaat het hard,” verklaart Jan van Steirteghem. “We zijn begonnen met het strippen van het middentunnelkanaal, waarin alle technische installaties waren ondergebracht. Het is compleet leeggehaald. Ook in de twee verkeersbuizen zijn de wandtegels, de verlichting, de hulppostkasten et cetera verwijderd. De betonschade is in kaart gebracht - op sommige plaatsen was
de wapening bloot komen te liggen - en inmiddels hersteld.” Op zaterdag 31 augustus zijn de laatste sloopwerkzaamheden afgerond. Vanaf dat moment wordt er alleen nog maar opgebouwd. “Daar waren we al wekenlang mee bezig. Enkel aan de zuidkant was dat nog niet grootschalig het geval, omdat daar in verband met de bouw van een nieuwe schoorsteen, een groot stuk uit de tunnel moest worden gebroken. Die schoorsteen moet zorgen voor een betere luchtkwaliteit rond de tunnel.” De Eerste Coentunnel komt op afwerkingsen veiligheidsgebied op hetzelfde niveau als de Tweede Coentunnel. In het middentunnelkanaal is een nieuwe verdiepingsvloer aangelegd waardoor de
technische installaties en de vluchtroute volledig van elkaar zijn gescheiden. Dat is in noodsituaties een stuk veiliger dan voorheen. De door de hele tunnel heen uitgevoerde wandreparaties maken dat de zwakste plekken van vroeger de beste zijn van nu. Na het gereedkomen van de grootste civiele werkzaamheden worden de resterende beschermende coatings voor de duurzaamheid aangebracht. Eerste Coentunnel in juni 2014 weer open “Medio september hing al ruim vijftig procent van alle tunneltechnische installaties op zijn plek, dus ook op dat vlak lopen we op schema. Vanaf 1 januari gaan we de tunneltechnische installaties testen en als alles volgens plan verloopt, gaat in juni 2014 de tunnel open voor het begin aan zijn tweede leven. Klaar voor de komende vijftig jaar.” //
9.
// PROJECTS Nederland
SAA A10 Oost/A1 Diemen nog vier kunstwerken te gaan Op de A10-Oost Buitenring is de extra rijstrook beschikbaar gesteld. Op het eerste deel van de A10-Oost Binnenring werd 4 november de extra rijstrook opengesteld. De overige wegvakken worden medio 2014 gereed opgeleverd. Met man en macht wordt door CADICOM op vele fronten tegelijk gewerkt om dit prestigieuze infrastructuurproject conform planning op te leveren. Capaciteitsvergroting Amstel DIemen COMbinatie (CADICOM) BESIX vormt samen met Dura Vermeer en Cofely de combinatie CADICOM en is verantwoordelijk voor de wegverbreding van de A10-Oost tussen de knooppunten Amstel en Watergraafsmeer en de A1
tussen de knooppunten Watergraafsmeer en Diemen. Op het ruim acht kilometer lange traject worden kunstwerken aangepast en gebouwd, grondlichamen verbreed, asfalt vernieuwd en installaties vervangen. Hoofd Werkvoorbereider Kunstwerken Johan De Cat: “En CADICOM plaatst langs de hele route nieuwe geluidsschermen, sommige met een hoogte van maar liefst tien meter. Dat is hoger dan in eerste instantie in het contract was voorzien.”
Innovatief denken én doen Gaandeweg het project zijn er meer zaken aangepast. “Uiteraard met behoud van dezelfde uitvoeringsvorm qua architectonische vormgeving en zonder afbreuk te doen aan kwaliteit en afwerkingsniveau. De praktijksituatie vraagt om innovatief denken en doen. In het voorontwerp was soms uitgegaan van het plaatsen van extra pijlers ter ondersteuning van de beoogde verbreding van het wegdek. Wanneer een pijler echter
Ring Noord
Amsterdam
Land en Zee: bijzondere constructie (nieuwe onderbouw voor geluidsscherm)
Spoorzicht: bijzondere constructie (hangconstructie aan bestaand kunstwerk) Voorlandpad: bouw nieuwe fietsbrug en sloop oude fietsbrug
Gooise knoop: bijzondere constructie (hangconstructie aan bestaand kunstwerk)
Ouddiemerlaan: uitbreiding bestaand kunstwerk (Noord en Zuid)
Voorlandpad Diemen: bouw nieuwe fietsbrug en sloop oude fietsbrug
A10
A1
Diemen
Middenweg: bijzondere constructie (nieuwe onderbouw voor geluidsscherm) en toerit
Slinger: uitbreiding bestaand kunstwerk (Noord en Zuid) Spoetnikbaan: Duivendrecht
uitbreiding bestaand kunstwerk (Noord en Zuid)
Johannes Ring ZuidBlookerweg:
inkorten talud
De diem: uitbreiding bestaand kunstwerk (Noord en Zuid)
Weteringweg: uitbreiding bestaand kunstwerk (Noord en Zuid)
Overdiemerpolder: uitbreiding bestaand kunstwerk (Zuid)
Spaklerweg: aanpassen schampkant (Noord en Zuid)
A9
10.
Overzicht van de nieuwe en aan te passen kunstwerken
// PROJECTS Nederland
het zicht dreigt te belemmeren, dan kan dat de veiligheid in gevaar brengen. In goed overleg met alle betrokken partijen hebben we in gezamenlijkheid gekeken wat op elke locatie de beste oplossing is.” Het aangepaste viaduct De Gooise Knoop is daar een voorbeeld van. “Daar is gewerkt met een ingenieuze ‘aanhangconstructie’ omdat steunpunten creëren daar moeilijk uitvoerbaar bleek. Dit is een elegante én voordeligere oplossing en daar was onze opdrachtgever Rijkswaterstaat tevreden over. De stalen ondersteuningsconstructie wordt van bovenaf gemonteerd, tegen het bestaande betondeel van het kunstwerk aangetrokken en bekleed met aluminium platen. Hierop wordt het geluidsscherm dan gemonteerd. Een bijkomend voordeel hiervan is dat het werk vanaf de afgesloten vluchtstrook kan gebeuren en alle verkeer daaronder gewoon doorgaat. We hebben op de A10 verschillende technieken toegepast die we ook op de A1 zullen inzetten.” Op vier plaatsen tegelijk aan het werk “Op de A10 hadden we meer deelprojecten te managen, maar de vier kunstwerken op de A1 zijn ingewikkelder dan de meeste op de A10,” verklaart Johan De Cat. “Bij het viaduct Ouddiemerlaan moeten we de grenzen van het technisch haalbare opzoeken om de vereiste overspanningen met een zo slank mogelijk dek te halen, bij de vaste brug over De Diem heb je te maken met verschillende overspanningen over water. Dat alles in een gebied waar alle verkeer gewoon doorgang moet vinden. Verder zijn we aan het werk bij de
Onderdoorgang Overdiemerpolder waar we in de zijbermen en middenberm van de A9 nieuwe steunpunten moeten bouwen.” Dag en nacht door Vrijwel gedurende het hele project worden er veel nachten doorgewerkt. Net vóór en na asfalteringsweekenden zelfs zeven nachten per week. “In die nachten kunnen we rijstroken afsluiten zonder dat het voorbijrazende verkeer daar al te veel hinder van ondervindt. Dat is belangrijk want in de tender is door CADICOM het aantal benodigde zogenaamde ‘voertuigverliesuren’ opgegeven. Wanneer we daar niet aan voldoen veroorzaakt dat verkeershinder. Om ons werk te kunnen uitvoeren, moeten we ook overdag rij- en/ of vluchtstroken afsluiten. Dan begint de teller in ons nadeel te tikken. Door echter vóór de overeengekomen opleverdatum extra rijstroken in gebruik te nemen, verdienen we de voertuigverliesuren weer terug.”
Minimaliseren “verkeershinder ”
Het werk is tot nu toe goed verlopen. “Zeker wanneer je beseft dat we werken in een dichtbevolkt gebied met een grote verkeersdrukte die door onze werkzaamheden niet te zeer verstoord mag worden. Het vraagt om veel afstemmingsoverleg met maar liefst drie gemeentes maar ook met de andere aannemers en diverse instanties zoals het waterschap et cetera. Al die omgevingsfactoren én het feit dat je op verschillende plaatsen tegelijk werkt, maken het complex.”
// Info • Grondwerk 300.000 m3 • Verharding 250.000 m2 • 80 portalen (nieuw en renovatiewerk) • Sloop geluidsschermen 8 kilometer • Bouw geluidsschermen 12 kilometer • Aanpassen van 13 viaducten/ tunneltjes • Nieuwbouw 4 viaducten/bruggen
Polderen is iets typisch Nederlands “De verbreding van de kunstwerken is een vak apart, maar als je ziet wat de andere disciplines aan werk hebben verzet dan is dat ook gigantisch. Het is niet simpel een kwestie van aan beide zijden een strook extra asfalt aanleggen. De oorspronkelijke weg is verhoogd aangelegd en om die te kunnen verbreden, moest er dus enorm veel zand aangevoerd worden om het geheel op te hogen. Er is meer dan driehonderdduizend kubieke meter grond verzet.” De waardering voor zijn collega’s is hoorbaar in het betoog van Johan De Cat. Het enige waar hij als Belg aan heeft moeten wennen, zo geeft hij aan, is het vele polderen hier in Holland. “Maar bij een groot project als dit, met meerdere partners, ontkom je er niet aan om veelvuldig en constructief met elkaar te overleggen. Het resultaat is dat we keurig op koers liggen en dat is een prestatie van formaat.” //
11.
// PROJECTS Nederland
OVT Utrecht Centraal
Fase A in gebruik genomen Op zondag 29 september is aan de oostzijde het tweede deel van de nieuwe hal van de Openbaar Vervoer Terminal (Fase A) met alle definitieve (winkel) voorzieningen in gebruik genomen.
Na Fase 1 en Fase A is de noordelijke fase aan de beurt. Projectdirecteur Emiel Braeckman: “Er is voldoende ruimte om de voetgangersstromen in goede banen om te leiden. Doordat NS en ProRail het ons mogelijk maken om meer commercies tegelijkertijd tijdelijk elders onder te brengen, kunnen we meters maken. Fase B1, B2, 2 en 3 zien we nu niet meer als losse bouwdelen, maar als ‘de noordelijke fasering’. Daardoor kunnen we sneller opleveren met als streefdatum 10 mei 2015 en de opleverdatum van het gehele project blijft medio 2016.” Het verleggen van kabels en datavoorzieningen is gestart want de
12.
Reizigers volgen “ vorderingen op de voet ” treinen moeten natuurlijk gewoon kunnen blijven rijden. Het veiligheidsniveau voor iedereen op en rond het station is hetzelfde als de ‘normale’ situatie. Bovendien moet het voorzieningenniveau op peil blijven en reizigers mogen hoegenaamd geen hinder ondervinden van de grootschalige bouwactiviteiten. Emiel tot besluit: “Natuurlijk merk je dat we hier bezig zijn. Maar wij communiceren goed en dan krijg je de sympathie van de mensen. Ze volgen de bouw op de voet
en mensen zijn oprecht geïnteresseerd in ons werk. We gaan nu eerst alles voor de te overbruggen periode op orde brengen. Daarna bouwen we de tijdelijke gevels om nieuw en oud van elkaar te scheiden. Vervolgens gaat het dak eraf en gaan we in sneltreinvaart door. In 2016 staat hier een bijzonder fraai en multifunctioneel station dat dagelijks 360.000 mensen verwelkomt.” //
Het glazen muiltje van Maasbracht
Foto’s: Jane van Raaphorst
Scheepvaartverkeerscentrale
// PROJECTS Nederland
Naast het sluizencomplex van Maasbracht glanst het glas van de statige Scheepvaartverkeerscentrale. Van hieruit zullen in de nabije toekomst via communicatie-, sturings- en camerasystemen door Rijkswaterstaat negen sluis- en stuwcomplexen op het Maasroutetraject - over een afstand van 70 kilometer - worden aangestuurd. BESIX nam het ontwerp en de realisatie van het futuristische gebouw en de gebouwtechnische installaties voor haar rekening, terwijl combinatiepartner Siemens zorgdraagt voor alle besturingstechniek. Reeds in haar fundamenten is de regiocentrale een speciaal geval vanwege haar fundering van grindkernen. De aanwezigheid van een oude sluiskolk onder een deel van het gebouw maakte heien lastig. Daarom is gekozen voor grindkernen. Bijkomende voordelen hiervan zijn minder grondtrillingen en minder omgevingsoverlast. Betontechniek Het opvallendste aan het uiterlijk van de regiocentrale is de uitkragende vloer, met een uitkraging van maar liefst zeven meter(!). Op de uitkraging is de
stalen (pui)constructie aangebracht. “De verlijmde glasgevel gaf ons minimale spelingsruimte,” legt projectleider Erik Rombouts uit. “Daarom hebben we strenge eisen gesteld aan de doorbuiging van de uitkragende vloer. Met onze berekeningen vooraf hebben we de werkelijke doorbuiging bijzonder goed ingeschat.” Enerziezuinig Het gebouw is bijna helemaal van glas en dat stelt eisen aan de gebouwtechnieken, ook omdat Rijkswaterstaat duurzaamheid en energiezuinigheid hoog in het vaandel heeft staan. De grootste uitdaging van een glasgevel is de (zomer)zon. Het geprinte patroon op de glaspanelen houdt zonlicht tegen en het gebouw wordt gekoeld met klimaatplafonds, betonkernactivering en luchtbehandeling.
De regiocentrale is inmiddels vol in bedrijf, nadat de apparatuur uit de oude bedieningspost in Maasbracht was overgebracht naar het nieuwe pand en het oude bedieningsgebouw was afgebroken. De parkeerplaatsen, de groenvoorziening en de toegangspoorten van de nieuwe regiocentrale zijn ook af en daarmee zit de klus erop. De mensen van Rijkswaterstaat kunnen vanuit hun fonkelnieuwe werkplek de waterweg veilig bedienen en beheren, en de internationale naam en faam die Nederland geniet op waterbouwkundig gebied, met verve waarmaken.” //
13.
// PROJECTS Nederland
Kruispleingarage Rotterdam
In november 2013 in gebruik genomen Met twintig meter onder NAP de diepste en tevens mooiste parkeergarage van Nederland
14.
Naast ruimte voor 760 auto’s voorziet de Kruispleingarage ook in een unieke waterberging van 2.400 m³
Foto’s: Jane van Raaphorst
Gesublimeerde fotopanelen en vloercoating geven iedere verdieping een uniek aanzicht
// PROJECTS Nederland
Het eindresultaat is een mooie, veilige en ruimtelijke parkeergarage met bovengronds een autoluwe en dus zeer voetgangersvriendelijke zone
15.
Maankwartier
Tussensprint maakt dat we weer op planning lopen De afgelopen (zomer)periode is er aan de hand van een strak gevolgde, gecomprimeerde planning een prachtige prestatie geleverd. Het project had vertraging opgelopen als gevolg van goedkeuringsprocedures en wijzigingen in het ontwerp.
leek hier op “eenHetmierenhoop, maar mieren zijn harde werkers
16.
”
Foto: Jane van Raaphorst
// PROJECTS Nederland
// PROJECTS Nederland
Bouwverloven zijn opgeofferd, er is extra personeel ingezet en werkelijk dag en nacht is er doorgewerkt met een zwaar versterkt team. “Het betekende dat de hele keten mee moest werken: onderaannemers, mensen die vergunningen af moeten geven et cetera”, verklaart projectmanager Erik Rombouts. “Er werden soms wel honderd uur per week gedraaid. Als je van bovenaf neerkeek op de bouwplaats dan leek het wel een gigantische mierenhoop. Zoveel mensen op zo’n klein oppervlak. Maar mieren zijn harde werkers, dat blijkt maar weer eens,” zegt hij lachend.
met een damwand. Op de palenwand werd ondertussen het eerste deel gestort van de tien meter hoge wand welke de overkluizing zal ondersteunen. Het project loopt inmiddels weer keurig in de pas met de initiële planning. “Dat is een huzarenstukje waar we allemaal trots op mogen zijn. Om die reden hebben we op donderdag 5 september ook een gezellige barbecue georganiseerd voor alle mensen die hier zoveel uren hebben gemaakt. Ook de opdrachtgever, onderaannemers en de architect waren van de partij. De weergoden waren ons goed gezind. En terecht als je het mij vraagt.”
Om de bouwspurt te begeleiden, werd een bijkomende speciale functionaris aangesteld. Hij waakte ervoor dat de snelheid niet ten koste ging van kwaliteit en veiligheid. “We werken hier tussen de sporen met rijdende treinen. Boven 1.800 Volt tonnen wapening transporteren kan uiteraard niet, daarvoor dienen de zeldzame uurtjes tijdens buitendienststellingen. Daarom was het een goede zet iemand vrij te maken die zorgde voor de continuïteit tijdens deze periode van wisselende ploegen en staf, die rust bracht en logistieke problemen oploste.”
De volgende mijlpaal, de buitendienst stelling van 11 tot 21 oktober, vergde een degelijke voorbereiding. Erik Rombouts: “Eigenlijk waren we daar al meer dan een jaar mee bezig: vergaderingen met alle stakeholders om uiteindelijk te komen tot een gedetailleerde planning waarbij alle betrokkenen tot op het uur precies wisten wat wanneer gedaan moest worden. Zo zorgden we dat we de treinenloop, voetgangers, bussen, verkeer et cetera minimaal verstoorden. Achteraf kunnen we zeggen dat de buitendienststelling echt een succes is geweest.”
In juli en augustus is er nachtenlang doorgewerkt. Om de langsbalken op de perrons te kunnen storten, werden er per balk tijdens de luttele beschikbare nachtelijke uurtjes zonder spanning op de bovenleidingen twee betonpompen ingezet om in één stortfase de stort gereed te krijgen voordat de eerste treinen er weer aankwamen. Aan de zuidzijde werd eerder een funderingswand van 150 meter geplaatst uit palen, verlengd
Het werk parallel aan het spoor is klaar en in een tijdsbestek van 72 uur zijn in dat bewuste weekend 144 liggers over het spoor geplaatst. Dat gebeurde gelijktijdig aan de noord- en zuidzijde met twee hijskranen. Niet alle prefab liggers zijn gelijk; ze verschillen qua vormgeving en detaillering. Het was dus ook een logistieke uitdaging om precies de juiste ligger op het juiste moment op de bouwplaats te hebben.
// Versimpeld gezien is ‘de plaat’ een soort van tafelblad op vele poten Een belangrijk onderdeel van Maankwartier is ‘de plaat’. Deze plaat komt als overkapping over het station te liggen en daarop wordt gebouwd. Zie de plaat als een tafel die over het spoor wordt gebouwd. Het tafelblad is de plaat die rust op tafelpoten, ofwel kolommen. De kolommen staan weer op poeren, grote betonblokken van circa 4×5×1,5 meter. Onder een poer staan gemiddeld twaalf palen die ervoor zorgen dat het gewicht van de tafel en de belasting op de tafel naar een harde laag in de ondergrond wordt afgedragen.
Dat is tot in detail doorgesproken met de producent (Martens in Waalwijk). De langste liggers zijn maar liefst 22 meter lang, 58 ton zwaar en 120 centimeter dik. Daarna kwam er een 20 centimeter dikke betonlaag overheen die de liggers met elkaar verbindt. Op de kopse kant worden stalen bordessen gemonteerd van 6 bij 60 meter. Die bordessen boden de andere aannemers de ruimte om te beginnen met de bouw van de winkels, hotel en woningen die bovenop de overkappingsplaat komen. //
17.
// PROJECTS Nederland
Stationspassage Tilburg
Omdat het huidige station van Tilburg niet is berekend op de groeiende reizigersaantallen, wordt het uitgebreid en gerenoveerd. Tilburg telt nu dagelijks 30.000 reizigers; dat zijn er in 2020 naar verwachting ruim 40.000. Om te zorgen dat het station ook in de toekomst een comfortabele opstapplaats blijft, krijgt het een nieuwe, brede stationspassage die onder alle sporen doorloopt. Dit betekent dat het station ook aan de noordkant een entree krijgt. De passage vormt straks een belangrijke verbinding tussen de binnenstad aan de zuidzijde en het nog te ontwikkelen gebied ‘Spoorzone 013’ aan de noordkant.
18.
Het project is na een Europese aanbestedingsprocedure gegund aan BESIX. Direct na gunning is projectmanager Michel Mulder met zijn team in Barendrecht begonnen met de voorbereidende werkzaamheden. “De afgelopen maanden hebben we alles uitgedetailleerd en de definitieve planning opgemaakt zodat we in Tilburg meters kunnen maken. Alles is erop gericht om de omgevingsoverlast tot een minimum te beperken. Half oktober wordt in Tilburg het ketencomplex neergezet en het bouwterrein bouwrijp gemaakt. In november starten we met het eerste betonwerk. We gaan figuurlijk gesproken bouwen op een postzegel, op een beperkte ruimte moet heel veel gebeuren.” De winkels worden tijdelijk buiten het station gesitueerd en die komen pas terug nadat de nieuw te bouwen stationspassage is ingebracht. De bestaande fietskelder verdwijnt en daar gaat BESIX begin december aan het werk voor de noodzakelijke constructieve aanpassingen ten behoeve van het renovatie- en uitbreidingswerk.
// PROJECTS Nederland
Tijdens de bouwperiode is de normale treinverkeer gegarandeerd “Alleen in de herfstvakantie van 2014 ligt het treinverkeer een week lang stil. Dat is bij uitstek de periode om dat zo te plannen want Tilburg is een typische studentenstad,” verklaart Michel Mulder. “In een week tijd wordt de buiten het werk gemaakte passage - een tunnelelement met een totaalgewicht van meer dan 5.000 ton - met behulp van vijzels ‘ingeschoven’. Daarna begint de afwerking, waaronder het realiseren van de commerciële winkelunits, terwijl de treinen bovengronds weer gewoon rijden. Ook de toegankelijkheid van het station voor mindervaliden wordt verbeterd. In de nieuwe passage komen liften en roltrappen naar alle perrons zodat mensen die bijvoorbeeld slecht ter been zijn, zelfstandig met de trein kunnen reizen. Alle gebouw- en spoorgebonden installaties vallen binnen de scope van het project. De passage wordt ruim 40 meter breed. Daarvan is 25 meter beschikbaar voor de doorgang van reizigers en aan
beide zijden is ruimte voor winkel- en horecavoorzieningen. Naar verwachting wordt de passage in het laatste kwartaal van 2015 opengesteld voor het publiek. De totale eindoplevering, inclusief de stationshal, staat gepland op 24 juni 2016. Coördinatieverplichting BESIX heeft als hoofdaannemer ook een coördinatieverplichting voor wat betreft alle andere bouwactiviteiten op en rond het Tilburgse station. “Een vergelijkbare rol hebben we bij vele andere grootschalige stationsprojecten, dus die rol is ons op het lijf geschreven. Het belangrijkste nevenproject dat wij moeten coördineren, de realisatie van de Willem II Passage, hebben we recentelijk zelf als werk binnengehaald. Dat maakt dat we daar een enorme efficiencyslag kunnen maken. We pakken het als één werk aan, maken gebruik van dezelfde bouwplaats en we zullen in dezelfde week als dat we de passage invijzelen, ook de Willem II Passage plaatsen. Qua afstemming moeten we in dit geval alleen met onszelf goede afspraken maken. En dat is wel zo prettig.” //
// Info Het station van de Tilburg krijgt onder meer een nieuwe entree aan de noordzijde, waar de gemeente Tilburg de Spoorzone ontwikkelt. Onder het station komt een 42 meter brede reizigerspassage met ruimte voor winkels en horeca. De totale verbouwing duurt tot 2016 en kost 13 miljoen euro. ProRail is opdrachtgever van het project.
// Bezoek het station
19.
// PEOPLE
Port of Rotterdam & BESIX
20.
// PEOPLE
Het woord is aan Jeroen Steens (Director Port Development) Thuis heeft hij een luchtfoto hangen uit 2000 van het toenmalige havengebied. “Rotterdam is altijd in beweging,” geeft een bevlogen Jeroen Steens aan. “Wanneer je dezelfde foto nu opnieuw zou maken, dan zie je dat de wereld compleet veranderd is. Dat vind ik het mooie van ons werk. Wij laten Nederland letterlijk en figuurlijk groeien.” Het Havenbedrijf Rotterdam is beheerder, exploitant en ontwikkelaar van het Rotterdamse haven- en industriegebied. Jeroen Steens: “Onze missie is het in partnerschap ontwikkelen van dé Europese haven van wereldklasse.” Heel de wereld kijkt mee “De verbreding van de Amazonehaven is voor ons, na de aanleg van de Tweede Maasvlakte, by far het spannendste project van de afgelopen tien jaar.” Enkele decennia terug hield niemand er rekening mee dat containerschepen zo groot zouden worden als vandaag de dag. “Maar de tijd heeft ons ingehaald. Onze concurrentiepositie als belangrijkste haven van Europa kwam daarmee in gevaar. In 2008 hebben we met de betrokken partijen in de haven knopen doorgehakt. De Amazonehaven moest worden verbreed.” Allereerst moest er ruimte gevonden worden. “Het betekende dat we met EMO tot overeenstemming moesten komen. Die hebben, om dit project mogelijk te maken, een deel van de grond aan ons teruggegeven. Gezamenlijk hebben we gezorgd dat de noodzakelijke aanpassingen zijn getroffen zodat ook de continuïteit van EMO was gegarandeerd.”
Tegenwoordig containerschepen van 18.500 TEU Om de havenverbreding mogelijk te maken, moest er vijftig meter landinwaarts een nieuwe kade gebouwd worden. “Die kwam te lopen in de nabijheid van een
belangrijke stroomkabel van Elektrabel. Het afgraven van grond en het afbreken van de oude diepzeekade - met een diepte van twintig meter - en al het heien en baggeren zijn potentiële risico’s. Bouwen in een druk gebied, bouwen vanaf de waterkant terwijl de scheepvaart gewoon door moet gaan. Het ging om heel veel geld en prestige en dat terwijl de hele wereld meekijkt. Als Havenbedrijf wilden we dan ook een bouwer selecteren waar we echt vertrouwen in hadden. Na een Europees aanbestedingstraject is er uiteraard ook beoordeeld op prijs, maar het is niet zo dat de allergoedkoopste gewonnen heeft. Belangrijke EMVI-criteria gaven uiteindelijk de doorslag. Wij hadden vertrouwen in BESIX vanwege de kwaliteit van de oplossing en het gedetailleerde plan van aanpak met duidelijke mijlpalen en beschreven oplossingen voor de problemen. Hoe te slopen? Hoe werd er rekening gehouden met de wensen van de kolencentrale voor wat betreft de tijdelijke en definitieve koelwatervoorziening?” BESIX lost benoemde problemen professioneel op Jeroen Steens: “We hebben gekozen voor BESIX en er geen moment spijt van gehad. Vanaf het begin delen we dezelfde bouwkeet zodat we eenvoudig kunnen overleggen. Korte lijnen, heldere afspraken. Als er zich iets voordoet dan wordt het direct opgepakt. Bij een project van deze omvang heb je weleens tegenwind, maar dan is het zaak dat je weet te laveren. Dat kan BESIX als geen ander. Het is uitermate knap wat ze hier gepresteerd hebben,” complimenteert de fervente zeiler. “Dit project is uniek
in zijn soort en grosso modo is het erg goed verlopen. BESIX is een betrouwbare samenwerkingspartner. Naar mijn beleving had de start iets voortvarender kunnen zijn, maar na een goede voorbereiding kwam de vaart erin.” Transparantie Op zeker moment liet een vergunning op zich wachten. Dat betrof het defragmenteren van de oude kade met explosieven. “Dat leverde een kleine vertraging op maar BESIX is ook op die momenten heel open in de communicatie. Geen verstoppertje spelen maar direct aangeven welke stappen zijn gezet om alles in goede banen te leiden.” Ook de aanbesteding voor het tweede deel van de Amazonehaven is door BESIX gewonnen. “Een zeer belangrijk, maar minder spectaculair project omdat het beduidend minder diep gaat. BESIX bleek wederom de economisch meest voordelige en daar zal ongetwijfeld hebben meegespeeld dat de resources al ter plekke aanwezig waren. Maar ook nu beschreven ze meetpunten en milestones. Het betreft een Design & Construct contract en het feit dat BESIX eigen ontwerpers heeft, maakt dat ze problemen in het werk innovatief weten op te lossen. Voor dit totale project geldt dat er de nodige bouwrisico’s waren en de hele wereld keek toe. Achteraf de balans opmakend kun je stellen dat er hier een prestatie van formaat is geleverd. De hele Maasvlakte is nu door de verbreding van de Amazonehaven toegankelijk voor de allergrootste zeeschepen. Dat is belangrijk voor onze positie als logistieke draaischijf van Europa.” //
21.
// PROJECTS BESIX Group
Kennisuitwisseling Focus op de IABSE-conferentie in Rotterdam De experts van BESIX nemen deel aan belangrijke conferenties en seminars in verschillende technische en wetenschappelijke bouwsectoren. BESIX is al vele jaren ‘collectief lid’ van de International Association for Bridge and Structural Engineering (IABSE), een wetenschappelijke en technische organisatie die tachtig jaar geleden werd opgericht en ongeveer 4.000 leden telt uit honderd verschillende landen. De Belgische en Nederlandse afdeling van IABSE bestaan meer dan twintig jaar en organiseerde van 6 tot 8 mei in Rotterdam een zeer interessante conferentie met als thema het onderhoud van infrastructuur.
Belangrijk want infrastructuur is immers de ruggengraat van onze economie. Dirk Bourlon, vicevoorzitter van het organisatiecomité, en Luc Maertens, lid van het wetenschappelijk comité, vertegenwoordigden BESIX. Beide heren leidden ook de sessie over ‘Modernisering en Renovatie’. //
BESIX nam ook deel aan andere internationale conferenties Britse civiele ingenieurs zijn verenigd in het ICE en die hielden van 18 tot 20 september in Edinburgh een conferentie met als thema: ‘Coasts, Marine Structures and Breakwaters 2013’, over golfbrekers en maritieme projecten. De Belgische en Nederlandse afdelingen van PIANC (de World Association for Waterborne Transport Infrastructure) organiseerden van 23 tot 27 september een conferentie in Maastricht en Luik. PIANC is een wetenschappelijk forum waar experts uit de hele wereld kennis uitwisselen en advies geven over kostenefficiënte, betrouwbare en duurzame infrastructuren om de groei van het transport over water te bevorderen. BESIX is een belangrijke sponsor van dit evenement. //
// De inbreng van onze BESIX experts Hubert Vander Meulen in Kameroen: tijdelijke brug na 35 jaar vervangen door permanente structuur! Pierre Mengeot sprak over de Doualahaven (heropbouw van kade 52) in Bonaberi, Kameroen.
22.
Ken Watzeels, Dirk Bourlon en Werner Vits gaven een lezing over de structurele renovatie en verlenging van drie, 50 jaar oude, sluizen in Limburg.
Sven Dumortier en Mathieu Dechamps behandelden het tweede deel van het project: de heropbouw van het nieuwe laadplatform.
Sven Dumortier behandelde het eerste deel van de ombouw van een 30 jaar oude olieterminal in een moderne LNG-terminal.
Nico Dekoning en Bernd Van den Bossche presenteerden het evaluatie- en onderhoudsplan voor 36 kunstwerken vlakbij de Coentunnel in Amsterdam.
// PROJECTS BESIX Group
Drukke zomer voor BESIX op R4 in Gent Afgelopen zomer plaatste BESIX enkele ontbrekende stukken in de puzzel van de ringweg R4 Zuid. De bouw- en plaatsingswerkzaamheden verbeteren de bestaande wegeninfrastructuur aanzienlijk. Daardoor zal het doorgaande verkeer in en rond Gent vlotter doorrijden. De werkzaamheden lopen volgens planning en BESIX verwacht de resterende uitdagingen voor kerst 2013 te kunnen afronden.
Tussen juni en augustus bouwde en installeerde BESIX drie van de ‘kunstwerken’ waarvoor de klant, het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), de opdracht gaf. Resultaat: een verzameling ultramoderne bruggen. Een overzicht: Het plaatsen van een tuibrug: een spectaculaire onderneming Je kunt hem niet missen als je op de E17 over het viaduct in Zwijnaarde rijdt: de enorme pyloon in omgekeerde V-vorm die de gloednieuwe brug over de Ringvaart ondersteunt. Ga eens van dichtbij kijken en je ziet tussen de logo’s van de partners van THV Kunstwerken de vlag van BESIX wapperen. De enorme structuur op zijn plaats krijgen, was een hele krachttoer want de brug weegt maar liefst 3.500 ton en dat gewicht wordt gedragen door de kabels die verankerd zijn in de veertig meter hoge pyloon. In maart werd de pyloon vanuit het Gentse Kluizendok via de Ringvaart ingevaren, op zijn plaats gehesen en aan de liggers van het brugdek bevestigd. De echte uitdaging zat echter in het transport van
het hele gevaarte. In november 2012 werd de brug naast de huidige weg door BESIX geprefabriceerd. In juni 2013 moest de brug geplaatst zijn en het kanaal overbruggen. De afstand van de montageplaats tot de plaats waar de brug moest komen te liggen? Exact 115 meter. De grote verhuizing In juni vonden er op de werf in slechts tweeëneenhalve dag indrukwekkende logistieke activiteiten plaats. Meer dan achttien maanden voorbereiding gingen eraan vooraf. De hele constructie werd op twee plaatsen opgetild om nauwelijks dertig centimeter boven de grond uit te komen. Daarna werd de brug traag naar de oevers van het kanaal geschoven met behulp van enorme platformwagens (20-wielers) en schuifbanen die werden blootgesteld aan belastingen van meer dan 500 ton. Daarop werd de kolos op een drijvend ponton gereden, dat zijn 135 meter lange vracht naar zijn plaats bracht met een snelheid van 10 meter per uur. De hele onderneming verliep ontzettend vlot: het verkeer op het kanaal werd slechts 24 uur stilgelegd. Opdrachtgever AWV is tot nog toe zeer onder de indruk van de werken. //
23.
// PROJECTS BESIX International
De beroemde zakenwijk van Parijs
BESIX werkt tweede iconische toren af Na de bouw van de CBX-toren geeft BESIX nog maar eens blijk van zijn gedrevenheid om projecten te ontwikkelen in Frankrijk. Het Carpe Diem-project is een nieuwe referentie dat onlangs het LEED Platinumcertificaat kreeg en – belangrijker – de goedkeuring van de veiligheidscommissie op 23 april 2013.
Deze niet te onderschatten fase was meteen ook de laatste van het project, als we de oplevering van 28 mei 2013 buiten beschouwing laten. Na heel wat inspanningen sinds 14 maart 2011, toen de eerste steen werd gelegd, komt er nu een einde aan het project. Atypische architectuur De Carpe Diem-toren onderscheidt zich dankzij de atypische architectuur en in het bijzonder dankzij de originele én functionele voorgevel met diamantkoppen. De kantoren nemen de 5e tot de 34e verdieping in beslag. Het zijn echter vooral de zogeheten decoverdiepingen die in het oog springen. Deze afgewerkte Parijse toren straalt klasse uit. Die klasse komt onder meer tot uiting in de wintertuin met de opgehangen geweven cocons, de vijftien meter hoge entreehal op de tweede verdieping en de met zink en glas beklede muren, het auditorium met een bijzonder architectonisch staaltje voor het plafond en tot slot het themarestaurant op de vierde verdieping, met gezeefdrukte glazen schermen en gekartelde stalen schermen. Mission accomplished voor BESIX Wie wil genieten van een uitzicht over heel Parijs moet naar de 35e verdieping. De liften brengen je met een duizelingwekkende snelheid van zes meter per seconde naar die VIP-verdieping. Je vindt er ook de grote raadzaal, de privékeuken en natuurlijk ook de terrastuin die de hele verdieping omzoomt. Dankzij de twee ramen van meer dan 100 m² aan de oostelijke en westelijke gevel krijg je een vrij zicht op de verschillende monumenten van de Franse hoofdstad. In afwachting van de komst van de toekomstige huurders heeft het BESIX-team zich de laatste maanden druk beziggehouden met de laatste klussen om het project tot in de puntjes af te werken. Zo hopen we bij te dragen aan het welzijn en het comfort dat deze toren aan de toekomstige bewoners zal bieden. Een trots team Het hele SBX-team (BESIX & SPIE SCGPM) is er trots op dat het vorm wist te geven aan dit project, waaraan zoveel entiteiten van de Groep hebben meegewerkt (waaronder ook BED voor de studies en Franki voor de funderingspalen). //
24.
// PROJECTS BESIX International
BESIX doet intrede in Montenegro Aan de ingang van de Kotor fjord bevindt zich het schiereiland Lustica, uitkijkend op de monding van de baai van Herceg Novi en Tivat. Lustica vormt een natuurlijke grens tussen de Adriatische zee en de baai van Kotor. Het is in de baai van Lustica dat Orascom Development, in associatie met de Montenegrijnse regering (resp. 90/10), het project Lustica Development ontwikkelt.
t
Binnenaanzicht van modelappartemen
BESIX Montenegro Het project Lustica Development strekt zich uit over 35 kilometer. Het omvat golf terreinen, een spa- en wellnesscentrum, heel wat luxeboetieks, cafés, restaurants en hotels. BESIX zal actief meewerken aan dit project dat in totaal € 1,1 miljard bedraagt. BESIX tekende het eerste contract binnen de twee maanden (op 16 mei 2013) en zette het filiaal BESIX Montenegro op. Lustica Bay Resort De werken gingen twee dagen na de ondertekening van het contract van start. Het project behelst de bouw van een appartementencomplex (met in totaal tien gebouwen) in de zone van de toekomstige jachthaven. 60 van de 72 duurzame appartementen werden reeds voor de start van het project verkocht. Het complex zal deel uitmaken van het project Lustica Bay Resort.
Lucas Conings in gesp rek met Joe Gough, Procurement Manager, OCI, voor de persconfere ntie
“Wij zijn zeker welkom. De Montene grijnse prominenten die op de inhuldigingsceremonie aanwezig waren, drukten hun tevredenheid uit over de interesse die ons bedrijf heeft in het land. We krijgen al hun steun om ons daar te vestigen”, licht Lucas Conings, International Building Director van BESIX, toe. Inhuldigingsceremonie Na de inhuldigingsceremonie volgde op 18 mei een persconferentie in aanwezigheid van de Minister voor Toerisme en Ontwikkeling, en van de burgemeester van Tivat. Lucas vervolgt: “Wij zijn heel enthousiast dat we dit project kunnen realiseren. Ik was aanvankelijk misschien wat terughoudend, maar dat veranderde bij het ontdekken van deze schitterende regio. Bovendien steunt de Montenegrijnse regering onze activiteiten. Wij hopen te kunnen deel
nemen aan de investeringen van SOCAR (Azerbeidzjan) en van Diar Hotel Property (Qatar) in Montenegro”, aldus Lucas. Gerhard Niesslein, CEO, Orascom Development Holding: “BESIX, dat wereldwijd gekend is om de kwaliteit die ze levert, zal de bouwwerken uitvoeren. Wat mij intrigeerde is hun motivatie om dit project aan te nemen. Ze identificeren zich echt met het project, daarom werken we zo graag met hen. De ondersteuning van de overheid is zeer belangrijk want zij zijn de hogere autoriteit. Ze weten dat dit project van betekenis is voor het land en dat het invloed heeft op de toerisme sector. Onze relatie met de overheid is van groot belang, gelukkig is die heel goed”. //
25.
// PROJECTS BESIX International
Tanger Med II
Bouw van kade en platform: moeilijke opdracht bijna voltooid! Op 26 maart 2013 werd het 7.946e en laatste blok geplaatst, dit na een hele reeks van avonturen waarvoor de belangrijkste maritieme uitrusting van BESIX werd ingezet, zoals de hefeilanden Shirine en Pauline en het baggerschip Ambiorix voor de uitgraving van de vaargeul.
Blokken plaatsen met Pauline
26.
Kopbalk binnenkort geplaatst De werkzaamheden voor het gieten van de betonnen kopbalk (ongeveer 30.000 m3) zijn volop bezig en in augustus 2013 zouden de 1.230 meter kade klaar moeten zijn. Tegelijk werd gestart met de uitvoering van de bodembescherming van de fundering en de plaatsing van de accessoires (fenders, bolders et cetera).
Begin maart 2013, star t opspuiten grond met de Rainbow ing-methode
Platformen in uitvoering Nadat in 2012 het krachtigste baggerschip ter wereld in onderaanneming (DEME) werd ingezet voor het uitbaggeren en rotscutteren van 1,3 miljoen m³, mobiliseerde BSTM (BESIX Somagec Tanger Med) eveneens in onderaanneming (Boskalis) de maritieme uitrusting voor de ophoging van de platformen. De uitvoering van de 5,5 miljoen m³ opgespoten grond zal ongeveer vier maanden in beslag nemen, op een tempo dat schommelt tussen de 50.000 en 55.000 m³/dag. Aanvankelijk werd voor het opspuiten de Rainbowing-methode* gebruikt. Daarna werd overgeschakeld op pijpleidingen over land.
(*) ‘Rainbowing’ is de term die wordt gebruikt om de methode te beschrijven waarmee het schip zand opspuit in de lucht.
Laatste blokken geplaatst De door BESIX ontworpen kademuur is van het type ‘blokkenmuur’ en is opgebouwd uit een uitgekiende stapeling van prefab betonblokken. Er werden 50 blokken per dag geplaatst, met pieken van meer dan 75 blokken per dag in ideale omstandigheden.
Een succesvolle methode Nadat het zand ter plaatse is gebracht, kan gestart worden met het trillen en verdichten van de bovenlaag. De bovenlaag zal worden verdicht met een hoge-energiewals, die het voordeel heeft de bodem in één keer te verdichten tot op een diepte van ongeveer drie meter (in plaats van laagsgewijs), met een continue registratie van het resultaat. Leveringen en latere fasen in het vizier De levering van de eerste 400 meter kade en het platform is gepland voor 9 oktober 2013, de volgende 400 meter voor 9 februari 2014. Het einde van het contract voor de werken die momenteel werden toegekend aan het consortium (BESIX, Somagec, Bouygues, Saipem en Bymaro), is voorzien op 9 juli 2014. De opdrachtgever en de concessiehouders zijn van plan om de oorspronkelijk voorziene optionele fasen te wijzigen en het vervolg van de werkzaamheden die nodig zijn om de haven Tanger Med II operationeel te maken (tweede havendam, fase 2 van de kade, achterste langsliggers, diensten en bestrating) te starten voor 2014 en 2015. //
27.
// PROJECTS BESIX International
King Abdullah Sports City
Een megaproject en een megaprestatie In Saoudi-Arabië, aan de noorderlijke rand van Jeddah, is in een tijdsbestek van minder dan achttien maanden effectieve bouwtijd, een gigantisch nieuw voetbalstadion gebouwd. Het is het resultaat van een succesvolle joint venture van BESIX en het lokale Al Muhaidib Contracting.
Het spectaculaire hoofdstadion, waar rondomheen allerlei andere sportfaciliteiten worden gerealiseerd, biedt ruimte aan 63.000 toeschouwers. De voetballiefhebbers hebben vanaf drie ringen een vrij uitzicht op het veld, omdat de overkapping - tegen regen én zon - boven de tribuneplaatsen geheel zelfdragend is en dus geen storende kolommen kent. De korte bouwtijd voor een project van deze omvang is bijzonder. “We kregen op zeker moment het verzoek om nog in 2013 een speelklaar stadion op te leveren”, vertelt Ivan Bruyninckx. De ervaren rot in het vak met bijna veertig jaar BESIX in de benen (hij startte in 1974) is bekend met
28.
het werk in de regio. Recent was Ivan nog betrokken bij de bouw van de New Orleans en Maastoren In Rotterdam. Als adviseur ondersteunt hij het projectmanagement ter plekke. “Je hebt te maken met verschillende culturen en ik zorg dat de communicatie goed verloopt en dat planningen gehaald kunnen worden.” Eigenlijk is hij pensioengerechtigd, maar daar wil hij niets van weten en dus gaat hij als vanouds door. Hij heeft weliswaar geen rechtstreekse verantwoordelijkheid meer, maar hij zorgt voor de spreekwoordelijke smeerolie die maakt dat processen soepel verlopen. “Ik kan even afstand nemen, het groter geheel overzien en dan raad geven aan de mensen die het uiteindelijk moeten doen.”
// PROJECTS BESIX International
“Marmer met pluis en veren” BESIX heeft vaker stadions gebouwd. Ivan Bruyninckx: “Toch is dit van een andere orde. Je kunt je voorstellen dat de koninklijke loge in dit geval luxer uitgevoerd is dan een standaard skybox. Maar ook de ‘gewone’ VIP-lounge heeft wanden van marmer.” Het maakt deel uit van een groter geheel; King Abdullah Sports City biedt in de toekomst zo goed als alles op sportgebied. De initiële bouwtijd van het multipurpose voetbalstadion - het hart van het totale project en de belangrijkste scope voor BESIX - bedroeg veertig maanden.
Tien maanden sneller? De initiële oplevering stond gepland voor oktober 2014. “De tussentijds gestelde vraag van de opdrachtgever om te accelereren, heeft gemaakt dat we een addendum contract hebben opgemaakt. Daarin is alles tot in detail vastgelegd. Wat moet er allemaal wel en wat hoeft er niet noodzakelijkerwijs gereed te zijn om hier nog in december 2013 de eerste wedstrijden te kunnen spelen? De airco in de loges moet werken, net als de power voor de verlichting en de grote Samsung schermen, roltrappen en liften. Naast alle technische ruimtes moeten de kleedkamers en de interne sporthal gereed zijn, het grasveld bespeelbaar,
de parkeerplaatsen bereikbaar et cetera. Maar de gevangenis in de kelder, onderhouds- en bergruimtes hoeven niet op dag één gebruiksklaar te zijn en dat geldt ook voor een deel van de toiletten. Daar zijn duidelijke afspraken over gemaakt en dat vangen we op met tijdelijke voorzieningen. Eigenlijk komt het erop neer dat we een honderd procent oplevering doen voor 85 procent van het totaal. Dat is dus wezenlijk iets anders dan een 85 procent oplevering van het geheel.” In een volgende editie van dit magazine volgt het verhaal van de complete oplevering van dit unieke sportcomplex. //
29.
// PROJECTS BESIX Egypt
Toen er in april rellen uitbraken in de hoofdstad van Egypte, waren de expats van BESIX en hun gezinnen onze eerste zorg. Hun veiligheid was belangrijker dan de voortgang van onze projecten. Terwijl de Egyptische bevolking op straat uiting gaf aan haar ontevredenheid en onrust, vroegen wij Alfred Reyniers, Project Director International & Large Buildings Projects bij BESIX Group, naar een update over de situatie.
BESIX Egypt De ontwikkelingen tijdens de zomerrevolutie van 2013
De funderingen van de tweede verdieping van het Grand Egyptian Museum
Hoe staat het met de veiligheid? Alfred Reyniers: “Met vijftig expats en hun familie, groeide de BESIX-familie al uit tot een mooie honderd mensen in Egypte. Vanaf het begin hebben we systematisch gezocht naar onderkomens in veilige buurten en bij voorkeur in beveiligde en omheinde gemeenschappen of compounds, om een maximale veiligheid te garanderen. Op de gezinnen in Maadi na, wonen de meeste van onze expats in compounds vlakbij onze bouwplaatsen in Gizeh, die allemaal op vijftien tot twintig kilometer afstand liggen van het centrum van Caïro en de ‘hot spots’ waar de demonstraties en het geweld plaatsvinden. Het veiligheidsniveau van de
30.
ambassades bleef als voorzorgsmaatregel op niveau 1 en het evacuatieplan van het bedrijf werd begin 2013 al aangepast en doorgegeven.” Wat zijn de praktische gevolgen hiervan voor het dagelijkse leven? “Regelmatige stroomonderbrekingen, brandstoftekorten en een toenemend economisch verval hebben steeds meer mensen de straat op gedreven en hebben uiteindelijk geleid tot de bekende demonstraties van eind juni en begin juli, toen miljoenen betogers het aftreden van de president eisten. Het hele land was verlamd, en het werk op onze beide bouwplaatsen moest
// PROJECTS BESIX Group
Van links naar rechts: Juan Nolet, Jean-Hugues Jacquemart, Georges Kyrillos (OCI), Alfred Reyniers, Didier Reynders, Fabrizio Gori, Hilde Delobelle, Gaetan Debloudts, Bjorn Walgraeve
enkele dagen worden stilgelegd. In deze periode onderhielden we dagelijks nauwe contacten met de ambassade om de situatie te volgen en mogelijke risicovolle gebieden te identificeren. Deze informatie deelden we, indien nodig, met onze expats via vergaderingen en e-mail- en sms-berichten. Op het einde van de ramadan steeg de spanning opnieuw en het geweld bereikte een hoogtepunt op 14 en 15 augustus, waarna de noodtoestand werd uitgeroepen en een avondklok werd ingesteld. We riepen onze expats op om voorzichtig te zijn als ze hun huis verlieten, alle demonstraties en samenscholingen te vermijden en niet deel te nemen aan politieke discussies.” Zijn onze expats op enig moment in gevaar geweest? “De berichten in de media gedurende de hele periode vanaf eind juni, en vooral in de tweede helft van augustus, waren zeer tegenstrijdig en zorgden voor verwarring bij het thuisfront in Europa. De beelden die in de westerse media verschenen, gaven absoluut geen goed beeld van de werk- en leefomstandigheden op onze bouwplaatsen en in onze woonplaatsen. Ze zorgden er alleen maar voor dat
onze families thuis onnodig bang waren. Hoewel de situatie in Egypte ernstig was, liepen onze expats op geen enkel moment gevaar, omdat we de veiligheidsmaatregelen voortdurend evalueerden in nauwe samenwerking met de ambassades. Bovendien heerste er een opmerkelijke discipline en teamgeest onder onze expats. Het onverwachte
bouwplaatsen was de mobiliteit van onze lokale werknemers en arbeiders, die vaak door onrustige gebieden moesten reizen of zelfs in de buurt van de hot spots woonden. De situatie is echter aan het verbeteren. Gezinnen keren terug, scholen gaan weer open, de avondklok die de werkuren beperkte wordt stilaan opgeheven en veel Egyptenaren denken
De beelden die in de westerse media “ verschenen, gaven absoluut geen goed beeld van de werk- en leefomstandigheden op onze werven en in onze woonplaatsen
”
bezoek op 22 augustus van de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders aan onze bouwplaats, tegen alle veiligheidsoverwegingen en advies in, en het verslag daarvan in de Belgische media, gaven het moreel en vertrouwen van onze expats en lokale werknemers een welkome ‘boost’. De voortgang van onze projecten “Het grootste probleem voor onze beide
dat in Caïro alles snel weer normaal wordt. Zowel de bouw van het Grand Egyptian Museum als de bouw van de Mall of Egypt hebben vertraging opgelopen door de stillegging van de werken, de beperkte werkuren, het grote verzuim en het gebrek aan productiviteit. Zodra de situatie weer normaal is, zullen we de gevolgen voor de timing en kosten evalueren en bespreken met onze klanten.” //
31.
// NEWS
NewsNL
klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-114796
gedrukt
Opmaak en productie: www.conquest.nl
BESIX realiseert in Nederland al 20 jaar prestigieuze werken in civiele betonbouw, industriële bouw, specialistische utiliteitsbouw en maritieme bouw. Ook wereldwijd bouwt BESIX aan uitdagende projecten, al dan niet volgens het design & construct principe, die het uiterste vergen van haar calculators, constructeurs en bouwers. Daarin worden beproefde en vernieuwende methoden toegepast. De beste prestaties worden namelijk geleverd op het snijvlak van stabiliteit en dynamiek. BESIX investeert constant in haar kwaliteitsbelofte, zowel op menselijk als materieel vlak. Daarom schakelen overheden, de industrie en projectontwikkelaars BESIX in voor hun projecten.
BESIX Nederland Trondheim 22-24 Postbus 8, 2990 AA Barendrecht Telefoon +31 (0)180 64 19 90 Fax +31 (0)180 64 19 91
[email protected] www.besixnederland.com BESIX Group Gemeenschappenlaan 100 1200 Brussel België Telefoon +32 (0)2 402 62 11 Fax +32 (0)2 402 62 00 www.besixgroup.com