1909 - 2009 BESIX bestaat
100 jaar!
BESIXNewsNL Onderdeel BESIX Group
Magazine
Najaar2009
Hoogste punt Maastoren bereikt Kruisplein: BESIX gaat ondergronds in Rotterdam Regiocentrale Maasbracht: een technisch, organisatorisch én budgettair huzarenstuk BESIX levert civiele bijdrage aan Gate terminal
4
content
NewsNL
Minister Eurlings geeft startsein voor bouw Tweede Coentunnel
p14 p22
Hoogste punt Maastoren bereikt p16
p22
2.
BESIX levert civiele bijdrage aan Gate terminal Foto omslag: Vernieuwd hefeiland Pauline aan het werk in de offshore windparken.
BEMOVO sluit KOSMOS succesvol af
NewsNL
Design & build brengt architect en aannemer bij elkaar
Bouw New Orleans vordert gestaag
p15
Kunstwerken HaarrijnSpoorlijn gereed
p20
Regiocentrale Maasbracht: een technisch, organisatorisch én budgettair huzarenstuk
p18
3.
p17
Directeur BESIX Nederland
International p7 p8 p10
Spanje (haven van Valencia) Aardbevingsbestendig bouwen Marokko (haven van Tanger)
Benelux-France p11
p12
p13
Inhoud
Editorial p6 Jean Polet
Topapparatuur voor een betere behandeling van kankerpatiënten De BESIX Foundation steunt twee grote projecten BESIX Vlaanderen gaat ‘groen’
Nederland p14 p14 p15 p16 p17 p18 p18 p19 p19 p20 p22 p22
BreakingNews
NewsNL
Tweede Coentunnel Parkeergarage Kruisplein New Orleans Maastoren Regiocentrale Maasbracht KOSMOS Jong BESIX Nederland Sluizen Limburg Uitdagende stage bij BESIX Design & build Kunstwerken Haarrijn-Spoorlijn Gate terminal
Speciale prijzen voor ‘Qipco Office Tower’ * De toren heeft inmiddels meerdere prijzen gewonnen waaronder de ‘Nemetschek Engineering User Contest 2009’. Ook kreeg de toren met buitengewoon eerbetoon de prijs voor het beste hoogbouwproject in het MiddenOosten en Afrika toegekend door de Council for Tall Buildings and Urban Habitat (CTBUH). Proficiat aan het hele Qipco team ! * Ook bekend onder de naam ‘The Tornado’
entiteiten p23 p24 p25
p26
p27 p27 p28
p29
p30 p31
4.
Socogetra (Carrière des Limites ) Vanhout (SCK) Van Britsom & Verheye (Stalhillebrug winnaar) Jacques Delens (gevel van Belliardstraat 14) Six Construct (Al Gurm Resort) Six Construct (tramlijn Midden-Oosten) Franki Geotechnics (ontmoet zijn verleden met een nieuwe techniek) BESIX Real Estate Development (winnaar in Louvain-La-Neuve) BESIX Sanotec (hotelcomplex Mazagan) Jacques Delens (Ambassade Noorwegen)
Eerste vliegtuig is geland ! Six Construct Qatar Ltd (WLL) is trots te kunnen aankondigen dat het eerste vliegtuig op 5 mei 2009 is geland op de Additional Bay Apron voor Code ‘E’ vliegtuigen op de internationale luchthaven van Doha. De eerste 7 baaien werden met succes opgeleverd aan Qatar Airways als deel van de middenmijlpaal, waar de andere 7 baaien definitief in juli zullen worden afgeleverd.
Luik-Guillemins: een ‘new look’ voor het station Op 18 september jl. heeft de NMBS-Holding het nieuwe station van Luik plechtig geopend. De dag daarna ging het station open voor het publiek. Het biedt voortaan rechtstreekse verbindingen met de grote steden in binnen- en buitenland (Aken, Keulen, Rijsel, Luxemburg, Maastricht, Parijs). Nog even herinneren dat Wust een grote bijdrage heeft geleverd aan de vernieuwing van de spoorweginstallaties en aan de ruwbouwwerkzaamheden van het reizigersgebouw en van de parkeergarage aan de kant van de heuvel van Cointe (perceel 2). Dit gebeurde via de Tijdelijke Vennootschap Wust/CFE/ Duchêne/Galère. Het contract dat de THV uitvoerde was goed voor een bedrag van 142 miljoen euro, waarvan 31 miljoen euro naar Wust ging.
NL Franki Foundations GroupNews Belgium Ir. Maurice Bottiau, Group Commercial Director bij Franki Foundations Group Belgium, is op de algemene vergadering van de EFFC (European Federation of Foundation Contractors), die plaatsvond op 15 mei 2009 in Leuven, tot voorzitter van de vereniging benoemd. De EFFC is de Europese federatie van aannemers in de funderingsbranche. De vereniging verdedigt de belangen van de sector, met name bij de Europese Unie, de FIEC (Europees Verbond van het Bouwbedrijf) en andere beroepsorganisaties.
K.U.Leuven: Maarten Breckpot winnaar van de BESIX Prijs 2009 De BESIX Prijs werd dit jaar toegekend aan Maarten Breckpot met zijn proefschrift ‘Overstromingsbeheersing van de Demer met Model Predictieve Controle’.
De BESIX Groep, winnaar van de ‘Global Water Awards 2009’ De GWI* Global Water Awards 2009 werden op 27 april 2009 gevierd in Zürich, in aanwezigheid van Al Gore, ex-vicepresident van de Verenigde Staten en Nobelprijswinnaar voor de vrede. Deze prijzen worden beschouwd als de meest prestigieuze erkenning voor projecten in de sector van waterbehandeling op internationaal niveau. In de categorie ‘Water Deal Of The Year’ werden BESIX Sanotec (in samenwerking met de group Veolia) en Six Construct beloond met de eerste prijs (winner of the year) voor het project Independent Sewerage Treatment Plant (ISTP 2) in Abu Dhabi. Al onze gelukwensen aan het projectteam !
De ingenieursfaculteit van de K.U.Leuven heeft BESIX laten kiezen uit drie proefschriften voor het toekennen van de jaarlijkse BESIX Prijs. Twee van de proefschriften beantwoorden goed aan de maatschappelijke zorgen die actueel zijn en omkaderen de inspanningen die door BESIX gedaan worden om voor deze problemen een oplossing te bieden. “Beide proefschriften evalueren het mathematisch modelleren van bouwkundige problemen. We hebben uiteindelijk voor het meer fundamentele werk gekozen, omdat we van mening zijn dat we hierdoor ook een betere steun geven aan één van de kerntaken van de universiteit: wetenschappelijk onderzoek”, benadrukt Luc Maertens, Technical Director van BESIX. Het bekroonde masterproefschrift gaat ontegenzeggelijk in op een maatschappelijk probleem dat in het recente verleden steeds meer in de belangstelling kwam, het beheersen van het overstromingsgevaar. “We appreciëren dan ook ten zeerste de belangstelling van een toekomstig Master in de Wiskundige Ingenieurstechnieken voor deze bouwkundige materie”, zegt Werner Dekkers, Chief Development Officer, die BESIX vertegenwoordigde gedurende de prijsuitreiking. De resultaten die dit proefschrift hebben opgeleverd zijn bijzonder hoopvol en een verdere uitwerking zou zelfs baanbrekend kunnen zijn.
5.
* Global Water Intelligence
editorial
Beste lezer, Voor U ligt alweer het najaarsnummer van BESIX News NL. Daarmee loopt ook langzaam ons jubileumjaar 2009 ten einde, een jaar waarin we uitgebreid mochten terugblikken op een rijk gevulde historie die 100 jaar geleden begon in Breda, een historie waar we allen trots op zijn. In deze BESIX News NL nemen wij U graag mee in de wereld van BESIX van vandaag. Zo is er bijvoorbeeld de nucleaire wereld, vaak negatief in de pers maar toch onmisbaar in ons dagelijks leven. BESIX bouwde in deze sector een belangrijke ervaring op waarvan in dit nummer twee voorbeelden: het protontherapiecentrum Marie Curie, in de buurt van Parijs, wat toptechnologie levert op het vlak van kankerbehandeling. Daarnaast is er het testproject Guinevere in Mol (België) dat geldt als proefopstelling voor de later te realiseren proefreactor van de 4e generatie, genaamd Myrrha. Voorts in dit nummer veel nieuws over onze lopende projecten in Nederland en de rest van de wereld, onze enthousiaste jongeren van Jong BESIX Nederland aan het woord en een exclusief interview met Paul Wintermans, de architect van vele BESIX-realisaties in Nederland. Tot slot tonen we U met trots de eerste projecten die worden gesteund door onze kersverse BESIX Foundation. Met deze Foundation wil BESIX haar maatschappelijk engagement gestalte geven en steunt het projecten waarin mens en milieu centraal staan met financiële hulp en deskundige begeleiding. Aan het eind van dit jubileumjaar kijkt BESIX Nederland de toekomst met vertrouwen tegemoet. Ondanks de moeilijke tijden die ons te wachten staan zijn we ervan overtuigd dat het vakmanschap, de flexibiliteit en de teamspirit van onze medewerkers ervoor garant staan dat BESIX ook nu het verschil zal blijven maken. Wij wensen U veel leesplezier en begroeten U graag op onze stand op de Betondag op 19 november in de Doelen in Rotterdam,
6.
Ir. Jean Polet Directeur BESIX Nederland
Nieuwe kraan voor hefeiland Pauline Met een platform van 50 meter lang en een gewicht, inclusief kraan (maar zonder spuds*), van zo’n 1.400 ton is Pauline het grootste hefeiland van BESIX. Ze heeft een hef- of draagvermogen van 700 ton. Begin dit jaar legde ze voor enkele maanden aan in de Rotterdamse haven. Daar werd ze uitgerust met een volledig nieuwe kraan: een Favelle Favco PC 250HD. Met deze state-of-the-art kraan, gebouwd om te voldoen aan de strenge eisen in de offshore olie- en gaswinning, is het beschikbare hefvermogen van de Pauline flink verhoogd. De kraan heeft namelijk een capaciteit van 250 ton op 20 meter, ongeveer 123 ton op 30 meter en circa 84 ton op 40 meter. Sneller en veiliger Maar dat is nog niet alles: de kraan maakt een snellere uitvoering mogelijk én zorgt voor optimale veiligheidsomstandigheden. In tegenstelling tot de vorige kraan wordt nu bijvoorbeeld ook het dalen van de last motorisch gecontroleerd. De hoger geplaatste cabine zorgt voor een beter overzicht en door de nieuwe constructie is er meer dekoppervlak vrijgekomen. Overal inzetbaar De Pauline werd op 4 december 2002 aangeschaft om vervolgens de hele wereld rond te reizen: van Libië ging ze naar Bioko en South Hook, waarna ze in 2008 werd ingezet bij de installatie van windmolens op de Noordzee. Inmiddels is het immense hefeiland, inclusief nieuwe kraan, weer volop in de running. Zo sloot BESIX een contract met VESTAS OFFSHORE uit Denemarken voor het onderhoud van windturbineparken. De lange giek (73 meter) en spuds* (66 meter) van de Pauline zijn van groot belang om de werkzaamheden bovenin de turbine te kunnen uitvoeren. *spuds zijn de palen van het hefeiland
Haven van Valencia Eerste grote bouwplaats op zee
Het project voorzag in de bouw van twee pieren vanaf het vasteland en, in het oosten, een pier in volle zee. De lokale overheid wilde de pieren bouwen op een fundering van stortsteen. Op die fundering moesten drie lagen holle betonblokken met een gewicht van 240 ton per stuk worden geplaatst. Na de plaatsing van het derde blok moest de binnenkant van de aldus ontstane toren gevuld worden met mager beton. De bedoeling was om een grote massieve constructie te verkrijgen, die de ruwe zee kon weerstaan. Technische uitdaging Om dit grootschalige project in goede banen te leiden, besloot de Belgische Betonmaatschappij zich met partners te omringen. Het bedrijf S.I.C.O.P. (Sociedad Iberica de Construcciones y Obras Publicas SA) werd opgericht, een associatie van BBM, haar moedermaatschappij IGB Breda en de Brusselse onderneming Socol. Die onderneming naar Spaans recht werd belast met de uitvoering van alle uitbreidingswerkzaamheden in de haven van Valencia. Uitbating van een steengroeve SICOP verwierf een steengroeve in Sagunto. De benodigde stortsteen (2.200 ton per dag) werd uit de groeve gewonnen en via het spoor naar de 30 kilometer verderop gelegen bouwplaats getransporteerd. Dat gebeurde met rollend materieel dat eigendom was van de onderneming. In die tijd was het spoor een vaak gebruikt transportmiddel. Vervolgens laadde een kantelbak de stortsteen uit met 250 ton per keer. Prefabricatie van caissons Tegelijkertijd richtte SICOP in Valencia een groot terrein in voor de prefabricatie van holle blokken met de gepaste portaalkranen. Het vlottend materieel
omvatte een drijvende bok van 300 ton, die de naam ‘Hercules’ kreeg - wellicht omdat het in die tijd de sterkste bok ter wereld betrof - om de holle blokken in de dijk te plaatsen, een tweede drijvende bok om het vulbeton aan te brengen, pontons om de holle blokken te transporteren, en nog meer materieel zoals een kantelbak, sleepboten, etc. Logistieke uitdaging “Deze bouwplaats vormde een ware logistieke uitdaging, niet alleen door de grootschaligheid van de werkzaamheden, maar ook door de grote afstand tot het moederbedrijf”, benadrukt Werner Dekkers, Chief Developement Officer, BESIX Group. “In het begin van de jaren ’20 was Spanje zowat het andere eind van de wereld!” In Brussel werd de logistieke ondersteuning trouwens verzekerd door een dienst ‘Valencia’. Lessen trekken De organisatie van deze bouwplaats vertoont heel wat gelijkenissen met de manier waarop we ook vandaag nog nieuwe projecten aanpakken. “Om te beginnen de opportuniteit, meer specifiek de informatie over de aanbesteding waarover BBM in die tijd kon beschikken. Ook de beslissing om samen met een aantal partners een lokale onderneming op te richten om de werkzaamheden uit te voeren. Verder nog het installeren van een cel in Brussel, belast met de opvolging van de bouwplaats in Valencia, de aankoop van materieel en vervangstukken, en tot slot de opening van een steengroeve en de inrichting van een groot prefabricatieterrein ter plaatse”, besluit W. Dekkers.
Omvang van de werkzaamheden 1.368.000 ton stortsteen voor de infrastructuur 288.000 m³ beton voor de bovenbouw van de dijken
7.
Bij haar ontstaan was de Belgische Betonmaatschappij (BBM, voorloper van de huidige BESIX-Group) gespecialiseerd in Herbstvloeren. Vervolgens waagde het bedrijf zich aan kunstwerken en industriële gebouwen. Pas in de jaren ’20 van de vorige eeuw begon BBM ook met waterbouwkundige werkzaamheden. De constructie van een 3 kilometer lange dijk voor de uitbreiding van de Haven van Valencia is daar één van de eerste voorbeelden van.
discover
NewsNL
discover
Aardbevingsbestendig bouwen, hoe doe je dat? Verklaringen van Sven Dumortier, Directeur Engineering bij BESIX. Begin april is Italië weer opgeschrikt door een zware aardbeving. Het hoge dodenaantal doet onmiddellijk de vraag rijzen of dit niet voorkomen had kunnen worden, zeker als blijkt dat het merendeel van de slachtoffers het gevolg was van het instorten van gebouwen en structuren. Waarom kunnen aardbevingen zoveel schade veroorzaken? Een aardbeving is het gevolg van het verschuiven van grote steenmassa’s ten opzichte van elkaar, diep in de aardkorst (het epicentrum). Hierbij komen zeer grote hoeveelheden energie vrij, die zich door de aardkorst verspreiden in de vorm van golven. Dit is vergelijkbaar met het effect van een steen die men in het water gooit. Wanneer deze golven het aardoppervlak bereiken veroorzaken ze verticale en horizontale beweging in alles wat zich hier bevindt, dus ook de gebouwen. De grootte van deze bewegingen is afhankelijk van de energie die vrijkwam bij de verschuiving, en van de afstand tot het epicentrum. Net zoals bij de steen in het water zal de hoogte van de golven snel afnemen naarmate ze verder uitdeinen.
Epicentra - 358.214 evenementen 1963-1998
8.
Bij gebouwen veroorzaken de verticale beweging van het aardoppervlak meestal weinig problemen, daar ze fundamenteel gebouwd zijn om grote verticale krachten te weerstaan, namelijk hun eigen gewicht en het gewicht van alles wat er zich binnenin bevindt. De horizontale bewegingen zijn meestal problematischer. Alle gebouwen zouden in principe ontworpen moeten zijn om horizontale krachten te weerstaan. Bij gebouwen is - aardbevingen buiten beschouwing gelaten - de belangrijkste horizontale kracht de wind. Omdat deze voor laagbouw klein is, werden hier vroeger weinig specifieke maatregelen tegen genomen. Tekortkomingen op het gebied van horizontale sterkte kunnen bovendien lang verborgen blijven, daar een gebouw maar zeer sporadisch geconfronteerd wordt met belangrijke horizontale krachten (bijv. tijdens een grote storm). Dit is ook zo voor aardbevingen en één van de redenen waarom gebouwen die al meerdere eeuwen zonder problemen rechtstonden, zoals in Italië, plots bezwijken.
Omgekeerd zien we dat hoogbouw, waar de windlast een veel grotere rol speelt, veel meer gespaard blijft tijdens een aardbeving. Bij een gebouw als de Burj Dubai blijkt ook uit de berekeningen dat de windlasten maatgevend zijn, en niet de belastingen ten gevolge van aardbevingen. Aardbevingen zijn bovendien stochastisch van aard. Dit betekent dat men niet kan voorspellen wanneer of waar ze gaan voorkomen, noch hoe groot ze gaan zijn. Alleen de waarschijnlijkheid waarmee ze voorkomen, kan men berekenen. Daar ze gelinkt zijn aan verschuivingen van rotsmassieven is de kans dat ze zich voordoen aan de randen van de tektonische platen groter, maar theoretisch zou een grote aardbeving zich overal kunnen voordoen. Omdat het economisch (en technisch) onmogelijk is om ieder gebouw te ontwerpen zodat het elke aardbeving kan weerstaan, zijn de normen erop gericht om de gebouwen te berekenen voor een aardbeving die met een bepaalde waarschijnlijkheid gaat voorkomen gedurende de levensduur van het gebouw (bijv. 10% in 50 jaar). Deze waarschijnlijkheid is afhankelijk van het type gebouw. Zo zal een nucleaire installatie of een ziekenhuis een aardbeving met een kleinere kans (= zwaardere aardbeving) moeten kunnen weerstaan dan een appartementenblok. Daarnaast wordt een aantal maatregelen genomen zodat in het geval van een zwaardere aardbeving, het gebouw niet instort en dat zijn bewoners het nog veilig kunnen verlaten. Dit wordt besproken in het vervolg van dit artikel. Aardbevingsbestendig bouwen Een goed aardbevingsbestendig ontwerp start bij het prille voorontwerp. De krachten die de aardbeving uitoefent op een gebouw zijn immers afhankelijk van de eigenschappen van het gebouw zelf. De eigen frequentie van het gebouw Ieder gebouw heeft zijn eigen frequentie(s) waarop het trilt. Dit is te vergelijken met een schommel. Om de schommel hoger te laten gaan dien je er telkens op het juiste moment tegen te duwen met exact dezelfde tussenpoze. Duw je te vroeg of te laat dan zal de schommel stilvallen. Omdat een aardbeving bestaat uit golven, heeft iedere aardbeving ook zijn eigen specifieke frequenties. Indien deze overeenkomen met de frequentie van het gebouw, zal het gebouw steeds meer bewegen totdat het eventueel faalt. Dit wordt bepaald door de grootte en duur van de aardbeving, maar ook door de demping van het gebouw zelf. Op de demping wordt later dieper ingegaan.
Seismic waves Epicentre
Earthis crust
Focus
Fault
Dit betekent ook dat het bij aardbevingsbestendig bouwen niet altijd aangeraden is de structuur te versterken. Dit verhoogt immers de stijfheid van het gebouw en dus ook de krachten door de aardbeving. Het is dus meestal interessant om zo soepel mogelijk te bouwen, hoewel er hierbij natuurlijk ook andere eisen meespelen, zoals het comfort van de bewoners. Brosse versus ductiele structuren Dit is waarschijnlijk het belangrijkste principe van aardbevingsbestendig bouwen. Een bros gebouw zal op een abrupte en terminale manier breken als het overbelast wordt. Dit is vergelijkbaar met gewoon glas, als men er bijv. tegenslaat met een hamer. Omdat de traditionele berekeningsmethodes voor gebouwen in de eerste plaats op sterkte gebaseerd zijn, resulteren ze dikwijls in een bros gedrag. Het brosse gedrag kan voorkomen worden door het invoeren van ductiliteit. Dit is vergelijkbaar met het principe van gewapend glas. Gewapend glas zal versplinteren als men erop slaat met een hamer, maar het zal niet onmiddellijk volledig breken. Om het volledig te breken dient men er nog verschillende keren met de hamer op te slaan. Voor ductiele gebouwen geldt hetzelfde principe. Als tijdens de aardbeving het gebouw overbelast wordt zal het plastisch beginnen te vervormen op bepaalde, op voorhand bepaalde plaatsen. Dit principe zorgt ervoor dat tijdens een aardbeving de structuur niet zal instorten, maar
geleidelijk zal ‘degraderen’. Afhankelijk van de grootte van de aardbeving kan er ernstige schade zijn aan het gebouw, maar de veiligheid van de bewoners blijft altijd gegarandeerd. Dit principe laat toe om niet alleen veiliger te bouwen, maar ook economischer. Het kan immers berekend worden voor een aardbeving die met een bepaalde kans (bijv. 10%) zal voorkomen gedurende de levensduur, en op die manier moet men geen onnodige overdimensionering doen. Ductiliteit wordt bereikt door het voorzien van de juiste wapeningsdetaillering, en indien nodig het plaatsen van specifieke ‘dissipatietoestellen’. Het is echter in de eerste plaats een totaalconcept dat de input vraagt van een ervaren designteam. Demping van het gebouw Hierboven werd aangehaald dat de demping van een gebouw ook een belangrijke rol speelt in het beperken van de krachten. De demping kan op verschillende manieren bereikt worden. De eerste mogelijkheid is gelinkt aan de interne demping van het gebouw. Dit komt bij de schommel overeen met wrijving in de bevestigingspunten van de schommel. Als deze sterk verroest zijn zal er veel meer kracht nodig zijn om de schommel te bewegen en zal hij ook sneller stilvallen. Zo heeft ook ieder gebouw zijn eigen interne wrijving, afhankelijk van welk materiaal het gebouwd is. Een gebouw uit steen of beton zal bijv. een betere demping hebben dan een gebouw uit staal. Deze interne demping in gebouwen is in gebieden met middelmatige, seismische activiteit meestal voldoende om de krachten tijdens de aardbeving te beperken tot een aanvaardbaar niveau. Een tweede mogelijkheid, gebruikt indien de interne demping onvoldoende is, maakt gebruik van een artificiële demper in een gebouw. Dit betreft het plaatsen van een gewicht in de top van het gebouw dat los kan oscilleren in het gebouw. Dit is te vergelijken met de benen van de schommelaar. Als hij die op een ander ritme beweegt dan het ritme van de schommel, zal de schommel stilvallen. Deze methode, die vooral gebruikt wordt in hoogbouw in gebieden met hoge seismische activiteit, heeft als nadeel dat ze zeer nauwkeurig moet worden afgesteld. Bovendien heeft men nog de specifieke technische moeilijkheden van het installeren van een groot gewicht hoog in een gebouw. Een zeer specifiek geval is het plaatsen van waterbakken, waarbij het klotsen van het water gebruikt wordt om de bewegingen te dempen. Wie dit eens wil proberen, moet eens met een emmer water op een schommel gaan zitten. Ten slotte kan er nog een demping toegepast worden tussen de grond en het gebouw. Bij deze (dure) oplossing wordt het gebouw op een glijdende ondergrond gezet en horizontaal afgesteund door dempers. Tijdens een aardbeving zal slechts een beperkt deel van de krachten overgezet worden van de grond naar het gebouw.
9.
Stijve versus soepele gebouwen De grootte van de krachten uitgeoefend door de aardbeving op het gebouw zijn afhankelijk van de stijfheid van het gebouw. Hoe groter de stijfheid hoe meer kracht het gebouw zal ondervinden. Dit is te vergelijken met de manier waarmee men een schommel probeert te stoppen. Indien je stijf in het pad van de schommel gaat staan zal de impact zeer groot zijn, en zal je misschien zelfs omvergeduwd worden. Als je echter met de beweging meegaat, zal je hem met veel minder kracht kunnen stoppen.
discover
NewsNL
IN ACTION BESIX breidt haven van Tanger uit Het contract voor het ontwerp en de bouw van de nieuwe haveninfrastructuur Tanger Med II is toegewezen aan een consortium waar BESIX deel van uitmaakt. Hiermee wordt de knowhow van BESIX inzake maritieme werkzaamheden nog maar eens bevestigd. De haven van Tanger bekleedt een strategische positie in het Middellandse Zeegebied. De Marokkaanse koning Mohammed VI zette het licht op groen voor de bouw en de uitbreiding van de nieuwe haven. Na een prekwalificatie werd in oktober 2007 een internationale aanbestedingsprocedure opgestart. Na vier bestekrondes ging het contract voor het ontwerp en de sleutelklare bouw van de haven van Tanger Med 2 op 17 juni 2009 naar het consortium Bouygues, Saipem, Bymaro, BESIX en Somagec. De eerste fase van het contract is goed voor een totaalbedrag van 650 miljoen euro (825 miljoen euro voor fase 1+2). “Een werk van lange adem. De onderhandelingen waren lang en complex”, zegt Carlo J. Schreurs, Deputy General Manager, Contracting. Uitbreiding in twee delen Met dit project wil Tanger Med uitgroeien tot één van de grootste havens van de Middellandse Zee en Afrika, met een jaarlijkse capaciteit van meer dan 8 miljoen containers. Wegens de economische crisis wordt Tanger Med II, dat 2,8 kilometer containerkades zal beslaan, in twee fases uitgevoerd. De werkzaamheden starten in de loop van het eerste kwartaal van 2010.
10.
Fase 1 van het project omvat de bouw van het grootste deel van de beschermingsdijken, de kades en de middenberm van terminal 4. BESIX, dat samen met Somagec de nieuwe onderneming BSTM heeft opgericht, kreeg van de klant, Agence Spéciale Tanger Méditerranée (TMSA), de opdracht om 1,2 kilometer kademuren aan te leggen, baggerwerkzaamheden
uit te voeren in het havendok (1 miljoen m³) en de containerplatformen op te hogen (8 miljoen m³). Volgens het contract ontvangt BSTM hiervoor 180 miljoen euro (waarvan 50% voor BESIX). De eerste fase van het project moet binnen een termijn van 49 maanden klaar zijn. De opening van de nieuwe terminal is namelijk gepland voor het einde van 2014. De concessie is voor 30 jaar toegekend aan de Marokkaanse operator Marsa Maroc. Afhankelijk van de vraag zal in fase 2 (optioneel) terminal 3 worden gebouwd, goed voor een kadelengte van 1.600 meter. “ De klant kan de optie annuleren binnen de 20 maanden na de start van de werkzaamheden van fase 1. De bijkomende werkzaamheden kunnen BSTM 140 miljoen euro extra opleveren (waarvan 50% voor BESIX)”, besluit Carlo Schreurs.
In het verlengde van Tanger Med I De werkzaamheden van dit megaproject zouden in 2015 volledig klaar moeten zijn. Ze sluiten aan bij de werkzaamheden voor Tanger Med I, die sinds 2008 operationeel is. BESIX en Somagec hebben hieraan meegewerkt onder het overkoepelend bedrijf B6SOMA: er werd 1.600 meter kademuur voor containerschepen gebouwd en er werden diverse werkzaamheden uitgevoerd voor de aanlegplaatsen voor sleepen loodsboten. Tijdens deze opdracht werd een variant met muren uit volle betonblokken voorgesteld.
Op 13 december 2006 ondertekende BESIX-IBA samen met het Marie Curie Instituut het contract voor de levering en de installatie van een systeem voor protontherapie en de bijbehorende bouwactiviteiten. Willen we een dergelijk complex project tot een goed einde brengen, dan zijn een optimale synergie en een voorbeeldige samenwerking tussen de partners vereist. IBA zorgt hierbij voor de technologische knowhow inzake de diagnose en behandeling van kanker, terwijl BESIX zijn expertise inbrengt voor de constructie van de complexe gebouwen. Het totale contract bedraagt 36 miljoen euro (1/3 voor BESIX). Details van de werkzaamheden Het concept en de uitvoeringsstudie werden uitgewerkt in samenwerking met IBA. Het betreft hier vooral de structurele bepaling van de afmetingen, de integratie van de lasten en de aanpassing van de ruwbouw aan de beveiliging tegen de protonbestraling en de apparatuur. Verder zijn hierin opgenomen de ingebouwde netwerken en leidingen (waarvoor 3 tot 4 kilometer kokers in het beton zijn gegoten), specifieke elektrische uitrustingen, aangepaste kabels voor de beveiligingen en een uiterst krachtig proceskoelingssysteem. Met het oog op de stralingsbescherming werd een speciale ruwbouw gerealiseerd (de zogenaamde Bunkerzone) met een funderingsplaat van 50 centimeter op 220 palen. “Er konden bijzonder dikke beschermlagen (van 1 tot 3 meter) aangebracht worden dankzij twee voormuren die zowel structureel zijn als verloren bekistingen vormen. Die werden opgevuld, zodat ook het betonwerk kon doorlopen (dus geen betonverbindingen die zwakke
IBA en BESIX dienden een offerte in voor het project ‘Etoile’ in Lyon voor de installatie van een carbontherapiecentrum (zeer zware ionen) voor wetenschappelijke doeleinden. “Wij willen de gemeenschappelijke ervaring die we hebben opgedaan tijdens het realiseren van het Centrum van Orsay benutten om dit bijzondere project in de wacht te slepen”, zegt Jean-Marie Ginion, voorzitter van IBA Technology Group. Met deze topapparatuur kunnen tumoren worden behandeld die men niet kan bereiken met de klassieke protontherapie. Een eerste voorstel werd gepresenteerd en 3 groepen komen in aanmerking. Daaronder ook IBA-BESIX. Dit PPS-project is een project op lange termijn. De ondertekening van het contract is gepland voor juli 2010.
IN ACTION
Het nieuwe protontherapiecentrum van het Instituut Marie Curie in Orsay is het resultaat van een samenwerking met IBA, wereldleider op het gebied van protontherapie. Het is uniek op verschillende vlakken. Om veilig te kunnen werken met protonbestraling zijn dikke muren, constructies die bestand zijn tegen zeer zware apparatuur (een cyclotron weegt 220 ton !) en heel specifieke technieken nodig.
punten vormen voor de stralingsbescherming). Ook de vloerplaat is uitzonderlijk dik (2 tot 4,7 meter). Dankzij een gefaseerde werkwijze kon met minder (in bepaalde gevallen zelfs zonder) schoring worden gewerkt en kregen we een minder belaste grondplaat”, zegt Christophe Spriet, Project Manager van BESIX, die momenteel de werkzaamheden leidt. “Een ander bijzonder aspect is het feit dat de ruimte waarin de nieuwe cyclotron komt, verbonden is met een bestaand gebouw. Ons doel is de protonbron te vernieuwen met gebruik van ultramoderne technieken,” verklaart Renaud de Voghel, Project Manager, IBA Technology Group. BESIX en IBA gingen de uitdaging aan om de apparatuur en de behandeling van de patiënten nooit te onderbreken tijdens de werkzaamheden. “Dankzij de protontherapie kan men vandaag een tumor op uiterst precieze wijze bestralen met een minimum aan schade aan het omliggende weefsel”, vervolgt Renaud de Voghel. “Het is heel bijzondere apparatuur”. Strakke timing Het gebouw van het Centrum voor Protontherapie werd voltooid in oktober 2008, waarna IBA de apparatuur kon installeren. Intussen gingen de werkzaamheden verder. Er werd een nieuwe vleugel gebouwd, met op de bovenverdieping kantoren en op de benedenverdieping een medische afdeling. Het gebouw is in de zomer van 2009 opgeleverd en de apparatuur volgt in januari 2010. Daarna volgt een proef- en testperiode, zodat nog in het eerste kwartaal van 2010 de eerste patiënt kan worden ontvangen.
11.
Topapparatuur voor een betere behandeling van kankerpatiënten
NewsNL
De BESIX Foundation steunt twee grote projecten
IN ACTION
De schoolinstelling trekt een gemengd publiek aan. “De school staat open voor iedereen”, benadrukt Molly. ‘Bemiddelde’ kinderen betalen schoolgeld. Dat geld dekt de kosten van de 200 kinderen die in feite te arm zijn om naar school te gaan. Op school is iedereen gelijk. Er worden sensibiliseringsacties gevoerd bij de gezinnen van de kinderen, want veel van deze gezinnen hadden nooit eerder schoolgaande kinderen. Meisjes worden nog altijd sterk gediscrimineerd. Nauwelijks meer dan 20% van de leerlingen zijn meisjes, hoewel de streek evenveel meisjes als jongens telt. De school organiseert ook inhaalklassen en busvervoer. Elk jaar komen er nieuwe klassen bij. Vanaf 2006 onthaalt de school 600 leerlingen in 18 klassen tot en met het vijfde leerjaar.
1. DE SAINTANTHONY SCHOOL We kwamen dit project op het spoor dankzij Bruno Mendiaux, Project Director bij Six Construct. Molly is een Indiase vrouw die in België woont. In 2001 richtten Molly en haar echtgenoot, Marc, de vereniging l’Oeuvre des Pains op. Met de hulp van vrijwilligers werkten ze nieuwe projecten uit, specifiek gericht op India. In 2003 startten ze het project voor de school van Asmoli in Uttar Pradesch, in het noorden van India. Een doordachte keuze Waarom een school? Omdat Marc en Molly ervan overtuigd zijn dat het via de scholing van kinderen is dat deze regio zich zal kunnen ontwikkelen en dat de minst bedeelden uit de ellende zullen raken. Het is immers een weinig ontwikkeld district met een zeer hoog bevolkingsaantal. De enige scholen die er zijn, zijn in handen van de staatsscholen en kunnen niet alle kinderen met schoolgaande leeftijd opvangen. Het aantal staatsscholen is ontoereikend en in de meeste klassen zitten tot 60 leerlingen.
12.
Meer dan een school Saint-Anthony gaat in 2004 van start met 160 kinderen tussen 4 en 9 jaar, die op hun niveau les volgen in de kleuterschool of het eerste leerjaar. Er wordt een plaatselijke vereniging opgericht en Krishna, Mariamma en de ‘Principal’ zijn bereid om zich over de werking van de school te ontfermen. Het tiental leerkrachten is afkomstig uit verafgelegen gebieden. De kinderen krijgen immers les in het Engels, en het blijft buitengewoon moeilijk om gekwalificeerd personeel te vinden.
Na verschillende jaren aanwezigheid in Asmoli, zette het pedagogisch team acties op touw om de inwoners van de omliggende dorpen te steunen op het vlak van gezondheidszorg en op economisch vlak. Zo worden er met medewerking van een arts campagnes ter bevordering van de elementaire hygiëne georganiseerd en worden de dorpelingen aangemoedigd om hun spaargeld onder elkaar te verdelen, met de bedoeling om een systeem van microkrediet op te zetten. De Foundation in actie Molly en Marc deden een beroep op de BESIX Foundation om de oprichting van dit nieuwe gebouw gedeeltelijk te financieren. Het gebouw zal voldoende klassen tellen om de leerlingen hun studies te laten voortzetten tot het einde van de middelbare school. Zo zullen de beste leerlingen de kans krijgen om te slagen voor het toegangsexamen tot de universiteit in een grote Indiase stad; de overige leerlingen zullen er een beroepsopleiding met toekomstperspectieven krijgen. De bouw van de eerste vleugel is al goed opgeschoten en zal in 2010 klaar zijn. Op termijn zal dit nieuwe gebouw 900 extra kinderen herbergen, en verder ook een polikliniek waar de inwoners van de omliggende dorpen terecht kunnen voor de eerste zorgen en een polyvalente zaal waarin opleidingen voor vrouwen georganiseerd zullen worden. “Ik had de kans om in augustus naar het project te gaan. Mijn eerste kennismaking met India, mijn eerste rechtstreekse contact met de buitenlandse projecten die de Foundation ondersteunt. Boeiende ontmoetingen, die ons alleen maar kunnen motiveren om op de ingeslagen weg verder te gaan! Hartelijk dank aan allen die onze Foundation steunen!” Donatienne de Spirlet, BESIX Foundation.
BESIX Vlaanderen gaat ‘groen’
2. De Teugels van het Leven Deze vereniging beheert sinds bijna 30 jaar een niet-alledaagse ponyclub: de club richt zich zowel tot valide als tot mindervalide kinderen. Integratie en ontwikkeling De doelstelling van de vereniging is tweeledig. Enerzijds wil ze gehandicapte kinderen door middel van hypotherapie de kans geven om zich via het contact met de pony’s te ontplooien en te ontwikkelen. Anderzijds wil ze de onderlinge integratie aanmoedigen en bevorderen tussen valide en mindervalide kinderen die dezelfde passie delen: paarden. De deelname van de valide kinderen dekt bovendien een belangrijk deel van de kosten van de activiteiten voor gehandicapte kinderen.
BESIX Vlaanderen haalt de opdracht binnen voor het bouwen van een ecoduct over de E19 tussen Antwerpen en Breda ter hoogte van Wuustwezel.
IN ACTION
NewsNL
De klant is Infrabel en de directievoerder TUC Rail. De contractwaarde bedraagt 10,41 miljoen euro (aandeel BESIX : 60%) te realiseren in 330 kalenderdagen.
Een ecoduct is een brede ‘natuurbrug’ over wegen, treinsporen, rivieren en zelfs woongebieden die dieren de kans geeft om veilig te zwerven in hun leefgebied. Het nieuwe ecoduct is 110 meter lang en 60 meter breed, opgebouwd uit voorgespannen U-liggers, drie overspanningen van 34,3 meter en een brugdekplaat in gewapend beton. Het zal zeven meter boven de E19 gebouwd worden. Het verkeer op de snelweg zal aankijken tegen een aantrekkelijke en milieuvriendelijke houten constructie. De vernieuwde brug die naast het ecoduct loopt, wordt de nieuwe recreatieve troef van Wuustwezel. Op grond van een landschapsstudie is voorgesteld om deze en andere natuurgebieden in de brede omgeving te verbinden in een ecologisch netwerk.
BESIX Foundation financiert de inrichtingswerkzaamheden van de twee binnenplaatsen, waardoor deze toegankelijk worden voor kinderen in een rolstoel.
En vergeet niet : de Foundation is er voor u! Om projecten te steunen die u na aan het hart liggen. Bent u betrokken bij een sociale organisatie, laat het ons dan weten. Samen kunnen we bekijken hoe we deze vereniging kunnen helpen. De Foundation roept u ook op om u als vrijwilliger in te zetten voor een sociaal project. Iedereen kan op zijn manier een steentje bijdragen : door informatie te verspreiden, deel te nemen aan een ‘Solidarity Day’ of het peterschap van een project op zich te nemen.
13.
Neem snel een kijkje op www.besixfoundation.com of stuur een e-mail naar
[email protected].
nederland
Minister Eurlings geeft startsein voor bouw Tweede Coentunnel van het betreffende tracé. Op 22 juli 2005 bracht Rijkswaterstaat de DBFM (Design, Build, Finance, Maintain) opdracht op de markt voor de realisatie van de Tweede Coentunnel, de aansluitingen op de A8 en A10 en de reconstructie van het Coenplein. Later kwam daar nog de renovatie van de huidige Coentunnel bij. Uitvoering in beeld Coentunnel Company, een consortium van Arcadis Nederland, BESIX Group, CFE, Dura Vermeer Groep, TBI Bouwgroep, Dredging International en Vinci&Vinci Concessions, kreeg op 1 juni 2008 officieel de opdracht gegund. Als eindverantwoordelijke heeft zij een betrouwbare groep onderaannemers om zich heen verzameld. Het ‘design & build’ gedeelte is bijvoorbeeld ondergebracht bij Coentunnel Construction, waarin BESIX eveneens een belangrijk aandeel heeft. Voor de bouw en het onderhoud van de verkeersen tunneltechnische installaties (VTTI) is Croon Elektrotechniek BV ingeschakeld. Coentunnel Company is zelf direct verantwoordelijk voor het financiële gedeelte en het beheer en onderhoud op civiel gebied.
Op maandag 7 september jl. vond langs de A10 West in Amsterdam een gedenkwaardige gebeurtenis plaats: de officiële start van de bouw van de Tweede Coentunnel. Minister Eurlings bracht het eerste zand aan op het nieuwe tracé. Een langverwacht moment voor iedereen die bij dit indrukwekkende en omvangrijke project betrokken is. De Tweede Coentunnel moet zorgen voor een beter bereikbare noordelijke Randstad, waar dagelijks lange files staan. Enkele jaren geleden nam de minister al het besluit om over te gaan tot een capaciteitsuitbreiding
BESIX Nederland gaat ondergronds in Rotterdam
Planning Sinds 7 september zijn de werkzaamheden aan de Tweede Coentunnel dus officieel gestart. Verwacht wordt dat deze in 2012 wordt opengesteld. Daarna zal de huidige Coentunnel dichtgaan voor renovatie. Eind 2013 gaat de nieuwe situatie naar verwachting in: beide Coentunnels zijn dan goed voor zes vaste rijstroken en twee wisselstroken. Tot 2037 zorgt Coentunnel Company voor het beheer en onderhoud van de tunnelsystemen.
In maart 2009 heeft BESIX Nederland van de gemeente Rotterdam de definitieve opdracht gekregen voor het project ‘Parkeergarage Kruisplein’. Het betreft een ondergrondse parkeergarage voor 760 personenauto’s in het centrum van Rotterdam, vlakbij het Centraal Station (OVT). De constructie bestaat uit een bouwput met diepwanden tot circa 41 meter diep. Deze bouwput kan vervolgens droog worden ontgraven tot circa 20 meter diep. Binnen deze bouwput wordt een betonconstructie van 5 niveaus gerealiseerd. Verder behoren tot het project: wegwerkzaamheden, elektrotechnische installaties en de volledige afwerking van de parkeergarage en het maaiveld erboven.
14.
Projectdirecteur Emiel Braeckman: “De contractwaarde is 60,6 miljoen euro. De oplevering staat gepland voor eind juni 2013.”
Bouw New Orleans vordert gestaag Wie richting de Rotterdamse Kop van Zuid rijdt, kan er niet meer omheen. De New Orleans, Nederlands hoogste woontoren in wording, reikt steeds verder de lucht in. Met Laurent Janssen nemen we de huidige stand van zaken door. Hij is sinds 1 september 2008 als assistentprojectmanager bij de bouw van de New Orleans betrokken: “Ik ben als het ware de rechterhand van de projectmanager en neem hoofdzakelijk de taken van de hoofdwerkvoorbereider op me. Hierbij kan gedacht worden aan het controleren van tekeningen, het opvolgen van de planning en kwaliteit, het oplossen van eventuele problemen, etc.”
nederland
NewsNL
Toewerken naar de kroon “Omdat we tijdens de bouwvak zijn doorgegaan, hebben we een voorsprong van twee weken op de planning gerealiseerd”, vervolgt Janssen. “Eind september bereikte onze klimkist het 29e niveau, wat neerkomt op ongeveer 100 meter hoogte. Half januari verwachten we op 130 meter te zitten. Daarna gaan we starten met de ‘kroon’ van het gebouw, oftewel het bovenste, piramidevormige gedeelte. Dit bestaat uit acht bouwlagen, waarvan de laatste zeven steeds in oppervlakte verminderen. Half mei zullen we het hoogste punt bereiken, we zitten dan op 158 meter hoogte.” Wat die kroon betreft, wacht BESIX nog een flinke uitdaging: het plaatsen van de prefab wandelementen. Janssen: “Dit vindt plaats op een hoogte van 150 meter, en dat midden in de winter. Het is dus te hopen dat de weergoden ons gunstig gezind zijn!”
15.
Afbouw en aankleding Op de onderste bouwlagen wordt hard gewerkt aan de afbouw en aankleding van de New Orleans. “Het arthouse op de eerste drie verdiepingen van het plintgebouw is inmiddels casco opgeleverd”, laat Janssen weten. “En vlak voor de zomer zijn we gestart met de afbouw van de appartementen vanaf de vierde verdieping. Eind september werd niveau 19 bereikt. Intussen is een nevenaannemer begonnen met de aankleding van het gebouw.” Het enige wat nog niet duidelijk is, zijn de hoofdentree en de ‘special living’ met zwembad, sauna, etc. “De geveltekeningen zijn nog niet goedgekeurd door de opdrachtgever”, legt Janssen uit. “Zodra er definitief akkoord is, zal ook met deze werkzaamheden gestart worden.”
nederland Hoogste punt Maastoren bereikt Abseilen vanaf het nieuwe hoogste gebouw van Nederland BESIX mag een nieuw hoogtepunt achter haar naam schrijven: het (wederom) realiseren van het hoogste gebouw van Nederland! Op 28 mei jl. werd de respectabele hoogte van 165 meter bereikt. Dit heuglijke feit moest gevierd worden, aldus de gemeente Rotterdam en projectontwikkelaar OVG. En zo gebeurde het dat wethouder Karakus (Ruimtelijke Ordening) en Coen van Oostrom (algemeen directeur OVG) op die bewuste donderdag van de immense Rotterdamse woontoren abseilden.
Axel Kraus (SEB asset management), Roger Dassen (voorzitter raad van bestuur Deloitte), Bert Heikens (voorzitter AKD Prinsen Van Wijmen), Jules Janssen (general manager BESIX) en Coen van Oostrom (algemeen directeur OVG). Hiermee symboliseren zij het duurzame karakter van het gebouw. De Maastoren draagt namelijk op verschillende vlakken bij aan de ambitie van de gemeente om tot één van de veertig schone wereldsteden te behoren.
Prestigieus project OVG ontwikkelt de Maastoren in opdracht van Deloitte en AKD Prinsen Van Wijmen. Zij kozen voor dit majestueuze gebouw vanwege onder andere de unieke ligging, het bijzondere karakter, de uitstekende voorzieningen en de nabijheid van het stadscentrum. De bouw van dit 44 etages tellende complex is zo goed als gereed. BESIX heeft een flink aantal uitdagingen moeten trotseren, maar kan alvast tevreden terugkijken op dit prestigieuze project.
16.
OVG Projectontwikkeling / Pho2graphy.nl
Groen gebouw Zodra de Maastoren is opgeleverd, wordt bij het gebouw een groep bomen geplant. Deze bomen zijn een schenking aan wethouder Karakus uit handen van
Regiocentrale Maasbracht: een technisch, organisatorisch én budgettair huzarenstuk
nederland
NewsNL
In opdracht van Rijkswaterstaat Maaswerken werkt BESIX sinds 2008 aan de verlenging van drie sluiscomplexen in Limburg. Sinds 26 mei 2009 is daar een opdracht bijgekomen: de realisatie van de Regiocentrale in Maasbracht. Dit gebouw zal de bediening en communicatie van alle waterstaatkundige objecten (sluizen, stuwen, etc.) tussen Maastricht en Venlo centraliseren. De contractwaarde van dit project bedraagt 19,6 miljoen euro. Waarvan het aandeel BESIX ongeveer 60% bedraagt.
Unieke combinatie BESIX heeft de opdracht verkregen in combinatie met Siemens. Rombouts: “BESIX draagt zorg voor het gebouw en de gebouwtechnische installaties. Siemens is verantwoordelijk voor de centrale controleen besturingstechnieken, inclusief de nodige lokale aanpassingen en verbindingen.” De twee combinanten zijn op technisch en organisatorisch gebied zeer verschillend en dat levert volgens Rombouts een leerrijke situatie op: “Omdat dit de eerste keer is dat we in deze combinatie samenwerken, zorgde dit vooral in het begin voor een intense overlegstructuur met Siemens. Inmiddels hebben we een constructieve samenwerking opgebouwd.” Het zal ook niet de laatste keer zijn dat beide disciplines elkaar tegenkomen. “In de civiele bouwsector zullen de besturing en controle van transportbewegingen steeds meer geautomatiseerd worden”, legt Rombouts uit. Paddenstoelstructuur Een andere leerrijke ervaring betrof het opvolgen van het ambitieuze architectonische voorontwerp, waarvoor architect Wiel Aerts uit Maastricht werd ingeschakeld. Rombouts: “Het gebouw is zeer transparant en heeft een ‘paddenstoelstructuur’. De onderste twee etages, bestemd voor technische en facilitaire doeleinden, zijn redelijk beperkt in oppervlakte. Daarboven bevindt
zich een uitkragende verdieping, waar zich de centrale bedieningsruimte bevindt. Bovenop het dak is een openbaar terras voorzien met uitzicht over de sluizen en de oude binnenhaven van Maasbracht. Mede door dit bijzondere ontwerp staan wij op technisch en budgettair gebied voor een flinke uitdaging.” Technische hoogstandjes Vlak voor de bouwvak zijn BESIX en Siemens gestart met de voorbereidende werkzaamheden. “Het is van groot belang dat we deze fase tot in de puntjes uitwerken”, benadrukt Rombouts. “Het gebouw is op vele vlakken technisch zeer gecompliceerd.” Ook op organisatorisch gebied staat de combinatie voor de nodige uitdagingen. Het ombouwen van de lokale besturing en bediening, maar ook de verhuizing van alle sluis- en stuwwachters naar de Regiocentrale zijn belangrijke aandachtspunten. “Ook het veiligheidsaspect op de bouwplaats is een belangrijk aandachtspunt”, voegt Rombouts toe. Op naar de realisatiefase De ontwerpfase nadert zijn einde en de projectorganisatie krijgt stilaan vorm. Kortom, de voorbereidingen zijn in volle gang. En dat moet ook: “Het ontwerp dient dringend een definitieve vorm te krijgen om grondige voorbereidingen te kunnen treffen voor de realisatiefase”, verklaart Rombouts. “De totale oplevering staat gepland op 1 juni 2013, maar wij dienen het gebouw al op 15 november 2011 aan Siemens over te dragen. Onze eerste belangrijke mijlpaal is dat we medio 2010 met de werkzaamheden buiten willen starten.”
17.
De dagelijkse leiding van de werkzaamheden ligt in handen van Erik Rombouts, projectleider gebouw. Hij vertelt: “Het feit dat wij al aan de sluizen werken, biedt voordelen in de voorbereiding en uitvoering van beide projecten. Niet alleen voor ons, maar ook voor Rijkswaterstaat, de omgeving en alle andere betrokkenen.”
nederland
evenementen, andere afsluitingen, verkeersdrukte, etc. Hierna voert BEMOVO gesprekken met Rijkswaterstaat en onderhandelingen met de betrokken gemeentes, wegendistricten, waterdistricten, provincies en belangenverenigingen. Zo wordt er een gemeenschappelijk standpunt bepaald. De definitieve detailplanning en data worden via verschillende kanalen gecommuniceerd met de omgeving.”
BEMOVO sluit KOSMOS succesvol af De werkzaamheden aan de 170 kunst- en waterwerken binnen KOSMOS Zuid-Holland-ZuidZeeland naderen hun einde. Eind oktober 2009 leverde BEMOVO (combinatie BESIX, Mourik en Vogel) de drie grootste deelprojecten op: de renovatie van de Algerabrug, de Noordtunnel en de Botlektunnel. Om dit te realiseren, waren meerdere nachtelijke en weekendafsluitingen nodig. Johan De Cat, projectleider uitvoering, geeft uitleg: “Iedere afsluiting vereist een nauwgezette voorbereiding. Ruim een jaar voor de start van de werkzaamheden maakt de uitvoerende partij, de onderaannemer, een grove detailplanning. Dit om een idee te krijgen van de duur en vorm van de afsluiting. Hierbij wordt ook rekening gehouden met officiële vakanties, grote
Geen boetes De Cat benadrukt dat het van cruciaal belang is dat de deadlines gehaald worden: “Voor elk uur dat we te laat zijn moeten we een flinke boete betalen. We doen er dan ook alles aan om dit te voorkomen. We plannen bijvoorbeeld reservetijd in en zorgen dat we extra mensen, materieel en materiaal op afroep hebben. Ook vragen we altijd reserveafsluitingen aan en hebben we extra begeleiding beschikbaar in de vorm van een coördinator verkeersmaatregelen, een communicatieadviseur en een tweedelijns keurder.” Alles volgens planning Alle projecten zijn tot nu toe op tijd opgeleverd. De Cat: “Alleen de eerste weekendafsluiting van de Noordtunnel liep twee uur uit, omdat we onverwachts een bestaande installatie moesten vervangen.” Een geslaagd resultaat dus, zeker gezien de vele uitdagingen die getrotseerd moesten worden. Naast het grote aantal projecten en betrokkenen kreeg BEMOVO te maken met een nieuwe contractvorm, de nieuwe tunnelwet voor TTI (tunneltechnische installaties) en een gewijzigde verdeling van verantwoordelijkheid tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. “In goed overleg met Rijkswaterstaat is alles uiteindelijk succesvol uitgevoerd”, besluit de projectleider. “Het ziet ernaar uit dat we het project eind 2009, precies volgens planning, gaan opleveren.”
Goed eerste jaar voor Jong BESIX Nederland Sinds de spectaculaire startactiviteit in de Maastoren heeft Jong BESIX Nederland (JBN) het afgelopen jaar niet stilgezeten. Zo hebben de leden van BESIX’ jongerenvereniging samen opgesloten gezeten in een hoeve in West-Vlaanderen, elkaar bestreden op het voetbalveld en de beker zien vertrekken naar België.
18.
Maar ze zijn ook gaan powerkiten, hebben dodengangen bezocht, zijn (weer eens) gespot in een konijnenpak en hebben tot in de late uurtjes meegezongen met Hollandse hits. Kortom: JBN lééft! Dat merk je tijdens de activiteiten, op de bouwplaatsen, maar zeker ook aan het enthousiasme waarmee de leden zich voor de vereniging inzetten.
BESIX Young Community Sinds oktober heeft BESIX een digitale jongerenportal, BESIX Young Community genaamd. Deze portal plaatst JBN in een breder kader van BESIX-jongeren wereldwijd, wat betere contacten oplevert met collega’s in het buitenland. Daarnaast biedt BYC een uitstekend platform voor het aankondigen van (internationale) activiteiten, het plaatsen van nieuws en foto’s, etc. Spannend jaar 2010 wordt een spannend jaar voor JBN. De vereniging wil haar successen van het eerste jaar evenaren én aanvullen met nieuwe spannende initiatieven. Enthousiaste leden die leuke ideeën hebben en zich voor de vereniging willen inzetten, zijn natuurlijk van harte welkom!
Onder leiding van projectdirecteur Koen De Mey worden de sluiscomplexen in Born, Maasbracht en Heel gerenoveerd en per complex wordt één sluiskolk verlengd naar circa 225 meter. Het civiele gedeelte van deze design & construct opdracht wordt door BESIX uitgevoerd, met Dieter Behaeghel als projectleider. BESIX en haar combinatiepartner Mourik hebben het project ‘Sluizen Limburg’ onder controle. De renovatiewerken aan de westelijke sluiskolk in Born zijn in volle gang en het definitieve ontwerp voor de verlenging van de middenkolk is gereed. Behaeghel: “De verlenging wordt gerealiseerd met damwanden en onderwaterbeton. Momenteel voeren we tests uit op proefpalen, om de lengte van de funderingspalen te kunnen optimaliseren.” Na de kerst worden de wanden
Uitdagende stage bij BESIX Ronald Wouters: “Leerzamer dan theorie op school” Ronald Wouters, nu eerstejaars student Bouwkunde aan de TU Delft, rondde vorig studiejaar zijn opleiding af aan de Tilburgse Academie voor Bouw en Management. Voor zijn afstudeerstage klopte hij bij BESIX aan: “Ik leerde BESIX kennen door de Maastoren, waarvan ik de bouw via internet volgde. Ik kwam er al snel achter dat ik voor een uitdagende stage in de hoogbouw bij dit bedrijf moest zijn!” BESIX hecht veel belang aan stagiairs. Hans Flierman, manager general services, legt uit waarom: “Voor onze continuïteit in personeel zijn wij mede afhankelijk van jonge mensen die bij ons willen werken. De beste kennismaking met BESIX is door er te werken tijdens een stage. Sfeer, cultuur en mensen ervaar je dan het best. Voorts heeft BESIX een verantwoordelijkheid naar jonge mensen die voor de bouw kiezen: wij bieden een platform waar zij, tijdens hun studie, ook de praktijk ervaren.”
Maasbracht en Heel In Maasbracht is inmiddels gestart met de remming- en geleidewerken (verplaatsing en uitbreiding). Vervolgens worden de west- en middensluis gerenoveerd. Tenslotte wordt de oostelijke sluiskolk verlengd. In Heel zal de uitbreiding van de remming- en geleidewerken vanaf mei volgend jaar plaatsvinden. Pas in het najaar van 2011 zal daar de sluiskolk verlengd worden. Dit om, op basis van de ervaringen in Born en Maasbracht, nog eventuele optimalisaties te kunnen doorvoeren. Tekeningen vs. werkelijkheid De werkzaamheden verlopen vooralsnog voorspoedig. “Het enige waar we nu tegenaan lopen, is dat de tekeningen van de bestaande sluiscomplexen niet geheel met de werkelijkheid overeenkomen. Vooral de bodembescherming van het Julianakanaal wijkt op diverse plaatsen af van wat we hadden verwacht. Hierdoor is er af en toe wat oponthoud bij de remmingen geleidewerken, maar de eindoplevering in 2012 komt hierdoor niet in gevaar.”
200 dagen werken én studeren Ronald heeft 100 werkdagen een zogenoemde beroepsspecifieke stage gelopen en 100 werkdagen aan zijn afstudeerscriptie gewerkt. “Voor het beroepsspecifieke gedeelte heb ik als assistent werkvoorbereider op het hoogbouwproject ‘New Orleans’ meegedraaid. Daar heb ik onder andere offertes aangevraagd, tekeningen gecontroleerd, offertevergelijkingen opgesteld en CAD tekeningen gemaakt. Mijn scriptie, die ik op het hoofdkantoor van BESIX geschreven heb, ging over de bouwmethodiek van de Openbaar Vervoer Terminal in Den Haag.” Leren van de praktijk “Tijdens mijn stage heb ik meer heb geleerd dan in de drie jaar dat ik op school zat”, vervolgt Ronald. “Ik heb bijvoorbeeld veel beter inzicht gekregen in de manier waarop een bouwteam in elkaar steekt. Het coördineren van en tussen collega’s, opdrachtgever, nevenaannemers, onderaannemers en leveranciers vond ik een hele uitdaging, maar tegelijkertijd ook erg leuk! Ik heb mijn stage dan ook als een interessante, gezellige en vooral leerzame tijd ervaren.” Ook Hans Flierman kijkt tevreden op de stageperiode terug: “Zowel Ronald als wij vonden de samenwerking plezierig. Wij waren dan ook trots dat zijn afstudeerstage bij BESIX succesvol is afgerond. Deze stage heeft voor Ronald geresulteerd in een diploma en voor BESIX in een waardevol onderzoek.”
19.
Sluizen Limburg: alles onder controle
nederland
NewsNL
van de bestaande sluiskolken gestabiliseerd en worden de remming- en geleidewerken aangepast. In mei 2010 vindt de uiteindelijke verlenging plaats. “Dat wordt de eerste keer in dit project dat we een sluiskolk gaan stremmen voor scheepvaartverkeer”, aldus Behaeghel. “Best spannend, want deze stremmingen mogen niet langer duren dan de periode die is aangevraagd.” De kolkverlenging in Born moet klaar zijn tegen juli 2011.
nederland Design & build brengt architect en aannemer bij elkaar Paul Wintermans: “Interessant om met de uitvoerende partij om de tafel te zitten!” Door de opkomst van de design & build opdrachten kwam de bouwwereld heel even op zijn kop te staan. Niet alleen Rijkswaterstaat en de aannemer, maar ook de architect kreeg een andere rol in het bouwproces. Paul Wintermans van Quist Wintermans Architekten spreekt van een ware kentering. Speciaal voor het BESIX magazine schetst hij een beeld van wat er zoal veranderde:
20.
Wat is het verschil tussen design & build en een traditioneel RAW-bestek? “Bij traditioneel aanbestede opdrachten werden we door Rijkswaterstaat ingeschakeld om een ontwerp aan te leveren. Dit ging samen met de aanbesteding de markt op en diende als leidraad voor de aanbieding van de aannemer. Als architect hadden we dus een behoorlijke inbreng. Met de komst van design & build werd dat anders. Deze nieuwe contractvorm hield in eerste instantie in dat wij, in opdracht van Rijkswaterstaat, een voorontwerp maakten. De naleving van het ontwerp lag bij de aannemer en werd waargenomen door iemand van Rijkswaterstaat. Als architect hadden we nog nauwelijks invloed op de uitvoering van het ontwerp en daar waren we natuurlijk niet erg blij mee. Gelukkig is daar later verandering in gekomen; het voorontwerp werd vervangen door een functionele omschrijving. De aannemer dient nu zelf voor het ontwerp te zorgen en daarvoor schakelt hij een architect in.” Hoe verliep jullie eerste design & build opdracht? “Dat was de Afgedamde Maas bij Wijk en Aalburg, ruim tien jaar geleden. Dit project werd toevallig uitgevoerd
door BESIX, maar Rijkswaterstaat was toen nog onze opdrachtgever. Wij hadden op dat moment nog geen idee wat design & build inhield. Maar toen ons verteld werd dat de aannemer voortaan verantwoordelijk was voor het tekenwerk, stonden we niet meteen te springen! We hebben zes weken de tijd gevraagd, en gekregen, om de vormgeving van het project te kunnen vaststellen. Met die voorstellen zijn we naar BESIX gestapt en ik moet zeggen dat BESIX daar goed op heeft ingespeeld. De uitwerking van de tekeningen was werkelijk goed. Onze eerste design & build opdracht was uiteindelijk dus toch geslaagd.”
Hoe is het om met de aannemer te werken in plaats van met Rijkswaterstaat? “Het is fijn om met degene om de tafel te zitten die het project daadwerkelijk gaat uitvoeren. Je krijgt veel meer mee van de gebruikte technieken en gaat daar ook vanzelf in meedenken. Laatst sprak ik een staalbouwer over een brug die wij ontworpen hadden. Hij vroeg mij wat de kleur ging worden. ‘Offwhite’, antwoordde ik. ‘Oh gelukkig’, zei hij, ‘want de grondlaag is grijs. Als er dan krassen op komen, zie je het niet zo goed en hoeven we niet meteen over te schilderen.’ Daar had ik eerder nog nooit over nagedacht.”
Hoe komt een ontwerp eigenlijk tot stand? “Eerst bezoeken we de locatie om het project te verkennen: welke belangen spelen er? Hoe ziet de omgeving eruit? Op wie kan dit project van invloed zijn? Ook raadplegen we diverse historische en actuele kaarten van het gebied. En voordat we daadwerkelijk gaan ontwerpen, stellen we nauwkeurig vast over welke functionaliteiten het betreffende object moet beschikken. Want het moet in de eerste plaats goed werken natuurlijk!” Hoe belangrijk is de omgeving voor een ontwerp? “Heel belangrijk. In natuurrijke gebieden willen we een brug of tunnel het liefst zo subtiel mogelijk inpassen. In andere gevallen werkt het juist andersom. Bij de brug over het Wilhelminakanaal bijvoorbeeld droeg de omgeving niet zo veel bij. Hier bedoel ik mee dat deze geen hele bijzondere kenmerken had, - dan een mooie zuivere locatie. We hebben er toen voor gekozen om deze brug heel prominent, als een baken, in het gebied neer te zetten. Op deze manier heeft hij een belangrijke betekenis voor de omgeving gekregen.” In welke projecten hebben jullie al met BESIX samengewerkt? “Naast de reeds besproken Afgedamde Maas en de Wilhelminasluis hebben we ook bijgedragen aan de tunnels in Roermond en Swalmen en het DODO-project: de overkapping en de gebouwen bij Leidsche Rijn.
Momenteel zijn we, net als BESIX, betrokken bij de Tweede Coentunnel. De monumentale Wilhelminasluis was wat mij betreft één van de mooiste projecten. Het was een flinke uitdaging om iets te bedenken dat functioneert en tegelijkertijd het monument in stand hield. Aan de keersluizen houd ik eveneens mooie herinneringen over. Niet alleen vanwege het feit dat dit een stoere ingreep was in een fraai landschap, maar ook vanwege het proces. Ik ben destijds, met mijn tekeningen onder de arm, langs alle belanghebbenden gegaan om ’s avonds in dorps- en gemeentehuizen hun toestemming te verkrijgen. Ik voelde me net Rob de Nijs in zijn beginjaren!” Zijn jullie hoofdzakelijk actief in de civiele sector? “Civiele werken krijgen een steeds groter aandeel binnen onze werkzaamheden, maar we zijn ook actief in de woningbouw en utiliteitsbouw. Van origine ben ik architect/meubelontwerper en zo nu en dan ontwerp ik nog wel eens een stoel, tafel of ander meubelstuk. Overigens hebben een civiel project en een meubelstuk heel veel overeenkomsten. Beide hebben een bepaalde functionaliteit, en geen programma zoals gebouwen, en daarmee probeer je iets fraais te ontwerpen. Verder denk ik dat wij qua bureau goed in de civiele sector passen: we zijn niet al te groot, betrouwbaar en overschrijden doorgaans geen bouwbudgetten. Bovendien staan we met beide benen op de grond en we leveren kwaliteitsproducten die jaren mee kunnen.” Passen jullie goed bij BESIX en andersom? “Dat denk ik wel en ik hoop dat BESIX dat ook vindt. De samenwerking verloopt tot zover goed, omdat BESIX onze meerwaarde ziet en omdat er wederzijds vertrouwen is. En grappig genoeg heeft BESIX al vanaf het begin mijn bijzondere aandacht, omdat ik zelf ook een beetje Belg ben. Ik heb dertig jaar op en af in België gewoond en ik vind de Belgen bijzonder sympathiek. Al met al denk ik dat er met BESIX een basis gelegd is waarop we nog lang verder kunnen bouwen.”
21.
In hoeverre kun je als architect je creativiteit nog kwijt? “Dat ligt aan de aannemer met wie je samenwerkt; de één is wat cultureel bewuster dan de ander. Bij BESIX krijgen we wat dat betreft vooralsnog voldoende creatieve vrijheid om iets moois te ontwerpen. Op zich is dat ook wel logisch: als je een aanbesteding wilt winnen, moet je tegenwoordig ook met een kwalitatief hoogwaardig en aantrekkelijk ontwerp komen. Een nieuw aandachtspunt betreft onze betrokkenheid tijdens de uitvoering van een project. In de realisatiefase willen we bijvoorbeeld graag de tekeningen van de bekistingen zien. Dat vinden sommige aannemers wel eens lastig, maar het is wel van belang. Zo’n tekening moet ook goed bedacht zijn in de geest van het project.”
nederland
NewsNL
Nederland
Kunstwerken Haarrijn-Spoorlijn gereed CKU: “Over de breedte genomen een zeer geslaagd project” Sinds eind 2006 bouwen BESIX en Dura Vermeer Beton- en Waterbouw, samen Combinatie Kunstwerken Utrecht (CKU), mee aan de verbreding van het traject Haarrijn-Spoorlijn op de A2. De combinatie is verantwoordelijk voor één van de vier deelbestekken in deze opdracht: de bouw van drie nieuwe kunstwerken en de verbreding van twee bestaande. Zij zijn inmiddels allemaal gereed. Met projectcoördinator Niels Ramkema blikken we op het project terug: “De nieuwe viaducten ter hoogte van de Reactorweg en knooppunt Lage Weide zijn in 2007 al opgeleverd. De verbrede viaducten ‘Noordelijke Randweg Utrecht’ en ‘Verbindingsweg’ zijn medio 2008 door Rijkswaterstaat in gebruik genomen. De oplevering van deze viaducten vindt plaats in 2011, tegelijk met die van het complete bestek.” Ecoduiker Ter hoogte van Haarrijn is in twee fasen een ecoduiker gerealiseerd, met aan weerszijden van de watergang een faunapassage. De westzijde van de duiker werd
eind 2008 in gebruik genomen, de oostzijde volgde in het tweede kwartaal van 2009. “De ecopassage is vervaardigd door middel van zes meter lange prefab balken met een druklaag”, legt Ramkema uit. “De breedte van het object is ongeveer 30 meter, wat nodig is voor een vijfbaans snelweg inclusief vluchtstroken, geleiderail en leuningen. De zeer beperkte werkhoogte van circa 70 centimeter tussen het water en de onderzijde van het brugdek maakte de uitvoering zeer lastig.” Samenwerking als succesfactor “De grootste mijlpaal in dit project was de snelle oplevering van de viaducten bij Lage Weide en de Reactorweg”, vervolgt Ramkema. “Ook het behalen van de overige mijlpalen, die gekoppeld waren aan de wegfaseringen van Dura Vermeer Infrastructuur, was soms kritisch. Maar dankzij de goede samenwerking en de uitstekende sfeer binnen het projectteam is alles prima verlopen. Ook de prettige samenwerking met Rijkswaterstaat, gekenmerkt door wederzijds respect en begrip voor elkaars belangen, heeft bijgedragen aan het goede eindresultaat.”
BESIX levert civiele bijdrage aan Gate terminal De Rotterdamse Maasvlakte wordt uitgebreid met een zogenoemde ‘Gate LNG (liquified natural gas) receiving terminal’. Gate staat voor ‘gas access to Europe’ en daarmee is meteen de aanleiding gegeven voor de aanleg van deze terminal. De opdrachtgever van dit immense project is GasunieVopak. Hoofdaannemer is TS LNG BV, een joint venture van Techint (Italië) en Sener (Spanje).
22.
Het project behelst de distributie van gas over geheel Europa. Vloeibaar aardgas wordt via zeeschepen aangevoerd en opgeslagen in de LNG-tanks op de terminal. De opslagcapaciteit van zo’n dubbelwandige tank is enorm: maar liefst 180.000 m3. Op de terminal wordt het LNG gasvormig gemaakt en op druk gebracht voor verpomping naar Europa.
Betonnen structuren Op 8 april jl. kreeg combinatie Besix-Mourik de opdracht voor diverse civiele werkzaamheden ten behoeve van de Gate terminal. “BESIX is hierin verantwoordelijk voor de realisatie van diverse funderingen, kabel- en leidingenkokers en overige constructies”, legt projectmanager Yvan Erauw uit. De meest opzienbarende is een U-vormige structuur van 3 meter hoog, 6 meter breed en maar liefst 650 meter lang.” In totaal zal er door BESIX 25.000 m³ beton verwerkt worden. Kwaliteit en veiligheid Medio mei 2009 zijn de werkzaamheden van start gegaan. Besix-Mourik dient het werk in mei 2010 al op te leveren. Erauw: “Tijdsdruk is onze grootste uitdaging. Binnen een relatief korte tijd dienen we producten op te leveren die aan de hoogste kwaliteits- en veiligheidsstandaarden voldoen.”
IN ACTION
NewsNL
Carrière des Limites heeft de wind in de zeilen
Socogetra bezit namelijk een participatie van 50% in Carrière des Limites; de andere helft was tot voor kort nog in handen van de Franse groep Lafarge. Als onbetwist leider binnen zijn sector op de Belgische markt, ontgint Carrière des Limites in Wellin een kalksteenlaag en produceert het hoofdzakelijk steenslag en zand in verschillende korrelgrootten, die bijvoorbeeld worden gebruikt voor de productie van gebruiksklaar en architectonisch beton of asfalt. Maar naast deze basisactiviteit heeft Carrière des Limites nog andere pijlen op zijn boog, zoals zijn productieeenheid voor kiezelzand en gestabiliseerd zand en een productiecentrale voor calciumcarbonaat, een product dat verkregen wordt door zeer fijne vermaling van steen en dat onder andere in de agrovoedingsindustrie wordt gebruikt. Alle vervaardigde producten beantwoorden aan de verschillende kwaliteitsnormen die zijn opgelegd door overheids- of privé-instanties (CE-label, Luxemburgse norm, Spoorwegen). Carrière des Limites beschikt over talloze breek- en zeefinstallaties en een zeer krachtige steenwasinstallatie, en overschreed tijdens het boekjaar 2008 wel één miljoen ton geproduceerd materiaal. Dit streefdoel
kon worden gehaald dankzij de inzet van een geschoold en competent team dat de mogelijkheden van de installaties optimaal benutte. Zo kon Carrière des Limites rekenen op zijn gemotiveerde medewerkers. Zij aarzelden immers niet om in twee shifts te werken, om tegemoet te komen aan de wensen van de klanten die steeds veeleisender worden. Om zijn positie op de industriële markt voor de productie van steenslag te verstevigen, rondde BESIX begin juli de overname van de participatie van de groep Lafarge in Carrière des Limites af. De Groep BESIX beschikt daarmee over een extra troef in het kader van zijn wegenbouwprojecten, en verstevigt zo zijn greep op de productieketen voorafgaand aan zijn activiteiten als aannemer. Socogetra profiteert op die manier van de voordelen die deze industriële positie oplevert. Zo kan het de productieactiveiten voor steenslag en beton, maar ook de recycling van de inerte afvalstoffen – afkomstig van zijn bouwprojecten – in zijn eigen belang en volkomen onafhankelijk beheren. Deze beslissing toont eens te meer de wil en vastberadenheid van de Groep BESIX om zich op te werpen als een belangrijke speler op de markt van de wegenbouw, via de ontwikkeling van zijn dochteronderneming Socogetra, en om zijn basisactiviteiten op de Belgische markt verder te diversifiëren. Ook de synergie met andere delen van de Groep BESIX begint haar vruchten af te werpen. Zo leverde Carrière des Limites bijvoorbeeld de stenen die gebruikt worden voor de schanskorven op het project Ekkersrijt in Eindhoven.
23.
Als algemeen aannemer van openbare werken en privéprojecten gespecialiseerd in de wegenbouw, is NV Socogetra ook al vele jaren actief in de industriesector. Deze aanwezigheid komt concreet tot uiting in talloze participaties in bedrijven die actief zijn in domeinen die complementair zijn aan zijn kernactiviteit. Dat geldt met name voor de productie van gebruiksklaar beton, de productie van asfalt en bindmiddelen, het aanbrengen van wegmarkeringen, maar ook op het vlak van steengroeven.
IN ACTION
Vanhout bouwt mee aan hoge ambities van het SCK Goede start van testproject Guinevere Te midden van de Kempense bossen in Mol ligt het SCK-CEN, het Studie-Centrum voor Kernenergie. Dit Belgisch nucleair onderzoekscentrum telt een 600-tal medewerkers en voert al sinds de jaren ‘50 kernreactoronderzoek uit. Met de proefreactoren: BR1, BR2, VENUS en voormalige BR3-reactor heeft het een wereldreputatie opgebouwd. Naast reactoronderzoek is het SCK ook een belangrijke producent van radio-isotopen voor medische en industriële toepassingen en van siliciumdopering bestemd voor de elektronica-industrie. De wereldwijde zoektocht naar duurzame energie maakt de vraag naar onderzoek nog actueler. Het SCK koestert de grote ambities om het Myrrha project naar België te halen. Op dit moment is men gestart met de testopstelling, Guinevere.
Myrrha is een proefreactor van de vierde generatie Multi-purpose hYbrid Research Reactor for High-tech Applications. Myrrha bestaat uit een protonversneller die hangt aan een subkritische reactor (die dus niet zelfstandig een kettingreactie gaande houdt) en gekoeld wordt door een legering van lood en bismut. De geavanceerde proefreactor leidt tot een kortere levensduur van taai kernafval. Eveneens produceert deze reactor nieuwe materialen voor toekomstige energiesystemen en ruimtevaart, en als bijproduct produceert het radio-isotopen voor medische toepassingen, bijvoorbeeld in de behandeling van kanker. Bovendien creëert Myrrha vele extra mogelijkheden voor fundamenteel onderzoek. Tijdens de bouw worden er enkele duizenden banen gegenereerd en vervolgens duizend banen gedurende 40 jaar.
24.
De bouw van Myrrha neemt twee à drie jaar in beslag en kan hopelijk aanvangen in 2013. De totale investering voor Myrrha schommelt tussen 600 en 700 miljoen euro waarvan tweederde met internationale steun. Dit project omvat de bouw van een gebouw voor de versnellers (80 x 60 meter), een tussenliggende tunnel (220 meter lengte en 28 meter breedte) en een reactorgebouw (110 x 30 meter). De bouw van het reactorgebouw vereist naast enkele tienduizenden kubieke meters beton ook zeer hoogstaande geotechnische technieken. Het huidige ontwerp voorziet het reactorgebouw op maar liefst 30 meter onder het maaiveld, ongeveer 20 meter onder de grondwaterspiegel, en een bovenbouw tot 11,4 meter boven het maaiveld. Tevens moet dit gebouw voldoende bestand zijn tegen seismische invloeden en mag de bouw slechts beperkte zettingen veroorzaken aan bestaande reactoren op het terrein. Een alternatief ontwerp gaat nog verder en voorziet op het reactorgebouw een 10 meter dikke zandlaag. Voor de uitvoering van dergelijk grootse ondergrondse constructie hebben nog maar twee technieken zich echt bewezen, namelijk diepwanden en afgezonken, open caissons. Pneumatisch afgezonken caissons
Het Guinevere project Momenteel bouwt men een laagvermogen proefopstelling van Myrrha: het Guinevere project. Dit moet de buitenwereld helpen te overtuigen dat SCK de aangewezen locatie is voor het Myrrha-project. Guinevere (Generator of Uninterrupted Intense NEutrons at the lead VEnus REactor) is een Europees project waarbij de huidige experimentele Venus reactor aangepast wordt tot een toepassing met een snel neutronenspectrum, een subkritische kern en een
externe neutronenbron.
NewsNL
De bouwkundige werken werden ondertussen succesvol uitgevoerd door Vanhout. De totale aannemingssom bedroeg ongeveer 0,7 miljoen euro. Van het reactorlokaal werd het dak verwijderd en werd een volledige extra verdieping gemaakt waar binnenkort de neutronenversneller geplaatst zal worden. De bouw van een reactorlokaal vraagt extra inbraakwerende en stabiliteitstechnische eisen. Het gebouw is dan ook een volledige betonnen ‘doos’ met rond de reactorbunker een afscherming in barietbeton (densiteit = 3.400 kg/m³). Met een gemotiveerd team werden de bouwkundige werken ruim binnen de vooropgestelde termijn uitgevoerd. Hopelijk kan het geleverde werk door Vanhout bijdragen om de wetenschappelijke en politieke wereld te overtuigen dat België klaar is voor Myrrha.
IN ACTION
(met een vloerplaat) zijn niet haalbaar aangezien de Belgische wetgeving arbeiders slechts maximaal 3 uur toestaat te werken op 30 meter onder de grond. Ook grondbevriezing of secanspalen kunnen onmogelijk toegepast worden voor de realisatie van de gehele fundering. De funderingsplaat zelf dient te worden gerealiseerd met onderwaterbeton. Ook bouwkundig kent het Myrrha-project dus grote uitdagingen.
Stalhillebrug winnaar Van Britsom & Verheye werd recent winnaar in de Staalbouwwedstrijd voor de categorie Burgerlijke Bouwkunde met de realisatie van de fiets- en voetgangersbrug in Stalhille. De brug werd gelauwerd om haar beweegbare brugdek. Het behoud van een statisch systeem in open en gesloten positie bedwingt de massa in beweging. Het project, opgebouwd met een beperkt aantal middelen en binnen een strikte geometrie, gaat bewonderenswaardig op in het vlakke polderlandschap.
25.
De Stalhillebrug is uniek in haar soort. Ze werd in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap ontwikkeld door het Brusselse architectenbureau Ney & Partners en maakt een einde aan een jarenlange verkeersellende voor de plaatselijke bewoners, die een tijd lang van een veerdienst gebruik moesten maken om het naburige Jabbeke te bereiken.
IN ACTION
Patrick Blanc bekleedt de gevel van Belliardstraat 14 in het groen Planten die op de voorgevel van een kantoorgebouw in de Europese wijk groeien, het is geen utopie. Het is de uitdaging die Stam Europe en BNP Paribas Fortis aangingen door aan Patrick Blanc, botanist en onderzoeker bij het CNRS, te vragen om een groengevel uit te werken. De renovatie van het gebouw werd toevertrouwd aan Jacques Delens.
Voor de uitvoering van deze groengevel werden ongeveer 11.000 planten gebruikt. Daarbij werden 35 planten/ m² van 100 verschillende variëteiten voorzien. Dit is de tweede realisatie van Patrick Blanc in Brussel. Het onderhoud is toevertrouwd aan In Situ en vindt vijfmaal per dag plaats via een irrigatiesysteem. Het water hiervoor wordt opgevangen door middel van hanggoten op alle verdiepingen.
Het streefdoel was een persoonlijke toets te geven aan een kantoorgebouw dat dateert uit 1972, en dat in 2002 een eerste keer werd gerenoveerd, en later opnieuw in 2009. Het door architect Guy Martel (Sicabel) hertekende en door Entreprises Jacques Delens vernieuwde gebouw biedt vandaag een volledig moduleerbare oppervlakte van 5.100 m², verdeeld over 9 verdiepingen en 46 parkeerplaatsen.
“Dit is een ietwat bijzondere renovatie”, verklaart Paul Kinget, projectverantwoordelijke bij Entreprises Jacques Delens. “Wij hebben van deze werkzaamheden gebruik gemaakt om het comfort aan te passen en de isolatie te verbeteren door de ventilatie-installatie en de hoogspanningscabine te vervangen, en door het verwarmingssysteem te verbeteren.”
Een buitengewone facelift De bestaande steunmuren in glas werden vervangen door geïsoleerde metalen panelen en Pvc-platen van 1 centimeter dik, waarop een dubbele laag wolvilt is vastgeniet. De planten zijn aangebracht en opgehangen tussen deze twee lagen wolvilt en worden bevloeid met een systeem van polyethyleenleidingen, waarin water stroomt dat wordt teruggewonnen en hergebruikt. Er is eveneens een watertank van 10.000 liter voorzien indien de waterbevoorrading onderbroken wordt.
“Er werd zo’n 3,2 miljoen euro geïnvesteerd in het gebouw (nieuwe technieken, verwarming, airconditioning, elektriciteit, isolatie etc.), inclusief de groengevel. De kostprijs voor de uitvoering van de begroeide muur van het Belliardgebouw bedraagt ongeveer 500.000 euro. De onderhoudskosten bedragen nog geen 2 euro/ verhuurde m², of bijna 10.000 euro per jaar”, aldus Vincent Behaghel de Bueren van Stam Europe. Het is de bedoeling van de investeerder om een bewoner te vinden, in het ideale geval één enkele bewoner, hetzij voor verkoop of verhuur. “Ik denk dat het gebouw perfect geschikt is voor een Europese delegatie, ambassade of organisatie, of zelfs voor een meer zakelijk gerichte onderneming die haar imago wil verzorgen. Het gebouw springt zeer in het oog omdat het overhangend over de Belliardstraat gebouwd is”, besluit Behaghel.
Belliardstraat 14
26.
Renovatie van een kantoorgebouw: 5.098 m² + 28 parkeerplaatsen binnen en 18 buiten Begin en einde van de werkzaamheden: maart 2009 tot september 2009 Bedrag van het project (in miljoen euro): 3,2 (aandeel van EJD: 2,2)
Al Gurm Resort Zoals op de foto’s te zien is, heeft het team voor het Al Gurm Resort-project op 28 februari 2009 één modelvilla opgeleverd. Er worden momenteel nog 59 villa’s afgewerkt. Bovendien zijn de ruwbouwwerken voor 10 villa’s die later aan het contract werden toegevoegd, nu voltooid. De funderingswerkzaamheden voor het onlangs toegewezen facilitaire gebouw zijn volop aan de gang.
IN ACTION
NewsNL
In totaal werden voor de villa’s ongeveer 5.600 palen gegoten en nog eens zo’n 1.200 voor de verhoogde bruggen. De eerst plaat van het brugdek wordt gegoten na de installatie van de prefab voorgespannen balken.
Al Safouh Transit System
De eerste tramlijn in het Midden-Oosten
De tram zal op enkelspoor in een lus rond de jachthaven van Dubai rijden en dan op dubbelspoor verder langs de Al Safouh Road tot aan het depot. Twee multimodale aansluitingsstations, één met de Dubai metro en één met de Palm Island Jumeirah Monorail, zijn nog voorzien voor fase 1. Vier stations langs het viaduct zullen worden verhoogd en alle andere zullen op hetzelfde niveau komen. Het totale kostenplaatje voor fase 1 bedraagt 872 miljoen dollar. Dit budget wordt in vrijwel gelijke mate gedragen door de beide
consortiumpartners. De eerste werkzaamheden omvatten de oprichting van de betoninstallatie voor de prefabsegmenten van het viaduct, het graven van sleuven om bestaande netwerken van nutsvoorzieningen in kaart te brengen, het uitvoeren van topografisch onderzoek en bodemonderzoek en het voorbereiden van de bouwplaats. De Al Safouh Tramway zal het eerste tramnetwerk zijn dat gebruikmaakt van schuifdeuren op het perron die rechtstreeks aansluiten op de tramdeuren om de perrons, die voorzien zijn van airco, volledig te omsluiten. Het succesvol invoegen van de tramlijn in het bestaande dichte stadsplattegrond is één van de grootste uitdagingen tijdens de ontwerpfase. De eerste fase van dit project moet volgens de planning tegen april 2011 klaar zijn voor ingebruikname. Integratie van de APS-techniek Met de APS-techniek (Aesthetic Power Supply Esthetische stroomvoorziening) wordt de tram aangedreven door een derde rail die ingewerkt is in de grond tussen de andere twee rails. De bedoeling is om de visuele vervuiling te vermijden die bovengrondse lijnen veroorzaken. Het systeem werd al eerder toegepast in het historische centrum van oude steden. In Dubai is de aanpak echter nieuw omdat de volledige tramlijn zal worden uitgerust met APS.
27.
Het Alstom-BESIX consortium heeft de werkzaamheden opgestart voor het Al Safouh Transit System-project. Het zal gaan om de eerste tramlijn in het Midden-Oosten. Fase 1 van het Design & Build-project bestaat uit de bouw van 13 stations en 1 depot en uit het leggen van 13 kilometer rails. De railverbindingen lopen gedeeltelijk verhoogd op een nieuw viaduct van 3,3 kilometer langs de Sheikh Zayd Road en op 2 nieuwe bruggen over de jachthaven.
IN ACTION
Franki Geotechnics ontmoet zijn verleden met een nieuwe techniek Als je opdracht is bestaande gebouwen ondergronds op te vangen word je snel geconfronteerd met de restanten van het verleden. Dat ondervindt Eric Bonnier en zijn ploeg dagelijks op de bouwplaats Josaphat, in de volle Wetstraat te Brussel. Voor het verwezenlijken van een rechtstreekse treinverbinding tussen de Europese wijk en de luchthaven van Zaventem, in het kader van de RERinvesteringen, wordt daar een tunnel aangelegd dwars door de kelders van de Résidence Palace. Dit gebouw, door architect Michel Polak in 1922 opgevat als een residentieel appartementsgebouw, compleet met zwembad, openlucht tennisbanen en een theater, kennen wij beter als de doolhof-achtige behuizing van het Ministerie van Openbare Werken. Uit artikels in ‘La Technique des Travaux’, toen het huismagazine van Franki, leren we dat de heterogene grondopbouw al in 1923 bij de uitvoering van de 2.458 Franki-palen voor de fundering van dit luxecomplex een uitdaging was. Een hedendaags grondonderzoek is dan wel kwantitatief juister, maar de conclusies luiden nu niet anders. Franki werd dit contract toegewezen, omdat, zo stelt de toenmalige huisjournalist, “de keuze van de technici voor dit werk viel op de offerte van het bedrijf Franki dat als enige van alle inschrijvers een volledige bodemanalyse had uitgevoerd en meerdere testpalen had aangebracht”. Technische marketing was onze voorgangers blijkbaar ook niet vreemd. De projectorganisatie was moeilijk voor het nog jonge Franki : “Gezien het belang van de uit te voeren werkzaamheden, moest de Société des Pieux Franki negen volledig uitgeruste machines op de bouwplaats ‘Residence Palace’ installeren. Het rendement van die machines bedroeg op een bepaald moment 100 palen per week: een indrukwekkend cijfer, gelet op de moeilijkheid van de werkzaamheden. Ongeveer 25.000 ton materialen werden door de bodem opgeslokt, het equivalent van meer dan 1.700 wagonladingen.
28.
Vandaag gaat het er niet anders aan toe bij de funderingswerkzaamheden van de Résidence Palace in opdracht van THV Leophat. Eric Bonnier, Tom Van Dormaele, Xavier Leclere en Stefan de Schuytteneer begeleiden de ploegen die jetgroutkolommen met een diameter van 90 centimeter, 5 tot 15 meter diep uitvoeren. Deze kolommen stutten het gebouw als straks de dragende muren ten dele weggebroken worden om de treintunnel door te laten.
Maar de ondergrond blijft heterogeen, allerlei holtes en obstakels vragen om aangepaste uitvoeringsmethodes. De verkeerssituatie is alleen nog maar moeilijker en dagelijks dient tot 50 ton cement aangevoerd, midden in de Europese wijk. Als er een Europese topontmoeting is, wordt de bouwplaats ontoegankelijk; en dagelijks zijn er allerlei manifestaties voor het Europese Parlement. Ten dele dient gewerkt te worden in de ondergrondse garages, 4 verdiepingen diep, met een vrije werkhoogte van 2,20 meter. Opzuigen en verpompen van de spoil over een hoogte van 17 meter en een afstand tot 400 meter stelde dan weer grote eisen aan Georges Watteel, die bij Franki gaat over alles wat pompen en elektriciteit aangaat op de bouwplaats. Ook de arbeiders dienen strikte regels in acht te nemen, bij werken op twee meter van de spoorlijn in volle uitbating. Regelmatige tool-box vergaderingen herinneren hen de staande bouwplaatsinstructies. Een aantal groutkolommen valt precies op de Frankipalen van het jaar 1923, zodat die nu door de naburige groutkolommen worden ingesloten ter ondersteuning van de toekomstige tunnel. Maar op een gewone dag wordt wel meer dan 100 meter groutkolom geproduceerd. Als uitdaging op een eerste contract in deze techniek betekent dit wel wat.
IN ACTION
NewsNL
Winnaar in Louvain-La-Neuve BESIX Real Estate Development en Thomas & Piron zijn benoemd als winnaar in het kader van een wedstrijd georganiseerd door de UCL voor de ontwikkeling van een stedelijk project van ruim 55.000 m² te Louvain-La-Neuve. Het programma van dit omvangrijke project, ‘Park & Ride’, bevat naast een kinderopvang, kantoren, een dienstenhuis en een aantal winkels, ongeveer 700 woningen, sterk uiteenlopend naar vorm en grootte. Zo worden individuele en collectieve studentenhuizen, studio’s en appartementen (van 1 tot 3 kamers) aangeboden, voor een oppervlakte van 35 tot 115 m². Het programma voorziet ook in een parkeergarage van ongeveer 800 plaatsen bestemd voor deze woningen. Deze nieuwe wijk zal opgetrokken worden boven een dekplaat. In de ondergrondse parkeergarage, onder deze dekplaat, komen ruim 2.500 parkeerplaatsen. Ook zal hier het toekomstige RER-station van Louvain-LaNeuve komen. Dit station is rechtstreeks verbonden met de E411. Het geheel is ideaal gelegen aan de hoofdingang van de universitaire stad, in het verlengde van het commercieel centrum ‘L’esplanade’.
De site als motor van het gemeenschapsleven “Het duurzame karakter van dit project wordt niet enkel door energetische factoren verwezenlijkt, maar eveneens door onze vastberadenheid een functionele, sociale en zelfs intergenerationele verwevenheid tot stand te brengen”, legt de architect uit. “De site moet gezien worden als motor van het gemeenschapsleven. Zo willen wij mogelijkheden tot sociale uitwisselingen scheppen aan de hand van een grondige beschouwing over dispositie van privé, publieke en gemengde ruimtes”. Eco-wijk De ligging van de wijk, in de nabijheid van het toekomstige RER-station, boven de ondergrondse parkeergarage, maakt het mogelijk bereikbaarheid met de auto en openbare autovrije ruimtes perfect met elkaar te verzoenen en zo de gemotoriseerde verplaatsingen tot een minimum te beperken. Vervolgens zullen ook de groene zones op de voorgrond moeten komen, onder andere door een park aan te leggen en door lage vegetatie op de dekplaat aan te brengen. Dit moet van de wijk een aangename wandelen fietszone maken, ver weg van de vervuiling en het lawaai van de stad.
29.
BESIX R.E.D. heeft hiervoor een team van projectauteurs rond zich geschaard, het architectenbureau Syntax en Matriciel, adviseur op het gebied van duurzame architectuur en milieubewustzijn. “Onze ambitie is inderdaad er een duurzaam project van te maken, een eco-wijk”, licht Luc Parmentier, Project Manager bij BESIX R.E.D. toe. “We willen verder gaan dan het louter energetische aspect van de gebouwen om eveneens te handelen op stedelijke schaal”.
IN ACTION
Eerste uitdaging voor BESIX Sanotec in Marokko Design & Build opdracht voor waterbehandeling van een hotelcomplex te Mazagan. BESIX samen met zijn partner SOMAGEC bouwen een hotel resort in Mazagan te Marokko (circa 100 kilomter ten zuiden van Casablanca, in de stad El Jeddida). Overal - en zeker in een dergelijk luxe vakantieoord is water één van de belangrijke aspecten, dit zowel in zijn drinkbare vorm als voor de behandeling van het afvalwater. In augustus 2008 heeft BESIX-SOMAGEC aan BESIX Sanotec de opdracht toevertrouwd voor het ontwerp, de levering en de installatie van een drinkwaterstation en een afvalwaterzuivering van dit hotelcomplex. De gerelateerde bouwkundige werkzaamheden worden uitgevoerd door BESIX-SOMAGEC. Beide installaties bevinden zich in de ‘utility compound’ die zich circa 1,5 kilometer van het eigenlijke resort bevindt.
30.
“Het drinkwaterstation zorgt voor een buffer van drinkwater en bluswater, zodat het resort ook in piekperiodes van drinkwater bevoorraad blijft. Na een herchlorering (blijvende desinfectie) wordt dit water op een druk van circa 5 bar aangeboden aan het resort. Deze installatie bevat de nodige uitrusting om waterslagen (drukhoudventielen, anti-waterslagvaten) te voorkomen en om het water continu op constante druk te kunnen aanbieden”, verklaart Stefan Pousset, Gedelegeerd Bestuurder - BESIX Sanotec.
De afvalwaterzuiveringsinstallatie werd volledig ontworpen door BESIX Sanotec. De capaciteit werd in samenwerking met de bouwheer bepaald, waarna de optimale technologie (rekening houdend met de grootte, de gevraagde zuiveringsgraad, de lokale omstandigheden) werd gekozen. Basic en detail design werden eveneens door BESIX Sanotec uitgevoerd. Ondertussen zijn de bouwkundige werken praktisch uitgevoerd, alle elektromechanische uitrustingen gemonteerd en zijn de opleveringstesten gestart.
Ambassade van Noorwegen Interview met Philippe Haim, Adjunct Technisch Directeur De Ambassade van Noorwegen heeft aan Jacques Delens de opdracht gegeven voor de renovatie van een gebouw in de Europese wijk. Een complexe renovatie dat creativiteit heeft gevraagd ! Kan je de werkzaamheden kort toelichten ? “We troffen een gebouw aan waarin de grootste afbraakwerkzaamheden al waren gebeurd. Het enige wat we nog moesten slopen, waren de vloerplaten voor de trapgaten en de trappen tussen de 9e en de 10e verdieping, en een deel van de gevel en van de vloerplaat tussen de begane grond en de 1e verdieping, waar een atrium moest komen. Dat laatste was bijzonder complex door de aanwezigheid van een belangrijke preflexdraagbalk. Wat ruwbouwwerken betreft, hebben we op de 7e, 8e en 9e verdieping een uitbouw in de gevel aangebracht om een groot erkerraam te maken. Omdat die uitbouw zich helemaal in de leegte bevond, moest er een speciale bekisting worden gemaakt en waren uitzonderlijke veiligheidsmaatregelen nodig.”
voor om de gevel te dichten met sandwichpanelen, zonder rekening te houden met deur- en vensteropeningen. Op die manier kon de gevel in zeer korte tijd worden dichtgemaakt. Zodra het gebouw dicht was, konden we meteen met de afwerking starten. Dat bespaarde ons heel wat kostbare tijd. De gevelopeningen werden met een decoupeerzaag uitgesneden nadat een landmeter had aangeduid waar de gevelramen moesten komen. Het raamwerk werd in stalen omlijstingen geplaatst en gaandeweg aangebracht. Al heel snel maakten we een mock-up van een standaardkantoor. Dat werd bestudeerd en aangepast, zodat we een basis hadden voor de bouw van de standaardkantoren.”
IN ACTION
NewsNL
“De 8e, 9e en 10e verdieping - bestemd voor de ambassadeur en zijn medewerkers - kregen een meer luxueuze afwerking en een groot terras met zicht op het Berlaymontgebouw. In de oorspronkelijke aanbesteding was de afwerking van verdieping +1 tot +4 niet inbegrepen. Die bijkomende opdracht werd ons enkele maanden voor het einde van de contractuele termijn toevertrouwd en vormde een nieuwe uitdaging.” Waren er nog moeilijke aspecten ? “In drie weken tijd moesten we ook alle gevels van de handelszaken op de begane grond aanpakken. Die zijn gedurende de hele duur van de werkzaamheden open gebleven. De werkzaamheden konden tot een goed einde worden gebracht dankzij de inspanning van het hele team en voortdurend overleg met de projectleiding.”
31.
Wat maakte het project bijzonder ? “Aangezien het gebouw uit de jaren 70 dateert, was de betonstructuur lichter dan wat de huidige normen voorschrijven. We moesten de structuur dus op heel wat plaatsen verstevigen. Dat deden we door koolstofvezels op de te verstevigen elementen te plakken. Omdat de lijm waarmee de vezels worden bevestigd niet goed bestand is tegen hoge temperaturen, werden de elementen met brandwerende lagen Promat beschermd. Aanvankelijk was het de bedoeling om de voorgevel op de klassieke manier te maken, met betonblokken, een metalen structuur en dampschermen. Onze onderaannemer, l’Atelier du Verre, stelde als alternatief
NewsNL
Opmaak en productie: ConQuest communicatie & events, Oud-Beijerland
BESIX realiseert in Nederland al ruim 15 jaar prestigieuze werken in civiele betonbouw, specialistische utiliteitsbouw en maritieme bouw. Ook wereldwijd bouwt BESIX aan uitdagende projecten, al dan niet volgens het design & construct principe, die het uiterste vergen van haar calculators, constructeurs en bouwers. Daarin worden beproefde en vernieuwende methoden toegepast. Omdat de beste prestaties worden geleverd op het snijvlak van stabiliteit en dynamiek. BESIX investeert constant in haar kwaliteitsbelofte, zowel op menselijk als materieel vlak. Daarom schakelen overheden, de industrie en projectontwikkelaars BESIX in voor hun projecten.
BESIX Nederland Trondheim 22-24 Postbus 8, 2990 AA Barendrecht Telefoon +31 (0)180 64 19 90 Fax +31 (0)180 64 19 91
[email protected] www.besix.com BESIX Group Gemeenschappenlaan 100 1200 Brussel België Telefoon +32 (0) 2 402 62 11 Fax +32 (0) 2 402 62 00 www.besixgroup.com