gemeente Schiedam
DATUM
notitie
REGISTRATIENUMMER
01 oktober 2010 ONDERWERP
Meerjaren Beheer- en Onderhoudsplannen
In het raadsbesluit over de Prioriteiten 2010 onderhoud kapitaalgoederen (VR 2010-13) is voor absoluut noodzakelijke knelpunten in 2010 een investeringskrediet van € 7.287.500 en een exploitatiekrediet 2010 van € 6.300.000 met incidentele dekking gevoteerd. Voor de structurele kapitaallasten vanaf 201 1 van het investeringskrediet is structurele dekking gevonden in de vorm van het kostendekkend maken van de tarieven van de Afvalstoffenheffing en de Rioolheffing vanaf 201 1. Daarmee worden algemene middelen vrijgespeeld. In het raadsvoorstel is aangegeven dat verdere uitwerking van beheerplannen voortvarend opgepakt zou worden, teneinde deze in 2010 ter vaststelling aan de raad te kunnen aanbieden. Naast de noodzaak van het hebben van actuele beheerplannen voor het provinciale toezicht en de regelgeving hierover in BBV en de Financiële verordening, geven actuele beheerplannen inzicht in de onderhoudssituatievan gemeentelijke kapitaalgoederen. Hiermee kan het beheer en onderhoud vorm gegeven worden en kunnen verantwoorde keuzes voor uitvoering gemaakt worden. In de Financiële verordening (VR 2009-32) is voorts bepaald dat de ramingen van onderhoudsbudgetten in de ontwerpbegroting worden gebaseerd op meerjarige onderhoudsplannen zoals de raad die heeft vastgesteld. Bijgaand treft u ter vaststelling aan de volgende meerjaren beheer- en onderhoudsplannen (MBOP). Beheer openbare ruimte 201 1-2015 (BOR - wegen, groen en speelvoorzieningen, openbare verlichting, bruggen en kades) Gemeentelijke gebouwen 201 1-2014 (binnenzijde Stadserfcomplex) Twee beheerplannen zijn nog niet helemaal afgerond en hebben nog onvoldoende status om ter vaststelling aangeboden te kunnen worden. Wel is in de begroting al vast rekening gehouden met de financiële effecten hiervan. Sportaccommodaties20 11-2014 (gymnastieklokalen, sporthallen, sportzalen, zwembaden en sportterreinen) Informatievoorzieningen automatisering 20 11-2016 (I&A gemeentelijke organisatie) Voor gemeentelijke gebouwen in brede zin (buitenzijde Stadserfcomplex, tijdelijk bezit, verspreid bezit en bijzondere gebouwen) vindt thans een inventarisatieonderzoek plaats en hiervoor is nog geen beheerplan beschikbaar. Uitgangspunt hierbij is dat beheer en onderhoud van de te behouden gebouwen geen extra middelenbeslag mag opleveren. Ditzelfde geldt vooralsnog voor onderwijsaccommodaties. In het Integraal Hiiisvestingsplan Onderwijs Schiedam 2009-2025 (VR 2009-70) is aangegeven dat aan de schoolbesturen een
planning zal worden gevraagd van ten laste van de gemeente komende onderhoudskosten. In de begroting is hiervoor al een reguliere post opgenomen en zolang een beheerplan niet beschikbaar is geldt als uitgangspunt dat dit budget voldoende is. Voor riolering geldt dat de raad hiervoor op 29 januari 2009 (VR 20097) het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2009-20 13 (VGRP) heeft vastgesteld. De rioleringsprojecten hiervan worden afgestemd op en integraal uitgevoerd met andere onderhouds- en reconstructieprojectenin de openbare ruimte overeenkomstigbijgaand MBOP BOR. Voor wat de genoemde kosten in de beheerplannen betreft, geldt het volgende. Kosten van klein en groot onderhoud komen ten laste van de exploitatie van het betreffendejaar. Nieuwe of uitbreidingsinvesteringen in kapitaalgoederen met een economisch nut of maatschappelijk nut, levensduurverlengende investeringen, investeringen in kwaliteitsverbetering, investeringen als gevolg van wijziging in wet en regelgeving en vervangingsinvesteringen, worden geactiveerd en afgeschreven overeenkomstig de termijnen van de Nota investeren, waarderen en afschrijven (VR 2007-143 / VR 2006-1 10). De volgende exploitatiekosten van de beheerplannen zijn opgenomen in de begroting 201 1:
I
eheer openbare ruimte
8.1811
7.4991
8.5111
6.6661
1.319 23 1 350
1.530 472 25 8
981 256 270
876 317 420
10.081
9.759
10.018
8.279
Reeds regulier begroot BOR
1.200
1.200
1.200
1.200
Reeds regulier begroot Sport en recreatie Vrijval voorziening groot onderhoud
24 1.000
107 1.500
28 1.500
38 1.500
2.224
2.807
2.728
2.738
Sportaccommodaties Gemeentelijke gebouwen (binnenzijde) Informatievoorzieningen automatisering
Subtotaal bruto exploitatielasten MBOP 1
Subtotaal bestaandt
!kki
in exploitatie
In bovenstaande tabel zijn verwerkt de kapitaallasten van de volgende MBOP-investeringen (voor een compleet overzicht wordt verwezen naar de Paragraaf 'Investeringsplannen 2011'): Beheer openbare ruimte Sportaccommodaties Gemeentelijke gebouwen (binnenzijde) I Tnformatievoorziening en automatisering
I
12.040
16.164
O
O (I 350
I
O
600
l
1
l
1
8.331
6.522
O (I
O
-
-
l
Cl
Beslispunt raad: de meerjaren beheer- en onderhoiidsplannen (MBOP) Beheer openbare ruimte 20 11-2015 en Gemeentelijke gebouwen 201 1-2014 (binnenzijde) vast te stellen.
Pagina 2 van 2
l
gemeente Schiedam
Meerjaren Beheer- en OnderhoudsPlan (MBOP)
Beheer openbare ruimte 2011-2015 (BOR)
Beheerplannen zijn noodzakelijk i.v.m. voorschriften BBV en de Financiële verordening Schiedam en het financiële toezicht door de provincie Zuid-Holland.
Oplegnotitie bij Meerjaren Beheer en Onderhoudprogramma BOR 2011-2015 De gemeente heefi een groot aantal kapitaalgoederen. De afdeling BOR beheert een deel van deze kapitaalgoederen in de openbare ruimte: - Wegen - Groen - Openbare verlichting - Kunstwerken (bruggen & kades) - Openbare verlichting - Riolering (beheer & onderhoud structureel geregeld in GRP)
Het ontbreekt de Gemeente Schiedam aan structurele beheer- en onderhoudsplannen, wat geresulteerd heeft in een grootschalige onderhoudsachterstand bij kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Gangbaar was om op projectniveau een budget aan te vragen als zich ergens acuut problemen voordeden. Na de overgang van Beheer van de ONS naar de Gemeente is 2009 gebruikt om inzicht te verkrijgen in de onderhoudssituatie. Duidelijk werd eind 2009 dat alleen al bij BOR de onderhoudsachterstand ca. € 98 miljoen euro bedraagt. Bij de ambitie om dit in te lopen zou structureel ca. € 18 miljoen op jaarbasis nodig zijn. De financiële situatie van de Gemeente Schiedam eind 2009 maakt dat ingezet werd op handhaven van het huidige niveau (2009) van onderhoud kapitaalgoederen met een taakstellend budget. Voor 2010 werd besloten alvast een goede éénjarige aanzet te maken (nota Prioriteiten 2010 onderhoud kapitaalgoederen) en 2010 verder te benutten om het meerjaren programma op te stellen. Een goede stap was dat ieder vakgebied de prioriteit benoemde en er budget voor heeft gekregen. Heden bieden wij u het integraal meerjaren beheer en onderhoudsprogramma BOR 201 1-2015 aan. Vanuit de collegedoelstelling 'alles in 1 x goed' en efficiency is er voor gekozen om het beheer en onderhoud van de buitenruimte echt integraal op te pakken. Gevolgde aanpak: - Vanuit de beschikbare inspectie- & areaalgegevens (wat hebben we en hoe oud is het) hebben de vakdisciplines ieder voor zich onderhoudsprojectenbenoemd. Totaal 222 projecten. - Deze projecten zijn met de andere vakdisciplines binnen BOR doorgesproken en alle werkzaamheden 1 raakvlakken zijn in kaart gebracht. Dit houdt in: de weg is aan vervanging toe, wat betekent dit voor de bomen, OV-masten, de kades en moet de riolering vervangen of verbeterd worden? Wat moet er op ieder vakgebied gebeuren? Dit heeft geresulteerd in integrale onderhouds-l reconstructieprojecten, waarbij sommige afzonderlijke projecten samengevoegd zijn (verklaring voor het ontbreken van projectnummers in projectenlijst). De werkgrenzen bepaald en middels kaartje bijgevoegd. - Voor deze projecten zijn ramingen opgesteld (conform wijze van aanpak gehanteerd bij GREX-en). - De vakdisciplines hebben de noodzakelijke projecten onderverdeeld in prioriteiten. Prioriteit l Veiligheid is in het geding. Prioriteit 2 Technische levensduur is op, onderdeel ziet er niet uit, (verwachte) klachten Prioriteit 3 Uitstel is maximaal 2 jaar mogelijk, daarna worden projecten prioriteit 1 of 2. - Vanuit de prioritering en onderbeschreven uitgangspunten zijn diverse financiële scenario's opgesteld, wat heeft uitgemond in voorliggend financiële scenario.
Resultaat MBOP BOR 20 11 - 2015 Voor u ligt het scenario prioriteit 1 + 2 excl. de Brandersbrug. Dit is het minimale scenario wat de gemeente zou moeten uitvoeren op basis van veiligheid en voorkomen van directe overlast 1 grote stroom claims om zo het huidige onderhoudsniveau te behouden, niet om de onderhoudsachterstand in te lopen. Bijgevoegd zijn een projectenlijst 31-8-2010 en 2 mappen (beschikbaar bij dhr. Hekman) met daarin de volgende stukken; per project een tabblad met projectaanleiding en -beschrijving, risico's bij niet uitvoeren, merendeel voorzien van een geografisch kaartje met de werkgrenzen en voor de prioriteiten 1 + 2 in jaar 201 112012 met foto's van de situatie. Voorstel: 1. Akkoord te gaan met voorliggend scenario als structureel beheer en onderhoudsprograrnma. 2. De afspraak dit ieder jaar op te stellen (5 jaar vooruit kijken). 3. Per jaar voor 1 jaar uitvoeringsprogramma te beslissen (i.v.m. ieder jaar invloed behouden op programma en in kunnen spelen op veranderende omstandigheden binnen Schiedam). Neveneffecten - Structureel onderhoud betekent een structurele hoeveelheid projecten, wat resulteert in een structurele basis voor formatie. Dit betekent dat in de Teams Infra Werken en ROR functies van inhuur naar vaste krachten kunnen worden omgezet. Basisgedachte hierbij is dat er gekeken wordt naar de onderkant van de hoeveelheid uit te voeren projecten (zie liquiditeitsbalans), de overigejaren zijn pieken en inhuur op projectniveau noodzakelijk. Optie is ook bv inhuur op basis van pay-rolling voor 1 tot 3 jaar. - Met grootschalige projectontwikkelingen (Projecten) liggen er in de toekomst mogelijkheden om het algemeen onderhoudsniveau binnen de Gemeente op te waarderen. Uitgangspunten 1aandachtspunten 1relevante zaken venverkt/meegenomen in voorgelegde aanpak: - Het voorgesteld scenario betreft een benodigde structurele geldstroom, wat uiteen valt in een deel exploitatie en een deel kapitaallasten. - Brandersbrug. Technisch gezien is hij op (1964). Een onderdeel van de brug heeft onherstelbare schade door een aanrijding. Hij is berekend op lichtere verkeersklasse bij andere normen. De brug is van groot belang in Schiedam (bus/tram/doorgaand verkeerlfietsers) en afsluiting heeft verregaande gevolgen. Voorbereidingstraject duurt ca. 2 tot 2,5 jaar en vervanging brug wordt ingeschat op ca. € 25 miljoen. In huidige scenario wordt een onderzoek en herberekening van de huidige brug in 201 1 uitgevoerd, wat de exacte status van vervanging of andere mogelijkheden en de daarmee gepaard gaande kosten inzichtelijk moet maken. - Het aantal claims 1 klachten over onderhoudsniveau openbare ruimte is aanzienlijk, bij verder verlagen niveau zal het aantal terechte claims stijgen (uitkeren, afhandelingskosten medewerkers, slechte publiciteit-veiligheidssituatie. - In voorliggende scenario is slim nagedacht over: 2 jaarlijks baggeren (pieken) naar jaarlijkse bedragen omzetten, grote onderhoudswerken omvormen naar investeringen door het herstructureringen van te maken. - Door een aanzienlijke achterstand in het onderhoud kapitaalgoederen BOR is het Dagelijks Onderhoud kostbaarder. Bij inlopen achterstanden liggen er bezuinigingsmogelijkheden op Dagelijks Onderhoud. - Het GRP voorziet alleen in vervanging 1 groot onderhoud van het riool. Uitgangspunt is dat bij werkzaamheden de andere vakdisciplines voor hun onderdeel bijdragen om tot 1 x goed te komen. - Schiedam heeft totaal 213 bruggen, Een 20-tal verkeersbruggen moet nog worden herberekend (technische toestand 1 hedendaagse normen) komende jaren, vanuit 2010 en 201 1 gevraagd budget. Eind 201 1 komt er inzicht in de situatie. - Het scenario is vrij van kapitaallasten MBP 20 10.
-
-
-
Het MBP 2010 was een 1" stap naar integraal onderhoud, echter de vakgebieden waren toen nog niet uitgegaan van 'in 1 x goed' waardoor de aangevraagde budgetten slechts per vakgebied werden aangevraagd. In dit scenario worden de budgetten van de andere vakgebieden bijgeraamd. De projecten voor 201 1 en 2012 zijn inzichtelijker gemaakt dan die voor 2015. Ongewijzigd structureel beleid leidt tevens tot afkeuring van de gemeente begroting op dit beleidsveld door de provincie Zuid-Holland. (zie ook startnotitie van de heer A. de Klerk van de afd. financiën d.d. 30 maart 2010) Uitstel van structureel onderhoud op voorgesteld niveau zal leiden tot een enorme hoeveelheid grootschalige vervangingen de komende jaren waarbij de aanzienlijke voorbereidingstijden die nodig zijn om tot 'in 1 x goed' te komen niet meer beschikbaar zijn a.g.v. een almaar stijgend calamiteitengehalte. Beheer in de openbare ruimte werkt op basis van structureel onderhoud, waarbij projecten op een juiste manier voorbereid en uitgevoerd kunnen worden. Met dit programma doet de Gemeente Schiedam een grote stap vooruit om "in control" te komen en worden acute projecten vanuit onderhoud geminimaliseerd.
Boekhoudkundige uitgangspunten: - De te kapitaliseren onderdelen zijn beoordeeld vanuit het vakgebied en financiën met in het achterhoofd de BBV. - Investering gedaan in jaar X, rente betalen in jaar X + 1. Rentebetalingen op basis van boekwaarde 1januari dat jaar. - Afschrijving op investeringen vindt plaats in het jaar dat het project 1 investering wordt opgeleverd. Oplevering in jaar X, houdt in afschrijving in jaar X. Ontwikkelingen: - klimaatschommelingen worden serieuzer, denk daarbij aan strengere winters en zomers met droogte en extreme neerslag, wat aanzienlijke invloed heeft op het kwaliteitsniveau van de kapitaalgoederen. - meer en zwaarder vrachtverkeer op de lokale wegen, de in het verleden gebruikte funderingslagen zijn niet altijd meer afdoende voor het huidige zware verkeer. - de grootschalige uitbreidingsgebieden uit de jaren 70 zijn aan vervanging en groot onderhoud toe. Dit MBOP is door BOR opgesteld in samenwerking met financiën & control.
PROJECTEN MBOP BOR 2011-2014, PRlOh ,'EIT 1en 2, exclusief Brandersbr!
+
i Kapitaallasten
i Exploitatie
D Totale kosten
Wegen Ophogen
i Groen
17fL-/0
2012
2011
2010 KAPITAALLASTEN-WEGEN
€
- €
EXPLOITATIE-BRUGGEN-KADES
€
-
TOTAAL
8
- E
20.060
£
£ 2.014.504
8.180.772
132.220
€
€ 1.666.407
£
2014
2013
7.498.564 €
201.837
€
£ 1.307.148
8.511.186 d
424.013
2015 €
€ 832.654
6.666.137
789.487
€ 772.984
€
2017
2016 €
7.991.082 €
BruggenKades
924.836
£
902.083
€O
3.717.902
£O £
3.633.330
URGENTIE
1 2 3
.
Veiligheid Technische levensduur op / Ziet er niet uit / Verwachten klachten / Onvrede bij politiek Uitstel maximaal 2 jaar, daarna worden deze projecten prioriteit 1 of 2.
UITGANGSPUNTEN
Het project Brandersbrug is in deze berekeningen niet meegenomen Uitgangspunt is het uitvoeren van integrale projecten. Wanneer 1 van de disciplines noodzakelijk is op basis van urgentie 1,worden alle disciplines uitgevoerd voor het betreffende project. Gebiedslstraat gerichte aanpak. Projectbedragen (exploitatie en investeringen) MIP 2010 zijn in deze berekening niet opgenomen Alle MIP 2010 projecten zijn opnieuw geraamd. Wanneer deze ramingen hoger uitvallen, dan de bedragen in het MIP 2010 is het surplus meegenomen in het MBP 201-2014, Bij ramingen van de kosten is het veroorzakersprincipe toegepast. Uitgangspunt voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen: Nota Investeren, waarderen en afschrijven, d.d. 27 november 2007 Wanneer een investering wordt gedaan in jaar X, wordt er rente betaald vanaf jaar X + 1.Rentebetalingen op basis van boekwaarde 1 januari van desbetreffendejaar. Er wordt begonnen het afschrijven van het project in het jaar dat het project wordt opgeleverd. Oplevering in jaar x, betekend eerste afschrijving in jaar x. Projecten MIT 2010 niet opgenomen in de exploitatie 2010 Investeringen MIT 2010 wel opgenomen in de kapitalisatie 2010
GROEN & SPELEN Exploitatie Groen-spelen TOTAAL GROEN-SPELEN
2010 € €
2011 -
-
€ €
2.693.167
2.693.167
2012 € £
2.302.167
€ 2.302.167 £
2013 2.965.333
2.965.333
2014 € €
1.809.667
€ 1.809.667 £
2015 1.375.167
1.375.167
2017
2016 € €
-
-
€ €