Gemeente Schiedam

Programmabegroting

2013 - 2016

Gemeente Schiedam

Programmabegroting

A

B

Inhoudsopgave Inleiding 3 Beleidsbegroting I

Programma’s • Bestuur en Dienstverlening • Ruimtelijke Ontwikkeling • Sociale Infrastructuur • Stadseconomie • Veiligheid • Woonmilieu • Financiën • Wijkontwikkeling

15 16 28 52 80 92 102 114 122

II Paragrafen • Bedrijfsvoering • Financiering • Grondbeleid • Lokale heffingen • Onderhoud kapitaalgoederen • Verbonden partijen • Weerstandsvermogen • Stedenbeleid • Investeringsplannen • Verstrekken van subsidies

131 132 138 144 148 153 159 168 176 180 193

III Financiële begroting 197 • Baten en lasten per programma 198 • Overzicht algemene dekkingsmiddelen 199 • Resultaat voor bestemming per programma 199 • Analyse afwijkingen begroting 2012-2013 200 • Overzicht resultaatbestemming 203 • Overzicht resultaat na bestemming 203 • Specificatie van de mutaties in de reserves per programma 204 • Specificatie van de mutaties in de voorzieningen 205 • Overzicht algemene uitkering uit het gemeentefonds 205 • Overzicht van incidentele baten en lasten 206 IV Producten per programma • Totaal overzicht producten • Lasten meerjarig 2013-2016 • Baten meerjarig 2013-2016 • Afkortingen

209 210 212 214 216

Programmabegroting

1

2

Inleiding

Programmabegroting

3

Voor u ligt de Begroting 2013 en de Meerjarenramingen 2014-2016. Deze begroting is tot stand gekomen in een tijdsfase met veel financiële onzekerheden. Zo hebben we te maken met de wereldwijde financieel-economische crisis, de Europese schuldenproblematiek, het Lenteakkoord, een nieuw te vormen Kabinet, en rijksbezuinigingen. Met tevredenheid melden wij u, dat de meerjarenbegroting die nu voorligt, sluitend is. Weliswaar laten de jaren 2013 en 2014 nog een tekort zien, maar er is voldoende ruimte in de nieuwe algemene reserve om deze incidentele tekorten te dekken. Het jaar 2015 is sluitend en in 2016 verwachten we een voordelig resultaat van € 2,3 miljoen. Daarbij wordt wel aangetekend dat dit gebaseerd is op de kennis en inzichten van nu, waarbij vele zaken nog onzeker zijn. Zo zal in 2015 bijvoorbeeld ook huidig beleid stoppen. Een opvolgend college kan daaromtrent beleid voorstellen. Er ligt een robuuste en toekomstbestendige begroting. Daarbinnen is ruimte gemaakt om mogelijke gevolgen van gewijzigd rijksbeleid te kunnen opvangen. Wij achten het reëel dat verdere bezuinigingen vanuit het rijk nog volgen. In de begroting is met oog hierop een buffer opgenomen van ruim € 6 miljoen (2013 en 2014). Na 2015 is deze buffer structureel ruim € 4,5 miljoen. Ook zijn wij er in geslaagd de reservepositie te versterken. Om de financiële risico’s uit deze begroting te kunnen opvangen is een Risicoreserve gevormd van € 27,5 miljoen. Daarnaast zal de algemene reserve bij ongewijzigd beleid eind 2016 een omvang bereiken van € 7,4 miljoen. Bij het aantreden van het college in oktober 2011 stond voorop dat voor rust in de bestuurlijke en ambtelijke organisatie en in de financiële positie gezorgd moest worden. Het bezuinigingspakket, dat is voorgesteld, is nodig om financieel gezond te worden en bevat stevige maatregelen; het leidt tot de gewenste positieve ontwikkeling van onze financiële positie. Dit zorgt voor de gewenste rust en maakt het mogelijk voor het nieuwe college om in 2015 een goede doorstart te kunnen maken. De zomernota is op 27 juni 2012 in de raad behandeld. De kaders voor het beleid en de financiën zijn daarbij onderschreven. De wijze waarop deze zijn uitgewerkt in de begroting wordt in de inleiding aangegeven. Onder 1 worden het

4

beleidskader en ambitie weergegeven dat aan de basis staat van het beleid zoals dat in de programma’s van de begroting is verwoord. Onder 2 volgt de uitwerking van het financiële kader en de actualisatie van het meerjarige beeld. Vervolgens treft u onder 3 de gebruikelijke financiële begroting aan. De inleiding wordt afgesloten met de leeswijzer. Een gedeelte van de actualisatie van de begroting (meerjarige consequenties van de Eerste Bestuursrapportage 2012 en de junicirculaire) wordt financieel verwerkt met de eerste begrotingswijziging. Het direct verwerken in de stukken paste niet meer in de planning. De eerste begrotingswijziging maakt deel uit van het begrotingsproces en wordt tegelijkertijd met de begroting in de raad behandeld. De inleiding bevat de informatie over het volledige financiële beeld. 1. Beleidskader en ambitie Vanuit de wetenschap dat Schiedam beschikt over actieve en betrokken burgers en sterke ruimtelijke en economische kwaliteiten, is de rode draad voor de Begroting 2013-2016 “verder bouwen aan een krachtige stad Schiedam”. Dat vele Schiedammers zich betrokken voelen bij de ontwikkeling van de stad blijkt onder meer uit het grote aantal vrijwilligers en mantelzorgers. Die betrokkenheid blijkt ook uit de inzet van vele Schiedammers in de wijken en het meedenken met nieuwe ontwikkelingen, zoals de inpassing van de A4 en de Stadsvisie Schiedam 2030. Ruimtelijke en economische kwaliteiten van Schiedam zijn: • de groene longen met het Beatrixpark die de stad met recreatiegebied Midden-Delfland verbinden; • de eenheid in stedenbouw en architectuur van Sveaparken; • de uitstekende bereikbaarheid van de stad; • de krachtige en veelzijdige economische structuur; • het vakmanschap dat alom in de stad aanwezig is; • de grootste historische binnenstad in Rijnmond; • een hoogwaardig (cultureel) voorzieningenniveau en meer dan 400 monumenten. Schiedam is een krachtige woon- en werkstad: een stad die het waard is om je voor in te zetten! De gemeente staat voor de grote opgave verder te bouwen aan de stad tegen de achtergrond van aanzienlijke bezuinigingen. Deze opgave biedt echter ook de kans om tot structurele vernieuwing en innovatie te komen. De emancipatie van de Schiedammers is centraal gesteld; Schiedammers wordt volop kans geboden om hun talenten te benutten en zich te ontwikkelen (sociale stijging). Daarnaast willen we Schie-

dammers aan de stad binden. Hiertoe moet de stad aantrekkelijk zijn om in te blijven wonen (mogelijk maken van een wooncarrière), werken (goed ondernemersklimaat) en verblijven (hoogwaardig voorzieningenniveau en een aantrekkelijke binnenstad). We zetten dan ook in op een aantrekkelijke woon- en werkstad voor de Schiedammers. Vanuit dit perspectief is focus aangebracht in de beleidsinzet aan de hand van drie dragers: • Maatwerk leveren in het sociale en economische domein; • Benutten van kansen voor stedelijke herontwikkeling (A4); • Schiedam positioneren als dé historische stadskern in de regio Rotterdam-Rijnmond. De drie dragers hangen onderling samen en zijn nauw verbonden met de uitgangspunten van sociale stijging voor de Schiedammers en het binden van Schiedammers aan de stad. ’Maatwerk leveren in het sociale en economische domein‘, de eerste drager, richt zich op het welzijn en de zorg voor de Schiedammers en hun ontwikkelingskansen (gericht op een zinvolle participatie in de samenleving) en mogelijkheden op sociale stijging. Het benutten van kansen voor stedelijke herontwikkeling, de tweede drager, sluit aan op de sociale stijging van de Schiedammers. De tweede drager biedt namelijk meer fysieke mogelijkheden voor Schiedammers om een wooncarrière te realiseren en zorgt voor de binding van deze Schiedammers aan de stad. Schiedam positioneren als dé historische stadskern in Rotterdam-Rijnmond, de derde drager, zorgt ervoor dat Schiedammers trots zijn op hun stad en graag in de historische stadskern verblijven. Het verhoogt het rendement van de eerste twee dragers, doordat het onder andere de (emotionele) binding van de Schiedammers aan de stad versterkt. Met de focus wordt heel gericht uitvoering gegeven aan de Stadsvisie Schiedam 2030, het coalitieakkoord en het Collegewerkprogramma 2010-2014. De drie genoemde beleidsprioriteiten vormen de leidraad voor de te maken financiële afwegingen. Focusprojecten worden óf ontzien óf er wordt minder op bezuinigd dan op andere onderdelen van het gemeentelijk beleid. De focus betekent niet dat er geen aandacht is voor andere beleidsterreinen. De bezuinigingen hierop zullen echter wel forser zijn dan op andere projecten. De focus: a. Maatwerk leveren in het sociale en economische domein De decentralisaties van het rijksbeleid en de stelselaanpas-

sing van het passend onderwijs vormen een grote sociale en financiële opgave. Zij bieden echter ook kansen om tot een nieuwe inrichting van het sociale domein te komen. Door de decentralisaties van rijksbeleid moet Schiedam taken invullen met minder middelen dan het Rijk daarvoor zelf beschikbaar had. De opgave is een betaalbare sociale infrastructuur te realiseren waarin Schiedammers de beschikking hebben over adequate maatschappelijke ondersteuning en waarbij de zorg is afgestemd op hun behoefte, mogelijkheden en omgeving. De hervorming leidt tot een omslag in het denken en handelen bij de Schiedammers, de instellingen en niet in de laatste plaats de gemeente zelf. De eigen inzet van de Schiedammers komt voorop te staan en is de sleutel voor het welslagen van de hervorming van het sociale domein. De gemeente zal zich hiertoe veel meer richten op het bevorderen van de eigen inzet van de Schiedammers en hen veel meer ruimte gaan bieden. Belemmeringen worden zo veel als mogelijk weggenomen. Met de hervorming wordt financiële ruimte geschapen om voor de kwetsbare Schiedammers te blijven zorgen. Het college is er alles aan gelegen om deze groep goede voorzieningen te blijven aanbieden. Ook de emancipatie en ontplooiing van de talenten van de Schiedammers blijft een belangrijke doelstelling van het gemeentelijke beleid. Via goede basisvoorzieningen in het onderwijs, een goede aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt en het realiseren van een goed ondernemersklimaat op basis van een werkgeversgerichte benadering wordt aan deze doelstelling uitvoering gegeven. Dit zijn en blijven belangrijke randvoorwaarden om Schiedammers mogelijkheden en kansen te bieden op sociale stijging en het realiseren van een maatschappelijke carrière. b. Benutten kansen voor stedelijk herontwikkeling (A4) De inpassing van de A4 leidt tot nieuwe kansen voor stedelijke herontwikkeling. Het tunneldak van de A4 wordt benut om met dubbel grondgebruik (Park A4) een impuls te geven aan de transformatie en kwaliteitsverhoging van sportvoorzieningen en om gelijktijdig ruimte te maken voor andere toekomstige binnenstedelijke ruimtelijke opgaven. Sport- en vrijetijdsvoorzieningen van goede kwaliteit zijn van grote betekenis voor inwoners, bedrijven en bezoekers. Schaarse ruimte kan dan ook efficiënter worden gebruikt en nieuwe hoogwaardige woonmilieus worden ontwikkeld. Daarmee wordt de kwaliteit van de woningvoorraad verhoogd, kunnen Schiedammers wooncarrière maken en wordt een bijdrage geleverd aan een evenwichtiger bevolkingsopbouw.

Programmabegroting

5

Het verzilveren van de kansen vraagt afstemming en verbinding met ander beleid (sport, visies op wonen, werken en verblijven), andere projecten (de binnenstad en andere ontwikkellocaties) en specifieke thema’s (groen en duurzaam, samenwerking met de markt bij realisatie). Kortom, een geïntegreerde aanpak die Schiedam verder tot uitvoering brengt. Met Park A4 heeft Schiedam bovendien een bijzonder project in handen waarmee het imago van Schiedam wordt versterkt. c. Schiedam positioneren als dé historische en best bereikbare stadskern in de regio Rotterdam- Rijnmond De huidige tijd kan worden beschouwd als een overgangsfase ten gunste van historische steden. Onderzoeken laten zien dat historische steden in de toekomst de beste mogelijkheden hebben tot een positieve ontwikkeling. Daarbij speelt het water een belangrijke rol. Voor Schiedam liggen hier volop kansen voor ontwikkeling, zowel in de historische kern als op het openbaarvervoerknooppunt Schieveste. Een uitnodigende en boeiende historische stadskern geeft een positieve impuls aan het functioneren van de stad als geheel, zet Schiedam op de kaart en bindt Schiedammers aan de stad. De ambitie van het college is om deze kansen te benutten. In de Stadsvisie Schiedam 2030 is het verbeteren van de binnenstad een van de hoofdopgaven. Deze hoofdopgave wordt geconcretiseerd tot een gerichte integrale aanpak voor de binnenstad. De visie op de Binnenstad moet inspireren, uitnodigen en tegelijkertijd heldere kaders bieden aan zowel gemeente als toetsende partij, als aan nieuwe en bestaande initiatiefnemers die aan de slag willen in en met de binnenstad. Het beleven van het unieke karakter van de stad Schiedam start met het activeren van de Lange Haven en de Korte Haven. Het water wordt hierbij gezien als ‘het goud van de stad’ en vraagt om een actievere positie in de stad. Deze lijn kan ook worden doorgetrokken naar het gebied rond de Buitenhavenweg (het nieuwe distilleercluster) en de knooppuntontwikkeling Schieveste (multifunctioneel programma van grootschalige voorzieningen, onderwijs en vrije tijd). Door deze gebieden, met elk een heel eigen karakter en voorzieningenniveau, te verbinden en te richten op de Schie, kunnen de gebieden elkaar verder versterken en aanvullen. Waarom zou Schiedam zich niet sterk kunnen maken om uitgeroepen te worden tot de culturele hoofdstad van Europa of voor een andere vergelijkbare ambitie? De ontwikkeling van de stadskern zal hierop gericht zijn.

6

Voortzetting Collegewerkprogramma 2010 – 2014 Op basis van de gekozen focus wordt uitvoering gegeven aan het Collegewerkprogramma 2010 – 2014. In deze focus zijn de tien strategische lijnen van het collegewerkprogramma opgenomen. Nieuwe ontwikkelingen Versterken eigenkracht en burgerkracht Door de bezuinigingen komt meer nadruk te liggen op een participatiesamenleving: een samenleving waarin een beroep wordt gedaan op de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de burger voor zijn persoonlijke ontwikkeling en welzijn. Het gemeentelijk beleid richt zich daarom veel meer op het versterken van de eigen kracht en burgerkracht. Nieuwe werken Onderdeel van het collegewerkprogramma is Gemeente Nieuwe Stijl. Het begrip Gemeente Nieuwe Stijl kent verschillende facetten. Enerzijds heeft het college uitgesproken de reeds eerder ingezette lijn om regiegemeente te worden verder uit te werken. Een onderdeel daarvan is een herbezinning op de bedrijfsvoering. Welke taken voert de gemeente zelf uit en welke taken kunnen op afstand worden gezet? Een ander onderdeel is de plaats waar en de manier waarop werkzaamheden worden uitgevoerd. Denk daarbij aan de omvorming van een op procedures en beheersing gerichte organisatie naar een resultaatgerichte en efficiënte organisatie. De focus ligt op het behalen van resultaten en realiseren van uitvoering. Een goede bedrijfsvoering is een randvoorwaarde om resultaten te kunnen behalen. Mits goed uitgewerkt zijn er efficiency- en financiële voordelen te behalen als de gemeente investeert in instrumenten die het mogelijk maken tijden plaatsonafhankelijk te werken. Het Nieuwe Werken is daarvoor een belangrijk instrument. De komende jaren zal in het kader van Gemeente Nieuwe Stijl met dit onderdeel worden gestart. Dit invoeren is voorwaarde om de doelstelling van Gemeente Nieuwe Stijl te behalen. 2. Financieel kader Het versterken van de financiële positie en de reservepositie zijn belangrijke speerpunten van het financieel beleid. Om te zorgen voor een robuuste en toekomstbestendige begroting en reservepositie, zijn de volgende acties kaderstellend: • De stelselherziening erfpacht; • Het instellen van een risicoreserve ter grootte van het risicoprofiel, dat in deze begroting is begroot op € 27,5 miljoen;

Voor de begroting ligt een stevig pakket aan bezuinigingen op tafel van circa € 18 miljoen. Naast de bezuinigingen is focus aangebracht op de beleidsinhoud en zijn er beleidsintensiveringen, zoals eerder is aangegeven in de Zomernota 2013.

• Een stevige algemene reserve opbouwen door jaarlijkse toevoegingen te doen vanaf 2013 (in 2013 € 2 miljoen en daarna jaarlijks met € 1 miljoen); • Structurele bezuinigingen doorvoeren van circa € 18 miljoen tot € 19,5 miljoen op de begroting; • De personeelsformatie structureel te verlagen met 61 fte; • Een buffer van € 6 miljoen in 2013 en 2014 en daarna structureel € 4,5 miljoen in te bouwen in de begroting om onvoorziene tegenvallers van rijksbeleid te kunnen opvangen. Bedragen x € 1.000 Financiële opgave Zomernota 2013 Beleidsimpulsen Zomernota 2013

a. Uitwerking en actualisatie van het financieel kader van de zomernota De behandeling van de zomernota eindigde met het volgende financiële beeld:

2013

2014

2015

2016

-14.091

-14.859

-16.468

-15.265

-3.987

-2.840

-3.296

-3.561

Totale financiële opgave incl beleidsimpulsen

-18.078

-17.700

-19.764

-18.826

Heroverwegingsvoorstellen Zomernota 2013

18.414

18.052

19.404

19.504

336

352

-360

679

Saldo

Deze uitkomst is verwerkt in de voorliggende programmabegroting. Gedurende dit proces zijn de begrotingsposten nog eens kritisch bekeken. Dit leidt in totaal tot de volgende mutaties: Bedragen x € 1.000 Totaal saldo mutaties

2013

2014

2015

2016

-1.941

-776

477

1.662

De grootste vier mutaties worden kort toegelicht: De onttrekking aan de reserve afschrijvingen geschiedt op basis van de stand van de uitvoering van investeringen. Vertraging in de uitvoering leidt tot lagere kapitaallasten en een lagere onttrekking aan de reserve. Hiervan is sprake en de reeds geplande onttrekking wordt lager, maar dient nog verwerkt te worden. Dit leidt tot een nadeel van € 0,2 miljoen. Met de lagere lasten was eerder al rekening gehouden. Bij de zomernota werd er van uitgegaan dat voor salariskosten van afdeling veiligheid sprake was van specifieke inkomsten. Dit bleek niet het geval te zijn. Dit geeft in 2013 een nadeel van € 0,4 miljoen, aflopend tot € 0,3 miljoen vanaf 2015. Bij de doorrekening van de mutaties op de kostenplaatsen en in de rente en afschrijvingen, ontstaat in de periode 20132016 een nadeel van € 1,6 miljoen in 2013 aflopend naar € 0,3 miljoen in 2016. Deze worden voornamelijk veroorzaakt door: a. wijzigingen in de kapitaallasten, met name door: • het toevoegen aan de begroting van de kredieten in het kader van het gemeentelijk rioleringsplan en herstel kades langs de Nieuwe haven

• een herberekening van de geplande kredieten van de onderwijshuisvesting en MBOP BOR; b. wijzigingen in de bespaarde rente door een geactualiseerde (lagere) stand van de reserves en voorzieningen per 1 januari 2013 ten opzichten van de ramingen; c. wijziging in de bespaarde rente over de vooruitontvangen erfpachtsommen door de stelselherziening erfpacht (door de vrijval van € 40 miljoen); d. wijzigingen in de rente van langlopende leningen, afhankelijk van rentestand en financieringsbehoefte. Eén van de heroverwegingsvoorstellen is de stelselherziening erfpacht. De stelselherziening leidt tot een verbetering van de reservepositie per 31-12-2012: een risicoreserve van € 27,5 miljoen en een algemene reserve van € 3,9 miljoen. De begroting 2012 en verder bevatte vanaf 2014 toevoegingen aan de algemene reserve van geraamde voordelige begrotingssaldi. Nu de reservepositie door de stelselherziening erfpacht in één keer op sterkte wordt gebracht, zijn deze geplande toevoegingen niet meer nodig en vallen vrij in het begrotingssaldo. Voor 2014 betekent dit een voordeel van € 1,5 miljoen, voor 2015 een voordeel van € 2,2 miljoen en 2016 een voordeel van € 2,6 miljoen.

Programmabegroting

7

Het Frictiekostenbudget Bij de Zomernota is aangegeven dat voor de beoogde formatiereductie een budget nodig is voor frictiekosten van € 2,3 miljoen. Dit budget dient ter overbrugging van het moment dat medewerkers bovenformatief worden, en het moment dat deze bovenformatieve medewerkers herplaatst kunnen worden op vacatures die in de organisatie zijn ontstaan. Daarnaast is een bedrag van € 1 miljoen gereserveerd voor opleiding en ontwikkeling. Na de besluitvorming over de Zomernota is heel precies in beeld gebracht om welke functies het gaat, en welke medewerkers bovenformatief worden door het vervallen van die functies. In totaal gaat het om 61 fte. Dat meer precieze beeld maakte het mogelijk om een nauwkeuriger inschatting te maken van het tempo waarmee de bovenformatieve medewerkers herplaatst kunnen worden (en dus van de kosten die daarmee gemoeid zijn). Voorts is inmiddels het sociaal statuut vastgesteld, waarin onder meer financiële tegemoetkomingen zijn vastgelegd voor bovenformatieve medewerkers die de organisatie verlaten. Tenslotte zal dit jaar en de komende twee jaar fors worden geïnvesteerd in enerzijds capaciteit om de mobiliteit mogelijk te maken en anderzijds in de begeleiding van de bovenformatieve medewerkers van

Bedragen x € 1.000 Stand van de zomernota

2013

Voorzien wordt dat de doorontwikkeling van de organisatie in het kader van Gemeente Nieuwe Stijl, het cultuurtraject en de uitwerking van de houtskoolschets op basis van het concept regiegemeente eveneens tot de nodige investeringen zullen leiden. Op dit moment is financieel gezien nog niet in te schatten om wat voor bedrag het gaat; dit wordt nader uitgewerkt en meegenomen in de uitwerking van de houtskoolschets, die eind 2012 door het college zal worden vastgesteld. Eventuele financiële effecten worden in de opmaak van de zomernota 2014 opgenomen. Resumé: Ten opzichte van de Zomernota 2013 leiden de begrotingsmutaties tot onderstaand saldo:

2014

2015

2016

336

352

-360

679

Begrotingsmutaties

-1.941

-776

477

1.662

Saldo Begroting 2013

-1.605

-423

117

2.340

De nadelige saldi voor 2013 en 2014 worden onttrokken aan de algemene reserve. Deze uitkomst is gebaseerd op de huidige kennis en inzichten. Veel is nog onzeker, er is dan ook geen nadere bestemming gegeven aan het positieve saldo van 2016. Dit wordt overgelaten aan het nieuwe bestuur dat in 2014 zal aantreden. b. Eerste begrotingswijziging: Vorenstaande is in de primaire begroting verwerkt. Nadien zijn mutaties ontstaan, die via de eerste begrotingswijziging financieel technisch verwerkt worden. We geven hier inzicht in de gevolgen. • Uitkomst van de junicirculaire 2012 Door de aangekondigde bezuinigingen bij het rijk en het Lenteakkoord, werden forse nadelen verwacht in de junicircu-

8

werk naar werk, bijvoorbeeld in loopbaantrajecten. Een nieuwe kostenberekening, waarin al deze (nieuwe) elementen zijn meegenomen wijst uit dat de voorziening die bij de Zomernota was getroffen niet toereikend was en met € 1,7 miljoen verhoogd moet worden (nadeel in 2014 van € 0,9 miljoen en in 2015 van € 0,8 miljoen). Door de formatiereductie wordt structureel een besparing op de personeelskosten gerealiseerd van € 4 miljoen.

laire 2012. Aangezien de effecten van de maatregelen uit het Lenteakkoord vooral gericht zijn op lastenverzwaring en een aantal eerdere rijksbezuinigingen zijn teruggedraaid, viel het effect van deze circulaire mee. Het is echter reëel te verwachten dat een nieuw kabinet nog aanvullende bezuinigingsmaatregelen zal opstellen. Op rijksniveau wordt gestreefd naar begrotingsevenwicht. Aangezien op dit moment het tekort op de rijksbegroting rond de 3% is, leidt het terugbrengen van dit tekort tot bezuinigingen. Op welke wijze dat gaat gebeuren, is op dit moment nog duidelijk. In onze begroting hebben we daarom middelen gereserveerd in de vorm van een buffer van ruim € 6 miljoen voor 2013 en 2014, en daarna structureel voor ruim € 4 miljoen. Op grond van de junicirculaire 2012 ontwikkelt de algemene uitkering (AU) zich ten opzichte van de geraamde uitkomsten van de decembercirculaire 2011 voor de jaren 2013 tot en met 2016 als volgt:

2013

2014

2015

2016

December 2011

96.825

96.596

91.342

92.694

Juni 2012

96.413

96.318

90.835

91.939

-412

-278

-507

-755

Bedragen x € 1.000

Saldo inkomsten (nadeel)

De mutaties die binnen het gemeentefonds plaatsvinden, worden beoordeeld op het effect voor de budgetten in Schiedam en waar nodig financieel doorvertaald naar de budgetten. De aanpassingen binnen de budgetten voor 2013-2016 geven per saldo de volgende uitkomst: Bedragen x € 1.000 Verlaging budgetten Verzwaring budgetten Saldo

2013

2014

2015

2016

328

234

291

292

- 228

- 229

- 26

- 27

100

5

265

265

Effect inkomsten

- 412

- 278

-507

- 755

Effect op het begrotingsresultaat

-312

-273

-242

-490

Over de uitkomst van deze circulaire is de raad reeds per brief geïnformeerd. In die brief wordt een hoger effect op het begrotingsresultaat gemeld. Dat heeft te maken met een raming van € 70.000 die reeds in de begroting was opgenomen Het nadelig resultaat wordt gedekt uit de verlaging van de buffer die voor nadelige effecten van het rijksbeleid is geraamd. Daardoor heeft dit geen effect op het uiteindelijke begrotingsresultaat. Na verwerking van dit dekkingsvoorstel is de buffer, die begroot wordt, als volgt: Kortingsreeks (bedragen x € 1.000)

2013

2014

2015

2016

Bestaande raming buffer Zomernota 2013

6.126

6.800

4.500

4.500

Verwerking effect junicirculaire Verschil

-312

-273

-242

-490

5.814

6.527

4.258

4.010

• Uitkomst eerste bestuursrapportage 2012: De Eerste bestuursrapportage van 2012 wordt 20 september 2012 in de raad behandeld. De meerjarige consequenties daarin zijn grotendeels al structureel verwerkt in de begroting. Voor een aantal posten bleek dat niet het geval en zullen alsnog begroot moeten worden. Nog te verwerken in begroting

2013

2014

2015

2016

Aanpassen contract Irado

51

8

44

81

Vervolg BING-onderzoek

-81

-81

-81

-81

10

10

10

10

Ondersteuning belastingexpertise accountantskosten

-41

-41

-41

-41

Totaal effect voor de begroting

-61

-104

-68

-31

De Teerstoof opheffing

Programmabegroting

9

• Aanpassingen op heroverwegingsvoorstellen Nadere inzichten leren dat een aantal heroverwegingsvoorstellen een andere invulling moet krijgen, respectievelijk niet (of pas op een later tijdstip) te realiseren is. Aangezien alle voorstellen uit de zomernota in eerste aanleg verwerkt zijn in de begroting, wordt de bijstelling nu via de eerste begrotingswijziging gedaan. Voor 2013 betekent dit een nadeel van € 646.000, en daarna bedraagt het structurele nadeel €46.000: • Per saldo valt de bezuiniging op de formatie € 46.000 lager uit dan waarmee de zomernota rekening had gehouden. • De begroting van de Veiligheidsregio van 2013 is door het algemeen bestuur vastgesteld zonder extra bezuinigingen. Vooralsnog geeft dit een incidenteel nadeel in 2013 van € 100.000. Financieel beeld (bedragen x € 1.000) Stand zomernota

• Aanvankelijk was het heroverwegingsvoorstel gericht op bezuinigen bij Irado in brede zin voor € 0,5 miljoen. Die bezuiniging blijkt niet haalbaar waardoor handhaving van dit voorstel niet realistisch is. Voor 2013 ontstaat een nadeel van € 0,5 miljoen dat verwerkt wordt in het begrotingsresultaat. De financiële taakstelling voor 2014 en verder wordt wel gehandhaafd en wordt later via een nieuw alternatieve dekking nader ingevuld. Samenvattend financieel beeld incl. de eerste begrotingswijziging Het geheel van mutaties samenvattend, leiden tot de volgende uitkomst van de meerjarenbegroting:

2013

2014

2015

2016

336

352

-360

679

Begrotingsmutaties

-1.941

-776

477

1.661

Saldo Begroting 2013-2016

-1.605

-423

117

2.340

• Nog te verwerken via eerste begrotingswijziging: Effect junicirculaire 2012

0

0

0

0

-61

-104

-68

-31

-646

-46

-46

-46

Saldo na eerste begrotingswijziging

-2.312

-573

3

2.263

Onttrekking aan Algemene reserve

2.312

573

-

-

3

2.263

Gevolgen Eerste bestuursrapportage Aanpassingen heroverwegingen

Begrotingsresultaat

De mutaties die via de eerste begrotingswijziging verwerkt gaan worden, leiden per saldo dus tot een verslechtering van de begrotingsresultaten. De nadelen uit 2013 en 2014 worden onttrokken aan de algemene reserve. Deze uitkomst is gebaseerd op de kennis en inzichten van nu. We weten niet wat er nog voor Schiedam in het verschiet ligt in deze onzekere tijden. Wij hebben dan ook gemeend geen nadere bestemming te geven aan de uitkomsten voor 2015 een verder en laten dit over aan een nieuw college dat in 2014 zal aantreden. Wel is het zo dat een aantal beleidsaspecten in 2015 aflopen. Of daaraan een verder gevolg gegeven wordt, is dus aan het nieuwe college en raad. • De reservepositie Het versterken van de reservepositie en met name het verhogen van de omvang van de algemene reserve, is al enige jaren een belangrijk beleidspunt in het financieel beleid. Het financiële kader dat bij de zomernota is onderschreven voor

10

de begroting 2013 en verder, gaat uit van: a. de stelselherziening erfpacht, waardoor in één keer € 15 miljoen wordt toegevoegd aan de algemene reserve; b. de jaarlijkse toevoeging aan de algemene reserve met € 2 miljoen in 2013, en vervolgens vanaf 2014 met € 1 miljoen (onderdeel van de beleidsimpulsen). De mutaties van de zomernota leiden eind 2012 tot een algemene reserve van € 33,1 miljoen. Aansluitend hieraan is besloten: a. de algemene reserve te gaan splitsen in: • een risicoreserve met een omvang van € 29 miljoen voor het afdekken van financiële risico’s; • een algemene reserve van € 4,1 miljoen. b. een minimale omvang voor de algemene reserve aan te houden van € 2,5 miljoen. Deze grens is van belang voor het opvangen van niet voorziene financiële risico’s die leiden tot structurele begrotings-

tekorten en extra bezuinigingsmaatregelen. Indien de reserve onder deze grens komt, zijn financiële maatregelen noodzakelijk die meteen begrotingseffect sorteren. Ruimte boven de grens zorgt ervoor dat een eventueel financieel nadeel gedekt kan worden en er tijd is om aanvullende maatregelen te ontwikkelen en te implementeren.

de beleidsimpuls 2013-2016, de algemene reserve eind 2016 een begrote omvang heeft van € 9,1 miljoen. De uitwerking van de stelselherziening erfpacht in de begroting leidt tot een klein verschil in de eenmalige toevoeging aan de algemene reserve. Hierdoor wordt de startomvang van de algemene reserve geen € 4,1 maar € 3,9 miljoen. De herrekende begrote omvang van de algemene reserve voor de jaren 2013-2016, rekening houdende met de voorstellen uit deze notitie, ziet er als volgt uit:

Verder is in de zomernota aangegeven dat na verwerking van de genoemde mutaties en rekening houdende met de genoemAlgemene reserve (bedragen x € 1.000) Jaar

Toevoeging

Onttrekking

2012

Saldo 3.860

2013

3.468

2.312

5.016

2014

1.000

573

5.443

2015

1.000

0

6.443

2016

1.000

0

7.443

Voor 2013 staat als beleidsimpuls een toevoeging van € 2,0 miljoen gepland (zomernota). Het risicoprofiel in de zomernota bedroeg €29 miljoen; voor de begroting wordt dit € 27,5 miljoen. Het verschil van € 1,5 miljoen is naar de algemene reserve gebracht. Het Verloop van de Risicoreserve (bedragen x € 1.000) Jaar

Toevoeging

Onttrekking

2013

0

1.468

2014

0

0

27.532 *

2015

0

0

27.532 *

2016

0

0

27.532 *

2012

Saldo 29.000 27.532

*b ij een gelijkbijvend risicoprofiel; bij elke begroting en jaarrekening wordt het profiel geactualiseerd, en wordt de gewenste omvang van de risicoreserve daarop herzien.

Programmabegroting

11

3. Verwachte ontwikkeling van lasten en baten in de periode 2013-2016 Programma (bedragen x € 1.000)

2013

2014

2015

2016

1. Bestuur en Dienstverlening

-14.637

-14.168

-12.479

-12.449

2. Ruimtelijke Ontwikkeling

-23.578

-22.115

-24.078

-24.033

-128.160

-126.707

-121.788

-119.571

4. Stadseconomie

-45.870

-46.145

-51.341

-42.885

5. Veiligheid

-10.542

-10.488

-10.109

-10.112

6. Woonmilieu

-31.626

-31.047

-30.161

-30.342

7. Financiën

-9.226

-8.413

-4.783

-3.977

8. Wijkontwikkeling

-2.568

-2.554

-2.533

-2.534

-266.207

-261.637

-257.274

-245.903

1. Bestuur en Dienstverlening

2.373

2.278

1.471

1.471


4.429

4.429

4.429

4.429

3. Sociale Infrastructuur

70.993

70.412

66.348

64.542

4. Stadseconomie

42.393

42.806

47.855

39.086

1.267

1.267

1.267

1.267

23.434

23.418

23.383

23.605

121.216

116.926

112.537

113.741

100

100

100

100

266.207

261.637

257.391

248.242

Lasten


Totaal Lasten Baten

5. Veiligheid 6. Woonmilieu 7. Financiën 8. Wijkontwikkeling Totaal Baten Saldo 1. Bestuur en Dienstverlening

-12.263

-11.890

-11.008

-10.978


-19.149

-17.685

-19.649

-19.604


-57.166

-56.295

-55.441

-55.029

4. Stadseconomie

-3.477

-3.339

-3.486

-3.799

5. Veiligheid

-9.274

-9.220

-8.842

-8.844

6. Woonmilieu

-8.192

-7.629

-6.778

-6.737

111.990

108.513

107.754

109.764

-2.468

-2.454

-2.433

-2.434

0

0

117

2.339

7. Financiën 8. Wijkontwikkeling Totaal Saldo

Totaal resultaat gespecificeerd Bedrag x € 1.000

2013

2014

2015

2016

Totale lasten

-259.118

-255.587

-253.416

-242.853

Totale baten

258.718

257.309

254.898

245.810

Resultaat voor bestemming

-400

1.722

1.481

2.957

Onttrekkingen aan reserves

7.489

4.329

2.493

2.432

Toevoegingen aan reserves

7.089

6.051

3.857

3.050

0

0

117

2.339

Resultaat na bestemming

12

4. Leeswijzer Qua indeling, informatie en verdeling van producten naar de programma’s zijn geen wijzigingen ten opzichte van de begroting 2012 te melden. Onder 2 en 3 hiervoor zijn de uitgangspunten gemeld zoals deze gehanteerd zijn voor de begroting 2013. Daarbij is de zomernota 2013 die 27 juni 2012 is behandeld de onderlegger omdat op dat moment de kaders voor de begroting zijn bepaald. Programma’s De opzet van de programmabegroting is gelijk aan die van vorig jaar. In de programma’s zijn de 3 W-vragen in de tekst verwerkt: Wat willen we bereiken, Wat gaan we ervoor doen en Wat gaat het kosten? De programmatekst is opgezet volgens een vast stramien. Daarbij is rekening gehouden met: • Doelstelling – Beknopt en onderscheiden wordt de doelstelling beschreven en de te bereiken maatschappelijke effecten (doelenboom), dat wil zeggen het beoogde gevolg van het gemeentelijke beleid voor de Schiedamse samenleving. • Gevolgen heroverweging – De gevolgen van heroverwegingsvoorstellen die bij de zomernota zijn uitgebracht worden aangegeven en toegelicht.

• Activiteiten 2013 – Aangegeven wordt wat de gemeente gaat doen om de gedefinieerde doelstelling te realiseren. Daarbij wordt per beleidsdoel de tabel met effecten prestatie-indicatoren gepresenteerd. • Context en achtergrond – Hier wordt aangegeven waar de gemeente staat met het programma, wat de actuele ontwikkelingen zijn (lokaal, regionaal en landelijk), hoe het landelijk speelveld eruit ziet, wat de invloed is van mogelijke exogene factoren en welk beleid op het terrein van het programma in voorbereiding is. • Relatie met andere programma’s – De samenhang wordt gelegd met de andere programma’s en paragrafen in de begroting. • Wat gaat het programma kosten? De lasten en baten van de programma relevante producten worden meerjarig gepresenteerd. Per programma wordt ook inzichtelijk gemaakt het resultaat voor en na bestemming als gevolg van de mutaties in de reserves. • Tabel heroverwegingen – De heroverwegingsvoorstellen worden per programma in deze tabel weergegeven.

Programmabegroting

13

14

Beleidsbegroting I Programma’s

Bestuur en Dienstverlening Ruimtelijke Ontwikkeling Sociale Infrastructuur Stadseconomie Veiligheid Woonmilieu Financiën Wijkontwikkeling Programmabegroting

15

Bestuur en Dienstverlening 1. Doelstelling Tegen de achtergrond van een forse financiële opgave streeft Schiedam blijvend naar daadkrachtig bestuur van de wijken, de stad en de regio. De gemeente zoekt steeds meer volwaardige en gelijkwaardige samenwerking met alle partners, waarbij enerzijds regie en sturing op grond van de eigen iden-

titeit en meningsvorming door het gemeentebestuur centraal blijft staan. Anderzijds dwingt de gewenste dienstverlenende rol van de gemeente tot een toegankelijke, geïntegreerde en professionele klanthouding. De combinatie van beide factoren zal leiden tot een positief oordeel van de burger over de gemeente en haar functioneren.

Programma Bestuur en Dienstverlening

Speerpunten

Algemene doelstelling

Verbeteren dienstverlening middels: • Strategische opgave dienstverlening: uitvoering Masterplan Dienstverlening: • Implementatie dienstverleningsconcept Antwoord©; • Realisatie voorzieningen NUP; • Verbeteren van het imago van de gemeente; • Vergroten van burgerparticipatie in beginfase van beleids- en planvorming; • Schiedam als regiegemeente. Beleidsonderdeel

Bestuur

Vraag- en antwoordgericht, daadkrachtig bestuur van de wijken, de stad en de regio. Een bestuur dat participatie en betrokkenheid van burgers en ondernemers faciliteert, initiatieven stimuleert, bureaucratie wegneemt, zelf regie voert en voor wie dienstverlening aan burgers, ketenpartners en ondernemers centraal staat.

Dienstverlening

Gemeentearchief

16

Doelstellingen 1. De gemeente als lichaam van openbaar bestuur laten functioneren overeenkomstig bestuurlijke en juridische vereisten en protocollen. 2. Leefbaarheid en kwaliteit, alsmede bereikbaarheid en economie in de gemeente bevorderen ten behoeve van burgers en ondernemers. 3. Een goede werkgever zijn. 1. Verbetering van de dienstverlening op basis van de behoeften en de logica van de burger. 2. Ontwikkeling van digitale dienstverlening. 3. Ketensamenwerking en uitwisseling van gegevens. 4. Terugdringen van administratieve lasten. 5. Regie van de burger over zijn eigen gegevens. 1. Toezicht op de naleving van Archiefwet 1995 en afgeleide regelgeving. 2. Beheer en beschikbaarstelling van historische informatie, bewaard in het Gemeentearchief Schiedam.

2. Gevolgen heroverweging De gemeente staat voor de opgave verder te bouwen aan een krachtige stad, terwijl de financiële armslag juist sterk verminderd. Daardoor ligt de focus nu op: • het tot doel stellen van de emancipatie van de Schiedammers; • fors inzetten op sociale stijging; • het binden van Schiedammers aan de stad; • het mogelijk maken van verdere ruimtelijke herontwikkeling. De gemeente probeert deze ambities waar te maken op de volgende manieren: • maatwerk leveren in het sociale en economische domein; • benutten van kansen voor stedelijke herontwikkeling (A4); • Schiedam positioneren als dé historische stadskern in de regio Rotterdam-Rijnmond. Alle activiteiten van de gemeente en de daaraan verbonden kosten kunnen helder worden afgezet tegen het gekozen doel en middel. Voor elke uitgave kan worden gemeten of deze bijdraagt aan de te behalen doelen. Voor het bereiken van de doelstellingen in 2013 zijn de transformatie naar regiegemeente en het Nieuwe Werken relevante instrumenten. Bestuur Het representatiebudget is aangepast. Dit mede op basis van de vastgestelde Verordening rechtspositie wethouders gemeente Schiedam. Daarnaast wordt bij de griffie bespaard door efficiënter te werken en wordt vermindering van het aantal bestuursassistenten bewerkstelligd. Ook wordt bezuinigd op communicatie en kabinet. Dienstverlening Het Programma Dienstverlening omvat een groot aantal projecten, gericht op de realisatie van het Masterplan Dienstverlening 2009-2015, ‘Schiedam geeft antwoord’. In het verleden is bij diverse gelegenheden al bezuinigd op de budgetten van dit programma. Sinds eind 2010 vindt ook nauwelijks of geen externe inhuur meer plaats voor dit programma. Ook bij de laatste heroverwegingen heeft het Programma Dienstverlening ingeleverd, in het bijzonder op het formatiebudget. Getracht wordt met minder menskracht toch de gestelde doelen te bereiken. Het programma werkt bovendien met minimale projectbudgetten. Naar verwachting zijn deze budgetten

net toereikend voor de geplande activiteiten, maar is er geen reserve om binnen het programma eventuele tegenvallers op te vangen. De afdeling Klant Contact Centrum speelt een sleutelrol in de gemeentelijke dienstverlening. Net als alle andere afdelingen heeft het Klant Contact Centrum in het kader van de heroverwegingen formatie en budget moeten inleveren. Gevolgen voor de dienstverlening zijn onvermijdelijk. Het vermijden van overbodig klantcontact en verleiden van klanten om gebruik te maken van de efficiëntste kanalen, zogenaamde ‘kanaalsturing’, wordt hierdoor nog belangrijker. Het digitale kanaal krijgt daarom in 2013 nog meer aandacht. Gemeentearchief In 2013 zal het aantal fte’s met ongeveer 5% worden verminderd. Daarom wordt de dienstverlening via de studiezaal verminderd. 3. Activiteiten 2013 3.1 Beleidsonderdeel Bestuur In 2013 worden de volgende activiteiten ondernomen om de doelstelling te realiseren. Doelstelling 1: De gemeente als lichaam van openbaar bestuur laten functioneren overeenkomstig bestuurlijke en juridische vereisten en protocollen. De gemeente Schiedam wil zichtbaar, integer en transparant haar werk doen. Door op deze wijze te handelen, laat de gemeente immers zien waarvoor zij staat en welke middelen zij inzet om de doelen te bereiken. Er wordt verantwoording afgelegd over het acteren van de gemeente, zodat de inwoners kunnen oordelen hoe hun mandaat gebruikt wordt. Slechts dan is er sprake van een open en eerlijke representatieve democratie. De gemeente Schiedam heeft oog voor management van verwachtingen: zij maakt duidelijk wat wel, maar ook wat niet van haar kan worden verwacht. Bij integer handelen hoort het naleven van de eigen gemeentelijke verordeningen en regelgeving. • Communicatie en inzet nieuwe media – Heldere en eerlijke communicatie leidt tot begrip voor de plannen van het gemeentebestuur en verbetert de dienstverlening. Daarom wordt de communicatie in 2013 uitgebreid naar de nieuwe en sociale media. Hierdoor worden meer Schiedammers bereikt en wordt de representativiteit van de reacties op plannen, projecten en besluiten vergroot. De mogelijkheden tot het voeren van dialoog worden zo geoptimaliseerd.

Programmabegroting

17

De gemeente is vaker en beter bereikbaar met een laagdrempelig karakter. Twitter, Facebook en de functionaliteiten van de nieuwe website, zoals polls, zullen vaker worden ingezet. Door goed en open te communiceren voor welke problemen de gemeente staat, welke doelen de gemeente nastreeft om deze op te lossen en welke middelen worden gekozen, groeit het begrip en worden transparantie en betrouwbaarheid vergroot. • Participatie en interactieve beleids- en planontwikkeling – Het gemeentebestuur betrekt bewoners, het maatschappelijk midden en het bedrijfsleven bij de totstandkoming van beleid en plannen voor de stad. De nadruk op de regiefunctie (zie beleidsdoelstelling 2) zorgt ervoor dat partners in de stad mee worden genomen in het plan- en besluitvor-

mingsproces. Goede ideeën en creativiteit van deze partners worden benut, draagvlak wordt geschapen, Schiedammers en bedrijven worden meer gebonden aan de stad en sociale stijging wordt bevorderd. • Efficiënt en effectief werken – Door vragen van inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven goed, snel en duidelijk te beantwoorden wordt wrevel en ongenoegen weggenomen. Hiertoe wordt ingezet op het stroomlijnen van procedures en processen (lean maken), alsmede strikt te sturen op behandeltermijnen. Dit moet samengaan met het gericht inzetten op systemen van checks and balances om fouten te voorkomen. Met het verbeteren van de dienstverlening wordt de betrouwbaarheid van de gemeente verder vergroot. Door integer te handelen en open te communiceren wordt negatieve beeldvorming voorkomen of hersteld.

Tabel Imago van het gemeentebestuur

(Bron: rapportage Imago en Dienstverlening, in 2011 heeft het onderzoek niet plaatsgevonden) Omschrijving

E/P*

Nulmeting

Gerealiseerd

Streefwaarden

2007

2009

2010

2011

2013

2014

2015

Het bestuur van Schiedam doet veel moeite om problemen in P de stad aan te pakken.

33%

34%

37%

-

37%

38%

39%

Beloften die zijn gedaan bij de gemeenteraadsverkiezingen worden nagekomen.

P

14%

9%

9%

-

12%

13%

14%

Gemeenteraadsleden weten over het algemeen wat er leeft onder de mensen in Schiedam.

P

32%

23%

22%

-

25%

26%

27%

Het bestuur van de stad is er tot nu toe behoorlijk in geslaagd om belangrijke problemen in de stad op te lossen.

P

11%

11%

16%

-

14%

15%

16%

* E= Effectindicator en P= Prestatie-indicator

Doelstelling 2: Leefbaarheid en kwaliteit, alsmede bereikbaarheid en economie in de gemeente bevorderen ten behoeve van burgers en ondernemers. De veranderende samenleving, nieuwe communicatietechnologieën en de bezuinigingsopgave dwingen de gemeente om na te denken over haar kerntaken. Voor het ontwikkelen van beleid en plannen, de uitvoering ervan, het beheer en handhaving van alle beleidsvelden, moet worden bekeken in hoeverre dit tot de kerntaken behoort. De gemeente wil uitzoeken welke uitvoerende taken ze kan uitvoeren in samenwerking met anderen of kan uitbesteden aan bedrijven. Dit is geen keuze op basis van de financiële omstandigheden alleen, maar juist een principiële keuze om beleidsuitvoering op afstand te sturen en bestuurlijke doelstellingen te realiseren. De ge-

18

meente bepaalt de hoofdlijnen en de kaders en stuurt op de uitvoering. Outsourcing en (verdere) verzelfstandiging van specifieke bedrijfsonderdelen behoren ook tot de mogelijkheden. Een voorbeeld van een onderdeel waarop de transformatie reeds heeft plaatsgevonden is de subsidieparagraaf. Daar wordt gestuurd op outcome in plaats van output. De nadruk is dus verschoven van productie naar prestatie en resultaat. • Noodzakelijke voorwaarden – Om de gemeente Schiedam om te vormen naar een nieuw werkende regiegemeente is een cultuuromslag noodzakelijk. De leiderschapsstijl moet zijn gebaseerd op mandatering, vertrouwen en sturing op resultaten en prestaties. Integraliteit, ontkokering en waardering van deskundigheid boven hiërarchische positie moeten verder worden verankerd.

• Samenwerking met partners – Door gedeelde verantwoordelijkheid en participatie worden inwoners en maatschappelijke organisaties verder geëmancipeerd en wordt de zelfredzaamheid bevorderd. Ook samenwerking met maatschappelijke en private partners sorteert schaalvoordelen en verbetert de kwaliteit van het eindproduct. Op deze wijze kan de gemeente beginnen om te vormen naar een regieorganisatie waarbij uitvoering wordt uitbesteed en ontwikkeling, sturing en beheer wordt geïntensiveerd. • C ompetenties medewerkers – Inzetten op de regiefunctie van de gemeente heeft gevolgen voor de benodigde competenties van de medewerkers. Met gericht personeelsbeleid worden onderhandelingsvaardigheden, de juridische borging van inkoop, aanbesteding en gunning, contractbeheer en competenties op het gebied van opdrachtgeverschap versterkt. Ook zal de gemeente zich inzetten op het verkrijgen, analyseren en het gebruiken van stuurinformatie. • Het Nieuwe Werken – Er zal aandacht worden besteed aan de informatiehuishouding, zodat de flexibiliteit van de medewerkers geoptimaliseerd wordt. Plaatsonafhankelijk (samen)werken vanaf thuis of andere flexibele werkplekken wordt gefaciliteerd. Daarbij zal voldoende aandacht uitgaan naar informatiebeveiliging. Hiermee bespaart de gemeente op werkplekken en verbeteren de arbeidsomstandigheden van medewerkers. • Bekendheid raad – De leefbaarheid van de stad wordt bevorderd als inwoners de weg naar de raad weten te vinden. Het product ‘Gast van de Raad’ blijkt in een behoefte te voorzien en zal ook in 2013 worden aangeboden. Tevens zal de gemeente eraan werken om dit product meer bekend te maken. De gasten wordt sinds enige tijd gevraagd te noteren wat hun opvalt tijdens de vergaderingen. Deze ervaringen worden periodiek geëvalueerd en besproken om wellicht in een verbetertraject in te passen. Doelstelling 3: Een goede werkgever zijn Voor deze doelstelling wordt verwezen naar de paragraaf Bedrijfsvoering, onderdeel Personeel en Organisatie. 3.2 Beleidsonderdeel dienstverlening Doelstelling 1: Verbetering van de dienstverlening op basis van de behoeften en de logica van de burger In de ogen van de burger is de gemeente één organisatie. In

de praktijk moeten burgers vaak zelf de weg vinden in een veelheid aan gemeentelijke loketten en afdelingen. Door het Klant Contact Centrum te positioneren als de ingang tot de gemeente, behoort die zoektocht steeds meer tot het verleden. Ieder jaar dragen vakafdelingen een aantal processen over aan het Klant Contact Centrum. Vanaf het moment van overdracht is het Klant Contact Centrum voor burgers, bedrijven en instellingen het aanspreekpunt. Dit betekent dat het Klant Contant Centrum niet alleen informatie verstrekt over de desbetreffende producten, maar – afhankelijk van het product – ook aanvragen inneemt, beoordeelt en/of het product verstrekt. • De knip tussen fronten backoffice – Waar in het proces de ‘knip’ tussen Klant Contact Centrum en vakafdeling ligt, verschilt per proces. Het Klant Contact Centrum handelt vooral veelvoorkomende taken af, terwijl vakspecialisten zich uitsluitend nog bezig houden met taken waarvoor daadwerkelijk specialistische kennis noodzakelijk is. Het Klant Contact Centrum verstrekt wel over alle producten (algemene) informatie en bewaakt namens de klant de voortgang voor producten die via vakafdelingen worden verstrekt. Per overgedragen proces wordt door middel van een generiek rekenmodel becijferd hoeveel formatie de vakafdeling aan het Klant Contact Centrum overdraagt en hoeveel de efficiëntiewinst bedraagt. • Integratie van het postkanaal binnen het Klant Contact Centrum – Het centrale postkanaal van de gemeente Schiedam wordt tot nog toe ingevuld door het team Documentaire Informatievoorziening binnen de afdeling Informatiemanagement en Automatisering. Momenteel wordt de positie van de postfunctie binnen de organisatie heroverwogen. Mogelijk wordt het centrale postkanaal onderdeel van het Klant Contact Centrum, zoals dit nu al het geval is voor de balie, het telefoon- en het digitale kanaal. De nieuwe positionering van het postkanaal moet in 2013 vorm krijgen. Door alle kanalen onder één regie te brengen, kan op krachtige wijze worden gewerkt aan kanaalsturing. • Regiefunctie bij het Klant Contact Centrum – Waar in 2012 de nadruk nog lag op overdracht van de eerste producten1 van vakafdelingen naar het Klant Contact Centrum, verschuift in 2013 de nadruk steeds meer naar het invullen van de regiefunctie: het Klant Contact Centrum is aanspreekpunt voor de klant en neemt zo nodig contact op met collega-ambtenaren om de afhandeling te bespoedigen. Deze werkwijze vergt een organisatiecultuur waarin ambtenaren van verschillende

Programmabegroting

19

afdelingen samenwerken voor een optimaal resultaat voor de klant. Daarbij krijgt het dienstbaar zijn en het inspelen op actuele vragen van klanten als het erop aankomt voorrang op eigen planningen en procedures en ligt de verantwoordelijkheid zo veel mogelijk op uitvoeringsniveau. Een belangrijke technische randvoorwaarde om op deze wijze ‘zaakgericht’ te kunnen werken, is de tweewegkoppeling tussen het zaaksysteem, waarin de gegevens van de desbetreffende aanvraag en aanvrager zijn geregistreerd, en het documentmanagementsysteem, waarin de relevante documenten zijn opgeslagen. Dankzij deze zogenaamde ‘koningskoppeling’ heeft het Klant Contact Centrum inzicht in de voortgang van zaken en de achterliggende documenten. De koppeling wordt in 2013 tot stand gebracht. • Training medewerkers – Aan verbetering van de dienstverlening wordt in 2013 onder andere gewerkt door middel van training en kennisdeling. De overdracht van taken aan

het Klant Contact Centrum gaat gepaard met vakinhoudelijke training en begeleiding door vakspecialisten. De kennisbank – die aanvankelijk alleen in het callcenter beschikbaar was, maar sinds medio 2012 ook wordt gebruikt voor baliemedewerkers – voorziet klantmedewerkers van de juiste antwoorden op klantvragen. Deze zijn opgesteld door vakspecialisten en tot korte, toegankelijke informatie geredigeerd door de kennismanager. Daarnaast wordt geïnvesteerd in schriftelijke communicatie. Allereerst door meer gebruik te maken van standaard brieven in begrijpelijke taal, maar ook door medewerkers te instrueren in begrijpelijk schrijven. • Servicenormen – De servicenormen beschrijven wat klanten mogen verwachten van de dienstverlening in termen van wachttijden en levertijden. De aandacht van het gemeentebrede management voor de servicenormen heeft in de loop van 2011 en 2012 geleid tot een geleidelijke verbetering in de scores.

Tabel servicenormen beleidsonderdeel Dienstverlening Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

2013

Streefwaarde 2014

2015

2016

Wachttijd balie vrije inloop < 30 minuten

P

Lamson-Q

50% (2011)

90%

90%

90%

90%

Wachttijd balie afspraak < 5 minuten

P

Lamson-Q

80% (2011)

90%

90%

90%

90%

Afhandeling brieven < 6 weken

P

Corsa

66% (2011)

90%

90%

90%

90%

Telefoon beantwoorden < 30 seconden

P

ACD

80% (2011)

80%

80%

80%

80%

Terugbellen op verzoek < 2 werkdagen

P

KCS

59% (2011)

90%

90%

90%

90%


Toch blijkt uit de correlatieanalyse van het klanttevredenheidsonderzoek dat TNS NIPO de afgelopen drie jaar op rij heeft uitgevoerd, dat de invloed van wacht- en levertijden op het totaaloordeel van klanten beperkt is. Zaken die een grotere invloed hebben op de klanttevredenheid (maar tegelijkertijd lastiger te meten zijn) zijn bijvoorbeeld de bereidheid om te helpen, mee te denken en verantwoordelijkheid te tonen. Vandaar dat de gemeente daar meer aandacht aan gaat besteden, zoals beschreven wordt in de volgende paragraaf • Hostmanship – Dienstverlenend zijn is een vak. Daarom wordt vanaf 2013 binnen het Klant Contact Centrum steeds meer gewerkt volgens de ‘Hostmanshipfilosofie’. ‘Host-

1

20

manship’ is in de woorden van grondleggers Jan Gunnarsson en Olle Blohm “de kunst om mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn”. Het woord is een samentrekking van hospitality (gastvrijheid) en craftmanship (vakmanschap). De uitgangspunten van Hostmanship zijn: • Dienen boven zelfzucht: je bent er als medewerker voor de klant. De innerlijke overtuiging de ander te willen dienen is een persoonlijke keuze. • Het geheel staat boven de delen: je ziet de verbanden tussen de losse onderdelen. Je vertegenwoordigt niet alleen jezelf of jouw ‘dienst’ of ‘loket’, maar de hele gemeente (of zelfs de overheid).

In 2012 is gewerkt aan de overdracht van klachten, gehandicaptenparkeerplaats en meldingen buitenruimte. Naar verwachting loopt dit deels door in 2013. In 2011 heeft het Klant Contact Centrum gevonden en verloren voorwerpen overgenomen (van de politie) en informatie over en contante betalingen van belastingen. In 2010 waren dat de parkeervergunningen. Welke processen in 2013 worden overgedragen, wordt vastgelegd in het realisatieplan dat in de herfst wordt opgesteld.

• Dialoog boven debat: dialoog betekent betekenis geven. Door het gesprek aan te gaan is het mogelijk het probleem te begrijpen en tot een oplossing te komen. • Verantwoordelijkheid boven onachtzaamheid: je voelt je verantwoordelijk voor het gehele probleem van de klant.

• Consideratie boven onverschilligheid: het menselijke zien in een ander, zonder vooroordeel. Je laat zien dat het je echt iets kan schelen. • Kennis boven arrogantie: Je beantwoordt de klant op basis van je kennis. Wees niet bang fouten te maken, die maken deel uit van het leerproces.

Tabel klanttevredenheid (overall scores) Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

2013

Streefwaarde 2014

2015

2016

Rapportcijfer balie

E

TNS NIPO

7,5 (2010)

7,7

7,8

7,9

7,9

Rapportcijfer telefoon

E

TNS NIPO

7,3 (2010)

7,6

7,6

7,7

7,7

Rapportcijfer digitaal loket

E

TNS NIPO

6,7 (2012)

6,9

7,0

7,1

7,2


Doelstelling 2: Ontwikkeling van digitale dienstverlening In de ontwikkeling van de dienstverleningskanalen heeft het digitale kanaal prioriteit. Niet alleen vanwege het toenemende maatschappijbrede gebruik van digitale techniek door burgers of eindgebruikers, maar ook vanwege de efficiëntievoordelen van digitale gegevensopslag en -uitwisseling door overheidsorganisaties. Het digitale kanaal is voor eindgebruikers (vrijwel) altijd en overal beschikbaar en bovendien veelal het snelste, efficiëntste en goedkoopste kanaal. • Digitaal loket en e-formulieren – Het aantal producten dat door middel van een ‘e-formulier’ via de gemeentelijke website kan worden besteld, bedraagt momenteel ruim twintig en neemt gestaag toe. Ook het gebruik van e-formulieren neemt toe, zoals blijkt uit de tabel klantcontacten onder ‘Context en achtergrond’. Voor 2013 staat onder andere de introductie van de digitale aanvraag parkeervergunning op de planning. • U itbreiding digitale dienstverlening voor bedrijven – De digitale dienstverlening aan bedrijven, ‘Antwoord voor bedrijven’, bestaat momenteel uit een wegwijzer in regels, vergunningen en subsidies. Deze wordt in 2013 uitgebreid. Daarnaast wordt ‘eHerkenning’ ingevoerd. Dit is een soort DigiD voor bedrijven. eHerkenning opent nieuwe mogelijkheden om de dienstverlening op maat te maken voor individuele bedrijven. • Beheerorganisatie – Ook is een nieuwe beheerorganisatie van webredacteuren opgezet om de informatie op de website juist, actueel en relevant te houden. Een volgende stap in de dienstverlening is waarborgen dat de verschillende dienstverleningskanalen en de kennisbank voor klantmedewerkers precies dezelfde informatie bieden. Dit is in 2012 gestart en wordt in 2013 voortgezet.

• Digitalisering brondocumenten – Verder wordt in 2012 en 2013 gewerkt aan het digitaliseren van brondocumenten (geboorte-, huwelijks- en overlijdensaktes van Nederlandse en internationale origine) voor een efficiëntere afhandeling in de backoffice van het Klant Contact Centrum. Hierdoor worden klanten sneller geholpen. • Verdere integratie van backofficesystemen – In 2013 wordt ook gewerkt aan verdere integratie van backofficesystemen, waardoor de afhandeling van (digitale) aanvragen steeds efficiënter gaat verlopen. De belangrijkste koppeling die in 2013 gepland staat, is die tussen het zaaksysteem en het documentmanagementsysteem. Hierdoor worden aanvragen en bijlagen automatisch opgeslagen in het digitale archief. Doelstelling 3: Ketensamenwerking en uitwisseling van gegevens Een belangrijk onderdeel van de technische en administratieve voorzieningen uit het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (NUP) (zie ook onder 4 ‘Context en achtergrond’) vormt het stelsel van basisregistraties, waarvan zowel gemeentelijke afdelingen als ketenpartners gebruik maken. Voor een aantal essentiële zaken zijn centrale registraties opgezet, zoals voor: • personen; • adressen en gebouwen; • kadaster en topografie; • voertuigen. Deze basisregistraties zijn leidend voor alle afnemers: overheden, Belastingdienst, SVB, RDW, UWV, pensioenfondsen, etcetera. De registraties zijn onderworpen aan strenge eisen

Programmabegroting

21

voor privacy en gegevensbescherming. Elk van de afnemers heeft uitsluitend toegang tot die gegevens die hij voor de uitvoering van zijn taken nodig heeft. • Eenmalige gegevensuitvraag en terugmelding van verschillen – Voor burgers en bedrijven heeft het gebruik van deze basisregistraties het voordeel van eenmalige uitvraag. De afnemende instellingen vragen hun klanten niet langer om gegevens waartoe zij zelf toegang hebben dankzij de basisregistraties. Voor de afnemers is er het voordeel van een hogere gegevenskwaliteit dankzij het systeem van terugmelding. Indien een afnemer fouten constateert in een basisregistratie, meldt hij dit aan de houder. De houder doet vervolgens onderzoek en corrigeert de fout. De gemeente is houder van de Basisregistraties voor Adressen en Gebouwen (BAG) en voor personen, de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Inmiddels maken alle gemeentelijke afdelingen die voor de uitvoering van hun taken deze gegevens nodig hebben, gebruik van de GBA en de BAG. Zodoende beschikken zij te allen tijde over de meest betrouwbare en actuele gegevens. • Signaleringsfunctie – Uitwisseling van gegevens binnen de gemeente krijgt ook vorm in de signaleringsfunctie van het Klant Contact Centrum. Dankzij de centrale positie die het Klant Contact Centrum inneemt in de dienstverlening en de nieuwe ondersteunende informatiesystemen waarover het beschikt, kan het Klant Contact Centrum onderliggende problemen signaleren. Die signalen kunnen aanleiding geven voor verdere actie of wijziging van gemeentelijk beleid. Bijvoorbeeld: herhaalde meldingen van verzakkingen van het wegdek op dezelfde locatie kunnen duiden op problemen met de riolering. Dankzij de centrale registratie van meldingen buitenruimte ontstaat steeds meer inzicht in dergelijke verbanden en kan de gemeente steeds proactiever optreden. Deze signaleringsfunctie wordt in 2013 verder ontwikkeld door onder meer in kaart te brengen over welke management- en beleidsgegevens het Klant Contact Centrum beschikt en te onderzoeken welke oorzakelijke verbanden daartussen bestaan. Vanaf 2013 gaat het Klant Contact Centrum, waar mogelijk en nuttig, gevraagd en ongevraagd relevante informatie leveren aan andere afdelingen ten behoeve van sturing en beleidsontwikkeling. Doelstelling 4: Terugdringen van administratieve lasten De gemeente geeft hoge prioriteit aan het verminderen van de administratieve lasten voor burgers en ondernemers. In de afgelopen jaren is een aantal procedures al doorgelicht om tegenstrijdige regels te harmoniseren of af te schaffen en om de kosten en de tijdsinspanning voor het verkrijgen van ge-

22

meentelijke producten te beperken. Met de introductie van het nieuwe dienstverleningsconcept Antwoord© krijgt het verlichten van administratieve lasten een nieuwe impuls. De overdracht van processen van vakafdelingen naar het Klant Contact Centrum vormt immers een uitgelezen kans om: • eenmalige uitvraag en betere gegevensuitwisseling tussen gemeentelijke afdelingen en ketenpartners te realiseren; • om processen verder te automatiseren en producten zoveel mogelijk digitaal beschikbaar te stellen; • om processen en procedures te vereenvoudigen. Naast de bedrijfsvoering vergt vermindering van administratieve lasten ook een organisatiecultuur waarin het resultaat voor de klant leidend is en waarin verkokering ruimte maakt voor integraal werken. Doelstelling 5: Regie van de burger over zijn eigen gegevens Persoonlijke internetpagina ‘Mijn Loket’ Internet biedt burgers en bedrijven niet alleen de mogelijkheid om bij de gemeente informatie in te winnen of aanvragen in te dienen, maar ook om persoonlijke gegevens in te zien. Met behulp van een beveiligde, persoonlijke internetpagina krijgen burgers inzage in hun gegevens en lopende zaken bij de gemeente. Daarmee kunnen zij niet alleen het verloop van zaken bij de gemeente volgen, maar ook, hun persoonlijke gegevens inzien en eventuele fouten laten corrigeren. Dit is een recht dat in de Wet Bescherming Persoonsgegevens is vastgelegd. Zo is het nu al mogelijk om de gecombineerde belastingaanslag en het taxatieverslag WOZ te raadplegen via ‘Mijn Loket’ op de gemeentelijke website. Vanaf 2013 wordt het mogelijk om direct vanuit de aanslag of het taxatieverslag in Mijn Loket bezwaar te maken. De betrokkene hoeft het bezwaar alleen maar te motiveren en eventuele bewijsstukken mee te sturen. Ook worden steeds meer gemeentelijke producten via Mijn Loket aangeboden, waarbij de bij de gemeente bekende gegevens automatisch worden ingevuld. Daarnaast biedt Mijn Loket vanaf 2013 ook de mogelijkheid om persoonlijke gegevens, zoals bankrekeningnummer, telefoonnummer en e-mailadres te wijzigen. 3.3 Beleidsonderdeel Gemeentearchief Doelstelling 1: Toezicht op de naleving van Archiefwet 1995 en afgeleide regelgeving • Archiefinspectie, met rapportages over het Klant Contact Centrum en de afdeling Projecten.

Doelstelling 2: beheer en beschikbaarstelling van historische informatie, bewaard in het Gemeentearchief Schiedam • Vermindering van de dienstverlening via de studiezaal van het Gemeentearchief tot 28 uur per week (was 32).

• Uitbreiding van de dienstverlening via de webpagina’s door toename van beschikbare informatie (met name: burgerlijke stand en bouwvergunningen). • Verder uitdragen van de historische identiteit van de stad door middel van educatieve activiteiten, exposities en publicaties.

Omschrijving

E/P

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Archieven van de overheid in goede, geordende en toegankelijke staat

P

82% (2011)

88%

91%

94%

97%

Burgerlijke stand is te raadplegen via website

P

74% (2011)

88%

97%

100%

100%

Foto’s via website

P

17% (2011)

16%

16%

16%

16%

Kranten via website

P

58% (2011)

69%

74%

79%

84%

Bouwvergunningen via website

P

0% (2011)

66%

100%

100%

100% 46%

Bewegend beeld via website

P

41% (2010)

44%

44%

45%

Openstelling studiezaal per week

P

32 uur (2012)

28 u

24 u

24 u

24 u

Bezoeken studiezaal

P

2.747 (2011)

2.700

2.600

2.500

2.400

100.000

110.000

110.000

110.000

1.465

1.545

1.545

1.545

Bezoeken website

P

61.441 (2011)

Deelnemers aan lesprogramma

P

921 (2011)

4. Context en achtergrond 4.1 Beleidsonderdeel Bestuur De gemeente: een betrouwbare en integere partner Gezien de voorliggende bezuinigingsopgave en op grond van haar visie op de (kern)taken kiest de gemeente er voor om de regierol te nemen en op deze wijze de randvoorwaarden te scheppen en beleidsprocessen te sturen. Dat doet zij enerzijds vanuit haar publieke verantwoordelijkheden, terwijl anderzijds de betrokkenheid van inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven gefaciliteerd en vergroot wordt. Het huidige college heeft als centrale ambitie de kwaliteit van (beleids)processen te verbeteren door burgers vaker en vroeger in die processen te betrekken. De onderliggende veronderstelling is dat deze professionele interactie met de stad enerzijds bijdraagt aan het vertrouwen van burgers in het gemeentebestuur en anderzijds de emancipatie en burgerkracht vergroot en daarmee sociale stijging en zelfredzaamheid van de inwoners bewerkstelligt. De gemeente streeft ernaar een betrouwbare partner te zijn voor haar bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Dit doet zij allereerst door integer te handelen en helder te communiceren over de plannen en keuzes die worden gemaakt. In de tweede plaats beseft de gemeente dat de stad ‘met elkaar’ wordt gemaakt. Ze gaat daarom uit

van samenwerking met anderen. Dat kan alleen wanneer ze open staat voor goede ideeën en creativiteit van inwoners; een voorwaarde voor draagvlak en betrokkenheid. Op steeds meer terreinen wordt zichtbaar dat de gemeente de verantwoordelijkheid voor vraagstukken in de stad deelt met professionele organisaties, met bedrijven of met bewoners. Regionale samenwerking Het Schiedamse bestuur gaat zich in de regio sterker positioneren. Als tweede stad binnen de regio Rotterdam-Rijnmond zal Schiedam zelfbewust en daadkrachtig te werk gaan om haar belangen te behartigen en haar aspiraties te verwezenlijken, ook binnen de Metropoolregio. Waar nodig en nuttig zal nadere samenwerking worden gezocht met omliggende (deel)gemeenten. Dat is niet alleen om door schaalvergroting efficiënter te kunnen werken, maar zeker ook om de effectiviteit te vergroten. Schiedam heeft er immers baat bij wanneer ze op het gebied van bestuurlijke dienstverlening de best practices van andere gemeenten bestudeert en kennis deelt. De Metropoolregio De ontwikkeling van de Metropoolregio is door de voorzitters van de stadsregio Rotterdam en het stadsgewest Haaglanden breed en voortvarend aangepakt. Per 1 januari 2013 zou de stadsregio worden opgeheven en zou de Metropool-

Programmabegroting

23

regio daarvoor in de plaats moeten komen. Na de val van het kabinet-Rutte zal die datum niet meer worden gehaald en vragen de betrokken gemeenten meer tijd om zorgvuldig tot een bovenlokaal samenwerkingsverband te komen die door alle gemeenten wordt gedragen. In nauwe samenwerking tussen raad en college en tussen de raden van Schiedam, Vlaardingen en Maassluis is een aantal voorwaarden geformuleerd waaraan samenwerking behoort te voldoen. Het Schiedamse college en de werkgroep van de drie raden hebben deze voorwaarden enkele malen aan de voorzitter van de stadsregio kenbaar gemaakt. Deze kunnen worden samengevat met: 1. De inhoud is leidend als bovenlokale samenwerking is gewenst. 2. De samenwerking moet voldoende democratisch zijn verankerd. 3. De samenwerking zal geen nieuwe bestuurslaag vormen tussen gemeente en provincie. 4. De samenwerking wordt beperkt tot een drietal pijlers die voor Schiedam belangrijk zijn: • Verkeer en Vervoer; • Economie en Werk; • Ruimte en Wonen. 4.2 Beleidsonderdeel Dienstverlening Programma Dienstverlening, Antwoord© en NUP Voor het ontwikkelen van de gemeentelijke dienstverlening heeft Schiedam het Masterplan Dienstverlening 2009-2015 opgesteld. De raad heeft dit Masterplan op 3 juni 2009 unaniem vastgesteld. Het Masterplan gaat uit van het landelijke dienstverleningsconcept Antwoord© en van de voorzieningen die zijn beschreven in het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (NUP). Het NUP omvat negentien ICT-bouwstenen die samen de generieke infrastructuur vormen voor de gemeentelijke dienstverlening (onder meer: basisregistraties, webrichtlijnen, persoonlijke internetpagina, DigiD en burgerservicenummer). De belangrijkste doelen van het Masterplan en het bijbehorende Programma Dienstverlening zijn: • verbetering van de dienstverlening op basis van de behoeften en de logica van de burger; • ontwikkeling van digitale dienstverlening; • ketensamenwerking en uitwisseling van gegevens; • terugdringen van administratieve lasten; • regie van de burger over zijn eigen gegevens.

24

Tot de projecten binnen het Programma Dienstverlening behoren onder andere: • het realiseren van een gemeentelijk Klant Contact Centrum; • het in gebruik nemen van een stelsel van basisregistraties (voor personen, adressen en gebouwen, kadaster en topografie, voertuigen, etcetera); • het inrichten van ondersteunende informatiesystemen (waaronder het midoffice); • het realiseren van de organisatieverandering die nodig is voor het nieuwe dienstverleningsconcept. Binnen dit concept is het Klant Contact Centrum voor burgers, bedrijven en instellingen de ingang naar de gemeente. Het Klant Contact Centrum beantwoordt zo veel mogelijk vragen direct. De vragen waarvoor dit niet mogelijk is, zet het Klant Contact Centrum uit bij vakafdelingen en bewaakt vervolgens namens de klant de voortgang van de afhandeling. Klanten kunnen het Klant Contact Centrum benaderen via vier dienstverleningskanalen: telefoon, internet en de traditionele kanalen balie en post. Doel is om de dienstverlening niet alleen beter, maar ook goedkoper te maken. Voor de gemeente als geheel betekent de implementatie van dit dienstverleningsconcept dan ook efficiëntiewinst. Die efficiëntiewinst wordt gerealiseerd door gebruik te maken van de schaalvoordelen als gevolg van het concentreren van klantcontacten bij één afdeling, door verder te automatiseren, door processen te stroomlijnen, door ‘webselfservice’ (klanten regelen zelf hun zaken via internet) en doordat klantmedewerkers lager zijn ingeschaald dan hun specialistische collega’s van vakafdelingen. De implementatie van dit dienstverleningsconcept betekent ook een groeiprognose voor het Klant Contact Centrum. Vakafdelingen dragen werk over aan het Klant Contact Centrum. Een deel van de formatie die zij tegelijkertijd afstaan, gaat naar het Klant Contact Centrum (voor het vervullen van de overgedragen taken) en een ander deel wordt als efficiëntiewinst geboekt voor het concern. Zodoende groeit het Klant Contact Centrum en neemt tegelijkertijd de gemeentebrede efficiëntie toe. In 2011 verscheen het rapport iOverheid. Hierin pleit de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) voor

het beter beleggen van verantwoordelijkheden voor informatie en informatiestromen. Want waar informatie wordt gedeeld, worden de verantwoordelijkheden diffuser. De WRR adviseert om te voorzien in de behoefte aan transparantie en om het inzage- en correctierecht te effectueren. Het kabinet geeft hieraan uitwerking door de persoonlijke internetpagina ‘Mijn Overheid’ verder te ontwikkelen. Ondersteuning De gemeente wordt kosteloos gesteund door het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING), een initiatief van de VNG. Deze ondersteuning heeft de vorm van standaardisatienormen op het gebied van dienstverlening en informatiehuishouding. Daarnaast wordt maatwerkadvies geleverd. De vorderingen op het gebied van Antwoord© en NUP worden gemonitord en er wordt toegezien op de realisatie van verplichte innovaties. Dit houdt de organisatie scherp. De ondersteuning is niet vrijblijvend, maar vereist van de gemeente commitment en een inspannings- en resultaatsverplichting. Benchmarking Om de resultaten van de inspanningen ter verbetering van de dienstverlening te volgen, heeft Schiedam drie jaar op rij deelgenomen aan Benchmarking Publiekszaken. Deze benchmark bestaat enerzijds uit klanttevredenheidsonderzoek en anderzijds uit een vergelijking van bedrijfsvoeringcijfers van alle deelnemende gemeenten. De ranglijsten die uit dit onderzoek voortkomen zijn geen doel op zich, maar de scores geven wel een indruk van hoe Schiedam ten opzichte van andere gemeenten presteert en zich ontwikkelt. De uitkomsten die de benchmark de afgelopen drie jaar heeft opgeleverd, worden dan ook gebruikt om prioriteiten te stellen bij de uitvoering van het Masterplan Dienstverlening en om de dienstverlening steeds verder te verbeteren. In 2013 neemt Schiedam weer deel aan deze benchmark. Ontwikkeling van de Basisregistratie Personen In 2013 wordt de Gemeentelijke Basisregistratie (GBA) doorontwikkeld in het landelijke programma Modernisering GBA (mGBA). De GBA bevat nu al gegevens van alle ingezetenen. Daarnaast wordt de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) eind 2012 of begin 2013 van kracht. De RNI is de registratie voor buitenlanders die kortdurend in Nederland verblijven – zoals seizoenarbeiders of buitenlandse studenten – en personen die in het buitenland wonen, maar wel een relatie met de Nederlandse overheid hebben, zoals AOW-gerechtigden

die in het buitenland wonen. De gemoderniseerde GBA en de RNI gaan samen de nieuwe Basisregistratie Personen (BRP) vormen. Deze BRP maakt op termijn plaatsonafhankelijke dienstverlening mogelijk. Voor de BRP moeten gemeenten nieuwe software aanschaffen, de zogenaamde ‘burgerzakenmodules’. De landelijke gezamenlijke aanbesteding voor de aanschaf van deze modules is medio 2012 mislukt. In 2013 beslist de gemeente hoe nu verder te gaan om op tijd te voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de mGBA. 4.3 Kaderstellende beleidsnota’s Landelijk • Nationaal Uitvoeringsprogramma e-Overheid en dienstverlening; • Rapport iOverheid van de WRR; • Gemeente heeft Antwoord©. Lokaal • Coalitieakkoord 2010-2014; • CollegeWerkProgramma; • Zomernota 2012; • Notitie Organisatieontwikkeling Samen Schiedam; • Motie (beg)inspraak; • Participatieprotocol en het Protocol Interactieve Beleidsvorming; • Protocol Actieve Informatievoorziening; • Verordening burgerinitiatief; • Commissieverordening: notitie Beter Vergaderen, notities Anders Vergaderen; • Masterplan Dienstverlening 2009-2015 met daarvan afgeleid: • Projectplan Digitale Dienstverlening; • Dienstverleningsconcept Klant Contact Centrum; • Communicatie: een factor van belang 2009-2015; • Beleidsnota Archief “Bewaren om te laten gebruiken 20112014” (VR 63/2011). 5. Relatie met andere programma’s CollegeWerkProgramma In contacten met de burger en ondernemers staan die burgers en ondernemers centraal. De kwaliteit van de dienstverlening wordt bepaald aan de hand van de tevredenheid van de klanten en de efficiëntie van de klantcontacten. Deze uitgangspunten van het coalitieakkoord vormen de basis voor het CWP 2010-2014.

Programmabegroting

25

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling Burgers krijgen structureel meer zeggenschap over een deel van de onderhouds- en veiligheidsbudgetten. De verschillende vormen van burgerparticipatie zullen daarvoor worden ingezet. Dit alles zal een mogelijk ingrijpende verandering van werken soms denkwijze betekenen. Zo worden de digitale mogelijkheden optimaal benut om de representativiteit van de betrokken inwoners en/of ondernemers te vergroten. Projecten in de openbare ruimte, zoals herinrichtingen, lenen zich hier uitstekend voor omdat ze veel reacties oproepen. Goede afstemming tussen de programma’s Bestuur en Dienstverlening en Ruimtelijke Ontwikkeling is dan ook onontbeerlijk. Ook zijn er relaties met het beleidsonderdeel Gemeentearchief voor wat betreft het uitdragen van de historische identiteit van de stad.

Door open communicatie kunnen op deze wijze hindernissen voor ondernemers en ondernemingen worden weggenomen: door actief relatiebeheer en door vraag- en antwoordgerichte dienstverlening. Er wordt hierbij samengewerkt met de stichting Mentor, de Kamer van Koophandel, het werkgeversservicepunt en de werkmakelaars.

Programma Sociale Infrastructuur Een efficiënte en effectieve uitvoering van de Wmo wordt nu en na de kanteling bewerkstelligd met actieve inbreng van de betrokkenen. Daarnaast zijn er relaties tussen het beleidsonderdeel Gemeentearchief en het Programma Sociale Infrastructuur voor wat betreft het uitdragen van de historische identiteit van de stad.

Programma Wijkontwikkeling Bij het realiseren van gemeentelijke prestaties gelden voor zowel het bestuur, als de dienstverlening en de wijkontwikkeling, uitgangspunten als: open, transparant, proactief, met meer maatwerk en met participatie en interactieve beleids- en planontwikkeling. Er worden met inspraak van de burgers en met grote transparantie besluiten genomen die de levenssfeer van de bewoners bepalen. De inwoners van de wijken zijn in relatie tot de gemeente niet slechts klanten, maar ook samenwerkingspartners. Medewerkers van de gemeente dragen, als vertegenwoordiger van de organisatie, in hun contacten met wijkbewoners het dienstverleningsconcept uit, inclusief de daarin geformuleerde frontofficetaken van de gemeente. Bij de ontwikkeling van de wijkactieplannen worden burgers vanzelfsprekend actief en direct betrokken.

Programma Stadseconomie Het ondernemersloket is geïncorporeerd in het Klant Contact Centrum, waardoor ondernemers op één punt terecht kunnen met al hun vragen op het gebied van het starten van een onderneming, economische ontwikkeling, ruimte- en bestemmingsplannen. Op deze wijze worden ondernemers en hun ketenpartners begeleid in hun contacten met de gemeente.

26

Programma Veiligheid Het dienstverleningsconcept wordt verder uitgewerkt. Actuele informatie over vergunde evenementen is digitaal te raadplegen; horeca- en evenementenvergunningen kunnen digitaal worden aangevraagd. De betrokkenheid van de burgers wordt vergroot door hen direct te betrekken bij de vergroting van de veiligheid in de wijken, met name door wijkveiligheidsplannen te ontwikkelen.

Wat gaat het programma Bestuur en Dienstverlening kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Bestuurszaken college

5.041

5.972

4.445

4.276

4.020

4.010

Bestuurszaken raad

1.745

1.530

1.537

1.535

1.529

1.529

212

233

236

233

231

232

5.491

4.685

5.054

4.936

4.821

4.822

902

924

389

299

-140

-140

1.589

2.351

2.174

2.088

2.018

1.997

14.980

15.694

13.835

13.366

12.479

12.449

349

1.021

0

0

0

0

Lasten per product

Bestuurszaken toezicht Burgerzaken Dienstverlening Archief Totale lasten Baten per product Bestuurszaken college Bestuurszaken raad Burgerzaken Archief Totale baten Resultaat voor bestemming Onttrekking reserves Toevoeging reserves Resultaat na bestemming

0

0

0

0

0

0

1.350

1.492

1.478

1.473

1.468

1.468

37

28

3

3

3

3

1.736

2.541

1.481

1.476

1.471

1.471

-13.244

-13.153

-12.354

-11.890

-11.008

-10.978

972

831

892

802

0

0

1.158

815

802

802

0

0

-13.430

-13.138

-12.263

-11.890

-11.008

-10.978

Tabel Heroverwegingen programma Bestuur en Dienstverlening Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Bedrijfsvoering

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Bestuur en Dienstverlening

Bestuurskosten

Representatie college

Bijdrage aan overige overheden

Verminderen bijdrage stadsregio/stedenband

Totaal Bestuur en Dienstverlening

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

292

292

212

212

26

26

26

26

34

34

34

34

352

352

272

272

Programmabegroting

27

Ruimtelijke Ontwikkeling 1. Doelstelling Met het programma Ruimtelijke Ontwikkeling wil de gemeente een goed functionerende, bereikbare en economisch vitale stad realiseren. Dit doet ze door kaders en ontwikkelingsstrategieën op te stellen voor ruimtelijk-functionele ont-

wikkelingen met de bijbehorende bereikbaarheid en goede ruimtelijke- en milieukwaliteiten. Daarmee levert ze een belangrijke bijdrage aan een duurzame en leefbare stad.

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling

Speerpunten


• Uitwerken Stadsvisie Schiedam 2030, met focus op enerzijds het benutten kansen voor stedelijke herontwikkeling met de komst van de A4, anderzijds op de stadskern. • Werken aan een mooie, schone, duurzame en veilige openbare ruimte. • Samenwerking met regiogemeenten met betrekking tot grensoverschrijdende projecten. • Uitvoeringsprogramma’s voor de Stadsvisie en daarvan afgeleide beleidsplannen. • Begeleiden en beoordelen van plannen (bouwplannen, aanpak buitenruimte, e.d.). • Afronding van actualisatie bestemmingsplannen 2007-2013. Beleidsonderdelen

Ruimtelijke ontwikkeling Realiseren van een goed functionerende, bereikbare en vitale stad door het stellen van kaders voor een goede inpassing van ruimtelijk-functionele ontwikkelingen met de bijbehorende bereikbaarheid en goede ruimtelijke- en milieukwaliteiten. Milieu

28

Aspecten

Doelen 1. Verbetering van de ruimtelijke en economische ontwikkeling op stedelijk niveau. 2. Versterking van de ruimtelijke kwaliteit van bebouwing en buitenruimte. 3. Juridisch planologisch mogelijk maken van ruimtelijke ontwikkelingen. 4. Behoud van archeologisch erfgoed. 1. Versterking van het integraal gemeentelijk milieu- en duurzaamheidsbeleid. 2. Integratie van milieu- en duurzaamheidsaspecten in alle ruimtelijke ontwikkelingen. 3. Stimuleren van klimaatvriendelijke maatregelen. 4. Afname van het aantal geluidgehinderden. 5. Verbeteren van de luchtkwaliteit (én vaak gelijktijdig de geluidsbelasting). 6. Verbeteren van de bodemkwaliteit. 7. Bereiken van een duurzaam, schoon, heel en veilig watersysteem.


Beleidsonderdelen

Aspecten

Doelen Algemeen a. Regio: Behouden en versterken van de strategische bereikbaarheidspositie in de Randstad. b. Lokaal: Bijdragen tot een (economisch) vitale stad, waar het goed leven en wonen is.

Verkeer en Vervoer

Realiseren van een goed functionerende, bereikbare en vitale stad door het stellen van kaders voor een goede inpassing van ruimtelijk-functionele ontwikkelingen met de bijbehorende bereikbaarheid. Daarnaast wil het programma de ruimtelijke en milieukwaliteiten bevorderen.

Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte

1. Aantrekkelijke, verkeersveilige woonwijken; 2. Bevorderen van fietsen: Schiedam fietsstad; 3. Openbaar Vervoer: a. meer en vaker met hoogwaardig OV; b. sociale functie OV behouden; 4. Bewust reisgedrag; 5. Duurzaam goederenvervoer; 6. Goede bereikbaarheid over de weg; 7. Structurele oplossingen voor het parkeren. 1. Continueren van de objectieve beeldkwaliteit in de stad op basis van de besluitvorming. 2. Burgers ervaren de beeldkwaliteit positief. Burgers voelen zich betrokken bij de leefomgeving. Burgers ervaren de serviceverlening positief. 3. Instandhouding/verbetering van de functionaliteit van de inrichting van de openbare ruimte. Als eerste prioriteit worden die plekken aangepakt waar de veiligheid in het geding is, zoals kades, bruggen en sluizen. 4. Toename van de kwaliteit van water, groen en stadsnatuur in de stad. 5. Doelmatig afvalbeheer.

Programmabegroting

29

2. Gevolgen heroverweging Vanwege de grote hoeveelheid aan fysieke ontwikkelingen en de heroverwegingen was het noodzakelijk om prioriteiten te stellen. Daarom was het relevant om de Stadsvisie 2030 uit te werken in een uitvoeringsprogramma met een prioritering. Hiervoor is het ‘Stadslab’ opgericht. Aan het eind van 2012 levert het Stadslab haar eindproduct af in de vorm van een goed en gedragen verhaal van de stad Schiedam en een strategisch uitvoeringsprogramma voorzien van een agenda en een prioriteitsstelling. Pas dan kan de gemeente kiezen welke taken prioriteit krijgen aan de hand van (bestuurlijke) wensen, beschikbare capaciteit en geld. Daarop vooruitlopen is op dit moment minder zinvol. Wel kan al een aantal zaken gemeld worden waarop minder inzet geleverd zal worden naar aanleiding van de heroverwegingen. Regionaal niveau De rol van de gemeente Schiedam binnen de regio blijft belangrijk. Echter, de focus van ruimtelijk beleid zal meer gelegd worden op een bewustere inbreng op het (boven)gemeentelijk beleid. We zullen nagaan wat de kosten van de inspanningen zijn ten opzichte van de baten die naar de gemeente terugvloeien. Inbreng ten behoeve van de regio, waar we maar nauwelijks zelf baat bij hebben, zal worden herijkt (bijvoorbeeld de geluidruimteverdeelplannen). Datzelfde geldt voor projecten waar onze invloed minder groot is dan wel waar reeds besluitvorming over is geweest. Te denken valt hier bijvoorbeeld aan station Kethel en de tramverbinding over de ‘s Gravelandseweg. Wel is het relevant de vinger aan de pols te houden zodat op strategische momenten inbreng geleverd kan worden. Daarnaast is het (strategisch) ondersteunen en afstemmen van de bestuurlijke overleggen essentieel. Deelname aan de stadregio Rijnmond zal per onderdeel nader afgewogen worden (in verband met de stopzetting van de regio per 1 januari 2014). De Olympische ambities zullen worden mee genomen als onderdeel in het A4-project (sportvelden). De ontwikkelingen voor het Beatrixpark worden afgerond; dit project zal overgaan naar een beheersituatie. De nadruk zal liggen op uitwerking en niet op nieuw beleid. Gemeentelijk niveau Inzet is om efficiënter en meer gefocused het opstellen van kaders aan te pakken, meer uit te besteden aan de markt en

30

waar mogelijk de initiatiefnemer zelf plannen uit te laten werken zonder daarbij zelf de regie te verliezen. Per project zullen we nagaan wat onze inbreng zal moeten zijn. Het aantal projecten waaraan gewerkt wordt zal verminderd worden (zie de prioriteiten van het Stadslab). Als het project actualisering bestemmingsplannen is afgerond (juli 2013), zullen vervolgens aan de hand van een planning, per jaar een à twee bestemmingsplannen worden geactualiseerd. Door jaarlijks een tweetal bestemmingsplannen te herzien, kan deze taak door eigen mensen worden uitgevoerd. Hierdoor wordt er op dure inhuur bezuinigd. Het milieubeleid zal meer worden toegepast op de situatie. De wettelijke taken zijn primair, zoals: • geluid; • luchtkwaliteit; • wateropgave; • milieuparagrafen in bestemmingsplannen; • externe veiligheid. Daarnaast wordt aan duurzaamheid gewerkt. Vooral wanneer dit binnen 15 à 20 jaar aantoonbaar geld bespaart of een besparing oplevert voor de begroting (minder energielasten en/ of onderhoud). Concreet wordt er geen energie meer besteed aan het fenomeen millenniumgemeente en dierenwelzijn. Reductie van het aantal verkeerskundigen maakt het noodzakelijk een aantal taken niet, dan wel sterk gedoseerd uit te voeren. Te denken valt aan de aanpak van de verkeersonveiligheid, evaluatie fietsnota en verkeerskundige inzet in de wijken. De pijn van de bezuiniging op de formatie verkeerskundigen kan wellicht enigszins verlicht worden door: • een verbeterde integratie met stedenbouwkundige planontwikkeling; • mee te liften met de Groot Onderhoud Projecten; • standaardiseren van de verkeerskundige advisering. Bij het laatste punt wordt gedacht aan het uit te werken parkeerbeleid en de regelgeving met betrekking tot ontheffingen en tijdelijke verkeerssituaties. Voor het realiseren van buurtfietsenstallingen zal de komende jaren geen budget beschikbaar zijn vanuit de gemeente. Hiermee komt de doelstelling “Verbeteren kwaliteit van voorzieningen voor de fiets” in het geding. Fietsparkeervoorzienin-

gen kunnen wel worden meegenomen met de herinrichting van de openbare ruimte. Mogelijk kunnen nieuwe buurtstallingen (trommels) gedekt worden uit subsidie en abonnementsgelden. Het fietsparkeerbeleid wordt nader uitgewerkt als onderdeel van het parkeerbeleid. 3. Activiteiten 2013 3.1. Beleidsonderdeel Ruimtelijke Ontwikkeling Doelstelling 1: Verbetering van de ruimtelijke en economische ontwikkeling op stedelijk niveau Schiedam moet zich de komende jaren in ruimtelijk en economisch opzicht als stad kunnen doorontwikkelen. Daarbij moet de stad inspelen op nieuwe maatschappelijke behoeften en trends. De actuele visievorming over ruimtelijke en economische ontwikkeling, bereikbaarheid en woon- en leefmilieu wordt doorvertaald naar uitvoering. Met de kaders die vanuit deze visievorming en uitvoering ontstaan, kunnen ruimtelijkfunctionele ontwikkelingen goed in de stad worden ingepast: ruimtelijk, programmatisch en in de tijd. De volgende activiteiten worden hiertoe ondernomen: • Uitvoeren van Stadsvisie 2030 – De focus ligt volgens de Stadsvisie op de verdere ontwikkeling van de binnenstad en Schieveste. De Binnenstadsvisie met de daarin aangegeven prioriteiten (Stad aan de Schie, ontwikkeling Dirkzwager en omstreken, Museumkwartier, binnenstadsloket en marketing) wordt komende jaren tot uitvoering gebracht. • In het verlengde van de Stadsvisie is er prioriteit komen te liggen bij de realisatie van de A4 en de ruimtelijke ontwikkelingen die zich voordoen door de nieuwe inrichting van sport. De eerste fase wordt daarin opgepakt met de aanleg van park A4, aanpak van Kethel en de start van de transformatie van Harga. • Naast het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan is de Woonvisie 2030 vastgesteld als uitwerking van de Stadsvisie. Daarin komt onder meer naar voren dat de herstructurering van wijken wordt voortgezet en hoe om te gaan met de uitbreidingsbehoefte aan woningen. • Al deze ontwikkelingen in het kader van de Stadsvisie vragen om een afgewogen uitvoeringsprogramma. Zo is voor het onderdeel verkeer gestart met een uitvoeringsprogramma. Het in 2012 opgezette Stadslab is onder meer bedoeld om de integrale programmering en afstemming van projecten voor elkaar te krijgen. • Stedenbouwkundige planvorming op wijkniveau – Plannen op wijkniveau worden ontwikkeld en uitgevoerd: stedenbouwkundige planvorming voor concrete ruimtelijke pro-

jecten (bouwplannen, herstructureringsprojecten). Voorbeelden hiervan zijn de bouwplannen in: • Nieuwland (bijvoorbeeld Parkweg en Wibautplein); • West (bijvoorbeeld locatie Oranjeburgh); • Oost (Daltonstraat e.o.); • deeluitwerkingen van het masterplan Schieveste.

Doelstelling 2: Versterking van de ruimtelijke kwaliteit van bebouwing en buitenruimte Het doel is om bij ruimtelijke ingrepen (onderhoud of vernieuwing) de kwaliteit van het bestaande te behouden en waar mogelijk te versterken. Of bij transformatie naar nieuwe functies kwaliteit te waarborgen in de nieuwe situatie. Dan gaat het om het geheel van bebouwing en openbare ruimte. Dit wordt bereikt door omgevingsplannen op te stellen en vervolgens verder uit te werken. Het gaat daarbij om: • Een verbeterde stedenbouwkundige kwaliteit – Zo wordt gewerkt aan het aangepaste beeldkwaliteitsverhaal voor het bedrijventerrein ’s-Graveland Zuid. • Versterkte landschap- en groenstructuur en openbare ruimte – De afgelopen jaren zijn hiervoor kaders ontwikkeld, zoals: • de visie openbare ruimte Schiedam • deeluitwerkingen per wijk, zoals nog vast te stellen voor: • West • bomenstructuurplan • landschapontwikkelingsperspectief Midden-Delfland • Beatrixpark • Kethelpoort • Maasboulevard Deze kaders dienen als toetsingskader voor nieuwe initiatieven, verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte en stedelijke hoofdroutes of worden op onderdelen uitgevoerd. • Het groenstructuurplan wordt geactualiseerd in 2013 – Vanuit ruimtelijke kwaliteit zijn voornamelijk in 2012 ruimtelijke uitgangspunten geformuleerd over de functies langs, het gebruik van en de beleving van belangrijke verbindingen in de stad. Daarnaast is gekeken wat dat betekent voor het herprofileren van de wegen met bijbehorende beeldkwaliteit en/of de groenstructuur. Dit geldt voor de stadsassen Nieuwe Damlaan/Churchillweg, de Havenroute en andere stedelijke hoofdwegen, maar net zo goed voor de kwaliteit van stedelijke fietsroutes en stad-landverbindingen, zoals: Schie, Poldervaart, Harreweg/Schiedamseweg). Dat kan vanaf 2013 meegenomen worden in de kwaliteitsopgave bij het planmatig onderhoud van deze routes. • Inrichting van de openbare ruimte – In 2012 is gewerkt

Programmabegroting

31

aan standaarden voor de inrichting van de openbare ruimte om deze toe te kunnen passen in de komende jaren. Dit is vormgegeven middels het handboek openbare ruimte met standaarden voor de inrichting én voor bestratingsmateriaal en straatmeubilair. • Nauwe relatie met Monumentenbeleid – Schiedam onderscheidt zich van omliggende gemeenten door haar monumenten en bijzondere erfgoed. In de ‘Ontwikkelingsvisie voor de Binnenstad’ vormt dit monumentale bezit een van de pijlers waarop de binnenstad zich zal doorontwikkelen. Er wordt integraal samengewerkt bij projecten rond de herbestemming en transformatie van monumentaal erfgoed. Ook voor diverse (her)ontwikkelingslocaties vormt cultuurhistorie een belangrijk programmatisch uitgangspunt om tot duurzame oplossingen te komen die passen binnen de historische structuur. Doelstelling 3: Juridisch planologisch mogelijk maken van ruimtelijke ontwikkelingen Het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning vormen de instrumenten om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. De verschillende bestemmingsplannen worden projectmatig geactualiseerd, zodat Schiedam op 1 juli 2013 geen bestemmingsplannen meer heeft die ouder zijn dan tien jaar. Met het vaststellen van het plan ‘West’ is in 2012 de actualisatie van de bestemmingsplannen voor de woongebieden afgerond. In 2013 zullen de bestemmingsplannen Polderwetering, Nieuw Mathenesse, Havens en Harga worden vastgesteld, waarmee de actualisatie gereed is. De bestemmingsplannen zullen vervolgens gestructureerd elke tien jaar

32

worden herzien, te beginnen met het bestemmingsplan Binnenstad, dat in 2014 aan actualisatie toe is. De in 2009 vastgestelde Stadsvisie Schiedam 2030 en de latere uitwerkingen daarvan, zoals de Woonvisie en de Binnenstadsvisie, het bestemmingsplan ‘Groene Long’ en de verschillende beleidsvisies vormen de ruimtelijke kaders voor het bestemmingsplan. Nieuwe ontwikkelingen en plannen die in voldoende mate zijn uitgewerkt en waarvan de uitvoerbaarheid binnen de planperiode van tien jaar is aangetoond, worden positief bestemd bij het vaststellen van een bestemmingsplan. Het beschikken over een actueel planologisch regime neemt niet weg dat er altijd ruimtelijke ontwikkelingen zijn welke, hoewel gewenst, niet mogelijk zijn op grond van het bestemmingsplan. Uitgangspunt is om, indien een ontwikkeling op grond van een integrale afweging als wenselijk wordt beoordeeld, op een soepele en snelle wijze medewerking te verlenen aan deze plannen. Dit gebeurt in de eerste plaats door flexibiliteit in te bouwen in bestemmingsplannen door het opnemen van afwijkings- en wijzigingsbevoegdheden, die het mogelijk maken een bestemmingsplan te herzien. Daarnaast kan worden afgeweken van het bestemmingsplan door het verlenen van een omgevingsvergunning. Doel is om de procedures te versnellen om in de huidige markt sneller in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen. Dit wil de gemeente bewerkstelligen door middel van: • het opnemen van flexibiliteitbepalingen in het bestemmingsplan; • het vaststellen van beleidsregels; • het aanwijzen van categorieën van gevallen waarvoor geen verklaring van geen bedenkingen vereist is.

Tabel actualisering bestemmingsplannen Planning voor vaststelling door de gemeenteraad: Bestemmingsplan

Soort

Project Actualisatie

Polderwetering

Beheer

Oost

Beheer

X

Schieveste

Ontwikkeling; fase 2 project Schieveste

X

Kethel

Beheer

X

NieuwMathenesse

Ontwikkeling; project Herstructurering Nieuw-Mathenesse

Zuid

Beheer

X

West

Beheer

X

Woudhoek

Beheer

X

Spaland

Beheer

X

Harga

Ontwikkeling

X

Havens

Beheer

X

Vastgesteld 2010-2012

Reguliere actualisatie

2013

2014

2015

2016

X

X

Binnenstad

X

Groenoord

X

Abtswoude

X

Nieuwland

X

Spaanse Polder en ‘s Graveland

X X

1 of 2 regulier te actualiseren beleidsplan

Tabel bestemmingsplannen in verhouding tot het oppervlak Omschrijving

E/P*

Bron

Percentage gemeentelijk grondgebied dat bedekt is met actuele bestemmingsplannen (vastgesteld door de gemeenteraad sinds 2001)

P

GBKN

Aantal vastgestelde resp. vast te stellen bestemmingsplannen

P

17

Nulmeting (2007)

Streefwaarde 2012

2013

2014-2016

39%

75%

100%

100%

6

13

4

1 à 2 per jaar

* E= Effectindicator en P= Prestatie-indicator.

Programmabegroting

33

Tabel effecten prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Ruimtelijke Ontwikkeling, archeologisch erfgoed Omschrijving

E/ P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Gerealiseerd

Streefwaarde

2011

2013

2014

2015

2016

Opstellen archeologieparagraaf in (postzegel)bestemmingsplannen.

P

Planning bestemmingplannen

2007

7

4

2

3

1à2

Beoordelen vergunning (bouwen sloop) aanvragen in verband met behoud archeologisch erfgoed.

E

Aantal bodemadviezen, afdeling Ruimtelijk Gebruik

2009

65

75

75

75

75

Opstellen archeologisch vooronderzoek en begeleiding vervolgonderzoek.

E

Inschatting stadsarcheoloog

2009

3

7

7

7

7

Beoordelen van archeologische rapportages/nemen van selectiebesluiten.

E

Inschatting stadsarcheoloog

2009

8

10

10

10

10

Adviseren aanleg kabels en leidingen.

E

Jaarrapportage bodem

2011

139

140

140

140

140


Doelstelling 4: Behoud van archeologisch erfgoed De volgende activiteiten worden ondernomen om dit doel te bewerkstellingen: • Opstellen en actualiseren van archeologieparagrafen in de bestemmingsplannen. Daarnaast worden jaarlijks circa drie archeologieparagrafen opgesteld voor postzegelbestemmingsplannen. • Alle vergunningaanvragen toetsen aan het bestemmingsplan of de Archeologische Waarden- en Beleidskaart en het opstellen van adviezen. • Opstellen/toetsen van archeologische vooronderzoeken (bureauonderzoek, programma van eisen, plan van aanpak). • Begeleiden van archeologisch onderzoeken die worden uitgevoerd in opdracht van de gemeente. • Beoordelen van archeologische rapportages/nemen van selectiebesluiten. • Adviseren bij de aanlegactiviteiten, waaronder kabels, leidingen en riolering.

34

• De prestatie ‘Adviezen gronduitgiften in verband met behoud van het archeologisch erfgoed’ is als prestatie indicator verwijderd. De reden hiervoor is dat het archeologisch erfgoed wordt beschermd door omgevingsvergunningen die voor alle locaties worden aangevraagd. In plaats hiervan is de prestatie ‘Adviseren aanleg kabels en leidingen’. Dit houdt in dat voorafgaand aan de aanleg op grond van het bestemmingsplan of de Archeologische Waarden- en Beleidskaart wordt geadviseerd of als gevolg hiervan schade toegebracht kan worden aan het archeologisch erfgoed. Deze prestatie was in eerste instantie opgenomen bij de prestatie ‘Beoordelen vergunning’. Omdat aan het advies aanleg kabels en leidingen geen vergunningaanvraag ten grondslag ligt, is deze prestatie in de huidige begroting separaat opgenomen. • Bevorderen van kennis over het archeologisch erfgoed door middel van exposities, nieuwsbrieven en dergelijke.

3.2 Beleidsonderdeel Milieu Lucht, geluid, externe veiligheid, water en bodem zijn milieukundige randvoorwaarden voor een goede leefkwaliteit in het hier en nu. Duurzaamheid en de aandacht voor klimaat zijn van belang voor de toekomstbestendigheid en houdbaarheid van de stad voor latere generaties. Het beleidsonderdeel milieu wordt daarom ingezet om een goede leefkwaliteit te behouden of te bereiken. Doelstelling 1: Versterking van het integrale gemeentelijke milieu- en duurzaamheidbeleid De volgende activiteiten zijn hiervoor gepland: • In een korte (beleids)notitie zullen de prioriteiten voor de uitvoering van het milieubeleid in de periode 2013-2016 worden uitgewerkt. • Opstellen van een Milieujaarverslag 2012. • Monitoren van de voortgang van het milieubeleid op basis van de indicatoren, behorend bij het milieubeleidsplan. Door deze indicatoren tweejaarlijks te meten kan de voortgang van de uitvoering van het milieubeleid worden gevolgd en zo nodig aangepast. • Opstellen van een plan van aanpak om duurzaamheid in de eigen bedrijfsvoering (sociaal, milieu en economie) mee te nemen bij de inkoopprocessen op alle niveaus. Doelstelling 2: Integratie van milieuaspecten in alle ruimtelijke ontwikkelingen. Deze milieuaspecten zijn: • bodem; • externe veiligheid; • geluid; • water; • luchtkwaliteit. Hiervoor zijn de volgende activiteiten noodzakelijk: • In 2013 worden milieu en duurzaamheid vanaf het begin van de ruimtelijke planvorming betrokken, zodat ze optimaal kunnen bijdragen aan de kwaliteit van ruimtelijke ontwikkelingen. • Integrale milieuadvisering bij bestemmingsplannen en alle overige ruimtelijke procedures. • Uitvoering geven aan de visie Externe Veiligheid, die in 2012 is vastgesteld.

Doelstelling 3: Stimuleren van klimaatvriendelijke maatregelen De gemeente onderneemt hiertoe de volgende acties • In een korte (beleids)notitie zullen de prioriteiten voor de uitvoering van het klimaatbeleid in de periode 2013-2016 worden uitgewerkt. • Bij nieuwbouw en renovatie van gemeentelijke gebouwen wordt ingezet op verduurzaming. In het beheer- en onderhoudsplan van de gemeentelijke gebouwen zal dit nader worden uitgewerkt. • Verhuren gemeentelijke daken ten behoeve van de plaatsing van zonnecollectoren (CWP). In de tweede helft van 2012 wordt de geschiktheid voor zonnepanelen en de mogelijkheid tot verhuurbaarheid van de gemeentelijke daken onderzocht. Afhankelijk van de resultaten zal dit in 2013 geïmplementeerd worden. • Afhankelijk van de resultaten van de consultatieronde van de stadsregio over een vervolg aan de klimaatagenda, zal begin 2013 het besluit voorliggen om eventueel een Vervolg te geven aan de Regionale Klimaatagenda, onder het motto: “Samen leidt tot meer”. Indien hiermee ingestemd wordt zal bekeken worden of en zo ja, aan welk project(en) de gemeente zal deelnemen. • Er gaan in 2013 pilots lopen met betrekking tot de inzet van milieucoaches. • Verder uitvoering blijven geven aan activiteiten die voortvloeien uit regionale afspraken en passend binnen landelijk beleid. • Uitvoering geven aan het convenant Verbetering energieprestatie nieuwbouw, voor zover dit kostenneutraal kan worden uitgevoerd. • Uitvoering geven aan het convenant Windenergie. • Blijven stimuleren energiebesparing/toepassen duurzame energie bestaande bouw. • Medewerking verlenen aan de Eneco-warmteleiding. Doelstelling 4: Afname van het aantal geluidgehinderden Om deze doelstelling te realiseren onderneemt de gemeente het volgende: • Continueren van het geluidbeleid en het Actieplan geluid 2010-2014 uitvoeren. • In hoog tempo saneren van woningen, die op de A-lijst staan. • Treffen van maatregelen die de geluidsdruk door lokaal verkeer verminderen.

Programmabegroting

35

• Concretiseren van maatregelen uit Uitvoeringsplan Maatregelen beperken geluidshinder Rotterdam The Hague Airport. • Ten aanzien van industrie is (naast klimaatbeleid) geluid aangemerkt als speerpunt bij bedrijfsgerichte milieutaken (vergunningverlening en handhaving). • Bij nieuwe planontwikkeling en planvorming zal in een zo vroeg mogelijk stadium reeds aandacht voor geluidsoverlast zijn. Doelstelling 5: Verbeteren van de luchtkwaliteit (én vaak gelijktijdig de geluidsbelasting) • Uitvoering geven aan het Actieplan luchtkwaliteit voor de periode 2011-2014. • Het plaatsen van ‘walstroomkasten’ langs de Maasboulevard, Voorhaven en Buitenhaven, zodat aangemeerde schepen hun generator niet meer aan hoeven laten staan. De te leveren stroom is hierbij duurzaam opgewekt. • Het gebruik van elektrische auto’s stimuleren door medewerking te blijven verlenen aan een netwerk voor oplaadpunten voor elektrische voertuigen. De te leveren stroom is hierbij duurzaam opgewekt. Doelstelling 6: Verbeteren van de bodemkwaliteit De gemeente streeft naar een bodemkwaliteit die geschikt is voor het beoogde bodemgebruik. Om dit te bereiken onderneemt de gemeente in 2013 het volgende: • Laten vaststellen van vernieuwd bodemsaneringsbeleid dat samen met de andere bevoegde overheden in Zuid-Holland is opgesteld. • Nader onderzoeken, saneren of beheersen van milieuhygiënisch spoedeisende gevallen van bodemverontreiniging met het oog op de doelstelling uit het convenant ‘Bodemontwikkelingsbeleid en Aanpak Spoedlocaties’ (om alle

36

gevallen van bodemverontreiniging met risico’s in 2015 te beheersen/te hebben gesaneerd). • Doorvoeren van een kwalitatieve verbetering van grondverzet door aantoonbaar: • op kritische momenten toezicht te houden door gemeentelijke toezichthouders op grondstromen en bodemsaneringen; • bij te houden in hoeverre adviezen van het bevoegd gezag worden/zijn opgevolgd alsmede de eventuele redenen waarom hiervan wordt afgeweken. • Parallel aan het saneringsbeleid, ontwikkelt zich ook het bodembeschermingsbeleid verder. Het besluit Bodemkwaliteit en de op grond daarvan opgestelde nota Bodembeheer van Schiedam worden geëvalueerd (en eventueel geactualiseerd). Met de nota Bodembeheer wordt gestreefd om alle grondverzet in (maar ook rondom) Schiedam zodanig te reguleren dat de algemene bodemkwaliteit op wijk- of gebiedsniveau in Schiedam, geschikt blijft en/of kan worden gemaakt voor het beoogde gebruik. • Een evenredige afname in de werkvoorraad tot 2030. In 2030 moeten alle gevallen van ernstige bodemverontreiniging zijn gesaneerd/worden beheerst. Doelstelling 7: Bereiken van een duurzaam, schoon, heel en veilig watersysteem Hiervoor gaat de gemeente het volgende doen: • Samenwerken met diverse partijen en gebruikers die betrokken zijn bij de inrichting, het beheer en onderhoud van stedelijk water. • Opstellen van een waterinrichtingsplan en een ecologisch inrichtingsplan. • Uitvoeren van de onderdelen uit het Meerjaren UitvoeringsProgramma.

Tabel effecten prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Milieu Omschrijving

E/P*

Bron

Aantal milieucoaches

P

Raadsinitiatief

Nulmeting jaar

Streefwaarde

waarde

2013

2014

2015

2016

2011

0

40

40

-

-

Aantal geluidgehinderden

E

Actieplan geluid

2006

21.698

14.800

13.500

12.200

< 12.200

Aantal woningen op A-lijst

P

Actieplan geluid

2011

181

102

62

23

< 23

Aantal verleende hogere waarden

P

Actieplan geluid

2011

1

5

5

5

5

Aantal straten, waar grenswaarden voor luchtkwaliteit worden overschreden

E

Actieplan luchtkwaliteit

2011

1

1

1

0

0

Aantal meldingen van grondverzet op basis van het Besluit bodemkwaliteit

P

Jaarrapportage Bodem

2011

40

50

50

50

50

Aantal interne adviezen bodemkwaliteit (bij bouwen, slopen, gronduitgiftes etc.)

P


2011

273

200***

200***

200***

200***

Aantal adviezen bodem|kwaliteit aan makelaars

P


2011

400

400****

400****

400****

400****

Aantal locaties afgerond door middel van bodemonderzoek of sanering

P


2011

45

40

40

40

40

Afname werkvoorraad uitgedrukt in bodemsaneringprestatie eenheden (BPE)**

P


2011

500.000

500.000*****

500.000*****

500.000*****

500.000*****

Bodemoppervlak dat vrij komt voor het economisch verkeer (in m2).

P


2011

20.000

20.000*****

20.000*****

20.000*****

20.000*****

* E = Effectindicator en P= Prestatie-indicator. ** BPE= (m2 oppervlakte*1) + (m3 verwijderde grond*3) + (m3 gezuiverd grondwater* 0,4). *** vanaf 2013 zijn de prestaties ook van toepassing op adviezen voor werkzaamheden aan infrastructuur in het openbaar gebied. **** Makelaars maken steeds meer gebruik van bodeminformatie die online via het kadaster of het landelijk bodemloket beschikbaar wordt gesteld. Dit verklaard de afname van het aantal te verwachten adviezen op papier. De taken verschuiven dan ook intern steeds meer naar verwerking en beheer van data (bodemïnformatiebeheer). ***** Betreft een rechtevenredige afname tot nul tot het jaar 2030 (op basis van de werkvoorraad op 1 januari 2010). De economische recessie kan deze prestaties beïnvloeden.

Programmabegroting

37

3.3. Beleidsonderdeel Verkeer en Vervoer De samenhangende visie tussen bereikbaarheid, ruimtelijke en economische ontwikkeling en (leef)milieu en ruimtelijke kwaliteit is in het GVVP 2011-2020, Schiedam duurzaam bereikbaar uitgewerkt. In het gemeentelijk beleid is gekozen voor duurzame bereikbaarheid, goed voor mens, economie en milieu en een oplossing voor de langere termijn. Bij de uitvoeringsstrategie van het verkeersbeleid heeft de kosteneffectiviteit een belangrijke rol gespeeld. Door het bevorderen van mobiliteitsmanagement en de fiets als keuze voor de kortere afstanden wordt de belasting van het wegennet beperkt en de bereikbaarheid verbeterd zonder hoge kosten. De inzet op duurzame logistiek bij het goederenvervoer zorgt niet alleen voor verbetering van de rentabiliteit van het bedrijfsleven, maar ook tot betere bereikbaarheid en minder milieubelasting. Ook in de uitvoering van infrastructuur speelt de kosteneffectiviteit een bepalende rol, met name voor wat betreft de (uitvoerings)planning. Aanpassingen van de verkeersinfrastructuur worden geheel afgestemd op het beheer en onderhoudsprogramma en de uitvoering van strategische projecten. Zo wordt werk met werk gemaakt. Ook subsidiemanagement speelt een belangrijke rol bij de uitvoering. Doelstelling Regio: behouden en versterken strategische positie in de Randstad. Schiedam heeft een strategische ligging in de regio, waarbij de bereikbaarheid over de weg en spoor (en water) een belangrijke rol speelt. Mocht de samenwerking tussen de Haagse en Rotterdamse regio verder tot ontwikkeling komen dan wordt dat nog meer versterkt. In 2013 wordt weer verder gewerkt aan de realisatie van de A4, programma Hoogfrequent spoor en de ombouw naar lightrail van de Hoekse Lijn. De gemeente is zeer nauw betrokken bij deze projecten. In 2013 zal waarschijnlijk ook de definitieve besluitvorming over de Nieuwe Westelijke Oeververbinding plaatsvinden. Doelstellingen lokaal Bijdragen tot een (economisch) vitale stad, waar het goed leven en wonen is. Doelstelling 1: Aantrekkelijke, verkeersveilige woonwijken Hiertoe onderneemt de gemeente het volgende: • Integrale benadering van projecten bij ontwerp, (her) inrichting, uitvoering en beheer van de buitenruimte (in-

38

clusief sociale en verkeersveiligheid). Daarbij wordt een goede ruimtelijke kwaliteit van de stedelijke hoofdwegen en langzame verkeersroutes gerealiseerd. • Verkeerskundig uitgangspunt hierbij is dat de functie van de wegen herkenbaar is en het beeld aan moet sluiten bij de (beoogde) verkeersfunctie van de weg. De voorkeursprofielen, zoals die zijn aangegeven in het GVVP, worden zoveel mogelijk aangehouden. • De verkeersveiligheid van fietsers en (overstekende) voetgangers richt zich met name op: • woonwijken met bijzondere aandacht voor snelheidsremmende maatregelen (fysiek handhaven 30 km/u); • gebiedsontsluitingswegen met fietspaden en verkeersveilige oversteekplaatsen (met lage passeersnelheid). • Zorgen voor goede toegankelijkheid van het openbaar gebied: onder andere het (verder) aanbrengen van rateltikkers bij verkeersregelinstallaties, het (verder) aanbrengen van voorzieningen (bijvoorbeeld op afritjes ten behoeve van minder validen), bij onderhoudswerkzaamheden, (her)inrichtingen en aanleggen van toegankelijke bushalten. • Maatregelen om foutparkeren tegen te gaan, met name bij te hoge parkeerdruk (voorkomen parkeeroverlast zie maatregel 7). Daarnaast zal de binnenstadsvisie in 2013 een vervolg krijgen waarbij de toegankelijkheid en verkeerscirculatie in de binnenstad, voor bezoekers, bewoners en bevoorradend verkeer zal worden bezien, zoals: de functie van de Lange Haven. Tenslotte zijn er in het kader van deze doelstelling nog drie aandachtspunten voor verkeersveiligheid en een algemene opmerking ten aanzien van het milieu. • De opname van verkeersveiligheidseducatie in het lesprogramma van basis- en voortgezet onderwijs zal worden bevorderd. • Monitoring. Gebleken is dat het aantal verkeersslachtoffers in Schiedam na jaren van daling weer sterk is toegenomen. Dit wordt nader onderzocht en zal mogelijk nog tot aanpassingen leiden. In ieder geval zullen twee ongevallenlocaties per jaar worden aangepakt. • Verkeer is een belangrijke bron van milieuhinder. Met het realiseren van 30 km/u zones is de geluidsoverlast sterk beperkt. Door het toepassen van stil asfalt en gevelmaatregelen kan de geluidsoverlast beperkt worden, terwijl duurzaam goederenvervoer en het bevorderen van elektrisch rijden positieve invloed hebben op de luchtkwaliteit. Bij

milieu is dit verder toegelicht. Doelstelling 2: Bevorderen fietsen: Schiedam fietsstad Het fietsen in Schiedam wordt bevorderd door: • bij onderhoudswerkzaamheden bestaande fietsroutes te asfalteren; • ontbrekende schakels in het fietspadennet te realiseren; • de wachttijden bij verkeersregelingen te beperken; • te zorgen voor goede fietsstalmogelijkheden; • de rol van de fiets in de keten met het openbaar vervoer te versterken. In 2013 zal de Poldervaartroute worden verbreed en opgewaardeerd. Er worden diverse fietspaden geasfalteerd (onder andere de Hargalaan, de ’s Gravelandseweg vanaf de rotonde tot en met spooronderdoorgang, en tussen de Brauwweg en het metrospoor). Verder wordt de ontbrekende schakel in het fietspad Harreweg gerealiseerd. Voor het fietspad naar Rotterdam, het bedrijventerrein Noordwest (in het verlengde van de Polderdwarsweg) en het fietspad op de ’s Gravelandseweg (in de ’s Gravelandsepolder) wordt een haalbaarheidsonderzoek verricht. Daarnaast is er bijzondere aandacht voor de planontwikkeling van spoor en snelwegtunneltjes om hierbij tot kwalitatief hoogwaardige en sociaal veilige vormgeving te komen en deze in lopende projecten in te plannen. Doelstelling 3: Openbaar Vervoer: a. Meer en vaker met hoogwaardig openbaar vervoer b. Sociale functie openbaar vervoer behouden De gemeente heeft met betrekking tot het openbaar vervoer weinig directe invloed. Het Rijk is verantwoordelijk voor het hoofdspoor en de stadsregio is verantwoordelijk voor het regionale en lokale openbaar vervoer. Dat betekent dat ingezet wordt op lobby en het onderbouwen van de Schiedamse belangen. In 2012 is Schiedam Centrum weer intercitystation geworden. De inzet is om deze status in de lopende discussies over het programma hoogfrequent spoor van het grootste belang om de ontwikkeling van Schieveste voor de toekomst zeker te stellen. De voorbereiding van de Hoekse lijn lightrail loopt weer volop en zal in 2013 veel aandacht vragen. Dat geldt ook voor de planontwikkeling rondom het spoor, met name station Nieuwland.

De gemeente wil het gebruik van hoogwaardig openbaar vervoer ook bevorderen door de positie van de fiets in de keten te versterken. In 2013 zullen hiervoor plannen worden uitgewerkt. Station Kethel is op dit moment geen haalbare kaart. Hier worden vooralsnog geen acties meer voor ondernomen. Hetzelfde geldt voor de tramverbinding over de ’s-Gravelandseweg. Hiervoor ziet de Stadsregio geen perspectief. De tramverbinding via de Havenroute komt op zijn vroegst rond 2030 in beeld bij voldoende ruimtelijke ontwikkeling langs de rivieroevers. De ontwikkelingen bij het lokale openbaar vervoer met een meer sociale functie geven aanleiding tot zorgen. Voor 2013 heeft de Stadsregio besloten de bediening met tramlijn 21 in te perken. In 2012 was de businzet in Schiedam vanwege (te) lage bezettingen al met de helft teruggebracht. Om de bediening van Schiedam toch redelijk op peil te houden, zijn door de gemeente voorstellen ontwikkeld voor een ringbuslijn en maatwerkvervoer. Daarnaast is de samenwerking met Wmovervoer gezocht. De gemeente zal proberen hiervoor draagvlak te verkrijgen bij de Stadsregio. De toegankelijkheid van het openbaar vervoer zal weer verder worden verbeterd door het aanleggen van verhoogde halten met gelijkvloerse instap. Tenslotte zal in 2013 onderzocht worden of de plannen voor vervoer over water tussen de Maasboulevard en het RDMterrein haalbaar zijn. Doelstelling 4: Bevorderen mobiliteitsmanagement In 2013 wordt het overleg met bedrijven over het invoeren van mobiliteitsmanagement voortgezet. De gemeente werkt hierin samen met de Verkeersonderneming. Het programma van de Verkeersonderneming is nu onderdeel van het programma Beter Benutten van het Rijk. Het doel is om de files op de drukste punten van het regionale wegennet (A13 en A20) met 20% terug te brengen. Ook de gemeente zal zelf deelnemen aan deze regionale aanpak en onder andere de mogelijkheden voor Het Nieuwe Werken in beeld brengen. Doelstelling 5: Goederen vervoer: bevorderen duurzame logistiek Met duurzame logistiek wordt beoogd de transportefficiency bij het goederenvervoer te vergroten. Hiermee kunnen kostenbesparingen worden bereikt bij bedrijven, kan de bereikbaarheid worden verbeterd en de milieubelasting worden verminderd. Voor de in 2011 ontwikkelde plannen heeft de

Programmabegroting

39

gemeente de “Lean and Green Award” ontvangen. Samen met bedrijven, zoals: Connekt, TLN en EVO, DCMR en stadsregio werkt de gemeente aan deze twee programma’s: • Duurzame Stedelijke Distributie Binnenstad Schiedam: De maatregelen zijn in 2012 uitgewerkt. Een aantal maatregelen moet nog worden geïmplementeerd. Het stadsdistributiecentrum is gestart en het gebruik ervan zal in 2013 verder worden bevorderd. • Duurzame Logistiek bedrijven met grotere goederenstromen: De eerste Schiedamse bedrijven hebben inmiddels de ‘lean and green award’ ontvangen. Een aantal bedrijven zal in 2013 met uitgewerkte voorstellen komen. De plannen voor de glasfabriek kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de herstructurering van het bedrijventerrein Nieuw Mathenesse. Doelstelling 6: Goede bereikbaarheid over de weg: aanpak gebiedsontsluitingswegen In 2013 onderneemt de gemeente het volgende met betrekking tot gebiedsontsluitingswegen: • De realisering van de verkeersontsluiting Schieveste, aanpassing ’s-Gravelandseweg. • Reconstructie van ’s-Gravelandseweg en Proveniersbrug (realisering tweede rijstrook richting binnenstad). • Onderzoek naar en uitwerken van de aansluiting Vijfsluizen (effecten Verlengde A4) en integrale planontwikkeling van de Havenroute. • Integrale planontwikkeling Hargalaan en Laan van Bol ’Es. De realisatie van de A4 heeft gevolgen voor de directe omgeving van het Kethelplein. • Integrale Planontwikkeling Stadsas (Churchillweg – Nieuw Damlaan) en van ’s-Gravelandseweg. • Op basis van de studie naar de extra ontsluiting van Schiedam Noord richting A13 (in overleg met stadsregio en Rotterdam) zal worden besloten over een vervolgtraject. Dit staat vooralsnog niet opgenomen in de planning voor 2013. • Uitvoeren van toezeggingen aan de gemeente raad (onder andere in november 2010) tot onderzoek naar en uitwerken van een ontsluiting van het sportpark Thurlede voor het autoverkeer vanuit Schiedam Noord.

1

40

• Aandacht voor het belang van het bereikbaar houden van woningen, bedrijven en voorzieningen tijdens werkzaamheden in de openbare ruimte en met name de (weg)infrastructuur. Doelstelling 7: Structurele oplossingen voor het parkeren In het GVVP is geconstateerd dat de parkeerproblematiek in veel wijken in Schiedam urgent om een oplossing vragen. Er is vrijwel geen ruimte meer om parkeergelegenheid uit te breiden in de openbare ruimte ten koste van groen of spelen. Er is voor gekozen om het parkeren uit te breiden met gebouwde parkeervoorzieningen en de kosten daarvan door te berekenen aan degenen die daar profijt bij hebben: de parkeerders. In 2013 zal dit beleid verder ontwikkeld worden, als onderdeel van de herziening Kadernota Parkeerbeleid 2009-2013. Voor 2013 wordt nog gewerkt met de Kadernota Parkeerbeleid 2009-2013: • Waar mogelijk het uitbreiden van de fysieke parkeerruimte in wijken met een piekparkeerdruk van meer dan 95 %. • De pilot “Weren Bedrijfsbusjes in Woongebieden” wordt geëvalueerd en bij succes uitgerold. • Bij herinrichtingen worden de parkeermogelijkheden geoptimaliseerd, zonder afbreuk te doen aan de ruimtelijke kwaliteit. Om parkeeroverlast te voorkomen wordt op plaatsen waar parkeren niet is toegestaan, dit fysiek onmogelijk gemaakt. • Als fysieke maatregelen niet mogelijk zijn, wordt de parkeeroverlast aangepakt door stringente toepassing van toezicht en handhaving. Als er sprake is van veelplegers wordt bezien hoe de gebruikelijke middelen verder kunnen worden uitgebreid. Dit in nauwe samenhang met het programma Veiligheid. • Verdere voorbereiding van een nieuwe parkeergarage aan de westzijde van de binnenstad. • In 2013 zal, eveneens als onderdeel van de herziening Kadernota Parkeerbeleid, worden voorgesteld hoe te komen tot invulling van burgerparticipatie, die minder capaciteit vraagt van het team Verkeer1. Om geen afbreuk te doen aan de kwantiteit en kwaliteit worden de mogelijkheden tot

Dit in verband met de vermindering van de capaciteit. Bij buurtraadplegingen over parkeermaatregelen (conform de kadernota Parkeerbeleid) is een meerderheid van voorstanders voldoende om de maatregel in te voeren. Bij andere parkeermaatregelen wordt burgerparticipatie gehouden conform hetgeen daarover in de Kadernota Parkeerbeleid is opgenomen.

inzet van social media hiervoor onderzocht. 3.4. Beleidsonderdeel Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte (BOR) Met de zomernota 2012 is door de raad besloten om bij de uitvoering van het Meerjaren Beheer- en Onderhoudsplan (MBOP) te versoberen en uit te gaan van een realistische werkplanning. Ook is besloten om in het Beatrixpark het noodzakelijkste onderhoud uit te voeren. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen wordt een toelichting gegeven op het onderhoudsprogramma. Na de bezuinigingen, die zijn vastgesteld in de programmabegroting van 2011, gelden voor de buitenruimte de volgende onderhoudsniveaus: • Centrum en Groene Parels op niveau A/B (inclusief weekend); • Woonwijken, Hoofdwegen op niveau B/C; 10% van de woonwijken is op kwaliteitsniveau A/B gebleven. (winkelcentrum Spaland, route naar het station, het stationsplein en dergelijke). • Alle bedrijfsterreinen, Grootschalig groen en Buitengebied op niveau C/B. C = sober B = basis A = extra Doelstelling 1: Continueren van de objectieve beeldkwaliteit in de stad op basis van de besluitvorming. Dit betekent voor 2013 het volgende: • Sturen op beeldkwaliteit, op basis van het dienstverleningscontract BOR - IRADO. • Implementeren bezuiniging van € 100.000. Conform de motie van de raad blijft de onkruidbestrijding zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit betekent dat het kwaliteitsniveau wordt bijgesteld: het kwaliteitsniveau voor het Centrum gaat van A naar B en het kwaliteitsniveau voor de woonwijken gaat van B naar C. • Toepassen/hanteren van kwaliteitsnormen: maximale afwijking van de geambieerde beeldkwaliteit voor het dagelijks onderhoud van de buitenruimte bedraagt tien procent. • Inzetten van toezichthouders die de kwaliteit en contractafspraken met Irado toetsen en bewaken. • De gemeente en Irado monitoren gezamenlijk de kwaliteit van de openbare ruimte op basis van de daarvoor geldende CROW-richtlijnen. • Inbedden van werkzaamheden wijkserviceteam in regulier contract Irado.

• Groot onderhoud uitvoeren conform het MBOP. Doelstelling 2: Burgers ervaren de beeldkwaliteit positief. Burgers voelen zich betrokken bij de leefomgeving. Burgers ervaren de serviceverlening positief De hierbij behorende activiteiten zijn de volgende: • communicatie en participatie; • gerichte inzet dagelijks onderhoud op voor burgers belangrijke elementen, zoals zwerfvuil, hondenpoep en graffiti; • hanteren van het participatieprotocol en het verbeteren van de communicatie met de burger over uitvoeringsprojecten in de openbare ruimte, met name door directer contact met de omwonenden; • deelnemen aan het wijkoverleg; • het op verzoek van bewoners houden van buurtschouwen; • uitvoeren van statistisch onderzoek naar beheer van de openbare ruimte; • aansluiten bij het dienstverleningsconcept, onder andere door servicenormen te ontwikkelen en vast te stellen; • overdragen meldingen buitenruimte en afval van Irado naar het Klanten Contact Centrum van de gemeente. Doelstelling 3: In stand houden, dan wel verbeteren van de functionaliteit van de inrichting van de openbare ruimte. Als eerste prioriteit worden die plekken aangepakt waar de veiligheid in het geding is, zoals kades, bruggen en sluizen. De gemeente gaat hier het volgende voor doen: • Het Meerjarige Beheer- en Onderhoudsprogramma uitvoeren met als motto: ‘Alles in één keer goed’ (nastreven van een integrale benadering). • Zorgdragen voor een beheerplan voor de kades in de binnenhavens. • Afronding van de uitvoering van het Speelruimteplan 2008-2011 door het aanleggen van en zorgen voor veilige speelgelegenheden. • Werken met het Handboek Openbare Ruimte voor projecten in de buitenruimte. • Toepassen van de Verordening Kabels en Leidingen. Samenwerking met Vlaardingen en Maassluis Onderzoek vindt plaats naar de mogelijkheden en juridische vorm van een samenwerking tussen Maassluis, Vlaardingen en Schiedam op het gebied van Openbare Verlichting en

Programmabegroting

41

eventueel op het gebied van verkeersregelinstallaties. Het is nodig, in het kader van de Arbowetgeving, dat er voor het uitvoeren van werkzaamheden aan installaties (openbare verlichting, verkeerslichten e.d.) een Risico-InventarisatieEvaluatie (RIE) op wordt gesteld. Ook moet duidelijk worden gemaakt wie verantwoordelijk is voor de installaties. Er moet hiervoor een opleidingsprogramma opgesteld en gevolgd worden. Daarna kunnen de aanwijzingen met bijbehorende verantwoordelijkheden en bevoegdheden uitgegeven worden. Doelstelling 4: Een toename van de kwaliteit van water, groen en stadsnatuur in de stad Dit zijn de hierbij behorende activiteiten: • Jaarlijks minimaal 150 bomen vervangen of extra aanplanten en gemiddeld 5 hectare. groen renoveren. • Actualiseren van de Groenvisie in een compact formaat met daarin het vigerende beleid en de visie op nieuwe ontwikkelingen, zoals: • Stadslandbouw; • plantenziektes en plagen; • volksgezondheid; • burgerinitiatief; • natuurontwikkeling; • bezuinigingen op het groen d.m.v. omvorming. • Bestrijden van wortelopdruk. • Uitvoering geven aan het Bomenbeheerplan.

42

• Uitvoeren van het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). • Uitvoering geven aan de opgestelde Natuurmonitor. • Natuurvriendelijke oevers aanleggen en vervangen van beschoeiing. • Aanpak boomziekten, waaronder iepziekte en stringente aanpak van boominspecties. In 2013 is Schiedam genomineerd om aan de Entente Florale deel te nemen ofwel de verkiezing van de Groenste Stad van Nederland. Van deze deelname zal een positieve impuls uitgaan door de publiciteit die eraan gegeven zal worden op stedelijk en regionaal niveau. Het groen zal in 2013 in het middelpunt van de belangstelling staan. In 2013 zal de gemeente starten met het maken van een nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voor de periode 20142018. Doelstelling 5: Doelmatig afvalbeheer Dit zijn de hierbij behorende activiteiten: • Vaststellen afvalstoffenverordening en uitvoeringsbesluit; • Doorvoeren bezuinigen op de kosten van afvalbeheer door: • beperking van de openingstijden van het afvalbrengstation; • efficiëntere lediging van de (ondergrondse) restafvalcontainers; • mogelijk tweewekelijks (alternerend) inzamelen van mi-

nicontainers voor restafval en gft-afval. Tabel effecten prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Beheer en Onderhoud openbare ruimte Indicator

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

2012

2013

2014

2015

2016

De afgesproken beeldkwaliteit voor het reinigingsonderhoud en groenonderhoud mag vanaf 2012 geen negatieve afwijking hebben van meer dan 10%.

P

Beeld kwaliteitsplan en schouwresultaten.

Reiniging 25% 2010 Groen 15% 2010

Max. 10%

Max. 10%

Max. 10%

Max. 10%

Max. 10%

% waarin de kwaliteitswaarde D voorkomt in onderhoud

P

Beeld kwaliteitsplan en schouwresultaten.

4% 2007

4% WW 2011

<1%

<1%

<1%

<1%

Mate waarin bewoners tevreden zijn over de kwaliteit van het onderhoud (Wegen en fietspaden).

E

Omnibusonderzoek

28% 2008

48% WW 2011

55%

60%

65%

70%

% klachten en meldingen dat verholpen kan worden binnen de gestelde behandeltermijnen

P

Melddesk (Irado)

80% 2008

94% WW 2011

90%

95%

95%

95%

* E = Effectindicator en P = Prestatie-indicator WW = werkelijke waarde

4. Context en achtergrond Kaderstellende beleidsnota’s • Nota Ruimte en de vervolgnota ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2011) (rijksbeleid); • Agenda duurzaamheid van het kabinet Rutte; • Werk maken van klimaat: de klimaatagenda 2011-2014 (Rijksbeleid); • Visie op Zuid-Holland: provinciale structuurvisie en de verordening ruimte, provincie Zuid-Holland (2010); • Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020, RR2020 (2005, beleid stadsregio); • Regionaal Strategische Agenda, stadsregio (2010); • Regionale Klimaatagenda 2009-2012; • CollegeWerkProgramma; • Stadsvisie Schiedam 2030 (2009); • Projectplan Actualisering Bestemmingsplannen 2007-2011 (2007); • Hoogbouwvisie Schiedam (2008); • Ruimtelijke visie Oost (2009); • Beeldkwaliteitsstrategie ’s-Graveland/Spaanse Polder (2009); • Structuurvisie Zuid (2008); • Masterplan Nieuw-Mathenesse (2008); • Visie Openbare Ruimte Schiedam 2009; • Schiedamse binnenstad nota openbare ruimte (2011);

• Schiedamse wijk West nota openbare ruimte (vast te in stellen 2011); • Landschapontwikkelingsperspectief Midden-Delfland 2025 (2009); • Perspectief Kethelpoort; Schiedamse Poort met MiddenDelfland (2009); • Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan Schiedam (2011); • Milieubeleidsplan 2009-2012; • Klimaatbeleid 2009-2012; • Groenstructuurplan (1996); • Nota Architectuur en Welstand (2004); • Monumentenbeleid 2008-2012; • Gezamenlijke bodemsaneringsbeleid bevoegde overheden Zuid-Holland (2003); • Nota bodembeheer gemeente Schiedam (2010); • Waterplan Visie 2006-2015; • Urgentieprogramma voor de Randstad; • Uitvoeringsagenda Regionale Verkeers- en Vervoersplan 2012; • Evaluatie Fietsnota en Uitvoeringsprogramma 2007-2011; • Beleidsnotitie Verkeersregelinstallaties; • Evaluatie Duurzaam Veilig; • Actieplan Luchtkwaliteit 2011-2014; • Kadernota Parkeerbeleid 2009-2013; • Bomenbeleidsplan; • Bomenstructuurplan (2009); • Natuurvriendelijke oevers (2009); • Actieplan Geluid 2010-2014;

Programmabegroting

43

• Beleidsnota Hogere Waarden voor Geluid; • Grotestedenbeleid; • Gemeentelijk rioleringsplan Schiedam 2009-2013; • Beheerplan Openbare Ruimte Schiedam (BOR); • Speelruimteplan; • Beheerplannen wegen, bruggen en sluizen, groen, milieu, straatmeubilair en openbare verlichting, meerjaren(beheer) plan riolering, verkeersregelinstallaties, parkeerautomaten, speelvoorzieningen en waterbeheerplan; • Nota Archeologische Monumentenzorg gemeente Schiedam (2008-2011). Ruimtelijk beleid Op rijksniveau De (ontwerp) structuurvisie Infrastructuur en ruimte zal de komende jaren het rijksbeleid bepalen op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling en bereikbaarheid. Van belang is het planologische en juridische instrumentarium dat voortvloeit uit de Nota Ruimte, de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de milieuwetgeving. Een nieuwe ontwikkeling is de Omgevingswet. De invoerdatum en implicaties daarvan voor de gemeentelijke praktijk zijn nog onduidelijk, maar kunnen grote gevolgen hebben. De kernboodschap van het rijksbeleid is dat het Rijk zich op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling concentreert op een aantal kerntaken, en zoveel mogelijk decentraliseert naar provincie en gemeenten. Op provinciaal/regionaal niveau Door het rijksbeleid wordt de rol van de provinciale structuurvisie en provinciale verordening sterker. Jaarlijks worden de provinciale visie en verordening herijkt. Voor de eerstkomende jaren komt bijvoorbeeld de doorvertaling van de strategische aanpassingen met betrekking tot kantoren, detailhandel, bedrijfsterreinen, windenergie en groen aan de orde. De gemeente werkt mee aan de regionale strategische agenda van de Stadsregio Rotterdam. Daarnaast is de samenwerking tussen de stadsregio’s van Haaglanden en Rotterdam geïntensiveerd door het initiatief van de vorming van de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Ook Schiedam heeft een rol in de gesprekken over het werken aan een krachtige metropoolregio. De Stadsvisie Schiedam gaat in op de meerwaarde die Schiedam heeft in de Rotterdamse regio. Het is van belang dat Schiedam inspeelt op ontwikkelingen op een hoger schaalniveau en bijdraagt aan de versterking van de Rotterdamse regio in een wijder verband. Juist vanwege de meerwaarde van Schiedam voor de Rotterdamse regio vindt de gemeente

44

het belangrijk dat er actief, maar wel specifiek, wordt ingezet op de samenwerking met Rijk, provincie en regio: • vanuit de lopende en nieuw te vormen samenwerkingsverbanden; • de strategische uitvoeringsagenda’s van stadsregio en provincie; • de verstedelijkingsafspraken. Met diverse overheden wordt gewerkt aan bovenregionale projecten zoals: • de A4 Midden-Delfland en de inpassing daarvan; • de aantakking van de Hoekse lijn; • de Hof van Delfland voor groen en recreatie; • samenwerking met Stadshavens Rotterdam. Met de buurgemeenten wordt samengewerkt om grensoverschrijdende thema’s uit te voeren zoals: • de herstructurering van de Spaanse Polder en Nieuw-Mathenesse; • de ontwikkeling van de Schieveste; • de Eneco-warmteleiding over Noord. Op stedelijk niveau De gedachtevorming over locaties vraagt om aandacht, bijvoorbeeld: • de herschikking en modernisering van sportparken in combinatie met een nieuwe functionele invulling; • de transformatie van delen van de rivieroevers; • de vernieuwing van de binnenstad. Daar hoort bij dat de ruimtelijke en programmatische effecten op de rest van de stad en de regio in beeld worden gebracht(ook in de tijd). Inmiddels is de Stadsvisie verder uitgewerkt in beleidskaders, zoals: • de visie Openbare Ruimte; • het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan; • de Woonvisie; • Cultuurvisie. Deze worden doorvertaald in uitwerkingsplannen voor deelgebieden en uitvoeringsprogramma’s. De Groenvisie wordt komend jaar geactualiseerd. De thema’s bereikbaarheid en milieu hebben grote invloed op de ruimtelijke en economische ontwikkeling. Dit vereist een integrale benadering van de betrokken beleidsterreinen en stelt duidelijke kaders voor het bereikbaarheidsbeleid. Dit wordt ook op regionaal niveau onderkend.

Het Schiedamse verkeersbeleid richt zich voor een belangrijk deel op het beïnvloeden van de mobiliteitsontwikkeling op lokaal niveau. Wat betreft personenmobiliteit is het credo: “niet verbieden, maar verleiden”. Bijvoorbeeld door goede alternatieven voor de auto te bieden, zoals mogelijkheden voor telewerken en het realiseren van fietsen openbaar vervoer voorzieningen. Wanneer de fietsverplaatsingen een grotere plaats innemen in de totale mobiliteit en wanneer de fiets een groter aandeel krijgt in de keten met het (hoogwaardig) openbaar vervoer, blijft de stad ook bereikbaar voor de auto. Dit vraagt om gericht beleid. Goede bereikbaarheid per openbaar vervoer en over de weg is essentieel voor de ruimtelijke en economische ontwikkeling. In dat kader wordt door de toenemende drukte in de Randstad een goede bereikbaarheid per openbaar vervoer steeds belangrijker. Wat het vrachtverkeer betreft luidt het credo: “verleiden en zo nodig ook verbieden”. De aanleg van de A4 Midden Delfland zal veel gevolgen hebben voor de bereikbaarheid over de weg en op de verkeersstromen binnen de stad. Deze effecten zullen in beeld gebracht moeten worden en het Schiedamse beleid zal hierop afgestemd moeten worden. De ontwikkelingen van het Randstedelijk knooppunt Schieveste en het regionale knooppunt Vijfsluizen hebben een positief effect op de ontwikkeling van de omliggende wijken. Dergelijke ruimtelijke ontwikkelingen zorgen ook voor (nieuwe) verkeers- en vervoersstromen. Door woningen, werkgelegenheid en voorzieningen toe te voegen ontstaat er meer mobiliteit, bovenop de autonome groei. Daarom zijn ook nieuwe ontsluitingen voor het autoverkeer nodig. Deze wisselwerking stelt randvoorwaarden aan grotere en kleinere gebiedsontwikkelingen. Ze legt extra druk op het beïnvloeden van de mobiliteitsontwikkeling. Ook op buurten straatniveau is er veel wederzijdse invloed tussen de verkeerskundige en stedenbouwkundige inrichting. Goede parkeeroplossingen (ook voor de fiets), verkeersveiligheid en verblijfskwaliteit zijn daarbij belangrijke thema’s bij het onderhoud en de (her)inrichting van het openbaar gebied. Daarbij ligt de nadruk op het met fysieke middelen voorkomen van ongewenst gedrag. Milieubeleid Op rijksniveau Agenda duurzaamheid van het kabinet Rutte

(controversieel verklaard) Het kabinet geeft in deze Duurzaamheidsagenda zijn visie op duurzame ontwikkeling. Onderdeel van de Duurzaamheidsagenda zijn de Green Deals met bedrijven en burgers. De Agenda Duurzaamheid zet uiteen wat de kabinetsinzet is om de samenleving te verduurzamen en geeft aan wat de speerpunten en belangrijkste acties van het kabinet zijn bij het creëren van een groene economie. Het kabinet streeft naar groei, die het natuurlijk kapitaal van onze aarde niet uitput, en naar versterking van onze economie. Uit de laatste Monitor Duurzaam Nederland komt naar voren dat Nederland nog een weg te gaan heeft op het gebied van de zorg voor het natuurlijk kapitaal. Het kabinet wil de juiste randvoorwaarden voor groene groei creëren door: • het maken van internationale afspraken; • het zorgen voor slimme en efficiënte weten regelgeving; • het waar nodig slimmer maken van bestaande financiële prikkels. Daarnaast wil het kabinet verbindingen smeden tussen bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere overheden en een motiverend perspectief bieden voor innovatieve duurzame initiatieven. Voor de gemeente zijn vooral de volgende speerpunten en acties van belang: Speerpunt

Acties

Grondstoffen- en productketens

- Efficiënt gebruik grondstoffen - Duurzaam bouwen

Duurzaam water- en landgebruik

- Duurzaam omgaan met bodem en water

Klimaat en energie

- Nationale Routekaart klimaat 2050 - Lokale klimaatagenda (zie hieronder) - Decentrale duurzame energieopwekking - Groen gas - Energiebesparing gebouwde omgeving

Mobiliteit

- Elektrisch rijden - Duurzaam wegen spoorvervoer

Speerpuntoverstijgende acties

- Wegnemen belemmerende regelgeving - Inzetten marktpositie en bedrijfsvoering overheid

Programmabegroting

45

- Duurzame ruimtelijke ontwikkeling

Werk maken van klimaat: de klimaatagenda 2011-2014 (vastgesteld eind 2011) De rijksoverheid heeft samen met gemeenten, provincies en waterschappen de klimaatagenda 2011-2014 opgesteld. De klimaatagenda is onderdeel van de bredere Duurzaamheidsagenda van het kabinet. In deze Agenda uit november 2011 staat beschreven met welke acties de gemeenten, provincies en waterschappen samen met het Rijk de nationale en Europese doelstellingen op het gebied van klimaat en duurzaamheid willen bereiken. De uitdaging met betrekking tot klimaat en duurzaamheid is fors en zal alleen maar verder toenemen. De EU-doelen voor Nederland zijn 20% CO2-reductie en 14% duurzame energie in 2020. Nederland kan deze doelen alleen halen als de decentrale overheden en het Rijk samen hieraan werken. De Europese Commissie heeft in maart 2011 de ‘Low-carbon Roadmap 2050’ gepubliceerd met een lange termijn perspectief. Ambitie is te komen tot 80 tot 95% CO2-reductie in 2050 ten opzichte van 1990. De Roadmap schetst een kosteneffectieve route daar naar toe. De partijen streven met deze agenda naar een duurzaam klimaat en een gezonde leefomgeving voor mens en natuur, maar willen ook een impuls geven aan de lokale economie en werkgelegenheid. Kortom: “Werk maken van klimaat”. De volgende vijf thema’s en tien speerpunten staan centraal in de Agenda. Bij ieder speerpunt zijn concrete acties geformuleerd voor zowel de decentrale overheden als voor de rijksoverheid. Thema

Speerpunt

1. Duurzame gebouwde omgeving

1. Bestaande woningen en gebouwen energiezuiniger maken 2. Naar energieneutrale nieuwbouw

2. Duurzame mobiliteit

3. Naar betere ketenmobiliteit 4. Duurzaam goederenvervoer 5. Groen gas en elektrisch vervoer

46

3. Duurzame bedrijven

6. Lokale duurzame economie 7. Energiebesparing bedrijven via handhaving

Thema

Speerpunt

4. Duurzame e-productie

8. Lokale duurzame energie productie 9. Smart grids

5. Klimaatneutrale stad/ regio

10. Transitie naar de ‘Klimaatneutrale stad en regio’

Duurzaamheid houdt niet op bij de gemeentegrens, maar heeft veelal betrekking op een regio of gebied. Dat vereist een intensieve samenwerking tussen stad, omgeving en regio, tussen gemeente, provincie en waterschap. Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) Het NSL is op 1 augustus 2009 in werking getreden. De hoofddoelen van het NSL zijn enerzijds het verbeteren van de luchtkwaliteit ten behoeve van de volksgezondheid en anderzijds het bieden van ruimte voor en bijdragen aan de onderbouwing van ruimtelijke ontwikkelingen. Het NSL geeft aan dat Nederland uiterlijk 1 januari 2015 aan de grenswaarden voor stikstofdioxide zal voldoen (de grenswaarden voor fijnstof zijn reeds van kracht). Op regionaal niveau Vervolg Regionale Klimaatagenda 2013-2016 Eind 2008 is de Regionale Klimaatagenda 2009 tot en met 2012 vastgesteld. In deze agenda heeft de Stadsregio op bestuurlijk niveau afgesproken om samen te werken aan het klimaatbeleid. Het doel is 40 % CO2-reductie in 2025 ten opzichte van 1990. Om dit doel te bereiken zijn 15 regionale projecten geformuleerd. Eind 2012 loopt deze agenda af. De doelen voor 2020 staan echter nog steeds overeind. Ook zijn een aantal projecten eerst net in uitvoering gekomen. Begin 2012 is daarom de Regionale Klimaatagenda 2009-2012 geëvalueerd. Omdat hieruit naar voren is gekomen dat ‘samen tot meer’ leidt (meer effectiviteit en meer efficiency), wordt er in 2012 gewerkt aan een Vervolg Regionale Klimaatagenda 20133016. De volgende uitgangspunten worden hierbij gehanteerd.

1. Zorg voor een nadrukkelijke aansluiting bij de versterking van een duurzame economische ontwikkeling en de verbetering van de leefomgevingskwaliteit in de regio; 2. Bij de keuze van projecten als vervolg op de regionale klimaatagenda staat het realiseren van energiebesparing en duurzame energiegebruik voorop (planet), waarbij nadrukkelijk ook de meerwaarde voor welzijn en leefomgevingskwaliteit van de bewoners (people) en voor de verbetering van de regionale en lokale economie (prosperity) moet kunnen worden aangetoond; 3. Binnen deze nieuwe focus staan de volgende vier thema’s centraal: • De bestaande gebouwde omgeving; • Duurzame Mobiliteit (is al belegd in het regionale uitvoeringsprogramma Duurzame Mobiliteit en Schoon op Weg); • Duurzaam energiegebruik; • Duurzaam ondernemen. De overige uitgangspunten zijn: • Zorg voor een goede borging en verankering in de regiogemeenten. • Zoek samenwerking met markt, kennisinstellingen en andere partners in de regio. • Kies als gemeenten/regio in elk project een rol die past bij het initiatief en de fase waarin het verkeert. • Verklein de afhankelijkheid van overheidssubsidies door rondom projecten sluitende businesscases te organiseren samen met partners in de regio. Eind 2012 zal bekend zijn hoe de agenda er definitief komt uit te zien. Regionaal Actieprogramma Luchtkwaliteit Rijnmond (RAL) Het RAL (december 2005) is een pakket van maatregelen, waarmee de problematiek van de overschrijding van normen voor de luchtkwaliteit kan worden aangepakt. Op grond van een aantal criteria zijn 34 maatregelen als kansrijk naar voren gekomen. Voor zo ver mogelijk zijn deze maatregelen doorgerekend op hun effect op de luchtkwaliteit. Op lokaal niveau Milieubeleid en klimaatbeleid Eind 2012 loopt zowel de geldigheidsduur van het Milieubeleidsplan 2009-2012 als van de Nota Klimaatbeleid 20092012 ten einde. Omdat de doelen van beide plannen nog steeds overeind staan, is het gewenst om voor de periode 2013-2016 voor beide onderwerpen in een korte uitvoerings-

gerichte notitie de prioriteiten voor de komende jaren aan te geven. Milieu en Ruimtelijke Ordening Schiedam wil een samenhangende en integrale aanpak van milieu-, ruimtelijke en economische ontwikkelingen. Uitgangspunt is de integratie van milieuaspecten in ruimtelijke ontwikkelingen, zoals: geluid, water, luchtkwaliteit, gebruik van grondstoffen. Derhalve dienen alle ruimtelijke ontwikkelingen van enige omvang onderworpen te worden aan de methodiek van de ‘D/M-tuner’. Dit is een scoresysteem voor duurzame gebiedsontwikkeling en is in eerste instantie bedoeld om gebruikt te worden bij het begin van een ruimtelijk ontwikkelingsproject. Het gaat erom dat de keuzes die de gemeente in eigen hand heeft, na een integrale afweging van alle aspecten, inclusief die op het gebied van milieu/duurzaamheid, op een afgewogen manier worden gemaakt. Geluid De gemeente streeft ernaar de geluidsoverlast zo veel mogelijk te minimaliseren. Om dit te bereiken heeft Schiedam een Actieplan geluid 2010-2014 opgesteld. De eerste maatregen zijn inmiddels gerealiseerd en dit heeft in combinatie met autonome ontwikkelingen al geleid tot een duidelijke afname van het aantal geluidgehinderden. Alleen ten aanzien van luchtverkeerslawaai is sprake van een verslechtering. Een klein deel van Schiedam ligt binnen de 35 Ke-contour van Rotterdam The Hague Airport. Daar mogen geen geluidgevoelige bestemmingen worden gerealiseerd. Een veel groter deel ligt binnen de 20 Ke-contour. Hier mogen alleen geluidgevoelige bestemmingen worden gerealiseerd, als deze zich binnen het bestaand bebouwd gebied bevinden. Inmiddels is samen met de genmeenten Rotterdam en Lansingerland en de provincie Zuid-Holland het uitvoeringsplan Maatregelen beperken geluidshinder Rotterdam The Hague Airport opgesteld. Daarin worden 14 maatregelen benoemd, die de geluidshinder moeten doen afnemen. Bij nieuwbouw moet ten aanzien van de gevelbelasting gestreefd worden naar de voorkeursgrenswaarde voor geluid. Dit zal in Schiedam echter veelal niet haalbaar zijn. Derhalve zijn in de beleidsnota Hogere waarden voor geluid eisen vastgelegd bij bouwen op locaties waar niet aan de voorkeursgrenswaarde voldaan kan worden. Lucht

Programmabegroting

47

In relatie tot ruimtelijke ontwikkelingen is eveneens het luchtkwaliteitbeleid van belang. De Schiedamse aanpak om de luchtkwaliteit te verbeteren is echter niet alleen gericht op het behalen van de wettelijke grenswaarden, maar ook op de bescherming van de gezondheid van haar burgers. De gemeente wil met deze aanpak van de luchtverontreiniging doen wat ze kán doen. De gezondheid van de burgers en een beter woon- en leefmilieu spelen hierbij een belangrijke rol. Derhalve zijn in het Actieplan luchtkwaliteit 2012-2015 18 maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit vastgelegd. Aangezien binnen de gemeente verkeer de grootste bijdrage aan NO2- en fijnstofemissies, zijn de meeste daarvan gericht op het verkeer. Externe Veiligheid Op 10 juli 2012 is de visie Externe Veiligheid 2012-2020 vastgesteld. In de visie Externe Veiligheid wordt aangegeven hoe de gemeente omgaat met de beoordeling en verantwoording van beslissingen die gevolgen hebben voor de externe veiligheidssituatie. Het gaat daarbij zowel om beleid ter bescherming van de blootgestelden (bijvoorbeeld bewoners) als beleid ter bescherming van de rechten van de risicobronnen (bijvoorbeeld bedrijven). Met het vaststellen van de visie Externe Veiligheid wordt voorkomen dat voor elk bouwplan (strijdig met het bestemmingsplan) of ruimtelijke procedure, ongeacht de omvang daarvan, een uitgebreide groepsrisicoverantwoording moet plaatsvinden. Voor plannen die passen binnen de visie zal dit een aanzienlijke tijdswinst opleveren. Daarnaast worden niet alle plannen afzonderlijk beschouwd maar worden de ontwikkelingen in een samenhangend kader geplaatst. Dit voorkomt een versnipperde aanpak. Het is tevens niet meer nodig elke toename van het groepsrisico voor te leggen aan het bestuur. Duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen is een voorbeeld van beleidsontwikkeling dat steeds meer aandacht krijgt. Ook in de gemeentelijke bedrijfsvoering zal dit aandacht moeten krijgen. Tegelijkertijd is het bedrijfsleven, waarmee de gemeente regelmatig overlegt, bezig het thema Maatschappelijk verantwoord ondernemen verder inhoud te geven. Zo wordt een bijdrage geleverd aan een goed functionerende en vitale stad. Archeologie Uitgangspunt voor het onderdeel archeologie is de beleidsnota “Archeologische Monumentenzorg gemeente Schiedam 2008-2011”, de archeologische Waarden- en Beleidskaart”

48

en de “Archeologische Kenmerkenkaart” (verplichting uit de gewijzigde Monumentenwet, artikel 38 en 39, van 1 september 2007). Het Verdrag van Malta voorziet in de bescherming van het Europees archeologisch erfgoed ondermeer door de risico’s op aantasting van dit erfgoed te beperken. Uitgangspunt van het beleid is dat de aanwezige archeologische waarden zoveel mogelijk in situ worden bewaard. Bij het ontwikkelen van ruimtelijk beleid moet het belang bij behoud van archeologische waarden vanaf het begin onderdeel zijn van besluitvorming. Om dit te kunnen waarborgen moeten grondroerende activiteiten worden getoetst aan het bestemmingsplan. Hiervoor is het noodzakelijk dat bij de actualisering van de bestemmingsplannen een archeologieparagraaf in het bestemmingsplan wordt opgenomen. Omdat niet alle bestemmingsplannen op korte termijn kunnen worden geactualiseerd, is ervoor gekozen de Monumentenverordening aan te passen. De archeologische Waarden- en Beleidskaart, die deel uitmaakt van de aangepaste verordening, is dan het toetsingskader voor grondroerende werkzaamheden die uitgevoerd worden in gebieden waarvoor nog geen archeologieparagraaf in het bestemmingsplan is opgenomen. Hiermee wordt het gehele archeologische erfgoed van de gemeente Schiedam beschermd. Archeologie is nog steeds een jong beleidsterrein. Daarom is het lastig getallen te koppelen aan de geformuleerde prestatieindicatoren. Het jaar 2009 is gebruikt als nulmeting en deze cijfers worden als indicatief aangemerkt. Om deze cijfers nader te kunnen nuanceren en om het effect van het bevorderen van kennis over archeologie vast te stellen zijn de jaren 2010 en 2011 ook nog als nulmeting gebruikt. Een andere reden waarom het lastig is om getallen te verbinden aan de geformuleerde prestatie-indicatoren, is dat de werkzaamheden die worden uitgevoerd, bepaald worden door de markt. Er zijn de afgelopen jaren veel minder werken uitgevoerd waardoor de tot op heden geformuleerde prestatie-indicatoren mogelijk (nog) niet representatief zijn. De doelstelling voor 2012 is archeologie zo volledig mogelijk te integreren binnen alle relevante vakdisciplines. Daarnaast staat de opzet van een gemeentelijk archeologisch databestand voor 2012 in de planning. Deze database is noodzakelijk voor een adequate informatieverstrekking Monumenten Schiedam onderscheidt zich van omliggende gemeenten door

haar monumenten en bijzondere erfgoed. In de Ontwikkelingsvisie voor de Binnenstad vormt dit monumentale bezit een van de pijlers waarop de stad zich kan doorontwikkelen om zo de eigen identiteit te versterken. Deze insteek past binnen de kaders van de beleidsnota Monumenten 2008-2012. De beleidsnota was er (mede) op gericht om cultuurhistorie volop bij de ruimtelijke ontwikkeling te benutten. In de toekomende jaren wordt het beleidsveld monumenten vooral ingezet om de projecten, onderdeel van de Ontwikkelingsvisie, te ondersteunen door (kaderstellend) onderzoek. Met name voor (her)ontwikkelingslocaties, zoals het Westmolenkwartier, Groenweegje en UTO vormt cultuurhistorie een belangrijk programmatisch uitgangspunt om tot duurzame oplossingen te komen die passen binnen de historische structuur. Hiermee wordt recht gedaan aan de kaders van het rijksbeschermde stadsgezicht en aan de uitgangspunten van de Ontwikkelingsvisie. Herbestemming van historische bouwwerken en monumenten is belangrijk, ook voor gebiedsontwikkeling in de binnenstad. Vanuit het beleidsveld Monumenten wordt daarom nadrukkelijk geparticipeerd in projecten rond de herbestemming en transformatie van monumentaal vastgoed. Hierbij ligt in het komende jaar de nadruk op de opgaven rond de Havenkerk en de Monopole (als onderdeel van het Museumkwartier) en ander gemeentelijk vastgoed (conform de uitgangspunten in het Vastgoedbeleid). Sinds 1 januari 2012 is het wettelijk verplicht om in bestemmingsplannen cultuurhistorie te verankeren. Vanuit het beleidsveld Monumenten wordt daarom meegewerkt aan het opstellen van nieuwe bestemmingsplannen in de gemeente. Het nieuwe bestemmingsplanvoor de binnenstad krijgt hierbij vanzelfsprekend volop aandacht. Bij het opstellen van de cultuurhistorische paragraaf wordt gebruik gemaakt van recent onderzoek naar monumentale bouwwerken en structuren, zoals het onderzoek naar het Wederopbouwerfgoed (gepresenteerd 2011) en de Actualisatie van de gemeentelijke monumentenlijst (verwacht eind 2012/begin 2013). De inzet vanuit het beleidsveld Monumenten behoort tot de reguliere taken van de sectie Monumenten. 5. Relatie met andere programma’s CollegeWerkProgramma Bij de verschillende beleidsonderdelen is er een relatie met het CollegeWerkProgramma 2010-2014 en de Zomernota 2013.

Programma Bestuur en Dienstverlening In het Programma Bestuur en Dienstverlening zijn hoge ambities neergelegd ten aanzien van de dienstverlening aan de burgers en ondernemers in Schiedam. Speerpunt is het verbeteren van de dienstverlening. Eén van de doelstellingen is meer van burgerparticipatie en beginspraak. Projecten in de openbare ruimte, zoals herinrichtingen, lenen zich hier uitstekend voor, omdat ze veel reacties oproepen. Het structureel toepassen van de principes van beginspraak en burgerparticipatie zal een (mogelijk ingrijpende) verandering van werken soms denkwijze betekenen. Goede afstemming tussen de programma’s Bestuur en Dienstverlening en Stedelijke Ontwikkeling is dan ook onontbeerlijk. De bedoeling is om vanuit het Klant Contact Centrum ook complexe vragen over projecten vanuit Stedelijke Ontwikkeling begrijpelijk, inhoudelijk correct en eenduidig te beantwoorden. De regie van de beantwoording ligt bij het Klant Contact Centrum. Hiertoe dient nadere afstemming plaats te vinden om enerzijds mandaten lager in de organisatie te beleggen. Aan de andere kant moet de rol die het Klant Contact Centrum kan vervullen tijdens periodes van bijvoorbeeld inspraak en burgerparticipatie via alle contactkanalen afgestemd worden. Programma Sociale Infrastructuur Met name op het gebied van onderwijshuisvesting is er een duidelijke relatie met de ruimtelijke ordening. In Schieveste is er bijvoorbeeld een VMBO-school gerealiseerd en zowel in Nieuwland als in Groenoord wordt onderzocht of een multifunctionele accommodatie kan worden gerealiseerd. Programma Stadseconomie De programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Stadseconomie grijpen direct in elkaar. Een goede ruimtelijke aanpak is nodig om de economische ontwikkeling op een goede manier tot stand te brengen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de bereikbaarheid, die in belangrijke mate de ruimtelijke en economische ontwikkeling stuurt. Schieveste en Vijfsluizen zijn juist door een goede bereikbaarheid tot ontwikkeling gekomen. Het college heeft de afgelopen jaren sterk ingezet op het verbeteren van de leefbaarheid door flink te investeren in het onderhoud van de openbare ruimte. Pas als die schoon, heel en veilig is, kan het toeristisch bezoek aan de stad zich optimaal ontwikkelen. Extra zorg is en blijft hiervoor noodzakelijk. Ook de onderwerpen parkeren en openbaar vervoer spelen Programmabegroting

49

een belangrijke rol bij de economische, culturele en toeristische activiteiten in de stad.

sterke relatie tussen ruimtelijke ontwikkeling en de kwaliteit van het woonmilieu binnen Schiedam.

Programma Veiligheid Er is in ruime mate geïnvesteerd in het onderhoud van de openbare ruimte. Het doel is een buitenruimte die schoon en heel is met een veilige uitstraling, waarin burgers graag verblijven. De belangrijke thema’s in dit programma hebben uiteraard ook een relatie met het programma Veiligheid, zoals: • verkeersveiligheid (speerpunt); • het ‘bereikbaar zijn en blijven’; • aanpak van parkeeroverlast; • aanpak van malafide huiseigenaren (huisjesmelkers, overbewoning, illegale onderhuur). Een goede fysieke inrichting van de openbare ruimte kan er toe bijdragen bij dat regels beter worden nageleefd.

Programma Wijkontwikkeling Binnen het wijkgericht werken is een schone en hele buitenruimte met een kwalitatief goede uitstraling een veel gehoorde wens. Vanuit de inzet die wijkgericht plaatsvindt, gaat dan ook veel aandacht uit naar dit aspect van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling. Ook thema’s als parkeren, overlast door overbewoning en het verbeteren van de bereikbaarheid kunnen rekenen op veel interesse uit de wijken.

Programma Woonmilieu Bij de integrale ontwikkeling van plannen worden aspecten als mobiliteit, milieu, wijkeconomie en dergelijke meegenomen. Deze integrale werkwijze draagt – in combinatie met meer beeldbepalende zaken als monumentenbeleid, belevingswaarde en veiligheid – bij aan het creëren en in stand houden van een aantrekkelijk woonmilieu. Daardoor is er een

50

Paragraaf Stedenbeleid Het Stedenbeleid is de opvolger van het huidige Grotestedenbeleid. Van de drie pijlers – economie, fysiek en sociaal – is economie vanaf 2010 volledig weg gevallen. Verder wordt er flink bezuinigd op de fysieke pijler. De overgebleven pijler sociaal en het resterende deel van de pijler fysiek zijn gedecentraliseerd. De pijler economie is als investeringsprogramma in het ISV opgenomen. De raad heeft voor het ISV een Meerjaren Ontwikkelings Programma 2010 tot en met 2014 goedgekeurd, met een daaraan gekoppeld uitvoeringsprogramma. Bijna de helft van de beschikbare ISV-middelen is ondergebracht in een aantal specifieke grondexploitaties.

Wat gaat het programma Ruimtelijke Ontwikkeling kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

23.047

30.264

10.106

9.936

11.028

11.017

1.602

3.289

1.120

1.149

1.217

1.338

878

4.380

84

84

84

83

Lasten per product Beheer openbare ruimte Verkeer Openbaar vervoer Ruimtelijke ontwikkeling

1.910

2.046

1.968

1.823

1.788

1.788

Planontwikkeling

3.394

3.190

4.448

4.390

4.334

4.070

Parkeren

1.096

968

740

756

740

727

Havens

2.067

2.076

2.167

1.715

2.622

2.778

Waterbeheer

1.271

2.311

1.308

625

629

595

Totale lasten

35.265

48.523

21.942

20.479

22.442

22.397

253

235

235

235

235

235

Baten per product Beheer openbare ruimte Verkeer

123

33

0

0

0

0

Openbaar vervoer

443

56

0

0

0

0

Planontwikkeling Parkeren Havens

204

440

0

0

0

0

2.210

2.433

2.523

2.523

2.523

2.523 900

942

976

900

900

900

Waterbeheer

51

51

51

51

51

51

Totale baten

4.227

4.224

3.709

3.709

3.709

3.709

-31.037

-44.299

-18.233

-16.769

-18.733

-18.688

Resultaat voor bestemming Onttrekking reserves

9.615

989

720

720

720

720

Toevoeging reserves

2.682

1.631

1.636

1.636

1.636

1.636

-24.105

-44.941

-19.149

-17.685

-19.649

-19.604


Tabel Heroverwegingen programma Ruimtelijke Ontwikkeling Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Bedrijfsvoering

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Ruimtelijke Ontwikkeling

Kapitaallasten

Meerjarenplanning groot onderhoud BOR

Verlaging uitgaven

Lagere dotatie aan voorziening MBOP Lagere uitgaven parkeren door onder andere ketenhandhaving

Verhoging inkomsten Totaal Ruimtelijke Ontwikkeling

Hogere inkomsten tweede parkeervergunningen

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

487

487

487

487

2.370

1.990

1.688

1.555

0

0

355

525

58

58

58

58

50

50

50

50

2.965

2.585

2.638

2.675

Programmabegroting

51

Sociale Infrastructuur 1. Doelstelling De sociale infrastructuur is gebouwd op de drie pijlers: • Eigen kracht en burgerkracht. • De keten van zorg voor de kwetsbare Schiedammer. • Sociale stijging en maatschappelijke carrière. De drie pijlers vormen alleen in onderlinge samenhang een fundament en zijn daarom alle drie even belangrijk. Het versterken van de eigen kracht en burgerkracht ontlast de keten van zorg voor de kwetsbare burger. Goed onderwijs, werk en ontplooiingsmogelijkheden versterken de eigen kracht van de Schiedammer.

De komende jaren worden steeds meer taken overgeheveld van het Rijk naar de gemeente. Daarmee wordt de gemeente uitvoeringsverantwoordelijk voor alle maatschappelijke ondersteuning en niet-medische zorg aan haar burgers. Tegelijkertijd zal de gemeente haar taken met steeds minder middelen moeten uitvoeren. Dit stelt Schiedam voor de opgave de sociale infrastructuur zo in te richten dat de doelstelling van het programma als vermeld op de volgende bladzijde wordt gerealiseerd en gelijkertijd toekomstige bezuinigingen worden opgevangen.

Programma Sociale Infrastructuur

Speerpunten

52

• Meer Schiedammers aan het werk. • Minder Schiedammers in de bijstand. • Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt. • Inrichten van een vrijwilligerssteunpunt. • Afsluiten pilot Wijkondersteuningsteam (WOT) en continuering WOT. • Zorgen voor een sluitende coördinatie en registratie WOT, ZAT, CJG, GOSA en Veiligheidshuis. • Ontwikkelen van collectieve zorgarrangementen om de (duurdere) individuele begeleiding te ontlasten. • Ontwikkeling naar integrale kindcentra. • Uitvoering van nulmeting en formuleren tussendoelen voor zowel de voor – als vroegschoolse educatie. • Afspraken maken met schoolbesturen primair onderwijs inzake de verbetering van de onderwijsopbrengsten. • Versterken cultuurparticipatie. • (Plan)ontwikkeling moderne, multifunctionele, optimaal gebruikte sportparken • Vitalisering sportverenigingen. • Duurzaam borgen sporten beweegstimulerende activiteiten bij maatschappelijke partners. • Opstarten derde wijksportvereniging. • Renovatie zwembad Zuid.

Doelstelling

Beleidsonderdelen

Doelen

Pijler 1: versterken eigen kracht en burgerkracht

Vrijwilligersbeleid

1. Het versterken van de sociale samenhang en een veilig leefen opgroeiklimaat door Schiedammers te stimuleren.

Pijler 2: versterken van de keten van zorg voor de kwetsbare Schiedammers

• Schiedammers kunnen zo lang mogelijk zelfstandig in de Schiedamse samenleving functioneren en participeren • Schiedammers kunnen zich in voldoende mate ontwikkelen en ontplooien en daarmee een maatschappelijk sterke positie bereiken (sociale en maatschappelijke stijging) • Op wijkniveau is er een goede sociale samenhang en een veilig en gezond leefen opgroeiklimaat • Schiedammers voelen zich actief betrokken bij de Schiedamse samenleving en willen zich zo nodig inzetten voor anderen (versterken en mobiliseren van de eigen kracht van Schiedammers)

Integraal jeugdbeleid

2. Het realiseren van een sluitende aanpak van jeugd van 0 tot 23 jaar (en hun gezin). 3. Het realiseren van de decentralisatie jeugdzorg. 4. Het bevorderen van jeugd- en jongerenparticipatie.

Maatschappelijke ondersteuning

5. Het vergroten van de zelfredzaamheid van de Schiedammers.

Gezondheidszorg

6. Het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de Schiedammers.

Pijler 3: sociale stijging en maatschappelijke carrière

Brede school

7. Het verhogen van de effectiviteit van de voor-en vroegschoolse educatie. 8. Het realiseren van integrale kindcentra voor 0-12 jarigen. 9. Het opnieuw vormgeven van de brede school in het voortgezet onderwijs. 10. Het vergroten van de ouderbetrokkenheid in de vooren vroegschoolse educatie.

Onderwijs

11. Het verbeteren van de opbrengst van het Schiedamse onderwijs. 12. Het versterken van de zorg van het Schiedamse onderwijs. 13. Het tegengaan van voortijdig schoolverlaten en het behalen van de startkwalificatie van alle Schiedamse jongeren bevorderen. 14. Het realiseren van een aanbod van voldoende onderwijsvoorzieningen in goede schoolgebouwen waarin meerdere functies verenigd zijn.

Participatie, re-integratie, arbeidsmarktbeleid, en inburgering

15. Het versterken van cultuurparticipatie. 16. Schiedammers stimuleren aan het werk te gaan door een activerend arbeidsmarktbeleid (= werkgever als klant). 17. Het bevorderen van het tijdig halen van het inburgeringsexamen. 18. Het bevorderen van uitstroom naar werk. 19. Het aansluiten van onderwijs op de arbeidsmarkt.

Programmabegroting

53

Doelstelling

Beleidsonderdelen

Doelen

Pijler 3: sociale stijging en maatschappelijke carrière

• Schiedammers kunnen zo lang mogelijk zelfstandig in de Schiedamse samenleving functioneren en participeren • Schiedammers kunnen zich in voldoende mate ontwikkelen en ontplooien en daarmee een maatschappelijk sterke positie bereiken (sociale en maatschappelijke stijging) • Op wijkniveau is er een goede sociale samenhang en een veilig en gezond leefen opgroeiklimaat • Schiedammers voelen zich actief betrokken bij de Schiedamse samenleving en willen zich zo nodig inzetten voor anderen (versterken en mobiliseren van de eigen kracht van Schiedammers)

54

Schuldhulpverlening en armoedebeleid

20. Het scheppen van voorwaarden voor een beter toekomstperspectief omtrent het hebben van een voldoende besteedbaar inkomen en volwaardige maatschappelijke participatie. 21. Het voorkomen van (terugval in) schulden. 22. Het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van de schuldenaar.

Sport

23. Het verhogen van het aantal Schiedammers dat voldoet aan de norm gezond bewegen. 24. Het verhogen van het aantal Schiedammers dat minimaal 12 keer per jaar sport. 25. Het op peil houden en optimaal benutten van sportvoorzieningen. 26. Het verbeteren van de lokale organisatie van sport.

Integratie & diversiteit

27. Het tegengaan van discriminatie en sociale uitsluiting op welke grond dan ook. 28 Het stimuleren van de emancipatie en participatie van alle Schiedammers.

Dierenwelzijn

29. Het bevorderen van de gezondheid van huisdieren, hobby- en productiedieren en vrij levende dieren.

2. Gevolgen heroverweging De heroverwegingen hebben grote gevolgen voor de sociale infrastructuur. Het vraagt om een andere manier van denken en handelen van bewoners met een hulpvraag, maar ook van degenen die hulp en ondersteuning bieden. Ingrijpen in het individuele aanbod en het vinden van nieuwe vormen van compensatie gaat samen met een versterking van de 0e en de 1e lijn, en andere manieren van samenwerken met en tussen de maatschappelijke instellingen. Voor het onderwijs betekenen de heroverwegingsvoorstellen een herbezinning op de aanvullende voorzieningen voor scholen en leerlingen in de stad. Zorg en welzijn Bij de heroverwegingen zijn zo veel mogelijk kwetsbare Schiedammers ontzien. Het reguliere welzijnswerk heeft de opdracht mee gekregen om de vrijwilligers vooral te faciliteren. Ook bij de zorg en maatschappelijke ondersteuning voor kwetsbare Schiedammers zal steeds meer een beroep gedaan worden op vrijwillige inzet. Binnen de uitgangspunten van de visienota ‘Schiedams maatwerk in het sociale domein’ is een aantal substantiële bezuinigingen op het gebied van zorg en welzijn geformuleerd. Vervolgens is in de zomernota aangegeven dat vanaf 2015 € 500.000 (€ 115.000 in 2013 en € 360.000 in 2014) beschikbaar is, om te herinvesteren in activiteiten die direct te koppelen zijn aan de kanteling binnen het sociaal domein. Dit ter versterking van de eigen kracht van burgers, en de keten van zorg voor de kwetsbare Schiedammers. Jeugd en Onderwijs Het uitgangspunt voor het nieuwe beleid is het geven van nieuwe impulsen binnen de Brede school. De basisscholen ontwikkelen zich tot integrale kindcentra voor kinderen van 0-12 jaar. De centra bieden minimaal integraal peuterspeelzaalwerk, onderwijs van vier tot twaalf jaar, schoolmaatschappelijk werk in een zorgadviesteam en buitenschoolse opvang. Op een aantal Schiedamse basisscholen wordt hierop aanvullend geïnvesteerd in activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van leerprestaties, op brede vorming en het wegnemen van (sociale) factoren die het leren belemmeren. Hierbij stelt de gemeente voorwaarden op het gebied van schoolgrootte, onderwijskwaliteit en bereik van kwetsbare kinderen en ouders. In het VMBO richt de Brede school zich in de komende jaren nog sterker op een integraal aanbod van onderwijs en zorg,

met als doel het zo veel mogelijk tegengaan van voortijdig schoolverlaten. De gemeente ziet ouderbetrokkenheid als een voorwaarde voor een succesvolle schoolloopbaan. In overleg met het voortgezet onderwijs stelt de gemeente hiervoor een subsidiekader vast. Het jongerenwerk wordt bij voorkeur ingezet via de scholen. De jongerenvoorziening in Noord zal niet worden gerealiseerd. Het budget dat, na effectuering van de heroverweging, beschikbaar is voor jongerenparticipatie blijft ook voor dit beleidsterrein beschikbaar. De gemeentelijke budgetten, op het gebied van culturele vorming, schoollogopedie en Brede school basis- en voortgezet onderwijs, wordt gekort. Dit wordt opgevangen door het herinvesteringsbudget van € 500.000 in 2015 (2013: € 0 en in 2014: € 450.000). Zoals aangegeven in de zomernota, is deze in te zetten op pijler 3: ‘sociale stijging en maatschappelijke carrière’. Cultuur De bezuinigingstaakstelling op de grotere culturele instellingen worden in 2013 geïmplementeerd. De gesubsidieerde instellingen zullen de bezuinigingstaakstelling doorvoeren in hun bedrijfsvoering en inzetten op het genereren van extra inkomsten. Contacten met de gemeente worden geïntensiveerd om wel te kunnen blijven sturen op de prestatieafspraken die ten grondslag liggen aan subsidiebeschikkingen. De eerder afgesproken bezuinigingen op het beleidsterrein van cultuur worden verzwaard met een extra taakstelling. Hiervoor wordt verwezen naar het programma Stadseconomie. Werk en Inkomen Uitgangspunt bij de heroverwegingen is dat de kwetsbaarste groep in Schiedam zoveel mogelijk wordt ontzien. Belangrijke minimavoorzieningen, die gericht zijn op het stimuleren van (vrijwilligers)werk en inkomensondersteuning, blijven daarom ongewijzigd. Hierbij kan worden gedacht aan de kwijtschelding van gemeentelijke heffingen, de onlangs ingevoerde inkomenstoeslag, het jeugdfonds, de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering, de regeling voor duurzame gebruiksgoederen en de vrijwilligerspremie. Ook het armoedebeleid ontkomt echter niet aan bezuinigingen. De Rotterdampas, de regeling voor een gratis computer voor kinderen in de brugklas en de vergoeding van een aantal sportactiviteiten voor volwassenen zullen gaan verdwijnen. Dit leidt tot een structurele besparing van € 225.000. Overigens worden uit het herinvesteringsbudget activiteiten ontwikkeld

Programmabegroting

55

voor kwetsbare Schiedammers, waar zeker ook klanten van Werk en Inkomen profijt van zullen hebben. Bij re-integratie komt meer nadruk te liggen op kortdurende (en daardoor goedkopere) interventies, waarbij de zelfredzaamheid van de klant centraal staat. De gemeente ondersteunt de klant vooral in wat hij of zij zelf kan doen. Samen met marktpartijen en maatschappelijke organisaties werkt de gemeente aan een ‘talentontwikkelplein’ met een breed aanbod van kortdurende interventies die de klant ondersteunen richting werk of een opleiding. De besparingen die in bestaande re-integratievoorzieningen worden doorgevoerd (€ 5,6 miljoen in 2013, oplopend tot € 6,1 miljoen in 2014), onder andere door te stoppen met de huidige dienstverlening door BGS-arbeidsintegratie, geven ruimte om te investeren in dit talentontwikkelplein (€ 2,1 miljoen ruimte in 2013, oplopend tot € 2,8 miljoen in 2014). De inspanningen moeten resulteren in een bestandsdaling van 100 uitkeringen tot 2.000 per ultimo 2013, uitgaande van een uitkeringenbestand van 2.100 per ultimo 2012. Met deze bestandsdaling zal de gemeente een structurele taakstelling van € 1,3 miljoen op het Inkomensdeel (bijstandsuitgaven) realiseren. Op het Inkomensdeel staat een totale besparing gepland van € 2,7 miljoen. De belangrijkste bijdrage komt uit het project Baanbrekend. Doordat dit project minder uitkeringen zal verstrekken, wordt er op het Inkomensdeel een bedrag van € 3,9 miljoen bespaard. Als de kosten voor Baanbrekend van € 1,9 miljoen hierop in mindering worden gebracht, resteert een netto besparing van € 2,0 miljoen. Een andere maatregel, die moet leiden tot minder uitgaven, is de inkomensvrijlating. De gemeente kan inkomsten uit parttime arbeid gedeeltelijk vrijlaten als de arbeid bijdraagt aan uitstroom uit de uitkering. De vrijlating zorgt er dan voor dat een gedeelte van het loon naast de uitkering behouden mag worden. Deze regeling is in het verleden ruim toegepast. Vanaf 2013 zal kritischer worden beoordeeld of het werk ook daadwerkelijk een aandeel levert in de arbeidsinschakeling. Daarnaast zullen klanten, die zich niet aan de arbeidsverplichtingen houden, nog strakker worden gehandhaafd. Het opleggen van sancties heeft tot doel het gedrag positief te beïnvloeden en de uitstroom naar werk te bevorderen. Ten onrechte

56

verstrekte bijstand wordt in alle gevallen teruggevorderd. Het invorderen van deze gelden krijgt nog meer prioriteit. Van de jaarlijkse verhoging van de voorziening dubieuze debiteuren ziet de gemeente in 2013 af, omdat de vereiste dekkingsgraad van 70% is gerealiseerd. Sport en recreatie Subsidiemogelijkheid door deelname progamma ‘Sport en bewegen in de buurt’/ andere manier van werken sportstimulering. Er zal meer buurtgericht gewerkt gaan worden op het gebied van sportstimulering. Dit zal gebeuren door deelname aan het programma ‘Sport en bewegen in de buurt’, waardoor de consulenten sportstimulering in aanmerking komen voor subsidiering. Sport en Recreatie zal voornamelijk de rol van regisseur, bemiddelaar en initiator gaan vervullen in de richting van de maatschappelijke partners. Het is de bedoeling om verbindingen te leggen en minder aanwezig zijn in de uitvoering of als financier. De activiteiten zullen gericht zijn op wijk/buurt, waarbij optimale aansluiting wordt gezocht met de drie toekomstige multifunctionele sportparken. Hierbij wordt getracht activiteiten duurzaam te borgen bij maatschappelijke partners. Dit is ook financieel noodzakelijk, vanwege de grote teruggang in het budget sportstimulering. Hierdoor kan een aanzienlijk deel van de activiteiten niet meer vanuit de gemeente gefinancierd worden. Versobering beheer sportaccommodaties De gevolgen zijn dat mogelijk niet op ieder moment een halbeheerder aanwezig is en de kwaliteit van de dienstverlening achteruit gaat. Inleveren formatieruimte zwembad Zuid Een gevolg van het inleveren van formatie bij zwembad Zuid is dat het zwembad op zaterdag gesloten zal zijn en een aantal activiteiten geen doorgang meer vindt. Het gaat hierbij om het ‘doelgroepzwemmen’. De activiteit van de Islamitische vrouwenverenigingen wordt verplaatst naar de zondag. Het wegvallen van het schoolzwemmen betekent een verhoging van het negatieve exploitatiesaldo van zwembad Zuid. Voor zover deze gevolgen niet door kostenverlaging in het zwembad kunnen worden opgevangen, zal dit leiden tot een verdere versobering op het gebied van de overige sportdoelstellingen.

3. Activiteiten 2013 Pijler 1 Versterken eigen kracht en burgerkracht. 3.1 Beleidsonderdeel Vrijwilligersbeleid Doel 1: Het versterken van de sociale samenhang en een veilig leefen opgroeiklimaat door Schiedammers te stimuleren. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Het versterken van één vrijwilligerssteunpunt waarin vraag en aanbod met elkaar in overeenstemming zijn gebracht, zowel kwalitatief als kwantitatief. • Het doorontwikkelen van het bestaande wijkondersteuningsteam en het vormen van nieuwe wijkondersteuningsteams die zich richten op het mobiliseren van netwerken in de directe leefomgeving rond bewoners die hulp nodig hebben.

• Stimuleren van bewoners om de eigen talenten te ontwikkelen, door gebruik te maken van het aanbod aan vrijwilligerswerk, als opstap naar betaald werk. De gemeente verwacht de komende jaren veel van de eigen kracht van Schiedammers. Dit betekent dat er een groot beroep wordt gedaan op de inzet van vrijwilligers, ook op de terreinen van zorg en welzijn. Schiedam wil zorgvuldig om gaan met dit maatschappelijke kapitaal. De ondersteuning van vrijwilligers zal er daarom op gericht zijn om overbelasting – zoals deze nu al vaak voorkomt bij mantelzorgers – te voorkomen. Dit kan door het bieden van praktische ondersteuning zoals respijtzorg en het bieden van een klankbord.

Tabel effecten prestatie indicatoren Vrijwilligersbeleid Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Doel 1: Het versterken van de sociale samenhang en een veilig leefen opgroeiklimaat door Schiedammers te stimuleren. Inrichten van één vrijwilligerssteunpunt waarin vraag en aanbod met elkaar in overeenstemming zijn gebracht, zowel kwalitatief als kwantitatief.

P

2012: 1

1

1

1

1

Het doorontwikkelen van het bestaande wijkondersteuningsteam en het vormen van nieuwe wijkondersteuningsteams die zich richten op het mobiliseren van netwerken in de directe leefomgeving rond bewoners die hulp nodig hebben.

P

2012: 1

2

3

3

3

Stimuleren van bewoners de eigen talenten te ontwikkelen door gebruik te maken van het aanbod aan vrijwilligerswerk als opstap naar betaald werk. (Buurtkrachtprojecten)

P

2012: 1

2

3

(4)

(5)

* Effect-/Prestatie indicator

Pijler 2 Versterken van de keten van zorg voor de kwetsbare Schiedammers. 3.2 Beleidsonderdeel Integraal jeugdbeleid Doel 2: Het realiseren van een sluitende aanpak voor de jeugd van 0-23 jaar (en hun gezin). De gemeente doet hiervoor het volgende: • Coördineren van de zorgverlening voor 0-23 jarigen volgens het principe ‘één gezin, één plan, één regisseur’. • Zorgen voor een sluitende coördinatie en registratie tussen Zorgadviesteam (ZAT), Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), Gemeentelijke Overleg Sluitende Aanpak (GOSA), Wijkondersteuningsteam (WOT) en Veiligheidshuis.

• Uitvoeren van een gecombineerd onderwijs- en zorgtraject, waaronder opvoedingsondersteuning en kinderopvang voor tienermoeders (Plusvoorziening New LIFE). • Uitvoeren van de RMC (regionale melden coördinatiefunctie): ketenregie jongeren 18-23 (wettelijke taak). Doel 3: Het realiseren van de decentralisatie jeugdzorg. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Uitvoeren regionaal Programmaplan 2012-2015. • Subsidiëren van de betrokken zorgaanbieders op basis van de uitgangspunten in de visie op het sociale domein. • Uitvoeren van de proeftuin jeugdbescherming en jeugdreclassering.

Programmabegroting

57

Doel 4: Het bevorderen van jeugd- en jongerenparticipatie. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Bevorderen dat uit elke wijk in Schiedam ten minste één kind uit groep 7 van het basisonderwijs zitting neemt in de kindergemeenteraad. In totaal nemen 15 tot 17 kinderen deel, verdeeld over 20 scholen. Scholen worden gestimuleerd deel te nemen en gebruik te maken van de speciale lesbrieven ontwikkeld over de gevolgde beleidsterreinen. • Uitvoeren van een enquête onder jongeren, over onderwer-

pen omtrent de politiek en de gemeente Schiedam. • Adopteren door leden van de subcommissie Jeugd van scholen voor voortgezet onderwijs. Het is de bedoeling dat deze scholen twee keer per schooljaar worden bezocht. Tijdens deze bezoeken wordt met de jongeren gepraat over het gemeentelijk beleid en hun mogelijke inbreng en rol hierin. • Organiseren van een debat met en voor jongeren (tweemaal per jaar).

Tabel effecten prestatie indicatoren Integraal Jeugdbeleid Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

245

245

245

245

Doel 2: Het realiseren van een sluitende aanpak voor de jeugd van 0-23 jaar (en hun gezin). Coördineren van de zorgverlening voor 0-23 jarigen volgens het principe 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur.

P

OW

2011: 230

Uitvoeren van een gecombineerd onderwijs- en zorgtraject waaronder opvoedingsondersteuning en kinderopvang voor tienermoeders (Plusvoorziening New LIFE).

P

OW

2012:10

10

10

5

5

P

OW

2012: 1

1

-

-

-

Bevorderen dat uit elke wijk in Schiedam ten minste één kind uit groep 7 van het basisonderwijs zitting neemt in de kindergemeenteraad. In totaal nemen 15 tot 17 kinderen deel, verdeeld over 20 scholen. Scholen worden gestimuleerd deel te nemen en gebruik te maken van de speciale lesbrieven ontwikkeld over de gevolgde beleidsterreinen.

P

OW

2012: 14

20

20

20

20

Uitvoeren van een enquête onder jongeren, over onderwerpen omtrent de politiek en de gemeente Schiedam.

P

OW

2012: 0

1

1

1

1

Adopteren door leden van de subcommissie Jeugd van scholen voor voortgezet onderwijs. Het is de bedoeling dat deze scholen twee keer per schooljaar worden bezocht. Tijdens deze bezoeken wordt met de jongeren gepraat over het gemeentelijk beleid en hun mogelijke inbreng en rol hierin.

P

OW

2012: 0

4

5

6

7

Tweemaal per jaar wordt een debat georganiseerd met en voor jongeren.

P

OW

2012: 0

2

2

2

2

Doel 3: Het realiseren van de decentralisatie jeugdzorg. Uitvoeren van de proeftuin jeugdbescherming en jeugdreclassering. Doel 4: Het bevorderen van kinderen jongerenparticipatie.

*Effect-/Prestatie indicator

58

3.3 Beleidsonderdeel Maatschappelijke ondersteuning Doel 5: Het vergroten van de zelfredzaamheid van de Schiedammers. De gemeente doet daarvoor het volgende: • Aanbieden van collectieve voorzieningen Wmo, waardoor: • De achterstandsituatie van specifieke groepen wijkbewoners, met name jongeren, vrouwen en etnische minderheden wordt verkleind. • De sociale samenhang in de wijken wordt bevorderd. • Mensen met een beperking, een chronisch psychisch probleem of psychosociaal probleem uit hun isolement worden gehaald. • Aanbieden van individuele voorzieningen Wmo voor: • Het behouden en het bevorderen van het zelfstandig functioneren of deelname aan het maatschappelijke verkeer van mensen met een beperking, een chronisch psychisch probleem of psychosociaal probleem. • Mantelzorgers, om overbelasting te voorkomen. • Doorontwikkelen van Wijkondersteuningsteam(s), zodat: • Integrale afstemming kan plaatsvinden van de dienstverlening gericht op de behoefte van de hulpbehoevende Schiedammer en om zijn eigen kracht en netwerk te activeren. Dit leidt tot een combinatie van professionele en

vrijwillige ondersteuning, en van individuele en collectieve arrangementen. • Overbodige overlap en onvoldoende zorg kan worden voorkomen, door een integrale toegang tot de zorgketen. Tevens ontstaat zo een samenhangend en volledig pakket van ondersteuning en hulpverlening, waarin de regie duidelijk is geregeld. • Alle hulp kan worden geleverd volgens het principe: ‘één gezin, één plan van aanpak, één regisseur’, waarbij hulpverlening is gericht op de vraag van de cliënt en niet vanuit het aanbod. • Preventie, vroeg signalering en nazorg in de dienstverlening is geborgd. • Collectieve zorgarrangementen kunnen worden ontwikkeld, om de (duurdere) individuele begeleiding te ontlasten. Collectief wat collectief kan, en biedt individuele hulp als dit nodig is. • Voorbereiden van de decentralisatie van de extramurale begeleiding uit de AWBZ, door: • Het opstellen plan van aanpak invoering in 2012/begin 2013. • Uitvoeren plan van aanpak in 2013 en verder.

Tabel effecten prestatie indicatoren Maatschappelijke ondersteuning Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Doel 5: Het vergroten van de zelfredzaamheid van de Schiedammers Aanbod collectieve voorzieningen Wmo • Aantal ontmoetingsplaatsen voor ouderen

P

JV SW/Frl

10 (2011)

• Aantal visiteclubs(plus) voor ouderen

P

JV SW/Frl

15

• Aantal laagdrempelige ontmoetingsplaatsen voor kwetsbare Schiedammers

P

JV SWS

• Organisatie van ontmoeting voor mantelzorgers: mantelzorgcafé – Alzheimercafé – Parkinsoncafé

P

• Aantal deelnemers van Verwendag voor mantelzorgers • Aantal deelnemers uit Schiedam aan Boodschappenplusbus • Aantal deelnemers uit Schiedam aan ErOpUit-programma

8

8

8

8

15

20

20

20

5 (2012)

4

4

4

4

JV MZ

3

3

3

3

3

P

JV MZ

80 (2012)

80

80

80

80

P

JV Argos

416 (2011)

416

416

416

416

P

JV Argos

1282 (2011)

1282

1282

1282

1282

Programmabegroting

59

Omschrijving (vervolg)

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

• Aantal aanvragen voor individuele voorzieningen (vervoer-HH-ed.)

P

JV ROG plus

3.092 (2011)

3.100

3.100

3.100

3.100

• Aantal positieve beschikkingen voor individuele voorzieningen (vervoer-HH-ed.)

P

JV ROG plus

3.619 (2011)

3.600

3.600

3.600

3.600

• Bijdrage leverend van individuele voorziening aan zelfstandig kunnen blijven wonen volgens cliënt (woningaanpassingen-HH-ed. ROGplus)

E

CTO ROG plus

82% (2011)

80%

80%

80%

80%

• Bijdrage leverend van individuele voorziening aan mee kunnen doen in de maatschappij volgens cliënt (vervoersvoorzieningen ROGplus)

E

CTO ROG plus

78%

80%

80%

80%

80%

• Aantal klantcontacten ouderenadviseurs

P

JV SW

1.200

1.200

1.200

1.200

1.200

• Aantal huisbezoeken bij 80-jarigen

P

JV SW

140

140

140

140

140

• Aantal eenmalige contacten maatschappelijk werk

P

JV MD NW

668 (2011)

650

650

650

650

• Aantal afgeronde hulpverleningstrajecten maatschappelijk werk

P

JV MD NW

548 (2012)

550

550

550

550

• Aantal plekken nachtopvang voor NWN

P

JV Vld

20 (2012)

20

20

20

20

• Aantal plekken sociaal pension voor NWN

P

JV Vld

20 (2012)

20

20

20

20

• Aantal contacten bij consulent mantelzorg Schiedam

P

JV MZ

745 (2011)

745

745

745

745

• Aantal Wijkondersteuningsteams

P

MO-OW

1

2

3

3

3

• Invoering methode integrale afstemming

P

MO-OW

1

1

1

1

1

• Monitoring/Effectmeting Wijkondersteuningsteam

P

MO-OW

1

1

-

-

-

P

MO-OW

1

-

-

-

-

P

MO-OW

1

1

1

1

-

Doorontwikkeling Wijkondersteuningsteam(s)

Voorbereiding van de decentralisatie AWBZ begeleiding in 2013

• Opstellen van een plan van aanpak invoering in 2012/begin 2013

• Uitvoering plan van aanpak invoering in 2013 en verder * Effect-/Prestatie indicator

3.4 Beleidsonderdeel Gezondheidszorg Doel 6: Het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de Schiedammers. De gemeente doet daarvoor het volgende: • Realiseren van een wijkgerichte aanpak van gezondheidsbeleid, daar waar extra gezondheidsrisico’s zijn. • Terugdringen van de babysterfte in de wijken Nieuwland en Oost naar het Schiedamse gemiddelde. • Bereiken van vrouwen met een kinderwens in de leeftijd 18 – 41 jaar in de wijk Oost en Nieuwland.

60

Tabel effecten prestatie indicatoren Gezondheidszorg Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

33%

28%

23%

18%

350

ntb

GGD

Doel 6: Het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de Schiedammers Terugdringen van de babysterfte in de wijken Nieuwland en Oost naar het Schiedamse gemiddelde.

E

Stichting Perinatale registratie Nederland

2008 38% boven landelijk gemiddelde

Bereiken van vrouwen met een kinderwens in de leeftijd 18-41 jaar in de wijk Oost en Nieuwland.

P

Erasmus MC (Project HP4ALL)

In totaal 700 vrouwen tijdens de totale duur van het project.

Pijler 3 Sociale stijging en maatschappelijke carrière. 3.5 Beleidsonderdeel Brede school Doel 7: Het verhogen van de effectiviteit van de vooren vroegschoolse educatie. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Uitbreiden van het aantal dagdelen integraal peuterspeelzaalwerk voor doelgroeppeuters van 4 naar 5 dagdelen. • Verhogen van het opleidingsniveau van minimaal één van de twee pedagogisch medewerkers die een peuterspeelzaalgroep begeleiden van MBO naar HBO. • Garanderen dat alle beroepskrachten die werkzaam zijn in de vooren vroegschoolse educatie een taalniveau van minimaal 3F bezitten. • Faciliteren van de invoering van opbrengstgericht werken in de vooren vroegschoolse educatie. • Uitbreiden van het bereik van voorschoolse educatie aan doelgroeppeuters van het onderwijsachterstandenbeleid via het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang. • Uitvoeren van een nulmeting en formuleren van (tussen) doelen voor zowel de voor- als de vroegschoolse educatie. Doel 8: Het realiseren van integrale kindcentra 0 – 12 jarigen. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Ontwikkelen van een nieuwe visie op de Brede school in het basisonderwijs in overleg met de schoolbesturen en overige partners in het bestuurlijk overleg over de lokale educatieve agenda. De visie is medio 2013 gereed.

• Het bieden van naschoolse / tijdens schoolse en inloop activiteiten voor kinderen van 4 t/m 12 jaar. • Continueren van de combinatiefuncties brede school, sport en cultuur. Doel 9: Het opnieuw vormgeven van de brede school in het voortgezet onderwijs. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Ontwikkelen van een nieuwe visie op de Brede school in het voortgezet onderwijs in overleg met de schoolbesturen en overige partners. De visie is medio 2013 gereed. • Het organiseren van activiteiten voor kwetsbare jongeren Doel 10: Het vergroten van de ouderbetrokkenheid in de vooren vroegschoolse educatie en het onderwijs. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Organiseren van één bijeenkomst met als thema ouderbetrokkenheid, in overleg met het onderwijsveld. • Opnemen van een gezamenlijke visie op ouderbetrokkenheid binnen de op te stellen lokale visie op onderwijs. • Opnemen van ouderbetrokkenheid als voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie voor Vve, aanvullende voorzieningen in de integrale kindcentra en de Brede school in het VO.

Programmabegroting

61

Tabel effecten prestatie indicatoren Brede school Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Doel 7: Het verhoging van de effectiviteit van de voor – en vroegschoolse educatie Uitbreiden van het aantal dagdelen integraal peuterspeelzaalwerk voor doelgroeppeuters van 4 naar 5 dagdelen (Maximaal aantal peuterspeelzalen gebaseerd op de beschikbare middelen).

P

OW

2012: 40,5

41

42

42

42

Verhogen van het opleidingsniveau van minimaal één van de twee pedagogisch medewerkers die een peuterspeelzaalgroep begeleiden van MBO naar HBO (Aantal HBO-ers in de voorschoolse educatie).

P

OW

2012: 0

11

11

42

42

Garanderen dat alle beroepskrachten die werkzaam zijn in de vooren vroegschoolse educatie een taalniveau van minimaal 3F bezitten (Aantal beroepskrachten met taalniveau 3F in de Vve).

P

OW

2012: 10

32

90

110

125

Faciliteren van de invoering van opbrengstgericht werken in de vooren vroegschoolse educatie.

P

OW

2012: quickscan van de stand van zaken alle locaties

Inhaalslag scholing huidig personeel

Nieuw personeel wordt standaard geschoold in opbrengstgericht werken.

idem

idem

Uitbreiden van het bereik van voorschoolse educatie aan doelgroeppeuters van het onderwijsachterstandenbeleid via het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang.

P

OW

2012: 390

450

450

450

450

Uitvoeren van een nulmeting en formuleren van (tussen)doelen voor zowel de voor- als de vroegschoolse educatie.

P

OW

2012: geen

Gerealiseerd en geïmplementeerd

idem

idem

idem

Ontwikkelen van een nieuwe visie op de Brede school in het basisonderwijs in overleg met de schoolbesturen en overige partners in het bestuurlijk overleg over de Lokale Educatieve Agenda. De visie is medio 2013 gereed.

E

OW

2012 : 0

1

-

-

-

Het bieden van naschoolse / tijdens schoolse en inloop activiteiten voor kinderen van 4 t/m 12 jaar.

p

OW

1.500

1.500

1.500

1.500

Continueren van de combinatiefuncties brede school, sport en cultuur (aantal fte’s).

P

OW

6,9

6,9

6,9

6,9

1

-

-

-

1.020

1.020

1.020

1.020

Doel 8: Het realiseren van Integrale kindcentra 0-12 jarigen

Doel 9: Het opnieuw vormgeven van de brede school in het voortgezet onderwijs 2012: 0

Ontwikkelen van een nieuwe visie op de Brede School in het voortgezet onderwijs in overleg met de schoolbesturen en overige partners. De visie is medio 2013 gereed. Het organiseren van activiteiten voor kwetsbare jongeren.

P

OW

P

OW

2013: 1

1

-

-

-

OW

2013: 1

1

-

-

-

Doel 10: Het vergroten van ouderbetrokkenheid in de voor – en vroegschoolse educatie en het onderwijs. Organiseren van één bijeenkomst met als thema ouderbetrokkenheid, in overleg met het onderwijsveld. Opnemen van een gezamenlijke visie op ouderbetrokkenheid binnen de op te stellen lokale visie op onderwijs.

62


E/P*

E Opnemen van ouderbetrokkenheid als voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie voor Vve, aanvullende voorzieningen in de integrale kindcentra en de Brede school in het VO.

3.6 Beleidsonderdeel Onderwijs Doel 11: Het verbeteren van de opbrengst van het Schiedamse onderwijs. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Realiseren van een gezamenlijke onderwijsvisie van gemeente en schoolbesturen. • Inzetten van aanvullende voorzieningen die de brede vorming van kinderen stimuleren aan de scholen/doelgroepen in het PO die dit het meest nodig hebben, zoals: • Natuur- en milieueducatie. • Cultuureducatie. • Muziekonderwijs. • Sport. • Actief informeren van ouders over het inspectieoordeel over de Schiedamse scholen. • Monitoren van de opbrengsten van het basisonderwijs. • Uitvoeren van het driejaarlijkse Cool onderzoek. • Voortzetten van de pilot Verlengde Leertijd door basisscholen te subsidiëren voor Onderwijstijdverlenging. • Afspraken maken met de schoolbesturen primair onderwijs inzake de verbetering van de onderwijsopbrengsten. • Werken aan verbetering van leeropbrengsten via workshops, werkgroepen en schoolinterne trajecten. Dit is een speerpunt in het directeurenoverleg van het samenwerkingsverband VO NWN. Doel 12: Het versterken van de zorg binnen het Schiedamse onderwijs. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Volledig invoeren van Zorg Advies Teams (ZAT), inclusief schoolmaatschappelijk werk op alle basisscholen. • Opnieuw vormgeven van de schoollogopedie in de voorschoolse educatie en de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs, afhankelijk van de schoolpopulatie. • Uitvoeren van de pilot ‘Voorlopersaanpak’, waarbij de onderwijszorg en de zorg voor de jeugd in de ZAT’s verder wordt versterkt. In 2013 aanpassen van de ZAT’s op basis van de resultaten van de pilot.

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde

OW

Toename van het aantal instellingen met een voldoende voor het criterium ‘Ouderbetrokkenheid’ in het rapport van de onderwijsinspectie.

2013

2014

2015

2016

• Versterken van de zorg in het Voortgezet Onderwijs door subsidiering van de Stichting Zorg VO Nieuwe Waterweg Noord. Deze stichting voert taken uit in het kader van leerling-zorg, begeleiding, onderwijsopvangvoorzieningen, doorstroom, toetsing, plaatsing en deskundigheidsbevordering. Doel 13: Het tegengaan van voortijdig schoolverlaten en het behalen van de startkwalificatie van alle Schiedamse jongeren bevorderen. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Implementeren van het nieuwe convenant voortijdig schoolverlaten regio Rijnmond. • Uitvoeren van de taken in het kader van de Regionale Meld – en Coördinatiefunctie (RMC) en kwalificatieplicht. • Voorlichting geven aan ouders en leerlingen. • Regionaliseren van de leerplichtfunctie in de regio Nieuwe Waterweg Noord. Doel 14: Het realiseren van een aanbod van voldoende onderwijsvoorzieningen in goede schoolgebouwen waarin meerdere functies verenigd zijn. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Zorg dragen voor een goede spreiding van onderwijsvoorzieningen in de stad. • Beoordelen (in overleg met de schoolbesturen), waar een integraal kindcentrum het meest wenselijk en kansrijk is. Ouders moeten de mogelijkheid hebben om binnen redelijke afstand in hun of een naastgelegen wijk naar de school van hun keuze te kunnen gaan. De bij het kindcentrum betrokken scholen dienen wel een bepaalde omvang te hebben. Uitgegaan wordt van scholen van circa 250 leerlingen. • Realiseren van nieuwbouw voor Lyceum Schravenlant, Integraal Kindcentrum de Wildestraat (basisschool De Wieken, oplevering in 2013) en Integraal Kindcentrum Nieuwe Damlaan (basisscholen Ababil en De Taaltuin, oplevering in 2014), allen in Nieuwland.

Programmabegroting

63

Tabel effecten prestatie indicatoren Onderwijs Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

1

-

-

-

Doel 11: Het verbeteren van de opbrengst van het Schiedams onderwijs Realiseren van een gezamenlijke onderwijsvisie van gemeente en schoolbesturen.

P

OW

2013: 1

Inzetten van aanvullende voorzieningen die de brede vorming van kinderen stimuleren aan de scholen/doelgroepen in het PO die dit het meest nodig hebben, zoals: • Natuur- en milieueducatie • Cultuureducatie • Muziekonderwijs • Sport

P

OW

2013:

ntb

ntb

ntb

ntb

Actief informeren van ouders over het inspectieoordeel over de Schiedamse scholen.

P

OW

2013

ntb

ntb

ntb

ntb

Monitoren van de opbrengsten van het basisonderwijs. (Uitbrengen van de onderwijsmonitor primair onderwijs).

P

OW

2012: 1

1

1

1

1

Uitvoeren van het driejaarlijkse Cool onderzoek.

P

OW

2012: 1

-

-

1

-

Voortzetten van de pilot Verlengde Leertijd door basisscholen te subsidiëren voor Onderwijstijdverlenging. (Aantal basisscholen met onderwijstijdverlenging).

P

OW

2012: 3

9

9

9

9

Volledig invoeren van Zorg Advies Teams (ZAT), inclusief schoolmaatschappelijk werk op alle basisscholen.

P

OW

2012:

22

22

22

22

Opnieuw vormgeven van de schoollogopedie in de voorschoolse educatie en de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs, afhankelijk van de schoolpopulatie. (Aantal screeningen).

P

OW

800

800

800

800

Uitvoeren van de pilot “Voorlopersaanpak” waarbij de onderwijszorg en de zorg voor de jeugd in de ZAT’s verder wordt versterkt. In 2013 aanpassen van de ZAT’s op basis van de resultaten van de pilot. (Aantal pilots).

P

OW

2012

4

-

-

-

P P P

OW OW OW

600 450 210

600 450 200

600 450 180

600 450 162

P

OW

629 585 1-10-2012: 260 1-1-2012: 885

797

717

645

581

Doel 12: Het versterken van de zorg in het onderwijs

Doel 13: Het tegengaan van voortijdig schoolverlaten en het behalen van de startkwalificatie van alle Schiedamse jongeren bevorderen. Implementeren van het nieuwe convenant voortijdig schoolverlaten regio Rijnmond. • Aantal begeleide zorgleerlingen bij het Steunpunt Onderwijs (16-) • Aantal begeleide zorgleerlingen bij het Steunpunt Onderwijs (16+) • Vermindering aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters (landelijke doelstelling) • Totaal aantal voortijdig schoolverlaters (oud en nieuw)

64


E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Uitvoeren van de taken in het kader van de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) en kwalificatieplicht. • Aantal begeleidingstrajecten RMC (18-23 Jaar)

P

OW

661

408

408

408

408

Voorlichting geven aan ouders en leerlingen.

P

OW

629

600

600

600

600

Aantal overbelaste jongeren plusvoorziening New Life.

P

OW

85

50

40

30

20

Aantal overbelaste jongeren dat startkwalificatie haalt via New LIFE.

E

OW

37 (streven is 80%)

40

32

24

16

Regionaliseren van de leerplichtfunctie in de regio Nieuwe Waterweg Noord. (regionaal leerplichtbureau).

P

OW

2013

1

1

1

1

P

OW

2

1

-

-

Doel 14: Het realiseren van een aanbod van voldoende onderwijsvoorzieningen in goede schoolgebouwen waarin meerdere functies verenigd zijn. Realiseren van nieuwbouw voor Lyceum Schravenlant, Integraal Kindcentrum de Wildestraat (bassisschool De Wieken, oplevering in 2013) en Integraal Kindcentrum Nieuwe Damlaan (basisscholen Ababil en De Taaltuin, oplevering in 2014), allen in Nieuwland.

3.7 Beleidsonderdeel Cultuur De gemeente doet hiervoor het volgende: • Door vergroting van het aandeel bestemd voor actieve cultuurparticipatie in de voor cultuur beschikbare budgetten gaan we activiteiten met name gericht op nieuwe doelgroepen en cultuur in de wijk verder stimuleren. • Het op basis daarvan, intensiveren van projecten / activiteiten gericht op met name actieve cultuurparticipatie, zoals projecten in het kader van cultuur in de wijk en intensiveren inzet uren cultuurscouts. • Het in stand houden van, dan wel extra faciliteren van instellingen en organisaties die activiteiten gericht op cultuurparticipatie aanbieden. • Via budgetsubsidies afspraken maken met de grote culturele instellingen over activiteiten die de inwoners in staat

stellen een gevoel voor kunst en cultuur te ontwikkelen. • Extra inzet op specifieke programma’s gericht op activiteiten voor doelgroepen die uit zichzelf minder gemakkelijk deelnemen aan cultuur. • Inzetten op de ontwikkeling van een specifiek op kinderen en jongeren gericht cultuureducatief programma, mede aansluitend op het beleid met betrekking tot de brede school. • Het ondersteunen van een bibliotheekvoorziening die als doelstelling heeft het bevorderen van de maatschappelijke participatie, persoonlijke ontwikkeling van Schiedammers en ondersteuning van het onderwijs. En als kernfuncties: kennis en informatie, ontwikkeling en educatie, lezen en literatuur.

Programmabegroting

65

Tabel effecten prestatie-indicatoren beleidsonderdeel cultuur (cultuurparticipatie) Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

17.500 (23% van de inwoners van Schiedam)

17.500

17.500

17.500

Doel 15 Versterken cultuurparticipatie Aantal abonnementshouders Bibliotheek.

P

Jaarcijfers

14.066 (2008)

Inzet cultuurscouts.*

P

SORGEZTC

N.v.t.

1440

1440

1440

1440

Aantal culturele activiteiten.

P

SORGEZTC

N.v.t.

15

15

15

15

* Er loopt gemeentebreed een traject om meer te gaan sturen op outcome.

3.8 Beleidsonderdeel Participatie, re-integratie, arbeidsmarktbeleid en Inburgering Doel 16, 18 en 19: Schiedammers stimuleren aan het werk te gaan door een activerend arbeidsmarktbeleid (= werkgever als klant). Het bevorderen van uitstroom naar werk. Het aansluiten van onderwijs op de arbeidsmarkt. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Wwb-ers met een kortere afstand tot de arbeidsmarkt aan regulier werk helpen (project Baanbrekend). • Extra werkgelegenheid creëren door middel van Social Return bij gemeentelijke en regionale opdrachten (zorg, groen, bouw & infra, A4). • Opstellen van een marktbewerkingsplan, samen met het beroepsonderwijs en werkgevers. Hierin staat welke kansen er bij welke sectoren/werkgevers zijn, hoe partijen daar effectief op kunnen inspelen en voor welke doelgroepen, welk dienstenpakket voor werkgevers wordt geboden. • In 2013 wordt een visie ontwikkeld over de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt voor met name kwetsbare doelgroepen in het onderwijs, zoals op praktijkscholen en werkzoekenden aan de onderkant van de arbeidsmarkt. • Ontwikkelen van een effectief organisatorisch kader voor uitvoeringsactiviteiten van de gemeente, beroepsonderwijs, werkgevers en andere partners in aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt. • Doorontwikkelen e-dienstverlening en e-diagnose. Edienstverlening biedt kansen om klanten vooraf reeds zoveel mogelijk stappen richting werk te zetten. In 2012 is

66

geëxperimenteerd met verschillende vormen van e-dienstverlening. In 2013 wordt dit verder vormgegeven. • Doorontwikkelen Poort (klantherkenning en startpunt GO). In 2013 zal de Poort samen met Vlaardingen en Maassluis worden doorontwikkeld. Nog meer nadruk zal komen op het beperken van de instroom door vooraf, naast de nadruk op rechtmatigheid en voorliggende voorzieningen, gericht te zijn op het vinden van werk. • Uitrollen groepsaanpak. Met minder middelen en minder mensen moet een goed uitstroomresultaat worden behaald. Door te kiezen voor een groepaanpak kunnen participatiecoaches klanten vaker zien en zodanig effectiever ondersteunen naar werk. De eerste ervaringen met de groepsaanpak leert dat klanten zich veiliger voelen en meer informatie met elkaar en met de participatiecoach delen. De groepsaanpak versterkt de sociale cohesie waardoor mensen niet alleen zichzelf maar ook elkaar helpen. • Inrichten Talentontwikkelplein. Het Talentontwikkelplein bestaat uit de verzameling van producten en voorzieningen die beschikbaar zijn voor reintegratie en ondersteunen. De groepsaanpak vervult op dit Talentontwikkelplein een centrale rol. Voor mensen met een langere afstand tot de arbeidsmarkt geldt dat doelstellingen zijn: • Vergroten van eigen kracht en burgerkracht. • Maatschappelijke stijging.

Tabel effecten prestatie-indicatoren Werk & Inkomen Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

550

550

550

Doel 16, 18 en 19: Zoveel mogelijk Schiedammers aan het werk. Totaal: Aantal beëindigde uitkeringen in verband met werkaanvaarding

P

MO – W/I

214 (2011)

550

• door inzet Baanbrekend.

P

MO – W/I

0 (2011)

400

• door inzet Social Return.

P

MO – W/I

40 (2012)

50

50

50

50

• door inzet overige activiteiten.

P

MO – W/I

214 (2011)

100

100

100

100

* E = Effectindicator en P = Prestatie-indicator

Doel 17: Het bevorderen van het tijdig halen van het inburgeringexamen. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Afhandelen van de lopende trajecten. Voor 2013 is hiervoor een bedrag beschikbaar ter hoogte van ruim € 700.000. Er worden geen nieuwe inburgeringstrajecten meer gestart.

• Handhaven van inburgeraars van wie de inburgeringtermijn tussen 1 januari 2007 en 1 januari 2013 is gestart. De gemeente zal er bij de inburgeringsplichtigen op aandringen dat zij het inburgeringsexamen binnen de vastgestelde termijn halen. Wanneer dit door hun eigen toedoen niet lukt, wordt een bestuurlijke boete opgelegd. De doelstelling is om het aantal boetes te minimaliseren en door effectief te sturen succesvolle afronding van de trajecten.

Tabel effecten prestatie-indicatoren Werk & Inkomen Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

2013

Streefwaarde 2014

2015

2016

280

150

50

0

0

0

0

0

Doel 17: Het bevorderen van het tijdig halen van het inburgeringsexamen Totaal aantal afgeronde inburgeringstrajecten

P

MO – W/I

324 (2011)

Totaal aantal opgelegde boetes

P

MO – W/I

0 (2011)

3.8 Beleidsonderdeel Schuldhulpverlening en Armoedebeleid Doel 20: Het scheppen van voorwaarden voor een beter toekomstperspectief omtrent het hebben van een voldoende besteedbaar inkomen en volwaardige maatschappelijke participatie. De gemeente doet hiervoor het volgende: Verstrekken van ondermeer: • Inkomenstoeslag. • Jeugdfonds. • Collectieve aanvullende ziektekostenverzekering (CAV). • Individuele bijzondere bijstand. • Duurzame gebruiksgoederen.

Doel 21: Het voorkomen van (terugval in) schulden. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Preventie: het verstrekken van informatie en advies zodat financiële problemen bij burgers voorkomen kunnen worden of vroegtijdig worden gesignaleerd. • Bevorderen van laagdrempelige, integrale schuldhulpverlening. • Voorkomen van huisuitzettingen en afsluiting van gas, elektra en water. • Het stimuleren dat burgers deelnemen aan budget adviesgesprekken. • Doorverwijzen naar instanties voor budgetbeheer of andere hulpverlening.

Programmabegroting

67

Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Doel 21: Het voorkomen van (terugval in) schulden Aantal deelnemers budget adviesgesprekken.

P

MO – W/I

Geen

250

250

250

250

Percentage van de crisissituaties waarin wordt voorkomen dat woningontruiming, en afsluiting gas, elektra en water plaatsvindt.

E

MO – W/I

Geen

70%

70%

70%

70%

Doel 22: Het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van de schuldenaar. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Repressie: tot stand brengen van een regeling tussen cliënt en de schuldeisers, leidende tot schuldbemiddeling of een saneringskrediet. Omschrijving

E/P*

Bron

• Nazorg: realiseren van contactmomenten binnen 12 maanden na een geslaagde schuldregeling. • Ondersteunen bij (de voorbereiding van) gerechtelijke procedures in het kader van de WSNP en de voorlopige voorziening.

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

38% (2010)

% ≥ landelijk gemiddelde




Doel 22 het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van de schuldenaar Het aantal geslaagde schuldregelingen is hoger of gelijk aan het landelijk gemiddelde in dat jaar.

P

MO – W/I

3.9 Beleidsonderdeel Sport Doelen 23 en 24: • Het verhogen van het aantal Schiedammers dat voldoet aan de norm* gezond bewegen (3%). • Het verhogen van het aantal Schiedammers dat minimaal 12 keer per jaar sport (4%). De gemeente doet hiervoor het volgende: • Sport- en beweegaanbod voor alle doelgroepen – Onderbrengen van het ontwikkelde uitgebreide sporten beweegaanbod voor alle doelgroepen (zowel financieel als qua uitvoering) bij maatschappelijke partners. De gemeente zal hierbij vooral een regierol vervullen. Bijzondere aandacht schenken aan naschoolse activiteiten voor de jeugd (o.a. wijksportverenigingen in het basisonderwijs en schoolsportverenigingen in het voortgezet onderwijs). Een wijksportvereniging is een samenwerking tussen de gemeente, de scholen en de sportverenigingen waarbij kinderen in hun eigen wijk tegen een gereduceerd tarief kunnen sporten en bewegen (in totaal 6 verschillende sporten).

68

• Sport in de wijk – Buurtgericht werken door deel te nemen aan het programma Sport in de Buurt. Inzetten op wijksportverenigingen en sportcoaches op de speelpleinen bij de scholen en overige buurt sportlocaties. • Sportevenementen – Eén aansprekend sportevenement organiseren in 2013, om zo Schiedam te profileren als ‘Schiedam Sportstad’. * Norm voor jongeren: dagelijks één uur ten minste matig intensieve lichamelijke activiteit, waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie). * Norm voor volwassenen: een half uur ten minste matig intensieve lichamelijke activiteit op minimaal vijf, maar bij voorkeur alle dagen van de week. Het behalen van de norm wordt gemeten door een sportdeelname-onderzoek.

Doel 25: Het op peil houden en optimaal benutten van de sportvoorzieningen. De gemeente doet hiervoor het volgende; • Sportaccommodaties en sportparken – Realiseren van multifunctionele, optimaal gebruikte sportaccommodaties en sportparken. Hierbij richt de gemeente zich in eerste instantie op Park A4 en Harga. De optimalisatie en het effectief gebruik van de buitensportvelden krijgt prioriteit. Teneinde de basissportvoorzieningen in Schiedam in stand te houden wordt uitvoering gegeven aan het Meerjaren Beheer en Onderhoud Plan voor de sportaccommodaties. Tevens staat een grootschalige renovatie van zwembad Zuid gepland voor 2013. • Buurtsportlocaties – Realiseren van sportpleinen als Cruijff Courts of Krajicek Playgrounds (reeds drie gerealiseerd)

en optimaal inzetten hiervan. Ook worden schoolpleinen omgevormd tot algemene sportpleinen. • Bezettingsgraad sporthallen – Bezetting van sporthallen verhogen, in samenwerking met de horeca-exploitant onder andere door het binnenhalen van aansprekende (sport) evenementen. • Burgertevredenheid sportaccommodaties – Een kwaliteitsslag zal gemaakt worden met het realiseren van drie nieuwe moderne sportparken. Doel 26: Verbeteren van de lokale organisatie van sport. De gemeente doet hiervoor het volgende; • Vitalisering verenigingen – Sportverenigingen ondersteunen, zodat ze hun rol als maatschappelijke partner zo goed mogelijk kunnen vervullen.

Tabel Effect- en prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Sport* Omschrijving

E/P**

Bron

Nulmeting (jaar)

Streefwaarde 2012***

2013

2014

2015

Doel 23 en 24 Het verhogen van het aantal Schiedammers dat voldoende sport en/of beweegt Aantal inwoners dat voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB).

P

S&R

2011 65%

+1%

+2%

+4%

Percentage Schiedamse bevolking dat minimaal twaalf keer per jaar aan sport doet.

P

S&R

2011 58%

+1%

+2%

+ 3%

Burgertevredenheid sportaanbod.

E

S&R

2011 6.8

6.8

6.8

6.9

Organiseren van sportevenementen in Schiedam welke een bijdrage leveren aan de profilering van Schiedam sportstad.

P

S&R

2010

1

1

1****

Doel 25: Het op peil houden en optimaal benutten van sportvoorzieningen. Uitvoeren MOP sportaccommodaties

S&R

2009

100%

100%

100%

Burgertevredenheid sportaccommodaties.

E

S&R

2011 6.9

6.9

6.9

7.0

Bezettingsgraad sportaccommodaties.

P

S&R

2010

58%

58%

58%

Aantal sportpleinen.

P

S&R

2009

+1

+1

+1

Aantal wijksportverenigingen.

P

S&R

2010

1

2

3

P

S&R

2011 (resultaat in 3e kwartaal 2012 beschikbaar)

-

40%

80%

Doel 26: Verbeteren lokale organisatie van sport. Percentage verenigingen waarbij de vitaliteit verbeterd is.

* Gezien de gefaseerde uitwerking van het sportbeleid zijn indicatoren gewijzigd. ** E = Effectindicator en P = Prestatie-indicator. *** betreft realisatie waarde. **** In verband met bezuinigingen is reeds in 2011 besloten jaarlijks 1 evenement te organiseren.

Programmabegroting

69

3.10 Beleidsonderdeel Integratie & diversiteit Doel 27: Het tegengaan van discriminatie en uitsluiting op welke grond dan ook. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Uitvoeren van een meldpunt waar Schiedammers advies en ondersteuning kunnen krijgen bij klachten over (vermoede) discriminatie. • Registreren van klachten conform de WGA en het Besluit gemeentelijke antidiscriminatie voorzieningen en de Ministeriële Regeling en de jaarlijkse rapportage daarvan aan de gemeente. • Uitwerken van de visie die in 2012 in samenspraak met de instellingen in de stad wordt geformuleerd. Deze nog nader uit te werken visie bevat minimaal de volgende uitgangspunten: • De gemeente verbetert voor alle doelgroepen haar eigen toegankelijkheid. • De gemeente stimuleert de verbetering van de toegankelijkheid van maatschappelijke organisaties.

• Stimulering van activiteiten die leefbaarheid en onderling begrip in de eigen leefomgeving verhoogt. • Uitvoering geven aan het Lokaal emancipatiebeleid lesbiennes, homoseksuelen, biseksuele en transgenders Gemeente Schiedam (vastgesteld in B&W op 24 januari 2012). In de periode 2012-2014 is er extra aandacht voor homo-emancipatie waarbij het ‘creëren van gelijke kansen’ voor deze groepen wordt bevorderd. Schiedam is een van de twintig koplopergemeenten die een bijdrage levert aan de emancipatie van deze doelgroep. Doel 28: Het stimulering van de emancipatie en participatie van alle Schiedammers. De gemeente doet hiervoor het volgende: • Bieden van maatschappelijke en juridische begeleiding en integratieactiviteiten aan vluchtelingen. • Realiseren van het Uitvoeringsplan Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europa 2012-2013 (vastgesteld in B&W op 10 april 2012).

Tabel effecten prestatie indicatoren beleidsonderdeel integratie&diversiteit Omschrijving

E/P*

Bron

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Doel 27: Het tegengaan van discriminatie en uitsluiting op welke grond dan ook.

70

Uitvoeren van een meldpunt waar Schiedammers advies en ondersteuning kunnen krijgen bij klachten over (vermoede) discriminiatie.

P

OW

1

1

1

1

Registratie van klachten conform de WGA en het Besluit gemeentelijke antidiscriminatie voorzieningen en de Ministeriële Regeling en de jaarlijkse rapportage daarvan aan de gemeente.

P

OW

1

1

1

1

Doel 29: Het bevorderen van de gezondheid van huisdieren, hobby- en productiedieren en vrij levende dieren. In 2013 zullen geen extra activiteiten meer in dit kader worden uitgevoerd. De verplichtingen die reeds zijn aangegaan met de dierenbescherming voor de opvang van zwerfdieren en de subsidie van de dierenambulance, zullen worden voortgezet. De activiteiten in het kader van de uitvoering van het hondenbeleid zullen volledig integraal uitgevoerd worden. Deze worden gefinancierd vanuit de budgetten voor de openbare ruimte en de openbare orde/veiligheid.

4. Context en achtergrond Op 26 april 2012 heeft de gemeenteraad de visienota ‘Schiedams maatwerk in het sociaal domein’ vastgesteld. Deze visienota is bedoeld om richting te geven aan de veranderingen in het sociale domein en dient als leidraad voor de vele keuzes die bij deze veranderingen gemaakt moeten worden. Keuzes voor het realiseren van een integrale en vraaggerichte dienstverlening, waarbij de eigen kracht en de behoefte van de burger centraal staat. Keuzes over het voorzieningenniveau en keuzes over het organisatiemodel van de gemeente en de samenwerking met de partners in de stad en de regio.

Dierenwelzijn meewegen in ruimtelijke beslissingen en het scheppen van voorwaarden voor een gezond leefklimaat voor dieren, zal voornamelijk vanuit het beleidsveld Groen, Natuur en Ecologie ingevuld moeten worden.

De eigen inzet van de Schiedammer komt voorop te staan. De gemeente zal dit bevorderen door ruimte te bieden en belemmeringen zo veel mogelijk weg te nemen. Ook instellingen stemmen hun dienstverlening af op wat Schiedammers voor

zichzelf en voor elkaar kunnen doen. Daarnaast stemmen ze hun dienstverlening ook op elkaar af met als doel een samenhangend aanbod en een sluitende aanpak, gericht op het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De gemeente bevordert tot slot de emancipatie, ontplooiing en talentontwikkeling van haar inwoners via goede basisvoorzieningen in het onderwijs, een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en het realiseren van een goed ondernemersklimaat. Dit blijven belangrijke randvoorwaarden om Schiedammers mogelijkheden en kansen te bieden op sociale stijging en het realiseren van een maatschappelijke carrière. Een programmabureau onder leiding van een programmamanager stuurt op de samenhang tussen visie, implementatie, en de op handen zijnde decentralisaties.

• Activiteiten die gericht zijn op het ontwikkelen en aanbieden van collectieve arrangementen voor burgers die zorg behoeven, zodat duurdere individuele arrangementen minder gebruikt worden. • Activiteiten die bijdragen aan sociale samenhang en een veilig leefen opgroeiklimaat. • Vrijwilligerswerk als opstap voor klanten van de afdeling ‘Werk en Inkomen’. • Inzet van klanten van ‘Werk en Inkomen’ voor elkaar en hun omgeving.

Pijler 1: Versterken eigenkracht en burgerkracht

De activiteiten zullen niet meer aan een vaste accommodatie gebonden zijn. De gemeente Schiedam stoot haar accommodaties op termijn af en zal in subsidiebeschikkingen voorwaarden stellen aan het gemeenschappelijke gebruik van accommodaties door meerdere gebruikers en/of organisaties.

Door de bezuinigingen komt meer nadruk te liggen op een participatiesamenleving: een samenleving waarin een beroep wordt gedaan op de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de burger voor zijn persoonlijke ontwikkeling en welzijn. Het gemeentelijk beleid richt zich daarom veel meer op het versterken van de eigen kracht en burgerkracht. Hierbij wordt eerst nagegaan wat burgers zelf kunnen en daarna wordt pas bepaald welke ondersteuning nodig is.

Dit betekent dat vrijwilligers soms gevraagd zullen worden voor andere activiteiten dan nu het geval is. Ook kan de vindplaats voor vrijwilligers veranderen, als het aanbod aan accommodaties verandert. Dat stelt eisen aan het Vrijwilligerssteunpunt in het zoeken, het matchen en ondersteunen van vrijwilligers: vrijwilligers moeten meer benaderd worden in hun eigen omgeving en netwerk en minder in de vaste accommodaties.

4.1 Beleidsonderdeel: Vrijwilligersbeleid In de visienota ‘Schiedams maatwerk in het sociale domein’ wordt aangegeven om in de toekomst anders om te gaan met het vrijwilligerswerk en dit anders in te richten. Uitgangspunt hierbij is om te (her)investeren in activiteiten die direct te koppelen zijn aan de kanteling binnen het sociaal domein ter versterking van de eigen kracht van burgers. Een bijzondere positie hierin hebben de klanten van de afdeling ‘Werk en Inkomen’ met een re-integratieverplichting. Vrijwilligers hebben een hefboomwerking voor de noodzakelijke veranderingen binnen het sociaal domein. Te denken valt aan: • Activiteiten die de ontwikkeling van wijkondersteuningsteams versterken en door deze manier van werken het gericht gebruiken van vrijwillige inzet ondersteunen. • Activiteiten die er op gericht zijn vrijwilligers gericht te mobiliseren, burgers te activeren, te stimuleren om de eigen kracht optimaal te gebruiken en het gebruik maken van het eigen netwerk centraal stellen.

In het verlengde daarvan en de krappere financiële positie wordt het verantwoord geacht dat jongerenvoorziening Noord niet meer wordt gerealiseerd. Daarbij wordt een deel van de middelen voor een activiteitentraject in bestaande voorzieningen ingezet. Er zal in de samenwerking / subsidierelatie met de instellingen een accentverschuiving plaatsvinden. Het gaat om het verwerken van de volgende punten: • Instellingen activeren en stimuleren om een stevig vrijwilligersbeleid neer te zetten. • Instellingen zullen burgers stimuleren zelf initiatief te tonen in plaats van het organiseren van activiteiten voor de burgers; accommodaties kleinschaliger vorm geven en terug geven aan de burgers. • Stimuleren van initiatieven van vrijwilligers door een financiële ondersteuning. • Inzetten van social return on investment ten aanzien van maatschappelijk aanbesteden.

Programmabegroting

71

Pijler 2: Versterken van de keten van zorg voor de kwetsbare Schiedammers 4.2 Beleidsonderdeel: Integraal jeugdbeleid In 2013 zal een vervolg worden geformuleerd op de nota Integraal Jeugdbeleid ‘Jong zijn in Schiedam: ieders zorg’! Er zal vooral aansluiting gezocht worden bij alle ontwikkelingen in het sociaal domein. In het kader van sociale stijging zal het kinderwerk en het ambulant jongerenwerk ontzien worden. Deze zullen in de toekomst de (Brede)school als uitvalsbasis hebben. De gemeente Schiedam wil in navolging van de afgelopen jaren de realisering van een sluitende aanpak voor de jeugd van 0 tot 23 jaar (en hun gezin) continueren. Goed overleg met alle betrokkenen, waaronder de bestaande zorgstructuren binnen de gemeente en het onderwijs, moet zorgen voor één plan en één casus (GOSA) regisseur. Als nieuwe organisatievorm wordt op basis van de visienota ‘Schiedams maatwerk in het sociale domein’ ervaring opgedaan met het Wijkondersteuningsteam, waarin alle disciplines en dwarsverbanden samenkomen. De RMC coördinatie ziet toe op de ketenregie van 18 tot 23 jarigen zonder startkwalificatie. De voorbereiding op de decentralisatie van de jeugdzorg wordt onverminderd voortgezet op basis van de uitvoering van het regionaal Programmaplan 2012-2015 en het CJG wordt voorbereid op de implementatie van deze transitie én de invoering van passend onderwijs. 4.3 Beleidsonderdeel: Maatschappelijke ondersteuning Het doel van maatschappelijke ondersteuning is kwetsbare Schiedammers de kans geven zelfredzaam te zijn, zo lang mogelijk zelfstandig kunnen zijn in daarvoor geschikte woningen en mee kunnen doen in de samenleving. De activiteiten zijn gericht op het vinden van generale maatwerk oplossingen voor beperkingen op het vlak van zelfredzaamheid en participatie met als uitgangspunt het stimuleren van eigen kracht, wederkerigheid en het benutten van de eigen omgeving vóór de inzet van zorg. Alle Schiedammers worden gestimuleerd zich ondernemend op te stellen en een bijdrage te leveren aan de ondersteuning van kwetsbare medebewoners. Middelen voor maatschappelijke dienstverlening worden doelmatiger ingezet dan nu. Dit leidt tot een besparing in de kosten.

72

4.4 Beleidsonderdeel: Gezondheidszorg Schiedam is een stad met stevige gezondheidsproblemen. Veel Schiedammers ervaren de eigen gezondheid als matig tot slecht en dit wordt onderschreven door de statistieken. Het aantal Schiedammers dat zich eenzaam voelt is zorgwekkend. Schiedammers hebben gemiddeld meer last van overgewicht en daarmee samenhangende ziekten als diabetes. Ook kent Schiedam hoge cijfers voor babysterfte. Veelal zijn het burgers met een laag sociaal economische status waarbij geconstateerd wordt dat de gezondheid niet optimaal is. Een groot gedeelte van deze groep behoort tot de kwetsbare burger. Door een effectief gezondheidsbeleid kan worden voorkomen dat Schiedammers behoefte aan maatschappelijke ondersteuning ontwikkelen. Pijler 3: Sociale stijging en maatschappelijke carrière De (sociaaleconomische) stijgingsroutes verlopen via goed onderwijs, het verkrijgen van werk (banen), sport en recreatie en wonen. Het gaat in algemene zin om talentontwikkeling, om het bieden van mogelijkheden aan burgers, bedrijven en instellingen om zich te ontplooien en zo sociale stijging te realiseren. De gemeente faciliteert en draagt zorg voor goede basisvoorzieningen en een aantrekkelijk ondernemingsklimaat. Dit komt tot uitdrukking in goede onderwijsvoorzieningen, een werkgeversgerichte benadering van de arbeidsmarkt en een goede infrastructuur voor sport en recreatie. Herinvesteringen die naar aanleiding van de heroverwegingen kunnen worden gerealiseerd zullen binnen het kader van de Brede school en maatschappelijke stijging worden ingezet. 4.4 Beleidsonderdeel participatie, re-integratie, arbeidsmarktbeleid en inburgering Participatie en re-integratie Bevordering van participatie en re-integratie vraagt om verdere professionalisering van de participatiecoaches. Twee instrumenten staan hierbij voorop: de methodische diagnose en de e-dienstverlening. Beide instrumenten moeten leiden tot een klantverdeling die gebaseerd is op het leervermogen van de klant. Verdere professionalisering van de participatiecoach gaat uit van het idee dat de klant zelf verantwoordelijk is voor de eigen re-integratie. Samen met marktpartijen en maatschappelijke organisaties zal bezien worden welke interventies nodig zijn en op het talentenplein zullen worden aangeboden. Hierdoor wordt de eigen kracht en burgerkracht

versterkt. Het participatiebudget wordt ingezet voor klanten die tijdelijke ondersteuning nodig hebben. Voor klantgroepen die snel aan de slag kunnen geldt dat zij dit op eigen kracht moeten doen. Bij behoefte aan zorg zal er vanuit het Wijkondersteuningsteam naar een passende oplossing worden gezocht. Arbeidsmarktbeleid Uitgangspunt is de vraag van werkgevers naar personeel. Samen met de werkgever zal gezocht worden naar de mogelijkheden die het bedrijf kan bieden aan werkzoekenden met afstand tot de arbeidsmarkt. De vraag daarbij is wel wat we van werkgevers kunnen en mogen verwachten om deze groep een kans te geven. De arbeidsmarkt vraagt steeds hoger gekwalificeerde arbeidskrachten. In de techniek, zorg, bouw, metaal en productie zullen de komende jaren hard mensen nodig zijn. Extra werkgelegenheid wordt gecreëerd door Social Return, zoals bij de aanleg van de A4. De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is cruciaal in het bereiken van een match tussen vraag uit de arbeidsmarkt en aanbod (aanwezige competenties van burgers). Dit kan niet alleen op lokaal niveau vorm worden gegeven: de arbeidsmarkt is al snel een regionaal gegeven. Belangrijk is het daarom, dat Schiedam participeert in deze regionale netwerken en samenwerkt met zowel lokale als regionale onderwijsinstellingen en werkgevers. Inburgering De Wet Inburgering, die sinds 2007 van kracht is, zal een flinke verandering ondergaan. Het Rijk gaat de inburgeraar zelf verantwoordelijk stellen voor zijn inburgering. Waar aanvankelijk een grote rol voor de gemeente was weggelegd, wordt deze nu feitelijk beperkt tot handhaving. De te verstrekken middelen worden dan ook afgebouwd naar nul in 2014. De gewijzigde Wet Inburgering treedt met ingang van 1 januari 2013 in werking, onder het voorbehoud dat de 1e Kamer het wetsvoorstel aanneemt. Volwasseneneducatie Vanaf 2013 kunnen de middelen voor volwasseneneducatie breder worden ingezet. Het Rijk richt zich hiermee voornamelijk op basisvaardigheden zoals rekenen, taal en computervaardigheden. De gemeente Schiedam legt de focus op sociale stijging van personen die laaggeletterd en of digibeet zijn. In 2013 geen dure individuele voorzieningen, maar

collectieve voorzieningen die tezamen met partners worden aangeboden. Het Rijk is voornemens om het Vavo onderwijs vanaf het schooljaar 2013-2014 te centraliseren. Hierdoor rest voor de gemeente alleen nog de taak omtrent volwasseneneducatie. Schiedam zet in op actief beleid om mensen die daartoe geen of minder kansen hebben gehad alsnog basisvaardigheden zoals taal, rekenen en computervaardigheden bij te brengen. Naast de sociale stijging draagt volwasseneneducatie bij aan de versterking van de eigen kracht. 4.5 Beleidsonderdeel Schuldhulpverlening en Armoedebeleid Schulden creëren armoede en kunnen een grote belemmering zijn om mensen aan het werk te krijgen. Hoewel mensen in de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor hun schulden, is het in het belang van de samenleving om erger te voorkomen. Per 1 juli 2012 is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking getreden. Hiermee hebben de gemeenten de wettelijke verantwoordelijkheid gekregen voor schuldhulpverlening, preventie en nazorg. Een gemeente met weinig armoede en sociale uitsluiting biedt een beter leefklimaat. Het is daarom belangrijk om het toekomstperspectief van kwetsbare burgers te verbeteren, vooral in situaties waarin niet of nauwelijks uitzicht is op werk of verandering van leefomstandigheden. Armoedebeleid is maatwerk, gericht op het tegengaan van sociale uitsluiting onder mensen met een laag inkomen. Een laag inkomen wordt gedefinieerd als een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen drie doelgroepen: 1. Werkenden. 2. Niet-werkenden met een arbeidsplicht. 3. Niet-werkenden zonder arbeidsplicht. 4.6 Beleidsonderdeel Handhaving Voor sommige mensen is een bijstandsuitkering noodzakelijk om volwaardig mee te kunnen doen in de samenleving. Sociale voorzieningen kosten echter veel geld en dat geld moet alleen terechtkomen bij diegene die daar werkelijk recht op heeft. Het is daarom van belang dat regels worden nageleefd. Handhaving strekt zich uit over het hele domein van ‘Werk en Inkomen’ en kent zowel een preventief als een repressief aspect. Een klant moet weten aan welke verplichtingen hij dient te voldoen en de dienstverlening moet zo zijn ingericht dat de naleving ervan niet wordt belemmerd (preventief). Daarnaast

Programmabegroting

73

moet fraude (of een poging daartoe) zo snel mogelijk worden opgespoord en worden gesanctioneerd (repressief). Door middel van de periodieke nieuwsbrief wordt de klant op de hoogte gehouden van alle relevante ontwikkelingen en daarbij steeds herinnerd aan specifieke verplichtingen. De dienstverlening wordt zoveel mogelijk afgestemd op de behoeften van de verschillende doelgroepen. Zo hebben jongeren een andere benadering nodig dan ouderen. Controle blijft echter onontbeerlijk. Om tijd en arbeidskracht te besparen, zal meer worden ingezet op digitale hulpmiddelen. In samenwerking met het RCF-Kenniscentrum Handhaving staat voor de wijk Oost een project wijkgerichte aanpak gepland. Interventieteams zullen handhavings- en controleactiviteiten verrichten, die tevens tot doel hebben om de leefbaarheid van de wijk te verbeteren. De klant die desondanks de opgelegde verplichtingen niet nakomt of onjuiste informatie verstrekt, kan een sanctie tegemoet zien. Rijksondersteuning komt in de vorm van nieuwe wetgeving die voor 2013 staat gepland: verruiming van de mogelijkheden bij huisbezoeken, verruiming van bestandskoppelingen en verhoging van sancties. Nieuw handhavingsbeleid wordt zoveel mogelijk ontwikkeld in samenwerking met Vlaardingen en Maassluis. 4.7 Beleidsonderdeel: Brede school De vooren vroegschoolse educatie (peuterspeelzaalwerk) wordt versterkt, zoals afgesproken in de uitwerking van de bestuursafspraken versterking Vve/Schakelklassen. In het schooljaar 2012/2013 wordt met de partners een lokale visie uitgewerkt over de verdere ontwikkeling van de Brede school in het basis- en voortgezet onderwijs. Door middel van huisvesting- en subsidiebeleid stimuleert de gemeente de ontwikkeling van Brede scholen in het basisonderwijs tot integrale kindcentra (IKC) voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Een kindcentrum biedt een doorgaande leer- en ontwikkelingslijn in een pedagogisch klimaat dat door de partners wordt gedeeld. Zowel in het peuterspeelzaalwerk als in het onderwijs is ouderbetrokkenheid een belangrijk thema als voorwaarde voor een succesvolle schoolloopbaan. 4.8 Beleidsonderdeel: Onderwijs De gemeente Schiedam wil de kwaliteit van het Schiedamse onderwijs versterken. Belangrijke uitgangspunten bij de vernieuwde visie op de doorontwikkeling van de Brede school in het basis – en voortgezet onderwijs tot integrale kindcentra

74

zijn: het versterken van de zorg en meer opbrengstgericht onderwijs. Voor het realiseren van de hiervoor genoemde doelstellingen wil de gemeente Schiedam aanvullend investeren in een breed aanbod van voorzieningen en activiteiten. Deze activiteiten zijn gericht op het verbeteren van de leerprestaties van de kinderen en/of op brede vorming en het wegnemen van (sociale) factoren die het leren belemmeren. Deze aanvullende voorzieningen zullen, op basis van nader uit te werken criteria, aan een aantal hiervoor in aanmerking komende scholen worden toegekend. Ter versterking van de kwaliteit en verhoging van de onderwijsopbrengst zullen aan scholen, waar zich de meest risicovolle leerlingen bevinden, stimulerende activiteiten worden aangeboden. Deze activiteiten moeten een bijdrage leveren aan een brede vorming en ondersteuning van de door het onderwijs zelf uit te voeren primaire processen (taal, lezen, rekenen). De aanvullende voorzieningen bestaan uit specifiek vormgegeven aanbod op het gebied van cultuureducatie, muziekonderwijs, natuur – en milieueducatie, onderwijstijdverlenging, educatieve servicepluspunten (bibliotheek) en combinatiefuncties voor sport en cultuur. Ter versterking van de zorg binnen het onderwijs zullen voor scholen die hiervoor in aanmerking komen aanvullende voorzieningen geboden blijven worden op het gebied van schoolmaatschappelijk werk en schoollogopedie. Het tegengaan van voortijdig schoolverlaten en het bevorderen van het behalen van een startkwalificatie zal evenals in voorgaande jaren met kracht worden doorgezet. Een nieuw convenant voortijdig schoolverlaten in de regio Rijnmond zal uitgangspunt zijn voor de implementatie van zorg op maat voor de hiervoor in aanmerking komende risico jongeren. Leerplicht speelt hierbij een belangrijke rol om de effecten van de inzet te versterken en regionalisering van de leerplichttaken moeten in 2013 moet na een ruime voorbereidingstijd worden geëffectueerd. De aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is cruciaal in het bereiken van een match tussen vraag uit de arbeidsmarkt en aanbod (aanwezige competenties van burgers). Dit kan niet alleen op lokaal niveau vorm worden gegeven: de arbeidsmarkt is al snel een regionaal gegeven. Belangrijk is het daarom dat Schiedam participeert in deze regionale netwerken en samenwerkt met zowel lokale als regionale onderwijsinstellingen en werkgevers.

4.9 Beleidsonderdeel: Cultuur De gemeente Schiedam zet in op het versterken van cultuurparticipatie om daarmee een bijdrage te leveren aan sociale stijging en iedere Schiedammer een maatschappelijke carrière door te laten maken. Het beleidsonderdeel cultuur is in zijn totaliteit ondergebracht in een aparte beleidsvisie en maakt daarom niet expliciet onderdeel uit van de visienota ‘Schiedams maatwerk in het sociaal domein’. 4.10 Beleidsonderdeel: Integratie & Diversiteit Diversiteitbeleid richt zich op het bieden van kansen aan Schiedammers en heeft sociale stijging als belangrijk doel. Schiedammers zijn zelf (mede)verantwoordelijk voor de Schiedamse samenleving. Van belang hierbij is dat iedereen moet kunnen meedoen in Schiedam. Onderlinge dialoog en ruimte voor verschil zijn hierbij essentieel. Participatie betekent meedoen in de stad (werk, school, in de wijk etc.) maar ook meedenken over gemeentelijk beleid. Alle doelgroepen moeten dan ook uitgenodigd worden zitting te krijgen in de gemeentelijke adviesorganen. Uitgangspunten voor diversiteit: • Het tegen gaan van discriminatie en sociale uitsluiting, op welke grond dan ook. • De emancipatie en participatie van alle categorieën Schiedammers wordt gestimuleerd. De gemeente Schiedam verbetert voor alle doelgroepen haar eigen toegankelijkheid én de toegankelijkheid van maatschappelijke organisaties. • Het stimuleren van activiteiten die leefbaarheid en het onderlinge begrip in de eigen leefomgeving verhoogt. Beleidsnota’s: • Visienota ‘Schiedams Maatwerk in het Sociale Domein’, vastgesteld in 2012. • Beleidsplan Integrale Veiligheid 2012-2015, vastgesteld in 2011. • Gezondheidsnota ‘Iedereen gezond in Schiedam?’, vastgesteld in 2009. • Kadernota Wmo ‘Verbinden is de Kunst’, vastgesteld in 2008. • Kadernota Jeugd ‘Jong in Schiedam. Ieders zorg!’, vastgesteld in 2008. • Nota Dierenwelzijn, vastgesteld in 2007. • Naar integraal peuterspeelzaalwerk, vastgesteld in 2008. • Brede school basisonderwijs, voortzetting 2011-2014. • Brede school voortgezet onderwijs, voortzetting 20102013.

• Lokaal plan van aanpak versterking Vve/Schakelklassen 2012-2015. • Visie Cultuureducatie Gemeente Schiedam 2010-2014. • Startnotitie Cultuur in de wijk (2008); kadernota. • Cultuurvisie 2013-2016. • Regionaal Programmaplan Uitvoering Jeugdzorg 20122015, vastgesteld in 2012. • Projectplan Passend Onderwijs. • Schiedamse Sociale Index. • Convenant Voortijdig Schoolverlaten 2012-2015, vastgesteld in 2012. • Integraal huisvestingsplan onderwijs Schiedam 20092025. • Uitvoeringsplan arbeidsmigranten midden- en Oost-Europese landen 2011-2013, vastgesteld in 2012. • Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. • Beleidsplan activerende schuldhulpverlening in Schiedam 2012-2015. • beleidsnota’s “Alle Schiedammers tellen mee” (2008) en “Armoedebeleid werkt!” (2011). • Gewijzigde Wet werk en bijstand per 1 januari 2012. • Raadsbesluit Baanbrekend, april 2012. • Collegebesluit Social Return, juni 2011. • Verordening Wet Inburgering Gemeente Schiedam 2011. • Strategische kadernota ‘Een leven lang sporten en bewegen’, vastgesteld in 2009.

5. Relatie met andere programma’s Stadsvisie Schiedam 2030 en CollegeWerkProgramma (CWP) Het programma Sociale Infrastructuur geeft uitvoering aan het centrale uitgangspunt ‘Sociale stijging’ van de Stadsvisie Schiedam 2030. Dit door onder andere mede uitvoering te geven aan hoofdopgave 4: ‘Realiseren van levensloopvriendelijke wijken voor jong en oud’ en hoofdopgave 5: ‘Inzet op sociale ontwikkeling en stijging, realiseren van een wooncarrière in wijk en stad’. Sociale stijging is ook de kapstok voor de uitwerking van de tien strategische lijnen van het CollegeWerkProgramma 2010-2014: 1. Werken en onderwijs. 2. Mee (kunnen) doen. 3. Een voorzieningenniveau dat op de Schiedamse maat geschoeid is.

Programmabegroting

75

4. Investeren in lokale economie en mensen (Social Return op eigen investeringen). 5. Investeren in versnelde stedelijke vernieuwing. 6. Versterken kwaliteit leefomgeving: openbare ruimte mooi, heel en veilig. 7. Duurzaamheid. 8. Veiligheid. 9. Wonen. 10. Gemeente nieuwe stijl. Deze lijnen lopen vloeiend door de inhoudelijke programmaonderdelen heen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de lijnen 1, 2, 3, 4 en 10 de meeste raakvlakken met het programma Sociale Infrastructuur hebben. Het CollegeWerkProgramma geeft een overzicht van de resultaten die in de periode 2010-2014 moeten worden behaald. Het programma Sociale Infrastructuur focust sterk op deze gewenste resultaten. Programma Bestuur en Dienstverlening Het dienstverleningsconcept is in de afgelopen jaren verder uitgewerkt, met extra aandacht voor de verbetering van de dienstverlening aan instellingen en organisaties met betrekking tot het proces van subsidieverlening. De dienstverlening aan de burgers staat centraal bij de verbeterde intake voor werkzoekenden. De regisseur Maatschappelijke Ondersteuning en de GOSA-regisseur spelen een belangrijke rol in het verbeteren van de hulpverlening in complexe situaties. Programma Ruimtelijke Ontwikkeling Met name op het gebied van onderwijshuisvesting ligt een duidelijke relatie met de ruimtelijke ontwikkeling. In Nieuwland wordt in 2013 gewerkt aan de nieuwbouw van vier scholen: basisscholen De Taaltuin, Ababil en De Wieken en de school voor voortgezet onderwijs Lyceum Schravenlant. Programma Stadseconomie Economische ontwikkeling heeft een directe relatie met de aard en omvang van werkgelegenheid in de stad. Ook vanuit het arbeidsmarktbeleid is een goede relatie met werkgevers van groot belang. Door de wijkeconomie en werkgelegenheid te stimuleren bevordert de gemeente tevens dat de inwoners van Schiedam zo lang mogelijk zelfstandig kunnen functioneren.

76

Programma Veiligheid De beleidsinzet in dit programma heeft een positieve invloed op het welbevinden en de sociale cohesie in de wijken. Met name de aanpak van jeugdoverlast heeft een directe relatie met het integrale jongerenbeleid. In het kader van de verslavingszorg is een directe relatie als het om alcoholpreventiebeleid gaat. In samenhang met het programma Veiligheid wordt het convenant Veilige School in het voortgezet onderwijs uitgevoerd. Door de visienota ‘Schiedams maatwerk in het sociale domein’ wordt een aanpak gerealiseerd, waar samenwerking met bewoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en politie vanzelfsprekend is. Dit is de sleutel voor succes van de gebiedsgerichte aanpak. Programma Woonmilieu Een aantrekkelijk woonmilieu heeft een directe relatie met het programma Sociale Infrastructuur. De directe woon- en leefomgeving bepaalt immers voor een belangrijk deel het welzijn en welbevinden van de inwoners van Schiedam. De transformatie van het sociale domein hangt samen met de woonvisie. De woonvisie richt zich op sociale stijging van de Schiedammers via het mogelijk maken van een wooncarrière en het realiseren van levensloopvriendelijke wijken voor jong en oud. Vanuit de maatschappelijke ondersteuning is één van de ambities om alle inwoners zo lang mogelijk zelfstandig te laten functioneren. De verbinding wonen, zorg en welzijn is hiermee direct in beeld. Sinds 2009 besteedt Schiedam speciaal aandacht aan projecten die overbevolking, als gevolg van arbeidsmigratie uit landen uit Midden- en Oost Europa, moeten tegengaan. In overleg met het onderwijs, en in aanvulling op de reeds bestaande vestiging in wijk Nieuwland, is een vestiging van de Centrale Opvang Nieuwkomers (CON) in wijk Oost gehuisvest. Op basis van vastgestelde plannen wordt in 2013 doorgegaan met een meer integrale aanpak van de problematiek rond arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europa. In deze aanpak wordt niet alleen gekeken naar woonoverlast maar ook naar gezondheid, werk, inkomen, onderwijs. Programma Wijkontwikkeling Een belangrijk thema is ‘van buiten naar binnen’. Dit dient met name bij de wijkgerichte oriëntatie steeds meer vorm te krijgen. Kijken vanuit het perspectief van de inwoners van Schiedam moet leiden tot heldere korte processen: of het nu gaat om individuele trajecten gericht op werk, scholing, onderwijs of om individuele verstrekkingen om langer zelf-

standig te kunnen blijven wonen. Op verschillende gebieden geeft het programma Sociale Infrastructuur in 2013 de wijkgerichte insteek extra aandacht: • Versterken van de Brede scholen door nog meer buurtgericht te werken. • Verlengen van de activiteiten op het gebied van buurt, onderwijs en sport in West, Nieuwland en Noord. Wat gaat het Programma Sociale Infrastructuur kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

• Werken met gebiedsteams Werk & Inkomen. • Intensiveren van de netwerkgerichte werkwijze vanuit Werk en Inkomen. • Aandacht besteden aan wijkgerichte activiteiten van het Centrum voor Jeugd en Gezin. • Breed invoeren van verlengde leertijd op scholen voor basisonderwijs in meerdere wijken.

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

10.153

8.679

9.053

9.288

5.490

3.685

Lasten per product Onderwijsbeleid Primair onderwijs

4.531

5.096

4.838

4.901

5.368

5.282

Voortgezet onderwijs

2.027

2.922

2.844

3.214

3.161

3.112

1

27

27

27

27

27

Sport en recreatie

Milieu educatie

1.321

1.228

886

701

688

688

Sportaccomodaties

6.419

6.843

6.123

5.839

5.896

5.886

Bibliotheekwerk

2.991

2.572

2.568

2.530

2.526

2.525

Culturele activiteiten

1.518

1.077

1.235

1.231

1.207

1.204

Sociaal cultureel werk

5.559

4.412

3.988

3.395

3.068

3.066

Maatschappelijk werk

16.975

14.113

13.942

14.120

14.433

14.765

1.190

1.068

1.050

743

741

739

Inkomensvoorziening

Kinderopvang

51.824

49.177

47.523

47.522

46.505

46.086

Werkgelegenheidsbeleid

19.599

18.982

18.966

18.953

18.913

18.910

465

465

464

234

234

234

Vormingswerk

4.270

3.870

3.853

3.829

3.818

3.819

Wet op de lijkbezorging

Volksgezondheid

112

81

80

78

78

78

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

563

673

670

670

668

668

Dierenwelzijn Participatiebudget Totale lasten

141

135

130

129

124

124

18.472

10.507

9.861

9.241

8.783

8.612

148.132

131.928

128.100

126.647

121.728

119.511

Programmabegroting

77

Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

5.021

5.243

5.724

5.747

2.023

221

98

116

116

116

116

116

121

78

78

78

78

78

Baten per product Onderwijsbeleid Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Milieu educatie Sport en recreatie Sportaccomodaties Bibliotheekwerk

15

15

15

15

15

22

22

22

22

22

1.653

1.623

1.663

1.663

1.663

1.663

5

0

0

0

0

0


52

31

31

31

31

31


93

0

0

0

0

0


3

686

2

0

0

0

Kinderopvang

111

0

0

0

0

0

Inkomensvoorziening

39.062

36.677

37.019

36.919

36.919

36.919


19.657

19.315

19.315

19.315

19.315

19.315

2.142

0

0

0

0

0

Volksgezondheid Wet op de lijkbezorging

0

4

4

4

4

4

Participatiebudget

14.469

7.689

6.847

6.347

5.947

5.947

Totale baten

82.559

71.499

70.836

70.257

66.133

64.331

-65.572

-60.429

-57.264

-56.390

-55.596

-55.180

Onttrekking reserves

5.679

1.437

158

155

215

211

Toevoeging reserves

982

934

60

60

60

60

-60.875

-59.926

-57.166

-56.295

-55.441

-55.029



78

0 72

Tabel Heroverwegingen programma Sociale Infrastructuur Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Bedrijfsvoering

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Sociale Infrastructuur

338

406

416

445

Kapitaallasten

Fasering onderwijshuisvesting

505

594

-11

-13

Subsidie

Verlaging subsidie Maatschappelijk Werk

189

289

289

289

Verlaging subsidie Inkomensvoorziening

236

236

236

236

69

225

318

318

187

872

1.190

1.190

22

22

22

22

Verlaging subsidie Vormingswerk

0

230

230

230

Verlaging subsidie Kinderopvang

15

315

315

315

100

0

0

0

70

70

70

0

200

0

0

0

Verlaging subsidie Onderwijsbeleid Verlaging subsidie Sociaal Cultureel Werk Verlaging subsidie Volksgezondheid

Verhoging inkomsten

Aanscherping terugvordering en invordering uitkeringen Subsidie voor deelname aan Brede impuls combinatiefuncties

Verlaging uitgaven

Achterwege laten storting in voorziening dubieuze debiteuren Afschaffen werkbudget vrijwilligerswerk

0

61

61

61

35

66

66

66

Sanctioneren uitkering door strenge toepassing van maatregelenbeleid

130

130

130

130

Geen ambtshalve inkomensvrijlating bijverdiensten uitkeringsgerechtigden

260

260

260

260

Beëindiging schoolzwemmen

200

200

200

200

Heraanbesteding exploitatie zwembad Groenoord

Taakstelling vermindering aantal uitkeringen (I deel)

0

1.300

1.300

1.300

50

0

0

0

2.033

0

0

0

Beëindiging Instituut Sociaal Raadslieden en inkoop van deze dienstverleningbij de gemeente Vlaardingen

86

86

86

86

Vermindering diensten Centrum voor Jeugd en Gezin

50

50

50

50

Verlaging uitgaven sportstimulering Vermindering aantal uitkeringen door project Baanbrekend

Vermindering kosten leerlingenvervoer Totaal Sociale Infrastructuur

45

118

118

118

4.820

5.530

5.346

5.303

Programmabegroting

79

Stadseconomie 1. Doelstelling Het programma Stadseconomie handelt over de economische, toeristische en culturele ontwikkeling van de stad. Doel is het sociaal economisch versterken van de stad door het verbeteren van het vestigingsklimaat en het versterken van de werkgelegenheid. De binnenstad krijgt in dit programma een hoge prioriteit, omdat hier belangrijke ontwikkelkansen liggen. De binnenstad beschikt over de bijzondere DNA kenmerken die de stad Schiedam hebben gevormd: de Schie, de molens, de monu-

menten uit het jeneververleden. Met deze bijzondere kenmerken, die de identiteit van de stad vormen, wil de gemeente haar imago versterken. Schiedam moet aantrekkelijker worden om te wonen, te ondernemen en te verblijven. Een ander belangrijk DNA kenmerk zijn de havens en de hieraan gerelateerde maritieme en offshore industrie. De industriële maakindustrie vormt ook een belangrijk onderdeel van de Schiedamse bedrijvigheid. Hierop wordt, vanuit de kansen die dit biedt voor de werkgelegenheid, sterk ingezet.

Programma Stadseconomie

Speerpunten


De gemeente wil de sociaaleconomische structuur van de stad versterken door het verbeteren van het vestigingklimaat en het versterken van de werkgelegenheid.

80

• Versterken ondernemersklimaat • Revitalisering binnenstad • Versterken cultuurparticipatie • Een rol voor kunst en cultuur bij ruimtelijke ontwikkeling • Vergroten toeristisch bezoek aan de stad • Stadspromotie/citymarketing Beleidsonderdelen

Doelstellingen

Ruimte voor economische ontwikkeling

1. Versterken van het ondernemersklimaat 2. Aantrekkelijk maken en houden van bedrijventerreinen voor ondernemers 3. Ontwikkelen bedrijfslocaties

Stadspromotie

1. Versterken imago van de stad binnen de domeinen, wonen,werken en recreëren

Ruimte voor cultuur en toerisme

1. Versterken van kunst en cultuur van de binnenstad. 2. Versterken van cultuurparticipatie 3. Regie voeren op culturele instellingen 4. Vergroten toeristisch bezoek en verlengen verblijfsduur bezoeker

Binnenstad

1. Realiseren van een toename van het bezoek aan de binnenstad. 2. Verbeteren van uitstraling van de binnenstad

2. Gevolgen heroverweging Bij de heroverwegingen is nadruk gelegd op de beleidsinzet aan de hand van drie pijlers: • Maatwerk leveren in het sociale domein. • Benutten van kansen voor stedelijke herontwikkeling (A4). • Schiedam positioneren als dé historische stadskern van de regio Rotterdam-Rijnmond. Vooral de laatste twee pijlers zijn van belang binnen het programma stadseconomie. Nadrukkelijk is ervoor gekozen om in de economische ontwikkeling van de stad en de revitalisering van de binnenstad te blijven investeren. De gemeente erkent dat voor deze verdere economische ontwikkeling een goed cultureel klimaat van groot belang is. Ondanks de bezuinigingen houden we de culturele infrastructuur in stand. Het budget voor beeldende kunst zal hierdoor afnemen met € 95.000. De uitvoering van het beleid ten aanzien van kunst in de openbare ruimte en het atelierbeleid wordt hierdoor beperkt. Echter blijven we inzetten op beeldende kunst en vormgeving, maar wordt dit meer integraal bekeken in relatie tot andere ruimtelijke ontwikkelingsprojecten. Daarbij is met name aandacht voor verfraaiing van de entrees van de stad. De bezuinigingstaakstelling op de grotere culturele instellingen worden in 2013 geïmplementeerd. De gesubsidieerde instellingen zullen de bezuinigingstaakstelling doorvoeren in hun bedrijfsvoering en inzetten op het genereren van extra inkomsten. Contacten met de gemeente worden hierdoor geïntensiveerd om wel te kunnen blijven sturen op de prestatieafspraken die ten grondslag liggen aan subsidiebeschikkingen. De eerder afgesproken bezuinigingen op het beleidsterrein van cultuur (bibliotheek, theater, Stichting de Schiedamse Molens en musea) worden verzwaard met een extra taakstelling van € 100.000 in 2015 oplopend naar € 200.000 per 2016. 3. Activiteiten 2013 3.1 Beleidsonderdeel ruimte voor economische ontwikkeling Doelstelling 1: Versterken van het ondernemersklimaat. Het versterken van het ondernemersklimaat door de gemeente gebeurt op verschillende fronten zowel direct als indirect. Indirect speelt de gemeente een adviserende en stimulerende rol ten aanzien van diverse organisaties als de Stichting Mentor, de Creatieve Kaart, Ondernemersfonds, Bedrijven investeringszone (BIZ) en netwerkbijeenkomsten, zoals Open Coffee. Met directe versterking van het ondernemersklimaat wordt

ingezet op accountmanagement, afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt, beleidsontwikkeling en acquisitie. Accountmanagement Concreet voert de gemeente een aantal activiteiten uit die gericht zijn op het versterken van het ondernemersklimaat. Het accountmanagement voor de diverse bedrijventerreinen en voor de detailhandel zijn hierin een belangrijk onderdeel. De accountmanager is de vraagbaak en wegwijzer en bemiddelt tussen de ondernemers en gemeentelijke afdelingen. De twee accountmanagers voor de bedrijventerreinen leggen in 2013 ieder minimaal 24 bedrijfsbezoeken per jaar af. Bij de helft van de bezoeken is de wethouder Economie ook aanwezig. Acquisitie Onder gemeentelijke acquisitie wordt hier het geheel van gemeentelijke acties en maatregelen verstaan, die zijn gericht op het behoud van binnen de stadsgrenzen aanwezige ondernemers en op het aantrekken van nieuwe ondernemers, investeerders en projectontwikkelaars om zich in Schiedam te vestigen of hier te gaan ontwikkelen. Acquisitie is een van de beleidsimpulsen uit de zomernota. Mede met het oog op het bespoedigen van gronduitgifte door de gemeente, zal in 2013 extra worden ingezet op effectief gebruik van externe specialisten als acquisiteurs. Afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt Het beter laten aansluiten van de onderwijssector op de arbeidsmarkt lijkt steeds belangrijker te worden. Nu en in de nabije toekomst hebben bedrijven een groot tekort aan goed geschoold personeel. Vooral in de technische en maritieme sector is dit probleem nijpend. Aan de andere kant is er een groeiende groep Schiedammers die aan de zijlijn van de arbeidsmarkt staan en moeite hebben om in aanmerking te komen voor betaald werk. In 2012 is gestart met het in kaart brengen van dit complexe vraagstuk. In 2013 zal hieraan vervolg worden gegeven, met daarbij mogelijke aansluiting bij landelijke (G32) en regionale (Stadsregio, Kennisalliantie en Deltalinqs) activiteiten op dit gebied. Ook lokale activiteiten behoren tot de mogelijkheden. EZ stemt dit beleidsveld af met afdelingen Educatie en Werk. Wijkeconomie De nadruk op de economie per wijk is, vanwege de bezuinigingen, minder aanwezig. Vooral de gemeentebrede instrumenten worden ingezet om de economie in de wijk te sti-

Programmabegroting

81

muleren. Denk aan het accountmanagement en de Stichting Mentor. Oost Vanuit het project ter stimulering van de wijkeconomie Oost wordt in 2013 nog gewerkt aan de herbestemming van het waterpompstation. In 2012 is een erfpachtcontract opgesteld om het pand over te dragen aan BOEi. Deze heeft als doel industrieel erfgoed te herontwikkelen. Zij zullen het pand opknappen en vullen met bedrijvigheid. De gemeente blijft hierin gesprekspartner en zal dit ook faciliteren. Nieuwland In Nieuwland wordt met de inzet van een bedrijvencontactpersoon, die is aangesteld door de winkeliersvereniging Nolenslaan, extra ondersteuning gegeven aan ondernemers in Nieuwland. Aanpak leegstand De beleidsontwikkeling vanuit Economische Zaken zal in 2013 met name gericht zijn op het nader onderzoeken van de mogelijkheden om leegstand terug te dringen. Verschillende instrumenten om leegstand tegen te gaan, zoals ook in andere gemeenten worden toegepast (denk aan Rotterdam, SittardGeleen), zullen nader worden bekeken op hun toepasbaarheid voor de Schiedamse situatie. Tevens wordt bekeken in hoeverre gemeentelijk vastgoed tijdelijk ingevuld kan worden door (creatieve) ondernemers. Doelstelling 2: Aantrekkelijk maken en houden van Bedrijventerreinen voor ondernemers Met het aantrekkelijk maken en houden van bedrijventerreinen willen we bereiken dat, de 30.000 arbeidsplaatsen en de ruim 2.900 bedrijfsvestigingen die Schiedam rijk is, voor de stad behouden blijven en dat er ruimte wordt geboden voor verdere groei van de werkgelegenheid. Herstructurering Nieuw-Mathenesse De herstructurering Nieuw-Mathenesse is inmiddels op een punt aangekomen, waarbij de nadruk komt te liggen op de uitvoering van de plannen. De accountmanager EZ zal de onderhandelingen voeren met de ondernemers die willen investeren in panden of in nieuwbouw op het terrein. Met name in 2013 zullen deze activiteiten zijn beslag gaan krijgen. Op de Buitenhavenweg zal herprofilering en kadeherstel plaatsvinden, waardoor deze weg een meer toeristisch karak-

82

ter zal krijgen. Deze ontwikkeling wordt ook door de glasfabriek opgepakt door herindeling van het terrein en het verbeteren van het multifunctionele gebruik van de aanwezige publieksruimte op het terrein, welke toegankelijk is vanaf de Buitenhavenweg. Herstructurering Spaanse Polder ’s Graveland Na goedkeuring door de raad van de ‘vernieuwde beeldkwaliteitsstrategie Spaanse Polder en ’s-Graveland Zuid’ in 2012, zal er vanuit de gemeente zoveel als mogelijk op het faciliteren van ondernemers met bouwen uitbreidingsplannen worden ingezet. Voor zittende ondernemers die niet mee kunnen komen met dit programma zal worden bekeken of er verplaatsingsmogelijkheden binnen Schiedam zijn. Verder zal vanuit het accountmanagement van het team Economische Zaken ingezet worden op een spoedige afhandeling van de ca. 15 ingediende plannen, zodat deze als voorbeeld gebruikt kunnen worden voor andere ondernemers binnen het revitaliseringgebied. Doelstelling 3: Ontwikkelen bedrijfslocaties Schieveste Schieveste heeft onder andere de functie van grootschalig openbaarvervoersknooppunt waar dagelijks veel reizigers passeren. In en rond het station wordt op dit moment nauwelijks een relatie gelegd met de historische binnenstad van Schiedam. In de stationshal en aan de noordzijde van het station gaat meer aandacht worden besteed aan (de activiteiten in) het centrum van Schiedam. Verder wordt onderzocht of structureel budget kan worden ingezet voor een gratis openbaarvervoersverbinding tussen het station en de binnenstad. In het kader van de ontwikkeling van Schieveste zullen in 2013 tevens de volgende projecten starten: • Aanleg ontsluitingsweg vanaf de Rijksweg rechtstreeks het Schieveste-gebied in. • Aanleg autobrug over de Schie, waardoor ook fase 2 van Schieveste rechtstreeks ontsloten wordt op de A20. • Aanleg P&R. • Aanleg langzaam verkeer brug over de Schie. • Inrichting Schie-oevers tussen Proveniersbrug en Delflandbrug, waarbij veel aandacht wordt gegeven aan de verbetering van de inrichtingskwaliteit onder de viaducten.

Vijfsluizen Voor de twee nog uitgeefbare kavels op bedrijventerrein Vijfsluizen zal in 2013 door middel van acquisitie getracht worden een geschikte invulling te vinden. Wilhelminahaven In 2013 zal de haalbaarheid van de herontwikkeling van het slibdepot in samenwerking met private partijen worden onderzocht. Ook de haalbaarheid van de herstructurering van braakliggende aanpalende percelen zal nader worden onderzocht met als doel het ontwikkelen van een maritiem cluster op deze locatie. Bedrijfsmatige ontwikkeling A4 Als onderdeel van de ruimtelijke ontwikkelingen rondom de A4, ontstaat langs de A20 aan de noordzijde van Harga, ruimte voor commerciële functies. Hierbij wordt ingezet op grootschalige detailhandelsvestigingen die zowel in faciliterende als aantrekkende zin een toegevoegde waarde opleveren voor de stad. 3.2 Beleidsonderdeel Stadspromotie Doelstelling 1: Versterken imago van de stad binnen de domeinen wonen, werken en recreëren De basis om het imago te versterken is gelegen in de identiteit van de stad ofwel in de DNA kenmerken zoals opgenomen in de Stadsvisie Schiedam 2030: jenever, molens, water, kunst, maritieme industrie. Vanuit diverse beleidsterreinen wordt meer op deze DNA kenmerken ingezet als uitgangspunt bij de ontwikkeling. De gemeente wil werk maken van de reputatie die Schiedam verdient, daarom is het noodzakelijk een beeld te hebben over de wijze van profileren van de stad. Voor bewoners, bezoekers en bedrijven. De kernwaarden van Schiedam dienen zo breed mogelijk uitgemeten te worden. Want onbekend maakt onbemind. Successen moeten gevierd worden. Dat hoeft niet per se op de traditionele manier van een multimediacampagne. Met ‘free publicity’ kan ook de nodige aandacht gegenereerd worden. Een goede band met de pers, het inzetten van ambassadeurs voor de stad, meedoen aan prijsvragen, in positieve ranglijsten terecht komen, originele acties. De gemeente staat een onorthodoxe aanpak van citymarketing voor. De partners in de stad – gemeente, SPS/VVV, culturele instellingen, bewoners, winkeliers en bedrijven – hebben elkaar daarbij hard nodig.

Om het toeristisch imago van de stad te versterken is in 2006 de ontdekschiedam.nu campagne door de gemeente opgezet met inzet van GSB middelen. Stichting Promotie Schiedam (SPS) is in 2008 in het leven geroepen om deze campagne verder vorm te geven. De VVV is ondergebracht bij SPS. De financiële bijdrage aan SPS voor beide onderdelen (VVV-taak en stadspromotie) wordt vanaf 2013 als één subsidie verstrekt en niet meer in de vorm van twee afzonderlijke onderdelen. Opdracht aan SPS is om de campagne verder uit te bouwen naar de domeinen wonen en werken. Sinds het opheffen van het Woon Informatie Centrum zijn partijen met elkaar in gesprek om de woonpromotie door SPS te laten uitvoeren. In 2013 wordt hieraan concreet invulling gegeven. Specifieke activiteit ten aanzien van stadspromotie is het jaarlijks aanwijzen van een thema, waardoor de marketing communicatie gericht op een bepaalde activiteit ingezet kan worden. Daarnaast wordt op basis van het in 2012 vastgestelde evenementenbeleid, gewerkt aan het uitbreiden van het aantal imagoversterkende evenementen van twee naar vier. (zie verder onder beleidsonderdeel ruimte voor cultuur en toerisme). 3.3 Beleidsonderdeel Ruimte voor cultuur en toerisme De cultuurvisie 2013-2016, die in 2012 is vastgesteld, is kaderstellend voor de regierol van de gemeente op het cultuuraanbod binnen Schiedam. Vanuit dit beleidskader wordt ingezet op de doelstellingen: versterken binnenstad, versterken cultuurparticipatie, regie voeren op culturele instellingen. Doelstelling 1: Versterken van kunst en cultuur van de binnenstad Een binnenstad met een aantrekkelijk en divers aanbod vanuit de daarin gevestigde cultuurinstellingen is van essentiële betekenis voor het woon- en economisch klimaat van de stad in zijn geheel. Het cultuuraanbod maakt wonen in de (binnen) stad aantrekkelijk en heeft een aantrekkende werking (werk volgt wonen) op de vestiging van bedrijven in Schiedam. Het is dus van belang om in de versterking van de binnenstad te blijven investeren, door onder andere het versterken van het gebruik en de zichtbaarheid van culturele instellingen. Om dit te bewerkstellingen wordt ingezet op: • de levendigheid vergroten, door de binnenstad te gebruiken als podium (het laten plaatsvinden van culturele activiteiten / evenementen).

Programmabegroting

83

• Culturele activiteiten ondersteunen / producten ontwikkelen die het DNA van Schiedam versterken en uitdragen. • Het museumkwartier op de kaart zetten. • Subsidiëren van de culturele infrastructuur in de binnenstad. • Inzet beeldende kunst ter verfraaiing van (de routes naar) de binnenstad. Doelstelling 2: Versterken van Cultuurparticipatie Cultuurparticipatie is gericht op actieve deelname van bewoners aan culturele activiteiten. De gemeente zal zowel in de binnenstad als dichtbij de woonomgeving en op wijkniveau culturele activiteiten aanbieden en hierbij aansluiten op de behoefte van de inwoners van Schiedam. Cultuurparticipatie kan bijdrage aan sociale stijging: het bieden van de kans aan iedere Schiedammer om zich in voldoende mate te kunnen ontwikkelen en ontplooien om een maatschappelijk sterke positie te bereiken. Dit wordt gerealiseerd door het beleid specifiek te richten op: • Vergroting van het aandeel bestemd voor actieve cultuurparticipatie in de voor cultuur beschikbare budgetten. De activiteiten worden met name gericht op nieuwe doelgroepen en het verder stimuleren van cultuur in de wijk. • Het op basis daarvan, intensiveren van projecten / activiteiten gericht op met name actieve cultuurparticipatie, zoals projecten in het kader van cultuur in de wijk en intensiveren inzet uren cultuurscouts. • Het in stand houden van, dan wel extra faciliteren van instellingen en organisaties die activiteiten gericht op cultuurparticipatie aanbieden. • Via budgetsubsidies afspraken maken met de grote culturele instellingen over activiteiten die de inwoners in staat stellen een gevoel voor kunst en cultuur te ontwikkelen. • Extra inzet op specifieke programma’s gericht op activiteiten voor doelgroepen die uit zichzelf minder gemakkelijk deelnemen aan cultuur. • Inzetten op de ontwikkeling van een specifiek op kinderen en jongeren gericht cultuureducatief programma, mede aansluitend op het beleid met betrekking tot de brede school. • Het ondersteunen van de amateurkunsten middels waarderingssubsidies.

84

Doelstelling 3: Regie voeren op culturele instellingen De gemeente zet in op de volgende speerpunten: • Code Cultural Governace. • Samenwerking. • Ondernemerschap. Code Cultural governance De actualiteit laat zien dat er behoefte is aan een nieuwe en eigentijdse manier van aansturen en besturen van instellingen. Deze nieuwe manier wordt samengevat in de woorden ‘good governance’. Landelijk is een richtlijn ontwikkeld, waarin een aantal scenario’s wordt voorgesteld die binnen instellingen kwaliteit van bestuur, een transparante bedrijfsvoering en toezicht in de culturele sector moet waarborgen. De principes van deze richtlijn worden ingebed in de bestuursmodellen van de Schiedamse instellingen. We kiezen voor een zakelijke relatie met de instellingen, waarbinnen de regierol van de gemeente zich vertaalt in op resultaat en prestaties gerichte subsidiebeschikkingen. Hierbij is van belang: • Het monitoren van prestaties gericht op publieksbereik, participatie, ondernemerschap. • Een duidelijke koppeling tussen gemeentelijke doelen en prestatieafspraken met subsidierelaties (outcome sturing). Inzet op samenwerking De diversiteit van het Schiedams cultuuraanbod is zonder meer een sterk punt. Dit diverse cultuuraanbod wordt geleverd door diverse cultuurinstellingen. Een hechte samenwerking tussen deze instellingen (in welke vorm dan ook) zal de kwaliteit van het totale cultuuraanbod kunnen verbeteren en daarbij mogelijk ook positieve effecten hebben op de exploitaties van deze instellingen, doordat deze minder kwetsbaar worden. Daarnaast biedt samenwerking nieuwe kansen op een meer integrale aanpak en promotie van het cultuuraanbod binnen Schiedam als geheel. Ten aanzien van deze samenwerking lopen de volgende activiteiten: • Er is een onderzoek gestart naar de samenwerking van het Theater aan de Schie met een drietal andere theaters in de regio. • Gesprekken vinden plaats over het intensiveren van de samenwerking tussen het Theater aan de Schie en het Wennekerpand. • Er loopt een onderzoek naar de samenwerkingsmogelijkheden tussen de musea in Schiedam. • De resultaten van deze onderzoeken / gesprekken zullen

richtinggevend zijn voor de stappen die we kunnen zetten om binnen de gemeente Schiedam tot verdere samenwerking tussen de instellingen te komen. Cultureel ondernemerschap Cultureel ondernemerschap heeft tot doel de gezonde ondernemersprikkels, die horen bij het exploiteren van een instelling of bedrijf, weer op een stevige plek bij de instellingen terug te zetten, waardoor de afhankelijkheid bij instellingen van subsidies afneemt. Belangrijke doelstelling is ook, dat instellingen meer oog krijgen voor de omgeving waarbinnen en waarvoor zij hun aanbod leveren. Dit zal de kwaliteit van het aanbod doen toenemen. Een betere kwaliteit tegen minder kosten (binnen gezonde exploitaties) is het effect, dat men van dit cultureel ondernemerschap verwacht. De gemeente ondersteund dit door de volgende activiteiten: • Stimuleren en faciliteren van creatief ondernemerschap bij culturele instellingen. • De gemeente onderhoudt contacten met bedrijven in de stad en zal hierbij zijn intermediaire rol sterker aanbieden om mee te helpen in het versterken van de banden tussen culturele instellingen en het Schiedamse bedrijfsleven. • Bedrijfsleven en culturele initiatieven verbinden. • Het opnemen in de subsidievoorwaarden van eigen inkomsten van ten minste 17,5 % (in de jaarlijkse subsidiebeschikking kan dit percentage worden verhoogd). • Een vertaling daarvan in de jaarlijks vast te stellen hoogte van de subsidie. • Een meer zakelijke benadering van de culturele instellingen door het vastleggen van jaarlijkse prestatieafspraken in subsidiebeschikkingen. Doelstelling 4: Vergroten toeristisch bezoek en verlengen verblijfsduur bezoeker Voor het vergroten van het toeristisch bezoek aan de stad is het van belang een compleet dagje uit aan te kunnen bieden aan de bezoeker. Dit betekent een mix van winkelen, horeca, cultuur en recreatieve activiteiten. De binnenstadsvisie zet in op het versterken van deze mix. Versterking van de beleving van het water en van de winkelfunctie krijgen hierin prioriteit. Daarnaast is het vergroten van het aantal evenementen in de binnenstad van belang om bezoekers te verleiden naar de binnenstad te komen en te zorgen voor ‘leven in de brouwerij’. In 2013 wordt ingezet op de volgende activiteiten:

Uitvoeren evenementenbeleid De evenementencommissie die op basis van de in 2012 vastgestelde evenementennota is ingesteld draagt zorg voor het versterken van het evenementenaanbod in Schiedam, met name door een goede afstemming van evenementen in de tijd. De jaarlijkse evenementenkalender geeft een goed beeld van het overall programma en op welke punten dit programma versterking behoeft. In 2013 zal dit programma gekoppeld worden aan gewenste doelgroepen zodat een duidelijke keuze gemaakt kan worden voor passende evenementen in de stad. Het evenementenbudget bedraagt jaarlijks € 395.000. Met dit bedrag worden vier imagoversterkende evenementen en een 30-tal vitaliserende evenementen ondersteund. De ambitie is dat deze aantallen in 2016 zijn behaald. Activiteiten in het kader van het themajaar Jaarlijks wordt in oktober een thema voor het komende jaar vastgesteld. Hierbij wordt getracht aan te haken bij een bestaande provinciale of landelijke activiteit. De provincie gaat vanaf 2013 geen themajaren meer organiseren. In 2013 kan aangehaakt worden bij de nominatie van Schiedam binnen de Entante Florale (de groenste stad van Nederland). Het thema is dan gericht op groen en duurzaam. Nagegaan is of het bedrijfsleven in Schiedam hier mogelijkheden in ziet. Zij blijken erg geïnteresseerd in dit thema en bereid hierin bij te dragen. Een in het oog springende activiteit tijdens het themajaar is de vernoeming van een tulp naar onze stad. Verbeteren informatievoorziening Al lange tijd bestaat de behoefte om de gevelborden en informatiepanelen bij monumenten en objecten als de ruïne en de molens te verbeteren en waar mogelijk te moderniseren, bijvoorbeeld met een QR code. Hieraan wordt in 2013 uitvoering gegeven. Versterken watertoerisme De binnenstadsvisie legt de focus op het water. Al langere tijd wordt gewerkt aan versterking van het watertoerisme. De problemen met de kades hebben dit proces echter vertraagd. Knelpunt bij het ontvangen van meer boten over het water vormen de vele bruggen die Schiedam bezit. Binnen de Verenging Randstad Waterbaan, waarvan Schiedam lid is, zal nadrukkelijk gepleit worden om tot afstemming in brugtijden met omliggende gemeente te komen en extra aandacht worden gevraagd voor het promoten van het watertoerisme. Een vaarknoop puntensysteem wordt opgezet.

Programmabegroting

85

Stimuleren B&B Om de verblijfsduur van de bezoeker te verlengen van één dag naar meerdere dagen is de uitbreiding van overnachtingsmogelijkheden van belang. Zowel hotelontwikkeling als het realiseren van Bed & Breakfast wordt gestimuleerd door in planologische zin hier mogelijkheden voor te creëren. Ontsluiting cultureel erfgoed De toegankelijkheid van de Schiedamse monumenten is nog steeds beperkt. Bij herontwikkeling van deze objecten zal een publieksfunctie nadrukkelijk worden overwogen. (zie hiervoor verder beleidsonderdeel binnenstad).

Recreatie De recreatieve mogelijkheden voor de Schiedammer (wandelen, fietsen, skaten, kanoën) zijn vooral gelegen in het Midden-Delflandgebied. Schiedam participeert daarom in het Recreatieschap Midden-Delfland. De provincie Zuid-Holland wil het beheer van alle recreatiegebieden in Zuid-Holland op een andere manier vorm gaan geven, waarbij zij veel meer een regisserende rol krijgen. In 2013 zal een nieuwe organisatiestructuur voor de recreatieschappen vorm krijgen.

Tabel effecten prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Ruimte voor cultuur en toerisme Omschrijving

E/P*

Bron

Toename toeristisch bezoek

P

CVO-bezoek per jaar

Toename bezoekersaantallen musea

P

Jaarcijfers bezoek diverse musea

Toename bezoekersaantallen Theater aan de Schie

P

Bezettingsgraad**

P

Aantal bezoekers theater totaal

Nulmeting (2008)

2010 realisatie

2011 realisatie

2013

2014

2015

365.000

368.000 bezoekers 972.000 bezoeken

342.000 Bezoekers 926.000 bezoeken

390.000

420.000

425.000

90.000

114.402

108.197 (streefwaarde 100.000)

120.000

120.000

125.000

38 %

46 %

55%

55%

55%

38.282

37.158

31.150

31.150

31.150

141

116

95

95

95

14.066

14.610

17.489

17.500

17.500

17.500

6,6 rapportcijfer

6,6

6,8

6,8

6,8

47.500

Aantal theater voorstellingen Aantal abonnementhouders bibliotheek

P

Jaarcijfers

Culturele voorzieningen en kunstaanbod

E

Onderzoek imago en dienstverlening

Streefwaarde

* E= Effectindicator en P= Prestatie-indicator. ** Bezettingsgraad was 65%, gezien de landelijke trends (afname bezoekers) is dit percentage teruggebracht naar een meer realistisch percentage namelijk 55*

3.4 Beleidsonderdeel Binnenstad In 2012 is de Ontwikkelingsvisie voor de binnenstad vastgesteld. De ambitie van deze visie luidt: ‘meer mensen in de binnenstad’, de opgave daarbij luidt: ‘stad aan de Schie’. Deze ontwikkelingsvisie voor de binnenstad heeft een hoog ambitieniveau en vormt een gebiedsgerichte uitwerking van de Stadsvisie Schiedam 2030. Focus wordt aangebracht via het benoemen van vijf sleutelprojecten: Stad aan de Schie,

86

Dirkzwagerterrein, Museumkwartier, Binnenstadsloket, marketingcampagne binnenstad. De huidige (economische) realiteit vraagt om scherpe keuzes: ‘elke euro moet raak zijn’. En wel de keuze voor ontwikkelingen die een groot effect hebben op het verbeteren van de binnenstad, rechtstreeks of indirect (door andere ontwikkelingen op gang te brengen).

Doelstelling 1: Realiseren van een toename van het bezoek aan de binnenstad. Evenementen Om meer publiek naar de binnenstad te trekken wordt met name ingezet op het organiseren van evenementen en activiteiten (zie ook vergroten toeristisch bezoek). De bedoeling is dat er in 2016 drie imagoversterkende evenementen in de binnenstad plaats vinden (de vierde mag buiten de binnenstad plaats vinden). ‘Daarnaast moeten er een groot aantal evenementen en activiteiten plaats vinden in de binnenstad: ‘altijd wat te doen’, zodat er altijd een aanleiding is om de binnenstad te bezoeken. Activiteiten Centrummanagement De ondernemers in de binnenstad en het Centrummanagement spelen hierin een belangrijke rol. Vanuit het Ondernemersfonds, beheerd door het Centrummanagement, worden activiteiten georganiseerd, zoals open terras, doggy day, de voorjaarsmodeshow, themamarkten. Versterken samenwerking Ingezet wordt op het versterken van de samenwerking van diverse partijen in de binnenstad zoals Centrummanagement, Stichting Promotie Schiedam, culturele instellingen, rondvaarten, horeca ed. Deze samenwerking is met name gericht op het verbeteren van de ontwikkeling van het merk Schiedam door ondermeer het opzetten en promoten van arrangementen. Het aanbieden van een dagje Schiedam gericht op diverse doelgroepen verleidt mensen sneller een bezoek te brengen aan de stad. De samenwerking tussen partijen zal ook onderdeel zijn van de tussentijdse evaluatie van het ondernemersfonds die in 2013 zal plaatsvinden, om het effect hiervan en het draagvlak onder ondernemers te toetsen. 2. Verbeteren van de uitstraling van de binnenstad Van de sleutelprojecten, zoals in de binnenstadsvisie benoemd, worden in 2013 de volgende onderdelen concreet opgepakt: Vanuit het sleutelproject Stad aan de Schie wordt ingezet op: Werk aan de winkel 2.0 Het project ‘Werk aan de Winkel’ heeft een aanzienlijke verbetering aan de uitstraling van panden in de binnenstad opgeleverd. Onderdeel van de integrale aanpak is dat eigenaren die geen stappen zetten om hun pand te verbeteren een

aanschrijving ontvangen. Het traject van aanschrijving wordt verder ingezet. Naast het herijken van de bestaande subsidieregeling wordt ook gekeken naar het inzetten van laagrentende leningen. Daarnaast is het in een straat met versnipperd bezit van belang de mogelijkheid van nauwere samenwerking met grote eigenaren en met partijen die geloof hebben in de Hoogstraat en hierin willen investeren, te verkennen. Bovenstaande aanpak blijkt in Rotterdam ook succesvol. Aanpak Lange Haven Het herstel van de kademuren aan de Lange Haven heeft prioriteit. In het ontwerp voor het openbaar gebied van de Lange Haven wordt rekening gehouden met de in ‘Stad aan de Schie’ nagestreefde verlevendiging van de havens. Waar mogelijk wordt ruimte geboden voor terrassen op en aan het water en aanlegvoorzieningen zonder daarbij afbreuk te doen aan de bereikbaarheid van de gevestigde bedrijven. Proveniersbrug De Proveniersbrug is onderdeel van de slagader naar het hart van de stad. Tijdelijke bypasses zijn onontkoombaar. Het streven is om stagnatie van de toevoerweg zoveel mogelijk te voorkomen en daar waar het onvermijdelijk is zo kort mogelijk via alternatieve routes te laten verlopen. Parkeergarage Westmolenstraat De discussie over de bestemming monumentale iconen van de stad (Havenkerk, Monopole, Korenbeurs) wordt mede bepaald door de parkeervoorzieningen. De voorbereiding van de besluitvorming over de garage aan de Westmolenstraat vindt in 2012 plaats. Naar aanleiding hiervan worden in 2013 concrete stappen gezet. Sleutelproject Museumkwartier Hoogstraat Midden De fysieke contouren van het Museumkwartier zijn met de oplevering van de door de SRHS gerestaureerde panden aan de Hoogstraat zichtbaar geworden. De invulling van deze panden is mede afhankelijk van het slagen van het vinden van een gebruiker voor de Havenkerk en de Monopole. In 2013 worden duidelijke stappen hierin verwacht. Appelmarkt De geplande herinrichting van de Appelmarkt en een gewijzigde toegang van het Stedelijk Museum beïnvloeden de

Programmabegroting

87

ambiance van het gebied en dragen bij aan de beoogde kwaliteitsslag voor het gebied. Herbestemming monumentale panden: Monopole, Havenkerk, Klokkenluiderwoning Voor zowel Monopole als Havenkerk wordt een nieuwe bestemming gezocht. Onderzoek naar een geschikte functionele invulling voor de Havenkerk in de vorm van een maatschappelijke kosten baten analyse (MKBA) heeft in 2012 plaatsgevonden. Dit vormt de basis voor een verdere zoektocht naar een geschikte gebruiker. Het plan voor de herbestemming van de Klokkenluiderwoning wordt bezien in relatie tot het versterken van het mul-

tifunctionele gebruik van de Grote Kerk. Hierbij wordt ook het geven van een publieksfunctie aan de Waag, waardoor het totale gebied een meer toegankelijk karakter krijgt, meegenomen. In 2013 wordt tot uitvoering van dit project overgegaan. Sleutelproject: Binnenstadsloket Bij het opstellen van de ontwikkelingsvisie kwam naar voren dat vragen en initiatieven voor de binnenstad niet of niet op de juiste plek binnen de gemeentelijke organisatie terechtkomen. Kansen worden hierdoor gemist. In 2013 moet er een duidelijk herkenbaar punt zijn (Binnenstadsloket) waar met name ondernemers en bewoners met vragen en initiatieven terecht kunnen. Vanuit dit punt worden deze uitgezet in de gemeentelijke organisatie. Het loket borgt dat gereageerd wordt.

Tabel effecten prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Binnenstad Omschrijving

E/P*

Bron

Nulmeting (2008)

Streefwaarde 2010 realisatie

2013

2014

2015

Veiligheid op straat

E


6,1 rapportcijfer

6,1

6,2

6,2

6,3

Bereikbaarheid Schiedam

E


7,0 rapportcijfer

7,3

7,3

7,3

7,3


5,4 rapportcijfer

5,3

6,0

6,1

6,3

4,8 rapportcijfer

5,3

5,5

5,5

5,6

28%

28%

28%

Winkels Onderhoud openbaar gebied

E


Koopkrachtoriëntatie binnenstad

E

Omnibusonderzoek

28%

Leegstand winkels

E

Locatus

25%

20%

* E= Effectindicator en P= Prestatie-indicator. Toelichting Cijfers over 2011 ontbreken omdat het onderzoek imago en dienstverlening toen niet is uitgevoerd. De kooporiëntatie op de Binnenstad bedroeg in 2010 28%. De trend is heel duidelijk een dalende lijn (was in 2000 nog 42%). Onder de huidige economische omstandigheden en door veranderend winkelgedrag (internet) is het zeer moeilijk deze trend te doorbreken. Daarom wordt voorlopig ingezet op het stabiliseren van de koopkrachtoriëntatie.

4. Context en achtergrond Binnen het programma stadseconomie wordt vooral beleid ontwikkeld gericht op het faciliteren van ondernemers, instellingen en particuliere initiatieven. Daarnaast is het verstrekken van subsidies en het op basis hiervan aangaan van prestatie afspraken een belangrijk onderdeel. Er is binnen dit programma nauwelijks sprake van wettelijke taken. Belangrijk bij de beleidsontwikkeling zijn de afspraken die in breder verband, zowel op regionaal niveau (Stadsregio, Metropoolregio en de gemeenschappelijke regelingen Recre-

88

atieschap Midden-Delfland en Koepelschap Buitenstedelijk Groen) als landelijk (G32) worden gemaakt. Kaderstellende nota’s • Actualisatie Masterplan Schieveste (2011). • Masterplan Nieuw Mathenesse (2008). • Plan van aanpak 2008 Spaanse Polder & ’s-GravenlandZuid. • Nota Bedrijventerreinen (2009). • Detailhandelsnota 2010-2020.

• Nota Wijkeconomie 2009-2015. • Projectplan Wijkeconomie Oost (2010-2012). • Regionaal kantorenprogramma 2011. • Kansrijk in Europa 2009-2013. • Startnotitie Cultuur in de wijk (2008); • Ruimte voor Beeldende Kunst in Schiedam, waar kunst in de openbare ruimte iets toevoegt (2010); • Toerismebrief 2009. • Hotelbeleid Schiedam (2008). • Nota Horecabeleid Schiedam 2008-2012. • Cultuurvisie 2013-2016. • Evenementennota 2012- 2016. • Binnenstadsvisie “Stad aan de Schie” (2012). • Beleidsnotitie Parkeren 2008-2013 (2008). • Beleidsnota Monumenten 2008-2012. • Stadsvisie Schiedam 2030. 5. Relaties met andere programma’s De relatie van het programma Stadseconomie met Stadsvisie Schiedam 2030 en het CollegeWerkProgramma 2010-2014 Het programma Stadseconomie geeft met name uitvoering aan de volgende hoofdopgaven van de Stadsvisie Schiedam 2030: • Hoofdopgave 2 ‘Versterking van de binnenstad’. • Hoofdopgave 6 ‘Voortzetting diversificatie werkgelegenheid, innovatie en vernieuwing van de lokale economie, behoud en binding van de koopkracht. • Hoofdopgave 9 ‘Verder versterken van het imago’. Het programma geeft daarnaast uitvoering aan deze strategische lijnen van het CollegeWerkProgramma 2010-2014: • Strategische lijn 3 ‘Een voorzieningenniveau op de Schiedamse maat geschoeid’. • Strategische lijn 4 ‘Investeren in de lokale economie en mensen (social return op de eigen investeringen)’. Het programma Stadseconomie heeft in de relatie tot andere programma’s de volgende raakvlakken: Programma Bestuur en Dienstverlening Het dienstverleningsconcept wordt verder uitgewerkt. Het college biedt ruimte aan ondernemers door hindernissen weg te nemen, door vraaggerichte dienstverlening en door actief relatiebeheer. Ook wil het college gemeentelijke regels, indien overbodig, schrappen.

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling De programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Stadseconomie grijpen direct in elkaar. Een goede ruimtelijke aanpak is nodig om economische ontwikkeling tot stand te brengen. • Bereikbaarheid – Een groot pluspunt van Schiedam ten opzichte van andere gemeenten is de goede bereikbaarheid. Dit pluspunt zal het college actief promoten in de externe contacten. Bereikbaarheid stuurt in belangrijke mate de ruimtelijke en economische ontwikkeling. Vijfsluizen is juist door een uitstekende bereikbaarheid tot groei gekomen. • Parkeren en openbaar vervoer – Het onderwerp parkeren en openbaar vervoer speelt eveneens een belangrijke rol bij de economische, culturele en toeristische activiteiten in de stad. De relatie tussen station en binnenstad krijgt nadrukkelijker aandacht. • Openbare ruimte – Het college heeft de afgelopen jaren sterk ingezet op het verbeteren van de leefbaarheid door ruim te investeren in het onderhoud van de openbare ruimte. Voor een goede toeristische ontwikkeling is het belangrijk dat de openbare ruimte schoon, heel en veilig is. Pas als hieraan voldaan wordt, kan het toeristisch bezoek aan de stad zich optimaal ontwikkelen. Extra zorg is en blijft hiervoor noodzakelijk. • Ruimtelijke ontwikkeling en culturele planologie – In de culturele planologie wordt bijzondere betekenis toegekend aan cultuur en cultuurhistorie bij het inrichten van de ruimte. Kunst en cultuurhistorie verdienen een rol bij ruimtelijke ontwikkeling. Doel is het vergroten van de kwaliteit van de leefomgeving en het versterken van de identiteit van een locatie door inzet van kunst bij ruimtelijke ontwikkelingsprocessen. Dit resulteert niet altijd in een beeld op een plek. Inbreng en betrokkenheid van beeldende kunstenaars en vormgevers bij ontwikkeling van ruimtelijke plannen kunnen leiden tot vernieuwing. In elk geval maken kunstenaars betrokkenen bewust van het belang van cultuurhistorische en culturele waarden. Zij vergroten daarmee het draagvlak voor ruimtelijke veranderingen. Binnen de gemeente vindt een aantal planologische ontwikkelingen plaats waarbij een rol is weggelegd voor kunst en cultuur. Zo wordt bij de herontwikkeling van het Beatrixpark onderzocht welke rol kunst kan spelen bij de herinrichting van het park. In eerste instantie richt deze rol zich op het aanpakken van de viaducten die de (onaantrekkelijke) entree van het park vormen vanuit Nieuwland. Daarnaast kan kunst een toegevoegde waarde hebben bij de ontwikkeling van de A4. Ook bij (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen is een rol weggelegd voor cultuur.

Programmabegroting

89

Programma Sociale Infrastructuur • Verminderen werkloosheid – De gemeente geeft hoge prioriteit aan het bieden van voldoende werkgelegenheid. Door de demografische ontwikkeling zal er naar verwachting krapte ontstaan op de arbeidsmarkt. Het doel is om Schiedammers aan het werk te helpen en ondernemers te voorzien van gemotiveerd personeel. Daarom wordt nadrukkelijk ingezet op de afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Een tweede voornemen is om bij ieder relevant onderwerp van beleid of implementatie van beleid de mogelijke gevolgen voor economie en werkgelegenheid te laten meewegen. Dit geldt in het bijzonder voor nieuwe projecten. • Versterken cultuurparticipatie (sociale stijging) – Cultuur is voor de gemeente één van de pijlers van de sociale structuur. Ze levert een prominente bijdrage aan het speerpunt ‘Mensen maken Schiedam’. Een goede culturele infrastructuur is belangrijk voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat en draagt bij aan participatie en emancipatie. De gemeente continueert de inzet om cultuur in de wijk op maat aan te bieden. Gebleken is dat deze uitingen bijdragen aan een goede sfeer in de wijk. Daarnaast blijft de gemeente het belangrijk vinden jongeren door middel van cultuureducatie in aanraking te brengen met cultuur. Activiteiten in het Wennekerpand die gericht zijn op jongeren, zijn van belang voor een goed voorzieningenniveau voor de jeugd. Ook de bibliotheek heeft een belangrijke sociale functie. Zij is een belangrijke partij in de bevordering van taal- en leesvaardigheid en daarmee ook in de bevordering van integratie. De bibliotheek kan echter ook een bijdrage leveren aan het verkleinen van onderwijsachterstanden of het vergroten van sociale zelfredzaamheid. • Culturele activiteiten – De gemeente ondersteunt niet alleen culturele voorzieningen, maar ook culturele activiteiten. Het gaat met name om activiteiten die bijdragen aan maatschappelijke doelen, zoals versterking van de identiteit van de stad en/of versterking van de sociale cohesie van (groepen) bewoners. Voor culturele activiteiten zullen in 2013 nadere regels ontwikkeld worden. • Participatie, integratie, emancipatie – Op het terrein van zorg en welzijn, cultuur en sport wil de gemeente verbindingen leggen tussen het verhogen van kwaliteit, het terugleggen van verantwoordelijkheden bij burgers en de notie dat de menselijke maat de kern moet zijn van beleid.

90

Programma Veiligheid Uitgangspunt voor een goede economische en toeristische ontwikkeling van de stad is ‘schoon, heel en veilig’. Het verbeteren van het gevoel van veiligheid zorgt voor een betere leefbaarheid van de stad. Ook ondernemers zijn hierbij gebaat. Op bedrijventerreinen en in de binnenstad worden concrete veiligheidsprogramma’s uitgewerkt. Programma Woonmilieu Door de woningvoorraad te herstructureren – met name door woningen in het duurdere segment toe te voegen – wil het college een koopkrachtigere bevolking en hoger opgeleid personeel aantrekken en beter vasthouden. Dit verbetert de economische structuur en de vitaliteit van de stad. Programma Wijkontwikkeling • Economie in de wijk – De gemeente investeert in de economie in de wijk, omdat die bijdraagt aan de sociale cohesie en zelfredzaamheid van de bewoners. Dat leidt tot stijging op de sociale ladder. De nota Wijkeconomie zet hierop in, specifiek op de wijken Nieuwland en Oost. • Cultuur in de wijk – Uit recent onderzoek van het Nicis Institute (De Kracht van Cultuur, 2011) blijkt dat inzet van cultuur een effectieve impuls geeft aan wijken. Kunst en cultuur blijken groot effect te hebben op de leefbaarheid in de (aandachts)wijken. Oorzaak van het succes van cultuurprojecten in de wijken is de benadering. De gemeente onderstreept het belang van een aanbod op maat van de wijk. Vandaar de blijvende inzet van cultuurscouts in de wijk. Paragraaf Stedenbeleid Het Stedenbeleid is de opvolger van het Grotestedenbeleid. Binnen het Stedenbeleid is gekozen voor een decentrale aanpak, zodat op lokaal niveau meer ruimte voor maatwerk ontstaat en de bestuurlijke lasten verminderen. Daarnaast blijft het Rijk als partner actief betrokken bij de wijken themagerichte aanpak. Schiedam neemt onder andere deel aan de pijler Economie en Werk. Binnen de G32 zal in 2013 herijking van deze pijler plaats vinden.

Wat gaat het Programma Stadseconomie kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Straatmarkten

168

135

135

133

132

132

Cultuurbeoefening

346

444

143

142

135

134

Kunst en cultuur

1.601

1.453

1.431

1.316

1.205

1.103

Musea

3.145

3.020

2.858

2.692

2.686

2.685

Toerisme

1.324

1.405

1.395

1.393

1.384

1.382

Monumentenbescherming

352

383

309

300

273

266

Monumenten

526

507

481

478

458

456

Lasten per product

Recreatie Economische zaken Grondzaken

29

61

49

49

49

49

880

1.090

669

664

638

635

63.970

41.753

36.424

36.371

42.558

34.086

Ruimtelijke ordening

405

387

477

450

444

574

Evenementen

215

252

273

272

268

267

1.272

1.225

1.177

1.160

1.062

1.063

74.234

52.115

45.819

45.420

51.290

42.834

Straatmarkten

98

101

103

103

103

103

Musea

14

13

7

7

7

7

Geo informatie Totale lasten Baten per product

Toerisme Monumentenbescherming Monumenten Recreatie

0

5

5

5

5

5

21

21

21

21

21

21

63

61

62

62

62

62

216

230

230

230

230

230

64.162

88.859

41.259

41.836

47.088

38.332

834

0

0

0

0

0

Evenementen

12

0

0

0

0

0

Geo-informatie

59

96

97

97

97

97

Totale baten

65.479

89.386

41.783

42.360

47.612

38.856


Economische zaken Grondzaken Ruimtelijke ordening

-8.755

37.271

-4.036

-3.060

-3.678

-3.978


4.675

1.037

610

447

243

230

Toevoeging reserves

483

2.113

51

725

51

51

-4.563

36.195

-3.477

-3.339

-3.486

-3.799


Tabel Heroverwegingen programma Stadseconomie Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Bedrijfsvoering Rente

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Stadseconomie

700

700

620

650

Verlaging rentetoevoeging voorziening tekorten bouwgrondexploitatie

333

375

314

215

Subsidie

Subsidievermindering Cultuurbeoefening

95

95

95

95

Verhoging inkomsten

Veiling huur grond exploiteren tankstation

100

100

100

100

Verlaging uitgaven

Verlagen investering in Beatrixpark

1.348

500

0

0

31

31

0

0

0

0

60

60

Deelprojecten Binnenstad Invoeren integraal beheerssysteem openbare ruimte Taakstelling cultuur Stelselherziening Totaal Stadseconomie

Vrijval erfpacht

0

0

100

200

4.161

3.916

3.761

3.619

6.768

5.717

5.050

4.939

Programmabegroting

91

Veiligheid 1. Doelstelling Het vergroten van de subjectieve en objectieve veiligheid in Schiedam moet de stad aantrekkelijker maken en het welbevinden van bewoners vergroten. Schiedam wil ongewenst en

crimineel gedrag terugdringen, zowel gebieds- als persoonsgericht. Daarnaast wil de gemeente een veilige omgeving bieden. Bij voorkeur wordt preventief beleid gevoerd.

Programma Veiligheid Algemene doelstelling

Het doel is om Schiedam veiliger te maken.

Beleidsonderdelen

Doelstellingen

1. Veilige woonomgeving 2. Jeugd en Veiligheid 3. Bedrijvigheid en Veiligheid 4. Fysieke veiligheid 5. Integriteit en veiligheid

1. Bevorderen veilige woon- en leefomgeving. 2. Terugdringen en beheersen van jeugdoverlast. 3. Veiliger ondernemen. 4. Goed voorbereid zijn op (dreigende) rampen, crises en grootschalige ordeverstoringen. 5. Bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit voortzetten.

In het beleidsplan Integrale Veiligheid 2012-2015 zijn de veiligheidsvelden en de doelstellingen van de Schiedamse veiligheidsaanpak voor de periode 2012-2015 vastgelegd. Net als de landelijke methode ‘kernbeleid’ is het thema veiligheid in vijf velden verdeeld: 1. veilige woon- en leefomgeving; 2. jeugd en veiligheid; 3. bedrijvigheid en veiligheid; 4. fysieke veiligheid; 5. integriteit en veiligheid. Deze indeling heeft de indeling van het beleidsplan 20082011 vervangen.

92

2. Gevolgen heroverweging Op het gebied van veiligheid is de afgelopen jaren fors bezuinigd1. Dit jaar is gekeken naar verdere besparingsmogelijkheden. Daarbij zijn pijnlijke keuzes niet te vermijden. De rijksmiddelen op het gebied van Leefbaarheid en Veiligheid (de decentrale uitkering) zijn met ingang van 2012 weggevallen. Ook op andere gemeentelijke programma’s drukken de rijksbezuinigingen op de gemeentelijke middelen. Dat heeft invloed op de ‘doelgroepen’ waarmee het programma van Veiligheid in aanraking komt. Veiligheid heeft immers veel elementen in zich van bijvoorbeeld Jeugdzorg en openbare ruimte. Daar waar activiteiten in de huidige vorm moeten worden gestaakt, zal getracht worden in samenwerking met partners tot een alternatieve aanpak te komen. Het budget voor het programma veiligheid (€ 10,9 miljoen) is voor ongeveer 40% (€ 4,38 miljoen2) direct beïnvloedbaar. De gemeente heeft voor de heroverwegingen gekeken naar de volgende mogelijkheden bij het programma Veiligheid: 1. verhogen inkomsten; 2. stoppen met niet-wettelijke taken; 3. een versobering / efficiency van de wettelijke taken. Ad 1: Verhogen inkomsten Om de inkomsten voor de gemeente te verhogen, worden de volgende maatregelen genomen: • Het verhogen van leges voor horeca- en evenementenvergunningen. • Het verhogen van het doorberekenen van ontmantelingskosten van hennepkwekerijen. • De verhoging van de inkomsten processen verbaal. (Voor 2014 en volgende jaren staat nog niet vast of het Rijk een vergoeding blijft verstrekken). Ad 2: Stoppen met niet wettelijke taken Om kosten te besparen, komt de gemeente tot de volgende maatregelen: • stopzetten drukwerk horecanieuwsbrief. Er zal gebruik gemaakt worden van andere media; • stoppen Politie Keurmerk Veilige Woonomgeving (PKVW); • niet starten van het uitkijken cameratoezicht Beatrixpark / Kethel.

1 2

• stoppen HALT-preventie-activiteiten; jongeren op de basisschool en middelbare school krijgen geen voorlichting meer over onderwerpen, als vuurwerk, vandalisme, (digi) pesten en groepsdruk; • stoppen met de volgende “burgerkracht-activiteiten”: • buurtpreventie en buurtvader. Nieuwe buurtpreventieteams zullen niet meer van een uitrusting worden voorzien; • buurtbemiddeling. Samen met Woningbouw-corporatie Woonplus en de politie heeft de gemeente Schiedam de afgelopen jaren buurtbemiddeling mogelijk gemaakt. De gemeente en Woonplus hebben daarbij de kosten gedeeld. De gemeente stopt met buurtbemiddeling. • budget voor Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) en aanpak overvallen. Indien financiële middelen nodig zijn voor maatregelen, zal dit gezocht worden bij interne en externe partners; • (onderhouden van) OK-punten. • politiekeurmerk veilige woonomgeving (waaronder het verstrekken van DNA-kits); • project Watch Out. De volgende vanuit ISV- middelen gefinancierde acties: • het politie keurmerk Veilig Wonen (PKVW) wordt gestopt; • Cameratoezicht bij enkele toegangswegen van het Beatrixpark en het bedrijventerrein Kethel om het veiligheidsgevoel te vergroten, ongewenste gebeurtenissen in het park terug te dringen en waar mogelijk te voorkomen, zal niet worden gerealiseerd. Ad 3: versobering van wettelijke taken/ efficiency Door een aantal wettelijke taken te versoberen of efficiënter aan te pakken zal de gemeente geld besparen: • verlaging van de administratieve formatie Toezicht en Handhaving; • verlagen crisisbudget. Onder andere wordt de verzekering ‘opruiming verontreinigde stoffen na brand of ongeval in openbaar gebied’ opgezegd. Het risico voor de kosten komt na beëindiging van de verzekering in zijn geheel voor de gemeente; • stoppen bijdrage Regionaal Informatie en Expertise Centrum (verder RIEC). Met het niet meer deelnemen aan het RIEC, is het niet meer mogelijk om gebruik te maken van advisering bij BIBOB, vastgoedfraude, horeca en

In 2011 ruim € 1 miljoen en in 2012 een bedrag van € 0,2 miljoen. Deze 4,38 miljoen bestaat uit 3,09 miljoen voor personeel en 1,2 miljoen voor het uitvoeren van het programma Veiligheid: inhoudelijke component waaruit de bezuinigingen moeten komen.

Programmabegroting

93

prostitutieaanpak, neemt Schiedam niet meer deel aan de casusoverleggen mensenhandel en softdrugs en kan geen gebruik meer worden gemaakt van de regionale analyses op het gebied van georganiseerde criminaliteit. Schiedam is de enige gemeente in de regio Rotterdam-Rijnmond die de bijdrage staakt. 3. Activiteiten 2013 3.1 Veilige woon- en leefomgeving Doelstelling: bevorderen van een veilige woon- en leefomgeving. Schiedam wil ongewenst en crimineel gedrag terugdringen, zowel persoons- als gebiedsgericht. Prettig leven begint bij een veilige en leefbare woonomgeving. Deze woonomgeving kan verstoord worden door criminaliteit en overlastgevend gedrag van personen. 3.1.1 Persoonsgerichte aanpak in het Veiligheidshuis De gemeente wil persoonsgerichte preventieve en repressieve zorg, straf en nazorg op elkaar afstemmen. Op die

manier wordt de kans dat iemand terugvalt, verkleind. Dit draagt ertoe bij dat de ervaren overlast en criminaliteit in de directe omgeving zal verminderen. Het Veiligheidshuis is een faciliteit voor ketensamenwerking, waarbij steeds een persoonsgerichte aanpak centraal staat. Een Veiligheidshuis is het coördinatie- en schakelpunt tussen de verschillende (keten)partners. De ketenpartners richten zich op de volgende thema’s: • aanpak Huiselijk Geweld met aandacht voor: • kindermishandeling (project RAAK: Reflectie en Actiegroep Aanpak Kindermishandeling); • ouderenmishandeling; • de meldcode Huiselijk Geweld; • Aware; • nazorg ex-gedetineerden: volwassenen en jeugd, waaronder aanpak veelplegers; • aanpakken bijzondere doelgroepen • pilot BIJ (Bestuurlijke Informatie Justitiabelen); • overlastgevenden (waaronder verblijfsontzeggingen).

Tabel effecten prestatie-indicatoren Persoonsgerichte aanpak Omschrijving

Bron

Nulmeting

Streefwaarde

2011

2012

2013

2014

2015

Huiselijk Geweld

94

Aantal gevallen waarbij sprake is van recidive (herhalingsmeldingen bij meldpunt Huiselijk Geweld) is met 10% afgenomen in 2013 ten opzichte van 2011 (CWP-monitor 8.3).

Monitor Huiselijk Geweld

48 (van de 349)

45

43

43

43

Het aantal gevallen van huiselijk geweld waarbij het geweld langer dan een halfjaar aanhoudt, is met 10% afgenomen in 2013 ten opzichte van 2010 (CWP-monitor 8.3).

Monitor Huiselijk Geweld

73

70

66

66

66

3.1.2 Woonoverlast Woonoverlast is een ingrijpende vorm van overlast die rechtstreeks het woongenot van bewoners en de leefbaarheid in wijken aantast. Het kan dan gaan om ‘eenvoudige’ burenruzies, maar ook om overlast door overbewoning van naburige panden en door overlastgevende individuen. De gemeente zet

zich in voor hulpverlening en handhaving achter de voordeur. Dit wil zij doen door met het interventieteam 150 (overlastgevende) panden per jaar te bezoeken. De preventieve en repressieve aanpak van deze problematiek richt zich op het pand, de huiseigenaar, de bewoner en de woonomgeving.

Tabel prestatie-indicatoren Woonoverlast Omschrijving Inzet interventieteam: aantal huisbezoeken (CWP-monitor 8.4)3

Realisatie Registratie- en Informatiesysteem (RIS)

3.1.3 Toezicht en Handhaving Het team Toezicht en Handhaving Het team Toezicht en Handhaving van de gemeente Schiedam wordt ingezet om overlast en verloedering terug te dringen. Het team doet dit onder andere door het aanpakken van kleine ergernissen, zoals het tegengaan van parkeeroverlast en het melden van straatvuil en kapotte verlichting. Daarnaast controleert het team ook op verkeerd aangeboden huisvuil, controleert horecabedrijven, handhaaft hondenbeleid, pakt jeugdoverlast aan en begeleidt evenementen in de stad. De buurt bestuurt Via de wijkoverleggen wordt bewoners gevraagd op welke terreinen zij gedurende 6 weken 180 uur van het team Toezicht en Handhaving willen inzetten in hun wijk. De uitkomsten worden vervolgens gebruikt om de reguliere inzet van het team Toezicht en Handhaving na deze periode in te vullen. Buurtpreventie en buurtvaders Het doel van buurtpreventie is dat bewoners, de gemeente Schiedam, Woonplus, de politie en zo nodig andere partners er samen voor zorgen dat dieven, inbrekers en vandalen minder makkelijk de kans krijgen hun slag te slaan. Het team Toezicht en Handhaving en politie zijn hierin partners van de bewoners. Actieve bewoners surveilleren in de avonduren in de eigen wijk. Buurtvaders zijn vaders met gezag die jon-

3

Streefwaarde

2011

2012

2013

2014

2015

269

150

150

150

150

geren (uit de eigen kring) aanspreken op hun gedrag in de openbare ruimte, opdat de overlast rondom de moskee aan Het Raam vermindert en de betrokkenheid van de moskeebezoekers wordt vergroot. Door het ontbreken van financiële ruimte, zullen nieuwe buurtpreventieteams niet meer van een uitrusting kunnen worden voorzien. Burgernet Burgernet is een samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een telefonisch netwerk van inwoners en medewerkers van bedrijven uit de gemeente. Cameratoezicht Koemarkt In 2013 zal het cameratoezicht op de Koemarkt, afhankelijk van de uitkomst van de evaluatie in 2012 en besluitvorming in september 2012, worden voortgezet. De gemeenteraad wordt over dit besluit geconsulteerd. Veilige openbaar vervoer locaties Tweemaandelijks wordt de veiligheidssituatie van de openbaar vervoer locaties in Schiedam besproken. Waar nodig worden maatregelen getroffen en/of bijgestuurd. Dit gebeurt onder regie van de gemeente. De projectgroep bestaat uit NS, RET en politie.

In 2011 is door de gemeenteraad eenmalig budget ter beschikking gesteld voor 100 extra huis bezoeken, totaal 250.

Programmabegroting

95

Tabel prestatie-indicatoren Toezicht en Handhaving Omschrijving

Realisatie 2011

2012

2013

2014

2015

89%

90%

95%

98%

100%

Toezicht en Handhaving

12.237

8.000

8.000

8.000

8.000

Toezicht en Handhaving

5.542

5.000

5.000

5.000

5.000

Handhaven van het aantal gekwalificeerde handhavers en toezichthouders en deze medewerkers zo flexibel mogelijk inzetten: percentage BOA-gecertificeerden (CWP-monitor 8.2)

Afdeling Veiligheid

Bestrijden parkeeroverlast (CWP-monitor 8.5): Aantallen naheffingen Bestrijden parkeeroverlast (CWP-monitor 8.5): Aantal processen verbaal

3.1.4 Objectieve veiligheid Onder objectieve veiligheid wordt veelvoorkomende criminaliteit als onder andere fietsendiefstal, woninginbraak en geweldsdelicten verstaan. Preventie op het gebied van: • Fietsendiefstal • Woningcriminaliteit • Voertuigcriminaliteit is op een laag pitje gezet als gevolg van de heroverwegingen. Straatroof en overvallen Omdat tegen het einde van ieder jaar een piek is waar te nemen in het aantal overvallen, houden de politie en het team Toezicht en Handhaving een ‘donkere dagen offensief’. In het kader van dit offensief, wordt een actieprogramma overvallen opgesteld. Alle relevante partijen zullen een bijdrage leveren aan het realiseren van de gezamenlijke doelstelling om deze ernstige en ingrijpende criminaliteit terug te dringen. Indien financiële middelen nodig zijn om maatregelen uit te voeren zal dekking worden gezocht bij interne en/of externe partners. 3.2 Jeugd en Veiligheid Doelstelling: terugdringen en beheersen van jeugdoverlast Aanpak van problematische jeugdgroepen De aanpak van problematische jeugdgroepen vindt plaats middels de Beke-methodiek. De Beke-methodiek is inge-

Streefwaarde

voerd door de regiopolitie Rotterdam Rijnmond. Met behulp van een ‘shortlist’ wordt eerst het aantal problematische jongeren(groepen) in de gemeente in kaart gebracht. Op basis van de verzamelde gegevens wordt door de partners gezamenlijk bepaald welke groep als eerste in aanmerking komt voor de groepsaanpak. Na de analyse van de groep wordt in samenwerking met de partners een actieprogramma opgesteld en uitgevoerd. Dit actieprogramma bestaat uit: groepsgerichte, domeingerichte en persoonsgerichte maatregelen. De belangrijkste participanten zijn de gemeente (regisseur), de politie en het ambulant jongerenwerk. Afhankelijk van de groep, wijk en/of het probleem zijn andere partners, zoals Woonplus en opbouwwerkers, betrokken bij de uitvoering van het actieprogramma. Gezien het aantal problematische jongerengroepen en de beperkte capaciteit binnen de politie en het jongerenwerk kunnen niet alle groepen direct aangepakt worden. In totaal is er bij de gemeente en partners capaciteit om drie groepen per jaar aan te pakken. Veilige school In het project Veilige School participeren de gemeente Schiedam en acht middelbare scholen. Doel is de fysieke en sociale veiligheid in en rondom scholen te bevorderen. Het onderliggende convenant voor de samenwerking tussen de verschillende partners is eind 2009 getekend. Partners bij het protocol zijn: de onderwijsinstellingen, de gemeente, de politie en het Openbaar Ministerie.

Tabel prestatie-indicatoren Jeugdoverlast Omschrijving Het aanpakken van een aantal problematische jongerengroepen.

96

Realisatie Afdeling Veiligheid

Streefwaarde

2011

2012

2013

2014

2015

3

3

3

3

3

3.3 Bedrijvigheid en Veiligheid Doelstelling: Veiliger ondernemen Keurmerk Veilig Ondernemen De veiligheid van winkelgebieden en bedrijventerreinen wordt verbeterd door het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Dit Keurmerk maakt het mogelijk om op een gestructureerde manier de veiligheid van winkelgebieden en bedrijventerreinen te verbeteren. De integrale aanpak in de winkelcentra, op de bedrijventerreinen en de aanpak van overvallen zal onder regie van de gemeente blijven plaatsvinden. Indien financiële middelen nodig zijn voor maatregelen, zal dit gezocht worden bij interne en externe partners. Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan Vanuit de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan zijn verschillende projecten opgestart en uitgevoerd om de veiligheid van uitgaanspubliek en horecamedewerkers te verbeteren. Door de samenwerkingspartners aan de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan wordt een actieprogramma opgesteld en uitgevoerd. Als gevolg van de heroverwegingen wordt het actieprogramma soberder uitgevoerd. Veilige evenementen De gemeente stelt voorschriften op ten behoeve van de veiligheid van evenementen en handhaaft deze. Evenementen, zeker de grootschalige evenementen en de samenloop van meerdere evenementen, kunnen behoorlijke veiligheidsrisico’s opleveren. Het is aan de organisator van een evenement om voorwaarden voor de veiligheid te realiseren. Strekt de veiligheid zich uit buiten het terrein waar het evenement plaatsvindt, dan zullen vanuit de verantwoordelijkheid voor de openbare orde en de veiligheid, de veiligheidspartners

vaak de nodige extra maatregelen moeten opleggen en voorzieningen moeten (laten) treffen. Het belang voor de lokale gemeenschap is mede bepalend voor de balans daarbij. Oud en nieuw aanpak Elk jaar wordt voor de jaarwisseling een actieprogramma opgesteld. De aanpak heeft de afgelopen jaren bijgedragen om de verstoringen van de openbare orde in de periode voor, tijdens en na de jaarwisseling (zoveel mogelijk) te voorkomen. 3.4 Fysieke veiligheid Doelstelling: Goed voorbereid zijn op (dreigende) rampen, crises en grootschalige ordeverstoringen De gemeente Schiedam is als organisatie voorbereid op hulpverlening en bescherming van mensen, dieren, goederen en het milieu bij (dreigende) rampen, crises en grootschalige ordeverstoringen. Als zich een crisis voordoet in Schiedam zal de gemeente vanaf het moment van de melding snel en daadkrachtig moeten optreden. Hiervoor wordt samengewerkt met de Regionale Brandweer Rotterdam-Rijnmond en de ambulances van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR). Tunnelveiligheid Er wordt zorg gedragen voor een acceptabel niveau van veiligheid in de nieuw aan te leggen tunnel. De tunnel zal voldoen aan de Landelijke Tunnel Standaard. Daarnaast zijn nog enkele risico’s benoemd die niet worden afgedekt door de Landelijke Tunnel Standaard en die bij optreden een grote impact hebben. De minister blijft verantwoordelijk voor deze restrisico’s.

Tabel prestatie-indicatoren Fysieke veiligheid Omschrijving

Bron

Realisatie

Streefwaarde

2011

2012

2013

2014

2015

Brandweerzorg en Ambulancezorg % spoedgevallen, waarbij de brandweer binnen de normtijd van acht minuten ter plekke is.

Rapportage VRR

83%

80%

80%

80%

80%

% spoedgevallen waarbij de ambulance binnen de normtijd van 15 minuten ter plekke is.

Rapportage VRR

96,2%

90%

90%

90%

90%

2

2

2

2

2

Crisisbeheersing Aantal oefeningen crisisbeheersing.

OTO en afdelingsplan Veiligheid

Programmabegroting

97

3.5 Integriteit en veiligheid Polarisatie en radicalisering De gemeente Schiedam neemt pro-actief maatregelen op het beperken, dan wel voorkomen van maatschappelijke spanningen en het verduurzamen en versterken van de sociale netwerkkaart. Hierdoor kan het uitbreken van een sociale calamiteit of maatschappelijke onrust tijdig worden voorzien en door ingrijpen mogelijk voorkomen worden.

Aanpak illegale hennepteelt (CWP) Het hennepteam onder regie van de gemeente zorgt voor bestuurlijke ontmanteling van hennepkwekerijen. Indien een hennepkwekerij tot een brandgevaarlijke situatie leidt, wordt de aangetroffen hennepkwekerij direct bestuurlijk ontmanteld.

Tabel prestatie-indicatoren Georganiseerde Criminaliteit Omschrijving

Realisatie

Aantal ontmantelingen. Inzet interventieteam: aanpak hennep, (CWP-monitor 8.4)

RIS

Verhaalde ontmantelingskosten. Inzet interventieteam: aanpak hennep, (CWP-monitor 8.4)

Key2-Financiën

4. Context en achtergrond Het beleidsplan Veiligheid 2012-2015 vormt de basis voor de uitvoering. Jaarlijks wordt samen met externe partners een uitvoeringsprogramma opgesteld. Dit uitvoeringsprogramma wordt per vier maanden herijkt en gemonitord. De gemeente voert de regie over het integrale veiligheidsbeleid. De uitvoering is een opgave voor vele partners. Aan de basis van de Schiedamse veiligheidsaanpak liggen de ervaringen vanuit het verleden, van de gemeente, van de partners, van de resultaten van de vorige beleidsplannen veiligheid en de cijfermatige onderbouwing (de Schiedamse veiligheidsindex, de leefbaarheidsmonitor, buurtsignalering, etc.). Veiligheidsindex In Schiedam hanteren we de Schiedamse Veiligheidsindex. De Veiligheidsindex Schiedam bestaat voor 50 procent uit objectieve gegevens (politiecijfers (25%), cijfers van Irado

98

Bron

Streefwaarde

2011

2012

2013

2014

2015

60

50

50

50

50

53,9%

35%

35%

35%

35%

(18,75%) en brandweercijfers (6,25%)) en voor 50 procent uit subjectieve gegevens (Landelijke Veiligheidsmonitor). Alle objectieve en subjectieve aspecten zijn genormeerd en omgezet naar rapportcijfers. Deze rapportcijfers zijn na weging vervolgens opgeteld en gedeeld door een aantal aspecten. Op deze manier is een gemiddeld rapportcijfer voor elke afzonderlijke wijk in Schiedam verkregen. Deze rapportcijfers zijn in vijf categorieën ingedeeld. Indeling categorieën Veiligheidsindex Onveilige wijk

Lager dan 4,0

Probleemwijk

Van 4,0 tot 5,0

Bedreigde wijk

Van 5,0 tot 6,0

Aandachtswijk

Van 6,0 tot 7,0

Veilige wijk

7,0 en hoger

De gemeente heeft het volgende ambitieniveau van de Veiligheidsindex voor vier jaren vastgesteld (in het beleidsplan Integrale Veiligheid 2012-2015).

Tabel effectindicator Stad en Wijken Omschrijving

Nulmeting

Realisatie

Streefwaarde

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Schiedam

6,4

6,4

6,4

6,4

6,5

6,4

6,4

6,4

6,4

Centrum blijft een bedreigde wijk

5,4

5,3

5,4

5,6

5,8

5,6

5,6

5,6

5,6

Oost blijft een bedreigde wijk

5,8

5,8

5,7

5,6

5,8

5,6

5,6

5,6

5,6

West blijft een aandachtswijk

6,8

6,9

6,9

6,9

7,0

6,9

6,9

6,9

6,9

Zuid blijft een (redelijk) veilige wijk

7,1

7,0

6,9

7,1

6,8

7,1

7,1

7,1

7,1

Nieuwland blijft een bedreigde wijk

5,9

5,9

6,0

5,9

6,0

5,9

5,9

5,9

5,9

Groenoord blijft een aandachtswijk

6,4

6,4

6,7

6,9

7,1

6,9

6,9

6,9

6,9

Kethel blijft een aandachtswijk

6,1

6,4

6,1

6,3

6,2

6,3

6,3

6,3

6,3

Woudhoek blijft een (redelijk) veilige wijk

7,3

7,4

7,2

7,3

7,3

7,3

7,3

7,3

7,3

Spaland/Sveaparken blijft een (redelijk) veilige wijk

7,6

7,5

7,4

7,5

7,5

7,5

7,5

7,5

7,5

Na vaststelling van het ambitieniveau in december 2011 is de veiligheidsindex over 2011 bekend geworden. De index voor de wijken West, Groenoord en Nieuwland is hoger dan het vastgestelde niveau. De index voor de wijk Zuid is lager dan het ambitieniveau. Het is de ambitie om de verbetering vast te houden en de verlaging ongedaan te maken. Kaderstellende Beleidsnota’s Stedelijke beleidsnota’s • Beleidsplan Veiligheid 2012-2015 (2011) • Nota voortgang Coffeeshopbeleid Schiedam (2000) • Nota Coffeeshopbeleid Schiedam (1997) • Nota Schiedams Prostitutiebeleid (2000) • Nota Horecabeleid Schiedam 2008-2012 (2007) • Handhavingsarrangement horeca gemeente Schiedam (2008-2012) • Handhavingsprogramma horeca 2011 • Regeling kleine kansspelen (1995) • BIBOB beleidslijn gemeente Schiedam (2005) • Operationele richtlijn evenementen Schiedam (2009) • Nota Consumentenvuurwerk (2001) • Crisisbeheersingsplan met deelplannen en draaiboeken (2007) • Dienstverleningsovereenkomst VRR (2007) • Algemene plaatselijke verordening (2011) • Nota Huiselijk geweld (2008) • Plan van aanpak jongeren(overlast) op straat (2009) • Actieprogramma jaarwisseling (jaarlijks) • Actieprogramma Ouderenmishandeling (2009) • Nota Integraal jeugdbeleid 2009-2012 (‘Jong zijn in Schiedam: ieders zorg!’(2009) • Districtsjaarplan 2012 politie Rotterdam-Rijnmond district Waterweg-Noord (2011)

Regionale en provinciale beleidsnota’s • Regionaal Operationeel Basisplan (1997) • Beleidsplan VRR 2008-2012 (2007) • Landelijke Prioriteiten 2008-2011 voor het regionale politiekorps Rotterdam-Rijnmond (2007) Vanaf 2012 de landelijke prioriteiten voor de nationale politie • Vijfjarenactieprogramma Veiligheid Openbaar Ministerie Rotterdam en politie Rotterdam-Rijnmond 2011-2015 (2010) • Korpsjaarplan 2012 politie Rotterdam-Rijnmond (2011) • Aanpak Huiselijk Geweld (2010). 5. Relatie met andere programma’s CollegeWerkProgramma In de huidige collegeperiode wordt het integraal veiligheidsbeleid van de afgelopen jaren voortgezet. Integrale veiligheid draagt immers bij aan de aantrekkelijkheid van de stad en het welbevinden van de bewoners. In de wijken staat het college een aanpak voor, waar samenwerking met bewoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en politie vanzelfsprekend is. Programma Bestuur en Dienstverlening Het programma veiligheid en Horeca- en evenementenvergunningen kunnen via de website worden gevonden. Het programma Veiligheid wordt op de website voortdurend geactualiseerd. Programma Ruimtelijke Ontwikkeling De gemeente heeft de afgelopen jaren sterk ingezet op de verbetering van de leefbaarheid. Dit gebeurt door in ruime mate te investeren in het onderhoud van de openbare ruimte. De gemeente streeft naar een buitenruimte die schoon en heel is,

Programmabegroting

99

met een veilige uitstraling, waarin burgers graag verblijven. De thema’s in het programma Ruimtelijke Ontwikkeling – zoals verkeersveiligheid, het bereikbaar zijn, de integrale aanpak Prinses Beatrixpark (CWP), fysieke veiligheid en de aanpak van overbewoning – hebben uiteraard ook een relatie met het programma Veiligheid. Programma Sociale Infrastructuur De beleidsinzet in het programma Sociale Infrastructuur heeft een positieve invloed op de veiligheid, veiligheidsbeleving, de leefbaarheid en de sociale cohesie in de wijken en heeft diverse verbanden. Zo heeft het integrale jongerenbeleid, waaronder de Gemeentelijke Organisatie Sluitende Aanpak (GOSA), een directe relatie met het programma Veiligheid.

Programma Woonmilieu Herstructurering van de woningvoorraad kan haar weerslag hebben op veiligheid en veiligheidsgevoelens. Maar ook overbewoning kan veel overlast veroorzaken voor de buurt. Daarom hebben de veiligheidsaspecten ook op dit gebied aandacht nodig. Daarnaast is hoge inzet op een schone en goed onderhouden openbare ruimte belangrijk voor een veilige omgeving. Programma Wijkontwikkeling De integrale veiligheidsactieprogramma’s maken deel uit van de (te ontwikkelen) wijkactieprogramma’s. De resultaatverplichtingen op het gebied van veiligheid, die het college in het kader van het CWP is aangegaan, worden door de uitvoering van het integrale veiligheidsbeleid gerealiseerd.

Programma Stadseconomie Het stimuleren van economie en werkgelegenheid heeft een positieve uitwerking op de leefbaarheid. De verdere uitvoering van de aanpak van de binnenstad werkt positief op veiligheid en veiligheidsgevoelens. Wat gaat het programma Veiligheid kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Openbare orde en veiligheid

10.057

10.676

10.542

10.488

10.109

10.112

Totale lasten

10.057

10.676

10.542

10.488

10.109

10.112


364

486

430

430

430

430

Totale baten

364

486

430

430

430

430

-9.694

-10.190

-10.111

-10.057

-9.679

-9.681


1.127

837

837

837

837

837

Toevoeging reserves

0

0

0

0

0

0

-8.567

-9.353

-9.274

-9.220

-8.842

-8.844

Lasten per product

Baten per product



100

Tabel Heroverwegingen programma Veiligheid Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Bedrijfsvoering Bijdrage aan overige overheden

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Veiligheid

53

53

53

53

Bijdrage aan RIEC

33

33

33

33

100

100

250

250

2

2

2

2

Verhoging doorberekening ontmantelingskosten

20

20

20

20

Verhoging opbrengsten uit processen verbaal

40

40

40

40

9

9

9

9

Buurtpreventie en buurtvaders

20

20

20

20

Buurtbemiddeling (i.s.m. Woonplus)

30

30

30

30

Niet starten met cameratoezicht bedrijventerrein Kethel/Beatrixpark

90

90

40

40

Keurmerk Veilig ondernemen/aanpak overvallen

30

30

30

30

Politiekeurmerk veilig wonen

71

71

21

21

Schoonmaak na jaarwisseling door inwoners

0

0

40

40

Afbouw OK-punten

3

3

3

3

Bijdrage veiligheidsregio Verhoging inkomsten

Verlaging uitgaven

Verhogen leges algemene zaken (drank- en horecawet)

Horecanieuwsbrief

Crisisorganisatie Totaal Veiligheid

51

51

51

51

552

552

642

642

Programmabegroting

101

Woonmilieu 1. Doelstelling De gemeente Schiedam wil met het programma Woonmilieu, in overleg met partners in de stad, beleid ontwikkelen en uitvoeren dat gericht is op het creëren van een evenwichtige en kwalitatieve woningvoorraad in een optimale woonomgeving voor alle schiedammers. Deze woonomgeving varieert van monumenten tot en met moderne architectuur te vinden in een sterk verstedelijkte, ruime en groene omgeving. De gemeente wil kansen bieden voor emancipatie, persoonlijke ontwikkeling en sociale stijging. Belangrijke belemmering

van de laatste jaren is de economische crisis en de daarmee samenhangende crisis op de woningmarkt. Kopers, financierders en bouwers van woningen zijn de afgelopen jaren voorzichtig te werk gegaan, zodanig dat de productie van nieuwbouwwoningen in Schiedam, regionaal en landelijk sterk is teruggevallen. De keuzemogelijkheden van woningzoekenden raakt hierdoor meer en meer uit evenwicht en migratie van sociaal-economische draagkrachtige gezinnen neemt toe, niet alleen uit Schiedam, maar ook uit de stadsregio.

Programma Woonmilieu

Speerpunten


Het programma Woonmilieu streeft naar een beleid dat gericht is op het creëren van een evenwichtige en kwalitatieve woningvoorraad in een optimale woonomgeving. Deze woonomgeving varieert van monumenten tot en met moderne architectuur, in een sterk verstedelijkte, ruime en groene omgeving. Daarnaast heeft het programma als doel goede condities te scheppen om dit beleid te kunnen uitvoeren.

102

• Omgevingsvergunning • Verbeteren luchtkwaliteit • Realiseren van nieuwbouwwoningen • Verbeteren van particuliere woningen • Klimaatbeleid Beleidsonderdelen

Wonen

Doelstellingen 1. Het mogelijk maken van een wooncarrière voor Schiedammers door het realiseren van een gevarieerde, evenwichtige en kwalitatief hoogwaardige woningvoorraad. 2. Stimuleren van de markt van nieuwbouwwoningen. 3. Herontwikkelen van bestaande woonlocaties. 4. Herstructurering van de naoorlogse woningvoorraad krachtig voortzetten. 5. Verbeteren isolatie van woningen inzake geluid en energie. 6. Preventie en aanpak van dichtgespijkerde panden. 7. Sturen en bewaken van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV). 8. Een rechtvaardige en evenwichtige woonruimteverdeling. 9. Een verbeterd bestand van particuliere woningen (casco en fundering). De woningen in de binnenstad verbeteren en het wonen boven winkels wordt bevorderd 10. Integrale handhaving in de gebouwde omgeving.


Beleidsonderdelen

Doelstellingen

Monumenten

1. Een nauwere relatie tussen monumentenbeleid en ruimtelijke ordeningsbeleid bewerkstelligen, zodat cultuurhistorie kan worden benut ter versterking van de identiteit en de aanwezige kwaliteiten van de leefomgeving 2. Een accurate, geactualiseerde en afgeronde gemeentelijke monumentenlijst. 3. Een gerestaureerd monumentenbestand dat duurzaam en goed wordt onderhouden. 4. Passende herbestemming en herontwikkeling voor leegstaande of leegkomende monumenten. 5. Heldere communicatie met en begeleiding van eigenaren van monumenten. 6. Kennis over Schiedamse monumenten bij een breed publiek bevorderen.

Het programma Woonmilieu streeft naar een beleid dat gericht is op het creëren van een evenwichtige en kwalitatieve woningvoorraad in een optimale woonomgeving. Deze woonomgeving varieert van monumenten tot en met moderne architectuur, in een sterk verstedelijkte, ruime en groene omgeving. Daarnaast heeft het programma als doel goede condities te scheppen om dit beleid te kunnen uitvoeren.

Milieu

1. Bij nieuwbouw en renovatie van gemeentelijke gebouwen staan de principes klimaatneutraal en duurzaam centraal. 2. Ondernemers extra stimuleren maatregelen te nemen op het gebied van duurzaam en klimaatneutraal ondernemen. 3. Verwerving van het predicaat Millenniumgemeente 4. Voortbouwen op het Milieubeleidsplan 2009-2013 5. Stimuleren van klimaatvriendelijke maatregelen, zoals een bijdrage aan de CO2- reductie. 6. Samen met de markt het gebruik van elektrische auto’s stimuleren.

Programmabegroting

103

2. Gevolgen heroverweging Voor 2013 valt te verwachten dat niet alle geformuleerde doestellingen volgens de planning kunnen worden gerealiseerd. Aanzienlijke bezuinigingen op de personele bezetting specifiek op het onderdeel ‘wonen’ zullen tot gevolg hebben dat de eerder geformuleerde ambities bijgesteld zullen moeten worden. Dit betekent concreet dat bepaalde onderdelen van de Woonvisie niet direct uitgevoerd zullen worden. Het ambitieniveau zal door de beperkte bezetting bijgesteld moeten worden. Dit betekent overigens niet dat de werkzaamheden, zoals opgenomen in de woonvisie, niet uitgevoerd worden, maar er vertraging in de uitvoering zal ontstaan. Daarnaast zullen bepaalde onderdelen van de Woonvisie versoberd uitgevoerd moeten gaan worden. Afslanken van het personeelsbestand op het onderdeel wonen zal ook tot gevolg hebben dat er voor de werkzaamheden binnen het beleidsveld wonen sterke prioriteiten gesteld moeten worden. Ook op het onderdeel milieu/klimaat zullen de heroverwegingen gevolgen hebben. Bepaalde projecten, zoals de projecten witte en groene daken, zullen niet meer nader worden onderzocht. Uitputting van gelden dan wel het bezuinigen op budgetten zullen het onderdeel klimaat/milieu rechtstreeks gaan treffen. 3. Activiteiten 2013 3.1 Beleidsonderdeel Wonen Doelstelling 1: Het mogelijk maken van een wooncarrière voor Schiedammers door het realiseren van een gevarieerde, evenwichtige en kwalitatief hoogwaardige woningvoorraad Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Uitvoeren van de Woonvisie 2030. • Stimuleren toename van het eigenwoningbezit. • Extra aandacht voor eengezinswoningen in zowel bereikbare huur- als koopwoningen (CWP). • Uitbreiding van het aantal woonzorgarrangementen (aanleunwoningen) en woongroepen voor ouderen (CWP). • Uitbreiding van het aantal toegankelijke woningen voor ouderen (CWP). • Uitbreiding van het aantal duurdere woningen. • Realiseren van goede tijdelijke huisvesting.

104

• De uitbreiding van de wooncarrière in Schiedam is onderdeel van de meerjarenprestatieafspraken met Woonplus Schiedam. • Herprogrammering woningbouwplanning. • Uitvoeren uitvoeringsprogramma Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing. • Transformeren woningmarkt in het kader van het Grotestedenbeleid (GSB) en het ISV door middel van de uitvoering van de herstructureringsopgave. • Monitoren, evalueren en bijstellen lopend woonbeleid (CWP). • Uitvoeren startersleningen. • Verstrekken van vergunningen voor tijdelijke verhuur op basis van de Leegstandwet. • Stimuleren van particulier opdrachtgeverschap. • Uitvoeren woonwagenbeleid. Doelstelling 2: Stimuleren van de teruglopende markt van nieuwbouwwoningen Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Aanjagen van geprioriteerde woningbouwprogramma’s. • Regie op samenwerking met gevestigde en nieuwe partners. Doelstelling 3: Herontwikkelen van bestaande woonlocaties Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Het maken van een afweging om woningen te slopen dan wel te renoveren. • Bij herontwikkeling ligt nadruk op woningdifferentiatie en levensloopvriendelijke wijken. • Met Woonplus zullen als onderdeel van de meerjarenprestatieafspraken concrete afspraken worden gemaakt over de ontwikkellocaties en over de aanpak op die locaties. Doelstelling 4: Herstructurering van de naoorlogse woningvoorraad krachtig voortzetten Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Het maken van een afweging om woningen te slopen dan wel te renoveren op hoog niveau. • Bij herontwikkeling ligt de nadruk op woningdifferentiatie en levensloopvriendelijke wijken. • Waar mogelijk, wordt rekening gehouden met combinaties van wonen, werken en recreëren.

• Met Woonplus zullen als onderdeel van de meerjarenprestatieafspraken concrete afspraken worden gemaakt. Doelstelling 5: Verbeteren isolatie van woningen inzake geluid en energie Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Aanpak geluidisolatie van woningen op de zogenoemde Alijst. • Het verbeteren van de energieprestatie van woningen, onder meer door aan te haken bij de klimaatagenda van de stadsregio Rotterdam. • Geluid en energieprestaties waar mogelijk in samenhang met de aanpak van particuliere woningverbetering. • Over geluid en energie concrete afspraken maken met Woonplus Schiedam in de meerjarenprestatieafspraken.

verdelingbeleid. De slaagkans van de verschillende doelgroepen zoals: starters, doorstromers, ouderen, BBSHdoelgroep (Besluit Beheer Sociale Huursector) en grote huishoudens wordt hierbij gemonitord. Voor zover mogelijk geschiedt bijsturing door middel van lokaal maatwerk.

Doelstelling 7: Sturen en bewaken van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Sturen en bewaken van het Uitvoeringsprogramma Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing 2010 t/m 2014. • Maken van verstedelijkingsafspraken 2010-2020 met de stadsregio Rotterdam.

Doelstelling 9: Een verbeterd bestand van particuliere woningen (casco en fundering); woningen in de binnenstad verbeteren; het wonen boven winkels bevorderen (onderdeel van het project Werk aan de Winkel) Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Particuliere woningverbetering afmaken. De aanpak loopt door tot en met 2014. • De aanpak van ‘rotte kiezen’, opgezet in de gebieden van de particuliere woningverbetering, wordt gecontinueerd. Eigenaren worden op basis van de Woningwet aangeschreven op noodzakelijk, wettelijk onderhoud aan de eigen woning. • In de derde fase van de particuliere woningverbetering wordt energiebesparing gestimuleerd door eigenaren een gericht energiebesparingadvies te leveren. Maatregelen kunnen worden meegefinancierd in de goedkope lening voor woningverbetering. • De eerste fase is, daar waar geen funderingsproblemen zitten, afgerond in 2010. Sinds de afronding is aandacht noodzakelijk om VVE’s actief te houden en te krijgen: om te voorkomen dat onderhoud opnieuw achterwege blijft. • Het is de bedoeling dat tijdens het afbouwen van de projectmatige aanpak woningverbetering in de komende jaren toe wordt gewerkt naar een Servicepunt Duurzame Woningverbetering. Dit Servicepunt richt zich op de particuliere voorraad en zou de volgende diensten moeten leveren: • eerste hulp voor VVE’s; • stimuleren van energiebesparing; • projectmatige aanpak van funderingsherstel; • ingrijpen bij nieuwe zwamproblemen.

Doelstelling 8: Een rechtvaardige en evenwichtige woonruimteverdeling (CWP) Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Voeren van regie over de uitvoering van de regionale woonruimteverdeling. De regionale woonruimteverdeling is vastgelegd in de Huisvestingsverordening Stadsregio Rotterdam 2006 en de daarbij behorende overeenkomst Woonruimteverdeling Stadsregio Rotterdam 2006. • Monitoren, evalueren en bijstellen van het woonruimte-

Doelstelling 10: Integrale handhaving in de gebouwde omgeving Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Uitvoering Bouwbeleid en integraal handhavingsbeleid. Eigenaren en/of ontwikkelaars worden aangeschreven op naleving van de Woningwet, het Bouwbesluit en/of de Bouwverordening, en de regionale Huisvestingsverordening. Dit gebeurt op basis van de prioriteiten die volgen uit het nog vast te stellen handhavingsbeleid.

Doelstelling 6: Preventie en aanpak van dichtgetimmerde panden Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • De planontwikkeling rond dichtgetimmerde panden moet worden vlotgetrokken. • Voorafgaand aan sloop, gevolgd door nieuwbouw van dichtgetimmerde panden, zal vooraf helderheid zijn over de uitgangspunten inzake de gewenste ontwikkeling en plancoördinatie.

Programmabegroting

105

• Indien dit eerste geen succes oplevert, zal een dwangsom worden opgelegd. Alternatieven zijn: • bestuurlijke boete; • bestuursdwang;

• stillegging van het bouwen of slopen; • of verzegeling van een gebouw. • Uitvoering geven aan het uitvoeringsbesluit Kamerverhuur.

Tabel Effect- en prestatie-indicatoren beleidsonderdeel Wonen Omschrijving Voorraadontwikkeling (A_B): A. Toevoegingen: 1. Aantal woningen nieuwbouw 2. Aantal nieuwbouwwoningen sociale huur 3. Hoog niveau renovatie* B. Onttrekkingen 1. Sloop voor nieuwbouw 2. Onttrekkingen als gevolg van hoog niveau renovatie** Ontwikkeling wooncarrière: 1. Toename eigenwoningbezit 2. Toevoegen eengezinswoningen 3. Verkoop aantal sociale huurwoningen 4. Toevoeging starterswoningen*** 5. Toevoegen aanleunwoningen 6. Verbeteren toe- en doorgankelijkheid 7. Toevoegen meergeneratiewoningen/ Woongroepen

Bron

2010 Nulmeting

2011 Realisatie

2012

2013

2014

35.519

35.612

35.699

-

-

Verstedelijkingsafspraken Prestatieafspraken Prestatieafspraken

100 0 40

45 0 30

100 29 27

100 36 -

120 34 -

Verstedelijkingsafspraken Prestatieafspraken

70 90

50 27

50 40

70 40

40

47,8% 30,4% 36 32 30 0

50,1% 30,5% 40 0 30 0

50,5% 30,6% 50 50 40 5

51% 30,7% 60 50 40 10

51,5% 30,8% 70 50 15

CWP CWP Prestatieafspraken CWP CWP Volkshuisvestingsplan II CWP

Isolatie van woningen: 1. Afmelden woningen A-lijst (geluidsanering) 2. Verbeteren energieprestaties EPC

MOP 3 Klimaatbeleid t/m 2012

0,8

40 0,6

40 0,6

40 -

40 -

Aantal te herstellen woningen

SO

240

240

240

240

240

Aantal te herstellen funderingen (per jaar)

SO

44

25

44

44

44

Aantal herstelde panden ‘Werk aan de Winkel’, per jaar

SO

35

40

35

35

35

Aantal woningklachten

SO

500

450

450

450

450

Aantal verleende splitsings-vergunningen

SO

30

30

30

30

30

Aantal aangevraagde onttrekkingsvergunningen

SO

15

15

15

15

15

* Hoog niveau renovatie is inclusief andere vormen van toevoegingen anderszins. ** Onttrekkingen op zowel de sociale als de particuliere voorraad. *** Starterswoning is een woning die bereikbaar is voor starters op de koopwoningmarkt met een maximale koopprijs van € 200.000.

106

3.2. Beleidsonderdeel Monumenten Doelstelling1: Een nauwere relatie tussen monumentenbeleid en ruimtelijke ordeningsbeleid bewerkstelligen, zodat cultuurhistorie kan worden benut ter versterking van de identiteit en de aanwezige kwaliteiten van de leefomgeving, in het bijzonder de historische binnenstad en de kern van Kethel. Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Actieve programmatische bijdrage vanuit de vakgroep monumenten bij ruimtelijke opgaven in historische binnenstad en omliggende wijken, onder andere door het opstellen van Cultuurhistorische Effectrapportages. • De deelname aan projectteams. Doelstelling 2: Een accurate, geactualiseerde en afgeronde gemeentelijke monumentenlijst Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Op basis van de resultaten van het onderzoek naar de architectuur uit de Wederopbouw-periode (1940-1965) wordt gewerkt om die panden die volgens het onderzoek daarvoor in aanmerking komen aan te wijzen als gemeentelijk monument. • Volledige inventarisatie maken van de bestaande gemeentelijke monumenten en potentiële monumenten van vóór 1940 en de lijst actualiseren. Doelstelling 3: Een gerestaureerd monumentenbestand dat duurzaam en goed wordt onderhouden Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Op basis van een onderzoek naar de technische staat van de gemeentelijke monumenten (behoefteraming) wordt, indien noodzakelijk, beleid ontwikkeld om eigenaren te stimuleren tot restauratie en onderhoud. • Voor rijksmonumenten in gemeentelijke eigendom worden meerjarenonderhoudsplannen opgesteld, mede om een onderhoudssubsidie op basis van de Brim-regeling aan te kunnen vragen. Doelstelling 4: Passende herbestemming en herontwikkeling voor leegstaande of leegkomende monumenten Om dit te bereiken wil de gemeente een proactieve bijdrage vanuit het bedrijfsonderdeel monumentenzorg door inbreng van: expertise, procesbegeleiding en voorlichting bij opgaven van herbestemming van monumentale gebouwen.

Doelstelling 5: Heldere communicatie met en begeleiding van eigenaren van monumenten Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Er wordt een beoordelingskader vastgesteld voor wijzigingen aan monumenten. Dit kader is gericht op transparantie en controleerbaarheid van de toetsing van aanvragen. • Inzet van de gemeentelijke website om eigenaren te informeren. Doelstelling 6: Kennis over Schiedamse monumenten binnen een breed publiek Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Participatie in (de organisatie van) de Open Monumentendagen. • Organiseren van lezingen en/of tentoonstellingen. 3.3 Beleidsonderdeel Milieu Doelstelling 1: Bij nieuwbouw en renovatie van gemeentelijke gebouwen staan de principes klimaatneutraal en duurzaam centraal Om dit te bereiken wil de gemeente wil er voor zorgen dat alle gemeentelijke gebouwen in 2015 in principe klimaatneutraal zijn. Hierbij wordt het cradle to cradle-principe zo goed mogelijk gevolgd. Doelstelling 2: Ondernemers extra stimuleren maatregelen te nemen op het gebied van duurzaam en klimaatneutraal ondernemen Om dit te bereiken gaat de gemeente het mobiliteitsmanagement uitwerken. Doelstelling 3: Verwerving van het predicaat Millenniumgemeente In 2012 is bekeken hoe de gemeente invulling wil geven aan dit predicaat. Om deze doelstelling te bereiken zal de focus liggen op milieudoelstellingen, inclusief fair trade. Doelstelling 4: Voortbouwen op het Milieubeleidsplan 2009-2013 waarmee de gemeente zich nadrukkelijker zal profileren op het gebied van milieu, duurzaamheid en klimaatbestendigheid. Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Opstellen Visie Externe Veiligheid in 2011, zodat dit onderwerp structureel aandacht krijgt in de ruimtelijke planvorming.

Programmabegroting

107

• Continueren Geluidbeleid. • In de periode 2010-2014 zullen vanuit het Luchtbeleid walstroomvoorzieningen voor schepen en oplaadpunten voor elektrische voertuigen worden aangelegd. Daarnaast worden nieuwe gevoelige bestemmingen, zoals scholen, niet nabij snelwegen gevestigd. • In 2014 zijn milieu en duurzaamheid zonder uitzondering vanaf het begin van de ruimtelijke planvorming betrokken, zodat ze optimaal kunnen bijdragen aan de kwaliteit van ruimtelijke ontwikkelingen. Doelstelling 5: Stimuleren van klimaatvriendelijke maatregelen als bijdrage aan de Co2- reductie Om dit te bereiken onderneemt de gemeente de volgende activiteiten: • Opstellen van beleid Duurzaam Bouwen plus, waarbij het cradle to cradle-principe wordt meegenomen. • Updaten van de nulmeting Kooldioxidemonitor. • In het verband van de stadsregionale agenda wordt tevens gewerkt aan: • Regionaal energieconvenant huursector; • Energieloket Stadsregio Rotterdam; • Energieprestatie-eisen handhaven en aanscherpen nieuwbouw; • Stimuleren energiemaatregelen bij bedrijven; • Energieprestatie criterium gronduitgifte nieuwe bedrijven; • Initiatieven voor bio-energie ondersteunen; • Verduurzaming openbare verlichting. Doelstelling 6: Samen met de markt het gebruik van elektrische auto’s stimuleren Om dit te bereiken zet de gemeente hiervoor in stadsregionaal verband een project op om te komen tot een netwerk voor oplaadpunten. 4. Context en achtergrond 4.1 Landelijke ontwikkelingen Omgevingsvergunning De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) maakt het mogelijk dat vergunningen, ontheffingen en andere toestemmingsvereisten voor wonen, ruimte en milieu worden samengevoegd tot één omgevingsvergunning. De Wabo heeft mede tot gevolg dat er van de overheid een zeer vergaande professionalisering wordt verwacht: • op het gebied van vergunningverlening;

108

• directe klantencontacten; • handhaving. Samen met diverse interne en externe partners wordt, gecoördineerd, een kadernota Handhaving geformuleerd. Tevens zal geanticipeerd moeten worden op de komst van provinciale vergunningen en handhavingstaken. Wet- en regelgeving luchtkwaliteit De belangrijkste weten regelgeving voor luchtkwaliteit is vanaf 15 november 2007 vastgelegd in de Wet tot wijziging van de Wet milieubeheer (luchtkwaliteitseisen). In deze wet zijn onder andere regels en grenswaarden opgenomen voor: • zwaveldioxide; • stikstofdioxide en stikstofoxiden; • zwevende deeltjes; • lood; • koolmonoxide; • benzeen. De wet kent verder: • Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) – Het NSL bevat alle maatregelen die de luchtkwaliteit verbeteren en alle ruimtelijke ontwikkelingen die de luchtkwaliteit in betekenende mate verslechteren. • Algemene Maatregel van Bestuur en Regeling Niet In Betekende Mate (NIBM) – De Wet luchtkwaliteit maakt onderscheid tussen grote en kleine ruimtelijke projecten. Kleine projecten vallen onder de NIBM-regeling. Deze projecten kunnen zonder toetsing aan de grenswaarden voor het aspect luchtkwaliteit worden uitgevoerd. • Algemene Maatregel van Bestuur gevoelige bestemmingen – Deze AMvB heeft betrekking op nieuw te bouwen gebouwen en wanneer sprake is van uitbreiding van een bestaande gevoelige bestemming. Gevoelige bestemmingen zijn onderwijsinstellingen aan minderjarigen, kinderopvang, verzorgingstehuizen, verpleegtehuizen en bejaardentehuizen. Modernisering Monumentenzorg De Modernisering Monumentenzorg rust op drie pijlers: • het inbedden van de cultuurhistorie in de ruimtelijke ordeningsprocedures en -instrumenten (bijvoorbeeld in bestemmingsplannen); • de vereenvoudiging van wetgeving en de vermindering van regeldruk; • het stimuleren en faciliteren van herbestemming en herontwikkeling van monumenten.

Nieuwe Huisvestingswet Het kabinet heeft nog steeds een nieuwe Huisvestingswet in de maak. Deze wet is bedoeld om een goede woonruimteverdeling te bereiken en ongewenste ontwikkelingen in de woningvoorraad tegen te gaan. In 2013 vervalt de wettelijke basis van de stadsregio. Dat heeft gevolgen voor de regionale woonruimteverdeling. Schiedam overweegt aan te sluiten bij de nieuwe te vormen Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het is nog onduidelijk hoe deze ontwikkelingen voor Schiedam zullen uitpakken.

ontwikkeling van het corporatiebezit. Daarnaast wordt bekeken in hoeverre een convenant of andersoortige overeenkomst met de koepel- en brancheorganisaties op regionaal niveau meerwaarde oplevert.

Kraken en Leegstand In juni 2010 is de ‘antikraakwet’ aangenomen. In Nederland was kraken tot nu toe onder bepaalde omstandigheden niet bij wet verboden. Naast het strafbaar stellen van kraken, krijgen gemeenten met de wet middelen om de leegstand aan te pakken. Zo krijgen gemeenten de mogelijkheid een leegstandsverordening vast te stellen, waarmee actief leegstandsbeheer mogelijk wordt. Gemeenten worden in de wet echter niet verplicht om de voorgestelde instrumenten in te zetten.

Regionale woonruimteverdeling In 2010 zou binnen de stadsregio Rotterdam een nieuwe huisvestingsverordening in werking treden. Deze verordening wordt op de nieuwe huisvestingswet gebaseerd. Deze is echter nog niet in werking getreden. De verordening volgt op invoering van de wet. Doel van de wet is het bevorderen van een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van schaarse woonruimte. In de verordening worden de regionale regels voor onder meer woonruimteverdeling en urgentietoekenning vastgelegd. De stadsregio werkt hierbij nauw samen met gemeenten en woningcorporaties in de regio. De aanpassing van de regionale huisvestingsverordening is uitgesteld tot meer zekerheid bestaat over de precieze inhoud en doorwerking van de staatssteunregeling.

4.2 Regionale ontwikkelingen Luchtkwaliteit Om de luchtkwaliteit te verbeteren werkt de gemeente Schiedam samen met de stadsregio. Het regionale actieplan Luchtkwaliteit vormt de basis voor het gemeentelijke actieplan Luchtkwaliteit.

Arbeidsmigranten In 2010 is een plan van aanpak vastgesteld, bedoeld om huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten in de stadsregio Rotterdam te coördineren. In 2013 zal verder worden gewerkt aan de uitvoering van het plan van aanpak.

Duurzame woonomgeving In de stadsregio zijn afspraken gemaakt om in 2025 40 procent CO2-reductie ten opzichte van het percentage uit 1990 te behalen (afspraak Kyoto-protocol). Dit is de landelijke doelstelling, vermeerderd met een kwart (vanwege voordelen van regionale samenwerking).

4.3 Lokale ontwikkelingen Woonbeleid • Woonbeleid – Eind 2010 is gestart met de evaluatie van het volkshuisvestingsbeleid en herijking van het woonbeleid. In 2012 is de nieuwe woonvisie ter besluitvorming aangeboden. In de volgende jaren wordt de woonvisie nader uitgewerkt waarbij de kanttekening wordt gemaakt dat uitvoering van de visie zal moeten worden getemporiseerd. • Kamerverhuurbeleid – Eind 2010 is een aanscherping van het kamerverhuurbeleid aan de raad ter besluitvorming aangeboden. De criteria voor het verkrijgen van een onttrekkingsvergunning zijn aangescherpt. Deze maatregel was ingesteld in het kader van het project Overbewoning en beoogt de overlast van kamerverhuur aan met name tijdelijke arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa terug te dringen. Met het ingevoerde kamerverhuurbeleid kunnen we illegale kamerverhuur bestrijden en legale kamerverhuur spreiden over de stad.

Verstedelijkingsafspraken 2010-2020 De Verstedelijkingsafspraken 2010-2020 voor de regio Rotterdam staan in het teken van een gezonde woningmarkt. Dat is een woningmarkt waarin vraag en aanbod met elkaar in evenwicht zijn en waarin iedere woningzoekende voldoende keuzemogelijkheden heeft binnen de grenzen van de regio. Afstemming over inhoud en proces vindt plaats tussen de gemeenten, de stadsregio Rotterdam en koepelorganisaties van professionele bouwers. De stadsregio spreekt met iedere gemeente een lokale strategie voor de woningbouw af, gebaseerd op het regionale Verstedelijkingsscenario. De gemeenten maken met woningcorporaties prestatieafspraken over de

Programmabegroting

109

Woningbouw en economische crisis De nieuwbouwprogramma’s in Schiedam en de stadsregio ondervinden ernstige vertraging door de economische crisis en het sterk afgenomen consumentenvertrouwen. De gemeente ziet het als haar taak de regierol op te pakken en via overleg met marktpartijen en implementatie van maatregelen de woningmarkt te stimuleren. In het komende jaar zullen de genomen initiatieven, voor zover mogelijk, worden voortgezet. • Platform Wonen – De gemeente zoekt afstemming met marktpartijen onder meer in het Platform Wonen. Het doel is om te komen tot effectieve maatregelen om de bouwproductie op gang te helpen. De daarmee samenhangende afstemming met de aanpak in de stadsregio Rotterdam zullen worden voortgezet. • Tijdelijke verhuur – Het vergunningstelsel voor tijdelijke verhuur op basis van de Leegstandswet ten behoeve van eigenaren, die hun eerste woning niet kunnen verkopen, zal worden gecontinueerd. Particuliere woningverbetering in de wijken Oost, Zuid, West en Centrum In drie fases zijn 5.760 woningen in de wijken Oost, Zuid, West en Centrum actief betrokken bij het project Particuliere Woningverbetering (PWVB). De prestatie-indicatoren in de programmabegroting zijn de verwachte aantallen herstelde woningen in de corresponderende jaren. Het project loopt door tot en met 2014. Fase 1 van de PWVB werd grotendeels gefinancierd met geoormerkte gelden uit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV). Vervolgens zijn er gemeentelijke middelen beschikbaar gesteld. Funderingsherstel Ook voor het funderingsherstel werd ISV-geld beschikbaar gemaakt. Met het ministerie is de prestatieafspraak gemaakt dat er 750 funderingen zouden worden hersteld in de periode tot en met 2009. Het betreft een aanname uit 2001. In een later stadium bleek echter dat de funderingsproblematiek in Schiedam niet met paalrot te maken had (zoals in Zaandam en Haarlem), maar met gebrek aan draagkracht. Die wordt voornamelijk veroorzaakt door ‘negatieve kleef’: de zakkende slappe bodem trekt houten funderingspalen naar beneden. Om de funderingsproblemen in kaart te brengen moeten de zakkingen aan panden een aantal jaren gemeten worden: de monitoring. De funderingsproblematiek blijkt zeer weerbarstig; zettingprocessen verlopen traag. De werkelijkheid wijkt dan ook fors af van de aannamen waarop het prestatiecontract is ge-

110

baseerd. Ook na 2014 is een projectmatige aanpak van funderingsherstel mogelijk noodzakelijk en gewenst. Monumenten De beleidsnota Monumenten is gericht op de zorg voor het behoud van waardevol architectonisch en cultuurhistorisch erfgoed, ter versterking van de identiteit en de kwaliteit van de Schiedamse leefomgeving. In de nota zijn diverse beleidsvoornemens geformuleerd om cultuurhistorische waarde te behouden en optimaal te benutten bij ruimtelijke ontwikkelingen. • Beleidsnota Beschermd Stadsgezicht – Voor (her)ontwikkelingslocaties binnen het rijksbeschermd stadsgezicht vormt cultuurhistorie een belangrijk programmatisch uitgangspunt om tot duurzame en binnen de historische structuur passende ruimtelijke oplossingen te komen. • Monumenten en nieuwbouw – Voor wat betreft de nieuwbouwlocaties in de binnenstad wordt hier door middel van Cultuurhistorische Effectrapportages vanuit het beleidsveld Monumentenzorg een directe bijdrage aan geleverd. • Erfgoed wederopbouwperiode – Er is een begin gemaakt met de inventarisatie en waardestelling van architectonisch en stedenbouwkundig erfgoed uit de wederopbouwperiode (1940-1965). In 2013 zullen op basis van dit onderzoek beleidsvoorstellen worden geformuleerd om de gewaardeerde kwaliteiten te waarborgen en te benutten bij toekomstige ontwikkelingen. • Technische staat gemeentelijke monumenten – De technische staat van gemeentelijke monumenten is in kaart gebracht. Met de uitkomsten krijgt de gemeente inzicht in de verwachte restauratiekosten en de daarmee samenhangende subsidiebehoefte. Luchtkwaliteit In het Actieplan Luchtkwaliteit zijn onder andere de volgende activiteiten opgenomen: het versneld schoonmaken van het gemeentelijk wagenpark, verkeersmaatregelen en het aanleggen van walstroomvoorzieningen. Kadernota Handhaving en Handhavingsjaarverslag In het kader van de nieuwe Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) wordt in 2012 gewerkt aan een kadernota Handhaving. Hierin wordt beschreven op welke wijze en met welk kwaliteitsniveau de gemeente de komende jaren zal handhaven op de taken die vallen onder de Wabo. Onderdeel van de kadernota is een zogenoemde risicomatrix. Hiermee wordt het mogelijk om prioriteiten te stellen binnen

de verschillende taakvelden en onderdelen van taakvelden die vallen onder de Wabo.

wil duurzaamheid stimuleren, faciliteren en randvoorwaarden creëren.

4.4 Kaderstellende beleidsnota’s • Stadsvisie Schiedam 2030; • Meerjarenontwikkelingsprogramma 2010 t/m 2014; • Woonvisie 2030; • Volkshuisvestingsplan; • Beleidsnota Wonen; • Nota Ouderenhuisvesting; • Meerjaren prestatieafspraken gemeente Schiedam en Stichting Woonplus; • Uitvoeringsbesluit Kamerverhuur; • Milieubeleidsplan; • Klimaatbeleid Actieplan Luchtkwaliteit; • Afvalbeleid Beleidsnota Monumenten; • Beleidsnota Archeologische Monumentenzorg gemeente Schiedam; • Aangepaste nota Architectuur en Welstand Beleidsregels subsidieverstrekking Aanpak Verbetering Vastgoed Winkelstraten in de Binnenstad van Schiedam; • Programma van Eisen voor Verbetering Woningvoorraad gemeente Schiedam Beleidsregels Particuliere Woningverbetering; • Verordening Particuliere Woningverbetering; • Bouwbeleid; • Handhavingsbeleid.

De gemeente kiest ervoor om bewust actie te ondernemen, omdat een gezond woon- en leefklimaat valt of staat bij goede milieukwaliteit. Sleutelwoord is duurzaam in de brede zin: voor maatschappij, leefomgeving en economie. De gemeente nodigt burgers en ondernemers uit tot milieubewust gedrag, ondersteunt activiteiten in dat kader en geeft zelf het goede voorbeeld.

5. Relatie met overige programma’s CollegeWerkProgramma Het college geeft in zijn CollegeWerkProgramma 2010-2014 aan te investeren in de kwaliteit van de stad, waardoor Schiedam nog meer woonstad wordt voor iedereen. Dus voor zowel mensen met lage, midden- als hogere inkomens. Er wordt ingezet op een gedifferentieerd bouwprogramma waarbij ingespeeld wordt op de wensen van de woonconsumenten. Verder wil het college de herontwikkeling van kantoorpanden en het wonen boven winkels stimuleren ten gunste van de woonfunctie in de binnenstad. De succesvolle herstructurering- en renovatieprogramma’s en particuliere woningverbetering worden voortgezet. Het voorkomen en bestrijden van woonmisstanden is eveneens een doelstelling van het college. Daarnaast is een klimaatneutrale gemeente een belangrijk doel van beleid. Hierbij wordt ingezet op klimaatvriendelijke nieuwbouw en verduurzaming van de bestaande gebouwde omgeving, maar ook klimaatbestendige inrichting van de openbare ruimte en duurzaam ruimtegebruik. De gemeente

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling Bij een integrale ontwikkeling van plannen worden aspecten als mobiliteit, milieu en wijkeconomie meegenomen. Deze werkwijze – naast meer beeldbepalende zaken als monumentenbeleid, belevingswaarde en veiligheid – draagt eraan bij dat een aantrekkelijk woonmilieu wordt gecreëerd en in stand wordt gehouden. Daardoor is er een sterke relatie tussen ruimtelijke ontwikkeling en de kwaliteit van het woonmilieu binnen Schiedam. Programma Sociale Infrastructuur Een aantrekkelijk woonmilieu heeft een directe relatie met het programma Sociale Infrastructuur. Het welzijn en welbevinden van de inwoners van Schiedam wordt immers voor een belangrijk deel bepaald door de directe woon- en leefomgeving. Vanuit de maatschappelijke ondersteuning is één van de ambities om alle inwoners zo lang mogelijk zelfstandig te laten functioneren. De realisatie van levensloopvriendelijke wijken voor mensen die zorg nodig hebben, maar ook voor wie jong en gezond is, levert hieraan een belangrijke bijdrage. De verbinding wonen, zorg en welzijn is hiermee direct in beeld. Programma Stadseconomie Herstructurering van de woningvoorraad, met name het toevoegen van woningen in het duurdere segment, kan leiden tot een koopkrachtiger bevolking. Ook kan de gemeente daardoor hoger opgeleid personeel aantrekken en beter vasthouden. Dit verbetert de economische structuur en de vitaliteit van de stad. Programma Veiligheid Herstructurering van de woningvoorraad kan weerslag hebben op de veiligheid en veiligheidsgevoelens. Daardoor hebben de veiligheidsaspecten in die herstructureringsgebieden aandacht nodig. Uiteraard is er een relatie met de wijkaanpak, die het college heeft ingezet en die navolging heeft gevon-

Programmabegroting

111

den bij het Rijk (door de inzet op krachtwijken). Daarnaast is de hoge inzet op een schone en goed onderhouden openbare ruimte belangrijk voor het programma Veiligheid. De relatie met de inzet van het interventieteam mag niet onvermeld blijven. Signalering en aanpak van overbewoning en hennepteelt door middel van het interventieteam leveren een bijdrage aan een goed woonmilieu. Programma Wijkontwikkeling Ingrepen in het woonmilieu hebben een grote impact op de wijk. Er is dan ook aandacht nodig voor de inpassing van maatregelen in de bestaande wijk, zodat ook de sociale doelstellingen van dergelijke fysieke ingrepen kunnen worden gerealiseerd.

112

Het beschrijven van een huidig en gewenst woonmilieu per ontwikkelgebied is een welkome ontwikkeling. Het wordt afgestemd met de realisatie van levensloopvriendelijke wijken voor mensen die zorg nodig hebben, maar ook voor wie jong en gezond is. Paragraaf Stedenbeleid De pijler economie is als investeringsprogramma in Schiedam in het ISV worden opgenomen. De raad heeft voor het ISV een Meerjarenontwikkelingsprogramma 2010-2014 met een daaraan gekoppeld uitvoeringsprogramma goedgekeurd. Bijna de helft van de beschikbare ISV-middelen is ondergebracht in een aantal specifieke grondexploitaties.

Wat gaat het programma Woonmilieu kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

7.009

4.759

4.431

3.696

3.540

3.522

Lasten per product Natuur- en groenbeheer

344

0

0

0

0

0

Afvalbeheer

Milieu

8.900

9.555

9.470

9.456

9.443

9.444

Rioleringbeheer

5.833

6.834

6.877

7.201

7.614

7.927

Bouw- en woningtoezicht

2.573

2.706

2.517

2.475

2.392

2.393

Stadsvernieuwing

2.468

2.264

1.153

1.151

935

933

Volkshuisvesting

5.250

4.043

3.925

3.861

3.705

3.639

157

38

35

35

32

32

Volkshuisvesting ISV prog Geluidshinder Milieubeheer Milieubeleid

117

211

156

147

144

144

2.464

2.307

2.075

2.055

2.002

1.954

338

359

357

343

335

335

35.454

33.077

30.996

30.418

30.141

30.322

Natuur- en groenbeheer

262

100

100

100

0

0

Milieu

188

0

0

0

0

0

60

64

64

64

64

64

9.614

10.586

10.969

10.956

10.947

10.948

295

7

-7

-7

-7

-7

Totale lasten Baten per product

Afvalbeheer Afvalheffingen Rioleringbeheer Riolering heffingen

6.655

8.113

8.313

8.361

8.773

9.087


1.004

1.035

1.050

1.050

1.050

1.050

Stadsvernieuwing Volkshuisvesting

0

0

0

0

0

0

3.324

2.777

2.110

2.062

2.015

1.967

Milieubeheer

81

193

193

193

193

193

Totale baten

21.482

22.875

22.792

22.778

23.034

23.301

-13.972

-10.202

-8.205

-7.640

-7.107

-7.022

11.879

1.927

642

640

349

304

Resultaat voor bestemming Onttrekking reserves Toevoeging reserves Resultaat na bestemming

7.282

629

629

629

20

20

-9.374

-8.903

-8.192

-7.629

-6.778

-6.737

Tabel Heroverwegingen programma Woonmilieu Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Bedrijfsvoering Subsidie Verlaging uitgaven

Verlaging kosten afvalinzameling door Irado

Totaal Woonmilieu

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Woonmilieu

0

20

20

20

Subsidievermindering Volkshuisvesting

4

4

4

4

500

500

500

500

504

524

524

524

Programmabegroting

113

Financiën 1. Doelstelling Wat willen we bereiken? Programma Financiën

Speerpunten


Schiedam is een financieel gezonde gemeente met een beheerste lastenontwikkeling voor burgers en bedrijven.

114

• Voeren van een solide en verantwoord financieel meerjarenbeleid. • Treffen van beleidsmaatregelen voor het beheersen van de ontwikkeling van de gemeentelijke schuldpositie. • Zorgen voor een robuuste reservepositie. • Doorontwikkelen van de kwaliteit van de programmabegroting. • Realiseren van de geplande meerjarige bezuinigingen. Beleidsonderdeel

Financiën en algemene dekkingsmiddelen

Doelstellingen 1. Realiseren van een toekomstbestendige en materieel sluitende meerjarenbegroting. 2. Beheersen van de meerjarige ontwikkeling van de gemeentelijke schuldenpositie.

2. Gevolgen heroverweging Het totale pakket aan bezuinigingsvoorstellen dat in de diverse programma’s van de begroting is verwerkt, bedraagt € 18,4 miljoen in 2013 oplopend tot € 19,5 miljoen in 2016. Daarbij is rekening gehouden met voorstellen voor beleidsimpulsen van: • € 4 miljoen in 2013; • € 2,8 miljoen in 2014; • € 3,3 miljoen in 2015; • € 3,5 miljoen in 2016. Het pakket aan bezuinigingsvoorstellen is erop gericht om de financiële positie in brede zin te versterken en te zorgen voor een robuuste en toekomstbestendige financiële positie. De begroting 2013 bevat hiertoe de volgende maatregelen: a. De stelselherziening erfpacht: De herziening leidt tot: 1. een eenmalige vrijval van middelen van € 40 miljoen met de volgende verdeling: • circa € 15 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve; • circa € 25 miljoen in te zetten voor het afboeken van boekwaarden op investeringen (dit leidt tot een structureel voordeel op kapitaallasten). 2. een structureel voordeel van ongeveer € 4 miljoen per jaar. Het genoemde jaarlijkse voordeel van € 4 miljoen is onderdeel van het totaalbedrag aan bezuinigingsvoorstellen van € 18,4 miljoen in 2013 oplopend tot € 19,5 miljoen in 2016. Deze bezuinigingsvoorstellen worden in deze begroting gedaan om een sluitende meerjarenbegroting te presenteren. De stelselherziening erfpacht zorgt voor een versnelde verbetering van de reservepositie (onderdeel van het coalitieakkoord van september 2011). Om die reden is de reeds begrote structurele storting in de algemene reserve niet gedaan. Het voordeel dat hierdoor ontstaat van € 1 miljoen, is onderdeel geworden van de hiergenoemde € 4 miljoen. b. Het waarborgen van voldoende weerstandscapaciteit door het bedrag aan risico’s, dat Schiedam loopt, af te zonderen van de algemene reserve. Door de stelselherziening erfpacht vervalt de stille reserve die in 2012 nog onderdeel is van de weerstandscapaciteit. Daarom wordt voorgesteld hiervoor een Risicoreserve in te stellen ter grootte van het risicoprofiel van € 29 miljoen.

c. Naast de nieuwe Risicoreserve wordt een stevige algemene reserve opgebouwd door toevoeging van: 1. de financiële effecten van de bezuinigingsvoorstellen die al in 2012 effect hebben van € 5,3 miljoen; 2. het voorstel beleidsimpuls met toevoeging van € 2 miljoen in 2013 en vervolgens structureel € 1 miljoen. Met ingang van 2013 wordt voor de algemene reserve een ondergrens van € 2,5 miljoen ingesteld. Indien de omvang daarboven komt, dan kan het meerdere bestemd worden voor: • een eventuele noodzakelijke verhoging van de Risicoreserve (op basis van het risicoprofiel), en • vervolgens voor onverwachte en niet voorziene tegenvallers die in de begroting ontstaan. Zakt de omvang onder deze grens dan worden bezuinigingsmaatregelen getroffen die binnen één jaar effectief moeten zijn. d. Het realiseren van structurele bezuinigingen van € 18,4 miljoen in 2013, oplopend tot € 19,5 miljoen in 2016, inclusief de voorgenomen formatiereductie met ca 60 fte. e. Het inbouwen van een buffer in de begroting van € 6 miljoen in 2013 en 2014 en vervolgens structureel met € 4,5 miljoen, om onvoorziene tegenvallers van rijksbeleid te kunnen opvangen. De gemeente houdt gezien de huidige financieel-economische situatie, rekening met bezuinigingen bij het Rijk en daardoor een lagere rijksbijdrage. Daarnaast zorgen de decentralisatie-uitkeringen (stelselwijzigingen) AWBZ, Wet Werken Naar Vermogen (Wwnv) en Jeugdzorg voor financiële risico’s. AWBZ en Wwnv zijn in de eerste helft van 2012 voorlopig controversieel verklaard door de val van het kabinet Rutte en vinden voor 2013 geen doorgang. Het gedachtegoed van de Wwnv en de AWBZ is echter niet van de baan. Verwachting is dat dit gedachtegoed in de navolgende jaren alsnog in wetgeving zal worden geëffectueerd. Het programma Financiën bevat één concreet voorstel tot bezuiniging met beperkte beleidsmatige consequenties en twee voorstellen tot intensivering/beleidsimpuls. Bezuinigingsvoorstel met beperkte beleidsmatige consequenties: • Verlagen van de post Onvoorziene uitgaven – Voorgesteld wordt structureel € 0,2 miljoen te bezuinigen op de post voor Onvoorziene uitgaven.

Programmabegroting

115

B eleidsmatig gezien is er daardoor minder financiële dekkingsruimte voor onvoorziene zaken met financiële gevolgen die gaande het begrotingsjaar optreden. De huidige beleidslijn is dat de financiële dekking van zulke voorstellen moet komen uit “nieuw – voor – oud” budget of andere concrete mogelijkheden als subsidies of bijdragen van derden. Meer dan voorheen worden de Zomernota, de programmabegroting en de tussenrapportages de momenten voor een integrale bestuurlijke afweging voor uit te voeren beleid, activiteiten en geld. Voorstellen tot intensivering/beleidsimpuls • Toevoeging aan algemene reserve – Voor het versterken van de financiële positie en de reservepositie wordt in 2013 € 2 miljoen en vervolgens structureel € 1 miljoen toegevoegd aan de algemene reserve. • Frictiekostenbudget personele wijzigingen – De formatie zal de komende jaren met circa 60 fte afnemen. Om deze formatiereductie te realiseren en medewerkers van werk naar werk te kunnen begeleiden is een frictiebudget nodig. In 2012 wordt hiervoor een budget van € 2,3 miljoen gevormd. Daarnaast is er € 1 miljoen extra nodig voor de noodzakelijke kosten van bij- en omscholing en ontwikkeling. Zie verder onder de paragraaf Bedrijfsvoering. 3. Activiteiten 2013 Doelstelling 1: Realiseren van een toekomstbestendige en materieel sluitende meerjarenbegroting a. Bewaken van het financieel evenwicht in de (tussentijdse voorstellen tot wijziging van de) begrotingspositie: Tussentijdse voorstellen tot wijziging van de begroting beoordelen op het handhaven van het financieel evenwicht in de begroting. Daarbij stelt de gemeente de volgende vragen: 1. Worden tegenvallers voldoende toegelicht en gedekt uit de lopende begroting? 2. Is er financiële dekking voor de voorgestelde lasten? Zo ja, welke? b. Volledig en realistisch ramen van budgetten en kredieten in de zomernota en de begroting. Dit leidt tot: 1. een verbeterde integrale afweging door het bestuur; 2. een meer realistische uitvoering van gepland beleid en activiteiten.

116

c. Resultaatgerichte sturing op en verantwoording over de inzet van middelen: 1. Bezuinigingen waartoe is besloten worden functioneel verwerkt in de begroting. 2. Monitoren en rapporteren over de voortgang van de vastgestelde bezuinigingen en formatiereductie. 3. Tijdig bijsturen op en rapporteren over ontwikkelingen binnen in de begroting en op rijksniveau. 4. Doorontwikkelen van: • de programmabegroting tot sturingsinstrument van de raad. • de tussentijdse bestuurlijke rapportages tot verantwoordingsrapportages aan- en tussentijds bijstellingsmoment van de raad. • de jaarrekening tot verantwoordingsmoment voor het afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid (inhoudelijk en financieel) in het afgelopen jaar. d. Het hebben van een robuuste reservepositie. 1. Doorvoeren van de geplande stelselherziening erfpacht alsmede de geplande invulling van het eenmalige voordeel ervan. 2. Splitsen van de algemene reserve in een algemene reserve en een risicoreserve ter grootte van het gemeentelijk risicoprofiel. 3. Het financiële effect van de bezuinigingsvoorstellen dat optreedt voor 2012 toevoegen aan de algemene reserve. Doelstelling 2: Beheersen van de ontwikkeling van de gemeentelijke schuldenpositie a. Doorontwikkelen van de treasuryfunctie tot instrument van het financieel beleid op het gebied van investerings- en financieringsvraagstukken. b. Realistisch meerjarig investeringsprogramma met daarbij behorende financiële uitvoeringsplanning. c. Opstellen van een meerjarige liquiditeitsbegroting en sturen op periodiek bij te stellen liquiditeitsprognoses. d. Voorstellen uitwerken voor en implementeren van de wet Houdbare Overheids Financiën (wet HOF). 4. Context en achtergrond Het programma Financiën streeft naar een financieel gezonde gemeente Schiedam met een beheerste lastenontwikkeling voor burgers en bedrijven. Dit programma bevat: • de algemene dekkingsmiddelen (baten); • de post onvoorzien en stelposten/taakstellingen (lastenkant).

De algemene dekkingsmiddelen bestaan uit: a. de algemene uitkering uit het gemeentefonds; b. de algemene belastingen; c. de dividenden; d. de bespaarde rente/financiering en saldo kostenplaatsen; e. het saldo kostenplaatsen; f. de post Onvoorziene uitgaven. Eventuele specifieke baten (onder andere: lokale heffingen met een zogenaamde gebonden besteding, participatiefonds en dergelijke) worden in de desbetreffende programma’s geraamd. Kenmerkend voor de algemene middelen is dat ze: • vrij besteedbaar en niet gerelateerd zijn aan een vooraf bepaald doel of programma; • en bestuurlijk afweegbaar zijn door de raad. De voorgenomen besteding van deze algemene middelen gebeurt door uitvoering van het beleid en de doelstellingen. De budgetten die daarvoor nodig zijn worden in de andere programma’s begroot. Daarmee wordt het programma Financiën gezien als het sluitstuk van het programmaplan. Het programma is geen doel op zich maar is ondersteunend aan de andere programma’s in de programmabegroting. De ontwikkeling binnen de algemene middelen is onderdeel van de jaarlijkse zomernota. a. Algemene uitkering uit het gemeentefonds. De inkomsten van de algemene uitkering bedragen grofweg 30% van alle baten. Voor 2013 bedraagt de raming € 96,8 miljoen (decembercirculaire 2011). Via begrotingswijziging nummer 1 wordt deze raming nog geactualiseerd voor de junicirculaire. Het Rijk beoogt met deze rijksbijdrage gemeenten voldoende middelen te verstrekken om de taken te kunnen uitvoeren. De allocatie van deze middelen is aan de gemeente. De omvang van het gemeentefonds is gekoppeld aan de omvang van de gecorrigeerde uitgaven op de rijksbegroting (onder andere: geen ontwikkelinghulp, rente staatsschuld en dergelijke). De verdeling van het gemeentefonds naar de gemeenten gebeurt op basis van zogenaamde (tientallen) verdeelmaatstaven. Hierdoor kunnen de gemeenten

eenzelfde voorzieningenniveau in stand houden. Jaarlijks worden de gemeenten geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen de rijksbegroting en het gemeentefonds. Hiertoe geeft het ministerie van Binnenlandse Zaken drie of vier maal per jaar een circulaire uit. De bekendste zijn de mei- en septembercirculaire. Dit zijn ook de momenten waarop de ramingen in de begroting van Schiedam worden bijgesteld. Onderdeel van het gemeentefonds en de algemene uitkering zijn de zogenaamde decentrale uitkeringen. In principe maken de gemeenten en het rijk hierover bestedingsafspraken. Echter de raad beschikt over de daadwerkelijke besteding ervan. De beleidslijn van Schiedam is dat de decentrale uitkeringen in principe vrij aanwendbaar zijn, tenzij anders wordt beslist na bestudering van de regels. In afwachting daarvan worden de lasten op Schiedams niveau van de decentrale uitkeringen onder de stelposten geraamd. D e aanhoudende economische en financiële crisis plus de Europese schuldencrisis spelen een voorname rol voor de tekorten op de rijksbegroting. Daarom speelt dit ook een grote rol voor de bepaling van de raming van de algemene uitkering. Vanaf de programmabegroting 2011-2014 houdt Schiedam al rekening met aangekondigde rijksbezuinigingen. Voor 2013 is dit € 4,4 miljoen en aflopend tot € 2,8 miljoen vanaf 2015. In het voorjaar van 2012 is het zogenaamde Lenteakkoord gesloten. De extra bezuinigingen die daaruit verwacht worden, zijn begroot op € 1,7 miljoen en verwerkt in de meerjarenbegroting. Daardoor heeft de meerjarenbegroting een buffer om onvoorziene tegenvallers door rijksbeleid te kunnen opvangen van € 6 miljoen in 2013 en 2014 en vanaf 2015 structureel € 4,5 miljoen. b. Algemene belastingen. Voor nadere informatie en toelichting, wordt verwezen naar de paragraaf Lokale heffingen c. Dividenden. De gemeente ontvangt jaarlijks dividenden van de Bank Nederlandse Gemeenten, Evides, ONS, Irado en Eneco. In de zomernota 2013 is aangegeven dat een structurele verlaging van de inkomsten met € 650.000 wordt verwacht. Deze verlaging is verwerkt in de begroting.

Programmabegroting

117

V oor 2013 was een eenmalige extra dividend van € 7,5 miljoen van de ONS begroot. Deze raming was gebaseerd op de gedachte dat de ONS activa zou kunnen verkopen. Deze begrote opbrengst is qua resultaatbeïnvloeding neutraal omdat met dit eenmalige bedrag boekwaarden van investeringen afgeboekt zouden worden. Daartoe was onder Stelposten een voordeel geraamd van € 480.000 voor 2013, oplopende tot € 1,2 miljoen structureel. De situatie van de verkoopactiviteiten van activa bij de ONS, die voor het extra dividend nodig zijn, is nog verre van duidelijk en vraagt eerst verder onderzoek. In ieder geval zal het extra dividend van € 7,5 miljoen niet uitgekeerd worden. De begroting is hierop aangepast. De bedoelde stelpost is onderdeel geworden van de financiële opgave en gedekt met de uitgebrachte bezuinigingsvoorstellen. d. Bespaarde rente: Het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) staat toe dat gemeenten reserves en voorzieningen inzet als financieringsmiddel. Daardoor hoeft de gemeente minder extern geld aan te trekken en minder externe rente te vergoeden. De rentekosten die hierdoor bespaard worden, worden aangeduid als ‘bespaarde rente’. Het BBV staat toe dat deze bespaarde rente voor de begroting ingezet wordt als algemeen dekkingsmiddel. Schiedam heeft hiervoor gekozen. In één geval wordt de rente niet gebruikt als dekkingsmiddel maar wordt de rente bijgeschreven op de reserve. Het gaat om de reserve Afschrijvingen. e. Bedrijfsvoering/saldo kostenplaatsen: De begroting van de inzet van met name middelen (ambtelijk personeel en financieel), die inhoudelijk niet aan programma’s zijn gekoppeld, worden verantwoord onder het thema Bedrijfsvoering. Eventuele verdeelverschillen die ontstaan van lasten en doorbelastingen naar kostendragers (zogenaamde kostenverdeelstaat) worden op de post Saldo kostenplaatsen begroot.

118

f. De post Onvoorziene uitgaven: Het BBV schrijft voor dat in de begroting een post voor Onvoorziene uitgaven begroot wordt. Het betreft hier een post waarop uitsluitend begroot mag worden. De werkelijke lasten dienen verantwoord te worden op de functionele budgetten. Op grond van de beleidsnota Financieel afwijkingenbeleid 2009 beschikt het college over de inzet van deze post. In de bestuurlijke rapportages wordt de begrote besteding op deze post verantwoord aan de raad. De criteria voor de inzet door het college zijn dat de uitgaaf niet is geraamd en onvoorzienbaar, onvermijdbaar en onuitstelbaar is. Na verwerking van het bezuinigingsvoorstel heeft de post Onvoorzien een structurele omvang van € 0,7 miljoen. Stelposten/taakstellingen/onderzoeksopdrachten: De begroting bevatte van de bezuinigingen en onderzoeksopdrachten, die nog niet concreet ingevuld waren, een financiële taakstelling van € 6,8 miljoen in 2013 en aflopende tot structureel € 6,4 miljoen. Deze bedragen zijn onderdeel van de Financiële opgave bij de zomernota 2013 geworden en van een concrete invulling voorzien vanuit de heroverwegingsvoorstellen 2013-2016. Met één uitzondering, zijn voor 2013 en de jaren daarna verder geen algemene taakstellende bezuinigingsstelposten in de begroting meer aanwezig. De uitzondering betreft de Gemeente Nieuwe Stijl (GNS). De komende jaren gaat de GNS meer en meer een rol spelen. Tal van veranderingen binnen de ambtelijke organisatie staan op stapel, zoals: • Digitalisering; • efficiënter werken en processen; • standaardisering; • het nieuwe werken. Deze kanteling van de ambtelijke organisatie is een transitie die enkele jaren in beslag zal nemen. Vanaf 2015 wordt jaarlijks € 2 miljoen inverdieneffecten geraamd als stelpost. De komende jaren zal dit bedrag en de realisatie ervan meer en meer specifiek worden. Hiervoor wordt in deze begroting een stelpost geraamd.

Kaderstellende beleidsnota’s: Rijksbeleid: Het Besluit Begroten en Verantwoorden. Provinciaal beleid: De Gemeentewet, met name het financieel toezicht op de gemeente. Beleidsnota’s Schiedam: • De zomernota 2013; • De Financiële verordening 2009; • Beleidsnota Financieel afwijkingenbeleid (2009); • Beleidsnota Investeren, waarderen en afschrijven (2011); • Beleidsnota Reserves en Voorzieningen (2011); • Controleverordening; • Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid; 5. Relatie met andere programma’s Alle programma’s: De lasten en relevante baten die horen bij de realisatie van het beleid en de doelstellingen, worden in de onderscheiden programma’s begroot. Het programma Financiën is het sluitstuk van het programmabegroting. Dit programma geeft het financieel beleid en de kaders aan. Het bevat de algemene dekkingsmiddelen in de begroting en ondersteunt daarmee de andere programma’s uit de begroting met de allocatie van de algemene dekkingsmiddelen. De paragrafen: Paragraaf Bedrijfsvoering: Deze paragraaf geeft de sturing en beheersing van de primaire en ondersteunende processen binnen de organisatie. De ambtelijke bedrijfsvoering wordt begroot op de kostenverdeelstaat die gerelateerd is aan dit programma door de ambtelijke doorbelastingen en de post ‘Saldo kostenplaatsen’. Paragraaf Verbonden partijen De beleidsvoornemens van de verbonden partijen kunnen financieel gezien effect hebben op de dividenden die onderdeel zijn van dit programma.

Paragraaf Lokale heffingen In de paragraaf staan de geraamde opbrengsten van de gemeentelijke heffingen en rechten en het beleid dat Schiedam voorstaat. De relatie met het programma: • Een aantal heffingen waarvan de besteding niet gebonden is, vallen onder de algemene dekkingsmiddelen (OZB, precario en hondenbelasting) die onderdeel zijn van dit programma; • Vanwege het resultaat dat kan ontstaan in andere programma’s door de heffingen waarvan de besteding wel is gebonden (riool- en afvalstoffenheffing, leges en rechten en dergelijke) en een invloed hebben op het totale begrotingsresultaat. Paragraaf Financiering De paragraaf bevat de beleidsvoornemens en mandaten voor het college voor de uitvoering van de treasuryfunctie. De rente-effecten van de financieringsactiviteiten worden in de begroting verwerkt en zijn onderdeel van de kapitaallasten. Deze lopen door alle programma’s en dragen bij aan beïnvloeding van het programma- en begrotingssaldo. Er kan een renteresultaat ontstaan dat op de post Saldo kostenplaatsen begroot wordt. De bespaarde rente, onderdeel van de kapitaallasten, verloopt via de financieringsfunctie dat onderdeel is van het programma. Paragraaf Weerstandsvermogen De paragraaf Weerstandsvermogen maakt de relatie zichtbaar tussen de risico’s waarmee Schiedam te maken kan krijgen en de weerstandscapaciteit (de middelen waar Schiedam over beschikt of kan beschikken) om de niet begrote lasten van deze risico’s te kunnen opvangen zonder dat daarvoor ingrijpende maatregelen getroffen moeten worden.

Programmabegroting

119

Wat gaat het programma Financiën kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

89

0

0

0

0

0

1.877

1.804

1.696

1.684

1.674

1.676

813

813

813

813

813

813

Lasten per product Algemene uitkering Belastingen Beleggingen Onvoorziene uitgaven

3.425

5.570

700

700

700

700

Saldo financieringsfuncti

8.068

4.837

2.107

3.018

-494

-494

14.271

13.024

5.316

6.215

2.693

2.695

Totale lasten Baten per product

101.550

96.352

90.769

89.023

86.069

87.421

Belastingen

Algemene uitkering

13.509

13.909

14.152

14.152

14.152

14.152

Beleggingen

12.151

14.260

8.270

8.651

8.878

9.087

2.057

3.245

191

191

191

191

Onvoorziene uitgaven Saldo financieringsfunctie

1.030

4.664

4.304

4.281

3.218

2.861

Totale baten

130.297

132.431

117.686

116.298

112.507

113.712


116.026

119.407

112.370

110.083

109.814

111.018

16.328

8.470

3.530

628

30

29

Onttrekking reserves Toevoeging reserves Resultaat na bestemming

120

8.166

24.807

3.910

2.198

2.090

1.283

124.187

103.070

111.990

108.513

107.754

109.764

Tabel Heroverwegingen programma Financiën Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Bedrijfsvoering

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Financiën

financiën algemeen

Verlaging post onvoorzien

Gemeente Nieuwe Stijl

Aanvullende taakstelling Gemeente Nieuwe Stijl

Totaal Financiën

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

2.084

2.304

2.177

2.239

200

200

200

200

0

0

2.000

2.000

2.284

2.504

4.377

4.439

Programmabegroting

121

Wijkontwikkeling 1. Doelstelling Het programma wijkontwikkeling heeft als doel de kwaliteit van de woon- en leefomgeving in de wijken te bevorderen. Om dit te bereiken faciliteert en stimuleert de gemeente bewonersinitiatieven en bewonersparticipatie. In 2013 gaat

de gemeente extra aandacht besteden aan meer invloed van bewoners(groepen) op de uitvoering van beleid. Daarnaast gaat de ontwikkeling en uitvoering van (herziene) wijkactieprogramma’s door.

Programma Wijkontwikkeling

Speerpunten


De gemeente Schiedam wil de kwaliteit van de woon- en leefomgeving van haar inwoners verbeteren door middel van een wijkgerichte benadering.

122

• Een aantrekkelijk leefklimaat op wijk-, buurten straatniveau. • Wijkactieprogramma’s als regulier instrument in alle wijken. • Verbetering van burgerparticipatie en inspraak. • Een grotere betrokkenheid van bewoners bij elkaar en bij hun buurt. • Bijdragen aan ontwikkelingen en uitvoering van de visie “Schiedams maatwerk in het sociale domein”. Beleidsonderdeel

Doelstellingen

Wijkontwikkeling

1. Verzorgen van een basisinfrastructuur ten aanzien van wijkgericht werken en participatie. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan ondervertegenwoordigde groepen. 2. Burgers praten mee over beleidsvorming door de gemeente en over de uitvoering. De vraag van de burger staat hierbij centraal. 3. Versterken van eigen kracht en burgerkracht. 4. Faciliteren en stimuleren van bewonersinitiatieven en bewonersparticipatie. 5. Stimuleren en ondersteunen van vraaggerichte en wijkgerichte aanpak bij andere programma’s. Het verbinden van fysiek, sociaal en economie op wijkniveau. 6. Signaleren en agenderen van wat in de wijk speelt en waar nodig de inzet aanpassen (zowel intern als extern). Het verkleinen van de afstand tussen gemeente en bewoners en vergroten van het wederzijds vertrouwen.

2. Gevolgen heroverweging Binnen het programma wijkontwikkeling wordt op vier onderdelen bezuinigd. Ten eerste wordt € 100.000 bezuinigd op het budget sociale wijkaanpak. Dit budget wordt ingezet bij (wijk)specifieke leefbaarheidsknelpunten, met als doel de sociale cohesie, leefbaarheid en veiligheid in de wijk te verbeteren en versterken. Hierdoor zal het accent (nog) meer op eigen kracht en burgerkracht komen te liggen. Daarnaast wordt bezuinigd op de formatie van de wijkprocesmanagers (0,7 fte). Dit resulteert in het extensiveren van de inzet in de ‘betere wijken’, gerelateerd aan de sociale index en de wijkanalyses. De basiswerkwijze blijft wel in alle wijken bestaan (wijkoverleggen, professionals overleggen). Het derde onderdeel waarop wordt bezuinigd is het opbouwwerk. Naast de eerder aangekondigde bezuiniging op het opbouwwerk vanaf 2013 van € 30.000 komt hier een bezuiniging van € 50.000 bij. Dit resulteert in het extensiveren van de inzet in de stad, mede gebaseerd op de sociale index. Het opbouwwerk wordt nog meer dan voorheen ingezet op het benutten en stimuleren van eigen kracht en burgerkracht. Tot slot wordt bezuinigd op de formatie van de bewonersondersteuners (0,7 fte). Dit betreft ambtelijke formatie die gedetacheerd is bij het SOBO. Dit resulteert in het verder prioriteren van de inzet. 3. Activiteiten 2013 Dit hoofdstuk bestaat uit twee onderdelen. Allereerst worden de activiteiten 2013 genoemd per doelstelling. Daarna worden de activiteiten 2013 per wijk getoond. 3.1 Activiteiten 2013 per doelstelling Doelstelling 1: Verzorgen van een basisinfrastructuur ten aanzien van wijkgericht werken en participatie. Hierbij wordt specifiek aandacht besteed aan ondervertegenwoordigde groepen Activiteiten 2013 a. In elke wijk worden zes wijkoverleggen en overleggen met professionals georganiseerd. (en de daaraan gerelateerde werkgroepen en activiteiten). b. Het opbouwwerk en de bewonersondersteuners, gedetacheerd bij het SOBO, worden wijkgericht aangestuurd. c. De aansturing van andere professionals in de wijken vindt steeds meer wijkgericht plaats.

d. Organiseren van aparte activiteiten en overleggen rondom specifieke onderwerpen, onder andere in werkgroepen, klankbordgroepen en regiegroepen. Per wijk wordt ingespeeld op de wensen en behoefte. e. Bevorderen van burgerparticipatie van ondervertegenwoordigde groepen. Dit gebeurt onder andere door de inzet van het opbouwwerk, het faciliteren van eigen initiatieven van de doelgroep en door extra aandacht bij activiteiten en projecten. Hiervoor wordt door opbouwwerk en bewonersondersteuning jaarlijks per wijk een werkplan opgesteld, dat tussentijds, indien nodig, kan worden bijgesteld. Doelstelling 2: Burgers praten mee over beleidsvorming en over de uitvoering. De vraag van de burger staat hierbij centraal Activiteiten 2013 a. De toolkit participatie in praktijk brengen en daarbij ook andere afdelingen ondersteunen. b. Betrekken van burgers bij het opstellen en uitvoeren van wijkactieprogramma’s. c. Begeleiden van de regiegroepen voor de besteding van de wijkbudgetten: daartoe gemandateerde bewoners verstrekken bindend advies aan de gemeente. De regiegroepen bepalen zelf het aantal bijeenkomsten per jaar (minimaal twee en maximaal zes). d. Het organiseren van de wijkoverleggen als basis. Doelstelling 3: Versterken eigen kracht en burgerkracht Activiteiten 2013 a. Inzet richten op het aansluiten bij en versterken van de eigen kracht van individuen en de mogelijkheden van groepen die op vrijwillige basis activiteiten ontplooien, of zouden kunnen/willen ontplooien, in Schiedam (m.n. op straat-, buurten wijkniveau). Hierdoor kan worden voorkomen dat Schiedammers zijn aangewezen op professionele hulpverlening. b. Bijdrage aan wijkgericht maatwerk in het sociaal domein. c. Makelen en schakelen om vraag en aanbod te koppelen en verschillende kansen en initiatieven in de wijk te benutten. d. Het toewerken naar op elkaar afgestemde c.q. gezamenlijke werkplannen van de grotere gesubsidieerde instellingen op welzijnsgebied (met name Buurtprojecten, SOBO, SWS en Seniorenwelzijn). e. Start met een andere manier van werken met partijen in de stad, gerelateerd aan de doelstellingen van de visienota voor het sociale domein.

Programmabegroting

123

Doelstelling 4: Faciliteren en stimuleren van bewonersinitiatieven en bewonersparticipatie Activiteiten 2013 a. Ondersteunen en stimuleren van bewonersinitiatieven. Waar mogelijk worden verbindingen gelegd met andere initiatieven en worden mensen aan elkaar ‘gekoppeld’. b. Faciliteren van bewonersorganisaties en bewonersinitiatieven. De gemeente faciliteert door bijvoorbeeld het verstrekken van subsidies, het beschikbaar stellen van accommodaties of ondersteuning door een opbouwwerker of een bewonersondersteuner. c. Bijdrage aan pijler 1: versterken eigen kracht en burgerkracht: Bewonersinitiatieven en -participatie dragen bij aan sociale stijging en maatschappelijke carrière. Doelstelling 5: Stimuleren en ondersteunen van vraaggerichte en wijkgerichte aanpak bij andere programma’s. Het verbinden van fysiek, sociaal en economie op wijkniveau Activiteiten 2013 Inbrengen van de wensen en behoefte van de wijk binnen de gemeente en de gewenste of vereiste ontwikkelingen vanuit de gemeente richting wijken. Wijkontwikkeling legt op wijkniveau indien relevant de verbinding tussen fysiek, sociaal en economisch. Bijvoorbeeld door sociale activiteiten te koppelen aan fysieke projecten. Indien nodig kunnen fysieke randvoorwaarden georganiseerd worden voor bijvoorbeeld sport en spel activiteiten. Doelstelling 6: Signaleren en agenderen van wat er in de wijk speelt en waar nodig de inzet aanpassen (zowel intern als extern). Het verkleinen van de afstand tussen gemeente en bewoners en het vergroten van het wederzijdse vertrouwen Activiteiten 2013 Door wijkgericht te werken wordt beter zichtbaar wat er in de wijken speelt. Op deze manier kan de inzet beter worden gefocust en sneller worden aangepast. Dit gebeurt op diverse manieren, zoals via de wijk overleggen, de professionals overleggen, klankbordgroepen met als basis de (statistische) gegevens uit de wijkanalyses en de sociale index. Zowel intern als extern wordt flexibiliteit ingebouwd om in te spelen op ontwikkelingen in de wijk. In samenwerking met de griffie worden jaarlijks een aantal bezoeken van de gemeenteraad aan de wijken georganiseerd, en daarnaast bezoeken van het college of collegeleden.

124

3.2 Specifieke activiteiten 2013 per wijk Centrum De inzet is in 2013 vooral gericht op het sociale vlak en op het betrekken van bewoners bij ontwikkelingen in de wijk, in aanvulling op het programma Binnenstad en de uitwerkingen van de binnenstadsvisie. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de Bewonersorganisatie. In het centrum is extra aandacht voor jeugdoverlast en overlast gerelateerd aan cafébezoek. Groenoord In 2013 actualiseert de gemeente de wijkvisie; het fysieke herstructureringsprogramma en de sociaaleconomische wijkvisie worden geïntegreerd in een Wijkactieprogramma (WAP). Op het punt van persoonlijke kansen en meedoen scoort Groenoord laag in Schiedam. Dit geldt met name voor Groenoord-Zuid en voor enkele specifieke plekken in Groenoord-Midden. De gemeente besteedt extra aandacht aan Groenoord-Zuid, gezien het relatief grote aantal multiprobleemgezinnen. In het WAP wordt dit verder uitgewerkt. Tussen partijen wordt bekeken welke welzijnsaccommodaties nodig c.q. aanwezig zijn in Groenoord. Kethel Kethel is een op alle onderdelen goed functionerende wijk. Er spelen diverse ontwikkelingen in Kethel zoals de ontwikkelingen rondom sportpark Kethel en de ophoging in KethelOost. De bewoners en gebruikers worden hier nadrukkelijk bij betrokken. Diverse andere activiteiten in Kethel worden in samenwerking met aangrenzende wijken in Noord opgepakt. Nieuwland In juni 2012 is het Wijkactieprogramma Nieuwland 20122017 vastgesteld met daarin de prioriteiten voor de komende jaren. Binnen de thema’s ‘wonen en leren’ en ‘ontmoeten in de wijk’ worden activiteiten ontwikkeld om jongeren te activeren om hun toekomstmogelijkheden te vergroten. De gezondheidsituatie van bewoners in Nieuwland blijft achter, in vergelijking bij die in andere Schiedamse wijken, daarom wordt hieraan extra aandacht besteed, met name aan het vergroten van de toegankelijkheid tot de gezondheidszorg, bewegen en prenatale zorg. De eigen kracht van bewoners (burgerkracht) is uitgangspunt voor nieuwe bewonersactiviteiten. ‘Het Speeleiland’ wordt in twee jaar tijd overgedragen aan de bewoners, zodat het als zelfstandige organisatie door vrijwilligers gerund kan worden. In 2013 gaat het tijdelijk beheer

door bewoners van het gebied rondom het Wibautplein van start. Bewoners richten het gebied zo in dat er een prettige leefomgeving gecreëerd wordt met ruimte voor spelen, sportieve recreatie, stadstuinbouw en cultuur. Veiligheid blijft een aandachtspunt voor Nieuwland, bewoners zijn actief bij het signaleren, o.a. via het project Buurtpreventie. Ondernemers voeren het plan van aanpak Wijkeconomie uit. In de komende jaren worden grondgebonden woningen gebouwd in de projecten ‘Het Kwartet’, ‘Over ’t Water’ en het Wibautplein. Oost De wijk Oost heeft te maken met grote opgaven en gestapelde problemen. In nauwe samenhang met partners en bewoners uit de wijk is het Wijkactieprogramma Oost opgesteld (WAP Oost). In het actieprogramma zijn de zeven belangrijkste prioriteiten/opgaven benoemd waaraan Oost de komende jaren gaat werken. De prioriteiten zijn uitwerkt in een pakket van maatregelen voor het WAP tot en met 2015. Er zijn zeven prioriteiten waaraan in 2013 e.v. extra aandacht wordt besteed: 1. Het beperken van verdere instroom van kansarmen. 2. Het aan het werk/opleiding krijgen van (jongere) bewoners. 3. Het starten van planvorming voor herstructurering van woningen in de Wetenschappersbuurt. 4. Het geven van informatie, advies en ondersteuning aan (kwetsbare) wijkbewoners. 5. Het versterken van de sociale binding. 6. Het verbeteren van de veiligheid. 7. Het verbeteren van de gezondheid van bewoners. Spaland/Sveaparken Speerpunt in 2013 in Spaland / Sveaparken blijft de bestrijding van jongerenoverlast. In samenwerking met de partners wordt enerzijds daadwerkelijke overlast bestreden (curatief) en anderzijds via preventieve maatregelen geprobeerd overlast te voorkomen. Daarbij moet gedacht worden aan intensieve begeleiding vanuit het jongerenwerk, dialoogtrajecten vanuit het opbouwwerk, het betrekken van jongeren en de jongerencultuur door de cultuurscout bij wijkfeesten en het opzetten van een jongerenoverleg door de wijkprocesmanager.

West Ingezet wordt op de uitvoering van het Wijkactieprogramma West 2012-2016, met name gericht op het noordelijk deel van de wijk. De nadruk ligt op het verbinden van bewoners, burgerkracht en eigenkracht. Specifieke aandacht wordt besteed aan de contacten tussen MOE-landers (bewoners afkomstig uit Midden en Oost Europa) onderling en MOE-landers met overige bewoners in de wijk. Tussen partijen wordt bekeken of in De Erker meer met eigen beheer door bewoners gewerkt kan worden. In 2013 worden het Julianapark en de speelplek in het Volkspark aangepakt. Woudhoek Woudhoek heeft veel last van de verzakkingen in het openbaar gebied. Daarom zijn in de afgelopen jaren verschillende buurten opgehoogd. In 2013 wordt de Botenbuurt opgehoogd en er wordt een begin gemaakt met het herinrichten van het speelveld bij het Faassenplein. Zuid In 2013 wordt gewerkt aan het Wijkactieprogramma (WAP) Zuid voor de periode 2013-2017. Samen met partners en bewoners uit de wijk worden de belangrijkste prioriteiten/ opgaven benoemd waaraan de komende jaren in Zuid wordt gewerkt. Tussen betrokken wordt besproken hoe om te gaan met de aanwezige welzijnsaccomodaties in Zuid. Tabellen effectindicatoren Wijkontwikkeling In tegenstelling tot voorgaande jaren hanteren we de inmiddels ontwikkelde monitor Sociale index als instrument. Bij onderstaande streefwaarden is rekening gehouden met een aantal indicatoren dat moeilijk beïnvloedbaar is, bijvoorbeeld werkloosheid en het aantal bijstandsuitkeringen. Betere resultaten zijn alleen te verwachten waar echt extra inzet plaatsvindt. Bij de indicatiescore ‘leefomgeving’ gaan we er vanuit dat deze niet stijgt maar gelijk blijft, dit in verband met de bezuinigingen in het beheer van de openbare ruimte (2012) waarbij het beoogde beeldkwaliteitsniveau voor de wijken is verlaagd naar niveau C. Omdat Groenoord-Zuid in de looptijd van deze begroting niet wordt aangepakt en dat de scores deels zal beïnvloeden gaan we voor Groenoord als geheel uit van gelijkblijvende scores.

Programmabegroting

125

Tabel effecten prestatie-indicatoren Sociale index, indicator persoonlijke kansen Omschrijving

E/P

Bron

Indicatorscore persoonlijke kansen

E

O&S

Nulmeting 2012

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Centrum

6,9

6,9

6,9

6,9

6,9

Groenoord

3,4

3,4

3,4

3,4

3,4

Kethel

7,8

7,8

7,8

7,8

7,8

Nieuwland

2,9

3,0

3,1

3,1

3,2

Oost

4,4

4,4

4,4

4,5

4,5

Spaland/Sveaparken

8,1

8,1

8,1

8,1

8,1

West

6,2

6,2

6,3

6,3

6,3

Woudhoek

6,9

6,9

6,9

6,9

6,9

Zuid

4,3

4,3

4,3

4,3

4,3

Schiedam

6,0

6,0

6,1

6,1

6,1


Tabel effecten prestatie-indicatoren Sociale index, indicator meedoen Omschrijving Indicatorscore meedoen

E/P E

Bron

Nulmeting 2012

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

O&S

Centrum

6,9

6,9

6,9

6,9

6,9

Groenoord

4,5

4,5

4,5

4,5

4,5

Kethel

8,4

8,4

8,4

8,4

8,4

Nieuwland

5,1

5,1

5,2

5,2

5,2

Oost

5,1

5,1

5,2

5,2

5,2

Spaland/Sveaparken

7,2

7,2

7,2

7,2

7,2

West

6,3

6,3

6,4

6,4

6,4

Woudhoek

6,4

6,4

6,4

6,4

6,4

Zuid

5,2

5,2

5,3

5,3

5,3

Schiedam

6,0

6,0

6,1

6,1

6,1

Tabel effecten prestatie-indicatoren Sociale index, indicator sociale binding

126

Omschrijving

E/P

Bron

Indicatorscore sociale binding

E

O&S

Nulmeting 2012

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Centrum

6,3

6,3

6,3

6,3

6,3

Groenoord

6,8

6,8

6,8

6,8

6,8

Kethel

8,6

8,6

8,6

8,6

8,6

Nieuwland

4,8

4,8

4,9

4,9

5,0

Oost

3,8

3,8

3,8

3,9

3,9

Spaland/Sveaparken

7,1

7,1

7,1

7,1

7,1

West

5,5

5,5

5,6

5,6

5,6

Woudhoek

7,5

7,5

7,5

7,5

7,5

Zuid

6,1

6,1

6,1

6,2

6,2

Schiedam

6,0

6,0

6,1

6,1

6,1

Tabel effecten prestatie-indicatoren Sociale index, indicator leefomgeving Omschrijving

E/P

Bron

Indicatorscore leefomgeving

E

O&S

Nulmeting 2012

Streefwaarde 2013

2014

2015

2016

Centrum

6,1

6,1

6,1

6,1

6,1

Groenoord

6,1

6,1

6,1

6,1

6,1

Kethel

7,7

7,7

7,7

7,7

7,7

Nieuwland

4,7

4,7

4,7

4,7

4,7

Oost

4,8

4,8

4,8

4,8

4,8

Spaland/Sveaparken

7,3

7,3

7,3

7,3

7,3

West

6,1

6,1

6,1

6,1

6,1

Woudhoek

7,2

7,2

7,2

7,2

7,2

Zuid

5,9

5,9

5,9

5,9

5,9

Schiedam

6,0

6,0

6,0

6,0

6,0

4. Context en achtergrond Het programma Wijkontwikkeling richt zich op de gewenste ontwikkelingen in de wijken en de betrokkenheid van de bewoners daarbij. Bewonersinitiatieven worden gestimuleerd en waar nodig begeleid, zowel wat betreft de fysieke leefomgeving als de sociaal-maatschappelijke context. Alle bewoners en ondernemers in Schiedam kunnen een wijkbudget aanvraag indienen. Het afwegen van de binnengekomen initiatieven gebeurt door bewoners, op basis van de daarvoor opgestelde subsidieverordening. Dit draagt er toe bij dat de wijkbudgetten daadwerkelijk worden ervaren als voor en van de bewoners. Het recent geactualiseerde participatiekader Schiedam is een belangrijke basis voor bewonersparticipatie. Bij de ontwikkeling van gemeentelijk beleid en uitvoering van projecten wordt het principe van beginspraak gehanteerd. Bewoners worden al in een vroeg stadium betrokken. Vooraf wordt nagedacht over welke punten bewoners iets te zeggen hebben en wat er met hun inbreng wordt gedaan. Voor bewoners wordt hierdoor duidelijk wat ze kunnen verwachten. Ondervertegenwoordigde groepen krijgen extra aandacht, onder andere door de inzet van het opbouwwerk. Wijkontwikkeling verzorgt de basisinfrastructuur in Schiedam ten aanzien van het wijkgericht werken en participatie. De reguliere overlegstructuren, zoals de wijk overleggen en het professionals overleg functioneren naar tevredenheid; de werkwijze heeft zich in de loop van de jaren ontwikkeld en wordt positief gewaardeerd door de deelnemers (onlangs geëvalueerd).

In Nieuwland, Oost en West wordt gewerkt met een actueel Wijkactieprogramma (WAP). Deze manier van werken wordt in 2013 uitgebreid naar Groenoord en Zuid. Een WAP is een middel om te komen tot een integrale meerjarige aanpak voor de wijk gebaseerd op wijkanalyses (waaronder de sociale index) en de inbreng van bewoners, organisaties en de gemeente. Kaderstellende beleidsnota’s • Stadsvisie. • Coalitieakkoord en CollegeWerkProgramma 2010-2013. • Participatiekader Schiedam (2012). • Visienota Schiedams maatwerk in het sociale domein. • Kadernota Wijkgericht Werken. • Visienota Facilitering Bewoners en Bewonersorganisaties. • Subsidieverordening Wijkbudgetten Gemeente Schiedam 2012. • Wijkactieprogramma Nieuwland. • Wijkactieprogramma West. • Wijkactieprogramma Oost. • Wijkvisie Groenoord. 5. Relatie met andere programma’s In de gemeente Schiedam wordt steeds vaker gekozen voor een gebiedgerichte en wijkgerichte aanpak. De verschillen tussen de wijken worden steeds beter zichtbaar door het instrumentarium waarmee gewerkt wordt zoals de sociale index, de wijkanalyses en de wijkactieprogramma’s. De interne en externe organisatie wordt steeds meer wijken gebiedgericht ingericht. De belangrijkste relaties met de andere programma’s worden hier beschreven.

Programmabegroting

127

rogramma Bestuur en Dienstverlening P Burgerparticipatie en communicatie zijn binnen het programma Wijkontwikkeling hoofdactiviteiten, die gerelateerd zijn aan het programma Bestuur en Dienstverlening. Het dienstverleningsconcept is verder uitgewerkt waarbij de dienstverlening aan burgers centraal staat. Binnen het programma Wijkontwikkeling ligt de nadruk op het aansluiten bij de vragen, behoeften en initiatieven van de burgers. rogramma Ruimtelijke Ontwikkeling P Een belangrijke doelstelling van het programma Wijkontwikkeling is het verbinden van fysieke met sociale activiteiten. Wijkontwikkeling speelt een belangrijke rol bij diverse inspraaktrajecten die in het kader van ruimtelijke ontwikkeling georganiseerd worden. Burgers worden steeds meer gezien als partners die meedenken over het inrichten van de openbare ruimte die voldoet aan de eisen van schoon, heel en veilig. Via de wijkbudgetten komen ook initiatieven en ideeën van bewoners over ruimtelijke ontwikkeling, het beheer en inrichting van de openbare ruimte nadrukkelijk naar voren. Programma Sociale Infrastructuur De programma’s Wijkontwikkeling en Sociale Infrastructuur versterken elkaar. De basisinfrastructuur t.a.v. wijkgericht werken en participatie wordt verzorgd door Wijkontwikkeling. Deze infrastructuur wordt benut voor de uitwerking van de drie pijlers van de Visienota Schiedams Maatwerk in het Sociaal Domein, het versterken van de eigen kracht en burgerkracht, met de wijk als schaalniveau; het versterken van de keten van zorg voor de kwetsbare Schiedammers met de Wijkondersteuningsteams als de basis voor de ondersteuningsstructuur in de wijken; en sociale stijging en maatschappelijke carrière. Waar veel gemeenten een wijkgerichte benadering moeten starten, kan Schiedam bogen op een goed lopend overleg en communicatiestructuur in en met de wijken die benut kan worden, waar nodig in aangepaste of uitgebreide vorm. Het programma Sociale Infrastructuur richt zich met name op de ondersteuning van de circa 5% van de bevolking die permanent ondersteuning nodig hebben en de circa 15% van de bevolking die tijdelijk of gedeeltelijke ondersteuning nodig heeft. Hulp en ondersteuning zal meer geleverd (moeten) worden door burgers. Om de inzet van mensen uit te breiden, is het nodig

128

hen te stimuleren en verleiden, ze doen het immers op vrijwillige basis. Om te zorgen dat de 5% en de 15% groep kunnen aanhaken en ondersteund worden, zal de 80% groep gefaciliteerd moeten worden, aansluitend bij hun eigen belangstelling en wensen. Wijkontwikkeling heeft een belangrijke rol in het makelen(?) en schakelen wat hierbij nodig is, en bij het faciliteren van de inzet van Schiedammers. De wijkgerichte benadering binnen het sociale domein komt onder andere tot uitdrukking in de (ontwikkeling van) Wijkondersteuningsteams (WOT). Samen met de afdeling Werk en Inkomen loopt een pilot waarin gekeken wordt of mensen uit het bestand van werk en inkomen die op (korte) termijn geen uitzicht hebben op werk, zinvolle activiteiten in hun leefomgeving kunnen doen bij initiatieven en activiteiten in de wijken. Programma Stadseconomie De bedrijvigheid en economie wordt door middel van een wijkgerichte aanpak gestimuleerd. Dit gebeurt onder andere door de inzet van een winkelstraatmanager, het bevorderen van stagemogelijkheden voor scholen bij bedrijven in de wijk, het bevorderen van ZZP-netwerken en het creëren van werkervaringsplaatsen. rogramma Veiligheid P Het Veiligheidsbeleid wordt zoveel mogelijk wijkgericht uitgevoerd. In de Wijkactieprogramma’s wordt zichtbaar dat de nadruk op het gebied van veiligheid per wijk (en binnen de wijk) sterk verschilt. In de ene wijk ligt de nadruk meer bij de aanpak van overlast van hennepkwekerijen en overlast door overbewoning, terwijl in andere wijken het omgaan met jongeren in de openbare ruimte meer problemen oplevert. Programma Woonmilieu De wijkaanpak is onderdeel van het programma Woonmilieu. In de Woonvisie staat beschreven waar de gemeente samen met Woonplus de komende tijde prioriteiten legt. Zo worden de wijken Nieuwland, Groenoord en Oost verder geherstructureerd. Daarnaast worden enkele locaties in West geherstructureerd. In de verschillende Wijkactieprogramma’s is nadrukkelijk aandacht besteed aan (de verbetering van) het woonmilieu in de wijk. Per wijk is een ander accent gelegd. In West en Oost ligt de nadruk op de overbewoning, terwijl in Nieuwland de nadruk meer ligt op de herstructurering.

Wat gaat het programma Wijkontwikkeling kosten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Wijkontwikkeling

4.082

3.951

2.568

2.554

2.533

2.534

Totale lasten

4.082

3.951

2.568

2.554

2.533

2.534

Lasten per product

Baten per product Wijkontwikkeling

699

0

0

0

0

0

Totale baten

699

0

0

0

0

0

-3.383

-3.951

-2.568

-2.554

-2.533

-2.534


3.109

1.193

100

100

100

100

Toevoeging reserves

2.999

0

0

0

0

0

-3.273

-2.758

-2.468

-2.454

-2.433

-2.434



Tabel Heroverwegingen programma Wijkontwikkeling Categorie (bedragen x € 1.000)

Heroverwegingen

Bedrijfsvoering Subsidie Verlaging uitgaven

Sociale wijkaanpak

Totaal Wijkontwikkeling

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Bezuiniging bedrijfsvoering programma Wijkontwikkeling

94

94

94

94

Subsidievermindering Wijkontwikkeling

50

50

50

50

100

100

100

100

244

244

244

244

Programmabegroting

129

130

Beleidsbegroting II Paragrafen

Bedrijfsvoering

Verbonden partijen

Financiering

Weerstandsvermogen

Grondbeleid

Stedenbeleid

Lokale heffingen

Investeringsplannen

Onderhoud kapitaalgoederen

Verstrekken van subsidies

Programmabegroting

131

Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering betreft de sturing en beheersing van de primaire en de ondersteunende processen binnen een organisatie. Een goede bedrijfsvoering is een belangrijk middel om de resultaten die de raad wil bereiken, ook daadwerkelijk weet te realiseren en het voorkomt politiek bestuurlijke, juridische en financiële risico’s. De directie is eindverantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. De voortgang van de bedrijfsvoering en sturing hierop is opgenomen in de reguliere P&C-cyclus. Tot de bedrijfsvoering behoren de volgende functies. De onderlinge relaties worden duidelijk gemaakt in de tabel Bedrijfsvoeringfuncties: 1. Bestuur, directie, lijnmanagement en secretariële ondersteuning. 2. Personeel en organisatie. 3. Financieel beheer en control. 4. Informatisering en automatisering. 5. Juridische zaken. 6. Facilitaire zaken. Inleiding De komende jaren staan in het teken van bezuinigingen en krimp van de organisatie en formatie. Kwaliteit en continuïteit zijn daarbij van groot belang. De bezuinigingen mogen er niet toe leiden dat de kwaliteit van de bedrijfsvoeringprocessen aangetast wordt. De kwaliteit van de bedrijfsvoeringprocessen is nog niet op het gewenste niveau en een impuls daarin is nodig. De bezuinigingen kunnen als kans worden gezien. De organisatie wordt gedwongen scherp in beeld te brengen waar zwakke en sterke punten zitten en tevens met innovatieve voorstellen te komen tot efficiëntere processen. Dit omvangrijke ombuigingsprogramma (van zowel bezuinigingen als ook investeringen) moet bijdragen aan een sterker Schiedam in 2014. Via intergemeentelijke samenwerking met omliggende gemeenten kan de uitvoering van de gemeentelijke taken efficiënter en effectiever worden. Het gaat hierbij

132

onder andere om het voeren van regie op en outsourcing van gemeentelijke taken. Nader onderzoek zal plaatsvinden naar de mogelijkheden hiervan op het gebied van de hierboven genoemde bedrijfsvoeringfuncties en beleidsfuncties. Het project Gemeente Nieuwe Stijl zal zich richten op de organisatie- en procesaanpassingen die noodzakelijk zijn om de voorgestelde heroverwegingen te kunnen effectueren. Deze aanpassingen beperken zich niet alleen tot de bedrijfsvoering, maar gelden voor alle taakgebieden van de gemeente. De nadruk om de bezuiniging te realiseren, zal liggen op de volgende onderdelen: • Terugdringen van externe inhuur en inhuurkosten. • Terugdringen van personeelslasten door formatiereductie. • Besparen op huisvestingskosten (Het Nieuwe Werken). Doelstelling van het project Gemeente Nieuwe Stijl is het reorganiseren / omvormen van de huidige organisatie tot een organisatie die zich beperkt tot een doelmatige uitvoering van zijn kerntaken en een regisserende rol vervult jegens partijen die taken voor de gemeente uitvoeren. Strikt genomen is dit het herijken en voortzetten van reeds eerder vastgesteld beleid. Vanaf 2015 is hieraan een taakstelling gekoppeld van € 2 miljoen structureel; dit zal een verdere krimp van de formatie gaan betekenen, bovenop de krimp die nu reeds is voorzien als gevolg van de heroverwegingen waartoe is besloten. Wat moet met dit project worden bereikt? Het project kan als geslaagd worden beschouwd als alle taken die de gemeente anno 2012 uitvoert, in kaart zijn gebracht en daarvan is vastgesteld of deze taken ook in de toekomst nog gemeentelijke taken zijn. Zo ja, zullen deze taken dan in eigen beheer uitgevoerd worden of op afstand worden geplaatst, vanuit het principe van een regisserende gemeente. Pas nadat deze inventarisatie is afgerond kan per taak worden beschreven hoe deze verder uitgewerkt moet worden.

Tabel bedrijfsvoeringfuncties Bedrijfsvoeringsfuncties (*)

Omschrijving

Doelstelling 2013

Personeel & Organisatie

Slankere organisatie door: Formatiereductie

54 fte’s minder in 2013 ten opzichte van 2012

Slankere organisatie door: Minder externe inhuur

Terugdringen externe inhuur en inhuurkosten

Slankere organisatie door: Samenvoegen organisatieonderdelen

Samenvoegen taken Samenvoegen afdelingen Samenvoegen clusters Afslanken topmanagement

• Ziekteverzuim • Verzuimfrequentie

4,7% 1,5

Feedback en beoordeling

90% van de gesprekken moet zijn gevoerd

Informatiebeveiliging

Realiseren verbeterpunten

Voorwaarden scheppen voor Het Nieuwe Werken

Begin 2013: opleveren concrete richtlijnen Begin 2013: opleveren standaard (thuis) werkplekken, inclusief mobiele voorzieningen 3e kwartaal 2013: evalueren pilots

Deel van servers vervangen (betreft servers waarop databases draaien van grote kernapplicaties).

1 juli 2013 gereed

Financieel beheer

Kwaliteitszorg financieel beheer

• Verbeteren financiële sturing • Verbeteren proces planning en control • Professionaliseren treasury

Control

Administratieve Organisatie

Verbeteren van processen; 5 processen in 2013

Risicomanagement

Risicogebieden verder uitwerken en beheersingsmaatregelen invoeren

Juridische kwaliteitzorg

Uitvoeren legal audits om juridische kwaliteit te meten en te verbeteren

Vermindering regeldruk

• toetsen op nut/noodzaak bij nieuwe regels • onderzoeken waar de regeldruk kan worden verminderd

Pre-mediation

Invoeren van het toepassen van pre-mediation vaardigheden

Gemeente Nieuwe Stijl

Doorstart regiegemeente principe

Inventariseren van alle taken die de gemeente anno 2012 uitvoert, inclusief vaststelling of deze taken ook in de toekomst gemeentelijk zijn en zo ja, of deze in eigen beheer uitgevoerd worden dan wel op afstand geplaatst worden vanuit het principe van een regisserende gemeente. Beschrijven hoe taken verder uitgewerkt moeten worden (na afronding van de inventarisatie)

Facilitaire zaken

Kostenreductie

Terugbrengen kosten werkplekken, onder meer door Het Nieuwe Werken te introduceren.

Informatisering en automatisering

Juridische zaken

* Onderdelen hiervan worden gerealiseerd via het project Gemeente Nieuwe Stijl.

Programmabegroting

133

1. Personeel & Organisatie Organisatie De contouren van de nieuwe organisatie in 2013 kunnen worden geschetst met de woorden: slanker & slimmer, minder afdelingen, minder topmanagement, grotere span of control bij leidinggevenden. Dit zal gevolgen hebben voor de organisatie en de formatie. De voorstellen in de Zomernota 2013 geven richting aan de formatiereductie die met ingang van 2013 zal gaan plaats vinden. Daar waar zich dat aandient wordt samenwerking gezocht in de regio en wordt onderzoek verricht naar mogelijkheden van outsourcing. De raadsmotie van 30 augustus 2011 leidde tot de start van een cultuurveranderingstraject. Dit cultuurveranderingstraject is in overleg met organisatie- en adviesbureau Van de Bunt opgesteld en wordt in verschillende fases verder uitgewerkt en geïmplementeerd.

134

achtige omgeving. Doel van deze omgeving is het realiseren van een gezamenlijk financieel voordeel. Dit zal in 2013 verder worden ingevuld. 2. Financieel beheer en Control Financieel beheer Het financieel beheer betreft de uitvoering van het financiële beleid (opgenomen in het Programma Financiën). Om de doelstellingen te realiseren, worden in 2013 de volgende activiteiten ondernomen: Doelstelling 1: Financiële administratie op orde (volledige, tijdige en actuele financiële informatie). • Digitalisering volledige inkoopproces en debiteurenbeheer. • Tijdige en volledige registratie van alle financiële handelingen. • Periodieke analyses,controle en afstemming met budgethouders.

Capaciteitsmanagement (eigen personeel en inhuur) In 2012 is een nieuwe fase van capaciteitsmanagement ingezet, als gevolg van het project Heroverwegingen. De doelstelling voor 2013 is een formatiereductie van het eigen personeel van 52 fte’s (oplopend naar 61 fte’s in 2016). In 2012 is het Sociaal Statuut gereedgekomen, gebaseerd op het ‘Van Werk Naar Werk’ principe (interne mobiliteit). Dit is een effectief instrument om de formatiereductie te realiseren, zonder dat daarbij gedwongen ontslagen noodzakelijk zijn. De eerste ‘Van Werk Naar Werk’ trajecten zullen in januari 2013 starten. Ter ondersteuning van de interne mobiliteit is het Strategisch Personeelsplan ontwikkeld. In dit plan is in beeld gebracht welke capaciteit aanwezig is en welke capaciteit (in kwalitatieve en kwantitatieve zin) nodig is. Op deze manier kan het medewerkersbestand toekomstbestendig worden ingericht. Voor het slagen van de interne mobiliteit (‘Van Werk Naar Werk’) is het nodig dat alle betrokkenen openstaan voor veranderingen. In 2013 wordt gestart met de module Talentmanagement. Dit is een hulpmiddel bij het ‘Van Werk Naar Werk’ principe. Hiermee wordt de kwaliteit van de medewerkers in beeld gebracht en kan de interne mobiliteit worden vergroot.

Doelstelling 3: Professionaliseren van de treasuryfunctie. • Opstellen periodieke liquiditeitsprognoses. • Doelstellingen formuleren op gebied van treasury. • Implementeren van maatregelen ter beheersing van de schuldenlast.

In 2013 wordt ingezet op een verdere afbouw van de inhuur. Deze doelstelling is ook verwerkt in het project Heroverwegingen. Daarnaast wordt in 2013 een start gemaakt om de totale kosten van het ingehuurde personeel te verlagen. In een samenwerkingsverband met P&O en Inkoop Vlaardingen, Maassluis en Schiedam wordt gewerkt aan een marktplaats-

Kader/uitgangspunten bij de uitvoering van het financieel beleid zijn: • De Financiële verordening 2009. • Beleidsnota Financieel Afwijkingenbeleid 2009. • Besluit Begroting en Verantwoording. • Beleidsnota’s Reserves, Investeringen en Afschrijvingen.

Doelstelling 2: Verder ontwikkelen van de planning en controlcyclus en bijbehorende documenten. • Herijken van het planning en controleproces. • Verbeteren programmabegroting 2014 en verder. • Onderzoeken inzet van een hulpmiddel planning en controle, ter ondersteuning van de begroting, verantwoording en rekening. • Herdefiniëren van de planning en het controleproces met daarbij: • Verminderen tussentijdse rapportages van twee naar één. • Maandelijkse rapportages omtrent het financiële beeld van de organisatie.

• Wet Financiering decentrale overheden (Fido). • Treasurystatuut. • Strakke begrotingsdiscipline, door constante bewaking van de begroting (planning en controlecyclus. Budgetten worden in principe niet overschreden. Budgetoverschrijding is slechts mogelijk als aan drie criteria wordt voldaan: onvermijdbaar, niet uit te stellen, prestatie wordt in het huidige jaar geleverd. • Financiële voordelen, die binnen de programma’s optreden, vloeien terug naar de algemene middelen/reserve. De raad kan zich daarna expliciet uitspreken over de inzet van deze voordelen. • Voor activiteiten die niet in de begroting zijn opgenomen, geldt dat nut en noodzaak hiervan aangetoond moeten worden. Realistisch ramen van budgetten en kredieten. De uit te voeren activiteiten zijn opgenomen in de begroting. Hierdoor kan het aantal afzonderlijke raadsvoorstellen verminderen. Control Administratieve Organisatie Binnen de aanpak voor procesverbetering in Schiedam is het begrip ‘lean’ geïntegreerd. ‘Lean’ is een filosofie gericht op: • Continue verbeteren; niet éénmalig of incidenteel met procesverbetering bezig zijn, maar procesverbetering als onderdeel van het dagelijks werk. • Klant centraal stellen; weten en begrijpen wat een klant wil en processen op basis hiervan inrichten en sturen. • Elimineren van verspillingen/verliezen en waardestroom verbeteren; verspillingen of verliezen zijn die activiteiten die niet van waarde zijn voor de klant, organisatie of maatschappij (zie ook onder). ‘Lean’ is erop gericht deze verspillingen (zoveel mogelijk) te elimineren en hiermee de waardestroom te verbeteren.

• Visueel Management; werkplekorganisatie en het (direct) zichtbaar maken van resultaten van processen op de plek waar het werk gebeurd (denk aan wachttijden in een call center). • Mensen betrekken; medewerkers (en managers) zelf verbeteringen laten bedenken, verantwoordelijkheden laag in de organisatie liggen zodat verbeteringen direct doorgevoerd mogen worden, mensen uit het hele proces (en niet enkel vanuit team of afdeling). In 2012 worden de processen debiteurenbeheer, gebiedsontwikkeling, en Wabo doorgelicht en geoptimaliseerd volgens de Lean-methode; op basis van de ervaringen in deze drie processen zullen in 2013 een volgend aantal processen worden doorgelicht. Risicomanagement Op basis van een gemeentebrede inventarisatie in 2011 en 2012 is gebleken dat er een aantal serieuze risicogebieden geïdentificeerd zijn, waar we als gemeente rekening mee moeten houden. In 2013 worden deze verder uitgewerkt en voorzien van risicobeperkende maatregelen. Versterking van de control-functie Het college heeft besloten om de controlfunctie steviger in de organisatie te verankeren, onder meer door een onafhankelijke concerncontroller aan te stellen Met de auditcommissie wordt overleg gevoerd over haar rol in het versterken van de control-functie. Apparaatskosten De apparaatskosten geven de kosten van de ambtelijke organisatie weer, zoals salarissen, kosten van werkplekken en gebouwen, energiekosten van het Stadskantoor en het BVG. Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling van de apparaatskosten weer.

Programmabegroting

135

Tabel apparaatskosten (Bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013 (zomernota)

Verschil Begroting 2012-2013

Salaris, sociale lasten

41.916

47.827

45.165

-2.662

8.440

1.709

1.128

-581

Inhuur Energie Kapitaallasten

596

670

680

10

3.134

3.653

3.566

-87

Overige kosten

12.110

11.450

10.388

-1.062

Totale lasten:

66.196

65.309

60.927

-4.382

Aantal fte’s

757,9

779,1

717,2

-61,9

Aantal Fte’s, inclusief B&W en BGS

810,5

835,6

773,7

-61,9

Noten. • Cijfers zijn gebaseerd op gegevens exclusief BGS, B&W en raad, tenzij anders aangegeven. • Tevens is, voor wat betreft de salariskosten, rekening gehouden met de begrotingswijzigingen die zijn verwerkt in de BERAP-1 2012.

De begroting 2013 voor de apparaatskosten bedraagt in totaal € 60,9 miljoen. Daarmee zijn de totale apparaatskosten € 4,4 miljoen lager dan begroot in 2012. Kosten formatie (eigen personeel en inhuur) De kosten van de formatie eigen personeel zijn in 2013 € 2,7 miljoen lager dan begroot in 2012. Dit wordt veroorzaakt door de formatiereductie van 52 fte’s in 2013, als gevolg van de heroverwegingen, en van het beëindigen van tijdelijke formatie. Hiermee komt de totale formatiereductie in 2013 uit op 61,9 fte’s. In de tabel hieronder wordt een doorkijk van de formatie gegeven naar 2016, uitgaande van gelijkblijvende omstandigheden. In totaal zal de formatie tot en met 2016 (exclusief tijdelijke formatie) dalen met 61 fte. De aanvullende taakstelling van € 2 miljoen vanaf 2015 (zie onder Gemeente Nieuwe Stijl) is hierin nog niet verdisconteerd. Jaar Formatie

2013

2014

2015

2016

773

765

765

764

Het college heeft als doelstelling om de externe inhuur terug te dringen. Bij de afdelingen ‘Projecten en Beheer Openbare Ruimte’ is inhuur omgezet naar formatie eigen personeel. Dit verklaart grotendeels de toename in formatie in 2012 ten op-

136

zichte van 2011. In de begroting is de raming voor externe inhuur verlaagd met € 0,6 miljoen. De ervaring leert dat de werkelijke kosten voor externe inhuur bij de jaarrekening hoger zullen uitvallen, aangezien de meeste inhuur die in een jaar wordt gepleegd, niet wordt voorzien en derhalve niet wordt begroot. De externe inhuur is sinds januari 2011 (99,7 fte) tot heden (aug. 2012) gehalveerd (55,2 fte). Vanwege de vacaturestop zullen herplaatsingkandidaten met voorrang op interne vacatures worden geplaatst. Het zal voorkomen dat er een tijdsverloop zit tussen het ontstaan van de vacature en het herplaatsen van een medewerker, aangezien medewerkers vaak geschikt gemaakt moeten worden voor een (voor hen nieuwe) functie. Als in de tussentijd de bedrijfsvoering dreigt te stagneren, zal met tijdelijke capaciteit gewerkt moeten worden. Om die reden is te verwachten dat het volume aan externe inhuur in 2013 niet verder zal krimpen. Vanzelfsprekend wordt alleen ingehuurd als er dekking in de begroting is, hetzij uit vacatureruimte, hetzij uit specifieke projectbudgetten. Overige kosten De overige kosten (vb. reis- verblijfkosten, hardware, onderhoud en schoonmaakwerkzaamheden) zijn in de begroting 2013 € 1,1 miljoen lager dan in de begroting 2012. De effecten van de heroverwegingen zijn ook hierin zichtbaar. In onderstaande tabel worden de apparaatskosten uitgedrukt in lasten voor resultaatsbestemming.

Tabel apparaatskosten als percentage van de total lasten rek 2011 begr 2012 begr 2013 apparaatskosten

66.196

65.309

60.927

lasten voor resultaatsbestemming

273.281

290.636

289.708

apparaatskosten uitgedrukt in % van de totale lasten

24,22%

22,47%

21,03%

3. Informatie en Automatisering Belangrijk thema voor 2013 is de informatiebeveiliging. Van rijkswege worden vanaf 2013 alle gemeenten onderworpen aan een audit op gebied van de informatiebeveiliging. Het niet voldoen aan landelijke normen kan leiden tot het afsluiten van gemeenschappelijke diensten, zoals DigiD. Een in 2012 gehouden vooronderzoek heeft tijdig aan het licht gebracht waar voor Schiedam de verbeterpunten liggen, zodat deze voor de audit kunnen worden aangepakt. Per 1 juli 2013 zal een deel van de servers zijn vervangen. Dit betreft de servers waarop de databases draaien van alle grote kernapplicaties (belastingen, financiën, W&I e.d.). De middelen hiervoor zijn beschikbaar gesteld in het MBOP. De aanbesteding hiervoor is in 2012 afgerond. Begin 2013 levert de afdeling Informatiebeleid & Automatisering (I&A) standaard (thuis) werkplekken, inclusief mobiele voorzieningen, om Het Nieuwe Werken veilig en vlot te kunnen realiseren. In het derde kwartaal 2013 worden de

pilots geëvalueerd. Onderdeel van Het Nieuwe Werken is beleidvorming omtrent ‘Bring Your Own Device’. Begin 2013 worden concrete richtlijnen opgeleverd. Het taakveld van I&A zal in 2013 in heroverweging worden genomen. Tevens zal in 2013 de afdeling op een slimmere wijze haar werk moeten realiseren, om de terugloop in capaciteit mogelijk te maken. De realisatie hiervan zal eind 2013 zijn beslag hebben gekregen. Uiteraard wordt hier ook de verbinding gemaakt met de heroverweging over het al dan niet zelf blijven uitvoeren van bepaalde werkzaamheden. In 2012 zijn de softwarebudgetten gecentraliseerd en onder beheer van I&A gebracht. Vanaf 2013 zal hier ook een besparingsopdracht aan zijn verbonden. De omvang hiervan is momenteel nog niet bekend. 4. Juridische zaken Ondanks bezuinigingen en krimp van de organisatie blijven kwaliteit en continuïteit van groot belang. Om de juridische kwaliteit te meten en waar mogelijk te verbeteren worden in 2013 legal audits uitgevoerd. Ook richt JZ zich op het toepassen van pre-mediation als innovatief voorstel voor efficiëntere processen. Immers, een geslaagde mediation kan een langdurig juridisch traject voorkomen. De slagkracht van de gemeentelijke taken kan hierdoor uiteindelijk ook worden vergroot. Ook het verminderen van regeldruk leidt tot een grotere slagkracht van de organisatie, maar biedt ook de gelegenheid om processen meer efficiënt in te richten.

Programmabegroting

137

Financiering De financiering- of treasuryfunctie van de gemeente is het geheel van activiteiten gericht op: • het sturen en beheersen van; • het verantwoorden over en; • het toezicht op: de financiële vermogenswaarden, geldstromen, posities en de hieraan verbonden risico’s. Voorwaarde bij de treasuryfunctie is dat de gemeente tijdig en te allen tijde aan de betaalverplichtingen kan voldoen. De gemeentelijke uitgaven en inkomsten lopen niet synchroon in de tijd. Hierdoor is doorlopend sprake van een tijdelijk tekort of overschot aan financiële middelen. Het doel is om het tijdig opheffen van het tekort of het overschot van financieringsmiddelen tegen zo laag mogelijke kosten (rente en eventuele bijkomende andere kosten) of zo hoog mogelijke vergoeding aan te trekken of uit te zetten. Uitgangspunt hierbij is dat geen onaanvaardbare risico’s worden gelopen. De nadruk ligt dus meer op de feitelijke kasstromen en niet zo zeer op de baten en lasten (begroting). Onderdelen in deze paragraaf 1. Inleiding a. Ontwikkelingen en rentebeeld b. Wettelijk kader 2. Beleidskader 2013 a. Beleidskader (met rentevisie en risicobeheer) b. Financieringsstrategie 2013 c. Uitvoeringskader 2013 d. Wet Houdbare Overheidsfinanciën 3. Schiedam financieel a. Liquiditeitenprognose over 2011-2016 b. Financieringspositie vaste activa c. Leningenportefeuille d. Financiële indicatoren

138

1. Inleiding a. Ontwikkelingen Gemeenten worden geconfronteerd met de gevolgen van de economische en financiële crisis. De inkomsten van de gemeente lopen sterk terug. Dit heeft tot gevolg dat de begrotingen bijgesteld moeten worden en/of dat geplande investeringen worden uitgesteld of geannuleerd. Dit heeft invloed op de benodigde financiering. Juni raming 2012 Centraal Plan Bureau (CPB) De financiële en economische crisis in onder andere Europa is nog niet tot stilstaan gebracht. In Nederland is sprake van achterblijvende bestedingen, dalende huizenprijzen, problemen bij pensioenfondsen en de gevolgen van het Lenteakkoord 2012. Het CPB verwacht dat de werkloosheid verder zal oplopen en na 2014 zal afnemen. Verwacht wordt dat de staatsschuld in procenten van het bruto binnenlands product (bbp) zal zijn toegenomen. In 2012 bedroeg deze 71,7%. In 2017 zal deze naar verwachtingen zijn toegenomen tot 74,1% (de norm binnen europa is 60% van het bbp). De koopkracht staat onder druk door de inflatie en bezuinigingsoperaties door overheden. In EU-verband worden voortdurend maatregelen getroffen ter ondersteuning van landen. Telkens blijkt weer dat deze maatregelen de financiële markten maar kort tot rust brengen. Rentebeeld op basis van de genoemde economische voorspellingen De Europese Centrale Bank (ECB) heeft in juli 2012 besloten de rente, die banken moeten betalen aan de ECB, te verlagen. Deze maatregel beoogt de economische activiteiten te stimuleren. Analisten voorspellen voor 2013 een lichte economische groei in Europa; voor Nederland wordt dit geraamd op 0,5%. De inflatie voor 2013 wordt voor Nederland geraamd op 2,2% (in 2012 was dit 1,8%). In het monetaire beleid worden voorlopig geen veranderingen voorzien. De ECB zal de herfinancieringsrente handhaven op ongeveer 1,0 %. De lange rente zal, onder invloed van het verwachte lichte conjunctuurherstel, wat gaan oplopen.

Tabel renteprognose (basis) financiële instellingen Financiële instelling ABN AMRO

Korte rente op basis van driemaands euribor

Lange rente 10 jr.

2013

2012

2013

2012

0,80%

2,50%

2,60%

3,90%

ING

0,70%

2,30%

2,20%

3,70%

BNG

0,50%

2,50%

2,40%

4,00%

Gemiddeld

0,67%

2,43%

2,40%

3,87%

Opmerking: De percentages zijn schattingen (exclusief spread) voor 2013 en momentopnames uit juli 2012. De tarieven die klanten daadwerkelijk moeten betalen, liggen boven de genoemde percentages Conclusie: Voor 2013 wordt rekening gehouden met lagere rentekosten voor nieuw aan te trekken geldleningen dan in 2012.

b. Het wettelijke kader De wet Financiering Decentrale Overheden (Fido) geeft drie randvoorwaarden voor het treasurybeleid: 1. Het aangaan van leningen, het uitzetten van middelen (uitlenen en beleggen) en het verstrekken van garanties is uitsluitend toegestaan in het kader van de publieke taak. 2. Uitzettingen en derivaten moeten een prudent karakter hebben. 3. Uitzettingen en Derivaten mogen niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatige risico’s. Voor het uitzetten van middelen en het gebruiken van derivaten geeft de Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden (Ruddo) nadere regels. 2. Beleidskader 2013 a. Beleidskader De uitgangspunten voor het treasurybeleid in Schiedam liggen, naast de genoemde wettelijke kaders vast in de Financiële Verordening 2009 (artikel 12). Samengevat ziet dit kader er als volgt uit: 1. Het college zorgt bij het uitoefenen van de treasuryfunctie voor: a. voldoende financieringsmiddelen, nodig voor de uitvoering van de begroting; b. risicobeheersing verbonden aan deze functie; c. beperking van de kosten van aantrekkingen en voldoende rendement op uitzettingen. 2. Bij de uitvoering van de treasuryfunctie neemt het college de volgende richtlijnen in acht: a. De regelgeving van de hogere overheden is onverkort van toepassing en bij eventuele strijd met de interne re-

gelgeving gaat de externe regelgeving altijd voor. b. Er wordt conform het eigen treasurystatuut gehandeld. c. Over eventuele noodzakelijke afwijkingen op het beleidskader wordt de raad tijdig geïnformeerd via de planningen controlcyclus. d. Het gebruik van derivaten is uitsluitend toegestaan voor het beperken van financiële risico’s en conform de wet Fido en de regeling Ruddo. Het college heeft ter invulling van de Financiële Verordening in april 2011 het nieuwe Treasurystatuut vastgesteld. Centraal daarin functioneert het treasuryberaad dat onder leiding van de wethouder van Financiën periodiek de ontwikkelingen op de gelden kapitaalmarkt monitort. Op basis daarvan en op basis van de liquiditeitenprognoses neemt het treasuryberaad onderbouwde financieringsbesluiten. Rentevisie gemeente Schiedam Op basis van het onder 1 geschetste rentebeeld, wordt de rentevisie van Schiedam: Korte en lange rente Voor de aan te trekken kortlopende rekening wordt een rentepercentage verwacht van 1%. Voor nieuw aan te trekken langlopende leningen houden we rekening met 3,2%. Deze rentepercentages worden in december 2012, op basis van de dan bekende gegevens, beoordeeld en vastgesteld in het treasuryberaad. Gelet op de hiervoor geschetste grote onzekerheden is het niet ondenkbaar dat gedurende het begrotingsjaar 2013 een verdere aanpassing van de rentevisie noodzakelijk zal zijn. Dit zal gebeuren in het treasuryberaad,

Programmabegroting

139

Interne rente: doorbelasting rentelasten De rentelasten van de financieringsmiddelen worden intern doorbelast (onderdeel van de kapitaallasten) aan de gemeentelijke onderdelen, door middel van een renteomslagpercentage. De gemeente hanteert al enige jaren een vast renteomslagpercentage van 4,6 %. Dit omslagpercentage wordt niet jaarlijks bijgesteld. In geval van afwijkingen is een (egalisatie)reserve (het renteschommelfonds) inzetbaar.

Risicobeheer Het doel is om maatregelen te treffen om de risico’s van de financieringsactiviteiten voor de gemeente zo klein mogelijk te maken en te houden. Er worden vier risico’s onderscheiden: 1. Renterisico Ter beperking van de renterisico’s gelden limieten voor zowel de kortlopende leningen (tot één jaar) en de langlopende leningen (vanaf één jaar). Deze limieten worden door de wet Fido voorgeschreven. De grondslag voor de limieten is het begrotingstotaal.

Tabel limieten wet Fido Limiet

Doel limiet

Bijzonderheden

Bedrag

Kasgeldlimiet

Maximalisering financiering met kortlopende leningen (tot één jaar)

Overschrijding norm is toegestaan (maximaal twee achtereenvolgende kwartalen)

8,5%

€ 21 miljoen

Renterisiconorm

Beheersing renterisico bij (her)financieringen (vanaf één jaar) door spreiding van de financieringsmomenten

Geen

20%

€ 50 miljoen

2. Kredietrisico Bij kredietrisico’s gaat het om de kredietwaardigheid van de tegenpartijen bij financiële transacties. Kredietrisico’s kunnen worden gelopen bij het verstrekken van leningen, borgen garantiestellingen. Maatregelen ter verkleining van het risico: a. Het dienen van de publieke taak; b. Het bedingen van zekerheden van de tegenpartij door de gemeente. Schiedam heeft in het verleden beperkt leningen en garanties verstrekt (zie tabel onder 3). In 2013 word verstrekking van nieuwe leningen niet voorzien. 3. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat men over onvoldoende middelen beschikt om aan de directe verplichtingen te voldoen. Maatregel die wordt genomen om dit risico te beperken: een periodiek liquiditeitsprognose opstellen. Op basis hiervan wordt besloten om financieringsmiddelen aan te trekken of uit te zetten. In 2013 zullen maandelijks liquiditeitsprognoses opgesteld worden en per kwartaal worden beoordeeld in het treasuryberaad.

140

Norm 2013 In % van begrotingstotaal

4. Debiteurenrisico Het debiteurenrisico is het risico dat een debiteur niet aan zijn verplichtingen kan of wil voldoen. Om dat risico te beperken worden de uitstaande vorderingen periodiek op hun risico beoordeeld. Daarnaast heeft de gemeente twee voorzieningen voor het debiteurenrisico (de voorziening Dubieuze Debiteuren en voorziening 40 procent van vorderingen cliënten). In 2013 zal de omvang van de debiteurenpositie en het effect van tijdig innen van vorderingen op de financieringspositie en de liquiditeitsprognoses besproken gaan worden binnen het treasuryberaad. b. De financieringsstrategie 2013 De financiering van de gemeentelijke activiteiten en investeringen gaat in principe uit van de totale financiering. Dat wil zeggen dat gekeken wordt naar de totale financieringsbehoefte van de gemeente. Periodiek ontstaat in Schiedam een financieringstekort (niet te verwarren met een begrotingstekort). Dat betekent dat regelmatig geld moet worden aangetrokken (kort- en/of langlopend). Mits er sprake is van een sluitende begroting (rentekosten gedekt) en de geldende regels worden gevolgd, is dit geen probleem. In 2013 is het college is gemachtigd om financieringsmiddelen aan te trekken tot het bedrag van de liquiditeitsprog-

nose (zie onder 3). Daarbij is het een voorwaarde om tegen de laagst mogelijke kosten en binnen het risicoprofiel voldoende financieringsmiddelen aan te trekken om in de Schiedamse financieringsbehoefte te voorzien. In eerste instantie wordt een beroep gedaan op de eigen middelen (reserves en voorzieningen of tijdelijke overschotten). Daarna komen de kortlopende leningen in beeld, omdat de rente hiervoor lager is dan voor de langlopende leningen. Indien blijkt dat de behoefte een structureel karakter krijgt en de kasgeldlimiet langere tijd wordt overschreden (maximaal twee achtereenvolgende kwartalen en tot 10% van de limiet), zal de financiering met kort geld omgezet moeten worden in een langlopende financiering. De looptijd voor deze leningen wordt afgestemd met de meerjarenplanning voor de aflossing van geldleningen. c. Het uitvoeringskader 2013 Op basis van het hiervoor genoemde beleidskader ziet het uitvoeringskader voor financieringsactiviteiten over 2013 er als volgt uit: • De huidige meerjarenramingen van de totale rentelasten van de externe financiering zijn taakstellend. • De raad wordt tijdig geïnformeerd over een eventuele noodzakelijke aanpassing van het beleidskader. • Uitgegaan wordt voor 2013 van de rentevisie en van de rentepercentages van 1,0%, 3,2% en 4,6% voor kortlopende leningen, respectievelijk langlopende leningen, respectievelijk interne rente. • De ontwikkelingen op de markten en van de economie worden nauwgezet gevolgd in het treasuryberaad en de rentevisie wordt zo nodig hierop geactualiseerd. • Voldoen aan de eisen van het risicobeheer; de gemeente voert een risicomijdend beleid. • De termijnen die gelden voor de overschrijding van de kasgeldlimiet kunnen naar het inzicht van het college gebruikt worden. Een tussentijdse overschrijding van de kasgeldlimiet is toegestaan gedurende maximaal twee achtereenvolgende kwartalen en met niet meer dan 10% van de limiet. Na deze periode moet de financieringsbehoefte ingevuld worden met langlopende financieringsmiddelen. • Bij het aantrekken van langlopende leningen wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van leningen zonder de tussentijdse optie tot renteherziening en op basis van het meerjarige aflossingsschema.

• De financieringsactiviteiten zijn gebaseerd op actuele liquiditeitsprognoses en rentevisie. • Eventuele tijdelijke overschotten worden, met inachtneming van het risicobeheer, uitgezet tegen de hoogst mogelijke rendementen (op basis van de actuele liquiditeitsprognoses en rentevisie). • Voor 2013 wordt een financieringsbehoefte verwacht van € 57,4 miljoen. Het college mag binnen het beleidskader en tot dit bedrag financieringsmiddelen aantrekken met behulp van de traditionele instrumenten (dag-, call- en kasgeld, fixed, annuïtaire en lineaire leningen), maar ook met behulp van alternatieve instrumenten (projectfinanciering, duurzame financiering, derivaten, roll-over-leningen etc.). • De raming voor investeringsuitgaven in de liquiditeitsprognose vormt het investeringsvolume voor 2013 en is de grens voor besluiten over uit te voeren investeringen/ kredieten in 2013. d. Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF) Met het voortschrijden van de financiële en economische crisis is Europese wetgeving tot stand gekomen. EU-lidstaten mogen maximaal een begrotingstekort van 3% van het bruto binnenlands product hebben en een maximale overheidsschuld van 60%. De ontwerp Wet HOF bouwt voort op de Europese regelgeving. Met de Wet HOF wordt beoogd het aandeel van de lagere overheden in het landelijk begrotingstekort en in de landelijke nationale schuld te beheersen. Over de inhoud van de wet is nog weinig bekend. Thans valt niet te voorzien wanneer het wetgevingstraject zal zijn voltooid. 3. Schiedam Financieel Tot slot worden de financiële onderbouwingen gepresenteerd die voor het voorgaande van belang zijn. Afsluitend is een overzicht van financiële indicatoren opgenomen. Deze indicatoren zijn nodig om het financieel beleid en de uitvoering ervan te volgen en hierop te sturen. a. Liquiditeitsprognose 2011-2016 De nadruk ligt op de sturing van de feitelijke kasstromen. Feitelijk wil hier zeggen het optredende effect op de bankrekening van de gemeente. De globale planning voor 2013 ziet er naar verwachting als volgt uit:

Programmabegroting

141

Tabel Kasstromen (bedragen x € 1 miljoen; -teken is nadeel/lasten) Kasstromen (x € 1 miljoen) Saldo inkomsten en uitgaven incl. investeringen Aflossingen uitgezette leningen (u/g) Aflossingen opgenomen leningen (o/g) Financieringsbehoefte

2011

2012

2013

2014

2015

2016

-41

-34

-37,7

-34,3

-19,8

-15,8

1

1

1

1

1

1

-25

-21,5

-20,7

-27,6

-20,6

-17,7

65

54,5

57,4

60,9

39,4

32,5

Liquiditeitsprognoses zorgen voor inzicht in kasstromen en financieringsbehoeftes en voor verdere sturing op het te voeren financieel beleid. Concreet in 2013 wordt de ingezette lijn voortgezet.

b. Financieringspositie vaste activa. Gemeentelijke activa worden in eerste instantie gefinancierd met interne middelen (reserves en voorzieningen) en vervolgens met externe middelen (langlopende leningen). De boekwaarde van de activa en de hieruit resulterende financieringsbehoefte zal zich in 2013 naar verwachting als volgt ontwikkelen:

Tabel Financieringspositie vaste activa (bedragen x € 1 miljoen) Omschrijving

1 jan 2011

1 jan. 2012

Verwachte mutaties In 2012

1 jan 2013

380

1. Totale boekwaarde activa

536

547

Correctie vooruitontvangen erfpachtsommen

195

-192

341

355

+ 25

2. Financieringsmiddelen: • Reserves

85

59

-5

54

• Voorzieningen

18

27

-1

26

212

257

+10

267

315

343

• Vaste geldleningen 3. Financieringsresultaat (2 - 1) Tekort / overschot

NB: Het bedrag aan verwachte mutaties in deze tabel is een saldo van afschrijvingen, aflossingen, onttrekkingen en nieuwe boekwaarden van activa, nieuwe leningen of stortingen. De tabel geeft een interessant beeld van het effect op het financieringsresultaat door maatregelen als: 1. beperking van het investeringsvolume of 2. vergroting van de algemene reserve door incidentele meevallers aan deze reserve toe te voegen of 3. onttrekken van middelen aan de reserves.

142

347

- 26

- 12

- 33

tekort

tekort

tekort

In het verwachte financieringstekort zal worden voorzien door aanvullende externe financiering aan te trekken. Voor het bepalen van de financieringsbehoefte zijn de feitelijke investeringsuitgaven van belang (zie liquiditeitsprognose). c. Leningenportefeuille. Om de ontwikkelingen binnen de leningenportefeuille zichtbaar te maken, wordt een onderscheid gemaakt tussen opgenomen langlopende leningen en verstrekte langlopende leningen: • Opgenomen langlopende leningen

Verloop aangetrokken langlopende geldleningen (bedrag x € 1 miljoen) Omschrijving

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Beginstand

202,3

211,7

251,7

284,7

321,4

354,7

368,1

30,5

65,0

54,5

57,4

60,9

39,4

32,5

-21,1

-25,0

-21,5

-20,7

-27,6

-26,0

-17,7

211,7

251,7

284,7

321,4

354,7

368,1

382,9

Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Eindstand

• Verstrekte langlopende leningen Er worden geen langlopende leningen verstrekt. Tabel verstrekte langlopende leningen naar risicogroep (bedrag x € 1 miljoen) Omschrijving

Risico

2012

2013

Woningbouwcorporaties met garantie Wsw

Borging Wsw

31,5

31,2

Volkshuisvesting

Geen

27,0

25,7

Voorm. gemeentelijke onderdelen

Geen

0,5

0,4

Overig

Beperkt

0,2

0,2

59,2

57,5

10,2

6,8

Verenigingen

0,3

0,3

Ouderenhuisvesting

3,9

3,4

Eindstand Borg- en garantstellingen Instellingen in de zorg

Directe borgstellingen

Particulier Waarborgfonds eigen woningen Wsw (woningbouwcorporaties)

0,6

0,3

13,5

9,3

315,4

426,0

Nationale hypotheekgarantie

433,2

856,0

Eindstand

777,1

1.302,1

Achtervang

d. Financiële indicatoren (Bedrag x € 1 miljoen) Kengetal/indicator Opgenomen langlopende leningen • Rentekosten (vreemd vermogen) • Gemiddeld rentepercentage Aantal inwoners aangetrokken langlopende leningen

Realisatie

Begroting - streefwaarden

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

212

211

251

285

321

355

368

8,9

10,6

11,6

11,8

12,3

12,8

12,8

4,2%

5,0%

4,6%

4,1%

3,8%

3,6%

3,5%

75.676

75.707

76.229

76.229

76.229

76.229

76.229

2.800

2.787

3.292

3.738

4.211

4.657

4.827

Renterisiconorm

20%

20%

20%

20%

20%

Kasgeldlimiet

8,5%

8,5%

8,5%

8,5%

8,5%

In 2013 worden in het treasuryberaad een aantal nieuwe indicatoren ontwikkeld.

Programmabegroting

143

Grondbeleid Grondbeleid is gebaat bij continuïteit en is, in het algemeen, niet frequent onderhevig aan verandering. Aangezien de kaders ten opzichte van vorig jaar niet zijn gewijzigd is deze paragraaf voor het overgrote gedeelte gelijk aan de huidige begroting. Het grondbeleid van de gemeente Schiedam is faciliterend aan de Stadsvisie 2010-2030. Hierin zijn tien hoofdopgaven beschreven die kaderstellend zijn en sturing geven aan de huidige en toekomstige programma’s. In planologisch-juridische zin zijn de meeste kaders helder en duidelijk, maar macro-economisch gezien heeft de gemeente, wat het grondbeleid betreft, het tij niet mee. De economische recessie, laat ook Schiedam niet onberoerd. De recessie heeft gevolgen voor de arbeidsmarkt en de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Maar ook is duidelijk te zien dat ontwikkelaars en bouwers nog steeds uiterst terughoudend zijn met het op de markt zetten van projecten. Uitstel van jaren is realiteit geworden. Dit heeft grote gevolgen voor de grondexploitaties van de gemeente. In de eerste plaats komen de opbrengsten uit gronduitgifte later binnen. Ten tweede zal de gemeente in voorkomende gevallen de grondprijzen mogelijk moeten verlagen. Ten derde loopt de herontwikkeling van bedrijfsterreinen vertraging op. Het vierde gevolg is dat de financiering van de ontwikkeling toeneemt naar mate plannen in de tijd naar achteren worden geschoven. Het totaal aan boekwaarden in de gemeentelijke grondexploitaties is hoog, mede als gevolg van strategische grondaankopen uit het verleden. Daarnaast is er in het verleden bewust gekozen voor, waar mogelijk, de residuele waardebepaling. Hierdoor zullen juist de grondprijzen in tijden van recessie, met een teruglopende vraag, dalen. In combinatie met een langere looptijd heeft dit gevolgen voor de financiële haalbaarheid van de ruimtelijke plannen van de gemeente. In 2010 is het huidige grondbeleid vastgesteld waarbij de visie voor actief of passief grondbeleid is aangepast aan de huidige praktijk. De paragraaf Grondbeleid beschrijft de visie van de gemeente op het grondbeleid, de uitvoering van het grondbeleid en de prognose van resultaten van de grondexploitaties, winstneming en verloop van reserves/voorzieningen.

144

De beleidsuitgangspunten zijn beschreven in de nota Grondbeleid. Relevant gemeentelijk kader wordt gevormd door de nota Grondbeleid, Grondprijzenbeleid Gemeente Schiedam (2007), het Meerjarenperspectief Grondexploitatie 2011 en de financiële verordening art. 212 ex. Gemeentewet. 1. Beleidskaders Grondbeleid De strategische visie op het grondbeleid is beschreven in de nota Grondbeleid, tijdvak 2010-2014 (‘Opmaat tot een kansrijk vernieuwend Schiedam’). Met de vaststelling van deze visie op 8 februari 2010 heeft de raad een aantal beleidsuitgangspunten vastgelegd voor de toekomst. Hieronder worden de belangrijkste elementen uitgewerkt: • Ruimtelijk beleid. • Grondbeleid. • Samenwerking en particuliere exploitatie. • Grondexploitatie. • Uitgifte. • Beleidskaders financieel management. • Risicomanagement. Ruimtelijk beleid Het realiseren van de toekomstige ruimtelijke opgaven van de stad vergt een lange voorbereidingstijd. Voorbereiding en uitvoering hebben vaak een tijdsduur van vijftien tot twintig jaar. Voor de komende vijf jaar ligt de focus op: • Revitalisering van de binnenstad. • Ontwikkeling van Schieveste. • Herstructurering van de woonwijken Nieuwland, Groenoord en Oost. • Herstructurering van de bedrijventerreinen ’s-Graveland/ Spaanse Polder en de vernieuwing van Nieuw-Mathenesse. • Inpassing van het A4-tunneltracé en dubbel grondgebruik (sportpark). • Ontwikkeling van een (deel) van het Harga-gebied en de Noord-Zuid-as (de gemeente streeft naar een samenhangende ruimtelijke ontwikkeling in het verlengde van het A4-project, waarbij naast Harga ook de omgeving Bad Groenoord/nieuwe Vlietlandziekenhuis, Nieuwe Damlaan, onderdoorgang fietspad A20 en Groenoord worden meegenomen in de planvorming.

Grondbeleid Zoals al eerder is aangegeven is het grondbeleid van de gemeente Schiedam faciliterend aan de Stadsvisie 2010-2030. De gemeente kent primair een passief grondbeleid; als het nodig is kan actief grondbeleid worden gevoerd. De Wet ruimtelijke ordening biedt overigens voldoende instrumenten waarmee de gemeente de beste garanties kan verkrijgen om de regie zelf te behouden. Dankzij die instrumenten kan ze zelf bepalen welke functies en kwaliteiten waar, wanneer en in welke aantallen moeten worden gerealiseerd. Hiertoe zal de gemeente moeten samenwerken met particulieren, eigenaren en ontwikkelaars. Schiedam hanteert de volgende definitie voor haar grondbeleid: ‘Uitgaande van de locatie, de eigendomssituatie, het programma, de kwalitatieve eisen en de financiën wordt daar waar toereikend een passief (faciliterend) grondbeleid toegepast. Daar waar dat nodig en mogelijk is, wordt actief beleid toegepast. Met toereikend wordt bedoeld: conform de eisen en wensen van de gemeente.’ Samenwerking en particuliere exploitatie Bij particuliere ontwikkelingen streeft Schiedam er naar, voor de gemeente ten minste, kostenneutraal te werken. De gemeente is bij particuliere exploitatie voorstander van het privaatrechtelijke spoor (vrijwillig) van kostenverhaal van gemeentelijke kosten voor. Indien via de privaatrechtelijke weg het kostenverhaal niet verzekerd kan worden, wordt de publiekrechtelijke (verplichte) weg gevolgd. Grondexploitatie Een groot deel van de grondexploitaties wordt nog steeds door de gemeente zelf beheerd. Naast elke particuliere exploitatie, samenwerking of exploitatieplan moet tevens een gemeentelijke grondexploitatie worden gevoerd. Daarmee kan de gemeente de kosten die ze maakt en de opbrengsten die ze middels een exploitatiebijdrage ontvangt, registreren. Uitgifte Grondprijzen worden in principe residueel bepaald conform het vastgestelde Grondprijzenbeleid (2007). Elk jaar worden de te hanteren uitgifteprijzen in een Grondprijzenbrief Gemeente Schiedam vastgesteld. De grondprijzen worden berekend volgens een bepaalde methodiek, gebaseerd op een residuele waardebepaling. Ze worden jaarlijks aangepast aan marktontwikkelingen. Het opstellen van de jaarlijkse Grondprijzenbrief vindt plaats in samenhang met de herziening van de grondexploitaties. Hier-

door is de prognose van het grondexploitatieresultaat gebaseerd op actuele grondprijzen en de door de raad gestelde kaders. Binnen het geldend gronduitgiftebeleid vinden alle gronduitgiften plaats door middel van de vestiging van erfpacht (behoudens enkele benoemde uitzonderingen). Voor woningen op erfpachtgrond, die door de erfpachter zelf worden bewoond, bestaat de mogelijkheid tot conversie naar eigendom. Conversie naar eigendom voor nieuw opgeleverde woningen kan binnen dit beleid direct plaatsvinden bij juridische levering van de woning door de projectontwikkelaar aan de eindgebruiker. Op 17 maart 2011 heeft de gemeenteraad een aanpassing van het conversiebeleid besloten. Die heeft effect op de prijsvorming voor met name recent gevestigde erfpachtrechten. Sindsdien is voor een nieuwbouwwoning de conversie van erfpacht mogelijk tegen geringe bijbetaling. Beleidskaders financieel management Nieuwe grondexploitaties en tussentijdse herzieningen worden met alle gevolgen voor de gemeente voorgelegd aan het college en de raad ter goedkeuring en vaststelling. Van elke grondexploitatie en herziening wordt een ‘best case’, ‘base case’ en ‘worst case’ gemaakt. Deze worden gebruikt om de weerstandscapaciteit te bepalen. Er is een methodiek ontworpen om deze weerstandscapaciteit te berekenen. Een grondexploitatie is pas actief na goedkeuring van het college en vaststelling door de raad. Tussentijdse herzieningen worden aangeboden als er significante verschillen zijn met reeds vastgestelde grondexploitaties. Anders kan worden volstaan met de bestuursrapportage. In financiële zin vindt een (tussentijdse) herziening plaats als de kosten of de opbrengsten met meer dan € 250.000 afwijken, of als de afwijking op kosten of opbrengsten meer dan 10% is. Aangezien lagere inkomsten en hogere kosten beide het resultaat negatief beïnvloeden, geldt er een aanvullende bepaling: er wordt ook een (tussentijdse) herziening aangeboden als het effect van wijziging van baten en lasten tot gevolg heeft dat het resultaat per saldo met € 250.000 of meer verslechtert. De grondexploitatie wordt eveneens aan het college en de raad voorgelegd als er wordt afgeweken van het programma van eisen, ook als dit laatste geen financiële gevolgen heeft. Jaarlijks stelt de raad in het algemeen, op basis van vastgestelde kaders, de herziening van de bouwgrondexploitaties vast. Het moment hiervan is dusdanig gekozen dat actuele cijfers beschikbaar zijn voor de jaarrekening van het voorafgaande jaar. De herziening is in z’n geheel opgenomen in het Meerjarenperspectief Grondbedrijf (MPG).

Programmabegroting

145

Risicomanagement De risico’s worden op een gestandaardiseerde methode in beeld gebracht. Die standaardisatie is vooral bedoeld om alle risico’s in beeld te krijgen. Om de risico’s in een weerstandsvermogen te kunnen verdisconteren moeten tenminste drie grondexploitatieberekeningen worden gemaakt. Deze zijn: • Een worstcase scenario, waarin het resultaat en de kans van optreden moeten worden aangegeven. Deze kans is laag: niet zo waarschijnlijk. • Een basecase scenario is de eigenlijke grondexploitatie zoals die verwerkt wordt in het MPG. In dit scenario worden het resultaat en de kans van optreden aangegeven. Deze kans is hoog: het meest waarschijnlijk. • Een bestcase scenario, waarin het resultaat en de kans van optreden moeten worden aangegeven. Deze kans is laag: niet zo waarschijnlijk. Risico’s die zich voor doen, met een kans van meer dan 50%, worden als kosten in de grondexploitatiebegroting opgenomen. Risico’s van minder dan 50% worden in de risicoparagraaf van de gemeente opgenomen. Deze risico’s komen dus ten laste van de algemene weerstandcapaciteit van de gemeente. Tussentijds worden de risico’s getoetst en geactualiseerd. Eenmaal per jaar, met het vaststellen van het MPG, worden alle risico inventarisaties vastgesteld en verwerkt. Kansen worden pas opgenomen (opbrengsten) in de grondexploitatiebegroting, als zij zeker zijn. Bijvoorbeeld door een definitieve subsidiebeschikking. In alle overige gevallen worden de kansen verwerkt in de risicoparagraaf van de gemeente. Deze kansen komen dus ten gunste van de algemene weerstandcapaciteit van de gemeente. 2. Prognose van resultaten van de grondexploitaties De raad heeft op 27 juni 2012 het Meerjarenperspectief Grondgrondexploitaties 2012 vastgesteld. Het MPG vormt de basis van grondexploitaties. Alle relevante zaken komen hier aan de orde. Na vaststelling vormt het MPG het gemeentelijk kader. € x 1.000 Saldo voorziening 1 januari Rente 4,6% Saldo voorziening 31 december

3. Winstneming In het MPG is niet voorzien dat in 2013 grondexploitaties met een voordelig saldo afgesloten kunnen worden; begrote opbrengsten ontbreken dan ook. Overigens mogen opbrengsten pas genomen worden, als zij daadwerkelijk zijn gerealiseerd. 4. Verloop van reserves/voorzieningen In het MPG 2012 is voorzien dat de boekwaarde grondexploitatie toeneemt met € 19,7 miljoen als gevolg van de jaarschijf 2012 kosten en opbrengsten. De totale verwachte boekwaarde bedraagt dan volgens raming per 1 januari 2012; € 51,1 miljoen. De voorziening tekorten bouwgrondexploitaties heeft een omvang van € 25,8 miljoen per 1 januari 2012. Op basis van het MPG 2012 wordt voor 2012, als gevolg van de rente, een toename van het verliessaldo voorzien van € 1,2 miljoen. Hierdoor komt, bij ongewijzigd beleid, het saldo van de voorziening per 1 januari 2012 uit op € 27,0 miljoen. Op basis van de jaarschijf 2013 zal dit tekort in verband met de renteberekening toenemen met € 1,3 miljoen tot € 28,3 miljoen. Binnen het programma Stadseconomie zijn deze kosten, van toevoeging aan de voorziening (€ 1,2 miljoen), geraamd. In het Meerjarenperspectief is bij ongewijzigd beleid te verwachten dat de voorziening volgens onderstaande tabel zal toenemen.

2012

2013

2014

2015

2016

25.840

27.028

28.295

29.620

31.006

1.188

1.267

1.325

1.386

1.485

27.028

28.295

29.620

31.006

32.491

Voor grondexploitaties houdt de gemeente geen specifieke reserves aan, met als gevolg dat nieuwe tekorten direct ten

146

Uitgangspunt voor de primaire begroting 2013 is de jaarschijf 2013 uit het MPG. Deze is dan ook toegepast. Dit betekent dat bij tussentijdse gevraagde besluiten, de gevolgen voor de begroting 2013 moeten worden meegenomen. Vooralsnog is aan investeringen en rente een bedrag voorzien van € 13,2 miljoen en aan baten, (inclusief rente) een bedrag van € 9,9 miljoen. Per saldo neemt de boekwaarde toe met € 3,3 miljoen. Op basis van het MPG mag worden verwacht dat bij realisatie, conform raming, het resultaat (netto contant) van de grondexploitaties verslechtert met afgerond € 1,2 miljoen.

laste van de algemene reserve (algemene weerstandcapaciteit) moeten worden gebracht.

5. Taskforce Grondexploitaties Bij het vaststellen van de grondprijzenbrief 2011, is er besloten tot het instellen van een taskforce. De taskforce heeft de opdracht gekregen om zowel onderzoek te doen naar de kosten en opbrengsten van de grondexploitatiebegrotingen als naar de bedrijfsvoering. Na het onderzoek zal de taskforce voorstellen doen ter verbetering. Bovendien heeft de taskforce in het kader van de gemeentelijke financiële taakstelling opdracht gekregen om een bezuiniging te realiseren. Voor het realiseren van een taakstelling is het nodig om zowel kritisch naar de kaders (kosten en opbrengsten) als naar de bedrijfsvoering te kijken. De onderzoeken zijn afgerond en in het najaar van 2012 is een rapportage voorzien. Bij het opstellen van deze paragraaf is niet vooruitgelopen op toekomstige besluitvorming.

de gemaakte en nog te maken kosten te dekken. Door de accountant zijn hier ook opmerkingen over gemaakt, en naar de mening van de accountant vormt de omvang een beperkt risico op zich. Voor 2013 en verder wordt een intensivering van acquisitie voorzien om de noodzakelijke opbrengsten te gaan realiseren.

Focus op het realiseren van opbrengsten In het kader van de taskforce is komen vast te staan dat de focus van de gemeente moet liggen op het realiseren van opbrengsten. Per 1 januari 2012 staat er voor alle grondexploitaties, over de totale looptijd, € 103 miljoen geraamd aan nog te realiseren inkomsten. Dit is exclusief de ontwikkelingen a4 en sportparken. Deze geraamde inkomsten zijn nodig om

6. Ontwikkelingen In het MPG 2012 zijn mogelijke nieuwe ontwikkelingen opgenomen. Dit betreft: Schieveste fase 5, Ontwikkeling a4 en ontwikkeling Bachplein. Daarnaast vindt er een haalbaarheidsonderzoek plaats naar de mogelijkheid van een ontwikkeling aan het Westmolenkwartier.

Relatie zomernota 2013 In het kader van het realiseren van de noodzakelijke bezuinigingen en het beperken van risico’s worden ook grondexploitaties heroverwogen. Met name de grondexploitaties ’s-Graveland-Zuid/Spaanse polder en Herstructurering Mathenesse zijn benoemd als mogelijkheid. Na besluitvorming in de raad over de begroting 2013 zullen de kaders van grondexploitaties in het MPG 2013 navenant worden aangepast.

Actieve Bouwgrondexploitaties

Niet Actieve Bouwgrondexploitaties (NIEGG)

Binnenstad: Broersvest

Nieuw Mathenesse: Gustoterrein

Verbrande panden (2012 af te sluiten)

Binnenstad; Westmolenkwartier *

Bedrijvenpark Vijfsluizen

Afgesloten gebieden

Industrieterrein ‘s-Graveland-Noord Bedrijvenpark Schieveste (fase 2) Kop van de Singel (vm Stationsplein) Oranjeburgh (Burg. Knappertlaan) Buurt 15 ’s-Graveland-Zuid/Spaanse polder Herstructurering Mathenesse Vastgoedbeheer Binnenstad Over het Water

Wibautplein

* Er is een voorbereidingskrediet genoteerd van € 225.000 om de haalbaarheid te onderzoeken van een parkeergarage en woningbouw.

Programmabegroting

147

Lokale heffingen Deze paragraaf begint met een aantal algemene uitgangspunten van belastingheffing. Daarna volgt een overzicht met beleidsontwikkelingen die relevant zijn voor de lokale heffingen. Het volgende deel heeft betrekking op de ontwikkelingen van de gemeentelijke woonlasten (bron: COELO-atlas 2012). Tot slot wordt een schets van het kwijtscheldingsbeleid gegeven. 1. Algemene uitgangspunten Het fiscale beleid wordt uitgevoerd overeenkomstig fiscale wetgeving, de gevormde jurisprudentie en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals die gelden voor het belastingrecht. Daarnaast zijn rechtvaardigheid, redelijkheid en billijkheid belangrijke uitgangspunten, zowel bij de heffing als bij de invordering. Bij de bestemmingsheffingen, zoals de afvalstoffenheffing en de rioolheffing, is het uitgangspunt volledige kostendekking. Omdat de wetgeving het maken van winst op deze heffingen uitsluit, betaalt de burger gemiddeld niet meer dan de kostprijs voor het afnemen van deze gemeentelijke producten en diensten. De onroerende-zaakbelastingen, hondenbelasting en precariobelasting zijn algemene belastingen. Deze hebben het karakter van algemeen dekkingsmiddel en vloeien als zodanig in de algemene middelen. De tarieven voor deze belastingen zijn in principe vrij door de gemeente te bepalen, behoudens de macronorm voor wat betreft de onroerende- zaakbelastingen en voor zover ze niet leiden tot onredelijke en willekeurige belastingheffing. Hierdoor kunnen de opbrengsten beleidsmatig worden ingezet.

148

De overige belastingopbrengsten, € 24,1 miljoen, betreffen rechten. Hieronder worden ook leges begrepen. 2. Beleidsontwikkelingen 2013 Voor alle tarieven 2013 geldt dat dit voorlopige tarieven zijn. Bij de vaststelling van de belastingverordeningen 2013, in het najaar van 2012, worden de definitieve tarieven ter vaststelling aan de raad aangeboden. Afvalstoffenheffing Bij de afvalstoffenheffing worden alle kosten van beheer (o.a. inzameling, vervoer en verwerking) van huishoudelijke afvalstoffen omgeslagen over de burgers. De tarieven worden berekend door de kosten te delen door het aantal huishoudens (één- en meerpersoons). Oorspronkelijk was de tariefstijging berekend op 2,78%. Echter, als gevolg van te realiseren besparingen (€ 250.000,-) kan de stijging van de tarieven beperkt blijven tot 1,5%. Dit betekent een tarief van € 273,24 voor eenpersoonshuishoudens en van € 322,20 voor meerpersoonshuishoudens. Hondenbelasting Het tarief volgt de inflatiecorrectie van 1,5%, waardoor het tarief per hond stijgt tot € 116,10 per jaar. In 2013 vinden wederom huis- aan- huiscontroles plaats.

De parkeerbelasting wordt geheven in het kader van parkeerregulering. De opbrengst wordt aangewend om het parkeerbeleid te realiseren. Er is alleen een maximumtarief, voor de door te berekenen kosten, als een naheffingsaanslag wordt opgelegd bij het niet-betalen.

Onroerende-zaakbelastingen (OZB) WOZ- waarden en Tarieven In 2013 worden de aanslagen onroerende-zaakbelastingen gebaseerd op een nieuwe WOZ- waarde (peildatum 1 januari 2012). De marktontwikkeling bij woningen in Schiedam tussen 1 januari 2012 en 1 januari 2013 wordt geschat op ongeveer minus 5%. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling over dezelfde periode geschat op minus 9%. Voor de opbrengstraming is de belastingopbrengst gelijk aan 2012, plus de inflatiecorrectie van 1,5% en rekening houdend met extra opbrengst door nieuwbouw. In de huidige dalende markt moeten de tarieven stijgen om de geraamde opbrengst te realiseren.

De totale belastingopbrengst van de gemeente Schiedam, zoals opgenomen in de begroting 2013, bedraagt € 38,3 miljoen. Hiervan is € 14,2 miljoen bestemd voor algemene dekking.

Limitering OZB-tarieven Voor 2013 is de macronorm vastgesteld op 3%. Dit betekent dat de landelijke opbrengststijging voor alle gemeenten in

2013 maximaal 3% mag bedragen. Bij overschrijding van de macronorm kan het Rijk eventueel ingrijpen via een correctie op het volume van het gemeentefonds. Parkeerbelastingen De gemeente heft in een deel van de stad parkeerbelasting. Als deze niet of onvoldoende wordt betaald, wordt een naheffingsaanslag opgelegd. Het bedrag van die aanslag bestaat voor het grootste deel uit een vergoeding voor de kosten om de naheffing op te leggen. De hoogte van deze kostenvergoeding1 moet in een verordening worden vastgesteld. Zoals gebruikelijk zal in 2013 het maximumbedrag, dat is vastgesteld op € 56, worden gehanteerd. In 2013 zal het parkeerbelastingtarief voor parkeren op straat niet worden verhoogd. Voor de tarieven van de parkeervergunningen zullen de tarieven voor de tweede parkeervergunning voor bewoners en voor parkeervergunningen voor bedrijven met € 50 per vergunning worden verhoogd. Dit is in lijn met de Kadernota Parkeerbeleid 2009-2013. De extra inkomsten door deze verhoging worden geschat op € 50.000. Rioolheffing In 2011 is een wijzigingsvoorstel financiële kaders 2011 van het gemeentelijk rioleringsplan Schiedam 2009-2013 opgesteld. Hierin is het kostendekkende tarief voor 2012 berekend op € 209,00. Uitgangspunt voor 2013 zijn de lasten gedeeld door het aantal verwachte aansluitingen. Dit betekent een tarief van € 212,48 (+1,6%). Ten behoeve van het nieuwe GRP zal een onderzoek, naar onbenutte belastingcapaciteit betreft de rioolheffing, plaatsvinden. Bijvoorbeeld naar de eventuele invoering van een nieuwe heffing, te weten rioolheffing van grootverbruikers. Ten aanzien van de bestaande heffing, die geheven wordt van eigenaren van een pand, is wijziging in de lastenverdeling mogelijk. Het maken van onderscheid tussen woningen en niet-woningen is onder de brede rioolheffing toegestaan. Niet-woningen kunnen worden geacht meer profijt te hebben van de riolering dan woningen, omdat zij grotere gebruiksmogelijkheden hebben. Lastenverschuiving van de opbrengst van eigenaren van woningen, naar eigenaren van niet woningen is mogelijk. Ook is het hiertoe toegestaan de WOZ-waarde als maatstaf van heffing te hanteren. 1

Leges Retributies zijn heffingen voor diensten die de gemeente verleent. Er is een rechtstreeks verband tussen de (kosten van de) dienst en de heffing. In het algemeen geldt voor retributies dat er geen winst mag worden gemaakt (artikel 229b van de Gemeentewet). De toets op artikel 229b, maximaal kostendekkende tarieven, vindt per titel van de tarieventabel van de legesverordening plaats. In beginsel worden de legestarieven verhoogd met de inflatiecorrectie van 1,5%. Overigens worden diverse legestarieven bij wet vastgesteld of gemaximeerd (bijvoorbeeld paspoortleges). De geplande datum van invoering van het maximumtarief voor het rijbewijs is opgeschoven. De laatstgenoemde streefdatum 1 juli 2012 is niet gehaald. Het is niet duidelijk wanneer het maximumtarief dan wel ingaat. Daarvoor moet eerst het wetgevingsproces zijn afgerond. De eerstvolgende optie is 1 januari 2013. Marktgelden De marktgelden volgen het percentage voor correctie van inflatie van 1,5%. Woonwagenrecht Het woonwagenrecht volgt het niveau van de maximaal redelijke huurprijs van het Woningwaarderingssysteem (WWS) volgens het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit tarief stijgt met 2,3%. Reclamebelasting/ondernemersfonds in de binnenstad Voor de reclamebelasting geldt een gelijkblijvend tarief. BIZ-heffing Voor de BIZ-heffing geldt een gelijkblijvend tarief. Deze heffing wordt in 2013 landelijk geëvalueerd. Woonschepenrecht De woonschepenrechten volgen het percentage voor correctie van inflatie van 1,5%. Rechten havengeld pleziervaartuigen De rechten havengeld pleziervaartuigen volgen het percentage voor correctie van inflatie van 1,5%.

Bij algemene maatregel van bestuur (Besluit gemeentelijke parkeerbelastingen) zijn regels gesteld voor de berekeningswijze van de maximale hoogte van die kosten.

Programmabegroting

149

Precariobelasting In beginsel volgt deze heffing het percentage voor correctie van inflatie van 1,5%. Wellicht volgen er uit de scan, die in 2012 plaatsvindt naar de doelmatigheid van de heffing, wijzigingen in tarieven of in te belasten voorwerpen.

Reinigingsrecht Met ingang van 2012 is het bedrijfsreinigingsrecht ingevoerd met als uitgangspunt een kostendekkende heffing. Voor 2013 wordt een correctie voor inflatie toegepast. Een en ander resulteert voor belastingjaar 2013 in de volgende opbrengsten.

Tabel gemeentelijke heffingen Schiedam 2012-2013 Belasting/heffing Afvalstoffenheffing Rioolheffing

Woningen Bedrijven

Toe- /afname

10.145.635

10.388.842

243.207

7.480.000

7.631.856

151.856

633.000

681.423

48.423

2.523.290

90.290

Eigenarenbelasting

10.606.100

10.799.192

193.092

Gebruikersbelasting

2.750.800

2.792.062

41.262

Woonwagenrechten

35.578

36.112

534

Woonschepenrechten

23.403

23.754

351

Precariobelasting

151.800

154.077

2.277

Hondenbelasting

400.700

406.711

6.011

Marktgelden

101.000

102.515

1.515

4.000

4.060

60

1.040.000

955.840

84.160

Rechten havengeld pleziervaartuigen Leges

KCC Wet bodembescherming

10.000

10.150

150

Huisvestingswet

13.000

13.195

195

RVV- ontheffing Wabo

2.000

2.030

30

945.000

959.175

14.175

Splitsingsvergunningen

28.000

28.420

420

Vastgoed

35.000

35.525

525

Horecabeleid

33.000

33.495

495

1.000

1.015

15 0

Archief Reclamebelasting (binnenstad)

115.000

115.000

BI-zone Vijfsluizen

107.000

107.000

0

Reinigingsrecht

440.500

447.208

6.708

37.534.516

38.251.947

885.761

Totalen

3. Ontwikkeling gemeentelijke woonlasten (bron: COELO- atlas 2012) Schiedam ten opzichte van de rest van Nederland Het gaat om de (bruto)woonlasten: onroerende-zaakbelasting, rioolheffing en reinigingsheffing (in Schiedam betreft dit de afvalstoffenheffing). Schiedam is een middenmoter geworden. De gemiddelde woonlasten in Nederland bedragen in 2012 € 683. In Schiedam bedragen de woonlasten in 2012 € 707 (2011 : 636). Schiedam bekleedt hiermee de 245e plaats in de

150

Geraamde opbrengst 2013

2.433.000

Parkeerbelastingen Onroerende- zaakbelastingen

Geraamde opbrengst 2012

COELO- rangorde (in 2010 nam Schiedam de 112ste plaats in). Positie 432 in de COELO- rangorde heeft de hoogste woonlasten. De stijging met 22% komt voort uit de stijging van de opbrengst OZB met 5%, het kostendekkingsplan behorende bij het rioleringsplan en het geleidelijk kostendekkend maken van het tarief met de btw. Voor de afvalstoffenheffing geldt eveneens dat deze gefaseerd kostendekkend gemaakt worden (periode 2011-2013).

Schiedam ten opzichte van de regio De positie die Schiedam inneemt in verhouding tot de omliggende gemeenten, leidt wat de meerpersoonshuishoudens betreft tot onderstaande vergelijking. Tabel Schiedam ten opzichte van omliggende gemeenten naar brutowoonlasten (COELO-atlas 2012) Gemeente

Bruto woonlasten meerpersoonshuishouden

COELO-positie (2012)

Capelle a/d IJssel

621

69

Spijkenisse

632

86

Vlaardingen

676

161

Rotterdam

685

185

Schiedam

707

245

Maassluis

721

270

Ontwikkeling gemeentelijke woonlasten 2013 Overzicht gemeentelijke lasten voor een meerpersoonshuishouden met een eigen woning met een gemiddelde WOZ- waarde van € 153.605 (2012) en € 148.656 (2013) en een waardeontwikkeling van minus 5%. Meerpersoons huishouden/Eigen woning

2012

2013

Verschil

Percentage

OZB (eigendom)

176,00

178,00

2,00

1,5%

Afvalstoffenheffing

317,52

322,20

4,68

1,5%

Rioolheffing

209,00

212,48

3,48

1,7%

Totaal

702,52

712,68

10,16

1,4%

Overzicht gemeentelijke lasten voor een eenpersoonshuishouden met een eigen woning met een gemiddelde WOZ- waarde van € 153.605 (2012) en € 148.656 (2013) en een waardeontwikkeling van minus 5%. 2012

2013

Verschil

Percentage

OZB (eigendom)

Eenpersoonshuishoudens/Eigen woning

176,00

178,00

2,00

1,5%

Afvalstoffenheffing

269,28

273,24

3,96

1,5%

Rioolheffing

209,00

212,48

3,48

1,7%

Totaal

654,28

663,72

9,44

1,4%

4. Kwijtscheldingsbeleid Burgers met een inkomen op bijstandsniveau kunnen kwijtschelding aanvragen voor de gemeentelijke belastingen. De gemeente Schiedam verleent kwijtschelding voor de afvalstoffenheffing (maximaal 90% van het aanslagbedrag) en de onroerende-zaakbelasting. Omdat de gebruikersbelasting voor woningen is afgeschaft komt kwijtschelding van de onroerende-zaakbelasting bijna niet meer voor. Een eigen woning staat als vermogen meestal kwijtschelding in de weg. Bij het verlenen van kwijtschelding is de gemeente gebonden aan de door de Rijksoverheid vastgestelde regels en voorwaarden. Binnen de regels van de Rijksoverheid staat het de gemeente vrij om zelf te bepalen in welke mate de kosten van bestaan in aanmerking worden genomen. Gemeenten

hebben de mogelijkheid om de kwijtscheldingsnormen hoger vast te stellen dan de door het Rijk gehanteerde 90% van de bijstandsnorm. In Schiedam zijn de kwijtscheldingsnormen gelijk aan (100% van) de van toepassing zijnde bijstandsnormen. Daarmee biedt de gemeente Schiedam maximale ruimte voor kwijtschelding. Dit betekent dat 100% van het inkomen op bijstandsniveau wordt vrijgelaten bij de beoordeling of iemand in aanmerking komt voor kwijtschelding. Hierdoor krijgen mensen met een bijstandsuitkering en nagenoeg geen vermogen volledige kwijtschelding. Het tot nu gevoerde kwijtscheldingsbeleid wordt in 2013 voortgezet. Dit betekent dat de kwetsbare groepen in de gemeente Schiedam een beroep kunnen blijven doen op de mogelijkheden voor kwijtschelding.

Programmabegroting

151

Tabel raming kwijtscheldingen 2012 Heffing

Raming kwijtschelding 2012

Afvalstoffenheffing

662.600

Onroerende-zaakbelasting

10.000

Tabel vigerende verordeningen per juli 2012

152

Verordeningen (citeertitel)

Raadsbesluit

Toelichting

Kwijtschelding

Verordening Hondenbelasting 2012

10 november 2011

Belasting op het houden van honden

Nee

Verordening Rioolrecht 2012

10 november 2011

Recht van eigenaar van (on)roerende zaak met een aansluiting op de riolering of openbaar gemeentewater

Nee

Verordening Afvalstoffenheffing 2012

10 november 2011

Recht ten laste van gebruikers van woningen waar huishoudelijke afvalstoffen kunnen ontstaan

Ja (maximaal 90%)

Verordening Parkeerbelastingen 2004 (tiende wijziging)

10 november 2011

Belasting wegens het parkeren van een motorvoertuig op daartoe aangewezen plaatsen

Nee

Verordening Woonwagenrechten 2012

10 november 2011

Recht voor het hebben van een standplaats met woonwagen

Nee

Verordening Woonschepenrechten 2012

10 november 2011

Recht voor het hebben van een ligplaats met een woonschip

Nee

Verordening Marktgelden 2012

10 november 2011

Recht voor een standplaats op de weekmarkt

Nee

Precarioverordening 2012

10 november 2011

Belasting voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven gemeentegrond

Nee

Verordening Onroerendezaakbelastingen 2012

10 november 2011

Belasting op het gebruik en/of het eigendom van onroerende zaken

Ja

Verordening Rechten havengeld pleziervaartuigen 2012

10 november 2010

Recht voor het gebruik van onder andere gemeentewater door een vaartuig

Nee

Legesverordening 2012

10 november 2011

Rechten voor verleende diensten, zoals paspoort, huwelijk en rijbewijs

Nee

Verordening reclamebelasting 2011

4 november 2010

Belasting voor een openbare aankondiging die zichtbaar is vanaf de openbare weg

Nee

Verordening BIZ- heffing Vijfsluizen

18 december 2009

Belasting voor kosten die verbonden zijn aan activiteiten die zijn gericht op het bevorderen van leefbaarheid, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit of ander publiek belang in de openbare ruimte van de BI- zone

Nee

Onderhoud Kapitaalgoederen De gemeente heeft een groot aantal kapitaalgoederen, zoals de openbare ruimte in de vorm van wegen, riolering, water en groen, gebouwen, straatmeubilair en accommodaties voor sport en recreatie en automatiseringsapparatuur. Deze kapitaalgoederen zijn nodig om beleidsdoelen te realiseren en/of te ondersteunen. Het onderhoud van de kapitaalgoederen is voorzien in meerjarige onderhoudsplannen. Meerjarige onderhoudsplannen voorzien in het structurele onderhoud van de kapitaalgoederen, met als doel het in stand houden/op hetzelfde kwaliteitsniveau houden van deze goederen. De paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen gaat in op de volgende categorieën voor onderhoud. Allereerst komt de openbare ruimte aan de orde, waarbij aandacht is voor wegen, bruggen, water, oevers en dergelijke. Daarna zijn de gebouwen aan de beurt, waarbij onderscheid is gemaakt tussen gebouwen die permanent in bezit zijn van de gemeente en gebouwen die tijdelijk of verspreid in bezit zijn. Sport, recreatie en onderwijs accommodaties vormen het derde en respectievelijk vierde onderdeel van deze paragraaf. De paragraaf wordt afgesloten met het onderhoud van de automatiseringsapparatuur. 1. Openbare ruimte Voor het beheer van de openbare ruimte is in 2010 het Meerjaren Beheer- en Onderhoudsplan (MBOP) 2011-2015 vastgesteld. Het gaat om een meerjarig, groot onderhoud van de volgende onderdelen: wegen, vaste en beweegbare bruggen, openbaar groen en speelvoorzieningen, riolering, openbare verlichting, water en oevers, binnen- en zeehavens, straatmeubilair en verkeersvoorzieningen. Met ingang van 2016 wordt een structureel budget van € 18,2 miljoen per jaar ter beschikking gesteld. Dit bedrag bestaat uit exploitatielasten van € 3,7 miljoen en investeringslasten van € 14,5 miljoen. In de periode 2013 t/m 2015 wordt gemiddeld een bedrag van € 17 miljoen per jaar beschikbaar gesteld. Er ontstaat hierbij de behoefte om te beschikken over een integraal beheersysteem, waarmee beheersituaties vanuit verschillende invalshoeken inzichtelijk gemaakt kunnen worden. Momenteel wordt gewerkt met losse systemen waarin

slechts beperkte data beschikbaar is. Er is een onderzoek gestart om te komen tot een integrale aanpak voor alle beheersystemen door middel van een totaalpakket. Wij verwachten dat dit onderzoek in 2013 zal worden afgerond. Hieronder wordt per onderdeel ingegaan op de beleidskaders en de beheersituatie. Herinrichtingen of areaalwijzigingen (bv. het vervangen van klinkers door asfalt) vallen hier buiten. Tabel vastgestelde kwaliteitsniveaus voor de gebiedstypen Gebiedstypen

Onderhoudsniveaus

Beheerprofiel (CROW)

Centrum

Extra/basis

A/B

Groene parels

Extra/basis

A/B

Woongebieden

Basis/sober

B/C

Hoofdwegen

Basis/sober

B/C

Grootschalig groen

Sober

C

Bedrijventerrein

Sober/basis

C/B

Agrarisch gebied

Sober

C

Voor riolering, verkeersregelinstallaties en openbare verlichting geldt bovenstaande indeling in onderhoudsniveaus niet. Wegen • Groot onderhoud – Er ligt een grote opgave om het onderhoud op peil te houden. Dit komt onder andere door de zettinggevoeligheid van de bodem in met name SchiedamNoord. • Beheer – Daarnaast is tot en met 2010, op basis van de huidige vastgestelde kwaliteitsniveaus, een beheerachterstand aan de wegen opgelopen. Projecten die uit bovenstaande voortvloeien, zijn voor de periode 2011-2015 in het MBOP ingepast. De aanpak is gebaseerd op het in stand houden van het huidige onderhoudsniveau. Onderhoudsachterstanden worden hiermee niet weggewerkt. Er is aandacht voor de relatie met overige (nietbeheer) projecten in de openbare ruimte; de synergie-effecten worden benut om de beheerachterstand ten opzichte van de norm te verkleinen.

Programmabegroting

153

Vaste en beweegbare bruggen In 2011 heeft er een visuele inspectie plaatsgevonden van alle bruggen die in beheer en eigendom zijn van de gemeente Schiedam. Deze inspectie heeft geresulteerd in een overzicht van de onderhoudstoestand van alle bruggen en de te nemen maatregelen in de komende tien jaar om de bruggen op een goed onderhoudsniveau te houden. Er wordt gewerkt aan een beheerplan waarin deze gegevens zullen worden opgenomen. De verwachting is dat dit beheerplan in 2013 wordt afgerond. • Beweegbare bruggen – In het algemeen is er veel achterstallig onderhoud bij de beweegbare bruggen. Twee bruggen, de Proveniersbrug en de Ooievaarsbrug, worden in 2012 en 2013 gereconstrueerd. Deze zijn in het MBOP 2011-2015 opgenomen. Daarnaast moeten de komende jaren meerdere beweegbare bruggen worden vervangen, waaronder de Rolbrug. In 2012 is een begin gemaakt met het toetsen van de bruggen aan de vigerende normen. • Vaste bruggen en viaducten – Naar aanleiding van de visuele inspecties kan gesteld worden dat het onderhoudsniveau voldoende is. Een aantal bruggen zullen de komende jaren moeten worden vervangen. • Sluizen – De structurele onderhoudskosten en eenmalige kosten voor de sluizen zijn tot op heden nog niet in beeld gebracht. We gaan in 2013 een visuele inspectie naar de onderhoudstoestand uitvoeren. Er zijn 3 sluizen in onderhoud bij de gemeente. Openbaar groen en speelvoorziening • Openbaar groen – Afgelopen jaren zijn diverse parken en groenstroken opgeknapt en/of omgevormd. Dit is een proces dat nog een aantal jaren door zal gaan, voordat het niveau bereikt is waarop alle groenstroken en parken de gewenste inrichtingskwaliteiten hebben. Inmiddels wordt op de kwaliteit van het dagelijks onderhoud bezuinigd. Het groen in de woonwijken wordt onderhouden op niveau C, en het gras langs doorgaande wegen en van diverse grotere oppervlaktes wordt slechts incidenteel gemaaid. Verder zijn er op grote schaal bloembakken verwijderd en is er ‘gesneden’ in de educatieve tuinen. Enerzijds wordt er dus ingelopen op het grote onderhoud, en anderzijds gaat de kwaliteit van het dagelijks onderhoud omlaag. Bij de burger blijft dit niet onopgemerkt, gezien de vele reacties vanuit de wijken. In 2013 zal het budget voor dagelijks onderhoud wederom beperkt blijven. Samen met Irado zal steeds bezien worden op welke wijze de uitstraling van het groen zo acceptabel mogelijk kan blijven. Veiligheid staat daarbij steeds op de

154

eerste plaats. Op het dagelijks onderhoud van de groene parels wordt niet bezuinigd, om zodoende enkele plekken van hoge beeldkwaliteit voor de stad te behouden. De burger zal duidelijk, via de gemeente website, worden voorgelicht over de mogelijkheden (en onmogelijkheden) van het dagelijks onderhoud. De stadsbrede VTA-inspectie (Visueel Tree Assesment), een onderzoek naar boomveiligheid, wordt jaarlijks uitgevoerd. Dit heeft als gevolg gehad dat er in 2011 en 2012 ruim 1000 bomen vervangen zijn. Het bomenbestand is hiermee verjongd en vitaler geworden. Boomziektes en overlast van ongedierte in bomen, zoals luizen en eikenprocessierupsen, zullen onverminderd bestreden worden. • Speelvoorzieningen – Hiervoor is een aantal jaren geleden een beleidsplan opgesteld, de nota Speelvoorzieningen, incl. een uitvoeringsplan. Dit plan wordt in 2013 afgerond, waarmee de speelplaatsen zijn aangepast naar huidig gebruik en normering. Vervolgens zal worden overgegaan op het reguliere beheer en onderhoud. Wijzigingen worden pas toegepast in het kader van integrale ophogingen en reconstructies van wijken. Riolering • Gemeentelijk rioleringsplan 2009-2013 – Een goed rioolstelsel is nodig voor de bescherming van de volksgezondheid, het milieu en het tegengaan van wateroverlast. Dit doel staat omschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2009-2013 (GRP), dat in 2008 is vastgesteld. • Verbreed GRP – Dit is een zogenoemd verbreed GRP, waarin de onderdelen stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater zijn beschreven. Dit maakt het mogelijk om integrale beleidsafwegingen te maken in samenhang met de volgende aandachtsgebieden: beheer openbare ruimte, bescherming van bodem en waterkwaliteit en de zorg voor het totale watersysteem. Het financiële beleid, de inzet van middelen en de toenemende lastendruk zijn hierbij belangrijke randvoorwaarden. In 2013 worden de maatregelen uit het GRP 2009-2013 verder uitgevoerd. Openbare verlichting • Beheer- en onderhoudcyclus – Op basis van het MBOP 2011-2015 zal het feitelijke beheer en onderhoud plaatsvinden. De komende jaren moet rekening worden gehouden met een stijging van de energiekosten en de kapitaalslasten. Daarnaast wordt er een stijging van het aanstal meldingen en klachten verwacht, als gevolg van het niet meer vervangen van het kabelnet door netbeheerder Stedin.

Water en oevers • Oevers en beschoeiingen – Alle oevers en beschoeiingen zijn geïnspecteerd. De inspectie is in 2010 nader uitgewerkt, en de watergangen zijn naar prioriteit ingedeeld. Uit de inventarisatie is gebleken dat een zeer ernstige achterstand is opgetreden bij het onderhoud. Veel oevers en beschoeiingen verkeren in een vervallen staat en voldoen niet meer aan hun functie. De uit te voeren projecten zijn verdeeld en in het MBOP verwerkt en worden inmiddels planmatig aangepakt. • Baggercyclus – Er is een achtjaarlijkse baggercyclus opgesteld in overleg met het Hoogheemraadschap van Delfland. Dit is voor 2011-2015 opgenomen in het MBOP en wordt nu zo uitgevoerd. Het Hoogheemraadschap stelt hier jaarlijks een plan voor op en stemt dit af met de gemeente.

Zeehavens • Kades – Ten aanzien van de instandhouding van de kades van de Zeehavens is gekozen de investeringen zoveel mogelijk in de tijd te verschuiven. Dit betekend dat alleen calamiteiten worden verholpen en mogelijke ‘hotspots’, die volgen uit nader onderzoek. De onderhoudsachterstand van de kades zal in de komende jaren hierdoor toenemen omdat alleen geacteerd wordt na het optreden van calamiteiten.

Binnenhavens • Kademuren - In 2011 is door diverse incidenten de status van de verschillende kademuren duidelijk geworden. Om de kademuren goed in beeld te krijgen is een technische inspectie gestart. Hieruit volgt dat er de komende jaren veel onderhoud moet worden uitgevoerd. Er wordt gewerkt aan een nieuwe prioritering van de projecten aan de hand van de technische inspectie. • Lange Haven – Uit de technische inspectie is naar voren gekomen dat op korte termijn grootschalige aanpak van de kade van de Lange Haven, noodzakelijk is. Nader onderzoek wordt momenteel verricht. De uitvoering van de werkzaamheden wordt voorzien in 2013-2015. De begrote kosten zijn in totaal € 18,8 miljoen, inclusief het herstraten van wegvakken langs de betreffende kades en Appelmarkt. • Baggerwerkzaamheden – Voor het uitvoeren van baggerwerkzaamheden zijn voor het jaarlijks baggeren van zowel de binnenbudgetten alsook de zeehavens budgetten opgenomen om onze verplichtingen jegens bedrijven in het havengebied na te kunnen komen, en de recreatievaart mogelijk te houden.

Verkeersvoorzieningen • Parkeersystemen – Het beheer en onderhoud van parkeersystemen wordt gedekt uit de opbrengst parkeergelden en parkeerbelastingen. De gewenste onderhoudssituatie is beschreven in het Beheerplan 2004-2008. De huidige onderhoudssituatie is niet naar behoren. 53 van de 72 parkeerautomaten zijn afgeschreven – het afschrijvingstermijn is tien jaar – en de parkeerautomaten vertonen storing als gevolg van slijtage. Vervanging is opgenomen in het MBOP. • Verkeersregelinstallaties – De onderhoudssituatie van verkeersregelinstallaties is al lange tijd onvoldoende. Zeven van de 29 installaties voldoen niet meer aan de norm van kwaliteit B. Reserveonderdelen zijn niet meer voorradig doordat het groot onderhoud te lang is uitgesteld. De gewenste onderhoudsituatie is beschreven in het Beheerplan 2004-2008. Voor verkeersregelinstallaties is een reserve beschikbaar gesteld voor vervangingsinvesteringen. In 2012 en 2013 zullen de zeven installaties vervangen worden. • Zowel voor verkeersregelinstallaties als voor parkeersystemen moet de komende jaren rekening gehouden worden met een toename van de energiekosten.

Straatmeubilair • Onderzoek naar onderhoudstoestand – Voor het straatmeubilair (bankjes, prullenbakken en dergelijke) is in 2011 het areaal inzichtelijk gemaakt. In 2013 zal verder worden gegaan met het weghalen van overtollig straatmeubilair.

Programmabegroting

155

Exploitatie 2013 (Bedragen x € 1.000)

Begroot

Binnenhavens

834

Buitenhavens

0

Bruggen Groen

319 1.619

Spelen

235

Wegen

1.484

Water en oevers Straatmeubilair Totaal voorziening MBOP

763 0 5.254

Investeringen MBOP 2013 (Bedragen x € 1.000)

Begroot

Binnenhavens

776.000

Buitenhavens

0

Bruggen

2.867.000

Wegen

4.983.000

Water en oevers Verkeer Openbare verlichting Totaal voorziening MBOP

0 1.638.000 471.000 10.735.000

Investeringen riolering 2013 (Bedragen x € 1.000) Totaal voorziening GRP

Begroot 5.880.000

2. Gebouwen In 2011 is de Nota Vastgoedbeheer en -ontwikkeling Schiedam vastgesteld. (VR46-2011) Bovendien zijn er spelregels vastgoed vastgesteld. Als laatste is in december het verbeterplan vastgoed vastgesteld. (VR 121-2011) Beleid (context) De Nota Vastgoedbeheer en -ontwikkeling, bevat geen inhoudelijke beleidsdoelstellingen. Het vastgoedbeheer is vooral faciliterend ten behoeve van de beleidsdoelstellingen van de gemeente. Gemeentelijk vastgoed is te verdelen in vijf categorieën: 1. Kernbezit. Voor deze categorie vastgoed is het ‘in het bezit hebben en houden’ daarvan belangrijk vanuit strategische, maatschappelijke en/of financiële overwegingen. Wanneer strategische en/of maatschappelijke redenen overheersen kun-

156

nen exploitatie en het gebruik daarvan ondergeschikt zijn. Onder dit type kernbezit vastgoed valt: het Stationsplein (inclusief liften en roltrappen), de Sint Janstoren (wettelijke verplichting), het oude stadhuis, de molens, de ruïne, het Hessorgel, de klok (in het Stedelijk Museum), het Zakkendragershuis en de toren van de voormalige Opstandingskerk. 2. Dienstgebouwen. Voor de huisvesting van ambtenaren of ter uitvoering van de directe gemeentelijke taken. 3. Vastgoed voor doelgroepen. Doelgroepen zijn functies en organisaties die actief bijdragen aan het realiseren van gemeentelijk beleid, en uit dien hoofde door de gemeente gesubsidieerd worden door een budgetsubsidie (bijvoorbeeld het theater en de bibliotheek, alsmede het onderwijs vastgoed). De beleidsafdelingen adviseren over de vraag welke functies en organisaties als doelgroepen zouden moeten worden aangemerkt. De gemeenteraad beslist uiteindelijk in meerjaren huisvestingsplannen en de gemeentebegroting over de subsidiëring van de gemeentelijke doelgroepen. 4. Ontwikkelingsvastgoed dat strategisch is aangekocht voor een toekomstige ruimtelijke ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld de herstructurering (grondexploitatie) van een woonwijk. 5. Overig vastgoed, zoals fietsenstallingen, loodsen, kantoren, woningen etc. Gebouwen in permanent bezit • Onderhoud – In het verbeterplan Vastgoed wordt ingegaan op het onderhoud van het gemeentelijke vastgoed. In de nota Vastgoedbeheer en Ontwikkeling Schiedam, is het gemiddelde onderhoudsniveau bepaald op 3 op basis van NEN 2767. Een plan van eisen voor het Vastgoed Informatie Systeem is vastgesteld en wordt tevens de aanschaf van dit systeem voorbereidt. Ten behoeve van dit systeem worden er gegevens verzameld door middel van inspecties volgens standaardnormen (zoals NEN 2580, NEN 2767 en NEN 3140). Op basis van deze gegevens kunnen vervolgens de MJOP’s (2012) worden opgesteld. In tussentijd vindt noodzakelijk onderhoud plaats om de veiligheid voor de gebruikers van de panden te garanderen. Inmiddels is de asbestinventarisatie uitgevoerd en wordt, waar nodig, gesaneerd.

• We voeren noodzakelijk onderhoud uit op panden die we behouden op basis van bestaande MJOP’s, waarbij het gehele binnen en buiten schilderwerk van het Stedelijk Museum thans wordt uitgevoerd. • Op basis van uitgevoerde onderzoeken, naar aanleiding van het vastgoedonderzoek, zullen alle panden op het gewenste niveau van onderhoud gebracht moeten worden. Kosten die hiermee gepaard gaan, worden bekostigd uit de opbrengsten van de verkoop van panden. De hoogste prioriteit wordt in elk geval gegeven aan (rijks)monumenten en gebouwen waar veel gebruikers komen. Bijzondere aandacht wordt geschonken aan de veiligheidsaspecten. • Zwembad Zuid – Naar aanleiding van een door de raad aangenomen motie (november 2010), om Zwembad Zuid voor nog tien jaar open te houden, is in 2012 gestart met de eerste fase van de werkzaamheden met betrekking tot de veiligheidsaspecten.(te lange, ingewikkelde zin. Dekt de verbetering de lading?). In overleg met betrokken partijen zal in de tweede helft van 2012 het definitieve Programma van Eisen vastgesteld worden, voor het maximaal tien jaar openhouden van het zwembad. De daarna te houden openbare aanbesteding moet leiden tot de renovatie die in 2013 plaats gaat vinden. In 2012 is het technisch beheer en onderhoud van het zwembad formeel overgedragen van S&R naar het team Vastgoed en Grondzaken. • Stadskantoor – In 2012 zijn vrijwel alle voorgenomen onderhoudsactiviteiten uitgevoerd zoals gepland. De verbouwing van de Stadswinkel is ook in 2012 afgerond. Er zijn geen achterstanden opgelopen. Voor 2013 staat wat betreft het reguliere onderhoud aan het stadskantoor als grootste activiteiten het binnenschilderwerk, vervanging vloerbedekking en het onderhoud van de technische installaties op de lijst. Dit kan naar verwachting gedekt worden binnen de bestaande (MBOP) budgetten. Voor wat betreft het theater is er sprake van vervanging van vloerbedekking en vervanging/regulier jaarlijkse onderhoud van de vloer van de foyer. Een keuze zal moeten worden gemaakt tussen een vervangingsinvestering van ongeveer € 100.000 met jaarlijks terugkerende lage onderhoudskosten, of geen vervanging met een jaarlijks terugkerende onderhoudspost van € 30.000. Voor beide vervangingsinvesteringen is nog geen budget gereserveerd. Voor het jaarlijkse onderhoud van de foyer vloer is er wel een budget gereserveerd. Mogelijk is een vervangingsinvestering financieel aantrekkelijker en kan dan gedekt worden uit het onderhoudsbud-

get. Bij het schrijven van deze teksten wordt dit echter nog nader bekeken. Een eventueel besluit hierover wordt uiteraard voorgelegd aan de Schiedamse raad in 2013. Het MBOP budget voor het stadserfcomplex voor 2013 bedraagt € 256.000. Gebouwen in tijdelijk bezit De wijze van onderhoud van objecten die in tijdelijk beheer zijn, is gematigd. In het kader van de herstructurering van bedrijventerreinen zijn enkele objecten in het bezit van de gemeente gekomen. Het onderhoud strekt tot het minimum dat voor instandhouding nodig is en komt ten laste van de desbetreffende grondexploitaties. Omdat de objecten naar verwachting slechts een korte periode beschikbaar zullen zijn, staan er gewoonlijk geen of geringe inkomsten uit verhuur tegenover. 3. Accommodaties voor sport en recreatie Uitgangspunt is het realiseren en in stand houden van basissportvoorzieningen die voldoen aan de maatschappelijke geaccepteerde sportnormen (onder andere die van NOC*NSF en de VNG). Voor zwembaden gelden strikte regels voor hygiëne en veiligheid: ze zijn vastgelegd in de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz), het Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Bhvbz) en het Waterleidingbesluit (beheersing van onder andere legionella). Teneinde een beheersbaar meerjarig beleidskader te creëren voor de instandhouding van de gemeentelijke sportaccommodaties, is in 2008 een nulmeting uitgevoerd dat als basis dient voor het onderhoud en de vervangingen. In 2011 en 2012 zijn de binnensportaccommodaties en zwembaden onderworpen aan een nieuwe inspectie op bouwkundige en technische staat. De meerjaren onderhoudsplannen van deze accommodaties zijn hierop bijgesteld. Aangaande de binnensportaccommodaties is het streven dat deze in 2012 overgedragen worden aan het team vastgoed. Met betrekking tot het onderhoud hiervan geldt dat dit onderdeel uitmaakt van het verbeterplan vastgoed, conform de daartoe geldende normen en het MBOP zal worden uitgevoerd. De uitvoering van het MBOP voor de buitensportvelden wordt afgestemd op de ontwikkeling om te komen tot drie optimaal gebruikte en multifunctionele sportparken. Te weten het nieuwe sportpark op het tunneldak van de A4 en de sportparken Harga en Thurlede.

Programmabegroting

157

4. Onderwijsaccommodaties De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de planning en de financiering van de huisvesting van het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. Ze hebben de wettelijke opdracht om te voorzien in adequate huisvesting. Gemeenten ontvangen hiertoe bedragen via het Gemeentefonds waarmee ze de zorgplicht voor hun schoolgebouwen kunnen regelen. Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Schiedam De raad heeft deze verordening op 16 december 2010 vastgesteld. Hierin is geregeld hoe schoolbesturen aanspraak kunnen maken op voorzieningen in de onderwijshuisvesting. Voor het primair en speciaal onderwijs gaat het om voorzieningen voor (vervangende) nieuwbouw, uitbreiding van de huisvesting en/of onderhoud aan de buitenzijde van de school. Voor het voortgezet onderwijs gaat het uitsluitend om (vervangende) nieuwbouw en/of uitbreiding. Fluctuaties onderhoudsgelden in de gemeentebegroting Jaarlijks dienen schoolbesturen aanvraag te doen voor vergoedingen voor het onderhoud aan de buitenzijde van schoolgebouwen (dit geldt voor zowel primair als speciaal onderwijs). Het Besluit begroting en verantwoording (BBV), stelt dat dergelijke uitgaven direct ten laste van de gemeentebegroting moet worden gebracht. Dit brengt fluctuaties met zich mee voor het jaarlijks te ramen bedrag in de begroting. De gemeenteraad heeft op 16 december 2010 besloten om bedragen die resteren c.q. te kort komen, op de in de begroting opgenomen budgetten, ten gunste c.q. ten laste van de reserve onderwijs te brengen.

158

5. Automatisering Als onderdeel van het Meerjaren Beheer- en Onderhoudsplan (MBOP) heeft de raad in 2011 € 600.000 ter beschikking gesteld voor de vervanging van storage (opslag van data) en backup (veiligstellen van data d.m.v. het maken van een kopie). In november 2011 werd de Europese aanbesteding afgesloten. Uitvoering van dit project loopt door tot in 2012 waardoor dus ook het restantkrediet zal doorlopen in 2012. Tevens is een (exploitatie) budget beschikbaar gesteld, ter vervanging van de bekabeling in het nieuwbouwgedeelte van het Stadserfcomplex, van € 180.000 (netwerk) en € 20.000 (switches KCC). Uiteraard is hierbij aansluiting gezocht met, en ingespeeld op de nieuwe situatie die ontstaat met de verbouwing van het KCC. De vervanging van de bekabeling in het KCC, de (fractie) kamers rond de Aleidazaal en bouwdeel 1 (het Archief), was volgens planning op 1 mei 2012 gereed. Een budget van circa € 71.000 resteert, wat zal worden ingezet voor het aanleggen van een draadloos netwerk in de oudbouw, delen van de nieuwbouw en het BVG. De gevraagde budgetoverheveling is inmiddels gerealiseerd. De raad heeft voor 2012 in het MBOP een budget van € 350.000 toegekend voor de vervanging van de serverinfrastructuur. Momenteel wordt de Europese aanbesteding voorbereid.

Verbonden partijen De paragraaf Verbonden partijen geeft inzicht in de bestuurlijke participaties van de gemeente. Na de omschrijving van het begrip wordt ingegaan op de kadernota Verbonden Partijen. Vervolgens wordt de volgende zaken besproken: • de evaluatie van verbonden partijen; • de visie in relatie tot de realisatie van doelstellingen; • de beleidsvoornemens 2013; • het risicomanagement. Tot slot wordt een overzicht gegeven van deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen van de gemeente. 1. Omschrijving verbonden partijen Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente juridisch participeert en een bestuurlijk en financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt zeggenschap verstaan. De gemeente kan daarbij vertegenwoordigd zijn in het bestuur of heeft stemrecht binnen de organisatie. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente aan de verbonden partij risicodragende middelen ter beschikking heeft gesteld. Volgens het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn participaties in NV’s, BV’s, VOF’s, CV’s en gemeenschappelijke regelingen in ieder geval verbonden partijen. Ook stichtingen en verenigingen kunnen dit zijn als de gemeente een zetel in het bestuur heeft en financiële risico’s loopt. Als de relatie met een vereniging of stichting echter uitsluitend bestaat uit een subsidierelatie, dan is dit volgens het BBV geen verbonden partij. Er kunnen echter vanuit het gemeentelijk perspectief dusdanige maatschappelijke belangen zijn dat deze organisaties toch grotendeels voldoen aan de criteria voor ‘verbonden partij’. In dat geval worden ze bij ‘overigen’ genoemd. 2. Kadernota Verbonden Partijen Op 19 september 2005 heeft de gemeenteraad de kadernota Verbonden Partijen 2005 vastgesteld. Kernpunten van deze kadernota zijn de wegingskaders voor participatie in vennootschappen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen, zoals stichtingen. Met de vaststelling heeft de raad het kader geschetst waarbinnen het college zijn bestuur moet uitvoeren. Belangrijke elementen voor dit bestuur zijn transparantie, doelmatigheid

en doeltreffendheid. Het college voert dit beleid uit en zo nodig wordt dit voor wensen of bedenkingen voorgelegd aan de raad. 3. Evaluatie verbonden partijen Op basis van de wegingskaders uit de kadernota zijn in 2006 en 2008 evaluaties gehouden. De resultaten hiervan zijn door de raad vastgesteld. Besloten is om vooralsnog niet over te gaan tot wijzigingen. De volgende conclusies werden getrokken: • Vennootschappen – Deelname is bij de vennootschappen in geen enkel geval wettelijk opgedragen. Mogelijk is deelname in het aandelenkapitaal van enkele vennootschappen niet meer het meest effectieve instrument om het desbetreffende publieke belang te behartigen. Of het financiële risico staat niet meer in redelijke verhouding tot het te dienen publieke belang. In beide gevallen zouden de aandelen van de vennootschappen verkocht of de rechtspersoon opgeheven kunnen worden. Hiervoor zijn echter nog geen besluiten genomen. Bij eventuele verkoop van aandelen in vennootschappen met meerdere aandeelhouders gelden meestal statutaire of wettelijke beperkingen (onder andere blokkeringregelingen). • Gemeenschappelijke regelingen – Hierbij is sprake van ‘verlengd lokaal bestuur’. In twee gevallen is sprake van een wettelijke verplichting, namelijk de Veiligheidsregio en de Stadsregio. De overige regelingen zijn min of meer op basis van vrijwilligheid tot stand gekomen en kunnen in principe ook weer beëindigd worden. Hieraan zijn dan wel financiële consequenties verbonden als gevolg van uittreedregelingen. Hoeveel dat is, hangt onder meer af van de regeling. Daar komt bij dat, indien het om een wettelijke of eigen taak gaat, de gemeente die taak (weer) op zich zal moeten nemen. Hiervoor moet zij dan weer deskundigheid opbouwen en kosten maken. Vooralsnog is in alle gevallen geconcludeerd dat deelname aan de betreffende gemeenschappelijke regeling het meest effectieve instrument is. • Stichtingen en overige verbonden partijen – Betrokkenheid bij de in de evaluatie genoemde stichtingen en overige verbonden partijen is in geen enkel geval wettelijk opgedragen. Wel voorzien ze allemaal in een behoefte van de Schiedamse burger of samenleving en is er sprake van een publiek belang. Verder staan de financiële risico’s in redelijke verhouding tot het te dienen publieke belang.

Programmabegroting

159

4. Visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van doelstellingen De bestaande participaties van de gemeente zijn van publiekrechtelijke en privaatrechtelijke aard. Bij publieke taken geldt doorgaans de keuze voor een gemeenschappelijke regeling (GR). Voor nieuwe participaties gelden de wegingskaders die vermeld staan in de kadernota. Het aangaan van banden met een verbonden partij kan een manier zijn om een bepaalde publieke taak uit te voeren. Hierbij geldt – in overeenstemming met artikel 160 lid 2 van de Gemeentewet – een voorkeur voor de publiekrechtelijke vorm (GR) als daarmee hetzelfde resultaat kan worden bereikt. 5. Beleidsvoornemens/ontwikkelingen 2013 Voor 2013 worden geen wijzigingen in de bestaande participaties verwacht. De ontwikkelingen voor de eventuele vorming van de Metropoolregio Rotterdam – Den Haag en de voorgenomen afschaffing van de WGR-plusregio’s, met effect voor de Stadsregio Rotterdam, worden nauwlettend gevolgd. Voor beide ontwikkelingen gold een ingangsdatum van 1 januari 2013 maar dat zal niet gehaald worden. De kadernota Verbonden Partijen 2005 heeft als kernpunten de wegingskaders voor eventuele nieuwe deelnemingen in vennootschappen, stichtingen en gemeenschappelijke regelingen. Zodra daarvoor beleidsmatig aanleiding is, ontwikkelt het college voorstellen en legt deze ter behandeling en vaststelling voor aan de raad. In de paragraaf Verbonden partijen van de begroting en jaarrekening moet worden ingegaan op nieuwe participaties en het beëindigen en wijzigen van bestaande participaties. Voor nadere ontwikkelingen bij gemeenschappelijke regelingen wordt verwezen naar de toelichtingen bij de betreffende programma’s. Voor wat betreft ontwikkelingen bij vennootschappen valt het volgende te melden. • Eneco Holding N.V. – Op 1 januari 2011 had volgens een aanwijzing van de minister de organisatorische en financiële splitsing in het kader van de Wet onafhankelijk netbeheer (beter bekend als ‘splitsingswet’) geheel afgerond moeten zijn. In een uitspraak van 22 juni 2010 verklaarde het Gerechtshof Den Haag de gedwongen splitsing echter onverbindend, omdat het strijdig is met het Europees recht. De raad van Bestuur van Eneco heeft naar aanleiding daarvan de verdere voorbereiding op de splitsing stopgezet. Er is thans sprake van uitstel, maar (nog) niet van afstel. De Staat der Nederlanden is namelijk bij de Hoge raad in cassatie gegaan van de uitspraak van het gerechtshof. De Hoge raad heeft in februari 2012 besloten om nog geen

160

uitspraak te doen maar een ‘prejudiciële vraag’ voor te leggen bij het Europese hof over de verenigbaarheid van de splitsingswet met het Europees recht. Eneco verwacht dat een definitieve uitspraak nog enige jaren gaat duren en dat het als geïntegreerde onderneming beter werk kan maken van duurzaamheid. Voor de aandeelhouders zal eventuele splitsing zeker (financiële) consequenties hebben. Over de toekomstige rol en positie van de gemeenten als aandeelhouder en of dit zo moet blijven, wordt verschillend gedacht. De aandeelhouderscommissie bereidt hierover een advies aan de algemene vergadering van aandeelhouders voor. In de commissie zijn enkele representatieve aandeelhouders vertegenwoordigd en deze overleggen namens alle aandeelhouders intensief met de raad van Bestuur en de raad van Commissarissen. Besluitvorming vindt plaats in de algemene vergadering van aandeelhouders. • B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides (GBE) – Op 1 juli 2011 is, ter vervanging van de Waterleidingwet uit 1957, de Drinkwaterwet in werking getreden. Kernpunten van deze nieuwe wet zijn het publieke eigendom van de drinkwaterbedrijven, het borgen van de waterkwaliteit en maatschappelijk en verantwoord ondernemerschap. De drinkwatervoorziening is volgens de wet ‘een dwingende reden van groot openbaar belang’. Dit houdt in dat de publieke eigenaren van een drinkwaterbedrijf een wettelijke zorgplicht hebben om binnen het aangewezen distributiegebied exclusief te voorzien in voldoende drinkwater. Daarbij is duurzaamheid van belang, niet alleen in de productiemethoden maar ook in de manier waarop de waterwingebieden worden beheerd. Goed en betrouwbaar drinkwater is de basis voor het menselijk welzijn. • N.V. ONS Houdstermaatschappij (ONS) – De activiteiten van de vennootschap zijn nagenoeg afgebouwd en bestaan alleen nog uit het afwikkelen van de verkoop van bedrijfsonderdelen en het beheer van vermogen. Dit dient op een verantwoorde wijze plaats te vinden en dit kan soms vertraging betekenen ten opzichte van eerdere planningen. Op termijn kan de vennootschap worden opgeheven. Bij de verkoop van de energieactiviteiten aan Eneco in 2007 zijn door ONS voor diverse risico’s en onzekerheden garanties afgegeven en deze lopen de komende jaren af. De hiervoor door ONS aangehouden voorzieningen vallen dan vrij als er zich geen bijzonderheden voordoen. Deze middelen komen na vrijval voor dividenduitkering aan de gemeente als enig aandeelhouder beschikbaar. Hiermee is in de begroting al rekening gehouden. • N.V. IRADO – Schiedam en Vlaardingen houden beide

50% van de aandelen. IRADO is ondermeer actief in de gemeenten Schiedam, Vlaardingen, Lansingerland en de deelgemeente Rozenburg. De vennootschap wil de komende jaren bijdragen aan het vergroten van het maatschappelijk rendement voor haar gemeentelijke opdrachtgevers. De kern van de dienstverlening zal daarbij bestaan uit het zo doelmatig en duurzaam mogelijk uitvoeren van afvalbeheer en het beheer van de openbare ruimte. • N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) – BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank is eigendom van gemeenten, provincies en de Staat der Nederlanden. Door de richtlijnen voor verscherpt toezicht op de bankensector (BaselIII-richtlijnen) moet het eigen vermogen worden versterkt. Dit kan ten koste gaan van de dividenduitkering voor de komende jaren. • Distilleerdersbuurt B.V. en V.o.f. Toernooiveld – Deze samenwerking met Woonplus is in 2006 aangegaan voor de ontwikkeling van de voormalige Slachthuisbuurt. Gestreefd wordt naar afwikkeling op korte termijn van de resterende projecten waarmee ook deze samenwerkingsvorm opgeheven kan worden. 6. Risicomanagement Verbonden Partijen Ten opzichte van eerdere ontvangsten zijn diverse dividendramingen in 2013 neerwaarts bijgesteld in verband met verwachte ontwikkelingen. Er is daarnaast voortdurend aandacht voor risico’s voor de gemeente vanuit verbonden partijen. In de tabellen die onder paragraaf 7 staan vermeld, is per verbonden partij het risico op basis van de meest recente informatie uitgedrukt volgens de ‘stoplichtenmethode’. • De deelnemingen in nutsbedrijven en de BNG leveren nauwelijks risico’s op behoudens mutaties in het te ontvangen dividend. • Van de overige deelnemingen resteert alleen nog de Publiek-Private-Samenwerkingsconstructie voor projectontwikkeling van het Toernooiveld. Vernieuwde Stad en WOG zijn inmiddels ontbonden. Voor financiële risico’s van Toernooiveld via Distilleerdersbuurt BV is een voorziening aanwezig per ultimo 2011 van € 450.000. Mogelijk is dit niet voldoende voor de afwikkeling van deze samenwerkingsvorm. Daarom is een risico opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen.

wezig. Voor via ROGplus gedane verstrekkingen vanwege de Wet maatschappelijke ondersteuning is er de Wmo-reserve (saldo ultimo 2011 € 1,2 miljoen). Verder zijn de volgende middelen beschikbaar voor meer algemene risico’s. • Algemene risicoreserve – Per ultimo 2011 is een algemene risicoreserve deelnemingen aanwezig ter grootte van € 97.000. • AVR – Voor afgegeven garanties en vrijwaringen gedurende de periode 2006-2016 bij de verkoop van de aandelen van N.V. AVR, is per ultimo 2011 een voorziening aanwezig van € 3,1 miljoen. Verder heeft N.V. ONS Houdstermaatschappij middelen gereserveerd voor afgegeven garanties bij de verkoop van de energieactiviteiten aan N.V. Eneco alsmede voor enkele andere risico’s. Deze middelen staan deels op geblokkeerde rekeningen bij een notaris (‘escrow’). Per ultimo 2011 werd hiervoor door ONS een totaalbedrag van € 7,7 miljoen aangehouden. De noodzakelijke hoogte van bestaande voorzieningen wordt jaarlijks beoordeeld en zo nodig bijgesteld. Verder wordt, zodra een nieuw verlies concreet wordt, een voorziening getroffen. 7. Verbonden Partijen gemeente Schiedam Hierna volgen overzichten van de partijen waarmee de gemeente Schiedam een verbintenis is aangegaan die vallen onder de paragraaf Verbonden Partijen. In de laatste kolom van de tabellen is van iedere verbonden partij in de vorm van de ‘stoplichtenmethode’ aangegeven wat naar de huidige inzichten het risico is voor de gemeente. Risico heeft in dit verband betrekking op financiële, bestuurlijke en informatieverstrekkende risico’s voor de gemeente. Hierbij staat ‘groen’ voor weinig of geen risico, ‘oranje’ voor enig risico en ‘rood’ voor risicovol. Van deelnemingen en gemeenschappelijke regelingen ontvangt de gemeente als aandeelhouder of deelnemer jaarstukken. Daarin staan onder meer het nettoresultaat en het eigen vermogen vermeld. Deze gegevens zijn in onderstaande tabellen overgenomen. Voor zover er bij overige verbonden partijen sprake is van een gemeentelijke subsidie, is zoveel mogelijk het subsidiebedrag over 2011 vermeld.

Voor gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen zijn geen specifieke reserves of voorzieningen aan-

Programmabegroting

161

Leeswijzer: deze tabel loopt horizontaal door op de volgende bladzijde.

Tabel deelnemingen gemeente Schiedam begroting 2013 Nettoresultaat deelneming over het boekjaar 2011

Eigen vermogen deelneming per 31-12-2011 (voor winstverdeling)

€ 204 miljoen

€ 4.353 miljoen

€ 3.589

€ 35 miljoen

€ 224 miljoen

€ 6.375.000

€ 1,5 miljoen

€ 13 miljoen

€ 450.000 (boekwaarde = € 5.328.500)

€ 2,6 miljoen

€ 14 miljoen

0,59%

€ 815.880

€ 256 miljoen

€ 1.897 miljoen

Schiedam

100%

€ 18.000

2011: n.n.b. 2010: n.n.b. 2009: € 102.232 negatief (incl. dotatie voorz. voor V.o.f. Toernooiveld)

2011: n.n.b 2010: n.n.b. 2009: € 442.056 negatief (incl. Voorz. voor V.o.f. Toernooiveld)

Schiedam

n.v.t. (betreft 50% inbreng van het maatschappelijk kapitaal van de door Distilleerdersbuurt BV)

2011: n.n.b. 2010: € 0

2011: n.n.b. 2010: € 1.094.899

Nominaal bedrag deelname (financieel belang)

Naam / datum en nummer oorspronkelijk besluit tot deelname

Vestigingsplaats

Percentage aandelenkapitaal (zeggenschap)

N.V. ENECO 6-12-1993 VR 1993-253

Rotterdam

1,03%

€ 5.137.300

B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides 25-10-1993 VR 1993-207

Rotterdam

3,88%

N.V. ONS Houdstermaatschappij 28-1-1991 VR 1991-35

Schiedam

100%

N.V. IRADO 4-11-2010 VR 2010-99

Schiedam

50%

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten Deelname vanaf oprichting in 1922.

Den Haag

Distilleerders-buurt B.V. 7-2-2006 VR 2006-10

V.o.f. Toernooiveld 7-2-2006 VR 2006-10

€ 1.000.000

* Hierbij staat ‘groen’ voor weinig of geen risico, ‘oranje’ voor enig risico en ‘rood’ voor risicovol.

162

In de begroting 2013 geraamd dividend

Risicoanalyse volgens de stoplichtenmethode

€ 1.050.000

Groen

€ 600.000

Groen

€0 (Te ontvangen dividenden dienen ter afwikkeling van balans-posten).

Groen

€ 610.000

€ 110.000

Groen

2011: € 750.610 2012: € 375.305

€ 375.305

€ 350.000

Groen

Deelneming in V.o.f. Toernooiveld

-

-

-

Oranje

Ontwikkeling Toernooiveld (v.h. Slacht-huisbuurt).

-

-

-

Oranje

Activiteiten / doelstelling van de deelneming / publiek belang

Ontvangen dividend in 2011 / 2012

In de begroting 2012 geraamd dividend (na BERAP I)

Productie, handel en distributie van energie c.a.

€ 728.469 (2011) € 1.054.174 (2012)

€ 1.054.174

Deelname (50%) in N.V. Evides; drinkwater-productie- en distributie

€ 811.021 (2011) € 634.459 (2012)

€ 710.000

Holding van enkele deelnemingen in energie- en warmte/koudebedrijven.

€ 3.000.000 (2011) € 3.550.000 (2012)

€ 3.550.000

Afvalbeheer en beheer openbare ruimte

2011: € 350.000 2012: € 610.000

Bankactiviteiten voor m.n. gemeenten

Programmabegroting

163


Tabel gemeenschappelijke regelingen begroting 2013 Naam G.R. / datum en nummer oorspronkelijk besluit tot deelname

Vestigings- G.R. plaats met een Openbaar lichaam

Deelnemers

Volwasseneneducatie Rijnmond 2011-2014 (OLIVER) 21-4-2011 VR 2011-25

Rotterdam

Ja

15 Rijnmondgemeenten en 4 gemeenten op Goeree-Overflakkee

Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond DCMR 2-2-1987 VR 1987-26

Schiedam

Ja

15 Rijnmondgemeenten en de provincie Zuid-Holland

ROGplus NWN 18-12-2006 VR 2006-123

Maassluis

Ja

3 Waterweggemeenten

Openbare Gezondheidszorg Rotterdam Rijnmond 18-12-2006 VR 2006-119

Rotterdam

Ja


Veiligheidsregio Rotterdam -Rijnmond 12-12-2005 VR 2005-172

Rotterdam

Ja


Stadsregio Rotterdam 2010 4-2-2010 VR 2010-3

Rotterdam

Ja

15 Rijnmondgemeenten

Recreatieschap Midden Delfland 14-11-1988 VR 1988-180

Schiedam

Ja

Gemeenten Delft, Midden Delfland, Westland, Rotterdam, Maassluis, Vlaardingen en Schiedam en de prov. ZuidHolland

Koepelschap Buitenstedelijk Groen 18-12-2006 VR 2006-128

Schiedam

Ja

14 Rijnmondgemeenten (Lansingerland niet) en de gemeenten Hendrik Ido Ambacht, Nederlek en Zwijndrecht alsmede de Provincie Zuid- Holland

Halt-Rotterdam Rijnmond 12-12-2005 VR 2005-173

Rotterdam

Ja


Licht Gemeenschappelijke Regeling Schiedam-Rotterdam Archeologie Schiedam 27-5- 2010 VR 2010-47

Schiedam

Nee

Gemeenten Rotterdam en Schiedam

* Hierbij staat ‘groen’ voor weinig of geen risico, ‘oranje’ voor enig risico en ‘rood’ voor risicovol.

164

Activiteiten / doelstelling / publiek belang

Deelname in alg. bestuur

Raming bijdrage 2013 (volgens begroting 2013 G.R.)

Eigen vermogen per ultimo 2011

Risicoanalyse volgens stoplichtenmethode

Volwasseneneducatie

Ja (weth. Stam)

-

-

Groen

Uitvoering Wet milieubeheer

Ja (weth. Grijzen)

€ 919.168

€ 9.914.402

Groen

Uitvoering Wet maatschappelijke ondersteuning

Ja (weth. Grijzen)

€ 11.838.002

€0

Groen

Volksgezondheidszorg via GGD Rotterdam (basistakenpakket excl. plusproducten)

Ja (weth. Grijzen)

€ 481.474

€0

Groen

Regionale crisisbeheersing bij incidenten, rampen en crisis

Ja (burgemeester)

€ 5.191.025

€ 9.210.000

Groen

Diverse

Ja (burgemeester)

€ 354.445

€ 76.751.582 Groen

Buitenstedelijke recreatie

Ja (weth. Van Oosten)

€ 329.905

€ 9.193.554

Groen

Doelmatige kostenverdeling diverse regionale natuur- en recreatieschappen

Ja (weth. Groeneweg)

€ 280.177

€ 262.281

Groen

Verbetering kwaliteit van samenwerking HALT-bureaus

Ja (burgemeester)

-

-

Groen

Uitvoeren van Wet Archeologische Monumentenzorg in Schiedam door Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR) o.b.v. offerte en opdracht.

Nee

-

-

n.v.t.

Programmabegroting

165


Tabel overige verbonden partijen begroting 2013 ** Naam / datum en nummer oorspronkelijk besluit tot oprichting of deelname

Vestigingsplaats

Deelnemers

Stichting Openbaar Primair Onderwijs Schiedam (PRIMO) 12-12-2005 VR 2005-174+175

Schiedam

Gemeente Schiedam

Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Schiedam (SOVOS) 12-12-2005 VR 2005-174+175

Schiedam

Gemeente Schiedam

Stichting Stedelijk Museum Schiedam

Schiedam

Gemeente Schiedam

Stichting Bibliotheek Waterweg 12-12-2005 VR 2005-180

Schiedam

Gemeente Schiedam

Stichting Bibliotheek Waterweg-Schiedam 12-12-2005 VR 2005-180

Schiedam

Gemeente Schiedam

Stichting Muzikale Vorming NWN (Muziekcentrum OpMaat)

Vlaardingen

Gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis

Sportfondsen Schiedam B.V.

Schiedam

Sportfondsen Nederland N.V. is houder van alle aandelen

Stichting Schiedamse Theaters

Schiedam

-

Stichting De Schiedamse Molens

Schiedam

-

Stichting Nat.Gedest. Museum De Gekroonde Brandersketel

Schiedam

-

Stichting Promotie Schiedam

Schiedam

Gemeente Schiedam

Stichting CJG Rijnmond

Rotterdam

15 Rijnmond-gemeenten en 4 gemeenten op Goeree-Overflakkee

Stichting Senioren Welzijn

Schiedam

Gemeenten Schiedam en Vlaardingen en Stichting Woonplus

Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Nieuwe Waterweg

Vlaardingen

Gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis

Stichting Welzijn Schiedam

Schiedam

-

Stichting Microfinanciering Ondernemers Schiedam 16-4-2009 VR 2009-34

Schiedam

Externe partijen en de gemeente Schiedam

Stichting tot Behoud en Restauratie en Instandhouding van de Kerk aan de Lange Haven en omstreken (SRI) B&W 16-11-2010, nr. 2

Schiedam

-

Stichting Restauratie Hoogstraat Schiedam B&W 12-10-2010, nr. 6

Schiedam

Gemeente Schiedam en Stichting Beschermd Stadsgezicht Schiedam

* Hierbij staat ‘groen’ voor weinig of geen risico, ‘oranje’ voor enig risico en ‘rood’ voor risicovol. ** Hierbij kan gedacht worden aan rechtspersonen waarin de gemeente een zetel in het bestuur heeft én financiële risico’s loopt. Na de evaluatie in 2006 van deelnemingen en gemeenschappelijke regelingen, zijn in 2008 de overige verbonden partijen geëvalueerd. Vooralsnog zijn de volgende organisaties geselecteerd die grotendeels aan de criteria voldoen en waarbij er voor de gemeente financiële en maatschappelijke belangen van enige omvang zijn.

166

Activiteiten / doelstelling / publiek belang

Deelname in alg. bestuur

Subsidiebedrag van de gemeente in 2011

Risicoanalyse volgens stoplichtenmethode *

Verzorgen openbaar primair onderwijs in Schiedam

Nee, gemeente benoemt wel de (externe) bestuursleden

-

Groen

Verzorgen openbaar voortgezet onderwijs in Schiedam

Nee, gemeente benoemt wel de (externe) bestuursleden

-

Groen

Stedelijk Museum

Nee, gemeente benoemt leden in raad van toezicht

€ 2,5 miljoen

Groen

Bibliotheek

Nee, gemeente benoemt leden in raad van toezicht.

-

Groen

Bibliotheek

Nee, gemeente benoemt leden in raad van toezicht.

€ 2,9 miljoen

Groen

Muziekonderwijs

Nee

€ 0,4 miljoen

Groen

Exploitatie zwembad Groenoord (huur van gemeente)

Nee, gemeente benoemt 2 leden van de raad van beheer.

€ 1,0 miljoen (exploitatievergoeding)

Groen

Exploitatie theaters

Nee

€ 1,4 miljoen

Oranje

Exploitatie molens

Ja, de gemeente benoemt vier van de maximaal vijftien bestuursleden.

€ 0,2 miljoen

Groen

Exploitatie jenevermuseum

Nee

€ 0,3 miljoen

Groen

Toerisme en stadspromotie

Nee

€ 0,3 miljoen

Groen

Coördineren en verrichten van opvoedings- en gezinsondersteuning.

Nee. Iedere gemeente levert een lid voor de raad voor het publiek belang. Deze raad benoemt de leden van het bestuur en de raad van toezicht.

-

Groen

Ouderenwerk

Nee

€ 0,9 miljoen

Groen

Algemeen- en schoolmaatschappelijk werk

Nee

€ 0,6 miljoen

Groen

Diverse activiteiten

Nee

Diverse bedragen

Groen

Het leveren van een bijdrage aan een positieve ontwikkeling van de economie en de werkgelegenheid in Schiedam door startende ondernemers en doorstarters te ondersteunen bij het verkrijgen van microfinanciering

Ja

-

Groen

Instandhouding van monumenten, met name restauratie en instandhouding van de kerk aan de Lange Haven

Ja, de gemeente benoemt één van de bestuursleden.

-

Groen

Restauratie en herbestemming van panden aan de Hoogstraat en directe omgeving

Nee

-

Groen

Programmabegroting

167

Weerstandsvermogen Artikel 9 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bepaalt dat er in de begroting beleidslijnen worden vastgelegd voor belangrijke beheersmatige aspecten. Daarvoor zijn zeven paragrafen verplicht gesteld. Deze zijn bedoeld om onderwerpen die versnipperd in de begroting staan, gebundeld in een overzicht weer te geven. Ze geven een dwarsdoorsnede van de begroting. Eén van de zeven verplichte paragrafen betreft het weerstandsvermogen. Artikel 11 van het BBV geeft een nadere aanwijzing naar de inhoud van deze paragraaf. De paragraaf Weerstandsvermogen geeft de financiële robuustheid aan van de begroting, de jaarstukken en de financiële positie. In algemene zin wordt onder het weerstandsvermogen de mate verstaan waarin de gemeente in staat is financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid veranderd moet worden, bijvoorbeeld als gevolg van bezuinigingen. Het is dus belangrijk om regelmatig aandacht aan dit onderwerp te schenken. De paragraaf Weerstandsvermogen is als volgt opgebouwd. Eerst worden de drie centrale begrippen weerstandscapaciteit, risico en weerstandsvermogen toegelicht. Daarna wordt ingegaan op het gemeentelijk beleid met betrekking tot het weerstandsvermogen en relevante ontwikkelingen (economische/financiële crisis, Gemeentefonds en risicomanagement). Dan volgt een overzicht van de risico’s die de gemeente loopt. In het vierde onderdeel komt de weerstandscapaciteit ter sprake. Ten slotte wordt er een conclusie getrokken met betrekking tot het weerstandsvermogen.

168

1. Begrippenkader In de paragraaf Weerstandsvermogen spelen drie begrippen een belangrijke rol. • Weerstandscapaciteit – Dit begrip heeft betrekking op de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten (tegenvallers) financieel te dekken. De weerstandscapaciteit kan bestaan uit reserves (algemene, vrije en stille), onbenutte belastingcapaciteit en mogelijke bezuinigingen. • Risico’s – Een risico zoals in de paragraaf Weerstandsvermogen bedoeld, is de kans dat een positieve of negatieve gebeurtenis van materieel belang optreedt, die niet is voorzien in de begroting van enig jaar. De gemeente loopt tal van dergelijke ‘ondernemersrisico’s’, zoals bij de uitvoering van openeinderegelingen, bij het afgeven van garanties en borgstellingen, bij bouwgrondexploitatie, bij verbonden partijen, bij subsidies, enzovoort. Het gaat om risico’s die niet op een andere manier te ondervangen zijn. Reguliere risico’s – risico’s die zich regelmatig voordoen en vrij goed meetbaar zijn – kunnen bijvoorbeeld ondervangen worden door het afsluiten van verzekeringen of het vormen van voorzieningen. Deze maken dus geen deel uit van de paragraaf Weerstandsvermogen. Daarbij moet nog in dit verband het onderscheid worden gemaakt tussen risico’s en voorzieningen: • Bij risico’s gaat het vaak om toekomstige verwachtingen over mogelijke gebeurtenissen en hun financiële impact; • Bij voorzieningen gaat het om (min of meer) onzekere verplichtingen, waarvan vaststaat dat deze te zijner tijd daadwerkelijk leiden tot gelduitstroom. Het onderscheid is dat bij risico’s nog het element van bijsturen mogelijk is (nog niet vaststaand). Bij voorzieningen gaat het om gebeurtenissen uit het verleden. • Weerstandsvermogen – Dit is de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die zich binnen de gemeente manifesteren.

Schema weergave samenhang tussen weerstandscapaciteit, risico’s en weerstandsvermogen Risico’s • • • •

Grondexploitatie; Subsidies; Open einde regelingen; Enzovoort

Weerstandscapaciteit

• Reserves; • Onbenutte belastingcapaciteit; • Bezuinigingen.

Beheermaatregelen • Verzekeringen; • Interne controle; • Enzovoort

Risico’s

Waarvoor geen maatregelen zijn getroffen.

2. Het beleid en ontwikkelingen 2.1 Gemeentelijk beleidskader De gemeente wil met haar beleid inzake het weerstandsvermogen inzicht krijgen in de risico-omvang die ze loopt en in de omvang van de weerstandscapaciteit. Met andere woorden: over welke middelen en mogelijkheden beschikt de gemeente om niet begrote kosten en tegenvallers te dekken. Kadernota Weerstandsvermogen Het college bereidt overeenkomstig de Financiële verordening het beleid voor met betrekking tot het weerstandsvermogen en legt dit ter vaststelling voor aan de raad. Op 21 juni 2007 heeft de raad de kadernota Weerstandsvermogen vastgesteld. De volgende vier punten zijn in dit verband relevant: • Voor ieder geïnventariseerd risico wordt de kans bepaald dat het risico zich voordoet. Deze kans wordt vastgesteld op minimaal 10% en maximaal 90%. Alle relevante kennis en de omstandigheden moeten hierbij een rol spelen. Voor borgstellingen is de kans dat een risico optreedt, vastgesteld op 1% van de restanthoofdsom (exclusief de leningen die via een waarborgfonds zijn geborgd). • Indien de kans dat een risico optreedt minder is dan 10%, wordt het risico niet meegenomen (met uitzondering van borgstellingen). Is die kans meer dan 90%, dan is er geen sprake meer van een risico en moet er een voorziening worden gevormd.

Weerstandsvermogen

Is de gemeente in staat om risico’s op te vangen?

• Er worden twee risicogroepen onderscheiden. • Risico’s kleiner dan € 100.000. Deze worden in de Programmabegroting en de Programmarekening onder één post ‘diversen’ opgenomen; • Risico’s groter dan € 100.000. Deze worden in de Programmabegroting en de Programmarekening zoveel mogelijk individueel vermeld. • De ratio weerstandsvermogen werd vastgesteld op 1,4. Dit betekent dat voor iedere € 1 miljoen aan risico’s er een weerstandsvermogen van € 1,4 miljoen wordt aangehouden. De hoogte van de ratio weerstandsvermogen is afhankelijk van de kwaliteit van de risico-inventarisatie en risicobeheersing, maar ook van de aard van de risico’s. Op 9 juni 2011 heeft de raad de Nota reserves en voorzieningen 2011 vastgesteld. In deze nota is op pagina 9 onder punt 6 (‘Noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen’) weergegeven dat het onder de huidige omstandigheden gewenst is over een flexibele ratio weerstandsvermogen te beschikken. Dit is inmiddels als volgt ingevuld: voor de na vaststelling van de Nota reserves en voorzieningen 2011 verschenen jaarrekeningen en begroting is de ratio weerstandsvermogen op 1,4 gehandhaafd. Het college stelt per relevant beleidsstuk (Programmabegroting, Jaarstukken), afhankelijk van de kwaliteit van de risico-analyse en de te kwantificeren risico’s, de ratio weerstandsvermogen vast binnen de grenzen van onderstaande tabel die afkom-

Programmabegroting

169

stig is van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement. Waardering

Ratio weerstandsvermogen

Betekenis

A

> 2,0

Uitstekend

B

1,4 - 2,0

Ruim voldoende

C

1,0 - 1,4

Voldoende

D

0,8 - 1,0

Matig

E

0,6 - 0,8

Onvoldoende

F

< 0,6

Ruim onvoldoende

2.2 Ontwikkelingen: economische/financiële crisis, Gemeentefonds Conjunctuurbericht CBS: het conjunctuurbeeld is een fractie verslechterd. Al een jaar lang stijgt de werkloosheid, bij jongeren meer dan gemiddeld. Het aantal vacatures daalt. Sinds februari 2012 dalen de bedrijfsinvesteringen. Het aantal faillissementen is in 2012 sterk toegenomen. De inflatie blijft op een niveau van ruim 2%. De rente daalt. Veertien van de vijftien indicatoren voor economisch herstel presteren onder het langjarig gemiddelde. Centraal Planbureau: juniraming 2012 Het CPB verwacht dat de werkloosheid verder zal oplopen en na 2014 zal afnemen. Verwacht wordt verder dat de staatsschuld in procenten van het bruto binnenlands product, thans in 2012 71,7%, in 2017 zal zijn toegenomen tot 74,1%. De koopkracht staat onder druk door de inflatie en bezuinigingsoperaties door overheden. In EU verband worden voortdurend maatregelen getroffen ter ondersteuning van een aantal landen. Telkenmale blijkt weer dat ondersteuningsmaatregelen de financiële markten maar kort tot rust brengen. Ontwikkelingen inzake bijdragen van gemeenten aan bezuinigingstaakstelling van het Rijk A. Decentralisatie uitkeringen In 2011 is de decentralisatie aangekondigd van het Werken naar vermogen, de ondersteunende begeleiding van AWBZ naar de Wmo en van de Jeugdzorg. Na het verschijnen van het Lenteakkoord is de stand van zaken inmiddels als volgt: • Werken naar vermogen: de parlementaire behandeling van het wetsontwerp is stopgezet en wordt overgelaten aan het volgende Kabinet. • Ondersteunende begeleiding AWBZ naar de Wmo: de ge-

170

plande maatregelen voor de langdurige zorg worden met dit akkoord niet meer doorgevoerd of aangepast. Dit geldt voor de overheveling van de functie begeleiding naar de gemeenten vanaf 2013. • Jeugdzorg: Over de decentralisatie Jeugdzorg wordt in het akkoord niet gesproken. Deze stelselwijziging is door de Tweede Kamer niet controversieel verklaard. Dat betekent in principe dat de voorbereiding van de stelselwijziging Jeugdzorg wordt voortgezet. B. Ontwikkeling accres Gemeentefonds 2012-2015 Vanaf 2012 is het ‘Samen de trap op en af-principe’ opnieuw ingevoerd. Dit houdt in dat als een gedefinieerd pakket Rijksuitgaven stijgt, de omvang van het Gemeentefonds toeneemt en omgekeerd. Uit de Junicirculaire 2012 blijkt dat er tot en met 2016 sprake is van wisselende accressen. Het beeld is overwegend negatief, echter minder negatief dan werd gevreesd. In het Lenteakkoord 2012 ligt de nadruk op verhoging van rijksinkomsten en minder op verlaging van de rijksuitgaven. Voor de verdere ontwikkeling van de accressen zijn de volgende factoren van belang: • De conjuncturele ontwikkelingen. Op grond van de door het CBS en het CPB geschetste verwachtingen is voor optimisme nog geen plaats. • Maatregelen welke getroffen zullen worden door het Kabinet dat zal aantreden na de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012, met name in hoeverre deze maatregelen doorwerken in de uitkering uit het Gemeentefonds. Op 1 oktober 2012 wordt de BTW verhoogd van 19% naar 21%. In de Junicirculaire 2012 inzake het Gemeentefonds wordt er op gewezen dat onder andere gemeenten gebruik kunnen blijven maken van het BTW-compensatiefonds. Zij worden voor wat hun declarabele BTW-uitgaven betreft niet met de BTW-verhoging geconfronteerd. Het kabinet beziet nog of de departementen voor de BTW-verhoging worden gecompenseerd. Als daartoe wordt besloten dan werkt dit via de normeringssystematiek positief door in het accres. In dat geval zal het accres hiervoor worden gecorrigeerd zodat geen sprake is van dubbele compensatie. C. Herverdeling Gemeentefonds Om inzicht te krijgen in de werking van het verdeelstelsel van het Gemeentefonds in relatie tot de ontwikkeling van de kosten bij gemeenten, wordt jaarlijks het Periodiek Onderhoudsrapport (POR) uitgebracht door de Fondsbeheerders. In

2011 is een eerste integrale herziening aan de orde geweest van de verdeling van het Gemeentefonds sinds de introductie van een nieuw verdeelmodel in 1997. De eerste fase van deze integrale herziening is onderzoek naar mogelijke scheefheden in de verdeling van het Gemeentefonds over de diverse clusters en/of de verdeling van een cluster. Deze fase is afgerond. Gebleken is dat de Fondsbeheerders naast een gewijzigde verdeling van middelen binnen het Gemeentefonds ook bepaalde grondslagen van de financiële verhouding willen aanpassen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft eerder het Rijk erop gewezen dat het onwenselijk is om gelijktijdig met de herverdeling van middelen als gevolg van de destijds voorgenomen decentralisaties ook de verdeling en grondslagen van het Gemeentefonds aan te passen. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is de VNG grotendeels tegemoet gekomen met invoering van de herverdeling in 2014 in plaats van 2013. De invoering van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) heeft gevolgen voor de wijze waarop de hoeveelheden van een aantal maatstaven voor het uitkeringsjaar 2013 en verder kunnen worden vastgesteld. Uit analyse blijkt dat invoering voor een grote groep gemeenten tot forse herverdeeleffecten zal leiden. Om die reden wordt de invoering van de BAG voor het Gemeentefonds uitgesteld en gekoppeld aan de komende herijking van het Gemeentefonds. De herijking zal leiden tot een nieuwe verdeling, niet eerder dan met ingang van 2014. D. Behoedzame raming uitkering uit het Gemeentefonds Naar aanleiding van de door het Rijk in 2010 opgeleverde rapporten inzake de Brede Heroverwegingen is met ingang van 2011 bij de raming van de inkomsten uit het Gemeentefonds een behoedzame raming toegepast. Aanvankelijk ging het om aangekondigde maatregelen die voortkomen uit de

Brede Heroverwegingen en samenhangen met het Gemeentefonds zoals: • Verevening van een hogere opbrengst aan eigen middelen dan waarmee in het Gemeentefonds rekening is gehouden; • Toepassing van de laagste kosten methode; • Introductie van een doelmatigheidskorting. Gebleken is dat nadien aan deze voornemens geen uitvoering is gegeven. De behoedzame raming is vervolgens gehandhaafd voor onder andere het opvangen van tekorten in het kader van bezuinigingstaakstellingen bij de decentralisaties hierboven genoemd onder A. Thans is er op zijn minst onzekerheid over de totstandkoming van de decentralisaties. In het kader van de Zomernota 2013 is besloten de behoedzame raming te handhaven voor het opvangen van mogelijke tegenvallers, die het gevolg zijn van de voortschrijdende economische en financiële crisis, het mogelijk na de Tweede Kamer verkiezingen alsnog tot stand komen van de genoemde decentralisaties en tenslotte het kunnen opvangen van daling van de uitkering uit het Gemeentefonds als gevolg van de komende herverdeling van het Gemeentefonds. De omvang van de behoedzame raming is nu als volgt: 2013 € 6,1 miljoen 2014 € 6,8 miljoen 2015 € 4,5 miljoen 2016 € 4,5 miljoen 2.3 Ontwikkelingen: risicomanagement in Schiedam Risicomanagement Op basis van een gemeentebrede inventarisatie in 2011 en 2012 is gebleken dat er een aantal serieuze risicogebieden geïdentificeerd zijn, waar we als gemeente rekening mee moeten houden. In 2013 worden deze verder uitgewerkt en voorzien van risicobeperkende maatregelen.

Programmabegroting

171

3. Risico’s Tabel Risico’s (bron: Inventarisatie juli / augustus 2012) Risico’s (bedragen x € 1.000)

Begroting 2013 Financieel risico

% kans Opmerkingen

1

Borgstellingen

104

104

2

BTW- integratieheffing aanleg kunstgrasvelden

110

0

3

Ontwikkelingen Wet werk en bijstand

2.759

0

4

Afwikkeling ESF-project Samenwerken op Turn Key

250

250

5

Risico’s grondexploitaties

7.766

5.317

0-50% Het saldo van risico’s en kansen kleiner dan 50% die niet in de grondexploitaties worden voorzien.

6

Exploitatietekorten Theater aan de Schie

620

440

75% Stichting de Schiedamse Theaters heeft een schuld van € 590.000 aan de gemeente. Het is twijfelachtig of de stichting over de middelen zal beschikken om de vorderingen van de gemeente volledig te voldoen.

7

Onvoorziene verzakkingen van wegverharding door funderingsof rioolproblemen

300

300

30% Risico € 1 miljoen met een kans van 30%

8

V.O.F. Toernooiveld

400

100

80% Naast de reeds bestaande voorziening van € 450.000 een extra risico m.b.t. gronduitgifte.

9

Claim RET Scheepvaartweg/Boeier

90

90

10

Dividendopbrengst N.V. Bank Nederlandse Gemeenten

250

0

- De ramingen van de dividenden zijn structureel op een realistisch peil gebracht.

11

Dividendopbrengst N.V. Eneco

200

0

- De ramingen van de dividenden zijn structureel op een realistisch peil gebracht.

12

Frictie kosten organisatie

2.100

0

Het risico is vervallen.

13

Re-integratie participatiebudget

p.m.

0

- Het risico is vervallen.

14

Project A4

p.m.

0

- In de projectaanpak worden risico’s in beeld gebracht.

15

Onvoorziene zettingen

p.m.

0

- Het risico is vervallen. Aanpak van zettingen (o.a. Sveaparken) wordt opgenomen in MBOP.

16

Slechte conditie kademuren

p.m.

0

- Het risico is vervallen. Groot onderhoud kademuren (o.a.Lange Haven) wordt opgenomen in MBOP.

17

Opruiming verontreinigde stoffen na brand of ongeval in het openbaar gebied

-

125

5% Door opzegging van de verzekering komen de kosten voor rekening van de gemeente.

18

Claims van private partijen buiten de grondexploitaties

-

1.950

50% Betreft verschillende claims van private partijen naar aanleiding van geschillen met de gemeente.

19

Achterblijvende opbrengsten leges

-

200

50% De werkelijke opbrengsten leges blijven achter bij de begrote opbrengsten.

20

Terugvordering BDU SIV

-

227

30% Het Agentschap NL vordert een deel van de BDU SIV uitkering inzake Nieuwkomers 2005 terug.

21

Risico dat bezuinigingstaakstellingen niet worden gehaald

-

3.420

90% Het risico bestaat dat 20% van de bezuinigingstaakstelling van € 19 miljoen niet zal worden gerealiseerd.

Totalen risico’s

172

Rekening 2011

1% Schuldresten op basis van info kredietinstellingen - Het risico is vervallen. - Het risico is vervallen. 50% Basisbedrag € 0,5 miljoen

50% Betreft een claim in verband met langdurig onbruikbaar tramtracé door rioolverzakking.

14.949

12.523

Ratio weerstandsvermogen (risicobedrag x 1,4; zie par. 2.1)

20.929

17.532

Factor * risicobedrag (o.b.v. Kadernota Weerstandsvermogen)

Vast normbedrag

10.000

10.000

O.b.v. € 79 per inwoner en €108 per woonruimte

RISICOPROFIEL in € (afgerond en * € 1.000)

30.929

27.532

Toelichting: 1. In het risicobedrag zijn alleen die borgstellingen verrekend, waarvoor de kans 1 % of meer wordt geschat dat de gemeente het bedrag waarvoor zij garant staat, daadwerkelijk moet voldoen. 2. Er is slechts sprake van een risico op naheffing indien van gras op kunstgras wordt overgegaan. Dit heeft zicht de afgelopen 5 jaren niet voorgedaan. Gelet op de naheffingstermijn van 5 jaar is het risico vervallen. 3. In de begroting wordt aanvullend budget verwerkt (meerjarig). De verwachting was dat de gemeente Schiedam in aanmerking zou komen voor de IAU regeling. Dit omdat er sprake was van een afwijkende situatie op de arbeidsmarkt ten opzichte van de landelijke situatie. Deze verwachting is bijgesteld. De arbeidsmarkt is landelijk verslechterd, waardoor er geen sprake meer is van een afwijkende situatie in Schiedam. 4. Risico nog steeds aanwezig, omdat verjaringstermijn nog niet is verstreken 5. Het meerjarenperspectief grondexploitaties (MPG) wordt jaarlijks opgesteld en de risico’s en kansen hierin zijn in augustus 2012 geactualiseerd ten behoeve van de begroting 2013. Conform het beleid worden risico’s van 50% en meer als uitgaaf verwerkt binnen de grondexploitaties. Risico’s van minder dan 50% en kansen worden betrokken bij het bepalen van het weerstandsvermogen van de gemeente. De risico’s en kansen bedragen in: • Rekening 2011: risico’s € 19.014.900 en de kansen € 11.248.498, saldo € 7.766.402. • Begroting 2013: risico’s € 16.056.441 en de kansen € 10.739.498, saldo € 5.316.943 • Saldo verschil: risico’s -/- € 2.958.459 en kansen -/- € 509.000, saldo -/- € 2.449.459 Het saldo van risico’s en kansen in het kader van grondexploitaties is ten opzichte van de jaarrekening 2011 is verbeterd met € 2.449.459. Door sturing op de risico’s en kansen, voortgang in de grondexploitaties en gevolgen van besluitvorming kan het saldo in de begroting 2013 neerwaarts worden bijgesteld naar € 5.316.943. 6. Tussen 2008 en 2010 heeft Stichting Schiedamse Theaters (SST; exploitant Theater aan de Schie) voor een totaal van € 688.560 aan gemeentelijke vorderingen niet betaald. In de subsidiebeschikking 2011 heeft de gemeente gesteld dat aan de hand van de jaarrekening 2014 van SST bepaald wordt of en hoe de gemeente deze schulden wil innen. Inmiddels is € 98.560 van de schuld afgeboekt. Voor

het restant is het twijfelachtig of SST over de middelen zal kunnen beschikken om de vorderingen te voldoen. De ‘voorziening dubieuze debiteuren’ voorziet niet in dekking als deze vorderingen oninbaar worden verklaard. 7. Door funderings- en rioleringsproblemen komen onvoorziene verzakkingen van wegverhardingen voor. De mogelijke financiële risico’s worden voor de middellange termijn geschat op € 1 miljoen. 8. Betreft de ontwikkeling van het Toernooiveld in samenwerking met Woonplus. Om te verwachten verliezen af te dekken is voor het aandeel van de gemeente (50%) een voorziening aanwezig van per ultimo 2011 € 450.000. Naar verwachting is dit onvoldoende om dit project af te ronden of de samenwerking met Woonplus af te wikkelen. Rekening wordt gehouden met een extra risico van € 250.000 w.v. 50% t.l.v. de gemeente. Risicobedrag: € 125.000, kans: 80%. 9. Door een plotselinge verzakking van het riool in februari 2011 zijn de Scheepvaartweg en de Boeier enige tijd voor tramverkeer afgesloten. Volgens de gemeente is de RET aansprakelijk voor de extra kosten. De RET erkent deze aansprakelijkheid niet en heeft de gemeente op haar beurt aansprakelijk gesteld. De gemeente claimt van de RET voor extra kosten € 320.000. De RET claimt van de gemeente € 500.000. Omdat de uitkomst van de procedure ongewis is, wordt de kans op toewijzing van een (deel van) de claim van de RET op 50% geschat. 10. De ramingen van de dividenden zijn m.i.v. de begroting 2013 e.v. verlaagd en zo op een structureel realistisch peil gebracht. 11. Idem. 12. In het kader van de Zomernota 2013 is de voorziening op het gewenste niveau gebracht. 13. Feitelijke afbouw van gesubsidieerde arbeid wordt vanwege complexiteit van materie en zorgvuldigheid waarop is aangedrongen, niet gehaald. Wens van college om specifieke doelgroepen te ontzien zal ook in 2012 en 2013 tot aanzienlijk lagere besparingen leiden. De financiële consequenties kunnen echter worden opgevangen door kritisch te kijken naar trajecten die worden ingekocht. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een positief saldo van € 1,3 miljoen in 2011. Dit overschot wordt doorgeschoven naar 2012. Het participatiefonds (toekomstig WWNV) wordt verder afgebouwd en zal mogelijk nog tot meer risico’s leiden. Dit wordt meegenomen in de zomernota 2014. 14. Het project A4 brengt veel risico’s met zich mee. In de projectaanpak worden maatregelen genomen om de ri-

Programmabegroting

173

sico’s in beeld te brengen en te beheersen. In 2012 zal de risico-aanpak binnen het project en de bijbehorende beheersmaatregelen om de risico’s te beperken verder worden aangescherpt . Op dit moment is het nog te prematuur om een risico omtrent dit project in deze paragraaf op te nemen. Mogelijk blijkt dit later wel noodzakelijk. 15. Uit onderzoek is gebleken dat de aanpak van zettingen, vooral in Sveaparken, op korte termijn noodzakelijk is. In het MBOP 2013-2016 dat momenteel wordt opgesteld is de aanpak van zettingen opgenomen. 16. Een quickscan van de kademuren van de binnenhavens is uitgevoerd. Hieruit bleek dat waarschijnlijk moet worden geïnvesteerd in herstel en groot onderhoud van de kades. In het MBOP 2013-2016, dat momenteel wordt opgesteld, is de aanpak van zettingen opgenomen. Voor de kademuren van de buitenhavens is geen onderhoud via het MBOP voorzien. Alleen eventuele calamiteiten zullen worden aangepakt. De kans dat dergelijke calamiteiten zich voordoen wordt klein (minder dan 10%) geacht. 17. De betreffende verzekering bood voor de Opruiming Verontreinigde Stoffen na brand of ongeval in het openbaar gebied met een dekking van € 2,5 miljoen per gebeurtenis. In de afgelopen 12 jaar is hier geen aanspraak op gemaakt. Bij grote incidenten lopen de schoonmaakkosten al snel in de tonnen c.q. miljoenen, nu die na de beëindiging van de onderhavige verzekering door de gemeente Schiedam zelf bekostigd dienen te worden. 18. Verschillende ondernemingen hebben bij de gemeente voor een totaal van € 3,9 miljoen aan claims neergelegd. Het betreft geschillen over het al dan niet betalen van al dan niet geleverde diensten en werken. De kans dat de gemeente in het ongelijk wordt gesteld wordt gemiddeld op 50% geschat. 19. In de begroting is een verwachte jaarlijkse leges-opbrengst van ruim € 1 miljoen voorzien. De werkelijke opbrengsten kunnen variëren. Omdat in 2013 geen grote incidentele legesopbrengsten worden verwacht, is het onwaarschijnlijk dat de begrote opbrengsten worden gerealiseerd. 20. Op 1 maart 2012 ontving de gemeente een brief van het Agentschap NL waarin wordt aangekondigd dat in verband met herberekening een bedrag van € 756.390,50 wordt teruggevorderd op het BDU SIV onderdeel

174

“Nieuwkomers 2005”. De gemeente is in gesprek met het Agentschap. Het risico dat genoemd bedrag moet worden terugbetaald is 30%. 21. Het risico bestaat dat 20% van de bezuinigingstaakstelling van € 19 miljoen niet zal worden gerealiseerd. In de Programmabegroting 2013-2016 is een totaal aan risico’s opgenomen van € 12,5 miljoen exclusief de ratio en het vaste bedrag van € 10 miljoen. In de Programmarekening 2011 is het totaal aan risico’s € 14,9 miljoen. Het verschil bedraagt € 2,4 miljoen. De verschillen zijn als volgt: • Ontwikkelingen Wet Werk en bijstand - € 2,7 miljoen • Risico’s grondexploitaties - € 2,4 miljoen • Exploitatietekorten Theater aan de Schie - € 0,2 miljoen • V.O.F. Toernooiveld - € 0,3 miljoen • Dividend opbrengsten - € 0,5 miljoen • Frictiekosten organisatie - € 2,1 miljoen • Claims private partijen + € 2,0 miljoen • Overige risico’s + € 0,4 miljoen • Niet behalen bezuinigingstaakstellingen + € 3,4 miljoen 4. De weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen In 2.1 van deze paragraaf is uiteengezet dat op grond van de vastgestelde Nota reserves en voorzieningen 2011 voortaan de ratio weerstandsvermogen per gepresenteerde Programmabegroting/Programmarekening wordt vastgesteld. Er is op dit moment geen aanleiding de tot nog toe geldende ratio van 1,4 aan te passen. Zomernota / Instelling van een risico reserve / Stelselherziening erfpacht In de Zomernota 2013 is de versterking van de reserve positie een belangrijk onderwerp. De stelselherziening van de erfpacht wordt voor € 15 miljoen benut voor toevoeging aan de algemene reserve en € 25 miljoen wordt benut voor afboeking van boekwaarden. Tevens wordt een risicoreserve gevormd welke met ingang van 2013 het belangrijkste dekkingsmiddel vormt voor de geïnventariseerde risico’s. De omvang hiervan bedraagt € 27,5 miljoen. Het gevolg van de stelselherziening erfpacht is dat de stille reserve erfpacht vervalt en derhalve niet meer beschikbaar is voor opvang van risico’s.

Confrontatie geïnventariseerde risico’s (inclusief de ratio en vaste buffer) met de totale weerstandscapaciteit De basis is het risicoprofiel, zoals hiervoor onder punt 3 is gemeld. Voor de Programmabegroting 2013 komt een risicoprofiel naar voren van € 27,5 miljoen.

Voor dit bedrag is voldoende weerstandscapaciteit beschikbaar in de risicoreserve welke in 2013 € 27,5 miljoen bedraagt. Daarnaast is er als onderdeel van de totale weerstandscapaciteit nog de algemene reserve.

5. Conclusie ten aanzien van het weerstandsvermogen De situatie met betrekking tot het weerstandsvermogen is als volgt: De risico reserve heeft minimaal de omvang van de risico’s (norm Zomernota 2013) De omvang van de risicoreserve bedraagt op 1 januari 2013

€ 27,5 miljoen

Het totaal aan risico’s bedraagt (risicoprofiel)

€ 27,5 miljoen

De conclusie is dat het totaalbedrag van het risicoprofiel voldoende gedekt wordt door de risicoreserve. In schema: Weerstandscapaciteit (Middelen en mogelijkheden waarover de gemeente kan beschikken) Per 1 januari 2013: Risicoreserve: € 27,5 miljoen Algemene reserve: € 3,9 miljoen

Berekend risicoprofiel 2013: € 27,5 miljoen.

Weerstandsvermogen (Het vermogen om tegenvallers op te vangen zonder dat de continuïteit van de gemeente in gevaar komt) Per 1 januari 2013: € 27,5 miljoen

Programmabegroting

175

Stedenbeleid 1. Het nieuwe stedenbeleid De afgelopen jaren heeft Schiedam veel vernieuwingen kunnen realiseren met behulp van het Grote Stedenbeleid (GSB). Inmiddels heeft het Rijk de middelen voor stedenbeleid sterk verminderd. Tevens is de verwachting dat er de komende tijd door de Rijksoverheid diverse maatregelen en decentralisaties zullen worden doorgevoerd op verschillende gebieden van het sociale domein. Het netwerk van de G32 (samenwerkingsverband van het in het stedenbeleid betrokken steden) heeft met betrekking tot deze decentralisaties een grote betrokkenheid bij de belangenbehartiging (lobby) en kennisuitwisseling. Schiedam heeft hierin een actieve rol en zal deze rol ook in 2013 vervullen. Het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) loopt eind 2014 af. Dit wil echter niet zeggen dat Schiedam klaar is met de stedelijke opgaven, zoals deze ook verwoord zijn in de Stadsvisie Schiedam 2030. Schiedam zal zich in 2013 actief inzetten om alternatieve subsidiebronnen te vinden. Strategisch perspectief De Stadsvisie 2030 laat zien dat, vanuit het uitgangspunt om de sociale stijging voor de Schiedammers te faciliteren, de behoefte aan en de noodzaak van stedelijke vernieuwing nog steeds aanwezig zijn. Tegelijkertijd zijn er nieuwe opgaven voor de stad door maatschappelijke ontwikkelingen, wijzigende ruimtebehoeften, migratie, vergrijzing en beperkingen op het gebied van klimaat en energie. De manier waarop de gemeente samen met burgers, organisaties en bedrijven op deze ontwikkelingen wil reageren, is aan het veranderen. Dit zien we bijvoorbeeld terug in het sociale domein. De invoering van verschillende vernieuwingen tegelijkertijd doet de komende jaren een groot beroep op de innovatieve kracht van de lokale overheid. Het gaat dan om zaken als de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de te verwachten Wet Werken naar Vermogen (Wwnv), de nieuwe verantwoordelijkheden op het gebied van de jeugdzorg en de invoering van het Passend Onderwijs.

176

Andere rol gemeente Het stedenbeleid van de toekomst vraagt om een andere benadering: steeds meer ruimte geven aan de partners in de stad en zelf als overheid meer faciliteren en uitnodigen in plaats van sturen en bemoeien. Nu het Rijk vele uitkeringen decentraliseert naar de gemeenten, leidt dit ook tot een andere rolverdeling in de stad en een andere wijze van financiering. Waar dat kan, doet de gemeente een stapje terug en krijgen burgers, organisaties en bedrijven steeds vaker de gelegenheid om zelf met kansrijke voorstellen te komen voor een bepaald gebied. Waar dat noodzakelijk is zoekt de gemeente afstemming en samenwerking met andere gemeenten. Het schakelen op diverse schaalniveaus blijft een belangrijke rol voor de gemeente. Zij moet kansen zien op zowel buurten wijkniveau als op regionaal, landelijk en Europees niveau. De gemeente zoekt naar de optimale mix, differentieert als dat nodig is en zorgt ervoor dat de aandacht voor de zwaksten aan de onderkant van de samenleving niet verslapt. Het is van belang dat we op de verschillende schaalniveaus goed weten hoe Schiedam zich verhoudt tot vergelijkbare steden. Door gericht en periodiek onderzoek te doen naar de lokale staat van de ontwikkelingen op het gebied van de stedelijke vernieuwing, krijgt Schiedam meer zicht op haar kernkwaliteiten en haar kansen. Deze kennis is van groot belang voor het realiseren van de Stadsvisie Schiedam 2030 en het positioneren en profileren van de stad. De sociale index, de veiligheidsindex, het buurtsignaleringssysteem, de ontwikkelingen van de bedrijvigheid in Schiedam, het volgen van trends op de Schiedamse woningmarkt en de leefbaarheidsmonitor ondersteunen ook in 2013 de vormgeving van het strategische stedenbeleid. Monitor Stapelingseffecten Rijksbeleid De betrokken ministers en bestuurders vanuit de steden hebben besloten om de handen ineen te slaan om gezamenlijk en stapsgewijs een landelijke monitor stapelingseffecten te ontwikkelen. Hoeveel huishoudens raakt het? Welke voorzieningen cumuleren bij welke groepen? Daarbij is het de

bedoeling dat diverse nationale databestanden aan elkaar gekoppeld worden. Dit moet een centraal geïntegreerd gegevensbestand opleveren dat vervolgens wordt aangevuld met gegevens die niet bij de Rijksoverheid bekend zijn, maar wel bij de gemeenten. De deelnemende steden zullen hun deel van het centrale gegevensbestand krijgen voor eigen nadere analyses. Op uitnodiging van het Platform Nicis (de instituten van het Nicis en Kei zijn hierin opgegaan) is een klein aantal steden – waaronder Schiedam – als vertegenwoordigers van de G4 en G32 gevraagd om hun expertise in te zetten. Hierbij gaat het om de expertise om te bezien welke gemeentelijke gegevens gekoppeld kunnen worden aan het centrale bestand dat op Rijksniveau gebouwd gaat worden. Ook zal er een handreiking moeten komen om te laten zien hoe de stapelingsinzichten gebruikt kunnen worden in het beleid en bij de beleidsvernieuwing op lokaal niveau. 2. Relaties en samenwerking Actieve positie van Schiedam in verschillende stedennetwerken De overgang van GSB naar het nieuwe stedenbeleid betekent dat alle relevante partijen een proces van heroriëntatie doorlopen. Naast inhoudelijke strategische verkenningen, spelen de vragen: hoe wordt overlegd tussen Rijk en steden? Aan welke tafel treffen de partijen elkaar? De verbindingen tussen G32, G4, VNG en het Rijk staan open, maar samenwerking verloopt allerminst vanzelf. De G32 is een bestuurlijk en ambtelijk belangen- en kennisnetwerk waaraan inmiddels 34 middelgrote steden deelnemen. Het netwerk treedt namens de steden op als gesprekspartner voor de Rijksoverheid, maar ook voor andere partijen, zoals de VNG, kennisinstituten en brancheorganisaties. De voornaamste doelen van de G32 zijn: • het behartigen van de gezamenlijke belangen van de G32steden op de met elkaar vastgestelde prioritaire thema’s van de drie pijlers en hiermee verbonden thema’s; • het bieden van een breed platform voor kennisontwikkeling en -uitwisseling tussen de steden onderling. Het G32-stedennetwerk bestaat momenteel uit de volgende aangesloten steden: Alkmaar, Almelo, Almere, Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem, Breda, Delft, Deventer, Dordrecht, Ede, Eindhoven, Emmen, Enschede, Gouda, Groningen, Haarlem,

Haarlemmermeer, Heerlen, Helmond, Hengelo, ‘s-Hertogenbosch, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Nijmegen, Schiedam, Sittard-Geleen, Tilburg, Venlo, Zaanstad, Zoetermeer en Zwolle. In deze bestuurlijke periode (2010-2014) staan grote vraagstukken rond decentralisaties, hervormingen en bezuinigingen op de agenda van Rijk en gemeenten. Het G32-stedennetwerk is daarin een belangrijke partij, zowel voor het Rijk, als voor de VNG. De G32 laat zich in haar activiteiten enerzijds leiden door de agendering van thema’s vanuit de Rijksoverheid en anderzijds zijn deze activiteiten gebaseerd op de realiteit in de steden. Wat komt er naar voren? Welke kansen liggen er? En wat is er nodig om succesvol beleid te voeren? Het doel is om daarmee de Haagse politieke aandacht voor de stad als relevant schaalniveau te herwinnen. Belangrijke meerwaarden van de G32 zijn de lobbykracht op landelijke ontwikkelingen en de uitwisseling van kennis, ervaringen en voorbeelden. In 2013 is er extra aandacht voor de zichtbaarheid van Schiedam in de G32, door in de diverse pijlers actief te participeren, zowel bestuurlijk als ambtelijk. Bovenlokale samenwerking Het belang om tot bovenlokale samenwerking te komen neemt de komende jaren toe. De uitdagingen waarvoor gemeenten staan, in het licht van internationale economische concurrentie, decentralisaties op diverse beleidsterreinen en financiële taakstellingen, vragen om bundeling van krachten. Kort gezegd: steeds meer opgaven zijn niet of nauwelijks reduceerbaar tot het lokale overheidsdomein en verlangen een vorm van intergemeentelijke samenwerking. Motieven voor samenwerking verschillen. Centrumgemeenten Rotterdam en Den Haag meten zich op een aantal beleidsterreinen met de provinciale overheid. Het regionale samenwerkingsverband is voor hen vooral instrumenteel. Voor Schiedam en andere grote steden, maar ook voor middelgrote en kleine gemeenten spelen issues die te maken hebben met democratische verankering en inhoudelijke meerwaarde van het samenwerkingsverband. Hebben zij straks nog een stem in het grote internationale, nationale en provinciale krachtenveld? Leidt de beoogde samenwerking tot meerwaarde voor de stad? Schiedam is helder en open in de boodschap die zij voor het voetlicht wil brengen:

Programmabegroting

177

1. Schiedam is overtuigd van de noodzaak tot bovenlokale samenwerking; 2. De inhoud van een probleem of kans is leidend, daar kunnen de krachten worden gebundeld; 3. Samenwerking met relevante marktpartijen is noodzakelijk voor succes en voorkomt een overschatting van wat overheden met elkaar vermogen; 4. Schiedam wil op basis van een aantal sterke stedelijke punten een grotere rol spelen in nieuw te vormen samenwerkingsverbanden. Deze sterke punten zijn: a. relatief sterke offshore; b. groot werkgelegenheidsaanbod; c. centrale ligging in de regio; d. bestuurlijke wens om Schiedam te positioneren; e. potentie van de Schie; f. de Nieuwe Maas en het grootste historische centrum in de stadsregio. Deze visie op samenwerking is ook leidend in de positionering van Schiedam bij de vorming van een metropoolregio. Stedenbeleid en Europa De gemeente oriënteert zich structureel op Europa. Europa schept immers kansen voor Schiedam, met name in de vorm van kennis en subsidies. De beleidsnota Kansrijk in Europa is wat dat betreft nog steeds actueel. De hierin geformuleerde doelen zijn samengevat: • informatievoorziening; • aandacht voor weten regelgeving Europese subsidies; • lobbywerk en belangenbehartiging; • Europese samenwerking, projecten en netwerken. De Europese Unie is direct en indirect van invloed op het Schiedamse beleid. Optimale kennis van het EU-beleid en regelgeving is belangrijk om ervoor te kunnen zorgen dat Schiedam ‘Europaproof’ werkt. Zo kan de schade als gevolg van handelen in strijd met Europese regelgeving vermeden worden. Direct actueel zijn de ontwikkelingen in het kader van het Europa 2020 beleid. Op basis van dit beleid komen in de komende periode (2014-2020) de nieuwe structuurfondsen beschikbaar. Het Europa 2020 beleid moet een gezamenlijke uitweg uit de crisis bieden en daarnaast structurele her-

178

vormingen in gang zetten om onder meer de gevolgen van de vergrijzing en de klimaatverandering op te vangen. Het doel is om een slimme, duurzame Europese economie te bewerkstelligen waarvan niemand wordt uitgesloten. Het Europa 2020-beleid is gegroepeerd rond zeven ambities: 1. innovatief Europa; 2. een digitale agenda voor Europa; 3. jeugd in beweging; 4. efficiënt gebruik van hulpbronnen; 5. een industriebeleid voor groene groei; 6. nieuwe vaardigheden voor nieuwe banen; 7. Europees platform tegen armoede Op basis van deze ambities heeft het Rijk een Nationaal Hervormingsprogramma geformuleerd met streefcijfers. De G32 wil prioriteit geven aan de thema’s innovatie, digitale agenda, duurzaamheid en nieuwe vaardigheden voor nieuwe banen (de nummers 1, 2, 4 en 6). Juist op deze thema’s vervullen de steden een belangrijke rol in het realiseren van de EU-doelen. De thema’s komen overeen met het voorstel van de Europese Commissie voor Nederland. De G32 willen graag Europese fondsen benutten om de eigen doelstellingen te verwezenlijken. Dat betekent dat de G32 samen een zogenoemd EUbid formuleren. Daarin wordt zichtbaar dat de G32 al druk doende zijn met het realiseren van het Europa 2020 beleid en dat zij graag zien dat het nationale programma hierop aansluit. In 2013 is extra aandacht voor de zogenoemde Europa 2020-strategie van belang. Om te bepalen welke thema’s uit deze strategie kansrijk zijn voor Schiedam, is het verbinden van diverse ontwikkelingen en netwerken absoluut noodzakelijk: afstemming met het Nationaal Hervormingsprogramma, met VNG, IPO, G4 en G32 en verbinding zoeken met Europese steden om samen te werken aan dezelfde doelen. Daarom is Schiedam actief lid van de werkgroep Europa van de G32. Sinds 2008 participeert Schiedam in ‘Eurotowns’, het Europees netwerk voor middelgrote steden. In het bestuur van dit netwerk vervult Schiedam met ingang van 2012 de functie van vicevoorzitter. Door betrokken te zijn bij een dergelijk netwerk is het gemakkelijker vergelijkbare steden te vinden die op een bepaald terrein goed met Schiedam kunnen samenwerken.

Schiedam beschikt inmiddels over een database waarmee beoordeeld kan worden welke Europese subsidies kansrijk zijn. Onderzocht wordt of ook partners in de stad hiervan gebruik kunnen maken. 3. Financiering stedenbeleid De gedecentraliseerde uitkeringen De Rijksuitkeringen in het kader van het Stedenbeleid 20102014 (voorheen Grotestedenbeleid) zijn gedecentraliseerd naar de betreffende steden. Het Rijk biedt de steden hiermee meer mogelijkheden voor lokaal maatwerk. Deze Rijksmiddelen zijn een aanvulling op de gemeentelijke middelen. De bijdragen van het Rijk verschillen aanmerkelijk per domein. De bijdragen van het Rijk lopen in 2013 fors terug. De geldstromen van de sociale pijler betreffen drie decentralisatie-uitkeringen en één specifieke doeluitkering. De drie decentralisatie-uitkeringen zijn: • Maatschappelijke opvang / verslavingsbeleid / Openbare Geestelijke Gezondheidszorg / huiselijk geweld / vrouwenopvang • Jeugd (inclusief Voortijdig School Verlaten) • Gezond in de stad Peuterspeelzaalwerk Schiedam krijgt geen extra middelen uit het Stedenbeleid voor maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, openbare geestelijke gezondheidszorg, huiselijk geweld en vrouwenopvang. Schiedam is voor deze voorzieningen geen centrumgemeente. Vlaardingen vervult voor deze voorzieningen de rol van centrumgemeente en de inzet van het geld dient in goede afstemming met Schiedam plaats te vinden. Voor de drie decentralisatie-uitkeringen wordt geen verantwoording meer afgelegd aan het Rijk maar – binnen het be-

staande proces van planning en control – aan de gemeenteraad. Het geld voor Onderwijsachterstandenbeleid is een zogenoemde doeluitkering. Hiervoor moet nog wel apart aan het Rijk verantwoording worden afgelegd. Deze middelen kunnen niet voor andere zaken aangewend worden. Het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) vormt de fysieke pijler van het stedenbeleid. Het ISV is sinds 2011 eveneens een decentralisatie-uitkering als onderdeel van het gemeentefonds. Ook hiervoor is het afleggen van verantwoording verplaatst van het Rijk naar de gemeenteraad. De afspraken tussen het Rijk en de steden zijn verwoord in een convenant. Onderdeel van het convenant, dat betrekking heeft op het ISV, is het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma (MOP) voor de periode 2010 tot en met 2014. Voor de economische pijler zijn geen extra Rijksmiddelen meer beschikbaar. Vanuit het ISV zijn wel middelen beschikbaar gesteld voor de economische pijler om te benadrukken dat de economische pijler voor Schiedam van groot belang is voor 2013 en de daarop volgende jaren. Te denken valt in dit kader aan het ingezette topsectorenbeleid, de Schiedamse rol in het maritieme cluster en de regionale aanpak van het Midden- en Kleinbedrijf (MKB). Behalve met de bovenstaande middelen is het voor het realiseren van de stedelijke opgave noodzakelijk extra in te zetten (lobby) op alternatieve financieringsbronnen, zoals: regionale, nationale en Europese fondsen.

Programmabegroting

179

Investeringsplannen 1. Het beleidskader Volgens het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) bestaat de begroting uit de beleidsbegroting en de financiële begroting. In de financiële begroting staat – naast een overzicht van baten en lasten – een uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting. In deze uiteenzetting wordt afzonderlijk aandacht besteed aan de investeringen, onderscheiden in investeringen met een economisch nut en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut (BBV art. 20, lid 2b). Met deze paragraaf Investeringsplannen wordt voldaan aan de eisen, door dit artikel aan de begroting gesteld. Voor het opstellen van de investeringsplannen 2013 wordt het kader verder gevormd door de volgende regelgeving: • Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gemeenten, artikelen 59 t/m 65. • De Financiële verordening gemeente Schiedam 2009. • De Nota Investeren, waarderen en afschrijven 2011. Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gemeenten, artikelen 59 t/m 65 Deze artikelen vormen tezamen hoofdstuk V van het besluit en geven de regels voor waardering, activeren en afschrijven. Naast de algemene regelgeving geeft de commissie BBV nadere richtlijnen in de uitgebrachte notities over specifieke onderwerpen. Van groot belang is de met ingang van 2008 integraal van toepassing zijnde notitie Verkrijging/Vervaardiging en Onderhoud van Kapitaalgoederen. In deze notitie is de volgende stellige uitspraak opgenomen: ‘De kosten van (klein en groot) onderhoud zijn niet levensduurverlengend en mogen dus niet worden geactiveerd.’ Dit geldt ook voor vervangingsinvesteringen, waarvan niet kan worden aangetoond dat het te vervangen actief geen boekwaarde meer heeft. Nieuw te activeren kredieten zijn getoetst aan deze regelgeving. In januari 2012 is de notitie Investeringen/Kredieten verschenen. In deze notitie wordt nagegaan, hoe in verschillende situaties investeringskredieten kunnen worden aangevraagd. Daarnaast wordt aandacht besteed aan overschrijdingen van kredieten en aan de consequenties voor de begroting bij vertraging in de uitvoering van investeringswerken.

180

De Financiële verordening gemeente Schiedam 2009 In de financiële verordening worden ten aanzien van investeringen nadere regels gesteld. Over de autorisatie van investeringskredieten zijn in artikel 6 (Uitvoering en autorisatie begroting, begrotingswijzigingen en investeringskredieten) de volgende – voor dit onderwerp relevante – subartikelen opgenomen: 2. De raad autoriseert met het vaststellen van de begroting de totale lasten en de totale baten per programma en het overzicht algemene dekkingsmiddelen, inclusief de geraamde investeringskredieten. 3. Bij de begrotingsbehandeling geeft de raad aan van welke nieuwe investeringen hij op een later tijdstip een apart voorstel voor autorisatie van het investeringskrediet wil ontvangen. De overige nieuwe investeringen worden bij de begrotingsbehandeling met het vaststellen van de financiële positie geautoriseerd en kunnen door het college ten uitvoer worden gebracht. 4. Voor investeringen in de loop van het begrotingsjaar die niet in de begroting zijn opgenomen, legt het college vooraf aan het aangaan van verplichtingen een raadsvoorstel met financiële dekking voor aan de raad. In artikel 8 (Waardering en afschrijving vaste activa) staan richtlijnen voor de nota Investeren, Waarderen en Afschrijven. De nota Investeren, Waarderen en Afschrijven 2011 Bij raadsbesluit VR 2011/19 is de nota ‘Investeren, Waarderen en Afschrijven’ geactualiseerd. De belangrijkste wijziging in het beleid met betrekking tot dit onderwerp is de volgende. Tot en met 2010 werd in beginsel afgeschreven vanaf het jaar waarin het actief beschikbaar is gekomen. Het nadeel daarvan is dat werd afgeschreven over een aantal maanden van het jaar dat het actief nog niet beschikbaar was. Met ingang van 2011 kiest Schiedam ervoor dat er wordt afgeschreven met ingang van het jaar dat volgt op het jaar waarin het actief beschikbaar is gekomen.

2. Economisch en maatschappelijk nut Bij gemeenten kunnen twee soorten activa worden onderscheiden: 1. Investeringen voor activa met een meerjarig economisch nut. 2. Investeringen met een maatschappelijk nut, maar geen economisch nut. In de BBV zijn investeringen met een economisch nut gedefinieerd als die investeringen die kunnen bijdragen aan het genereren van middelen en/of verhandelbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn een zwembad, de riolering, een tolweg, vuilnisauto’s, computers, het stadhuis en schoolgebouwen. Het gaat hierbij nadrukkelijk om de mogelijkheid middelen te verwerven. Dat een gemeente ervoor kan kiezen ergens geen of geen kostendekkend tarief voor te heffen, is niet relevant voor de vraag of een actief economisch nut heeft. Een vergelijkbare redenering geldt voor de verhandelbaarheid. Het gaat om de mogelijkheid de activa te verkopen, niet om de vraag of de gemeente het actief ook daadwerkelijk wil verkopen. Dit betekent onder andere dat alle gebouwen een economisch nut hebben; er is immers een markt voor gebouwen. Voor investeringen met een economisch nut is er geen reden af te wijken van het Burgerlijk Wetboek Boek 2. Dit betekent dat in de BBV is opgenomen dat activa met een meerjarig economisch nut geactiveerd moeten worden (art. 59, lid 1). Ook mogen reserves niet meer in mindering worden gebracht op deze investeringen. Daarnaast mag er op deze investeringen niet resultaat- afhankelijk extra worden afgeschreven. Met andere woorden: activa met een meerjarig economisch nut moeten eenduidig worden geactiveerd en vervolgens dient er op consistente wijze op te worden afgeschreven. Wat betreft investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut, maar geen economisch nut, rijst de vraag of deze wel of niet geactiveerd moeten of mogen worden. Enerzijds zijn deze activa van groot belang voor gemeenten. Het betreft immers (water)wegen, bruggen en viaducten, geluidswallen, parken, openbare verlichting en dergelijke. Anderzijds gaat het hier typisch om investeringen die meestal niet worden vervangen, maar die daarentegen veel onderhoud vergen. Met andere woorden: voor deze investeringen is het goed verwerken van onderhoud in de begroting en meerjarenraming essentieel. Zoals hierboven al is vermeld, dient (groot) onderhoud in de exploitatie te worden opgenomen. Deze kos-

ten dienen ‘in één keer’ te worden opgenomen. Activering (om over meerdere jaren af te schrijven) is niet toegestaan. Eerste aanleg en herinrichting mogen onder voorwaarden wel worden geactiveerd. Het al dan niet activeren van dergelijke investeringen draagt niet bijzonder bij aan het inzicht in de financiële positie van gemeenten. In de BBV is ervoor gekozen de investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut in principe niet te activeren. Echter, aangezien dit ertoe zou kunnen leiden dat sommige gemeenten deze belangrijke investeringen niet meer zouden kunnen doen, mogen investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut, mits gedaan in de openbare ruimte, worden geactiveerd: investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd (art. 59, lid 4). Wel is het gewenst dat de gemeente, die dergelijke investeringen activeert, deze activa binnen een redelijke termijn afschrijft. Dit is ook de reden, waarom de reserves op deze investeringen in mindering mogen worden gebracht en er ook – maar wel duidelijk zichtbaar – extra op mag worden afgeschreven. De gemeente Schiedam maakt van deze mogelijkheden gebruik, met name door het activeren van investeringen, die voorkomen in het meerjaren Beheer en Onderhoudsprogramma Openbare Ruimte. Door de stelselherziening erfpacht (één van de heroverwegingen in het kader van de begroting 2013) is per 1 januari 2012 een bedrag van ruim € 25 miljoen afgeboekt op investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte. Doordat op deze manier de afschrijvingen in één keer worden genomen, vallen in de komende jaren kapitaallasten vrij. Zo wordt structureel ruimte gemaakt in de begroting. 3. De investeringen en de programmabegroting 2013 Van onderstaande projecten (tabel 1) zijn de kapitaallasten van de investeringsbedragen (kredieten) integraal opgenomen in de Programmabegroting 2013 en meerjarig doorgerekend in de Meerjarenraming 2014-2017. In overeenstemming met de geldende regelgeving is voor de investeringsplannen in een specifiek overzicht ook een investeringplanning gemaakt. Door de vaststelling van de begroting gaat de raad akkoord met de in deze uiteenzetting opgenomen investeringen en de daaruit voortvloeiende lasten, die in de desbetreffende programma’s zijn opgenomen (zie kolom ‘te voteren 2013’ in de eerste tabel).

Programmabegroting

181

De raad voteert het krediet meerjarig, de daadwerkelijke investeringsuitgaven kunnen gespreid over de jaren plaatsvinden. In de nota ‘Investeren, Waarderen en Afschrijven’ is voorzien dat deze meerjarigheid wordt beperkt. Wanneer de start van het project niet heeft plaatsgevonden binnen een jaar na voteren door de raad of de voltooiing niet heeft plaatsgevonden binnen twee kalenderjaren na het jaar van voteren door de raad, worden openstaande (restant)kredieten afgesloten. De niet geïnvesteerde middelen vloeien dan terug naar de algemene middelen. Na voteren door de raad mag het college verplichtingen aangaan voor de desbetreffende kredieten. In de loop van het begrotingsjaar 2013 kunnen investeringsplannen, die thans nog niet voorzienbaar zijn of nog niet rijp zijn voor besluitvorming door de raad, separaat worden voorgelegd aan de raad. Zo’n voorstel aan de raad dient te worden vergezeld met een structureel sluitende begrotingswijziging, waarin de baten en lasten voortvloeiende uit de investering zijn opgenomen. Het college stelt voor om het totaal van de in de begroting 2013 te voteren investeringsplannen vast te stellen op een bedrag van € 32.536.900 (jaarschijf 2013). Met de kapitaallasten van de jaarschijven na 2013 is meerjarig in de begroting reeds rekening gehouden. Echter, de kre-

182

dietvotering zelf dient met het vaststellen van de begroting jaarlijks plaats te vinden. Omdat ervan wordt uitgegaan, dat eenmaal opgestarte projecten niet na één jaar kunnen worden stopgezet, wordt voorgesteld nieuwe kredieten te voteren voor het totale bedrag van de investering, ook als de uitgaven worden gespreid over meerdere jaren. 4. De investeringsplannen voor 2013 In dit overzicht zijn de nieuwe investeringen (extra inzet) voor het jaar 2013 vermeld. Het gaat om de volgende investeringen: Investeringen met een meerjarig maatschappelijk nut in de openbare ruimte. • Investeringen, gerelateerd aan het Meerjaren Beheer en Onderhoudsprogramma Openbare Ruimte, waardoor deze investeringen in het programma Ruimtelijke Ontwikkeling vallen. Investeringen met een economisch nut: • Investeringen in de nieuwbouw van scholen, behorend bij het programma Sociale Infrastructuur. • Investeringen op grond van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP), vallend onder het programma Woonmilieu. • Investeringen in ICT-hardware, ondergebracht bij het programma Financiën.

Het proces van heroverweging heeft ook consequenties gehad voor de gemeentelijke investeringen. Bezuinigingen zijn gevonden in het niet meer uitvoeren van investeringen dan wel in het later uitvoeren van een aantal projecten. De bezuinigingen, verwerkt in de begroting 2013, zijn de volgende: 1. Er wordt afgezien van de bouw van een jongerencentrum in Schiedam-Noord. 2. De kredieten voor de bouw van een aantal nieuwe scholen Vrijval kapitaallasten als gevolg van: Afzien van bouw jongerencentrum Schiedam-Noord Fasering kredieten onderwijshuisvesting

hebben een andere fasering gekregen: de bouw komt later gereed dan eerder werd aangenomen, waardoor ook later met afschrijven wordt begonnen. 3. De kredieten Meerjaren Beheer en Onderhoudsprogramma Openbare Ruimte (MBOP BOR) zijn volgens een realistischer planning in de tijd gezet. Ook hier geldt, dat dat leidt tot een latere uitvoering en dus een latere afschrijving. Al deze maatregelen leiden – in de eerste jaren – tot lagere kapitaallasten: 2013

2014

2015

2016

0

121.836

119.863

117.889

505.010

594.239

-10.802

-12.631

Fasering kredieten MBOP

2.369.595

1.989.874

1.687.972

1.555.009

Totaal

2.874.605

2.705.949

1.797.033

1.660.267

Daarnaast komt onder de beleidsimpulsen ook een nieuwe investering voor: voorgesteld wordt een nieuw krediet van € 18,8 miljoen euro te voteren voor het herstel van de kades langs de Lange Haven. In de eerste tabel is de liquiditeitsplanning aangegeven. Met andere woorden: de planning van de uitgaven, verdeeld over

de jaren, waarbij gelijk duidelijk is in welk jaar een project gereedkomt. De tweede tabel geeft de kapitaallasten per jaar weer. De kapitaallasten voor 2013 zijn in de begroting 2013 verwerkt. Er is geen sprake van bijdragen van derden (bijvoorbeeld van de stadsregio of de provincie) voor deze investeringen.

Programmabegroting

183


Tabel 1 Liquiditeitsplanning Investeringen Omschrijving

Totaal krediet

Reeds gevoteerd

Te voteren 2013

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling Bestaande kredieten BOR Vernieuwen brug Poldervaart Vijfsluizen

M

340.000

340.000

-

Asfalteren regionale fietspaden

M

462.000

462.000

-

Verbeteren regionale fietsroute langs Poldervaart

M

179.750

179.750

-

Buurtwegen Oost fase 1+2+3

M

1.000.000

1.000.000

-

Fietspad Nieuwe Mathenesserstraat

M

2.231.250

2.231.250

-

Reconstructie/herinrichting Beatrixlaan

M

700.000

700.000

-

Vervangen Ooievaarsbrug (voorbereiding)

M

220.000

220.000

-

Vervangen Proveniersbrug (voorbereiding)

M

243.000

243.000

-

Reconstructie / ophogen Landschapsbuurt

M

1.500.000

1.500.000

-

Reconstructie / herinrichting van ‘s Gravesandestraat

M

350.000

350.000

-

Reconstructie / ophogen Heijermansplein / Faassenplein

M

600.000

600.000

-

Buurtwegen Boerhavelaan: 30 km/uur maatregelen

M

1.000.000

1.000.000

-

Buurtwegen Lorentzlaan: 30 km/uur maatregelen

M

1.000.000

1.000.000

-

Mobiliteitsmanagement, uitvoering flankerende maatregelen

M

400.000

400.000

-

Vervanging parkeerautomaten (2009)

M

125.000

125.000

-


M

125.000

125.000

-

Vervanging kademuren Nieuwe Haven

M

742.425

742.425

-

Herstel kademuur Schie thv Boterstraat

M

42.513

42.513

-

Vervanging kademuren Buitenhaven

M

104.025

104.025

-

Herstructurering Mathenesse

M

4.000.000

4.000.000

-

Totaal kapitaalasten bestaande kredieten Kredieten MBOP BOR

184

Wegen Prinses Beatrixlaan e.o.

M

110.000

110.000

-

Ophogen Kethel - Oost

M

122.000

122.000

-

Ophogen Heijermansplein-Faassenplein

M

2.400.000

2.400.000

-

Ophogen Verzetsheldenbuurt

M

1.120.000

1.120.000

-

Ophogen Botenbuurt

M

3.332.000

3.332.000

-

Openbare verlichting Botenbuurt

M

132.000

132.000

-

Asfalteren ‘s-Gravelandseweg van bocht Spijkerstraat t/m Poldervaart

M

1.469.000

1.469.000

-

Openbare verlichting ‘s-Gravelandseweg van bocht Spijkerstraat t/m Poldervaart

M

62.500

62.500

-

Ophogen Dr. Zamenhofstraat

M

3.184.000

3.184.000

-

Wegen Hoofdstraat/Nieuwe Haven

M

543.000

543.000

-

Vervangen klep Proveniersbrug (brug)

M

3.037.500

3.037.500

-

Vervangen klep Proveniersbrug (weg)

M

200.000

200.000

-

Vervangen brug en landhoofden Ooievaarsbrug

M

2.750.000

2.750.000

-

Ophogen ‘s-Gravenlandsepolder fase 4

M

2.400.000

2.400.000

-

Ophogen Kastelenbuurt

M

1.249.000

124.900

-

Openbare verlichting Kastelenbuurt

M

77.500

77.500

-

Wegen West 2

M

3.932.000

-

-

Liquiditeitsplanning 2013

2014

2015

2016

2017

na 2017

11.000

11.000

-

-

-

-

127.000

127.000

2.000

-

-

-

147.000

-

-

-

-

-

373.000

342.000

23.000

-

-

-

223.000

-

-

-

-

-

146.000

3.000

-

-

-

-

17.000

183.000

-

-

-

-

196.000

-

-

-

-

-

735.000

20.000

-

-

-

-

5.000

-

-

-

-

-

138.000

3.000

-

-

-

-

366.000

464.000

18.000

-

-

-

384.000

486.000

20.000

-

-

-

100.000

100.000

-

-

-

-

125.000

-

-

-

-

-

116.000

-

-

-

-

-

3.000

-

-

-

-

-

7.000

35.000

-

-

-

23.000

-

-

-

-

-

1.000.000

1.000.000

1.000.000

-

-

-

4.235.000

2.746.000

1.098.000

-

-

-

18.000

-

-

-

-

-

67.000

23.000

-

-

-

-

1.045.000

2.000

-

-

-

-

203.000

-

-

-

-

-

1.083.000

1.780.000

17.000

-

-

-

43.000

77.000

-

-

-

-

645.000

576.000

7.000

-

-

-

27.000

26.500

-

-

-

-

-

-

416.000

1.441.000

1.318.000

451.000

-

-

-

-

-

2.444.700

-

-

-

-

-

165.000

6.000

-

-

-

-

209.000

2.277.000

14.000

-

-

-

12.000

-

-

-

-

-

-

184.000

672.000

392.000

-

-

-

12.000

34.000

31.500

-

-

-

564.000

342.000

406.000

406.000

2.215.000

Programmabegroting

185

Leeswijzer: deze tabel loopt horizontaal door op de volgende bladzijde. Omschrijving (vervolg)

Totaal krediet

Reeds gevoteerd

Te voteren 2013

Openbare verlichting West 2

M

186.000

-

-

Ophogen de Gaarden

M

1.433.000

286.600

-

Wegen West 1

M

3.437.000

-

3.437.000

Vervangen complete brug Rolbrug

M

937.500

187.500

-

Openbare verlichting Pr. Beatrixlaan e.o.

M

15.000

15.000

-

Openbare verlichting van ‘s Gravesandestraat

M

20.000

20.000

-

Openbare verlichting Heijermansplein-Faassenplein

M

94.000

94.000

-

Openbare verlichting diverse vervangingsprojecten

M

1.136.000

200.000

936.000

Openbare verlichting fietspaden en parkeerterreinen West Frankelandsedijk

M

40.000

-

5.000

Vervanging oever Voorhaven Gustoterrein

M

809.375

809.375

-

Vervangen steiger Wilhelminahaven

M

312.500

312.500

-

Aanbrengen en vervangen oeverconstructie Wilhelminahaven

M

781.250

781.250

-

Vervangen oeverconstructie Spuihaven tussen het bedrijf DHG en het gemaal

M

2.078.125

415.625

1.662.500

Vervangen oeverconstructie Wilhelminahaven Oostzijde

M

2.211.000

-

2.211.000

Vervangen oeverconstructie Wilhelminahaven

M

393.750

78.750

315.000

Vervangen kademuur Buitenhaven thv Bakkershaven

M

607.000

607.000

-

Oeverconstructie Nieuwe Haven ten noorden van Kippebrug

M

721.500

721.500

-

Kademuur Noordvestgracht naast molens

M

175.000

175.000

-

Vervangen oeverconstructie Schie tussen spoor en rijksweg

M

322.000

322.000

-

Vervangen oever Schie ‘s Gravelandsekade, restant

M

559.000

559.000

-

Vervangen oever Schie achter woningen Boterstraat

M

1.895.250

379.050

-

Vervangen sluismuur Lange Haven thv Overmaassesteeg

M

216.000

216.000

-

Oeverconstructie Nieuwe Haven ts Hagastraat en Westerhavenbrug

M

964.250

192.850

771.400

Kademuur Noordvestgracht naast Spoelingbrug

M

52.369

-

48.000

Wegen West 3

M

600.000

-

Totaal MBOP BOR

9.385.900

MBOP nog te voteren Wegen, bruggen, zeehavens, binnenhavens, openbare verlichting etc.

M

Totaal MBOP nog te voteren

5.184.500

-

5.184.500

-

Nieuwe kredieten Herstel kades Lange Haven

M

18.810.000

Totaal nieuwe kredieten

-

18.810.000

-

18.810.000

Programma Sociale Infrastructuur Kredieten Onderwijshuisvesting

186

De Singel vervangende nieuwbouw

E

2.440.050

2.440.050

-

De Taaltuin vervangende nieuwbouw

E

2.982.000

2.982.000

-

De Taaltuin vervangende nieuwbouw gymnastieklokaal

E

910.000

910.000

-

Ababil, nieuwbouw 2e Islamitische school

E

3.295.000

3.295.000

-

De Wieken vervangende nieuwbouw

E

2.279.000

2.279.000

-

Nieuwbouw OSG Schravelant

E

9.127.000

9.127.000

-


2014

2015

-

28.000

16.000

-

-

215.000

2016

2017

na 2017

23.000

23.000

95.000

768.000

450.000

-

271.000

504.000

779.000

333.000

1.550.000

-

-

159.000

773.500

5.000

-

-

14.000

-

-

-

-

-

1.000

-

-

-

-

-

39.000

3.000

-

-

-

-

342.000

204.000

390.000

-

-

-

5.000

-

-

-

-

-

226.000

-

-

-

-

-

88.000

-

-

-

-

-

174.000

57.000

525.000

-

-

-

190.000

1.061.500

-

-

-

-

203.000

1.857.000

-

-

-

-

28.000

95.000

265.000

-

-

-

501.000

2.000

-

-

-

53.000

416.000

200.000

-

-

-

14.000

72.000

72.000

2.000

270.000

-

-

-

-

-

469.000

-

-

-

-

-

205.000

1.682.000

8.000

-

-

63.000

89.000

37.000

3.000

-

-

71.000

623.000

203.000

-

-

-

48.000

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

600.000

9.482.700

10.903.000

6.659.500

3.412.500

3.747.000

2.910.000

-

-

-

5.184.500

-

-

-

-

-

5.184.500

-

-

3.440.000

7.940.000

5.760.000

100.000

-

-

3.440.000

7.940.000

5.760.000

100.000

-

-

1.000.000

2.008.510

-

-

-

-

1.000.000

1.140.000

-

-

-

-

825.000

400.000

-

-

-

-

1.650.000

1.340.000

-

-

-

-

1.651.000

-

-

-

-

-

4.127.000

-

-

-

-

-

Programmabegroting

187

Leeswijzer: deze tabel loopt horizontaal door op de volgende bladzijde. Omschrijving (vervolg)

Totaal krediet

Reeds gevoteerd

Te voteren 2013

1.002.069

1.002.069

-

OSG Schravelant energiebesparende maatregelen

E

OSG Schravelant frisse scholen/cradle to cradle

E

377.229

377.229

-

Nieuwbouw RMPI school

E

1.398.500

1.398.500

-

Sloop gebouw Nieuwe Damlaan en inrichten terrein

E

1.000.000

1.000.000

-

E

180.000

180.000

-

Totaal kredieten onderwijshuisvesting Bestaand krediet Sport Toegankelijke sportvoorzieningen in de wijk Totaal bestaand krediet Sport

-

Programma Woonmilieu Kredieten riolering 2013-2016 reeds gevoteerd Riolering Westerkade / Nassaulaan

E

115.000

115.000

-

Riolering Kethel-Oost

E

1.173.600

1.173.600

-

Riolering Heijermansplein / Faassenplein

E

840.000

840.000

-

Riolering Botenbuurt

E

960.000

960.000

-

Riolering Hoofdstraat Nieuwe Haven

E

120.000

120.000

-

Riolering de Drie Lanen

E

700.000

700.000

-

Riolering nog te voteren

E

-

-

4.341.000

Totaal kredieten riolering

4.341.000

Programma Financiën Kredieten MBOP I&A Vervangen pc’s inclusief beeldschermen

E

500.000

-

-

Vervangen switches/firewall

E

300.000

-

-

Vervangen Novell/VMWare servers

E

150.000

-

-

120.510.780

71.701.811

32.536.900

Totaal investeringen MBOP I&A Totaal Investeringen (openstaande kredieten) M = investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte E = investeringen met een economisch nut

188


2014

2015

2016

2017

na 2017

1.002.000

-

-

-

-

-

377.000

-

-

-

-

-

500.000

-

-

-

-

-

500.000

500.000

-

-

-

-

12.632.000

5.388.510

-

-

-

-

180.000

-

-

-

-

-

180.000

-

-

-

-

-

5.000

-

-

-

-

-

696.000

126.000

-

-

-

-

235.000

85.000

-

-

-

-

190.000

339.000

343.000

-

-

-

98.000

-

-

-

-

-

315.000

292.000

-

-

-

-

4.341.000

5.038.000

5.537.000

5.880.000

-

-

5.880.000

5.880.000

5.880.000

5.880.000

-

-

-

500.000

-

-

-

-

-

-

300.000

-

-

-

-

-

-

150.000

-

-

-

500.000

300.000

150.000

-

-

35.849.700

33.357.510

19.697.500

14.727.000

3.747.000

2.910.000

Programmabegroting

189

Tabel 2 Kapitaallasten investeringen Omschrijving

Kapitaallasten

Boekwaarde 01-01-13

2013

2014

2015

2016

2017

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling Bestaande kredieten BOR Vernieuwen brug Poldervaart Vijfsluizen

M

29.000

1.334

1.840

3.621

3.562

3.504

Asfalteren regionale fietspaden

M

206.000

9.476

15.318

21.160

44.352

43.289

Verbeteren regionale fietsroute langs Poldervaart

M

32.300

1.486

6.044

5.899

5.755

5.610

Buurtwegen Oost fase 1+2+3

M

104.000

4.784

21.942

37.674

72.412

70.863

Fietspad Nieuwe Mathenesserstraat

M

2.008.000

92.368

107.100

104.534

101.968

99.402

Reconstructie/herinrichting Beatrixlaan

M

551.000

25.346

32.062

67.200

65.590

63.980

Vervangen Ooievaarsbrug (voorbereiding)

M

20.000

920

1.702

21.120

20.614

20.108

Vervangen Proveniersbrug (voorbereiding)

M

47.000

2.162

23.328

22.769

22.210

21.651

Reconstructie / ophogen Landschapsbuurt

M

745.000

34.270

68.080

144.000

140.550

137.100

Reconstructie / herinrichting van ‘s Gravesandestraat

M

326.400

15.014

31.814

31.052

30.290

29.528

Reconstructie / ophogen Heijermansplein / Faassenplein

M

458.900

21.109

57.600

56.220

54.840

53.460

Buurtwegen Boerhavelaan: 30 km/uur maatregelen

M

153.400

7.056

23.892

45.236

86.064

84.222

Buurtwegen Lorentzlaan: 30 km/uur maatregelen

M

110.000

5.060

22.724

45.080

86.000

84.160

Mobiliteitsmanagement, uitvoering flankerende maatregelen M

200.000

9.200

13.800

38.400

37.480

36.560


M

-

-

18.250

17.675

17.100

16.525


M

-

-

16.936

16.402

15.869

15.335

Vervanging kademuren Nieuwe Haven

M

739.400

34.012

52.710

51.857

51.003

50.149

Herstel kademuur Schie thv Boterstraat

M

600

28

28

350

3.025

2.976

Vervanging kademuren Buitenhaven

M

77.100

3.547

7.107

6.992

6.877

6.762

Herstructurering Mathenesse

M

1.000.000

46.000

92.000

138.000

317.333

311.200

313.173

614.278

Totaal kapitaalasten bestaande kredieten

875.242 1.182.894 1.156.383

Kredieten MBOP BOR

190

Wegen Prinses Beatrixlaan e.o.

M

77.000

3.542

9.120

8.902

8.683

8.465

Ophogen Kethel - Oost

M

32.000

1.472

4.554

11.712

11.431

11.151

Ophogen Heijermansplein-Faassenplein

M

1.353.000

62.238

110.308

230.400

224.880

219.360

Ophogen Verzetsheldenbuurt

M

917.000

42.182

107.520

104.944

102.368

99.792

Ophogen Botenbuurt

M

450.600

20.728

70.546

152.426

319.738

312.077

Openbare verlichting Botenbuurt

M

12.000

552

2.530

12.672

12.368

12.065

Asfalteren ‘s-Gravelandseweg van bocht Spijkerstraat t/m Poldervaart

M

241.200

11.095

40.765

67.261

116.550

114.297

Openbare verlichting ‘s-Gravelandseweg van bocht Spijkerstraat t/m Poldervaart

M

9.000

414

1.656

6.000

5.856

5.713

Ophogen Dr. Zamenhofstraat

M

9.600

442

442

442

19.578

85.864

Wegen Hoofdstraat/Nieuwe Haven

M

92.000

4.232

52.128

50.879

49.630

48.381

Vervangen klep Proveniersbrug (brug)

M

592.800

27.269

215.663

212.169

208.676

205.183

Vervangen klep Proveniersbrug (weg)

M

29.000

1.334

8.924

19.200

18.740

18.280

Vervangen brug en landhoofden Ooievaarsbrug

M

250.500

11.523

21.137

125.879

264.023

257.697

Ophogen ‘s-Gravenlandsepolder fase 4

M

2.388.000

109.848

230.400

224.880

219.360

213.840

Ophogen Kastelenbuurt

M

-

-

-

8.464

39.376

119.808


Kapitaallasten

Boekwaarde 01-01-13

2013

2014

2015

2016

2017

Openbare verlichting Kastelenbuurt

M

-

-

-

552

2.116

7.440

Wegen West 2

M

-

-

-

25.944

41.676

46.193

Openbare verlichting West 2

M

-

-

1.288

2.024

3.082

Ophogen de Gaarden

M

-

-

-

-

9.890

45.218

Wegen West 1

M

-

-

12.466

35.650

71.484

86.802

Vervangen complete brug Rolbrug

M

-

-

-

7.314

42.895

66.563

Openbare verlichting Pr. Beatrixlaan e.o.

M

1.000

46

1.440

1.406

1.371

1.337

Openbare verlichting van ‘s Gravesandestraat

M

19.000

874

1.920

1.874

1.828

1.782

Openbare verlichting Heijermansplein-Faassenplein

M

52.000

2.392

4.186

9.024

8.808

8.592

Openbare verlichting diverse vervangingsprojecten

M

200.000

9.200

24.932

34.316

109.056

106.443

Openbare verlichting fietspaden en parkeerterreinen West M Frankelandsedijk

35.000

1.610

3.840

3.748

3.656

3.564

Vervanging oever Voorhaven Gustoterrein

M

583.400

26.836

57.467

56.537

55.606

54.675

Vervangen steiger Wilhelminahaven

M

224.500

10.327

22.188

21.828

21.469

21.109

Aanbrengen en vervangen oeverconstructie Wilhelminahaven

M

25.250

1.162

9.166

11.788

75.000

73.203

Vervangen oeverconstructie Spuihaven tussen het bedrijf DHG en het gemaal

M

827.000

38.042

46.782

147.564

145.174

142.784

Vervangen oeverconstructie Wilhelminahaven Oostzijde

M

151.000

6.946

16.284

156.981

154.438

151.896

Vervangen oeverconstructie Wilhelminahaven

M

5.800

267

1.555

5.925

27.959

27.506

Vervangen kademuur Buitenhaven thv Bakkershaven

M

103.800

4.775

27.821

43.088

42.390

41.692

Oeverconstructie Nieuwe Haven ten noorden van Kippebrug

M

51.000

2.346

4.784

23.920

51.158

50.330

Kademuur Noordvestgracht naast molens

M

14.900

685

1.329

4.641

7.953

12.420

Vervangen oeverconstructie Schie tussen spoor en rijksweg

M

43.400

1.996

22.466

22.106

21.746

21.385

Vervangen oever Schie ‘s Gravelandsekade, restant

M

75.800

3.487

38.681

38.054

37.428

36.801

Vervangen oever Schie achter woningen Boterstraat

M

-

-

-

9.430

86.802

134.551

Vervangen sluismuur Lange Haven thv Overmaassesteeg

M

24.000

1.104

4.002

8.096

9.798

15.336

Oeverconstructie Nieuwe Haven ts Hagastraat en Westerhavenbrug

M

68.000

3.128

6.394

35.052

68.496

67.387

Kademuur Noordvestgracht naast Spoelingbrug

M

4.000

184

3.692

3.632

3.572

3.513

Wegen West 3

M

-

-

-

-

-

-

Totaal kapitaallasten MBOP BOR

412.277 1.187.087 1.945.987 2.725.050 2.963.574

MBOP nog te voteren Wegen, bruggen, zeehavens, binnenhavens, openbare verlichting etc.

M

-

Totaal kapitaallasten MBOP nog te voteren

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

72.220

230.460

595.700

860.660 1.335.510

72.220

230.460

595.700

860.660 1.335.510

Nieuwe kredieten Herstel kades Lange Haven Totaal kapitaallasten nieuwe kredieten

M

-

Programmabegroting

191


Boekwaarde 01-01-13

Kapitaallasten 2013

2014

2015

2016

2017

Programma Sociale Infrastructuur Kredieten Onderwijshuisvesting De Singel vervangende nieuwbouw

E

-

-

46.000

213.604

210.144

206.685

De Taaltuin vervangende nieuwbouw

E

1.676.400

45.995

91.995

222.935

219.325

215.714

De Taaltuin vervangende nieuwbouw gymnastieklokaal

E

400.000

18.400

56.350

115.375

113.506

111.638

Ababil, nieuwbouw 2e Islamitische school

E

2.079.000

57.500

131.100

297.490

292.672

287.853

De Wieken vervangende nieuwbouw

E

1.087.500

23.000

152.721

150.247

147.774

145.300

Nieuwbouw OSG Schravelant

E

5.000.000

230.000

648.017

637.521

627.025

616.529

OSG Schravelant energiebesparende maatregelen

E

-

-

71.147

69.995

68.842

67.690

OSG Schravelant frisse scholen/cradle to cradle

E

-

-

26.783

26.349

25.916

25.482

Nieuwbouw RMPI school

E

898.500

41.331

99.294

97.685

96.077

94.469

Sloop gebouw Nieuwe Damlaan en inrichten terrein

E

1.150.000

52.900

75.900

152.650

150.178

147.705

Totaal kapitaallasten kredieten onderwijshuisvesting

469.126 1.399.307 1.983.852 1.951.458 1.919.063

Bestaand krediet Sport Toegankelijke sportvoorzieningen in de wijk

E

-

Totaal kapitaallasten bestaand krediet Sport

-

12.780

12.573

12.366

12.159

-

12.780

12.573

12.366

12.159

5.060

8.165

8.033

7.901

7.768

Programma Woonmilieu Kredieten riolering 2013 - 2016 reeds gevoteerd Riolering Westerkade / Nassaulaan

E

110.000

Riolering Kethel-Oost

E

393.800

18.115

50.131

96.453

94.589

92.725

Riolering Heijermansplein / Faassenplein

E

520.000

23.920

34.730

66.640

65.352

64.064

Riolering Botenbuurt

E

88.000

4.048

12.788

28.382

76.160

74.688

Riolering Hoofdstraat Nieuwe Haven

E

22.000

1.012

8.020

7.905

7.790

7.675

Riolering de Drie Lanen

E

93.000

4.278

18.768

46.783

46.113

45.442

Riolering nog te voteren

E

-

-

344.386

737.411 1.162.299 1.605.907

56.433

476.988

991.608 1.460.203 1.898.269

-

-

-

123.000

118.400

113.800

Totaal kapitaallasten kredieten riolering Programma Financiën Kredieten MBOP I&A Vervangen pc’s inclusief beeldschermen Vervangen switches/firewall

E

-

-

-

-

73.800

71.040

Vervangen Novell/VMWare servers

E

-

-

-

-

-

44.400

-

-

123.000

192.200

229.240

Totaal kapitaallasten investeringen MBOP I&A Totaal kapitaallasten Investeringen (openstaande kredieten)

192

E

1.323.229 3.920.899 6.527.961 8.384.830 9.514.199

Verstrekken van subsidies 1. Doelstelling De gemeente Schiedam heeft diverse doelstellingen die verwoord worden in de afzonderlijke programma’s. Deze doelstellingen worden enerzijds gerealiseerd doordat de gemeente zelf taken uitvoert en anderzijds omdat derden activiteiten uitvoeren. In dat verband gaat de gemeente verschillende subsidierelaties aan. Subsidie wordt verstrekt als instellingen of individuen activiteiten ontplooien die een bijdrage leveren aan de doelstellingen van de gemeente. De gemeente kent in de algemene subsidieverordening vier verschillende vormen van subsidies: 1. Budgetsubsidie: dit is een (meestal) langdurige subsidierelatie met een professionele instelling die meer dan € 10.000 per jaar ontvangt voor het invullen van de gemeentelijke doelstellingen. Deze subsidies worden verstrekt op basis van een beschikking waarin doelstellingen staan opgenomen. Hierop wordt bij de afrekening getoetst. 2. Projectsubsidie: dit is een éénmalige subsidie voor een afgebakende activiteit die een starten een einddatum kent. Projecten kunnen jaarlijks worden aangevraagd en toegekend, maar kunnen ook éénmalig zijn. 3. Waarderingsubsidie: dit is een subsidierelatie die zowel kortdurend als langdurend kan zijn en die maximaal € 10.000 bedraagt. Het doel van de subsidie is om kleinere initiatieven te ondersteunen, zonder dat er te veel verantwoordingslast voor de instelling is. 4. Investeringsubidies: dit is een subsidie die voor eenmalige investeringen worden verstrekt. Deze subsidies worden in de regel eenmalig verstrekt voor een specifieke, duurzame investering. Doelstelling 1: verbetering van de sturing op het subsidieproces op tijdigheid, juistheid en volledigheid. Ten behoeve van dit doel is een nieuwe subsidieverordening vastgesteld, de ASV 2012. Hierin is de bovenstaande nieuwe indeling in soorten subsidies voor het eerst opgenomen. Deze ASV beoogt de administratieve lasten voor de aanvragende partij te beperken en waar mogelijk te vereenvoudigen. Dat betekent dat de wijze van aanvragen en verantwoorden in overeenstemming moet zijn met het bedrag. Om die reden is een splitsing gemaakt tussen waardering- en budgetsubsidies. Bedragen tot € 10.000 kunnen namelijk relatief eenvoudig

worden afgewikkeld, zodat de energie zo veel mogelijk ingezet kan worden op de grotere subsidies. Doelstelling 2: transformatie van de gemeente Schiedam naar een regiegemeente. Het verstrekken van subsidies moet een bijdrage leveren aan het realiseren van de gemeentelijke doelstellingen. Het is daarom belangrijk om goed in beeld te brengen hoe deze doelen gerealiseerd worden. Door de rekenkamer is in 2011 geconstateerd dat er niet altijd een duidelijke relatie is aan te wijzen tussen de beoogde doelstellingen van de gemeente en de ‘producten’ van de subsidies. Om die reden is door de Schiedamse gemeenteraad gevraagd te komen tot een duidelijker toetsingskader dat meer ingaat op de outcome van de subsidies. Daartoe is een stappenplan ontwikkeld om meer verbinding te leggen tussen het beleid van de gemeente Schiedam en de invulling die hieraan gegeven wordt door de gesubsidieerde instellingen. 1. De raad stelt zo concreet mogelijk de doelen met het beoogde maatschappelijk effect vast in de (programmabegroting). 2. Uit deze (programma)begroting volgen de beleidskaders voor de verschillende doelstellingen. 3. Vervolgens wordt uitwerking gegeven aan de beleidsinvulling: vastgesteld wordt welke middelen (waaronder subsidieverstrekking) worden ingezet om de gestelde doelen te bereiken. 4. Deze uitwerking wordt vertaald in de subsidieverstrekking zelf. Hierbij wordt de relatie tussen de inspanningen en het verwachte maatschappelijk effect (de outcome) zo duidelijk mogelijk gemaakt: SMART waar het kan, als dat niet mogelijk is wordt het verwachte effect aannemelijk gemaakt. 5. Van de subsidieontvanger wordt vervolgens verlangd dat deze zich, waar mogelijk SMART, verantwoordt. Als dat laatste niet mogelijk is dan dient de subsidieaanvrager te rapporteren op aannemelijkheid en dit ook degelijk te onderbouwen. 6. Op basis van deze verantwoording op outcome en/of aannemelijkheid rapporteert het college aan de raad. Dit toetsingskader is in 2012 door de raad vastgesteld en is leidraad voor de subsidies die in 2013 verstrekt worden.

Programmabegroting

193

2. Gevolgen heroverweging De taakstellingen voor de gemeentelijke begroting van 2013 heeft ingrijpende gevolgen voor de subsidies. Diverse subsidies zijn fors verminderd of zelfs in hun geheel geschrapt. Activiteiten die reeds jaren werden uitgevoerd zijn opnieuw tegen het licht gehouden en aan de vraag onderworpen of deze in 2013 wederom voor subsidiëring in aanmerking komen. Hierbij zijn onder meer de volgende uitgangspunten gehanteerd: • Komen de activiteiten ten goede aan de (meest) kwetsbare Schiedammers? • Zorgen de activiteiten ervoor dat de eigen kracht van Schiedammers wordt versterkt? • Is er sprake van een evenwichtige spreiding over de stad en over doelgroepen? • Wordt er samengewerkt door instellingen of vinden vergelijkbare activiteiten plaats op een andere locatie of bij een andere organisatie? In de Zomernota 2013 zijn de keuzes van deze afwegingen te vinden. Uitgangspunt bij het sociale domein zijn de activiteiten en niet het in stand houden van accommodaties. Ook zijn de jeugdigen nadrukkelijk als doelgroep benoemd. Bij Wijkontwikkeling ligt de nadruk op het verbeteren van de leefbaarheid en de sociale cohesie in de wijken en het verbinden van sociale en fysieke aspecten in de wijken. Daarnaast sluit wijkontwikkeling aan bij de uitgangspunten voor het sociale domein en staan burgerparticipatie en bewonersinitiatieven centraal. Voor de subsidies op het gebied van sport en recreatie hebben de heroverwegingen geen gevolgen. De particulier Woningverbetering is buiten de bezuinigingen gehouden en kan in ieder geval doorgaan tot eind 2014. Voor Werk aan de Winkel is het budgetplafond al bereikt in November 2011. Er wordt nog gestudeerd op een eventuele doorstart van het project. Vanuit het cultuurbeleid ligt de nadruk de komende tijd op cultuurparticipatie (sociale stijging) en het versterken van de binnenstad. Daarnaast wordt ingezet op behoud van de culturele infrastructuur met meer aandacht voor ‘good governance’- een gezonde, duurzame en transparante bedrijfsvoering volgens de principes van de Code Cultural Governance.- en bevordering van onderlinge samenwerking en ondernemerschap. Naast de vermindering van de subsidies is nadrukkelijk ook onderkend dat het versterken van de eigen kracht van Schiedammers gepaard moet gaan met transitiemiddelen.

194

Om uitwerking te geven aan de Visienota Schiedams Maatwerk in het Sociale Domein die door de raad in april 2012 is vastgesteld, zijn budgetten geïsoleerd om te komen tot een nieuwe invulling van dit sociale domein. In het deel van de programmabegroting over het programma Sociale Infrastructuur wordt hierop nader ingegaan. 3. Activiteiten 2013 In 2013 zal de aandacht in de eerste plaats uitgaan naar het implementeren van de bezuinigingen. Bestaande subsidierelaties moeten worden bijgesteld of afgebouwd. Dat vereist inzet van zowel de instellingen als de gemeente om dit op een zorgvuldige wijze vorm te geven. Ook zullen de nodige instellingen gebruik maken van hun recht om bezwaar- en beroepsprocedures te voeren tegen de (gedeeltelijke) kortingen. Hiermee zal de nodige ambtelijke tijd gemoeid gaan. In de tweede plaats zal veel tijd besteed worden aan het vorm geven van het hierboven geschetste toetsingskader, waarbij een meer directe verbinding wordt gezocht tussen gemeentelijke doelstellingen en gesubsidieerde activiteiten. 4. Context en achtergrond De subsidies worden op basis van verschillende kaders die door de gemeenteraad zijn vastgesteld, gegeven: 1. De ASV 2012 2. De cultuurvisie, vastgesteld in 2012 3. De Visienota ‘Schiedams Maatwerk in het Sociale Domein’, vastgesteld in 2012 4. Subsidieregeling Amateurkunst gemeente Schiedam 2012 5. Subsidieregeling Evenementen Schiedam 6. Subsidieverordening Wijkbudgetten Gemeente Schiedam, vastgesteld in 2011 7. Beleidsplan integrale veiligheid 2012-2015, vastgesteld in 2011 8. Beleidsplan Aanpak huiselijk geweld NWN, beleidsvisie huiselijk geweld 2010-2013, vastgesteld in 2010 9. De Gezondheidsnota ‘Samen gezond in Schiedam?’, vastgesteld in 2009 10. De Kadernota Wmo ‘Verbinden is de Kunst’, vastgesteld in 2008 11. De Kadernota Jeugd ‘Jong in Schiedam. Ieders zorg!’, vastgesteld in 2008 12. De Kadernota Sport ‘Een leven lang sporten en bewegen!’, vastgesteld in 2008 13. Nota Dierenwelzijn, vastgesteld in 2007

5. Relatie met andere programma’s De subsidieparagraaf moet beschouwd worden als een hulpparagraaf: subsidies zijn immers een middel om doelstellingen in de verschillende programma’s te realiseren. In deze tekst wordt dan ook meermaals verwezen naar andere programma’s. De subsidieparagraaf heeft de meeste verbindingen met de volgende programma’s: • Ruimtelijke Ontwikkeling • Sociale Infrastructuur • Stadseconomie • Veiligheid • Woonmilieu • Wijkontwikkeling

schaarse middelen. Dat betekent dat de beschikbare subsidie in 2013 gemaximeerd zal zijn. Om die reden wordt een subsidieplafond ingesteld. Dat betekent dat subsidieaanvragen afgewezen zullen worden zodra dit plafond wordt bereikt. In gevallen dat het afwijzen van subsidieaanvragen leidt tot rechtsongelijkheid wordt geen subsidieplafond aangegeven. Het gaat dan vaak om subsidies aan particulieren die in de loop van het jaar een ondersteuningsbehoefte kunnen krijgen, zoals kinderopvang op sociaal-medische gronden. Wanneer in zo’n geval op aanvraag binnenkomst wordt toegekend, worden de mensen die in de loop van een kalenderjaar een ondersteuningsbehoefte krijgen, onevenredig zwaar benadeeld.

6. Subsidieplafonds De gemeentebegroting voor 2013 staat in het teken van

Per beleidsonderdeel worden de volgende subsidieplafonds ingesteld:

Programma

Beleidsonderdeel

Bestuur en dienstverlening

Bestuurlijke samenwerking en internationale contacten

Ruimtelijke ontwikkeling

Parkeren

Sociale infrastructuur

Bibliotheekwerk

Subsidieplafond 2013 € 3.045 € 1015 € 2.521.940

Emancipatie en integratie

€ 236.753

Evenementen

€ 9.135

Jeugd- en jongerenwerk

€ 379.800

Kinderopvang op Sociaal Medische gronden (SMI)

Geen subsidieplafond

Kunst en cultuur

€ 436.175

Maatschappelijke Dienstverlening

€ 679.700

Onderwijsachterstanden

€ 6.202.864

Ouderenwerk

€ 799.840

Sportverenigingen

€ 85.875

Volksgezondheid en welzijn

€ 2.492.133

Sociaal-cultureel werk

€ 2.563.094

Dierenwelzijn Stadseconomie

Veiligheid Woonmilieu

€ 4.159.397

Stadspromotie en toerisme

€ 226.345

Evenementen

€ 142.405

Monumenten en bodemsanering (incl. molens)

€ 312.925

Stimulering economie

€ 226.360

Veiligheid- integraal veiligheid- en horecabeleid/ persoonsgerichte aanpak

€ 265.000

Aanpak huiselijk geweld

€ 105.070

Woningbouw Natuurbescherming (KNNV)

Wijkontwikkeling

€ 6.090

Kunst en cultuur

Wijk- en bewonersondersteuning Bewonersinitiatieven (wijkbudgetten) SOBO

€ 1.075 € 5.075 € 65.000 € 190.000 € 28.000

In 2012 is op de website van de gemeente Schiedam een openbaar subsidieregister geplaatst dat jaarlijks wordt geactualiseerd. In het register is een overzicht te vinden van alle subsidies die in en bepaald begrotingsjaar zijn verleend.

Programmabegroting

195

196

Beleidsbegroting III Financiële begroting

Baten en lasten per programma Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen Resultaat voor bestemming per programma Analyse afwijkingen begroting 2012-2013 voor bestemming Overzicht resultaatbestemming Overzicht resultaat na bestemming Specificatie van de mutaties in de reserves per programma Specificatie van de mutaties in de voorzieningen Overzicht algemene uitkering uit het gemeentefonds Overzicht van incidentele baten en lasten Programmabegroting

197

Baten en lasten per programma Programma (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011 Lasten

Baten

Begroting na wijziging 2012 Saldo

Lasten

Baten

Saldo

Begroting 2013 Lasten

Baten

Saldo

Resultaat voor bestemming Bestuur en dienstverlening

14.980

1.736

-13.244

15.694

2.541

-13.153

13.835

1.481

-12.354

Ruimtelijke Ontwikkeling

35.264

4.227

-31.037

48.523

4.224

-44.299

21.942

3.709

-18.233 -57.264

Sociale Infrastructuur

148.132

82.559

-65.572

131.928

71.499

-60.429

128.100

70.836

Stadseconomie

74.234

65.479

-8.755

52.115

89.386

37.271

45.819

41.783

-4.036

Veiligheid

10.057

364

-9.694

10.676

486

-10.190

10.542

430

-10.111

Woonmilieu

35.454

21.482

-13.972

33.077

22.875

-10.202

30.996

22.792

-8.205

9.793

882

-8.911

11.641

4.664

-6.977

3.803

4.615

812

Financiën Wijkontwikkeling Subtotaal programma's Incidentele baten en lasten van de dekkingsmiddelen

4.082

699

-3.383

3.951

0

-3.951

2.568

0

-2.568

331.996

177.428

-154.567

307.605

195.676

-111.929

257.605

145.647

-111.958

4.478

2.057

-2.421

1.383

3.245

1.862

1.513

191

-1.322

127.358

127.358

124.522

124.522

112.880

112.880

336.474

306.843

-29.630

308.988

323.443

14.455

259.118

258.718

-400

Algemene dekkingsmiddelen Totaal resultaat voor bestemming Mutaties reserves Bestuur en dienstverlening

1.158

972

-186

815

831

16

802

892

90


2.682

9.615

6.932

1.631

989

-642

1.636

720

-916


982

5.679

4.698

934

1.437

503

60

158

98

Stadseconomie

483

4.675

4.192

2.113

1.037

-1.077

51

610

559

0

1.127

1.127

0

837

837

0

837

837

Veiligheid Woonmilieu

7.282

11.879

4.597

629

1.927

1.298

629

642

13

Financiën

8.166

16.328

8.161

24.807

8.470

-16.338

3.910

3.530

-380

Wijkontwikkeling Totaal

2.999

3.109

110

0

1.193

1.193

0

100

100

23.752

53.382

29.631

30.930

16.721

-14.209

7.089

7.489

400

Resultaat na bestemming Bestuur en dienstverlening

16.138

2.708

-13.430

16.509

3.372

-13.138

14.637

2.373

-12.263


37.946

13.842

-24.104

50.154

5.213

-44.941

23.578

4.429

-19.149

149.113

88.238

-60.875

132.862

72.936

-59.926

128.160

70.993

-57.166

Stadseconomie

74.717

70.154

-4.563

54.228

90.423

36.195

45.870

42.393

-3.477

Veiligheid

10.057

1.490

-8.567

10.676

1.323

-9.353

10.542

1.267

-9.274

Woonmilieu

42.736

33.361

-9.374

33.706

24.802

-8.903

31.626

23.434

-8.192

Financiën

17.959

17.209

-750

36.448

13.134

-23.314

7.713

8.145

432


Wijkontwikkeling Subtotaal programma's. Incidentele baten en lasten van de dekkingsmiddelen

7.081

3.808

-3.273

3.951

1.193

-2.758

2.568

100

-2.468

355.747

230.811

-124.937

338.535

212.396

-126.139

264.694

153.136

-111.558

4.478

2.057

-2.421

1.383

3.245

1.862

1.513

191

-1.322

127.358

127.358

124.522

124.522

112.880

112.880

360.226

0

340.163

245

266.207

266.207

0

Algemene dekkingsmiddelen Totaal resultaat na bestemming

198

360.225

339.918

Overzicht algemene dekkingsmiddelen Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011

Begroting 2012 na wijziging

Begroting 2013

Baten Onroerend zaakbelasting:

gebruikersdeel

2.933

2.751

2.792

eigenarendeel

10.139

10.606

10.799

Hondenbelasting

413

401

407

Precariobelasting

172

152

154

101.550

96.352

90.699

Saldo financieringsfunctie

Algemene uitkering gemeentefonds

6.585

6.700

5.868

Overige algemene dekkingsmiddelen

2.057

3.245

191

123.849

120.207

110.910

752

500

350 600

Dividend uitkeringen: BNG Evides

736

500

3.000

5.050

Irado

350

110

110

Eneco

728

1.400

1.100

5.566

7.560

2.160

129.415

127.767

113.070

4.478

1.383

1.513

124.937

126.384

111.558

ONS ONS verwerving aandelen (VR99/2010)

Kommun BV

Totaal baten Lasten Onvoorziene uitgaven Saldo

Resultaat voor bestemming per programma Programma (bedragen x € 1.000)

Begroting na wijziging 2012 Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

Bestuur en Dienstverlening

15.694

2.541

-13.153

13.835

1.481

-12.354

-1.860

-1.060

799


Begroting 2013

Verschil

48.523

4.224

-44.299

21.942

3.709

-18.233

-26.581

-515

26.066

131.928

71.499

-60.429

128.100

70.836

-57.264

-3.828

-663

3.165

Stadseconomie

52.115

89.386

37.271

45.819

41.783

-4.036

-6.295

-47.603

-41.307

Veiligheid

10.676

486

-10.190

10.542

430

-10.111

-134

-56

79


Woonmilieu

33.077

22.875

-10.202

30.996

22.792

-8.205

-2.080

-83

1.997

Financiën

13.024

132.431

119.407

5.316

117.686

112.370

-7.708

-14.745

-7.037

3.951

0

-3.951

2.568

0

-2.568

-1.382

0

1.382

308.988

323.443

14.455

259.118

258.718

-400

-49.870

-64.725

-14.855

Wijkontwikkeling Resultaat voor bestemming

Programmabegroting

199

Analyse begrotingsverschillen 2012-2013 per programma Onderstaand wordt per programma een analyse gegeven van het verschil voor bestemming tussen de begroting 2012 en de begroting 2013. Positieve bedragen zijn voordelig, negatieve bedragen zijn nadelig (bedragen x € 1.000).

Hogere afdrachten aan het Rijk in verband met het verstrekken van paspoorten, rijbewijzen etc

-100

Hogere lasten in verband met verkiezingen in 2013

-110

Heroverwegingen Bestuur en Dienstverlening

496

Lager budget masterplan Dienstverlening

122 31

Vervallen taakstelling baten leges Burgerzaken

-30

Diverse (onder andere doorbelastingen)

390

Totaal

799

2. Programma Ruimtelijke Ordening Stelselherziening erfpacht leidt tot lagere kapitaallasten Eind 2010 is het Meerjarig Beheer en Onderhoud Plan 2011-2015 vastgesteld. De uitgaven zijn conform dit plan in de begroting verwerkt. Bedragen fluctueren per jaar.

272

250

Afloop extra inzet van o.a. speeltuinen, fietsenstalling

313

Heroverwegingen programma Ruimtelijke Ontwikkeling

87 272

Ambtelijke inzet en kapitaallasten voorbereiding A4

-613

Omzetting van inhuur naar vaste medewerkers ingenieursbureau Projecten (hogere doorbelasting)

-830

Inzet personeel project Hof van Noord

-55

Verschuiving inkomsten projecten naar krediet of grondexploitatie

-200

Aframen subsidie DRI in verband met overdracht aan RET

-56

Correctie baten zeehavengelden

-80

Verlaging budget extern advies Ruimtelijke Ontwikkeling

66

Indexering parkeertarieven

40

Te ontvangen baten van de Stadsregio

-25

Hogere lasten baggerwerkzaamheden, werkzaamheden eens in de twee jaar

-339


-42

Totaal

200

27.006

Bezuiniging straatreiniging Mutatie doorbelasting zwerfafval

Heroverwegingen programma Sociale infrastructuur

331

Ten behoeve van verschillende scholen voor voortgezet onderwijs zijn bouwprojecten in voorbereiding en in uitvoering. Door aanpassing van de fasering zijn de kapitaallasten lager.

75

Fluctuatie Nationaal Aktieplan Sport en Bewegen gelden

1. Programma Bestuur en dienstverlening

Taakstelling NUP/e-overheid

3. Programma Sociale infrastructuur

26.066

Kerntakenanalyse en heroverwegingen sportaccommodaties

260 79

Lagere kapitaallasten

101

Fluctuatie/aanpassing MBOP sportaccommodaties

378

Lagere inkomsten in verband met de renovatie van Zwembad Zuid

40

Heroverweging en bezuinigingtaakstelling sociaal cultureel werk (club en buurthuiswerk) Heroverweging Thuis op straat en Bureau Jeugdzorg Heroverweging maatschappelijk werk; maatschappelijke begeleiding en advies; integratieactiviteiten etnische minderheden en Wmo Lager budget 2013 voor maatschappelijke opvang (t/m 2012 onttrekking aan de reserve Wmo) Overeenkomstig de Zomernota 2013 is de begroting 2013 van de ROGplus NWN (huishoudelijke voorzieningen en de voorzieningen gehandicapten) verwerkt Afrekening 2011 ROGplus NWN ten gunste van reserve Wmo Taakstelling Wwb I-deel Heroverwegingen inkomensvoorzieningen Toerekening overheadkosten ( kostenplaatsen) aan participatiebudget Project het "het Nieuwe Werken" Structurering Sociaal Domein

267 68 187

87 -91

-681 200 2.959 -1.045 174 -242

Project inburgering (eenmalig 2012)

229


-211

Totaal Programma

3.165

4. Programma Stadseconomie Bezuiniging musea Wegvallen uitvoeringsbudget monumenten Wegvallen budget voor project bedrijfsverzamelgebouw voor zzp-ers Lagere geraamde opbrengst in 2013 veroorzaakt door de herziening erfpachtstelsel in 2012, waarbij de vrijval van de afkoopsommen is gewijzigd van een annuïtaire naar een lineaire berekeningswijze. Hierdoor is in begroting 2012 een incidentele baat verwerkt.

6. Programma Woonmilieu 150 50

Budgetoverheveling 2011-2012 inzake bijdrage van de firma Nolet aan het Volkspark

-40.277

Bezuinigingen Afvalinzameling en afvalverwijdering

Incidenteel zijn er in 2012 hogere inkoop van diensten van derden geraamd, waarvan € 130 betrekking heeft op de nieuwbouw van de Brandweerkazerne en het overige als gevolg van het verbeterplan vastgoed.

245

Heroverweging huuropbrengst, deelprojecten, grex

231

In de begroting 2012 is rekening gehouden met incidentele, afdelingsspecifieke software in het kader van het verbeterplan vastgoed.

140

Lagere dotatie voorziening dekking tekorten bouwgrondexploitaties

333 -2.079 -325

De begroting 2013 wijkt af door de incidentele baat van de nieuwbouw Brandweerkazerne in 2012

-327

Begroting incidenteel onderhoudswerkzaamheden in 2013 hoger door fasering in verbeterplan vastgoed.

-201 270


319 -41.307

5. Programma Veiligheid Hogere bijdrage Veiligheidsregio (indexatie)

-8

Wegvallen kosten tweejaarlijks bevolkingsonderzoek criminaliteit en veiligheid

14

Wegvallen kosten/rijksbijdrage 2013 aanpak Marokkaans-Nederlandse risicojongeren

80

Heroverwegingen programma Veiligheid Diverse (onder andere hogere doorbelasting als gevolg van correctie raming salarislasten 2012) Totaal Programma

365

138 75

Netto lagere opbrengst rioolheffing

-43 -228

Besparingen op de bedrijfsvoering bouwen woningtoezicht

409

Ten behoeve van het koppelen van basisregistraties en het digitaliseren van bouwtekeningen is in 2011 budget beschikbaar gesteld. Dit budget is in 2011 niet besteed en overgeheveld naar 2012. In 2013 is dit budget niet meer beschikbaar.

110

Budgetoverheveling 2011-2012 voor particuliere woningverbetering

853

Project "werk aan de winkel" is eind 2011 stilgelegd

208 -668

Budgetoverheveling 2011-2012 inzake SLOK-gelden

65

Lagere lasten geluidshinder

55

Lagere lasten milieubeheer

232


220

Totaal Programma

Toerekening kapitaallasten in 2013 is lager als gevolg van lagere boekwaarden.

-296

380

Lagere rente-inkomsten

Verhoging budget speerpunten vastgoed binnenstad, beleidsimpuls zomernota 2013

487

Hogere opbrengsten afvalstoffenheffing (inclusief bedrijfsafval) Project overbewoning -202

Totaal Programma

Fluctuerende lasten MBOP openbaar groen

366

Door de stelselherziening neemt de te ontvangen rente uit erfpacht af

Lagere opbrengst uit verkoop van onroerende zaken

Bezuinigingen openbaar groen

1.997

7. Programma Financiën Mutatie algemene uitkering inclusief mutatie kortingsreeks

-5.583

Hogere kosten belastingen (inflatiecorrectie)

-350

Mutatie onvoorziene uitgaven

-130

Lagere dividenduitkeringen (ONS)

-5.250

In 2012 eenmalige vrijval voorziening gedeeltelijke terugbetaling rijksbijdrage Wwb I-deel

-3.054

Lagere afschrijvingskosten ONS

5.000

Mutaties stelposten

1.364

Kostenplaatsen (onder andere kapitaallasten en voordeel stelselherziening)

1.006

Diverse Totaal Programma

-40 -7.037

-372 79

Programmabegroting

201

8. Programma Wijkontwikkeling Heroverwegingen programma Wijkontwikkeling

180

Lagere lasten jaarschijf 2013 conform WAP Nieuwland 2012-2016

778

Lagere lasten wegens incidenteel budget in 2012 (budgetoverheveling en extra inzet)

333

Diverse (onder andere doorbelastingen) Totaal Programma

202

91 1.382

Overzicht resultaatbestemming (mutaties in reserves) Programma (bedragen x € 1.000) Bestuur en Dienstverlening Ruimtelijke Ontwikkeling Sociale Infrastructuur Stadseconomie Veiligheid Woonmilieu Financiën Wijkontwikkeling Resultaatbestemming

Begroting na wijziging 2012

Begroting 2013

Verschil

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

815

831

16

802

892

90

-13

62

75

1.631

989

-642

1.636

720

-916

5

-269

-274

934

1.437

503

60

158

98

-874

-1.280

-406

2.113

1.037

-1.077

51

610

559

-2.062

-427

1.635

0

837

837

0

837

837

0

0

0

629

1.927

1.298

629

642

13

0

-1.285

-1.285

24.807

8.470

-16.338

3.910

3.530

-380

-20.897

-4.940

15.957

0

1.193

1.193

0

100

100

0

-1.093

-1.093

30.930

16.721

-14.209

7.089

7.489

400

-23.841

-9.232

14.610

Overzicht resultaat na bestemming Programma (bedragen x € 1.000)

Begroting na wijziging 2012 Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten


16.509

3.372

-13.138

14.637

2.373

-12.263

-1.873

-998

874


50.154

5.213

-44.941

23.578

4.429

-19.149

-26.576

-784

25.792

132.862

72.936

-59.926

128.160

70.993

-57.166

-4.702

-1.943

2.760

54.228

90.423

36.195

45.870

42.393

-3.477

-8.358

-48.030

-39.672

Sociale Infrastructuur Stadseconomie

Begroting 2013

Verschil Saldo

Veiligheid

10.676

1.323

-9.353

10.542

1.267

-9.274

-134

-56

79

Woonmilieu

33.706

24.802

-8.903

31.626

23.434

-8.192

-2.080

-1.368

712

Financiën

37.831

140.901

103.070

9.226

121.216

111.990

-28.605

-19.685

8.920

3.951

1.193

-2.758

2.568

100

-2.468

-1.382

-1.093

289

339.918

340.163

245

266.207

266.207

0

-73.711

-73.957

-245

Wijkontwikkeling Resultaat na bestemming

Programmabegroting

203

Specificatie mutaties reserves Reserve (bedragen x € 1.000)

Stortingen

Onttrekkingen

Saldo

Dienstverleningsconcept

802

892

-90

Subtotaal

802

892

-90


Ruimtelijke Ontwikkeling Parkeren

1.636

720

916

Subtotaal

1.636

720

916

-158

Sociale Infrastructuur 0

158

Reserve onderwijs

Afschrijvingen

60

0

60

Subtotaal

60

158

-98

Stadseconomie Instandhouding Schiedams erfgoed Aankoop cultuur en historie

5

0

5

46

46

0 -205

Afschrijvingen

0

205

Milieubeheer

0

0

0

Vastgoedbeheer binnenstad

0

200

-200

Groot onderhoud Subtotaal

0

159

-159

51

610

-559

Veiligheid Parkeren

0

837

-837

Subtotaal

0

837

-837

Woonmilieu Afschrijvingen

0

15

-15

Milieubeheer erfpachtgronden

0

44

-44

Mjp bodemsanering

20

0

20

UB bodemsanering

393

288

106

ISV-3 bodemsanering

216

0

216

Riolering

0

296

-296

Subtotaal

629

643

-13

2.000

1.604

396

Financiën Algemene reserve Afschrijvingen Dekking meerjarentekort 2011-2014

310

190

120

0

1.535

-1.535

Reserve Personeelsvoorziening

0

100

-100

ISV/3

0

100

-100

Frictiekosten heroverwegingen

1.600

0

1.600

Subtotaal

3.910

3.529

381

Wijkontwikkeling WAP Nieuwland

0

100

-100

Subtotaal

0

100

-100

7.088

7.489

-400

Totaal

204

Specificatie mutaties voorzieningen Voorziening (bedragen x € 1.000)

Stortingen

Onttrekkingen

Saldo

40% van vorderingen clienten

0

200

-200

Subtotaal

0

200

-200

Dekking tekorten bouwgrondexploitatie

1.267

0

1.267

Subtotaal

1.267

0

1.267

Dubieuze debiteuren

34

34

0

Subtotaal

34

34

0

1.301

234

1.067


Stadseconomie

Woonmilieu

Totaal

Algemene uitkering uit het gemeentefonds (bedragen x € 1.000) De algemene uitkering voor het jaar 2013 gebaseerd op de septembercirculaire 2011 bedraagt:

96.359

Voor 2013 zijn er de volgende mutaties (decembercirculaire 2011): Uit de binnen het Gemeentefonds aanwezige verdeelreserve wordt uitbetaald:

61

Verlaging DU Impuls Brede Scholen, sport en cultuur

83

Aanpassing van aantal eenheden voor uitgaven, bijvoorbeeld het aantal bijstandsontvangers, lage inkomens, uitkeringsontvangers Raming algemene uitkering voor 2013 gebaseerd op de decembercirculaire 2011

318 96.821

Stelpost verwachte korting algemene uitkering a.g.v. aangekondigde rijksbezuinigingen

-6.126

Raming algemene uitkering in de programmabegroting 2013

90.695

Het vergelijken met de jaarschijf 2012 is niet mogelijk omdat de algemene uitkering ieder jaar zijn eigen mutaties kent. Dit is het gevolg van allerlei (beleidsmatige) maatregelen van het Rijk, mutaties in decentralisatie uitkeringen en verschillen in aantallen (inwoners, uitkeringsontvangers en gewijzigde maatstafgewichten) in de te onderscheiden jaarschijven.

Programmabegroting

205

Overzicht incidentele baten en lasten De begroting is materieel in evenwicht, indien de structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Indien het bedrag aan incidentele lasten hoger is dan het bedrag aan incidentele baten, dan levert het saldo een positieve bijdrage aan het structureel evenwicht. Artikel 19 lid C van het BBV schrijft voor dat een overzicht moet worden weergegeven van de incidentele baten en lasten. Onderstaand worden de, in de begroting opgenomen, incidentele baten en lasten voor de periode 2013-2016 weergegeven.

Meerjaren overzicht incidentele baten en lasten Incidentele Baten Omschrijving (bedragen x € 1.000)

Programma

2013

2014

2015

2016

-

-

-

-

* Mutaties Reserves

2.381

846

44

-

Totaal

2.381

846

44

-

Saldo incidentele baten

2.381

846

44

-

2013

2014

2015

2016

-

-

-

-

* Mutaties Reserves

4.407

2.707

1.805

1.005

Totaal

4.407

2.707

1.805

1.005

Saldo incidentele lasten

4.407

2.707

1.805

1.005

Totaal Algemene dekkingsmiddelen

Incidentele Lasten Omschrijving (bedragen x € 1.000) Totaal

Programma

Algemene dekkingsmiddelen

* Onder de mutaties reserves zijn de mutates opgenomen die niet met inkomsten / uitgaven in de exploitatie worden verrekend exclusief de verrekening van het begrote exploitatieresultaat.

206

Het saldo van de incidentele baten en lasten bedraagt per jaar: 2013 2.026 meer incidentele lasten dan baten 2014 1.861 meer incidentele lasten dan baten 2015 1.761 meer incidentele lasten dan baten 2016 1.005 meer incidentele lasten dan baten De afwijking in het saldo 2013 -2014 is gelegen in: • Een éénmalige toevoeging aan de reserve frictiekosten in 2013, € 1.600 • Een éénmalige vrijval van de reserve dekking meerjarentekort in 2013, € 1.535 De afwijking in het saldo 2015 -2016 is gelegen in: • Geen toevoeging aan de reserve frictiekosten € 800 in 2016.

Rekeninghoudend met de begrote begrotingssaldi, komt het saldo van structurele baten en lasten voor de jaren 2013 tot en met 2016 uit op de volgende bedragen: 2013 421 (verrekening met begroot exploitatieresultaat van -/- € 1.605) 2014 1.438 (verrekening met begroot exploitatieresultaat van -/- € 423) 2015 1.878 (verrekening met begroot exploitatieresultaat van + € 117) 2016 3.344 (verrekening met begroot exploitatieresultaat van + € 2.339) In de jaren 2013-2016 is er sprake van materieel evenwicht.

Programmabegroting

207

208

Beleidsbegroting IV Producten per programma

Totaal overzicht producten Lasten meerjarig 2013-2016 Baten meerjarig 2013-2016 Afkortingen

Programmabegroting

209

Totaal overzicht producten nr 1.001

210

Productnaam (bedragen x € 1.000)

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

Bestuurszaken College

5.041

349

-4.692

5.972

1.021

-4.951

4.445

0

-4.445

1.745

0

-1.745

1.530

0

-1.530

1.537

0

-1.537

212

0

-212

233

0

-233

236

0

-236

5.491

1.350

-4.141

4.685

1.492

-3.193

5.054

1.478

-3.576

1.002

Bestuurszaken Raad

1.003

Bestuurszaken toezicht

1.004

Burgerzaken

1.007

Dienstverlening

1.008

Archief

Totaal


1.999

Mutaties reserves

Totaal

Rekening 2011


Begroting 2013

902

0

-902

924

0

-924

389

0

-389

1.589

37

-1.552

2.351

28

-2.323

2.174

3

-2.171

14.980

1.736

-13.244

15.694

2.541

-13.153

13.835

1.481

-12.354

1.158

972

-186

815

831

16

802

892

90


16.138

2.708

-13.430

16.509

3.372

-13.138

14.637

2.373

-12.263

2.001

Beheer openbare ruimte

23.047

253

-22.795

30.264

235

-30.029

10.106

235

-9.871

2.002

Verkeer

1.602

123

-1.479

3.289

33

-3.256

1.120

0

-1.120

2.003

Openbaar Vervoer

878

443

-434

4.380

56

-4.324

84

0

-84

2.004

Ruimtelijke ontwikkeling

1.910

0

-1.910

2.046

0

-2.046

1.968

0

-1.968

2.005

Planontwikkeling

3.394

204

-3.190

3.190

440

-2.750

4.448

0

-4.448

2.006

Parkeren

1.096

2.210

1.114

968

2.433

1.465

740

2.523

1.783

2.007

Havens

2.067

942

-1.124

2.076

976

-1.099

2.167

900

-1.267

2.008

Waterbeheer

Totaal


2.999

Mutaties reserves

2.682

9.615

6.932

1.631

989

-642

1.636

720

-916

Totaal


37.947

13.842

-24.105

50.154

5.213

-44.941

23.578

4.429

-19.149

3.001

Onderwijsbeleid

10.153

5.021

-5.132

8.679

5.243

-3.436

9.053

5.724

-3.329

3.002

Primair onderwijs

4.531

98

-4.433

5.096

116

-4.980

4.838

116

-4.722

3.003

Voortgezet onderwijs

2.027

121

-1.907

2.922

78

-2.844

2.844

78

-2.766

3.005

Milieueducatie

1

0

-1

27

15

-12

27

15

-12

3.006

Sport en recreatie

1.321

72

-1.249

1.228

22

-1.206

886

22

-864

3.007

Sportaccomodaties

6.419

1.653

-4.765

6.843

1.623

-5.220

6.123

1.663

-4.459

3.008

Bibliotheekwerk

2.991

5

-2.986

2.572

0

-2.572

2.568

0

-2.568

3.010


1.518

52

-1.466

1.077

31

-1.046

1.235

31

-1.204

3.011


5.559

93

-5.466

4.412

0

-4.412

3.988

0

-3.988

3.012


16.975

3

-16.972

14.113

686

-13.427

13.942

2

-13.940

3.013

Kinderopvang

1.190

111

-1.079

1.068

0

-1.068

1.050

0

-1.050

3.014

Inkomensvoorziening

51.824

39.062

-12.762

49.177

36.677

-12.500

47.523

37.019

-10.504

3.015


19.599

19.657

58

18.982

19.315

333

18.966

19.315

349

3.016

Vormingswerk

465

0

-465

465

0

-465

464

0

-464

3.017 3.018

Volksgezondheid Wet op de lijkbezorging

4.270 112

2.142 0

-2.128 -112

3.870 81

0 4

-3.870 -77

3.853 80

0 4

-3.853 -76

3.019

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

563

0

-563

673

0

-673

670

0

-670

3.020

Dierenwelzijn

3.021

Participatiebudget

Totaal


3.999

Mutaties reserves

Totaal


1.271

51

-1.220

2.311

51

-2.260

1.308

51

-1.257

35.265

4.227

-31.037

48.523

4.224

-44.299

21.942

3.709

-18.233

141

0

-141

135

0

-135

130

0

-130

18.472

14.469

-4.003

10.507

7.689

-2.817

9.861

6.847

-3.015

148.132

82.559

-65.572

131.928

71.499

-60.429

128.100

70.836

-57.264

982

5.679

4.698

934

1.437

503

60

158

98

149.113

88.238

-60.875

132.862

72.936

-59.926

128.160

70.993

-57.166

nr

Productnaam (bedragen x € 1.000)

Rekening 2011


Begroting 2013

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

lasten

baten

saldo

4.001

Straatmarkten

168

98

-70

135

101

-34

135

103

-32

4.002

Cultuurbeoefening

346

0

-346

444

0

-444

143

0

-143 -1.431

4.003

Kunst en cultuur

1.601

0

-1.601

1.453

0

-1.453

1.431

0

4.004

Musea

3.145

14

-3.131

3.020

13

-3.007

2.858

7

-2.851

4.005

Toerisme

1.324

0

-1.324

1.405

0

-1.405

1.395

0

-1.395

4.006

Monumentenbescherming

352

0

-352

383

5

-378

309

5

-304

4.007

Monumenten

526

21

-505

507

21

-486

481

21

-460

4.008

Recreatie

29

63

34

61

61

0

49

62

13

4.009

Economische Zaken

880

216

-665

1.090

230

-860

669

230

-439

4.010

Grondzaken

63.970

64.162

192

41.753

88.859

47.106

36.424

41.259

4.835

4.011

Ruimtelijke ordening

405

834

429

387

0

-387

477

0

-477

4.012

Evenementen

215

12

-203

252

0

-252

273

0

-273

4.013

Geo informatie

1.272

59

-1.213

1.225

96

-1.129

1.177

97

-1.081

Totaal


74.234

65.479

-8.755

52.115

89.386

37.271

45.819

41.783

-4.036

4.999

Mutaties reserves

483

4.675

4.192

2.113

1.037

-1.077

51

610

559

Totaal


74.717

70.154

-4.563

54.228

90.423

36.195

45.870

42.393

-3.477

5.002


10.057

364

-9.694

10.676

486

-10.190

10.542

430

-10.111

Totaal


10.057

364

-9.694

10.676

486

-10.190

10.542

430

-10.111

5.999

Mutaties reserves

0

1.127

1.127

0

837

837

0

837

837

Totaal


10.057

1.490

-8.567

10.676

1.323

-9.353

10.542

1.267

-9.274

6.001

Natuur- en groenbeheer

7.009

262

-6.747

4.759

100

-4.659

4.431

100

-4.331

6.002

Milieu

344

188

-156

0

0

0

0

0

0

6.003

Afval beheer

8.900

60

-8.840

9.555

64

-9.491

9.470

64

-9.406

6.004

Afval heffingen

6.005

Rioleringbeheer

6.006

Rioleringheffingen

6.007


0

9.614

9.614

0

10.586

10.586

0

10.969

10.969

5.833

295

-5.538

6.834

7

-6.827

6.877

-7

-6.884

0

6.655

6.655

0

8.113

8.113

0

8.313

8.313

2.573

1.004

-1.569

2.706

1.035

-1.671

2.517

1.050

-1.468

6.008

Stadsvernieuwing

2.468

0

-2.468

2.264

0

-2.264

1.153

0

-1.153

6.009

Volkshuisvesting

5.250

3.324

-1.926

4.043

2.777

-1.266

3.925

2.110

-1.815

6.010

Volkshuisvesting ISV programma

157

0

-157

38

0

-38

35

0

-35

6.011

Geluidshinder

6.012

Milieubeheer

117

0

-117

211

0

-211

156

0

-156

2.464

81

-2.383

2.307

193

-2.114

2.075

193

-1.882

6.013

Milieubeleid

338

0

-338

359

0

-359

357

0

-357

Totaal


35.454

21.482

-13.972

33.077

22.875

-10.202

30.996

22.792

6.999 Totaal

Mutaties reserves Resultaat na bestemming

7.282 42.736

11.879 33.361

4.597 -9.374

629 33.706

1.927 24.802

1.298 -8.903

629 31.626

642 23.434

-8.205 13 -8.192

7.001

Algemene uitkering

89

101.550

101.462

0

96.352

96.352

0

90.769

90.769

7.002

Belastingen

1.877

13.509

11.632

1.804

13.909

12.105

1.696

14.152

12.456

7.003

Beleggingen

813

12.151

11.338

813

14.260

13.448

813

8.270

7.457

7.004

Onvoorziene uitgaven

3.425

2.057

-1.369

5.570

3.245

-2.325

700

191

-509

7.005

Saldo financieringsfunctie

8.068

1.030

-7.037

4.837

4.664

-173

2.107

4.304

2.197

Totaal


14.271

130.297

116.026

13.024

132.431

119.407

5.316

117.686

112.370

7.999

Mutaties reserves

8.166

16.328

8.161

24.807

8.470

-16.338

3.910

3.530

-380

Totaal


22.437

146.624

124.187

37.831

140.901

103.070

9.226

121.216

111.990

8.001

Wijkontwikkeling

4.082

699

-3.383

3.951

0

-3.951

2.568

0

-2.568

Totaal


4.082

699

-3.383

3.951

0

-3.951

2.568

0

-2.568

8.999

Mutaties reserves

2.999

3.109

110

0

1.193

1.193

0

100

100

Totaal


7.081

3.808

-3.273

3.951

1.193

-2.758

2.568

100

-2.468

Totaal resultaat na bestemming

360.226

360.226

0

339.918

340.163

245

266.207

266.207

0

Programmabegroting

211

Lasten meerjarig 2012-2015 Omschrijving (bedragen x € 1.000)

2014

2015

2016

1001 Bestuurszaken college

4.445

4.276

4.020

4.010

1002 Bestuurszaken raad

1.537

1.535

1.529

1.529

1003 Bestuurszaken toezicht 1004 Burgerzaken 1007 Dienstverlening

236

233

231

232

5.054

4.936

4.821

4.822

389

299

-140

-140

2.174

2.088

2.018

1.997

802

802

0

0

Totaal programma Bestuur en Dienstverlening

14.637

14.168

12.479

12.449

2001 Beheer openbare ruimte

10.106

9.936

11.028

11.017

1.120

1.149

1.217

1.338

1008 Archief 1999 Mutatie reserves

2002 Verkeer 2003 Openbaar vervoer

84

84

84

83

2004 Ruimtelijke ontwikkeling

1.968

1.823

1.788

1.788

2005 Planontwikkeling

4.448

4.390

4.334

4.070

740

756

740

727

2.167

1.715

2.622

2.778

2006 Parkeren 2007 Havens 2008 Waterbeheer

1.308

625

629

595

2999 Mutaties reserves

1.636

1.636

1.636

1.636

23.578

22.115

24.078

24.033

Totaal programma Ruimtelijke Ontwikkeling 3001 Onderwijsbeleid

9.053

9.288

5.490

3.685

3002 Primair onderwijs

4.838

4.901

5.368

5.282

3003 Voortgezet onderwijs

2.844

3.214

3.161

3.112

3005 Milieu educatie 3006 Sport en recreatie

27

27

27

27

886

701

688

688

3007 Sportaccomodaties

6.123

5.839

5.896

5.886

3008 Bibliotheekwerk

2.568

2.530

2.526

2.525

3010 Culturele activiteiten

1.235

1.231

1.207

1.204

3011 Sociaal cultureel werk

3.988

3.395

3.068

3.066

3012 Maatschappelijk werk

13.942

14.120

14.433

14.765

1.050

743

741

739

3014 Inkomensvoorziening

47.523

47.522

46.505

46.086

3015 Werkgelegenheidsbeleid

18.966

18.953

18.913

18.910

464

234

234

234

3.853

3.829

3.818

3.819

80

78

78

78

3019 Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

670

670

668

668

3020 Dierenwelzijn

130

129

124

124

3021 Participatiebudget

9.861

9.241

8.783

8.612


60

60

60

60

128.160

126.707

121.788

119.571

3013 Kinderopvang

3016 Vormingswerk 3017 Volksgezondheid 3018 Wet op de lijkbezorging

Totaal programma Sociale Infrastructuur

212

2013

Omschrijving (bedragen x € 1.000)

2013

2014

2015

2016

4001 Straatmarkten

135

133

132

132

4002 Cultuurbeoefening

143

142

135

134

4003 Kunst en cultuur

1.431

1.316

1.205

1.103

4004 Musea

2.858

2.692

2.686

2.685

4005 Toerisme

1.395

1.393

1.384

1.382

4006 Monumentenbescherming

309

300

273

266

4007 Monumenten

481

478

458

456

4008 Recreatie 4009 Economische zaken 4010 Grondzaken 4011 Ruimtelijke ordening 4012 Evenementen 4013 Geo informatie 4999 Mutaties reserves

49

49

49

49

669

664

638

635

36.424

36.371

42.558

34.086

477

450

444

574

273

272

268

267

1.177

1.160

1.062

1.063

51

725

51

51

Totaal programma Stadseconomie

45.870

46.145

51.341

42.885

5002 Openbare orde en veiligheid

10.542

10.488

10.109

10.112

Totaal programma Veiligheid

10.542

10.488

10.109

10.112

6001 Natuur- en groenbeheer

4.431

3.696

3.540

3.522

6002 Milieu 6003 Afvalbeheer

0

0

0

0

9.470

9.456

9.443

9.444

6005 Rioleringbeheer

6.877

7.201

7.614

7.927

6007 Bouw- en woningtoezicht

2.517

2.475

2.392

2.393

6008 Stadsvernieuwing

1.153

1.151

935

933

6009 Volkshuisvesting

3.925

3.861

3.705

3.639

35

35

32

32

6010 Volkshuisvesting ISV programma 6011 Geluidshinder

156

147

144

144

2.075

2.055

2.002

1.954

6013 Milieubeleid

357

343

335

335


629

629

20

20

31.626

31.047

30.161

30.342

0

0

0

0

1.696

1.684

1.674

1.676

813

813

813

813

6012 Milieubeheer

Totaal programma Woonmilieu 7001 Algemene uitkering 7002 Belastingen 7003 Beleggingen 7004 Onvoorziene uitgaven 7005 Saldo financieringsfunctie

700

700

700

700

2.107

3.018

-494

-494


3.910

2.198

2.090

1.283

Totaal programma Financiën

9.226

8.413

4.783

3.978

8001 Wijkontwikkeling

2.568

2.554

2.533

2.534

0

0

0

0

8999 Mutaties reserves Wijkontwikkeling Totaal programma Wijkontwikkeling

2.568

2.554

2.533

2.534

266.207

261.637

257.274

245.903

Programmabegroting

213

Baten meerjarig 2012-2015 Omschrijving (bedragen x € 1.000)

2014

2015

2016

1001 Bestuurszaken college

0

0

0

0

1002 Bestuurszaken raad

0

0

0

0

1.478

1.473

1.468

1.468

3

3

3

3

1004 Burgerzaken 1008 Archief 1999 Mutatie reserves Totaal programma Bestuur en Dienstverlening 2001 Beheer openbare ruimte 2002 Verkeer

892

802

0

0

2.373

2.278

1.471

1.471

235

235

235

235

0

0

0

0

2003 Openbaar vervoer

0

0

0

0

2005 Planontwikkeling

0

0

0

0

2.523

2.523

2.523

2.523

900

900

900

900

2006 Parkeren 2007 Havens 2008 Waterbeheer

51

51

51

51

720

720

720

720

Totaal programma Ruimtelijke Ontwikkeling

4.429

4.429

4.429

4.429

3001 Onderwijsbeleid

5.724

5.747

2.023

221

116

116

116

116

3003 Voortgezet onderwijs

78

78

78

78

3005 Milieu educatie

15

15

15

15

3006 Sport en recreatie

22

22

22

22

1.663

1.663

1.663

1.663

0

0

0

0

31

31

31

31

0

0

0

0


3002 Primair onderwijs

3007 Sportaccomodaties 3008 Bibliotheekwerk 3010 Culturele activiteiten 3011 Sociaal cultureel werk 3012 Maatschappelijk werk

2

0

0

0

3013 Kinderopvang

0

0

0

0

3014 Inkomensvoorziening

37.019

36.919

36.919

36.919

3015 Werkgelegenheidsbeleid

19.315

19.315

19.315

19.315

3017 Volksgezondheid

0

0

0

0

3018 Wet op de lijkbezorging

4

4

4

4

6.847

6.347

5.947

5.947

3021 Participatiebudget 3999 Mutaties reserves Totaal programma Sociale Infrastructuur

214

2013

158

155

215

211

70.993

70.412

66.348

64.542

Omschrijving (bedragen x € 1.000) 4001 Straatmarkten 4004 Musea 4006 Monumentenbescherming 4007 Monumenten 4008 Recreatie 4009 Economische zaken 4010 Grondzaken 4011 Ruimtelijke ordening

2013

2014

2015

2016

103

103

103

103

7

7

7

7

5

5

5

5

21

21

21

21

62

62

62

62

230

230

230

230

41.259

41.836

47.088

38.332

0

0

0

0

4012 Evenementen

0

0

0

0

4013 Geo informatie

97

97

97

97

610

447

243

230

42.393

42.806

47.855

39.086

4999 Mutaties reserves Totaal programma Stadseconomie 5002 Openbare orde en veiligheid

430

430

430

430


837

837

837

837

1.267

1.267

1.267

1.267

100

100

0

0

Totaal programma Veiligheid 6001 Natuur- en groenbeheer 6002 Milieu

0

0

0

0

64

64

64

64

10.969

10.956

10.947

10.948

-7

-7

-7

-7

6006 Riolering heffingen

8.313

8.361

8.773

9.087

6007 Bouw- en woningtoezicht

1.050

1.050

1.050

1.050

0

0

0

0

2.110

2.062

2.015

1.967

193

193

193

193

6003 Afvalbeheer 6004 Afvalheffingen 6005 Rioleringbeheer

6008 Stadsvernieuwing 6009 Volkshuisvesting 6012 Milieubeheer

642

640

349

304

Totaal programma Woonmilieu


23.434

23.418

23.383

23.605

7001 Algemene uitkering

90.769

89.023

86.069

87.421

7002 Belastingen

14.152

14.152

14.152

14.152

7003 Beleggingen

8.270

8.651

8.878

9.087

191

191

191

191

7005 Saldo financieringsfunctie

4.304

4.281

3.218

2.861


3.530

628

30

29

121.216

116.926

112.537

113.741

7004 Onvoorziene uitgaven

Totaal programma Financiën 8001 Wijkontwikkeling 8999 Mutaties reserves Wijkontwikkeling Totaal programma Wijkontwikkeling

0

0

0

0

100

100

100

100

100

100

100

100

266.207

261.637

257.391

248.242

Programmabegroting

215

Afkortingen ASV 2012 Awb AWBZ BAG bbp BBV BDU SIV BGS Bhvbz BIJ BIZ BNG BOR CAV CJG COELO CON CPB CWP DU ECB EZ Fido GBA GBE GHOR GOSA GRP GSB GVVP HOF I&A ISV JZ KCC KING KVO LBB MBO MBOP MKBA

216

Algemeen subsidieverordening Schiedam 2012 (ASV 2012) Algemene wet bestuursrecht Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Basisregistraties voor Adressen en Gebouwen Bruto Binnenlands Product Besluit Begroting en Verantwoording Brede doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid Berckenrode Groep Schiedam Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden Bestuurlijke Informatie Justitiabelen Bedrijven investeringszone Bank Nederlandse Gemeenten Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte Collectieve aanvullende ziektekostenverzekering Centrum voor Jeugd en Gezin Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Universiteit Groningen) Centrale Opvang Nieuwkomers Centraal Planbureau CollegeWerkProgramma Decentrale Uitkeringen Europese Centrale Bank Economische Zaken Wet financiering decentrale overheden Gemeentelijke Basisadministratie B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Gemeentelijke Organisatie Sluitende Aanpak Gemeentelijk Rioleringsplan Schiedam Grote stedenbeleid Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan Houdbare Overheids Financiën Informatiebeleid en Automatisering Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Juridische Zaken Klant Contact Centrum Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten Keurmerk Veilig Ondernemen Licht Blauwe Brigade Middelbare Beroepsopleiding Meerjaren Beheer en Onderhoudsprogramma Maatschappelijke Kosten Baten Analyse

MOE-landers (arbeids)migranten uit Midden- en Oost-Europa MOP Meerjarenontwikkelingsprogramma MPG Meerjarenperspectief Grondbedrijf MTO Medewerkers Tevredenheidsonderzoek NIBM Niet In Betekende Mate NIEGG Niet Actieve Bouwgrondexploitaties NUP Nationaal Uitvoeringsprogramma e-overheid en dienstverlening OTO opleiden, trainen en oefenen OZB onroerendezaakbelasting PKVW Politie Keurmerk Veilig Wonen POR Periodiek Onderhoudsrapport PWVB Particuliere Woningverbetering RAL Regionaal Actieprogramma Luchtkwaliteit Rijnmond RIEC Regionaal Informatie en Expertis Centrum RDW Rijksdienst wegverkeer RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Ruddo Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden RVV Reglement verkeersregels en verkeerstekens SPS Stichting Promotie Schiedam SVB Sociale Verzekeringsbank UWV Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen VRR Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond VTA Visueel tree Assesment VVE Vereniging Van Eigenaren Vve vooren vroegschoolse educatie W&I Werk en Inkomen Wabo Wet algemene bepalingen omgevingsrecht WAP Wijk Actie Plan WGA Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten Whvbz Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning WOG Wijkontwikkeling Groenoord WOT Wijkondersteuningsteam Wro Wet ruimtelijke ordening WRR Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid WSNP Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen Wsw Wet sociale werkvoorziening Wwb Wet werk en bijstand Wwnv Wet werken naar vermogen WWS Woningwaarderingssysteem ZAT Zorg- en adviesteams

Programmabegroting

217

218

Programmabegroting

219

Uitgave Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Schiedam Postbus 1501 3100 EA Schiedam Telefoon 010 219 11 11

Eindredactie, vormgeving en productie Afdeling Financiën & Ondersteuning

Advies en druk Van Horssen OJ Service bv, Waardenburg

220

Gemeente Schiedam

Recommend Documents