Henk Hagoort, voorzitter Raad van Bestuur NPO
Nieuwjaarstoespraak 2012 Uitgesproken donderdag 12 januari 2012 “Hartelijk welkom bij de Publieke Omroep en ik wil beginnen met u allemaal een goed en inspirerend 2012 toe te wensen. Ik doe dat namens de Nederlandse Publieke Omroep en meer in het bijzonder namens de Raad van Bestuur waar we sinds 1 januari 2012 een nieuwe collega hebben: Shula Rijxman. Ze kwam hier al jaren als directeur van IDtv; vandaag is ze hier in een andere, nieuwe rol. Een mooi gelegenheid om haar de hand te schudden.” “De Nederlandse Publieke Omroep dat is de omroep van het Nederlandse Publiek! Dat is een omroep waar Nederlanders zich in herkennen of je nu van de VPRO houdt of van de TROS, van BNN of de EO. De Publieke Omroep is een vriend dichtbij die warmte en herkenning geeft, die doet verbazen en nieuwsgierig maakt. Een omroep die met mooi gemaakte programma's het publiek verbindt, verrijkt en verrast. Zo'n publieke omroep waren we in 2011 en zo'n omroep zullen we zijn in 2012.” “Het publiek waardeert dat en weet de weg naar onze programma's te vinden. Op traditionele wijze via TV- en radiozenders, maar ook op nieuwe manieren. Via Uitzending Gemist werden vorig jaar meer dan 200 miljoen streams opgevraagd. En het feit dat juist de kinderprogramma's Spangas, Klokhuis en Huisje Boompje Beestje de Top3 vormen op Uitzending Gemist, laat zien dat we hier een nieuwe generatie TV-kijken bedienen. Dat is prachtig en geeft vertrouwen in de toekomst. Met dank aan alle makers, omroepen, producenten en medewerkers die hier vandaag bij elkaar zijn.” “Tussen Hilversum en het publiek zit het dus goed. Tussen Hilversum en de politiek zit er meer spanning op de lijn. En dan doel ik niet alleen op de bezuinigingen. Natuurlijk, die zijn disproportioneel hoog en doen pijn. Maar de prijs betalen we vooral zelf. Niet het publiek. We gaan -zoals twee jaar geleden door ons beloofd - het bestel hervormen, van 21 naar 8 omroepen. Door fusies, minder bureaucratie en effectiever programmeren gaan honderden banen verloren (dat doet pijn!) maar blijft de kwaliteit van de programma's op peil. De prijs die achter de schermen betaald wordt om op het scherm de schade beperkt te houden, is groot.”
“Als ik stel dat het tussen Hilversum en het publiek wel goed zit, en tussen Hilversum en Den Haag niet, dan bedoel ik vooral de toenemende Haagse bemoeizucht. Ik vrees voor de onafhankelijkheid van de publieke omroep! Hilversum is een Haagse hobby aan het worden. Een dieptepunt was afgelopen jaar toch wel de motie die de Tweede Kamer in meerderheid en lacherig aannam, waarin meer Nederlandstalige muziek op Radio 2 werd geëist. Nóg opzichtiger en kwalijker zijn de pogingen van sommige partijen om door gebruikmaking van de wetgevingsmacht het zgn. 'linkse' karakter van de publieke omroep te bestrijden. Nogmaals, dat is geen 'Spielerei'. Dat raakt de grondwet waarin staat (artikel 7) dat de vrijheid van radio- en televisie-uitzendingen is geborgd. Ik waarschuw nog maar eens openlijk en nadrukkelijk, dat hiermee het wezen van een publieke omroep te grabbel wordt gegooid.” “En dat, terwijl je toch zou denken dat politici, die zich enigszins verdiepen in de mediaportefeuille, zouden zien dat de echte thema's veel belangrijker zijn dan persoonlijke hobby’s en sentimenten. De echte thema's hebben te maken met de razendsnelle ontwikkelingen in het medialandschap. Hoe kijken de kinderen van nu, die gewend zijn Spangas en Klokhuis via Video On Demand te bekijken, straks als volwassenen televisie?” “Hoe blijft het Nederlandse aanbod relevant en vindbaar in een omgeving die in toenemende mate door grote internationale partijen wordt bepaald? Dat is de hoofdvraag van vandaag en morgen.” Giganten als Google, Apple en Youtube begeven zich met enorme budgetten op de televisiemarkt. Apple gaat komend jaar meebieden op de rechten van de Premier League in Engeland en ontwikkelt waarschijnlijk een Apple TV.” “Aan de ene kant is Apple een zegen voor de Publieke Omroep. Veel mensen kijken programma's van de Publieke Omroep op hun I-pad of I-phone via de app van Uitzending Gemist. De app is meer dan 1 mln keer gedwownload. Aan de andere kant moeten we alert zijn. De app van Uitzending Gemist werd in eerste instantie door Apple in Californië geweigerd omdat sommige programma's van de Nederlandse publieke omroep niet strookten met de waarden van Apple. Wie beslist er in de toekomst over de toegankelijkheid van de programma's van de Publieke Omroep?”
“Nog een voorbeeld: YouTube koopt op grote schaal rechten van speelfilms en dramaseries om de concurrentie aan te gaan met TV-zenders via eigen on-demand-kanalen. De gestarte samenwerking tussen YouTube, Pixar, Disney en Dreamworks opent internationaal een bibliotheek aan content waar ook mijn kinderen graag naar zullen kijken. Uitzending Gemist met 200 mln streams per jaar is prachtig, maar YouTube serveert per dag 2 miljard streams uit. Hoe zorgen we ervoor dat Spangas en Klokhuis voor toekomstige generaties Nederlandse kinderen vindbaar blijft in dat enorme aanbod? Welke samenwerking met welke partijen is daarvoor nodig?” “Nog een laatste voorbeeld: LG lanceert deze week in Las Vegas de eerste Google TV; televisie rechtstreeks aangesloten op het internet waarbij Google de homepage beheert. De convergentie tussen internet en TV is dan een feit en dat opent ongekende mogelijkheden, ook voor een publieke omroep. De interactie tussen eerste en tweede scherm, waar we in Hilversum al volop mee experimenteren, biedt nieuwe mogelijkheden voor verdieping en verrijking van onze programma's. Tegelijk: hoe zorgen we ervoor dat Google in Californië commerciële keuzes niet leidend laat zijn bij de doorverwijzing naar de beschikbare programma's? Hoeveel invloed krijgen adverteerders van Google op de doorverwijzing naar kritische consumentenprogramma's als Kassa en Radar?” “Dat zijn allemaal relevante onderwerpen waar ik nog nooit een kamervraag over heb gehoord, terwijl dat toch veel belangrijker is dan kamervragen stellen over kannibalisme in een wetenschapsprogramma van BNN, of mogelijke islampropaganda in een liedje van Kinderen voor Kinderen. Kortom: we staan aan de vooravond van fundamentele veranderingen in het medialandschap. Voor het eerst zien we dat jonge kijkers meer tijd surfend on-line doorbrengen dan achter de televisie of luisterend naar de radio.” "Als Publieke Omroep zijn we niet bang voor die ontwikkelingen. Integendeel, we zien het als onze opdracht om in die nieuwe omgeving ervoor te zorgen dat er voldoende publiek aanbod is van Nederlandse bodem dat ook voor de generaties van morgen relevant is. Google, Apple, en andere wereldwijde spelers rekenen in wereldwijde markten en zullen niet structureel investeren in Nederlands drama, Nederlandse documentaires, Nederlandse series. Dat zullen wij wel blijven doen. Grootste uitdaging is dan om dat aanbod toegankelijk en vindbaar te houden in een wereld die gedomineerd zal worden door nieuwe, kapitaalkrachtige spelers. Daarvoor moeten we allereerst een stevige, herkenbare positie houden op radio en TV, en de ruimte om te experimenteren in het digitale domein. Te experimenteren met nieuwe diensten, nieuwe vormen van publieke-private samenwerking en nieuwe relaties met ons publiek.”
“Dat lukt alleen als Hilversum en Den Haag stoppen met oude omroeppolitiek, gedomineerd door kortzichtigheid en profileringssdrang. Omroeppolitiek is geen speeltje en geen hobby! Omroeppolitiek is wereldpolitiek geworden. Het is tijd voor nieuwe omroeppolitiek, gebaseerd op een nieuwe gezonde verhouding tussen Hilversum en Den Haag. Met respect voor de onafhankelijkheid van de Publieke Omroep, met oog voor wat er in de wereld buiten ons gebeurt. Niet voor onszelf. Maar ten dienste van het publiek.” “Ondertussen zullen we ook in Hilversum stappen moeten blijven zetten, waarbij we onszelf overstijgen. Terug van 21 naar 8 omroepen is prachtig. Alle lof voor bestuurders van omroepen die de moed hebben te gaan fuseren. Maar het is niet genoeg. Om vindbaar te blijven in de wereld van morgen zullen we onszelf nog meer als eenheid aan het publiek moeten presenteren. Op de tablet of Google TV staan over 10 jaar geen 8 tegeltjes met 8 omroepmerken. Dan worden onze programma's onvindbaar. We zullen daarbovenuit ons met één gezicht en onder gezamenlijke vlag aan het publiek moeten presenteren. Juist om al die omroepmerken en mooie programma's vindbaar te houden. Komend jaar zullen we op dat front beslissende stappen moeten zetten om op termijn niet onder te sneeuwen. U gaat daar meer over horen in de komende periode.” “Ik sluit af. De Nederlandse Publieke Omroep dat is de omroep van het Nederlandse Publiek! Dat is een omroep waar Nederlanders zich in herkennen: een vriend dichtbij die warmte en herkenning geeft, die doet verbazen en nieuwsgierig maakt. Zo'n publieke omroep waren we in 2011 en zo'n omroep zullen we zijn in 2012. Zo'n omroep willen we ook zijn in 2020. Dat is waar we ons komend jaar voor inzetten.”
