[1]
Nieuwjaarstoespraak 6 januari 2014 Dames en heren, Hartelijk welkom en laat ik beginnen met u namens het gemeentebestuur van harte een gezond, gelukkig en voorspoedig 2014 te wensen. Het jaar 2013 gaat de geschiedenis in als het jaar van de troonwisseling. Willem Alexander heeft de scepter overgenomen van Beatrix en hij heeft in zijn eerste jaar al laten zien dat hij zijn rol onbevangen en met grote toewijding vervult. Het overlijden van Prins Friso op 12 augustus 2013 heeft diepe indruk gemaakt, niet alleen op het Koningshuis, maar in ons hele land. In 2013 trad paus Benedictus de Zestiende terug en werd de Argentijnse kardinaal Jorge Mario Bergoglio gekozen tot de nieuwe paus Fransiscus de Eerste. Het overlijden van Nelson Mandela op 5 december 2013 heeft overal op de wereld diepe indruk gemaakt. Hij werd alom geroemd om zijn onuitputtelijke inzet voor een gelijkwaardige samenleving voor iedereen, ongeacht kleur of afkomst. De wereld werd het afgelopen jaar ook weer opgeschrikt door enkele natuurrampen, waarbij de Filipijnen in november zeer zwaar getroffen werden En dan nu de vraag: wat zal 2014 ons brengen? Uiteraard kijk ik uit naar de Olympische Winterspelen die over een maand in Sochi worden gehouden. En ik hoop, naar ik aanneem met u, dat onze sporters daar goede resultaten zullen behalen. Maar deelnemen is belangrijker dan winnen, zei de initiatiefnemer van de moderne Olympische Spelen, baron Pierre de Coubertin, al in 1896. Die uitspraak zou ik willen gebruiken als rode draad in mijn verdere verhaal. Want niet alleen in de sport maar in de gehele samenleving is deelnemen, meedoen essentieel en belangrijk. Daar wil ik dan ook graag dieper op ingaan. Koning Willem-Alexander zei in zijn eerste troonrede, ik citeer: “Het is onmiskenbaar dat mensen in onze huidige netwerk- en informatiesamenleving mondiger en zelfstandiger zijn dan vroeger. Gecombineerd met de noodzaak om het tekort van de overheid terug te dringen, leidt dit ertoe dat de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker verandert in een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving.” Einde citaat.
[2] Hoewel het woord participatiesamenleving al eerder door de ministerpresident was geïntroduceerd kreeg het hier een prominente plek en werd het woord participatiesamenleving door het Genootschap Onze Taal recent uitgeroepen tot woord van het jaar 2013. Participatiesamenleving is ook het motto van het jaar 2014. Het belangrijkste is, zoals onze Koning al zei, dat iedereen, die dat kan, zelf verantwoordelijkheid neemt voor haar of zijn eigen leven en omgeving. Dat speelt op verschillende niveaus, maar op al die niveaus geldt dat het meedoen het belangrijkste is. Niet op een afstandje toekijken hoe alles je overkomt en achteroverleunend afwachten wat er komen gaat. Nee, daar waar het kan meedoen om zelf invulling te geven aan en verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen functioneren in deze samenleving. Ik kan er niet omheen hier te zeggen dat ik het dan niet heb over het meedoen met het aanrichten van vernielingen zoals tijdens de jaarwisseling door het afsteken van zeer zwaar explosief vuurwerk, waardoor voor een enorm bedrag aan schade is veroorzaakt. Gelukkig heeft het voor zover mij bekend niet tot ernstig lichamelijk letsel geleid maar de financiële schade is enorm; deze moet door de gemeente worden opgebracht en raakt dus iedere inwoner. Dit kan zo echt niet doorgaan er zal iets moeten gebeuren! Ik steun dan ook van harte de oproep die door de voorzitter van het Nederlands Genootschap voor Burgemeesters, Bernt Schneider, gedaan is richting minister Opstelten om zich in te spannen voor een Europees verbod op de verkoop van zwaar explosief vuurwerk aan particulieren. De overlast moet bij de bron aangepakt worden. Ik ben geen voorstander van een algeheel vuurwerkverbod omdat dat toch niet te handhaven is maar ik ben wel een groot voorstander van verkorting van de verkooptijd, verkorting van de tijd dat vuurwerk afgestoken mag worden en strengere straffen. Goed, laat ik me nu richten op positievere zaken in de gemeente waarbij ik een actieve inbreng van inwoners mag verwachten. Dat begint al bij de gemeenteraadsverkiezingen, die dit jaar op 19 maart worden gehouden. Door te gaan stemmen neemt u deel aan onze eigen lokale samenleving en bepaalt u mede de richting, die we in Ouder-Amstel opgaan. Maar ook, en ik denk zelfs vooral, het kunnen deelnemen aan het dagelijkse leven is letterlijk van levensbelang. Hoe kun je blijven meedoen als je ouder wordt en/of een fysieke of psychische beperking hebt. In tegenstelling tot vroeger jaren, waarin de zogenaamde "ouden van dagen" naar een rust- of verzorgingshuis gingen en daardoor niet meer echt deel uitmaakten van de samenleving, zien we nu dat de senioren, juist door zelfstandig te blijven wonen, ook actiever zijn, daardoor vaak
[3] vitaler blijven maar ook een zeer waardevolle bijdrage kunnen leveren in de samenleving. Datzelfde geldt ook voor degenen die een fysieke of psychische beperking hebben. Dat is dus een win-winsituatie voor alle partijen. Het is een uitdaging voor iedereen om zolang mogelijk actief te blijven, om mee te doen, dingen zelf te doen en waar het echt niet meer gaat, moet uiteraard de samenleving hulp bieden. Dat kan door de overheid, maar het is in mijn ogen beter als dat, voor zover mogelijk, eerst gebeurt door de mensen uit je directe omgeving. Dames en heren, wij weten allemaal dat door de bezuinigingen de overheid steeds minder geld beschikbaar heeft voor het in stand houden van de huidige voorzieningen. Een deel van de bezuinigingen van het Rijk moet komen uit de zogenaamde decentralisaties, waarbij verschillende zorgtaken op het gebied van jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen worden overgeheveld naar de gemeente. In 2015 moet dat allemaal gerealiseerd zijn. We zijn hard bezig met de voorbereidingen daarop en we liggen op schema. Dames en heren, u zult ongetwijfeld gemerkt hebben dat de gemeente zijn activiteiten op het gebied van interactieve communicatie flink heeft uitgebreid. Ook hier is het uitgangspunt weer dat wij graag willen dat iedereen in onze samenleving mee kan doen en zijn inbreng kan hebben. Wij zijn te vinden op Twitter en op Facebook en één dezer dagen zal ook op internet een forum beschikbaar komen voor onze inwoners. De bedoeling daarvan is, dat wij graag horen van onze inwoners, wat er leeft onder hen en welke initiatieven er zijn om bijvoorbeeld de sociale cohesie in de wijk te verhogen Burgerinitiatieven voor bijvoorbeeld de verbetering van de eigen leefomgeving willen wij graag binnen onze, overigens beperkte, financiële mogelijkheden faciliteren. Het is niet langer de overheid die alles voor u doet, maar veel meer de overheid, die u graag helpt om dingen te doen. Zo ook op het gebied van veiligheid, crisisbeheersing en zelfredzaamheid. Natuurlijk is en blijft de gemeente verantwoordelijk voor de veiligheid en openbare orde. Maar dat kunnen wij niet alleen, daar hebben wij u bij nodig. "Veiligheid is van iedereen". Het voorkomen van inbraken en het verhogen van de brandveiligheid zijn zaken, waar u zelf heel veel in kunt betekenen. Preventief kunt u veel maatregelen nemen die veelal kunnen voorkomen dat nare gevolgen beperkt blijven.
[4] In 2013 hebben wij een zevental goed bezochte bijeenkomsten georganiseerd door de hele gemeente samen met de politie en politievrijwilligers, de brandweer en medewerkers van de gemeente van OOV over deze onderwerpen en we zullen er ook in 2014 regelmatig aandacht aan besteden. De veiligheid in onze winkelgebieden wordt, niet in de laatste plaats door de inzet van onze eigen winkeliers, steeds beter. Zowel Duivendrecht als Ouderkerk aan de Amstel hebben de derde ster van het Keurmerk Veilig Ondernemen toegekend gekregen. Dat betekent dat het voor potentiële overvallers steeds moeilijker wordt om hun praktijken uit te voeren. Dit kunnen we alleen maar bereiken door ook hier weer het meedoen van alle relevante partijen. Door de krachten te bundelen. Winkeliers, projectontwikkelaars, politie, brandweer en gemeente. Met ingang van dit jaar is door landelijke wetgeving de verkoop en het gebruik van alcohol aan jongeren onder de achttien jaar verboden en is er een paracommercie verordening van kracht waardoor er nieuwe, strengere regels zijn ten aanzien van het verstrekken van zwak alcoholische dranken door niet commerciële vergunninghouders. Bijvoorbeeld in sportkantines of sociëteiten. De handhaving van deze nieuwe wetgeving is bij de gemeente komen te liggen. Het doel van dit alles is een beter afstemming van de handhaving met het preventiebeleid. Met preventie-activiteiten ter voorkoming van het overmatig gebruik van alcohol met name bij jongeren is de gemeente al enkele jaren bezig. Samen met een groep ouders uit onze gemeente is een leuk en toegankelijk boekje gemaakt, waarin eenvoudige tips worden gegeven om het met je kind over alcohol te hebben. Landelijk klinken er veel kritische geluiden over de maatregelen om alcoholgebruik te beperken. Van jongeren (“we komen er echt wel aan als we dat willen”) en van ouders, die zeggen dat zij het niet zo erg vinden dat hun kinderen alcohol gebruiken; zij drinken immers zelf ook. Maar dames en heren, we weten dat alcohol erg slecht is voor de ontwikkeling van de hersenen van jongeren en dat overmatig alcoholgebruik negatieve fysieke én maatschappelijke gevolgen kan hebben. Het is moeilijk een vroeg aangeleerde gewoonte weer af te leren. Laten we daarom ons inspannen om met elkaar, gemeente en inwoners, om de nieuwe maatregelen wel succesvol te laten zijn. Ik zeg u toe dat de gemeente zich optimaal zal inspannen om de handhaving zo goed mogelijk op te pakken. We zijn daar al in 2013 mee begonnen maar vanwege de korte invoeringstijd vraagt dat nog wat meer voorbereiding.
[5] Maar van onze inwoners verwacht ik dan ook medewerking bij de preventie activiteiten die wij aanbieden om het gebruik van alcohol en zeker ook roken en drugs, te ontmoedigen. Zowel bij onze jeugd maar ook bij andere inwonersgroepen. Op het gebied van vrijwilligers hebben wij in Ouder-Amstel weinig te klagen. Ik denk bij voorbeeld aan onze vrijwillige brandweerkorpsen, maar ook aan alle vrijwilligers bij sportverenigingen en maatschappelijke organisaties, zoals Coherente, Cultuurplatform, Oranjecomité, de 4 meicomités, de Sint Nicolaascomités, de Kleine Kerk in Duivendrecht, de Stichting Promotie Ouder-Amstel en niet in de laatste plaats de organisatoren van Duivendrecht op Stelten. Als je deze opsomming zo hoort, kan je alleen maar bevestigen dat in Ouder-Amstel de participatiesamenleving al jaren bestaat. Dames en heren, voor ik ga afronden, wil ik, in het kader van meedoen, een tweetal burgerinitiatieven, of eigenlijk drie, onder u aandacht brengen. Het eerste is Fitaal, ik sprak daar vorig jaar in mijn nieuwjaarstoespraak ook al over. Het is een initiatief om mensen op een laagdrempelige manier te laten werken aan hun eigen conditie en gezondheid. Jong en oud. U kent het wellicht al, want Fitaal is in april 2013 van start gegaan. Iedere zondag wordt er vanaf Bindelwijk onder leiding van deskundige vrijwilligers op verschillende niveaus gesport. Je kunt deelnemen aan wandelingen of hardlopen, met tussendoor allerlei lichaamsoefeningen, waarbij je misschien wel spieren aanspreekt, waar je voordien het bestaan nog niet eens van kende. Deelname is voor iedereen vrij. Tijdens deze receptie zal er een folder uitgedeeld worden en kunt u de promofilm bekijken. Het is een uitstekend initiatief en ik wil u dan ook van harte aanbevelen om ook eens kennis te maken met Fitaal. Vanochtend hoorde ik, vers van de pers, dat er ook initiatieven zijn om ook in Duivendrecht met Fitaal te gaan starten. Erg mooi! Een ander mooi burgerinitiatief is om tot aankoop over te gaan van een recent aangetroffen aquarel van Ouderkerk uit de tijd van de inlijving van Nederland bij Frankrijk uit 1812. De aquarel is hier tentoongesteld en is straks te bekijken waarbij ook een uitleg gegeven wordt over de afbeelding. Het is een unieke afbeelding van Hendrik Kruimel, en wat nu zo bijzonder is, is dat deze Hendrik Kruimel een volle neef is van de grootvader van Johan Gerard Kruimel die burgemeester van Ouder-Amstel was van 1861 tot 1899. Een van mijn voorgangers dus.
[6] Het bedrag voor de aankoop is nog niet rond maar er is de mogelijkheid voor aanwezigen om financieel bij te dragen. Ook van harte aanbevolen! Het derde initiatief is niet zozeer een burgerinitiatief. Eigenlijk is het een initiatief van de winkeliers van Ouderkerk: het cadeaupakket. U kunt het zien, het staat hier en is beschikbaar voor iedereen als cadeaupakket of ter promotie van onze gemeente. Dames en heren, ik kom tot een afronding. Het komende jaar staan ons veel zaken te wachten, zoals de gemeenteraadsverkiezingen, ik noemde ze al even en het vormen van een nieuw college. Maar ook de in voorbereiding zijnde ambtelijke samenwerking met vier andere gemeenten zal veel van onze ambtelijke organisatie vragen. Ik heb er alle vertrouwen in dat deze ambtelijke samenwerking zal leiden tot een degelijke, kwalitatief goede en betrouwbare organisatie. Dames en heren, ik begon deze toespraak met een uitspraak van baron Pierre de Coubertin dat meedoen belangrijker is dan winnen, maar ik ben er van overtuigd dat als we allemaal onze beste krachten geven, ons optimaal inzetten om op een goede manier te participeren in deze samenleving, we er zijn voor anderen, we allemaal winnaars zijn. Dat wens ik ons allen van harte toe voor 2014.
