Nieuwjaarstoespraak Deventer 2013 Dames en heren, Een fantastisch 2013 gewenst! Fijn dat u allemaal gekomen bent, hier in Schouwburg, voor de Deventer nieuwjaarsreceptie. De receptie is een gezamenlijk initiatief van de partners in de Stichting Stadsmarketing Deventer. De partners zijn: Deventer Kring van Werkgevers, MKB Deventer, Directeuren Overleg Cultuur Deventer, de VVV Deventer, Saxion en het gemeentebestuur van Deventer. De jaarwisseling is in Deventer relatief rustig verlopen en op veel plekken is het begin van het nieuw jaar feestelijk ingeluid. Het begin van het nieuwe jaar heeft doorgaans een positieve invloed op het gemoed van mensen. Het geeft nieuwe energie. Niet voor niets is het een moment waarop wij vaak allerlei goede voornemens en bedoelingen hebben voor het nieuwe jaar. Maar het vasthouden van die positieve energie en de drive om de voornemens te verwezenlijken, daar zit de echte uitdaging. Daarvoor heb je bondgenoten nodig. Mensen die je steunen, af en toe een spiegel voorhouden en je aanmoedigen. Is het ten diepste niet zo dat we bij het nastreven van doelen, groot of klein, niet zonder elkaar kunnen? We leven samen in een tijd die ons plaatst voor grote uitdagingen. De huidige moeizame economische ontwikkeling heeft consequenties voor vele inwoners, bedrijven, organisaties en de overheid. Zowel het rijk als de gemeenten moeten stevig extra bezuinigen. En die bezuinigingen kunnen niet pijnloos verlopen. Dit alles brengt onzekerheid met zich mee voor ondernemers, voor bedrijven en instellingen, voor werknemers die niet weten of zij hun baan behouden en voor huishoudens die soms nog maar net kunnen rondkomen.
1
Het gemeentebestuur heeft er bewust voor gekozen om zich vroegtijdig voor te bereiden op nieuwe bezuinigingen die vanuit de Rijksoverheid bij de gemeenten worden gelegd. In samenspraak met diverse partners en maatschappelijke organisaties wordt er momenteel een pakket van circa 4 miljoen aan bezuinigingsmogelijkheden in kaart gebracht. Dit pakket komt bovenop de vermindering van de doeluitkeringen die de gemeente van het rijk ontvangt voor het uitvoeren van specifieke taken op het gebied van zorg, jeugd en arbeidsmarkt. De gemeenteraad zal richting de zomervakantie hierover besluiten nemen. Tsja, dat is geen boodschap waar je direct opgetogen van wordt. Maar toch is het ook een waardevolle periode om als samenleving, als organisatie, als bedrijf en als individu eens goed na te denken en keuzes te maken. Over wat meer en minder belangrijk is. Wat doet er écht toe? Kunnen we als bedrijf, als organisatie en als samenleving de dingen misschien ook anders prioriteren en organiseren? Om zo een antwoord te vinden, niet op de vragen van gisteren, maar op de uitdagingen van morgen. En om zo niet alleen bezig te zijn met bezuinigen, maar gelijktijdig samen op een nieuwe manier te investeren in de dingen die er écht toe doen. Duurzaam investeren in een sociaal, financieel en economisch gezond Deventer op de langere termijn. Het mooie van Deventer is dat we al op allerlei terreinen samen deze uitdaging oppakken en hebben opgepakt. Vanzelfsprekend staat het investeren in mensen met stip op 1. Dat begint bij de kinderen en jongeren. Zo is bijvoorbeeld de onderlinge samenwerking tussen scholen en instellingen sterk verbeterd en wordt geïnvesteerd in kindcentra. Om tijdig en samenhangend te kunnen inspelen op eventuele problemen en om talenten van jongeren optimaal te ontwikkelen. Om de opleiding van jongeren en de vraag vanuit het bedrijfsleven optimaal af te stemmen start dit jaar in Deventer de Technicampus. Bedrijven in de installatie- en elektrotechniek, ROC en Saxion, provincie en gemeenten uit de Stedendriehoek investeren samen in dit opleidingsinstituut. Een uitbreiding met andere sectoren valt te verwachten.
2
Ook de recente ingebruikname van de geslaagde nieuwbouw van onze ambitieuze hogeschool Saxion laat zien dat er volop wordt geïnvesteerd in groei en ontwikkeling van het onderwijs in Deventer. Door een vernieuwende vorm van samenwerking tussen Sallcon en de gemeente gaan we de uitdaging aan om met schaarsere middelen meer mensen weer aan het werk te krijgen. Daarvoor is ook een actieve inzet van het bedrijfsleven onmisbaar. Maar dat kan pas echt succesvol zijn als er ook banen zijn. Daarom zijn we in Deventer en de Stedendriehoek actief aan het investeren in economie en arbeidsmarkt. Ondernemers, onderwijs en overheid zetten hier als gelijkwaardige partners samen de schouders onder. De stedendriehoek heeft hiervoor qua centrale ligging, prachtige leefomgeving, prima vestigingsklimaat en economische samenstelling uitstekende perspectieven. Een blijvend goede bereikbaarheid is daarbij voor onze regio en Deventer van grote betekenis. Daarom is het van essentieel belang dat de met het rijk afgesproken capaciteitsverruiming van de A1 op zo kort mogelijke termijn wordt gerealiseerd. Provincies en gemeenten staan klaar om daar ook zelf in te investeren. Binnen Deventer zijn we gezamenlijk actief bezig om de kwaliteiten als duurzame maakstad, vrije informatiestad en boeiende beleefstad nog beter te benutten en uit te bouwen. Ik zie Deventer ondernemers juist nu investeren in de toekomst. Het afgelopen jaar was een mooi voorbeeld daarvan Deventrade, die aan de entree van Deventer een indrukwekkend distributiecentrum met kantoor en showroom realiseerde. Ook dit jaar verwacht ik diverse van dergelijke investeringsbeslissingen van ondernemers, zowel op bestaande locaties als op ons nieuwe A1-bedrijventerrein. In Deventer is altijd wat te beleven daarom investeren we ook nu in onze historische binnenstad, in evenementen en voorzieningen op het terrein van cultuur en bewegen. Een prachtig voorbeeld vind ik het Geert Grootehuis op het Lamme van Dieseplein dat dit jaar zal worden geopend. Een particulier initiatief dat 3
tevens de aanleiding was om tot herinrichting van het Lamme van Dieseplein te komen. Van een enigszins verpauperde plek naar een plek waar binnenkort een stuk Deventer historie wordt doorgegeven aan volgende generaties. Samen met de woningbouwcorporaties en andere partners is en wordt geïnvesteerd in de kwaliteit en duurzaamheid van onze woonwijken. Grote en kleinere projecten, zoals bijvoorbeeld Keizerslanden, de Rivierenwijk, Voorstad Oost en het Rode Dorp. De komende jaren vraagt het overigens van de corporatiesector veel creativiteit en inzet om deze cruciale rol te kunnen blijven vervullen. Weet u nog dat emeritus aartsbisschop Desmond Tutu onlangs in Deventer was? Belangrijke aanleiding voor zijn komst naar Deventer was de grote internationale betrokkenheid van vele Deventenaren. Geen continent ter wereld waar geen organisaties uit Deventer actief zijn. Door de grote inzet lokaal en internationaal leveren we als Deventenaren een serieuze bijdrage aan het bereiken van de millenniumdoelen. Ik wil u niet onthouden dat ik nadien een brief van hem ontving waarin hij u en mij bedankt voor de bijzonder warme ontvangst in Deventer. Tijdens zijn bezoek deed Tutu een indrukwekkend appel op de Deventer samenleving. Ongeacht wie we zijn riep hij ons op om te delen en er voor elkaar te zijn. Hij duidde dat als Ubuntu. Een Afrikaans begrip, dat kort samengevat als betekenis heeft: “Ik ben, omdat wij zijn”. Ik denk dat wij in Oost Nederland een mooi woord kennen als Nederlandse tegenhanger van Ubuntu. Een woord dat we wellicht een beetje moeten afstoffen en nieuwe betekenis in het heden moeten geven: noaberschap! Vroeger ging noaberschap heel ver en kon je zonder wederzijdse steun en hulp van de noabers eigenlijk niet functioneren in de samenleving. Je had als noaber plichten en die nam men zeer serieus.
4
Sinds die tijd is er natuurlijk veel veranderd. Toch is modern noaberschap meer dan elkaar kennen en respectvol met elkaar omgaan. Het is ook leven in een bepaalde afhankelijkheid van elkaar, en met elkaar een samenleving vormen waaraan alle inwoners volwaardig kunnen deelnemen. Een samenleving waarin alle Deventenaren naar vermogen kunnen deelnemen op gebieden zoals werk, wonen, gezondheid, zorg en ontmoeten. En een samenleving waarin burgers bij elkaar betrokken zijn en hun kwaliteiten optimaal inzetten voor zichzelf en hun omgeving. Meedoen in de samenleving geeft een gevoel van eigen waarde, draagt bij aan welzijn en welbevinden en verkleint ook de vraag naar zorg. De meeste mensen redden zich prima en doen mee in de samenleving, soms met ondersteuning vanuit familie, vrienden of buurtgenoten. Veel inwoners voelen zich bovendien medeverantwoordelijk voor de samenleving en leveren daar een bijdrage aan. Maar sommige mensen komen minder vanzelfsprekend mee. Wij kunnen daarbij meer bereiken door te denken en werken vanuit de mogelijkheden en talenten van mensen. En door als overheid nog meer dan voorheen de eigen kracht van onze inwoners en hun omgeving te stimuleren en alleen waar nodig te ondersteunen. Dat zal niet altijd vanzelf en even makkelijk gaan. Maar er is in Deventer, in de stad, in de dorpen en op het platteland een heel goede basis voor aanwezig! Ik wens u en al uw noabers een heel gelukkig en gezond nieuw jaar toe!
5