Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
1
Jaarverslag 2013 INHOUD TEN GELEIDE. HOOFDSTUK 1. DE VAC IN DEVENTER. 1.1. 1.2. 1.3.
Doelstelling. Structuur en organisatie. Werkwijze.
HOOFDSTUK 2. DE ACTIVITEITEN VAN VAC DEVENTER. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Beoordeelde plannen. Vergaderingen en werkzaamheden. Publiciteit. Symposium „Wijs in Wonen‟.
HOOFDSTUK 3. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING. Cursussen/thema-studiebijeenkomsten 3.1 3.2 3.3 3.4
Themabijeenkomst „De Toegankelijke leefomgeving‟ Utrecht Studiebijeenkomst „De Poorters van Montfoort‟ Montfoort Studiebijeenkomst „Technologie Thuis Nu!‟ Otib Woerden Studiebijeenkomst „Weten is meten‟ Nuenen
HOOFDSTUK 4. CONTACTEN.
HOOFDSTUK 5. VOORUITBLIK.
Bijlage:
Ledenlijst VAC Deventer per 31 december 2013
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
2
TEN GELEIDE. Voor u ligt het jaarverslag 2013 van de Stichting VAC Deventer. Woningbouwplannen werden bij de meeste VAC‟s, evenals in het voorafgaande jaar, sporadisch ter advisering aangeboden. Zo ook in Deventer. Er zijn in 2013 5 projecten ontvangen om te voorzien van een VAC advies. Echter de VAC heeft op andere terreinen niet stil gezeten. Hoogtepunt van het VAC jaar mag wel het op 8 oktober 2013 gehouden minisymposium genoemd worden. Titel: „Wijs in Wonen‟, met als overkoepelend thema „Energiebesparing/kostenbesparing in de bestaande bouw en nieuwbouw‟. Het symposium vergde veel voorbereidingstijd maar dat was het meer dan waard. We mogen terug zien op een zeer geslaagde middag. In 2013 werd het eerste deel gehouden van een onderzoek naar de mate van toegankelijkheid van wijkcentra en zalen. Dit onderzoek krijgt een vervolg in 2014. Om de deskundigheid te bevorderen hebben de VAC leden in 2013 aan diverse cursussen en studiebijeenkomsten deelgenomen. Eén lid volgde de verplichte Basiscursus VAC werk in de Woningbouw. In 2013 heeft helaas één lid de VAC verlaten wegens gebrek aan tijd en is eind 2013 via de Vrijwilligers Centrale Deventer (VCD) een wervingsactie gestart voor een nieuw VAC lid ter versterking van de commissie. U kunt VAC Deventer vinden op www.deventer.nl/vacwonen.
VAC Deventer.
Overzicht in de zaal tijdens het symposium 8 maart 2013
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
3
HOOFDSTUK 1. DE VAC IN DEVENTER.
De Stichting VAC: Voorlichting en Advies Commissie voor de Woningbouw en Woonomgeving is een onafhankelijke actieve organisatie. Zij is een adviesraad in de gemeente Deventer wat in een daartoe met de gemeente afgesloten convenant vastgelegd is. De leden van VAC Deventer zijn geschoolde vrijwilligers met verschillende professionele achtergronden. Door de commissie wordt gevraagd en ongevraagd advies uitgebracht ten aanzien van woningbouw en leefomgeving in haar werkgebied. Het gaat hierbij om gebruiksvriendelijkheid, functionaliteit, duurzaamheid, (sociale)veiligheid en toegankelijkheid voor alle mogelijke gebruikers. 1.1
Doelstelling. VAC Deventer tracht haar doel te bereiken door:
Het behartigen van de woonconsumentenbelangen vanuit de visie van de gebruiker. Het bevorderen van woonkwaliteit en leefbaarheid. Gesprekspartner te zijn van de gemeente, corporaties, ontwerpers, opdrachtgevers en uitvoerders. (Te streven naar) structureel overleg met de gemeente en wooncorporaties. Deelname aan klankbordgroepen cq. Bewonersklankbordgroepen.
1.2 Structuur en organisatie. VAC Deventer is opgericht in 1955. De VAC is aangesloten bij de Landelijke Stichting VACpunt Wonen, het kennis- en adviescentrum voor de gebruikskwaliteit van de woning en woonomgeving. VAC‟s zijn de enige oganisaties die de gebruikskwaliteit beoordeelt van woningbouw. VACpunt Wonen ondersteunt de plaatselijke VAC‟s met het aanbieden van studiedagen en cursussen (deskundigheidsbevordering) en het organiseren van werkbezoeken. De aangesloten VAC‟s worden bovendien ondersteunt bij de uitvoering van WoonKwaliteitOnderzoeken (WKO) cq. Quickscans. Door fusies van gemeenten en VAC‟s is het aantal actieve VAC‟s en WAC‟s in Nederland verminderd tot 125, gezamelijk bestrijken zij 200 gemeenten.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
4
1.3 Werkwijze. VAC Deventer beoordeelt bouwtekeningen, in de Voorontwerp en Defitief ontwerp fase, van nieuw te bouwen woningen, openbaar toegankelijke gebouwen en relevante renovatie/herstructurering plannen, structuurvisies, ontwerp- en voorontwerp bestemmingsplannen en andere plannen voor de woonomgeving. De VAC adviseert betrokken partijen over een optimale gebruikskwaliteit zoals vastgelegd in de WoonKwaliteitWijzer, kort samen te vatten in de volgende zes criteria:
Bruikbaarheid en doelmatigheid; zijn er meerdere activiteiten mogelijk, gelijktijdig of na elkaar.
Toegankelijkheid en bereikbaarheid; zijn de ruimten goed toegankelijk voor bijvoorbeeld ouders met een kinderwagen, rolstoelers, kinderen en slechtzienden, dus voor eenieder.
Veiligheid; dit is een breed begrip en behelst zowel fysieke-, sociale- als verkeersveiligheid.
Comfort, hygiëne en gezondheid; hoe is het gesteld met (dag)licht, frisse lucht, verwarming en uitzicht.
Duurzaamheid; duurzaam bouwen betekent het beperken van energie- en grondstoffengebruik, maar moet ook rekening houden met toekomstige woonwensen en comfort.
Onderhoudsvriendelijkheid; is het huis goed en makkelijk schoon te maken en te onderhouden.
Om eventuele aanpassingen cq. wijzigingen in het project mogelijk te maken toetst de VAC bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium. 14 Dagen nadat een advies is verzonden wordt een afspraak gemaakt om in een persoonlijk gesprek het advies toe te lichten, daarbij wordt vaak duidelijk welke onderdelen van het advies worden overgenomen en waar nog eventuele knelpunten zitten. De geadviseerde projecten worden zoveel mogelijk vlak voor de oplevering bezocht. Tijdens deze bouwbezoeken wordt bekeken in hoeverre de VAC adviezen daadwerkelijk uitgevoerd zijn. Na ongeveer een jaar bewoning kan de VAC een WoonKwaliteitOnderzoek (WKO) doen waarbij aan de bewoners gevraagd wordt hoe de woning bevalt, of in geval van renovatie, hoe genomen maatregelen in de woning bevallen. Duidelijk wordt dan of de gegeven adviezen worden gewaardeerd door de bewoners. Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
5
HOOFDSTUK 2. DE ACTIVITEITEN VAN VAC DEVENTER in 2013. 2.1 Beoordeelde plannen in 2013: Bestemmingsplan: In 2013 werden geen bestemmingsplannen ter beoordeling ontvangen. VAC Adviezen:
54 Woningen Deltaschoollocatie Installaties (Rentree) Landsherenkwartier DO kavel 3: 14 grondgebonden woningen, 28 appartementen (42 huur) (Woonbedrijf Ieder1) Landsherenkwartier: DO kavel 11: 19 grondgebonden woningen (Woonbedrijf Ieder1) Centrum Gebied Borgele DO: 16 grondgebonden woningen, 20 appartementen (Woonbedrijf Ieder1) Stadhuisplannen (gemeente Deventer) MIVA toiletten Stadhuisplannen (gemeente Deventer)
2.2 Vergaderingen en overleggen. In 2013 werden de volgende vergaderingen en overleggen voorbereid en gehouden:
11 Reguliere maandelijkse VAC vergaderingen. 1 Extra vergadering in augustus als voorbereiding van het symposium in oktober. Diverse vooroverleggen met inleiders ter voorbereiding van het symposium „Wijs in Wonen‟, o.a. plan van aanpak symposium, tijdschema‟s, teksten uitnodigingen, interview, persbericht. 7 Bijeenkomsten tekeningen beoordelen o.a. met een aspirant lid (interne opleiding). 1 Kennismaking- / Sollicitatiegesprek. Jaarlijks overleg met wethouder en ambtenaar. 2 x overleg Stadhuisplannen met gemeentelijke ambtenaren Overleg over financiën, begroting /aanvraag subsidie. VAC adviesbesprekingen Landsherenkwartier kavel 3 + 11 en Centrum Gebied Borgele. (Woonbedrijf Ieder1) Overleg met lid kerngroep Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Deventer. Voorbereidingen VAC Vergaderingen. Voorbereiding „Toegankelijkheid Onderzoek‟ wijkcentra en zalen. Overleg met marketing/ communicatieadviseur „energiebesparing‟. Actualisering Beleidsplan 2014.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
6
Vervolgens bestonden de VAC werkzaamheden uit: Symposium „Wijs in Wonen‟ op 8 oktober 2013. Ontwikkelen van powerpoint „Presentatie van de VAC‟, 2 maal is een Presentatie gehouden bij een corporatie. Visitekaartjes voor VAC leden. Opstellen Jaarverslag 2012, Verkort Jaarverslag 2012, Jaarplan 2013, vragenlijst Jaarbeeld 2012. Begroting opstellen / aanvraag subsidie 2013. Uitvoering eerste deel Toegankelijkheid Onderzoek‟ wijkcentra/ zalen. Brieven „Energiebesparen met Woonkwaliteit‟ aan gemeente, politieke fracties en woningcorporaties. Bouwbezoek ‟Le Garage‟ Engestraat. Verzending Hands-out van de inleidingen van het symposium. Bijwonen informatie avonden over de projecten: Stationsgebied, nieuwbouw plannen Stadhuis en visie Binnenstad, Groene Wal en de Viking (nieuwbouwplan Filmhuis en Bouwkunde). Deelname aan:
Klankbordgroep „Flyer bestaande bouw‟ van VACpunt Wonen, Consortiumdag „Slimme Buurt‟ in ‟s Hertogenbosch, georganiseerd door AgentschapNL/ „Blok voor Blok‟. „Energie expeditie‟ georganiseerd door de gemeente ter gelegenheid van de „Week voor de Energie‟. „Deventer Energie‟ markt. („Week voor de Energie‟).
2.4 Publiciteit. Een activiteit op het gebied van publiciteit richting corporaties en medewerkers van corporaties, is een „presentatie van de VAC‟ door middel van een powerpoint presentatie. Deze is gehouden bij Rentree en De Marken. Op 8 oktober 2013 werd het door de VAC georganiseerde symposium gehouden, waarbij naast veel VAC leden uit de provincies Overijssel, Drenthe en Stedendriehoek, ook gemeentelijke ambtenaren en corporatie medewerkers aanwezig waren.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
7
2.4 Symposium ‘Wijs in Wonen’ op 8 oktober 2013
Symposium ‘Wijs in Wonen’ Het minisymposium dat we als VAC Deventer georganiseerd hebben kreeg als titel „Wijs in Wonen‟.Het ging o.a. over gebruiksvriendelijk energie besparen. De VAC probeert dit consumentenbelang te behartigen. Inleiders op het symposium waren : ing. B. Mulder MSc, adviseur Gebruikskwaliteit bij VACpunt Wonen, ing. J. Postma, commercieel manager bij iQWoning, ing. B. Verheul, oud docent en installateur (Qwoning) en ir. E. Smit, architect-partner bij M111 architecten en oprichter Coöperatieve Vereniging Q.. Tevens werd de nieuwe directeur van VACpunt Wonen, ing. J. Overeem MRE, geïntroduceerd in Deventer. Aan wethouder J. Pierey de taak om het symposium af te sluiten. Gabrielle van Asseldonk vervulde haar taak als dagvoorzitter met verve. Jaap Overeem opende het symposium door zichzelf voor te stellen en benadrukte het belang van duurzame maar ook gebruiksvriendelijke en kwalitatief goede woningen. Als eerste spreker besprak Bart Mulder de resultaten van door VAC‟s gehouden Woon Kwaliteit Onderzoeken (WKO‟s), over energiebesparing en de rol die VAC‟s daarbij kunnen spelen. De tweede spreker Johan Postma vertelde over de iQ woning. Systeembouw waarbij differentiatie mogelijk is. Voordelen zijn korte bouwtijd, weinig bouwoverlast voorop de omgeving, een constante kwaliteit, geen last van vocht door de productie in een hal. Het is een duurzaam product. De kosten zijn 130.000 tot 150.000 euro (zonder de grondkosten) voor een woning van 120 m2. De iQwoning kan al gebouwd worden in kleine series (minimaal 3). Er is t.a.v. woonkwaliteit gebruik gemaakt van adviezen van de VAC.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
8
De derde spreker, Edwin Smit van architect-partner M3-architecten Rijswijk, oprichter coöp.- vereniging Q, sprak over het gebruik van duurzame producten in de bouw. Het architectenbureau gebruikt 90% nagroeibare producten en grondstoffen en hanteren integrale en interdisciplinaire samenwerking binnen de bouw. Ook worden de richtlijnen uit de kwaliteitswijzer van de VAC‟s gebruikt. Bob Verheul oud-elektrotechnisch installateur, oud-HBO-docent, vulde dat verhaal aan met heel concrete ervaringen en producten, met name in de installatiesfeer, om de inbouw in woningen te „vergroenen‟ en om installaties flexibeler, en daarmee duurzamer te maken. Daarna was er ruimte voor discussie, waarbij het o.a. ging over de minimale eisen die in het bouwbesluit staan en sloot wethouder Jos Pierey de bijeenkomst af met een enthousiast exposé over een aantal stimulerende maatregelen die de gemeente introduceert in Deventer.
Wethouder Pierey sluit het symposium af
Het geheel werd in goede banen geleidt door dagvoorzitter Gabrielle van Asseldonk. Een zeer geslaagd symposium met over het algemeen enthousiaste deelnemers.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
9
HOOFDSTUK 3. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING. Diverse VAC-leden hebben ook in 2013 aan thema -/studiebijeenkomsten, cursussen deelgenomen: Cursussen: Cursus „Tekening lezen‟, in Driebergen, „Basiscursus VAC werk in de Wonigbouw‟ in Driebergen, „Succesvol adviseren met de ToetsWijzer‟ in Utrecht.
3.1
Thema en studiebijeenkomsten: „Ventilatie en Gezondheid‟ in Utrecht, „‟Inspiratie bijeenkomst Fiets‟ Enschede, „Technologie Thuis, Nu!‟ in Woerden, „Poorters van Montfoort‟ in Montfoort, „Herstructurering‟ in Utrecht, „Weten is meten‟ in Nuenen, „De Toegankelijke leefomgeving‟ in Utrecht.
Themabijeenkomst ‘De Toegankelijke leefomgeving’
Dinsdag 19 november volgden 2 VAC leden de workshop de toegankelijke leefomgeving in Utrecht. Docente was mevrouw D. Janmaat. Als rolstoelgebruikster is zij een ervaren toegankelijkheidstoetser, zij kan bij veel situaties de vinger op de zere plek leggen. En dat zijn heel veel situaties. Je staat er zo in de praktijk niet altijd bij stil, maar Nederland is nog lang niet rolstoeltoegankelijk. Rolstoelgebruikers, maar ook rollatorgebruikers, buggy‟s en scootmobielen kunnen in onze samenleving nog lang niet zelfstandig hun weg vinden. Toch blijkt dat er vaak met minimale inspanningen oplossingen gevonden kunnen worden. Als er maar op tijd naar gekeken en naar gehandeld wordt. De VAC kan hierbij een duidelijke rol spelen. Mevrouw Janmaat kan overigens ook door gemeentes ingeschakeld worden voor een korte workshop. Kortom een interessante cursus.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
10
3.2 Studiebijeenkomst ‘Poorters van Montfoort’ Al enige jaren neemt de nieuwbouwproductie van woningen af. Woningcorporaties investeren sneller in renovatie dan in nieuwbouw, mede omdat men landelijk afspraken heeft gemaakt om ervoor te zorgen dat de gehele huurvoorraad in 2020 label B of hoger heeft. Ook het energiegebruik van de woningen zorgt voor een steeds groter gedeelte van de woonlasten. VAC zal, naar men verwacht, steeds meer te maken krijgen met plannen voor renovatie en vooral met het installeren van energiebesparende maatregelen. VACpunt Wonen heeft op 1 juli 2013 een studiebijeenkomst georganiseerd om 10 woningen in Montfoort te bekijken. Deze woningen behoren tot een complex van 92 „jaren ‟70 woningen‟. 82 Ervan zijn op een “normale” manier gerenoveerd, overigens ook met een labelsprong naar B. De andere 10 woningen zijn gerenoveerd volgens het renovatieconcept van Active House en het nieuwe label wordt A+++. Het concept focust op het opwekken van zonne-energie, het gebruik van passieve zonnewarmte en technologie op het gebied van energie- en klimaatbeheersing. De woningen zijn geheel gestript, daarna is er een extra etage bovenop de woningen gebouwd, zodat er ruimte kwam voor het gebruik van zonnecollectoren en veel inbreng van zonlicht. Zowel de buitengevel – het dak en ook de vloeren zijn voorzien van extra isolatie. Ramen zijn voorzien van HR*** glas, een ventilatie-unit en een warmtepomp. De diverse installaties gebruiken flink wat ruimte in de berging maar dit is opgelost door die extra verdieping. Waren de oude woningen nog voorzien van 3 slaapkamers op de 1e etage, nu kon gekozen worden voor 2 slaapkamers 1e etage en nog een slaapkamer op de extra etage. Door de extra etage te voorzien van Velux vensters wordt er optimaal gebruik gemaakt van zonnewarmte. Een schitterende manier van renoveren die nog wel wat nadelen heeft ten opzichte van nieuwbouw. De beukmaat van de woning (4,80m‟) blijft hetzelfde en ook de gehorigheid tussen de woningen is niet veranderd. De kosten voor deze manier van renoveren bedragen ruim € 161.000 per woning. Een fors bedrag. Active House verwacht dat de kosten naar beneden kunnen zodra er meer van dit concept gebruik wordt gemaakt.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
11
3.3
Studiebijeenkomst ‘Technologie Thuis Nu!’ OTIB in Woerden
Tijdens deze studiebijeenkomst werden VAC leden rondgeleid door 4 woningen in de modelwoonwijk van OTIB in Woerden. In de modelwoningen worden concrete oplossingen geboden op het gebied van wonen en zorg. Technologie Thuis Nu! koppelt de behoeften van ouderen en mensen met een beperking aan bewezen technologie die mensen in staat stelt langer zelfstandig thuis te blijven wonen. In de modelwoonwijk laat OTIB verschillende doelgroepen graag zien wat de mogelijkheden zijn. Technische innovaties worden toegepast én getest. Speciaal voor HAVO en VWO heeft OTIB een lespakket ontwikkeld. Hierin maken leerlingen kennis met technische mogelijkheden die er voor zorgen dat iemand met plezier langer, veilig en comfortabel thuis kan blijven wonen.
3.4 Studiebijeenkomst ‘Weten is meten’ in Nuenen De VAC vindt het zeer belangrijk dat er woningen worden ontworpen en gebouwd die naast energiebesparend, ook gezond, levensloopgeschikt, flexibel en gemakkelijk schoon te houden zijn. Luchtdichtheid en andere onzichtbare details die voor de kwaliteit van een woning en het comfort voor de gebruiker van belang zijn kunnen niet gezien worden op een tekening. Met een blowerdoor test in combinatie met een thermografisch onderzoek en/of rooktest kunnen woningen worden onderzocht. Deze tests zijn van belang voor de bouwer en opdrachtgever om zeker te weten wat je meet en wat uiteidelijk opgeleverd wordt. Na zo‟n meting kan naar mogelijke oorzaken en oplossingen gezocht worden. Een lekke woning en gecontroleerde ventilatie gaan niet samen, energiezuinig en lek al helemaal niet. De gevolgen van lekken in de woning kunnen groot zijn: vochtige ruimten kunnen onvoldoende ververst worden en vochtige lucht die via kieren en lekken de woning verlaat kan condenseren op koude oppervlakken zoals constructieonderdelen waar men geen zicht op heeft. Gevolg kan zijn verrotte balken en schimmelvorming. Tijdens de studiebijeenkomst „Weten is meten‟ werd met een rookmachine en warmtebeelden inzichtelijk gemaakt waar luchtlekkages en tochtproblemen zich voordeden in de onderzochte woning en konden VAC leden dit zelf ervaren. In VAC adviezen kan gevraagd worden naar de kwaliteit en bouwgaranties bij woningbouwprojecten. Door te verwijzen naar adviesbureaus die testen als blowerdoor afnemen en aandacht te vragen voor instrumenten die de bouwkwaliteit bevorderen zetten VAC‟s zich in voor de kwaliteit van woningen.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
12
HOOFDSTUK 4. CONTACTEN. VAC Deventer wil goede contacten met de gemeente Deventer onderhouden en de contacten met de woningcorporaties en een aantal ontwikkelaars uitbouwen. Met de gemeente vindt structureel overleg plaats: maandelijks met de betrokken beleidsambtenaar in de reguliere vergadering. jaarlijks met de betrokken wethouder. De VAC volgt ontwikkelingen in de woningbouw in de gemeente Deventer via plannen van de gemeente, corporaties en via de media. Getracht wordt aanwezig te zijn bij officiële gelegenheden als die voor haar werk van belang (kunnen) zijn. Regelmatig worden relevante politieke markten en raadsvergaderingen bezocht. Het streven van VAC Deventer is om structureel overleg met de corporaties op te pakken en/of uit te bouwen.
HOOFDSTUK 5. VOORUITBLIK In 2014 bestaat de Stichting VAC Deventer 59 jaar. Het is de wens om het 60 jarig bestaan in 2015 een feestelijk tintje te geven. In 2014 zullen voorbereidingen hiervoor getroffen worden. Voor 2014 staat er opnieuw een WoonKwaliteitOnderzoek (WKO) op de agenda. Mogelijk weer een WKO „Energiebesparing‟ gecombineerd met een standaard WKO GebruiksKwaliteit . De voorbereidingen voor het Onderzoek worden gestart. Het in 2013 gestarte Onderzoek naar Toegankelijkheid van diverse wijkcentra en horecazalen zal een vervolg krijgen in 2014. Ook hoopt de VACin het begin van het jaar 2014 weer een nieuw VAC lid te mogen begroeten. Samen met de gemeente, corporaties en ontwikkelaars zal de VAC zich, evenals in de afgelopen periode, ook in 2014 weer inzetten om het wonen en leven in de gemeente Deventer voor toekomstige bewoners en gebruikers van bestaande woningen te verbeteren.
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
13
Stichting VAC Deventer Davostraat 22 7412 VK Deventer 0570 – 610093
[email protected] www.deventer.nl/vacwonen.
Ledenlijst VAC Deventer per 31 december 2013.
Wil Bernards-Jaspers Davostraat 22 7412 VK Deventer 0570 - 610093
secretaris
Jacobien Besselink Zwolseweg 284 7412 AW Deventer 0570 - 613646
lid
Mieke Brouwer Stevinhof 62 7424 AH Deventer 0570 - 51576920
lid
Esther van Uum- van Hoof A. van Leusenweg 42 7425 CE Deventer 0570 - 658698
lid
Carla Veeneman-Weertjes Pijlstraat 8 7423 GS Deventer 0570 - 652085
lid
Jaarverslag 2013 Stichting VAC Deventer
14