Milieuplan milieujaarverslag milieubeleid uitvoeringsprogramma 2006

Milieuplan 2005 1. milieujaarverslag 2004 2. milieubeleid 2006-2009 3. uitvoeringsprogramma 2006

Afdeling VROM gemeente De Marne

november 2005

Milieuplan 2005 Gemeente De Marne Definitieve versie - vastgesteld in de raadsvergadering van 13 december 2005

2

Milieuplan 2005 gemeente De Marne

Inhoudsopgave 1 Inleiding ............................................................................................................................................... 6 2 Milieujaarverslag 2004......................................................................................................................... 9 2.1 Inleiding .................................................................................................................................. 9 2.2 Organisatie............................................................................................................................. 10 2.2.1 Afdeling VROM............................................................................................................ 10 2.2.2 Taakveld Milieu ............................................................................................................ 10 2.2.3 Regionale samenwerking............................................................................................... 10 2.3 Milieu algemeen .................................................................................................................... 11 2.3.1 Beleidsadvisering .......................................................................................................... 11 2.3.2 Milieubeleidsplan/programma....................................................................................... 11 2.3.3 Monitoring..................................................................................................................... 11 2.3.4 Professionalisering Handhaving.................................................................................... 11 2.3.5 Programmatische handhaving ....................................................................................... 12 2.3.6 Interne en externe Milieuzorg ....................................................................................... 12 2.3.7 Milieucommunicatie...................................................................................................... 13 2.3.8 Milieuautomatisering..................................................................................................... 13 2.4 Vergunningverlening Wet milieubeheer ............................................................................... 14 2.4.1 Het bedrijvenbestand Wet milieubeheer ....................................................................... 14 2.4.2 Productie vergunningen en meldingen .......................................................................... 14 2.5 Milieuhandhaving.................................................................................................................. 15 2.5.1 Milieucontroles/-toezicht............................................................................................... 15 2.5.2 Milieuhandhaving.......................................................................................................... 16 2.5.3 Milieuklachten............................................................................................................... 17 2.6 Bodembeleid.......................................................................................................................... 17 2.6.1 Bodembeleid.................................................................................................................. 17 2.6.2 Bodemonderzoek/-saneringen ....................................................................................... 17 2.6.3 Bodemtoets bouwvergunningen .................................................................................... 18 2.6.4 Actief Bodembeheer...................................................................................................... 18 2.6.5 Bouwstoffenbesluit........................................................................................................ 19 2.7 Geluidbeleid .......................................................................................................................... 19 2.7.1 Ontwikkelen geluidsbeleid ............................................................................................ 19 2.7.2 Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP).............................................................................. 19 2.7.3 Gescheiden inzameling van afval.................................................................................. 20 2.7.4 Handhaving bestemmingsplan buitengebied ................................................................. 20 2.7.5 Bevorderen Biodiversiteit.............................................................................................. 20 2.7.6 Ruimtelijke verankering milieuaspecten ....................................................................... 21 2.8 Andere werkzaamheden/ontwikkelingen .............................................................................. 21 2.8.1 MER Hunzegat .............................................................................................................. 21 2.8.2 Inrichtingsplannen Lauwersoog .................................................................................... 21 2.8.3 Verdrag van Aarhus....................................................................................................... 22 3 Milieubeleidsplan 2006-2009............................................................................................................. 26 3.1 Inleiding ................................................................................................................................ 26 3.2 Beleidskaders......................................................................................................................... 28 3.2.1 Inleiding......................................................................................................................... 28 3.2.2 Hoofddoelstelling .......................................................................................................... 28 3.2.3 Gemeentelijk beleid....................................................................................................... 28 3.2.4 Rijks- en provinciaal beleid........................................................................................... 29 3.3 Thema’s in het milieubeleid .................................................................................................. 30 3.3.1 Vergunningverlening en afhandeling meldingen .......................................................... 30 3.3.2 Handhaving ................................................................................................................... 31 3.3.3 Bodem ........................................................................................................................... 33 Milieuplan 2005 gemeente De Marne

3

3.3.4 Lucht.............................................................................................................................. 35 3.3.5 Geluid ............................................................................................................................ 35 3.3.6 Water ............................................................................................................................. 37 3.3.7 Licht .............................................................................................................................. 39 3.3.8 Afval.............................................................................................................................. 40 3.3.9 Duurzaam bouwen......................................................................................................... 40 3.3.10 Milieuzorg ..................................................................................................................... 41 3.3.11 Klimaatbeleid ................................................................................................................ 42 3.3.12 Biodiversiteit ................................................................................................................. 43 3.3.13 Milieucommunicatie...................................................................................................... 44 3.3.14 Monitoring..................................................................................................................... 46 3.4 Gebieden................................................................................................................................ 47 3.4.1 Inleiding......................................................................................................................... 47 3.4.2 Woongebieden (kernen) ................................................................................................ 47 3.4.3 Bedrijventerreinen ......................................................................................................... 48 3.4.4 Landbouwgebieden ....................................................................................................... 48 3.4.5 Recreatiegebieden ......................................................................................................... 49 3.4.6 Natuurgebieden ............................................................................................................. 50 4 Milieu-uitvoeringsprogramma 2005................................................................................................... 54 4.1 Inleiding ................................................................................................................................ 54 4.2 Algemeen beeld uitvoeringsprogramma 2006....................................................................... 54 Organisatie, personeel en financiën.................................................................................................. 57 4.2.1 Inleiding......................................................................................................................... 57 4.2.2 Organisatie..................................................................................................................... 57 4.2.3 Personeel ....................................................................................................................... 57 4.2.4 Financiële consequenties ............................................................................................... 59 4.3 Het uitvoeringsprogramma.................................................................................................... 60 5 Bijlagen .............................................................................................................................................. 65 Bijlage 1 – Organisatieschema Gemeente De Marne........................................................................ 66 Bijlage 2 – Inzamelresultaten 1995 - 2004....................................................................................... 66 Bijlage 2 – Inzamelresultaten 1995 - 2004........................................................................................ 67 Bijlage 3 – Wet milieubeheer inrichtingen gegevens per 31-12-2004 ............................................. 72 Bijlage 4 - Collegeprogramma 2002-2006 ........................................................................................ 73 Bijlage 5 –notitie Klimaatbeleid........................................................................................................ 74 1. Inleiding .................................................................................................................................... 74 2. Klimaatbeleid gemeente de Marne............................................................................................ 74 3. Uitvoering klimaatbeleid gemeente de Marne .......................................................................... 75 3.1. Voorlichting energiebesparing ................................................................................................... 75 3.5. Overige projecten ....................................................................................................................... 76 3.5.1.Waterstof ...................................................................................................................................... 76 3.5.2. Energievisie Zoutkamp................................................................................................................ 77 4. Middelen.................................................................................................................................... 77 4.1. Structurele middelen vanuit de begroting................................................................................... 77 4.1.1. structurele fte.............................................................................................................................. 77 4.1.2. structurele middelen .................................................................................................................... 77 4.2. Bans subsidie.............................................................................................................................. 77 4.3. klimaatfonds ............................................................................................................................... 78 4.4. bespaarde gelden uit energie-inkoop aanwenden voor groene stroom/energieprojecten ........... 78 5. Kansen/projecten ....................................................................................................................... 78 Bijlage 6 Nota energieinkoop............................................................................................................ 79 Bijlage 7 - Gebruikte afkortingen...................................................................................................... 82

4



5

1 Inleiding Het Milieuplan bevat de neerslag van de jaarlijks doorlopen milieubeleidscyclus, waarin de onderdelen evaluatie, bijstelling beleid en uitvoering op een logische wijze aan elkaar verbonden worden. Het Milieuplan 2005 bevat derhalve drie onderdelen: het milieujaarverslag 2004, het milieubeleidsplan 2006-2009, en het milieuuitvoeringsprogramma 2006 Het op deze wijze jaarlijks doorlopen van het milieudossier zorgt er voor dat het milieubeleid ‘blijft leven’ in de organisatie, en bewerkstelligt tevens een goede aansluiting op de begrotingscyclus.

6


Milieujaarverslag 2004


7

8


2 Milieujaarverslag 2004 2.1

Inleiding

Op basis van de Wet milieubeheer zijn college van B&W verplicht jaarlijks verslag te doen van het uitgevoerde milieubeleid. De wettelijk verplichting richt zich vooral op de onderdelen - inrichtingen, - procedures voor vergunningen, meldingen en ontheffingen, - coördinatie bij aanvragen om een beschikking, en - handhaving. Naast de verplichte onderdelen rapporteert het voorliggende milieujaarverslag over het volledige takenpakket zoals dat werd voorgeschreven tijdens de VOGM-periode (VOGM = Vervolgbijdrageregeling Ontwikkeling Gemeentelijke Milieubeleid). Het grootste deel van deze taken is ondergebracht bij de afdeling VROM, bij het taakveld milieu, in de vorm van een vijftal hoofdproducten. De overige taken zijn verdeeld over de andere taakvelden van VROM en de afdelingen Gemeentewerken en Bouwen & Infrastructuur. Uiteraard hebben ook andere onderdelen van de gemeentelijke organisatie een rol in de uitvoering van het milieubeleid (zoals bijvoorbeeld i.h.k.v.de interne milieuzorg de afdeling Facilitaire Dienstverlening). Dit jaarverslag begint met een beschrijving van de organisatie die het werk uit moest voeren en van de beschikbare middelen. Daarna volgt het verslag betreffende uitvoering van de al genoemde hoofdproducten voor wat betreft het taakveld milieu, met de volgende onderdelen: - milieu algemeen, - milieuvergunningen en –meldingen, - milieuhandhaving, - bodembeleid en - geluidbeleid. Vervolgens wordt de uitvoering van de milieutaken beschreven die door de andere taakvelden worden uitgevoerd. Tot slot wordt melding gemaakt van andere werkzaamheden en ontwikkelingen binnen het taakveld milieu.


9

2.2

Organisatie

2.2.1 Afdeling VROM In 2004 is de organisatiestructuur van de gemeente omgezet van een twee-sectorenmodel naar een directiemodel.. De Sector Wonen en Ruimte is opgeheven. Organisatorisch bevind de afdeling VROM zich naast een 4 tal andere afdelingen, te weten, Brandweer, Bouwen en Infra, Gemeentewerken en Samenleving. Voor verdere informatie betreffende de organisatie wordt verwezen naar het Afdelingsplan VROM en naar bijlage 1. 2.2.2 Taakveld Milieu Binnen de afdeling VROM ligt het zwaartepunt voor de uitvoering van de milieutaken bij het taakveld Milieu. Het taakveld Milieu beschikte begin 2004 over 4,2 fte vast, verdeeld over 6 medewerkers: 3,1 fte op HBO-niveau, 0,6 fte op MBO-niveau, en 0,5 fte op MBO-niveau administratief. Er zijn geen personeelswisselingen geweest. Een opgetreden tijdelijke uitval is opgevangen door het aantal milieu controles die door derden voor de gemeente worden uitgevoerd te verhogen, en intern de werkzaamheden tijdelijk te herschikken. Halverwege het jaar was het taakveld weer op volle kracht. 2.2.3 Regionale samenwerking In de Regioraad Noord-Groningen werken acht gemeenten samen (Appingedam, Bedum, Delfzijl, De Marne, Eemsmond, Loppersum, Ten Boer en Winsum). De samenwerking heeft zich in 2004 met name gericht op de volgende onderwerpen: • bodem- en grondzaken, • milieuzorg/ BANS, • communicatie/voorlichting, • natuuren milieueducatie, • handhaving en meldingen en vergunningverlening, afstemming en beperkte uitvoering. • LA21 zit vanaf 2004 niet meer in de regionale samenwerking Het hoofdspoor van de samenwerking op milieugebied verloopt via een Ambtelijk Overleg Milieu, dat onder meer dient als voorbereiding van een Bestuurlijk Overleg Milieu. Deze overleggen vinden zes keer per jaar plaats. Daarnaast zijn er ten behoeve van de hierboven genoemde onderwerpen separate bijeenkomsten of activiteiten. Hiervan is met name het Lokaal handhavingoverleg tussen regioraad, waterschap, regiopolitie en gemeente vermeldenswaard. De regioraad vertegenwoordigt de gemeente in het provinciale Servicepunt handhaving (SEPH), die op haar buurt zorgt voor aansluiting met de Landelijke Coördinatiecommissie Milieuhandhaving (LCCM). Ook heeft de regioraad enkele meldingen afgehandeld en 6 controles uitgevoerd voor de gemeente De Marne. Tot slot vervult de regioraad een rol op het gebied van het signaleren van nieuwe ontwikkelingen en als vraagbaak. De regioraad stelt ieder jaar een jaarprogramma op voor het komende jaar, en een jaarverslag van het afgelopen jaar.

10


2.3

Milieu algemeen

2.3.1 Beleidsadvisering Onder beleidsadvisering vallen alle beleidsvoorbereidende en –adviserende werkzaamheden, die niet rechtstreeks aan een ander product (zoals bijvoorbeeld handhaving of milieuzorg) zijn toe te schrijven. Water Ook in 2004 is er aandacht geweest voor het onderwerp water. De gemeente is participant in het traject om te komen tot de Watervisie Lauwersmeer, en betaalt ook mee aan het uitvoeren van de Modelstudie die hiervoor nodig is. De gemeente vertegenwoordigt de VGG niet meer in de Programmagroep Water 2000+ (Deze heeft tot hoofddoel een antwoord te geven op het Water(overlast)vraagstuk dat op ons afkomt). Het overleg ten behoeve van het Regionaal Bestuursakkoord Water, (wat een vervolg is van het opgestelde Nationale Bestuursakkoord Water), is samengevoegd met de Programmagroep Water 2000+, waarin de gemeente de Marne nu wordt vertegenwoordigd via de Regioraad. Eén van de afspraken die in het RBW zal worden gemaakt is dat de gemeenten uiterlijk 2006 een gemeentelijk waterplan hebben opgesteld. Voorbereidingen voor de realisering van een gemeentelijk waterplan in 2005 zijn gemaakt.

Flora en Faunawet Ten behoeve van de toetsing van ruimtelijke plannen aan de Flora en Faunawet wordt de Quickscan Natuurtoets gebruikt. In een enkel geval bleek aanvullend deskundig (veld) onderzoek noodzakelijk. Natuurbeschermingswet De gemeente wordt door het Ministerie van LNV in de gelegenheid gesteld zienswijzen in te brengen aangaande vergunningaanvragen in het kader van de NB-wet. Het gaat hierbij in het algemeen om vergunning voor activiteiten in de Waddenzee. In 2004 zijn een beperkt aantal zienswijzes ingebracht.

2.3.2 Milieubeleidsplan/programma In 2004 is het derde Milieuplan gemaakt. Het Milieuplan 2004 bestaat uit het Milieujaarverslag 2003, het Milieubeleidsplan 2005-2008 en het Milieu-uitvoeringsprogramma 2005. Omdat er geen significante wijzigingen werden voorzien in het milieubeleid is er voor gekozen om het milieubeleidsplan 2005 – 2008 nagenoeg ongewijzigd over te nemen in het Milieuplan 2004. 2.3.3 Monitoring De monitoringsinspanningen hebben zich in 2004 beperkt tot het inzichtelijk krijgen en houden van de voortgang van de werkzaamheden, teneinde het accuraat en tijdig leveren van gegevens voor interne en externe rapportages (marap, milieujaarverslag) mogelijk te maken. 2.3.4 Professionalisering Handhaving In 2002 is het landelijke traject ‘Professionalisering Handhaving’ van start gegaan. Het traject heeft tot doel de handhaving bij de toezichthoudende partijen waaronder de gemeenten op een hoger niveau te brengen. De kwaliteitsbeoordeling is verdeeld in 4 fasen: 1. vaststellen kwaliteitscriteria 2. nul meting met verificatie 3. verbeterplan 4. eindmeting met verificatie


11

De provincies hebben de regie bij de uitvoering van het gehele traject, en zullen de verbeterplannen toetsen aan de criteria. De criteria zullen in 2005 in per AMvB worden vastgesteld. Het gehele traject, inclusief de implementatie van het verbetertraject zal per 1-1-2005 gereed moeten zijn. Eind 2004 is gewerkt aan de nota “Verantwoording kwaliteitscriteria behorende bij het traject professionalisering van de milieuhandhaving” waarin per criterium inhoudelijk wordt aangegeven hoe hier mee om wordt gegaan. Een bewuste afwijking van de gestelde criteria betreft de wijze van functiescheiding tussen vergunningverlening en het toezicht, juist vanwege kwaliteitsstreven. In den lande komen al meer gemeenten in het geweer tegen deze regeling van persoonsgebonden functiescheiding. Uiteindelijk zal de AMvB in dit kader de doorslag gaan geven in hoeverre de huidige wijze van organiseren moet worden aangepast. In januari zal de eindevaluatie plaatsvinden, en in februari - maart de verificatie daarvan. De eindmeting en verificatie worden met vertrouwen tegemoet gezien. 2.3.5 Programmatische handhaving In 2004 is als nadere uitwerking van de handhavingsvisie hard gewerkt aan het vormgeven van het integrale ruimtelijk handhavingsbeleid. Het beleid heeft tot doel de handhavingstaken van de verschillende wetgeving/taakvelden (Milieu/R.O./BWT/Brandweer/Bijz.Wetten) naast elkaar te leggen en op basis van een risicomatrix een herijking en prioritering te laten plaatsvinden van de uitvoering van de handhaving. Het ruimtelijk handhavingsbeleid is in december vastgesteld door de raad. In 2005 zal op basis van het vastgestelde beleid gewerkt worden aan een integraal uitvoeringsprogramma. 2.3.6 Interne en externe Milieuzorg Duurzaam bouwen Ten behoeve van de woningen in de plannen Aagtsheem II te Eenrum en Elensterweg te Ulrum is een subsidieverordening Duurzaam Bouwen opgesteld. In 2004 zijn hiervoor twee aanvragen Bij kaveluitgifte wordt aan belangstellenden standaard de gemeentelijke folder Duurzaam Bouwen verstrekt. Daarnaast wordt aan geïnteresseerde aanvragers van een bouwvergunning de folder van het Informatiepunt Duurzaam Bouwen ‘Uw bouwsteen voor gezond bouwen en wonen – Handige wegwijzer voor duurzaam bouwen en wonen’ gegeven. In de hal van het gemeentehuis is een tafel ingericht ten behoeve van voorlichtingsmateriaal met betrekking tot duurzaam bouwen. Bedrijfsinterne milieuzorg bij de gemeente In de situatie ten aanzien van de bedrijfsinterne milieuzorg (bim) is er in 2004 niet veel veranderd ten opzichte van de voorgaande jaren. Er is een plan Milieuzorg Gemeente De Marne waarmee binnen bestaande functies rekening wordt gehouden, maar een milieuzorgcoördinator is nog steeds niet aangesteld. Veel werkzaamheden blijven daardoor liggen. In het kader van het programma ‘Met preventie naar duurzaam ondernemen’ zijn overheden verplicht in 2004 een goed functionerend bim-systeem te hebben op het niveau van ISO14001 of EMAS. Het huidige milieuzorgsysteem is niet gestoeld op de ISO- of EMAS-systematiek, en zal dus aangepast moeten worden. Het was de bedoeling dat de afdeling Gemeentewerken aan de slag gaat met een KAM-(kwaliteit, arbo en milieu)-traject. Dit zou een aanknopingspunt kunnen zijn voor de doelstelling uit ‘Met preventie naar duurzaam ondernemen’. Het KAM-traject is op onderdelen in 2004 van start gegaan. In 2005 wordt nader bezien op welke wijze BIM hierop kan inhaken.

12


Energiebeleid In 2004 is het uitvoeringsplan klimaatbeleid gemeente De Marne vastgesteld. De subsidieregeling BANS klimaatconvenant vormt min of meer de kern van het klimaatconvenant. De na te streven doelstellingen en uit te voeren activiteiten zijn voor een periode van 4 jaar vastgelegd in het uitvoeringsplan Klimaatbeleid. Daarvoor heeft de gemeente de Marne ca. € 86.000,- subsidie gekregen. Uit de klimaatscan blijkt dat de kansen in de Marne vooral liggen op het gebied van Gemeentelijke gebouwen en Installaties, Woningbouw nieuw en bestaand en Duurzame Energie. Omdat wij een agrarische gemeente zijn ligt de Agrarische sector ook voor de hand. De gekozen projecten komen dan ook uit deze thema’s. De komende 4 jaren zal daar invulling aan worden gegeven. De gemeente heeft in samenwerking met een tiental andere gemeenten en de provincie Groningen via een Europese aanbesteding scherpe tarieven verkregen voor de inkoop van elektriciteit. Het geld dat hiermee bespaard wordt, wordt teruggeïnvesteerd in energiebesparende maatregelen. Daarnaast neemt de gemeente vanaf 2003 voor 100 % groene stroom af. 2.3.7 Milieucommunicatie De milieucommunicatie in de gemeente kent drie verschillende verschijningsvormen, algemene voorlichting, natuuren milieueducatie (NME) en activiteiten in het kader van Lokale Agenda 21 (LA21). Ten gunste van de wettelijke taken is aan de uitvoering van deze taak een beperktere prioriteit gegeven dan was gepland. Voorlichting Er zijn verschillende acties uitgevoerd in het kader van voorlichting, een aantal in samenwerking met derden. Er wordt steeds meer naar gestreefd om voorlichting een versterking te laten zijn van het bestaande beleid. Zo zijn er o.a. uitgevoerd een cursus bouwstoffenbesluit, communicatietraining, cursus EPCcheck, cursus Nationaal Pakket Duurzaam bouwen, cursus verfspuiten. Daarnaast wordt voortdurend op individuele basis voorlichting gegeven over allerlei milieuonderwerpen, meestal naar aanleiding van vragen. NME In 2004 is door het ontwikkelen van een Themakrant Duurzame energie voor de bovenbouw van de basisscholen ook aansluiting gezocht bij het gemeentelijk beleid. Verder is het Watch-project gecontinueerd. Het is een project waarbij kinderen leren te kijken naar hun eigen ‘natte’ leefomgeving. Het is samen met het IVN en de consulentschappen NME Groningen en Friesland uitgevoerd.. LA21 Door het platform LA21 in De Marne ( De Marne Duurzoam) zijn weer een aantal activiteiten uitgevoerd. Zo waren daar o.a.: voortgang van het multiculturele volkstuinenproject Ons Toentje in samenwerking met het AZC, er is een streekproductenwaaier ontwikkeld en ook hier wordt aansluiting gezocht bij het gemeentelijk beleid, er heeft een informatieavond over energie plaatsgevonden. De eerste stappen zijn gezet tot het oprichten van een ‘Duurzaamheidscafe’ in samenwerking met het platform Duurzaam Winsum. De gemeente ondersteunt het locale platform met ambtelijke inzet en met middelen. 2.3.8

Milieuautomatisering

Er is t.b.v. het programma MPM waarin de Wet milieubeheer informatie wordt beheerd, een GISkoppeling aangekocht. Alle Wm-inrichtingen zullen in 2005 GIS-gekoppeld worden. Het is de intentie om een milieukaart te maken t.b.v. de vastgoedviewer waarin de deze Wet milieubeheer locaties staan


13

aangegeven. Ten behoeve van een goede monitoring van de milieu-informatie is gewerkt aan het bouwen van overzichtsrapportages binnen het milieuprogramma MPM (Wet milieubeheer informatie). In het bodeminformatiesysteem nazca zijn dit jaar 38 nieuwe bodemonderzoeken ingevoerd. Tevens is een update verricht van NAZCA, waarmee het applicatiebeheer is verbeterd. Bij het beoordelen van de bodemkwaliteit wordt ervaren dat de historische informatie, afkomstig van het Historisch BedrijfsBestand (HBB), niet altijd klopt. Het levert regelmatig nawerk op bij het afhandelen van de makelaarsverzoeken. Het bestand is echter niet muteerbaar (provinciaal bestand). De behoefte bestaat om wel informatie te kunnen wijzigen dan wel aan te kunnen vullen. Dit probleem dat in de gehele provincie wordt ervaren, heeft geleid tot de ontwikkeling van een HBB-module (Historisch Bedrijfs Bestand) binnen NAZCA, die in 2005 zal worden uitgeleverd. De bodeminformatie is op laag niveau (onderzoek bekend ja of nee, informatie historische verdachtheid aanwezig ja/nee en de informatie omtrent gesaneerde ondergrondse olietanks) is tevens voor een ieder te raadplegen via internet. Deze mogelijkheid is door de provincie ontwikkeld. Op de website van de gemeente is een link aangebracht naar de betreffende site: http://groningen.esrinl.com/bodeminformatie/.

2.4

Vergunningverlening Wet milieubeheer

2.4.1 Het bedrijvenbestand Wet milieubeheer Het bedrijvenbestand Wet milieubeheer van gemeente De Marne kent 627 Wm inrichtingen (d.d. 1612-2004) die onder het bevoegd gezag van de gemeente vallen. Wat betreft de onderverdeling in zwaarte van de bedrijvigheid (gerelateerd aan mogelijke milieubelasting door de inrichting) en in vergunningen/of meldingsplicht, geeft dit het volgende beeld: categorie

aantal inrichtingen %-aandeel

Vergunningplicht Meldingsplicht

1 2 3 4 totaal

179 395 51 2 627

3 73 25 2 103

28,6 63 8,1 0,3 100

174 312 20 0 506

Vergunning- en meldingplicht 0 13 5 0 18

2.4.2 Productie vergunningen en meldingen In onderstaande tabel staan de in 2004 afgeronde projecten weergeven. Project Wet milieubeheer verlenen van vergunning Wm intrekken van vergunning Wm accepteren van melding art. 8.19 Wm afhandelen van melding art. 8.40 Wm opleggen van een nadere eis meldingen tijdelijke opslag vaste mest ontheffing verbranden van afval buiten inrichting toetsing Wm

aantal 2 1 3 19 1 5 4* 2

* : 2 ontheffingen tbv bruinrotbestrijding en 2 ontheffingen tbv vuren jaarwisseling. Ontheffing tbv het paasvuur is abusievelijk niet verstrekt.

Tijdigheid De wettelijke termijn van een half jaar na de ontvankelijke aanvraag voor de definitieve vergunning is dit jaar in 1 geval overschreden.

14


Beroepsprocedures In 2004 is 1 procedure met aantekening van beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State afgehandeld. Coördinatie Er is dit jaar 1 vergunning verleend waarbij er sprake was van een coördinatie tussen de Wm en de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo). Vergunning op Hoofdlijnen/Milieuzorgsysteem In principe komt één inrichting voor zo’n vergunning in aanmerking. Deze inrichting heeft intussen een gecertificeerd milieuzorgsysteem. Het bedrijf is aangespoord om onderzoek te verrichten naar reductie voor energie-, afval- en watergebruik. Tegelijkertijd is een vergunningprocedure gestart om de actuele eisen die gesteld worden aan dergelijke onderzoeken aan de vergunning te verbinden. Uitvoering geven aan deze onderzoeken en de daaruit komende vervolgacties maken een belangrijk onderdeel uit van een vergunning op hoofdlijnen/vergunning op maat. Externe Veiligheid In 2004 is het Besluit externe veiligheid inrichtingen van kracht geworden (BEVI). Hiermee zijn de risiconormen voor externe veiligheid met betrekking tot bedrijven met gevaarlijke stoffen wettelijk vastgelegd. Bij besluitvorming ingevolge de Wet milieubeheer én de Wet Ruimtelijke Ordening dient rekening te worden gehouden met deze wet. Binnen de gemeente vallen 3 inrichtingen onder dit besluit: 2 bedrijven met een ammoniakkoelinstallatie en het LPG tankstation. Het ministerie van VROM werkt tevens aan een Registratiebesluit Risicosituaties gevaarlijke Stoffen (RRGS), die nog niet in werking is getreden. Uitvoering geven aan dit besluit leidt tot een landelijk register, waarin risicosituaties met gevaarlijke stoffen worden vastgelegd. Het gaat hierbij om giftige, brandbare en explosieve stoffen. In 2005 zal nader worden geïnventariseerd welke locaties binnen De Marne hier onder vallen. In 2004 is de provincie gestart met een onderzoek naar het ombouwen van de provinciale risicokaart naar het landelijke model, die onder andere gekoppeld wordt aan de toekomstige data van het RRGS. Over de actualisatie van de provinciale risicokaart zijn afspraken gemaakt. De risicokaart is via internet te raadplegen: www.provinciegroningen.nl/veiligheidenmilieu/risicosrampen/risicokaart.

2.5

Milieuhandhaving

2.5.1 Milieucontroles/-toezicht Onderstaande tabel geeft inzicht in het aantal controles dat was gepland voor 2004, en dat daadwerkelijk is uitgevoerd. De planning van de controles is gebaseerd op de bezoekfrequenties per jaar die gelden voor een bepaalde categorie inrichting, zoals die zijn vastgelegd in het Milieubeleidsplan 2003-2006. Overzicht controles Wet milieubeheer 2004:

categorie

geplande controles

1e bezoek

1 2 3 4 Subtotaal Totaal

25 61 16 4 105 105

26 67 9 3 105 105


verrichtte hercontroles nav eerste bezoek in 2004 H1 H2 H3 17 1 18 60

4 2 1 7

verrichtte hercontroles nav eerste bezoek voor 2004 H1 H2 H3 1 26 4 1 35

nog te verrichten hercontroles 2005 nav 2004 H1 H2 H3

nog te verrichten hercontroles 2005 nav voor 2004 H1 H2 H3

7 3 2 12 46

6

19 3

5

1

6

22

5

1

15

Meest voorkomende overtredingen bij 1e controle 2004(in volgorde van frequentie): 1. jaarlijks keuren brandblussers 18 keer 2. gasflessen (keuren/omvallen) 5 keer 3. Verandering t.o.v. vergunningssituatie 2 keer 4. CFK onvoldoende preventief onderhoud 3 keer 5. 8.40 Wm melding doen 2 keer De voorgenomen inspanning m.b.t. de te verrichten controles zijn in 2004 gehaald. Hieronder wordt toegelicht welke bedrijven in 2004 zijn bezocht op andere gronden dan het reguliere toezicht. -

Gebiedsgerichte aanpak. In Lauwersoog zijn met name de horecabedrijven gecontroleerd. Extra aandacht is besteed aan de aansluiting op de riolering. Tevens is met de provincie gezamenlijk de scheepswerf Welgelegen bezocht. De overige bedrijven in binnen- en buitenhaven van Lauwersoog zullen in 2005 integraal worden gecontroleerd.

-

Branchegerichte aanpak. Als branche zijn de gasdrukregel- en meetstations gekozen (categorie 1). Bij deze inrichtingen zijn geen overtredingen geconstateerd.

-

Risico-aspect controle. Overeenkomstig het beleid zijn de risico-aspecten van de betreffende bedrijven gecontroleerd. Het Vuurwerkbesluit dat in 2004 bindend is geworden (geen overgangsrecht meer), heeft geleid tot een “sanering” in de verkooppunten binnen de gemeente. Er is nog 1 verkooppunt over.

-

Thematische aanpak. De thematisch aanpak aansluiting op de riolering is gekoppeld aan het gebiedsgerichte handhavingstraject. Geconstateerd tot nu toe is dat de regels omtrent de aansluiting en de vereiste voorzieningen goed worden nageleefd.

Regeling tijdelijke opslag vaste mest. - In het kader van de provinciaal geldende gedoogregeling voor tijdelijke opslag van vaste mest op het land is dit jaar controle verricht door middel van 1 dagdeel gerichte veldwaarneming. Er zijn 2 meldingen verricht, 3 zijn nog binnengekomen na.v. controle en voor 2 locaties zal proces-verbaal worden opgemaakt i.v.m. het duidelijk niet in acht nemen van de vereiste afstand tot het oppervlaktewater. Het O.M. heeft aangegeven in 2005 een strakker handhavingsbeleid te gaan voeren op niet gemelde opslagen. Controles geluid regio. Er zijn in 2004 geen controles geweest door de regio van nachtelijk horeca- geluid. Er is dit jaar 1 geluidsklacht over horecabedrijven binnengekomen. 2.5.2 Milieuhandhaving Er zijn een viertal vooraankondigingen bestuursrechtelijk optreden verzonden in 2004: - 3 naar aanleiding van gegrond gebleken handhavingsverzoeken; - 1 naar aanleiding van een gegrond gebleken klacht; - 1 naar aanleiding van regulier toezicht. T.b.v. een adequate de handhaving is eenmaal gekozen voor het tegelijkertijd opleggen van een nadere eis aan het betreffende bedrijf. Een geval is op een brede, integrale wijze opgepakt en loopt nog door tot in 2005. Het verzenden van de vooraankondiging (incl. het daarna lopende traject met gesprekken

16


en het maken van afspraken) lijkt voldoende effect te hebben om de overtredingen op te lossen. Dit zal in 2005 moeten blijken. Eind 2003 is in samenwerking met de VROM inspectie uitvoering gegeven aan handhaving op de afvoer van verdacht asbesthoudend materiaal. Hierbij heeft de VROM-inspectie de afvoer van het materiaal stilgelegd, monsters genomen en nader ketenonderzoek verricht. Hierbij is een vooraankondiging dwangsom door VROM verzonden. In 2004 is bij nadere bestudering van de resultaten dit voornemen ingetrokken en is na overleg met het O.M. afgezien van strafvervolging. 2.5.3

Milieuklachten

Er zijn 35 klachten binnengekomen, waarvan 11 gerelateerd waren aan een inrichting ingevolge de Wm. De volgende acties bij deze inrichtingen kunnen worden onderscheiden: - diverse bezoeken (ca 12) ter plaatse en persoonlijk en telefonisch overleg met klager/ veroorzakers - 3 geluidsmetingen verricht door het taakveld milieu (2 bij 1 inrichting) met vaststelling van overtreding van de geluidsnorm, eenmaal resulterend in een nadere eis en 1 maal resulterend in een aanschrijving voor het ongedaan maken van de overtreding. hercontrole bij verlening nadere eis verricht. - 1 akoestische rapportage m.b.t het vaststellen van de akoestische uitstraling van een bedrijf binnen een woonkern (nog nav klacht 2003) en blijvende twijfel omtrent mogelijke overschrijding van de geluidsnorm. - 1 aanpak met aanschrijving dat waarschijnlijk zal uitmonden in een gedoogbeschikking (2005) - 1 vooraankondiging met integraal karakter (Wm, WBT en RO –aspecten) en lopend vervolgtraject. Bij de 24 overige klachten zijn ca. 10 bezoeken verricht en 4 aanschrijvingen verzonden. Indeling naar aard van de klachten: aard stankhinder afval geluid stuifhinder bodem zichthinder Totaal

2.6 2.6.1

Wm-gerelateerd 3 0 6 2 0 0 11

niet Wm gerelateerd 10 10 0 0 3 1 24

Totaal 13 10 6 2 3 1 35

Bodembeleid Bodembeleid

In regionaal verband is het project Intergemeentelijke Bodembeleidsplan afgerond. Dit project beoogt op basis van de provinciale blauwdruk de gemeentelijke bodemtaken op een herkenbare, werkbare en gestructureerde manier vast te leggen in een bodembeleidsdocument. Initiator van dit project is de provincie Groningen. Het bodembeleid is vastgesteld als gemeentelijk interim-bodembeleid. In 2005 zal nader worden bekeken in hoeverre het beleid een gemeentelijke aanpassing/aanvulling/nuancering behoeft. 2.6.2 Bodemonderzoek/-saneringen Naar aanleiding van de constatering in 2003 dat het grondwater van het terrein van gemeentewerken na de uitgevoerde bodemsanering toch nog te veel verontreinigd was is in 2004 aanvullende bodemsanering uitgevoerd. Een niet eerder vastgestelde bodemverontreiniging gelegen naast de reeds


17

gesaneerde locatie bleek de veroorzaaker. Deze is verwijderd. Verlaging van de concentraties in het grondwater vergt enige tijd. Begin 2005 zullen metingen worden verricht naar de grondwaterkwaliteit. Verwacht wordt dat de concentratie voldoende is afgenomen waardoor aanvullende saneringsmaatregelen niet meer nodig zijn.

Op de gemeentelijke locatie aan de Havenstraat in Wehe den Hoorn is nog sprake van een dusdanig grondwaterverontreiniging dat de huidige saneringsaanpak moet worden bijgesteld, in 2004 is hierop nog geen actie ondernomen. Op het voormalig Heiploegterrein te Zoutkamp ligt nog een beperkte hoeveelheid verontreinigde grond in depot. Verwacht wordt dat de laatste hoeveelheid grond medio 2005 uit dit depot gereden kan worden. Met de inrichting van dit depot ten behoeve van de bodemsanering van het voormalige Heiploegterrein heeft de gemeente voorkomen dat circa 5000 m3 licht verontreinigd grond moest worden afgevoerd. In 2005 zal een eindrapport betreffende dit depot ter verantwoording aan de provincie worden opgesteld. Ten behoeve van ontwikkelingsplannen, verkoop en aankoop zijn circa 5 bodemonderzoeken uitgevoerd. 2.6.3 Bodemtoets bouwvergunningen Overeenkomstig het bodembeleid dient voor iedere reguliere bouwvergunningaanvraag een bodemtoets te worden verricht (voor zover grondverzet plaatsvindt). Er zijn in 2004 circa 35 bodemtoetsen (beoordeling bodemonderzoek) uitgevoerd in het kader van bouwvergunningen. In 2004 zijn 194 makelaarsverzoeken afgehandeld, betreffende inlichtingen omtrent de (bekende) bodemkwaliteit van bepaalde percelen. Dit is beduidend minder dan in 2003 (282). De hoogte van leges is nader onderzocht op kostendekkendheid en is per 01-01-2005 regionaal afgestemd (van €37,50 naar € 70,-). 2.6.4

Actief Bodembeheer

De bodemkwaliteitskaarten en het bodembeheersplan van het bebouwd gebied en buitengebied worden gebruikt bij het beoordelen van meldingen betreffende de toepassingen van grond. De kaart is tevens terug te vinden in de vastgoedviewer. In totaal is ruim 20 maal een melding of verzoek beoordeeld in het kader van actief bodembeheer (incl. verzoeken toepassing schone grond). In samenwerking met B&I zijn binnen het IBA-plaatsingsproject afspraken gemaakt en 10 controles verricht op bodemkwaliteit en de toepassing van de afgegraven grond. Per 2005 worden meldingen en controles in dit kader geregistreerd in MPM. Binnen de bodemkwaliteitskaarten is het grondverzet langs de gemeentelijke wegen nog niet geregeld. In samenwerking met andere gemeenten is opdracht verstrekt aan Haskoning om ook hier een kwaliteitskaart van te maken. Het (aanvullend) bodemonderzoek hiervoor is in 2004 verricht. In 2005 zal de bodemkwaliteitskaart wegbermen definitief worden vastgesteld. De Provincie is ook na het gereedkomen van de bodemkwaliteitskaarten en bodembeheersplannen actief gebleven op het gebied van actief bodembeheer. In samenspraak met 14 gemeenten is veel aandacht voor de controle op de uitvoering en voor beleidsmatige ontwikkelingen. De provincie heeft ook zitting in het regionaal bodemoverleg. In 2006 is de bedoeling de kaarten en bijbehorende plannen te actualiseren.

18


2.6.5 Bouwstoffenbesluit Het gemeentelijk beleid rond het bouwstoffenbesluit is opgenomen in het regionaal bodembeleidsplan. In het kader van de herijkingsoperatie van VROM zal dit complexe besluit grondig worden gewijzigd. De verwachting is dat deze wijziging in 2007 is doorgevoerd. Per 2005 worden meldingen en controles in dit kader geregistreerd in MPM.

2.7

Geluidbeleid

2.7.1 Ontwikkelen geluidsbeleid In 2002 is geconstateerd dat het beheer van de geluidszones in Lauwersoog niet op orde is. Dit probleem is in 2003 ter hand genomen tezamen met het opstellen van de Geluidskwaliteitskaart (ten behoeve van het MIG traject), en de actualisatie van de Geluidsniveaukaart. Genoemde werkzaamheden zijn door de tijdelijke onderbezetting bij het taakveld enigszins vertraagd. In 2005 zal de nieuwe geluidzone, de geactualiseerde geluidsniveaukaart en de geluidskwaliteitskaart worden vastgesteld. Bij de nieuwe geluidzone van Lauwersoog wordt tevens rekening gehouden met de plannen omtrent Lauwersoog en de gaswinninglocatie van de NAM, maar ook met de natuurwaarden van het omliggende gebied.

2.8

Overige taken

2.8.1 Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) De rioleringswerkzaamheden in Zoutkamp zijn nog in volle gang en zullen medio 2006 worden afgerond. De maatregelen om te voldoen aan de basisinspanning zijn geïntegreerd in het project Zoutkamp, waarbij de gehele oude kern wordt gereconstrueerd. Zo wordt er momenteel ook aan de rioolreconstructie in Kloosterburen e.o. gewerkt. Deze werkzaamheden zullen in het derde kwartaal van 2005 gereed komen. Hiermee is dan ook de basisinspanning voor de kernen Kloosterburen, Hornhuizen, Kruisweg, Molenrij en Kleine Huisjes gerealiseerd. Tevens wordt de laatste hand gelegd aan het IBA-project. Hierbij zijn alle aansluitplichtige percelen aangesloten op de riolering en zijn een 70 percelen in het buitengebied voorzien van IBA’s in het kader van de verbrede zorgplicht. Bij bovenstaande rioleringswerken is met name aandacht geweest voor een aantal specifieke doelen uit het GRP, namelijk het uitsluiten/beperken van bodem- en grondwatervervuiling, en het reduceren van de emissie door overstorten. Voor een aantal andere dorpen moet in het kader van de basisinspanning nog het een en ander worden gerealiseerd. In het vernieuwde GRP (2004-2008) is een planning opgesteld waarbinnen deze werkzaamheden zullen worden afgerond. Als gevolg van een andere benadering om te voldoen aan de basisinspanning, zullen een aantal basisrioleringsplannen worden herzien. Was in eerste instantie uitgegaan van bergingsverruiming d.m.v. bergbezinkvoorzieningen, is er nu gekozen voor meer afkoppeling van verharding en de aanleg van (verbeterd) gescheiden stelsels. Voor de uitvoering van deze maatregelen wordt aansluiting gezocht bij het rioolbeheer en is als gevolg van de financiële haalbaarheid en personele bezetting een ruimere planning opgezet. De basisinspanning voor het totale gebied van De Marne zal in 2007 zijn voldaan. Om goed inzicht te krijgen en te houden in de staat van de riolen, zijn we in 2003 gestart met camerainspecties. Het is de bedoeling te komen tot planmatige inspecties, welke als onderlegger dienen voor een onderhoudbeheersplan. Het beleid is er op gericht om in nieuwe bestemmingsplannen standaard te werken met gescheiden rioolstelsels. Daarnaast wordt er naar gestreefd om bestaand verhard oppervlak af te koppelen van de riolering.


19

2.8.2 Gescheiden inzameling van afval De afvalinzameling in de gemeente loopt sinds 1994 voor een groot deel via gescheiden stromen. Een deel wordt ingezameld via het eigen overslagterrein te Leens (aanlevering in depots, containers en gehaald op de grofvuilroute), de rest gaat rechtstreeks naar andere verwerkingsinrichtingen en overslagstations, zoals die in Usquert. In bijlage 2 staan de hoeveelheden van de belangrijkste stromen afval vermeld. In het Landelijk AfvalBeheerPlan (LAP) zijn doelstellingen geformuleerd voor de mate van scheiding van huishoudelijk afval in 2006, de zogenaamde scheidingspercentages, onderverdeeld in stedelijkheidsklasses. De gemeente de Marne valt onder stedelijkheidsklasse 5. Het scheidingspercentages geeft aan welk gedeelte van de totaal aangeboden hoeveelheid van een bepaalde fractie daadwerkelijk gescheiden wordt aangeboden. Op basis van de meest recente sorteeranalyses, uitgevoerd in 2002, zijn de scheidingsresultaten voor gemeente De Marne in 2002 berekent. De scheidingsresultaten zijn tezamen met de doelstellingen uit het LAP weergegeven in onderstaande tabel.

LAP doelstelling en resultaten gemeente De Marne in 2002 Scheidingsdoelstellingen De Marne voor stedelijkheidsklasse 5 Afval met nuttige toepassing > 60 % 53 % Gft-afval > 55 % 94 % Glas > 90 % 67 % Oud papier en kartona > 75 % 68 % Kca > 90 % 48 % Textiel > 50 % 17 % a Verondersteld wordt dat 85 tot 90% van al het papier en karton herbruikbaar is. De LAP doelstelling is om 85% van dit herbruikbare deel in te zamelen. Dit komt overeen met circa 75% van de totale hoeveelheid papier en karton.

Uit bovenstaande tabel kan worden afgeleid dat de LAP doelstellingen grotendeels niet worden gehaald. Ten behoeve van het verbeteren van het scheidingsresultaat alsmede het verminderen van de afvalstroom heeft de raad in 2004 ingestemd met de invoer van diftar. Naar aanleiding van de behoefte voor een aanvullende onderbouwing voor de keuze van diftar, alsmede naar aanleiding van de aanzet van de VROM inspectie om afvalstoffenbeleid te formuleren, is gewerkt aan een afvalstoffenplan dat medio 2005 aan de raad zal worden voorgelegd. Uit de klachtenregistratie bij gemeentewerken blijkt dat slechts 5 klachten zijn binnengekomen betreffende zwerfafval. In regionaal verband is, in samenwerking met de Stichting Kinderdagverblijven Noord Groningen, een project gestart om luierafval gescheiden in te zamelen ten behoeve van verwerking door het bedrijf Knowaste. Dit project heeft begin 2003 tot concrete resultaten leiden. Het inzamelresultaat is dermate positief dat het College besloten heeft de gescheiden luierinzameling uit te breiden. Medio 2004 zijn in de grotere dorpskernen nabij de kinderdagverblijven een inzamelcontainers geplaatst. 2.8.3 Handhaving bestemmingsplan buitengebied Reguliere controles in het buitengebied hebben niet plaatsgevonden, er is alleen in beperkte mate en op ad hoc basis gecontroleerd op basis van klachten en meldingen. De handhaving van het bestemmingsplan zal onderdeel gaan uitmaken van het uitvoeringsprogramma behorende bij de integrale ruimtelijke handhaving, dat in 2005 vorm krijgt. 2.8.4 Bevorderen Biodiversiteit Voor het bevorderen van de biodiversiteit zijn verschillende acties opgenomen: • landschapsbeleidsplan, en het daaruit voortvloeiende Dobben en kolkenplan • ecologische bermbeheer, en • ondersteunen initiatieven agrariërs en burgers.

20


Op basis van een onderzoek uit 1993 is geleidelijk het ecologische bermbeheer ingevoerd in de gemeente. In 2004 is ongeveer 1/3-deel van de bermen ecologisch beheerd (één of twee keer maaien met weghalen), de rest wordt geklepeld. De soortenrijkdom (planten, insecten) in de bermen was in 1993 al vrij goed. Om de drie jaar wordt onderzocht hoe de soortenrijkdom zich ontwikkelt. Een nog niet uitgevoerde actie is het bevorderen van biodiversiteit door het ondersteunen van initiatieven van agrariërs en burgers, bijvoorbeeld op het gebied van agrarisch natuurbeheer. In 2004 heeft de gemeente ingestemd met het opstellen van een Landschapsontwikkelingsplan (LOP). Het visiedeel, de 1e fase van het LOP, is gereed. In 2005 wordt een uitvoeringsplan opgesteld in samenwerking met maatschappelijke instanties. Als voorbeeldproject wordt in 2005 in Leens een herstelplan uitgevoerd om de wierden weer beter in het zicht te krijgen. De bedoeling is om het LOP in het najaar van 2005 ter vaststelling aan de raad aan te bieden. 2.8.5 Ruimtelijke verankering milieuaspecten De beheersing verkeersdrukte in recreatieterreinen is als actiepunt opgenomen in het milieuuitvoeringsprogramma. In concrete vorm is daar geen invulling aan gegeven. Wel is het mede onderwerp van studie in de verschillende gremia die zich met het Lauwersmeer bezighouden, zoals de gemeentelijke werkgroep Project Lauwersmeer. Het verkeersaspect zal deel uitmaken van het nog op te stellen Beheers- en Inrichtingsplan (BIP) voor het Nationaal Park Lauwersmeer. Daarnaast wordt overwogen om in de nabije toekomst te komen tot een Gemeentelijk Verkeers- en Vervoers Plan (GVVP). De herziening van de bestemmingsplannen buitengebied is 2004 voortgezet. Daarbij worden meegenomen de ruimtelijke aspecten die betrekking hebben op water (waterparagraaf), intensieve veehouderij, windmolens, natuur (toetsingskader Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn) en geluid.

2.9

Andere werkzaamheden/ontwikkelingen

2.9.1 MER Hunzegat In het kader van de besluitvorming voor het nieuwe bestemmingsplan Hunzegat (bij Zoutkamp) wordt een milieu effect rapportage procedure doorlopen. Dit project is in oktober 2000 gestart. In oktober 2001 heeft de gemeenteraad van De Marne het Milieu Effect Rapport (MER) dat hiervoor is opgesteld aanvaard. Op 15 april 2002 heeft de commissie m.e.r. een toetsingsadvies uitgebracht over dit rapport. De commissie is in haar advies lovend over de impulsen die het MER op de gedachtevorming over Hunzegat heeft gehad, maar constateert tevens dat het MER hierdoor op onderdelen niet helemaal duidelijk is. Het is om die reden nodig om het uiteindelijke bestemmingsplan Hunzegat vergezeld te doen gaan van een aanvulling op het MER. Over de definitieve invulling van het plan Hunzegat zijn nog geen besluiten genomen. Zolang dat niet is gebeurd, kan ook het bestemmingsplan en daarmee de aanvulling op het MER niet gemaakt worden. In 2004 zijn hierover in dit kader geen relevante ontwikkelingen te melden. 2.9.2 Inrichtingsplannen Lauwersoog De afdeling VROM is in samenwerking met onder meer de Exploitatiemaatschappij Haven Lauwersoog en de gemeente Dongeradeel gestart aan de ontwikkeling van een herinrichtingsplan voor de Haven van Lauwersoog. In 2004 is de aandacht vooral gegaan naar de inventarisatie van de wensen en ambities alsmede de wettelijke en beleidsmatige uitgangspunten van de betrokken partijen. Het resultaat is neergelegd in het rapport Nota van Uitgangspunten, waarna een concept ontwikkelingsvisie voor de Haven Lauwersoog is opgesteld. De ontwikkelingsvisie leunt op het thema duurzaamheid en heeft een ontwikkeling van drie zones voor ogen, te weten traditioneel, educatief en toeristische-recreatief.


21

Tegelijkertijd wordt door veel initiatiefnemers de mogelijkheid afgetast voor het plaatsen van nieuwe windmolens. De Haven van Lauwersoog is in het POP aangeven als zoekgebied voor windenergie. Verkennende toetsing aan de wetgeving blijkt echter dat de plaatsingsruimte voor windmolens beperkt zal zijn. Ten behoeve van een maximale benutting van dit gebied voor windenergie en ten behoeve van een goede afstemming met de voorziene herinrichtingsplannen wordt in overleg met de Provincie vooreerst gestreefd naar een totaalvisie voor dit gebied. 2.9.3 Verdrag van Aarhus In 1998 is het verdrag van Aarhus gesloten. In dit Europese verdrag is het verstrekken van informatie aan het publiek over milieuaangelegenheden geregeld. Met ingang van februari 2005 moet de overheid volgens deze richtlijnen werken. Het verdrag zal worden vastgelegd in de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) en de Wet milieubeheer. De aanpassing van de WOB zal dusdanig zijn dat deze gaat gelden voor alle WOB-verzoeken (niet alleen m.b.t. milieu-informatie). Van de overheid wordt verlangd dat de milieu-informatie gevraagd en ongevraagd beschikbaar wordt gesteld. Inzichtelijk, toegankelijk en bij voorkeur digitaal. Op dit moment is al veel informatie beschikbaar voor de burger, maar het kan beter. In 2005 zal nader worden gekeken naar het optimaliseren van de aanbieding van milieu-informatie. In dit kader wordt bijvoorbeeld gedacht aan het op actieve wijze beschikbaar stellen van informatie betreffende de (integraal ruimtelijke) handhaving en het beter ordenen en mogelijk aanvullen van de beschikbare milieu--informatie.

22


Milieubeleidsplan 2006-2009


23

24

Milieubeleidsplan 2006- 2009


25

3 Milieubeleidsplan 2006-2009 3.1

Inleiding

Het Milieubeleidsplan 2006 - 2009 Milieubeleidsplan 2005 - 2008.

van de gemeente De Marne neemt de plaats in van het

Doelstelling en monitoring Naast een beeld van de gewenste milieukwaliteit en de richting van het toekomstig milieubeleid, geeft dit plan de doelen weer die de gemeente zich voor de beleidsperiode stelt. Het milieubeleidsplan vormt de basis van de jaarlijkse milieu-uitvoeringsprogramma. De voortgang van de uitvoering (de mate waarin de doelen worden gerealiseerd) wordt gemonitord, en daarover wordt gerapporteerd in het milieujaarverslag. Het milieubeleidsplan wordt jaarlijks geactualiseerd. Verschillen met het vorige milieubeleidsplan Het beleid dat in het milieubeleidsplan 2005-2008 is vastgesteld zal nagenoeg ongewijzigd worden. voortgezet De werkzaamheden, ontwikkelingen en nieuwe inzichten binnen de verschillende milieubeleidsterreinen geven geen aanleiding significante wijzigingen in het huidige beleid op te nemen. Het milieubeleidsplan is op feitelijke informatie geactualiseerd. De relevante wijzigingen en aanvullingen zijn paragraafgewijs geordend in navolgend tabel weergegeven: paragraaf 3.2.3

onderwerp Gemeentelijk beleid

3.3.1.

Vergunning/melding

3.3.1.

Externe Veiligheid

3.3.2.

Handhaving

3.3.4.

Lucht

3.3.5.

Geluid

3.3.6.

Water

3.3.7.

Licht

3.3.8.

Afval

26

wijziging/aanvulling Aande bestaande reeks vastgesteld gemeentelijk beleid is toegevoegd het besluit tot invoer van diftar, het ingaan van het waterplan traject, en de wens om lichtbeleid te formuleren. Er wordt melding gemaakt van een verschuiving van het aantal vergunningsplichtige naar meldingsplichtige bedrijven als gevolg van rijksbeleid. (nu reeds 84 % van het bedrijvenbestand is meldingsplichtig) Het besluit Externe Veiligheid (Bevi) wordt nader toegelicht. In de Marne betreft het slechts 3 bedrijven die hieronder vallen. Er wordt melding gemaakt van een steeds verder gaande integratie van de milieuhandhaving in de ruimtelijke integrale handhaving van de gemeente de Marne, zowel op het terrein van de uitvoering als beleid. Deze paragraaf is geheel nieuw toegevoegd i.v.m. het in werking treden van het besluit Luchtkwaliteit. De gemeente zal t.b.v. van haar ruimtelijke en milieu procedures de luchtkwaliteit nader moeten inventariseren en vaststellen. Nieuwe wetgeving wordt in 2006 verwacht: MIGII fase 1. Deze wordt uitgebreid nader toegelicht. (overigens zal begin 2006 de raad het concept gemeentelijk geluidbeleid worden voorgelegd) In 2005 is het Regionaal Bestuursakkoord Water ondertekend en is het gemeentelijk waterplantraject ingegaan. Deze paragraaf is geheel nieuw toegevoegd i.v.m. het verzoek van de gemeenteraad dit thema op te nemen in het milieubeleid. Nadere uitwerking volgt in 2006. In 2005 heeft de raad besloten tot invoer van diftar en is het afvalstoffenbeleidsplan vastgesteld. Tevens wordt melding gemaakt van de definitieve invoer van gescheiden inzameling van incontinentiemateriaal.


3.3.11.

Klimaatbeleid

3.3.12.

Biodiversiteit

3.4.2. /3 3.4.4.

Woongebieden /Bedrijfsterrennen Landbouwgebieden

Er wordt melding gemaakt van de inrichting van een klimaatfonds ondermeer t.b.v. de in het BANSproject aangegane energieprojecten. Tevens wordt geattendeerd op de in de bijlage opgenomen notitie klimaatbeleid en inkoop energie. De nieuwe Natuurbeschermingswet is sinds 1 okt 2005 van kracht. Het is in de meeste gevallen nu de provincie die het bevoegd gezag is. De Vogel en Habitatrichtlijn zijn nu een integraal onderdeel van deze wet. De watertoets bij RO procedures is sinds november 2003 verplicht In het kader van de uitvoering van het zoetwaterplan voor Noord-Groningen zal de gemeente medewerking verlenen aan de aanleg van brakwatergebieden. Tevens wordt melding gemaakt van het Landschapsontwikkelingsplan voor Noord Groningen waarin maatregelen voorgesteld om de identiteit van het agrarische landschap van De Marne te behouden en te versterken

Leeswijzer In hoofdstuk 3.2 zijn het kaders aangegeven waarbinnen de gemeente haar milieubeleid wil realiseren. Het rijksbeleid en het provinciale beleid vormen relevante kaders. Verder legt dit hoofdstuk een koppeling tussen de Structuurvisie en het milieubeleidsplan. Tezamen leidt dit tot de hoofddoelstelling. Vervolgens komen in hoofdstuk 3.3 de verschillende thema’s aan bod, waarbij per thema is aangegeven wat de doelstellingen zijn voor de beleidsperiode. Hoofdstuk 3.4 tot slot geeft een overzicht van de visie en hoofddoelen van de gemeente per gebiedscategorie.


27

3.2

Beleidskaders

3.2.1 Inleiding In dit hoofdstuk is de hoofddoelstelling geformuleerd van het gemeentelijk milieubeleid. Daarnaast is de samenhang van het milieubeleidsplan met de structuurvisie weergegeven. Bovendien benoemt dit hoofdstuk het bestaande gemeentelijke beleid, en het provinciaal en rijksbeleid. 3.2.2 Hoofddoelstelling De Marne is een relatief schone gemeente met veel rust en ruimte. Dit milieubeleidsplan is er op gericht om deze kwaliteiten te behouden en te verbeteren. De Marne zoekt daarbij naar een samenhang met economische ontwikkelingen. Bovendien streeft de gemeente naar een duurzame ontwikkeling, waarbij zij nadrukkelijk invulling geeft aan haar voorbeeldfunctie. Dit betekent dat zij haar bijdrage wil leveren om er voor te zorgen dat de huidige generatie een goede milieukwaliteit achterlaat, zonder milieuproblemen af te wentelen op de volgende generatie of een ander gebied. 3.2.3

Gemeentelijk beleid

Vastgesteld gemeentelijk beleid Een groot aantal taken voor de gemeente op het gebied van het milieu is wettelijk verankerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vergunningverlening en handhaving. Het uitvoeren van de wettelijke taken heeft voor de gemeente de hoogste prioriteit. De gemeente heeft zich (daarnaast) expliciet gecommitteerd aan de uitvoering van de volgende taken (i.e. bestaand beleid): - Toepassen van secundaire grondstoffen, - Gescheiden inzameling van droge componenten, - Invoering van diftar - Actualiseren en handhaven bestemmingsplan(nen) buitengebied, - Duurzaam Bouwen, - Energiebesparing, - Het formuleren van lichtbeleid - Milieuvoorlichting + Natuur- en Milieueducatie, - Lokale Agenda 21, - Gemeentelijke Interne Milieuzorg, - Ontwikkelen van geluid- en bodembeleid, - Opstellen van een waterplan - Stimuleren duurzaamheid op bedrijventerreinen, - Bevorderen biodiversiteit, - Stimuleren duurzame landbouw, en - Stimuleren milieuzorg bij bedrijven. Koppeling met de Structuurvisie Het ontwikkelen van milieubeleid is direct gekoppeld aan de Structuurvisie. In de Structuurvisie is het ruimtelijk beleid tot 2010 verwoord. Het beschrijft de samenhang tussen gebieden en functies, de regionale positie van de gemeente, het karakter en de koers voor de komende jaren. Het landschap van De Marne is de onderlegger voor de ruimtelijke hoofdstructuur. Het landschap wordt gekenmerkt door belangrijke kwaliteiten als rust, ruimte, herkenbaarheid en oorspronkelijkheid. Deze kenmerken worden in de komende jaren versterkt. Binnen deze randvoorwaarden moet plaats zijn voor een hoogwaardig woonmilieu, een renderende landbouw en ontwikkelingen ten behoeve van recreatie, toerisme en natuur. De kwaliteiten die De Marne wil behouden of versterken hebben allemaal, in meer of mindere mate, een relatie met het milieubeleid. Het Milieubeleidsplan is daarom gekoppeld aan de Structuurvisie. Zo maakt De Marne niet alleen duidelijk wat de ruimtelijke kwaliteiten zijn maar ook wat dat betekent voor de milieuaspecten die daar mee te maken hebben.

28


Collegeprogramma 2002-2006 In het collegeprogramma van het per 2002 aangetreden college staat een groot aantal concrete doelstellingen voor de komende vier jaar verwoord. Zie hiervoor bijlage 4. Deze doelstellingen komen in hoofdstuk 3.3 als doel terug bij de verschillende thema’s. 3.2.4 Rijks- en provinciaal beleid Op rijks- en provinciaal niveau wordt beleid vastgesteld dat richtinggevend is voor de gemeentelijke beleidsformulering en taakuitvoering. De algemene ambitie zoals die in het NMP4 is verwoord dekt de lading van deze beleidskaders goed: “Het milieubeleid moet een bijdrage leveren aan een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke leefomgeving, temidden van een vitale natuur, zonder de mondiale biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten, hier en nu en elders en later.”


29

3.3

Thema’s in het milieubeleid

In dit hoofdstuk worden de voor de uitvoering van het gemeentelijke milieubeleid meest relevante thema’s beschreven. Per thema zijn de doelstellingen 1 aangegeven voor de komende beleidsperiode. Daarnaast zijn verschillende ontwikkelingen, uitgangspunten en beleidskeuzen benoemd, die relevant zijn als gemeentelijke beleidskader. 3.3.1 Vergunningverlening en afhandeling meldingen Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • alle daartoe verplichte inrichtingen beschikken over een dekkende en toereikende vergunning, dan wel melding, • er is een actueel inrichtingenbestand, • er zijn geen vergunningen ouder dan 10 jaar, • alle nieuwe vergunningen voldoen aan de op dat moment geldende kwaliteitseisen (inclusief ruime aandacht voor de doelstellingen van de verruimde reikwijdte van de Wet milieubeheer), • bij de vergunningverlening worden de wettelijke termijnen niet overschreden, • indien de meerwaarde voor alle betrokken partijen duidelijk is, verleent de gemeente medewerking aan trajecten om te komen tot een vergunning op hoofdlijnen of een vergunning op maat, • er wordt beleid ontwikkeld ten aanzien van het hobbymatig houden van dieren, • er vindt aanpassing plaats van de APV op milieu-aspecten (evenementen, 12 dagenregeling geluid e.d.), en • er wordt medewerking verleend aan projecten van provincie en rijk op het gebied van externe veiligheid. Vergunningverlening Om het adequaat niveau op het gebied van vergunningverlening Wet milieubeheer vast te houden stelt de gemeente jaarlijks vast welke vergunningen dienen te worden geactualiseerd. In eerste instantie gaat het hierbij om vergunningen die 10 jaar of ouder zijn. Maar ook wordt vastgesteld welke vergunningen moeten worden geactualiseerd vanwege het ontbreken van voorschriften op het gebied van energie- en waterbesparing en afvalpreventie (verruimde reikwijdte Wet milieubeheer), of wijzigingen in de weten regelgeving (zoals bijvoorbeeld de integratie van de Lozingsverordening riolering in de Wet milieubeheer en de invoering van de Eural. Meldingen Het Rijk heeft in 1995 een proces in gang gezet om nog meer bedrijven/inrichtingen onder een Algemene maatregel van Bestuur te laten vallen als onderdeel van de zogenoemde MDW-operatie (Marktwerking Deregulering Wetgevingskwaliteit). Inmiddels is een grootschalig project opgestart : het project herijking en modernisering van de VROM-regelgeving. Het herijkingproject modernisering van algemene regels is een van de speerpunten in dit project 2 . Dit project dient in 2007 gereed te zijn. Een van de sporen van dit project betreft het samenvoegen van elf bestaande AmvB’s tot één besluit (een zgn. activiteiten AmvB) en om versobering, vereenvoudiging en uniformering van de daarin vervatte regels. Het ontwerp van deze AmvB zal eind dit jaar gereed moeten zijn. Naast deze activiteiten-AmvB is een landbouw-AmvB in ontwikkeling die fasegewijs zal worden ingevoerd. Het ontwerp-besluit is op 11-01-2005 gepubliceerd. Deze landbouw-AmvB zal 3 bestaande AmvB’s vervangen, zal een einde maken aan de provinciale gedoogregeling van tijdelijke opslag van vaste mest, en zal evenals de activiteiten-AmvB een bredere werking kennen (incl. een deel van de intensieve veehouderijen), waardoor er minder snel een vergunningplicht zal ontstaan. Waarschijnlijk zal er in de activiteiten-AmvB een tweedeling worden gemaakt : voor bedrijven die nauwelijks 1

De doelstellingen zijn mede vastgesteld op basis van het rapport Blijvend aandacht voor ’Adequaat niveau’ van de Inspectie Milieuhygiëne. 2 brief aan Tweede Kamer VROM herijkingsproject 29-03-2005 en voortgang van het herijkingsproject 13-09-2005

30


milieubelasting opleveren zal een licht regiem gaan gelden: enkel algemene bepalingen zijn van toepassing, geen meldingsplicht meer, geen meet-, onderzoeks- en registratieverplichtingen. Het gevolg van het herijkingsproject zal zijn dat er een verdergaande verschuiving zal plaatsvinden van vergunningverlening naar meldingen. Er zal nog worden onderzocht in hoeverre het mogelijk c.q. wenselijk is om de activiteiten-AmvB en de landbouw-AmvB te integreren tot 1 besluit. Op dit moment (november 2005) valt ca. 84% van de inrichtingen binnen De Marne onder een AmvB, waarvan ca. 3 % daarnaast nog een vergunning nodig heeft. Voor ca. 16 % van de inrichtingen geldt alleen de vergunningplicht. Met name het landbouw-besluit zal in De Marne leiden tot een verdere reductie van het aantal vergunningplichtige inrichtingen. Vergunning op hoofdlijnen Sommige inrichtingen streven naar een vergunning op hoofdlijnen of een vergunning op maat (VOH/VOM). Een vergunning op hoofdlijnen is een flexibele vergunning, die gekoppeld is aan een goedgekeurd bedrijfsmilieuplan, een gecertificeerd milieuzorgsysteem en een milieujaarverslag. De vergunning bevat concrete resultaatsverplichtingen en verplicht het bedrijf hierdoor tot zorgvuldig handelen. Metingen en registraties zijn belangrijke elementen. De flexibiliteit zit in de wijze waarop het bedrijf de resultaten bereikt. Een minder vergaande vorm van een flexibele vergunning betreft de vergunning op maat. Dergelijke vormen van vergunningverlening, waarbij de verantwoordelijkheid van het bedrijf in meer of mindere mate toeneemt is de richting waarin de vergunningverlening zich ontwikkelt, oftewel geen woud van diverse (middel)voorschriften op detailniveau, maar doelvoorschriften op hoofdniveau. De gemeente staat in beginsel positief tegenover deze ontwikkeling, en is bereid om hierin te investeren. Voorwaarde is wel dat zowel de gemeente als de inrichting overtuigd zijn van de meerwaarde van een dergelijk traject. Externe veiligheid De coördinatie van werkzaamheden die voortvloeien uit het Besluit Risico’s Zware Ongevallen 1999 (BRZO 1999) ligt bij de Wet milieubeheer. Binnen de grenzen van de gemeente bevindt zich (anno 2005) echter geen inrichting waarvoor de gemeente bevoegd gezag is dat onder de BRZO 1999 valt. Binnen De Marne bevinden zich wel 3 locaties die vallen onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). Bij ruimtelijke besluiten en milieuvergunningen dient rekening te worden gehouden met de risico’s en te berekenen, c.q. gedefinieerde zoneringen die betrekking hebben op het plaatsgeboden risico en het groepsrisico. Daarnaast geeft de gemeente ook een verdere invulling aan het externe veiligheidsbeleid van de rijksoverheid, bijvoorbeeld in het kader van rijksbrede projecten als de Modelrisicokaart, de Registratieplicht voor het register risicovolle situaties gevaarlijke stoffen, de plicht om in het kader van planvorming risico-inventarisaties te maken, en de voorlichtingsopgaven die hier uit voortkomen. 3.3.2 Handhaving Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • het realiseren van de beschreven toezichtinspanning voor de Wm en het Bouwstoffenbesluit, • het verder uitwerken en implementeren van de handhaving bestemmingsplan buitengebied, • alle milieuklachten afhandelen volgens het vastgestelde protocol, • het handhavend optreden in alle bekende illegale situaties, • het (daardoor) bewerkstelligen van een beter naleefgedrag (indicatoren hiervoor zijn: het aantal geconstateerde overtredingen, het aantal inrichtinggebonden klachten, en de indeling van de inrichtingen op basis van het handhavingsbeleid), en • binnen 6 maanden na inwerkingtreding van een nieuwe inrichting vindt de eerste integrale controle plaats. In 2002 is de Nota Handhaving vastgesteld, waarop volgend in november het ruimtelijk handhavingsbeleid van de gemeente de Marne is vastgesteld. Het tot nog toe gevoerde milieuhandhavingsbeleid is hierin geïntegreerd. In de komende jaren zal gewerkt worden aan de verdere integratie van het ruimtelijke handhavingsbeleid en uitvoering.


31

Aanpak Binnen het toezicht op de milieuwetgeving van de gemeente De Marne zijn vier verschillende aanpakken te onderscheiden: Gebiedsgerichte controles Een hoofddoel van gebiedsgerichte controles is het opsporen (en verhelpen) van niet vergunde situaties en passief gedogen. Gebiedsgerichte aanpak is vooral aan de orde in gebieden met veel inrichtingen en activiteiten, met andere woorden, de criteria concentratie van activiteiten en toekomstplannen / dynamiek van inrichtingen zijn belangrijk in de selectie van gebieden voor deze aanpak. In de praktijk betekent dit dat met name de bedrijventerreinen en de kernen voor een gebiedsgerichte aanpak van het toezicht in aanmerking komen. Branchegerichte controles Het belangrijkste criterium is de verandering in weten regelgeving. Een nieuwe AMvB is een uitstekende aanleiding om een branchegerichte actie in gang te zetten. Hiermee is dan vaak automatisch ook al voldaan aan de afspraken in regioverband en aan speerpunten van hogere overheden (het regionale handhavingsprogramma). Thematische controles De criteria die bij de selectie van thematische aanpakken vooral van belang blijken te zijn, zijn speerpunten van hogere overheden, en door veranderingen in weten regelgeving ingegeven afspraken in regioverband / provinciale bestuursovereenkomst handhaving. Daarnaast is de politieke gevoeligheid (maatschappelijk doel) een belangrijk criterium: dit leidt onder meer tot een status aparte van de inrichtingen die op de provinciale risicokaart staan. Tot slot kan naleefgedrag aanleiding zijn tot het starten van een thematisch controle-project, bijvoorbeeld als wordt geconstateerd dat een bepaald onderdeel in de bedrijfsvoering van veel inrichtingen vaak tot problemen leidt. Reguliere integrale controles Een inrichting wordt beoordeeld op: 1. huidige indeling in categorie, 2. naleefgedrag, en voor categorie 3 en 4 bedrijven ook op: 3. aanwezigheid van een zorgsysteem, 4. werkelijke afstand tot gevoelige objecten/omgeving, en 5. dynamiek van de inrichting. Per criterium (nummer 2 t/m 4) wordt een inrichting gewaardeerd, met een (+), een (0) of een (-). Afhankelijk van de uitkomst hiervan wordt de inrichting aangemerkt voor de maximale, normale of minimale bezoekfrequentie. De aangepaste controlefrequenties voor de reguliere controles zien er als volgt uit: categorie 1 2 3 4

huidige controlefrequentie (1 x per .. jaar) 5 / 10 5 2 0,5

nieuwe controlefrequentie (1x per .. jaar) max norm min 4 7 10 3 6 8 1 3 5 0,5 1 2

Binnen deze aanpakken is de laatste (reguliere controles) te beschouwen als doorlopend werk, de tweede en derde (gebiedsgericht en branchegericht) als projectmatig, en de laatste (thematisch) als een combinatie van beide.

32


Bouwstoffenbesluit In 2002 is gemeentelijke beleid opgesteld voor het uitvoeren van het Bouwstoffenbesluit, en heeft implementatie van de uitvoering in de organisatie plaatsgevonden (zie 3.3). In de signalering of er ergens iets wordt gedaan waar het Bouwstoffenbesluit op van toepassing is spelen de afdelingen VROM (via bijvoorbeeld milieu-, aanleg-, bouwen sloopvergunningen) en Bouwen & Infrastructuur (eigen werken van de gemeente) een belangrijke rol. De wijze van samenwerking tussen deze afdelingen is vastgelegd in protocollen. Daarnaast is er sprake van ‘toevallige waarnemingen in het veld’. Het toezicht vindt steekproefsgewijs plaats met als richtlijnen de HUM (handhavingsuitvoeringsmethode) Bouwstoffenbesluit (VROM, 1998) en de HUM Grondstromen (VROM 2003). Bestemmingsplan buitengebied In provinciaal verband is een methode “Handhaving Buitengebied Groningen” opgesteld. De methode beperkt zich tot : - het aangeven van doelen; - de mogelijkheden voor de uitvoering van de handhaving - het aanzetten tot het maken van afspraken tussen handhavingspartners Onderdelen hiervan zijn: • normstelling: hoe actueel zijn de normen (actualiteit en dekking van de bestemmingsplannen) en hoe handhaafbaar zijn ze, • nulmeting: bekende informatie over overtredingen (overgangsrecht, gewraakt, te legaliseren, gedoogsituaties), luchtfoto’s e.d. • signalering: op welke wijze organiseer je het toezicht, en • uitvoering: de aanpak van overtredingen. De Gemeente De Marne is bezig met de actualisatie van de bestemmingsplannen voor het buitengebied. Daarnaast zijn in 2000 luchtfoto’s aangeschaft van het hele grondgebied van de gemeente. De komende periode moet de handhaving van het bestemmingsplan buitengebied verder vorm krijgen. Klachten Klachten worden volgens een vast protocol afgehandeld en geregistreerd. Handhaving volgens vastgesteld stappenplan Bij de handhaving van overtredingen is de aanpak zoals die is vastgelegd in het Draaiboek handhaving milieurecht voor de provincie Groningen uitgangspunt. Bij handhavingtrajecten wordt gestreefd naar een integrale aanpak (zowel intern als extern). 3.3.3 Bodem Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • er is een bodeminformatiesysteem met actuele gegevens, • uitvoeren van bodemsaneringen conform het provinciale programma, • toepassen van het beleid grondverzet, waarbij de schone gebieden worden beschermd, • toepassen van het Bouwstoffenbesluit conform het gemeentelijke beleid, • uitvoeren van actief bodembeheer overeenkomstig de Bodembeheersplannen en de Bodemkwaliteitskaart, • het opstellen van beleid voor verontreinigde locaties die buiten de saneringsplicht vallen, • toetsen van bodemkwaliteit bij bouwen milieuvergunningen, en • toezien op het verbod op het stoken van vuren.


33

Bodeminformatiesysteem De gemeente maakt gebruik van een bodeminformatiesysteem (NAZCA) waarmee alle bekende gegevens over de bodemkwaliteit in de gemeente zijn te ontsluiten (zoals informatie uit bodemonderzoeken, (voormalige) locaties van ondergrondse tanks (BOOT) etc.). Met behulp van dit systeem worden de informatieverzoeken van bijvoorbeeld makelaars behandeld aangaande de bekende bodemverontreiniging op bepaalde percelen (hiervoor zijn leges verschuldigd). Actief bodembeheer en Bouwstoffenbesluit In 1999 is het Bouwstoffenbesluit van kracht geworden. Daarbij is een belangrijk deel van de uitvoerende taken bij de gemeente komen te liggen. Het Bouwstoffenbesluit staat het de gemeente in haar hoedanigheid als bevoegd gezag toe om voor een deel van de uitvoering eigen beleid te formuleren. De gemeente heeft deze beleidsruimte inmiddels ingevuld. Ten behoeve van een vrijstellingsregeling grondverzet zijn in een gezamenlijk traject met de provincie Bodembeheersplannen en Bodemkwaliteitskaart buitengebied en bebouwd gebied opgesteld. Uit het onderzoek dat hiervoor is uitgevoerd, is gebleken dat het buitengebied van De Marne en zelfs van de gehele provincie schoon is te noemen, zowel de bovengrond (0-0.5m minus maaiveld) als de ondergrond (0.5-2 m minus maaiveld). Het gebied is uiteindelijk opgedeeld in 3 deelgebieden: wegbermen provinciale wegen, wegbermen rijkswegen en het buitengebied. Voor het buitengebied is gekozen voor de beschermingsvariant: grond van en naar buitengebied mag zonder onderzoek worden toegepast, maar grond afkomstig van buiten het buitengebied moet aantoonbaar geheel schoon zijn (zelfs grond met de kwalificatie schoon op basis van de vrijstellingsregeling samenstellings- en immissiewaarden met van enkele stoffen lichte verontreinigingen is niet toegestaan). Het bebouwde gebied is opgedeeld in een aantal deelgebieden (vier ouderdomsklassen voor woningbouw, en twee voor industrie). De bovengrond van de twee deelgebieden met de oudste woningbouw, en voor het deelgebied met de oudste industrie zijn verdacht. Het volgende grondverzet is nu mogelijk : • binnen hetzelfde deelgebied (vrijkomen en toepassen), • binnen het bebouwd gebied van onverdachte locaties tussen alle deelgebieden onderling wat betreft de ondergrond, • vrij grondverzet binnen bebouwd gebied tussen alle deelgebieden onderling wat betreft de bovengrond met uitzondering van grond afkomstig van het deelgebied met de oudste woningbouw (eerst NEN5740 onderzoek verrichten), en • alle grond afkomstig van bebouwd gebied naar buitengebied moet een partijkeuring ondergaan (resultaat van de verdere uitwerking van de beschermingsvariant die geldt voor het buitengebied). Bodemsaneringen De gemeente zet in op het voorkomen van bodemverontreinigingen, via de reguliere vergunningverlening en handhaving, en via de uitvoering van het Bouwstoffenbesluit. Daarnaast wordt het aspect bodemsanering betrokken bij de projecten die voor financiering worden aangemeld in het kader van de ISV. De gemeente zal beleid ontwikkelen ten aanzien van verontreinigde locaties die buiten de wettelijke saneringsplicht vallen. Verbod op het stoken van vuren Het is verboden afvalstoffen te verbranden buiten de inrichting (art. 10.2 Wm). Indien het belang van de bescherming van het milieu zich daartegen niet verzet kan hiervoor ontheffing worden verleend (art. 10.63 Wm). Ontheffingen zullen alleen worden afgegeven bij vuren in het kader van het vieren van Pasen en bij het voorkomen van de verspreiding van planteziekten zoals bruinrot, zij het onder strikte voorwaarden. Zo worden nieuwe paasvuren niet toegestaan, en kunnen de vuren alleen plaatsvinden op een beperkt aantal daartoe door de gemeente ingerichte brandplaatsen, waarbij alleen gebruik mag worden gemaakt van schoon hout of snoeihout. Bij nadere invulling van ontheffingcriteria zal, alvorens deze toe te passen, rekening worden gehouden met het regionale, c.q. provinciale beleid. Vuurkorven en barbecues vallen buiten de verbodsbepaling, aangezien er hier

34


sprake is van het aanwenden van brandstoffen. Anticiperend op de aanstaande wetswijziging van de Wet milieubeheer (art. 10.64) , wordt bij het behandelen van een ontheffingsverzoek de minimale procedure in het kader van de Algemene Wet Bestuursrecht gevolgd. De vereiste ontheffing voor het stoken van vuur als bedoeld art. 5.5.1. van de APV van De Marne dient eveneens te worden afgegeven en heeft slechts een aanvullend karakter.

3.3.4 Lucht Verwacht mag worden dat in de gemeente de Marne de lucht relatief schoon is. Met het nieuwe besluit Luchtkwaliteit welke in augustus 2005 in werking is getreden zal de gemeente echter middels een inventarisatie de luchtkwaliteit in de gemeente nader moeten vaststellen. In ruimtelijke en milieuprocedures zal hierdoor voldoende onderbouwd het aspect luchtkwaliteit kunnen worden ingebracht. Daarnaast bied de inventarisatie tevens mogelijkheden nader beleid te formuleren. 3.3.5 Geluid Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • actief zonebeheer voor de lawaaimakers in Lauwersoog, • er wordt een geluidsniveaukaart opgesteld, • er wordt een geluidskwaliteitskaart opgesteld in het kader van de beleidsformulering voor het MIG en de Nota Industrielawaai (toetsing bij vergunningverlening), • er wordt geluidsbeleid geformuleerd, zodat de geluidnormering beter is in te passen in de locale situatie en in het locale ruimtelijke beleid, en • het aantal geluidgehinderden in de gemeente wordt verminderd. Modernisering Instrumentarium Geluidbeleid (MIG) Met het ontwikkelen van gemeentelijk geluidbeleid, waarmee in 2002 is begonnen, wil de gemeente anticiperen op de veranderende weten regelgeving met betrekking tot geluid: Modernisering Instrumentarium Geluidbeleid. Uiteindelijk is het wetsvoorstel MIG er niet gekomen omdat het uiteindelijk niet strookte met de dereguleringsgedachte en de vrees dat het erg veel geld zou kosten. Er is uiteindelijk besloten om de Wet geluidhinder fasegewijs te gaan aanpassen. Deze aanpak is MIG II gedoopt. MIG II fase 1 is onlangs door de Tweede Kamer vastgesteld. Naar alle waarschijnlijkheid zullen per 1 maart 2006 de voorgestelde wetswijzigingen van kracht worden. Een belangrijke doelstelling hiervan is om de geluidnormering beter in te passen in de lokale situatie en in het lokale ruimtelijke beleid. De wetswijziging heeft de nodige gevolgen voor de uitvoeringspraktijk bij gemeenten en provincies. Kenmerkend voor het huidige wetsvoorstel zijn : - Decentralisatie van de procedures van hogere grenswaarden Het vaststellen van hogere grenswaarden worden voor meerdere gevallen gedelegeerd aan de gemeente. De ontheffingsgronden zijn voor een deel uit de wet gehaald en er is een duidelijker onderzoeksplicht neergelegd. Nieuw element betreft de registratieplicht: het bevoegde gezag dient de vastgestelde hogere grenswaarde zo snel mogelijk te laten inschrijven in het kadaster. - Zonebeheer van industrielawaai. Zo worden er regels gesteld m.b.t. het beheer van de geluidzone, het uitzonderen van windmolens bij de bepaling van de geluidbelasting op de zone, het betrekken van de 8.40 Wm-inrichtingen, de invoering een systeem van redelijke sommatie (rekening houdend met het feit dat het nooi voorkomt dat alle bedrijven voortdurend en tegelijkertijd volgens de representatieve bedrijfssituatie in werking zijn), vereenvoudigde regeling voor het opheffen van een zone, het introduceren van tijdelijk extra geluidsruimte van 2 dB. - Invoering van een nieuwe beoordelingseenheid als dosisaat voor geluid Voor het wegverkeer en spoorweglawaai wordt overgestapt op een nieuwe dosismaat : de Lden - Reconstrieregeling verkeerslawaai


35

-

-

Duidelijker wordt het wanneer sprake is van reconstructie aan een weg. Uit akoestsich onderzoek moet blijken of er sprake is van reconstructie. Voor een snelheidsverlaging of vervanging van asfalt door een even stille dan wel stillere soort is geen onderzoek nodig. Invoering van de sytematiek van Stad en Milieu De wet geeft meer ruimte in maatwerksituaties onder bepaalde condities voor het stellen van hogere grenswaarden (mogelijkheden/instrumenten voor sturing op lokaal niveau). Vervallen van de geluidsniveaukaart. Het instrument geluidsniveaukaart wordt geschrapt uit de wet. In de praktijk werd in den lande weinig gebruik gemaakt van dit instrument. In de provincie Groningen is de geluidsniveaukaart goed vertegenwoordigd. Een dergelijke kaart kan nog wel als gemeentelijk beleidsinstrument worden toegepast.

In het kader van de MIG wordt de huidige geluidskwaliteit (heersende achtergrondniveau en wegverkeersgeluid – de huidige geluidsniveaukaart-) verwerkt in een geluidskwaliteitskaart. Deze kaart biedt het uitgangspunt voor het formuleren van nader geluidsbeleid voor : − vergunningverlening en handhaving, − het ontwikkelen van ruimtelijke plannen, − het behandelen van bouwaanvragen, en − het evenementenbeleid Hoofddoel van het MIG is het aantal geluidgehinderden terug te brengen. Gebiedskwaliteit Het proces om te komen tot geluidbeleid is een goede kapstok om na te denken over één van de doelen die in het NMP4 staat beschreven, namelijk het beschrijven van de gemeentelijke beleidsvisie op de gewenste gebiedskwaliteit. De doelstelling uit NMP4 voor het geluidbeleid luidt dan ook ‘het bereiken van een akoestische kwaliteit die past bij de functie van het betreffende gebied’. Zodra deze stap is gezet, is een belangrijke extra element beschikbaar gekomen voor het omgevingsbeleid. Beperken overlast Het terugdringen van het aantal geluidgehinderden is vooral aan de orde in de woongebieden. Dit kan enerzijds door te voorkomen dat er nieuwe geluidsoverlast ontstaat (door vergunningverlening en handhaving) en anderzijds door bestaande geluidsoverlast te saneren. Het gaat hier dan zowel om geluid door bedrijven (in dorpen, maar soms ook op bedrijventerreinen) en verkeer, als om geluid door evenementen. Een mogelijke oplossing voor de overlast door bedrijven is het verplaatsen van deze bedrijven vanuit de woonkernen naar bedrijventerreinen. Belangrijk uitgangspunt hierbij is echter dat de gemeente niet wil dat alle bedrijven in de toekomst naar een bedrijventerrein verhuizen, bijvoorbeeld in Ulrum. Kleinschalige bedrijvigheid in de woonkernen is wenselijk en acceptabel om de woonkernen leefbaar te houden. Daarnaast zal de invoering van duurzaam veilig in de dorpskernen een groot deel van de geluidsoverlast door het verkeerslawaai verhelpen. In 2002 is gestart met het proces om te komen tot een Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan (GVVP). De eerste stap die hierin gezet wordt is vaststellen wat de functie is van de verschillende wegen. Vanuit dit gegeven zal een keuze gemaakt kunnen worden over de maximale rijsnelheden in het buitengebied. De gemeente sluit de vestiging van nieuwe grote lawaaimakers (voorheen de categorie A-inrichtingen genoemd) uit. In Lauwersoog bevinden zich wel twee “lawaaimakers”. Het zijn scheepswerven waarvoor op basis van de Wet geluidhinder (Wgh) een zone moet worden bepaald. Eén hiervan is bepaald en vastgelegd in het bestemmingplan, de andere zone is bij uitblijven van een actieve vaststelling door provincie en gemeente per 1 juli 1993 van rechtswege van kracht geworden. De laatstgenoemde zonering is niet beheerbaar en geeft problemen bij de vereiste zorgvuldige afweging bijvoorbeeld in het kader van vergunningverlening ingevolge de Wet milieubeheer. Er zal daarom een nieuwe geluidzone worden vastgesteld die zowel het binnendijkse als het buitendijkse bedrijfsterrein van Lauwersoog zal omvatten. Hierbij wordt rekening gehouden met het provinciale project “Geluidszonebeheer in de provincie Groningen”.

36


Naast Lauwersoog bevindt zich nog een geluidzone om de kartbaan van Ulrum, eveneens een “lawaaimaker”. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer van de geluidzones. De gemeente heeft als uitgangspunt dat recreatieve activiteiten kleinschalig en gebiedsgebonden moeten zijn. Dat geldt ook voor evenementen, zodat de mogelijke geluidsoverlast beperkt zal zijn. De APV (de mogelijkheden voor ontheffing van de geluidsnormen bij horecabedrijvenen het vastgestelde evenementenbeleid geven een nadere invulling hiervan. Voor de overige gebieden is het doel om één van de hoofdkwaliteiten van de gemeente (rust) te handhaven en te versterken, in verband met de aanwezige natuurwaarden en aantrekkingskracht voor toerisme en recreatie. Spreiding van activiteiten en op bepaalde punten scheiding van dag- en verblijfsrecreatie moet uitkomst bieden om de verkeersdrukte en de daarmee samenhangende geluidsoverlast door dagrecreanten te voorkomen. Omdat de rust in natuurgebieden zo essentieel is voor de ontwikkeling van natuur en het recreatieve medegebruik daarvan, zal daar in het kader van de beleidsontwikkeling van het MIG rekening mee gehouden worden. Hiermee wil de gemeente voorkomen dat activiteiten (militair, (agrarisch-)verkeer, woongebieden en bedrijventerreinen) in de nabijheid van natuurgebieden de rust in de natuurgebieden negatief beïnvloeden. De gemeente is tegenstander van een laagvliegroute voor militaire vliegtuigen boven haar grondgebied, en zij wenst dat de geluidsoverlast door militaire oefeningen zoveel mogelijk beperkt wordt, bij voorkeur door maatregelen aan de bron. 3.3.6 Water Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • bij alle relevante ruimtelijke ontwikkelingen wordt een watertoets uitgevoerd (ten behoeve van ruimtelijke besluiten wordt een natte paragraaf opgesteld), • de verantwoordelijkheden voor het beheer van het watersysteem worden met de andere waterbeheerders afgestemd, en vastgelegd, • voorkomen van diffuse verontreiniging van het water, onder meer door het stimuleren van duurzame landbouw (zie 3.4.4) en het toepassen van maatregelen op het gebied van duurzaam bouwen (zie 3.3.7), • het realiseren van de zogenaamde basisinspanning, • de gemeente beschikt over een actueel GRP, waarvan de uitvoering op schema ligt, • er is een goede afstemming tussen het GRP en het Lozingenbesluit bodembescherming, • aansluiten buitengebied/ondersteuning realisatie IBA’s (gezamenlijk met waterschap), en • er zal worden beoordeeld of het opstellen van een waterplan voldoende meerwaarde heeft om de middelen er voor vrij te maken, waarbij dan wordt uitgegaan van minimaal de volgende doelstellingen: - er wordt samen met het waterschap een visie ontwikkeld op het waterbeheer, en deze visie wordt neergelegd in een waterplan, - de waterkansenkaart wordt geïmplementeerd, - de verontreiniging van waterbodems wordt geïnventariseerd en zo nodig gesaneerd, en - inzicht verkrijgen in diffuse verontreinigingsbronnen anders dan landbouw en bebouwd gebied, en deze zo mogelijk saneren. Water is een prominent onderdeel van de leefomgeving in De Marne. Het Reitdiep, de Maren, het Lauwersmeer, de Waddenzee, en de dobben, kolken en poldersloten bepalen voor een belangrijk deel het karakter van de gemeente. Het is van belang het functioneren van het watersysteem te waarborgen en waar mogelijk te verbeteren.


37

Ruimtelijke ordening en gebruiksfuncties In de Vierde Nota waterhuishouding wordt gepleit voor de vorming van een gemeenschappelijke visie van gemeenten en waterschappen op het waterbeheer in de gemeente. Zowel de watersysteemfuncties (b.v. afvoer, ontvangst) als de gebruiksfuncties (b.v. recreatie, natuur en landbouw) komen hierbij aan de orde. Het hierop ingerichte nationale en respectievelijk regionaal bestuursakkoord water is hierop ingericht, welke laatste door de gemeente is ondertekend. De formulering van deze gemeenschappelijke visie vindt nader plaats bij het opstellen van een waterplan. Dit gaat gepaard met het toekennen van functies of streefbeelden aan watersystemen en het formuleren van doelstellingen die bij deze functies passen. Bij het maken van een ruimtelijk plan zal de gemeente een natte paragraaf opstellen. Hiermee wordt aangegeven hoe wordt ingespeeld op de wateraspecten van het plan. Het waterschap is adviseur bij het opstellen van de natte paragraaf. De door het waterschap opgestelde waterkansenkaart is hierbij een hulpmiddel. Zo wordt voorkomen dat wateroverlast of vervuiling van watersystemen optreedt en kan worden ingespeeld op kansen. Beheer Waterbeheer in de gemeente de Marne heeft betrekking op het oppervlaktewater, grondwater, afvalwater, drinkwater, regenwater. De gemeente, het waterschap, de provincie en Rijkswaterstaat hebben allen een rol in het beheer van het watersysteem in de gemeente de Marne. In een aantal gevallen is het onduidelijk wie verantwoordelijk is voor het beheer, het oplossen van knelpunten (b.v wateroverlast) wie het onderhoud uitvoert, welke kwaliteit hierbij moet worden nagestreefd en wie de kosten draagt. Dit vraagt naast een inhoudelijke samenwerking tevens een heldere afstemming van taken en verantwoordelijkheden. Een waterplan is ook hiervoor een goed platform om dergelijke zaken helder te krijgen. Eén van de belangrijkste opgaven op het gebied van het waterbeheer in de gemeente is het vinden van een oplossing voor het waterkwantiteitsprobleem (het garanderen van de veiligheid) in relatie tot de noodzaak om in het kader van het behoud van de natuurwaarden tot een ander peilbeheer te komen in het Lauwersmeer. Ten behoeve van dit vraagstuk is in 2003 een uitvoerige modelstudie uitgevoerd, die moet uitmonden in de ‘Watervisie Lauwersmeer’, welke in 2006 zal worden vastgesteld. Uitgangspunt voor de gemeente is dat het waterbeheer in natuurgebieden primair gericht moet zijn op natuurontwikkeling, waarbij de veiligheid uiteraard randvoorwaarde is. Watersysteem Diffuse bronnen De gemeente kiest voor een brongerichte aanpak van belastingen van het watersysteem. Nadruk ligt bij het voorkomen van verontreiniging van het watersysteem als gevolg van het gebruik van bestrijdingsmiddelen en meststoffen (volgens de PKB Waddenzee is de landbouw de grootste veroorzaker van de huidige overmaat aan stikstof in de Waddenzee), uitlogende stoffen in beschoeiingen en bouwmaterialen (zie 3.3.7) en andere diffuse bronnen. Om deze reden staat de gemeente positief tegenover de biologische landbouw, en wil deze (binnen haar beperkte mogelijkheden) ook stimuleren (zie 3.3.10). Afvalwatersysteem Eén van de gemeentelijke taken is de doelmatige inzameling en transport van afvalwater. Voor enkele gebieden heeft de gemeente ontheffing gekregen van deze zorgplicht van Gedeputeerde Staten. Dit is voornamelijk het geval voor gebieden waar een buitensporige (financiële) inspanning dient te worden geleverd door de gemeente. Dit is vooral aan de orde in het buitengebied, waar de afstand tot het rioolstelsel een belemmering vormt. De percelen die niet aangesloten worden op het riool moeten worden voorzien van een IBA (Individuele Behandeling Afvalwater).

38


De gemeente is ingevolge de Wet milieubeheer verplicht om een Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) vast te stellen, waarin de gemeente aangeeft hoe zij het rioleringssysteem inzet bij het voorkomen van milieuverontreiniging, wateroverlast en risico’s voor de volksgezondheid. De gemeente De Marne heeft een gemeentelijk rioleringsplan dat in 2004 is geactualiseerd: GRPII 2004 - 2008. De basisinspanning betreft een sanering van de verontreiniging vanuit de overstorten van het rioolstelsel. De basisinspanning is gedefinieerd als het effluent van een referentiestelsel. Grofweg komt dit neer op een reductie van 50% van de reguliere overstorten vanuit gemengde stelsels. Maatregelen zoals de aanleg van bergbezinkbassins en het afkoppelen van verhard oppervlak dragen bij aan het behalen van de basisinspanning. Het beleid van de gemeente is om in nieuwe bestemmingsplannen standaard te werken met gescheiden rioolstelsels. Daarnaast wordt er naar gestreefd om bestaand verhard oppervlak af te koppelen van de riolering. In de gemeente is een aantal riooloverstorten aanwezig. Deze overstorten kunnen risico’s in zich dragen die betrekking hebben op volksgezondheid, veedrenking en waterkwaliteit. Uit de inventarisatie ten die in 1998 heeft plaatsgevonden is duidelijk geworden dat er geen risico’s bestaan ten aanzien van veedrenking, of voor de volksgezondheid van mens en dier. De waterkwaliteit op zich is niet expliciet beoordeeld. Waterbodems Waterbodems worden o.a. verontreinigd door overstortingen vanuit het rioolstelsel, bedrijfsmatige lozingen en diffuse lozingen. Daarnaast zijn waterbodems in het verleden verontreinigd door lozingen vanuit diverse bedrijfsprocessen. In het gezamenlijk opgestelde gemeentelijk baggerplan heeft de gemeente samen met het waterschap de kwaliteit van de waterbodems geïnventariseerd en een baggerprogram opgesteld.. Gebruiksfuncties en daaruit voortvloeiende wensen met betrekking tot de kwaliteit van de waterbodems bepalen mede de prioritering van de waterbodemsanering. 3.3.7

Licht

In de gemeente De Marne is tot 2005 weinig aandacht geschonken aan lichthinder. In het milieuplan heeft de gemeente doelen gesteld om in haar beleid rekening te houden met de biodiversiteit. Verder is de ambitie aangegeven om de milieudruk door o.a. geluid- en lichthinder in natuurgebieden te voorkomen. In de nota reclamebeleid zijn regels opgenomen om lichthinder naar het buitengebied te voorkomen. Het openbaar verlichtingsplan verdient nuancering betreffende het aspect lichthinder. Er komen allerlei ontwikkelingen op de gemeente af die extra lichthinder kunnen gaan veroorzaken. De gemeente kan diverse instrumenten hanteren en maatregelen treffen om lichthinder te voorkomen c.q. terug te dringen. Er zijn voldoende voorbeelden van technische maatregelen, beleidsvoorschriften en bewustwordingscampagnes. Het Rijk, een aantal provincies en diverse gemeenten werken inmiddels aan beleid ten aanzien van lichthinder. Er is nog geen alomvattende wetgeving voor lichthinder. Wel is er regelgeving op deelgebieden, zoals in de Wet Milieubeheer, in milieueffectrapportages en ruimtelijke ordeningsinstrumenten zoals welstandplannen of verordeningen. Verder is er regelgeving in de maak om assimiliatieverlichting van kassen te voorkomen. De raad heeft geconcludeerd dat: • • • •

Bij het plaatsen of vervangen kan er rekening mee worden gehouden dat er armaturen komen die weinig strooilicht veroorzaken. De gemeente gaat overleggen met andere overheden (provincie en Ministerie van Defensie) om lichthinder te beperken. De gemeente gaat voorlichting en informatie verstrekken aan ondernemers met als doel te komen tot beperking van lichthinder. Er wordt niet overgegaan tot het aanpassen van de APV.


39

3.3.8 Afval Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • de bestaande gescheiden inzameling van de droge componenten en GFT uit het huishoudelijke afval wordt gecontinueerd, • op basis van sorteerproeven wordt het scheidingsgedrag geanalyseerd, • het scheidingsgedrag wordt verder bevorderd (door voorlichting en door aanbod van faciliteiten) waarbij het doel is de scheidingsdoelstellingen van de rijksoverheid te halen, • op basis van (onder meer) sorteerproeven wordt beoordeeld of meer componenten van het afval voor gescheiden inzameling in aanmerking komen (bijvoorbeeld incontinentiemateriaal), • de faciliteiten voor afvalverwijdering in de (grotere) recreatiegebieden worden verbeterd, zodat zwerfafval zoveel mogelijk voorkomen wordt, en • voortzetten van voorlichtingsacties in de zomermaanden en op scholen met het oog op afvalscheiding en het voorkomen van zwerfafval. De afvalinzameling in de gemeente De Marne vindt sinds 1994 voor een groot deel via gescheiden stromen plaats. Een deel wordt ingezameld via het eigen overslagterrein in Leens, de rest gaat rechtstreeks naar andere verwerkingsinrichtingen en overslagstations. Nog niet alle gescheiden ingezamelde afvalstromen ‘halen’ de procentuele of gewichtsnormen die daarvoor gehanteerd worden Uit oriënterende sorteerproeven is gebleken dat 21-34% van de restfractie gescheiden aangeboden had kunnen worden. Mede daarom is in 2005 besloten tot de invoering van diftar en is overgegaan tot de definitieve invoering van gescheiden inzameling van incontinentiemateriaal(luiers). Ten behoeve van een betere beleidsmatige onderbouwing van de aanpak van de afvalinzameling is een afvalstoffenplan opgesteld. 3.3.9 Duurzaam bouwen Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • uitvoeren van het convenant duurzaam bouwen, • algemene informatieverstrekking over duurzaam bouwen aan burgers via folders, een duboinformatietafel in de hal van het gemeentehuis, publicaties in het gemeentenieuws e.d., • financiële ondersteuning van het Informatiepunt Duurzaam Bouwen, • opstellen en uitvoeren van een subsidieverordening duurzaam bouwen voor alle nieuwbouw, voor zover die plaatsvindt op door de gemeente uitgegeven grond, • middels duurzaam beheer en onderhoud van de gemeentelijke gebouwen inhoud geven aan de voorbeeldfunctie van de gemeente, • het gebruik van tropisch hardhout door de gemeentelijke organisatie zoveel mogelijk vermijden, en als dat niet kan alleen gebruik maken van duurzaam geproduceerd hout (onder FSC-keurmerk), • duurzaamheid is uitgangspunt voor alle gemeentelijke (her-)inrichtingsplannen voor woningbouwof bedrijventerreinen, en als zodanig herkenbaar aanwezig in de planvorming, • uitgangspunt bij de woningbouw in Hunzegat (bij Zoutkamp) en het voormalig Heiploegterrein (in Zoutkamp) is om deze zo duurzaam mogelijk te maken, en • bevorderen van duurzaam bouwen voor nieuwbouw en bestaande bouw, op basis van de afspraken van het convenant duurzaam bouwen provincie Groningen. Convenant duurzaam bouwen De gemeente heeft in 1997 het Convenant Duurzaam Bouwen Provincie Groningen ondertekend. Dit houdt voor de gemeente het volgende in. De gemeente 1. betrekt de meest relevante milieuthema’s bij locatiekeuze, opstellen van een stedenbouwkundig plan en de (her)inrichting van de woonomgeving, 2. neemt de maatregelen uit het Basispakket woningbouw (dat zijn alle kostenneutrale en kostennegatieve maatregelen, de vaste maatregelen (meerkosten tussen de €680,- en €900,-) en

40


variabele maatregelen naar keuze met meerkosten tot €450,- uit het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen) op bij het opstellen van een overeenkomst bij overdracht en/of uitgifte van grond, en bij het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en de initiatiefnemer van woningbouwprojecten, 3. hanteert het Basispakket woningbouw als toetsingskader bij de kosten- en kwaliteitstoets, 4. beoordeelt een aanvraag voor een bouwvergunning op de maatregelen uit het Basispakket woningbouw, voor zover dat rechtens mogelijk is, en 5. licht aanvragers van bouwvergunningen in over het Basispakket woningbouw. Duurzame bedrijventerreinen Een duurzaam bedrijventerrein wordt gekenmerkt door samenwerking tussen bedrijven onderling en met overheden, gericht op het verbeteren van het (bedrijfs-)economisch resultaat, vermindering van de milieubelasting en een efficiënter ruimtegebruik. Hierbij gaat het met name om twee invalshoeken: • een duurzame inrichting van het terrein, en • duurzame bedrijfsprocessen. De aard en schaal van de bedrijfsterreinen in de gemeente De Marne is niet van dien aard dat er enorme kansen liggen voor duurzame bedrijventerreinen. Voor de gemeente De Marne is echter bij een (her-)inrichting van een bedrijventerrein wel uitgangspunt dat het terrein zo duurzaam mogelijk in wordt gericht (bijvoorbeeld in Leens). Bestemmingplannen Uitgangspunt is dat de gemeente bij ontwerp en realisatie van nieuwe gebieden voor wonen en/of werken en aanpassing van bestaande gebieden duurzaam bouwen en een duurzame inrichting en beheer van de woonomgeving in elke fase van het bouwproces aantoonbaar meeneemt. Dat houdt onder andere in dat er bij het opstellen van bestemmingsplannen rekening wordt gehouden met een duurzame inrichting van de omgeving. Hiervoor is een checklist Duurzaam Bouwen Bestemmingsplannen in voorbereiding. In een aantal gevallen kiest de gemeente ervoor om duurzaamheid niet alleen aantoonbaar mee te nemen, maar zelfs een prominente plaats te laten innemen. Een actueel voorbeeld hiervan is de woonwijk Aagtsheem bij Eenrum. Daarnaast is besloten de woningbouw op het terrein van Hunzegat bij Zoutkamp zo duurzaam mogelijk te laten zijn, en is duurzaam bouwen een leidend motief in de planontwikkeling voor de woningbouw op het voormalige Heiploegterrein in Zoutkamp. 3.3.10 Milieuzorg Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • milieuzorg op het niveau van de standaard EMAS of ISO-14001 introduceren in de gemeentelijke organisatie, via het KAM-zorg traject dat start bij de afdeling Gemeentewerken, • verhogen kwaliteit ambtelijke organisatie op het gebied van advisering over milieudrukvermindering (bijvoorbeeld via een regionaal SAM-project), • uitvoeren van enkele voorlichtingsprojecten op het gebied van milieudrukvermindering, en • toename van het aantal bedrijven in de gemeente dat actief met milieuzorg omgaat en hiervoor initiatieven neemt. Gemeentelijk interne milieuzorg Ook de gemeentelijk activiteiten brengen milieubelasting met zich mee. Hierbij kan gedacht worden aan kleinschalige milieubelasting vanwege de kantooractiviteiten (bv. papiergebruik, milieuschadelijke kantoorartikelen), of aan milieubelasting vanwege uitvoerende activiteiten (bv. onderhoud gemeentelijke wegen en bermen, onderhoud gemeentelijke gebouwen). Om deze milieubelasting te beheersen, en zoveel mogelijk te beperken, heeft De Marne in 1999 voor een deel een milieuzorgsysteem ingevoerd, op basis van het vastgestelde plan daartoe. VNG heeft zich gecommiteerd dat (zie bijlage 5) de gemeente moet beschikken over een goed functionerend bedrijfsintern


41

milieuzorgsysteem 3 op het niveau van de daarvoor geldende standaard ISO 14001 of diens Europese tegenhanger EMAS (Environmental Monitoring and Auditing Scheme). Het huidige milieuzorgsysteem voldoet daar niet aan. Vanuit de afdeling Gemeentewerken is in 2002 begonnen met het invoeren van een Kwaliteit-, Arboen Milieu-(KAM-)zorgsysteem. De reden om met de gemeentewerken te beginnen zijn gelegen in het feit dat de zwaardere onderdelen van de gemeentelijke bedrijfsvoering daar zijn ondergebracht. Een vooruitgetrokken onderdeel daarvan is de VCA-certificering (Veiligheid Checklist Aannemers), omdat de belangen op het gebied van de personele veiligheid het grootst zijn. De introductie van KAM-zorg zal dus een organisatiebreed vervolg moeten hebben op (voor wat betreft het onderdeel milieu) EMAS- of ISO-14001-niveau. Externe milieuzorg De gemeente stimuleert initiatieven op het gebied van milieuzorg bij de locale ondernemers. Dat kan variëren van complete gecertificeerde milieuzorgsystemen tot het uitvoeren van milieuzorg bij bepaalde onderdelen van bedrijven. De gemeente is één van de participanten in het project Duurzaam Groningen, dat zich richt op de duurzame ontwikkeling in midden- en kleinbedrijf. Dat doet zij ook in het kader van de verruimde reikwijdte Wm, door in de vergunningverlening steeds meer rekening te houden met afvalpreventie en energiebesparing (milieudrukvermindering). Als zodanig neemt de gemeente deel aan het regionale beleidsproject in het kader van de SAM-regeling (Subsidieregeling Aanpak Milieudrukvermindering), en staat positief ten opzichte van een uitvoerend en kennisvergrotend vervolgproject. Deze projecten benadrukken de veranderende rol van de gemeente: de gemeente is steeds meer een adviseur in plaats van opsteller en controleur van regels. Ook de bereidheid van de gemeente om te investeren in een vergunning op hoofdlijnen (zie 3.3.1) kan als bewijs daarvoor worden gezien. 3.3.11 Klimaatbeleid Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • het geven van voorlichting over energiebesparing, onder andere door te wijzen op projecten die het gebruik van zonne-energie bevorderen (zie ook 3.3.1, 3.3.7 en 3.3.8), • verhogen van het percentage groene stroom dat door gemeente wordt afgenomen, • het verlenen van medewerking aan het realiseren van extra windenergievermogen in Lauwersoog, • het uitvoeren van een nadere analyse (in 2003) over de mogelijkheden om te komen tot een intensivering van het klimaatbeleid door de gemeente, bij voorkeur uitmondend in de uitvoering (vanaf 2004) van een daarvoor op te stellen plan van aanpak. De rol van de gemeente op het gebied van energiebesparing en klimaatbeleid is drieledig: het energiegebruik door de eigen organisatie is onderwerp van studie, het gebruik door inrichtingen waarvoor de gemeente bevoegd gezag is, en het gebruik door particulieren in de gemeente. In het kader van Milieuzorg (zie 3.3.8) is ook aandacht voor met name de eerste twee. De subsidieregeling Energiebesparing huishoudens met lage inkomens is aanleiding om te onderzoeken of de gemeente voor de derde groep een rol van betekenis kan spelen. Daarnaast verstrekt de gemeente in het kader van duurzaam bouwen (zie 3.3.7) in bepaalde gevallen subsidies voor energiebesparende maatregelen. KlimaatBeleid In 2002 is door de NOVEM een klimaatscan uitgevoerd in de gemeente De Marne. Hieruit blijkt dat de kansen voor de gemeente om iets aan klimaatbeleid te doen vooral liggen op het gebied van Gemeentelijke gebouwen en Installaties, Woningbouw nieuw en bestaand, en Duurzame Energie. Deze scan is de basis zijn voor de nadere analyse van de mogelijkheden om het klimaatbeleid van de gemeente te intensiveren. Hierbij is nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheden die regionale 3

Operationeel Milieuzorgsysteem omvat milieubeleidsverklaring, milieuzorgprogramma, milieuzorgcoördinator, eenduidig toegewezen taken en verantwoordelijkheden, interne instructies en procedures, meet- en registratiesysteem, afspraken over interne controles en rapportages, voorlichtingsplan, opleidingsprogramma en (eventueel) audits.

42


samenwerking biedt, en naar de synergie die combinatie met het milieuzorgtraject (zie 3.3.8) kan bieden. In 2004 is het projectvoorstel door de NOVEM met een BANS subsidie gehonoreerd. Deze subsidie wordt beheerd in een hiertoe opgericht klimaatfonds welke enerzijds tot doel heeft het uitvoeringsprogramma te borgen en mogelijk ook andere energieprojecten hieruit te financieren. Duurzame energie De gemeente staat positief ten opzichte van het leveren van een bijdrage aan de productie van duurzame energie. Voor wat betreft windenergie richt zich deze inzet op de daartoe in het POP aangewezen locatie in Lauwersoog: de gemeente is bereid haar medewerking te verlenen aan het realiseren van extra windvermogen op deze plaats, in lijn met de provinciale afspraken in het kader van de Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie (BLOW). Buiten deze locatie zijn alleen windmolens toegestaan met een ashoogte tot 15 meter, en deze dienen dan gerealiseerd te worden op of in de directe nabijheid van bedrijventerreinen. Inkoop van energie De gemeente heeft zich, in het kader van de liberalisering van de energiemarkt, er voor uitgesproken dat er bij de aanschaf van energie gekeken moet worden naar de kwaliteit van de in te kopen ‘grijze’ stroom. Daarbij is het uitgangspunt dat de aan te schaffen elektriciteit minimaal even schoon moet zijn als de elektriciteit die de gemeente tot dan toe kocht. Daarnaast is besloten dat de middelen die vrijkomen door eventuele lagere stroomtarieven rechtstreeks aangewend worden voor het realiseren van energiebesparende maatregelen en/of het vergroten van het aandeel ‘groene’ stroom in de elektriciteitsafname. De financiele besparing wordt beheerd in het klimaatfonds Inmiddels beschikt de gemeente over 100 % groene stroom. Nadere en geactualiseerde informatie over energie inkoop en het klimaatbeleid is opgenomen in de bijlage. 3.3.12 Biodiversiteit Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • in beleid, planvorming en vergunningverlening structureel en aantoonbaar rekening houden met natuurwaarden, in ieder geval door het consequent uitvoeren van de ‘natuurtoets’, • bevorderen van de bewustwording op het gebied van biodiversiteit (zie 3.3.11), • voortzetten en uitbreiden van het ecologisch bermbeheer, • voortzetten en uitbreiden van het ecologisch bosbeheer, • ondersteunen van de vereniging voor agrarisch natuurbeheer Wierde & Dijk, • stimuleren van de biologische landbouw, bijvoorbeeld door een vervolg te organiseren op de EKO-startersmarkt van 2000, • pleiten voor de duurzame vangst van vis en andere zeeorganismen, • bevorderen van het aandeel duurzaam geproduceerd hout (FSC) in de houtconsumptie (zie ook 3.7), • stimuleren van de betrokkenheid van de landbouw bij het beheer van natuur en landschap, • stimuleren van locale initiatieven die tot doel hebben het bevorderen van biodiversiteit, en • continueren van het dobben- en kolkenproject. Mondiale en Nationale biodiversiteit In het NMP 4 is het belang van de bescherming van de mondiale biodiversiteit reeds uitvoerig benadrukt. Op Europees niveau komt dit naar voren door de wens te komen tot een samenhangende ecologische hoofdstructuur, Natura 2000 genaamd. De belangrijkste middelen om dit te bereiken zijn de (nationale implementatie van de) Vogelrichtlijn uit 1978 en de Habitatrichtlijn uit 1992. Nederland kent daarnaast de op de Structuurschema Groene Ruimte (SGR) gebaseerde Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Lokale biodiversiteit


43

Het landschap van De Marne kenmerkt zich door rust, ruimte en weidsheid. Waarden die in de meeste delen van Nederland schaarser worden. De natuurgebieden in de gemeente kennen een grote soortenrijkdom, en zijn ook internationaal gezien van groot belang. De natuurwaarden in het landbouwgebied zijn veelal gelegen in kleine landschapselementen en structuren zoals dijken, maren, wierden, begraafplaatsen etc. In het Landschapsbeleidsplan is een inventarisatie gemaakt van (bijna) alle landschapselementen. Eén van de projecten die uit dit plan voort is gekomen is het kolken en dobbenproject. Daarnaast is de gemeente al sinds 1993 actief op het gebied van ecologisch bermen bosbeheer, en wordt ook in bepaalde woonwijken het groen ecologisch beheerd (zoals woonwijk Snik in Zoutkamp en Aagtsheem in Eenrum). De biodiversiteit wordt door veel agrariërs in stand gehouden door bijvoorbeeld nestbescherming en onderhoud aan erfbeplanting. De gemeente staat positief tegenover initiatieven van agrariërs en burgers om gezamenlijk landschaps- en natuurwaarden te behouden en te versterken, en gaat onderzoeken op welke wijze ze deze kan ondersteunen. Natuurtoets en Externe werking Op het grondgebied van de gemeente liggen verschillende gebieden waar natuurbeschermingsregimes op van toepassing zijn. Voor de meeste van deze regimes geldt ook een externe werking (zie 3.4.6). Dit is de zogenaamde gebiedsbescherming, die in Nederland is geregeld in de Natuurbeschermingswet (NB-wet), en via rechtstreekse werking van de Europese Habitat- en Vogelrichtlijn (zolang de gewijzigde NB-wet 1998 nog niet van kracht is). Dit houdt in dat voor alle activiteiten in of nabij dergelijke gebieden nagegaan moet worden of deze de natuurwaarden van de aangewezen gebieden nadelig beïnvloeden. Als de voorziene beïnvloeding significant is, kan een activiteit niet zonder meer doorgaan: er moet dan worden gekeken naar alternatieven, naar het belang van de activiteit en naar manieren om de nadelige gevolgen te compenseren. Het beoordelen of er nadelige invloeden zijn wordt ‘natuurtoets’ genoemd. Op 1 oktober 2005 is de gewijzigde Natuurbeschermingswet 1998 in werking getreden. Hiermee heeft Nederland een instrument in handen om unieke nationale en Europese natuurwaarden duurzaam in stand te houden, te verbeteren en toe te voegen aan het Europese Natura 2000-netwerk. De provincies nemen bij de uitvoering van de wet het voortouw. Het ministerie van LNV staat aan de lat om de instandhoudingsdoelstellingen voor de gebieden te formuleren en ze formeel aan te wijzen. Daarna zal LNV zal zich toeleggen op het voorzien van alle partijen van de benodigde hulp en informatie. De gemeente zal in haar plannen en vergunning moeten zorgdragen voor een juiste uitvoering van de natuurtoets. Daarnaast bestaat er soortbescherming. Sinds 1 april 2002 is dit aspect van de natuurbescherming geregeld in de nieuwe Flora- en Faunawet. Deze wet beschermt nagenoeg alle hogere dieren tegen verstoring, verwonding, of vernieling van de voortplantingsplaats, en beschermt daarnaast ook een groot aantal plantensoorten. Dit houdt in dat voorafgaand aan alle ruimtelijke ingrepen (inclusief beheerswerkzaamheden) een inventarisatie moet worden gemaakt van de in het gebied voorkomende planten en dieren. De ingreep zal in ieder geval niet mogen leiden tot verstoring van (met name) de voortplanting van betreffende soorten. Als er een zogenaamde prioritaire soort voorkomt (die staat genoemd op bijlage IV van de Habitatrichtlijn) zullen er zwaarwegende argumenten moeten zijn om de voorgenomen activiteit doorgang te kunnen laten vinden (en moet er gecompenseerd worden). De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de inventarisatie ligt in principe bij de initiatiefnemer van de activiteit. De gemeente ziet er in het kader van de uitvoering van de natuurtoets op toe dat dergelijke gegevens beschikbaar zijn ten behoeve van de besluitvorming. 3.3.13 Milieucommunicatie Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • voorlichting geven als ondersteuning van het uit te voeren milieubeleid, • voorlichting geven ten behoeve van de verinnerlijking van gewenst milieugedrag (bij burgers en bedrijven), • voorlichting geven ten behoeve van de externe integratie van het milieubeleid (intern), • alle basisscholen bereiken met NME-activiteiten, en

44


•

LA21 blijft actief en voert jaarlijks haar programma uit.

Voorlichting Ter ondersteuning van de uitvoering van het milieubeleid is het instrument voorlichting van belang. Het gaat bij milieucommunicatie zowel om het onderscheiden van doelgroepen als het mogelijk inbrengen van een breed scala aan mogelijke activiteiten die de gemeente kan uitvoeren. Milieucommunicatie is vooral een gemeentelijke aangelegenheid maar de gemeente participeert ook in het regionaal communicatie-overleg. De Regioraad en de acht deelnemende gemeenten kiezen jaarlijks een aantal onderwerpen waar gezamenlijk een voorlichtingsactiviteit voor opgezet wordt. Zo is er bijvoorbeeld op het gebied van voorlichting aan bedrijven een map ontwikkeld die informatie bevat over diverse aspecten van de milieuwetgeving (n.a.v. het uitkomen van een nieuwe AMvB). In de milieucommunicatie is onderscheid gemaakt in interne- en externe communicatie. Hierbij zijn de volgende doelgroepen onderscheiden: Interne doelgroepen: de gemeentelijke organisatie Externe doelgroepen: huishoudens, bedrijven, dorpsverenigingen, belangenorganisaties, Natuur en Milieu Educatieve organisatie (NME), scholen en andere overheden. Op verschillende manieren kunnen deze doelgroepen benaderd worden. Hiervoor heeft De Marne onderscheid gemaakt in: - voorlichting bij inspraak, - voorlichting als dienstverlening aan de inwoners van de gemeente, - interne communicatie, en - externe communicatie. Een adequaat milieuvoorlichtingsbeleid kan de betrokkenheid van de burgers bij het milieu en de regelgeving dienaangaande vergroten. Hierbij streeft de gemeente naar een optimale communicatie tussen bestuur, ambtenaren en inwoners van de gemeente. Voorlichting zal meer en meer ingezet worden als instrument ter ondersteuning van het milieubeleid. Lokale Agenda 21 De gemeente heeft in 1997 een platform Lokale Agenda 21 (LA 21) ingesteld dat zich richt op de lokale invulling van het begrip duurzame ontwikkeling. De gemeente werkt hierin samen met alle gemeenten van de Regioraad Groningen. In het platform hebben diverse groeperingen en burgers zitting zodat een groter draagvlak ontstaat voor het uitvoeren van concrete duurzaamheidsprojecten. Duurzame landbouw, duurzame energie, en lokale economie zijn als centrale thema’s op de agenda gezet. De LA 21 geeft regelmatig voorlichting over duurzaamheidsprincipes in het gemeentenieuws. De gemeente heeft een facilitaire rol en stelt formatie en budget beschikbaar. Natuur- en Milieueducatie Sinds het beëindigen van de NME-activiteiten vanuit het centrum in Pieterburen is de gemeente weer zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van NME. Uit een inventarisatie van beleidskaders is gebleken dat de belangrijkste doelgroep voor NME bestaat uit schoolgaande jeugd. De gemeente zal, om deze doelgroep te bedienen, scholen en activiteiten bij elkaar brengen. Uitgangspunt daarbij is dat de activiteiten aansluiten bij de lokale kwaliteiten (zoals het Nationaal Park Lauwersmeer, de Insectenwereld, Domies Toen, de zeehondencrèche etc.). Jaarlijks zullen de scholen in de gelegenheid worden gesteld om voor één of meer groepen (bij voorkeur altijd dezelfde leeftijdsgroepen, zodat alle leerlingen een keer aan de beurt komen) in te tekenen op bepaalde activiteiten. De gemeente regelt vervolgens dat deze activiteiten plaatsvinden en betaalt ze ook. Daarnaast kunnen ad hoc andere activiteiten plaatsvinden. De gemeente neem bijvoorbeeld deel aan het meerjarige Watch-project, dat georganiseerd en uitgevoerd wordt door een groot aantal organisaties in het Lauwersland. Centraal in dit project staat het ‘kijken naar de natte omgeving’.


45

3.3.14 Monitoring Doelen De doelstellingen voor de beleidsperiode zijn: • de doelen zo concreet mogelijk maken, • bepalen of de doelen gehaald worden, • opstellen milieujaarverslag, • bijstellen milieubeleidsplan, opstellen uitvoeringsprogramma, en • deelnemen aan de jaarlijkse Milieumonitor van het Ministerie van VROM. Voor een gemeente is milieumonitoring (het meetbaar en toetsbaar maken van de gewenste milieukwaliteit) een wezenlijk instrument in de verdere kwaliteitsverbetering van het gemeentelijk milieubeleid. Ook is milieumonitoring een ideaal instrument om te voorzien in informatievoorziening aan burgers en bedrijven, aan bestuurders én de VROM-inspectie, zij die allen inzicht willen hebben in de doelmatigheid en doeltreffendheid van het milieubeleid. Het is daarom van belang bij de verschillende milieuthema’s de doelen aan te geven, en deze doelen zo concreet mogelijk te laten zijn. Pas dan is het mogelijk te bepalen of de doelstellingen zijn gehaald. De monitoringsgegevens worden opgenomen in het milieujaarverslag. Via het milieujaarverslag bestaat de mogelijkheid, als daar aanleiding toe bestaat, om de doelen bij te stellen of aan te passen via de jaarlijkse beleidscyclus. De bijstelling kan via het aangepaste milieubeleidsplan meteen vertaald worden in het uitvoeringsprogramma voor het jaar erna.

46


3.4

Gebieden

3.4.1 Inleiding De ruimtelijke kwaliteit van een gebied wordt bepaald door veel verschillende kwaliteiten, zoals de esthetische, ecologische, sociale, recreatieve en sociaal-economische. De samenhang tussen deze kwaliteiten vormt als geheel de drager van de ruimtelijke kwaliteit. Het is dan ook vanuit deze samenhang dat het aspect milieubeleid in zijn gebiedsgerichte vorm moet worden bezien. Op die manier ontstaat een betere beheersbaarheid van de milieudruk, in vergelijking met een louter thematische benadering. De ruimtelijke ontwikkelingen van deze gebieden zijn in hoofdlijn gebaseerd op de Structuurvisie. Om de ruimtelijke ontwikkelingen waar te kunnen maken moet aan een aantal milieurandvoorwaarden worden voldaan. In dit hoofdstuk worden per gebiedscategorie, waarvan er vijf zijn gedefinieerd, enkele gebiedskenmerken, de visie van de gemeente op het gebied en de doelstellingen vermeld. Bij deze laatste wordt regelmatig verwezen naar de beschrijving per thema in het vorige hoofdstuk. 3.4.2 Woongebieden (kernen) Doelen De belangrijkste doelstellingen voor de woongebieden in de beleidsperiode zijn: − integreren van de milieudoelstellingen in het ruimtelijke ordeningsproces, − het verminderen van de geluidsoverlast (zie 3.3.4), − het bevorderen van duurzaam bouwen (zie 3.3.7 en 3.3.9), − het functiegericht aanpakken van bodemverontreinigingen (zie 3.3.3), en − het opstellen van een watertoets bij (her-)inrichting van woongebieden (zie 3.3.5). Ruimtelijke kenmerken Vanuit de structuurvisie maken we onderscheid in de volgende karakteristieken voor de kernen in De Marne: • grote centraal liggende kernen met voorzieningen en werkgelegenheid (Leens, Ulrum, Eenrum, Zoutkamp en Wehe-den-Hoorn), • minder centraal liggende kernen met voorzieningen (Kloosterburen en Pieterburen), • kernen met recreatieve kansen (Pieterburen, Zoutkamp, Eenrum, Houwerzijl, Warfhuizen en Lauwersoog), en • monofunctionele kleine woonkernen (Niekerk, Zuurdijk, Hornhuizen, Kruisweg, Molenrij, Westernieland, Broek, Kleine Huisjes, Vierhuizen, Mensingeweer en Schouwerzijl). Visie Het milieubeleid van de gemeente De Marne richt zich op het behoud en het versterken van een schone en veilige woonomgeving waarin wonen en werken op een prettige manier samengaan. Dit betekent dat De Marne haar beleid richt op het zoveel mogelijk voorkomen van geluid- en geurhinder en het voorkomen van risico's voor de volksgezondheid. Zo is in 2002 besloten dat alle dorpskernen volgens de principes van duurzaam veilig zullen worden ingericht. Daarnaast tracht de gemeente bedrijven die door geluid, geur of anderszins structureel overlast veroorzaken uit de dorpen te verplaatsen naar bedrijventerreinen (bijvoorbeeld in Ulrum). Om de leefbaarheid te behouden zet de gemeente in op het mogelijk maken van kleinschalige bedrijvigheid in de dorpen mits deze wat betreft de milieucategorie passend zijn binnen de aard en schaal van het dorp en de directe woonomgeving. Daarnaast zal duurzaamheid steeds vaker een leidend principe zijn bij het versterken van de kwaliteit van de woonomgeving (zoals in Aagtsheem te Eenrum, maar ook voor Hunzegat en het voormalig Heiploegterrein te Zoutkamp). Zo zal bij de (her-)inrichting van woongebieden aantoonbaar rekening gehouden moeten worden met waterkwaliteit en -kwantiteit. In de planvorming wordt daarom


47

voortaan in samenspraak met het waterschap een watertoets opgesteld. De watertoets is sinds november 2003 verplicht. 3.4.3 Bedrijventerreinen Doelen De belangrijkste doelstellingen voor de bedrijventerreinen in de beleidsperiode zijn: − integreren van de milieudoelstellingen in het ruimtelijke ordeningsproces, − het verminderen van de geluidsoverlast (zie 3.3.4), − het bevorderen van duurzaam bouwen en het toepassen van elementen van duurzame bedrijventerreinen (zie 3.3.7 en 3.3.9), − het functiegericht aanpakken van bodemverontreinigingen (zie 3.3.3), en − het opstellen van een watertoets bij (her-)inrichting van bedrijventerreinen (zie 3.3.5). Ruimtelijke kenmerken De structuurvisie geeft aan dat de gemeente streeft naar het minimaal in stand houden van de eigen werkgelegenheid. Dit houdt in dat er binnen de gemeente voldoende industrieterrein beschikbaar moet zijn voor lokale groeien knelbedrijven. Naast ruimte voor lokale bedrijvigheid kent de gemeente De Marne een aantal specifieke industrieterreinen met een eigen functie. In dit kader onderscheidt zij de volgende terreinen: • (boven) lokale bedrijvigheid: Leens, Ulrum, Wehe den Hoorn, Warfhuizen. • tuinbouwgebonden bedrijvigheid: Kruisweg • watergebonden industrie: Zoutkamp, Lauwersoog • militaire activiteiten: Lauwersmeer Visie Het beleid van de gemeente De Marne richt zich vooral op het voorkomen van milieuhinder (geluid en geur) door bedrijvigheid voor nabijgelegen woningen. De gemeente ondersteunt waar mogelijk de bedrijven met planologische medewerking bij uitbreiding of in de vorm van infrastructurele voorzieningen. De gemeente wil zware industrie, inclusief grote lawaaimakers, uitsluiten op haar grondgebied. Verder wil de gemeente indien het binnen haar mogelijkheden ligt, nieuwe bedrijven aantrekken. Het accent ligt daarbij op startende bedrijven. Daarnaast streeft de gemeente naar concentratie van bedrijvigheid in de goed ontsloten dorpen. Zij streeft naar clusters van bij elkaar horende en elkaar versterkende bedrijvigheid. De gemeente wil vroegtijdig meedenken en elke vorm van kleinschalige bedrijvigheid steunen mits deze wat betreft de milieucategorie passend is bij de aard en schaal van het dorp en de directe woonomgeving. Om bedrijventerreinen aantrekkelijk te houden is De Marne bereid om in samenwerking met bedrijven terreinen te revitaliseren, waarbij er naar wordt gestreefd om zoveel mogelijk elementen van duurzame bedrijventerreinen in te brengen. Zo zal bij de (her-)inrichting van woongebieden aantoonbaar rekening gehouden moeten worden met waterkwaliteit en -kwantiteit. In de planvorming wordt daarom voortaan in samenspraak met het waterschap een watertoets opgesteld. 3.4.4 Landbouwgebieden Doelen De belangrijkste doelstellingen voor de landbouwgebieden in de beleidsperiode zijn: − het geluidsniveau in landbouwgebieden mag niet toenemen (zie 3.3.4), − het bevorderen van de waterkwaliteit in kleine landschapselementen (zie 3.3.5), − het bevorderen van duurzame landbouw (zie ook 3.3.5), − het bevorderen van de biodiversiteit (zie 3.3.10), en − het voorkomen van bodemverontreinigingen (zie 3.3.2 en 3.3.3). Ruimtelijke kenmerken In het landschap van de gemeente De Marne zijn grofweg twee agrarische functies te ontdekken. Het noordelijk deel van de gemeente kenmerkt zich met name door de vestiging van akkerbouwbedrijven

48


(en deels tuinbouw) en in het zuidelijk deel van de gemeente zijn meer rundveehouderijen gehuisvest. Het aantal rundveehouderijen neemt overigens toe in De Marne. Visie De landbouw in De Marne maakt onlosmakelijk deel uit van het karakteristieke landschap van De Marne. De infrastructuur en de bodemgesteldheid zijn bij uitstek geschikt voor (grootschalige) landbouw. Volgens het POP behoort schaalvergroting op het Hogeland dan ook tot de mogelijkheden. LTO Nederland spreekt in haar toekomstvisie Bloeiende Akkers van bedrijven die economisch rendabel, maatschappelijk verantwoord en ecologisch duurzaam moeten opereren. Volgens LTO wordt meer aandacht voor natuur en milieu dan ook belangrijker geacht dan het streven naar een zo hoog mogelijke opbrengst. Ook op Europees niveau wordt ingezet op een hervorming van de landbouw in de richting van ‘schoon, duurzaam en veilig’. De reguliere landbouw en de duurzame landbouw groeien dus meer naar elkaar toe, en daarom is de gemeente voorstander van de versterking van het platteland door een multifunctionele en duurzame benadering van de landbouw. Met een prominentere plaats voor de biologische landbouw, bijvoorbeeld als producent van streekgebonden producten. De gemeente wil haar energie richten op het brengen van meer samenhang in de recreatieve (route)structuur en op het initiëren van aan de dorpen gebonden kleinschalige (o.a. recreatieve) bedrijfsactiviteiten. De gemeente volhardt in haar terughoudendheid voor wat betreft de nieuwvestiging van intensieve veehouderij. In het bestemmingsplan buitengebied De Marne (dat in voorbereiding is) wordt opgenomen dat intensieve veehouderij uitsluitend mogelijk is als ondergeschikte neventak bij een bestaand bedrijf (waarbij een nuancering wordt aangegeven per te houden diersoort). Het landschap van De Marne kenmerkt zich door rust, ruimte en weidsheid. Waarden die in de meeste delen van Nederland schaarser worden. Het behoud en bescherming van flora en fauna is een zeer belangrijke factor. Deze kenmerken zijn belangrijk voor de beleving van (toekomstige) bewoners en bezoekers. Het landschap (en daarmee ook de landbouwgebieden) moeten om deze redenen geschikt zijn voor recreatief medegebruik. De waterkwantiteit en -kwaliteit zijn vooralsnog gericht op de landbouw. Op termijn zullen de landbouwgebieden in de nabijheid van de EHS moeten vernatten (NMP4). In het kader van de uitvoering van het zoetwaterplan voor Noord-Groningen zal de gemeente medewerking verlenen aan de aanleg van brakwatergebieden. De gemeente wacht concrete onderzoeksresultaten af betreffende wijzigingen in het waterbeheer (modelstudie Watervisie Lauwersmeer, Stroomgebiedsvisie). Eventuele gevolgen voor de landbouw moeten daarbij voldoende inzichtelijk worden gemaakt. Uitgangspunt is dat de economische levensvatbaarheid van het boerenbedrijf niet mag lijden onder de accentverschuiving in rol van voedselproducent naar landschapsbeheerder. In het Landschapsontwikkelingsplan voor Noord Groningen worden mede in dit kader maatregelen voorgesteld om de identiteit van het agrarische landschap van De Marne te behouden en te versterken. 3.4.5 Recreatiegebieden Doelen De belangrijkste doelstellingen voor de recreatiegebieden in de beleidsperiode zijn: − het beheersen van de huidige verkeersdruk (inclusief geluid) (zie 3.3.4), − het verbeteren van de waterkwaliteit (zie 3.3.5), en − het voorzien in goede afvalinzameling (zie 3.3.6). Ruimtelijke kenmerken De gemeente De Marne heeft met een aantal locaties (Zoutkamp, Pieterburen, Lauwersoog, het Nationaal Park Lauwersmeer in oprichting) sterke troeven in handen om de recreatieve en toeristische potentie van de gemeente verder uit te bouwen. Ook de ligging van De Marne nabij de Waddenzee en de stad Groningen ziet de gemeente als kans.


49

Visie De Marne gaat de komende jaren een extra impuls geven aan de toeristisch-recreatieve ontwikkelingen in de gemeente. De gemeente zet zich actief in op het organisatorisch samenbinden van recreatieve sectoren middels het samenwerken met particuliere ondernemers. Binnen dit branche-overleg wordt een drietal milieu-thema's op de agenda gezet, namelijk verkeer, afval en water. De Marne wil kwaliteit bieden voor haar inwoners en bezoekers. Geluidsoverlast en zwerfvuil passen daar niet bij en dienen zoveel mogelijk voorkomen te worden. Het waterrijke Marnegebied kent goed zwem- vaar-, en viswater. De waterkwaliteit in recreatieve gebieden moet zijn afgestemd op de functie ervan. De gemeente wil de kleinere recreatief aantrekkelijke kernen beter toegankelijk maken voor kleinschalige recreatie en vervolg-toerisme. Het doel is enerzijds de verblijfs- en dagrecreatie in De Marne toe te laten nemen en tegelijkertijd de toenemende druk in de grootste recreatieve trekkers beheersbaar maken. Een voorbeeld hiervan is het toekomstige bezoekerscentrum van het Nationaal Park Lauwersmeer, waarvan de druk op het gebied door de verwachte toestroom bezoekers door slimme inrichtingsmaatregelen zal worden geminimaliseerd. Gewenst gedrag moet door inrichting, en niet door verbodsborden worden afgedwongen. Uitgangspunt voor andere nieuwe recreatieve ontwikkelingen is dat de activiteit kleinschalig en gebiedsgerelateerd moet zijn, waarbij aangemerkt dient te worden dat ‘kleinschaligheid’ niet voor elke locatie hetzelfde inhoudt. Dit geldt zowel voor bedrijfsmatige activiteiten als voor evenementen. 3.4.6 Natuurgebieden Doelen De belangrijkste doelstellingen voor de natuurgebieden in de beleidsperiode zijn: − het bevorderen van de biodiversiteit (zie 3.3.10), − het verbeteren van de waterkwaliteit (zie 3.3.5), en − het behoud van de rust (zie 3.3.4). Ruimtelijke kenmerken Grote delen van de Waddenzee en het Lauwersmeergebied staan te boek als natuurgebied met internationale allure. De gebieden vallen onder tal van beschermende regimes: • Kerngebied van de EHS (Lauwersmeer en Waddenzee) (SGR), • Staatsnatuurmonument (Lauwersmeer en Waddenzee) (NB-wet), • Vallend onder een aparte PKB (Waddenzee), • Vogelrichtlijngebied (Lauwersmeer en Waddenzee) (Europese Vogelrichtlijn), • Aangemeld als Habitatrichtlijngebied (Waddenzee) (Europese Habitatrichtlijn), • Nationaal Park in oprichting (Lauwersmeer) (NB-wet), • Wetland (Lauwersmeer en Waddenzee) (Europese Wetlands-Conventie), en • Stiltegebied (Lauwersmeer en Waddenzee) (Provinciale Milieuverordening). Voor nagenoeg al deze beschermingsregimes geldt dat ‘externe werking’ van toepassing is: activiteiten buiten het beschermde gebied moeten getoetst worden op hun invloed op het beschermde gebied, waarbij vooral vastgesteld moet worden of deze activiteiten leiden tot een ‘significante aantasting van de wezenlijke kenmerken’ van het gebied. Daarnaast is het Reitdiep een belangrijke ecologische verbindingszone (als zodanig aangewezen in de Structuurschema Groene Ruimte en het POP). Bovendien zijn op een lagere schaal de natuuren landschapselementen belangrijke onderleggers van de ruimtelijke hoofdstructuur van het Marnelandschap. In het militaire oefenterrein De Marnewaard zijn de Vlinderbalg en het zoute kwelgebied gebieden met belangrijke natuurwaarden.

50


Visie De ambities van de gemeente zijn gericht op een verdere versterking van de kleine landschapselementen en de verbindingen daartussen. Daarnaast hecht de gemeente grote waarde aan het recreatief medegebruik van de natuurgebieden, zonder dat de milieudruk op die gebieden daardoor toeneemt (met name voorkomen van geluid- en lichthinder). Een goede ruimtelijke inrichting moet daarbij zorgen voor een zodanig gebruik, dat de belangen van de natuur en recreatie elkaar niet schaden, maar versterken. In en nabij natuurgebieden moet de rust zoveel mogelijk worden gerespecteerd. De waterkwaliteit en kwantiteit is gericht op veiligheid en landbouw (zie ook 3.4.4), maar heeft ook een belangrijke natuurlijke en recreatieve waarde. De gemeente wacht de resultaten af van onderzoeken naar wijzigingen in het waterbeheer, zoals die bijvoorbeeld in het kader van de Watervisie Lauwersmeer gedaan worden naar onder meer een natuurlijker peilbeheer en het introduceren van een gedempt getijdenstelsel. Een verandering in het peilbeheer lijkt op middellange termijn noodzakelijk voor het instandhouden van de vegetatie en de daarmee samenhangende vogelkundige waarden van het Lauwersmeergebied. Binnen een renderende landbouw moet ruimte zijn voor het versterken van de biodiversiteit. Op basis van vrijwilligheid kunnen agrariërs hieraan deelnemen. Het beleid voor de ontwikkeling van de natuuren landschapselementen is verwoord in het Landschapsbeleidsplan en het Landschap Ontwikkelingsplan voor Noord Groningen.

Voorafgaand aan alle ruimtelijke ingrepen moet de zogenaamde natuurtoets worden uitgevoerd. Zie voor de beschrijving hiervan 3.3.10.


51

Milieu-uitvoeringsprogramma 2006

52



53

4 Milieu-uitvoeringsprogramma 2005 4.1

Inleiding

Het Milieu-uitvoeringsprogramma 2006 is de concrete doorvertaling van het Milieubeleidsplan 20062009. In dit programma staan de milieu-activiteiten die in 2006 uitgevoerd gaan worden kort en bondig geformuleerd, met daarbij een tijdsplanning, de afdeling die de activiteit gaat uitvoeren, en (voor zover mogelijk) een raming van de benodigde inzet van personeel en financiële middelen. Het doel van dit programma is het verschaffen van een instrument voor het op een planmatige wijze uitvoeren, beheersen, sturen en bewaken van de gemeentelijke milieutaken. Leeswijzer Hoofdstuk 4.2 bevat een beschrijving van de organisatie van de activiteiten, en geeft een overzicht van de personele en financiële middelen die beschikbaar zijn voor de uitvoering van dit programma. Daarna volgt in hoofdstuk 4.3 het feitelijke uitvoeringsprogramma, waarin beknopt aangegeven: doel activiteit afdeling tijdsinzet

4.2

Algemeen beeld uitvoeringsprogramma 2006

Algemeen Door de professionalisering van de handhaving en vergunningverlening met behulp van instrumenten als protocollen, borging van kwaliteit, kennis en capaciteit, voortzettende standaardisering van werkprocessen, alsmede toename van vastgestelde beleidskaders is de uitvoering van de vergunningverlening en handhaving een meer en meer goed beheersbaar en overzichtelijk takenpakket. Door de deregulering maar ook de toename van Europese regelgeving worden gemeentes daarnaast meer dan ooit geconfronteerd met nieuwe wetgeving, bevoegdheden en nieuwe beleidsruimtes. 2006 zal daarom voor een groot deel enerzijds in het teken staan van voortzetting van professionalisering van de inmiddels ingeslagen weg van integrale handhaving. Anderzijds zal de genoemde toename van gemeentelijke beleidsruimte en regelgeving op een adequate en integrale wijze (VROM breed) worden opgepakt. Daarnaast zullen met name de milieuthema’s water en energie in 2006 ter hand worden genomen. Wetgeving De wet Milieubeheer blijft in beweging, zowel op het gebied van handhaving als vergunningverlening. Het landelijk beleid is er ondermeer op gericht over te gaan tot één Vrom vergunning (leefomgevingsvergunning). Voor de komende jaren wordt voorzien dat dit zich in de praktijk laat vertalen in een procesmatige afstemming van het traject (wél 1 loket, maar vervolgens voorlopig toch sectorale behandeling). De ontwikkelingen op dit gebied worden gevolgd en op geanticipeerd. De reeds ingeslagen weg van de professionalisering van de milieuhandhaving en het integrale handhavingsproces wordt in 2006 vervolgd. In 1998 is het verdrag van Aarhus gesloten. In dit Europese verdrag is het verstrekken van informatie aan het publiek over milieuaangelegenheden geregeld. Met ingang van februari 2005 is dit verdrag bij wet geregeld (Wm en WOB) en moet de overheid volgens deze richtlijnen werken. Van de overheid wordt verlangd dat de milieu-informatie gevraagd en ongevraagd beschikbaar wordt gesteld. Inzichtelijk, toegankelijk en bij voorkeur digitaal. In 2006 zal nader worden gekeken naar het

54


optimaliseren van de aanbieding van milieu-informatie. In dit kader wordt bijvoorbeeld gedacht aan het op actieve wijze beschikbaar stellen van informatie betreffende de (integraal ruimtelijke) handhaving en het beter ordenen en mogelijk aanvullen van de beschikbare milieu-informatie. Ook de gewijzigde Uniforme voorbereidingsprocedure voor vergunningen op aanvraag is in 2005 vastgesteld in de AwB. De gevolgen voor de (milieu)vergunningverlening zijn vooral procedureel van aard en zullen worden geimpliceerd. In 2005 is het Besluit luchtkwaliteit in werking getreden en is de gewijzigde Natuurbescherming vastgesteld. In 2006 zal aandacht gegeven worden aan de invloed deze wetten op de gemeentelijke plannen heeft en welke (beleids)maatregelen genomen moeten worden.De gemeente zal meer en meer rekening moeten houden met deze wetgeving, waarin ze mogelijk in de toekomst zelfs bevoegd gezag zal worden (Nb-wet). Door de aanwezigheid van de twee Natuurbeschermingsgebieden Lauwersmeer en Wadden zullen veel ruimtelijke procedures in de gemeente de Marne het kader van externe werking met de Nb wet in aanraking komen. Ook zullen de gevolgen voor onze gemeente ten aanzien van de implementatie van de Europese Kader Richtlijn Water in 2006 nader worden uitgewerkt. Vergunningverlening en handhaving De functiescheiding tussen handhaver en vergunningverlener is nu bij wet geregeld. De gemeente de Marne heeft zich vanwege kwaliteitsoverwegingen hier zich zo lang mogelijk tegen verzet. Nu zal de organisatie zich hier op gaan inrichten. Gelet op de afname van milieuvergunningaanvragen wordt het mogelijk om binnen de budgetten de vergunningen in plaats van een aantal controles nagenoeg geheel uit te zetten bij de regioraad. Klachten Uit het VROM rapport, maar eveneens tijdens de vorming van het integrale handhavingsbeleid, is in 2004 algeconstateerd dat de klachtenbehandeling kan worden verbeterd door beleid en afstemming. Het klachtenbeleid is aan ontwikkeling onderhevig en zal als integraal onderdeel in de beleidscyclus van het handhavingbeleid worden meegenomen. Overigens zal hierin het gegeven betrokken kunnen worden dat het aantal milieuklachten trendmatig verminderd. Bodem/grondbank Het bodembeleid zoals deze regionaal is aangedragen en als interim beleid is vastgesteld zal niet in 2005 maar in 2006 nog een laatste lokale vertaalslag ondergaan en ter vaststelling worden aangeboden. Het college heeft eind 2005 ingestemd met de oprichting van een gemeentelijke grondbank. In 2006 zal oprichting worden begeleid. Hierbij wordt tevens afstemming gezocht met de provinciale grondbank. In het meeerjarenprogramma van de Wet Bodembescherming”van de provincie Groningen wordt meegewerkt aan nader onderzoek naar historische verontreiniging in het kader van het project “Aanpak werkvoorraad bodemverontreinigingen” . Geluid In verband met het wijzigen van de Wet Geluidhinder per 1 maart 2006 zal de geluidsniveaukaart zijn wettelijke status verliezen. De gemeente krijgt dan veel meer beleidsvrijheid. De GNK was in principe klaar, maar wordt nu op eenvoudige wijze omgebouwd naar een "geluidbeheerskaart". Daaraan zal een protocol hogere waarden worden toegevoegd om zelf als gemeente hogere waarden toe te kunnen kennen. De planning gaat er nu van uit dat op 14 februari 2006 dit ter kennisname aan de raad kan worden aangeboden, waarna nog een formeel inspraaktraject volgt. Licht Op verzoek van de raad zal in 2006 het lichtbeleid nader worden geformuleerd en in het milieubeleidsplan worden opgenomen.


55

Lucht Vanwege het besluit Luchtkwaliteit zal begin 2006 een inventarisatie plaatsvinden van de huidige luchtkwaliteit in onze gemeente waarna beleid omtrent deze materie kan worden opgesteldvastgesteld.

Water Het in 2005 gestarte project gemeentelijk waterplan de Marne zal in 2006 worden afgerond. Lag het accent in 2005 bij de inventarisatie, in het tweede gedeelte van het traject zal het gaan leiden tot een heldere visie met een concreet maatregelenpakket. Een bijzonder aandachtspunt is het waterbeheer van het Lauwersmeer. Naar verwachting zal in 2006 de watervisie Lauwersmeer verschijnen. Deze visie wordt door Provincie en Waterschap opgesteld. De gemeente is zowel bestuurlijk als ambtelijk betrokken bij dit traject. De milieucommunicatie die zich voor een deel richt op de (school)jeugd zal ook in 2006 voor een deel eveneens worden besteed op water. Afval Op het terrein van afval zal het komende jaar eveneens het één en ander gebeuren. De implementatie van diftar zal in 2006 verder uitgewerkt en zal aandacht worden gegeven aan het flankerend beleid. Ook zal nader onderzoek en besluitvorming plaatsvinden rondom biomassaverwerking. Beperking van de afvalstroom blijft overigens de hoogste prioriteit. In 2006 zal ook in de eigen organisatie nadrukkelijker worden onderzocht of mogelijk afvalstromen kunnen worden verminderd. Klimaatbeleid/Milieuzorg Door de honorering van de BANS 4 subsidie aanvraag, ten behoeve van uitvoering van energiebeleid gericht op het terugdringen van CO2 uitstoot, kan de komende jaren uitvoering worden gegeven aan de diverse energieprojecten. Een scala aan projecten zullen de komende jaren worden uitgevoerd. De in de bijlage opgenomen notitie klimaatbeleid geeft aan met welke projecten we in 2006 aan de slag gaan. Ook zal het reeds lang gekoesterde wens om zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis nader worden onderzocht en mogelijk worden gerealiseerd. Ook zal nader onderzoek plaats vinden naar de toepassing van alternatieve energiebronnen, waaronder biobrandstof, voor het eigen wagenpark maar ook voor externen in onze gemeente zoals bijvoorbeeld de visserijsector. Ook worden vestigingsmogelijkheden van alternatieve energieproducenten (biobrandstof, biomassavergisting, etc.) in onze gemeente nader onderzocht. Voor de interme Milieuzorg van het eigen gemeentelijk apparaat wordt de mogelijkheid onderzocht of LA21 hierin een actieve auditrol kan vervullen. Interne ondersteuning Het taakveld milieu heeft tevens een intern gerichte ondersteuningsfunctie. De aanwezige kennis wordt aangewend om projecten die worden ontwikkeld of worden uitgevoerd, of bestemmingsplannen die worden opgesteld met kennis op het gebied van milieu en groene wetgeving 5 te ondersteunen. Gelet op de dynamiek in met name Zoutkamp en Lauwersoog zal deze ondersteuningstaak ook in 2006 nadrukkelijk worden aangesproken.

4

Bestuursakkoord Nieuw Stijl Waaronder: Flora en Faunawet, Vogel en Habitatrichtlijn, Natuurbeschermingswet, Strategisch Milieu Beoordeling, MER, EHS.

5

56


Organisatie, personeel en financiën 4.2.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft de wijze waarop De Marne de uitvoering van het milieuprogramma organiseert, en geeft een beeld van de personele en financiële consequenties. 4.2.2 Organisatie In het jaar 2000 is de nieuwe organisatiestructuur van de gemeente ingevuld, die in 2004 een aanvullende wijziging (van sector naar directiemodel) heeft ondergaan. (zie bijlage 1). Sinds deze nieuwe organisatie staat, is hard gewerkt aan het structureren en organiseren van de werkprocessen. Het gaat daarbij om algemene interne processen, die in het algemeen afdelingen sectoroverschrijdend zijn, zoals de begrotingscyclus, de rapportages, urenverantwoording, maar ook aan zaken als mandatering, administratieve organisatie en protocollen. Dit proces zal ook in 2006 worden voortgezet. Ook binnen het taakveld milieu speelt zich een dergelijk proces af. Het gaat daarbij om het doorlichten en daar waar dat nodig is stroomlijnen van de bestaande werkprocessen, door het versterken en standaardiseren van verslaglegging, correspondentie, registratie en archivering. Ook zijn nieuwe werkwijzen geïntroduceerd, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van standaard voortgangslijsten en checklisten (bijvoorbeeld bij de vergunningverlening). De meeste werkprocessen binnen het taakveld milieu zijn nu vastgelegd in protocollen. Vanaf 2006 zal er nadrukkelijker gewerkt worden vanuit het onderscheid tussen milieuhandhaving (inclusief vergunningverlening) welke deel uitmaakt van de integrale ruimtelijke handhaving en het milieubeleid. Ook de afstemming tussen milieubeleid en ruimtelijk beleid zal in 2006 nadrukkelijker worden vormgegeven. De integrale afstemming met RO en BWT wordt verder geoptimaliseerd en geborgd middels de administratieve organisatie. 4.2.3 Personeel De inschatting van de personele consequenties voor 2006, en de plek die dit binnen de organisatie krijgt is gebaseerd op de productomschrijvingen zoals die in de begroting 2006 zijn opgenomen. De doelstellingen uit het Milieubeleidsplan 2006-2009 zijn hierbij leidend. Tabel 4.2.3.1 geeft een overzicht van de activiteiten per product. Activiteiten Voor de producten a t/m e ligt de budgetverantwoordelijkheid bij het taakveld Milieu, voor de overige taken (f) bij andere taakvelden of afdelingen binnen de gemeente. Dit betekent overigens niet dat voor de taken a t/m e de uitvoering volledig voor rekening van Milieu komt, bij veel zaken is ‘actief meedenken’ en ‘rekening houden met’ door andere afdelingen noodzakelijk (i.e. externe integratie van het milieubeleid). Een overzicht van de urenverdeling van de medewerkers van het taakveld Milieu per product is gegeven in tabel 4.2.3.2. De inzet van de andere taakvelden en/of afdelingen wordt inzichtelijk gemaakt in het volgende hoofdstuk.


57

Tabel 4.2.3.1

Onderscheid producten

Taak a. Milieu

b. Milieuvergunning/-melding

c. Milieuhandhaving

d. Bodembeleid

e. Geluidbeleid f. Overige taken

Activiteiten Beleidsadvisering Milieubeleidsplan/Milieuuitvoeringsprogramma Monitoring (Interne en externe) milieuzorg Klimaatbeleid Milieuvoorlichting/-communicatie Lokale Agenda 21 Natuur- en milieueducatie Intergemeentelijke samenwerking Water (plan) Lucht Licht Milieuvergunningen Meldingen/kennisgevingen Wet Milieubeheer Bezwaar/beroep Externe Veiligheid Milieuautomatisering Milieucontroles/-toezicht Milieuklachten/loket Milieuhandhaving Bodembeleid Bodemonderzoek/-saneringen (eigen) Bodemonderzoek bouwvergunningen Actief Bodembeheer Bouwstoffenbesluit Beleid/MIG Geluidboekhouding/geluidniveaukaart Uitvoering Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Inzameling Groente-, Fruit- en Tuin-(GFT-)afval en Gescheiden inzameling van droge componenten van huishoudelijk afval Handhaving bestemmingsplan buitengebied Overleg met recreatiebranche over waterkwaliteit Bevorderen biodiversiteit Ruimtelijke verankering milieuaspecten

Tabel 4.2.3.2a geeft een beeld van de totale gereserveerde tijdsbesteding door het taakveld milieu, met daarbij de ondersteuning door de Regioraad. De uren die de regioraad besteedt aan het product ‘Milieu’ hebben betrekking op Milieucommunicatie, en komen voort uit eerder gemaakte afspraken dienaangaande. Uitgangspunt is dat 1 formatieplaats (fte) overeenkomt met 1400 uur. Tabel 4.2.3.2b geeft een overzicht van de opbouw van de formatie van het taakveld milieu in 2005. Tabel 4.2.3.2a Geraamde tijdsinzet taakveld Milieu in 2005 Taak a. milieu b. milieuvergunning/-melding c. milieuhandhaving d. bodembeheer e. geluidbeheer f. regioraad, coördinatie/ divers organisatie/deregulering TOTAAL (uren) TOTAAL (fte)

58

Tijdsinzet taakveld Milieu in 2005 (uren) 2101 705 1720 + 280 * 585 225 120 5736 4,1

Tijdsinzet Regioraad Noord Groningen in 2005 (uren) 114 173 117 16 0 70 490 0,35


Tabel 4.2.3.2b Taakveld Milieu Het taakveld Milieu is in 2006 als volgt opgebouwd: formatie medewerker HBO medewerker 0,86 fte HBO medewerker 1,0 fte HBO medewerker 0,86 fte HBO medewerker 0,20 fte (*) MBO medewerker 0,63 fte MBO medewerker, administratief 0,5 fte totaal 4,1fte (*) Dit betreft het aandeel ‘milieu’ in het pakket van de integrale VROM Handhaver. 4.2.4 Financiële consequenties Voor het jaar 2006 zal de gemeente de taken in principe uitvoeren conform de vastgestelde begroting voor 2006. In de begroting zijn personeelskosten en kapitaallasten voorzien, specifiek voor het taakveld Milieu. Daarnaast zijn in de productenbegroting voor 2006 de financiële middelen voorzien, zoals die vermeld staan in tabel 4.2.4.1. Tabel 4.2.4.1 Begrotingspost Milieu

Milieuhandhaving Bodembeheer Geluidsbeleid TOTAAL

Productenbegroting 2006 - Financiën Activiteit milieuvoorlichting/-communicatie activiteiten LA21/platform NME (natuuren milieueducatie) intergemeentelijke samenwerking helpdesk/inhuur adviesbureau’s milieucontroles/vergoeding aan derden baten leges makelaarsverzoeken (*) bodembeheer analyse bouwstoffen/vergoeding aan derden kapitaallasten

Begroot € 3.954,-€ 2.393,-€ 5.414,-€ 30.000,-€ 9.884,-€ 14.438,-€ 8.435,-- -/€ 5.930,-€ 5.202,-€ 1.087,-€ 65.903,--

(*) Dit is het geprognosticeerde bedrag dat binnenkomt voor het behandelen van makelaarsverzoeken bodeminformatie;

Nieuw Beleid 2006 In de begroting van 2006 is geen budget gereserveerd voor nieuw beleid.


59

4.3

Het uitvoeringsprogramma

Tabel 4.3.1: Product Milieu (2101 uur) nr. activiteit

omschrijving

1

Beleidsadvisering

2

3

Administratieve ondersteuning Milieuplan

4

Monitoring

5

(Interne en externe) milieuzorg

6

Klimaatbeleid

Milieuvoorlichting/- communicatie 7 Lokale Agenda 21 8 Natuuren milieueducatie 9 Intergemeentelijke samenwerking 10 Milieuautomatisering 6

11 Projecten

60

Adviseren over rijks- en provinciaal beleid. Adviseren over NB-wet. Adviseren over/naar aanleiding van andere nota’s (bv. van de VNG). Bijhouden ontwikkelingen in beleid en wetgeving. Inbrengen milieu- en natuurcomponent in andere taakvelden (o.a. natuurtoets) Overleg met derden (o.a. LNV, VROM Inspectie, Provincie). Deelname aan interne projecten (zoals bestemmingsplannen, nationaal park, kampeerbeleid, POP) Deelname aan externe projecten (zoals watertoets, ggor, stroomgebiedsvisie, watervisie Lauwersmeer) Adviseren over waterplan. Adviseren over afvalstoffenbeleid

taakveld / afdeling milieu B&I, RO

planning (uren) 420

75 Opstellen Milieuplan 2006

VROM, B&I, 190 FD Milieumonitoring. milieu 60 Deelnemen aan landelijke monitoring van het Ministerie :GW, FD van VROM. Ondersteuning dubo milieu 100 Inkoop groene energie BWT, RO, Checklist dubo voor bestemmingsplannen vast laten GW, B&I, stellen. FD Opstellen richtlijnen voor duurzame bedrijventerreinen. Ondersteunen invoering KAM gemeentewerkplaats Adviseren over invoering van milieuzorg op niveau van EMAS/ ISO 14.000 Uitvoering geven aan energieprojecten ihkv BANS en milieu, RO 457 BWT,B &I daarbuiten, waaronder: onderzoek naar mogelijkheden windenergie op Lauwersoog onderzoeken en mogelijk stimuleren van toepassing van biobrandstoffen in onze gemeente zie ook uitvoeringsprogramma BANS-Klimaatbeleid Voorlichting geven over milieuaangelegenheden. milieu 120 Uitvoeren jaarprogramma LA21. milieu Uitvoeren gemeentelijke NME-activiteiten op milieu basisscholen Deelname aan het project Watch. Deelnemen aan intergemeentelijke samenwerking. milieu Ondersteuning bieden aan regionale projecten. Applicatiebeheer Bodeminformatiesysteem (NAZCA) en milieu B&I andere milieuprogramma’s. Kennisontwikkeling I&A Projecten divers ism B en I en GW, zoals oprichten grondbank

145 100

100 24

200


Tabel 4.3.2: Product Milieuvergunning/-melding (705 uur) nr. activiteit

omschrijving

1

Milieuvergunningen

en Wet

2

Meldingen kennisgevingen Milieubeheer

3

Bezwaar/beroep

4

Externe Veiligheid

5

Automatisering

6

Beleid en coördinatie

Verlenen vergunningen. Vervolgtraject vergunning op Hoofdlijnen Heiploeg. Adviesrol op gebied Energie/Afval (zo mogelijk via project RRNG). Actualisering verouderde vergunningen (vervolg).

taakveld / afdeling milieu

Aanpassen APV op milieuaspecten (input voor opstellen evenementenverordening). Bijhouden jurisprudentie. Voorlichting. Administratie Beoordelen meldingen ex. art. 8.40/8.44 Wm. milieu Afgeven verklaringen ex. art. 8.19 Wm. Nadere eisen. Administratie Uitvoeren bezwaar- en beroepszaken. milieu staf Werkzaamheden in het kader van het vervoer van milieu staf, gevaarlijke stoffen. Actueel houden risico-locaties brandweer Uitvoering geven aan BEVI Koppeling milieuprogramma (MPM) aan GIS milieu Bijhouden gegevens in milieuprogramma. I&A Bijhouden basiswerkset milieu, o.a. in milieuprogramma Coördineren interne en uitbestede procedures milieu Adviseren over rijks en provinciaal beleid

planning (uren) 110

330

35 30

30

170

Tabel 4.3.3: Product Milieuhandhaving (2100 uur) nr. activiteit 1

Milieucontroles/-toezicht

2 3

Milieuklachten/loketfunctie Milieuhandhaving

4

Automatisering

5

Beleid en coördinatie


omschrijving

taakveld / afdeling Uitvoeren gevelcontroles en veldcontroles. milieu Uitvoeren (her-)controles bij inrichtingen. Bijwonen technisch regionaal overleg. Uitvoeren Wm-toetsen. Afhandelen klachten. milieu Afhandelen (juridische) milieu handhavingsacties. Afronden project Lauwersoog Participatie in lokaal handhavingsoverleg. Automatiseringsoverleg (intern en extern). milieu Koppeling nieuwe milieuprogramma (MPM) aan GIS Bijhouden gegevens in milieuprogramma. Bijhouden basiswerkset milieu, o.a. in milieuprogramma Aplicatiebeheer Coördineren interne en uitbestede milieu Voortgang Professionalisering milieuwethandhaving controles Adviseren over rijks en provinciaal beleid

planning (uren) 945

345 500

110

100

61

Tabel 4.3.4: Product Bodembeleid (585 uur) nr. activiteit 1

2

Bodembeleid

Bodemonderzoek/saneringen

omschrijving

Opstellen gemeentelijk bodembeleid Inventarisaren, prioriteren en opstellen van beleid m.b.t. aanpak verontreinigde locaties (in het kader van het ISV). Bijhouden jurisprudentie. Voorlichting. Bijwonen regionaal bodemoverleg. Deelname provinciale werkgroepen Uitvoeren en ondersteunen gemeentelijke milieu bodemonderzoeken en saneringen. Digitaliseren actuele informatie ondergrondse tanks (NAZCA).

3

4

Toezicht Bodem Controles


Controles bodemonderzoek en sanering, waarbij milieu gemeente bevoegd gezag is. Controles ihkv Bouwstoffenbesluit Controles ihkv Actief Bodembeheer Voorlichting geven Meldingen/makelaars .Behandelen verzoeken van makelaars omtrent milieu vezoeken/bodemtoets bodemkwaliteit en ondergrondse tanks Verwerken meldingen ihkv Bouwstoffenbesluit en Aktief Bodembeheer Uitvoeren Bodemtoets ihkv vergunningen en RO procedures Invoeren bodemrapporten in bodeminformatiesysteem (NAZCA).

planning (uren) 70

155

200

140

Tabel 4.3.5: Product Geluidbeleid (225) nr. activiteit 1

Beleid/MIG

2

Geluidboekhouding geluidniveaukaart

62

omschrijving /


Bijhouden jurisprudentie. Advisering aan B&W en interne afdelingen. Voorlichting. Publicatie van besluiten cf Wgh e/o Awb. Laten uitvoeren en beoordelen akoestische onderzoeken. Opstellen en vast laten stellen geluidbeleid MIG. milieu Vaststellen zone Lauwersoog.

planning (uren) 95

130


Tabel 4.3.6: Overige taken nr. activiteit 1 2

3 4

5

omschrijving bestemmingsplan

Uitvoering Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Inzameling Groente-, Fruit- en Tuin(GFT-)afval en Gescheiden inzameling van droge componenten van huishoudelijk afval Handhaving buitengebied Bevorderen biodiversiteit

Ruimtelijke milieuaspecten

verankering


uitvoeren GRP buitengebied ism waterschap aanleg van IBA’s. voortzetten gescheiden inzameling. ondersteuning implementatie diftar. uitbreiding gescheiden inzameling beheer afvalstoffenplan opstellen afvalstoffenverordening inventarisatie en herziening bestemmingsplan buitengebied voortzetten en uitbreiden ecologisch bermbeheer uitvoeren (en actualiseren) landschapsbeleidsplan opstellen landschapsontwikkelingsplan toepassen natuurvriendelijke oevers opnemen in bestemmingsplannen: waterparagraaf voorwaarden intensieve veehouderij plaatsingsregeling windturbines toetsingskader natuurbescherming bodembeleid geluidbeleid opnemen in verkeersplannen: geluidbeleid beheersing verkeersdrukte in recreatiegebieden

taakveld / afdeling B&I, GW B&I, GW

RO GW tevens: RO, milieu RO

B&I

63

Bijlagen

64

Bijlagen

5 Bijlagen


65

Bijlage 1 – Organisatieschema Gemeente De Marne gemeenteraad

griffie

college van Burgemeester en Wethouders

afdeling bestuursondersteuning/ P en O

directeur/gemeentesecretaris

afdeling middelen

adjunct-directeur/ projectmanager

brandweer

66

afdeling VROM

afdeling bouwen en infrastructuur

gemeentewerken

afdeling samenleving

Bijlagen

Bijlage 2 – Inzamelresultaten 1995 - 2004 Vlak glas 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Glas uit huishoudens wit glas 1994 geen scheiding 1995 80.000 1996 92.500 1997 96.985 1998 94.680 1999 90.491 2000 96.981 2001 109.960 2002 102.340 2003 102.103 2004 104.020

Kg 23.310 21.420 16.580 15.020 17.110 13.725 11.480 14.520 17.040 13.300

verschil t.o.v. voorgaand jaar - 1.890 - 4.840 - 1.560 + 2.090 - 3.385 - 2.245 + 3.040 + 2.520 - 3740

groen glas

bruin glas

64.310 74.000 77.600 75.744 72.360 77.520 87.968 81.872 81.682 64.124

16.000 18.605 19.385 18.936 18.094 19.389 21.992 20.468 20.421 16.031

Totaal 140.000 160.310 185.105 193.970 189.360 180.945 193.890 219.920 204.680 204.205 184.175

verschil + 20.310 + 24.795 + 8.865 - 4.610 - 8.415 + 12.945 + 26.030 - 15.240 - 475 - 20.030

Kleding 1995 (maart geplaatst) 1996 1997 1998 Humana 1999 2000 2001 2002 2003 2004

kg 15.560 34.117 34.200 28.420 33.190 33.000 33.875 33.352 32.987 29.940

Verschil + 18.557 + 83 - 5.780 + 9.340 190 + 875 523 365 - 3.074

Oud papier en karton 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004


kg 650.000 703.400 781.200 804.120 861.700 887.940 840.540 855.940 834.500 807.900 816.020

Verschil + 53.400 + 77.800 + 22.920 + 57.580 + 26.240 - 47.400 + 15.400 - 21.440 - 26.600 + 8.120

67

Koelkasten 1994 1995 1996 1997 1998 1999

2000

2001 2002 2003 2004

stuks 356 268 250 301 247 Door de instelling van de productenverantwoordelijkheid en het instellen van een brengstation zijn hier geen gegevens van beschikbaar. 4.540 kg (in afwijking van voorgaande jaren is dit slechts het aantal kg bekend) 2.720 kg 0 kg 13.000 2.800

Verschil - 88 - 18 + 61 - 54

- 1.820 kg - 2.720 kg +13.000 kg - 10.200 kg

Oud ijzer 1995 (startjaar) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

kg 22.640 16.020 14.740 24.310 17.990 10.250 16.340 23.210 30.000 21.000

Verschil

kg 30.500 32.440 43.820 56.410 61.030 70.270 45.050 36.310 47.230 57.962 66.760

verschil

- 6.620 - 1.280 + 9.570 - 6.320 - 7.740 + 6.090 + 6.870 + 6.790 - 9.000

Schoon hout (zonder lijmstoffen) 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

+ 1.940 + 11.380 + 12.590 + 4.620 + 9.240 - 25.220 - 8.740 + 10.920 + 10.732 + 8.798

Puin (zowel asfalt als steen en beton) 1994 (ca. 7 mnd.) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

68

kg 182.000 317.220 367.100 517.020 504.440 531.060 625.330 612.220 462.480 439.200 495.380

Verschil + 135.220 + 49.880 + 149.920 - 12.580 + 26.620 + 94.270 - 13.110 - 149.740 - 23.280 + 56.180

Bijlagen

Bedrijfsafval (KWD-afval) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 1.135.820 1.115.520 1.192.640 1.292.100 1.255.680 1.276.860 1.205.700 1.281.700 1.207.180 1.081.700

verschil - 20.300 + 77.120 + 99.960 - 36.420 + 21.180 - 71.160 + 76.000 - 74.520 - 125.480

GFT uit huishoudens 1994 (ca. 11 mnd.) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 1.823.040 1.941.540 1.954.240 2.000.720 1.917.720 1.914.680 1.994.880 1.937.400 2.011.820 2.002.960 2.153.020

Verschil + 118.500 + 12.700 + 46.480 - 82.740 3.040 + 80.200 - 57.480 + 74.420 - 8.860 + 150.060

Maaigoed van eigen dienst 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 28.060 78.780 73.580 203.660 287.580 213.000 433.740 331.900 675.580 509.700 648.100

Verschil + 50.720 5.200 + 130.160 + 83.920 - 74.580 + 220.740 - 101.480 + 343.680 - 165.880 - 138.400

Snoeihout 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004


Kg 263.560 215.660 261.980 421.260 362.500 506.920 511.120 442.220 540.780 709.020 627.080

Verschil - 47.840 + 46.320 + 159.280 - 58.760 + 144.420 + 4.200 - 66.900 + 74.420 + 168.240 - 81.940

69

Plantsoenafval 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 187.620 348.480 169.780 81.120 27.300 22.200 21.600 74.800 51.640 24.720 39.180

Verschil + 160.860 - 170.620 - 88.660 - 53.820 5.100 600 + 53.200 - 23.160 - 26.920 + 14.460

Grofvuil huishoudelijk afval 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 612.560 334.200 461.560 472.960 505.080 547.500 605.680 532.140 489.120 515.960 577.580

Verschil - 278.360 + 127.630 + 11.400 + 32.110 + 42.420 + 58.180 - 73.540 - 43.020 + 26.840 + 61.620

Huishoudelijk afval 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 2.414.220 2.652.320 2.852.120 2.857.100 2.972.400 3.125.780 3.301.720 3.309.440 3.378.940 3.490.120

Verschil

Kg 20.927 17.165 20.532 20.406 20.457 20.934 19.361 15.741 14.960 15.614 12.443

Verschil

+ + + + + + + + +

238.100 199.800 4.980 115.300 153.380 175.940 7.720 69.500 111.180

Klein chemisch afval 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

70

- 3.762 + 3.337 - 126 + 51 + 477 - 1.573 - 3.620 - 781 + 654 - 3171

Bijlagen

Afvalolie (niet van bedrijven) 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 3600 9400 6600 6740 2250 2820 1105 1156 1102 1242 1157

Verschil + 5800 - 2800 + 140 - 4490 + 570 - 1715 + 51 54 + 140 85

Asbest 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Kg 41.140 67.340 29.580 38.980 44.800 34.560

verschil + 26.200 - 37.760 + 9.400 - 5.820 - 10.240

Veegafval 2001 2002 2003 2004

Kg 23.000 35.000 93.020 86.920

verschil + 12.000 + 58.020 - 6.100

RKG slib (rioolafval) 2000 2001 2002 2003 2004 Industrieel afval 2004


Kg 24.000 22.000 24.000 119.340 143.720 Kg 37.980

verschil - 2.000 + 2.000 + 95.340 + 24.380 verschil

71

Bijlage 3 – Wet milieubeheer inrichtingen gegevens per 31-12-2004

Vergunningplichtige (VP) inrichtingen en bijbehorende kengetallen categorie

1 2 3 4 totaal

aantal VP inrichtingen per 31/12/2003 16 124 35 1 176

aantal VP inrichtingen per 31/12/2004 3 76 *1 30 *2 2 111

mutatie frequentie

uren / vergunvergunning ningen/jr

totaal uren

0.05 0.1 0.1 0.2

18 31 64 112

1,2 235,6 192 44,8 473,6

0,15 7,6 3 0.4 14,75

*1 = incl. 13 inrichtingen die zowel vergunningplichtig als meldingsplichtig zijn *2 = incl. 5 inrichtingen die zowel vergunningplichtig als meldingsplichtig zijn

Meldingplichtige (MP) inrichtingen en bijbehorende kengetallen categorie

1 2 3 4 totaal

aantal MP inrichtingen per 31/12/2003 180 266 39 0 485

aantal MP inrichtingen per 31/12/2004 174 325 *1 25 *2 0 524

mutatie frequentie

uren melding

0.05 0.1 0.1 0.2

2,5 5,5 11 nvt

/ meldingen totaal /jr uren 8,7 32,5 2,5 0 43,7

21,8 178,8 27,5 0 228,1

*1 = incl. 13 inrichtingen die zowel vergunningplichtig als meldingsplichtig zijn *2 = incl. 5 inrichtingen die zowel vergunningplichtig als meldingsplichtig zijn

Controles Wet milieubeheer: aantal inrichtingen categorie per 31/12/2003 1 max. 2 1 norm. 63 1 min. 119 2 max. 27 2 norm. 271 2 min. 120 3 max. 4 3 norm. 40 3 min. 10 4 max. 1 4 norm. 0 4 min. 0 Totaal 657

72

aantal inrichtingen per 31/12/2004 2 26 149 27 244 123 7 34 9 2 0 0 623

bezoekfrequentie (1 maal per …. jaar) volgens handhavings beleid 0,250 : 1 per 4 jaar 0,143 : 1 per 7 jaar 0,100 : 1 per 10 jaar 0,333 : 1 per 3 jaar 0,167 : 1 per 6 jaar 0,125 : 1 per 8 jaar 1,000 : 1 per 1 jaar 0,333 : 1 per 3 jaar 0,200 : 1 per 5 jaar 2,000 : 1 per 0.5 jaar 1,000 : 1 per 1 jaar 0,500 : 1 per 2 jaar

contrôles /jr 31/12/2004 0,5 3,9 14,9 8,3 40,9 15,4 7,0 11,6 1,8 4,0 0 0 108,3

kengetallen totaal uren / uren controle 8 8 8 14 14 14 28 28 28 39 39 39

4 31,2 119,2 116,2 572,6 215,6 196 324,8 50,4 156 0 0 1786

Bijlagen

Bijlage 4 - Collegeprogramma 2002-2006 In het concept collegeprogramma 2002-2006 zijn de volgende punten opgenomen die relevant zijn voor het milieubeleid: - De gemeente stimuleert de betrokkenheid van de landbouw bij het beheer van natuur en landschap. - Er wordt een beleidsnota recreatie en toerisme ontwikkeld, waarbij gebiedsgebonden kleinschalige recreatie het uitgangspunt is. - Er worden nieuwe bodemkaarten vervaardigd ten behoeve van o.a. de diverse grondstromen. - Het MIG (geluidskaarten e.d.) wordt gerealiseerd. - Nagegaan wordt of de gemeente de uitgangspunten van het “klimaatconvenant” kan realiseren. - Er zal een milieumonitoringssysteem van beperkte omvang worden opgezet. - Het energiebeleid wordt verder ontwikkeld, er wordt in deze een plan van aanpak gerealiseerd. - Het Bedrijf Interne Milieuzorg wordt verder ontwikkeld. - Er vindt een herbezinning over de milieucommunicatie plaats. - Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) wordt geactualiseerd aan de huidige regelgeving. Er wordt een plan opgesteld om aan de eisen te voldoen. - De uitvoering van dit GRP wordt voortvarend uitgevoerd. - In 2002 vindt er onderzoek plaats naar de mogelijkheid van de invoering van diftar. Bij een positieve uitslag wordt er gestreefd naar invoering per 1 januari 2005. - Vergunningverlening en handhaving dient op een adequaat niveau te worden gebracht. - Voor alle nieuwbouwplannen zal een duurzaam bouwen subsidieverordening worden opgezet.


73

Bijlage 5 –notitie Klimaatbeleid

Klimaatbeleid en uitvoering gemeente de Marne

Notitie augustus 2005

1. Inleiding De Rijksoverheid is op diverse fronten druk bezig wereldwijd afgesproken verplichtingen omtrent de noodzakelijke CO2-reductie om te zetten in beleid en concrete acties. Ook gemeenten zullen hun bijdrage hieraan leveren door lokaal klimaatbeleid te ontwikkelen en uit te voeren. Klimaatbeleid is een verbreding van het traditionele energiebeleid. Energiebesparing blijft het prominent onderdeel van het klimaatbeleid. Daarnaast ligt de nadruk op het stimuleren van duurzame energievormen, duurzaam wonen en werken en duurzame mobiliteit. Deze notitie heeft tot doel een compact en integraal overzicht te verstrekken van het klimaatbeleid van de gemeente de Marne en de daaruit voortvloeiende (mogelijke) uitvoering. Na een uitlichting van het klimaatbeleid van de gemeente de Marne vanuit het Milieuplan 2005 ligt het accent van deze notitie op de uitvoering. De doorvertaling van beleid naar de praktijk wordt beschreven aan de hand van de werkzaamheden die in dit kader worden uitgevoerd en voorzien. Vervolgens wordt nader ingegaan op financiën welke wellicht de belangrijkste randvoorwaarde vormt voor de uitvoering van het beleid. Met name door de subsidiemogelijkheden van het rijk (onder meer SenterNovem) is het goed mogelijk beleid om te zetten naar daden. Tot slot rond deze notitie af met de benoeming van een aantal kansen en uitvoeringsrichtingen welke benut dan wel verder uitgewerkt zouden kunnen worden.

2. Klimaatbeleid gemeente de Marne Het klimaatbeleid van de gemeente is verwoord in het milieubeleidsplan. De positie van de gemeente op het gebied klimaatbeleid is drieledig: • als energiegebruiker door de eigen organisatie; • als toezichthouder op de inrichting waarvoor de gemeente bevoegd gezag is; • als belangenbehartiger van de ondernemers en particulieren in de gemeente. De gemeente de Marne heeft in haar milieubeleid aangegeven een aantal concrete doelstellingen te willen bereiken op het gebied van klimaatbeleid, dit zijn: 1. voorlichting over energiebesparing; 2. verhogen van percentage groene stroom; 3. verlenen van medewerking aan het realiseren van extra windenergie in Lauwersoog; 4. opstellen van een plan van aanpak t.b.v. de intensivering van het klimaatbeleid. In het uitvoeringsprogramma van het milieuplan wordt jaarlijks gemiddeld 0,3 fte, verdeeld over diverse posten, opgenomen om aan alle doelstellingen actief invulling te geven. Eveneens verdeeld over een aantal posten is structureel circa € 3.800 beschikbaar voor de uitvoering van het klimaatbeleid (met name ten behoeve van voorlichting en educatie). Daarnaast wordt vanaf 2004 een belangrijke financiële pijler gevormd door enkele subsidies van SenterNovem, waaronder de BANS subsidie op een aantal energieprojecten. Het is goed mogelijk het klimaatbeleid verder uit te diepen en aan de hand van concrete doelstellingen nader te formuleren. In de praktijk blijkt echter dat de al eerder genoemde financiële randvoorwaarde hierin nog al bepalend is. Het klimaatbeleid van de gemeente de Marne is er daarom op gericht om

74

Bijlagen

binnen de algemene klimaatdoelstelling de kansen en mogelijkheden die door externe partijen worden aangeboden in vormen van kennis, inzet of middelen zoveel mogelijk te benutten. Ook andere invalshoeken van het milieubeleid hebben duidelijke raakvlakken met het klimaatbeleid. Een tweetal duidelijk voorbeelden hiervan zijn bedrijfsinterne milieuzorg en het afvalbeleid. Het gemeentelijk intern milieuzorgsysteem is in beperkte mate ingevoerd. Extern stimuleert de gemeente middels Wet Milieubeheer in beperkte mate de milieuzorg bij de locale ondernemers. Het kortgeleden vastgestelde afvalbeleidsplan legt nadruk op preventie en scheiding wat beiden bijdraagt aan het klimaatbeleid.

3. Uitvoering klimaatbeleid gemeente de Marne 3.1. Voorlichting energiebesparing De externe voorlichting betreffende energiebesparing vindt op verschillende wijze plaats: middels de milieuwetgeving worden bedrijven met name tijdens milieucontroles in toenemende mate aangesproken op hun energieverbruik en gewezen op besparingsmogelijkheden. Bij sommige bedrijven wordt energie(besparings-)onderzoek verlangd; vanwege het gering aantal grotere bedrijven is de inzet van de mogelijkheden die de Verruimde Reikwijdte van de Wet Milieubeheer biedt slechts beperkt aan de orde. Het Platform La 21(Marne Duurzoam) heeft energievoorlichting als één van haar structurele speerpunten. Recent voorbeeld hiervan is de goed bezochte energieavond in het gemeentehuis; Energievoorlichting vormt een onderdeel van natuur en milieueducatie welke in 2005 onder meer tot uiting is gekomen in de regionaal gecoördineerde energiekrant die op alle scholen is verspreid; bij nieuwbouw respectievelijk verbouw (bestaand) wordt actief respectievelijk reactief voorlichting gegeven over energiebesparingsmogelijkheden in de bouw.

3.2. Verhogen percentage groene stroom Vanaf januari 2004 koopt de gemeente het maximum aan groene stroom in. Vanaf juli 2004 was de gehele energiemarkt vrij en is daarmee het groene stroompercentage op 100 procent gekomen. De inkoop van groene stroom bleek voor 2004 en ook deels voor 2005 goedkoper dan grijs. Vanaf juli 2005 is door het wegvallen van de belastingvoordelen groen weer duurder dan grijs. De gemeente koopt energie in tezamen met 10 andere gemeenten en de provincie. Uitgangspunt voor de gemeente de Marne is dat de hierdoor bespaarde kosten kunnen worden aangewend voor de inkoop van groene stroom dan wel voor energiebesparingsprojecten. Ook voor de komende jaren zal 100 % groene stroom worden aangeschaft. Uit de aanbiedingen zal de komende jaren moeten blijken of, en in hoeverre, groene stroom daadwerkelijk duurder zal zijn dan grijze stroom. Vast staat wel dat de besparing die door de gezamenlijke inkoop is gerealiseerd dermate groot is dat eventuele extra kosten voor groene stroom hiervan in ieder geval ruimschoots kunnen worden betaald. 3.3. Verlenen van medewerking aan het realiseren van extra windenergie op Lauwersoog. De buitenhaven van Lauwersoog is aangewezen als een zoekgebied voor windenergie in het POP van de Provincie Groningen. Een toename van windenergie op deze locatie is een lastig punt. De locatie ligt tussen 2 natuurgebieden welke worden beschermd door onder meer de Natuurbeschermingswet. Daarnaast ligt niet ver van de haven het dorp Lauwersoog. Ook zal een toename van windmolens moeten passen in de ontwikkelingsplannen die voor dit gebied worden voorzien. Een toename van (grote) windmolens is derhalve onderzocht op een aantal parameters ten einde meer zicht te krijgen op de mogelijkheden. De tot nu toe uitgevoerde studies geven inmiddels richting aan deze mogelijkheden. Uitgaande van een masthoogte van 80 m lijkt een toename van slechts één windmolen het maximaal haalbare.


75

3.4. Intensivering Klimaatbeleid middels BANS De Rijksoverheid heeft een kader voor gemeentelijk klimaatbeleid laten ontwikkelen, de zogenaamde Menukaart Gemeentelijk Klimaatbeleid. Met de Menukaart Gemeentelijk Klimaatbeleid en de bijbehorende subsidieregeling heeft de gemeente een plan van aanpak opgesteld, gericht op plaatselijke ontwikkelingen en afgestemd in de regio. Hiertoe heeft de gemeente eerste binnen de Menukaart een klimaatscan doorgevoerd en haar ambities bepaald. Geconcludeerd is dat onze gemeente het meest kan bereiken in de thema’s woningbouw, duurzame energie, gemeentelijke gebouwen en voorzieningen en de agrarische sector. Vervolgens is een uitvoeringsplan met een doorlooptijd van 4 jaar opgesteld. Het plan bevat een 13 tal projecten. De totale uitvoeringskosten bedragen € 173.639,-- waarvan SenterNovem de helft subsidieert. De andere helft zal dus door de gemeente moeten worden bijeengebracht. Doordat veel werkzaamheden al voorzien waren en ondergebracht zijn in het ‘reguliere’ werk, zal er geen aanspraak op extra middelen nodig zijn voor de uitvoering van deze projecten. (zie ook 4.2)

Tabel 1. Overzicht projecten in het kader van de BANS Nr. 1 2 3 4

5

6 7 8 9

10 11

12

13

Project Stimulering Windenergie Lauwersoog Stimuleren Duurzaam Bouwen Zoutkamp Buitendijk Cursus EPC berekeningen controleren (interne cursus) EPA project Noord Groningen (inwoners informeren omtrent verbeteren energieprestaties van hun woning) Biomassascan uitvoeren (onderzoek naar energiebenutting uit biomassa binnen de gemeente) Regionaal Ontwikkelingsplan Biomassa (als vervolg op biomassascan) Kennistraject zonne-energie (interne kennisontwikkeling) Duurzaam boeren (externe voorlichting/projecten) Promotie uitvoering convenant GLAMI, Glastuinbouw en Milieu (stimulering verhoging energie-efficiency in de glastuinbouw) Energiemaatregelen Brede School, gymzalen en evt. zwembad Leens Vaste maatregelen uit het Nationaal Pakket Duurzame Utiliteitsbouw bij renovatie (interne cursus/standaard opnemen bij opdrachten) Actief inkoopbeleid duurzame energie gemeentelijke gebouwen (100 % groene stroom) Haalbaarheidsonderzoek Orgaworld en VVWNG (onderzoek naar realisatiemogelijkheden van biomassaverwerking bij VVWNG

Regionaal nee nee

Planning 2004 – 2006 2004 – 2006

ja

2004 (2005)

ja

2005 - 2006

ja

2005

ja

2006-2007

ja

2005

ja

2007

nee

2007

nee

2005 - 2007

ja

2005

nee

2005-2008

ja

2004 - 2005

3.5. Overige projecten Zoals aangegeven is het klimaatbeleid erop gericht om de mogelijkheden die door externe partners worden aangereikt zoveel mogelijk te benutten. Navolgend een tweetal trajecten waar de gemeente op ingestoken heeft; 3.5.1.Waterstof In dit kader heeft gemeente de Marne meegewerkt aan onderzoek naar concrete toepassingsmogelijkheden van waterstof als energiebron voor huishoudens en als energiedrager voor het gemeentelijk autopark (pilot). Dit heeft niet tot concrete vervolgstappen geleid.

76

Bijlagen

3.5.2. Energievisie Zoutkamp In Zoutkamp is een energiestudie verricht welke door SenterNovem (als pilot) volledig is gesubsidieerd. In het rapport Energievisie Zoutkamp wordt uitvoerig onderzoek gedaan naar gebiedsgerichte energiebesparing en – opwekkingsmogelijkheden in met name het deel van Zoutkamp welke opnieuw wordt ingericht. Hierbij zijn de nieuwbouwplannen buitendijks, maar ook de firma Heiploeg betrokken. Echter ook de kansen voor bestaande bouw zijn behandeld. Het resultaat heeft bij gedragen aan de interne kennisontwikkeling en verbeterde afstemming op dit gebied tussen de partners in dit project (woningbouwvereniging, de firma Heiploeg en de gemeente). Als belangrijkste is inzicht gegeven in zinvolle aandachtsvelden. Zo is in dit onderzoek duidelijk geworden dat er veel energiebesparing te realiseren is in bestaande bouw. (Nieuwbouw kent al strenge isolatienormen in het bouwbesluit). Daarnaast blijkt de inzet van de restcapaciteit van deWKK van Heiploeg tegen de verwachting in niet erg interessant. Daarentegen biedt biomassavergisting, waarbij het garnalenslib van Heiploeg kan worden betrokken, mogelijk wel weer kansen.

4. Middelen 4.1. Structurele middelen vanuit de begroting De uitvoering van het klimaatbeleid is primair in handen gesteld van de afdeling VROM, taakveld Milieu. Omdat het klimaatbeleid een integraal onderdeel vormt van diverse werkzaamheden waarbij de gemeente betrokken is zijn ook andere taakvelden en afdelingen betrokken bij de uitvoering van het klimaatbeleid. Te denken valt bijvoorbeeld aan voorlichting bij taakveld BWT en ‘taakveld’ handhaving, beheer gebouwen afdeling B en I en gemeentewerken en taakveld FD. Gelet op het beperkte tijdsbeslag dat op deze taakvelden wordt gelegd worden de werkzaamheden beschouwd als onderdeel van het reguliere werk. 4.1.1. structurele fte Vanuit het taakveld milieu wordt in het uitvoeringsprogramma van 2004 ruim 0,3 fte voorzien voor klimaatbeleid. 0,2 fte direct en 0,1 indirect als integraal onderdeel van andere milieuwerkzaamheden. 4.1.2. structurele middelen Vanuit de structurele budgetten van NME, La21 en milieuvoorlichting kan circa 1/3 worden toegeschreven naar het klimaatbeleid. Doorvertaald is dit een structurele uitgave van € 3.800 ten behoeve van het klimaatbeleid. 4.2. Bans subsidie Vanuit SenterNovem is een bedrag van € 86.526,- beschikbaar gesteld (verdeeld over 4 jaar) voor het uitvoeringsprogramma. De boekhoudkundige regels van SenterNovem zijn echter dusdanig ruimhartig opgesteld dat het mogelijk is ook regulier werk onder deze subsidieregeling te laten vallen. Het meest sprekende voorbeeld mag hierin wel het project stimulering windenergie Lauwersoog genoemd worden. Vanuit SenterNovem bekeken mogen álle inspanningen die er toe bijdragen de toename van windenergie in Lauwersoog mogelijk te maken worden meegenomen in de projectkosten. Dus niet alleen technische windmolen verkenning, maar ook ontwikkelingsplannen en bestemmingsplanwijziging voor het hele gebied etc. Een groot deel van deze werkzaamheden zijn ook zonder windmolenuitbreidingen voorzien waardoor er weinig extra kosten worden gemaakt en tegelijkertijd er wel een forse kostenpost onder de subsidieregeling kan worden gebracht. Hierbij wordt ook nog eens opgemerkt dat de subsidievoorwaarden niet werkt met resultaat-, maar met inspanningsverplichting. Bij het samenstellen van de 13 projecten is uitgegaan van het principe dat deze als geheel kunnen worden uitgevoerd met behulp van de subsidie van SenterNovem en inpassing in het reguliere werk van de gemeente. Aan het eind van de periode zal verantwoording aan SenterNovem moeten worden afgelegd.


77

4.3. klimaatfonds Om sturing te kunnen geven aan de uitgifte van de subsidiegelden en ter borging/onderhoud van het uitvoeringsprogramma klimaatbeleid zal een klimaatfonds worden opgericht. Naast het uitvoeringsprogramma zal per gelegenheid worden beoordeeld of op termijn ook nog niet benoemde energieprojecten hieruit kunnen worden gefinancierd. 4.4. bespaarde gelden uit energie-inkoop aanwenden voor groene stroom/energieprojecten Het college heeft in haar vergadering van 13 mei 2003 besloten ten behoeve van de inkoop van energie deel te nemen aan de Europese aanbesteding van de gemeente Groningen (en tien andere Groningse gemeenten en de provincie Groningen). De eventuele uitgespaarde kosten die voortkomen uit de gezamenlijke inkoop van energie zullen worden aangewend voor energiebesparing en/of de inkoop van (meer) groene energie. In het collegevoorstel is een jaarlijkse besparing becijferd van € 1500 op elektrisch en tussen € 700 en € 2000 op gas. Omdat de energieprijzen sindsdien sterk zijn gestegen is de becijferde besparing niet te staven vanuit het historisch perspectief. Buurgemeenten die niet deelnemen aan de gezamenlijke inkoop hebben hun contract met Essent na onderhandelingen voortgezet. Vergelijking van die tarieven met die van onze gemeente bevestigen een besparing op elektriciteit. Voor 2005 is deze berekend op netto € 3.800 Omdat de markt van gas nog niet ontvankelijk was voor een openbare aanbesteding is onder begeleiding en op advies van het adviesbureau een onderhandse aanbieding van Essent geaccepteerd voor het jaar 2005. De besparing op de inkoop van gas is in vergelijk met de buurgemeenten beperkt. Om te voorkomen dat elk jaar de besparing exact moet worden uitgerekend zal voor een bepaalde periode jaar een vast gemiddeld besparingsbedrag kunnen worden vastgesteld. Het beheer van de bespaarde gelden kan vanwege de overeenkomende doelstelling worden ondergebracht in het klimaatfonds Het bedrag dient dan vanuit de energiebudgetten jaarlijks overgezet te worden naar het klimaatfonds.

5. Kansen/projecten Naast de lopende werkzaamheden en voorgenomen en beschreven projecten zijn er nog meer kansen en initiatieven die als project vanuit het klimaatfonds kunnen worden benoemd. De aanbevelingen uit het rapport energievisie Zoutkamp biedt hierin zondermeer een paar goede aanknopingspunten. Zo is te noemen: • het stimuleren van het toepassen energiebesparingsmaatregelen bij particulieren in de gehele gemeente met behulp van een financieringsmodel. • het nader uitwerken van de mogelijkheid van de realisatie van een biomassavergistingsinstallatie (afgestemd op de gemeentelijke biomassascan) Andere kansen/projecten: • Algemene stimulering van biomassa/mestvergisting ten behoeve van energieopwekking. • Nader onderzoek naar de realisatiemogelijkheden van opwekking van zonne-energie op gemeentelijke gebouwen. Waarbij in het gemeentehuis tevens een ‘voorlichtingszuil’ kan worden aangekoppeld waarop de opgewekte energie kan worden afgelezen. • Verbetering van de gemeentelijke interne Milieuzorg. (Waar onder verdergaande besparing op eigen energieverbruik) • Onderzoek naar energieopwekking met waterkracht.

78

Bijlagen

Bijlage 6 Nota energieinkoop

ENERGIE INKOOP

NOTA 1 sep 05

1.Collegebesluit 13 mei 2003 Het college heeft in haar vergadering van 13 mei 2003 besloten ten behoeve van de inkoop van energie deel te nemen aan de europese aanbesteding van de gemeente Goningen (en tien andere groningse gemeenten en de provincie Groningen). Verwacht wordt dat met deze aanbestedingswijze scherpere energietarieven kunnen worden verkregen. De eventuele /uitgespaarde kosten die voortkomen uit de gezamenlijke inkoop van energie zal worden aangewend investering ten behoeve van energiebesparing en/of de inkoop van (meer) groene energie. In het collegevoorstel is een besparing becijferd van € 1500 op electriciteit en tussen € 700 en € 2000 op gas.

2. Algemeen De energiemarkt is nu volledig vrij gegeven. Het is mogelijk om zowel gas als electriciteit openbaar aan te besteden. Voor electriciteit is voor alle aansluitingen mogelijk vanaf juli 2004, voor gas is dit mogelijk vanaf januari 2005. De inkoop van energie is dermate ingewikkeld dat ten behoeve van de aankoop van energie de 10 groninger gemeenten en de provincie zich laten begeleiden door een adviesbureau. Ook wordt onderling veel kennis uitgewisseld en wordt dankbaar gebruik gemaakt van de projectleidersrol van de gemeente Groningen. Voor 2004 en 2005 is een contract afgesloten met Eneco voor de afname van electriciteit. Omdat de markt van gas nog niet ontvankelijk was voor een openbare aanbesteding is onder begeleiding en op advies van het adviesbureau na een onderhandse aanbieding met Essent, als afgeleide van het contract van Essent met de gemeente Groningen, een contract afgesloten voor de afname van gas voor het jaar 2005.

3. Kosten De kosten die gepaard gaan met de afname van energie zijn onder te verdelen in drie hoofdgroepen: 1. Netwerk kosten circa 20 % van de totale kosten 2. Heffingen en Belastingen 30 – 40 % van de totale kosten 3. Inkoop energie 40 – 50 % van de totale kosten In 2004 is in totaal € 163.000 aan gas en electra verbruikt. Totaal begroot voor 2004 was € 173.000 . Voor het netwerk zijn wij gebonden aan de netwerkbeheerder in deze regio, te weten Essent. Heffingen en belastingen zijn afhankelijk van het rijksbeleid, wat de afgelopen jaren t.a.v. energie regelmatig aan veranderingen onderhevig is. De tarieven voor afname van gas of electiciteit is nu marktafhankelijk. Met name vanwege de mondiale ontwikkelingen is er sprake van duidelijke stijging van de energieprijzen. Deze stijging is al vanaf 2004 ingezet.


79

Overzicht van electriciteitverbruik. Begroot op 01012004 Verbruik enkeltarief in Verbruik hoogtarief Verbruik laagtarief kWh in kWh in kWh

Type aansluiting GEBOUWEN

Totaal verbruik in kWh

119.323

109.900

52.100

281.323

58.750

2.916

2.734

64.400

OV

0

155.000

304.000

459.000

VRI

0

50

39

89

BRUGGEN en SLUIZEN

0

0

0

0

OVERIG

7.741

0

0

7.741

TOTAAL

185.814

267.866

358.873

812.553

WATERHUISHOUDING

Huidig electriciteit verbruik, verdeeld naar aansluiting Ve rde ling ve rbruik be sche rmde aansluitinge n in cate gorie ë n 0% 0%

1%

35% GEBOUWEN WAT ERHUISHOUDING

56%

OV VRI 8%

BRUGGEN en SLUIZEN OVERIG

4. electriciteit Vanaf 1 januari 2004 is de gemeente voor een periode van 2 jaar voor de afname van electrisch overgestapt van Essent naar Eneco. De tariefstelling komt tot stand door middel van een clicksysteem op de energiekoers. De gemeente neemt vanaf 2004 100 % groene stroom af. Door de rijkssubsidieregeling op groene stroom bleek 100 % groen voor onze gemeente € 2350 goedkoper dan 100% grijs. In 2005 is deze subsidieregeling door het rijk ingetrokken, en is de energiebelasting van grijs en groen gelijk. Hierdoor kost groen in 2005 voor onze gemeente €1200 Voor de periode vanaf 1 januari 2006 zal in september opnieuw een europese aanbesteding van energie plaatsvinden. De energieprijzen nemen vanwege diverse redenen, waaronder de toenemende vraag naar energie in Azie, de komende jaren toe. De budgetten voor de inkoop van energie zullen ondanks een scherpere inkoop de komende jaren naar boven moeten worden bijgesteld. Deze toename is al ingezet in 2004. Hierdoor is het tevens lastig om aan te geven vanuit historisch perspectief hoeveel de gezamelijke energieaankoop de gemeente de Marne daadwerkelijk heeft bespaard. Wel is het mogelijk de inkoop te vergelijken met twee gemeenten (Winsum en Bedum) in de regio die niet meedoen aan de gezamelijke inkoop. Dit laat voor het jaar 2005 een besparing zien van bruto € 4.400,-. (De gegevens van 2004 laten zich vanwege een vertraagd switch moeilijker vergelijken). De bijdrage aan het begeleidend adviesbureau is voorr 2 jaar € 1.400,- waardoor de werkelijke besparing op de inkoop van electriciteit voor 2005 kan worden gesteld op € 3.800. De extra interne uren benodigd voor deze aanbesteding verdienen zich terug door de ontstane kennisontwikkeling en het nu overzichtelijke beheer.

80

Bijlagen

5. Gas Zoals aangegeven heeft de gezamenlijke inkoop van gas niet plaatsgevonden met behulp van een europese aanbesteding. Het begeleiden adviesbureau had dit afgeraden omdat de markt er nog niet klaar voor zou zijn, en er daardoor weinig inschrijvers (concurentie) te verwachten zou zijn. Op voordracht van het bureau is het contract dat Essent voor 2005 met de gemeente Groningen had afgesloten onder dezelfde condities afgesloten met de gezamenlijke gemeenten. De besparing op de tarieven lijkt beperkt in vergelijk met de omliggende gemeenten en compenseert de begeleidingskosten van het adviesbureau. Wel is de aanloop naar een aanbesteding voor gas voor de jaren 2006 en 2007 nu al goed genomen, waardoor de begrote besparing in de komende jaren wel mag worden verwacht. 6. Berekening besparing Zoals aangegeven is het lastig om de besparing van deze inkoopwijze te berekenen. Niet in de laatste plaats omdat dit ook een extra inspanning van de gemeenten Bedum en Winsum vraagt. Het vergelijk met de buurgemeenten die het contract met Essent voortzetten is daarnaast niet altijd eenduidig. Een samenvattend vergelijk is in de bijlage weergegeven. Om te voorkomen dat elk jaar een arbeidsintensieve berekening moet plaatsvinden over de bespaarde kosten is lijkt het zinvoller een vast besparingsbedrag per jaar vast te stellen. Op basis van de ervaringen met de electriciteitsinkoop is het besparingsbedrag vanaf 2006 afgerond € 5.000,- (€3.500 electrisch + €1.500 gas). Voor 2005 is utisluitend bespaard op de inkoop van electriciteit, € 3.800. De besparing op electriciteit voor 2004 vallen ligt iets lager op circa € 2.500,-, omdat de buurgemeenten nog profiteerden van een verlate verhoging van de tarieven. Wel is in 2004 geprofiteerd van de subsidie op groencertificaten, waardoor de inkoop van groen €2.350 goedkoper was dan grijs. jaar 2004 2005 2006 2007

besparing € 2.500 € 3.800 € 5.000 € 5.000


status berekend berekend begroot (met gas) begroot (met gas)

81

Bijlage 7 - Gebruikte afkortingen AMvB AOO APV BLOW BOOT BRZO 1999 CPR15-1 DGM Diftar DUIV EHS EMAS Eural EZ FSC GFT-afval GRP GVVP IBA IPO ISO ISV KAM LA21 LNV LTO MBP MDW MER MIG NB-wet NER NME NMP3 NMP4 NOVEM PKB PMV POP SGR UvW VCA V&W VNG VOGM VOH/VOM VOS VROM Wgh Wm

82

- Algemene Maatregel van Bestuur - Afval Overleg Orgaan - Algemene Plaatselijke Verordening - Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie - Besluit Opslag in Ondergrondse Tanks - Besluit Risico’s Zware Ongevallen 1999 - Richtlijn 15-1 van de Commissie Preventie van Rampen - Directoraat-Generaal Milieubeheer - Differentiatie Tarieven - DGM, UvW, IPO en VNG - Ecologische Hoofd Structuur - Environmental Monitoring and Auditing Scheme - Europese Afvalstoffen Lijst - Economische Zaken - Forrest Stewardship Council - Groente-, Fruit- en Tuinafval - Gemeentelijk Riolerings Plan - Gemeentelijk Verkeer- en Vervoers Plan - Individuele Behandeling Afvalwater - Inter Provinciaal Overleg - International Standardization Organization - Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing - Kwaliteit, Arbo en Milieu - Lokale Agenda 21 - Landbouw, Natuurbeheer en Visserij - Land en Tuinbouw Organisatie - Milieu Beleids Plan - Marktwerking Deregulering Wetgevingskwaliteit - Milieu Effect Rapport - Modernisering Instrumentarium Geluidbeleid - Natuurbeschermingswet - Nederlandse Emissie Richtlijn - Natuur- en Milieu-Educatie - Derde Nationaal Milieu Beleidsplan - Vierde Nationaal Milieu Beleidsplan - Nederlandse Onderneming voor Energie en Milieu - Planologische Kern Beslissing - Provinciale Milieuverordening - Provinciaal Omgevings Plan - Structuurschema Groene Ruimte - Unie van Waterschappen - Veiligheids Checklist Aannemers - Verkeer en Waterstaat - Vereniging van Nederlandse Gemeenten - Vervolgbijdrageregeling Ontwikkeling Gemeentelijke Milieubeleid - Vergunning op Hoofdlijnen / Vergunning op Maat - Vluchtige Organische Stoffen - Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer - Wet geluidhinder - Wet milieubeheer

Bijlagen

Milieuplan milieujaarverslag milieubeleid uitvoeringsprogramma 2006

Recommend Documents