LOVAH bulletin. Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde. Nieuwe Huisarts, verbreed je horizon!

jaargang 11 | December 2012

LOVAH bulletin Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde

De Nieuwe Huisarts is... • Niet stoffig • E-health-bekwaam • Flexibel en bereikbaar

Nieuwe Huisarts, verbreed je horizon!

• ...een oude bekende?

en verder: Benefietgala 2013 | Resultaten Zorgstemwijzer | “Thomas, ik wil naar de gynaecoloog!” | Wie is de LOVAH? | LOVAH Congres 2012 en 2013 | Inkomen tijdens zwangerschapsverlof | LOVAH Beachvolleybaldag | Update Werkgroep Onderwijs | WONCA congres Wenen | RCGP congres Glasgow | Huisarts in Denemarken | Crossing Borders in Göteborg | Vacatures LOVAH BULLETIN | december 2012

1

2

LOVAH BULLETIN | december 2012

va n d e r e d a c t i e

Inhoud 3

Van de redactie Oud-bestuursleden bedankt!!

4

Van LOVAH-voorzitter Marjan Kruijer LOVAH-congres 2013

5

Van LHV-voorzitter Steven van Eijck LOVAH-congres 2012

6

De Nieuwe Huisarts... een Oude Bekende?

9

Column Olivier Groh: “Thomas...”

Progress for the sake of progress…

11 Resultaten Zorgstemwijzer 12 Wie is de LOVAH?

...must be discouraged! Woorden van die vreselijke heks Dolores Umbridge uit Harry Potter. Want oh, jee, dadelijk verandert er nog eens wat! Ergens ben ik het wel eens met Mrs. Umbridge, maar ergens ook niet. Stilstand is in een bepaald opzicht inderdaad achteruitgang. Tegelijkertijd moet vooruitgang wel ergens toe leiden. Maar waar zouden we zijn zonder vernieuwingen? Zonder pioniers die nieuwe dingen uitprobeerden hadden we geen scalpels, geen penicilline, geen e-consulten en geen borstimplantaten. Oké, niet alles wat nieuw is, is beter. Maar sommige dingen wel. Dingen die de huisartsenzorg efficiënter maken, en uiteraard, beter voor de patiënt.

overschreden: in Wenen werd gewalst en gesproken over de kunst der geneeskunde, in Glasgow werd men met “ye” aangesproken en ging het over Global General Practice, Maastrichtenaren brachten een werkbezoek aan Aarhus en in Göteborg heette zelfs het congres “Crossing Borders”. Ook in eigen land zijn we continu bezig onze horizon te verbreden. Zo was de Werkgroep Politiek en Maatschappij van de LOVAH één van de pioniers die de Zorgstemwijzer 2012 mogelijk maakte. In 2013 gaan we vrolijk op deze voet verder als we uitkijken naar het komende LOVAH Congres, getiteld “Get out of your comfort zone!”

In deze editie gaat het over de Nieuwe Huisarts, de toverwoorden van 2012. Wat houdt die term nu precies in? Wij vroegen het aan de werkelijke huisartsen van de toekomst. Duidelijk is in elk geval, dat de aios van 2012 graag en veelvuldig hun horizon verbreden. Zo werden in het kader van opleiding en wetenschap vele grenzen

Ik hoop dat u na het lezen van dit Bulletin uw eigen visie op de Nieuwe, Horizonverbredende Huisarts kunt aanscherpen, zodat u niet op nascholing hoeft bij Dolores Umbridge!

13 European Union of General Practitioners

14 Update Werkgroep Onderwijs 15 LOVAH Benefietgala 2013 16 Inkomen tijdens zwangerschapsverlof 17 Göteborg Zorgcongres Crossing Borders

18 WONCA 2012: een sfeerimpressie 20 Enquête WONCA Wenen 2012 Verrichtingen in de eerste lijn

22 WONCA Discussiebijeenkomst: buitenlandervaring

Door Walter Bouwmans Redactie LOVAH-Bulletin

24 WONCA Meet a Doc: Oostenrijk 26 Deense huisartsen in opleiding beter voorbereid?

28 RCGP 2012: ‘Global General Practice' 29 Schotse woordpuzzel

Professor Huygenprijs 2013

30 Beachvolleybaldag 2012: Rumble in the Jungle

Oud-bestuursleden bedankt!!

31 De Bulletinredactie

Vacatures Colofon

Zéér veel dank gaat uit naar de bestuursleden die hebben afgezwaaid in 2012: Tim Linssen (voorzitter), Persijn Honkoop (algemeen, vice-voorzitter), Marjolein de Boom (PR, interim-voorzitter, bulletin), Hannah Kramer (webmaster), Pim Doppen (secretaris), Sanne Westermann (penningmeester), Irene Joziasse (algemeen bestuurslid), Madelon den Boeft (sponsoring, bulletin). Een speciaal woord van dank en ondersteuning gaat richting Miranda Westra (penningmeester) en Pim Horstman (sponsoring), die beide wegens omstandig heden hun zeer gewaardeerde bijdrage aan de LOVAH op een laag pitje hebben moeten zetten.


3

va n d e v o o r z i t t e r

@ Initiatiefrijke aios Beste mede-aios,

aios die inspraak hebben op hun instituut om het onderwijs te verbeteren, via de diverse werkgroepen en door een groot aantal nieuwe (bestuurs-)leden die zich inzetten om zowel binnen de opleiding als daarbuiten leuke activiteiten en nieuwe initiatieven te ontplooien.

Voor jullie ligt de nieuwste editie van het LOVAH bulletin, met als thema 'de Nieuwe Huisarts'. Een onderwerp dat voor ons als toekomstige huisartsen ontzettend relevant is en dat de afsluiting vormt van een jaar waarin veel en vaak is nagedacht over hoe die toekomst eruit zal gaan zien. Zo hebben de LHV en NHG hun Toekomstvisie geformuleerd, is er volop discussie binnen de Huisartsopleiding over vernieuwing van het curriculum en werd ook in het politieke en maatschappelijke debat duidelijk hoe essentieel de huisarts is én moet blijven om een gezond zorgstelsel voor de komende generaties te blijven realiseren.

In dit nummer zullen jullie een aantal voorbeelden hiervan tegenkomen: de Zorgstemwijzer van de Werkgroep P olitiek & Maatschappij, de congresreizen die de Werkgroep Europese S amenwerking georganiseerd heeft, de aangepaste sollicitatieprocedure en de vrijstellingen regeling vanuit de Werkgroep Onderwijs en nog veel meer zaken.

Vanuit de LOVAH en ROVAH's hebben we aan al die ontwikkelingen hard meegewerkt en meegedacht. Dat gebeurde door de vele

Als nieuwe voorzitter van de LOVAH vind ik het een eer om samen met alle actieve aios deze dingen mogelijk te maken. Vindingrijk-

heid, inzet, sociale betrokkenheid en ondernemersgeest zijn eigenschappen die ik het afgelopen jaar bij veel collega’s heb gezien en die hieraan hebben bijgedragen. Voor iedereen die heeft meegewerkt: heel veel dank. Met zulke aios komt het volgens mij wel goed met die Nieuwe Huisarts van de Toekomst!

Door Marjan Kruijer Voorzitter LOVAH PS. In de niet zo verre toekomst staan er nog twee leuke evenementen aan te komen: het allereerste LOVAH Benefietgala op 22 maart en het 6e LOVAH Congres op 7 juni 2013. Zet ze alvast in je agenda en zorg dat je erbij bent...

LOVAH-congres 2013 Een jong en dynamisch congres dat zijn naam eer aan wil doen! Om dat allemaal waar te kunnen maken, zal gefocust worden op serieuze thema’s als ‘Hoe bespreek je de verlangens van je patiënt met kanker?’ ‘Hoe pak je het aan bij een vermoeden op kindermishandeling of huiselijk geweld?’ ‘Vraag je actief naar seksualiteit?’ Daarnaast is er ook plaats voor de wat meer comfortabele zone van menig huisarts in opleiding: zowel medisch-inhoudelijk, middels een kleine kwalen quiz, dermatologie en o rthopedie, als niet medisch-inhoudelijk. Details over dat laatste houden we nog even geheim, maar reken minstens op voetjes in het zand en een drankje in de hand...

Zet 7 juni 2013 alvast in je agenda! Facebook: facebook.com/lovah.congres www.lovah.nl/congres

4


va n d e l h v

De huisarts ís de toekomst

A

ls je iets wilt schrijven over het thema van dit nummer, ontkom je er bijna niet aan ook even terug te kijken. Het afgelopen jaar heb ik in mijn bijdragen aan het LOVAH-bulletin een redelijk somber toekomstbeeld moeten schetsen. Dreigende bezuinigingen op de huisartsenzorg wierpen hun schaduw vooruit. En nu, precies een jaar later, kan ik een veel positiever geluid laten horen. Vlak voor de zomer hebben de LHV en de minister van VWS afspraken gemaakt over meer en betere zorg door de huisarts in de buurt van de patiënt en over hoe er wordt omgegaan met financiële overschrijdingen. Natuurlijk bieden zekerheden van dit moment geen garanties voor de toekomst

op langere termijn, maar op basis van de gemaakte afspraken bevindt de beroepsgroep zich binnen de huidige economische situatie in een relatief sterke positie. Voor de huisarts ontstaat weer rust, stabiliteit en groei. In de recent gepresenteerde Miljoenennota is de vertaling van die afspraken terug te vinden. De LHV had dit nooit kunnen bereiken zonder de belangrijke steun van juist die huisartsen die in de toekomst de huisartsenzorg zullen verlenen. Het afgelopen jaar hebben de LOVAH, Generation Next en de afdeling Wadi van de LHV de stem van de jonge huisarts (in opleiding) laten horen als het om het behoud van het huisartsenvak in de toekomst ging. Politici (zeker in de

LOVAH-congres 2012

aanloop naar de verkiezingen) en stakeholders in de zorg kregen duidelijk te horen dat ook de huisartsen van de toekomst pal stonden voor hun vak, ten behoeve van alle patiënten. Heel, heel hartelijk dank daarvoor. Jullie steun was cruciaal. Jullie hebben een belangrijke bijdrage aan de instandhouding van het huisartsenvak geleverd en daarmee het heft van je eigen toekomst in handen genomen.

Door Dr. Steven R.A. van Eijck Voorzitter LHV

Door Esther van der Harg

DOCTORS UNLIMITED – een korte terugblik Op 27 januari 2012 vond het vijfde LOVAH congres plaats, met als thema ‘DOCTORS UNLIMITED, waar ligt jouw grens?’ Het congres was met ruim 800 deelnemende aios huisartsgeneeskunde wederom een groot succes. Nieuw was het pre-event, waarbij naast het borrelen naar hartenlust kon worden gesport. Op de congresdag konden er, naast plenaire sessies, diverse workshops worden gevolgd en was er een informatiemarkt. Het congres werd na een uitgebreid diner met grensverleggende gerechten afgesloten met een knallend feest met optreden van De Coronas. Cabaretiër Ernst van der Pasch wist als enthousiaste dagvoorzitter zonder blad voor de mond het programma te leiden. Zeer de moeite waard waren onder andere de presentaties van Nienke Wijnants over

het dertigersdillema en de lunchpresentatie van Diane Gray over de ontwikkeling van een goed gezondheidssysteem. Neuroloog Bas Bloem, gekozen tot zorgheld van 2011, presenteerde zijn multidisciplinaire en interactieve aanpak van de ziekte van Parkinson, met als kern het streven naar “zorg waarin patiënten behandeld worden zoals ik zelf behandeld zou willen worden”. Aan het eind van de dag werden de Professor Huygenprijs en de SBOH Academiseringsprijs uitgereikt. In het daaropvolgende door de Werkgroep Politiek en Maatschappij georganiseerde debat discussieerden prominente sprekers waaronder LHV-voorzitter Steven van Eijck over de toekomst van de huisartsgeneeskunde.

Wij, de congrescommissie, bedanken allen die bij deze grensverleggende dag betrokken waren voor hun inzet en zien uit naar opnieuw een inspirerend LOVAH-congres in 2013.


5

ont wikkelingen

De Nieuwe Huisarts... een Oude Bekende? “De Nieuwe Huisarts”... het zijn anno 2012 bijna magische woorden. Maar, net zoals met de taalkundige hypes “Bokitoproof” en “caviapolitie” zullen verschillende generaties straks misschien terugkijken en totaal niet meer weten wat deze uitdrukking betekent. Voor mij is de Nieuwe Huisarts, in de meest droge zin, die ene bij mij om de hoek, in dat nieuwe (nouja, relatief nieuwe) gebouw in de Czaar Peterstraat in Amsterdam. Al jaren was ik niet meer bij de huisarts geweest – dokters gaan immers meestal liever niet naar de dokter – en ik was intussen alweer vijf keer verhuisd, zoals een goed student betaamt. Dus ik dacht, kom, ik schrijf me in bij die Nieuwe Huisarts om de hoek. Maar goed, kom ik bij mijn Nieuwe Huisarts, en dan blijkt ze opeens een Oude Bekende, die haar huisartsen-psychiatriestage toevallig had gedaan toen ik op die plek mijn co-schap liep. Zul je altijd zien. Dan blijkt Nieuw toch maar een relatief begrip. Door Walter Bouwmans

Wat betekent “de Nieuwe Huisarts” nou eigenlijk concreet? Deze vraag stelde ik aan verscheidene huisartsen in opleiding (n=21) in den lande. De antwoorden bleken opvallend veelzijdig. Willem Evenhuis uit Groningen beschrijft “de Huisarts 2.0, die op de hoogte is van nieuwe ontwikkelingelingen en de patient hierover beter kan informeren, maar niet vergeet wat al gangbaar is.” Er worden termen genoemd als toekomstvisie, E-health, “diagnose 2025”, maar ook tijdloze begrippen als hoge moraliteit, passie voor het vak, persoonsgerichtheid, continuïteit en toegankelijkheid. Parttime werken valt volgens sommigen ook binnen de definitie van de Nieuwe Huisarts. “De patiënt centraal zetten in plaats van de dokter”, noemt Marijke Olthof, wat mij doet terugdenken aan het LOVAH Congres 2012, toen professor Bas Bloem hier zo gepassioneerd over vertelde in zijn lezing over ParkinsonNet. Een dokter die veel zelf diagnosticeert en behandelt, noemen sommigen. “Modern, niet stoffig, flexibel, raadgever, regisseur, poortwachter, bereikbaar (desnoods via e-consulten),” stelt Rob Alkemade uit Leiden zich de Nieuwe Huisarts voor. Anderen leggen nadruk op het ondernemerschap, het managen van een praktijk, praten, onderhandelen, het zijn van een

6


zakenman die nog wél de spil van de gezondheidszorg blijft. Rik Loijmans, aiotho aan het AMC, spreekt over “een nieuwe generatie huisartsen die momenteel toetreedt, die met een kritische blik op de huidige ontwikkelingen de gezondheidszorgfinanciering volgt.” Geldzaken spelen in meerdere definities van de Nieuwe Huisarts een rol, evenals de digitalisering van de huisartspraktijk. Pim Schout, secretaris bij ROVAH Nijmegen, omschrijft de Nieuwe Huisarts als “een open, benaderbare huisarts die hoogwaardige ‘ouderwetse’ zorg biedt voor zijn patiënten, maar meer oog heeft voor service naar zijn patienten toe door bijvoorbeeld avondspreekuren en de optie om medicatie te bestellen via internet/e-mail.” ” Transparanter, en minder papier!”, bepleit LOVAH-voorzitter Marjan Kruijer, evenals “meer substitutie en meer integratie tussen 1e en 2e lijn.” Een ander thema wat niet mag ontbreken in de omschrijving van de Huisarts van de Toekomst is evidence-based werken volgens de huidige richtlijnen, aldus LOVAH-secretaris Hiske Venes. Het lijkt erop alsof de huidige huisartsen in opleiding duidelijk voor ogen hebben welke idealen nastrevenswaardig zijn, al wordt de Nieuwe Huisarts op opvallend veel verschillende manieren omschreven. Er zijn zelfs aios die zeggen dat de term voor hen “helaas geen concrete betekenis” heeft. Menno Slot

uit Groningen geeft aan de Huisarts geen goede term te vinden, want, zo zegt hij treffend, “Oude huisartsen die nieuwe mogelijkheden benutten zoals social media zijn ook nieuwe huisartsen.”

De Digitale Huisarts De Digitale Huisarts zou volgens Menno de lading beter dekken. Opvallend is hoe vaak E-health de revue passeert. Vele aios hebben plannen met e-consulten en skype-spreekuren. Wel noemen velen de beperkingen en veiligheidsoverwegingen. “Via Twitter of Facebook dingen uitwisselen is niet slim en zeker ook niet veilig. Informatie ligt dan zo op straat,” aldus Nicolet Bruins uit Amsterdam. “Ja, mits privacy gegarandeerd kan worden, lijkt E-health me een niet ontkombare aanvulling op de huidige zorg,” vult haar collega Jolien Glaudemans – actief in de Werkgroep Politiek en Maatschappij van de LOVAH – aan, “zo kan ik me voorstellen dat het voor patiënten erg prettig kan zijn om met kleine vragen via skype of e-consulten een huisarts te consulteren.” Als beperkingen en gevaren hiervan noemt ze het niet kunnen verrichten van lichamelijk onderzoek, een slechte verbinding, en afleiding voor de patiënt waardoor informatie niet goed overkomt. Pauline Vinken uit M aastricht omschrijft een huisarts,

De • • • • • • • • • • • •

Nieuwe Huisarts is... Modern, niet stoffig E-health-bekwaam Flexibel en bereikbaar Raadgever Regisseur, poortwachter Parttime werkend Patiëntgericht Transparant Evidence-based Holistisch Wijkgericht Ondernemer

“die tijdens de visite met de iPad in het HIS patiëntengegevens invoert, dan ook even in de app van het Farmacotherapeutisch Kompas of de NHG-standaarden kijkt, en door middel van HAweb de patiënt met afbeeldingen het een en ander over de aandoening uitlegt.” Een mooi plaatje. “Maar,” zegt Pauline, “E-consulten en skype-spreekuur vind ik te onpersoonlijk, het lijkt me lastig de hulpvraag boven water te krijgen.” Menno Slot voegt nog toe, “Je zult maar een besloten oproep via Facebook doen om de griepvaccinatie te ontvangen en vervolgens staat net als in Haren half Nederland voor je deur.” Het geeft aan dat niet alleen oudere huisartsen hun bedenkingen hebben bij sommige vormen van E-health. Lotte Vegter uit Leiden vindt dat huisartsen “ook nog genoeg live contact moeten hebben met hun patiënten en collega's. Wij krijgen op de praktijk elke week een electronische nieuwsbrief, dit zou ik veel liever persoonlijk horen, dus je moet er ook niet in doorslaan.” Op de vraag of ze ooit zelf contact hebben gehad met patiënten via social


7

Iedereen kent intussen wel de websites van HAweb, het FK, thuisarts.nl en de NHG-standaarden. Maar wat zijn nou de nuttigste apps volgens aios?

App-tips 1. Farmacotherapeutisch Kompas 2. NHG-standaarden 3. Wikipedia 4. Nijmeegs Formularium 5. WIKEM-app (SEH) 6. Opioid Converter 7. Zakkaartjes 8. Medcalc 9. Gifwijzer 10. Wondwijzer 11. Receptprijs 12. Huidmonitor 13. Van alcohol tot xtc 14. ECG guide 15. Labtest 16. Risico borstkanker 17. Risico darmkanker 18. Dropbox

Boven; Hiske Venes, Willem Evenhuis, Marijke Olthof, Pauline Vinken en Jolien Glaudemans. Onder; Manon Verschuren, Marjan Kruijer, Rob Alkemade, Nicolet Bruins en Rik Loijmans.

media, zijn de geïnterviewde aios het eens: “Nee, lijkt me niet verstandig, privé en werk moet je gescheiden houden.” Sommigen hebben wel eens patiënten gehad die bijvoorbeeld Facebook-“vriendje” wilden worden, maar deze krijgen steevast het deksel op hun neus. Indien er wel contact zou zijn met een patiënt via social media, zou dat volgens Manon Verschuren uit Maastricht “moeten gebeuren op een zeer professionele wijze.” Zo lijkt de Nieuwe Huisarts wel haar grenzen te kennen.

E-health in de huisartsopleiding “Het komt af en toe ter sprake,” en “geregeld worden handige websites genoemd,” maar E-health lijkt zijn plek nog niet veroverd te hebben in Speciaal voor de iPad de Nederlandse huisartsopleidingen. 1. NHG standaarden (volledige tekst) De ROVAH’s vullen zo nu en dan 2. I annotate (voor het arceren van deze leemte op door jaaroverstijgend artikelen en teksten, van bijv. NHG onderwijs hierover te organiseren, standaarden), synchroniseert bijvoorbeeld op de middagen na de makkelijk met o.a. Dropbox. Scheelt LHK-toets. De meeste aios lijken bergen papier om uit te printen, het erover eens dat onderwijs over zoals voor onderwijs! E-health in de toekomst onontbeer3. Dropbox lijk zal zijn. Er zijn echter nog wel wat beren op de weg. Anne van Houwelingen, secretaris van het aiotho-netwerk, is teleurgesteld. “Helaas merk ik vaak in onderwijs over computervaardigheden dat onze generatie meestal sneller is in nieuwe ontwikkelingen dan de (oudere) docenten die dit onderwijzen. Er moet dus wel

8


een goede onderwijsvorm voor worden bedacht.” Lotte Vegter zegt met een knipoog: “In Leiden hebben ze net sinds een half jaar internet!” Voorzitter Marjan Kruijer noemt het huidige aandeel van E-health in de opleiding “veel te weinig”, terwijl in haar opleidingspraktijk wel sprake was van een goede website, digitaal verwijzen, een realtime link met de huisartsenpost, teledermatologie en telecardiologie. Bij andere opleidingspraktijken blijft het beperkt tot een website waarop het telefoonnummer te vinden is, of waar nog net herhaalrecepten kunnen worden aangevraagd. Rik Loijmans verklaart, dat “de beveiliging van de site niet voldoende gegarandeerd kan worden.” De gaten in de technologie remmen blijkbaar de implementatie.

E-health lijkt zijn plek nog niet veroverd te hebben in de Nederlandse huisartsopleidingen Een ondertoon Het jammere van een hype als de nieuwe huisarts is dat er soms een ondertoon aan klijft alsof nieuw per definitie beter is. Het is een veel gehoorde klacht, als waar dan ook ter wereld in wat voor werk- of andere situatie dan ook iets nieuws wordt voorgesteld: was het niet goed zoals we het altijd gewend waren? In mijn herinnering hoor ik een ambulancebroeder diep zuchten bij het nieuws dat er wéér nieuwe reanimatierichtlijnen waren verschenen - “Hebben we het al die jaren verkeerd gedaan?”. Had hij daadwerkelijk meer mensenlevens gered bij dertig keer masseren, twee keer blazen, dan bij vijftien keer masseren en twee keer blazen? We zullen het nooit weten. Nieuw is hip, nieuw is hot! En nieuw is in sommige gevallen wat overschat. Want wat vond ik het prettig, die oude bekende als nieuwe huisarts. Jong en nieuw, maar vooral oud en vertrouwd.

column Door Olivier Groh

‘Thomas, ik wil dat je me doorverwijst naar een gynaecoloog!’

T

egenover me zit mevrouw de Boer, mijn allereerste patiënt als kersverse aios huisartsgeneeskunde. Het is een obese vrouw met een klein, mal, lichtpaars hoedje op waar een gestreepte fazantenveer uit steekt. Dikke slierten vettig haar plakken aan haar gezicht. Het lijkt net alsof ze een tropische kubuskwal uit de Indische oceaan heeft geharpoeneerd en zo op haar hoofd heeft gesmeten. De eerste week had ik meegelopen met mijn huisartsopleider, dokter Vogel, een stoffige, verstrooide man die - zo leek het - maar één bruin corduroycolbertje met nubuck elleboogsstukken in zijn kledingkast had hangen. Net als Einstein. Eronder droeg hij elke dag andere fleurige bretels. In die eerste week had ik aanschouwd hoe hij op wonderbaarlijke wijze de ene na de andere patiënt binnen tien minuten wegwerkte. Stuk voor stuk verlieten ze de spreekkamer met een dikke glimlach van oor tot oor. Hoewel ik een week lang zelf niets had gedaan en alleen over zijn schouder had meegekeken, had ik aan het eind van de week het idee gekregen van: ‘O, is dit het nou? Wat een makkie! Dit kan ik ook!’ ‘Luister je wel? Ik wil met spoed worden doorverwezen naar de gynaecoloog!’ roept mevrouw de Boer nogmaals. Mijn opleider heeft een truc voor onzinverwijzingen. Eerst bevestigt hij dat een verwijzing uiteraard mogelijk is, maar pakt die aan het eind van het consult slinks af. De patiënten gaan desondanks even blij naar huis. Ik aap hem daarom na en zeg: ‘Een verwijzing. Dat kan. Maar waarom wilt u naar de gynaecoloog?’ ‘Ik word van iedereen zwanger, behalve van mijn eigen vent,’ zegt mevrouw de Boer boos en aait over haar buik, waar met alle

gemak een vijfling inpast. ‘Dus graag een verwijzing naar de gynaecoloog. Of een MRI of zoiets.’ ‘Een MRI? Waarvan?’ ‘Van daaronder natuurlijk. Er is wat mis mee.’ Met de wijsvinger die uit haar vinger loze, gehaakte handschoentje steekt, wijst ze onheilspellend naar haar schoot. Ik schuif mijn bureaustoel naar achteren en duik met mijn hoofd onder de tafel, om te kijken waar ze precies op doelt, maar zie alleen twee fluorescerende opgerolde kniekousjes boven haar kittige laklaarsjes.

“Vraagstelling MRI poes?” Weer op ooghoogte dwaalt mijn blik af naar haar gebreide gifgroene trui met daarop een afbeelding van twee lachende kittens. Erboven de tekst in witte badstoffen letters: CAT LOVER 4 EVER. In gedachten schrijf ik op een röntgen formulier: MRI poes. Vraagstelling: aanwijzingen voor niet zwanger worden van echtgenoot? Shit, een MRI, naar de gynaecoloog. Zit ik nu al klem? Ik heb amper drie woorden met haar gewisseld. Hoe deed dokter Vogel dat ook al weer? ‘Bent u dan nu zwanger?’ vraag ik. ‘Ja.’ ‘Hoe ver bent u?’ ‘Tussen de twaalf en vierentwintig weken. Geen idee, ik ben al een tijd niet meer ongesteld.’ ‘En u weet zeker dat het niet van uw...?’ ‘Nee. Deze zijn van iemand anders,’ interrumpeert ze me. ‘Zijn? ‘Ja, het zijn er meer. Ik voel het gewoon.’ Met haar wijsvinger wijst ze de onderlinge baby’s aan. Eentje bij de navel, eentje bij de

staart van de linkerkitten en mogelijk ook nog een ander net boven de roze gesp van haar riem. ‘Doe eigenlijk maar meteen die MRI, dan kan ik meteen zien hoeveel erin zitten.’ Ik raak lichtelijk in paniek. Die vrouw walst als een gepantserde bulldozer volledig over me heen. Snel zoek ik uitvlucht in de computer, die na zeven klikken op de muis crasht en me volledig in de steek laat. ‘Ik ga even overleggen met dokter Vogel, dan kom ik zo terug,’ zeg ik en vlucht mijn spreekkamer uit. Dokter Vogel schatert het uit als ik hem mijn relaas over mevrouw de Boer vertel. Twee man sterk komen we terug in mijn kamer. ‘Mevrouw de Boer!’ roept dokter Vogel vrolijk. ‘Wat hoor ik nu? Alweer zwanger? De patiënte glundert bij het aanzicht van haar eigen huisarts. ‘Hhm-mmm,’ bevestigt ze luid. ‘Twintig weken op de kop af. En het zijn er drie! Ik heb ze net geteld.’ Als een illusionist weet dokter Vogel binnen een halve minuut mevrouw de Boer gerust te stellen. Het is alsof je naar een goochelaar kijkt die vingervlug kaarten wegtovert en munten in papiergeld verandert. Het lijkt allemaal een fluitje van een cent. In een ogenblik geleidt hij de patiënt naar buiten. Op haar gezicht een glimlach van oor tot oor. Nadat hij de deur heeft gesloten, vraag ik: ‘Moeten we haar niet testen op zwangerschap?’ ‘Lijkt me niet echt zinvol. Ze heeft jaren geleden een hysterectomie gehad en is voor de rest zo gek als een deur. Maar in de toekomst leer je wel met zulke patienten om te gaan.’ Gelukkig heb ik nog drie jaar om het te leren.


9

10


p o l i t i e k e n m a at s c h a p p i j

Tweede Kamerverkiezingen 2012

De Zorgstemwijzer De zorg was tijdens de afgelopen campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen een hot item. Geen debat ging voorbij zonder een discussie over de manier waarop de toenemende zorgkosten zouden kunnen worden beheerst. Om de (toekomstige) huisarts een beeld te geven over hoe verschillende partijen over de zorg denken en te helpen bij hun keuze op welke partij te stemmen, werd door De Jonge Huisartsen (DJH: een samenwerkingsverband van LOVAH, Generation Next en LHV-Wadi) een Zorgstemwijzer in elkaar gezet. Deze werd ruim 3500 keer ingevuld door 2500 huisartsen (i.o.) en door 1000 ‘leken’. Hieronder een overzicht van een paar opvallende cijfers. Om het geheel leesbaar te houden, is ervoor gekozen niet de uitslagen van alle 31 stellingen in het artikel te verwerken. Eventuele cijferfetisjisten zijn uiteraard van harte welkom om bij de Werkgroep Politiek & Maatschappij de exacte cijfers op te vragen!

Eigen bijdrage Een overweldigende 93% van de huisartsen (i.o.) vindt dat de huisarts niet onder het eigen risico moet vallen. Onder de niet-huisartsen is dat 10 procent lager. Het eigen risico vindt 4 op de 5 mensen die de stemwijzer invulden echter geen goed

idee. Het eigen risico hoger maken om zo zorgkosten te kunnen beheersen, vindt 70% een stap te ver.

De huisartsenpost Bijna tweederde van de deelnemers aan de stemwijzer vindt dat niet-acute zorg die ook overdag in de reguliere praktijk had kunnen plaatsvinden, zelf betaald moet worden. Echter, de meeste deelnemers zijn tegen een eigen bijdrage bij élk bezoek aan de HAP. De marktwerking Met de stelling dat concurrentie binnen de zorg leidt tot meer kwaliteit en minder prijsstijging is 90% van de huisartsen het oneens. Dit percentage ligt bij de ‘leken’ met 83% iets lager. Meer dan helft wil de marktwerking zelfs terugdraaien, voornamelijk de huisartsen. De financiering moet gericht worden op gezondheidswinst en niet op het aantal verrichtingen, vindt 3/4e van de respondenten.

kosten van het dure ziekenhuis te verminderen. Ontschotting van de eerste en tweede lijn met betrekking tot de financiering van de zorg vindt weerklank bij net iets meer dan de helft.

GGZ De huidige onderhandelaars van VVD en PVDA lijken ook inzage te hebben gehad in de resultaten van de stemwijzers, aangezien zij met het terugdraaien van de extra bijdrage voor de GGZ de wens van 75% van de deelnemers inwilligen.

Door Willem Bos, Werkgroep Politiek & Maatschappij

Ziekenhuiszorg De deelnemers zijn het grotendeels met elkaar eens wat betreft de plaats van het ziekenhuis in gezondheidszorgland. Volgens ruim 70% van de deelnemers moet de huisarts méér zorg gaan verlenen om zo de


11

l o va h

Wie is de LOVAH?

In deze rubriek zullen we de verschillende onderdelen van de LOVAH aan het licht laten komen. In deze editie: het bestuur.

LOVAH bestuur Met hart en ziel zet Marjan Kruijer (AMC) zich al vanaf het voorjaar van 2012 in voor de LOVAH. Zeer betrokken, energiek en altijd op de hoogte van de actualiteiten in huisartsenland, Marjan trekt de kar met verve! Voorzitter – Onderwijs – Politiek en Maatschappij, [email protected]

Hannah van Werven, Hiske Venes, Marjolein de Boom, Marjan Kruijer, Miranda Westra en Pim Horstman.

Secretaris – Congres, [email protected]

LOVAH

Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen

ROVAH’s

= Werkgroepen

Hiske Venes (Utrecht) lijkt onvermoeibaar in haar LOVAH-bezigheden. Een vrolijke lach aan de buitenkant, maar daarbinnen draaien de radertjes! Naast de drijvende kracht achter de LOVAH ledenraden houdt Hiske ook bij het naderende LOVAH-Congres een oogje in het zeil.

Bestuur

Marieke Bolkenbaas (Utrecht) brengt het LOVAH-bestuur de nodige wetenschappelijke ervaring als Amsterdamse aiotho in Utrecht. Haar tomeloze inzet en heldere inzicht heeft zich al mede gemanifesteerd in de totstandkoming van dit Bulletin. Wetenschap – Bulletin, [email protected]

Walter Bouwmans (AMC) brengt als Brabantse Amsterdammer naast ruime ervaring, opgedaan als ROVAH-voorzitter Amsterdam/ UvA, ook aanstekelijke droge humor, enthousiasme en vooral een scherpe, creatieve kijk op zaken. Algemeen – Onderwijs – Bulletin, [email protected]

Hannah van Werven (Nijmegen) is ons digitale wonder. Nieuwsbrieven, websites, ze doet het allemaal. Daarnaast is ze de rust en het verstand van de organisatie, analytisch zeer sterk en als bemiddelaar vaak degene die het hart van een discussie kan raken! Marieke Bolkenbaas, Lysbert Hartholt en Walter Bouwmans

Webmaster – Onderwijs, [email protected]

Friezin Lysbert Hartholt (Leiden) is een actieve dame! Bovenop haar onmiskenbare sociale en sportieve talenten zal het LOVAHbestuur enorm veel baat gaan hebben bij haar komende activiteiten als penningmeester. Penningmeester, [email protected]

12


uemo

Union Européenne des Médecins Omnipraticiens

European Union of General Practitioners Vergaderen in Madrid

Caecilia Verlinden bezoekt namens de LOVAH Werkgroep Politiek en Maatschappij de Europese vergaderingen van UEMO. In het voorjaarsbulletin beschreef zij al haar belevenissen in Turijn, waar geduld een schone zaak bleek. Dit keer was zij in Madrid.

“Oefenen!” Diplomatieke gesprekken voeren: dat is wat ik mij de vorige keer had ingeprent te gaan doen op de UEMO bijeenkomst in Madrid. Maar zou me dit ook gaan lukken?

¿Hijo de que?

In veel Europese landen is er nog geen herregistratiesysteem... De vorige keer had ik inhoudelijk nog weinig kaas gegeten van de verschillende besproken onderwerpen. Gelukkig was ik deze bijeenkomst beter op de hoogte, waardoor ik ook echt aan de slag kon! Tijdens de maaltijden kon ik converseren met onbekende huisartsen en hun mening peilen over de discussiepunten op de vergadering. In de koffiepauze schoot ik even iemand aan met vermoedelijk dezelfde mening om samen een strategie te bepalen over hoe dit punt plenair te bespreken, door wie en in welke bewoording. Want hoe bereik je in zo’n publiek dat je eigen idee wordt gehoord en/of uitgevoerd? Dit kan per onderwerp in een kleiner gezelschap: de werkgroepen. Ik was betrokken

bij de werkgroep over Continual Medical Education (CME). In veel Europese landen is er nog geen herregistratiesysteem zoals bij ons in Nederland. Huisartsen zijn dan niet verplicht hun kennis en vaardigheden op peil te houden. Doel van de werkgroep is om een aanbevelingsdocument op te stellen over aan welke minimale criteria een herregistratiesysteem in een land zou moeten

voldoen. Dit kan dan als leidraad dienen voor de organisatie van herregistratie in alle Europese landen. Dit doel hebben we nog niet bereikt, want binnen UEMO gaan de processen traag. Alle neuzen in één richting laten wijzen is niet makkelijk. Op naar de volgende vergadering dus!


13

w e r kg r o e p o n d e r w i j s Door Hannah van Werven

Bijdragen aan de huisarts van de toekomst: een update De Werkgroep Onderwijs houdt zich bezig met verschillende onderwerpen. Hierbij een kleine greep uit onze recente b ezigheden en aandachtspunten. Hiermee werken wij aan een verbetering van de toekomstbestendigheid van de huisartsopleiding en levert dit mede de dokter van de toekomst op!

Enquête parttime werken tijdens de klinische stage Tijdens de klinische stage in het tweede jaar is het nu nog niet overal mogelijk om parttime te werken. Omdat een groot deel van de aios huisartsgeneeskunde wel parttime werkt, hebben we met een enquête geïnventariseerd hoe groot de wens is om de klinische stage parttime te kunnen doen. Van de respondenten vindt 82% het belangrijk om te parttime te kunnen werken en maar liefst 95% vindt dat dit ook moet kunnen tijdens de klinische stage. De voornaamste reden waarom parttime werken nog niet vanuit alle instituten kan worden aangeboden ligt bij de contracten die er zijn met de verschillende ziekenhuizen. De ziekenhuizen die gevaluteerde stageplekken bieden betalen de SBOH voor de continue aanwezigheid van een aios huisartsgeneeskunde. Veel van deze ziekenhuizen staan niet open voor parttime invulling van deze plekken, omdat er op die manier hiaten in het rooster ontstaan. De constructie waarbij er twee parttime werkende aios één plek verdelen komt daarin tegemoet, maar deze oplossing is nog niet op alle instituten en bij alle ziekenhuizen mogelijk. We blijven dit wel onder de aandacht brengen van de verschillende instituten en Huisartsopleiding Nederland. Sollicitatieprocedure De sollicitatie- en selectieprocedure voor aanstaande aios huisartsgeneeskunde zal, waarschijnlijk per eind 2013, op een nieuwe manier op landelijk niveau gaan plaats vinden. Door middel van een pilot wordt de nieuwe selectieprocedure onderzocht en g eëvalueerd. De pilot is in Nijmegen, Utrecht en VUMC al gestart. In plaats van het tot nu toe gebruikelijke sollicitatiegesprek zal de aios

14


benefietgal a

LOVAH Benefietgala 2013 Op 22 maart 2013 is het eerste B enefietgala voor alle aios huisartsgeneeskunde in Nederland. Het feest zal plaatsvinden op een centraal gelegen lokatie, namelijk de Winkel van Sinkel in Utrecht. Het wordt een groot feest met DJ Pablo, maar de band houden we nog even geheim. Er zal tevens een fotograaf aanwezig zijn die de avond op foto zal vastleggen. En dan nog meer goed nieuws... Zowel de overnachting als de reiskosten zullen worden vergoed door de SBOH! Het doel is zoveel m ogelijk geld op te halen voor Mezzo, de landelijke vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. Tijdens het gala zal er dan ook o.a. een veiling plaatsvinden, waarbij er medische en niet-medische items geveild zullen worden. Voor het laatste nieuws: volg ons op f acebook! Zie ook www.lovah.nl voor een exclusief promo-filmpje!

op vier verschillende onderdelen getoetst worden om zo een v ollediger beeld te krijgen van de reeds aanwezige competenties. Deze onderdelen zijn een meer gestructureerd interview volgens de STAR-methode (handelen van aios bij leer-/werksituaties in het verleden), drie korte simulatiegesprekken met een acteur, een situational judgement test en tot slot de ons bekende LHK-toets. Hierna zullen deze onderdelen groepsgewijs geëvalueerd w orden om zo een eerlijk beeld te krijgen. Hierbij tellen de eerste twee onderdelen het zwaarst in het uiteindelijke oordeel. Het idee is om met deze uitgebreide procedure aios die de opleiding vermoedelijk niet af zullen maken eruit te filteren. Daarbij heeft de aios op deze manier bij start van de opleiding al een beeld welke competenties hij/zij bezit en aan welke nog gewerkt moet worden. De Werkgroep Onderwijs volgt dit proces op de voet en probeert de belangen van de, in dit geval toekomstige, aios zo goed mogelijk te vertegenwoordigen.

tieve vrijstelling pas later in de opleiding wordt verleend (in tegenstelling tot het huidige, erg vroege moment in de opleiding!). De vrijstellingsaanvraag wordt gedaan voor de start van de opleiding n.a.v. werkervaring en tijdens het eerste jaar wordt beoordeeld of de aios daadwerkelijk de vereiste competenties bezit en de vrijstelling kan worden toegekend. Hiermee ontstaat ook de mogelijkheid om op dat moment terug te komen op een vrijstellingsaanvraag.

LOVAH Werkgroep Onderwijs Gijs Elshout, Femke Wouters, Marlous Kortekaas, Louky van den Berg, Wendy Enthoven, Hugo Bakker, Walter Bouwmans, Marjan Kruijer en Hannah van Werven.

Onbetaald verlof De regelgeving m.b.t. het onbetaald verlof in de huisartsopleiding gaat aangepast worden aan de regels zoals die gelden voor de opleidingen tot medisch specialist. Het wordt officieel toegestaan om onbetaald verlof op te nemen. De precieze voorwaarden worden door de verschillende instituten vastgesteld. Vrijstellingen Ook de regeling rondom het aanvragen en toekennen van vrijstellingen zal voor alle opleidingen gelijk worden getrokken en worden aangepast. De definitieve regeling zal waarschijnlijk omstreeks november 2012 bekend worden gemaakt. Uitgangspunt hierbij is, dat de defini-

Nieuwe sollicitatieprocedure aios huisartsgeneeskunde?


15

s i b b i n g & wat e l e r Door Peter Meijer, praktijkadviseur Sibbing & Wateler

Zelfstandig ondernemen

Inkomen tijdens zwangerschapsverlof In tegenstelling tot de huisarts in loondienst krijgt een waarnemend huisarts tijdens het zwangerschapsverlof geen loon doorbetaald. De vraag die dan ook zeer regelmatig wordt gesteld is: “Heb ik als waarnemend huisarts recht op een zwangerschapsuitkering en wat moet ik daar dan voor regelen?”.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering en zwangerschap U kunt als waarnemend huisarts een voorziening treffen om het inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en/of zwangerschap op te vangen door het afsluiten van een arbeidsongeschikheidsverzekering. Sinds eind 2009 is er bij een aantal arbeidsongeschiktheidsverzekeraars (zoals Movir en Interpolis) sprake van een nieuwe zwangerschapsdekking zonder wachttijd. Hierdoor kunt u (als waarnemend huisarts die zwanger wordt) direct van deze regeling gebruik maken. Vrijwillige verzekering van het UWV Naast de uitkering vanuit de eerder genoemde arbeidsongeschiktheidsverzekering bestaat de mogelijkheid om u aan te melden voor de vrijwillige verzekering van het UWV, als u na uw loondienstverband (SBOH) gaat werken als waarnemend huisarts. Een verzekering die als (gedeeltelijke) overbrugging kan dienen, indien er bij de ingangsdatum reeds sprake is van zwangerschap. De verzekering van het UWV keert 5 dagen per week uit. De hoogte van de uitkering is afhankelijk van uw inkomen, maar bedraagt maximaal ¤ 193,09 per dag. Belangrijk is dat u, als u gebruik wenst te maken van deze vrijwillige verzekering, deze binnen 13 weken na het einde van uw loondienstverband (SBOH) dient aan te vragen bij het UWV. In de periode dat u een uitkering ontvangt, betaalt u geen premie. Omdat er geen opzegtermijn geldt voor deze vrijwillige verzekering, kan opzeggen derhalve op ieder gewenst moment. Zelfstandig en zwanger (ZEZ) De in juni 2008 door de overheid ingevoerde regeling Zelfstandig en Zwanger (ZEZ) voorziet in een zwangerschaps- en bevallingsuitkering voor zelfstandigen. Voor

16


deze regeling kunt u zich bij het UWV aanmelden. Zodra u zwangerschapsverlof opneemt, ontvangt u gedurende 16 weken een uitkering. Om de maximale uitkering te kunnen ontvangen dient u in het jaar van uw bevalling tenminste 1.225 uur te hebben gewerkt als waarnemend huisarts. Werkte u minder dan 1.225 uur dan is uw uitkering lager. De hoogte van uw uitkering is dan afhankelijk van uw winst in het voorafgaande jaar. Werkt u als zelfstandige minimaal 1.225 uur per jaar in de onderneming, dan is de uitkering even hoog als het minimumloon (circa ¤ 1.446,- bruto per maand in 2012), ongeacht wat u in het voorgaande jaar heeft verdiend. Daarnaast ontvangt u aan het einde van de uitkeringsperiode een vakantietoeslag van 8%. Heeft u een arbeidsongeschiktheidsverzekering en/of vrijwillige verzekering? Ook dan kunt u gebruik maken van de ZEZ regeling. De ZEZ-uitkering wordt niet in mindering gebracht op een uitkering van uw individuele arbeidsongeschiktheidsverzekering. Andersom is het zo dat de ZEZ-uitkering wel wordt verlaagd met een eventuele uitkering van de vrijwillige verzekering van het UWV. De arbeidsongeschiktheidsverzekeraar mag de uitkering van de ZEZ ook in mindering brengen op haar uitkering. De praktijk wijst uit dat de meeste arbeidsongeschiktheidsverzekeraars (waaronder Movir en Interpolis) dit niet doen. In tegenstelling tot de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de vrijwillige verzekering van het UWV bent u voor de ZEZ uitkering geen premie verschuldigd.

Laat u goed informeren Belangrijk is u bij de start van uw carrière goed te laten voorlichten over de verschillende verzekeringsmogelijkheden die kunnen zorgen voor een passende uitkering bij zwangerschap. Voor meer informatie kunt u uiteraard contact met ons opnemen.

Uitzicht op het kolossale beeld van Poseidon in Göteborg.

Crossing Borders

Zorgcongres in Zweden Met drie aios vlogen we naar het hoge noorden, om daar op 3 en 4 september het congres ‘Crossing Borders in Primary Care’, georganiseerd door het European Forum for Primary Care, te bezoeken. Het congres vond plaats in Göteborg, na Stockholm de grootste stad van Zweden. Door Saskia Anders

De twee congresdagen waren ingedeeld met lezingen door key-note speakers, posterpresentaties en workshops. In het kader van de economische crisis werd er een workshop gegeven over de mogelijke gevolgen ervan voor patiënt, zorgverlener en zorgsysteem in zijn geheel, waarbij we in gesprek konden komen met huisartsen en zorgbestuurders uit alle windstreken. Hun visie over wat ons allemaal te wachten zou staan was erg boeiend en zeker niet negatief: zelfs deze zware tijden werden door de meesten gezien als een ‘window of opportunity’ om tot creatieve oplossingen te komen. Tegelijkertijd werd er voor de toekomst een toenemende druk op de eerstelijnszorg gevoeld. In Zweden bijvoorbeeld schijnt het enorm moeilijk te zijn om medische studenten warm te laten lopen voor de huisartsenopleiding. Daarbij zijn het aantal praktijken in Zweden schaarser dan in Nederland. Dus, eerstelijnszorg moet meer aantrekkelijk worden gemaakt, was de conclusie. Of in de woorden van een Italiaanse collega: ‘Make Primary Care more

sexy’. Een posterpresentatie door twee Antwerpse geneeskundestudenten liet ook zien hoe anders zorg kan zijn georganiseerd. Bij onze zuiderburen ontbreekt het triagesysteem in zijn geheel waardoor het Nederlandse probleem van patiënten die onnodig de Spoedeisende Hulp bezoeken ineens klein lijkt ten opzichte van België.

...in de woorden van een Italiaanse collega: “Make Primary Care more sexy”... Tijdens het congres was er ook een markt waarin lokale initiatieven op het gebied van eerstelijnszorg, rekening houdend met een krap budget, uiteen werden gezet. Innovatief, creatief en gebruikmakend van de eigen omgeving waren kenmerken bij deze manieren van zorg. Het ging bijvoorbeeld om lichaamsbeweging op recept of het onderhouden van tuinen om fysieke en mentale gezondheidsproblemen aan te pakken. Discussies over verschillende onder-

werpen overdag werden ’s avonds ingeruild voor een geweldig diner in het Concert gebouw met uitzicht op het kolossale beeld van Poseidon. Hoewel we in Nederland nog niet de lang gedroomde vruchten van marktwerking of sturing op efficientie kunnen plukken, lijken veel Europese zorgsystemen er toch van doordrongen. In veel presentaties kwamen deze fenomenen aan bod. In allerlei Europese landen zijn er verschillende initiatieven op het gebied van ‘pay for performance (P4P)’, lokale samenwerking van verschillende zorgverleners en zorgverzekeraars die een grotere vinger in de pap krijgen. Het was dan ook goed te zien dat Nederland vaak werd aangehaald in internationale vergelijkingen op een positieve manier; we staan gelukkig niet alleen bekend om ons ogenschijnlijke vrije euthanasiebeleid of mogelijk risicovolle thuisbevalling. Zo lijkt de huisarts van Nederland het nog niet eens zo slecht te doen en gingen wij met een trots gevoel weer naar huis.


17

wonca

Congres Wenen

WONCA 2012: een

sfeerimpressie Door Eefke Krutwagen

Op 3 juli 2012 verzamelden 50 aios huisartsgeneeskunde zich bij de incheckbalie van Austria Airlines, met als bestemming het WONCA congres 2012 in Wenen.

Voorbereiding van vier werkgroepen Al op 14 april waren we bijeengekomen in Utrecht om de reis voor te bereiden. De discussiegroep zou zich verdiepen in de internationalisering van de huisartsen opleiding, de interviewgroep zou onder congresbezoekers een enquête afnemen over het werk van de huisarts in het buitenland, de Meet a Doc-groep ging een kijkje in de keuken nemen bij een Oostenrijkse huisarts en de journalisten waren verantwoordelijk voor de verslag legging van alle activiteiten. Weense hittegolf Na aankomst in een heet Wenen wachtte in het hotel gelukkig de nodige verfrissing, waarna de kennis making met de stad kon beginnen! Na registratie in het congrescentrum was er tot aan de openingsceremonie gelegenheid de dag naar eigen wens in te vullen. Het congresthema “The Art and Science of General Practice and Family Medicine” werd tijdens de opening voorzien van een muzikale omlijsting. Hierna volgde nog een welkomstborrel en daarna kon een avond vol jazz en Mozart beginnen, gevolgd door een bezoek aan club Flex.

18


Lezingen, workshops en cocktailparty De eerste congresdag op donderdag 5 juli was volgepland met uiteenlopende lezingen en workshops. Aiotho Marloes Minnaard hield een presentatie over de kwaliteit van CRP-sneltests. De Meet a Doc groep maakte kennis met een aantal mooie, moderne huisartspraktijken in Wenen. ’s Avonds konden Nederlandse congresbezoekers op de NHG-borrel in het Rathaus onder het genot van een hapje en drankje ervaringen uitwisselen. Voor alle WONCAbezoekers was er een cocktailparty op uitnodiging van de burgemeester. De afterparty op verschillende locaties in de stad duurde tot in de vroege uurtjes. Nederlandse bijdragen en heet WES-feest Met beginnende wallen onder de ogen waren de meeste aios vrijdag te vinden tijdens een apart onderdeel voor de Nederlandse delegatie: de discussie over internationalisering van de huisartsopleiding. Intussen had aiotho Marlous Kortekaas een workshop gehouden over de integratie van Evidence Based Medicine in de huisartsenopleiding. Later op de middag kwam ook Maartje Loeffen nog aan bod met haar presen-

tatie van een studieprotocol: Implementing mentor mothers in family practice to support abused mothers. Joris Linmans presenteerde zijn poster en Rik Loijmans hield een presentatie over controle van astma in de huisartsenpraktijk. Wat een vertegenwoordiging vanuit de aiosgroep! Vrijdagavond was de avond waar iedereen naar uitkeek: het WES feest in de Lutz Bar. En wat een feest werd het! Van begin tot eind enorme energie op de dansvloer, sweaty and hot, jong en oud, allerlei nationaliteiten.

Aanrader Het congres werd na de laatste presentaties op zaterdag afgesloten met Oostenrijkse delicatessen en een drankje. Het was een onvergetelijke ervaring in een sfeervolle stad waarin wetenschap werd afgewisseld met ontspanning en internationale contacten. Voor iedere aios een echte aanrader! Dus zet alvast in je agenda voor volgend jaar: WONCA 2013 in Praag! Namens alle aios die dit jaar mee mochten, bedanken wij de WES voor de fantastische organisatie!


19

wonca

Verrichtingen in de eerste lijn:

To do or not to do? Enquête WONCA Wenen 2012

Door Hannah van Werven en Joris Vreekamp

Tijdens het afgelopen WONCA congres in Wenen hebben we, met hulp van alle deelnemende aios uit Nederland, congresbezoekers (huisartsen en aios) uit verschillende landen een enquête over kleine verrichtingen in laten vullen. Deze enquête had als doel om inzicht te verkrijgen in welke verrichtingen huisartsen uitvoeren, welke ze tot hun taakopvatting vinden horen en daarnaast of er sprake is van een relatie tussen een financiële prikkel en de daadwerkelijke uitvoering van de verrichtingen.

Methode De verrichtingen waar naar gevraagd werd, waren: ECG maken en interpreteren, excisie van verdachte huidafwijkingen, spiraal plaatsen, spirometrie, instellen op insuline, medicamenteus behandelen van een depressie en het thuis verrichten van palliatieve zorg. Demografie Er werden 380 enquêtes ingevuld, waarvan 53% door vrouwelijke huisartsen. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 44 jaar. In grafiek 1 wordt de verdeling van de deelnemers per Europees land weergegeven. 48% van hen werkt in een praktijk met

meer dan 2 collega’s. In Oostenrijk werken de meeste solisten. Gemiddeld zien de deelnemers 33 patiënten per dag, met uitschieters van 13 in Finland tot 53 in Oostenrijk.

Resultaten Een kleine greep uit de resultaten, waarbij we de landen met de meeste deelnemers en Groot-Brittannië en Nederland op een rijtje hebben gezet. De resultaten zijn per verrichting en per land weergegeven. In de kolom uitvoering is te zien welk percentage van de deelnemers de betreffende verrichting uitvoert. De kolom taakopvatting laat zien welk percentage deze verrichting vindt behoren tot het takenpakket van de

Grafiek 1: Aantal deelnemers per land

De grootste verschillen zitten bij het plaatsen van spiralen en de excisie van huidafwijkingen. sommigen wel bepaalde verrichtingen, maar vinden deze niet tot hun taak behoren. De kolom getiteld ‘Financiële prikkel’ geeft aan of de huisarts er baat bij heeft om deze verrichtingen te doen. In het rood worden de opvallende afwijkingen aangegeven.

60

ECG

50

Land

Uitvoering

Taakopvatting

Nederland

56%

55%

20

Oostenrijk

100%

97%

10

Finland

97%

97%

Portugal

85%

91%

Groot-Brittanië

73%

77%

40 30


via Ser

d Sw itze

rlan

ark Th

nm De

chi a Cze

a vin

in

erz aH sni Bo

Un

ited

Kin

ego

gd

ven Slo

Spa

om

ia

d lan Fin

al ug Po rt

stri a Au

Th

eN eth

erla

nd

s

0

20

huisarts. Er kan dus een verschil zijn tussen de werkelijke uitvoering van een verrichting en of de huisarts deze tot zijn takenpakket vindt behoren. Interessant daarbij zijn de taken die de huisarts niet doet, maar wel zou willen doen. Ook andersom doen

Depressie

Instellen op insuline bij DM2 Land

Uitvoering

Taakopvatting

Land

Uitvoering

Taakopvatting

Nederland

88 %

83 %

Nederland

98 %

100%

Oostenrijk

58 %

74 %

Oostenrijk

95 %

95%

Finland

100 %

76 %

Finland

100 %

97%

Portugal

94 %

100 %

Portugal

100 %

100%

Groot-Brittanië

62 %

67 %

Groot-Brittanië

100 %

100%

Financiële prikkel

Spiraal plaatsen Land

Uitvoering

Taakopvatting

Land

Van belang

Nederland

88%

85%

Nederland

82%

Oostenrijk

8%

19%

Oostenrijk

58%

Finland

59%

97%

Finland

66%

Portugal

76%

94%

Portugal

42%

Groot-Brittanië

14%

86%

Groot-Brittanië

85%

Palliatieve zorg Land

Uitvoering

Taakopvatting

Nederland

100 %

96 %

Oostenrijk

95 %

100 %

Finland

93 %

100 %

Portugal

64 %

91 %

Groot-Brittanië

86 %

95 %

Land

Uitvoering

Taakopvatting

Nederland

84 %

90 %

Oostenrijk

74 %

95 %

Finland

93 %

93 %

Portugal

30 %

81 %

Groot-Brittanië

57 %

71 %

Spirometrie

Excisie huidafwijkingen Land

Uitvoering

Taakopvatting

Nederland

80%

73%

Oostenrijk

58%

68%

Finland

100%

100%

Portugal

27%

61%

Groot-Brittanië

22%

48%

Discussie en conclusies Er zijn grote verschillen tussen de deelnemers uit de verschillende landen zowel in het uitvoeren als in de taakopvatting. Opvallend is dat vrijwel alle deelnemers depressies behandelen en dat de grootste verschillen zitten bij het plaatsen van spiralen en de excisie van huidafwijkingen. Tenslotte valt op dat Nederlandse deel nemers eigenlijk alle verrichtingen doen, maar bij de ECG’s laag scoren. Om deze verschillen te kunnen verklaren is meer onderzoek nodig naar motivatie, logistieke mogelijkheden, financiële beloning,lokale richtlijnen en afspraken tussen 1e en 2e lijn. In Portugal worden bijvoorbeeld spirometrie en excisie van naevi weinig verricht, aangezien dit in de tweede lijn wordt gedaan. Indien deze verrichtingen wel in de huisartspraktijk plaatsvinden, moet er meer geïnvesteerd worden in apparatuur en scholing. Aangezien de huisartsen door de overheid worden betaald, moeten ook deze investeringen door de overheid worden gedaan. Dit kan een belemmerende factor zijn in het daadwerkelijk uitvoeren van de verrichting en kan de discrepantie verklaren met de mening van huisartsen dit wel willen doen. In Groot-Brittanië wordt kleine chirurgie door meer gespecialiseerde huisartsen/groepspraktijken gedaan. Een verklaring voor het lage percentage spiraal plaatsen in Oostenrijk kunnen wij niet

direct geven. Onze enquête had geen additionele vragen over de grote diversiteit aan variabelen zoals financieel beloningsysteem, ambtenaar zijn of gangbare indeling van de gezondheidszorg met betrekking tot bepaalde verrichtingen. Een financiële prikkel lijkt in dit onderzoek voor de meeste landen geen bepalende factor te zijn bij het al dan niet uitvoeren van de verrichtingen, hoewel zowel de Nederlandse als de Britse deelnemers hier wel hoger scoren. Een verklaring hiervoor kan de manier zijn waarop de huisartsen worden betaald. In een aantal landen zijn zij ambtenaar en krijgen een vast salaris; het wel of niet doen van een verrichting zal dan geen prikkel zijn. In bijvoorbeeld Nederland is dit wel het geval. Naast dit artikel hebben we ook een korte film gemaakt, waarin interviews met diverse huisartsen uit onder andere Noorwegen, Nieuw Zeeland, Qatar, Portugal en Servië te zien zijn. Deze film is via de www.LOVAH.nl te bekijken.

De werkgroep enquête WONCA 2012 Madelon den Boeft, Walter Bouwmans, Petra Giel, Susanne Groeneveld, Annegien Lips, Maartje Loeffen, Babet Oudhof, Willemijn Schaap, Annemarie Schalkwijk, Joris Vreekamp en Hannah van Werven.


21

wonca

Discussiebijeenkomst

Door Maike Eppens en Hiske Venes

Buitenlandervaring in de huisartsopleiding: een meerwaarde? Tijdens het congres was er voor alle Nederlandse congresbezoekers de mogelijkheid om een discussiebijeenkomst bij te wonen over het onderwerp internationalisering binnen de huisartsopleiding. De toegevoegde waarde van werk- of stage-ervaring in het buitenland binnen de huisartsopleiding werd besproken.

W

at zijn de meningen van diverse betrokkenen hierover? De HVRC stelt dat er een doel en meerwaarde moet zijn ten o pzichte van een stage in N ederland. De stageplaats moet een erkende plek binnen EU zijn en er moet begeleiding zijn vanuit het opleidingsinstituut. Huisartsopleiding Nederland geeft aan dat een buitenlandstage incidenteel is toegestaan, maar vindt ook dat er een meerwaarde moet zijn. Deze meerwaarde is niet snel aanwezig. De KNMG stelde in 2004 dat iedere arts tijdens zijn opleiding een buitenlandse stage zou moeten kunnen doen.

Voorafgaand aan het congres werd een enquête gehouden onder aios. Er waren 153 respondenten. Conclusies van de enquête waren: - voor het starten van de huisartsopleiding heeft 76% ervaring opgedaan in het buitenland; - 96% vindt dat het mogelijk moet zijn naar het buitenland te kunnen tijdens de huisarts opleiding; - 76% geeft aan tijdens de huisartsopleiding naar het buitenland te willen en 78% wil hierin investeren.

22


Tijdens de WONCA-bijeenkomst werd gediscussieerd onder leiding van een discussiepanel, bestaand uit: • Ben Bottema, hoofd huisartsopleiding Nijmegen • Pieter van den Hombergh, WHIG (werkgroep huisartsgeneeskunde internationale gezondheidszorg) • Alef Rutgers, voorzitter LHOV (landelijke huisartsopleiders vereniging) en bestuurslid Huisartsopleiding Nederland • Kees Esser, directeur SBOH • Léon van Groenendael, aios en voorzitter WES • Marinella van den Langendoen, hoofd huisartsopleiding Leiden • Rob Dijkstra, NHG

Er werd een vijftal stellingen besproken: Stelling I: Huisartsgeneeskunde is een grens overschrijdend vak De discussie kwam meteen goed op gang. Het overgrote gedeelte van het publiek was het eens met de s telling. Van andere gezondheidssystemen kun je leren om dingen in een andere context te zien en kun je ziekten herkennen die je in Nederland nauwelijks ziet. Daarnaast kan het de communicatie met allochtonen ten goede komen. Het is belangrijk dat je van te voren bedenkt wat de meerwaarde is van een stage in het buitenland. Een deel van de zaal had een andere mening: huisarts geneeskunde is gericht op de populatie waar je voor zorgt: wijkgerichte zorg is belangrijk, er is geen meerwaarde voor een buitenlandse stage. Hiernaast werd het financiële aspect benoemd: in de toekomst zal er waarschijnlijk minder geld ter beschikking zijn onder andere voor de huisartsopleiding. Er moet daarom verstandig met geld worden omgegaan. Stelling II: Omdat Nederlandse huisartsgeneeskunde voorop loopt kunnen we weinig leren uit buitenland De zaal was het hier voornamelijk over oneens. Nederland denkt het beter te weten, maar we kunnen zeker iets leren uit het buitenland. Als voorbeeld werden de pallia tieve zorg in Engeland en de diverse onderwijsvormen in Amerika genoemd. Tevens werd de vijfjarige huisarts opleiding uit Denemarken benoemd.

Stelling III: Het is niet de taak van de huisarts opleiding om te internationaliseren De meerderheid was het hiermee eens. Het curriculum bestaat al en een buitenlandstage past daar niet per definitie in. Desondanks kunnen mogelijkheden gecreëerd worden voor de huisartsen in opleiding die gemotiveerd zijn om een buitenlandstage te doen, mits de meerwaarde aangetoond wordt en het initiatief bij de aios ligt. De aios moet zelf de buitenlandstage organiseren, maar deze moet gefaciliteerd worden door de opleiding. Momenteel is er een verschil tussen de opleidings instituten wat betreft het aanbod . Regels en mogelijk heden zouden voor alle instituten hetzelfde moeten zijn. Stelling IV: Onbekend maakt onbemind, buitenlandervaring moet daarom een verplicht onderdeel worden van de huisartsopleiding Bijna iedereen in de zaal was het oneens met deze stelling. Het moet geen verplicht onderdeel worden. De meerwaarde zit in de persoonlijke ontwikkeling en het zich meer kunnen verplaatsen in andere mensen en andere culturen. Desondanks blijft het moeilijk om de meerwaarde van buitenlandervaring concreet aantoonbaar te maken. Aandacht voor de Nederlandse opleiding moet voorop staan.

23

Stelling V: Kosten buitenlandstage m oeten door aios betaald worden De stemming hierover was wisselend. Toch was iets meer dan de helft van de stemmers het oneens met de stelling. Een tegemoetkoming voor een buitenlandstage moet mogelijk zijn, mits de buitenlandstage past in het opleidingsplan en het opleidingsinstituut toestemming gegeven heeft. Ook hierbij geldt dat de meerwaarde aangetoond moet worden.

Conclusie Buitenlandervaring kan waardevol zijn voor de huisartsopleiding: de aios komt zo in aanraking met andere gezondheidszorgsystemen, patiëntgroepen en c ulturen. Je moet wel de meerwaarde voor de persoonlijke en professionele ontwikkeling kunnen aantonen als je een buitenlandstage wil volgen. Echter, zowel aan het inpassen van een buitenlandstage als aan de financiering daarvan zitten haken en ogen. Er zouden mogelijkheden gecreëerd moeten worden om een buitenlandstage in te passen in het opleidingstraject van de aios, mits deze de stage zelf organiseert en de meerwaarde van de stage aantoonbaar is.

De huidige mogelijkheden tot het lopen van een stage in het buitenland zijn: - Maastricht: zes weken meelopen in een hospice in Engeland - Utrecht: zes weken stage in Zuid Afrika - Vasco da Gama: twee weken meelopen met een buitenlandse huisarts.


23

wonca

Meet a Doc

Huisartsenzorg in Oostenrijk In het kader van WONCA 2012 bezochten enkele Nederlandse aios een Oostenrijkse huisartspraktijk. Zij ontdekten enkele opvallende verschillen met de Nederlandse situatie. Kenmerkend aan het Oostenrijkse zorgstelsel is dat er, net als in Duitsland, directe toegang is tot de tweede lijn. De poortwachterfunctie zoals we die in Nederland, Groot-Brittannië en in de Scandinavische landen kennen is er niet. Hierdoor moet een huisarts concurreren met de specialist. In combinatie met het feit dat er in de ANWuren geen HAP is, resulteert dit in een groot aantal bedden per hoofd van de bevolking met een groot aantal opnames. De financiering van de zorg in Oostenrijk wordt verzorgd via het Bismarck-model, waarbij de kosten worden opgebracht middels collectieve zorgverzekeringen. Dit in tegenstelling tot het Beveridge-model waarbij de kosten via belasting door de staat gedragen worden, zoals bijvoorbeeld in Engeland. Huisartsen en specialisten krijgen een kwartaalbedrag per ingeschreven patiënt,

24


waarbij de patiënt ieder kwartaal kan wisselen van arts. Verreweg de meeste huisarts enpraktijken zijn solopraktijken (500-3000 patiënten) omdat de wet voorschrijft dat er maar één arts tegelijk werkzaam mag zijn per praktijkeenheid. Voor ingrepen of handelingen krijgt de huisarts een extra tarief, zodat er vooral productie gedraaid wordt middels inentingen, bloedafnames en doorverwijzingen. De tarieven hiervoor worden jaarlijks vastgelegd in het ‘Gesamtvertrag’.

De poortwachterfunctie is er niet. Tot voor kort stond Oostenrijk hoog in de European Consumer Health Index, met relatief hoge kosten per hoofd van de bevolking. In 2007 stond Oostenrijk zelfs op de eerste plaats; de laatste jaren echter is deze waardering dalende, vooral omdat men veel gerichter is gaan scoren op beter geformuleerde criteria.

Punten van zorg zijn op dit moment vooral de kosten van specialist en huisarts (beiden werken voornamelijk zelfstandig), de wachttijden, de administratieve druk en de huisartsopleiding. Op de lange termijn lijken de kosten door de vergrijzing niet goed beheersbaar, waardoor recent besluiten zijn genomen om het zorgstelsel meer naar Scandinavisch model in te richten.

Er zijn relatief hoge kosten per hoofd van de bevolking. Hierdoor wordt ook de ÖGAM (Österreich ische Gesellschaft Allgemeinmedizin) gedwongen te hervormen. Zo zijn er onder andere plannen voor een betere huisarts opleiding met meer aandacht voor gespreks voering in plaats van een drie jaar durende, vooral klinische opleiding, de zogenaamde ‘Turnus’.

Door Janna de Boer en Floris de Jong


25

m o va h

Werkbezoek aan Aarhus, Denemarken

Door Daniëlle Huizinga, Paul Geraedts, Manon Verschuren (MOVAH)

Deense huisartsen in opleiding beter voorbereid? Namens de MOVAH (Maastrichtse Organisatie Voor Aspirant Huisartsen) waren wij bevoorrecht om eind maart mee te gaan met een delegatie van de Maastrichtse staf voor een werkbezoek aan Aarhus, Denemarken. Tijdens dit symposium zijn we veel te weten gekomen over de huisarts opleiding in Denemarken, waarbij er veel verschillen naar voren kwamen.

Vijf jaar opleiding De huisartsopleiding in Denemarken duurt 5 jaar, na de verplichte 2 jaar stage die iedereen moet volgen na de opleiding tot basisarts van 6 jaar. Tijdens de basisopleiding alle Deense studenten een half jaar een coschap huisartsgeneeskunde volgen en voordat ze mogen solliciteren naar een plek in de huisartsopleiding moeten ze verplicht nog een half jaar in de huisartspraktijk werken. De opleiding duurt overigens net zo lang als alle overige specialisaties. Dit komt het imago van de huisarts ten goede, net zoals het feit dat het inkomen van een huisarts over het algemeen meer is dan dat van een specialist werkzaam in het ziekenhuis.

26


Strenge selectieprocedure Om toegelaten te worden tot de opleiding is er een strenge selectieprocedure. Deze procedure is volgens de Deense sprekers de reden waarom er zo weinig burn-outs voorkomen onder de huisartsen. De aios kiezen een geografische regio waar ze hun opleiding willen doen en worden dan gekoppeld aan een praktijk. Er wordt geen rekening gehouden met persoonlijke match van aios en opleider. Deze praktijk zal voor de gehele duur van de opleiding de vaste plek zijn voor de aios. Met deze opleider heeft de Deense aios ook een financiële relatie waarbij de opleider 30 tot 40% van het salaris van de aios betaalt.

in D enemarken is het merendeel van de huisartsen in opleiding van het vrouwelijk geslacht) gaf ons de indruk dat het heel normaal is lang over je opleiding te doen. Parttime werken tijdens de opleiding is echter not done! Na de opleiding gaat wel een minderheid van de huisartsen parttime werken.

Langere stages, langer zwangerschapsverlof Van die 5 jaar is maar liefst 2,5 jaar werken in de kliniek een belangrijk onderdeel. De aios kan zo voldoende voorbereid aan het huisartsenbestaan beginnen. De Denen menen namelijk dat je pas goed kunt functioneren in een klinische setting als je minimaal een half jaar op dezelfde afdeling werkt. De lange opleidingsduur resulteert erin dat huisartsen in opleiding relatief oud zijn, vergeleken met N ederland, als ze klaar zijn met de opleiding. Hier draagt tevens het lange zwangerschapsverlof van 1 jaar aan bij. Want net zoals bij ons worden er veel huisartsen tijdens de opleiding z wanger! Een ontmoeting met twee v rouwelijke huisartsen in opleiding van 34 en 39 jaar oud (ook

Korte opleidersopleiding Om opleider te kunnen worden, volgt een huisarts een training van slechts twee dagen. Daarin is aandacht voor formaliteiten (regels en procedures van de huisartsopleiding), technische aspecten met betrekking tot gebruik van het e-portfolio en scholing in didactiek en beoordeling van aios. Terugkomdagen voor de opleiders kennen ze niet.

Huisartsen in Denemarken moeten zich meteen na hun opleiding inkopen in een praktijk. Alle praktijken hebben hetzelfde HIS.

Minder terugkomdagen Ook de terugkomdagen voor de aios kennen ze niet in dezelfde hoedanigheid als bij ons. De huisartsen in opleiding komen slechts een paar keer per jaar bijeen (200 contacturen in 5 jaar). Wat wel gebruikelijk is in Denemarken is dat huisartsen in opleiding tijdens de klinische stages 1 maal per maand

Paul Geraedts, Daniëlle Huizinga en Manon Verschuren (MOVAH)

een dag terug in de praktijk komen om het geleerde in het ziekenhuis in de huisartsenpraktijk toe te passen.

Doelen afvinken in een e-portfolio Het toetssysteem is ook verschillend. De Denen hebben een eigen e-portfolio ontwikkeld. Door middel van het e-portfolio wordt de huisarts in opleiding getoetst op basis van algemeen functioneren. Aan de hand van het e-portfolio worden er behaalde doelen ‘afgevinkt’. Een voorbeeld van een Deens portfolio vertaald in het Engels is in te zien op www.logbog.net/uk/ default.asp. Bij ons is het beoordelingssysteem wel wat uitgebreider, zoals de bijdrage van de videotoets. De kennistoetsen hebben in Denemarken een negatieve lading. Bovenstaande verschillen hebben tijdens het symposium geleid tot een verhitte discussie over de duur van de opleiding, de wijze van toetsing en het feit dat opleiders in Denemarken veel minder begeleiding krijgen dan in Nederland. Grote verschillen in de praktijk van het huisartsenvak Buiten de verschillen in de opleiding zijn er ook een aantal in het huisartsenvak zelf. Als eerste is er het verschil in de mogelijkheden na de opleiding. Huisartsen in Denemarken moeten zich meteen na hun opleiding inkopen in een praktijk. In Nederland gaat tegenwoordig een groot gedeelte van de pas afgestudeerde huisartsen aan de slag

als waarnemer of HIDHA, om meer ervaring op te doen. Deze mogelijkheid is er in Denemarken bijna niet. Daarbij is 98 procent van de huisartsen in Denemarken vrij gevestigd, meestal in duo- of groepspraktijken. Ze hebben maximaal 1600 patiënten op naam. Gemiddeld zijn er zo’n 7 contacten met de huisarts per patiënt per jaar. Alle praktijken hebben hetzelfde HIS. De praktijk is 4 dagen per week bereikbaar van 8 tot 16 uur (overigens de normale werktijden voor de Denen) en 1 dag per week tot 18 of 19 uur. Tussen 8 en 9 uur vinden vooral telefonische consulten plaats. Visites vinden gemiddeld 1 keer per week plaats per huisarts. Als een patiënt contact zoekt met de praktijk heeft hij recht op een afspraak binnen maximaal 5 werkdagen.

Voor een gebied met 1,2 miljoen inwoners beantwoordt één telefoonarts alle oproepen. Buiten kantooruren wordt de t elefonische triage verricht door een dienstdoend huisarts. Voor een gebied met 1,2 miljoen inwoners beantwoordt die ene t elefoonarts alle oproepen en stuurt hij 5 mobiele huisartsen aan. Er is daarbij ondersteuning door medisch getraind personeel, dat op huisartsenposten nabij de spoedeisende hulpafdelingen van lokale ziekenhuizen de eerste opvang van kleine kwalen verzorgt.

De telefoondiensten zijn erg gewild onder huisartsen. De vergoeding voor de dienst is namelijk deels afhankelijk van het aantal telefoontjes dat je afhandelt. De huisartsenzorg is gratis toegankelijk, net als toegang tot KNO-artsen, oogartsen en spoedeisende hulpafdelingen. Verwijzing door de huisarts is noodzakelijk om voor vergoeding van de overige specialistische zorg in aanmerking te komen. De huisarts verwijst rond de 10 tot 20% van de patiënten door. Tijdens ons bezoek aan de universiteit mochten wij ook een praktijk bezichtigen. De praktijk die wij bezochten had in de wachtkamer gratis wifi voor patiënten beschikbaar, om de wachttijd aangenamer te maken. Wij vonden het een zeer interessante bijeenkomst. Naast het opdoen van ervaring over hoe het er in een ander land aan toe gaat, genoten wij van het bezoek aan een grote Deense huisartsenpraktijk, de bijzondere Deense keuken en de mooie stad Kopenhagen. Met dank aan Ingrid van der Heijden.


27

wes

Congres Glasgow

Door Paul van der Ven en Jan Kortmann

RCGP 2012 ‘Global General Practice' Het jaarlijkse internationale congres van de Royal College of General Practioners (RCGP) vond dit jaar plaats in Glasgow, met als thema ‘Global General Practice’. De RCGP is de Britse equivalent van de Nederlandse NHG, voor huisartsen in het Verenigd Koninkrijk en overzeese gebieden. Deze organisatie heeft zich als hoofddoel gesteld het bevorderen van patiëntenzorg, wetenschappelijk gefundeerde richtlijnen en huisartseneducatie. De Werkgroep Europese Samenwerking (WES) heeft het mogelijk gemaakt dat dit jaar voor het eerst een substantiële groep van 27 enthousiaste huisartsen in opleiding kon worden uitgezonden. Het congres liet de laatste klinische en beleidsmatige ontwikkelingen zien van het Engelse en internationale huisartsenwezen door een indrukwekkende reeks aan nationale en internationale sprekers uit onder andere

28


Engeland, Japan, Nieuw-Zeeland, Bolivia en Sudan samen te brengen. De grootte en importantie van het congres kwam ook tot uiting door trending topic nummer één te zijn op twitter gedurende het congres.

Antibiotica bij bovenste luchtweginfecties Klinisch inhoudelijk viel er ook wat van de Britten te leren. Een voorbeeld hiervan betrof de uitkomst van een groot (8000 patiënten) Europees onderzoek naar het nut van het voorschrijven van antibiotica bij specifieke bovenste luchtweg infecties. Indien het “gezonde” patiënten betreft, dus zonder comorbiditeit en niet oud of fragiel, heeft antibiotica voorschrijven tijdens de normaal te verwachten ziekteduur geen toegevoegde waarde. Een uitgesteld recept is effectief indien je duidelijk uitlegt, 1) dat het niet nu nodig is, 2) wat het natuurlijk verloop is (OMA 4

dagen, keelpijn 8 dagen, sinusitis 12-15 dagen, bronchitis 20-22 dagen) en 3) hoe en wanneer de antibiotica gebruikt moet worden. Wel vroegtijdig antibiotica voorschrijven zorgt voor een toename van het spreekuurbezoek. Naast wetenschappelijke presentaties en andere activeiten zorgden gesprekken met buitenlandse huisartsen van over de hele wereld voor een internationale kijk op het huisarts-zijn, wat aansloot bij de titel van het congres, ‘Global General Practice’.

Vind je het ook leuk om over de grenzen te kijken, kennis te maken met internationale huisartsenzorg en kennis te nemen van de recente onderzoeken op huisartsgebied? Kijk dan op www.Lovah.nl onder internationaal (WES)!

puzzel 1

Schotse woordpuzzel

2 3 4

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

14

Op pagina 31 staan de antwoorden.

5 6 7 8

10 11 12 13

… &Quiz night Goed foute tent Natuurlijke toestand van doorsnee Schot Britse variant van het NHG Wereldberoemd hotel in Hope Street Komt men zomaar tegen op straat Monsterlijk mooi meer ‘Ruby Red’ bier Drie uur zweten en zwoegen Bergachtig gebied in Schotland Lokale delicatesse Schots Nieuwjaar Rietinstrument Op WPM na leukste werkgroep binnen de LOVAH

wetenschapsprijs

Professor Huygenprijs 2013 Op het volgende LOVAH congres in juni 2013 wordt opnieuw de LOVAH Prof. Huygenprijs ter waarde van ¤2.500,- uitgereikt. Deze prijs heeft als doel het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek in de huisartsgeneeskunde en wordt toegekend om nieuw, nog op te starten onderzoek te bekostigen. Zowel aios als aiotho’s kunnen meedingen naar deze prijs. Om in aanmerking te komen voor de Prof. Huygenprijs kan een onderzoeksvoorstel inclusief een begroting van maximaal 2 (A4) pagina’s, samen met een aanbevelingsbrief van de onderzoeksbegeleider en een curriculum vitae, gestuurd worden naar [email protected]. De deadline voor indiening wordt nog bekend gemaakt. Inschrijvingen zijn al geopend!


29

l o va h s p o r t d a g Door Willem van der Tempel, Werkgroep Sport

Beachvolleybaldag 2012:

Rumble in the Jungle Op 23 juni 2012 vond hét LOVAH-uitje van het jaar, de beachvolleybaldag, plaats bij strandtent Zanzibar in Scheveningen.

Smashen in de wind De straffe windkracht 6 uit zuidwestelijke richting, gecombineerd met een stralende zon, zorgde voor een uitdagend potje volleybal. Ook dit jaar had men zich weer uitgeleefd op ludieke teamnamen: Stallos Ballos, de Bloedzuigers, Echte Granny’s in de jungle, en het lokale clubje “Ge kos wel us nie wies zien.” Na een vlotte lunch werd het tijd het kaf van het koren te scheiden en begonnen de wedstrijden. Velen, in outfit gehuld, speelden fanatiek de ballen om de oren van de tegenpartij. Tussen de wedstrijden door konden deelnemers zich laten masseren door twee charmante fysiotherapeuten of zich met een drankje loungend terugtrekken op het terras. De finale werd gespeeld tussen de winnaar van 2011 met de toepasselijke naam Beachmasters 2011 en (hoe verzin je het?!) Ge kos wel us nie wies zien. Er werd op opvallend hoog niveau gespeeld. Smashes, blocks en saves werden ondanks de harde wind feilloos uitgevoerd. Het ging heel lang gelijk op, maar er kon d’r maar één winnen: Ge kos... Salsa, graffiti, cocktails en een spetterend feest Hierna kon men zich uitleven bij de salsaworkshop: dansen tot de blaren komen; de graffiti-cursus: voor de artistiekelingen onder ons; of de cocktailworkshop: maak je eigen margarita. Velen volgden de volgorde: eerst cocktail, dan dansen. Hongerig en wel begaf men zich naar de barbecue: voor de meesten een stilte voor de storm die zou gaan losbarsten. Want wat kunnen die aios een feestje bouwen! Uiteraard ondersteund door de heerlijke band Boundless en de nodige alcoholische versnaperingen ging het volledig los op de dansvloer. Om het feest compleet te maken werd de band opgevolgd door DJ Sander die met z’n beukende beats het laatste beetje adrenaline uit eenieders bijnier wist te persen. Voldaan en verliefd op het leven droop men af naar zijn of haar hotel om de volgende dag, een stuk minder verliefd, de gebeurtenissen nog eens na te bespreken. We hebben de dag met veel plezier mogen organiseren. Dank voor ieders enthousiasme en de leuke dag!

30


c o n ta c t

Secretariaat LOVAH Postbus 19025 3501 DA Utrecht [email protected] www.lovah.nl

De Bulletinredactie Saskia Anders

Walter Bouwmans [email protected]

Marieke Bolkenbaas [email protected]

Jolien Glaudemans

Vacatures Redactie Bulletin Heb je interesse in meewerken aan het LOVAH-bulletin? We zijn altijd op zoek naar aios die het leuk vinden om te helpen het LOVAH-bulletin vorm en inhoud te geven. Ook een eenmalige bijdrage is welkom en ook zonder journalistieke ervaring! Voor meer info kun je contact opnemen met [email protected]. Bestuur Wil jij meepraten over de huisartsopleiding en beschik je over o rganisatorisch talent of ambities? Wil je weten wat er in huis artsenland speelt en ben je op zoek naar een uitdagende bestuursfunctie? Solliciteer dan voor een plek in het LOVAH bestuur! Heb je interesse of wil je meer info? Mail naar [email protected]. Werkgroep Wetenschap De werkgroep Wetenschap wil w etenschap pelijk onderzoek onder aios en huisartsen bevorderen en is op zoek naar versterking. Interesse voor de wetenschap is een must, maar je hoeft geen aiotho of g epromoveerd te zijn. Vragen? Mail naar [email protected].

Werkgroep Sport Alhoewel het buiten niet zo lijkt, komt de zon er hopelijk toch snel aan! En dat betekent: het b eroemde en beruchte Beach volleybaltoernooi 2013 staat weer in de planning! Lijkt het je leuk om dit toernooi voor je mede-aios te organiseren, neem dan contact op met [email protected]. Werkgroep Europese Samenwerking Lijkt het jou leuk om internationale uitwisselingen voor AIOS te organiseren en zelf in contact te k omen met AIOS uit andere steden en andere landen, dan is dit misschien iets voor jou! Mocht je interesse of vragen hebben, mail dan naar [email protected]. Werkgroep Politiek en Maatschappij WPM houdt zich bezig met ontwikkelingen op politiek en maatschappelijk gebied. Heb je interesse, stuur een mail naar [email protected]! Voor overige vacatures binnen de LOVAH, alsmede die bij de ROVAH’s, check www. lovah.nl!

Colofon Aan deze uitgave hebben meegewerkt: De Bulletinredactie: Saskia Anders Marieke Bolkenbaas Walter Bouwmans Jolien Glaudemans En verder: Steven van Eijck Marjan Kruijer Olivier Groh Willem Bos Esther van der Harg Peter Meijer Willem van der Tempel Hannah van Werven Eefke Krutwagen Joris Vreekamp Hiske Venes Maike Eppens Floris de Jong Janna de Boer Paul van der Ven Jan Kortmann Daniëlle Huizinga Paul Geraedts Manon Verschuren Vormgeving Grafisch Buro van Erkelens, Den Haag Drukwerk Matthys, Turnhout

Antwoorden Schotse woordpuzzel (pag. 29)

D R R T I J N

C O C A G E

H I G H L H A G G I H O D

C O N G R E S G L A S G O W

U R K P T R S U H N

R R Y I N T H I A N E N T O S I N N E S S K D S

M A N A Y E D E L Z A K E S


31

32


LOVAH bulletin. Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde. Nieuwe Huisarts, verbreed je horizon!

Recommend Documents