Wat is JOUW visie? Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde

jaargang 12 | Mei 2013

LOVAH bulletin Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde

Wat is JOUW visie? Huisartsen en interessegebieden | Generation Next | Differentiaties tijdens de opleiding Grenzen van de dokter | Elektronische evolutie | Toekomst jonge zorgverleners ...en meer! LOVAH BULLETIN | mei 2013

1

2

LOVAH BULLETIN | mei 2013

va n d e r e d a c t i e

Met open vizier In je handen ligt de voorjaarseditie 2013 van het LOVAH Bulletin. Zoals jullie niet zal ontgaan is het thema van dit nummer ‘visie’. Een boeiend en altijd actueel onderwerp binnen de huisartsgeneeskunde, want ons vakgebied is constant in beweging. Deels door invloeden van buitenaf, zoals wisselende politieke besluitvorming, en deels omdat je je als persoon en als huisarts blijft ontwikkelen. Ook binnen de huisartsopleiding zijn duidelijke visies op zowel de korte als de lange termijn onontbeerlijk. Hoe wil je je eigen opleiding vormgeven?

Wil ik naar het buitenland of ga ik me inzetten voor de LOVAH? En ga ik na mijn opleiding eerst waarnemen of als HIDHA aan de slag? Wil ik me als jonge huisarts nog actief bezighouden binnen Generation Next? Aan de hand van deze en andere interessante bijdragen hopen we dat je je blikveld kunt verruimen. Met open vizier en met een goede visie, verzeker je jezelf van een betere toekomst. Namens de redactie, veel leesplezier!

Inhoud 3

Van de redactie

Terugblik LOVAH Benefietgala

4

Van de voorzitter

Visie op uw toekomst

5

Interview Joris Vreekamp

6

Column Olivier Groh

7

Toekomstvisie jonge zorgverleners

8

Het Landelijk Schakelpunt

9

Grenzen van de dokter

10 Elektronische evolutie in volle gang 13 Stand van zaken bij de Werkgroep Europese Samenwerking

Terugblik

14 De toekomstvisie op onderwijs

LOVAH Benefietgala haalt ruim 10.000 euro op voor mantelzorgers De huisartsen van de toekomst beseffen dat zij samen met mantelzorgers een belangrijke rol gaan spelen in de gezondheidszorg. Daarom organiseerde de Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen (LOVAH) op 25 maart 2013 een benefietgala. Bijna 400 huisartsen in spé genoten tijdens het gala van de band Groove Department en DJ Pablo in de Winkel van Sinkel in Utrecht. Middels kaartverkoop en onder andere een stille veilig werd geld opgehaald. De opbrengst van ruim 10.000 euro gaat naar Mezzo, de Landelijke Vereniging van Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. Met dit geld zal een campagne gestart worden om de samenwerking tussen huisartsen en mantelzorgers te bevorderen.

gers en waar nodig bij het verwijzen naar ondersteuning. Geweldig dat huisartsen in opleiding hier al oog voor hebben. Zij kunnen de draagkracht van mantelzorgers versterken en op die manier voorkomen dat ook de mantelzorger een patiënt wordt.” Het BenefietGala werd mede mogelijk gemaakt door CIHN, Coöperatie voor Integrale Huisarts

15 Wie is de LOVAH? 16 Leeft de LOVAH?! 18 Ik ben huisarts en mijn hobby’s zijn… 20 Flying Doctors 22 Gezocht: Huisartsen met Visie 24 Past “Generation Next” in jouw visie? 26 Extra aanbod voor de excellerende aios!

28 Waarnemer versus HIDHA 30 De Bulletinredactie

Colofon

Vacatures

enzorg Nijmegen. De LOVAH wil uiteraard ook de galacommissie zeer hartelijk danken voor de organisatie!

Bewustwording Liesbeth Hoogendijk, directeur van Mezzo: “Wij zijn ontzettend blij met dit initiatief. Naast elke patiënt staat vaak een mantelzorger. Huisartsen zijn zich niet altijd bewust van de belangrijke rol die zij kunnen spelen bij het (h)erkennen van mantelzorLOVAH BULLETIN | mei 2013

3

va n d e v o o r z i t t e r

Viva de Visie! Beste collega-AIOS, Het eerste LOVAH-Bulletin van 2013 heeft een ambitieus thema: Visie. Een vijfletterwoord waarvan de één direct enthousiast wordt, maar waarvan een ander zich soms wanhopig af kan vragen “waar het allemaal voor dient, dat vage gedoe”. Een visie hoort inspirerend te zijn. Een visie geeft een ruimdenkend en ambitieus beeld van wat een persoon of organisatie wil zijn. In de definitie van de visie kijk je naar de wereld van nu, de kansen in de toekomst en beschrijf je de gewenste (droom)situatie. Dat klinkt natuurlijk allemaal fantastisch maar de meeste van jullie zullen, net als ikzelf overigens, nooit echt bewust de noodzaak gevoeld hebben je eigen per-

soonlijke visie te formuleren. Toch heeft iedereen volgens mij wel een soort “gevoel” van waar hij/zij naartoe zou willen werken in het leven. Recent werd mijn eigen visie ineens heel eenvoudig. Na een half jaar stages, hoe leerzaam en gezellig die ook waren, miste ik de huisartspraktijk! In dat simpele gevoel werd meteen duidelijk dat in mijn persoonlijke visie, het vak van de huisarts één van de dingen is, waar ik erg gelukkig van word. De eerste week van mijn derde jaar in de nieuwe opleidingspraktijk kwam dan ook dicht bij mijn gewenste droomsituatie. De afwisseling van het spreekuur, het gebrek aan piepers en hiërarchie, met mijn dokterstas in de hand op visite, een oprecht gerustgestelde patiënt; van al die

dingen werd ik ontzettend vrolijk. Ook binnen de LOVAH proberen we onze visie af te stemmen op datgene waar aios vrolijk van worden en wat belangrijk is voor een goede opleiding. In dit Bulletin kun je daarom inspirerende verhalen lezen van aios, opleiders en bestuurders over hoe we dat willen bereiken. Veel (visionair) leesplezier gewenst!

Door Marjan Kruijer Voorzitter LOVAH

va n d e l h v

Visie op uw toekomst

D

e vorige column van LHV-voorzitter Steven van Eijck had als kop ‘De huisarts ís de toekomst’. Daarin schreef hij dat de LHV het ongunstige klimaat rond de huisartsenzorg had weten om te buigen en een convenant met de minister had weten te sluiten. Hiermee zag de toekomst van de huisartsen er weer wat beter uit. Dit lukte overigens mede door de rol die de jonge huisartsen van LOVAH, Generation Next en LHV-Wadi hebben gespeeld. Door met de minister en Kamerleden in gesprek te gaan hebben jullie duidelijk aangegeven hoe je de toekomst ziet en daarmee het heft in eigen hand genomen. Hartstikke goed. Intussen is het ruim een half jaar later en is de huisartsenzorg in rustiger vaarwater gekomen. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt met de minister, zodat we het huis-

4


artsenvak kunnen blijven ontwikkelen en kunnen bijdragen aan goede en betaalbare zorg. Omdat het kabinet ten tijde van het convenant demissionair was, gelden deze afspraken alleen voor 2013. We staan dus weer voor een nieuwe uitdaging: nieuwe afspraken waarin we voor langere tijd vast kunnen leggen hoe we onze ambities kunnen realiseren. Bij deze besprekingen is de ‘Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022’ onze leidraad. Aan de hand van de ontwikkelingen die hierin worden geschetst, zullen we ons hard maken om die toekomst, ook jullie toekomst, te kunnen waarmaken. Per 1 februari heb ik de functie van Jettie Bont in het LHV-bestuur overgenomen. Een van mijn taken zal zijn om het contact met de AIOS te onderhouden en ook jullie rol en belangen in de gaten te houden. Dat doe ik graag, want de AIOS zijn van groot belang,

Paulus Lips (bron: Nout Steenkamp)

zowel voor de toekomst van de LHV als voor die van de huisartsenzorg. De LHV zal jullie op de hoogte houden van de ontwikkelingen in Den Haag. Maar graag horen we ook van jullie: jullie visies, wensen en ideeën. Daarmee kun je een rol spelen in het vormgeven van je eigen toekomst!

Door Paulus Lips, bestuurslid LHV

Intervie w

Doe vooral wat je leuk vindt! Interview met kersvers LOVAH-erelid Joris Vreekamp Door Walter Bouwmans

Joris, van harte gefeliciteerd met je erelidmaatschap van de LOVAH! Dank voor de felicitatie! Krijg ik nu ook gratis dingen? Euh... nou... een ticket voor het LOVAH Congres zit er vast wel in voor je. Voor wie jou nog niet zo goed kent: wat heb je zoal voor de LOVAH gedaan de afgelopen jaren? Vanaf mijn eerste jaar heb ik in Leiden in het jaaroverleg gezeten. Ik was lid van de sollicitatiecommissie, organiseerde de instrumentenmarkt en heb de ROVAH-nieuwsbrief in de huidige vorm opnieuw opgezet. Ik ben ruim een jaar ROVAH-voorzitter geweest en onderhield contacten met het instituut en de aios. Bij de LOVAH was ik vanaf mijn eerste jaar actief in de Werkgroep Politiek en Maatschappij. Daarbij heb ik meegeholpen met het debat op het LOVAH Congres, ben ik actief geweest in De Jonge Huisartsen en heb ik meegeschreven aan verschillende stukken. Momenteel ondersteun ik het LOVAH-bestuur nog met een paar zaken: de CAO-onderhandelingen en de sponsoring. Wat vond je de leukste dingen om te doen? Eigenlijk vind ik alles leuk om te doen, maar de contacten met collegae, het instituut en externe partijen vind ik een uitdaging. Daar leer je ook het meest van. Hoe ga je met verschillende mensen om, wat zijn jouw belangen, wat zijn hun belangen en hoe kun je die op elkaar laten aansluiten? Dat leer je on the way. Het opzetten van iets nieuws, wat dan ook, vind ik ook erg leuk. Wat is je het meest bijgebleven? Slechts één ding noemen vind ik erg moeilijk en dan doe

ik mensen tekort, maar de de congressen vond ik eigenlijk fantastisch. Je ontmoet veel nieuwe mensen en ziet hoe het in het buitenland gaat, dat moet eigenlijk elke aios meemaken! Ik vond het vorige LOVAH Congres ook zeer indrukwekkend, daar kan de NHG mijns inziens nog steeds niet aan tippen... Het leuke aan de congressen zijn de vele contacten die je opdoet, niet alleen met collega-aios, maar vooral ook met collega-huisartsen, opleiders, bestuursleden van de LHV, NHG en SBOH. Wat ik zeer interessant vond was dat Engelse aios veel vragen stellen bij voordrachten, ze zijn kritisch en wetenschappelijk goed onderbouwd. Daar kunnen wij nog wat van leren! Sappig detail: na alle verplichtingen overdag, als niemand kijkt, gaat iedereen de dansvloer op tot in de late uurtjes en vooral niet alleen de aios. Wat ik vooral leer is dat onze standaarden goed in elkaar zitten, maar dat er ook nieuwe inzichten en benaderingswijzen bestaan en dat je altijd moet blijven nadenken als dokter! Heb je nog een tip voor aios die net aan jaar 1 zijn begonnen? Doe vooral wat je leuk vindt, maar wees geen slachtoffer van het systeem, waar dan ook. Word er onderdeel ervan, zorg dat je meepraat en dan gaan mensen vanzelf luisteren. Maak gebruik van de mogelijkheden binnen je opleiding om naar het buitenland te gaan, congressen te bezoeken en nieuwe mensen te ontmoeten. Je verbreedt je wereld! Bedenk wel als je iets doet: kost mij dit nu energie of levert dit energie op? Wees af en toe ongehoorzaam en volg je eigen pad. Hoeveel tips mocht ik geven? Eén. Maar zo kennen we je weer. Joris, zeer veel dank, het ga je goed als huisarts Joris en let’s keep in touch!


5

column

Door Olivier Groh

DREMPELSCHOUW

I

k was zeven jaar oud toen ik mijn eerste schouw verrichte. Het was de avond voor kerst en iedereen aan tafel had net opgeschept.

Met een plof viel mijn opa voorover. Zijn hoofd plonsde in een hoop suddervlees met witlof. Met een laatste zucht begroef hij al zijn geheimen pruttelend in de zoute vleesfond. Het bestek hield hij op boerse wijze omklemd en aan zijn vork prijkte een beschuldigend stukje vettig vlees. Mijn oma schreeuwde: ‘Wat doe je nu? Je verpest het eten zo!’ Ze was kort in de veronderstelling dat opa weer eens gek deed om ons aan het lachen te maken, maar zette het op een gillen toen mijn vader vergeefs aan opa’s schouder schudde. Van mensen die sterven zeggen ze, dat die eerst niets meer zien en dan niets meer horen. ‘Je verpest het eten zo,’ was het laatste wat opa moet hebben gehoord in plaats van ‘vaarwel lief, het ga je goed, ik zal je missen.’ Door al het tumult en hysterie liep ik naar mijn speelgoeddokterskoffertje. Die had ik altijd bij me voor spoedgevallen. Ik liep terug naar opa en rook aan het stukje vlees dat aan zijn vork prikte. Het rook zuur, chemisch. Mijn zusje stond vanuit de hoek

6


te kijken wat ik deed. Haar mond stond in de ‘o ho, da mag nie’-stand. Niemand zag hoe ik in een flits onder de tafel verdween. Opa’s dunne benen staken stijf in zijn gesteven, zondagse broek en gepoetste schoenen. Ik kroop naar hem toe, mijn koffer geruisloos achter me aan slepend, opende de plastic sluitingen en haalde mijn blauwrode plastic stethoscoop eruit. Voorzichtig wurmde ik mij half op opa’s schoot. Het rook licht naar urine. Dat moest verse urine zijn, dacht ik à la Sherlock Holmes. Van verhanging ging je namelijk ook lekken, wist ik. Ik ontknoopte de onderkant van het witgeruite overhemd en schoof de kop van mijn Fisher Pricestethoscoop over de buik richting borst en luisterde aandachtig. Op de achtergrond hoorde ik mijn oma gesmoord huilen. Heel even was er een hartslag te horen, onregelmatig, snel, maar een paar slagen. Daarna heel lang niets meer; het stervende hart. Langzaam bewoog ik mijn hand onder de stof, naar de punt van het hart, over het borstbeen richting de longen. Niets hoorde ik. Ik drukte harder. ‘Hij beweegt,’ hoorde ik mijn oma roepen. Mijn vaders benen zag ik richting de tafel snellen en met een ruk werd ik eronder

vandaan getrokken, de stethoscoop half uit mijn oren. In de levende wereld zag ik dat opa’s oren en handen inmiddels geel waren weggetrokken. Ik wurmde me los en sloeg mijn spencertje glad, liep stoïcijns op oma af – zoals een echte dokter dat zou doen – en stak haar een hand uit. ‘Gecondoleerd met uw echtgenoot. Het was zijn hart,’ loog ik. In werkelijkheid was ik ervan overtuigd dat hij was vergiftigd door mijn driejarige zusje.

Drempelschouw Een half uur later arriveerde de echte huis arts. Die bleef bij de deurpost staan, stelde de dood vanaf drie meter afstand vast, knikte ingenomen en schudde handen: de drempelschouw. Zo kon het dus blijkbaar ook.

wpm

Toekomstvisie jonge zorgverleners Door Lotje Vernooy

Zonder visie kom je er niet. In het derde jaar van de huisartsopleiding vliegt visie me overal om de oren: visie op mijzelf als huisarts, visie op een toekomstige huisartspraktijk, het vormen van een visie voor de LOVAH, de toekomstvisie van de LHV en NHG die is uitgekomen…

Z

o waarschijnlijk ook bij de Jonge Orde, die in oktober 2012 met het idee kwam om met alle jonge zorgverleners gezamenlijk een visie te schrijven. Om niet alleen te reageren op wat de grijze heren van de overheid en onze eigen beroepsorganisaties denken over onze toekomst.

Rond de tafel De Werkgroep Politiek en Maatschappij werd gevraagd om namens de LOVAH te participeren in dit initiatief. Nog vol van het kerstdiner zaten we eind december, na een inspirerende bijeenkomst over integrale zorgverlening in Nieuwspoort, aan tafel met een afvaardiging van de Jonge Orde (ziekenhuisspecialismen i.o.), VASON (specialisten ouderengeneeskunde i.o.), LOSGIO (sociaal geneeskundigen i.o.), VAAVG (arts verstandelijk gehandicapten i.o.), juniorkamer VSG (sportartsen i.o.), VJA (openbaar apothekers i.o.) en VAZA (ziekenhuisapothekers i.o.). Theekransje Heel interessant om van andere specialisten in opleiding te horen hoe het er bij hen aan toe gaat. Hoe vorm je echter dat theekransje om in een eenduidige visie, welke concreter is dan algemeenheden als het centraal stellen van de patiënt, het belang van goede communicatie tussen zorgverle-

Leden van de werkgroep Poltiek & Maatschappij

ners en het bevorderen van de kwaliteit van gezondheidszorg? En wat wil je überhaupt met de visie bereiken? Wie kijkt hier over tien jaar nog naar? Wat voegt het toe aangezien wij zelf ook al contacten hebben met Ministerie van VWS en een goede lobby via de LHV?

Samenwerking Uiteindelijk is dat precies waar het om draait! We roepen allemaal hard dat er moet worden samengewerkt, maar uiteindelijk komt iedere beroepsgroep met zijn eigen visie op de zorgverlening en zijn eigen lobby. Van echte samenwerking op het gebied van beleid, is zodoende nog weinig sprake. Maar samen ben je sterk. Dus willen wij de overheid een visie aanbieden waar proactief over is nagedacht, door diegenen die samen de zorg moeten gaan leveren in de toekomst. Het ei van Columbus Eén visie met een concrete mening over het bestrijden van de toenemende zorgvraag, kostenbeheersing, het gebruik van informatietechnologie, het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt, de opleiding en bovenal de samenwerking. Willen we bijvoorbeeld meer invloed op welke zorg wordt vergoed, of willen we de discussie juist buiten de spreekkamer houden? Informatie-uitwisseling via het

EPD lijkt ideaal, maar willen we dat een cardioloog ook ziet dat het laatste consult met mijn patiënt vooral over problemen van huiselijke aard was? Ontschotting en substitutie lijken het ei van Columbus te zijn, maar wat te doen met alles dat op ons afkomt? Meer samenwerking, met al die MDO’s? Kortom, het maken van zo’n visie is makkelijker gezegd dan gedaan. Ik zou jullie dus zeker willen oproepen om met ons mee te denken en jouw visie te sturen naar [email protected].

Het ei van Columbus


7

opinie

Het Landelijk Schakelpunt Huisartsen in opleiding zijn kritisch Het Landelijk Schakel Punt zorgt voor inzage in patiëntinformatie die opgeslagen ligt bij zorgaanbieders. Met toestemming van de patiënt (opt-in) kunnen alleen de belangrijkste gegevens, betreffende de laatste vier maanden of vijf consulten bij de huisarts, medische voorgeschiedenis, medicatie en allergieën opgevraagd worden tijdens een consult op bijvoorbeeld de huisartsenpost. De Ledenraad van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) heeft op dinsdag vijf februari j.l. ingestemd met het Convenant LSP en op dit moment zijn veel huisartspraktijken bezig met de invoering ervan. Middels een kleine peiling onder een panel van zestien aios inventariseerden wij wat jullie van het LSP vinden. Door Manon Verschuren Onzeker over de veiligheid De meeste aios geven aan dat ze in grote lijnen wel weten wat het LSP betekent, echter gedetailleerde informatie is hen niet bekend. Er heerst onzekerheid over de veiligheid van het systeem, maar het is moeilijk hierover te kunnen oordelen. Een aios noemt dat het LSP een schijnveiligheid kan opleveren, aangezien een patiënt bewust dingen uit het dossier weg kan laten. Verder rijst de vraag: moet je als huisarts per consult bespreken wat wel en niet in het LSP opgenomen mag worden? Dit gaat natuurlijk veel meer tijd kosten. Beroepsgeheim Meer dan de helft van de ondervraagde aios vindt dat het LSP indruist tegen het beroepsgeheim, omdat gegevens toch enigszins openbaar worden. Daarentegen vindt een aantal aios dat, mits er alleen een

8


beperkt aantal zorgverleners inzagerecht heeft binnen een afgebakende regio en als het inzien van een dossier ook geregistreerd wordt, het wel meevalt met dit beroepsgeheim. Belangrijk is dus dat er niet onnodig in het dossier gekeken mag worden.

zij vraagtekens bij de veiligheid van het systeem. Hopelijk komen eventuele kinderziektes tijdens het gebruik van het LSP snel aan het licht waarna er verbeteringen doorgevoerd kunnen worden. Met dank aan: Willem de Hoog, Femke Brants

Hopelijk komen eventuele kinderziektes van het LSP snel aan het licht.

en Pim Schout (Nijmegen), Björn Löbker, Marieke Poley-van den Broeke, Marieke Landsmeer en Mette Bolhuis (Rotterdam), 4 anonieme aios (Leiden), 3 anonieme aios (VU Amsterdam), Eva van Sebille (Maastricht).

Actief toestemming Het panel vindt dat een patiënt bewust moet kunnen kiezen voor deelname aan dit systeem of niet. Het is goed als de regie bij de patiënt ligt. Gematigd positief Concluderend is ons panel gematigd positief ten aanzien van het LSP, maar hebben

Zie voor meer informatie over het LSP: www.lhv.artsennet.nl www.vzvz.nl www.zorgvisie.nl

collegia al advies

Door Joris Vreekamp

Misschien herkenbaar: "Dokter, ‘t is allemaal teveel, mijn baas begrijpt me niet, kan daar thuis niet goed over praten en slapen lukt helemaal niet”. Burn-out klachten, ookwel surmenage genoemd. We zien het allemaal wel meerdere keren per week. Wat doe je dan?

Grenzen van de dokter

De eerste zorg is zelfzorg Je kunt verwijzen naar je POH GGZ, een psycholoog of je gaat zelf aan de slag; waar ligt de balans tussen belasting en belastbaarheid, is er een wondervraag, hoeveel inzicht heeft deze patiënt? Zaken waar je als professional vaak goed mee uit de voeten kan. Hoe zit het eigenlijk met je e igen belastbaarheid, je motivatie en b elasting? De competentie professionaliteit van je Combel gaat over deze zaken. Bespreek je die weleens? Scoor je altijd goed hierop omdat je opleider het eigenlijk niet goed weet? Ikzelf ben altijd op zoek naar balans; keuzes

maken, tijd indelen, ik heb daar zelfs coaching voor gezocht. En ik vraag me vaak af, ben ik niet mezelf aan het bedokteren? Zou ik net zoals deze patient hiervoor naar de dokter gaan of zou ik er zelf mee door lopen? Ik had lange tijd geen huisarts, die heb ik toch niet nodig, ik ben tenslotte zelf arts. Dan schrijf je jezelf weleens medi cijnen voor, geen morfine ofzo, maar toch op recept. Zijn dat goede zaken? Doe jij dat ook? Een ander punt is tijd, mijns inziens essentieel in je vak, maar ook in je belasting. Blijf je langer? En wat heb je allemaal over voor je vak? Wil je persé extra geven voor je

baas? Geef je dan ook weleens iets extra’s aan jezelf? We weten allemaal dat wij dokters geen goede patienten zijn: eigenwijs, koppig en enorme betweterigheid. Misschien ook schaamte? Ik heb besloten een huisarts te zoeken, grenzen te stellen en mijn belastbaarheid te verhogen door niet teveel belasting op me te nemen. Een burn-out, daar zit toch niemand op te wachten? Dat is spreektaal, maar je moet er ook niet op wachten, je kan er beter iets mee doen.... tenslotte is de eerste zorg: zelfzorg.


9

ont wikkelingen

Elektronische evolutie in volle gang Een eHealth-pionier aan het woord

Door Walter Bouwmans

Bart van Pinxteren is huisarts in Oog in Al en mede-oprichter van de website eHuisartsenKompas.nl. Wij vroegen hem zijn blik te werpen op het heden en de toekomst van eHealth.

Bart van Pinxteren

Een bron van inspiratie eHealth zie ik als een spannende nieuwe vorm van gezondheidszorg, waarbinnen de autonomie van patiënten bevorderd wordt en de samenwerking tussen patiënten en zorgverleners verandert in tweerichting-verkeer. De ‘e’ staat hierbij niet alleen voor ‘electronic’, maar ook voor ‘evolutie’ (ontwikkeling naar een hogere vorm), ‘empowerment’ (patiënten in staat stellen zelf de regie te houden/nemen) en daarnaast voor ‘experimenteren’ (bedenken, testen, ontwikkelen van nieuwe producten). Voor mij persoonlijk vormt eHealth een bron van inspiratie om het mooie vak van de huisarts nog mooier te maken. eHealth: al volop gaande Er is veel mogelijk en er gebeurt ook al veel. Veel huisartsen realiseren waarschijnlijk niet dat ze door met een HIS te werken ook ‘aan eHealth doen’. Denk daarbij eens aan beslisondersteuning in de vorm van medicatiebewaking in ons HIS, het digitaal doorsturen of aanvragen van recepten en het binnenhalen van labuitslagen. Eigenlijk al best geavanceerd allemaal. Maar ook tijdens het spreekuur even iets op internet opzoeken in het Farmacotherapeutisch Kompas of een NHG-standaard zou je als eHealth kunnen beschouwen. En ga eens na hoeveel praktijken

10


inmiddels een eigen website hebben! Meer recent zijn daar bijgekomen het eConsult en teleconsultatie van bijvoorbeeld de dermatoloog. Momenteel denken veel praktijken na over het aanbieden van de mogelijkheid om online afspraken te maken. Binnen de GGZ worden al enige tijd online behandelingen aangeboden voor angst- en stemmingsklachten en verslavingsproblematiek. Met de brede uitrol van patiëntenportalen, waarmee de patiënt in een beveiligde omgeving veel gezondheidszaken kan regelen gaan deze diensten denk ik in snel tempo aan populariteit winnen.

“De ‘e’ in eHealth staat ook voor evolutie, empowerment en experimenteren.” Huisartsen kunnen tijdens hun spreekuur gebruik maken van NHGDoc, een applicatie die via het HIS voor verschillende domeinen (bv. DM, COPD, CVRM, schildklierziekten) een digitale alert genereert als bij een bepaalde patiënt de registratie van meetwaarden of het beleid afwijkt van wat de NHG-standaard aanbeveelt. Een elegante vorm van beslisondersteuning, waar we in de toekomst niet meer buiten zullen kunnen verwacht ik.

Wat brengt de toekomst? Ik verwacht dat in de toekomst de zorg nog veel meer gesubstitueerd zal worden vanuit de 2e naar 1e lijn en uiteindelijk naar de 0e lijn, naar de patiënt thuis. Dit zal mogelijk gemaakt worden doordat er steeds slimmer gebruik gemaakt gaat worden van het internet, allerlei diagnostische instrumenten steeds kleiner en goedkoper en daardoor veel breder beschikbaar en bereikbaar worden. Ziekenhuizen zullen steeds meer veranderen in high-

het als een prachtige uitdaging om het onderwerp een centralere positie te geven in de huisartsenpraktijk, zodat huisartsen mee(r) voorop gaan lopen bij niet alleen de

“Zorg zal in de toekomst nog veel meer gesubstitueerd worden, uiteindelijk naar de patiënt thuis.”

implementatie, maar ook de ontwikkeling en de evaluatie van eHealth. Daar kunnen we onze vertrouwenspositie, ons netwerk en onze kennis van de gezondheid van alle gezinnen in de wijken van Nederland perfect voor aanwenden. Het eHuisartsenKompas heeft ook exact dat als doel: het vormen van een landelijk platform voor eHealth in de huisartsenpraktijk. Hopelijk komen we in 2013 tot de oprichting van een landelijke expertgroep en ik roep iedereen die een bijdrage wil leveren dan ook van harte op zich te melden.

tech behandelcentra en huisartsen zullen steeds meer een coachende rol krijgen in de gezondheidszorg. Anders zal het worden, maar zeker niet minder leuk en uitdagend!

Van noodzakelijk kwaad tot prachtige uitdaging De ICT wordt in de huisartsenwereld eigenlijk nog altijd niet helemaal voor vol aangezien, maar meer als ondersteunend en vaak als noodzakelijk kwaad. Ik zie

“Met de brede uitrol van patiëntenportalen gaan deze diensten denk ik in snel tempo aan populariteit winnen.”

Kijk voor meer informatie op www.ehuisartsenkompas.nl.


11

12


wes

Leden van de werkgroep Europese Samenwerking

Stand van zaken bij de Werkgroep Europese Samenwerking

Huisartsgeneeskunde de wereld rond! De werkgroep Europese Samenwerking (WES) is een werkgroep van de LOVAH en houdt zich bezig met de uitwisseling en integratie van verschillende aspecten van huisartsenzorg in internationaal verband. Zo organiseren wij vele activiteiten. Internationale congressen Gedurende het hele jaar organiseren wij reizen naar kleine huisartscongressen binnen Europa. Deze congressen worden aangekondigd in de LOVAH nieuwsbrief en een overzicht van alle congressen vind je op de website. Congreskosten, reis en verblijf worden gesponsord door de SBOH. LOVAH Exchange Tijdens het LOVAH Congres zullen 30 buitenlandse aios huisartsgeneeskunde (BAIOS) naar Nederland komen en gekop-

peld worden aan Nederlandse aios, om te zien hoe de eerstelijnszorg in Nederland geregeld is.

WONCA Congres De WONCA is het grootste huisartsencongres te wereld en wordt dit jaar gehouden in Praag van 25-29 juni. Zoals elk jaar gaan we hier ook in 2013 met een groep van 50 aios naar toe. Helaas zijn de inschrijvingen gesloten, maar we houden je op de hoogte van onze belevingen! Het thema dit jaar is Family Medicine - Care for Generations.

Door Babet Oudhof

Hippokrates uitwisselings programma Het Hippokrates programma is een individueel uitwisselingsprogramma welke het gehele jaar door de mogelijkheid biedt aan aios en pas afgestudeerde huisartsen om twee weken mee kijken in een huisartsenpraktijk binnen de Europese unie. Wil je meer weten over deze, of andere activiteiten van de WES, kijk dan op de website www.lovah.nl en ga naar ‘Internationaal (WES)’ of mail naar [email protected].


13

w e r kg r o e p o n d e r w i j s

De toekomstvisie op onderwijs Wat is er nodig om de huisartsopleiding nog beter te maken? De leden van de LOVAH Werkgroep Onderwijs 2012-2013. Zie ook www.lovah.nl > Onderwijs.

Welk onderwijs is er nu nodig om een zo goed mogelijke huisarts te worden die voorbereid is op alle taken waar hij/zij mee te maken krijgt? De Werkgroep Onderwijs van de LOVAH houdt zich op allerlei vlakken bezig met het verbeteren van de kwaliteit van het huidige onderwijs. Wij bespreken hier een aantal van onze actuele onderwerpen. De landelijke AIOS- enquête Eén keer per anderhalf tot twee jaar wordt er door het Nivel instituut – in opdracht van Huisartsopleiding Nederland en samen met de LOVAH – een grote enquête onder alle aios gehouden. Dit is voor ons als werkgroep en natuurlijk ook voor de opleidingsinstituten zelf dé mogelijkheid om de tevredenheid onder aios te testen. Mogelijke onderwerpen zijn bijvoorbeeld: - De tevredenheid over de kwaliteit en het aanbod van het keuzeonderwijs. - De expertise en inzet van externe docenten op de terugkomdag: is dit nodig of kunnen wij ook goed onderwijs aan elkaar geven? - Is er voldoende aandacht voor nieuwe ontwikkelingen binnen de huisartsgeneeskunde zoals E-health? - Wordt er voldoende en adequaat getoetst? Dit zijn allemaal onderwerpen waar we als werkgroep ook nog de nodige discussies over voeren en we hopen met jullie input verder duidelijk te krijgen waar de knelpunten zitten.

Is er voldoende aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? Mocht je nog vragen hebben of een goede suggestie om het onderwijs nog beter te maken spreek dan iemand aan van je lokale ROVAH of mail ons op [email protected]

14


Sollicitatieprocedure Al eerder hebben we jullie ingelicht over de nieuwe sollicitatieprocedure en een aantal aios is ook al via deze nieuwe procedure aangenomen. Huisartsopleiding Nederland is nog bezig met het verfijnen hiervan. De Werkgroep Onderwijs volgt dit op de voet en hoopt zo dat de juiste en meest geschikte aios geselecteerd worden. Start-class en Chronische Zorg cursus Deze beide cursussen zijn relatief nieuw en vullen goed een leemte in het opleidingscurriculum op. De werkgroep is actief betrokken bij de evaluaties van deze cursussen en hoopt zo het aanbod te verbeteren en ervoor te zorgen dat er ingespeeld wordt op de huidige wensen van de aios. Management en Beleid Als laatste een onderwerp waar onze visie langzamerhand werkelijkheid wordt: er is bij veel instituten steeds meer aandacht voor onderwijs over management en beleid. Dit is lange tijd een van onze speerpunten geweest en dat begint zich uit te betalen. Is dit echter volgens jou nog steeds te weinig, laat dit dan weten via de aankomende landelijke enquête. We blijven hier onze aandacht op richten.

Door Hugo Bakker

l o va h

LOVAH

Wie is de LOVAH?

Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen

ROVAH’s

=

Werkgroepen

Bestuur

In de periode sinds het laatste LOVAH-Bulletin in december 2012 is het LOVAH-bestuur versterkt met Maike Eppens (bestuurslid sponsoring, werkgroep sport) en Nienke Kessels (inmiddels vicevoorzitter en werkgroep onderwijs). Zij stellen elkaar aan jullie voor. Maike over Nienke “Nienke is een punctuele dame die weet waar ze voor staat. Ze is doelgericht, ambiteus en is van plan het LOVAH bestuur tot een succes te maken. Haar doelstelling binnen de LOVAH is zorgen voor een duidelijke visie, de organisatiestructuur verbeteren en het vinden van aansluiting bij de grote groep aios.”

Nienke over Maike “Maike is de motor achter onze sponsorcontracten. Ze heeft veel ideeën over een nieuwe aanpak van het benaderen van sponsoren. Ze is op de achtergrond aanwezig, maar laat van zich horen als dat nodig is. Gezien haar uitgebreide werkervaring is ze van vele markten thuis.”

LOVAH Bestuur voorjaar 2013 Marjan Kruijer (Amsterdam, AMC) Voorzitter - Politiek & Maatschappij [email protected]

Lysbert Hartholt (Leiden) Penningmeester - WES [email protected]

Nienke Kessels (Nijmegen) Vicevoorzitter - Onderwijs [email protected]

Maike Eppens (Leiden) Sponsoring - Sport [email protected]

Hiske Venes (Utrecht) Secretaris - Congres [email protected]

Walter Bouwmans (Amsterdam, AMC) PR - Webmaster - Bulletin [email protected] / [email protected]


15

l o va h

Wat vind JIJ nou eigenlijk?

Leeft de LOVAH?!

De LOVAH, de Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen, is een vereniging voor en door aios huisartsgeneeskunde. Als bestuurslid valt het me echter op, dat de LOVAH op lokaal niveau weinig tot de verbeelding spreekt. Voelt de LOVAH als een “ver-van-mijn-bed-show” of is het een gevalletje “onbekend maakt onbemind”? Wat mij betreft reden genoeg om wat misverstanden nader onder de loep te nemen én om wat uitleg te geven over de organisatie waar jullie allemaal lid van zijn!

LOVAH: Wie en wat? • 1805 aios huisartsgeneeskunde • acht instituten • opgericht in 1980 • behoefte: meer invloed op de eigen opleiding • hoofdtaak: collectieve belangenbehartiging van alle aios huisartsgeneeskunde

D

e huisartsopleiding is voor velen onderdeel van een intensieve levensfase: werk, opleiding, ( het starten van een) gezin, vrienden, ontspanning, etc. Actief zijn binnen de LOVAH zal dan waarschijnlijk niet op je to-do lijst voorkomen OF niet de hoogste prioriteit hebben. En dat hoeft ook niet! We zoeken altijd nieuwe enthousiastelingen, maar bovenal willen we graag weten wat onze achterban belangrijk vindt. We zijn er immers voor en door jullie. Op dit moment hebben we het gevoel dat er een gat zit tussen de bestuurlijke actievelingen en de rest van de aios. Komt dit simpelweg door gebrek aan kennis over de LOVAH als organisatie? Is het een imagokwestie? Of sluiten onze activiteiten onvoldoende aan bij jullie behoeftes? Jullie zijn de LOVAH, maar de vraag is: voelen jullie je ook LOVAH lid?

Jullie zijn de LOVAH, maar de vraag is: voelen jullie je ook LOVAH lid?

16


LOVAH: Hoe? • landelijk bestuur • regionale ROVAH’s • landelijke werkgroepen • maandelijkse ledenraad

ROVAH’s: meest zichtbare deel op instituut • Feesten, borrels, symposia • Inspraak lokaal onderwijs

De vier grootste misverstanden DE LOVAH ORGANISEERT NIETS VOOR MIJ We willen graag weten waar jullie interesses liggen. Het congres en de jaarlijkse beachvolleybaldag zijn inmiddels niet meer weg te denken, maar wat willen jullie nog meer? Heeft de gemiddelde aios interesse in de politieke ontwikkelingen? Bezoek je graag borrels en feesten om andere aios te leren kennen? Gaat een aios graag een aantal dagen naar een internationaal huisartsencongres? Is er behoefte aan een benefietgala? Laat het ons weten, dan kunnen we onze activiteiten afstemmen op jullie behoeftes. ACTIEF ZIJN BIJ DE LOVAH KOST VEEL TIJD De tijd die een actief lid in de LOVAH steekt varieert sterk. Er zijn genoeg kleine klusjes te doen die niet veel tijd vragen. Er zijn eenmalige evenementen en langdurige projecten. Veel hangt samen met je eigen ambitie, de functie die je hebt en de actuele maatschappelijke vraagstukken. Het organiseren van een borrel kost minder

Protest bij de Tweede Kamer, 2011 LOVAH Beachvolleybaldag 2012

Het LOVAH Benefietgala 2013

Werkgroepen: expertiseclubs • Onderwijs • Politiek en Maatschappij • Europese Samenwerking • Congres • Sport • Wetenschap • Gala • Bulletin-redactie

Discussiegroep op WONCA 2012

LOVAH-bestuur • paraplu ROVAH’s en werkgroepen • langetermijnvisie • Contact NHG, LHV, SBOH en Huisartsopleiding Nederland • CAO onderhandelingen • Inbreng capaciteitsorgaan en landelijke registratiecommissie • Contact met andere aios-organisaties • Contact beginnende huisartsen (zoals Generation Next, zie verderop in dit Bulletin)

tijd dan het organiseren van een congresreis. Je bijdrage leveren aan het onderwijs kun je lokaal doen of landelijk. Besturen vraagt andere dingen dan organiseren. Je kunt het zo groot en breed maken als je zelf wilt. Wil je een paar keer per jaar een halve dag vrij maken? We horen graag van je! DE LOVAH IS ER VOOR DE BESTUURLIJKE ACTIEVELINGEN Een van de doelen van de LOVAH is het bieden van een springplank voor bestuurders-in-de-dop. Echter, deze ambitie heeft lang niet iedereen. Ons huidige imago wordt denk ik teveel gekleurd door dit vooroordeel. Het organiseren van een feest in je eigen stad trekt andere aios dan aios die gaan voor de CAO onderhandelingen. Niets is goed of fout. Er is veel mogelijk, zowel regionaal, in een werkgroep als in het bestuur.

LOVAH: Kortom? • vertegenwoordiging van aios • informatievoorziening aan aios • verbinding van aios door het organiseren van leuke activiteiten • bieden van bestuurlijk platform aan actieve aios

LOVAH geen invloed op de CAO onderhandelingen, geen onbetaald verlof, geen differentiatie in de opleiding, geen aios-congres en geen instituut-overstijgende feesten. Wij vinden het fantastisch om de huisartsen van de toekomst te mogen vertegenwoordigen!

Jouw mening telt! Wat ons betreft leeft de LOVAH volop, maar we hebben jullie nodig om te blijven bestaan. Wil je meedenken per mail? Je mening geven in de ledenraad? Een jaartje LOVAH bestuur doen? Een borrel organiseren bij je lokale ROVAH? Actief worden in een van de werkgroepen? Schroom niet! Neem eens een kijkje op de website, kom langs op onze ledenraad, of mail me op: [email protected] Hartelijke groet, vanuit een enthousiast LOVAH bestuur,

DE LOVAH VOEGT NIETS TOE De LOVAH is de verbindende factor t ussen de aios, instituten en toekomstige b eroepsverenigingen. Zonder

Nienke Kessels


17

interessegebieden

Een aantal interessegebieden in het vak op een rij

Ik ben huisarts en mijn hobby’s zijn… Een bijzondere bijbaan of een hobby als huisarts; er is veel variatie in hoe het huisartsenvak wordt ingevuld. Daar waar de medisch specialist het minder erg vindt om niet van andere vakgebieden op de hoogte te zijn en zich graag verdiept in een enkel onderwerp, geldt de huisarts juist als een generalist. Toch geven de volgende artsen aan het vak completer te hebben gemaakt door verdieping op verschillende gebieden. Bij deze artsen is nagegaan hoe zij dit hebben kunnen integreren in hun dagelijkse werkzaamheden als huisarts en hoe zij tot deze keuze zijn gekomen. Roger Crijns, antroposofisch huisarts Ik heb de antroposofische geneeskunde ontmoet, niet bij toeval, maar precies op het juiste moment in de studie. Toen ik ging studeren, had ik een totaal ander beeld over ziek zijn en gezond worden dan de reguliere visie. Het eerste semester had al zoveel vragen opgeroepen van inhoudelijke orde, dat ik tijdens de rest van de studie mijn horizon heb verbreed buiten het reguliere denken. Daarbij had mijn oudste broer ongeneeslijke darmklachten. Na jaren sukkelen kwam hij bij een magnetiseur-helderziende. Na zes behandelingen was hij definitief genezen. Daarna gingen we met vele zaken naar deze man. Evidence-based?

Er zijn in de reguliere geneeskunde heel veel aannames, gebaseerd op een hypothetisch uitgangspunt. Veel professionals en vooral leken hebben dit helaas niet in de gaten, is mijn mening. Evidence-based is de meest misbruikte term van deze tijd, die de ontwikkeling van de geneeskunde juist tegenwerkt. Zonder de antroposofische inzichten zou ik niet geweten hebben hoe ik mij in het artsenvak staande had moeten houden. Veel

18


Door Saskia Anders

reguliere collega’s gaan rond het veertigste levensjaar het vak saaier vinden en beginnen andere hobby’s te zoeken. Voor antroposofische huisartsen geldt het tegenovergestelde. Hoe langer ze in het vak zitten, hoe enthousiaster ze voor dit vak worden. Zelden stopt er iemand na zijn pensioen. De voordelen zijn dan ook meer tevredenheid in het werk, inzicht en tools voor de huisarts. Voor de patiënt is er veel meer houvast en zelfredzaamheid mogelijk. Zo zijn er ook dramatisch minder verwijzingen naar de tweede lijn. In de praktijk reageren patiënten heel wisselend. Sommigen willen alleen regulier behandeld worden, anderen vinden het juist heel fijn dat er ook een mogelijkheid bestaat om natuurlijke geneesmiddelen te gebruiken. Net zo divers als patiënten reageren, zo reageren ook collega’s en instanties. Er zijn specialisten die kankerpatiënten naar antroposofische artsen sturen voor bepaalde therapieën, zoals de Iscador injectiekuren. Ook apothekers hebben vaak wanhopige patiënten naar mij toegestuurd. Er is een toenemend aantal mensen allergisch voor medicijnen en dan is het heel fijn voor beide partijen om ook natuurlijke geneesmiddelen achter de hand te hebben.

Corrie Vliet Vlieland, huisarts-seksuoloog Ik merkte dat ik mij bij patiënten die met seksuologische getinte klachten of vragen kwamen, heel ongemakkelijk voelde. Ik dacht: nu heeft die patiënt al zijn moed bij elkaar geraapt om deze klacht ter sprake te brengen en dan treft hij of zij een dokter die zich er geen raad mee weet. Daarbij vroeg ik nauwelijks door, laat staan dat ik adviezen kon bedenken. Ik zag mezelf wel als laagdrempelige huisarts waar patiënten bij terecht moesten kunnen. Dus toen ik na een aantal jaar in het NTVG een advertentie voor de opleiding Seksuologie zag staan

Corrie Vliet Vlieland, huisarts-seksuoloog

Roger Crijns, antroposoof Olivier Groh, hobby-botoxer

dacht ik: dit is het dus, dit ga ik doen! Ik denk dat mijn gespreksvoering er op vooruit is gegaan. Ik stam namelijk nog uit de tijd van de eenjarige opleiding zonder videotoetsen. Daarom vind ik het nu ook leuk in plaats van lastig om paren in de spreekkamer te hebben. Persoonlijke zaken

Het helpen van mensen met voor hun hele persoonlijke zaken geeft mij zeker voldoening. Verder ben ik door dit aandachtsgebied ook in het lesgeven terecht gekomen. In de praktijk heb ik een enkele keer een nieuwe patiënt, altijd een vrouw, die bewust voor mij heeft gekozen nadat ze op de website heeft gelezen dat mijn expertise op het gebied van de seksuologie ligt. Soms krijg ik patiënten doorgestuurd door mijn collega's uit de maatschap en die vinden het wel prettig dat ze niet meteen naar een seksuoloog doorgestuurd hoeven te worden. Ik vind dat een huisarts geen seksuoloog hoeft te zijn, maar je moet wel een gesprek over seksualiteit kunnen voeren. Je kunt vervolgens als huisarts al heel veel doen door uit te leggen, te normaliseren, mythes te ontzenuwen. En verder natuurlijk onze beroemde huisartsgeneeskundige huis-, tuin-, en keukenadviezen geven. Ik werk een dag per week op de poli Seksuologie van het Leids Universitair Medisch Centrum en het is heel verfrissend om ook eens een andere werkomgeving te hebben met andere collega's en andere verhalen.

Olivier Groh, huisarts in opleiding Na vijf en een half jaar te hebben geprobeerd om plastisch chirurg te worden, koos ik weloverwogen voor het huisartsenvak. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en ik besloot me tijdens de opleiding verder te richten op de injectables. Er was geen leemte bij de dagelijkse

werkzaamheden als huisarts, maar het vak leent zich er goed voor om het te combineren met de cosmetische geneeskunde. Het is echt een op zichzelf staand vak. Er komt veel meer bij kijken dan alleen een paar botulineprikjes in de fronsspieren. Het gaat om laser, anti-aging, cosmetische dermatologie en esthetische chirurgie tot een heel scala van mesotherapie en full liquid facelifts. Ik heb die afwisseling in ieder geval nodig. Vijf dagen per week achter hetzelfde bureau wil ik niet. Behalve dat het financieel lucratief is laat deze combi mij genieten van het beste van twee werelden. Een vak apart?

Cosmetische geneeskunde is een uitdagend vak waarbij je maar al te goed de gezichtsanatomie moet kennen. Doe je iets verkeerd, en heb je geen verstand van zaken dan kunnen de gevolgen desastreus zijn. Daarom denk ik juist dat de cosmetische geneeskunde apart van de huisartsenpraktijk moet worden benaderd. Bijvoorbeeld door de behandelingen aan te bieden in een zelfstandig behandelcentrum los van de praktijk. De esthetische kliniek met injectables moet gescheiden blijven van de huisartsenpraktijk. En dus niet op een manier van vrijdagmiddag aan het eind van het huisartsspreekuur een paar botoxbehandelingen doen. Dat houdt niet in dat juist huisartsen dit werk niet kunnen doen, integendeel. Er moet echter een goede balans worden gevonden tussen huisartsgeneeskunde en cosmetiek zodat beide specialisaties niet in kwaliteit afbrokkelen. Als je jezelf begeeft op de facetten van de cosmetische geneeskunde moet je daarin blijven bekwamen. Elke arts is bevoegd op het te doen. Echter zijn er bepaalde specialisaties in de tweede lijn die vinden dat zij experts zijn op het gebied van injectables. Dat is kul en berust op pure broodnijd.


19

reizende aios

Over medische besluitvorming op grote hoogte...

Flying Doctors

Door Iris Jansen en Miranda Westra

Iris Jansen (links) en Miranda Westra (rechts).

“

It giet oan!!!” dachten we, toen we het vliegtuig instapten op weg naar onze stage in Zuid-Afrika. En warempel: we hadden ’t nog niet bedácht, of it geng behoorlijk oan tijdens de eerste vlucht. “If you are a doctor, please identify yourself”. Schoorvoetend gingen twee handen de lucht in, waarna we met lood in de schoenen opstonden op weg naar de consternatie. Een man was onwel geworden en lag in het gangpad. Gelukkig was hij bij bewustzijn, met pijn in epigastrio, misselijkheid en een grauw en klam uiterlijk. Daaromheen stonden circa 40 paniekerige familieleden en een Turkse man die pretendeerde arts te

20


zijn. Toen hij hoorde dat we huisarts waren, liet hij ons, nadát hij gauw een pilletje tegen hartklachten onder de tong van ‘onze’ patiënt deed, ons gang gaan. Door de warmte, de drukte en een vol vliegtuig, stond een vasovagale collaps bovenaan de differentiaal diagnose. Zodoende hebben we besloten de patiënt wat te laten drinken en te laten liggen op een lege rij vliegtuigstoelen. Eind goed, al goed! Althans, dat dachten we...

"If you are a doctor, please identify yourself.” Na een klein kwartier wederom commotie.

20

1

Kwalenquiz Zuid-Afrika

foto 1:

In Zuid-Afrika kwamen Iris en Miranda enkele in Nederland gelukkig zeldzame kwalen tegen. Herken jij ze? De antwoorden vind je op pagina 31.

foto 3:

foto 2:

foto 4:

3

Dezelfde patiënt zat inmiddels met een zuurstofkap op. Hij bleef pijn in epigastrio houden, nu echter doortrekkend naar de rug met daarbij fors overgeven. Terwijl Miranda een erg lage bloeddruk opnam, vroeg ik aan een van de stewardessen hoe lang het nog zou duren totdat we aan de grond zouden zijn. Nog drie kwartier. Of het eerder moest? Tja... dé gevreesde vraag! Met mijn recente reanimatie-casus nog in het achterhoofd, besloten we na spoedberaad dat we zo snel mogelijk moesten landen. En ook een gereed staande ambulance bij aankomst, graag! Een halve minuut later volgde het verzoek te gaan zitten: “Prepare

2

for landing within five minutes!” Hadden wij dat op ons geweten? Aan de grond bleek er geen afwijking te zijn op het ECG. De patiënt werd echter wel naar het ziekenhuis vervoerd voor nader onderzoek. Met een halve nacht(dienst) vertraging kwamen we in Istanbul aan, zodat we slechts achttien uur konden genieten van onze tussenstop, alvorens we weer in het vliegtuig naar Johannesburg stapten. Een heerlijk vooruitzicht om alsnog negen uur ongestoord te kunnen rusten. Hoewel, we zaten nog geen uur in onze tweede vlucht, toen door de intercom schalde: “If you are a doctor …” Gelukkig bleek het dit keer

4

om een vrij jonge man te gaan, die deze malaise-klachten vaker had in een vliegtuig. Hij trok ook al langzaam weer bij. Terug op onze plaatsen hebben we de rest van de vlucht met onze vingers in de oren heel hard ‘lalalalalalalala’ gezongen, tot groot ongenoegen van de rest van het vliegtuig. “Genoeg medical issues voor nu! We hebben het doorstaan, de ‘taaie sessie’ (Cas z’n woorden)! Feit is: we zijn in AFRIKAAAAA :D! Whoopwhoop! Ik zeg: IT. GIET. OAAAAAAAN!!!!!!”


21

p l at f o r m m e d i s c h l e i d e r s c h a p

Gezocht: Huisartsen met Visie Door Sietse Wieringa en Annamarije Hovenkamp

Wie wel eens Star Trek heeft gekeken, weet dat de toekomst van de huisartsgeneeskunde er goed uitziet. In de 40 jaar dat de tvserie wordt uitgezonden zien we een generalistische dokter die de verantwoordelijkheid draagt voor de zorg voor de hele crew. Of het nu dokter Beverly Crusher is of een menselijke hologram, zij of hij (of het) beschikt over een brede set aan kennis en vaardigheden en wendt die onbaatzuchtig aan voor mensen van elke leeftijd, geslacht en zelfs soort. En dat ondanks alle technische vooruitgang.

Toekomstbeelden Of het zo zal worden is natuurlijk niet zeker, maar het prikkelt het denken in ieder geval wel. Toekomstbeelden helpen ons om ons voor te kunnen bereiden op wat komen gaat. Welke zorgvragen zijn over 20 jaar relevant? Hebben we meer of minder artsen nodig? En wie bepaalt het niveau van kwaliteit in de toekomst? Belangrijke vragen die het zorgsysteem en de opleidingen nu al raken. Daarom kan ons vak niet zonder artsen die zich zo nu en dan afvragen hoe de zorg er in de nabije en verre toekomst uitziet. Dat vergt een helikopterview en visionair denken.

“Kortom: werk aan de winkel voor visionaire artsen.” Hoe ziet de toekomstige huisarts eruit?

22


Visie hebben past bij beleid maken en managen. Het betekent richting geven en is daarmee een onderdeel van leiderschap. Maar je hoeft geen organisatie aan te sturen om een visie te vormen en die uit te

dragen. In Canada en Engeland wordt visieontwikkeling al jaren erkend als onderdeel van de competentie leiderschap voor artsen. Het wordt getraind aan de hand van een competentieprofiel. Een voorbeeld daarvan is het Canadese LEADS framework . In Nederland zijn we nog niet zover. Management en beleidsonderdelen zijn nu nog maar mondjesmaat aanwezig tijdens de opleiding. Hoe je leidinggevende wordt in de zorg is onduidelijk. Geld en tijd voor beleidsstudies wordt nog onvoldoende vrijgemaakt. Te vaak wordt leiderschap als een hobby gezien. Het gevolg is dat veel jonge huisartsen aan het begin van hun carrière zich niet voldoende voorbereid voelen om een praktijk aan te sturen met een aantal collega’s, personeel en een forse omzet in een woud aan regels.

Leiderschap tijdens de opleiding Opvallend is het contrast tussen de aanpak van de competentie leiderschap en de competentie wetenschap tijdens de opleiding. Alle geneeskundestudenten volgen een blok

Het Platform Medisch Leiderschap is opgezet om leiderschap als competentie voor artsen in de beroepsgroep te ontwikkelen. Het platform is een initiatief van Generation Next waarin de LOVAH, De Jonge Orde en LOSGIO samenwerken, ondersteund door het KNMG. Het doel is om alle generaties van de verschillende beroepsgroepen te betrekken: sociaalgeneeskundigen, huisartsen en specialisten, van geneeskundestudent tot ziekenhuis directeur. Meer informatie over Platform Medisch Leiderschap: zie www.gnhuisarts.nl

statistiek tijdens de studie en doen ervaring op met het doen van een onderzoek. Promoveren is voor velen een volgende stap in hun carrière. De opleidingen zijn ingericht op combinaties van klinische en wetenschappelijke trajecten. Het wetenschappelijk traject duurt langer, maar je krijgt een prima salaris en je bezoekt congressen. Al die zaken gelden nog niet voor leiderschap, maar dat gaat wel gebeuren. De tijden zijn aan het veranderen. Er zijn in Nederland vele nascholingen en opleidingen

Elke arts doet een stevige cursus wetenschappelijk onderzoek De meeste artsen doen een wetenschappelijke stage Meerdere artsen promoveren Sommige artsen worden onderzoeker Enkele artsen worden hoogleraar

die gericht zijn op het ontwikkelen van leiderschap voor artsen. Maar er is meer nodig. Er moet nagedacht worden over wat leiderschap in de Nederlandse situatie is, zodat we aan de hand daarvan kunnen bijscholen en selecteren. Er is samenwerking nodig tussen opleidingen, beroepsgroepen, en bijvoorbeeld registratiecommissies. Tevens moet er meer onderzoek komen naar medisch leiderschap in de zorg. Kortom: werk aan de winkel voor visionaire artsen. Stephen M. Petrany, MD. Star Trek and the Future of Family

1

Elke arts doet een stevige basis cursus beleid en beheer De meeste artsen doen een stage organisatie en management Meerdere artsen doen een traineeship leiderschap Sommige artsen worden middenkader Enkele artsen worden topkader

Medicine. Fam Med 2008; 40(2):132-3. www.hclabc.bc.ca/leads-framework

2

23


23

g e n e r at i o n n e x t

Past “Generation Next” in jouw visie? In dit artikel interviewt nieuwkomer Sylvia M ennink, Karen Damen, een van de Generation Next-leden van het eerste uur. Aan de hand van deze vragen hopen we meer inzicht te geven in het doel van Generation Next (GN) en haar a ctiviteiten.

Karen Damen is inmiddels bijna 5 jaar huisarts en toekomstig praktijkhouder in Linschoten. Zij werd als aios en LOVAH bestuurslid al eens geïnterviewd voor Medisch Contact in 2007 Sylvia Mennink is waarnemend huisarts sinds 2011 en tropenarts. Sylvia heeft zich net aangesloten bij GN en is voorzitter van de Werkgroep Huisartsgeneeskunde en Internationale Gezondheidszorg (WHIG).

Wat is Generation Next eigenlijk? Vrij vertaald is GN een groep jonge huisartsen, een denktank, waarvan een actieve kern zich bezig houdt met het organiseren van activiteiten voor de nieuwe(re) huisartsen, het nadenken en opzetten van projecten om mede bepalend te zijn voor de toekomst van het huisartsenvak in de breedste zin van het woord. GN bouwt bruggen tussen jonge huisartsen en de vele partijen in huisartsenland, zoals NHG, LHV, de opleidingen, Vasco da Gama en de LOVAH.

Generation Next: Hét platform voor jonge huisartsen Hoe is het allemaal begonnen? In 2005 was er een groep actieve aios voor het eerst met de WES naar de WONCA in Kos. Deze actieve groep werd met de jaren en de verschillende WONCA congressen alleen maar groter. Na de opleiding en na hun LOVAH tijd, merkten ze dat ze nog volop ideeën hadden over de toekomst van het vak en daarbij aansluiting bij de NHG en LHV misten. Hieruit volgde het idee om een platform op te richten dat zich bezig zou houden met de toekomst, met het contact tussen jonge huisartsen en de bestaande verenigingen. Generation Next werd de naam.

24


Door Sylvia Mennink en Karen Damen Wat waren jouw ideeën voor de toekomst van de huisartsgeneeskunde? In 2005 stond ik net na het starten van mijn huisartsopleiding op het Museumplein tegen de plannen van Minister Hoogervorst te demonstreren. Er spookte van alles door mijn hoofd: “Huisartsen moeten van dat stoffige imago af. Het vak moet dynamischer. Meer proactief dan reactief.” Deze ideeën zijn de drijfveer geweest voor de onderwerpen waar ik me de afgelopen jaren bij de LOVAH en daarna bij GN voor heb ingezet. Op de website staat: “GN denkt niet alleen, GN ‘doet.” Wat is volgens jou het belangrijkste wat GN heeft bereikt in de afgelopen 5 jaar? Het belangrijkste is, denk ik, het zorgen voor verjonging binnen de beroepsverenigingen en het laten horen van de stem van de jonge huisarts. Denk aan de actiegroep ‘ Jonge huisartsen’ en het plaats nemen van diverse GNers binnen het bestuur van LHV en WADI en binnen de verenigingsraad van het NHG. Externe financiering en hiermee verzekeraars en over heid, speelt een grote rol in het bepalen van toekomstig beleid maar ook maatschappelijke vraag en behoefte in de huisartsenzorg. Hoe ziet de toekomst van ons vak er volgens jou uit? Dat is een hele lastige vraag. Ik zie in de toekomst vooral mogelijkheden. Goede organisatie vergt goede samenwerking, binnen de HAGRO en als waarnemer/HIDHA. Met dit doel heeft GN het oprichten van WAGRO’s ondersteund. Het is ook van belang te weten welke externe factoren invloed hebben op de toekomst van ons vak. In 2010

Leden Generation Next

heeft GN een artikel geschreven in Medisch Contact, waarin belangrijke personen en organisaties met invloed op de ontwikkeling van de huisartsenzorg gevraagd werden naar hun behoeften en verwachtingen voor de toekomst onder de titel “Anders denken over de toekomstige huisarts.” Het artikel is terug te vinden via de site van GN. Een paar grote projecten van GN hebben de afgelopen jaren vorm gekregen, zoals de actie groep jonge huisartsen (i.s.m. de LOVAH en WADI), de groene praktijk, HAweb en het platform medisch leiderschap. Ook worden “Zachte kwaliteitsindicatoren: wat is een goede huisarts?” genoemd. Kun je hier iets meer over vertellen? Dit is een actueel project. In de zorg wordt steeds meer gemeten. Zorgverzekeraars willen gaan betalen voor goede zorg. Maar wat is eigenlijk goede zorg? Kun je dat wel meten? Binnen GN proberen we, door hier over te discussiëren met elkaar en met bijvoorbeeld Zorgverzekeraars Nederland, een mening te vormen, invloed te hebben op “onze” toekomst en deze niet te laten bepalen door de zorgverzekeraar.

Tenslotte: het lijkt een mix van gezelligheid en serieuzere onderwerpen. Moet je heel actief zijn om je aan te sluiten bij Generation Next? Nee, helemaal niet, de leden van GN kunnen zo actief zijn als ze zelf willen. Ze kunnen vanaf de zijlijn discussies volgen via HAweb, aanwezig zijn bij activiteiten of een actievere rol spelen in het opzetten en volgen van deze discussies en activiteiten. Echt alles is mogelijk. Begin met je aan te melden op Haweb bij de GN groep, dan krijg je in ieder geval mailing van de activiteiten en discussies. Hoe actief je daarna wordt, is natuurlijk aan jezelf. Voor meer informatie over de verschillende projecten en activiteiten kijk op www.gnhuisarts.nl

Dit artikel komt in het LOVAH bulletin voor de aanko mende huisarts.

Missie GN is een platform dat startende huisartsen verbindt en invloed uitoefent op de toekomst van de huisartsgeneeskunde.

Wat zou jij aios willen meegeven? Zorg dat je meedenkt over de toekomst van je vak! Ga niet achterover zitten en klaag niet over een paar jaar dat het de verkeerde kant op gaat. Wees pro-actief en heb een visie. Het gaat ook over je eigen toekomst, dus laat je horen!

Visie GN is een jong, innovatief, pro-actief, toegankelijk, professioneel en prikkelend platform. GN laat haar stem horen bij bestaande organisaties. Beroepsverenigingen zijn beleidsmakend, GN is aanvullend. Deelnemers worden actief geïnformeerd door GN.


25

onderwijs

Differentiaties tijdens de huisartsopleiding

Extra aanbod voor de excellerende aios! In veel medische vervolgopleidingen worden mogelijkheden gecreëerd voor het verwerven van extra competenties bovenop de verplichte competenties voor het vakgebied. De extra competenties kunnen opgedaan worden door het inlassen van een periode waarin de aios extra onderwijs en/ of training volgt. Dit om tegemoet te komen aan de wensen van aios met bovengemiddelde capaciteiten en hen extra mogelijkheden te bieden tot verdieping en verbreding van hun opleiding. De verwachting is dat deze aios hierdoor blijvend gestimuleerd worden voor de opleiding. Kees van der Post

Verschillende modellen Tijdens de huisartsopleiding heeft de aios sinds 2007 de mogelijkheid om differentiatie-onderwijs te volgen. Zeven van de acht instituten hebben hiervoor eigen modellen en criteria ontwikkeld om vast te stellen welke aios hiervoor in aanmerking komen. Deze variatie heeft geleid tot onduidelijkheid bij aios en opleiders. Ook is het niet altijd duidelijk of de differentiatie wel als differentiatie ingezet wordt of juist gebruikt wordt om aan bestaande lacunes te werken;

Conclusies van de invitational conference in 2009 (LOVAH en Huisartsopleiding Nederland): • De huisartsgeneeskunde behoort generalistisch te blijven en de opleiding dus ook. • Een differentiatie is nuttig maar dient niet ten koste te gaan van het generalisme. • De curricula van de huisartsopleidingen moeten goed afgestemd zijn op de competenties die de generalistisch werkende huisarts van de toekomst nodig heeft.

26


iets waar een differentiatie zeker niet voor bedoeld is. Op een invitational conference eind 2009 georganiseerd door de LOVAH en Huisartsopleiding Nederland stond de vraag centraal; Is differentiatie ook al tijdens de opleiding gewenst en zo ja, hoe en in welke mate?

“De variatie in differentiaties heeft geleid tot onduidelijkheid bij aios en opleiders” Naar een landelijk aanbod In navolging van de conclusies van de invitational hebben de gezamenlijke huisartsopleidingen de intentie uitgesproken om te komen tot een landelijk afgestemd aanbod van differentiaties met als voorwaarde dat de differentiatieonderwerpen aansluiten bij die van de beroepsgroep (kaderopleidingen) of voortvloeien uit academische (wetenschappelijk onderzoek, onderwijs) of bestuurlijke taken. De studiebelasting van

de differentiaties is volgens het raamcurriculum maximaal drie maanden. De voorkeur is om de differentiaties geïntegreerd aan te bieden in jaar 3 van de opleiding, zodat de aios het geleerde ook daadwerkelijk kunnen toepassen in de opleidingspraktijk. Er is een beperkt aantal differentiaties dat onder voorwaarde in een aaneengesloten periode gevolgd kan worden. Het totaal van de opleidingsperioden buiten de huisartspraktijk of de kliniek mag niet meer zijn dan zes maanden.

Voorbeelden van differentiaties: • Palliatieve zorg • Psychotherapeutische technieken • Wetenschappelijk onderzoek • Onderwijs maken en geven • Beleid en Beheer • Astma/COPD • Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten • Verloskunde • Bewegingsapparaat

Een differentiatie in Beleid en Beheer kan extra competenties geven.

Welke aios komen in aanmerking voor een differentiatie? Om een differentiatie te kunnen volgen moet er aantoonbaar ‘ruimte’ zijn in het individueel opleidingsplan van de aios. Immers, het volgen van een differentiatie gaat ten koste van de reguliere opleidingstijd. In feite duurt de opleiding van een aios met een differentiatie (maximaal) drie maanden korter. De aios moet dus flink ‘op koers’ liggen en aantoonbaar bovengemiddeld hoog presteren, oftewel, zijn/ haar derde jaar feitelijk in negen maanden moeten kunnen afronden.

“Lacunes bijwerken: daar is een differentiatie niet voor bedoeld” Actief vormgeven aan het eigen leren, een hoog kennisniveau hebben en deze adequaat kunnen toepassen, vakbekwaamheid en gedrevenheid in het optimaliseren van de eigen beroepsuitoefening en die van de beroepsgroep zijn hiervan onderdeel

met een bovengemiddelde hoge score op de Competentie Beoordelingslijst (ComBeL). De vier samenwerkende instituten hebben hiertoe hun selectieprocedures voor de differentiatie geüniformeerd.

Waar staan we nu? Vanaf 2007 kunnen aios van de Huisartsopleidingen AMC, VUmc en LUMC gebruik maken van het gezamenlijk aanbod van deze drie instituten. De Huisartsopleiding Rotterdam maakt sinds 2012 ook deel uit van deze samenwerking. De instituten hebben hun gezamenlijke aanbod op de elektronische leeromgevingen staan. Op de website van de Huisartsopleiding VUmc is het aanbod van ‘buitenaf’ in te zien (www.hovumc.nl).

afgestemd differentiatieaanbod gedaan kan worden waarvan de aios van alle instituten, mits zij voldoen aan de eisen, gebruik kunnen maken. Het aanbod zal te zijner tijd inzichtelijk gemaakt worden op de website van Huisartsopleiding Nederland.

“Een differentiatie geeft de aios extra competenties mee” Door Kees van der Post, huisarts - Hoofd Huisartsopleiding AMC - Projectleider onderwijs Huisartsopleiding Nederland

“Het streven is een landelijk afgestemd differentiatieaanbod” Het streven van de overige instituten is om in 2013 aan te sluiten zodat er een landelijk


27

dilemma

Begin ik voor mezelf of ga ik in loondienst?

Waarnemer versus HIDHA

Door Saskia Anders en Joris Vreekamp

De keuze om te werken als waarnemer of in loondienst te gaan, is niet eenvoudig. De verdiensten zijn verschillend, je plichten zijn verschillend, maar ook je regeldruk is anders.

Petra Wielders is waarnemer in de Haagse regio en vertelt als waarnemer te zijn begonnen om te kijken wat ze uiteindelijk wilde: wel of geen eigen praktijk. Nu werkt zij nu in twee praktijken waardoor ze de meer complexe zorg uit twee praktijken tegenkomt en dus een hogere incidentie van bijvoorbeeld oncologie en palliatieve zorg verkrijgt. Wielders: “In eerste instantie nam ik aan wat er langs kwam, maar al snel kwam ik in langere waarnemingen terecht van minimaal drie maanden. Hier ging mijn voorkeur naar uit omdat een langer patiëntencontact gewaarborgd is. Dit geeft veel bevrediging als arts. Je hoeft je echt alleen met het vak bezig te houden en weinig met het bedrijfsmatige. Zo heeft het ook de twijfel gebracht of ik nog wel een eigen praktijk wilde. De toenemende druk rondom het runnen van een eigen praktijk vind ik niet aantrekkelijk. Als waarnemer ben ik vogelvrij en een opdrachtgever kan ik zo wegsturen zonder overleg. Een ander nadeel vind ik het plannen. Ongemerkt lopen de weken vol met werk en als je niet bewust vakantie plant, dan heb je deze ook niet. Een waarneming eenmaal aangenomen moet je ook doen dus soms heb ik weinig aaneensluitende vrije dagen. Daartegenover staan de goede verdiensten en is er veel werk te vinden. Ik heb nu twee vaste plekken en dat bevalt me erg goed. Pas als er iets nieuws en leukers langskomt verander ik weer.”

28


Als HIDHA ben je verzekerd van inkomen bij arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid. Je rechtsbijstand en pensioen zijn geregeld en je hoeft daar zelf niet veel voor te doen. Als waarnemer ben je eigen baas, je verdient meer, maar dat betekent ook dat je zelf verantwoordelijk bent voor al je verzekeringen, je pensioen, maar ook de acquisitie van werk. De invulling van het huisartsenvak en patiëntenzorg kan ook verschillen. Is het als waarnemer wel mogelijk om langere tijd waar te nemen en hoe zit dat met de continuïteit van zorg? Is het niet vervelend als HIDHA lange tijd vast te zitten aan een praktijk? Vragen waar je als aios vroeg of laat mee geconfronteerd wordt. In dit artikel geeft de waarneemgroep (WAGRO) Haaglanden haar visie op de verschillen. Een waarnemer en HIDHA geven hun mening vanuit de praktijk.

Eigen baas Voordelen als waarnemer zijn aldus de WAGRO Haaglanden het financiële plaatje en de flexibiliteit. Zo is het mogelijk om zelf te bepalen of je wel of geen werk aanneemt, bijvoorbeeld als je altijd al een verre reis hebt willen maken. Daarnaast krijg je de kans om in de keuken van een andere praktijk te kijken. Hierdoor kun je jezelf goed oriënteren op een eventuele toekomstige praktijk. Nadelen zijn dat je patiënten niet over

langere tijd kunt vervolgen. Vaste waarnemingen bieden hier echter deels een oplossing voor. Dit kan bijvoorbeeld bij ziekte of overspannenheid van de praktijkhouder, bij een zwangerschapswaarneming van vier maanden of waarnemen op de vrije dag van de praktijkhouder. Dan is het zeker mogelijk om een band op te bouwen met de patiëntenpopulatie. Overigens kan een nadeel in het begin ook zijn dat je een netwerk mist van praktijken waarvoor je waarneemt. Waarneming gaat vaak via via en vraagt in de beginfase dan extra tijd.

In loondienst Het voordeel van HIDHA zijn, is dat er betrekkelijk weinig geregel bij komt. Je werkt op een vaste plek voor een vaste tijd per week, waarbij alle zaken omtrent arbeidsongeschiktheidsverzekering, pensioen en dergelijke geregeld zijn. Daarnaast ben je vast onderdeel van een team en kun je jouw patiënten vervolgen. De WAGRO Haaglanden waarschuwt echter wel dat deze 'vastigheid' financieel gezien iets onvoordeliger kan zijn. Andere nadelen die worden genoemd zijn dat je vast in één praktijk werkt en dus niet in meerdere praktijken ervaring kunt opdoen. Ook is door het toenemend aantal waarnemers het wat lastiger om werk te vinden.

Johan Reij is HIDHA in de regio Amsterdam en vertelt voorheen als praktijkeigenaar meer zorgen te hebben gehad, maar dat er tegelijk meer gelegenheid was om het dokteren een eigen gezicht te geven. Reij: “Of de balans gunstig uitpakt, hangt voornamelijk af van je karakter en je personeel. Je bent afhankelijk van je leidinggevende en de organisatie waarin je werkt als HIDHA. Al met al moet je er voor zorgen dat de omstandigheden, eventuele zorgen en secundaire doelen je plezier in het werk niet vergallen. In Amsterdam is de werkgelegenheid bijzonder dun gezaaid met twee universiteiten die huisartsen leveren. Toen ik begon, moest ik dagen rondbellen om werk te vinden. Nu lukt dat binnen een uur. Je hebt niet altijd de vrije keuze qua locatie, of onder welke constructie je aan het werk kunt. Mijn advies is: doe rustig aan. Probeer het een en ander uit en vestig je pas definitief als alles naar je zin is.”


29

30


c o n ta c t

Colofon Secretariaat LOVAH Postbus 19025 3501 DA Utrecht [email protected] www.lovah.nl

De Bulletinredactie [email protected] Saskia Anders

Hielke Renkema

Rick van der Boog

Manon Verschuren

Walter Bouwmans

Joris Vreekamp

Vacatures Bestuur Wil jij meepraten over de huisartsopleiding en beschik je over organisatorisch talent of ambities? Wil je weten wat er in huisartsenland speelt en ben je op zoek naar een uitdagende bestuursfunctie? Solliciteer dan voor een plek in het LOVAH bestuur! Heb je interesse of wil je meer info? Mail naar [email protected]. Werkgroep Wetenschap De werkgroep Wetenschap wil wetenschappelijk onderzoek onder aios en huisartsen bevorderen en is op zoek naar versterking. Interesse voor de wetenschap is een must, maar je hoeft geen aiotho of gepromoveerd te zijn. Vragen? Mail naar [email protected].

Aan deze uitgave hebben meegewerkt: De Bulletinredactie: Saskia Anders Rick van der Boog Walter Bouwmans Hielke Renkema Manon Verschuren Joris Vreekamp En verder: Hugo Bakker Roger Crijns Karen Damen Olivier Groh Annamarije Hovenkamp Iris Jansen Nienke Kessels Roosmarijn Klaasen Marjan Kruijer Paulus Lips Sylvia Mennink Bart van Pinxteren Kees van der Post Johan Reij Eva van Sebille Babet Oudhof Lotje Vernooy Corrie Vliet Vlieland Miranda Westra Petra Wielders Sietse Wieringa Vormgeving Grafisch Buro van Erkelens, Den Haag Drukwerk Matthys, Turnhout

Antwoorden bij de Kwalenquiz Zuid-Afrika (zie pag. 21) : Foto 1: Stevens-Johnson syndroom. Foto 2: Longabces bij TBC. Foto 3: Status na lepra. Foto 4: Kaposi sarcoom.

Werkgroep Politiek en Maatschappij WPM houdt zich bezig met ontwikkelingen op politiek en maatschappelijk gebied. Heb je interesse, stuur een mail naar [email protected]! Voor overige vacatures binnen de LOVAH, alsmede die bij de ROVAH’s, check www.lovah.nl!


31

6 LOVAH CONGRES e

ZET HET NU ALVAST IN JE AGENDA! NH CONFERENCE CENTRE LEEUWENHORST, NOORDWIJKERHOUT VRIJDAG 7 JUNI 2013 Schrijf je in nu het nog kan! HET congres voor de huisarts van de toekomst, opnieuw in Noordwijkerhout. Get out of your comfort zone met levenseindeproblematiek, anale klachten, outdoor medicine en immigrantenzorg – om maar eens wat te noemen. Kom alvast in de stemming op donderdagavond 6 juni in Strandhuys Buitengewoon te Noordwijk aan Zee op ons

spectaculaire pre-event. Kijk op www.lovah.nl/congres voor meer informatie en inschrijving. Prikkelende voorproefjes verschijnen ook geregeld op www.facebook.com/lovah.congres. Dit mag je niet missen! Heb je geen programmaboekje ontvangen, mail dan vandaag nog met [email protected].

Wat is JOUW visie? Nieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde

Recommend Documents