LOI Hogeschool Toets nieuwe opleiding Opleidingen: HBO Vertaler Frans, bachelor; HBO Vertaler Spaans, bachelor; Variant:
deeltijd
Visitatiedata:
26 april 2006
© Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juni 2006
2
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Inhoud
3
Deel A: Onderwerpen........................................................................................................... 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 7 1.3 Werkwijze 8 1.4 Oordeelsvorming 10 1.5 Oordelen per onderwerp 10 1.6 Schematisch overzicht oordelen 12 1.7 Totaaloordeel 12
Deel B: Facetten ................................................................................................................. 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 28 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 30 Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 32
Deel C: Bijlagen .................................................................................................................. 35 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 36 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 41 Bijlage 3: Bezoekprogramma 44 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 45
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
3
4
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Deel A: Onderwerpen
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
5
6
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
1.1
Voorwoord
Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans van de LOI Hogeschool heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van Toets Nieuwe Opleiding van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in maart 2006, het moment waarop de opleiding haar informatiedossier bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op woensdag 26 april 2006. In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer F.G. Egas Repáraz (domeinpanellid vertalen Spaans); Mevrouw drs. B.A.M.M. Râtel (domeinpanellid vertalen Frans); De heer drs. ing. A.G.H. Horrevorts (voorzitter, NQA-auditor); Aan het panel is toegevoegd als auditor van NQA: Mevrouw M. Snel. Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document ‘Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties’ van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: • Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. • Deel B: een Facetrapport, waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van een tweepuntsschaal (onvoldoende en voldoende) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. • Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2
Inleiding
De Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) is opgericht in 1923. De LOI Hogeschool is in 1996 opgericht na erkenning door het Ministerie van OCenW als aangewezen particuliere instelling voor verzorging van hbo-opleidingen. De LOI Hogeschool heeft zich ontwikkeld tot een omvang van ruim 20.000 studenten. De LOI biedt individueel onderwijs waarbij studenten tijd-, plaats- en tempo-onafhankelijk kunnen studeren. De LOI Hogeschool sluit hiermee aan op de maatschappelijke trend van individualisering en behoefte aan maatwerk bij studenten. Vrijwel alle studenten hebben een betaalde werkkring en volgen de studie naast de werkkring. De LOI Hogeschool maakt gebruik van afstandsleren door middel van I-studie: Individueel, Interactief, Intelligent en Innovatief onderwijs. Studenten studeren zelfstandig op door henzelf bepaalde tijdstippen en plaatsen. De LOI biedt faciliteiten voor contact met docenten © NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
7
en medestudenten via LOI Campus, de digitale leeromgeving voor bijvoorbeeld het insturen van opdrachten, het oefenen van tentamens, contact met medestudenten of docenten, het opzetten van werkruimten en discussieplatforms en voor het volgen van de eigen studievoortgang. De opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans van de LOI Hogeschool zijn ondergebracht in het domein Communications & Languages. De businessunitmanager is verantwoordelijk voor de contacten met het werkveld en het initiëren van cursusprojecten. Projectleiders geven vervolgens vorm aan de cursusprojecten. Zij worden ondersteund vanuit diverse afdelingen, waaronder het Examenbureau, Logistieke afdelingen, Inkoop & Product, Prepublishing Services, Project Planning Services, een Marketingafdeling en het Customer Contact Center. Voor de ontwikkeling van de vertaalopleidingen wordt uitgegaan van het Beroepsprofiel Vertaler uit 2006 dat is gebaseerd op het beroepsprofiel voor een beginnend vertaler, zoals in 2000 opgesteld door Metacom, de koepel van Nederlandse organisaties op het gebied van taal, vertalen en tolken. De vertaalopleidingen Frans en Spaans worden aangeboden als vierjarige opleidingen. De opleidingen van de LOI Hogeschool beogen studenten op te leiden tot zelfstandig werkende vertaalprofessionals. Daarvoor richt de LOI zich op studenten die als vertaler Frans, dan wel Spaans, willen werken op een vertaalbureau of een vertaalafdeling van een bedrijf en op studenten die zich als zelfstandig vertaler willen vestigen. Bij de twee curricula is sprake van een overlap wanneer het taalonafhankelijke beroepsaspecten uit het Beroepsprofiel Vertaler betreft. Taalonafhankelijke beroepsaspecten worden niet beïnvloed door de taal waarmee de vertaler werkt. De specifieke taal wordt wel gebruikt voor de invulling van deze onderdelen, zoals technische, onderzoeks- en zakelijke vaardigheden en netwerken. Hierdoor zijn de curricula grotendeels identiek, alleen taalspecifiek verschillend ingevuld. 1.3
Werkwijze
De beoordeling van de opleidingen door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van de domeinspecifieke referentiekaders die voor de opleidingen gelden (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Voorafgaand aan de visitatie van de opleidingen is door twee auditoren van NQA een generieke agenderende audit uitgevoerd op instellingsniveau (4 oktober 2005). Hierbij zijn de generieke, opleidingsoverstijgende aspecten geaudit. De resultaten zijn voorgelegd aan de
8
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
LOI en ter beschikking gesteld aan het visitatiepanel, dat de resultaten heeft betrokken bij de beoordeling van de opleidingen. Ter voorbereiding van de visitaties heeft de NQA-auditor het informatiedossier gecheckt op kwaliteit en compleetheid en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het dossier in orde was bevonden, heeft het visitatiepanel zich voorbereid op het bezoek. In diezelfde periode (april 2006) bereiden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek (april 2006). Zij bestudeerden het informatiedossier, formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar informatiedossier kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten/auteurs en werkvelddeskundigen. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde ‘schakelmomenten’ ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleidingen accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in mei 2006 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juni 2006 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in juni 2006. Het visitatierapport is uiteindelijk in juni 2006 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
9
1.4
Oordeelsvorming
In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het ‘Beoordelingsprotocol’ zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie ‘Handreiking voor oordeelsvorming’ een belangrijke rol. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 1.5
Oordelen per onderwerp
1.5.1 Doelstellingen opleiding Aan de drie facetten, behorend bij het onderwerp Doelstellingen opleiding is het oordeel ‘voldoende’ toegekend. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans derhalve positief. 1.5.2 Programma Aan de zes facetten, behorend bij het onderwerp Programma is het oordeel voldoende toegekend. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans derhalve positief. 1.5.3 Inzet van personeel Aan de drie facetten, behorend bij het onderwerp Inzet van personeel is het oordeel voldoende toegekend. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans derhalve positief. 1.5.4 Voorzieningen Aan de twee facetten, behorend bij het onderwerp Voorzieningen is het oordeel voldoende toegekend. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans derhalve positief. 1.5.5 Interne kwaliteitszorg Aan de twee facetten, behorend bij het onderwerp Interne kwaliteitszorg is het oordeel voldoende toegekend. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans derhalve positief.
10
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
1.5.6 Condities voor continuïteit Aan de drie facetten, behorend bij het onderwerp Condities voor continuïteit is het oordeel voldoende toegekend. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans derhalve positief.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
11
1.6
Schematisch overzicht oordelen
Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau bachelor 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Totaaloordeel Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur Totaaloordeel Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit personeel 3.3 Kwaliteit personeel Totaaloordeel Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding Totaaloordeel Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Systematische aanpak 5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Totaaloordeel Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie 6.2 Investeringen 6.3 Financiële voorzieningen Totaaloordeel
1.7
Opleiding HBO Vertaler Frans
Opleiding HBO Vertaler Spaans
Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende Positief
Voldoende Voldoende
Voldoende Voldoende
Positief
Positief
Voldoende Voldoende Voldoende positief
Voldoende Voldoende Voldoende Positief
Totaaloordeel
Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans op de zes onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen positief is.
12
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Deel B: Facetten
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
13
14
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Onderwerp 1
Facet 1.1
Doelstelling van de opleiding
Domeinspecifieke eisen
Voldoende
Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans baseren de eindkwalificaties op de beroepskenmerken zoals geformuleerd in het Beroepsprofiel Vertaler (2006). Hierin zijn zeven beroepskenmerken van een vertaler beschreven die de startkwalificaties van een beginnende vertaler weerspiegelen die nodig zijn om de kern van het beroep, ‘vertalen’ uit te kunnen oefenen. • Het Beroepsprofiel Vertaler (2006) is tot stand gekomen door aanvullingen van vertegenwoordigers uit het werkveld op het Metacom beroepsprofiel voor een beginnend vertaler uit 2000. Deze vertegenwoordigers zijn allen lid van de commissie van het Nederlands-Normalisatie Instituut (NEN). Het panel heeft de achtergronden van de ontwikkelaars van het Beroepsprofiel Vertaler (2006) waargenomen en constateert dat deze garant staan voor het niveau en de actualiteit van het beroep vertalen. Eén van de ontwikkelaars van het beroepsprofiel uit 2006 blijkt tevens betrokken te zijn geweest bij de ontwikkeling van het Metacom beroepsprofiel uit 2000. • Na bestudering van het Beroepsprofiel Vertaler (2006) stelt het panel vast dat de vastgelegde beroepskenmerken, de eindkwalificaties, voldoende aansluiten bij de eisen die vanuit de beroepspraktijk gesteld worden aan een zelfstandig vertaler. Uit het beroepsprofiel blijkt dat ‘vertalen’ de kernactiviteit van het beroep vormt. Bovendien komen de vaardigheden ‘ondernemen’ en ‘netwerken’ aan de orde. In het gesprek met deskundigen uit werkveld wordt de geconstateerde aansluiting, van de beroepskenmerken met de beroepspraktijk, onderschreven. • Voor alle opleidingen van de LOI Hogeschool zijn onafhankelijke deskundigen en marktverkenners en vakdeskundigen aangesteld. Zij wijzen een opleiding op nieuwe nationale en internationale ontwikkelingen in het werkveld en geven adviezen met betrekking tot de actualiteit van een opleiding. Het panel heeft voor de vertaalopleidingen van de LOI Hogeschool een lijst van acht voorlopige externe medewerkers met CV’s aangetroffen. De betreffende personen staan volgens het panel garant voor kwaliteit en actualiteit van de vertaalopleidingen. Bij de ontwikkeling van de modulen en examens worden deskundigen uit het werkveld betrokken. Voor de vertaalopleidingen Frans en Spaans heeft het panel de CV’s van vijf auteurs bestudeerd en geconstateerd dat de betreffende auteurs inhoudelijk deskundig en bekwaam zijn voor het ontwikkelen en uitvoeren van de modulen waarvoor zij zijn aangetrokken of reeds werkzaam zijn. • De vertaalopleidingen Frans en Spaans hebben als onderdeel van een marktanalyse de curricula vergeleken met vertaalopleidingen in Nederland en Europa. Daaruit blijkt dat de curricula van de vertaalopleidingen van de LOI grotendeels gelijk zijn aan de bachelor © NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
15
•
•
•
•
16
vertaalopleidingen in Nederland van de ITV Hogeschool, Hogeschool West-Nederland en Hogeschool Vertol. De genoemde opleiders zijn allen vertegenwoordigd in de SNEVT (Stichting Nationale Examens Vertalers en Tolken) en leiden allen op voor gemeenschappelijke examens. Verder blijkt uit de analyse dat de Universiteit Utrecht een master-opleiding Vertalen aanbiedt, waarbij het instroomniveau is gedefinieerd volgens het niveauraamwerk van de Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). Hieraan voldoen de LOI-vertaalopleidingen, zie verder facet 1.2. In Europa worden vertaalopleidingen verschillend aangeboden. In België en Engeland gebeurt dit veelal in een mastertraject. In Europa worden, ondanks de verscheidenheid waarin de vertaalopleidingen worden aangeboden, gelijke definiëringen van taalbeheersing gehanteerd volgens het raamwerk van de CEFR. De LOI Hogeschool heeft een Programma-adviesraad (PAR) die voor het hoger onderwijs onder meer (strategische) verkenningen doet naar nationale en internationale ontwikkelingen, die aanbevelingen doet voor het ontwikkelen van nieuwe opleidingen hoger onderwijs en die adviseert over de kwaliteit van de uitvoering van de opleidingen en over het profiel van de docenten. De PAR bestaat uit een voorzitter en negen domeinadviseurs. De samenstelling waarborgt naar de mening van het panel de expertise op het domein Communication & Languages. Het panel heeft waargenomen dat het domein reeds is vertegenwoordigd in de PAR. Het Beroepsprofiel Vertaler (2006) wordt jaarlijks in de PAR geëvalueerd. Daarnaast onderhoudt de PAR contact met de beroepenveldcommissie die voor het domein Communication & Languages per september 2006 wordt geïnstalleerd. Uitgangspunt van de LOI is dat een belangrijk deel van een programma wordt afgesloten met een in de bedrijfstak erkend examen. Bij de samenstelling van deze examens wordt door de exameninstanties gebruik gemaakt van expertise van deskundigen op het vakgebied. Voor de vertaalopleidingen wordt in de hoofdfase gebruik gemaakt van examens van SNEVT, een stichting bestaande uit vertegenwoordigers van verschillende hogescholen die vertaalopleidingen aanbieden en externe deskundigen. De richtlijnen die de SNEVT gebruikt bij de ontwikkeling van de examens sluiten aan op de kernvaardigheden uit het Beroepsprofiel Vertaler (2006). In 2004 is vanuit de Comité Européen de Normalisation (CEN) een project gestart voor de ontwikkeling van een Europese norm voor vertaaldiensten. Vanuit Europese landen zijn, via nationale normcommissies, bijdragen geleverd. De LOI Hogeschool is lid van de Nederlandse normcommissie. In maart 2006 is een normtekst waarin de ‘best practice’ van een leverancier van vertaaldiensten centraal staat, unaniem aangenomen. De definitieve normtekst wordt naar verwachting medio 2006 gepubliceerd. Auteurs van het Beroepsprofiel Vertaler (2006) zijn eveneens betrokken bij de ontwikkeling van deze Europese norm.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Facet 1.2
Niveau bachelor
Voldoende
Criteria - De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De leerdoelen, de leerstof en de examens worden ontwikkeld aan de hand van de Dublin-descriptoren. De LOI Hogeschool hanteert instructiedocumenten voor auteurs en beoordelaars. Daarin is een stramien opgenomen voor het leerplan van een module, waarin zowel de inhoud als het hbo-bachelorniveau zijn verwerkt en wordt de niveauaanduiding toegelicht. • Het panel heeft een lijst met instructiedocumenten waargenomen voor auteurs van modulen van de vertaalopleidingen en daaruit blijkt dat auteurs werken aan de hand van de Dublin-descriptoren, het raamwerk van het CEFR en de SNEVT richtlijnen. • De eindkwalificaties die de vertaalopleidingen beogen, voldoen aan de Europees vastgestelde taalniveaus uit het CEFR. Het Beroepsprofiel Vertaler (2006) geeft zeven beroepskenmerken weer. De taalvaardigheid hierin wordt in het informatiedossier gerelateerd aan niveaubeschrijvingen vanuit het raamwerk van de CEFR. Hieruit blijkt welk instroomniveau van taalvaardigheid de vertaalopleidingen hanteren in de propedeuse en in de hoofdfase en naar welk niveau wordt toegewerkt. Het raamwerk van de CEFR definieert zes niveauaanduidingen; A1, A2 (basisgebruiker), B1, B2 (onafhankelijk gebruiker), C1, C2 (vaardig gebruiker). De LOI heeft het instroomniveau gedefinieerd op dat van een onafhankelijk gebruiker (B1) en het eindniveau van de kwalificaties op het niveau van een vaardig gebruiker (C2). Het panel acht dit passend voor een hbo-opleiding. • De vertaalopleidingen hebben naast aansluiting bij het raamwerk van het CEFR, aansluiting gezocht bij de Dublin-descriptoren. In het informatiedossier wordt per Dublindescriptor beschreven in welke mate deze in het curriculum aan de orde komt. Hierdoor wordt een relatie gelegd tussen de doelstellingen uit het beroepsprofiel en de Dublindescriptoren. Het panel heeft de documenten bestudeerd en constateert mede op basis van het gevoerde gesprek met de werkveldvertegenwoordigers dat het CEFR raamwerk en de doelstellingen van het Beroepsprofiel Vertaler (2006) voldoende het hbo bachelorniveau vertegenwoordigen. • Er wordt alleen opgeleid voor externe examens als deze door de LOI Hogeschool zijn beoordeeld op het hbo-niveau. Voor de vertaalopleidingen wordt in de hoofdfase gebruik gemaakt van de gemeenschappelijke SNEVT examens. Uit het bestudeerde materiaal en de gevoerde gesprekken is gebleken dat de SNEVT examens het hbo-niveau voor vertalers weerspiegelen. • Het Ministerie van Justitie heeft een onderzoekscommissie, de Commissie Jurgens, in het leven geroepen die de minimumeis voor vertalers en tolken heeft vastgelegd specifiek voor het justitiële domein, ten behoeve van een gewenste wetsherziening op de Wet Beëdigde Vertalers uit 1878. De vertaalopleidingen van de LOI hanteren de
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
17
•
•
bevindingen en de competentiebeschrijving uit de Nota van Toelichting bij het wetsvoorstel ‘gerechtstolken en beëdigde vertalers’ (2005) van de Commissie Jurgens in de opleiding, voor zover deze niet via het Beroepsprofiel Vertaler (2006) zijn opgenomen in het onderwijs. Er bestaat een kwaliteitsregister waarin vertalers geregistreerd worden. Dit heeft primair betrekking op vertalers in het juridische domein. Vertalers van de LOI Hogeschool komen voor een registratie in dit kwaliteitsregister in aanmerking, omdat zij voldoen aan het daarvoor relevante niveau. Het panel heeft het gehanteerde Beroepsprofiel Vertaler (2006) bestudeerd en acht de hierin vastgestelde eindkwalificaties gelijk aan hbo-niveau en relevant voor het beroep. Het panel heeft vernomen, uit het bestudeerde materiaal en de gevoerde gesprekken, dat voor vertaalopleidingen in Nederland en Europa het niveauraamwerk van de CEFR wordt gehanteerd om het opleidingsniveau te duiden. Het panel beoordeelt dit raamwerk als een goed kader om de eindkwalificaties op hbo-niveau weer te geven en constateert dat de LOI dit voor de eindkwalificaties van de vertaalopleidingen heeft gedaan.
Facet 1.3
Oriëntatie hbo bachelor
Voldoende
Criteria De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een bachelor: - mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties - een hbo-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De eindkwalificaties zijn gebaseerd op het Beroepsprofiel Vertaler (2006) dat verder is ontwikkeld op het profiel voor een beginnend vertaler uit 2000, opgesteld door MetaCom. Uit bestudering van het materiaal blijkt dat de eindkwalificaties waartoe de opleidingen opleiden in samenwerking met het beroepenveld (MetaCom, SNEVT, NEN Commissie en Commissie Jurgens) zijn opgesteld, zie facet 1.1. • Het Beroepsprofiel Vertaler (2006) sluit volgens het panel aan bij de ontwikkelingen in het beroepenveld op nationaal en Europees niveau. Het beroepsprofiel (2006) gaat in op de gevraagde kwalificaties die van belang zijn voor een startend vertaler. Een startend vertaler kan werkzaam zijn bij een vertaalbureau, een vertaalafdeling of als zelfstandig vertaler. In deze werkomgevingen is het van belang dat de recent afgestudeerde zich profileert door bewust te netwerken en te vragen om feedback ten behoeve van de eigen kwalitatieve ontwikkeling als vertaler. In het beroepsprofiel komen de aspecten van netwerken en profileren aan de orde, evenals ethische en integriteitvraagstukken. • De LOI-businessunitmanager van het domein heeft minimaal twee keer per jaar contact met de domeindeskundige van de Programma-adviesraad (vergelijk paragraaf 1.1). Doel daarvan is informatie uit te wisselen over successen en knelpunten, vorderingen ten 18
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
•
aanzien van de voorbereiding van nieuwe opleidingen en voornemens voor nieuwe opleidingen te bespreken alsmede specifieke vraagstukken en ontwikkelingen in het domein. De PAR wordt voorzien van managementinformatie per domein. Uit het bestudeerde materiaal blijkt dat de domeinadviseur Communication & Languages de vertaalopleidingen positief heeft beoordeeld. De businessunitmanager overlegt tevens minimaal twee keer per jaar met de voorzitter van de beroepenveldcommissie (vergelijk 5.2). De beroepenveldcommissie wordt voor het domein Communication & Languages waar de vertaalopleidingen van de LOI onder vallen per september 2006 geïnstalleerd.
Onderwerp 2
Facet 2.1
Programma
Eisen hbo
Voldoende
Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Kennisontwikkeling vindt plaats via het studiemateriaal van de LOI Hogeschool, via Istudie en via (vak-)literatuur. Het LOI-studiemateriaal bevat de leerstof en de toelichtingen en is een combinatie van studieboek en uitleg van de docent. De kwaliteit van het lesmateriaal wordt geborgd door één of meer onafhankelijke beoordelaars met kennis van en praktijkervaring in het relevante werkveld. Voor deze kwaliteitscontrole worden vastgestelde procedures en documenten gehanteerd. De systematiek waartoe deze behoren, is ISO-9001 gecertificeerd, vergelijk facet 5.1. De presentatie wordt op essentiële momenten, waaronder de voorbereiding op examens, ondersteund door de digitale leeromgeving. • Studenten krijgen de garantie dat zij tijdens hun studie altijd de beschikking hebben over het meest actuele lesmateriaal. Verandert er tijdens de studie iets in de lesstof, dan ontvangt de student de gewijzigde/geactualiseerde versie, ook al heeft hij de lesstof al ontvangen. Door middel van een toevoeging aan het lesmateriaal wordt intern bijgehouden wanneer de lesstof voor het laatst is herzien. Relevante actuele ontwikkelingen of casuïstieken worden in modulen ingevoegd als aanvulling op het ontvangen studiemateriaal of deze worden in de digitale leeromgeving aangeboden. • De LOI Hogeschool hanteert verschillende methoden om de band met actuele ontwikkelingen in het vak en in de beroepspraktijk te borgen. Docenten moeten uit het werkveld komen en zij geven voortdurend feedback op de inhoud van het programma. Bij
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
19
•
•
•
de ontwikkeling van modulen en examens worden deskundigen uit het werkveld betrokken en voor alle opleidingen zijn marktverkenners en vakdeskundigen aangesteld, die bijdragen aan het actueel houden van het programma. Het panel stelt vast dat de kwaliteitseisen met betrekking tot de ontwikkeling voor het bestudeerde lesmateriaal van de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans van toepassing is. Studenten voeren onderzoek uit bij iedere vertaalopdracht die zij moeten uitvoeren. Het onderzoeken van relevante achtergronden behorend bij de specifieke opdracht is onderdeel van het vertalen. In de afstudeerfase voeren studenten meerdere vertaalopdrachten uit en reflecteren daarop. Vervolgens moeten zij daarover een presentatie geven. Studenten voeren opdrachten uit die uit de beroepspraktijk komen. In het vierde jaar heeft de student een relevante stageplek nodig voor de uitvoering van praktijkopdrachten. Indien de student om persoonlijke redenen geen stageplek kan vinden, kunnen de betreffende opdrachten via een nog te realiseren virtueel vertaalbureau uitgevoerd worden. Dit is voor de bestaande opleiding HBO Vertaler Engels reeds operationeel. In dit bureau treedt een docent op als opdrachtgever waarmee de student communiceert als ‘zelfstandig vertaler’ en als zodanig vertaalopdrachten uitvoert. In het programma is de ontwikkeling van taal- en vertaalvaardigheden opgenomen. In het eerste jaar, komt taalbeheersing aan orde en wordt de basis van vertaalvaardigheid gelegd. Het panel heeft de hierbij behorende modulen bestudeerd en vindt deze goed van niveau en uitwerking. In de hoofdfase bouwen modulen verder op de vertaalvaardigheid op een hoger niveau en komen verschillende vaardigheden in verschillende modulen aan bod. Met name Vertalen in de praktijk en Ondernemen voor vertalers zijn belangrijke modulen. Het panel heeft de module Ondernemen voor vertaler bestudeerd en vindt deze goed van niveau en aansluiten op beroepskenmerken uit het Beroepsprofiel Vertaler (2006), zie facet 2.2. Het panel constateert dat de basis voor de vertaalvaardigheid in de propedeuse wordt gelegd en dat hierop wordt voortgebouwd in opdrachten in verschillende modulen, waarbij relevante praktijkopdrachten worden gebruikt.
Facet 2.2
Relatie doelstellingen en inhoud programma
Voldoende
Criteria - Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. - De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De ontwikkeling van de nieuwe opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans is de taak van de projectleider, die werkt onder verantwoordelijkheid van de businessunitmanager. Deze stelt op basis van het beroepsprofiel het leerplan op voor de opleiding en de leerplannen voor de afzonderlijke modulen. Per module worden 20
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
•
•
•
eindtermen geformuleerd, afgeleid van de eindkwalificaties. Voor de ontwikkeling van een module is in de auteursinstructie een stramien opgenomen voor het leerplan daarvan. De leerdoelen, de leerstof en de examens worden ontwikkeld aan de hand van de Dublin-descriptoren en de generieke kernkwalificaties voor het hbo-bachelorniveau van de Commissie Franssen. De LOI Hogeschool hanteert instructiedocumenten voor auteurs en beoordelaars. Daarin worden de beide niveauaanduidingen toegelicht en is tevens een stramien opgenomen voor het leerplan van een module. Hierin zijn zowel de inhoud als het hbo-bachelorniveau verwerkt (vergelijk 1.2). Het panel heeft waargenomen dat de auteurs/docenten, met wie het panel heeft gesproken, de instructiedocumenten krijgen aangereikt. De betreffende auteurs hebben modules ontwikkeld gericht op taalbeheersing waarbij het niveau vanuit het CEFR leidend was. Zij bleken onbekend te zijn met de Dublin-descriptoren. Het panel heeft vernomen dat iedere module door een tweede lezer van de LOI wordt nagekeken. De wijze waarop de Dublin-descriptoren in de modulen vertegenwoordigd zijn (zie volgende bullet) is uit het informatiedossier gebleken. Het panel stelt vast dat de borging in het systeem zit. De wijze waarop de Dublin-descriptoren gerelateerd zijn aan de modulen, blijkt uit het informatiedossier: - Kennis en inzicht komen aan de orde bij Taal Frans/Spaans I en Taal Frans/Spaans II in de propedeuse en in de module Maatschappijkennis in de hoofdfase. - Toepassing van kennis en inzicht komt aan de orde bij het zelfstandig en beroepsmatig handelen van een vertaler in de modulen Ondernemen voor vertaler, Vertalen in de praktijk en de afstudeeropdracht. - Oordeelsvorming is van toepassing bij de uiteenlopende opdrachten waar een vertaler mee geconfronteerd wordt in de praktijk. Dit wordt in Vertalen Frans/Spaans I (propedeuse) en Vertalen Frans/Spaans II (hoofdfase) aan de orde gesteld, maar ook tijdens Ondernemen voor vertalers en de afstudeeropdracht. - Communicatie is voor een vertaler vooral van belang wanneer hij vertaal(keuzes) overbrengt naar de opdrachtgever. Hieraan wordt veel aandacht geschonken in de modulen Communicatie & Maatschappelijke vorming, Ondernemen voor vertalers, Vertalen in de praktijk, Interculturele communicatie en de afstudeeropdracht. - Leervaardigheden van een vertaler komen aan bod in verschillende opdrachten gedurende de gehele opleiding op een toenemend niveau. Het zwaartepunt van de leervaardigheid van vertalen ligt hierbij in de modulen Vertalen in praktijk en in de afstudeeropdracht. In een overzicht in het informatiedossier wordt weergegeven in welke modulen en in welke eventueel van toepassing zijnde andere studieonderdelen de beroepskenmerken uit het beroepsprofiel aan bod komen. Zo komt het onderdeel Taalvaardigheden uit het beroepsprofiel bijvoorbeeld in de modulen Communicatie en Maatschappelijke vorming, de taalspecifieke modulen Frans/Spaans I en II, de vertaalmodulen Frans/Spaans I en II, Vertalen in de praktijk, de afstudeeropdracht, contactonderwijs en het portfolio aan bod.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
21
•
•
•
•
•
•
•
•
•
22
De vaardigheid van netwerken en aquireren komt vooral in de module Ondernemen voor vertalers aan bod. Het panel heeft de modulen uit de propedeuse bestudeerd en vindt dat ze de beroepskenmerken uit het Beroepsprofiel Vertaler (2006) weergeven en dat ze van hbobachelor niveau getuigen. Daarbij wordt in de modulen voortgebouwd op eerder verworven kennis en vaardigheden in voorgaande modulen. De LOI Hogeschool stelt zich ten doel individueel (hoger) onderwijs te verzorgen dat onafhankelijk van tijd, plaats en tempo plaatsvindt: afstandsonderwijs op maat. Voor de vertaalopleidingen is er sprake van interactief studeren met behulp van digitale leeromgevingen. Gedurende de gehele studie bieden docenten persoonlijke begeleiding en is er de mogelijkheid van contact met studiegenoten. De digitale leeromgeving wordt gebruikt voor het insturen van opdrachten, het contact met docenten, met de LOI en eventueel met studiegenoten, voor de mediatheek en voor inzicht in de studievoortgang. Het onderwijs binnen de LOI Hogeschool is sterk gericht op innovatie, onder andere door toepassing van informatietechnologische ontwikkelingen die individueel studeren mogelijk maken. Binnen het concept van afstandsleren is sprake van een grote variëteit aan leeractiviteiten, leeromgevingen en keuzemogelijkheden voor de student. De lesstof is leerstof en docent tegelijk. Voor de vertaalopleidingen Frans en Spaans wordt de leerstof aangeboden via de opeenvolgende en/of de concentrische methode (de leerstof komt telkens opnieuw aan de orde, steeds uitgebreider en moeilijker). De leerstof bestaat voornamelijk uit schriftelijk materiaal dat speciaal is ontwikkeld voor afstandsonderwijs. De didactische rol van de docent is voor een groot deel verwerkt in de leerstof en in de vormgeving van het studiemateriaal. In de leerstof zijn parate kennisvragen en oefenopgaven opgenomen. Daarnaast kan de student opgaven insturen die door docenten worden gecorrigeerd en becommentarieerd. Het panel heeft een globaal overzicht van het programma bestudeerd in de informatiemap en constateert dat de invulling van de opleidingen goed past bij de werkvormen die zij hanteren en bij het didactische concept van afstandsonderwijs. Het panel heeft de modulemappen met modulen uit de propedeuse (met uitzondering van Vertalen I) en twee grote inhoudelijke modulen uit de hoofdfase bestudeerd en constateert dat deze volgens een vast stramien zijn vormgegeven. Deze beschrijvingen zijn goed uitgewerkt, waarbij een duidelijke structuur en opzet zichtbaar is. Alle modulen/vakken worden afzonderlijk getoetst door in het lesmateriaal opgenomen oefen- en inzendopgaven en door een afsluitend examen. Voor elke module worden twee examenmomenten per jaar geboden. De vertaalopleidingen hanteren een portfolio-opdracht, die de student aan het eind van de studie verdedigt. Het portfolio bevat opdrachten gerelateerd aan de stage en een zelfreflectieverslag over het leerproces, aan de hand van het beroepsprofiel, gedurende de gehele studie. Bij de verdediging van de afstudeeropdracht in een mondelinge zitting aan het eind van de studie wordt ook het portfolio besproken. Een compleet en voldoende portfolio is voorwaarde voor deelname aan de afsluitende mondelinge zitting. Voor de borging van de kwaliteit van de toetsing heeft de LOI Hogeschool uitvoerige en gedegen procedures opgesteld, zowel voor het opstellen als het beoordelen van toetsen.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
•
Zo wordt voor het corrigeren van open vragen gewerkt met een standaarduitwerking. Waar dit niet mogelijk is, is er een correctierichtlijn. In de vertaalopleidingen van de LOI vinden verschillende examens plaats. De modulen in de propedeuse worden voornamelijk intern door de LOI getoetst met uitzondering van de taalmodulen Frans II en Spaans II. Deze modulen worden met externe examens getoetst. Voor Frans II is dit het examen DALF (Diplome Approfondi de Langue Française) van de Alliance Française, niveau C1 vanuit het CEFR. Voor Spaans II is dit het examen DELE (Diploma de Español como Lengua Extranjera) nivel superior. In de hoofdfase worden modulen voornamelijk getoetst middels de SNEVT examens. Dit betreft de vertaalmodulen: Frans/Spaans Vertalen I (propedeuse), Frans/Spaans Vertalen II (hoofdfase) en de modulen Maatschappijkennis (hoofdfase). Het panel heeft de richtlijnen van SNEVT bestudeerd en constateert dat hiermee de beoogde beroepsvaardigheden behaald kunnen worden.
Facet 2.3
Samenhang in opleidingsprogramma
Voldoende
Criteria - Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Zoals alle opleidingen van de LOI Hogeschool bestaan vertaalopleidingen Frans en Spaans uit een propedeuse en een hoofdfase, waaronder de stage- en afstudeerfasen. De propedeuse bevat basismodulen gericht op kennisverwerving. In de hoofdfase wordt deze uitgebreid en toegepast. De afstudeerfase is gericht op het aanbrengen van integrale samenhang tussen de verschillende modulen. • Uit bestudering van het opleidingsmateriaal van de vertaalopleidingen en de gevoerde gesprekken, constateert het panel dat de modulen op een concentrische wijze worden aangeboden aan de student. De modulen gaan gedurende de studie dieper op de inhoud in en vragen om meer integratie van de opgedane kennis. Zo bevat de propedeuse de taalmodulen Frans/Spaans I en Frans/Spaans II die opeenvolgend doorlopen dienen te worden. Hetzelfde geldt voor de vertaalmodulen Vertalen Frans/Spaans I en Vertalen Frans/Spaans II, waarvan Vertalen II in de hoofdfase wordt aangeboden. • Een samenhang tussen de theorie en de praktijk komt in het studiemateriaal naar voren doordat de theorie in de aan de beroepspraktijk ontleende opdrachten geoefend worden, zoals aan de orde is bij het vertalen van verschillende vertaalteksten. Daarnaast zijn praktijkopdrachten aan het eind van de hoofdfase in het curriculum opgenomen. Deze opdrachten bouwen voort op hetgeen de student in de voorgaande modulen heeft verworven en geleerd. Daarbij vindt een integratie plaats tussen taal, vertalen, vooronderzoek naar het onderwerp van de te vertalen tekst en culturele en maatschappelijke achtergronden en ondernemerschap.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
23
Facet 2.4
Studielast
Voldoende
Criteria - Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De LOI Hogeschool biedt tempo-onafhankelijk onderwijs aan. De opleidingen geven een advies over de volgorde waarin vakken bestudeerd moeten worden, maar de student is vrij om zijn persoonlijke leerroute uit te stippelen. Als hij een vak eerder wil volgen kan hij de opleiding verzoeken om vervroegde toezending van het lesmateriaal of versnelde toezending van alle vakken. Hierbij kan een student een studieverkorting door de efficiencyfactor en het concurrencyprincipe realiseren. Het concurrencyprincipe leidt tot een versnelde doorloop van het programma wanneer een student beschikt over een relevante werkplek, aldus de opleidingen. • De vertaalopleidingen Frans en Spaans, worden met een duur van vier jaar aangeboden. De student kan efficiencywinst boeken doordat hij alle weken van het jaar kan benutten voor de studie. De LOI geeft in haar informatiedossier aan de ervaring te hebben bij de opleiding HBO Vertaler Engels dat studenten veelal niet over een relevante werkplek beschikken. Dit is ook de verwachting bij de vertaalopleidingen Frans en Spaans. Hierom is een tijdswinst door het concurrencyprincipe voor de vertaalopleidingen niet van toepassing. • Eventuele studiebelemmeringen worden gesignaleerd vanuit gesprekken met studenten of via binnenkomende vragen via het Customer Contact Centre (call-centre). De binnen komende signalen worden besproken waarop vervolgens verbetertrajecten worden ingezet, zie facet 5.2. • In het portfolio neemt de student zijn studieplanning op. Middels een interactieve I-coach kan de student invoeren wanneer hij welke stappen wil zetten. De I-coach stuurt de student bericht wanneer deze actie moet ondernemen of een actie heeft nagelaten. Tevens wordt de studievoortgang in de digitale leeromgeving weergegeven. • Het panel constateert dat het programma flexibel is en daardoor in grote mate aan te passen aan de wensen van de student.
Facet 2.5
Instroom
Voldoende
Criteria - Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek.
24
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Studenten kunnen zich op elk gewenst moment inschrijven voor de opleiding. Om te worden toegelaten tot de opleiding moeten studenten in het bezit zijn van een diploma havo, vwo of mbo-4. Als de student 21 jaar of ouder is en niet voldoet aan deze eisen kan hij een toelatingstoets doen. De beoordeling van de toelating ligt bij de Toetsingscommissie die bestaat uit (externe) deskundigen. Hiermee voldoen de opleidingen aan de wettelijk vastgestelde toelatingseisen. • Het is mogelijk om op basis van diploma’s of elders opgedane kennis en ervaring (via werkgeversverklaringen) bepaalde vrijstellingen aan te vragen. Deze aanvragen worden beoordeeld door de Toetsingscommissie. Ze maakt daarbij gebruik van een lijst met standaardvrijstellingen die ze elk half jaar checkt. Als een (voor-)opleiding niet op de standaardlijst voorkomt wordt het verzoek naar een externe deskundige voor de vertaalopleiding gestuurd die advies uitbrengt aan de Toetsingscommissie. • Reeds vastgestelde vrijstellingen hebben betrekking op de taalmodulen. Op basis van het diploma DALF C1, DALF C2 of een vergelijkbaar Alliance Française diploma, wordt vrijstelling verleend voor de taalmodulen Frans I en Frans II in de propedeuse HBO Vertaler Frans. Het diploma DELE nivel superior van Instituto Cervantes biedt vrijstelling voor de taalmodulen Spaans I en Spaans II in de propedeuse HBO Vertaler Spaans. • Op basis van het bestudeerde opleidingsmateriaal, constateert het panel dat een aansluiting op de vooropleiding qua inhoud en niveau wordt gerealiseerd. In het propedeuseprogramma komt taalvaardigheid, als basis voor het vertalen, op een voldoende niveau aan bod en kan door studenten als pittig worden ervaren die geen Frans dan wel Spaans in hun vooropleiding hebben gehad. Hiervoor hebben de vertaalopleidingen facultatieve modulen Frans en Spaans ontwikkeld op het gewenste instroomniveau van een basisgebruiker (B1 uit het raamwerk van de CEFR). Aankomende studenten kunnen deze facultatieve modulen doorlopen (ten behoeve van oriëntatie, geen vrijstelling) om te bepalen in hoeverre zij het startniveau van de opleiding beheersen. Het panel heeft de facultatieve modulen bestudeerd en oordeelt hierover positief.
Facet 2.6
Duur
Voldoende
Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De omvang van de vertaalopleidingen is 240 European credits (EC’s). Dit blijkt uit de omvang van de EC’s in de programmabeschrijvingen in de OER’s, opgenomen in het informatiedossier. De omvang van de propedeuse is 60 EC’s en van de hoofdfase is 180 EC’s.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
25
Onderwerp 3
Facet 3.1
Inzet van Personeel
Eisen hbo
Voldoende
Criteria De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel: - het onderwijs zal voor een belangrijk deel worden verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De LOI heeft een overzicht van alle externe medewerkers (ERD: Externe Relatie Database) die bij het ontwikkelings- en begeleidingstraject van de opleidingen zijn betrokken. Deze medewerkers vervullen één of meerdere van de volgende functies: ontwikkelaar, begeleider/docent, examinator en gatekeeper (vergelijk 3.3). Hiervoor heeft de LOI functiebeschrijvingen opgesteld. De ontwikkelaars, begeleiders en examinatoren moeten onder meer werkzaam (geweest) zijn in de beroepspraktijk en moeten een verbinding kunnen leggen tussen theorie en praktijk. • Bij de selectie van externe medewerkers wordt expliciet gekeken naar de vooropleiding en de ervaring in de relevante beroepspraktijk. Het panel stelt vast dat de LOI Hogeschool voor haar opleiding een goed werving- selectiesysteem hanteert dat de kwaliteit van het personeel borgt. Deze systematiek is van toepassing op de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans. • Na bestudering van de vijf CV’s van de externe medewerkers (auteurs/docenten) van de propedeuse (en twee modulen uit de hoofdfase) van de twee vertaalopleidingen, kan het panel bevestigen dat zij functioneren op tenminste hbo-bachelorniveau en beschikken over goede actuele kennis en ervaring uit de praktijk. Het panel is van mening dat de kwalificaties van de externe medewerkers (auteurs/docenten) een goede dekking geven van de vereiste kwalificaties voor de vormgeving van praktijk- en beroepsgericht onderwijs. Verder is al het personeel dat betrokken is bij de ontwikkeling en de uitvoering van de twee vertaalopleidingen in de praktijk werkzaam.
Facet 3.2
Kwantiteit personeel
Voldoende
Criteria - Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de opleiding te kunnen starten. - Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de opleiding te kunnen continueren. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De aard van het onderwijs van de LOI (afstandsonderwijs) stelt bijzondere eisen aan de opbouw van het personeelsbestand. De LOI werkt met ongeveer 300 vaste en 1000 externe medewerkers. Om de voortgang van de processen waarbij externe medewerkers zijn betrokken te garanderen is er een aantal controlemomenten ingebouwd. Er zijn zorgvuldige procedures opgesteld voor de ontwikkeling van een nieuwe opleiding. 26
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
•
•
Daarvoor wordt een projectplan opgesteld dat de basis vormt voor de bepaling van de benodigde capaciteit. Voor de werkzaamheden van de docenten (reactie op huiswerk en/of vragen) zijn normtijden opgesteld. Dat geldt eveneens voor het nakijken van examenwerk door het examenbureau. De Afdeling Organisatie Opleidingen houdt dit bij en maant zonodig de betrokkenen. Als blijkt dat studenten te lang moeten wachten wordt de capaciteit uitgebreid. Opmerkingen over de sterke en zwakke kanten van medewerkers worden opgenomen in de Externe Relatie Database (ERD). Voor iedere module worden altijd twee docenten ingezet in verband met ziekte of vakantie. Als de module voor meerdere opleidingen wordt aangeboden worden vier docenten aangesteld. In de verkoopbegroting worden gegevens opgenomen ten aanzien van het aantal docenten en correctoren en de verwachte tijdsinvestering en het honorarium. De investeringsbegroting bevat een gedetailleerd kostenoverzicht, onder meer de kosten van auteurs en docenten.
Facet 3.3
Kwaliteit personeel
Voldoende
Criteria - Inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De LOI heeft voor de functies van alle externe medewerkers adequate beschrijvingen opgesteld: voor ontwikkelaars (auteur, toetsconstructeur, beoordelaar, toetsvaststeller, redacteur); begeleiders (docent afstandsonderwijs, docent contactonderwijs, docent afstudeeropdracht, stagedocent, coach portfolio); examinatoren (zoals examencorrector en examinator); en gatekeepers (zoals marktverkenner, vakdeskundige, programmaleider en externe projectuitvoerder). In de functiebeschrijvingen worden de taken, de verantwoordelijkheid en de criteria beschreven. De ontwikkelaars, begeleiders en examinatoren moeten tenminste een hbo titel hebben, werkzaam (geweest) zijn in de beroepspraktijk, over relevante vakdeskundigheid beschikken en didactische (schrijf)ervaring hebben. • De LOI heeft een uitgewerkte procedure voor werving en selectie van medewerkers. Aangezien het afstandsonderwijs hoge eisen stelt aan de docenten en auteurs worden er nauw omschreven selectiecriteria gehanteerd. Van de docenten wordt een andere rol verwacht dan bij het reguliere contactonderwijs en van de auteurs wordt verwacht dat deze een deel van de rol van de docent in de leerstof verwerken. Docenten en auteurs worden geselecteerd op basis van vastgestelde criteria. • Voor vaste medewerkers hanteert de LOI een beoordelingssystematiek met regelmatige functionerings- en beoordelingsgesprekken. Daarvoor is een uitvoerige procedure opgesteld. Medewerkers volgen verschillende trainingen, bijvoorbeeld een driejarige ‘management development programma’ voor leidinggevenden en een tweejarig trainingsprogramma voor projectleiders.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
27
•
•
•
De kwaliteit van externe medewerkers wordt bewaakt door middel van de Externe Relatie Database (ERD), die een overzicht bevat van alle personen die geschikt zijn voor één of meer onderwijsfuncties; door een intensieve selectieprocedure (zoals een controle van de CV’s aan de hand van de functiecriteria, het schrijven van een proefhoofdstuk); door periodieke controles van de prestaties (zoals controles van uitwerkingen van docenten door een corrigerend docent); en door evaluaties onder studenten. Opmerkingen van studenten ten aanzien van docenten worden opgenomen in de ERD en worden besproken met de medewerker, die vervolgens de kans krijgt tot verbetering van zijn werk. Na enige tijd wordt het werk van de betreffende medewerker opnieuw gecontroleerd om te kijken of er ook daadwerkelijk verbeteringen zichtbaar zijn. Het panel heeft vijf CV’s van auteurs/docenten uit de propedeutische en hoofdfase van de twee opleidingen bestudeerd en constateert dat voldoende inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische kwaliteiten aanwezig zijn.
Onderwerp 4
Facet 4.1
Voorzieningen
Materiële voorzieningen
Voldoende
Criteria - De beoogde huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het verzorgen van afstandsonderwijs stelt aan de materiële voorzieningen bijzondere eisen. De LOI Hogeschool draagt, in het geval van examens en/of mondelinge les- of praktijkdagen, zorg voor adequate accommodatie, materiaal en apparatuur. Hiertoe beschikt zij in het eigen gebouw over (examen)voorzieningen. In een aantal gevallen wordt de voorkeur gegeven aan een centrale plaats in Nederland, vanwege de geografische spreiding van de studenten. Het panel stelt vast dat de organisatorische aspecten en kosten worden meegenomen in de verkoopbegroting (2005). • Voor het uitoefenen van de primaire taak, het verzorgen van afstandsonderwijs, wordt een geavanceerd logistiek apparaat ingezet waarbij voldoende capaciteit beschikbaar is om de studievoortgang te garanderen. Daarnaast stelt de LOI een digitale leeromgeving ter beschikking, voor de vertaalopleidingen: LOI Campus en LOI Campus Pro (vergelijk paragraaf 4.2). • Voor het contact van studenten met de instelling beschikt de LOI over een specifiek voor deze activiteit gecertificeerd (ITO) Customer Contact Center. Deze garandeert naast een optimale bereikbaarheid voor studenten ook een goede verwerking van de informatie. Deze is namelijk ingebed in de kwaliteitszorgsystematiek.
28
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Facet 4.2
Studiebegeleiding
Voldoende
Criteria - Er is voorzien in personele capaciteit voor studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten, die adequaat zijn met het oog op de studievoortgang. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het begeleidingssysteem sluit aan bij de aard van het onderwijs (tijd-, tempo- en plaatsonafhankelijk) en bij het profiel van de LOI-student: volwassen, zelfstandig, meestal zeer gemotiveerd en vaak werkzaam binnen het vakgebied van de gevolgde studie. De didactische rol van de docent in het contactonderwijs is voor een belangrijk deel verwerkt in de leerstof zelf. Bij de begeleidingsaspecten wordt in de eerste plaats gestreefd naar tijd- en plaatsonafhankelijkheid. Daarnaast zijn het type en niveau van de opleiding, het werkveld waar de opleiding zich op richt en de wijze van examinering bepalend. • De LOI hanteert diverse begeleidingsvormen. De keuze voor één of meer begeleidingsvarianten wordt gemaakt bij de opzet van de opleiding. De aard van de opleiding en de behoefte van de student zijn daarbij bepalend. De opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans maken gebruik van: - Begeleiding door de docent bij de inzendopdrachten. De door de student uitgewerkte opdrachten worden gecorrigeerd en waar nodig voorzien van aanvullende uitleg en aanwijzingen door de docent. Deze maakt hierbij gebruik van een modeluitwerking. - Geautomatiseerde beantwoording van inzendopdrachten met meerkeuzevragen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een binnen het ontwikkeltraject van de opleiding opgesteld antwoordensjabloon, waarbij naast een verklaring voor het juiste antwoord tevens wordt uitgelegd waarom de overige antwoorden fout zijn. - Gelegenheid tot het stellen van vragen aan de docent over de leerstof en de ingezonden uitwerkingen. - Begeleiding via de digitale leeromgevingen LOI Campus en Campus Pro. LOI Campus biedt de mogelijkheid tot individueel of groepscontact met medestudenten, tot het uitwisselen en verspreiden van berichten, tot het toezenden en beantwoorden van inzendopdrachten en het downloaden van ondersteunende leerstof. Voorts geven de digitale leeromgevingen toegang tot de vorderingen, relevante exameninformatie en informatie over contactmomenten, beschikt het over een mediatheek met voor de studie relevante links op het worldwideweb en geeft het informatie over literatuurlijsten. Campus Pro biedt daarnaast de mogelijkheid voor assessments, interactieve begeleiding, multimediale opdrachten en een interactief opleidingsoverzicht. - Begeleiding door een coach ten behoeve van de opbouw en ontwikkeling van het portfolio. - Interactief (face to face) contact met en begeleiding van de docent tijdens mondelinge lessen en praktijkdagen bij opleidingen waarbij vaardigheden en attitude een belangrijke rol spelen. - Begeleiding voor en tijdens een periode van stage door een stagedocent en begeleiding gedurende de afstudeeropdracht door een coach.
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
29
•
•
Tijdens de afstudeerfase heeft de student van de vertaalopleiding Frans of Spaans te maken met een inhoudelijke begeleider en een procesbegeleider. Laatstgenoemde houdt zich bezig met de ontwikkeling en de persoonlijke groei van de student die in het portfolio en de verdediging daarvan aan bod komen. Uit het gesprek met het werkveld blijkt dat aspecten van feedback cruciaal zijn voor de borging van de kwaliteit van vertaalproducten van zelfstandig vertaler. Hierom wordt de student in de module Ondernemen bewust gemaakt van het belang om als individueel zelfstandige feedback van collega-professionals te vragen. In de opleiding wordt de student geconfronteerd met opmerkingen van docenten over de kwaliteit van de ingeleverde opdrachten.
Onderwerp 5
Facet 5.1
Interne kwaliteitzorg
Systematische aanpak
Voldoende
Criteria - Er is voorzien in een systeem van interne kwaliteitszorg, waarbij mede aan de hand van toetsbare streefdoelen en periodieke evaluaties verbetermaatregelen worden getroffen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het kwaliteitssysteem is tot stand gekomen onder het toeziend oog van de Raad voor de Kwaliteitsbevordering. De Raad bestaat uit zes vooraanstaande leden uit verschillende maatschappelijke geledingen en kan worden beschouwd als een gezaghebbend orgaan ter controle en verbetering van de onderwijskwaliteit. De borging van de gehanteerde kwaliteitsprocedures wordt jaarlijks in de Raad besproken. • Daarnaast is een belangrijke rol weggelegd voor de Programma-adviesraad (PAR). De PAR houdt zich bezig met de productkwaliteit. Ze adviseert over (strategische) verkenningen naar nationale en internationale ontwikkelingen, over kansrijke uitbreiding van het assortiment, over de ontwikkeling en inhoud van nieuwe opleidingen, over het profiel en de competenties van docenten en programmaleiders. De PAR bestaat uit tien leden, één voorzitter en negen domeinadviseurs. De samenstelling waarborgt de expertise op de verschillende relevante opleidingsdomeinen. De vertaalopleidingen worden in het domein Communication en Languages vertegenwoordigd in de PAR. De beroepenveldcommissie Communication en Languages voor alle vertaalopleidingen van de LOI, wordt per september 2006 geïnstalleerd. • De procedures die het ontwikkelingstraject van opleidingen en examens omvatten, zijn ISO-9001 gecertificeerd. De relevante procedures en werkwijzen zijn beschreven in een Kwaliteitshandboek: onderwijsontwikkeling, -uitvoering, examinering, werving en selectie van personeel, documentenbeheer en het kwaliteitssysteem. • De productkwaliteit wordt met name bewaakt door de visitaties in het kader van de accreditatie. Op basis van de visitatierapporten en andere signalen (enquêteresultaten, klachtenoverzichten en interne audits) worden verbeterplannen opgesteld en deze
30
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
•
•
•
worden gerapporteerd aan de Raad voor de Kwaliteitsbevordering. Verbetermaatregelen worden tevens besproken in een aparte bijeenkomst van het bevoegd gezag, de kwaliteitscoördinator en de portefeuillehouder Hoger Onderwijs. Aandachtspunten hebben vooral betrekking op LOI als organisatie of zijn opleidingsoverstijgend. Specifieke aandachtspunten voor de opleiding vallen onder de businessunitmanager. Deze bespreekt de resultaten en te nemen maatregelen met de projectleider. De LOI beschikt over verschillende vormen van evaluatie. Zo hanteert men halfjaarlijkse digitale enquêtes onder studenten en tweejaarlijkse panelbijeenkomsten met stakeholders (hoofdzakelijk studenten, afgestudeerden en docenten). De enquêteformulieren zijn van goede kwaliteit en leveren relevante informatie op over de kwaliteit van het onderwijs (programma-aspecten), de docenten en de voorzieningen. In de panelbijeenkomsten komen knelpunten en suggesties aan de orde over het onderwijsprogramma, de praktijkrelevantie, de begeleiding, de studiebelasting en de informatievoorziening. Service Calls worden gehanteerd om via een actieve telefonische benadering van studenten aandacht en betrokkenheid te tonen. Uit deze gesprekken komt tevens informatie over de opleidingen. Voorts is er een procedure voor klachtenregistratie en -afhandeling. Signalen uit evaluaties worden besproken door de kwaliteitscoördinator en de businessunitmanager. Daarbij wordt ingegaan op aandachtspunten en eventuele verbetermaatregelen. De opleiding hanteert de volgende streefnormen voor de verschillende evaluaties. Bij evaluaties waarbij een schaal van één tot tien wordt gehanteerd, gaat de LOI uit van een streefnorm acht. Bij een schaal van één tot vijf, waarbij gescoord wordt in termen van ‘zeer tevreden’ tot ‘zeer ontevreden’, hanteert de LOI dat het gemiddelde resultaat ‘tevreden’ moet zijn. Bovenstaande beschreven normering is van toepassing op de vertaalopleidingen Frans en Spaans. Het panel vindt deze normen goed.
Facet 5.2
Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld
Voldoende
Criteria - Bij de interne kwaliteitszorg zullen medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief worden betrokken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De LOI betrekt het beroepenveld, naast contacten met gatekeepers, ontwikkelars en begeleiders, via de PAR en via de beroepenveldcommissies. Deze laatste worden op domeinniveau ingevuld. De domeinadviseur uit de PAR is aan de betreffende beroepenveldcommissie (BVC) gekoppeld. Procedureel is vastgelegd dat de businessunitmanager minimaal tweemaal per jaar overleg voert met de BVC. Zodra de BVC voor de vertaalopleidingen is geïnstalleerd (september 2006), is dit van toepassing voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans. • Studenten worden bij de opleiding betrokken via de halfjaarlijkse enquêtes, de tweejaarlijkse panelbijeenkomsten en de Service Calls. De Service Calls vinden minimaal © NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
31
•
•
•
éénmaal per jaar plaats waarin studenten worden bevraagd op bepaalde onderwerpen. Dit zijn open vragen met een relationeel karakter. De LOI betrekt alumni bij de opleidingen via de tweejaarlijkse panelbijeenkomsten. Een enquête voor alumni is in ontwikkeling evenals een website voor alumni, waar zij ervaringen kunnen uitwisselen. De medewerkerstevredenheid wordt jaarlijks gemonitord. Tevens zijn er bijeenkomsten met externe medewerkers, docenten en ontwikkelaars over de bestuurlijke context, het onderwijsprogramma, de begeleiding en de examens. De beschreven systematiek voorziet er in dat vertegenwoordigers van het werkveld, studenten, docenten, medewerkers en alumni betrokken worden bij de verdere ontwikkeling van de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans. Uitkomsten worden allemaal ingebed in het verbeterbeleid.
Onderwerp 6
Facet 6.1
Condities voor continuïteit
Afstudeergarantie
Voldoende
Criteria - De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het panel stelt vast dat de vertaalopleidingen Frans en Spaans een overeenkomst sluiten met de student, waarin wordt verklaard dat de student de opleiding volledig kan afronden. Het panel heeft de standaardovereenkomst die daarvoor wordt gebruikt ingezien. De LOI Hogeschool stelt als maximale studieduur in de regel een termijn van tweemaal de opleidingsduur. Voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans is dat een studieduur van acht jaar. Met bijbetaling kan die termijn nog worden verlengd. Als een opleiding tussentijds wordt gestopt, wordt studenten een andere, passende opleiding aangeboden. Behaalde certificaten blijven geldig. In het geval van een lange doorlooptijd wordt per student de geldigheid van de certificaten getoetst. • Op basis van bovenstaande, stelt het panel vast dat er voldoende garantie is voor studenten van de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans om af te studeren.
Facet 6.2
Investeringen
Voldoende
Criteria - De voorziene investeringen zijn toereikend om de opleiding (inclusief voorzieningen) tot stand te brengen.
32
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Voordat het management de beslissing neemt om een opleiding te starten, stellen de businessunitmanager en de projectleider een projectplan (verkoopbegroting) op. De verkoopbegroting kan pas tot stand komen, nadat veel inhoudelijke en operationele zaken zijn uitgewerkt. De indiening van de verkoopbegroting maakt de investering expliciet. Een tastbaar onderdeel is de volledig uitgewerkte OER, waarin ook de afzonderlijke modulen gedetailleerd zijn uitgewerkt. • Alle investeringen die nodig zijn om de opleidingen te ontwikkelen, te onderhouden, te begeleiden en te examineren worden in de verkoopbegroting opgenomen. In termen van activiteiten is aangegeven welke investeringen nodig zijn om de opleiding tot stand te brengen. In de investeringsbegroting wordt volgens een vast stramien gedetailleerd weergegeven welke investeringen worden begroot om de opleiding tot stand te brengen en te onderhouden. Onder meer worden de ontwikkelkosten voor het management, de projectleiding en auteurs vermeld, alsmede de productie- en onderhoudskosten.
Facet 6.3
Financiële voorzieningen
Voldoende
Criteria - De financiële voorzieningen voor de gecalculeerde negatieve resultaten zijn voldoende voor dekking van de aanloopverliezen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • In de verkoopbegroting (2005) en de investeringsbegroting worden de voor de opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans benodigde financiële voorzieningen vermeld (vergelijk facet 6.2). • Het panel heeft de gedeponeerde jaarrekening over 2003 ingezien en geconstateerd dat de LOI over ruim voldoende reserves beschikt om eventuele aanlooptekorten te kunnen dekken. De directie van de LOI heeft verklaard dat de uitkomsten over het jaar 2004 vergelijkbaar zijn met die van 2003 (de jaarrekening 2004 is nog niet gedeponeerd).
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
33
34
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Deel C: Bijlagen
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
35
Bijlage 1:
36
Onafhankelijkheidsverklaring panelleden
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
37
38
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
39
40
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Bijlage 2:
Deskundigheden panelleden
Panellid: De heer F.G. Egas Repáraz
Panellid domein: Mevrouw drs. B.A.M.M. Râtel
Panellid NQA: de heer drs. Ing. A.G.M Horrevorts
Toegevoegd panellid NQA: Mevrouw M. Snel
Deskundigheid cf. Protocol VBI’s; 22 augustus 2005
Relevante werkvelddeskundigheid
X
X
Vakdeskundigheid: Vertrouwd met meest recente ontwikkelingen
X
X
Vakdeskundigheid: Vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op niveau/oriëntatie te beoordelen opleiding
X
X
Onderwijsdeskundigheid
X
X
X
X
X
X
X
X
Studentgebonden deskundigheid Visitatiedeskundigheid
NB: Alle panelleden hebben de onafhankelijkheidsverklaring ondertekend; mevrouw M. Snel is toegevoegd panellid vanuit NQA.
Nadere informatie over de achtergronden van de panelleden:
Panellid de heer F.G. Egas Repáraz De heer Egas Repáraz is ingezet vanwege zijn deskundigheid met betrekking tot opleidingseisen en zijn werkvelddeskundigheid. De heer Egas Repáraz heeft ruime ervaring als docent Spaans en heeft een eigen vertaalbureau. De heer Egas Repáraz heeft voor deze visitatie individuele instructies gekregen. Opleiding: 1984 – 1988 1980 – 1988
tweedegraads Spaans (cocma utrecht) tolk-vertaler Spaans (deels privé-les drs. J.B. Vuyk-Bosdriesz), diploma staatssexamen gehaald 1988
Werkervaring: 1988 – 1994 Docent Spaans hmn, eerste- en tweedegraads (vertalen en schrijf/leesvaardigheid) 1988 – 1992 Docent vertalen Spaans bij vertol (tolk-vertaalopleiding) 1992 – 1994 Directeur/docent Goya, tolk-vertaalopleiding
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
41
1988 – 1994
Freelance kernredacteur Van Dale bij vervaardiging woordenboeken Spaans– Nederlands v.v. 1994 – heden freelance vertaler
Panellid mevrouw drs. B.A.M.M. Râtel Mevrouw Râtel is ingezet als panellid vanwege haar domein- en werkvelddeskundigheid. Zij heeft een studie Frans op universitair niveau afgerond. Mevrouw Râtel heeft een eigen vertaalbureau en is sinds 1987 Freelance Vertaalster met als vertaaldomeinen: geschiedenis en cultuur, kunst, literatuur, nieuws en actualiteiten, toerisme, milieu, ruimtelijke ordening, woning, onderwijs en ontwikkeling. Daarnaast heeft zij 5 jaar werkervaring als docente Frans op middelbare scholen. Ook heeft zij ervaring in het lesgeven aan volwassenen. Mevrouw Râtel heeft voor deze visitatie individuele instructie gekregen. Opleiding: tot 1973 1973 – 1975 1981 1984 – 1987
Lyceum in Frankrijk Baccalauréat A5 (3 vreemde talen) Hogere school voor Toerisme in Lyon MO A Frans Vrije Leergangen Amsterdam Doctoraal Frans aan de VU Amsterdam
Werkervaring 1975 – 1978 1978 – 1983 1978 – 1996 1987 – heden
Kantoor medewerkster Leraar Frans op middelbare scholen Privélessen aan volwassenen Freelance vertaalster
De heer drs. Ing. A.G.M Horrevorts: De heer Horrevorts is ingezet als panellid NQA. De heer Horrevorts is sinds januari 2004 auditor bij NQA, de Netherlands Quality Agency. Van 2000 – 2003 was hij werkzaam bij de HBO-raad, afdeling Kwaliteitszorg. Hij bezit auditorkwaliteiten vanwege jarenlange visitatie-ervaring en cursussen gevolgd bij INK en Lloyd’s Register. In 2000 volgde hij de postgraduate course ‘Institutional Management and Change in Higher Education’ aan het Centre for Higher Education Policy Studies (CHEPS), Universiteit Twente en Open University, Engeland. Opleiding: De heer Horrevorts studeerde Metaalkunde aan de HTS te Utrecht en Sociale Geografie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Werkervaring: Van 1993 tot 2000 was de heer Horrevorts werkzaam bij de Nuffic als programmamedewerker hoger (beroeps)onderwijs en ontwikkelingssamenwerking. Van 2000 – 2003 was hij werkzaam bij de HBO-raad, afdeling Kwaliteitszorg. Hij was secretaris van diverse visitatiecommissies: CMV, SJD, Technische Natuurkunde, Voortgezette opleiding Theater, Tuinbouw en Akkerbouw en de visitatiecommissie Landelijke Publieke Omroep. De heer Horrevorts is sinds januari 2004 auditor bij Netherlands Quality Agency (de verzelfstandigde afdeling Kwaliteitszorg van de HBO-raad).
42
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Mevrouw M. Snel (NQA-auditor) Mevrouw Snel heeft is in 2004 begonnen als student panellid bij NQA en heeft sinds 2005 als NQAauditor ervaring met visiteren. Zij is getraind als auditor Hoger Onderwijs NQA in samenwerking met Lloyd’s Register. Opleiding: 2004
bachelor HRM, Personeel & Arbeid, Saxion Hogeschool Enschede
Werkervaring: 2004 – 2005 Jr-personeelsadviseur, de Twentse zorgcentra 2005 – heden NQA-auditor, Netherlands Quality Agency Cursus: Maart 2004
Training Auditor Hoger Onderwijs, NQA i.s.m. Lloyd’s Register
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
43
Bijlage 3:
Bezoekprogramma
Visitatie HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans op Woensdag 26 april 2006 Tijdstip
Programmaonderdeel
Deelnemers
10.00 – 12.00 uur
Ontvangst Materiaalbestudering
(Visitatiepanel)
12.00 -12.30 uur
Rondleiding
(Visitatiepanel), Tim Steffens (kwaliteitszorgcoördinator)
12.30– 13.00 uur
Lunchpauze
(Visitatiepanel)
13.00 – 13.45 uur
Gesprek opleidingsmanagement
Opleidingsmanagement: Marianne Heijndijk (businessunit manager), Barbara Roemers (projectleider), Karina Visscher (portefeuillehouder hoger onderwijs), Tim Steffens (kwaliteitszorgcoordinator)
13.45 – 14.30 uur
Gesprek auteurs/ ontwikkelaars (toekomstige medewerkers uitvoering programma)
Mw. Drs. A.G.S.E. van de Wijdeveen (vertaler Frans), dhr. H. van Brandwijk (vertaler Spaans), dhr. mr. E.H. Bakker (ontwikkelaar juridisch vertaler) Barbara Roemers (toehoorder)
14.30 -14.45 uur
Intern paneloverleg (schakelmoment)
(Visitatiepanel)
14.45 – 15.30 uur
Gesprek met werkvelddeskundigen
Mw drs. K. Zeven (vertaler Engels), mw. H.B. Koornberg (vertaler Frans), mw. Drs. E.H.M. Heijmans (taalniveau Spaans) Marianne Heijndijk (toehoorder)
15.30 – 16.30 uur
Intern paneloverleg
(Visitatiepanel)
16.30 – 17.00 uur
Gesprek met opleidingsmanagement en afronding
Opleidingsmanagement: Marianne Heijndijk (businessunit manager), Barbara Roemers (projectleider), Karina Visscher (portefeuillehouder hoger onderwijs), Tim Steffens (kwaliteitszorgcoördinator).
17.00 – 17.15 uur
Afsluitend paneloverleg
(Visitatiepanel)
44
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
Bijlage 4:
Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal
Materiaal informatiedossier: - Beroepsprofiel Vertaler (2006), - Overzicht curriculum en niveau LOI HBO Bachelor Vertaalopleidingen, - Oerzicht niveau taalvaardigheid (CEFR) LOI HBO Bahelor Vertaalopleidingen, - Richtlijnen Stichting Nationale Examens Vertaler en Tolk, - Onderwijs- en Examenregeling HBO Bachelor Vertaler Spaans (concept) - Onderwijs- en Examenregeling HBO Bachelor Vertaler Frans (concept) Modulen propedeuse: - alle modulen propedeuse aanwezig, behalve Vertalen I Modulen hoofdfase: - Vertalen in de praktijk, - Ondernemen voor vertalers - Maatschappijkennis Literatuur die ondersteunend aan de modulen wordt gebruikt. Acht CV’s mogelijke werkveldvertegenwoordigers Vijf CV’s auteurs curricula vertaalopleidingen Frans en Spaans Beschrijving afstudeeropdrachten
© NQA - visitatie LOI Hogeschool, opleidingen HBO Vertaler Frans en HBO Vertaler Spaans (dt)
45