Liturgie morgendienst Emmen, 9 augustus 2015 Thema: Je kunt de toekomst voorspellen...
1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader en van de Heer Jezus Christus. 3. Zingen: Psalm 18:1,9 4. Gebed van schuldbelijdenis en verootmoediging 5. Zingen: Psalmen Voor Nu 130 (mmv muziekgroep) 6. De weg die de HERE wijst – lezen Romeinen 12:9-21 7. Zingen: LvdK 293:3 8. Gebed om verlichting met Gods Geest 9. Schriftlezingen: Daniel 7:1-14 en 2 Tessalonicenzen 2 (door … ) 10. Zingen: Psalm 102:6,8,9 11. Kindermoment: Daniel 12. Zingen: Gezang 75:1,2,6 13. Preek n.a.v. Daniel 7 14. Amenlied: LvdK 294:1,2,4,5,6 15. Dankgebed, voorbede 16. Inzameling van de gaven (diakenen geholpen door … ) 17. Slotzang: Gezang 99:2,3 18. Zegen. De genade van onze Heer Jezus Christus, en de liefde van God en de eenheid met de heilige Geest zij met u allen.
Je kunt de toekomst voorspellen!
Preek n.a.v. Daniël 7, door Jan Haveman, Emmen 9 augustus 2015
1
Preek n.a.v. Daniël 7
Je kunt de toekomst voorspellen...
Emmen, 9 augustus 2015
Kindermoment: Daniël Wat weten de kinderen te vertellen over Daniël uit de Bijbel? ([dia1-4] telkens dia pas laten zien NADAT het onderwerp genoemd is!) Aspecten: weggevoerd naar Babel, Daniël en zijn 3 vrienden, Daniël in de leeuwenkuil, Daniël die drie keer per dag voor het open raam bidt, Daniël die een droom uitlegt van Nebukadnessar Nu: Daniël krijgt ook zelf dromen en visioenen over wat er in de toekomst gaat gebeuren Dat lijkt op wat er in het allerlaatste Bijbelboek (Openbaringen) staat Zingen: Gezang 75:1,2,6 Preek Volk van God, geliefde gemeente van Jezus Christus, br/zr, jonger of ouder, welkome gast, luisteraar/kijker thuis, [dia6] Ik zie ik zie wat jij niet ziet... Dat is een leuk spelletje – je neemt een kleur in gedachten die je ergens ziet, en de anderen moeten raden van welk ding die kleur is (en die zij dus toch ook wel kunnen zien...) Ik zie ik zie wat jij niet ziet... Er zijn mensen, die echt dingen zien die anderen niet zien. [dia7] Op de kermis had je vroeger van die bijzondere vrouwen die in een glazen bol de toekomst konden voorspellen (dat was dan gelijk een van de redenen waarom je niet naar de kermis mocht...) Of die aan de hand van spelkaarten jouw toekomst kunnen lezen. Vaak is wat ze voorspellen zo algemeen, dat het altijd wel uitkomt. Of dat het gaat werken als selffulfilling-prophecy. Maar toch is het een beetje een duistere en geheimzinnige wereld, en daarom voor velen spannend – hoe ziet mijn toekomst eruit? Wat gaat er gebeuren? Dat zou je best willen weten! (of toch niet?) Maar weet je wat nu echt bijzonder is? [dia8] Dat ook jij de toekomst kunt voorspellen! Nee, je kunt inderdaad niet precies voorspellen wat er vandaag en morgen allemaal gaat gebeuren. Je kunt wel plannen maken: dit gaan we doen en dat... en grote kans dat het ook inderdaad zo gaat; maar zeker weten doe je het niet. Hoe vaak gebeuren er niet onverwachte dingen – dan valt er bijvoorbeeld een hijskraan bovenop je huis ofzo... Tegelijk zongen we net: stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw. En dat is iets wat toch echt gaat gebeuren! Ik weet wel, dat nogal wat mensen dat zoethoudertjes vinden [dia9] stil maar, wacht maar... Voor hen is dat een soort worst die je voorgehangen wordt om je braaf en inpasbaar te houden – ooit zal alles beter worden (maar nu nog even niet...) Ik kan me dat cynisme wel een beetje voorstellen, zeker omdat het in het verleden ook wel zo gewerkt heeft. En dan werden brave, goedgelovige mensen met zulke toekomstvisioenen door directeuren die alleen maar winst wilden maken onderdrukt en uitgeknepen. Toch geloof ik dat het echt de toekomst is: alles wordt nieuw. En wel omdat we dat liedje niet zelf bedacht hebben, maar omdat het in de Bijbel staat. Nou ja, maar wie zegt dat waar is wat in de Bijbel staat...?!, zal iemand opmerken. Kijk, dat is nou het mooie en eerlijke van de Bijbel: daar staat zelf in dat iets wat voorspeld wordt alleen maar wáár is als het ook echt uitkomt en gebeurt. [dia10] Je kunt de toekomst voorspellen!
Preek n.a.v. Daniël 7, door Jan Haveman, Emmen 9 augustus 2015
2
Dat is zelfs het kenmerk van profetie: het moet uitkomen. En als je het dan toch over voorgehangen worsten hebt: hoeveel wordt mensen juist in onze tijd niet beloofd en voorzegd en voorgespiegeld waar helemaal niets van waar is. Beleggingen gaan in rook op, koersplannen vallen in duigen, heel veel apparaten en middeltjes vallen tegen, beloftes worden niet waar gemaakt... Zo niet in de Bijbel. Die is door en door betrouwbaar. Omdat het Gods Woord is. En omdat God altijd doet wat Hij zegt. Zoals ook blijkt uit allerlei voorspellingen die in de Bijbel staan die daadwerkelijk uitkomen. Daarom kun je ervan uitgaan dat ook die bijzondere droom van Daniël zoals beschreven in hoofdstuk 7 waarheid is. Eerst even iets over het Bijbelboek Daniël zelf. [dia11] De eerste 6 hoofdstukken daarvan beschrijven geschiedenis. Het zijn die mooie en bekende verhalen waar we het aan het begin al even over hadden. Het tweede deel, [dia12] vanaf hoofdstuk 7, is veel minder bekend. Daarin staan enkele dromen en visioenen die Daniël te zien krijgt. Het is mijn voornemen daar enkele preken aan te wijden. Zoals ik al eerder, o.a. bij de prekenserie over Openbaringen, heb opgemerkt, [dia13] vragen profetische teksten een andere, eigensoortige uitleg dan verhalende, historische teksten. Er zijn uitleggers, die zowel de profetieen van Daniël als die uit Openbaringen, precies gaan invullen: dit was toen, en dat toen, en dat zal dan zijn... etc. Voor een deel zal dat misschien kunnen, maar nooit volledig; en als je dat wel gaat doen, wordt het vaak gekunsteld. Eerder is het zo, dat dingen steeds weer terugkomen, soms in een iets andere vorm, maar toch. Dat eerst in het algemeen. Nu dat [dia14] droomvisioen dat Daniël te zien krijgt. Wat is dat weer vreemd allemaal, met die dieren die er zo raar uitzien... Ook Daniël zelf is er helemaal van ondersteboven en van de kaart. Na de beschrijving van wat hij heeft gezien, vraagt en krijgt hij uitleg. Het begint met een zee waar de wind overheen raast – onstuimig, woest en wild, een kolkende gevaarlijke massa. Zo wordt de zee ook vaak gezien in profetie: dreigend, onheilspellend, verslindend, symbool voor de chaos. Daarom is het zo geruststellend als Johannes in zijn visioen later ziet dat er, als alles nieuw wordt, geen zee meer is! Nu is de zee er nog wel – en uit die dreigende watermassa komen vier vreemde dieren te voorschijn, die alle vier koningen/koninkrijken voorstellen. Let op dat in de uitleg alle aandacht uitgaat naar dat laatste dier, dat er ook het meest uitziet als een gedrocht, en dat echt nog weer heel anders is dan de eerste drie dieren. Uitleggers die vooral invullers zijn (dit is dit en dat is dat...) proberen die vier dieren te plaatsen in de geschiedenis. [dia15] Een vergelijking met hoofdstuk 2 wordt vaak gemaakt, waarin Daniël de droom van Nebukadnessar uitlegt, die dat grote beeld had gezien, bestaande uit een hoofd van goud, borst en armen van zilver, buik en lendenen van brons, benen van ijzer en voeten van ijzer en leem. De uitleg die Daniël mocht geven was dat het hier echt om vijf opeenvolgende koninkrijken ging, te beginnen met het gouden, het machtigste koninkrijk, dat van Nebukadnessar zelf. Daarna zouden alleen maar minder belangrijke koninkrijken komen, die tenslotte allemaal vernietigd worden door een van een berg losgeraakte steen. Toch is het lastig vergelijken. Je komt gelijk al in de problemen, omdat het in Daniël 7 om vier, en niet over vijf koninkrijken gaat. En je kunt wel bepaalde dingen van die beesten invullen – zo zou die leeuw die een mensengezicht Je kunt de toekomst voorspellen!
Preek n.a.v. Daniël 7, door Jan Haveman, Emmen 9 augustus 2015
3
krijgt kunnen slaan op Nebukadnessar, die immers ook een tijdje als een dier is geweest, en vervolgens weer mens werd; en zo zou die panter met z'n vier vleugels kunnen verwijzen naar Alexander de Grote, die immers in vliegende vaart grote delen van de toenmalige wereld onder de voet liep. Maar alles precies invullen is lastig. Kijk alleen maar naar dat vierde dier, waar dus in de verklaring alle nadruk op valt. Welk rijk zou dat moeten zijn dan? Want dat rijk eindigt pas met de komst van de oude van dagen op de troon, die recht zal spreken, en de heerschappij overdraagt aan iemand die er uitziet als een mens. Ik denk dat het wijzer is te stoppen met precies invullen, en te kijken naar de grote lijn, naar de boodschap die dit indrukwekkende droomvisioen van Daniël ons te zeggen heeft. [dia16] Die vier dieren symboliseren zeker koninkrijken, wereldmachten die elkaar opvolgen. Maar dat is iets wat nog steeds doorgaat – was het maar gestopt met het Romeinse Rijk! Maar nee, daarna kwamen nog de vechtrijken van de Middeleeuwen, en van Napoleon, en de koloniale machthebbers, en daarna niet te vergeten van Hitler, en Stalin, en Mao, en Pol Pot, en kennen we nu die van IS, en Assad, en allerlei dictators in evenzovele bananenrepublieken. Allemaal machten waar mensenlevens niet tellen (denk aan de botten in de bek van de beer), miljoenen op vlucht zijn, en duizenden over de kling worden gejaagd. Waarin het zelfs van kwaad tot erger gaat, en niet meer van mannetje tot mannetje met speer en zwaard gevochten wordt, maar met [dia17] een atoombom in één klap honderdduizend mensen worden vernietigd (denk aan de machinerie van het vierde dier). Wie naar de wereld van nu kijkt kan toch niet met droge ogen beweren dat we op weg zijn naar een steeds betere wereld?! Beter? Het is alleen maar slechter en slechter geworden! Alle grote woorden en idealen ten spijt – we staan er nu toch ook weer bij en kijken er naar, terwijl de een na de andere vluchtboot op de Middellandse Zee (ja, dat is die zee waarin je zo heerlijk kan zwemmen in de zomervakantie), waarin nu de een na de andere vluchtboot kapseist, met honderden doden tot gevolg. We staan erbij en kijken er naar op tv, al die ellende in het Midden-Oosten en Afrika, brandhaarden, volkerenmoord, mensen die elkaar beestachtig afslachten – het is toch niet te geloven, in onze beschaafde tijd... En nu weet ik wel dat we er geen boterham minder om eten en ook onze vakantie er niet voor afzeggen, maar als die ellende alleen maar koud en onverschillig van je afglijdt... Ik hoor ook van mensen dat ze zich zorgen maken, bijvoorbeeld over dat extremistisch islamisme – het is wachten op de eerste aanslag van IS in Nederland... [dia18] Nu is het niet de bedoeling om u/jou vanmorgen bang te maken – integendeel. Maar het is wel wijs om realistisch te zijn. En daarbij kan het droomvisioen van Daniël helpen. Je kunt namelijk de toekomst voorspellen! En twee dingen worden dan heel erg duidelijk. Het eerste is, dat gaandeweg de geschiedenis, [dia19] de ellende alleen maar zal toenemen. En sterker: daar zullen vooral de mensen die in God en Jezus geloven last van krijgen. Kijk maar 's hoe vaak in de uitleg die Daniël krijgt sprake is van de uitdrukking [dia20] 'de heiligen van de hoogste God' (of kortweg: 'de heiligen'). Daarmee is Gods volk bedoeld, dat zijn de gelovigen, Gods kinderen, de christenen – dat zijn wij. Een prachtige uitdrukking is het! Heiligen – dat wil zeggen: mensen die toegewijd zijn aan God, mensen die van God zijn, die bij Hem horen. En daarbij: van de hoogste God – onze God is veruit de machtigste. Maar dat weten, dat geloven – dat je van God bent en dat Hij de machtigste is van al – dat heb je ook echt wel nodig. Want er zal een juist tegen hen, tegen ons!, oorlog gevoerd worden. Vers 21 – Daniël ziet hoe de horen van het vierde dier [dia21] de strijd aanbindt tegen de heiligen Je kunt de toekomst voorspellen!
Preek n.a.v. Daniël 7, door Jan Haveman, Emmen 9 augustus 2015
4
en hen overwint. Vers 25 – de horen zal in opstand komen tegen de hoogste God, en de heiligen van de hoogste onderdrukken en proberen hun feesten en hun wet te veranderen... Dat is dreigend. Daar word je niet gelijk happy clappy van. Maar dat het niet alleen Oud-Testamentische somberheid is, is wel duidelijk geworden uit de lezing uit 2 Tessalonicenzen 2. Die kleine horen met ogen en een mond vol grootspraak die Daniël ziet, is de [dia22] AntiChrist waarover Paulus spreekt. En reken maar dat die AntiChristelijke macht grote triomfen haalt – velen zullen zich van het geloof afkeren en alles wat goddelijk en heilig is zal worden bestreden. De komst van de wetteloze mens is het werk van Satan en gaat gepaard met groot machtsvertoon en valse tekens en wonderen. Het is de wereldmacht waarin de leugen regeert en de mens zelf als hoogste godheid op de troon zit – en wie herkent daarin niet de tijd en cultuur waarin wij leven?! Maar we laten ons niet bang maken! Want de toekomst is voorspeld,[dia23] en het tweede wat het droomvisioen van Daniël laat zien is, dat de overwinning aan God is, dat Jezus triomfeert. Heel bijzonder ziet Daniël dat er tronen worden neergezet, en dat er een 'oude van dagen' plaatsneemt (waarmee vooral eerbied en respect wordt uitgedrukt), die gediend wordt door duizendmaal duizenden, tienduizend maal tienduizenden. Het zal duidelijk zijn dat hiermee God JHWH is aangeduid. En deze God zal rechtspreken en oordelen. De boeken gaan open – duidelijk zal worden wat een ieder heeft uitgericht. En dan zal het dier met zijn grootspraak, de AntiChristelijke macht, worden gedood en vernietigd. De onderdrukking van de heiligen, de gelovigen zal er zijn TOTDAT (vers 22), totdat God JHWH komt en recht zal doen, en de heiligen het koningschap in bezit zullen krijgen. Er zal ellende zijn, een ellendige tijd, maar die tijd is bepaald. Afgegrensd. Ook is er sprake van [dia23] tijd, dubbele tijd en een halve tijd. Dat heeft in zich dat de onderdrukking, de geloofsafval, je zwaar kan treffen en zwaar kan vallen – er lijkt misschien geen eind aan te komen, zo moeilijk, zo onbegrijpelijk is het! Je gaat er onder gebukt. Maar dan is toch het slot: een halve tijd! Opeens is er dan het einde. Zoals onze Heer het in zijn profetie ook zegt (Matteus 24): [dia24] ...het zal een tijd zijn van enorme verschrikkingen, zoals er sinds het ontstaan van de wereld tot nu nooit geweest zijn en er ook niet meer zullen komen. En als die tijd niet verkort zou worden, dan zou geen enkel mens worden gered... Hoor je wel: als die tijd niet verkort zou worden – dat is de belofte van de halve tijd! Zwaar zal het zijn (of worden), maar niet uitzichtloos. Want Jezus triomfeert. Hij is die mens die genoemd wordt in Daniëls droomvisioen. Onze Heer herinnert zelf aan deze omschrijving uit Daniël in het net genoemde Matteus 24. Hij is de mensenzoon die terugkomt op de wolken van de hemel, bekleed met macht en glorie. Aan Jezus worden macht, eer en het koningschap gegeven, en alle volken en naties dienen Hem. Dat is de toekomst – Gods Rijk komt! En de heiligen van de hoogste God mogen met Hem samen heersen tot in eeuwigheid. Ook dat is de toekomst: dat Koninkrijk zal nooit te gronde gaan. [dia25] Dat is de werkelijkheid. Dat is de toekomst. Zo zal het gaan – dat kun je voorspellen! Denk daar maar aan als je de krant leest en het nieuws op tv ziet, of als je zelf vanwege je geloof bespot en verdrukt wordt: er is een strijd aan de gang tussen Christus en AntiChrist, zeker, en die strijd is vreselijk – maar Christus heeft overwonnen! Daarom: Heer, hou ons staande, Heer, hou ons vast. Geef dat we niet meegetrokken worden in de ondergang, maar eeuwig met U mogen heersen in heerlijkheid. Je kunt de toekomst voorspellen!
Preek n.a.v. Daniël 7, door Jan Haveman, Emmen 9 augustus 2015
5
En daarom: broeders en zusters, wees standvastig en houd u aan de overleveringen waarin u bent onderwezen. Laat onze Heer Jezus Christus zelf, laat God, onze Vader, die ons zijn liefde heeft betoond en ons in zijn genade eeuwig troost en goede hoop heeft geschonken, u bemoedigen en u sterken bij elk goed werk en ieder goed woord. Amen [dia26]
Je kunt de toekomst voorspellen!
Preek n.a.v. Daniël 7, door Jan Haveman, Emmen 9 augustus 2015
6
