Inhoud
1
Lijst van auteurs en redacteuren
1
Woord vooraf
7
Epidemiologische aspecten van atherosclerose Prof. dr. M.L. Bots 1 Hart- en vaatziekten: cijfers en feiten 2 Atherosclerose 2.1 Risicofactoren voor atherosclerose 2.2 Klinische implicaties 3 Cardiovasculaire preventie bij (zeer) ouderen Prof. dr. A. Prins 4 Erectiestoornissen en hart- en vaatziekten Dr. M.H. Blanker, B.W.V. Schouten 4.1 Inleiding 4.2 Conclusie 5 Retinale veneuze occlusie (RVO) Dr. M.H. Blanker, drs. M.B. Asjes 5.1 Inleiding 5.2 Ontstaan van RVO 5.3 Oorzaken van RVO 5.4 Risico van vaatziekte na RVO 5.5 Voor de praktijk 6 Cardiovasculaire aandoeningen bij allochtonen Dr. P.J.M. Uitewaal, prof. dr. B.J.C. Middelkoop 6.1 Inleiding 6.2 Allochtonen in Nederland 6.3 Morbiditeit en mortaliteit 6.4 Prevalentie van cardiovasculaire risicofactoren onder niet-westerse allochtonen 6.5 Absoluut risico op cardiovasculaire ziekte
9
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
9 11 18 20 21 23 23 26 27 27 28 28 29 30 31 31 31 32 33 35
005
VI
Vasculaire aandoeningen
6.6
6.7 2
3
4
Behandeling van cardiovasculaire risicofactoren en van hart- en vaatziekten voor etnische minderheidsgroepen Anders of gelijk?
Premature atherosclerose Dr. B.A. Hutten, drs. S. Sivapalaratnam, dr. M.D. Trip 1 Definitie en incidentie 2 Etiologie 2.1 Risicofactoren 3 Het belang van de familieanamnese 4 Opsporing 5 Prognose 6 Behandeling en preventie Primaire hypertensie Dr. J. Deinum, dr. A.H. van den Meiracker 1 Inleiding 2 Epidemiologie 3 Pathogenese en pathofysiologie 4 Bloeddrukmeting 5 Hypertensie als cardiovasculaire risicofactor 6 Diagnostiek 7 Behandeling 8 Opsporing en diagnostiek van verhoogde bloeddruk in de huisartsenpraktijk Dr. P.J. van den Berg 9 Voeding en hart- en vaatziekten in de spreekkamer van de huisarts Prof. dr. J. van Binsbergen, drs. F. Langens 9.1 Inleiding 9.2 Voedingsadviezen gericht op het individu Tot slot Secundaire hypertensie Dr. A.H. van den Meiracker, dr. J. Deinum 1 Inleiding 2 Onderscheid tussen primaire en secundaire hypertensie 2.1 Renale hypertensie 2.2 Renovasculaire hypertensie 2.3 Coarctatio aortae 2.4 Mineralocorticoı¨dypertensie 2.5 Feochromocytoom 2.6 Obstructieveslaapapneusyndroom
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
35 38 41 41 42 42 45 45 46 48 49 49 50 50 52 54 57 57 62
65 65 67 74 77 77 77 78 81 83 85 88 90
006
Inhoud
VII
2.7 3
3.1 3.2 3.3 4
5
6
Feochromocytoom Dr. F.P.M.J. Groeneveld, prof. dr. A. Prins Het slaapapneusyndroom en cardiovasculaire aandoeningen Dr. A. Knuistingh Neven, dr. R.J. Schimsheimer Inleiding Het slaapapneusyndroom Cardiovasculaire aandoeningen Leg de link! Dr. E. Crone-Kraaijeveld
Hypertensieve crisis Prof. dr. P.J. Koudstaal, dr. A.H. van den Meiracker 1 Inleiding 2 Pathofysiologie 3 Epidemiologie 4 Klachten 5 Lichamelijk onderzoek 6 Laboratoriumonderzoek 7 Behandeling 8 Hypertensieve encefalopathie 9 Hypertensie rond de beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) 9.1 Bloeddruk in de acute fase van de beroerte 9.2 Bloeddruk en cerebrale perfusie 9.3 Prognostische betekenis van de bloeddruk in de acute fase 9.4 Behandeling van de bloeddruk in de acute fase 10 Hypertensieve crisis in de huisartsenpraktijk Prof. dr. A. Prins 11 Hypertensie en CVA: een klinische les Dr. J. Schuling Hypertensie tijdens de zwangerschap Dr. W. Visser, dr. A.H. van den Meiracker 1 Inleiding 2 De bloeddruk tijdens de zwangerschap 3 Chronische hypertensie 3.1 Behandeling 4 Zwangerschapgerelateerde hypertensieve aandoeningen 4.1 Zwangerschapshypertensie 4.2 Pre-eclampsie 4.3 Eclampsie 4.4 HELLP-syndroom
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
92
93 93 95 97 101
107 107 108 110 110 111 112 112 112 114 114 114 115 116 117 119
131 131 132 132 132 134 134 134 134 135
007
VIII
Vasculaire aandoeningen
5 6 7 7.1 7.2 8 9 9.1 9.2 10 11
7
8
Pathofysiologie en pathogenese Laboratoriumonderzoek Behandeling van pre-eclampsie, eclampsie en HELLP-syndroom Foetale bewaking Behandeling van pre-eclampsie post partum Herhalingsrisico van pre-eclampsie en HELLPsyndroom Predictie en preventie van pre-eclampsie Predictie Preventie Langetermijnprognose HELLP-syndroom in de huisartsenpraktijk Dr. J.C. Bakx
Hypotensieve syndromen Prof. dr. J.W.M. Lenders, dr. W. Wieling 1 Inleiding 2 Orthostatische hypotensie 3 Vasovagale syncope 4 Cardiogene syncope 5 Prognose 6 Orthostatische en postprandiale hypotensie bij de geriatrische patie ¨nt Dr. R.W.M.M. Jansen 6.1 Inleiding 6.2 Epidemiologie 6.3 Klachten 6.4 Diagnostiek 6.5 Behandeling 7 Hypotensie door medicatie bij ouderen N. van der Velde, dr. T.J.M. van der Cammen Dyslipidemie Dr. J.G. Langendonk, dr. E.J.G. Sijbrands 1 Inleiding 2 Prevalentie 3 Lipidenmetabolisme 4 Erfelijke dyslipidemie 4.1 Familiair gecombineerde hyperlipidemie (FCH) 4.2 Familiaire hypercholesterolemie (FH) 4.3 Familiaire dysbe `talipoproteı¨nemie (FDB) 4.4 Hypertriglyceridemie 4.5 Laag HDL 4.6 Verhoogd lipoproteı¨ne-a
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
135 136 136 138 138 139 139 139 139 140 141
145 145 146 148 151 152 153 153 155 156 157 158 162
169 169 171 171 172 173 175 177 177 179 181
008
Inhoud
IX
4.7 4.8 4.9 5 5.1 5.2 6
Secundaire dyslipidemiee ¨n Dyslipidemie bij zwangerschap Dyslipidemie na een hartinfarct Lipidenverlagende therapie Niet-medicamenteuze therapie Medicamenteuze therapie Behandeling tijdens zwangerschap en borstvoeding Behandeling van hypercholesterolemie tijdens zwangerschap en borstvoeding Behandeling van hypertriglyceridemie tijdens zwangerschap en borstvoeding Familiaire hypercholesterolemie Dr. E.P. Walma Definitie en inleiding Epidemiologie Diagnostiek Behandeling Verwijzingen Beloop Voorlichting
181 182 182 183 183 184
Diabetes mellitus en hart- en vaatziekten Dr. A.H. Bootsma, dr. A.A.M. Zandbergen 1 Inleiding 2 Advanced Glycation Endproducts 3 Dyslipidemie 3.1 Behandeling 4 Hypertensie 4.1 Pathogenese 4.2 Behandeling 5 Microvasculaire complicaties 5.1 Retinopathie 5.2 Nefropathie 5.3 Neuropathie 6 Patie ¨nt met diabetes mellitus en amputatie wegens perifeer arterieel vaatlijden C.L. van Dalsen 6.1 Therapeutische mogelijkheden bij diabetespatie ¨nten met perifeer arterieel vaatlijden 7 Cardiovasculair risicomanagement bij diabetes mellitus in de praktijk van de huisarts Dr. Y. Groeneveld 7.1 Cardiovasculair risicoprofiel 7.2 Lichamelijk onderzoek
199
6.1 6.2 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 9
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
188 188 188 189 189 192 192 195 196 196 196
199 201 201 202 203 204 204 206 206 207 208 210
212 215 218 219
009
X
Vasculaire aandoeningen
7.3 7.4 7.5 7.6 10
11
Laboratoriumonderzoek Behandeling Verwijzing Voorlichting en preventie
Veneuze trombose Dr. M.J.H.A. Kruip, prof. dr. F.W.G. Leebeek 1 Definitie 2 Epidemiologie 3 Klachten 4 Diagnostiek 4.1 Uitsluiten trombosebeen of longembolie; eerste deel van de diagnostische strategie 4.2 Aantonen trombosebeen of longembolie; vervolg van de diagnostische strategie 5 Behandeling 6 Verwijzing 7 Complicaties 8 Beloop en chroniciteit 9 Voorlichting en preventie 10 Preventie van veneuze trombo-embolie Dr. R. Oudega 11 Recidief diepe veneuze trombose en longembolie 11.1 Recidief diepe veneuze trombose 11.2 Recidief longembolie 12 Veneuze trombose bij reizen Dr. F.P.M.J. Groeneveld, prof. dr. A. Prins 13 Posttrombotisch syndroom 13.1 Compressiekousen Ischemische darmaandoeningen Prof. dr. E.M.H. Mathus-Vliegen 1 Inleiding 2 Acute mesenteriale ischemie 2.1 Etiologie 2.2 Klachten en diagnostiek 2.3 Behandeling 2.4 Prognose 3 Chronische mesenteriale ischemie (angina abdominalis, angina intestinalis) 3.1 Klachten en diagnose 3.2 Behandeling 4 Colonischemie 4.1 Etiologie
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
220 221 223 223 225 225 225 226 226 227 229 232 234 235 236 236 237
239 240 241 242 245 247 249 250 254 255 255 256 257 258 258 259 259 260
010
Inhoud
XI
4.2 4.3 4.4 5
12
13
Klachten en diagnose Behandeling Prognose Patie ¨nt met eerst claudicatioklachten in het linkerbeen en daarna acute buikklachten Prof. dr. A. Prins
Degeneratieve perifere arterie ¨le vaatafwijkingen Dr. M.P.F.M. Vrancken Peeters, drs. J.M. Hendriks, prof. dr. H.J.M. Verhagen 1 Inleiding 2 Epidemiologie 3 Klachten 4 Diagnostiek 5 Behandeling 6 Verwijzingen 7 Complicaties 8 Beloop en chroniciteit 9 Voorlichting en preventie 10 Een patie ¨nt met claudicatio intermittens in de huisartsenpraktijk Dr. M.E.L. Bartelink 10.1 Inleiding 10.2 Diagnose 10.3 Anamnese 10.4 Lichamelijk onderzoek 10.5 Aanvullend onderzoek 10.6 Prognose 10.7 Behandeling 10.8 Behandeling gegeneraliseerde atherosclerose 11 Patie ¨nten met een aneurysma aortae in de praktijk van de huisarts S.L.C. Eerdmans-Dubbelt, prof. dr. A. Prins 11.1 Inleiding 11.2 Ziektegeschiedenissen 12 Aanvallen van wazig zien Prof. dr. A. Prins Raynaudfenomeen Dr. S.J.H. Bredie 1 Definitie 1.1 Epidemiologie 2 Pathogenese en pathofysiologie 3 Diagnose 4 Behandeling
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
262 263 263 264
269
269 270 271 271 273 276 276 278 279 280 280 280 281 281 282 282 283 284 285 285 286 291
295 295 295 297 297 298
011
XII
Vasculaire aandoeningen
14
15
Vasculitiden Dr. J.A.M. van Laar, dr. P.L.A. van Daele 1 Inleiding 1.1 Classificatie 2 Vasculitis van de grote bloedvaten 2.1 Arteriitis temporalis 2.2 Polymyalgia rheumatica 3 Vascultiden van de middelgrote bloedvaten 3.1 Inleiding 3.2 Polyarteriitis nodosa 4 Vasculitiden van de kleine bloedvaten 4.1 Inleiding 4.2 Ziekte van Henoch-Scho ¨nlein 4.3 Ziekte van Wegener 4.4 Tot de huid beperkte leukocytoclastische vasculitis 4.5 Ziekte van Behçet 5 Periarteriitis nodosa als oorzaak van een fataal verlopen acuut coronair syndroom 6 Een onverwachte aandoening in de huisartsenpraktijk 7 Ziektegeschiedenis met een langdurig beloop Prof. dr. A. Prins Positionering van de praktijkverpleegkundige Drs. M. Verschuur-Veltman 1 Inleiding 2 Ontwikkeling van de functie praktijkverpleegkundige 3 Autonomie in handelen 4 Betekenis en meerwaarde van de praktijkverpleegkundige 4.1 Betekenis en meerwaarde op het terrein van de praktijkverpleegkundige 4.2 Betekenis en meerwaarde voor de patie ¨nt 4.3 Betekenis en meerwaarde voor de praktijkmedewerkers 4.4 Betekenis en meerwaarde binnen de praktijkorganisatie 4.5 Betekenis en meerwaarde binnen de gezondheidszorg 5 De rol van de praktijkverpleegkundige bij cardiovasculaire zorg in de huisartsenpraktijk 5.1 Het eerste consult 5.2 Medicamenteuze behandeling
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
301 301 302 302 302 304 305 305 305 307 307 307 309 312 314 318 321 323
325 325 326 326 327 327 328 328 328 329 329 329 330
012
Inhoud
XIII
5.3 6 7 8
Niet-medicamenteuze behandeling De werkende patie ¨nt Patie ¨nten met diabetes mellitus en met hart- en vaatziekten Conclusie Dankwoord
Register
BSL - ACA_BK_1KZM - 3058r3_9789031355440
332 335 335 335 336 337
013
