Lesvoorbereiding Student leraar secundair onderwijs groep 1 Naam
Everaert Sam
Cluster Muzikale Opvoeding - Wiskunde Groep
2LS17
Campus Kattenberg
Academiejaar 2003-2004
Kattenberg 9, B-9000 Gent Tel. (09) 269 98 06 Fax (09) 223 73 82 E-mail:
[email protected]
Stageschool
Stageles
Naam
Datum
8-3-2004
Adres
Vak/Leergeheel
Muzikale Opvoeding
Naam mentor
Lesonderwerp
Gospels en spirituals
Afdeling
ASO
Leerjaar
1e jaar van de 1e graad
Aantal lln
Lesuur Lokaal
Muzieklokaal
Didactische beginsituatie Onderwerp vorige les en/of gekende leerstof
De koperblazers
Voortaak
/
Andere gegevens
/
Bronnen
Bijlagen
Fugato, J. Bracke / hoofdstuk 6 / p55- 64
Leerlingenblad gospel en spiritual
http://www.digischool.nl/ckv1/muziek/popmuziek.htm
Liedanalyse
Cursus Pop-, wereld- en volksmuziek, Ascoop P, Tweede jaar leraar secundair onderwijs Theoretische muziekstudie, Academia press, p11 - 33.
Cd: “gospels en spirituals” (eigen compilatie)
Leerplan secundair onderwijs MUOP eerste graad/LICP – BRUSSEL D/1997.
LESONDERWERP: Gospels en spirituals ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES: -
De leerlingen leren bij collectief musiceren hun solidariteit tonen om de eigen inbreng af te stemmen op de kwaliteit van het geheel. - De leerlingen leren zich expressief uiten. -
Actief luisteren en de stilte bewaren in een groep. Bereid zijn om volgens afspraken disciplinair te reageren.
LEERPLANDOEL(EN): Leerplan secundair onderwijs muzikale opvoeding: 1.1. 1.2. 2.3.
Specifieke kenmerken van de muzikale parameters onderscheiden en hun functie in de muziek verwoorden Vocaal musiceren en experimenteren met aandacht voor stemgebruik, ademhaling, voordracht, articulatie en zuiverheid door middel van een gevarieerd repertoire. De betekenis van muziek als een specifieke vorm van communicatie herkennen en beschrijven
LESDOELEN
LEERINHOUD
Lesbegin Het lesonderwerp afleiden aan de hand van een videofragment.
-
Sister act
-
We noemen ze gospels en spirituals
Lesmidden 1. De zwarten in Amerika…
Met aandacht luisteren en gospels en spirituals leren Het ontstaan van deze liederen situeert zich in de tijd van de situeren in de tijd en negerslaven : De eerste negerslaven werden door de Spanjaarden en de ruimte.
Arabieren aangevoerd als goedkope arbeiders. Ze werden op verschillende plaatsen in Afrika verzameld bij stamhoofden die krijgsgevangenen hadden, of werden gevangen genomen tijdens hun jacht in de wouden. In Amerika werden ze verkocht – en gekeurd als vee- op openbare markten. Hun eigenaar had hun lot volledig in handen, ze beslisten over leven en dood. Omdat de slaven in Afrika uit verschillende stammen afkomstig waren, rees –eens ze in Amerika waren- een eerste probleem : de taal! Elke stam had zijn eigen taal. Om deze reden bleef communicatie bijna uitgesloten. Daaruit ontstond ook het tweede probleem : negers waren volledig op zichzelf aangewezen. In Afrika kende elke stam een groot samenhorigheidsgevoel, en de nieuwe Amerikaanse meesters hadden slechts oog voor de fysieke geschiktheid van hun slaven.
WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE
TIJD
Luisterfragment uit “sister act” 2min Dit lied komt uit een gekende film. Wie kent deze film? We gaan het vandaag niet hebben over de film. Maar wel over de muziek die erin voorkomt. Deze liederen hebben een specifieke naam. Hoe noemt men deze 8min liederen?
Leerlingenblad wordt uitgedeeld. Vooraleer we het wagen zelf een gelijksoortig lied te zingen, moeten we natuurlijk weten waar die gospels en spirituals nu precies vandaan komen.
Toen de zwarten stilaan de Engelse taal machtig werden, en er sinds de 17e eeuw een missionering tot stand kwam uit Engeland, werden zij ook bewust van hun toestand en konden zij over hun problemen praten. Ze voelden opnieuw de band van een “hechte” groep zodat hun eigenaars het steeds moeilijker kregen om hen rustig te houden.
2. Ontstaan van Spirituals Met aandacht luisteren en leren de wortels van de gospels en spirituals doorgronden.
De plantagehouders hadden geen geen bezwaren tegen de evangelisatieprojecten. Ze dachten dat het bijbrengen van de kennis over de bijbel de naïeve slaven wel zoet zou houden. Omdat de plantages zeer ver uit elkaar lagen, organiseerden de missionarissen “campmeetings”. Een dergelijk meeting was een massale openluchtdienst die enkele dagen duurde en waarvoor de meeste negers een tocht van meer dan tien kilometer ondernamen. De campmeeting had niet alleen een religieuze functie. Het sociale contact speelde er een even belangrijke rol. Voor de vrouwen en de kinderen was deze bijeenkomst een aangename afwisseling in hun nogal eentonig bestaan. De predikanten waren zeer goed bespraakt en kenden de zwakke plekken van hun toehoorders. Ze speelden onmiddellijk in op de situatie van de zwarten en leerden hen vooral die passages uit de bijbel kennen waarin de slaven zich direct konden herkennen. De negers bleven uiteraard niet passief luisteren, maar begonnen met hun handen mee te klappen op het ritme van de tekst van de voorhanger. Hoe meer het enthousiasme steeg, hoe actiever hun beleven werd: de predikanten lazen teksten voor waarop de negers antwoordden met vaste uitdrukkingen als “Yes”, “Oh yes, Lord”, “Hallelujah” of “Glory Hallelujah!” Uiteindelijk ontstonden op deze spontane wijze negrospirituals: het ritme was typisch voor de negers, de religie en melodie hadden een westerse oorsprong.
16min
3. Het verschil tussen gospels en spirituals Aandachtig luisteren en het verschil leren tussen gospels en spirituals.
De inhoud van de Gospel verwijst meestal naar het nieuwe testament van de Bijbel.
Spirituals zijn liederen die vooral gebaseerd zijn op de verhalen van het oude testament van de bijbel. Vele van deze verhalen handelen over uittocht, slavernij, grote leidersfiguren als Mozes,…
4. Enkele typische voorbeelden Leerlingen beluisteren enkele typische voorbeelden van gospels en spirituals
Kennismaken met de invloeden van gospels en spirituals.
Luisteren naar een voorzang.
a. b. c. d.
Nobody knows Swing low, sweet chariot Go down, Moses Joshua fit the battle of Jericho
5. Invloed van de spirituals
Nobody knows (versie Paul Robeson versie Louis Armstrong) Swing low, sweet chariot (versie Paul Robeson) Go down Moses Joshua fit the battle of Jericho (Elvis Presley)
Tegelijk met de spirituals ontstonden ook profane liederen (niet religieus) • Blu Blues: behandelen meestal de ellende en de armoede van de negers. • Worksongs: gaan over de slavenarbeid van de negers. (soul is ook gebaseerd op de spiritual. Men veranderde “oh lord” Mama’s got the blues (Bessie Smith) in “oh love”) Het lied dat we vandaag zullen leren is ook zo'n negro-spiritual en heet 'Pick a bale 6. Zingen : Pick a bale o’cotton o'cotton'.
23min
Voorstelling van het lied
Voorzingen van het hele lied, met gitaarbegeleiding. (Leerlingen kunnen mee volgen op projectie.)
27min
32min
De strofe en het refrein aanduiden in het lied.
maat 1 - 4: strofe maat 5 - 8: refrein
Melodie van de eerste strofe van het lied.
36min
Zowel kinderen als ouderen werken op de plantages. Aangezien de kinderen het nog wat moeilijk hebben om onmiddellijk de tekst te begrijpen en mee te zingen, zingen ze op 'pam' de melodie mee. Ik zing de hele eerste strofe voor jullie voor op pam, jullie herhalen deze. Daarna zing ik het refrein. De 1e strofe van het lied uitvoeren.
Na een tijdje raken de kinderen het beu om enkel maar op pam te kunnen meezingen en pluizen ze uit hoe de tekst in elkaar zit. Deze gaat als volgt:
Het refrein van het lied uitvoeren.
Aanleren van de melodie van de 1e strofe door middel van voor- en nazang op 'pam'.
! reine kwart maat 3 - 4.
Rekening houden met tips in verband met het zingen, om zo de kwaliteit van het geheel te verbeteren.
Wie kan mij zeggen welke maten strofe en welke maten refrein zijn?
Aanleren van 1e strofe door middel van voor- en nazang. Leerkracht zingt refrein. Inoefenkansen: meisjes zingen eerste zin, jongens tweede zin van de strofe. MET GITAARBEGELEIDING. Aandacht voor juiste intonatie, PITTIGE ZANG!, klankschakeringen. Aanleren van het refrein (leerlingen hebben het reeds meerdere malen horen voorzingen door de leerkracht.) We zingen de strofe (zonder herhaling!), leerlingen zingen reeds zelf 'Oh lordy', rest wordt voorgezongen door de leerkracht (wel met herhaling!) Aandacht: het is DE heer die jullie aanroepen! moet verheven, verheerlijkt klinken!(CRESCENDO maken!) Kan met gebaren kracht bij gezet worden. Volledig refrein zingen met de klas. Lied zingen aan de hand van wisselzang: ene helft van de klas zingt 1e strofe voor de eerste maal, de andere helft
herhaalt de strofe en zingt daaropvolgend onmiddellijk het refrein, wat door de ene helft herhaald wordt.
Het gehele lied uitvoeren met de gevraagde dynamische schakeringen.
gal: een griet
.
Aanleren 2e en 3e strofe
Volledige uitvoering van het lied, met gitaarbegeleiding. 1e strofe: samen - forte refrein: samen 2e strofe: samen - piano refrein: samen - piano 3e strofe: samen - crescendo refrein: samen – forte
Woordverklaring: weet iemand wat gal wil zeggen?
Lesafsluiting Lesafsluiting Tot slot : een afgewerkt musiceermoment.
Indien er nog tijd is, worden enkele belangrijke kenmerken van de gospel en de negro-spiritual herhaald.
46min
Gospels en spirituals
1. De zwarten in Amerika Het ontstaan van deze liederen situeert zich in de tijd van de De eerste negerslaven werden aangevoerd als werden ze verkocht op goedkope arbeiders. In openbare markten. Omdat de slaven uit verschillende stammen afkomstig waren, rees –eens ze in Amerika waren- een eerste probleem: Elke stam had zijn eigen taal. Om deze reden bleef communicatie bijna uitgesloten. Daaruit ontstond ook het tweede probleem: negers waren volledig op zichzelf aangewezen. In Afrika kende elke stam een groot samenhorigheidsgevoel.
2. Ontstaan van Spirituals Na de kolonisatieperiode kwam stilletjes aan de missionering op gang. Missionarissen waren bezorgd om het zielenheil van de negers. De plantagehouders hadden hier niets op tegen. Ze dachten dat het bijbrengen van de kennis over de bijbel de naïeve slaven wel zoet zou houden. Omdat de plantages zeer ver uit elkaar lagen, organiseerden de missionarissen “ ”. Een dergelijk meeting was een massale openluchtdienst die enkele dagen duurde. De predikanten konden het goed uitleggen. Ze speelden onmiddellijk in op de situatie van de zwarten en leerden hen vooral die passages uit de bijbel kennen waarin de slaven zich direct konden herkennen. De negers bleven uiteraard niet passief luisteren, maar begonnen met hun handen mee te klappen op het ritme van de tekst van de voorhanger.
3. Het verschil tussen gospels en spirituals De inhoud van de Gospel Gospel verwijst meestal naar het
van
de Bijbel.
Spirituals zijn liederen die vooral gebaseerd zijn op de verhalen van het van de bijbel. Vele van deze verhalen handelen over uittocht, slavernij, grote leidersfiguren als Mozes,…
4. Invloed van de sspirituals pirituals Tegelijk met de spirituals ontstonden ook profane liederen (niet religieus) • : behandelen meestal de ellende en de armoede van de negers. • : gaan over de slavenarbeid van de negers. 8
9
