Pedagogisch werken met plezier
’s
Speel- & Leerbrief
JUNI 2015
BABY’S ZIJN OVERAL Kinderen die PIPPO lezen, zien vaak baby’s om zich heen. Natuurlijk in de kinderopvang maar ook omdat vriendjes of zijzelf een broertje of zusje krijgen. Het is je vast wel eens opgevallen hoe vertederd peuters soms naar een baby kunnen kijken. Ze vinden de baby klein en lief. Ze beseffen ook dat zijzelf al heel veel kunnen en daar zijn ze natuurlijk trots op en blij mee. Waarschijnlijk heb je bij jou in de opvang ook wel eens te maken met een peuter die jaloers is op een baby. Groter worden is spannend en nieuw, maar af en toe weer even klein zijn, voelt ook heerlijk veilig. In de PIPPO-verhaaltjes over de vijf vaste vriendjes kom je al die verschillende emoties tegen. In deze Speel- & Leerbrief vind je spelletjes en tips die daarbij aansluiten. Je krijgt extra materiaal om samen met de kinderen het thema baby’s te onderzoeken en te ontdekken. Ik wens jullie veel pedagogisch lees- en speelplezier met deze Speel- & Leerbrief!
redactie PIPPO
Marja Baeten
LEESTIP In het midden van PIPPO lees je hoe konijn nijntje, die elke maand achterop PIPPO staat, is ontstaan. Ooit was het een echt wit konijntje dan rondhuppelde in de tuin van het vakantiehuisje van de tekenaar.
Speel- & Leerbrief
Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar De Speel- en Leerbrief verwijst regelmatig naar het Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar. Dit boek is een naslagwerk en inspiratiebron voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang.
JUNI 2015
1
Aapje Pippo en! idee! e efntid e e e e e h Kiekebo e!
Activiteit
In het fotoverhaal speelt aapje Pippo ‘kiekeboek’ met een babypop. Hij vraagt zich af of hij het spelletje nóg een keer zal doen? Als je dit verhaaltje voorleest, denk ik dat de meeste kinderen meteen ‘ja’ zullen zeggen. achtergrond Kiekeboe spelen Het lijkt of iedereen dit spelletje wel eens speelt en dat is maar goed. Want het heeft een duidelijke functie. Kiekeboe spelen is oefenen en ontdekken dat iets blijft bestaan, ook al zie je het eventjes niet. Bij een baby begin je met heel korte kiekeboe-momentjes. Ter geruststelling zing je er een liedje bij zodat je stem steeds te horen is. Wat later kun je het geluid van een rammelaar gebruiken (je hoort hem wel maar je ziet hem niet). Weer later speel je kiekeboe waarbij iets écht uit het zicht én ook niet hoorbaar is. Zo leert een kind langzaam maar zeker erop te vertrouwen dat iets of iemand weer terugkomt. Je merkt waarschijnlijk dat peuters ook zelf kiekeboe spelen. Ze verstoppen zich onder een handdoek bijvoorbeeld en proberen het moment van onzichtbaar zijn zo lang mogelijk te rekken omdat ze dat heel spannend vinden. Zeker als kinderen last hebben van eenkennigheid is het goed om extra veel kiekeboe te spelen.
Bekijk via Youtube het filmpje ‘Ladadie Ladada’. Het is een liedje dat bij een kiekeboe spelletje hoort. De moeilijkheidsgraad van het spelletje loopt op zodat het ook voor peuters heel geschikt is. Door te zingen tijdens het spelen sluit je bovendien aan bij de spraakontwikkeling van de jongste kinderen. Je daagt ze uit om het liedje tijdens het spelen mee te zingen. https://www.youtube.com/ watch?v=wLx8puLkQn0
Speel- & Leerbrief
JUNI 2015
2
Beertje Bruin en de baby De buurvrouw en haar baby komen op bezoek bij Beertje Bruin. Als je dit verhaal gelezen hebt, is dat een goed moment om het verschil tussen een baby en een peuter te bespreken. Wat kunnen ze al wel of nog niet (huilen, praten, plassen, klimmen, zitten). Praat met kinderen over het feit dat zij zelf ook een baby waren.
Vraag om babyfoto’s
Vraag aan de ouders of ze een baby-foto mee willen nemen van hun kind. Vertel dat jullie een thema doen over baby’s. Laat elk kind (eventueel met ouder) over de meegebrachte foto vertellen. Hang of prik de foto’s op. De kinderen zullen het heel leuk vinden om naar elkaars foto’s te kijken en erover te praten (de ouders trouwens ook)!
Speel- & Leerbrief
JUNI 2015
3
Plaatjes en woord jes
Deze PIPPO rubriek wil de woordenschat van peuters uitbreiden. Steeds is er een kijkplaat op blz. 9 van een plek die ze herkennen uit hun dagelijkse omgeving. De kijkplaat sluit aan bij het thema van deze PIPPO. Op de bladzijde ernaast zijn een aantal voorwerpen los getekend. Dat zijn de woordjes bij de plaatjes. Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen zeg jij het woord dat onder elk plaatje staat of laat je ze de plaatjes zelf benoemen. Let ook op het lidwoord (de en het) want dat moeten kinderen ook leren.
Activiteit Maak een baby-thematafel
Vanuit boeken leren kinderen dat woorden en afbeeldingen met elkaar te maken hebben. Ze leren het verband zien. Dat geeft hun woordenschat meer inhoud. Peuters leren ook dat platte, tweedimensionale plaatjes in een boek, er in werkelijkheid anders uitzien. Om tot dat inzicht en die herkenning te komen, kun je kinderen op zoek laten gaan naar de ‘echte’ voorwerpen die ze ontdekken op blz. 8 en 9. Kunnen ze alles vinden? Leg de voorwerpen op een tafel. Maak daarvan een baby-thematafel. Hang ook de baby-foto’s van de kinderen erbij.
Achtergrond De woordenschat groeit snel
Dreumesen en peuters breiden hun woordenschat snel uit. Rond 12 maanden kunnen kinderen hun eerste woordjes zeggen. Daarmee uiten ze hun gevoelens en maken ze duidelijk wat ze willen: kaa is kaas en eda: kijk daar, bijvoorbeeld. Maar er is op deze leeftijd een groot verschil tussen een woord begrijpen en een woord zelf kunnen zeggen. In een taalonderzoek naar de woordenschat kinderen van 16 maanden bleek er een verschil te zijn tussen 250 woorden begrijpen en 10 woorden zelf produceren. Uit: Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar.
Speel- & Leerbrief
JUNI 2015
4
ik Wat zit er in de bu van mama? Bij dit speelverhaaltje haal je eerste het roze deel weg van blz. 11. Daarna kunnen de kinderen steeds opnieuw zien, wat er in de buik van mama zit: een heel levendige baby, die blij is, beweegt en groeit.
Een liedjes versje
De aandacht van kinderen trek je vaak extra goed door een liedje of een versje. Het ritme, de herkenning en de gezamenlijke activiteit zorgt dat kinderen mee willen doen en het leuk vinden. Je kunt dit versje zingen op de melodie van ‘Olifantje in het bos, laat je mama toch niet los’.
Baby’tje baby Wat ben je nog klein Vind je het prettig bij ons te zijn? Wiegje, een luier, flesje erbij Allemaal vriendjes,dat zijn wij Baby’tje baby Wat ben je nog klein Vind je het prettig bij ons te zijn? Bron: Kinderliedjes.info
Activiteit Een echte dikke buik
Misschien kun je een moeder in de opvang die hoogzwanger is, uitnodigen in de groep. Laat haar vertellen over de buik en de baby die zal komen. Laat de kinderen vragen stellen. Verzamel ook boeken over het onderwerp en leg die op de baby-thematafel. Geef elke dag even aandacht aan deze thematafel. Zo gaat het onderwerp echt leven voor de kinderen. Dat bevorder je ook door verhalen te lezen en prentenboeken te bekijken die over het onderwerp baby gaan. Ga naar de onderstaande link van de website van Clavisbooks en vind alle babyboeken die voor peuters geschikt zijn bij elkaar.
Speel- & Leerbrief
JUNI 2015
5
De avonturen van Max
De kleine wereld van de
dierentuin
Baby’s zijn er ook in de dierentuin. Ze adverteren er zelfs mee, want die jonkies zijn extra aantrekkelijk om naar te komen kijken. Bekijk met de kinderen de kijkplaat. Benoem de dieren die je ziet. Zoek zoveel mogelijk papa’s en mama’s en hun jonkies.
Activiteit Een fles voor Snavelsnoet
Peuter Max vindt zichzelf al heel groot: hij eet met een lepel. Mar baby zijn, vindt Max ook aantrekkelijk en daarom speelt hij dat spelletje met zijn knuffel Snavelsnoet. Die geeft hij de fles. Maar Max kan er zelf niet afblijven en drinkt de fles leeg. Dit verhaal gaat in op een dilemma waarin peuters nog vaak verkeren: wel groot willen worden maar ook graag nog wel eens klein willen zijn. Vraag aan de kinderen of zij nog wel eens een fles hebben? Waarom vinden ze dat zo lekker? Om wat erin zit, of omdat zuigen en sabbelen zo fijn is?
Een fles om zelf te vullen
Op de volgende bladzijde van deze Speel- & Leerbrief staat een drinkfles. Maak er een kopie van voor elk kind. Max wilde chocolademelk in zijn fles. Wat wil elk kind in zijn/ haar fles. Kies samen de kleur die daarbij hoort en vul de fles met krijtjes of stiften. je kunt ook gekleurde stukjes papier plakken. Als de flessen klaar zijn, kun je ze bij de thema-tafel hangen.
Hoe voelt een konijntje?
Laat baby’s en dreumesen verschillende structuren voelen. Zoek lapjes stof of voel de stoffen van hand- doeken, gordijnen en de vloermat, bijvoorbeeld. Wat voelt als een konijntje? Is dat fluweel of velours? En een kokosmat? Voelt die als het hardere haar van een zebra? Plak op een vel papier de foto van drie of vier dierentuindieren. Plak onder elk dier een stukje stof dat volgens de kinderen ‘hetzelfde’ voelt als dit dier.
Achtergrond Voelen is leerzaam
Het voelen aan verschillende stoffen geeft jonge kinderen veel informatie. Het ene voelt zacht en pluizig , het andere zacht en glad of ruw en hard. Het een voelt lekker op je huid, het ander niet. De verschillende stoffen ruiken ook anders. Door te voelen en te ruiken slaan kinderen ongemerkt informatie op in hun geheugen. In een nieuwe situatie zullen ze die informatie gebruiken. Kinderen die meer ervaren hebben, reageren vaak soepeler in een nieuwe omgeving. Uit: Babysignalen door Kjille Soeting.
Speel- & Leerbrief
JUNI 2015
6
Deze drinkfles is van ...... ..................................
Speel- & Leerbrief
Teksten: Marja Baeten. Adviezen voorlezen: Sardes. Adviezen activiteiten baby’s en dreumesen: Kjille Soeting.
JUNI 2015
7
