Kwartaalverslag tweede kwartaal 2013

Kwartaalverslag tweede kwartaal 2013

“Everyone is a disciplined long-term investor, until the market goes down” - Steve Forbes -

Opvallend Schulden op onderpand aandelenportefeuilles stijgen fors!

 In de VS belegt men meer en meer met geleend geld. De schulden op onderpand van aandelenportefeuilles zijn tot recordhoogte gestegen.

400

350 300 250 200 150

100

 Zijn Amerikanen te positief gestemd over hun beurzen?

50 0 1980

1984

1988

1992

1996

2000

2004

2008

2012

Schulden op onderpand aandelenportef euilles

Analisten passen koersdoelen aan! *

 Voorspellen is makkelijk wanneer je tussentijds je voorspellingen aanpast!  Amerikaanse banken hebben hun koersdoel voor de S&P 500 index inmiddels aangepast, omdat de index is gestegen boven hun initiële koersdoel!  Stand van de S&P 500 aan het einde van het 2e kwartaal van 2013 was 1606.

Bedrijf Goldman Sachs Oppenheimer JP Morgan HSBC Credit Suisse Citigroup Bank of America Morgan Stanley Barclays UBS

Prijs target S&P 500 voor 2013 aan begin van het jaar

Huidig prijs target S&P 500 voor 2013

1575 1585 1580 1560 1550 1615 1600 1434 1525 1425

1750 1730 1715 1680 1640 1615 1600 1600 1525 1425 2

Bronnen: Bloomberg & Bespoke Invest; * Prijs targets van eind juni 2013, rood is aangepast prijstarget en groen is target gelijk gebleven

Opvallend

 Een bodem in de index van het consumentenvertrouwen voor de Eurozone is positief voor de Europese beurzen.  Goed nieuws en lage koersen gaan zelden samen. Gemiddeld steeg de Euro Stoxx 50 Index met 95% na een bodem in het consumentenvertrouwen! Consumentenvertrouwen en het rendement op de Euro Stoxx 50 na top of bodem consumentenvertrouwen -59%

5

-51% 0

+14%

+25%

-5

+6% -10 -15

+41% +220%

-20

+156% -25

?

-30

+19%

-35

+39% Index Consumentenvertrouwen Eurozone

-40 1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

3 Bron: Bloomberg; Rendementen in Euro

Resultaten per Asset Categorie

Aandelen

 Aandelen presteerden slecht in het van 2013.

2e

kwartaal

 De Japanse aandelenbeurs presteerde net als in het 1e kwartaal ook in het 2e kwartaal van 2013 het beste van alle asset categorieën.

Q2 2013

Q1 2013

YTD 2013

Wereld

-1,6%

9,3%

7,6%

Europa

-1,5%

5,6%

4,0%

Noord-Amerika

0,5%

13,1%

13,6%

Japan

3,1%

14,6%

18,1%

Azië Pacific

-8,9%

4,9%

-4,5%

Emerging Markets

-9,4%

1,2%

-8,3%

0,1%

0,1%

0,1%

Citigroup EuroBig Index

-0,4%

0,5%

0,2%

Overheids obligaties

-0,3%

0,4%

0,1%

Bedrijfs obligaties Gedekte obligaties

-0,6% -0,3%

0,6% 1,7%

-0,1% 1,4%

-5,5% -7,3% -8,7% -1,7%

9,0% 3,5% -0,9% 2,0%

3,0% -4,0% -9,5% -0,2%

1,2%

1,5%

1,3%

Liquiditeiten

 Alternatieven stelden daarentegen zwaar teleur in het 2e kwartaal van 2013.  Obligatiekoersen daalden wereldwijd als gevolg van de suggestie van Bernanke dat het opkoopprogramma van staatsobligaties zal worden gestopt per ultimo 2014.  Aandelen van opkomende markten presteerden in het 2e kwartaal van 2013 het slechtst.

Euribor 3 maanden Obligaties

Alternatieven Vastgoed (aandelen) Grondstoffen Emerging Market Debt High Yield Debt Inflatie (op jaarbasis) Inflatie Eurozone

4 Bron: Bloomberg; Rendementen in Euro

Wereld Economie OECD World Leading Indicator 0.2

 Het niveau van de economische groei zegt niets over het toekomstig rendement van aandelen en obligaties. De veranderingen in de economische groei, daarentegen, wel!

0.1 -0.1

-0.2

 We zien dat de groei momenteel nog wel positief is, maar dat zij aan het afzwakken is. Deze trend houden wij nauwkeurig in de gaten.

-0.3 jul-11

okt-11

jan-12

apr-12

jul-12

okt-12

jan-13

apr-13

Verandering OECD Leading Indicator

Citigroup Surprise Index G10 Landen 60

 De Citigroup Surprise Index geeft aan of de economische cijfers die bekend worden gemaakt, beter of slechter zijn dan verwacht.

 Deze index wordt door beleggers vaak gebruikt als graadmeter voor de korte termijn.

40

20 0 -20

-40 -60

 De index is momenteel weer positief. Dit zou kunnen duiden op een toekomstige acceleratie van de economische groei.

-80 jul-11

okt-11

jan-12

apr-12

jul-12

okt-12

jan-13

apr-13

Citi Surprise Index G10 Landen

5 Bron: Bloomberg

VS versus Eurozone Schuld als % van het besteedbaar inkomen

 De schulden van Europese huishoudens zijn inmiddels hoger dan die van Amerikaanse huishoudens.

120% 110%

100% 90%

80% 70% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 VS

Eurozone

Huizenprijzenindex VS versus Eurozone

 Waar er in de VS een stevige correctie in de huizenprijzen heeft plaatsgevonden, laat deze in Europa nog op zich wachten.  In veel landen van de Eurozone zijn de huizenprijzen nog te hoog.

180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

VS

Eurozone

6 Bronnen: Bloomberg & Eurostat

Schuldproblematiek Nederland Schuld als % van het besteedbaar inkomen

 Italië staat bekend als probleemland binnen de Eurozone. De staatschuld is inderdaad hoog, maar…

300% 250% 250%

200% 150%

 …de schulden van de Nederlandse huishoudens zijn bijna 4x zo hoog als die van de Italianen!

100%

65%

50% 0% Italië

Nederland

Restschulden NL huishoudens per leeftijdscategorie

 De daling van de huizenprijzen in Nederland treft met name de huiseigenaren in de leeftijdscategorieën t/m 35 jaar.

 Ruim de helft van deze mensen heeft een restschuld wanneer ze hun huis op dit moment zouden verkopen.

Restschuld

Gemiddeld bedrag (x € 1.000)

Aantal (x € 1.000)

Relatief aantal huishoudens met restschuld

t/m 25 jaar

32

40

69%

26 t/m 35 jaar

34

310

56%

36 t/m 45 jaar

41

265

29%

ouder dan 46 jaar

46

181

15%

Leeftijdscategorie

7 Bronnen: Bloomberg & CBS

Huizenprijzen

 In Japan, Duitsland en Korea zijn huizen goedkoop.  Even wachten met een huis kopen in Canada, België en Noorwegen.

Fundamentele over- of onderwaardering huizenprijzen * 80% Canada 60%

57%

België 55%

52%

Noorwegen Frankrijk

40%

36%

35%

Australië

31% 22%

Verenigd Koninkrijk

20%

20%

Spanje 8% Nederland

0%

Italië -5%

-20%

-7%

Griekenland

-9% -16%

Ierland

-18%

VS -40%

-39%

Korea Duitsland

-60%

Japan

8 Bron: Deutsche Bank; * Berekening gebaseerd op combinatie huizenprijs/huurprijs & huizenprijs/inkomen

Banken Hefboom (bezittingen / eigen vermogen) banken 45

 Amerikaanse banken hebben hun leverage fors gereduceerd na 2008.

40x 40

36x

35 29x

30

 Duitse banken hebben hoge schulden…

Bank of America

31x

Intessa Sanpaolo JP Morgan Chase

25

Unicredit

21x

20

Rabobank

16x 14x 15x

15

 De balans van Deutsche Bank is net zo groot als het BNP van Duitsland.

Goldman Sachs

ING

10x

Commerzbank

10 5x

Crédit Agricole

5

Deutsche Bank

0

Shanghai interbancaire rente 7%

 De Chinese kredietgroei is de laatste jaren gigantisch geweest met veel dubieuze leningen tot gevolg.

 Everbright Bank kon in juni een lening van 6 miljard yuan niet terugbetalen.

6%

5% 4% 3%

2% 1%

 Chinese centrale bank was genoodzaakt 400 miljard yuan noodsteun te verlenen aan de 4 grootste banken.

0% jul-09

jan-10

jul-10

jan-11

jul-11

jan-12

jul-12

jan-13

Shanghai Interbancaire Rente

9 Bronnen: Bloomberg & CPB

Positionering

Asset Categorie

Weging

Toelichting  Core aandelenpositie is belegd in aandelen die kwaliteit van de balans combineren met een aantrekkelijk dividendrendement.

Aandelen

Onderwogen

 Europese aandelen hebben onze voorkeur vanwege de lage waardering.

 Wij onderwegen de VS vanwege de hoge waardering. Wij hebben momenteel geen weging in aandelen van opkomende markten.  Ben Bernanke heeft de obligatiemarkten angst aangejaagd door te suggereren dat quantitative easing zal worden afgebouwd.

Obligaties

Overwogen

 De vertragende Chinese economie en de dalende Yen zorgen ons inziens voor een deflatoire trend. Wij achten het gevaar van een sterk stijgende inflatie miniem.  Onze positie in obligaties van opkomende landen is afgebouwd.

Alternatieven

Onderwogen

 High yield obligaties en onroerend goed aandelen blijven onze speerpunten.

10

Aandelen Aandelen rendementen 1e helft 2013

 Het rendement in Euro op aandelen wereldwijd bedroeg 8% in de 1e helft van 2013.

50% 40%

+45% +44% +33%

Dubai

30%

Abu Dhabi

20%

 Dubai was de best presterende beurs met een rendement van 45%.

Bulgarije

+8%

10%

Wereld

0%

Namibië

-10%

Brazilië

-20%

 Peru was in het jaar 2013 tot nu toe de slechts presenterende beurs met een daling van 30%.

Peru

-22%

-30%

-27%

-30%

-40%

Ontwikkelde- versus opkomende markten * 0%

 De dalende economische groei in China en de dalende Yen hebben de aandelen van opkomende markten forse schade toegebracht.

-0,6% -2% -4%

-6% -8% -10%

-9,4%

MSCI Developed Markets

MSCI Emerging Markets

11 Bron: Bloomberg; Rendementen in Euro; *

2e

kwartaal 2013

Obligaties Stijging van de rente op 10-jaars overheidsobligaties * 60%

 De suggestie van Bernanke dat het opkoopprogramma van staatsobligaties zal worden gestopt per ultimo 2014, heeft wereldwijd tot onrust geleid op de obligatiemarkten.

+55%

50% Japan 40%

VS

+35% +34%

Duitsland

30%

Nederland

+20%

20%

+16%

Frankrijk Italië

10%

Spanje

0% -4%

-10%

-6%

Overheids- versus opkomende markten obligaties * 0%

 Niet alleen aandelen van opkomende markten presteerden slecht maar ook de obligaties van opkomende markten daalden hard.  De daling werd mede veroorzaakt door dalende valuta’s van deze opkomende landen.

-0,3% -2% -4%

-6% -8% -8,7%

-10%

Overheidsobligaties

Emerging Market Debt

12 Bron: Bloomberg; Rendementen in Euro; *

2e

kwartaal 2013

Alternatieven Rendement grondstoffen 1e helft 2013 5%

 Grondstoffen presteerden slecht als gevolg van de groeivertraging in China.

+2%

+1%

0% -5% -10%

 De edele metalen presteerden het slechtst als gevolg van de opmerkingen van Ben Bernanke.

Hout

-4%

Gas

-8%

-15%

Olie

-13%

Landbouw

-20%

Platinum

-25%

Goud

-26%

-30%

Zilver

-35% -36%

-40%

Overheidsobligaties VS versus TIPS *

 Chinese groeivertraging en de dalende Japanse Yen zorgen voor een deflatoire trend.  Wij achten het risico op een sterk stijgende inflatie momenteel miniem.  Inflatie geïndexeerde overheidsobligaties in de VS (TIPS) presteerden slechter dan de “gewone” staatsleningen.

0% -2% -4%

-3,3%

-6% -8%

-7,8%

-10%

Overheidsobligaties VS Inf latie Geïndexeerde Overheidsobligaties VS (TIPS)

13 Bron: Bloomberg; Rendementen in Euro; *

2e

kwartaal 2013

Contactgegevens

Investment Team Hans Betlem

Sander Heemskerk

Koen Ronda

T: +31 (0) 20 - 514 17 80 M: +31 (0) 6 - 21 88 83 44 E: [email protected]

T: +31 (0) 20 - 514 17 80 M: +31 (0) 6 - 22 97 11 02 E: [email protected]

T: +31 (0) 20 - 514 17 80 M: +31 (0) 6 - 23 75 85 80 E: [email protected]

IBS Asset Management Museumplein 5c 1071 DJ Amsterdam Nederland

Rue Edward Steichen 18-20 L-2540 Luxemburg Luxemburg

T: +31 (0) 20 - 514 17 80 E: [email protected] I: www.ibsam.nl

14