3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 1
1
V
VN A
INHOUD
VERENIGING
2 ■ 5 ■ 9 ■
11 ■
VA N
NEDERLANDSE VR O U W E L I J K E
COACHES, MENTOREN EN AMBASSADEURS Op de couch bij de coach Interview met Caty Asscher-Sonius
JANUARI 2005
•
WWW.VNVA.NL
Redactioneel hiervoor schriftelijk worden verleend aan haar vader(!) door minister-president Thorbecke,
Ontwikkel je natuurlijke talenten en interessen Van huisarts naar loopbaanbgeleider
anno 2004 is 70 % van de eerstejaarsstudenten geneeskunde vrouw. Maar in de top van de
Elsbeth de Wilde
En dat terwijl vlak na Aletta Jacobs de tweede vrouwelijke medisch student, Catharine van
medische wereld zit op 9 van de 10 richtinggevende posities nog steeds een man. Tussenbroek, het eerste vrouwelijke hoofdbestuurslid van de KNMG werd. ‘Voor een betere
Eigen doelen bereiken
balans (ten minste 50% vrouwelijke artsen in alle specialismen en op hogere functies) is het
Meer samenwerken, minder afdwingen Van eenzame kracht naar draagkracht binnen de groep
noodzakelijk om ambitieuze vrouwelijke kandidaten te coachen en begeleiding op maat te geven’, aldus Betty Meyboom-de Jong, emeritus hoogleraar huisartsgeneeskunde. Tijdens een startbijeenkomst op 12 oktober jl. benoemde de vnVa daarom een aantal vrouwelijke artsen tot coach, mentor of ambassadeur Coaches Caty Asscher-Sonius en Elsbeth de Wilde vertellen vanuit verschillende invalshoeken over hun werk en passie. Om
Annemieke Boot
andere vrouwelijke artsen te helpen met hun talenten te woekeren, hun ambities te
• Wat wil ik en wat kan ik? Verslag van een coachingstraject
realiseren, is niet alleen een cultuurverandering nodig maar ook visie en strategie. Dit geldt
vnVa Van de voorzitter Veel animo voor Arts weer aan de slag Bijna honderd artsen aanwezig bij programmapresentatie Buitenlands artsdiploma eerder erkennen Interview met Cristina Firunescu
Ingeborg van den Bold
22 ■
•
Werd in 1872 Aletta Jacobs de eerste vrouwelijke medisch student en moest de toestemming
Clara Peters
Marijke Vos-Maan
20 ■
JAARGANG 33
Coach, mentor en ambassadeur Verslag van de startbijeenkomst
Lia Captein
19 ■
•
Coaches, mentoren en ambassadeurs
• Een managementcursus ‘Profileren’… De vnVa Kadercursus
■ 16 ■ 17 ■
VNVA-KRANT
Katinka Dirken-Heukensfeldt Jansen
Magda Armeanu
15
ARTSEN
KRANT
voor hoogleraren in spe, maar ook voor ‘gewone dokters’. Een aantal collega’s die zelf deelnamen aan een coachingstraject of training delen tenslotte hun ervaringen met ons. In het verenigingsdeel vertelt Cristina Firanescu openhartig over haar ervaringen in Nederland als Roemeens arts. Zij gaat zich o.a. inzetten voor buitenlandse artsen die nog niet lang in ons land verblijven. Mia Sol bericht over het MWIA congres in Japan. Enthousiast geworden door haar ervaringen zou zij graag zien dat meer leden hun blik naar buiten richten. Marijke Vos-Maan doet verslag van de presentatiebijeenkomst Arts weer aan de slag, waar erg veel animo voor was. Mede door onze vereniging kunnen in 2005 herintredende artsen starten met een unieke cursus. In bijgaande folder treft u de uitnodiging en het inschrijfformulier aan voor de feestelijke bijeenkomst van Noord-Nederland. Wij wensen u veel leesplezier.
Bitchen bespreken beleid in Almere
Katinka Dirken-Heukensfeldt Jansen
Clara Peters en Annelies van Hommelen
Richt je blik naar buiten MWIA congres 2004
Mia Sol Recensie Het gelijk van Spinoza, vreugde, verdriet, en het voelende Brein.
Margret Kaandorp Te recenseren Agenda VN Decennium Foto: Caty Asscher tijdens startbijeenkomst coaches
Fotograaf: Mia Sol
Algemene Ledenvergadering Reserveer tijdig voor de Algemene Ledenvergadering! Deze vindt plaats op 19 maart 2005 in de Gertrudiskapel te Utrecht, alwaar ook de feestelijke uitreiking zal plaatsvinden van de Corrie Hermannprijs aan Lieve Christiaans. Aansluitend zal een bijzonder symposium worden gegeven. De Commissie Corrie Hermannprijs kent Lieve Christiaans de prijs toe voor de manier waarop zij haar vak uitoefent, voor haar werkzaamheden op het gebied van de prenatale diagnostiek, de vertaling daarvan naar de vrouwelijke patiënt en de aandacht voor de emotionele consequenties van deze technieken.
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 2
2
Op de couch bij de coach door Katinka Dirken-Heukensfeldt Jansen
Drs. Caty G.I. Asscher-Sonius is directeur van Asscher Consultancy. Vanuit haar motto ‘It takes two to tango’ begeleidt zij bedrijven die de vrouwelijke talenten willen ondersteunen en ontwikkelen. Zij geeft als het ware beide partners, de bedrijven én de vrouwen, ‘tangoles’ en boekt goede resultaten onder andere binnen diverse organisaties, waaronder DeltaLloyd, AbnAmro, de Rabobank, Price WaterhouseCoopers en overheidsinstellingen. Tevens begeleidt zij vele vrouwelijke artsen. Een samenvatting van een bijzonder interview. Welke fases kun je onderscheiden in de loopbaan van vrouwen?
ching, vnVa-kadertraining en supervisie
in het pro-actief denken en uitvoeren van
sluiten hier prima op aan.
hun strategische beïnvloeding van de
‘Er zijn vier fases. Deze fases doorlopen
In fase 2 ontstaat een bewustwording van
context.
vrouwen vanuit de gendercontext van hun
de eigen impact op anderen en de
Langs die weg worden ze gehoord en
organisatie, oftewel de al jaren bestaande
organisatierituelen, en het moeizame
hebben ze invloed op het beleid.
masculiene gedragsrituelen. DAT is de
beïnvloeden van deze vaste regels en
Professionele coaching en met name
basis. Van daaruit moeten vrouwen
gewoonten.
mentoring kunnen een belangrijke rol
functioneren en zelfvertrouwen behouden.
Er ontstaan dilemma’s en conflicten, die
spelen.
Laat ik deze fases nader toelichten:
voortvloeien uit de bewustwording dat je als vrouw de dingen anders doet en
In fase 4 zitten vrouwen in eindverant-
In fase 1 wordt met ambitie en passie het
probeert verschillen te overbruggen. Deze
woordelijke posities. Zij kunnen vanuit
beroep uitgeoefend, waarbij het accent ligt
fase valt samen met gezinsvorming of een
wijsheid én relativeringsvermogen ‘meer
op het vergroten van de inhoudelijke
eerste leidinggevende functie als de
onthecht’ zijn (niet meer vanuit persoon-
expertise van het vak. Vrouwen zijn nog
getalsmatige m/v verhoudingen vervallen.
lijke geraaktheid), maar wel met passie de
naïef en enthousiast en hebben weinig last
Coaching door een ervaren collega of
top van de organisatie beïnvloeden. Deze
van genderaspecten binnen het werk.
professionele coach is hier een zinvolle
vrouwen zijn bij uitstek de ambassadeurs
Bovendien zijn er in deze fase meerdere
ondersteuning.
die invloedrijke mannen warm krijgen voor hun ideeën en een rol kunnen spelen in
vrouwelijke collegae. Zij hebben vooral behoefte aan het gemeenschappelijk
De vrouwen in fase 3 hebben een
het beinvloeden van de cultuur/organisatie
bespreken van de thema’s, die op dat
leidinggevende positie en zijn veruit in de
naar meer m/v evenwicht.
moment in hun leven spelen. Groepscoa-
minderheid. Zij moeten zich ontwikkelen
Context Fase 1
Starter
Motivatie Ambitie en passie
Doel Kwalitatief goed
Dilemma Grenzen bewaken
werk leveren
Begeleiding -Collega-coach -Groepscoaching, zoals VnVa - kadertraining
Fase 2
Teamleider
Eigen impact
Diversiteit
Hoe word ik
Collega-coach
Gezinsvorming
vergroten
beïnvloeden
gehoord/gezien
Professionele coach
Bewust van
Rituelen beïnvloe-
Hoe houd ik dit
vnVa- kadertraining
vastliggende regels
den
vol/Hoe doen
en gewoonten Fase 3
Leidinggevende
anderen dat
Het moet echt
Strategisch
Hoe pas ik me aan
Professionele coach/
anders hier
beïnvloeden van de
en blijf toch mezelf
mentor
context Fase 4
Eindverantwoorde-
Passie voor
Betere beïnvloe-
Wijsheid en groot
Professionele coach/
lijke
beïnvloeden van
ding van alle
relativerings-
Ambassadeur
beleid
facetten voor
vermogen
en strategie
betere m/v balans
noodzakelijk
t.b.v. organisatie effectiviteit
2005
V
VN A
vnVa- kadertrainingen
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 3
3 Hoe beïnvloed je een cultuur zodat mannen en vrouwen een gelijke bijdrage kunnen leveren aan de organisatie?
partner/ouders/ kinderen, wel bereid zijn
Vraag een vrouw hoe haar carrière tot stand
om alles in te zetten. Dan blijkt hoe goed
is gekomen en ze zal antwoorden dat ze
ze zijn om subtiel zaken naar hun hand te
mazzel had. Het tegendeel is vaak waar: ze
‘De kenmerkende aspecten die daarbij een
zetten. Ze kunnen het dus wel degelijk, én
heeft er heel veel voor gedaan, meer dan haar
rol spelen zijn Power, Opportunity en
nu nog voor zichzelf.
mannelijke collegae.
Rosabeth Moss Kanter in haar boek ‘Men
Opportunity
zelf veroorzaakt heeft.
and women of the corporation’.
Een mentor, binnen het vak bij voorkeur
Numbers (PON), zoals beschreven door
Ze vergeet dus te vertellen hoe goed ze het
een man, ziet je kwaliteiten, maakt je
Numbers
Power
zichtbaar binnen je vakgroep en kan er op
Zeker als je als vrouw in een numerieke
Vrouwen zijn over het algemeen vies van
toezien dat je eerder ja zegt tegen de
minderheid bent, moet je een bondgenoot
machtsspelletjes óf hebben geen zin om
kansen die je geboden worden.
vinden, een ‘doel-partner’. Met hem/haar
daar hun energie in te steken, tenminste
Vrouwen zijn zeer kritisch naar zichzelf en
kun je een win-win-strategie bedenken om
niet als het over hun eigen loopbaan gaat.
denken sneller dat anderen beter zijn. Dus
effectiever te zijn vanuit jouw positie in de
Grappig is dat zij voor zaken van anderen,
dames, maak je niet klein, maar zichtbaar.
organisatie.
POWER
Toelichting
Dilemma
Tip
Methode
Macht/geld/hiërarchie
Vrouwen denken te
Bewust strategisch
- Alles inzetten.
Status
scoren op inhoud en
invloed uitoefenen
- Plezier in het spel
Vrouwen denken vanzelf
Meteen JA zeggen
- Pro-actief denken en
zichtbaar te zijn door
Maak je waarde zichtbaar
kwaliteit.
Laat je zien
- Vertel waar je goed in
Getalsmatige verhoudin-
<12 % géén invloed
- Vraag een vrouw erbij
- Vrouwen onderling
gen
mogelijk
- grooming/ massa
kwaliteit OPPORTUNITY
Kans bieden/pakken
doen bent
NUMBERS
maken
loyaal - netwerken met een doel - doel-partner zoeken
Wat voor thema’s spelen een belangrijke rol in de communicatie bij vrouwen?
huisarts, EN huisvrouw EN moeder.
ondertoon klinkt in hun stem; je wordt dan
Door het op de eerste manier te
de zeur, of de bitch.
‘Vrouwen stellen hoge eisen aan zichzelf.
benoemen, veroorzaakt ze zelf al
Ze zeggen bijvoorbeeld: ‘Ik ben half-
problemen en frustraties; voor zichzelf én
Belangrijk is om eerst de positieve zaken
huisarts, half-huisvrouw en half-moeder’.
voor haar omgeving.
te benoemen en dan pas duidelijke positief gestemde eigen wensen te vertellen.
Zij verwoorden hiermee hun taken én het gevoel alles half te doen.
Zeg dus: ‘ik kan veel tegelijkertijd’.
Eigenlijk moet je als werkende vrouw de
Vrouwen stellen ook hoge eisen aan hun
Dit vereist enige voorbereiding, maar het
waarheid vertellen, want je bent EN
omgeving, waardoor snel een kritische
is ZEER effectief.’
Top 4
Thema’s
Gevolg
Oplossing
1
Hoge eisen aan jezelf stellen
(te)Veel ballen in de lucht
Prioriteiten stellen en kiezen; niet alles tegelijk
2
Groot verantwoordelijkheidsgevoel
Bemoeizucht / jezelf teveel
Leren delegeren / nee zeggen
belasten 3
Zorg voor anderen
Jezelf tekort doen
Vier je successen / weet wat jezelf wilt
4
Snel beledigd, persoonlijk geraakt
Te emotioneel
Humor/ afglijdende schouders
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 4
4 afstappen dat alleen goed werk ze zichtbaar maakt. Dus niet wachten tot je aan de beurt bent om te spreken, maar interrumperen. Vertellen over je prestaties is DE manier om zichtbaar te
Wil je zichtbaar worden? Ve r t e l s p o n t a a n over je prestaties! Realiseer hoe groot je bent. worden. Als vrouw moet je dus zorgen dat je op jouw manier ‘assertief’ bent, anders lopen ze je voorbij. Door als vrouwen samen een groep/netwerk te vormen, kun je elkaar versterken, elkaar in het openbaar complimente-
Wat is een aanleiding om je bij Asscher Consultancy aan te melden? ‘Twijfels rond je huidige baan, een nieuwe stap in je
Ook voor jezelf kun je subtiel zaken naar jouw hand zetten.
worden bijvoorbeeld in de
ren en samen invloed uitoefenen om de
wandelgangen al bepaald.
rituelen/normen te veranderen.’ Caty
Vrouwen stellen zich formeler
Asscher is heel enthousiast over de nieuwe
op en wachten het werkover-
keuze bij de vnVA om het coachen te
leg af.
stimuleren, vooral tussen collega’s onderling. ‘Het is een lang en boeiend
loopbaan willen zetten, meer
traject om de vrouwelijke inbreng in Top 4 reden van aanmelding bij Caty
Specifieke vraag
organisaties te brengen, en voor alle
Twijfels rond huidige baan
Ik vind mijn werk leuk, de rest niet
betrokkenen zeker de moeite waard’.
Nieuwe stap in loopbaan
Kan ik dat wel? Hoe doe ik het?
Wens tot meer invloed op beleid Oververmoeid/ overspannen
Aanbevolen literatuur: R. Moss Kanter,
Hoe nu verder? Keuzes maken
Men and women of the corporation
Wat moet ik laten, wat moet ik doen?
Virginia Valian,
(lees artikel HBR, april 2004)
Why so slow?
Dan ontdekken zij daar pas dat de mening
Harvard Business (april 2004) ,
invloed op het beleid willen uitoefenen en
al gevormd is. Van onderzoek op
Do women lack ambition?
ook oververmoeid of zelfs overspannen
basisscholen is bekend dat meisjes minder
zijn. Vanuit de masculiene cultuur, die er
tijd, aandacht en spreektijd krijgen van de
natuurlijk eeuwenlang is geweest in het
leraren. Vrouwen moeten van hun naïviteit
bedrijfsleven, is het belangrijk je te realiseren dat alle rituelen ooit door
Een doel-partner is heel belangrijk om een winwinstrategie te kunnen inzetten.
Gouden tips 1. Invloed uitoefenen voor je eigen doelen mag 2. Realiseer hoe groot je bent
Voorbeeld Je doet het ook voor anderen(kinderen/familie) Geen valse bescheidenheid
3. Durf op de ‘Bühne’ te staan
Vertel spontaan je eigen prestatie
mannen zijn
4. Zoek een ‘doel-partner’
Maak een deal, dat mag
bedacht. Het zijn voor hen volstrekt
5. Maak een loopbaanplan,
Kies, doe niet alles tegelijk
normale technieken. Vele beslissingen
2005
Hoe word ik gehoord/gezien? Hoe krijg ik dingen voor elkaar?
V
VN A
maak een strategisch veranderingsplan
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 5
5
Coach, mentor en ambassadeur Verslag van de Startbijeenkomst door Clara Peters vrouwelijke artsen stimuleren en kan Op 12 oktober 2004 waren er in het Polmanshuis te Utrecht naast het helpen bij het zich bewust worden van dagelijks bestuur en sprekers zo’n kleine 40 nieuwbenoemde coaches en ambities. ambassadeurs aanwezig. De benoemingen zijn het vervolg op een gemaakte afspraak tijdens het debat De Top in balans, vrouwelijk Visie artsentalent beter benut op 11 mei 2004 in de Rode Hoed Onze eigen Onze eigen innerlijke innerlijke in Amsterdam. Dr. Irene Hellemans, voorzitter van de vnVa, overtuigingen kunnen overtuigingen en prof. dr. Pieter Vierhout, voorzitter van de Orde van de drijfveer en de kunnen de Medisch Specialisten, spraken toen af om gezamenlijk leidraad vormen voor drijfveer en de artsentalent op te sporen en te coachen, zodat de doorstroom wat we doen. leidraad vormen naar posities als medisch specialist (met name de snijdende voor wat we doen. vakken), staflid, universitair hoofddocent, hoogleraar (en Het helpt ons niet in persoonlijke gevechten opleider) niet langer stagneert. te blijven hangen, het helpt om de neuzen Op 9 van de 10 richtinggevende posities in de top van de medische wereld dezelfde kant op te krijgen. Afgezien van zit nog steeds een man. De balans kan dus beter, niet in de laatste plaats medisch inhoudelijke zaken is het van óók in het belang van de organisatie waar men werkt. Dr. Betty Meyboom, belang om aandacht te hebben voor emeritus hoogleraar huisartsengeneeskunde te Groningen: ‘Om tenminste ‘disappearing acts’, zaken die nogal eens 50% vrouwelijke artsen in alle specialismen en hogere functies te verdwijnen in een cultuur die door mannen realiseren, is begeleiding op maat of het coachen van ambitieuze gevormd is. Deze tijd vraagt om transforkandidaten noodzakelijk.’ mationeel leiderschap, met de nadruk op Na het welkomstwoord van Irene Hellemans zette middagvoorzitter prof. dr. Anneke van Doorne, hoogleraar sociologie en partner in een onderzoeks- en
Een coach kan het strategisch denken van vrouwelijke artsen stimuleren en kan helpen bij het zich bewust worden van ambities.
adviesbureau in
anders moet.
faciliteren, waarvoor visie, relationaliteit,
Belangrijker is om
het dragen van talenten en het belonen van
aan te sluiten bij wat
prestaties nodig zijn, ‘vrouwelijke
er goed is en toe te
kwaliteiten’ dus. Dit in tegenstelling tot
voegen wat er
transactioneel leiderschap, de ‘mannelijke
ontbreekt. Een coach
kwaliteiten’-variant met meer nadruk op
kan het strategisch
het controleren van mensen en het
denken van
beheersen van processen.
Utrecht, uiteen waarom coaching inspireert. Zij pleitte voor coachingstrajecten die met name de betekenis van gender laten zien. Zij waarschuwde ons ook voor valkuilen als: • ik val vanzelf wel op als ik alléén voor inhoudelijk ga, • ik vind het belangrijk om aardig gevonden te worden, • ik kan niet delegeren. De eerste presentatie kwam van de hand van drs. Anna Hinze, psychiaterpsychotherapeut en coach. Volgens haar vergt de rol van een coach of intervisiegroep om meer vrouwelijke artsen naar de top te krijgen allereerst een cultuurverandering, waarvoor visie, strategie en structuur nodig is. Dit betekent niet dat nu ineens alles
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 6
6 De coach kan helpen visie te ontwikkelen
Het is belangrijk te werken aan een
individueel. Zij gaf de strategie, processen
en te expliciteren. Ambassadeurs kunnen
(werk)omgeving waar meer ‘vrouwelijke
en rituelen weer om tot een betere balans
deze visie uitdragen.
waarden’ gevalideerd worden, het helpen
tussen mannen en vrouwen te komen.
opsporen van verdwijntrucs (‘appearing
Coach of mentor ben je niet vanzelf; er
acts’).
worden eisen en grenzen gesteld.
Strategie Het aankaarten van het thema ‘m/v verdeling aan de top in organisaties’ en hoe dit thema op de agenda te krijgen is strategie. Ambassadeurs kunnen helpen door de
Co a c h o f m e n t o r b e n je niet vanzelf; er worden eisen en grenzen gesteld.
Haar ideeën worden elders in dit nummer uitgebreid weergegeven in een interview dat Katinka Dirken met haar had. Drs. Nelleke Nicolai, psychiaterpsychotherapeut en coach, zette onder de
machtigen te beïnvloeden, relevante informatie te verzamelen en deze te verspreiden, en te onderbouwen dat balans in m/v verdeling goed is voor het
Hoe zorg je dat vrouwelijke waarden niet uit zicht raken? Verdwijntrucs kunnen
De coach kan helpen visie te ontwikkelen en te expliciteren. Ambassadeurs kunnen deze visie uitdragen.
bijvoorbeeld zijn: - nooit horen dat je iets goed hebt gedaan, - zich niet op iets laten voorstaan,
Ook de rol van coaching en intervisie bij een cultuurverandering (meer vrouwelijke artsen naar de top) werd bediscussieerd.
- aan een artikel bijdragen, maar…je naam niet in de voetnoot vermeld zien, - aan zorg hangt nooit een prijskaartje.
noemer do’s en don’ts de voorwaarden,
foto: Mia Sol
foto: Ellen van der Heijden
definities en valkuilen uiteen voor coaches
Anneke van Doorne - Huiskes
Ronde Tafel-discussie met coach Anna Hinze (midden)
bedrijf.
Waarom word je nog altijd beoordeeld naar
Coaches kunnen het strategisch denken
mannelijke maatstaven, bijvoorbeeld op het
stimuleren, kunnen je helpen je ambitie te
aantal artikelen dat je schrijft, maar zie je
laten zien en kunnen praktische aspecten
sporadisch een medewerker-van-de-
Een coach exploreert manieren die de coachee heeft om doelen niet te halen.
maandsysteem waarin zorgzame,
Co a c h e s k u n n e n h e t strategisch denken stimuleren, je helpen je ambitie te laten zien en praktische aspecten van het leidinggeven ondersteunen.
2005
Irene Hellemans (l) ontvangt het licht va
voorwaardenscheppende aspecten van het werk (diensten overgenomen, meest tevreden patiënten, collega’s uit de brand geholpen,
en mentoren en pleitte voor goede
goede contacten met andere instellingen)
ondersteuning.
gewaardeerd en beloond worden?
Zij onderscheidt hierin verschillende niveaus:
In de presentatie van drs. Caty Asscher stonden haar eigen werkervaringen
Niveau 1 is gericht op het verwerven van
centraal.
vaardigheden en het vergroten van
Via het door haar geleide consultancybe-
competenties met praktisch haalbare,
van het leidinggeven ondersteunen.
drijf ondersteunt zij ondernemingen om
meetbare en terugkoppelbare doelstellin-
Dit kan ook heel goed in een intervisie-
zowel vrouwelijk als mannelijk talent en
gen.
groep.
leiderschap te herkennen, te ontwikkelen
Niveau 2 is gericht op persoons- en
en vast te houden. Zij coacht ook
functiegerichte ontwikkeling.
V
VN A
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 7
7 Niveau 3 betreft een langer project, gericht
effectieve acties zouden zijn binnen jouw
op loopbaan en persoonlijke ontwikkeling.
werksituatie of wat je persoonlijk nodig
Zowel bij coaching als mentoring gaat het om een (veranderings)proces waarbij de gecoachte de doelen formuleert en de coach de grenzen, doelen en feedback bewaakt, probleembeschrijvingen analyseert en omzet in talenten, mogelijkheden en belemmeringen.
Metorins geeft advies op verschillende levensgebieden: ethische dilemma’s, spiritualiteit, persoonlijke vraagstukken.
zou hebben om dit te realiseren. Ook de rol van coaching en intervisie bij een cultuurverandering (meer vrouwelijke artsen naar de top) werd bediscussieerd. Na de eindconclusies en tips bij monde van Anneke van Doorne zette Betty Meyboom nog eens uiteen dat het
Ook exploreert een coach manieren die de coachee heeft om doelen niet te halen.
taal (meester – leerling), soms langduriger
belangrijk is om met je talenten te
Voor de formulering van een coachings-
en vaak persoonlijker.
woekeren, maar je tevens ook bewust te zijn welke belemmeringen er voor jou zijn en hoe je beide kunt gebruiken ten
verschillende levensgebieden: ethische
behoeve van je ambitie tot leiderschap.
dilemma’s, spiritualiteit, persoonlijke
Symbolisch gaf zij vervolgens ‘het licht’ in
vraagstukken.
de vorm van een waxinelichtje door aan
Vaak vindt mentoring plaats in intervisie-
Irene Hellemans.
ht van Betty Meyboom (r)
Ronde tafel discussie met coach Nelleke Nicolai (l).s
foto: Mia Sol
foto: Ellen van der Heijden
groepen.
foto: Ellen van der Heijden
Zowel bij coaching als mentoring gaat het om een (veranderings)proces waarbij de gecoachte de doelen formuleert.
Zo kun je bijvoorbeeld advies krijgen op
Nelleke Nicolai.
traject bedacht Nelleke Nicolai zelf een
Irene Hellemans eindigde de presentaties
acroniem :
met de visie van de vnVa op de mogelijk-
DACOTA-VE
heden van mentor, coach en met name
Doelen in lijn met eigen gevoelens
ambassadeur binnen de vnVa.
Wat wil ik ?
Tijdens het buffet discussieerden
Assets herformuleren (competenties i.p.v.
deelnemers aan de hand van een centraal
tekorten) Wat kan ik ?
thema aan een van de ronde tafels. Deze
Concreet maken van stappen
werden voorgezeten door de diverse
Oefenen
spreeksters, na enige tijd wisselde men
Ook wij allen gingen verlicht op huis aan.
Terugkoppelen
van tafel.
Moge deze start een goed vervolg krijgen!
Co u c h o f m e n t o r : B i j welke beschrijving voelden de aanwezigen zich eerder thuis?
Assets opnieuw bekijken Valideren
Men discussieerde over of men zich eerder
Empowerment
thuisvoelde bij de beschrijving van coach ofwel mentor, wat men zelf al in huis had
De relatie tussen een mentor, over het
aan ervaring of juist nodig zou hebben aan
algemeen een oudere, ervaren, bekende
kennis, ondersteuning, training of intervisie.
collega, en haar mentee is in tegenstelling tot die bij een coach wat meer vrijblijvend
Daarnaast op welke niveaus je als coach of
(‘on demand’), meestal minder horizon-
ambassadeur invloed wilde uitoefenen, wat
V
VN A
2004
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 8
Tijdelijk en vast werk voor artsen en medisch specialisten
WWW.DOCJOB.N L werving & selectie - detacheren - uitzenden
“Wij willen een HOED-constructie opzetten. Wie heeft daar nu echt verstand van?” Bel Geert M. Richter of G. van der Wilt voor een vrijblijvend oriëntatiegesprek.
Landjuweel 3, Postbus 31, 3900 AA Veenendaal Tel. (0318) 509 910, Fax (0318) 509 949,
[email protected]
Adviseurs voor het vrije beroep. Financiering - assurantiën - pensioen - financiële planning - fiscaal advies.
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 9
9
Ontwikkel je natuurlijke talenten en interessen Van huisarts naar loopbaanbegeleider door Elsbeth de Wilde
In de periode van tien jaar, waarin ik werkzaam was als huisarts, heb ik dat werk grotendeels gecombineerd met een functie als docent in de beroepsopleiding voor huisartsen. Het heeft me namelijk altijd gefascineerd hoe bij mensen problemen ontstaan en hoe het komt dat ze er wel of niet mee kunnen omgaan, respectievelijk welke ondersteuning ze daarbij zoeken of nodig hebben. Dat geldt zowel voor problemen met gezondheid als voor problemen in het werk. Het gaat in beide gevallen om complexe materie, over de vraag of, respectievelijk hoe mensen flexibel, creatief of geheel vanzelfsprekend op situaties reageren, en of ze daar steun bij nodig hebben. Waar zit hem dat nu in, waarom gaat het de ene persoon zoveel makkelijker af dan de andere? In mijn werk als arts en docent was ik hierin het meest geïnteresseerd en ook het meest gemotiveerd om met de betrokken persoon naar juist deze In de eerste twee sessies krijgt mijn aspecten te kijken. gesprekspartner via allerlei opdrachten een De feitelijke, medisch inhoudelijke kennis ging me steeds minder boeien en helder beeld van haar/zijn wensen en dat kwam ook tot uitdrukking in de keuze van nascholingsonderwerpen: verlangens ten aanzien van werk en inzicht altijd gericht op communicatie en persoonlijk functioneren. Daarnaast in haar/zijn talenten. ontdekte en ontwikkelde ik de vaardigheid dit soort processen te doorgronden en daarover met mensen te spreken. Dat is voor mij de kern Waar komt de van mijn werk geworden: samen met mensen kijken waar hun persoonlijke natuurlijke talenten en interessen liggen en waar ze de kracht L e e f e n w e r k v a n u i t j e kracht van de vinden die te ontwikkelen. Steeds weer blijkt dat wanneer natuurlijke talenten en betrokkene mensen leven en werken vanuit deze invalshoek, dit een positieve interessen. het beste tot invloed heeft op de effectiviteit in hun werk en de beleving uiting? daarvan, of het nu gaat om het uitzetten van een carrièrepad, Wat heeft iemand nodig om daar het beste het oplossen van conflicten of andere belangrijke keuzes in het leven. gebruik van te kunnen maken? In mijn praktijk heb ik - naast mensen uit allerlei andere disciplines - veel Vanuit deze fase kan men dan gaan werken te maken met artsen. Loopbaancoaching en supervisie
aan de belemmeringen die men ondervindt
De meeste artsen worden via het loopbaanbureau van de KNMG naar mij doorverwezen.
en wat men zelf kan doen om er – zo nodig
Het gaat dan om uiteenlopende categorieën: ‘bijna afgestudeerde’ artsen, basisartsen wel of
- veranderingen in aan te brengen. Heb jij
niet in opleiding, specialisten, artsen die geruime tijd buiten het arbeidsproces zijn geweest,
wel of geen last van het zogenaamde ‘glazen plafond’ en hoe vind jij de moed en
artsen die overwegen uit het vak te
is, worden maximaal vier gesprekken
stappen of artsen met welke andere
vergoed door de KNMG. De KNMG
loopbaanvraag dan ook.
beschikt hiervoor over een subsidie van
de mogelijkheden er doorheen te breken?
Mediation
Als mensen via het
VWS.
Naast loopbaancoaching en supervisie
loopbaanbureau
Gemiddeld ontmoet ik
richt ik mij op mediation. Dat doe ik
mensen in 1 tot 4
meestal samen met een jurist/organisatie-
sessies van maximaal 2
adviseur. Ook hier gaat het om zoeken
uur. Afhankelijk van de
naar de kracht van gezamenlijke belangen
vraag is dat vaak 1 à 2
en het doorbreken van (vaak schijnbare)
maal kort na elkaar,
tegenstellingen: mensen helpen uit de
worden doorverwezen, is de eerste bijeenkomst altijd op kosten van de
Niet denken in problemen, maar in belangen, doelen en oplossingen.
KNMG. Vervolggesprekken zijn voor eigen rekening, indien
daarna meestal met een grotere
loopgraven te komen en samen naar
men een baan heeft; als dat niet het geval
tussenpoos soms wel van een jaar.
nieuwe, nog niet ontdekte mogelijkheden
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 10
10 te zoeken, via het inventariseren van
voorbereiding en observatie en de
het liefst wilt bereiken en waar je goed in
wensen. Niet denken in problemen, maar
onderlinge uitwisseling en evaluatie van
bent. Wat daarvoor nodig is ontvouwt zich
in belangen, doelen en oplossingen.
onze waarnemingen dragen bij aan de
vanzelf.
De doelmatigheid/effectiviteit en de
doeltreffendheid en leiden tot een relatief
doeltreffendheid/efficiency van ons
korte doorlooptijd van de door ons
optreden wordt verhoogd door als co-
uitgevoerde trajecten.
mediators te werken. De doelmatigheid vloeit voort uit het complementaire van
Loopbaancoaching, supervisie of
onze kennis, ervaring, talenten en
mediation, het gaat steeds om een creatief
vaardigheden. Dit stelt ons in staat ook
en stimulerend proces. Het levert altijd
meer complexe processen en situaties te
iets op, hetzij individueel, danwel in
doorgronden. Onze gezamenlijke
groepsverband, om te werken aan wat je
Het loopbaanbureau van de KNMG is op werkdagen telefonisch te bereiken. Artseninfolijn (steun- en verwijspunt voor artsen): 030 282 33 22. Elsbeth Kuna de Wilde, gsm 06 22 999 261 e-mail:
[email protected]
Elsbeth de Wilde (1955) studeerde geneeskunde en volgde de huisartsopleiding aan de VU te Amsterdam; voorts volgde zij diverse opleidingen en trainingen in het kader van haar docent- en supervisorschap bij de huisartsopleiding van de Universiteit van Amsterdam en de mediation training van The Lime Tree. Zij deed als arts ervaring op in ziekenhuizen in Kenia, op de afdeling spoedeisende hulp in een Amsterdams ziekenhuis, als freelance tvhuisarts, als tv-presentator van de Nationale Gezondheidslijn en gedurende 10 jaren in een huisartspraktijk te Blaricum. Daarnaast werkte zij in die jaren als stafdocent aan de huisartsopleiding van de Universiteit van Amsterdam. Als voorzitter van de onderwijscommissie leverde zij een bijdrage aan de ontwikkeling van een nieuw curriculum voor de huisartsopleiding. Sinds 2001 richt zij zich als zelfstandig gevestigd consultant op loopbaanbegeleiding (KNMG/Van Ede & Partners), op training en coaching, onder meer van huisartsen (groepen/individueel), op supervisie (NHG supervisor) en op mediation (NMI gecertificeerd en geregistreerd). De Wilde heeft, samen met een jurist/organisatieadviseur, Wquadraat (W2) in het leven geroepen als basis voor hun gezamenlijke consultancy-, coaching- en mediationpraktijk.
2005
V
VN A
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 11
Eigen doelen bereiken
11
Eigen doelen bereiken De redactie was benieuwd wanneer en waarom leden kiezen voor een coachingstraject. Drie leden vertellen hieronder enthousiast hun verhaal. Waarom zij kozen voor de kadercursus van juist onze vereniging, waarom zij kozen voor een coach. En wat heeft het hen gebracht? Een impressie.
Magda Armeanu vluchtte als vijftienjarige puber met haar ouders uit communistisch Roemenië en kwam in Nederland terecht. Zij werd in 1987 gynaecoloog, promoveerde, en werkt sinds 13 jaar als gynaecoloog in het Kennemer Gasthuis Haarlem. Zij is getrouwd met een parttime werkende ziekenhuisapotheker en samen hebben zij een zoon van 14 jaar en een dochter van 10 jaar. Schilderen is sinds 1998 haar grootste hobby.
Meer samenwerken, minder afdwingen Van eenzame kracht naar draagkracht binnen de groep door Magda Armeanu
Ogenschijnlijk heb ik al lang de doelen
doelen kon bereiken. De training was
en helder te formuleren wat we werkelijk
bereikt, die ik mij als jonge vrouw gesteld
vooral een bewustwordingsproces van
willen. De deskundige, creatieve en warme
had. Waarom dan toch mijn behoefte aan
mijn kwaliteiten, stijlen van leidinggeven
begeleiding van Ina Vader was geweldig.
een coach? En waarom een specifieke
en conflicten hanteren. Het eerste wat ik
Van bewustwording tot resultaten boeken:
coach voor vrouwelijke artsen?
leerde was E=KxA. Het effect van een
het werd een traject van vallen en opstaan,
besluit is niet alleen afhankelijk van de
waarin veranderingen optraden.
Daarvoor moet ik terug in de tijd.
kwaliteit, maar ook van de draagkracht
In 1999 hadden wij in de vakgroep een
binnen de groep. Hoe meer draagkracht,
Het groepje vrouwelijke collega’s bood mij
ingrijpende fusie achter de rug. Ik ontdekte
des te meer effect. Ineens was het mij
veel steun, ik train nog jaarlijks met hen en
voor het eerst in mijn leven dat er een
helder waarom men niet naar mij
af en toe bel ik iemand van hen om een
subtiele ongelijkwaardigheid binnen de
luisterde. Ik moest iets nieuws leren: eerst
klankbord te vinden. Het laatste jaar werd
vakgroep bestond, hoewel er geen sprake
mijn probleem tot een groepsprobleem
ik ook individueel gecoacht door Ina
leek te zijn van hiërarchie. Mijn middelen
maken, zodat de groep bereid zou zijn
Vader, nadat ik als slachtoffer van een
om doelen te bereiken schoten tekort en
naar gezamenlijke oplossingen te zoeken.
verkeersongeval met de kwetsbaarheid van
mijn tot dan toegepaste techniek, een doel
het leven was geconfronteerd. Het
stellen en desnoods oplossingen
In de kadertraining voor vrouwelijke
persoonlijk coachen hielp mij om weer in
afdwingen, werkte in deze ongelijk-
gynaecologen trof ik een veilige,
balans te komen, mijn eigen doelen
waardige situatie niet. Ik voelde mij vaak
vertrouwde sfeer waar ik mij goed kon
opnieuw te formuleren en deze na te
machteloos. Het moment was aangebro-
identificeren met andere vrouwelijke
streven. Ik voel mij steeds krachtiger en
ken om de vnVa-kadertraining van Ina
collega’s, die soortgelijke problemen
prettiger. Onlangs was ik plezierig verrast
Vader te volgen.
hadden. Ook de anderen hadden obstakels
te ontdekken dat mijn stijl van conflicten
Ik ging naar de training om krachtiger te
ondervonden met betrekking tot
hanteren verschoven was: meer samenwer-
worden, zodat mijn stem in de vakgroep
gelijkwaardigheid en balans. Zonder
ken en minder afdwingen. Ook handig om
gehoord zou worden en ik effectiever mijn
schroom leerden we samen te reflecteren
thuis te oefenen met opgroeiende pubers.
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 12
12
Eigen doelen bereiken
Een manegementcursus ‘Profileren’… De vnVa-kadertraining door Annemieke Boot
Annemieke Boot is kinderarts-endocrinoloog in het Erasmus MC/Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Na haar studie geneeskunde in Utrecht heeft ze de tropencursus voor artsen gevolgd in Amsterdam en is toen uitgezonden door het Directoraat Generaal Internationale Samenwerking naar Malawi in Afrika. Na een tropenassistentschap van anderhalf jaar in Blantyre heeft ze twee jaar in een perifeer ziekenhuis in Mangochi als districtsarts gewerkt. Terug in Nederland is ze begonnen met een promotieonderzoek naar botdichtheid bij kinderen in Rotterdam. Na de promotie in 1997 heeft ze de specialisatie kindergeneeskunde gedaan en vervolgens een fellowship kinderendocrinologie. Annemieke is getrouwd met Alewijn Ott, medisch microbioloog en epidemioloog, en samen hebben ze twee dochters.
Tijdens mijn specialisatie Kindergenees-
wending krijgen als dit wordt toegepast.
acceptatie ervan. Ik vond dit voor mezelf
kunde had een collega mij de kadertraining
Door het samenvatten krijg je meer grip op
een belangrijk punt. Bij belangrijke
van Ina Vader aangeraden. Hij had zelf de
de discussie en houd je het overzicht. In
beslissingen moet ik mezelf als het ware
training binnen de NVK gedaan en zijn
onderhandelingen kan het ook zeer nuttig
afremmen, meer tijd nemen voor het
vrouw, die oncoloog was, de training
zijn.
exploreren van de mogelijkheden en om te
binnen de vnVa. Toen kon ik er geen tijd
Bij het oefenen van vergaderen bleek het
kiezen.
voor vrijmaken, maar ik hield het in mijn
een chaos te worden als er geen voorzitter
Hoe je conflicten oplost, hangt af van wat
achterhoofd.
was. Toch wordt er in de praktijk veel
voor een persoonlijkheid je bent. Veelal
Bij een gesprek met mijn begeleiders
vergaderd met collega’s, zonder voorzitter
weet je ongeveer wat voor type je bent,
tijdens mijn fellowship Kinderendocrinolo-
en notulist. Om effectief te vergaderen is
maar toch is het verhelderend om je
gie kwam naar voren dat het mij ten goede
een voorzitter en notulist essentieel. Na
persoonlijkheid eens te ‘scoren’ door een
zou komen mij meer te profileren. Ik greep
dit blok heb ik bij een eerstvolgende
vragenlijst. Leidinggeven kan ook op
de mogelijkheid aan om de kadertraining
bespreking op mijn werk voorgesteld om
verschillende manieren en de juiste manier
te willen volgen, waar zij mee instemden.
een voorzitter in te stellen en als voorzitter
kan per situatie verschillen.
zo nu en dan samen te vatten, wat goed
Mijn verwachting hierbij was te werken aan
werkte. Een notulist was er al.
Het laatste blok betreft levensloopontwik-
eigen doelen binnen mijn loopbaan en
Als vrouwelijke artsen blijken we vaak erg
keling waarbij je stilstaat wat belangrijk
deze te leren bereiken. Het is prettig om
doelgericht. We vinden het prettig om een
voor je is, welke keuzes je wilt maken en
zo’n cursus met andere vrouwen te doen,
probleem zo snel mogelijk op te lossen om
hoe je die gaat bereiken. Belangrijk voor
omdat die veelal tegen dezelfde problemen
weer verder te kunnen. Velen van ons
veel vrouwen is het zichtbaar laten worden
aanlopen. Het woord ‘kadertraining’ gaf
hebben naast het werk een gezin en
van wat je wilt, niet te bescheiden zijn en
veel vraagtekens bij collega’s en
hebben zich aangeleerd om snel en
voor jezelf opkomen.
assistentes wanneer ik vertelde dat ik er
effectief dingen op te lossen.
Overdag waren we veel aan het praten,
weer twee dagen niet zou zijn, zodat ik het
2005
’s avonds deden we stemvorming,
maar een managementcursus noemde…
Een snelle oplossing blijkt echter niet altijd
ontspanningsoefeningen en oefenden we
In de kadertraining zitten namelijk veel
de beste oplossing. Vaak is het exploreren
vormen van presenteren.
aspecten van management. Het eerste
van alle mogelijkheden en bijvoorbeeld in
blok gaat onder andere over communica-
vergaderingen het boven tafel krijgen van
Al met al was het een zeer stimulerende
tie, discussie en vergadertechniek. Voor
verschillende meningen erg belangrijk,
training in een veilige sfeer, waarbij het
velen van ons was het effect van
voordat een beslissing wordt genomen.
met de groep vrouwen zeer gezellig was.
samenvatten in een gesprek een eye-
Het is zowel belangrijk voor de juiste
We kregen veel handvatten om in de
opener. Een gesprek kan een heel andere
beslissing als ook voor het draagvlak en de
praktijk mee te werken.
V
VN A
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 13
13
Eigen doelen bereiken
Wat wil ik en wat kan ik? Verslag van een coachingstraject door Lia Captein
Lia Captein werd geboren in 1952. Na de middelbare school en de pedagogische academie werd zij onderwijzeres op een Jenaplanschool en drie jaar later lerares scheikunde op een lagere land- en tuinbouwschool. Na een colloquium doctum wis-, natuur- en scheikunde in 1979 werd zij meteen ingeloot voor de studie geneeskunde aan de VU in Amsterdam. Lia werd agnio gynaecologie en verloskunde en IVF-arts, deed vervolgens de huisartsenopleiding aan de VU en is vanaf 1993 huisarts te Nibbixwoud. Daarnaast was zij huisarts in West-Australië in 2002-2003.
Deze benadering verrast mij geweldig. Aarzelende antwoorden van de deelnemende vrouwen. Direct je kwaliteiten op tafel gooien is niet eenvoudig. Ik breng in: goed kunnen luisteren, doorvragen, analyseren en feedback geven. Wat verwacht je van de cursus? Wat breng je in? Wat wil je bereiken en hoe? Breng
Ik heb gekozen voor de kadercursus van
vliegtuigraampje naar de linten van licht
het maar onder woorden.
Ina Vader, omdat het een cursus met
die zich een weg door het landschap
Ik voelde me ongelooflijk bevoorrecht in
banen. Veel lichtpuntjes op vele wegen, de
het gezelschap van deze talentvolle
hebben allemaal met dezelfde combinatie
overeenkomst van dit beeld met de
vrouwen, meest veertigers, die mij en
van activiteiten te maken, namelijk
indrukken uit de ‘cursus van Ina’ dringen
zichzelf een spiegel voorhielden. We gaven
moederschap en persoonlijke carrière/ont-
zich aan mij op…
elkaar feedback, deden rollenspellen en we
wikkeling. Een goede organisatie van deze
Na een wat aarzelende binnenkomst in het
werden luisterend/spelend/sprekend
twee belangrijke facetten is noodzakelijk
Kontakt der Kontinenten te Soesterberg,
bewuster van wat werkelijk belangrijk voor
om tot een goed resultaat van beide te
een gebouw met hoge ramen en de sfeer
ons is en waar gekozen c.q. gevochten
van een klooster uitstralend, observeren de
moet worden.
alleen vrouwelijke artsen betrof. Die
komen. Ik doe nu de cursus om een
weloverwogen keuze in een volgende fase
twaalf deelnemende vrouwen elkaar met
van mijn loopbaan voor de komende
belangstellende nieuwsgierigheid. Ina is
Het is voor mij een ontdekkingsreis
ook aanwezig en laat het gebeuren, koffie
geworden van deels bewustwording van
biedt ruimte voor inhoudelijke verdieping.
drinkend tijdens de eerste snuffelronde.
latent aanwezige strevingen, deels
Hoe kan ik weloverwogen kiezen en welke
De deelnemers en Ina zien er veelbelovend
uitwerken van reeds gemaakte keuzen. Ina
keuze maak ik? In tegenstelling tot eerdere
uit. We begeven ons naar een rustig en
heeft me aan het werk gezet, enkel
keuzes wil ik dat nu in één keer goed doen.
eenvoudig gemeubileerd zaaltje.
absorberen is er niet bij, wel deelnemen,
De kadercursus bestaat uit vier bijeenkom-
De kenningsmakingsronde is boeiend,
en focussen.
sten van twee dagen.Gelukkig heb ik,
openheid en vertrouwen winnen direct veel
Deze vorm van coaching heb ik ervaren als
terwijl ik dit schrijf, de vierde bijeenkomst
terrein. Dan volgt Ina’s eerste vraag: Wat
een warme douche die, afhankelijk van het
nog voor de boeg.
denk je de andere deelnemers te kunnen
tijdstip dat je hem neemt, werkt als een
bieden? Wat een opening! Ik dacht
activerende, richtinggevende of rustge-
wolkenloze hemel met de marathon nog
deelnemer te zijn van een cursus, waarbij
vende bron.
vers in de kuiten, kijk ik vanuit het
leren het doel was.
10 jaar te kunnen maken. Deze cursus
Terugvliegend vanuit New York in een
ontdekken, feedback geven en ontvangen
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 14
14
Coaches en mentoren Naam C.G.I. Asscher
Voornaam
Straat
Postcode
Plaats
Tel
E-mail
Caty
Asscher Consultancy
Herman Heijermansweg 13
1077 WJ
Amsterdam
020-6712034
[email protected]
Gertie
Psychoanalyse: Opleiding
Groesbeekseweg 174
6521 CR
Nijmegen
024-3232636
[email protected]
Kerkstraat 19e
3581 RA
Utrecht
030-2333361
[email protected]
Sonius
dr. G.F. Bögels
en Behandeling vnVa coach
Prof. Dr. A.M.
Anneke
Van Doorne Huiskes en partners
van Doorne-
[email protected]
Huiskes
M.M. Kaandorp
Margret
vnVa coach
Grote Weide 26
1902 SL
Castricum
0251-671944
[email protected]
N.J. Nicolai
Nelleke
vnVa coach
Rotterdamse Rijweg 190
3042 AV
Rotterdam
010-2620390
[email protected]
I. Vader
Ina
vnVa Kadertraining
Noorder Haaks 1
1797 SJ
Den Hoorn
0222-319477
[email protected]
E. Kuna de Wilde
Elsbeth
KNMG/Van Ede &
06 22 999 261
[email protected]
Partners Wquadraat (W2) Training en coaching Supervisie Mediation
M. Mastboom
Michou
Supervisie en coaching,
Nassaukade 18hs
1052 CH
Amsterdam
020-6867222
[email protected]
Keizersgracht 810
1017 ED
Amsterdam
020-6381124
[email protected]
loopbaanscreening Huisartsen/verpleeghuisArtsen
A.M. Hinze
Anna
Psychiater, psychotherapeut opleider
2005
V
VN A
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 15
15
Nieuws van de voorzitter name in de ontwikkelingslanden nog veel kan bereiken. Ook wij kunnen via de MWIA veel, denk alleen al aan het mentoringsysteem in Duitsland. (Zie uitgebreid verslag op pag. 20,21) Een volgend congres zal dan ook in Ghana worden gehouden. We zoeken naar wegen om ons weer aan te sluiten. De naam VAMP (Vrouwelijke Artsen Met Potentie) voor de vnVa Krant werd door het AB unaniem positief beoordeeld, een belangrijk signaal aan de redactie van de krant. Het DB is gelukkig met de bestuursuitbreiding van Maayke Sluman, agio, uit het bestuur in Amsterdam en Katinka Dirken-Heukensfeldt Jansen, huisarts en voorzitter van de PR cie. Hiermee wordt de daadkracht van het bestuur versterkt. Maayke richt zich met Hedwig Vos op de jongere artsen en vertegenwoordigde de vnVa al op de
Foto: Maarten van Haaff
AGIO dag van de Orde, bij het AMC en in Groningen op een arts-assistentendag. Katinka heeft op de AB vergadering een aantal voorbeelden van activiteiten laten zien, zoals die met steun van de PR cie kunnen worden georganiseerd en zij is een drijvende kracht achter de stands op congressen en symposia. Ook wist zij samen met Denise Schraven de LHV
Vandaag zag ik op het web van MEDNET
ook het uitgebreide verslag op pag. 5,6 van
enthousiast te krijgen voor de aanbevelin-
een aankondiging van het Herintrederspro-
deze krant) We zijn begonnen mensen aan
gen uit de Rode Hoed. Met enige trots kan
gramma dat onlangs gestart werd met een
te zoeken om binnen de commissie
ik melden dat we als vervolg op de Rode
presentatie, en in Opzij zag ik een aankondi-
‘coaching’ verder vorm te geven aan dit
Hoed bijeenkomst bij de Raden van
ging van de Coachbijeenkomst. Het doet
programma. De functie van ambassadeur is
Bestuur, van verschillende academische
mij deugd dat de vnVa steeds beter zichtbaar
voor de vnVa minstens
wordt. Het najaar van 2004 stond in het
even belangrijk. De
teken van de startbijeenkomst van de
ambassadeur is de
coaches en ambassadeurs van de vnVa in
vertegenwoordiger van
het Polmanshuis in Utrecht, de start van de
de vnVa bij de
Arts van Straks en het aanvragen van
wetenschappelijke
Subsidie voor het opzetten van het
vereniging, instelling
BALANS project in een aantal academische
en informatiebron over
ziekenhuizen.
een bepaald vakgebied
ziekenhuizen een
Ik verheug me er verder op om het Lustrum van Noord-Nederland op 5 maart in Groningen met elkaar te kunnen vieren.
enthousiaste respons kregen om het project ‘BALANS’ op te zetten met steun van ESF gelden. We hopen dat we ook deze subsidie binnenhalen. In Maastricht wordt nu
voor de leden. Het DB zal hen samen met
spontaan een project opgezet als vervolg
De startbijeenkomst van coaches was
de PR cie ondersteunen en gaf een voorzet
op het debat in de Rode Hoed. Kortom: de
onder leiding van Professor Anneke van
hiervoor.
vereniging bloeit in al haar activiteiten. Ik
Doorne-Huiskes een succes. De bijdragen
Ook de Algemene bestuursvergadering
verheug me er verder op om het Lustrum
van Anna Hinze, Caty Asscher en Nelleke
werd goed bezocht. Een kleurrijk verslag
van Noord-Nederland op 5 maart in
Nicolai waren inspirerend en gaven de
van Mia Sol over haar bezoek aan het
Groningen met elkaar te kunnen vieren.
mogelijkheden aan voor de coaches. Dat
MWIA congres in Japan maakte duidelijk
Het heeft een prachtprogramma!
was ook zichtbaar in de discussiegroepen
dat we een belangrijke inspiratiebron zijn
die tijdens het diner werden geleid. (Zie
voor deze internationale vereniging die met
Irene Hellemans
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 16
16
Veel animo voor Arts weer aan de slag Bijna 100 artsen aanwezig bij programmapresentatie
markt voor artsen. Uit deze presentatie bleek dat er in bepaalde beroepsgroepen weliswaar weinig ruimte is voor instroom van artsen, maar dat er in andere sectoren wel degelijk kansen liggen. Aan het einde van de bijeenkomst was er ruime gelegenheid tot het stellen van vragen. Herregistratie, kansen op de arbeidsmarkt, regelingen van uitkeringsinstellingen (WW, WAO) en de inschrijvingsprocedure waren veelgevraagde onderwerpen. Het panel van sprekers stond klaar om alle vragen te beantwoorden. Een geanimeerde borrel besloot deze Marijke Vos- Maan spreekt voor artsen die weer aan de slag willen.
informatieve en uiterst geslaagde bijeenkomst.
De presentatie van het programma Arts weer aan de slag bleek in trek! Bijna 100 artsen met de ambitie wederom in hun vak aan de slag te gaan, hadden zich aangemeld. Het initiatief voor dit programma kwam van de vnVa. In samenwerking met de KNMG en SWG Arts en Werk werd het programma verder uitgewerkt.Op woensdagmiddag 17 november jl. vond deze presentatie in de Domus Medica, het huis van alle artsen, plaats. De aanwezigen werden welkom geheten
Marijke Vos-Maan
door vnVa-voorzitter dr. Irene Hellemans,
gaf het overzicht
en door algemeen directeur van de KNMG,
van de presenta-
mr. Paul Rijksen. Beiden onderstreepten
ties, die een beeld
het unieke karakter van het programma: in
gaan geven van
één jaar tijd wordt artsen de mogelijkheid
actuele ontwikkelin-
geboden hun vak weer op te pakken!
gen in de
In de programmapresentatie gaven de
gezondheidszorg,
sprekers aan de hand van het programma-
zoals wet- en
boekje een nadere toelichting op de
regelgeving,
verschillende programmaonderdelen.
professioneel
Ondergetekende, projectleider Marijke
handelen, ons
Vos-Maan, leidde dit in met een
gezondheidszorg-
toelichting op de werkwijze van het
stelsel en ICT.
Vanaf nu kunt u zich inschrijven als belangstellende voor het programma Arts weer aan de slag.
Irene Hellemans en (r) Marijke Vos- Maan
programma: praktijkgericht, veel aandacht voor de ontwikkeling van persoonlijke en
Operationeel directeur van SWG Arts en
praktische vaardigheden en, heel
Werk Loes van der Linden schetste de
belangrijk: individueel maatwerk.
wijze waarop dit bemiddelingsbureau de deelnemers aan het programma gaat
2005
De eerste zes programmaweken worden
bemiddelen naar werk; zij lichtte ook de
besteed aan de ontwikkeling van
procedure van inschrijven en eventuele
individuele en praktische vaardigheden.
selectie toe.
Ina Vader, trainer, lichtte toe hoe zij de zes
Tenslotte presenteerden Henk Leliefeld
dagdelen, gereserveerd voor de ontwikke-
(Capaciteitsorgaan) en Marijke van der Pas
ling van persoonlijke vaardigheden gaat
(SWG Arts en Werk) een overzicht van de
invullen.
trends en ontwikkelingen op de arbeids-
V
VN A
Het inschrijfformulier met bijbehorende toelichting is te vinden op de website van SWG Arts en Werk http://swg.artsennet.nl/react/SWG_293. Het kan ook telefonisch worden aangevraagd: (030) - 282 33 71. Voor meer informatie kunt u terecht op telefoonnummer (030) - 282 38 27. Marijke Vos-Maan, projectleider Arts weer aan de slag
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 17
17
Buitenlands artsdiploma eerder erkennen Cristina Firanescu Interview met een nieuw vnVa-lid
door Ingeborg van den Bold
Op een avond zat Cristina Firanescu (29) uit Roemenië in haar appartement in Eindhoven op internet te googlen en ontdekte het bestaan van de vnVa. ‘Oh my God, nu ben ik erachter gekomen!’ was haar reactie. In dit interview vertelt Cristina over haar ervaringen met het moeizame traject om als buitenlandse arts in Nederland erkend te worden en over haar praktische plannen om daarin verandering te brengen. Gelukkig is Cristina haar enthousiasme voor het vak niet kwijtgeraakt. Bovendien wil zij zich gaan inzetten om als coach andere vrouwen in dezelfde situatie bij te staan. Zij is een doener: ‘Je kunt wel discussiëren en praten over vrouwen in de derde wereld, dat is ook leuk, maar dan help je vrouwen niet praktisch’. Een gesprek met een jonge vrouwelijke arts met visie.
Hoe ben jij in Nederland terechtgekomen?
Terwijl mijn oude collega’s in Roemenië al
nodig om de verloren tijd op
In 1998, toen ik nog geneeskunde
lang bezig waren met hun specialisaties,
de een of andere manier te compenseren. Ik
studeerde in Boekarest, heb ik mijn vriend
liep ik co-schappen. Ik ken veel buiten-
heb ook pas recent ontdekt dat de vnVa
ontmoet; hij is Nederlander. Drie jaar later
landse collega’s die ook twee tot vijf jaar in
bestaat. Ik vind het zo jammer dat
was ik klaar met mijn studie en heb ik de
Nederland hebben moeten wachten op
niemand mij verteld heeft dat er in
beslissing genomen om naar Nederland te
hun erkenning. Het is jammer. Er is nu
Nederland een vereniging voor vrouwelijke
verhuizen. En ja, toen kwam ik hier en
zo’n artsentekort, terwijl juist deze
artsen bestaat, ik heb ook nooit iets
begon de trieste periode van de erkenning
mensen snel aan de slag kunnen gaan.
gepubliceerd gezien, ook geen advertentie.
van mijn artsdiploma. Dat was een lang
Vanaf het begin ben ik het eigenlijk niet
Door vrouwelijke artsen en Nederland in te
verhaal. Ik heb eerst een jaar gewacht op
eens geweest met het systeem. Er zijn ook
typen ben ik er via Google uiteindelijk na
een antwoord van het Ministerie van
andere manieren om mensen uit het
drie jaar achter gekomen.
Volksgezondheid of het Roemeense
buitenland hier als arts te laten werken.
diploma hier geldig is. En eigenlijk wist ik
Het zou zowel voor de buitenlandse artsen
Je had het graag eerder geweten?
wel dat het antwoord nee zou zijn, maar
als voor de maatschappij goed zijn als het
In het begin wilde ik zo graag met iemand
zonder dit officiële antwoord mag je niet
systeem verandert.
uit de medische wereld praten over mijn
verdergaan met het traject van erkenning.
En nu ben je alweer een jaar als arts aan
problemen, en gedachten uitwisselen.
In dat jaar heb ik het contact met de
het werk?
Ik had echt niemand. Ik had alleen contact
medische wereld erg gemist. Na dat jaar
Ja, ik ben begonnen met cardiologie en nu
met het Ministerie, en dat bestond alleen
mocht ik beginnen met het CIBA traject
na een jaar wil ik graag meer weten over
uit papieren heen en weer sturen, ik ben
voor buitenlandse artsen (ik heb anderhalf
cardiothoracale chirurgie, daar zal ik in
nooit uitgenodigd voor een persoonlijk
jaar in Maastricht stages gelopen voor
januari mee verder gaan. Ik heb gelukkig
gesprek. En ik had toen echt iemand nodig
diploma-erkenning). Pas in 2003 heb ik de
ook de kans gehad om onderzoek te doen.
die mij kon begeleiden. Nu ik op de
BIG registratie gekregen.
Ik ben bij drie onderzoeken betrokken
werkvloer in contact gekomen ben met
geweest, naar thuistrombolyse, naar
Nederlandse collega’s die zo open en
Dus je hebt hier nog zo’n drie jaar een
atriumfibrillatie en naar acuut coronair
vriendelijk zijn, ben ik ervan overtuigd dat
traject moeten volgen nadat je al arts was?
syndroom. Ja, ik heb heel veel gedaan dit
er genoeg artsen zijn die met plezier hun
Ja, het was een frustrerende periode.
jaar. Misschien was dat ook voor mezelf
buitenlandse collega’s willen helpen,
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 18
18 moreel willen steunen. Maar hoe breng je
doen. Mensen die de toetsen halen,
De verhouding tussen mannelijke en
die twee groepen bij elkaar?
kunnen dan snel aan de slag. Er zijn van
vrouwelijke studenten in Roemenië is
De vnVa is nu bezig met het werven van
beide kanten winsten. Het scheelt frustratie
ongeveer fifty fifty en in het bestuur of de
mentoren, coaches en ambassadeurs.
voor de artsen en de beste mensen zijn er
top van de kliniek zie je ook evenveel
Daarom ben ik ook lid geworden. Ik ben nu
vrouwen als mannen. Het gaat er echt om
geïntegreerd en heb bijna geen hulp meer
wie goed is.
nodig, maar ik kan wel hulp en begeleiding geven aan buitenlandse artsen die nu in
Wat was jouw score?
dezelfde situatie terecht zijn gekomen. Dat
Een hoge score, ik kon bijna alle specialisa-
wil ik zeker doen, dat vind ik leuk. Het zou
ties kiezen. In dit nummer van de vnVa-
ook goed zijn om af en toe bijeenkomsten
krant komen een aantal coaches aan het
te organiseren voor buitenlandse artsen,
woord die specifieke valkuilen van vrouwen
met erkende en met niet-erkende diploma’s.
benoemen, zoals
En sociale activiteiten samen met
Ik weet waar ik goed in ben en wat ik wil.
Nederlandse artsen, zodat deze buitenlandse artsen ook Nederlanders leren kennen. Ik ben lid geworden van de Commissie Internationale Betrekkingen van de vnVa. Eerst wil ik vechten om het
doen, heel veel ballen in de lucht willen houden, onvoldoende
Foto: Ingeborg van den Bold
aandacht geven
systeem van erkenning van buitenlandse artsen te veranderen. Wat moet er veranderen aan het systeem zoals het nu is? Het systeem dat er is, is niet productief. Je moet een jaar of langer wachten op het
aan het zichtbaar maken van hun prestaties. Herken jij daar dingen in bij jezelf? Bij mezelf? Nee. Ik weet waar ik goed in ben en wat ik wil. Ik ben zelf heel kritisch en accepteer kritiek ook heel makkelijk. Maar ik
antwoord op de vraag of het buitenlandse
gemakkelijk uit te halen. In de Verenigde
heb wel gemerkt dat het anders is om in een
diploma erkend wordt, een antwoord dat
Staten zijn ze blij om brains uit het
groep met vrouwen te werken dan in een
sowieso nee is; ik zou niet weten waarom
buitenland te halen, hier is het juist
groep met mannen.
dat zo lang duurt. De taaltoets, de NT2-
tegenovergesteld.
De competitie tussen vrouwen is anders dan
toets, die je moet doen is echt waardeloos,
bij mannen, bij vrouwen wordt het vaak
die is helemaal niet gericht op medische
In Nederland hoor je vaak dat vrouwen
persoonlijker en emotioneler, tussen
terminologie of op communicatie met
tijdens de co-schappen een mannelijke
mannen is het meer een eerlijke wedstrijd.
patiënten. Het formulier dat iedere arts
socialisatie doormaken, maar dat vrouwen
Vrouwen zouden niet moeten rivaliseren op
moet invullen van het Ministerie van
er later in de vervolgopleidingen en daarna
persoonlijke onderwerpen.
Volksgezondheid is totaal niet passend, het
achter komen dat zij toch een andere
zegt niets over jouw kennis of ervaring en
positie op de arbeidsmarkt hebben. Hoe is
Tot slot, heb je je enthousiasme weer
duidt er vanaf het begin van de procedure
dat in Roemenië?
helemaal teruggevonden in het vak?
op dat je niet moet verwachten om snel als
In Roemenië is er echt geen verschil
Ja, gelukkig wel. Nu ik eenmaal de
arts erkend te worden. Het systeem moet
tussen mannen en vrouwen, het gaat erom
erkenningsprocedure achter de rug heb en
zeker aangepast worden, al is het maar als
hoe goed je bent.
mezelf weer kan ontplooien en weer
teken van respect voor mensen die als doel
gepassioneerd bezig ben met mensen en
in hun leven hebben gekozen om andere
Het systeem is helemaal anders, ik vind
tussen mensen, vergeet ik gelukkig snel de
mensen te helpen. Ik ben echt voor het
het eerlijker. Eens per jaar wordt er een
verloren tijd.
systeem van de
heel uitgebreid, moeilijk
Uiteindelijk heb ik geen spijt meer van de
Verenigde Staten. Dat
tentamen georganiseerd
beslissing die ik jaren geleden heb
dat voor alle universitei-
genomen om hier als arts te komen
ten hetzelfde is. In
werken.
is duidelijk en heel goed georganiseerd. Ik denk dat wij dat systeem moeten kopiëren. Wij hebben
Uitwisseling ervaringen buitenlandse artsen, met en zonder erkend artsdiploma, erg belangrijk.
al een voorbeeld. Dat
2005
alles perfect willen
volgorde van de behaalde punten kun je dan een
Ik ben blij om hier te werken en om samen
specialisatie kiezen, hoe
met mijn Nederlandse collega’s een goede
hoger je score hoe meer
kwalitatieve zorg aan patiënten te bieden.
wil zeggen: een heel gerichte taaltoets op
opties je hebt.
Mijn glimlach schijnt weer op mijn gezicht
niveau en tentamens waarin kennis en
Het is een heel fair systeem.
en ik denk weer met optimisme:
vaardigheden getoetst worden. Het moet
Met sollicitatiegesprekken kun je makkelijk
tussen mensen bestaan gelukkig geen
duidelijk zijn wanneer je die toetsen kunt
de beste mensen for the job missen.
grenzen.
V
VN A
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 19
19
Bitchen bespreken beleid in Almere verslag
Woensdag 8 december jl. was er voor het eerst sinds de oprichting van Almere in 1975, een vnVa bijeenkomst. De ‘Bitchenborrel’ was een groot succes. Van de artsen in Almere is bijna de meerderheid vrouw: 60 % van de huisartsen en 35 % van de specialisten. De bijeenkomst was een aangeklede borrel, gefinancierd door het Flevoziekenhuis en met twee presentaties en discussie. Gunilla Kleiverda, gynaecoloog, gaf een Foto: K.Dirken
korte presentatie over Women on Waves en Judith Wijnen, hoofd P&O van de Zorggroep Almere, sprak over de stichting die de hele eerstelijnszorg in Almere beheert. Naar aanleiding van beide
Bitchenborrel groot succes
presentaties volgde een levendige
de locatiemanagers op de gezondheids-
Stafvoorzitter van de huisartsen.
discussie over deze thema’s.
centra.
Iedereen was heel enthousiast over de
De herziening van de abortuswet staat
In tegenstelling tot de vrouwelijke artsen,
avond en voor juni 2005 staat de volgende
voor 2005 gepland.
zijn binnen de Verzorging en Verpleging
happening gepland, die georganiseerd zal
vrouwen evenredig vertegenwoordigd op
worden door Juanita Haverbus, huisarts en
de invloedrijkere functies.
Bernadette Ravesloot, verpleeghuisarts in de Archipel, het mooiste gezondheidscen-
Onze veronderstelling was dat vrouwen
trum van Almere.
Foto: K.Dirken
zich misschien veiliger voelen in de werkomgeving met 90% vrouwen en
Katinka Dirken-Heukensfeldt Jansen
makkelijker de stap maken naar een leidinggevende functie. Judith Wijnen is extra gemotiveerd geraakt
Abortus is dus ook in Nederland weer een
om deze verschillen nader te bekijken en
actueel thema. Misschien moet er ook in
de vrouwen die praktijkmanager zijn te
Nederland een plek komen voor huisartsen
stimuleren om door te stromen naar de
om de abortuspil voor te schrijven (tot 16
functie locatiemanager ( nu 5% vrouw).
dagen overtijd). In de Zorggroep is 45%
Overigens is Vera Kampschoer, huisarts en
van de praktijkmanagers vrouw en 5 % van
voormalig locatiemanager, momenteel
Heeft u interesse in een gezellige vnVa bijeenkomst bij u in het ziekenhuis of in de regio. Meld u dan gerust aan:
[email protected]
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 20
20
Richt je blik naar buiten MWIA Wereldcongres 2004
Foto: Mia Sol
In de zomer van 2004 was ik in de gelegenheid een dag of tien in Japan te verblijven. In Tokio ontmoette ik vrouwelijke artsen van alle continenten uit meer dan 30 landen, een boeiende en inspirerende ervaring. Verblijf in een Aziatisch land geeft een veelheid aan nieuwe indrukken, maar ook lessen die te leren zijn wanneer je je open en communicatief opstelt. Ik ben van mening dat we als Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen een oriëntatie moeten ontwikkelen op de wereld buiten ons eigen land. Tot 1998 was de vnVa aangesloten bij de Medical Women’s
De doelstellingen zijn veranderd (zie kader); niet de hoofdstructuur als
International Association (MWIA).
zodanig. Besluitvormingsprocessen
In de ALV van dat jaar werd echter
zijn vrij sterk gereguleerd, maar open
besloten het lidmaatschap te
en transparant als het gaat om
beëindigen, aangezien de MWIA
resoluties en stemmingen in de
onvoldoende open stond voor
General Assembly. Voor een
verandering en posities te lang
uitgebreid inhoudelijk verslag en
door dezelfde mensen werden
tevens voor een sfeerimpressie
ingenomen. Na Amerika betaalden
verwijs ik naar www.vnva.nl (FACTS).
we het meest aan de MWIA,
De rondreis aansluitend was
zonder dat er enige invloed
leerzaam als het gaat om het
tegenover stond. In de loop van
gastland beter te leren kennen: een
2003 heeft de MWIA weer initiatief
gids corrigeert je beeldvorming waar
genomen tot contact met de vnVa.
toeristenboekjes bij actualiseren in
Een en ander heeft het DB in
gebreke blijven. Er heerste een
samenwerking met de commissie
ongedwongen sfeer en een
Internationale Betrekkingen doen
vanzelfsprekende gezamenlijkheid. Er
besluiten om naar het eerstvol-
waren jonge MWIA leden, maar er
gende wereldcongres te gaan. Dat
waren ook vrouwen die al 30 jaar lang
was in Tokio en wel van dinsdag
om de drie jaar het MWIA wereldcon-
27 juli tot en met zondagmiddag 1
gres bezoeken.
augustus. Aansluitend ben ik twee dagen naar Kioto en Nara
Verschillende status
geweest.
Kijk ik naar de diversiteit tussen
Helaas was Joanna Schopman van
landen en continenten, dan is het
de commissie Internationale
n.a.v. presentaties, tijdens workshops, bij
kan binden met ‘Article 3’. Ik realiseer me
verhinderd om mee te gaan.
de posterpresentaties en tijdens diverse
opnieuw hoe verschillend de status in
informele gelegenheden.
emancipatie van vrouwen is.
Congres
Sommige vrouwen waren bijna twee dagen
Afrikaanse vrouwen bijvoorbeeld zijn sterk
De congresdagen hadden als overkoepe-
onderweg geweest om Tokio te bereiken.
afhankelijk van de man met wie ze hun
lend thema ‘Medicine in a new Life-Style:
Met andere woorden: hier vond werkelijk
leven delen en van de familie van hun man. In geval van huiselijk geweld kunnen
Hieronder waren diverse subthema’s
ze letterlijk geen kant op. Schrijnend zijn
geclusterd: problemen gerelateerd aan
de voorbeelden die gynaecologen uit hun
sociale noden, life-style gerelateerde
dagelijkse praktijk vertellen. Zo had een
ziekten, telemedicie, biogenetica en
HIV-positieve man zijn besmetting
immunologie, en de uitdagingen voor
opgelopen in de plaats waar hij werkt. Zijn
Foto: Mia Sol
Education, Research and Practice’.
vrouwelijke artsen. Behalve dat de organisatie prima was, viel me ook op dat
2005
wonderlijk dat een Wereldvereniging
Joyce Braaken (l) en Marianne Schrader (r)
Betrekkingen op het allerlaatste moment
vrouw bleek nog negatief. Hij vroeg de gynaecoloog om zijn vrouw niets te
de kwaliteit van presentaties gemiddeld
Verkeersaanwijzing in Tokio
vertellen. Bij het volgende consult bleek hij
van een hoog niveau was. Vrouwelijke
‘disseminatie’ van kennis en ervaring
haar besmet te hebben, want hij moest en
artsen uit zoveel landen – soms in
plaats.
zou zijn vrouw de schuld geven!
traditionele kleding – spraken met elkaar
De driedelige ledenvergadering heeft mij
Per definitie is de vrouw schuldig. In
over zeer uiteenlopende onderwerpen
een redelijk beeld gegeven van de MWIA.
Nigeria wordt een weduwvrouw maat-
V
VN A
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 21
21 schappelijk verstoten, omdat ze zelfs schuldig is aan het overlijden van haar man en daarvoor moet rouwen én boeten. In dezelfde sessie vertelde een Zwitserse arts dat in Zwitserland wetgeving is ingevoerd op basis waarvan de man het huis uitgezet wordt wanneer er sprake is van uit de hand lopend huiselijk geweld. Daar hoeft een vrouw niet meer te vluchten naar een blijf-van-mijn-lijf-huis. (In Nederland wordt ook hierover nagedacht). Wat betreft artikel 3c heb ik diverse verhalen gehoord die zeer herkenbaar waren: ik doel op loopbanen en competentieontwikkeling van vrouwelijke artsen vergeleken met mannelijke artsen. Interessant in dit verband is dat de Zweedse hoogleraar Elisabeth Hultcrantz een presentatie in een deelsessie flink bekritiseerde door te wijzen op het niet correcte onderzoeksdesign. Ze bepleitte
Een avondje uit in Kioto (midden zittend: Mia Sol)
dat gekeken moet worden naar het cohort
Traject voortzetten
ontwikkelingen informeren.
vrouwen dat 20 en 15 jaar geleden
In de DB vergadering van oktober en in de
Ik hoop dat meer leden de blik naar buiten
AB vergadering van november 2004
richten en met belangstelling volgen wat
hebben we gesproken over de MWIA en
de MWIA doet, en relaties aangaan en
vastgesteld, dat we het traject van nadere
bevorderen waar zinvol en mogelijk.
verkenning, van verbreding en verdieping
De missie en de visie van de MWIA en de
van de betrekkingen vnVa/sMWIA zullen
vnVa liggen duidelijk in elkaars verlengde.
voortzetten. Joanna Schopman van de
Elkaar helpen bij het realiseren van
commissie Internationale Betrekkingen is
doelstellingen werkt verrijkend voor alle
contactpersoon en zal periodiek over
partijen. Moderne communicatiemiddelen maken netwerken grenzeloos, eenvoudig
Graag willen we weten welke Neder-
en goedkoop.
landse vrouwelijke artsen als individueel
Mia Sol
lid zijn aangesloten bij de MWIA. Kijk ook op: Willen zij zich kenbaar maken bij Joanna
http://www.mwia.net/
Schopman van Bureau Buitenland.
http://www.ics-inc.co.jp/mwia2004/
[email protected]
http://www.vnva.nl/db_files/facts/MWIA_ Rapport_30082004_.pdf
Mia Sol (l) en Waltraus Dielchaus (r) met MWIA -vlag
afstudeerde als arts en daarbinnen naar het percentage vrouwen dat op een richtinggevende functie terecht is gekomen. Dit percentage kun je vergelijken met hetzelfde cohort mannen. Feminisering in de gezondheidszorg treedt
ARTICLE
B.
To offer Medical Women the opportunity to meet so as to confer upon questions concerning the health and well-being of humanity.
C.
To work actively towards equity and equality between female and male doctors in all aspects of their medical career.
D.
To encourage worldwide a gender awareness of differences in health, health care and health research between women and men.
E.
To promote the empowerment of medical women and patients to work towards gender equity and equality.
op in veel westerse landen: het is de vraag hoe loopbaanpaden van vrouwen vergeleken met die van mannen zich
3 OBJECTS
The objects are: A. To promote the cooperation and general interests of Medical Women worldwide and to develop friendship and understanding among all Medical Women without regard to race, religion or political views.
kwantitatief en kwalitatief laten aanzien over 10 tot 20 jaar voor de afstudeerders van nu
V
VN A
2005
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 22
22
VN Decennium
Voor een ieder die zich betrokken voelt
Het recente gijzelingsdrama in het Russische Beslan drukt ons nog eens extra op de gevolgen van onze conflicterende samenleving voor de kinderen van de wereld. In 2004 is vanuit het Platform Vrede en Geweldloosheid een landelijke werkgroep gevormd met als doel behulpzaam te zijn bij het realiseren van het VN Decennium (2001-2010) voor een Cultuur van Vrede en Geweldloosheid voor de Kinderen van de Wereld. Deze werkgroep inventariseert alle bereikbare groepen die aan het Decennium werken door een database van organisaties aan te leggen. Daarnaast organiseert zij een ontmoetingsdag met sprekers op 12 oktober 2005. Om het Decennium meer inhoud en vorm te kunnen geven en ook meer bekendheid aan ideeën en suggesties die bij de mensen leven over een vredescultuur voor onze kinderen, zien we graag ondersteuning door locale, respectievelijk regionale commissies. Uiteindelijk zou een landelijke commissie inhoud moeten geven aan het stappenplan van alle Nobelprijswinnaars, die in 1997 een appel aan de VN ondertekenden. Na ‘September eleven’ nam de VN hun oproep over en stelde voor het decennium 2001-2010 in het teken te stellen van een cultuur van vrede en geweldloosheid. Help dit plan te realiseren en geef activiteiten door aan de werkgroep Vrouwelijke Arts & Vredesvraagstukken, Akke Botzen (072) 589 47 97, of Margreet Bakker.
De ontmoetingsdag is zaterdag 12 maart 2005 in de Nicolaas en Monica parochiekerk, Boerhaaveplein te Utrecht. Voor meer info: www.vredescultuur.nl
Recensie
Te recenseren
Het gelijk van Spinoza, vreugde, verdriet en het voelende brein, Antonio Damasio. Uitgeverij Wereldbibliotheek bv, Amsterdam, 2003. ISBN 90 284 2002 9
de uitdrukking van een onthullen van het
U kunt een recensie-exemplaar van
hele organisme, ze nemen in de letterlijk zin
onderstaande boeken opvragen via het
van het woord een sluier weg. Het belang
Bureau vnVa.
van kennis hieromtrent is volgens hem
De redactie stelt het ook op prijs wanneer u
zowel praktisch, denk aan het beter kunnen
spontaan een recensie schrijft van een boek
behandelen van aandoeningen zoals
waarvan u denkt dat het de lezers van de
Zonder de eerste twee boeken van Damasio
drugsverslaving en depressie, als onmisbaar
vnVa-krant zal aanspreken. Wilt u zich bij
te hebben gelezen, namelijk De vergissing van
voor de toekomstige constructie van een
het schrijven van een recensie beperken tot
Descartes en Ik voel dus ik ben, vermoed ik
herziene visie op menselijke wezens.
maximaal driehonderd woorden? (Dit is
dat dit boek zijn beste is. Ik hoop dat het
Interesse voor Spinoza, geboren in 1632,
inclusief alle tekstonderdelen van de
veel gelezen zal worden door vrouwen èn
had Damasio al als jongvolwassene; de
recensie, dus ook bijvoorbeeld de titel van
mannen, omdat hier het belang van
thema’s die deze grote Nederlandse filosoof
het boek en uw eigen naam en specialisatie.)
gevoelens op een vooral rationele manier
besprak – de aard van emoties en gevoelens
wordt uitgelegd. In het gewone dagelijkse
en het verband tussen lichaam en geest –
taalgebruik beschouwen we de woorden
hielden hem later als wetenschapper en
emoties en gevoelens veelal als synoniemen.
neuroloog ook sterk bezig. De in dit boek
Uitgebreid neemt Damasio echter de tijd om
beschreven verbanden tussen wetenschap-
het verschil uit de doeken te doen en legt
pelijke kennis, historie en de schone
hierbij verbanden met wat er zoal over dit
kunsten lieten me een prachtige, inzichtge-
onderwerp geschreven is door wereldbe-
vende reis maken door de tijd, waarbij eigen
roemde schrijvers, filosofen en wetenschap-
ervaringen over dit onderwerp mee konden
pers. Het leest heerlijk, ik vind het bijna
reizen.
jammer dat ik het boek uit heb. Dat is een
Margret Kaandorp, arts, deeltijd in
gevoel. Volgens Damasio zijn gevoelens,
loondienst bij Sanquin en in eigen praktijk
zoals ze zich in lichaam en geest openbaren,
Voice Dialogue begeleidster.
Agenda Zaterdag 5 maart 2005 Bijeenkomst ter gelegenheid van het 10e lustrum van vnVa afdeling Noord-Nederland. Symposium Vrouwelijke artsen denken en doen anders. Aansluitend feest. Zie bijgaande folder. Inschrijven vóór 5 februari 2005 (kan ook via de website, www.vnva.nl). Locatie: Gasunie Groningen.
Sex in the brain, gender differences in the human hypothalamus and adjacent areas. F.P.M. Kruijver. Proefschrift. Uitgave AMC, Amsterdam 2004. Patient selection for high-dose chemotherapy in Stage II and IV breast cancer. Jolanda Schrama. Proefschrift. Uitgave AMC, Amsterdam 2004. Risk selection and detection, a critical appraisal of the Dutch obstetric system. Joke Bais. Proefschrift. Uitgave AMC, Amsterdam 2004. Handboek Mozaïek over de interculturele aanpak van geweld tegen vrouwen. Uitgave Transact, 2004. Brief psychological treatment in mental health care. B.A. Schäfer. Proefschrift. Uitgave AMC, Amsterdam 2004.
Zaterdag 19 maart 2005 Algemene Ledenvergadering in de Gertrudis Kapel te Utrecht. Na de ALV volgt de uitreiking van de Corrie Hermannprijs aan Lieve Christiaans en een middagsymposium.
Voor uitgebreidere agenda zie www.vnva.nl
2005
V
VN A
Terrorism and Public Health, a balanced approach to strengthening systems and protecting people. B.S. Levy and V.W. Sidel. Uitgave: Oxford Press, 2003.
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 23
23
Dagelijks Bestuur, vertegenwoordigers, commissies en werkgroepen DAGELIJKS BESTUUR VNVA
Redactie VNVA-Krant (Bureau VNVA, t.a.v. I. Rast,
NVR (Nederlandse Vrouwenraad)
Irene Hellemans, voorzitter Yvonne Margry, secretaris Mia Sol, penningmeester Hedwig Vos, lid. Maayke Sluman, lid Katinka Dirken Heukensfeldt - Jansen, lid
postbus 8256, 3503 RG Utrecht, (030) 247 47 95, e-mail:
[email protected]), I. Pladdet, S. Buis, I. van den Bold, C. Peters i.s.m. A. van Hommelen (eindredacteur).
BELANGENBEHARTIGING
Internetredactie (www.vnva.nl)
Commissie Internationale Betrekkingen
Inverdienregeling
L. Jansen (030) 292 60 11, C. Brodie-Meijer, A. van Hommelen.
A. van Dam, E. Engelkes, (0592) 45 90 99; G. Jamal Barkazai, J. Schopman, A. Kraak.
VN V A -Ambassadeurs
Commissie Bijzonder Fonds voor onderzoeksvoorstellen
R. van Bodegom (030) – 254 53 63.
Commissie TOP, ter bevordering van instroom van vrouwelijke artsen in hogere posities H. Takkenberg, (070) – 399 40 22, e-mail:
[email protected] M. Visser, G. Kenter.
NHG-VNVA Werkgroep Vrouwen en Huisartsgeneeskunde T. Lagro-Janssen (
[email protected]), S. Lo Fo Wong, C. Dagnelie en H. van der Horst.
en
Coaches/Mentoren zijn artsen die hun deskundigheid ten dienste stellen van andere leden. Adressenlijst met specialismen is op te vragen bij het Bureau VNVA (030) 247 47 95 of
[email protected]. Artsen die ambassadeur of coach/mentoren willen worden kunnen zich hier ook aanmelden. De ambassadeurs en coaches/mentors staan tevens op www.vnva.nl en in de VNVA-ledenlijst.
Commissie START, startende artsen netwerk:
NETWERKFUNCTIE
(vacature)
VAKVERENIGINGSFUNCTIE Commissie Seksespecifieke Geneeskunde C. Griffioen (020) 644 17 86, D. Braat, A. Coremans, T. Lagro-Janssen.
C. Dagnelie (010) 511 77 72, L. van der Schoor. M. de Kleijn.
Commisie Corrie-Hermannprijs W.A. van Stiphout, Y. Margry, N. Nicolai, I. van Seumeren, C. Zuidema-de Bruyn, J. Wetsteijn, J. Dekker.
Vrouwelijke Arts & Vredesvraagstukken A. Botzen (072) 589 47 97, M. Bakker.
Bezwarencommissie F. Verweij, A. Versteegen, C. Tordoir, M.C. Ansink.
I. Schiering, K. Grotenhuis
PR
VNVA Kadertraining
K. Dirken-Heukensfeldt Jansen (
[email protected]), I. Hellemans, en R. van Pel i.s.m. C. Janssen (BB communicatie)
Commissie Werk in Balans M. Leenders, M. van Gelderen, (vacature).
Vrouwennetwerk (vacature)
Groep 42 2005 blok 1: 11 en 12 april 2005
ma / di 09.30-16.30
blok 2: 23 en 24 mei 2005
ma / di 09.30-16.30
blok 3: 20 en 21 juni 2005
ma / di 09.30-16.30
blok 4: 19 en 20 september 2005
ma / di 18.00-16.00
Groep 43 2005 Blok 1: 05 en 06 september 2005
ma/di 09.30 – 16.30
Blok 2: 10 en 11 oktober 2005
ma/di 09.30 - 16.30
Blok 3: 14 en 15 november 2005
ma/di 09.30 - 16.30
Blok 4: voorjaar 2006
ma/di 18.00 - 16.00
Locatie: Kontakt der Kontinenten te Soesterberg. Kosten: € 1.975,-- (cursus- en verblijfkosten, inclusief nakombijeenkomst) Aanmeldingsformulier op te vragen bij Bureau VNVA, (030) 247 47 95
V
VN A
2004
3017_V00_3025
17-12-2004
09:53
Pagina 24
24
Colofon Mission Statement van de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen: De Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen versterkt de positie van vrouwelijke artsen en de aandacht voor de seksespecifieke geneeskunde. De leden van de VNVA ondersteunen en inspireren elkaar. De VNVA is opgericht in 1933 en heeft nu ongeveer 2500 leden. Zij organiseert activiteiten die te onderscheiden zijn in de categorieën belangenbehartiging, netwerkfunctie en vakverenigingsfunctie. De VNVA streeft ernaar op te treden als gesprekspartner en adviseur van beleidsbepalende en uitvoerende organisaties in de gezondheidszorg, wanneer het gaat om onderwerpen die van belang zijn voor vrouwelijke artsen of voor de gezondheidszorg voor vrouwen. Lidmaatschap VNVA schriftelijk opzeggen. Lidmaatschap eindigt dan de eerstvolgende 31 december.
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:
ADRESSEN AFDELINGSSECRETARIATEN
Hoofdredactie:
Amsterdam e.o.: Maayke Sluman Potgieterstraat 29-bel 1053 XR Amsterdam tel (020) 683 65 61 e-mail
[email protected]
Ingrid Pladdet
Gastredactie: Katinka Dirken Heukensfeldt Jansen Coördinator Clara Peters
Bureauredactie: Reina Holtrop, Ira Rast
Eindredactie: Annelies van Hommelen
Redactie: Ingeborg van den Bold, Sylvia Buis, Ingrid Pladdet, Clara Peters
Fotografie: Ellen van der Heijden, Mia Sol, Ingeborg van den Bold
Bart Kranenburg ledenadministratie en financiële
administratie:
Bureau VNVA, t.a.v. I. Rast Postbus 8256, 3503 RG Utrecht tel (030) 247 47 95/fax (030) 247 44 39 e-mail:
[email protected] website : www.vnva.nl Bereikbaarheidstijden:
Noord-Nederland: Tineke Heijstra Langeloërweg 1, 9331 CC Norg, tel (0592) 67 02 66 e-mail
[email protected] Oost-Nederland: Ay Lien The Groenling 11, 7423 DG Deventer tel (0570) 65 52 63 e-mail
[email protected]
Tekeningen:
Correspondentie, verenigingsdrukwerk, info over VNVA-lidmaatschap,
Den Haag e.o.: Els Plag Hoorn 48 2404 HJ Alphen a/d Rijn tel (0172) 42 11 77 e-mail
[email protected]
Basisvormgeving: SHAPE Amsterdam
Opmaak: Elma Multimedia B.V.
Drukkerij: Elma Drukkerij B.V.
Rotterdam e.o.: Marleen Kooyman Specerijenhof 71, 3063 BX Rotterdam, tel (010) 212 41 72 e-mail
[email protected] Maastricht e.o.: Heidi Berbee Kerkstraat 41, Zichen, Z.B. (Riemst), 3770 België tel 0032-12-458357 e-mail
[email protected]
maandag t/m vrijdag 09.00 - 17.00 uur Advertentieacquisitie:
Elma Multimedia BV Postbus 18, 1720 AA Broek op Langedijk tel +31 (0)226 33 16 00 fax +31 (0)226 33 16 01 e-mail
[email protected] internet www.elma.nl Losse nummers zijn verkrijgbaar bij Bureau VNVA en kosten € 7, - per stuk inclusief porto. Een jaarabonnement voor niet-leden kost € 34,10. De VNVA-Krant verschijnt zesmaal per jaar. Oplage: 2700 stuks/ ISSN 1383-1100. Gironummer: 24 55 32 t.n.v. Penningmeester VNVA, Utrecht Opzegging abonnement min. 3 maanden voor 1 januari.
2005
V
VN A
THEMA’S, COÖRDINATOREN EN SLUITINGSDATUM KOPIJ: Krant nr. 2 2005
Nijmegen e.o. : Annalies Harting Pegasusplaats 32, 6525 JH Nijmegen, tel (024) 355 60 74 e-mail
[email protected]
Jaarkrant
Ingrid Pladdet, Annelies van Hommelen 05-01-2005 Sluitingsdatum laatste meldingen: 12-01-2005
Brabant en Zeeland: Denise Schraven Bredaseweg 376, 5037 LG Tilburg tel (013) 463 77 90 e-mail
[email protected]
Krant nr. 3 2005
Midden-Nederland: Vacature tel (030) 247 47 95 e-mail
[email protected]
Seksespecifieke geneeskunde Sylvia Buis 23-02-2005 Sluitingsdatum laatste meldingen: 09-03-2005
