Jaarverslag OCMW Sint-Pieters-Leeuw
2014 Blikvangers van het jaar
Inhoud Voorwoord ............................................................................................................ 2 Meerjarenplan 2014-2019 ................................................................................. 3 Problemen aanpakken ............................................................................................ 4 Kinderarmoede bestrijden ................................................................................. 4 Visie op hulpverlening ...................................................................................... 4 Stapjes in de goede richting .............................................................................. 4 Sociaal Huis in cijfers .......................................................................................... 5 Thuis blijven wonen ............................................................................................ 6 Wijkmomenten in de buurt ................................................................................ 6 Thuiszorg
in cijfers ............................................................................................. 6 Zelfstandig wonen met assistentie ........................................................................ 7 Assistentiewoningen in cijfers ............................................................................... 7 Wonen met zorg ................................................................................................. 8 Geborgen thuis ................................................................................................ 8 Zorgen voor de naasten .................................................................................... 8 Woonzorgcentrum in cijfers ............................................................................... 8 Mensen ontmoeten ............................................................................................. 9 Buurtnetwerk .................................................................................................. 9 Oefenen van taal ............................................................................................. 9 Bezoek aan alle 90-plussers van Sint-Pieters-Leeuw ............................................. 9 Lokale dienstencentra in cijfers .......................................................................... 9 Mensen blij maken .............................................................................................10 Vrijwilligerswerk .............................................................................................10 Vrijwilligerswerk in cijfers ................................................................................10 Eigentijds .........................................................................................................11 Digitalisering en automatisering ........................................................................11 Diversiteitsbeleid ............................................................................................11 Financiële middelen............................................................................................12 Realisatie in samenwerking met en dank aan ........................................................13
Voorwoord 2014 was het Europees jaar van de burger. De burger centraal en dat gold voor zowel de interne als de externe klant van het OCMW van Sint-Pieters-Leeuw. Als we focussen op enkele verwezenlijkingen van 2014 dan springen zeker de wijkmomenten van de thuiszorgdiensten en het opzetten van een meerjarenplan in kader van kinderarmoedebestijding in het oog. Kinderen centraal. Iedere ouder heeft dezelfde wens, dat ene levensdoel, namelijk dat hun kinderen het beter hebben dan zij. We focussen daarom op het geven van (spel)kansen voor kinderen, want kinderen zijn de toekomst. Wetenschappelijke studies bewijzen het ook: een goede start, een kansrijke opvoeding en voldoende stimulansen, uitdagingen maken kinderen -en later volwassenen- weerbaarder voor de toekomst. Een goede start is zonder twijfel van cruciaal belang voor een beter leven, zowel economisch als sociaal. Sommige keuzes van het OCMW van Sint-Pieters-Leeuw waren ingegeven door besparingen, maar ook vanuit het bewustzijn dat we niet alles ineens kunnen veranderen. Met kleine stappen vooruit willen we de mensen die steun, hulp of een duwtje in de rug nodig hebben vooruit helpen. Niet te bemoederend, niet belerend, wel beperkt in tijd, met richting, met het oog op het versterken van mensen en het zelfredzaam maken van mensen. De maatschappelijk assistenten van de sociale dienst werkten samen met de leden van het bijzonder comité sociale dienst aan een visie op hulpverlening. ‘Mensen tijdelijk ondersteunen naar een menswaardig bestaan en zelfredzaamheid, op basis van wederzijdse rechten en plichten’. In tegenstelling tot 2013 werkte de maatschappelijk assistent(e) nu voor iedere persoon met leefloon een geïndividualiseerd project uit. Cliënten werden en worden van dichtbij gevolgd en kregen richting en vooruitzichten. Goede afspraken maken met de cliënt, zijn een must. De oudere centraal. Dat beoogden we door het opzetten van wijkmomenten. Mensen in armoede, mensen met gezondheidsproblemen, mensen in eenzaamheid, mensen die er mentaal even doorzitten, al deze mensen hebben niet enkel de arts nodig, of een maatschappelijk assistente, of een psycholoog of een verzorgende aan huis, … Neen. Het is een en-en verhaal en alleen door integraal de mens te benaderen kunnen we komen tot een goede, efficiënte en effectieve hulpverlening. Niet langer wordt de persoon van het kastje naar de muur gestuurd. Door het samenbrengen van verschillende welzijnspartners maken we het beter en gemakkelijker voor de mens. De mens centraal. En dit voor alle deelwerkingen van het OCMW. Ook voor het woonzorgcentrum specialiseren we ons verder in het fenomeen dementie. Doorheen de afgelopen jaren bouwde het OCMW expertise op over dementie en de omgang hiermee. Deze kennis en knowhow delen we via praatcafés met anderen, geïnteresseerden, sympathisanten, familieleden, … Het woonzorgcentrum ontpopte zich ook als een open huis met een uitgebreid animatieprogramma met respect voor de bewoner. Ook de lokale dienstencentra blijven in Sint-Pieters-Leeuw bekend omwille van hun uitgebreid, afwisselend programma voor senioren. Ook deze diensten worden vaak geconsulteerd voor het delen van hun ervaring en goede praktijken.
Meerjarenplan 2014-2019 Wij willen: Cirkels doorbreken Zorgen voor mensen Mensen doen groeien Klaarheid scheppen Dit zijn de doelstellingen die het OCMW zowel intern als extern formuleerde in het meerjarenplan 2014-2019. Paul Defranc voorzitter Anneleen Adang wnd. secretaris
Problemen aanpakken Kinderarmoede bestrijden In 2013 nam de sociale dienst voor het eerst het initiatief om de welzijnsactoren in Sint-Pieters-Leeuw in een welzijnsplatform samen te brengen. Dit vanuit de overtuiging dat enkel een gezamenlijke aanpak het netwerk van sociale uitsluiting (= armoede) kan doorbreken. Meer dan vijftien welzijnsactoren zoals Kind en Gezin, CAW, CLB, scholen, welzijnsorganisaties, gemeentelijke diensten, verenigingen waar armen het woord nemen maakten kennis met elkaar en werken sindsdien doelgericht samen. Aanwezig in scholen voor de aanvragen van studietoelagen Zo zijn maatschappelijk assistenten op vraag van de scholen aanwezig tijdens oudercontacten in de scholen voor de aanvragen van studietoelagen. In plaats van mensen naar het OCMW te laten komen, gaat het OCMW naar de mensen toe. Het resultaat mag er wezen: sinds 2014 werd al voor meer dan 350 gezinnen een studietoelage aangevraagd. Op weg naar een kindvriendelijk Sociaal Huis Verschillende speelkansen werden uitgebouwd voor kinderen. Twee speelhoeken in de wachtzaal van het Sociaal Huis en een box leuk speelgoed in het bureel van iedere maatschappelijk assistent(e). Zo heeft de moeder of de vader even oor en tijd voor de maatschappelijk assistent(e) om afspraken te maken over de aanpak van de grootste zorgen.
Visie op hulpverlening ‘Mensen tijdelijk ondersteunen naar een menswaardig bestaan en zelfredzaamheid, op basis van wederzijdse rechten en plichten’ was de conclusie na een wekenlang vergaderen met de maatschappelijk assistenten en de leden van het bijzonder comité sociale dienst.
Stapjes in de goede richting Om de visie op hulpverlening in de praktijk te brengen, zijn er meer projecten opgezet. Iedereen die recht had op leefloon, kreeg een persoonlijk plan. Zo betrekt de sociale dienst de cliënten beter bij de opmaak van deze plannen en afspraken. Op deze manier bieden we nieuwe vooruitzichten en geven we aan waar we naartoe willen.
Sociaal Huis in cijfers Nieuwe hulpvragers maatschappelijke dienstverlening: 453 personen ten opzichte van 481 personen in 2013 Leeftijd -25 j: 96 ten opzichte van 103 in 2013 Leeftijd +25 j: 357 ten opzichte van 378 in 2013 Energie: Tussenkomsten en tegemoetkomingen in verband met energiefacturen: € 4 109,80 Maatregelen preventief sociaal energiebeleid: € 1 538,76 Werk: Sociale tewerkstelling (art. 60§7): 41 personen o Maatschappelijke integratie: 36 ten opzichte van 27 in 2013 o Maatschappelijke dienstverlening: 5 ten opzichte van 15 in 2013 Trajectbegeleiding: 79 ten opzichte van 78 in 2013 Wonen: Huurwaarborg: 21 in plaats van 25 in 2013 Aantal woningen via het Sociaal Verhuurkantoor Zuidkant: 29 ten opzichte van 18 in 2013 Geld: Schuldhulpverlening: 306 ten opzichte van 312 gezinnen in 2013 Leefloon: 179 ten opzichte van 188 gerechtigden in 2013 Totaal aantal lopende dossiers: 753 ten opzichte van 751 in 2013 Personeel: 14 maatschappelijk assistenten, 1 beleidsmedewerker en 4 administratief medewerkers
Thuis blijven wonen Wijkmomenten in de buurt Senioren blijven steeds langer thuis wonen en het zorgprofiel wijst uit dat de zorgvraag van de klanten de laatste jaren steeds hoger wordt. Bovendien wordt ook de lat van de zorggraad van bewoners van de woonzorgcentra steeds hoger gelegd. Dit betekent uiteraard dat alleen nog zwaar zorgbehoevenden een plaats krijgen in de woonzorgcentra. Thuiszorgdiensten vangen de senioren op die nog niet in aanmerking komen voor opname, zodat ook zij op een menswaardige en kwaliteitsvolle manier zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Uiteraard betekent dat ook een verandering in de werkwijze van de thuiszorgdienst. Om senioren van de gemeente zo goed mogelijk te kunnen helpen, werd een zorgnetwerk uitgebouwd. Dit is een wijkgericht overleg tussen verschillende zorgpartners over complexe zorg- en hulverleningssituaties. Voor dit specifieke overleg hebben de thuiszorgdiensten van het OCMW van Sint-Pieters-Leeuw het initiatief genomen om hierrond een proefproject op te zetten. En wat startte als een proefproject in een dokterspraktijk kan nu verder uitgerold worden naar andere huisartsenpraktijken in SintPieters-Leeuw. Dit proefproject is de eerste stap naar zorg- en hulpverlening op maat van de klanten en patiënten en hopen wij als OCMW nog beter samen te werken om mensen efficiënt, doelgericht en op klantgerichte wijze op te vangen binnen het uitgebouwde zorgnetwerk.
Thuiszorg
in cijfers Verzorging aan huis: • 131 personen ten opzichte van 113 personen in 2013 • meer dan 15 000 uren ten opzichte van 14 800 uren in 2013 • aan gemiddeld € 5,72 per uur Schoonmaakhulp: • 300 ten opzichte van 360 gezinnen in 2013 • meer dan 24 000 uur ten opzichte van 7 000 uur in 2013 • aan gemiddeld € 8,10 per uur (exclusief dienstencheque-gebruikers) Vervoer voor mindermobielen: • 239 klanten • 67 842 ritten • goed voor 102 706 km in 2014 Maaltijden aan huis: • 155 klanten ten opzichte van 145 klanten in 2013 • 19 084 maaltijden ten opzichte van 19 813 maaltijden op jaarbasis in 2013 • aan een gemiddelde prijs van € 7,59
Zelfstandig wonen met assistentie De assistentiewoningen van Sint-Pieters-Leeuw zijn gegeerd. Meer dan 150 personen staan op de wachtlijst. Om aan de stijgende vraag tegemoet te komen, willen we nieuwe assistentiewoningen bouwen in het centrum van Sint-Pieters-Leeuw. Voor de bewoners van de assistentiewoningen in Ruisbroek wordt alles gedaan om het hen zo aangenaam mogelijk te maken. Fijne activiteiten in het aangelegen dienstencentrum, een gezellig ontbijt met alle bewoners, informatie en sociaal contact wanneer de bewoner dat wenst. In de serviceflats Residentie Van Parys kan je wonen in het groen. De bewoners kunnen voor eventuele problemen buiten de openingsuren van het dienstencentrum terecht bij de conciërge. Je bent er dus als bewoner nooit echt alleen. “Ik woon hier nu al meer dan 2 jaar. Ik woon hier heel graag. Ik kan eten in het lokaal dienstencentrum, het is hier altijd heel lekker. En ik heb goede buren. Wat moet dat nog meer zijn?” Jacqueline, één van de bewoonsters.
Assistentiewoningen in cijfers • • •
15 assistentiewoningen (flats) 16 bewoners gemiddelde leeftijd: 81 jaar
Wonen met zorg Geborgen thuis Het woonzorgcentrum biedt een thuisvervangende omgeving voor wie (tijdelijk) niet meer voor zichzelf kan zorgen. Omdat we familiale activiteiten net zo belangrijk vinden als aan praktische woonzorg en medische verzorging besteden we daar minstens zoveel aandacht aan. In 2014 organiseerde we een evacuatieoefening, een huwelijk, een familiebarbecue en een uitstap naar het domein van Huizingen. Verder hebben we ons helemaal laten meeslepen met de WK-voetbalgekte door sjaals te breien, mee te werken aan een promotiefilmpje, zelf een voetbalwedstrijd te organiseren en natuurlijk enthousiast te supporteren. We haalden de buitenwereld een beetje binnen door twee markten te organiseren, een werelddierendag-in-huis en een gezellige kerstnamiddag. De opendeurdag voor het brede publiek stond volledig in het teken van de herdenking van de eerste Wereldoorlog.
Zorgen voor de naasten Het woonzorgcentrum heeft door opleiding en ervaring expertise opgebouwd in omgaan met dementie. Via praatcafé’s deelt het woonzorgcentrum die kennis met familie, vrienden en mantelzorgers die zorg dragen voor iemand met dementie. Telkens wordt een bepaald aspect belicht door een (ervarings)deskundige, waarna er gelegenheid is om erover te praten en vragen te stellen. In 2014 werden 4 praatcafé’s georganiseerd. De onderwerpen waren: draagkracht voor mantelzorgers, diagnose en behandeling van dementie, omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag en terug naar de eenvoud. De opkomst bedroeg telkens 20 tot 25 personen.
Woonzorgcentrum in cijfers
105 bewoners en 7 plaatsen voor kortverblijf gemiddelde leeftijd: 86 jaar en 6 maanden gemiddelde zorggraad: 76,9 % ten opzichte van 76,7 % in 2013 4 bewoners ouder dan 100 jaar gemiddelde verblijfsduur: 3 jaar 72 mensen opgevangen in kortverblijf 35 mensen omwille van de afwezigheid van de mantelzorger 10 mensen om de mantelzorger even te ontlasten 10 mensen omwille van een herstel na een ziekenhuisopname en 19 mensen in afwachting van een definitieve opname
Mensen ontmoeten Buurtnetwerk De centrumcoördinator de lokaal dienstencentra is één van de spilfiguren van het wijkteam. De coördinator is betrokken bij de organisatie van de permanentiemomenten, de halloweentocht, de opruimactie en de nieuwjaarsdrink. In 2015 zetten we ook gelijkaardige initiatieven op in het Negenmanneke, een andere deelgemeente van SintPieters-Leeuw.
Oefenen van taal In de lokale dienstencentra ontmoeten senioren en lagereschoolkinderen elkaar in het kader van het project “10 voor taal”. Ze leren van elkaar door interviews, rondleidingen en buurtwandelingen, taalspelletjes, quizen op computer, … Het Centrum voor Basiseducatie geeft daarnaast lessen Nederlands in zowel Ruisbroek als Negenmanneke. In Ruisbroek is ook een vrouwenpraatgroep actief. Hierbij krijgen zij ook gelegenheid om hun Nederlands te oefenen.
Bezoek aan alle 90-plussers van Sint-Pieters-Leeuw Proficiat! U bent 90 jaar of ouder. Dat is op zich al een mooie prestatie. Het afgelopen jaar bevroeg een studente alle nog niet door het OCMW gekende 90-plussers in Sint-Pieters-Leeuw. De lokale dienstencentra staan bekend om hun ruim aanbod, doch niet alle senioren kennen dit. Daarom werden alle 90-jarigen of ouder aangeschreven. Een bezoek volgde. De resultaten waren geruststellend. De 90-plussers in Sint-Pieters-Leeuw zijn sterk zelfredzaam, kunnen in nood beroep doen op een buur of familie. Weinigen gaven aan zich eenzaam te voelen of nood te hebben aan andere zorgen.
Lokale dienstencentra in cijfers
24 322 maaltijden ten opzichte van 23 021 maaltijden in 2013 11 073 keren vervoer ten opzichte van 10 385 keren in 2013 ‘Belgezel’: 1 201 contacten ten opzichte van 761 contacten in 2013 Beweging: o Petanquenamiddagen: 140 (104 in 2013) o Lijndansnamiddagen: 135 (145 in 2013) o Aquagym: 37 (33 in 2013) o Aerobic: 125 (32 lessen in 2013) Vorming o Engelse les: 261 (280 in 2013) o Spaanse les: 29 (46 in 2013) o Kooklessen: 32 (33 in 2013) Uitstappen: 18
Mensen blij maken Vrijwilligerswerk Nu telt onze vrijwilligersploeg 136 mensen! In 2012 waren dat er nog maar 95. In 2013 al 118. De groep groeit, maar de nood blijkt ook steeds groter. Soms hebben we handen te kort of niet de tijd voor andere belangrijke taken. Vrijwilligers zijn voor het OCMW dat ietsje meer, ietsje beter, ietsje fijner. We kunnen hen nooit genoeg bedanken. Met het vrijwilligersfeest deden we een poging en zetten we hen toch eens flink in de bloemetjes.
Vrijwilligerswerk in cijfers 136 vrijwilligers 1 201 keer ‘Goedendag. Hoe gaat het met u?’ door 2 telefoonsterren ten opzicht van 761 keer in 2013 6 vrijwillige chauffeurs
Eigentijds Digitalisering en automatisering We investeerden in de verdere digitalisering van dossiers, in nieuwe computers, tablets, courante en specifieke software voor hulp- en zorgverlening, organisatiebeheersing, vormingsbeleid, digitalisering van de facturen voor de financiële dienst en elektronische maaltijdcheques voor de personeelsleden. We investeerden ook in opleiding van ons personeel en er werd aandacht besteed aan het optimaal benutten van (afgeschermde) online beschikbare gegevens. De personeelsnieuwsbrief werd eveneens gedigitaliseerd. Voor personeelsleden zonder e-mailadres blijft de nieuwsbrief op papier bestaan. De sociale dienst startte bij wijze van pilootproject aan het verdelen van een interne elektronische nieuwsbrief op maat van de dienst.
Diversiteitsbeleid Er is aandacht besteed aan kwalitatieve selectiegesprekken. Tijdens deze gesprekken werd steeds gepeild naar de aanwezige competenties en toetste de jury af of deze coherent zijn met de jobinhoud. Op die manier hoopt het OCMW de juiste personen op de juiste plaats te werk te stellen, personeelsuitval te voorkomen en de goede werking en sfeer te optimaliseren. Er werd ook een opleiding voor peter-meterschap georganiseerd voor nieuwe meters en peters. Zij staan in voor de goede begeleiding van nieuwe medewerkers. Verder werden ook de verschillende aanwezige leeftijdsgroepen in het OCMW in kaart gebracht. Het OCMW kent een vrij goede verdeling van verschillende leeftijdsgroepen, doch de hoogste leeftijdsgroepen blijken het best vertegenwoordigd. 18-30 jaar: 38 medewerkers 31-40 jaar: 40 medewerkers 41-50 jaar: 62 medewerkers 51-65 jaar: 70 medewerkers. In 2013 werd een risicoanalyse gevoerd. Twee derde van de personeelsleden van het OCMW nam deel aan deze bevraging. We hebben de resultaten met de personeelsleden besproken en samen gezocht naar oplossingen om de risico’s te beperken.
Financiële middelen Om dit allemaal te kunnen verwezenlijken, zijn er middelen nodig. Het OCMW heeft eigen inkomsten, inkomsten via de gemeentelijke bijdrage en inkomsten via andere overheden (Vlaamse en federale overheid). We geven je graag een overzicht. De totale ontvangsten bedroegen € 13 994 053,96
2%
0% werkingsopbrengsten
31%
47%
subsidies
gemeentelijke bijdrage en gemeentefonds recuperatie sociale dienst
financiële opbrengsten
20%
De totale uitgaven bedroegen € 12 113 678,48
0%
6% 18% goederen en diensten
13%
bezoldigingen
steunverlening
andere kosten
financiële kosten
63% Gemeentelijke bijdrage: € 3 920 000 ten opzichte van € 4 022 090 in 2013
Realisatie in samenwerking met en dank aan
De raad voor maatschappelijk welzijn 210 personeelsleden 194 vrouwen en 16 mannen 158,69 VTE Jongste medewerker is 19 jaar Bijna 30 % is ouder dan 50 jaar 30 nieuw aangeworven 43 statutairen 136 vrijwilligers gemeentebestuur Sint-Pieters-Leeuw Politie Sint-Pieters-Leeuw Samenwerkingsverbanden: o SEL o Taxistop o Sociaal verhuurkantoor Zuidkant o CAW Vilvoorde o Groep Intro vzw o Welzijnskoepel West-Brabant vzw o Vzw PIN o 3WPlus o Ommekaar vzw o WZC Sint-Antonius Andere belangrijke partners: o Centrum voor Basiseducatie o Huis van het Nederlands Netwerken: o Welzijnsplatform voor de strijd tegen kinderarmoede met heel wat partnerorganisaties (CLB, scholen Sint-Pieters-Leeuw, Open armen vzw, gemeentelijke diensten, Ommekaar vzw, …) o Zorgnetwerk o Wijkteam Ruisbroek
