Nuhma werkt namens de Limburgse gemeenten aan duurzaamheid, energie en innovatie via gerichte participaties. Leidraad is de maatschappelijke meerwaarde voor de gemeenschap in het algemeen en Limburg in het bijzonder. Daarnaast ontvangen de 44 Limburgse gemeenten die lid zijn ieder jaar een dividend. Zij vormen eveneens de algemene vergadering van Nuhma. Een raad van bestuur staat in voor het beheer van de participatieportefeuille. Door haar investeringen en participaties in andere ondernemingen wil Nuhma mee de doelstelling helpen realiseren om Limburg CO2-neutraal te maken tegen 2020.
JAARVERSLAG 2012 HEt JAAR VAn dE coöpERAnt
Trichterheideweg 8 3500 Hasselt www.nuhma.be
“Limburg Wind vraagt ‘gewone Limburgers’ om een kleine bijdrage te leveren en zo samen te investeren in de energiebron van de toekomst.” Martine Claesen, coöperant
“Coöperaties combineren ecologische én economische voordelen. Je kan ook maar een beperkt aantal aandelen kopen, dus iedereen krijgt de kans om te participeren.” Dirk Huijbrechts, coöperant
Jaarverslag 2012 Jaar van de coöperant
5
Verslag Raad van Bestuur
6
2012, Internationaal Jaar van de Coöperaties
8
Nuhma zegt u? Uw Limburgs klimaatbedrijf want ... Hoe is Nuhma georganiseerd? Hoe kan u deelnemen in onze investeringen? Uw ecologische voetafdruk verkleinen
11 12 13 14 15
Nuhma investeert in … 100% hernieuwbare energie tegen 2020 Nuhma is actief in verschillende sectoren Een overzicht van onze participaties Ingezoomd: Bionerga Ingezoomd: Windenergie in 2012
17 18 20 21 22 24
Cijfers Balans Resultatenrekening Resultaatverwerking
27 28 30 32
Verslag van de commissaris
33
Gedrukt op papier van FSC-oorsprong
2|
“Duurzaamheid boeit me: ik heb een waterput, spoel door met regenwater en installeerde zonnepanelen. Windenergie is een logische volgende stap.” Willy Theyssens, coöperant
|3
Jaar van de coöperant 2012 werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot ‘Internationaal Jaar van de Coöperaties’. Ook bij Nuhma speelden de coöperaties in 2012 een significante rol. Daarom volgen we de Verenigde Naties en staan in dit jaarverslag onze coöperaties en hun coöperanten in de kijker. In 2012 verwelkomde de coöperatie Aspiravi Samen haar 1000e coöperant, de 12-jarige Siemen uit Wuustwezel. Alle coöperanten samen investeerden reeds voor een totaalbedrag van 3.932.875 euro in hernieuwbare energie.
2012 was natuurlijk ook meer dan het jaar van de coöperaties. Wie bijvoorbeeld benieuwd is naar onze verwezenlijking in groene energie, biomassa of windenergie vindt verderop in dit verslag enkele interessante infographics. Wie Nuhma nog niet zo goed kent, zal door dit verslag te lezen verrast zijn door de veelzijdigheid van onze activiteiten.
Ik wens u alvast veel leesplezier.
Ook in Limburg blijven we investeren in windenergie, dankzij de coöperanten die reeds 11.971.875 euro investeerden in Limburg Wind. Zij plaatsten recent 5 nieuwe windmolens in Hasselt, Genk en Beringen, die groene stroom leveren voor 5.285 gezinnen. In mei 2012 werd het Limburgs Klimaatfonds opgericht. Inmiddels wordt de openstelling van het kapitaal voorbereid. Zo is het prospectus in opmaak en liggen projecten voor ter goedkeuring van het investeringscomité en de raad van bestuur van deze cvba.
Paul Butenaerts, Voorzitter Raad van Bestuur Nuhma
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
4|
Verslag Raad van Bestuur NUHMA NV
Nutsbedrijvenhoudstermaatschappij Trichterheideweg 8 3500 Hasselt Ondernemingsnummer: 0472.325.068
Verslag van de Raad van Bestuur van 13/3/13 over het boekjaar 2012 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij verslag uit over de activiteiten van Nuhma tijdens het boekjaar 2012 en leggen wij de jaarrekening van 2012 ter goedkeuring voor.
Participaties en ondernemingsrisico Het voorbije boekjaar vonden er binnen Nuhma nv verschillende mutaties op de financiële vaste activa plaats. De twee belangrijkste transacties van het boekjaar betreffen enerzijds de kapitaalsverhoging in Bionerga om de bouw van de nieuwe installatie te ondersteunen en anderzijds de kapitaalsverhoging in WEP ter ondersteuning naar de blauwe energie. In 2012 is er ook een wijziging in het GSCbeleid opgetekend. De RvB heeft de evaluatie gemaakt en is van mening dat er zich geen duurzame minderwaarde materialiseert op haar participaties. De RvB volgt de evolutie op de voet om mogelijke impacten te evalueren. Nuhma is onderworpen aan de algemene ondernemingsrisico’s dewelke eigen zijn aan een investeringsmaatschappij. Additionele info rond de participaties kan steeds op de website gevonden worden (www.nuhma.be).
Kerncijfers 2012 Het balanstotaal van de onderneming bedraagt op 31/12/2012 € 318 miljoen. Het resultaat van het boekjaar 2012 is een winst van € 6,5 miljoen. Het resultaat bestaat voornamelijk uit de ontvangen dividenden van Aspiravi Holding, TVL, Publilum, Bionerga, Vlaamse Energieholding. De Raad van Bestuur stelt voor het resultaat van het boekjaar als volgt te bestemmen; • overgedragen resultaat vorig boekjaar: € 7.458.137,39 • toevoeging aan de wettelijke reserves: € 328.360,10 • uit te keren dividend: € 4.190.156,28 • over te dragen winst: € 506.822,25 • toevoegen aan de beschikbare reserves: € 9.000.000,00
|5
Omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk zouden kunnen beïnvloeden Er zijn geen bijzondere omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk zouden kunnen beïnvloeden. Uiteraard volgt de Raad van Bestuur de evoluties in het wetgevend kader over o.a. stimuli in het domein van de hernieuwbare energie op de voet op.
Belangrijke gebeurtenissen na sluiting van de jaarrekening 2012 Behoudens de punten vermeld in onderhavig verslag zijn er geen andere gebeurtenissen na het afsluiten van het boekjaar die onder deze rubriek dienen te worden vermeld.
Hoogachtend, Jo Geebelen Afgevaardigd bestuurder
Onderzoek en ontwikkeling Nuhma voerde het voorbije jaar geen werkzaamheden uit op het gebied van onderzoek en ontwikkeling.
Gebruik van financiële instrumenten De vennootschap heeft geen gebruik gemaakt van financiële instrumenten bedoeld in artikel 96,8° W.Venn. Derhalve stellen wij voor: a) de jaarrekening zoals voorgesteld goed te keuren
Ludo Kelchtermans, Afgevaardigd bestuurder
b) kwijting te verlenen aan de bestuurders en de commissaris
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
6|
2012, Internationaal Jaar van de Coöperaties
2012 werd door de Verenigde Naties (VN) uitgeroepen tot ‘Internationaal jaar van de Coöperaties’. Hiermee wil de VN de aandacht vestigen op de bijdrage die coöperaties leveren aan armoedebestrijding, werkgelegenheid en sociale integratie. Het doel is om tegen 2020 van coöperaties de snelst groeiende bedrijfsvorm te maken.
Ban Ki Moon, Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties: “Coöperaties helpen de internationale gemeenschap eraan herinneren dat het mogelijk is om zowel economische levensvatbaarheid als maatschappelijke verantwoordelijkheid na te streven.”
WAT IS EEN COÖPERATIE? Een coöperatie is een vennootschap waar gebruikers tevens aandeelhouders zijn. Hierdoor zijn beslissingen die in een coöperatie gemaakt worden een afweging van financiële voordelen tegenover de noden en belangen van de coöperanten en hun gemeenschap. Coöperaties bestaan in allerlei vormen en sectoren.
Coöperaties in de kijker Onder het motto ‘Coöperatieve ondernemingen bouwen aan een betere wereld’ wil de VN de ontwikkeling en oprichting van coöperaties over de hele wereld bevorderen. Zij willen meer bewustzijn creëren rond de belangrijke rol van coöperaties in het behalen van internationaal vastgelegde ontwikkelingsdoelen, zoals de Millenniumdoelstellingen. Dankzij deze campagne werden in 2012 talrijke activiteiten georganiseerd die coöperatieve vennootschappen in de kijker zetten. Ook ons land deed aan de campagne mee: in steden als Brussel, Gent en Leuven werden workshops, lezingen en conferenties gehouden. Wat na 2012? Op het slotevent van het campagnejaar bleek dat coöperaties dankzij de acties een boost hebben gekregen. Algemene conclusie was dat coöperaties ook na 2012 aangemoedigd moeten worden.
Coöperaties in Europa De VN is niet de enige internationale organisatie die coöperaties steunt. Ook de Europese Commissie is een voorstander van deze ondernemingsvorm: zij bevelen de coöperatie aan als een ideaal instrument om maatschappelijk verantwoord te ondernemen, omdat de leden van een coöperatie zowel eigenaar als gebruiker zijn. In september 2012 werden coöperaties bovendien erkend als ‘civil society’ organisaties, waardoor het duidelijk wordt dat dit niet zomaar bedrijven zijn. Ook de Amerikaanse econoom en adviseur van de Europeese Unie, Jeremy Rifkin, haalde tijdens zijn bezoek aan Limburg aan dat de coöperatieve ondernemingsvorm in de toekomst een belangrijke rol zal spelen. In de verspreiding van communicatie hebben we reeds de transitie meegemaakt dat deze niet langer “top-down” gevoerd wordt, maar steeds meer lateraal. Hij voorziet ook dat bedrijven in de toekomst steeds meer door iedereen bestuurd zullen worden.
|7
Coöperaties in Limburg Al van bij haar oprichting steunt Nuhma coöperaties als Aspiravi Samen (2010), Limburg Wind (2010) en meer recent het Limburgs Klimaatfonds (2012). Uit onderstaande kaart blijkt dan ook dat deze ondernemingsvorm in Limburg reeds goed ingeburgerd is: maar liefst
3.768 coöperanten investeerden in Aspiravi Samen en Limburg Wind! In totaal tellen deze coöperaties 5.924 coöperanten. Omdat een coöperatie niet kan bestaan zonder haar aandeelhouders, komen zij in dit jaarverslag ook zelf aan het woord.
AANTAL COÖPERANTEN PER GEmEENTE (Aspiravi Samen - Limburg Wind) HamontAchel Lommel
Neerpelt Overpelt Bocholt
Hechtel-Eksel Leopoldsburg
Ham
Lummen
HouthalenHelchteren
HeusdenZolder
Opglabbeek
Herk-de-Stad
Hasselt
Nieuwerkerken 161 - 180 121 - 140 101 - 120
Lanaken
Alken Wellen
141 - 160
Sint-Truiden
Bilzen
Kortessem Hoeselt
Borgloon
Riemst
81 - 100
Tongeren
61 - 80 41 - 60 21 - 40
Maasmechelen Zutendaal
Diepenbeek > 180
DilsenStokkem
As
Zonhoven Genk
Halen
Maaseik
Meeuwen-Gruitrode
Beringen
Tessenderlo
Kinrooi
Bree
Peer
Gingelom
Heers Voeren
0 - 20
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
8|
“Als ik in een multinational investeer, telt mijn stem niet. In een coöperatie kan mijn stem het verschil maken.” Herman Simons, coöperant
|9
Nuhma zegt u? Nuhma is uw Limburgs Klimaatbedrijf. Het werd opgericht door de Limburgse gemeenten om te investeren in duurzaamheid. In naam van alle Limburgse gemeenten, maar ook ten voordele van alle Limburgers. Want iedereen heeft baat bij een
klimaatneutrale provincie. Bovendien streeft Nuhma ernaar al haar aandeelhouders ook financiële meerwaarde te bieden. Zo halen de gemeenten er zowel economisch als ecologisch voordeel uit.
De MIssIe Van nuhMa Als transparante publieke holding en als maatschappelijk verantwoorde onderneming is het onze missie om: • Te investeren in projecten rond duurzaamheid met focus op energie, innovatie of activiteiten van gemeenteoverschrijdend belang met een meerwaarde op maatschappelijk vlak en ten dienste van heel Limburg. • Blijvend financiële meerwaarde te creëren voor onze aandeelhouders door de geïnvesteerde middelen rendabel te investeren, te zorgen voor een constante stroom van dividenden en/of creatie van meerwaarde op lange termijn, met beheerst risico.
uw Limburgs klimaatbedrijf want…
10 |
Gemeenten als aandeelhouders De Limburgse gemeenten - en dus ook de Limburgers - zijn aandeelhouder van onze vennootschap. Nuhma werkt namens de Limburgse gemeenten aan duurzaamheid via gerichte participaties. Deze participaties hebben een meerwaarde op maatschappelijk vlak en zijn ten dienste van heel Limburg. Alle gemeenten ontvangen bovendien jaarlijks een dividend voor hun inspanningen.
Vennoten
aantal aandelen
Percentage
medeoprichter van 3 coöperaties Bij Nuhma wordt niet enkel geïnvesteerd in bestaande bedrijven: we zijn tevens medeoprichter van 3 coöperatieve vennootschappen, nl. het Limburgs Klimaatfonds, Aspiravi Samen en Limburg Wind. De investeerders van deze coöperaties zijn de Limburgers zelf: zij kunnen een aandeel kopen en zo zelf investeren in een groene toekomst voor onze provincie.
Vennoten
aantal aandelen
Percentage
1
Alken
17.399
1,25%
23
Kinrooi
16.379
1,17%
2
As
8.713
0,62%
24
Kortessem
10.470
0,75%
3
Beringen
55.619
3,99%
25
Laakdal
15.310
1,10%
4
Bilzen
43.501
3,12%
26
Lanaken
42.381
3,04%
5
Bocholt
19.653
1,41%
27
Leopoldsburg
18.479
1,33%
6
Borgloon
17.048
1,22%
28
Lommel
53.660
3,85%
7
Bree
27.727
1,99%
29
Lummen
24.924
1,79%
8
Diepenbeek
27.381
1,96%
30
Maaseik
38.704
2,78%
9
Dilsen-Stokkem
32.400
2,32%
31
Maasmechelen
56.354
4,04%
10
Genk
124.766
8,95%
32
16.412
1,18%
11
Gingelom
8.288
0,59%
MeeuwenGruitrode
12
Halen
13.228
0,95%
33
Neerpelt
24.027
1,72%
13
Ham
13.108
0,94%
34
Nieuwerkerken
8.278
0,59%
14
Hamont-Achel
28.863
2,07%
35
Opglabbeek
16.728
1,20%
15
Hasselt
170.488
12,23%
36
Overpelt
34.522
2,48%
16
Hechtel-Eksel
14.712
1,05%
37
Peer
25.308
1,81%
17
Heers
7.097
0,51%
38
Riemst
22.340
1,60%
18
Herk-de-Stad
18.604
1,33%
39
Sint-Truiden
74.953
5,37%
19
Herstappe
165
0,01%
40
Tessenderlo
30.487
2,19%
20
Heusden-Zolder
43.784
3,14%
41
Tongeren
56.890
4,08%
21
Hoeselt
13.448
0,96%
42
Wellen
10.494
0,75%
HouthalenHelchteren
43
Zonhoven
29.367
2,11%
22
51.081
3,66%
44
Zutendaal
10.996
0,79%
1.394.536
100,00%
Totaal
Nuhma zegt u?
hoe is nuhma georganiseerd? Algemene Vergadering Nuhma is een naamloze vennootschap, opgericht door 44 gemeenten. De gemeenten zijn aandeelhouders of vennoten en zijn allemaal vertegenwoordigd in de Algemene Vergadering. De besluiten die hier genomen worden zijn bindend voor alle aandeelhouders. Raad van Bestuur De algemene strategie en belangrijkste beleidslijnen worden bepaald door de Raad van Bestuur. Deze bestaat uit 8 bestuurders. Een bestuurder wordt benoemd voor een termijn van 6 jaar. Tijdens de jaarvergadering in mei 2013 wordt een nieuwe Raad van Bestuur samengesteld. Zie www.nuhma.be voor een actueel overzicht van de samenstelling van onze Raad van Bestuur. Het dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor de implementatie van de strategie en de dagelijkse werking van de vennootschap. Strategisch Kernteam Om een dialoog tot stand te brengen met de stakeholders wordt er sinds eind 2011 een strategisch kernteam georganiseerd. Dit team bestaat uit vertegenwoordigers van de gemeenten, de leden van de Raad van Bestuur en de directie en bestaat in totaal uit 25 leden. De bijeenkomsten hebben niet enkel een informatieve functie maar dienen ook om tot gedragen strategische keuzes te komen.
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
| 11
12 |
hoe kan u deelnemen in onze investeringen? De Limburgse gemeenten zijn aandeelhouders van Nuhma. Zij hebben in Nuhma geïnvesteerd bij de oprichting en ontvangen hiervoor jaarlijks een dividend. Burgers hebben dus ook in Nuhma geïnvesteerd via hun gemeente. Als particulier kan u echter niet rechtstreeks aandelen van Nuhma kopen. Burgers kunnen wel aandelen kopen van de coöperatieve vennootschappen waar Nuhma ook in investeert. • Limburg Wind investeert in de bouw en exploitatie van windmolens. Een aandeel kost 125 euro, er is een maximum van 24 aandelen per persoon. Het dividend over boekjaar 2011 bedroeg 5%. Reeds 4.518 mensen tekenden in op aandelen van deze coöperatieve vennootschap.
Nuhma zegt u?
• Aspiravi Samen investeert in ondernemingen die actief zijn in de sector van de hernieuwbare energie of het promoten hiervan. Een aandeel kost 125 euro, er is een maximum van 24 aandelen per persoon. In oktober vierde Aspiravi Samen zijn 1000e coöperant. • Het Limburgs Klimaatfonds zal investeren in klimaatvriendelijke projecten in eigen streek om de doelstelling van een klimaatneutrale provincie in 2020 te bereiken. Een aandeel zal 100 euro kosten, er is een maximum van 30 aandelen per persoon. Er wordt gestreefd naar een dividend dat hoger ligt dan het rendement op een klassiek spaarboekje. Door in deze vennootschappen te participeren, kan iedereen bijdragen aan een ecologische toekomst voor de provincie Limburg.
uw ecologische voetafdruk verkleinen
Bereken uw ecologische voetafdruk Wilt u zelf weten hoe groot uw ecologische voetafdruk is? Bereken hem met één van de volgende calculators en ontdek hoe u uw impact op het milieu kan verkleinen. • ecolife De provincie Limburg wil in 2020 klimaatneutraal zijn. Nuhma draagt hieraan bij door te investeren in duurzame projecten voor en door Limburgers. De provincie heeft echter ook de hulp van haar inwoners nodig om haar doel te bereiken. Door kleine acties te ondernemen kan u uw ecologische voetafdruk verkleinen en meewerken aan een klimaatneutrale omgeving.
Wat is een ecologische voetafdruk? De ecologische voetafdruk becijfert hoe groot de impact van een persoon of organisatie op het milieu is. Dit cijfer geeft aan hoeveel grond- en wateroppervlakte een persoon, gezin of bedrijf jaarlijks gebruikt. De duurzame voetafdruk bedraagt 1,8 hectare. Dit is de oppervlakte waarop iedereen recht zou hebben als: • we niet meer willen verbruiken dan de aarde jaarlijks produceert
www.ecolife.be/bereken-je-ecologische-voetafdruk
Deze website bevat een algemene calculator, die rekening houdt met voeding, wonen, energie, papier, mobiliteit en vakantie. Na de berekening van uw resultaat krijgt u tips om uw voetafdruk te verkleinen.
• uneP Carbon Calculator www.unric.org/en/apps-directory/27438-unepcarbon-calculator
Deze app voor de iPhone werd ontwikkeld door de Verenigde Naties. Hij toont hoeveel invloed een reis per tram, auto of trein heeft op diverse ecosystemen. Een reis van 1000 km per auto vernielt bijvoorbeeld 1,044m2 mangrovebossen en 1,87m2 regenwoud.
• alle mensen dezelfde toegang zouden hebben tot natuurlijke hulpbronnen
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
| 13
14 |
“Een coöperatie is een zeker systeem: je weet welk bedrag je investeert en je krijgt een mooi rendement.” Gilbert Wouters, coöperant
| 15
Nuhma investeert in... In 2011 stelde Nuhma een procedure op voor investeringsbeslissingen. Hierin wordt bepaald dat we bij elke nieuwe investering rekening houden met zowel de financiële als de maatschappelijke meerwaarde van de participatie. Deze filosofie zit echter al jaren in onze beslissingen verankerd. Bionerga, C-Power of het Wetenschapspark
Limburg zijn stuk voor stuk investeringen die meer opbrengen dan enkel geld. Ook onze coöperaties hebben een duidelijke maatschappelijke meerwaarde: zij laten deelnemers toe zelf te investeren in een duurzame toekomst en hier zowel de financiële als de maatschappelijke vruchten van te plukken.
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
100% hernieuwbare energie tegen 2020
16 |
In 2012 zette Nuhma maximaal in op hernieuwbare energie: het aandeel van Nuhma in operationele installaties komt overeen met 467.897,32 MWh of 40,23% van het Limburgse residentiële energieverbruik. Wanneer we hierbij de installaties die in constructie zijn optellen, komen we tot een percentage van 51,64% van het Limburgse residentiële energieverbruik (zie grafiek 1). Veel van de installaties waarin Nuhma investeert, bevinden zich echter nog in de vergunningsfase. Als we deze ook meenemen in de berekeningen, zal Nuhma in de toekomst in 92,98% van het Limburgse residentiële energieverbruik kunnen voorzien (zie grafiek 2).
Deze hernieuwbare energie is onontbeerlijk om onze provincie tegen 2020 klimaatneutraal te maken. Met haar participaties in duurzame energieproductiebedrijven streeft Nuhma naar 100% hernieuwbare energie tegen 2020. De tabel op de volgende pagina geeft een overzicht van de belangrijkste cijfers over de energieproductie van participaties actief in de sectoren van biomassa, wind-, zon, en waterenergie. Zo kent u het aandeel van Nuhma in de duurzaam geproduceerde energie.
De gRoene eneRgIe Van nuhMa Ten oPzIChTe Van De LIMBuRgse eneRgIeBehoefTe
1.163.001 Mwh
De Limburgse energiebehoefte 0,07% Bionerga Solar 0,09% Aspiravi Hydro 0,54% Aspiravi Biogas 2,88% Bionerga 4,64% Luminus Wind & Hydro
0,04% Bionerga Solar 0,05% Aspiravi Hydro 0,30% Aspiravi Biogas 2,56% Luminus Wind & Hydro 3,71% A&S 6,36% Bionerga
6,72% A&S
10,49% Northwind 51,41% C-Power
597.690 Mwh
28,42% C-Power
33,66% Aspiravi (incl. MW, Vleemo, Gislom, Nu Aspiravi)
Grafiek 1: de groene energie van Nuhma operationeel + in constructie
Nuhma investeert in...
27,23% Otary (Rentel, Seastar & Mermaid)
1.081.402 Mwh 20,84% Aspiravi (incl. MW, Vleemo, Gislom, Nu Aspiravi)
Grafiek 2: de groene energie van Nuhma operationeel + in constructie + vergund
| 17
InVesTeRIngen nuhMa In gRoene eneRgIe
% van de totale energieopbrengst
In MW
In MwH
In %
In MW groene energie
In MwH
Participatie Nuhma
Vergund
Groene energie
In constructie
Energieopbrengst (in mW)
Vandaag
Bedrijf
Aspiravi Biogas
2,10
0,00
0,00
47,78
1,00
8.027
40,17
0,40
3.224
Aspiravi
207,56
28,00
28,40
100,00
263,96
659.900
34,16*
90,16
225.408
Aspiravi Hydro
0,16
0,00
0,00
100,00
0,16
1.280
40,17
0,06
514
A&S
25,00
0,00
0,00
100,00
25,00
200.000
20,08
5,02
40.160
Bionerga
5,00
0,00
15,00
47,78
9,56
76.448
90,00
8,60
68.803
Bionerga Solar
0,48
0,00
0,00
100,00
0,48
475
90,00
0,43
428
C-Power
214,50
110,70
0,00
100,00
325,20
1.138.200
27,00
87,80
307.293
Otary
0,00
0,00
984,00
100,00
984,00
3.444.000
8,55*
84,13
294.468
Northwind
0,00
0,00
216,00
100,00
216,00
756.000
15,00
32,40
113.389
Luminus Wind & hydro
191,90
0,00
0,00
100,00
191,90
867.225
3,20*
6,13
27.715
Totaal
646,70
138,70
1243,40
315,14
1.081.402
* Gewogen gemiddelde
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
18 |
nuhma is actief in verschillende sectoren Offshore Windenergie Op zee is meer ruimte voor grote windmolenparken dan aan land. Het Thorntonbankproject is op dit moment het grootste constructieproject in België.
Coöperaties In een coöperatie zijn de gebruikers tevens aandeelhouder. Zij kunnen opgericht worden voor verschillende doeleinden, bijvoorbeeld om te investeren in groene energie.
Onshore Windenergie Nuhma heeft via haar participaties bijgedragen aan de bouw van het windmolenpark langs de E314, het grootste windmolenpark van Vlaanderen.
Biomassa en compostering Nuhma investeert tevens in de verwerking van restafval. Dit restafval wordt gecomposteerd of verwerkt om duurzame energie op te wekken.
Waterkracht Eén van de milieuvriendelijke manieren om elektriciteit op te wekken is via waterkracht. Dit kan door gebruik te maken van de stroomsnelheid van het water in een waterkrachtcentrale.
Andere Nuhma investeert ook in andere sectoren, zoals regionale media of energieverdeling.
Competenties Ontwikkeling van gespecialiseerde kennis is essentieel voor een duurzame toekomst. Daarom investeert Nuhma o.a. in het Wetenschapspark Limburg, dat interactie tussen onderzoeksinstellingen en bedrijven stimuleert.
Nuhma investeert in...
een overzicht van onze participaties Nuhma kiest voor duurzame investeringen, met een focus op energie, innovatie en activiteiten van grensoverschrijdend belang. In wat volgt wordt ingezoomd op onze investeringen in duurzame energie: Bionerga en windenergie.
Fluxys
Vleemo
De participaties van Nuhma worden verspreid over 6 verschillende sectoren. Zij hebben echter allen één ding gemeen: bovenop de financiële meerwaarde bieden ze ook een duidelijke maatschappelijke meerwaarde.
Northwind
| 19
3E
Limburg Win(d)t
Limburgs Klimaatfonds
Bionerga
A&S Energie
Renovius
Aspiravi Samen cvba Aspiravi
Rentel TV Limburg
Vlaamse Energie Holding
Fluxys EDF Luminus
Limburg Wind cvba
Elia
C-Power
Z-Kracht Vleemo
Wetenschapspark Limburg
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
20 |
Ingezoomd: Bionerga Niet enkel wind of water, maar ook biomassa is een middel om duurzame energie op te wekken. Het niet-vermijdbare afval uit onze provincie wordt door Bionerga op een ecologische en veilige manier verwerkt, met een minimum aan milieubelasting en een maximum aan energierecuperatie. Bionerga haalt dus energie uit afval. Een belangrijk voordeel hierbij is dat het Limburgs afval in Limburg verwerkt wordt, waardoor de CO2-uitstoot en kosten van het transport tot een minimum beperkt blijven. De huidige installatie van Bionerga produceert per jaar 19.112 MWh
Nuhma investeert in...
groene energie, wat overeenkomt met het verbruik van 5.500 Limburgse gezinnen. Nuhma heeft hierin een aandeel van 90%. Deze energieproductie zal in de toekomst nog toenemen. Bionerga plant namelijk een nieuwe biostoomcentrale op het industrieterrein in Ravenshout. Er werd reeds een overeenkomst afgesloten met Borealis. Dit chemiebedrijf zal stoom afnemen van de centrale, zodat zij geen aardgas of stookolie meer moeten verbranden voor warmte. In de toekomst kunnen ook andere bedrijven zich aansluiten op dit warmtenet.
De nieuwe Bionerga installatie in cijfers
capaciteit 200.000 ton besparing van
jaarlijkse besparing kan oplopen tot
140.000 ton CO2 60 miljoen DANKZIJ SAMENWERKING MET BOREALIS
Bionerga levert 15 MW warmte aan Borealis
warmte voor
liter stookolie of 70.000.000 NM3 aardgas DANKZIJ WARMTENET
elektriciteit voor
of 40.000 5.000 gezinnen gezinnen KOSTPRIJS VAN
140 miljoen euro
€
start werken > 2014 opstart centrale > juni 2016
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
| 21
22 |
Ingezoomd: Windenergie in 2012 In 2012 investeerde Nuhma via haar participaties in de bouw van 45 nieuwe windturbines. Deze bevinden zich zowel op land als voor de kust.
30 nieuwe windmolens in de Noordzee Eén van de offshore windmolenparken waar Nuhma in participeert is gelegen op de Thorntonbank. Dit is op dit moment het grootste constructieproject in aanbouw in België. In 2012 bouwde C-Power hier 30 nieuwe windmolens. Deze kunnen met een vermogen van 184,5 MW voorzien in het jaarverbruik van 184.500 huishoudens. De elektriciteit die zij produceren wordt naar het land vervoerd met twee kabels van 40 km lang. Deze vertrekken van een transformatorstation in zee naar de kust toe. Zowel dit transformatorstation als de kabels werden afgelopen jaar voltooid.
Grootste windmolenpark van Antwerpen In 2012 ging Nuhma ook verder met haar investeringen in on-shore windmolenparken. Aspiravi bouwde het grootste park van Antwerpen: Aspiravi Noorderkempen. Dit bestaat uit 10 nieuwe windmolens langs de E19 te Brecht, Wuustwezel en Hoogstraten. Samen hebben deze turbines een vermogen van 22,1 MW, goed voor het energieverbruik van 13.000 huishoudens. Via de coöperatie Aspiravi Samen kon iedereen die dit wenste
Nuhma investeert in...
hier mee in investeren. Coöperanten en andere geïnteresseerden werden ook nauw bij de constructie betrokken met enkele bezoeken en georganiseerde beklimmingen van de windmolens. De 12-jarige Siemen uit Wuustwezel mocht als 1000e coöperant de klim naar de top wagen.
5 nieuwe windmolens in Limburg 2012 was ook een belangrijk jaar voor Limburg Win(d)t NV: zij bouwden 5 nieuwe windmolens met een vermogen van 11,5 MW in Hasselt, Genk en Beringen. Deze produceren voldoende elektriciteit om in het verbruik van 5.285 gezinnen te voorzien. In Hasselt werden er twee windturbines gebouwd bij de centrale werkplaatsen, in Genk één molen tussen het Albertkanaal en de Winterbeeklaan en in Beringen twee windmolens, elk langs een zijde van het Albertkanaal. De levering van de windmolens in Beringen was een uitzonderlijke gebeurtenis: de onderdelen werden getransporteerd per boot. Voor het transport waren drie schepen nodig, die meerdere dagen onderweg waren langs Duitse, Nederlandse en Belgische waterwegen. Deze vervoerswijze beperkte het zwaar goederentransport op de Limburgse wegen: 24 diepladers met een gemiddelde lengte tussen 30 en 55 meter werden van de weg gehouden.
De windmolens waar nuhma in participeert 24 23
9
20 22
21
10
11 16 14
12
15 18
13
17
8
19
1 hasselt: 2 windmolens - 4,6 MW 2 hasselt - godsheide: 2 windmolens - 4 MW
6
3 genk: 1 windmolen - 2,3 MW 4 halen: 5 windmolens - 11,5 MW 5 Maaseik (neeroeteren): 3 windmolens - 6 MW
5
6 Lommel: 8 windmolens - 16 MW
7
7 Beringen (Ravenshout): 2 windmolens - 4,6 MW 8 Diest-Bekkevoort: 5 windmolens - 11,5 MW 9 Wuustwezel: 7 windmolens - 16,1 MW 10 Brecht: 3 windmolens - 6 MW
4
1
3 2
11 antwerpen: 7 windmolens - 15 MW 12 Puurs: 2 windmolens - 4 MW 13 Kapelle o/d Bos: 3 windmolens - 1,2 MW 14 hamme: 2 windmolens - 4,6 MW 15 Melle: 3 windmolens - 6,9 MW 16 eeklo: 1 windmolen - 1,8 MW 17 Izegem: 2 windmolens - 4 MW 18 Roeselare - oekene: 2 windmolens - 4,6 MW 19 Ieper: 9 windmolens - 20,7 MW 20 Brugge: 14 windmolens - 8,4 MW 21 gistel: 6 windmolens - 13,5 MW 22 Middelkerke: 2 windmolens - 1,56 MW 23 zeebrugge strekdam: 14 windmolens - 11,9 MW 24 Thornton bank: 36 windmolens - 214,5 MW
* locatie - aantal turbines - totaal vermogen (in MW)
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
| 23
24 |
“Mensen plunderen de aarde, de zee en allerlei andere natuurlijke bronnen. Wind is er, waarom die energie niet gebruiken?” Huberte Maenen, coöperant
| 25
Cijfers Bij Nuhma is transparantie een kernwaarde. Daarom vinden wij het belangrijk u niet enkel te informeren over onze maatschappelijke, maar ook over onze financiële verwezenlijkingen in het jaar 2012.
Op de volgende pagina’s vindt u de balans, resultatenrekening en resultaatverwerking. Zo kan u in één oogopslag zien wat Nuhma met haar inspanningen bereikt heeft.
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
26 |
Balans Activa BaLans na WInsTVeRDeLIng CODES
VASTE ACTIVA financiële vaste activa
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
20/28
277 762 596,50
216 096 773,91
28
277 762 596,50
216 096 773,91
280/1
3 786 389,72
1 786 389,72
280
3 786 389,72
1 786 389,72
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 282/3
Verbonden ondernemingen Deelnemingen
273 976 206,78
214 310 384,19
Deelnemingen
282
267 005 036,70
211 724 950,55
Vorderingen
283
6 971 170,08
2 585 433,64
CODES
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
VLOTTENDE ACTIVA
29/58
40 610 399,78
101 319 268,11
Vorderingen op ten hoogste één jaar
40/41
313 071,34
80 572 254,74
Handelsvorderingen
40
188 275,00
252 659,62
Overige vorderingen
41
124 796,34
80 319 595,12
geldbeleggingen
50/53
22 845 254,27
2 999 999,94
51/53
22 845 254,27
2.999.999,94
Liquide middelen
54/58
17 095 037,37
17 651 444,66
overlopende rekeningen
490/1
357 036,80
95 568,77
TOTAAL DER ACTIVA
20/58
318 372 996,28
317 416 042,02
Overige beleggingen
Cijfers
| 27
Passiva CODES
EIGEN VERmOGEN Kapitaal Geplaatste kapitaal Reserves
10/15
BOEKJAAR
314 060 994,22
VORIG BOEKJAAR
311 683 949,26
10
139 671 876,00
139 671 876,00
100
139 671 876,00
139 671 876,00
13
173 882 295,97
164 553 935,87
Wettelijke reserve
130
9 478 560,51
9 150 200,41
Onbeschikbare reserves
131
111 002 735,46
111 002 735,46
1311
111 002 735,46
111 002 735,46
133
53 401 000,00
44 401 000,00
14
506 822,25
7 458 137,39
Andere Beschikbare reserves overgedragen winst (verlies) (+)/(-)
CODES
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
SCHULDEN
17/49
4 312 002,06
5 732 092,76
schulden op ten hoogste één jaar
42/48
4 286 428,72
5 728 522,24
Handelsschulden
44
53 186,81
114 452,10
440/4
53 186,81
114 452,10
Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 45
43 085,63
1 114 070,14
Leveranciers Belastingen
450/3
Bezoldigingen en sociale lasten
454/9
43 085,63
1 084 208,15 29 861,99
47/48
4 190 156,28
4 500 000,00
overlopende rekeningen
492/3
25 573,34
3 570,52
TOTAAL DER PASSIVA
10/49
318 372 996,28
317 416 042,02
Overige schulden
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
28 |
Resultatenrekening CODES Bedrijfsopbrengsten Omzet
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
70/74
470 348,06
425 372,89
70
470 348,06
425 372,89
762 323,52
817 368,66
Voorraad goederen in bewerking en gereed product en bestellingen in uitvoering: toename (afname) (+)/(-)
71
Geproduceerde vaste activa
72
Andere bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Aankopen Voorraad: afname (toename) (+)/(-)
74 60/64 60 600/8 609
Diensten en diverse goederen
61
447 813,22
567 765,37
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-)
62
310 116,57
245 675,07
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
630
163,73
Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) 631/4 Voorzieningen voor risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-)
635/7
Andere bedrijfskosten
640/8
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) (+)/(-) financiële opbrengsten Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa
4 393,73
3 764,49
649 9901
-291 975,46
-391 995,77
75
6 967 347,51
129 402 322,89
750
6 105 592,48
126 620 301,03
751
861 248,19
2 730 308,79
752/9
506,84
51 713,07
65
108 170,05
38 598,10
Kosten van schulden
650
2 457,89
1 637,19
Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugneming) (+)/(-)
651 652/9
105 712,16
36 960,91
9902
6 567 202,00
128 971 729,02
Andere financiële opbrengsten financiële kosten
Andere financiële kosten Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belasting (+)/(-)
Cijfers
| 29
CODES uitzonderlijke opbrengsten
760
Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa
761
Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten
762
Andere uitzonderlijke opbrengsten uitzonderlijke kosten
VORIG BOEKJAAR
76
Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa
Meerwaarde bij de realisatie van vaste activa
BOEKJAAR
763 764/9 66
Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa 660 Waardeverminderingen op financiële vaste activa
661
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Toevoegingen (bestedingen) (+)/(-)
662
Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa
663
Andere uitzonderlijke kosten
664/8
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (-) 669 Winst (Verlies) van het boekjaar voor belasting (+)/(-) onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen overboeking naar de uitgestelde belastingen Belastingen op het resultaat (+)/(-) Belastingen Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen Winst (Verlies) van het boekjaar (+)/(-) onttrekking aan de belastingvrije reserves overboeking naar de belastingvrije reserves Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-)
9903
6 567 202,00
128 971 729,02
67/77
0,76
893 793,01
670/3
0,76
893 793,01
6 567 201,24
128 077 936,01
6 567 201,24
128 077 936,01
780 680
77 9904 789 689 9905
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
30 |
Resultaatverwerking CODES Te bestemmen winst (verlies) (+)/(-) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-) Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)/(-) onttrekking aan het eigen vermogen aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies aan de reserves Toevoeging aan het eigen vermogen aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
BOEKJAAR
VORIG BOEKJAAR
9906
14 025 338,63
129 364 769,65
(9905)
6 567 201,24
128 077 936,01
14P
7 458 137,39
1 286 833,64
9 328 360,10
117 406 632,26
791/2 791 792 691/2 691
aan de wettelijke reserves
6920
328 360,10
6 403 896,80
aan de overige reserves
6921
9 000 000,00
111 002 735,46
over te dragen winst (verlies) (+)/(-)
(14)
506 822,25
7 458 137,39
Tussenkomst van de vennoten in het verlies
794 694/6
4 190 156,28
4 500 000,00
Vergoeding van het kapitaal
694
4 190 156,28
4 500 000,00
Bestuurders of zaakvoerders
695
Andere rechthebbenden
696
uit te keren winst
Verslag van de commissaris Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering der aandeelhouders van de Naamloze Vennootschap NUHMA over de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2012 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen.
Verklaring zonder voorbehoud over de jaarrekening Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2012, opgesteld overeenkomstig het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van € 318.372.996,28 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van € 6.567.201,24.
Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur voor het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of het maken van fouten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels; en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening teneinde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen, maar niet om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne controle van de vennootschap. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels,
Nuhma, het Limburgs Klimaatbedrijf
| 31
32 |
de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige schattingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de jaarrekening, als geheel beoordeeld. Ten slotte hebben wij van de Raad van Bestuur en van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2012 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, overeenkomstig het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
Bijkomende vermeldingen Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door de vennootschap van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet van die aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen: • Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte
gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. • Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
Hasselt, 17 mei 2013 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA Commissaris vertegenwoordigd door
Stefan OLIVIER Vennoot Ref: 13SO0085