Jaarverslag 2009
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen
Sliedrecht, juni 2010 Stichting Tablis Wonen Zuiderzeestraat 210 3363 CZ Sliedrecht Inschrijvingsnummer K.v.K: 23036310
Tablis Wonen
Inhoudsopgave Jaarverslag
3
Jaarrekening
53
1. Voorwoord
4
1. Algemene toelichting
54
2. Verklaring van de directeur-bestuurder
6
2. Balans per 31 december 2009
54
3. Jaarverslag 2009 van de Raad van Commissarissen
8
3. Winst- en verliesrekening over 2009
56
4. Strategie Tablis Wonen
14
4. Kasstroomoverzicht 2009
57
4.1 Missie en Visie
14
5. Grondslagen voor waardering van
58
4.2 Doorkijk 2010 en verder
15
5. De organisatie
16
6. Grondslagen voor bepaling van het resultaat 62
5.1 Algemeen
16
7. Belangrijke inschattingen ten aanzien van
5.2 Relatie met andere rechtspersonen
16
5.3 Het bestuur
19
8. Kasstroomoverzicht
67
5.4 Werkorganisatie
19
9. Toelichting op de balans
68
5.5 Financiële continuïteit
activa en passiva 66
waardering en resultaatbepaling
20
10. Toelichting op de winst- en verliesrekening
74
6. Volkshuisvestingsverslag
22
11. Overige informatie
78
22
12. Overige gegevens
80
Accountantsverklaring
83
6.1 Het bouwen, verwerven, bezwaren
en slopen van woningen
6.2 De kwaliteit van de woningen
25
6.3 De leefbaarheid
30
6.4 Wonen en Zorg
35
Bijlagen
87
6.5 Het verhuren van woningen
37
1. Overzicht overige functies leden van de
88
6.6 Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer 41
6.7 Financiële continuïteit
2. Algemene gegevens
47
7. Kengetallen
48
8. Prognoses
50
Jaarverslag 2009
Raad van Commissarissen 89
Tablis Wonen
Tablis Wonen
Jaarverslag 2009
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen
1. Voorwoord Met dit verslag wenst Tablis Wonen inzicht te geven
Een greep uit de in het oog springende activiteiten
in haar maatschappelijke en volkshuisvestelijke pres-
van 2009:
taties in haar werkgebied, de gemeenten Graafstroom
• Er zijn belangrijke stappen gezet in het kader van de
en Sliedrecht.
klantgericht- en klanttevredenheid. Dit wordt o.a. bevestigd door de grote stap die wij hebben gemaakt op
In lijn met de vorige jaarverslagen slagen wij er steeds beter in om onze prestaties op een open en transparante
de KWH-ranglijst en het invoeren van de procedure ontevredenheidsmeldingen.
wijze inzichtelijk te maken voor geïnteresseerden. Het
• Er zijn grote vorderingen gemaakt voor een aantal pro-
verder verbeteren van de klanttevredenheid en het re-
jecten in Sliedrecht en Graafstroom. Zo zijn er inten-
aliseren van ambitieuze projecten voor onze huidige en
tieovereenkomsten afgesloten voor enkele plannen in
toekomstige klanten blijven belangrijke uitdagingen voor
Bleskensgraaf, en zijn turn-key overeenkomsten afge-
ons de komende jaren.
sloten voor Dorpsstraat/Insigneterrein in Oud Alblas, voor de bouw van 32 woningen in Baanhoek-West
Dit uitgebreide verslag doet recht aan de veelheid aan
en voor de bouw van 10 starterswoningen in het cen-
activiteiten die Tablis Wonen in 2009 heeft uitgevoerd
trum van Sliedrecht. Ook zijn de eerste 67 woningen
en geeft een goed beeld van de situatie waarin Tablis
in Baanhoek-West opgeleverd in 2009.
Wonen zich bevindt in het laatste jaar van het vigeren-
• Ondanks de grote verhuisstroom die heeft plaatsge-
de beleidsplan 2006-2009 “Samenwerken aan wonen”.
vonden in de Oude Uitbreiding West in Sliedrecht, is
Op sommige plekken wordt al een doorkijkje gegeven
de leefbaarheid in die herstructureringswijk prima op
naar het inmiddels gereed gekomen nieuwe beleidsplan
niveau gebleven en zijn vele huishoudens (naar hun
2010-2014 “Mensen wensen wonen”.
tevredenheid) geherhuisvest.
Tablis Wonen
N216 Lek
Goudriaan
Ottoland
Brandwijk Vuilendam
Bleskensgraaf
Molenaarsgraaf
GRAAFSTROOM Oud-Alblas
N214
Wijngaarden
A15
SLIEDRECHT
A15
Sliedrecht B e n e d e n -M e rw e d e
• Het nieuwe beleidsplan 2010-2014 “Mensen wensen
Door middel van dit jaarverslag brengt Tablis Wonen op
wonen” is gereed gekomen, waarin de groei van
een transparante manier verslag uit over het door haar
Tablis Wonen naar een klant- en maatschappijgedre-
gevoerde beleid aan haar belanghouders, de klanten, de
ven corporatie centraal staat.
gemeenten, de collega-corporaties en diverse toezicht-
• De tevredenheid over het afhandelen van reparatie-
houdende instanties zoals het CFV en het WSW.
verzoeken en overlastproblemen is verbeterd. • Er is ruim 7 miljoen euro aan planmatige onderhoudswerkzaamheden aanbesteed en uitgevoerd.
Dit verslag wordt ook gepubliceerd op onze website www.tabliswonen.nl. Hier zijn ook te vinden: de statuten, de reglementen, de actuele volledige governance
Ook is Tablis Wonen in 2009, ondanks de economische
structuur en andere belangrijke documenten.
crisis, nog steeds een financieel gezonde corporatie gebleven.
Jaarverslag 2009
Sliedrecht, juni 2010
Tablis Wonen
2. Verklaring van de directeur-bestuurder Ontwikkelingen binnen de sector
woond gaan worden. Dit staat haaks op de wens van ons en die van onze klanten en onze belanghouders, om
Het jaar 2009 was weer een bijzonder jaar. Niet alleen
gedifferentieerde buurten en wijken te realiseren. Hier
omdat de gevolgen van de economische crisis goed
maken wij ons zorgen over in ons werkgebied.
zichtbaar werden, ook zijn er op vele onderdelen binnen de volkshuisvesting ontwikkelingen gaande, die
Het verscherpte interne- en externe toezicht vinden wij
ook voor Tablis Wonen gevolgen hebben. Nieuwe zaken,
op zich een goede zaak. Dit is nodig omdat wij als maat-
naast de voortzetting van de integrale vennootschaps-
schappelijk verantwoorde onderneming, op een duide-
belasting en Vogelaarheffing (in 2009 ca. € 236.000),
lijke en transparante manier verantwoording moeten
zijn de eind 2009 afgewikkelde discussies binnen de EU
afleggen aan onze klanten en belanghouders.
over staatssteun en intensivering van het toezicht op de
Tablis Wonen is al langer een transparante organisatie
corporaties.
en besteedt zelf ook veel aandacht aan toezicht en het
Om met zogenaamde staatssteun (lees: borgstelling
afleggen van verantwoording. Dit doen ook onze hui-
door WSW) corporatie-activiteiten mogelijk te blijven
dige toezichthouders, met name de RvC, het CFV en
maken, moeten corporaties 90% van hun vrijkomende
onze accountant. In 2009 waren er geen negatieve be-
woningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen
vindingen.
tot ca. € 33.000. Andere activiteiten van corporaties wor-
Wel noodzaken de recente economische- en financi-
den aangemerkt als commerciële activiteiten en kunnen
ële ontwikkelingen ons tot een aanscherping van het
niet meer door het WSW geborgd worden. Dit zou op
risicomanagement. Ook de kasstromen van Tablis Wonen
termijn betekenen dat de woningen van Tablis Wonen
komen onder druk te staan. Het goed en duidelijk in
door een qua inkomen relatief eenzijdige doelgroep be-
beeld brengen van de risico’s en het treffen van de
Tablis Wonen
passende beheersmaatregelen is en blijft een aan-
Bewonersparticipatie
dachtspunt. Wij zijn er van overtuigd dat ook dit alleen maar leidt tot het efficiënter en doelmatiger inzetten
Tablis Wonen stelt de betrokkenheid van haar klanten zeer op
van onze middelen. Hierop worden wij steeds beter
prijs en investeert dan ook in deze relaties. Wij doen dit niet al-
gewaardeerd door onze klanten en belanghouders en
leen door regelmatig overleg met onze twee huurdersorganisa-
dat is een goede zaak.
ties en bewonerscommissies, maar ook door huurders in een vroeg stadium te betrekken bij de herstructurerings - of onder-
Ook in 2009 zijn wij, vanuit een positieve grondhouding,
houdsprojecten. Op deze manier komen de wensen van onze
actief betrokken bij de ontwikkelingen binnen de sector
klanten ten aanzien van de inhoud (de woning en woonomge-
en binnen onze brancheverenigingen Aedes en MKW.
ving) en het proces (planning en fasering) vroegtijdig in beeld
Wij onderschrijven de nieuwe ontwikkelingen zoals de
en kunnen wij hiermee rekening houden. Het kernpunt bij de
nieuwe bestuursstructuur en de nieuwe voorstellen op
bewonersparticipatie is en blijft het leveren van maatwerk.
het gebied van verantwoorden en belonen. Deze komen het beschadigde imago van de sector ten goede.
De organisatie Onze vastgoedopgave
In 2009 heeft de organisatie enigszins onder druk gestaan van de grote hoeveelheid activiteiten en projecten. Er is
Onze vastgoedopgave is relatief groot. Ongeveer 20%
dan ook op enkele plekken in de organisatie tijdelijk externe
van ons woningbezit wordt in de periode tot en met
ondersteuning aangetrokken. Het gaat hier onder andere
2018 geherstructureerd. Elk jaar zetten wij stappen voor-
om een extra woonconsulent (mede i.v.m. herhuisvesting
waarts. In 2009 zijn er 51 nieuwe woningen en 1 recrea-
OUW), een werkvoorbereider (t.b.v. de grote onderhouds-
tieruimte opgeleverd. Wij hebben bovendien voortgang
opgave) en een projectleider (i.v.m. de grote hoeveelheid
geboekt bij projecten in verschillende projectfasen. De
projecten). Ook is in 2009 bedrijfsbreed een opleiding ge-
belangrijkste voorbeelden hiervan zijn de Oude Uitbrei-
volgd betreffende verbetering klantgerichtheid en klacht-
ding West, Baanhoek-West in Sliedrecht, het Dorpshart
management. Hierdoor is de focus op de klant weer verder
in Bleskensgraaf en het Oranjelaan/Insigneterrein in Oud
toegenomen. Dit sluit goed aan bij onze ambities. Gezien
Alblas. Op deze prestaties zijn wij trots.
de prestaties die wij geleverd hebben, kunnen wij dan ook met recht trots zijn op de inzet van de medewerkers.
Maatschappelijke investeringen Tenslotte Met de gemeenten Sliedrecht en Graafstroom, waarin wij opereren, zijn prestatieafspraken gemaakt. Deze af-
Terugkijkend naar 2009 kan ik concluderen dat het weer
spraken behelzen niet alleen de vastgoedopgave, maar
een bijzonder jaar is geweest en ik denk dat de komende ja-
ook de mogelijke inzet en samenwerking op het gebied
ren hier niet voor onder zullen doen. Al onze medewerkers,
van maatschappelijk vastgoed en andere maatschap-
middelen en capaciteiten zijn in 2009 uitsluitend ingezet in
pelijke doelstellingen zoals de keten wonen-werken-
het belang van de volkshuisvesting. Uiteraard blijven wij dit
leren-zorg.
ook in de toekomst doen. Ik ben er van overtuigd dat wij er
In 2009 zijn wij met een aantal initiatieven bezig geweest,
in 2010 ook in slagen (grote) stappen voorwaarts te zetten.
maar tot concrete vastgoedactiviteiten heeft dit nog niet
Uiteraard kunnen wij dit niet alleen. Hiervoor zullen wij ac-
geleid. Zo zijn wij bezig met een aantal buurthuizen en
tief de samenwerking opzoeken met onze belanghouders,
zorgsteunpunten in Graafstroom en de herontwikkeling
samenwerkingspartners en klanten. U mag daarbij rekenen
van een oude school tot een plek voor werken-leren-zorg
op de inzet van alle medewerkers van Tablis Wonen!
in Sliedrecht. Daarnaast zijn wij in gesprek met een zorginstelling voor de ontwikkeling van een nieuwbouwlocatie.
Drs. H.J.A. Gravesteijn
In de nieuwbouw in Baanhoek-West wordt een gebouw
Directeur-bestuurder
gerealiseerd, dat deels bewoond wordt door klanten van zorginstellingen zoals Rivas en Philadelphia.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen
3. Jaarverslag 2009 van de Raad van Commissarissen Algemeen
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvC zijn in artikel 10 (besluiten van het bestuur die aan
De Raad van Commissarissen (RvC) heeft tot taak toe-
de goedkeuring van de RvC zijn onderworpen) en artikel
zicht te houden op het bestuur van Stichting Tablis Wo-
17 (algemene beschrijving van de taken en bevoegdhe-
nen en op de algemene gang van zaken in de woning-
den van de RvC) van de statuten van Stichting Tablis Wo-
corporatie en de met haar verbonden ondernemingen.
nen omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in
Zij staat tevens het bestuur met raad ter zijde. De RvC
het Reglement voor de RvC d.d. 3 juli 2003.
houdt onder andere toezicht op: • realisatie van de doelstellingen van Stichting Tablis Wonen;
In dit jaarverslag legt de RvC, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk
• realisatie van de volkshuisvestelijke opgaven;
verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft
• strategie en risico’s verbonden aan de activiteiten van
gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegd-
Tablis Wonen; • opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen;
heden in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor het uitoefenen van haar taken hanteert de RvC: • het BBSH;
• kwaliteitsbeleid;
• de Governance Code voor woningcorporaties;
• kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording;
• de statuten van Tablis Wonen;
• financieel verslaggevingproces;
• het reglement voor de RvC en het bestuur van
• naleving van toepasselijke wet- en regelgeving; • integriteit van handelen.
Tablis Wonen
Tablis Wonen; • het directiestatuut;
• het beleidsplan 2006-2009, waarin missie, visie en strategie zijn vastgelegd;
Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen laat de RvC zich regelmatig schriftelijk dan wel monde-
• het jaarplan, inclusief begroting en meerjarenprognose;
ling door het bestuur informeren op het gebied van de
• het Treasury statuut en Treasury jaarplan;
volkshuisvestelijke en financiële resultaten in relatie tot
• de prestatieafspraken met gemeenten;
de beoogde doelen, de relevante externe ontwikkelingen
• samenwerkingsovereenkomsten met huurdersorga-
en de wensen en behoeften van belanghebbenden.
nisaties in Sliedrecht: de Stichting Huurders samen sterk (H3S) en Algemene Huurdersvereniging Graaf-
De RvC heeft in het afgelopen boekjaar het volgende on-
stroom (AHG);
dernomen om zich op de hoogte te houden van de ont-
• Business Balanced Score Card met bijhorende ma-
wikkelingen in het speelveld van Stichting Tablis Wonen:
nagementletter, gehanteerd voor de periodieke ma-
• overlegvergadering met directeur-bestuurder (5 keer);
nagementrapportage.
• overleg directeur-bestuurder met Ondernemingsraad. Bij 2 van deze vergaderingen was een RvC-vertegen-
Dit toezichtkader is door de RvC in 2009 gebruikt bij het
woordiger aanwezig;
nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuurs-
• overleg met externe accountant (1 keer);
voorstellen en de bewaking van de realisatie van de
• overleg directeur-bestuurder met huurdersorgani-
corporatiedoelstellingen.
saties. Bij 5 van deze vergaderingen was een RvCvertegenwoordiger aanwezig. • door het volgen van seminars en cursussen, van
Taak en werkwijze
onder meer: • VTW (Masterclass Governance, Toezicht en integri-
Een lid van de RvC wordt voor een periode van vier jaar
teit, Huurderscommissaris, Voorzitter, De Wereld
benoemd en kan maximaal twee keer worden herbe-
van de Corporatie, Stakeholders en Visitatie);
noemd. Als peildatum geldt 1 juli 2003, de fusiedatum
• CFV (fiscaliteit);
van Tablis Wonen. Deze datum is het vertrekpunt voor de
• Atrivé (dialoog met maatschappelijke organisaties);
maximale zittingsduur van de leden van de RvC. Per 31 december 2009 was de RvC van Stichting Tablis Wonen
• Glazen huis; • literatuurstudie van diverse uitgaven van VTW
als volgt samengesteld (zie hieronder).
en Aedes.
In bijlage 1 worden de nevenfuncties van de leden van de RvC vermeld. Naam
Geboorte-
Functie
Deskundigheidsgebied
jaar Mevrouw drs. L.C.N.A. Hulswit
1948
lid
organisatiekunde,
Benoemd
Herbenoemd
Aftredend
Herkies-
per
per
per
baar
01-10-2010
ja
01-10- 2006
sociaal maatschappelijke verhoudingen De heer G. Sekeris
1946
vice-
volkshuisvesting
01-07-2003
01-07-2009
01-07-2013
neen
bedrijfskunde,
01-07-2003
01-07-2006
01-07-2010
ja
01-07-2004
01-07-2008
01-07-2010
neen
01-07-2009
n.v.t.
01-07-2013
ja
voorzitter De heer J. Trapman
1955
voorzitter
De heer A. in ‘t Veld
1938
lid
financieel-economisch bestuurlijk, organisatiekunde Mevrouw mr. A.J.M. Zebel-Vaudo
1968
lid
juridisch, ruimtelijke ordening
Samenstelling van de RvC
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen
3. Jaarverslag 2009 van de Raad van Commissarissen
De bevindingen van de genoemde overleggen worden
functioneren van de externe accountant in de diverse
gedeeld met elkaar door bespreking in de overlegverga-
entiteiten en capaciteiten waarin de externe accoun-
deringen met de directeur-bestuurder of onderling. De
tant fungeert.
voorzitter van de RvC en de directeur-bestuurder hebben regelmatig bilateraal overleg gevoerd, over de agenda
De RvC heeft in het afgelopen boekjaar onder meer
van de vergaderingen van de RvC en over actuele onder-
de volgende besluiten van de directeur-bestuurder goed-
werpen in en rond Tablis Wonen.
gekeurd: • het jaarverslag 2008;
De RvC is in het afgelopen jaar vijf maal bijeen geweest. Geen van de leden van de RvC is afwezig geweest bij
• de begroting 2010 en de bijbehorende meerjarenbegroting;
vergaderingen. In maart 2009 heeft een tweedaagse
• de investeringsvoorstellen voor project Oude Uit-
bijeenkomst van de RvC met de directeur-bestuurder
breiding West in Sliedrecht en voor projecten in Oud
plaatsgevonden. Deze bijeenkomst werd extern begeleid
Alblas en Wijngaarden;
en was bedoeld om de koers voor het nieuwe beleids-
• visitatie in 2010;
plan te bepalen.
• goedkeuring van de evaluatie van enkele gerealiseer-
Zoals hiervoor vermeld hebben vertegenwoordigers van de RvC verschillende keren een overleg met de huurdersorganisaties van Tablis Wonen bijgewoond. In april
de bouwprojecten; • acceptatie VSO2 in het kader van de vennootschapsbelastingplicht;
en oktober hebben vertegenwoordigers van de RvC de
• het beleidsplan 2010-2014;
beide bijeenkomsten met de klankbordgroep Tablis Wo-
• aanpassing Treasury statuut en treasury jaarplan
nen bijgewoond. Deze klankbordgroep heeft tot doel als klankbord te fungeren voor de directeur-bestuurder en de RvC met betrekking tot het te voeren beleid, de
2010; • jaarplan en begroting 2010, inclusief bijhorende meerjarenbegroting.
gewenste rol en taak in actuele maatschappelijke thema’s en het evalueren van geleverde (maatschappelijke)
De RvC heeft met de directeur-bestuurder in het verslag-
prestaties van Stichting Tablis Wonen. De klankbordgroep
jaar de volgende onderwerpen besproken en hierover
Tablis Wonen bestaat uit vertegenwoordigers van de ge-
(vervolg)afspraken gemaakt:
meenten Sliedrecht en Graafstroom, huurdersvereniging
• huurbeleid;
H3S, Algemene Huurdersvereniging Graafstroom (AHG),
• strategisch voorraadbeleid;
zorg- en welzijnsorganisaties, makelaars en andere verte-
• governance / naleving Governancecode Woningcorpo-
genwoordigers van het maatschappelijk middenveld. Eén
raties / naleving Aedescode;
van de onderwerpen die tijdens deze bijeenkomst aan
• (fraude)risicobeheersing;
de orde is geweest is de maatschappelijke positionering
• financieringsbehoefte en financiële continuïteit, mede
van Tablis Wonen (op basis van resultaten van de MRM
in relatie tot de verwachte huurverhogingbeperking,
scan* ). De resultaten hiervan zijn o.a. gebruikt als input voor het nieuwe beleidsplan.
heffingen en belastingen; • positionering van Tablis Wonen ten opzichte van de gewijzigde regelgeving van het Rijk, zoals o.a. vastge-
De RvC heeft in het afgelopen jaar onder meer de volgende besluiten genomen: • de benoeming van de voorzitter, vice- voorzitter en een nieuw lid;
legd in de “12 juni brief” van de minister van WWI; • projecten in diverse stadia van ontwikkeling in Graafstroom en Sliedrecht; • verkopen van woningen;
• de herbenoeming van een lid van de RvC;
• huisvesten primaire doelgroep;
• een nieuwe profielschets voor de RvC;
• betrekken belanghouders bij beleid en beheer;
• de benoeming van een nieuwe accountant.
• leefbaarheid;
Deze accountant is benoemd voor een periode van
• kwaliteit woningbezit;
maximaal vier jaar waarbij herbenoeming telkens voor
• wonen en zorg;
een periode van maximaal vier jaar kan plaatsvinden. De raad van commissarissen maakt ten minste éénmaal in de vier jaar een grondige beoordeling van het
10 Tablis Wonen
* MRM = Maatschappij Relatie Management
• beoordeling functioneren directeur-bestuurder; • voortgang realisatie prestatieafspraken Sliedrecht en Graafstroom; • maatregelen voor verdere organisatieontwikkeling en mitigeren hoge werkdruk organisatie;
• het functioneren van de individuele leden van de RvC; • de rol van de voorzitter; • de interne samenwerking; • de follow-up van de zelfevaluatie 2008.
• het positief CFV oordeel over het financieel presteren (continuïteit en solvabiliteit ) (een aantal kritische
De belangrijkste verbeterpunten die uit de zelfevaluatie
kanttekeningen zijn besproken met de directeur/
naar voren kwamen:
bestuurder);
• het belang om als vertegenwoordigers van de RvC
• het uitbrengen – middels de Business Balanced Score Card - van verslag in de zin van artikel BBSH over de werkzaamheden van de Geschillencommissie Wonen Zuid-Holland Zuid. • mogelijke samenwerking van Tablis Wonen met Stichting Drechtstreek, een stichting die een tweetal serviceflats in Sliedrecht exploiteert.
kritisch op elkaar te zijn en een discussie niet te schromen; • scherp zijn op risicomanagement en gedurende de projectontwikkeling dynamisch inzicht vragen in de risico’s van projecten; • het ontwikkelen van een toetsingskader voor het toezicht op verbindingen; • periodiek een moment inlassen om met elkaar de ont-
De Raad van Commissarissen heeft geen Auditcommissie en bestaat uit niet meer dan 5 personen. Gezien het geringe aantal is besloten om financiële zaken plenair te bespreken. Binnen Tablis Wonen is geen remuneratierapport opgesteld.
wikkelingen in de sector te bespreken en daarmee de volkshuisvestelijke kennis up-to-date te houden; • het opstellen van een standaard introductieprogramma voor nieuwe commissarissen; • het toetsen van de huidige governance documenten van de corporatie aan de Governancecode op volledig-
In een besloten vergadering in februari 2010 heeft de
heid.
RvC buiten aanwezigheid van de directeur-bestuurder zijn eigen inrichting en functioneren als collectief en de bijdrage van de afzonderlijke leden in het verslagjaar 2009
Onafhankelijkheid
beoordeeld. De RvC heeft hiertoe vooraf ook uitdrukkelijk om de visie van de directeur-bestuurder gevraagd en
De RvC waakt ervoor dat de meerderheid van haar leden
deze betrokken in de bespreking.
onafhankelijk is in de zin van de, in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide, criteria.
De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden op basis van:
Alle leden oefenden in 2009 hun functie in volstrekte on-
• de Governancecode Woningcorporaties;
afhankelijkheid uit, zowel ten opzichte van Tablis Wonen
• de resultaten van het VTW onderzoek “Governance
als van derden.
tussen de oren” (2009); • de rapportage “Goed bestuur in uitvoering” van de Algemene Rekenkamer (2008); • de brief van minister van der Laan, inzake voorstellen corporatiestelsel (2009); • de vooraf gevraagde mening van de directeur-bestuurder.
In 2009 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvC en/ of het bestuur betrokken waren. De RvC heeft in 2008 een ‘Klokkenluidersregeling’ vastgesteld. Deze regeling beschermt medewerkers die misstanden binnen het bedrijf melden en is gepubliceerd op de website. In 2009 zijn geen meldingen ontvangen over aan integriteit gerelateerde zaken.
De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden onder externe begeleiding van adviesbureau Deloitte. De volgende onderwerpen zijn tijdens de zelfevaluatie behandeld: • het functioneren van de RvC als collectief (als toezichthouder, adviseur en werkgever);
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 11
3. Jaarverslag 2009 van de Raad van Commissarissen
Deskundigheid en samenstelling
Remuneratierapport
De RvC werkt met een profielschets, gerelateerd aan
De RvC heeft in 2008 het bezoldigingsbeleid en de ar-
omvang, samenstelling en activiteiten, met als doel te
beidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder bij diens
komen tot de gewenste achtergrond en deskundigheid
aantreden vastgesteld. Het contract met de directeur-
van de leden van de RvC . De profielschets is begin 2009
bestuurder wordt in principe aangegaan voor 4 jaar. De
herijkt. Tijdens de zelfevaluatie van de RvC is gekeken of
opzegtermijn van de directeur-bestuurder bedraagt 4
de competenties uit de profielschetsen nog voldoende
maanden. In de arbeidsvoorwaarden zijn nadere afspra-
aanwezig zijn binnen de RvC.
ken gemaakt over het vaste salaris en de reis- en onkostenvergoeding. Naast het vaste salaris is sprake van een
Binnen de RvC zijn naast een integrale, generalistische
variabel salaris van maximaal 8 % van het vaste salaris1,
benadering de volgende disciplines/deskundigheden
afhankelijk van de beoordeling en de realisatie van de
aanwezig:
gemaakte prestatie-eisen. Aan de directeur-bestuurder
• volkshuisvestelijke kennis;
is een pensioen toegezegd op basis van Stichting Pen-
• financieeleconomische kennis;
sioenfonds voor de Woningcorporatie. De pensioenkos-
• juridische kennis;
ten worden gefinancierd door de directeur-bestuurder
• kennis met betrekking tot personeel en organisatie;
(werknemersdeel) en Stichting Tablis Wonen. De overige
• kennis over sociaal maatschappelijke ontwikkelingen,
arbeidsvoorwaarden zijn gebaseerd op de CAO Woon-
in het bijzonder op het gebied van wonen en zorg.
diensten.
In 2009 is mevrouw Zebel-Vaudo benoemd als nieuw lid
De RvC heeft in de vergadering buiten aanwezigheid van
van de RvC van Stichting Tablis Wonen na het aftreden
het bestuur het functioneren van de directeur-bestuur-
van de heer Vissers wegens het bereiken van de statu-
der besproken. De beoordeling geschiedt op basis van
taire leeftijdsgrens. Voor de vacature heeft de RvC van
de vooraf gedefinieerde speerpunten van functioneren.
tevoren aangegeven dat de te benoemen persoon zou
De RvC heeft vervolgens in het jaarlijkse beoordelings-
moeten beschikken over juridische kennis en deskundig-
gesprek vastgesteld, dat de prestatie-eisen in 2009 goed
heid. De RvC heeft in de regionale dagbladen een adver-
zijn gerealiseerd. Op grond hiervan is aan de directeur in
tentie geplaatst. Op basis van haar ervaring als advocaat
2009 een variabele beloning van 3% van de bruto loon-
overheid en vastgoed, kennis van ruimtelijke ordening en
som van alle medewerkers van Tablis Wonen en 4% van
maatschappelijke betrokkenheid is uiteindelijk mevrouw
het eigen salaris toegekend.
Zebel-Vaudo benoemd voor een periode van 4 jaar. De heer Sekeris is in 2009 herbenoemd voor een periode
Over 2009 heeft de directeur-bestuurder de volgende
van 4 jaar en tevens benoemd als vice-voorzitter van de
beloning ontvangen:
RvC. Belangrijke argumenten hierbij waren zijn ervaring
Periodiek betaalbare
Eenmalige
op volkshuisvestelijk terrein en zijn maatschappelijke be-
Naam
beloning (excl.
variabele
trokkenheid.
vakantietoeslag)
beloning
€ 107.628
€ 5.690
De heer Trapman is per 1 juli 2009 op basis van zijn erva-
De heer drs.
ringen en zijn initiërende rol binnen de RvC benoemd tot
H.J.A. Gravesteijn
voorzitter. Hij volgt de heer Vissers op die na 10 jaar voorzitterschap zijn functie neerlegt wegens het bereiken van
De directeur-bestuurder heeft tevens een auto op kosten
de statutaire leeftijdsgrens. De RvC bedankt hem voor
van Tablis Wonen ter beschikking. Als vergoeding voor
zijn jarenlange betrokkenheid en inzet.
gemaakte privé kilometers betaalt hij jaarlijks 10% van de catalogusprijs aan Tablis Wonen. De honorering van de
De RvC is verantwoordelijk voor het bestuur, onder meer
RvC is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de
door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evalu-
leden van de RvC en houdt rekening met maatschappe-
atie van het bestuur. In 2009 is de samenstelling van het
lijke waarden en normen. De wijziging in de honorering is
bestuur niet gewijzigd. Begin december heeft de beoor-
gekoppeld aan de CAO Woondiensten en is niet gekop-
deling van de directeur-bestuurder plaatsgevonden.
peld aan de prestaties van Stichting Tablis Wonen.
12 Tablis Wonen
In 2009 hebben de leden van de RvC de volgende vergoedingen ontvangen: Naam
Functie
Mevrouw drs. L.C.N.A Hulswit
lid
Bruto vergoeding € 4.444
De heer G. Sekeris
vice-voorzitter
€ 4.444
De heer J. Trapman
voorzitter
€ 5.498
De heer A. in ‘t Veld
lid
€ 4.444
Mevrouw mr. A.J.M. Zebel-Vaudo (vanaf 1/7/09)
lid
€ 2.230
De heer mr. D. Vissers (tot 1/7/09)
voorzitter
€ 3.860
Bijlage 1: nevenfuncties leden van de RvC
1
Voor de directeur-bestuurder wordt dezelfde regeling gevolgd als voor de overige medewerkers van Tablis Wonen. Iedereen krijgt (naar rato) een uitkering van maximaal 3% van het gemiddelde jaarsalaris van alle medewerkers van Tablis Wonen (afhankelijk van beoordeling), 4% over het vaste salaris en 1% van het vaste salaris bij het behalen van de afgesproken doelstellingen voor het kalenderjaar.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 13
4. Strategie Tablis Wonen 4.1 Missie en visie
zelfstandig een goede woning te bemachtigen of de huishoudens die kwetsbaar zijn.
Het jaar 2009 was het laatste jaar van ons beleidsplan 2006-2009 “Samenwerken aan wonen”. De hierin ver-
Deze missie wil zij bereiken door:
woorde missie luidt:
• goed wonen voor de huidige en toekomstige bewo-
“Tablis Wonen wil een betrouwbare maatschappelijke
• een bijdrage te leveren aan een goede leefomgeving;
partner zijn die goed en betaalbaar wonen voor huidige
• nieuwe producten te ontwikkelen in het bijzonder op
en toekomstige klanten wil waarborgen. Duurzaamheid
het gebied van duurzaamheid en energiebesparing;
ners veilig te stellen;
van het aanbod, ontwikkeling en behoud van leefbare wij-
• de dienstverlening aan klanten te optimaliseren;
ken moeten dit, naast de financiële continuïteit, bewerk-
• financieel gezond te blijven.
stelligen. Tablis Wonen is betrouwbaar en aanspreekbaar voor haar belanghouders. Zij is transparant richting haar
Deze doelstellingen zijn in de afgelopen periode voor een
belanghouders gegeven het maatschappelijke belang dat
groot deel gerealiseerd. Dit is onder andere meetbaar
Tablis Wonen wil dienen.”
gemaakt middels KWH-scores, financiële kengetallen en het feit dat Tablis Wonen klimaatcorporatie is gebleven.
Deze missie wil zij realiseren binnen haar werkgebied.
Daarnaast zijn vele investeringen gedaan in ons vast-
Tablis Wonen heeft de gemeenten Sliedrecht en Graaf-
goed, zowel door planmatig onderhoud als door de aan-
stroom als haar werkgebied. In deze gebieden richten
pak middels herstructurerings- en nieuwbouwprojecten.
wij ons primair op de huishoudens die niet in staat zijn
Verderop in dit jaarverslag leest u hier meer over.
14 Tablis Wonen
Tablis Wonen in de regio
Dit is voor Tablis Wonen mede de aanleiding geweest
Het unieke van Tablis Wonen is dat zij, qua werkgebied,
om voor de nieuwe beleidsperiode een nieuwe missie
onderdeel uitmaakt van twee regio’s, de Drechtsteden en
te maken. Deze is opgenomen in ons nieuwe beleidsplan
Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. In deze regio’s werken
2010-2014 “Mensen wensen wonen” en luidt:
wij nauw samen met onze partners in het werkgebied: gemeenten, bewoners(organisaties), zorg- en welzijns-
“Tablis Wonen is een maatschappelijke organisatie, die in
instellingen en collega corporaties. Gezamenlijk worden
de regio waarin zij voornamelijk wil opereren een klant-
onder andere afspraken gemaakt over:
gerichte partner wil zijn voor uiteenlopende doelgroepen
• prestatieafspraken over nieuwbouw en herstructure-
die behoefte hebben aan ondersteuning op het vlak van
ring;
huisvesting, zorg en welzijn.”
• woningtoewijzing; • inbreng in regionale woonvisies;
Wij willen in 2014 binnen ons werkgebied dé corporatie
• huisvesting bijzondere aandachtsgroepen;
zijn die:
• kwaliteitseisen nieuwbouw;
• toonaangevend is op het gebied van wonen voor uit-
• waarborgen leefbaarheid.
eenlopende doelgroepen; • voor de primaire doelgroep het eerste aanspreekpunt
Tablis Wonen onderkent dat samenwerking onontbeerlijk
is voor wonen, welzijn en zorg;
is om haar doelen te bereiken en investeert dan ook op
• meer aanwezig is in allerlei netwerken;
diverse niveaus in de organisatie in deze samenwerking
• zich herkenbaar beter presteert op het gebied van
en afstemming.
leefbaarheid en welzijn; • een pro-actieve partner is voor de gemeenten Slie-
Een manier om de maatschappelijke betrokkenheid van Tablis Wonen kenbaar te maken is het overleggen met de klankbordgroep Tablis Wonen waarin diverse samenwer-
drecht en Graafstroom; • een samenwerkende partner is voor overige belanghouders en collega corporaties.
kingspartners zijn vertegenwoordigd. Deze klankbordgroep wordt o.a. gevraagd om de positionering van Tablis
De komende jaren zullen wij van de vorderingen van deze
Wonen nader in te vullen en een bijdrage te leveren aan
strategie graag verslag doen.
het te ontwikkelen beleid. In 2009 is de klankbordgroep twee keer bijeen geweest.
4.2 Doorkijk naar 2010 en verder Een nieuwe missie De huidige ontwikkelingen binnen en buiten de corpora-
De verwachtingen voor 2010 zijn hoog. In 2010 zullen veel
tiesector noodzaken ons om continu alert te blijven. De in
van onze (enigszins vertraagde) projecten verder voort-
2008 gestarte “Vogelaarheffing” en de vennootschaps-
gang boeken. Daarnaast worden onze financiële kaders
belasting beperken, in samenhang met de inflatievol-
duidelijker. Behalve de huidige overheidsmaatregelen zul-
gende huren, onze financiële mogelijkheden. Daarnaast
len de gevolgen van de crisis voor Tablis Wonen zichtbaar
hebben onze huidige en toekomstige klanten nieuwe
worden. Op het moment van schrijven van dit verslag
wensen. Klant- en maatschappijgedrevenheid, binnen
waren deze nog niet bekend. Wij verwachten wel onze
de vastgestelde financiële mogelijkheden, is en wordt
ambities waar te kunnen blijven maken. Onder andere is
steeds meer een ‘must’.
daartoe in ons nieuwe beleidsprogramma een verhoging van de huurprijs na mutatie opgenomen en een verhoging van het aantal te verkopen woningen.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 15
5. De organisatie 5.1 Algemeen
• Stichting Woonkeus; • de coöperatieve vereniging Kwaliteitscentrum Woning-
Het kantoor van Tablis Wonen is gevestigd in Sliedrecht
corporaties Huursector (KWH).
aan de Zuiderzeestraat 210 en de Technische Dienst beschikt over een werkplaats aan de Leeghwaterstraat 27
Ook werken wij nauw samen met de gemeenten Slie-
in Sliedrecht.
drecht en Graafstroom en met andere corporaties en belanghouders, zoals zorg- en welzijnsorganisaties en
Bij Koninklijk Besluit van 9 september 1919, nummer 109
huurdersverenigingen.
zijn wij een toegelaten instelling. Per 14 april 1980 is deze toelating voor onbepaalde tijd verlengd onder nummer 31.
Verbindingen
Tablis Wonen is op 30 juni 2003 ingeschreven in het han-
Wij werken in het belang van de volkshuisvesting samen
delsregister onder nummer 23036310.
met verschillende instellingen en organisaties. Als daar aanleiding voor is, wordt het samenwerkingsverband omgezet in deelneming.
5.2 Relatie met andere rechtspersonen Ons beleid is gericht op het zoveel mogelijk beperken van Tablis Wonen is lid van:
risico’s bij het aangaan van verbindingen. Hieronder volgt
• Aedes, Vereniging van Woningcorporaties;
een uiteenzetting van aangegane verbindingen met de
• De vereniging van Woningcorporaties Zuid-Holland
mogelijke financiële risico’s:
Zuid;
16 Tablis Wonen
A. Stichting Bouwen en Beheren
C. Verenigingen van Eigenaren Dorlandsweer en
Deze stichting exploiteert vier bedrijfsruimten op de be-
omstreken
gane grond van een senioren appartementencomplex
Er zijn drie Verenigingen van Eigenaren (VvE) in de Dor-
dat in ons eigendom en beheer is. Deze stichting is in
landsweer en omstreken met in totaal 135 woningen.
1990 opgericht om het totale bouwplan financieel haal-
Wij participeren voor zeventien huurwoningen in deze
baar te maken en betreft een nevenactiviteit in de zin van
verenigingen. Ons aandeel neemt af op het moment dat
MG 2001-26. Tablis Wonen en Stichting Bouwen en Be-
deze huurwoningen vrijkomen, omdat ze dan verkocht
heren hebben dezelfde directeur-bestuurder en dezelfde
worden. Het administratief en technisch beheer ligt bij
Raad van Commissarissen. Het feitelijke beheer van deze
VvE Rijswijk. Wij nemen in deze VvE’s niet deel in be-
stichting ligt bij het eigen werkapparaat, tegen een ver-
stuursfuncties. Hier is sprake van nevenactiviteiten in de
goeding van € 3.331 per jaar.
zin van MG 2001-26.
Het ingebrachte statutaire vermogen van deze stichting
Voor de huurwoningen betalen wij aan de VvE’s service-,
bedraagt € 45. In het boekjaar 2009 bedroeg de totale
administratie- en onderhoudskosten, die daarna aan de
jaaromzet € 75.927, het totale vermogen € 773.000 en
huurders worden doorbelast.
het eigen vermogen op de balansdatum 31 december
De drie VvE’s hadden per 31 december 2008 een saldo
2009 circa € 48.000 negatief.
aan verenigingsreserve (= vermogen) van circa € 13.757.
De prognose op basis van de jaarcijfers 2009 geeft een
De saldi voor voorziening onderhoud bedroegen ruim
positieve ontwikkeling aan van het eigen vermogen. Het
€ 542.279. Ons aandeel daarin bedroeg € 1.939 voor de
destijds ingebrachte statutaire eigen vermogen van € 45
verenigingsreserve en € 64.804 voor de voorziening voor
en de algemene bedrijfsreserve zijn niet geconsolideerd
toekomstig onderhoud. Het saldo van de verenigingsre-
opgenomen in onze balans, noch in de winst- en verlies-
serve staat grotendeels gereserveerd voor toekomstig
rekening.
onderhoud. De jaarresultaten over 2009 worden na publicatie van dit jaarverslag bekend.
B. Stichting Woonkeus Drechtsteden De deelnemende corporaties hebben Stichting Woon-
Per VvE geeft dit het volgende beeld:
keus Drechtsteden opgericht om de administratieve zaken rondom de regionale woonruimteverdeling te co-
Vereniging van Eigenaren Dorlandsweer e.o. West
ördineren. Woonkeus zorgt ervoor dat wekelijks alle leeg-
Bestaande uit 24 woningen gestapelde bouw, waarvan 6
komende woningen worden gepubliceerd op de website.
in eigendom van Tablis Wonen.
Het verzamelen van de reacties van woningzoekenden
• Verenigingsreserve per 31-12-2008
€
7.757
is geautomatiseerd. De software van Woonkeus zorgt
• Voorziening onderhoud per 31-12-2008 €
74.323
ervoor dat de reacties op volgorde worden gezet. Het
Aandeel Tablis Wonen 6/24 x € 82.080
20.520
€
gaat hier om een hoofdactiviteit in de zin van MG 2001-26 (bijdrage aan prestatieveld huisvesten van de doelgroep).
Vereniging van Eigenaren Dorlandsweer e.o. Midden
Woonkeus is sinds 1 januari 2000 actief. Stichting Woon-
Bestaande uit 22 woningen gestapelde bouw, waarvan 3
keus is opgericht door en werkzaam voor zeven woning-
in eigendom van Tablis Wonen.
corporaties in de gemeenten Alblasserdam, Dordrecht,
• Verenigingsreserve per 31-12-2008
€
0
Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijn-
• Voorziening onderhoud per 31-12-2008 €
62.745
drecht. Iedere deelnemende corporatie heeft een afge-
Aandeel Tablis Wonen 3/22 x € 62.745
8.556
€
vaardigde in de Raad van Toezicht. Voor Tablis Wonen is dit de directeur-bestuurder. De jaaromzet (kosten) wordt
Vereniging van Eigenaren Dorlandsweer e.o. Zuid
naar rato van het aantal woningen over de deelnemende
Bestaande uit 67 woningen gestapelde bouw, waarvan 8
corporaties verdeeld. Wij hebben als voorschot over het
in eigendom van Tablis Wonen.
jaar 2009 € 78.436 betaald, dat ten laste van het jaarre-
• Verenigingsreserve per 31-12-2008
sultaat is gebracht.
• Voorziening onderhoud per 31-12-2008 € 315.470 Aandeel Tablis Wonen 8/67 x € 315.470
Jaarverslag 2009
€ €
0
37.668
Tablis Wonen 17
5. De organisatie
D. Vereniging van Eigenaren Hobbemastraat Deze vereniging is opgericht in 1995 en beheert 32 wo-
• de wijze waarop afspraken in overleg getoetst, aangepast en verfijnd worden;
ningen aan de Hobbemastraat. Wij zijn eigenaar van zes-
• het afstemmen van projecten op korte termijn;
tien woningen en voor dit aandeel vertegenwoordigd in
• het starten van nieuwe projecten voor de middellange
de VvE. Hier is sprake van nevenactiviteiten in de zin van
termijn;
MG 2001-26. Namens Tablis Wonen neemt de manager
• het ontwikkelen van woonvisies voor sommige wijken;
Wonen deel aan het bestuur van de VvE. De jaarlijkse bij-
• het afstemmen van de benodigde investeringen.
drage bedroeg in 2009 € 30.720, bestemd voor service en onderhoudskosten. Het vermogen van de VvE bedroeg
Jaarlijks worden deze afspraken gemonitord en afge-
per 31 december 2009 € 185.074. Het aandeel van Tablis
stemd met de begrotingen en meerjarenramingen van de
Wonen (in overeenstemming met de appartementsrech-
betrokken corporaties. Eventuele wijzigingen of bijstellin-
ten) bedroeg € 92.537. Dit is bedoeld voor toekomstig
gen van de afspraken worden daarna in overleg met par-
planmatig onderhoud aan de zestien huurwoningen en
tijen doorgevoerd. Tot op heden hebben zich geen grote
bijbehorende algemene ruimten. Het aandeel in de VvE
wijzigingen voorgedaan.
wordt verantwoord onder de post vorderingen.
H. Samenwerkingsovereenkomst Stichting Caesarea
E. Vereniging van Eigenaren Sperwerstraat
te Paramaribo (Suriname)
Deze vereniging is opgericht in 2002 en beheert 80 ap-
Per balansdatum is deze samenwerkingsovereenkomst
partementen aan de Sperwerstraat. In 2003 hebben wij
ontbonden. Verdere informatie hierover is te lezen onder
met deze VvE een overeenkomst ‘bestuurder’ getekend,
het hoofdstuk “Niet uit de balans blijkende verplichtin-
waarin geregeld is dat wij het feitelijke beheer en de ad-
gen”. De volgens de BBSH-gestelde norm van financiële
ministratie voor de VvE voeren. Ons belang bestaat uit de
ondersteuning van 0,3 promille van het beginbalanstotaal
bijdragen aan de VvE die bestemd zijn voor onderhoud en
wordt hiermee niet overschreden.
servicekosten. Hier is sprake van nevenactiviteiten in de zin van MG 2001-26. De financiële gegevens over 2009
I. Deelname Woningnet N.V.
zijn nog niet beschikbaar.
Woningnet N.V. verzorgt de automatisering van de woon-
Wij zijn van plan om alle appartementen uit dit complex
ruimteverdeling in verschillende regio’s van Nederland.
te verkopen.
Sinds december 2004 nemen wij in het kapitaal van Woningnet deel in de vorm van honderd aandelen, tegen
F. Nieuwe VvE’s
een nominale waarde van € 11,95 per stuk. Van deze
In de jaren 2008 en 2009 zijn de volgende VvE’s opgericht:
nominale waarde is 75% gestort. Via het regionale woon-
• Vereniging van Eigenaren Thorbeckehof
ruimte verdeelsysteem maken wij gebruik van de dien-
• Vereniging van Eigenaren Amandelhof
sten van Woningnet. Bestuurlijk zijn wij niet betrokken bij
• Vereniging van Eigenaren Rondeel
Woningnet, er is sprake van een nevenactiviteit in de zin
• Vereniging van Eigenaren Griendencollege
van MG 2001-26.
Voor deze vier VvE’s geldt dat de wettelijke aansprakelijkheid gebaseerd is op het aantal woningen van Tablis Wo-
J. Stichting Wonen Brazilië
nen ten opzichte van het totale aantal. Omdat deze VvE’s
In 2005 is de stichting Wonen Brazilië opgericht. Met gel-
vrij recentelijk opgericht zijn, zijn er nog geen financiële
den van sponsors, waaronder het Fonds Werken en Wo-
gegevens beschikbaar.
nen en de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling, realiseert deze
G. Prestatieafspraken Lange Termijn Drechtsteden
stichting achtenveertig woningen en een crèche voor
Op 20 juni 2003 hebben de woningcorporaties en de ge-
kansarme Braziliaanse alleenstaande moeders in Goiana.
meenten in de Drechtsteden het document Prestatieaf-
Daarnaast worden negen woningen in Sao Miguel de
spraken Lange Termijn (PALT) ondertekend. PALT wil een
Taipu gerealiseerd. Dit betreft een kernactiviteit (huisves-
regionaal kader bieden voor:
ten van personen die daar zelf niet in kunnen voorzien).
• het samen opbouwen van het benodigde inzicht in de
De heer J. Trapman, commissaris van Tablis Wonen,
toekomstige ontwikkeling in bevolkingssamenstelling en woningvoorraad;
18 Tablis Wonen
heeft als penningmeester zitting in het bestuur.
De heer H.J. Bleijerveld, voormalig directeur-bestuurder
Formatie en bezetting
van Tablis Wonen, was voorzitter van het bestuur van
Op 31 december 2009 bestond de werkorganisatie uit
Stichting Wonen Brazilië en is nu secretaris. In 2009
56 personen: 22 vrouwen en 34 mannen. De gemiddelde
heeft de heer H.J.A. Gravesteijn de functie van voorzit-
leeftijd is ruim 47 jaar. In het boekjaar zijn drie personen
ter overgenomen. Tablis Wonen participeert in zijn geheel
vertrokken. De daardoor ontstane vacatures zijn allemaal
niet in de stichting Wonen Brazilië. De enige “gunst” die
ingevuld. Per 1 mei 2009 nam de heer H.J. Bleijerveld of-
zij aan deze stichting verleent, is het beschikbaar stellen
ficieel afscheid van Tablis Wonen. Tot die tijd vervulde hij
van het kantoor voor vergaderingen en het archiveren van
de functie van adviseur.
de comptabele stukken. Het aantal formatieplaatsen (46,8 fte) en de bezetting (56 K. Stadsherstel Drechtsteden N.V. en Voorstraat B.V.
medewerkers) zag er per 31 december 2009 grafisch als
Het doel van Stadsherstel Drechtsteden N.V. is het op
volgt uit:
een maatschappelijke en economische verantwoorde wijze verwerven, in stand houden, herstellen, beheren
5,44
7,89
en vervreemden van (rijks)monumenten in de zin van de
Directie/Secr/Staf Afd. Fin.
Monumentenwet 1988 en andere historische gebouwen
Afd. Vastgoed Uitv.
in de regio Drechtstreden en omgeving. De doelstelling van Voorstraat B.V. is beperkter en richt zich met vrijwel dezelfde activiteiten alleen op de Voorstraat e.o. in
11,56
12,22
Afd. Wonen Afd. Fin. Int.verz. Afd. Wonen Uitv.
Dordrecht. Hierbij is sprake van specifieke aandacht voor
Afd. Vastgoed
de combinatie wonen, werken en leren. Voorstraat B.V. is 100% dochter van Stadsherstel Drechtsteden N.V.. Tablis
3,24
5,06
1,39
Wonen is voor € 100.000 aandeelhouder in de Stadsherstel Drechtsteden N.V.
Personele bezetting in FTE 's ultimo 2009
5.3 Het bestuur
8
7
Directie/Secr/Staf
In het verslagjaar 2009 bestond het bestuur uit de heer
Afd. Fin.
H.J.A. Gravesteijn in de functie van directeur-bestuurder.
Afd. Vastgoed Uitv. 14
13
Afd. Wonen Uitv.
5.4 Werkorganisatie Algemeen In het 2e kwartaal van 2009 is een Medewerker Tevredenheids Onderzoek (MTO) uitgevoerd. Middels stem-
Afd. Wonen Afd. Fin. Int.verz. Afd. Vastgoed
4
6
4
Aantal personeelsleden per ultimo 2009
kastjes konden medewerkers hun mening geven door 60 vragen, verdeeld over tien onderwerpen, te beantwoorden. De uitkomsten zijn besproken in het Management-
Beoordelen, belonen en opleiden
team overleg en in de verschillende afdelingsoverleggen.
Met alle medewerkers worden jaarlijks functionerings- en
Op diverse punten zijn acties ondernomen ter verbete-
beoordelingsgesprekken gevoerd. Tijdens deze gesprek-
ring. Tussen bestuur en ondernemingsraad bestaat een
ken komen, naast het functioneren, ook de wensen en
goede en zakelijke verhouding. Minimaal een keer per
verwachtingen voor de toekomst aan bod. Opleidings-
kwartaal is er formeel overleg.
wensen worden voor iedere medewerker verwoord in
In het 4e kwartaal 2009 zijn een tweetal functies aange-
een persoonlijk opleidingsplan. De opleidingsplannen
past aan de ontwikkelingen binnen de organisatie op het
worden jaarlijks, tegelijk met het afdelingsjaarplan, be-
gebied van projecten en op het gebied van financieel- en
sproken en vastgesteld door de directeur-bestuurder.
risicomanagement.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 19
5. De organisatie
Arbobeleid
Per afdeling zag het gemiddelde verzuimpercentage ge-
Elk jaar wordt een Arbo jaarplan opgesteld, in overleg
durende 2009 er als volgt uit:
met de ondernemingsraad. Naast het afsluiten van contracten met onder meer de bedrijfsarts, is er in het plan
Afdeling
aandacht voor een goede inrichting van de werkplek, het
Staf, Beleid en Directie (secretariaat)
9,79%
houden van ontruimingsoefeningen, herhalingscursus-
Financiën
0,99%
sen voor BHV’ers en EHBO’ers en andere welzijnsac-
Vastgoed
3,90%
tiviteiten die een goed werkklimaat bevorderen. Arbo,
Wonen
4,89%
verzuim en andere personeelszaken staan standaard
Totaal gemiddeld
4,39%
Verzuim %
geagendeerd op werkoverleggen en overleggen van het Managementteam.
5.5 Financiële continuïteit Eind 2009 is het dienstverleningsplan op verrichtingenbasis met onze Arbo-dienst (Arbo Unie) opnieuw gecon-
Bedrijfsresultaat
tinueerd voor het kalenderjaar 2010. Dit gebeurde met
De onderstaande grafiek brengt de ontwikkeling van het
instemming van de ondernemingsraad. In 2009 voerden
jaarresultaat over de afgelopen 5 jaar in beeld.
de bedrijfsarts (Arbo Unie) en de directeur-bestuurder twee gesprekken. Met name de langdurige verzuimge-
7000
vallen kwamen in deze gesprekken aan bod.
6000
Om hun psychische en fysieke belastbaarheid te ver-
5000
hogen is voor een aantal medewerk(st)ers een begelei-
4000
ook gedaan voor onze vaklieden, naar aanleiding van uit-
3000
komsten uit het gehouden Medewerker Tevredenheids Onderzoek (MTO). Ziekteverzuim Wij geven hoge prioriteit aan het voorkomen en bespreken van ziekteverzuim. Bij ziekteverzuim neemt de manager snel contact op met de medewerker en maakt zo nodig vervolgafspraken. Uiteraard worden alle (noodzakelijke) acties uitgevoerd volgens de Wet Verbetering Poortwachter, in nauw overleg met onze Arbo-dienst.
(x1000)
dingstraject opgestart bij Reaplus te Dordrecht. Dit is o.a.
2000 1000 0 -1000
2004
2005
2006
2007
2008
2009
-2000 -3000
jaren
Jaarresultaten
Het verzuimpercentage steeg in het kalenderjaar 2009
In 2005 is als gevolg van afboeking van negatieve be-
van 3,53% (kalenderjaar 2008) naar 4,39%. Het aantal
drijfswaarden én het verwerken van de niet rendabele
verzuimgevallen bedroeg 61; de gemiddelde verzuim-
toppen van de geplande nieuwbouw (Graafzicht, Wester-
duur 8,35 dagen en de meldingsfrequentie 1,04. Er was
straat, Hooghe Dijck) negatief. Vanaf het boekjaar 2005
nauwelijks sprake van werkgerelateerd verzuim. Het
laten de resultaten een positieve ontwikkeling zien.
ziekteverzuim was in 2009 een terugkerend agendapunt tijdens de diverse afdelingsoverleggen en overleg van
Ontwikkeling weerstandsvermogen
het managementteam.
De ontwikkeling van het weerstandsvermogen of wel genoemd garantievermogen (= algemene bedrijfsreserve) is in onderstaande grafiek in beeld gebracht. Het weerstandsvermogen (solvabiliteit) bedraagt 30% van het balanstotaal.
20 Tablis Wonen
38000
Onrendabele investeringen
36000
De bedrijfswaarde van de 2 Product Markt Combinaties
( x M 1000)
34000
(Sliedrecht en Graafstroom) is hoger dan de boekwaarde
32000
van deze 2 PMC’s, derhalve hebben geen afboekingen
30000
en of waardeveranderingen als gevolg van een lagere be-
28000
drijfswaarde plaatsgevonden.
26000 24000
Overige investeringen
22000 20000
In het verslagjaar heeft Tablis Wonen 4 bedrijfsauto’s aan2004
2005
2006 2007 jaren
2008
2009
Weerstandsvermogen
geschaft en 3 bedrijfsfietsen. Ontwikkeling bedrijfswaarden Tablis Wonen berekent haar bedrijfswaarde volgens een goedgekeurde begroting en de meerjarenprognoses,
Liquiditeitspositie
waarbij met de samenstelling hiervan nadrukkelijk de fi-
De liquiditeitspositie is per 31 december 2009 € 1.495
nanciële continuiteit van Tablis Wonen in acht wordt ge-
positief. Zoals uit de prognose van het netto werkkapi-
nomen.
taal blijkt, dienen nog diverse langlopende leningen te worden aangetrokken om de geplande investeringen en
Ontwikkeling liquiditeit en solvabiliteit
aflossingen te kunnen financieren. Gestreefd wordt naar
Tablis Wonen streeft naar een 0-positie voor wat betreft
een liquiditeitspositie die zo is opgebouwd dat aan de ene
de liquiditeit (zie treasury-statuut), en beleidsmatig is
kant aan alle verplichtingen kan worden voldaan en aan
de solvabiliteit op een minimum van 10% vastgesteld.
de andere kant de behoefte aan vreemd vermogen zo
Zoals blijkt uit de prognose-cijfers voldoet Tablis Wonen
laag mogelijk is. Het treasurybeleid is vastgelegd in een
hier aan.
treasurystatuut. Een treasurycommissie adviseert het bestuur over het te voeren financierings-, beleggings-,
Ontwikkeling rentabiliteitswaarde
cashmanagement- en renterisicobeleid. Zij stelt hiervoor
De ontwikkeling van de rentabiliteitswaarde van onze
het treasuryjaarplan op.
netto schuldpositie en de toekomstige financieringsbehoefte is nader verklaard in de jaarrekening onder prog-
Toekomstperspectief
noses.
De financiële vooruitzichten zijn voor Tablis Wonen, zoals uit het overzicht “ontwikkeling netto werkkapitaal” blijkt, niet ongunstig. De geraamde jaarresultaten tot en met 2014 zijn met uitzondering van 2010 positief. Zie hiervoor ook de prognose in hoofdstuk 8. Ondanks de forse investeringsopgaven, en de hiermee samenhangende negatieve jaarresultaten, zal het solvabiliteitspercentage van 30% dalen naar 21% ultimo 2014. Het minimaal beleidsmatig vastgestelde percentage is 10%. Beleggingen Tablis Wonen heeft in het verslagjaar uitsluitend haar tijdelijk overtollige geldmiddelen belegd in een deposito die gekoppeld is aan een leningovereenkomst met de BNG en de overige liquiditeiten op de rekening courant van de Rabobank.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 21
6. Volkshuisvestingsverslag Op 1 januari 1993 is het Besluit Beheer Sociale Huur-
In dit volkshuisvestingsverslag zullen wij bij ieder presta-
sector (BBSH) ingevoerd. Het BBSH schrijft voor dat een
tieveld afzonderlijk stilstaan.
toegelaten instelling uitsluitend op het gebied van de volkshuisvesting werkzaam mag zijn en geeft daarnaast aan wat hieronder verstaan moet worden. Het besluit benoemt tevens de gebieden, waarover de toegelaten
6.1 Het bouwen, verwerven, bezwaren en slopen van woningen
instelling verantwoording dient af te leggen. Deze verantwoording is noodzakelijk om na te gaan of de instelling
Het BBSH geeft aan dat voor een toegelaten instelling
nog steeds uitvoering geeft aan haar statutair omschre-
het gebied van de volkshuisvesting onder andere omvat
ven doelstellingen.
het bouwen, het verwerven, het bezwaren en het slopen van woongelegenheden en onroerende aanhorigheden.
Het BBSH noemt de volgende prestatievelden, waarover verantwoording moet worden afgelegd:
Tablis Wonen bezat 4.649 woningen in de gemeenten
1. het bouwen, verwerven, bezwaren en slopen van wo-
Graafstroom en Sliedrecht, waarvan er 797 gelegen zijn
ningen;
in de gemeente Graafstroom en 3.852 in de gemeente
2. de kwaliteit van de woningen;
Sliedrecht. Door verkoop, aankoop en nieuwbouw heeft
3. de leefbaarheid;
de voorraad zich ontwikkeld tot 4.689 woningen. Een
4. wonen en zorg;
toename van 40 woningen. Al onze woningen bestemd
5. het verhuren van woningen;
voor eigen exploitatie werden gebouwd onder de norm
6. het betrekken van de bewoners bij beleid en beheer;
van € 200.000. De 12 woningen in Baanhoek-West die
7. de financiële continuïteit.
vrij op naam zijn verkocht, werden gebouwd boven de
22 Tablis Wonen
norm. Door deze diversiteit in één combiproject Baan-
6.1.4 Realisatie 27 huurwoningen project De Ladder
hoek-West was dit geheel te realiseren volgens ons in-
in Baanhoek West
vesteringsbeleid.
In 2009 is het project De Ladder (27 eengezinswoningen) opgeleverd en in verhuur genomen. Deze moderne
De toename vloeit voort uit de over 2009 vastgestelde
woningen hebben een gebruikersoppervlakte van 75 m2
prestatiedoelen:
tot 85 m2 en kennen een kale huurprijs per maand van € 515 respectievelijk € 535. De woningen zijn regionaal
6.1.1 Realisatie 12 woonunits project Hooghe Dijck
aangeboden door Stichting Woonkeus Drechtsteden
In samenspraak met de Gemiva SVG groep (Hooghe
door middel van advertenties. Voor de toewijzing is niet
Dijck) en projectontwikkelaar Janssen de Jong is op de
afgeweken van de richtlijnen. 15 woningen zijn geaccep-
voormalige locatie van de Hooghe Dijck / Het Vlot een
teerd door ingezetenen uit Sliedrecht en 12 kandidaten
vervangend nieuwbouwproject gerealiseerd. Het project
komen van buiten Sliedrecht. Vier kandidaten komen uit
voorziet in de realisatie van 12 woonunits, 12 huurappar-
herstructureringsgebieden. De gemiddelde meettijd van
tementen en 14 koopappartementen. Binnen dit project
de geslaagde personen bedraagt 42 punten. Bij de uit-
zijn 12 zorgwoningen met een oppervlakte van 35 m2 ge-
gifte van de woningen aan de Menuet hebben wij 8 keer
realiseerd voor klanten van de Hooghe Dijck. Daarnaast is
een weigering ontvangen omdat men de woning te klein
er een recreatiezaal van 120 m2 opgeleverd die voor een
vond of de wijk viel tegen. De woningen aan de Vival-
aantal dagdelen door Stichting Het Vlot wordt gebruikt.
dilaan zijn 6 keer afgewezen. Hierbij werd aangegeven dat ze dicht bij de snelweg liggen en dat er in de buurt
6.1.2 Realisatie 12 huurappartementen project
geen winkelvoorzieningen zijn. Wat ook opviel is dat 3
Hooghe Dijck
kandidaten helemaal niet op het intakegesprek zijn ver-
Binnen het project Hooghe Dijck zijn 12 appartementen
schenen. Uit het bovenstaande kan afgeleid worden dat
met een oppervlakte van 70 - 80 m2 gerealiseerd tegen
de woningen in een regionale vraag hebben voorzien.
een kale huurprijs van € 448,60 respectievelijk € 477,37 per maand. Drie woningen worden gehuurd door cliën-
6.1.5 Realisatie 28 koopgarant eengezinswoningen
ten van Gemiva SVG groep. Van de overige woningen zijn
project De Ladder in Baanhoek West
er zes geaccepteerd door zittende huurders van Tablis
De 28 koopgarant eengezinswoningen zijn gelijkwaardig
Wonen en drie woningen zijn gehuurd door klanten die
aan de huurwoningen binnen dit project. De verkoopprijs
een eigen woning bezaten. Alle bewoners waren ingeze-
varieert van € 161.000 tot € 171.000 V.O.N. Op basis van
tenen van Sliedrecht. Eén woning is direct toegewezen
de verwachting dat er voor de 28 koopgarant woningen
aan een kandidaat uit een herstructureringsgebied. De
veel gegadigden zouden zijn, is voor de uitgifte gebruik
gemiddelde meettijd van de geslaagde personen be-
gemaakt van een door een notaris verzorgde loting. Aspi-
draagt 42 punten.
rant-kopers hadden de mogelijkheid zich door middel van een belangstellingsformulier in te schrijven. Op 3 maart
6.1.3 Realisatie 10 koopgarant appartementen project
2009 is door de notaris een loting verricht waarbij de in-
Van Drunenlocatie
gelote aspirant-koper een week een optie kreeg op de
Voor de bouw van onder meer 10 startersappartementen
koopwoning van zijn of haar keuze. Bij de loting zijn de
op de Van Drunenlocatie in Sliedrecht is aan de project-
volgende selectiecriteria gehanteerd:
ontwikkelaar bouwvergunning verstrekt. De laatste hand
• eerste keuze: zittende huurders van Tablis Wonen uit
wordt gelegd om verschillende overeenkomsten rond te krijgen. De beoogde appartementen worden door Tablis Wonen mede door een financiële bijdrage van de gemeente in Koopgarant als starterswoningen in de markt
de Oude Uitbreiding West; • tweede keuze: overige zittende huurders van Tablis Wonen; • derde keuze: overige geïnteresseerden.
gezet. De verwachting is dat begin 2010 gestart kan worden met de bouwwerkzaamheden.
Voor de 28 koopgarant woningen was de belangstelling enorm. De vraag oversteeg ruimschoots het aanbod. De woningen zijn op een zeer vlotte wijze verkocht. 52 personen hebben het belangstellingsformulier ingestuurd.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 23
6. Volkshuisvestingsverslag
Van dit aantal waren er 38 afkomstig uit Sliedrecht. 14
satie een aantal maatregelen genomen. Voor de te ver-
belangstellenden kwamen uit andere gemeenten. De
kopen woningen is een aparte verkoopmap gemaakt. In
kopers komen voornamelijk uit Sliedrecht, Papendrecht
deze map zijn alle relevante gegevens over de werkelijk
en Hardinxveld-Giessendam. Dus ook hier geldt dat het
te koop staande woningen opgenomen. De map wordt
product in een regionale vraag heeft voorzien.
ter informatie voor geïnteresseerden bij de balie neergelegd. De informatie is ook op de website geplaatst. Te-
6.1.6 Realisatie 12 vrije sector woningen project
vens zijn voor deze woningen raambiljetten gemaakt. Het
De Ladder in Baanhoek-West
verkoopbeleid is verruimd. De verruiming houdt in dat, bij
De 12 vrije sector woningen hebben een gebruikersop-
het vrij van huur komen van een voor verkoop benoemde
pervlakte van gemiddeld 100 M2 en een vraagprijs tussen
woning, aan huurders van Tablis Wonen voorrang wordt
de € 211.000 en € 237.000 V.O.N. De belangstelling voor
verleend. Bovendien ontvangt deze huurder een korting
de 12 vrije sector woningen viel mede als gevolg van
van 10% op de taxatiewaarde. Voorwaarde is wel dat de
de financiële en economische crisis tegen. Aanvullende
kopende huurder zijn huidige woning beschikbaar maakt
maatregelen waren nodig om de woningen verkocht te
voor wederverhuur. In dit kader is tevens een overeen-
krijgen. In overleg met de makelaar zijn extra adverten-
komst afgesloten met de Rabobank Sliedrecht-Graaf-
ties geplaatst, is een modelwoning ingericht, zijn open
stroom. De bank biedt tegen een gunstig rentetarief aan
dagen georganiseerd en is tot slot de vraagprijs met 4%
de potentiële koper een hypotheek aan. Uiteraard is het
verlaagd. Deze laatste maatregel heeft duidelijk een posi-
aan de aspirant-koper zelf te bepalen of hij of zij van deze
tief effect gesorteerd. Na de prijsverlaging waren binnen
aanbieding gebruik maakt. Daarnaast is een startnotitie
een maand de nog onverkochte woningen verkocht. Ge-
opgesteld waarin beschreven is welke maatregelen inge-
let op het totaalaanbod aan koopwoningen kan gesteld
zet kunnen worden om de verkoopopgave te intensive-
worden dat de oorspronkelijke vraagprijs kennelijk geen
ren. Naar aanleiding van dit document zijn alle huurders
juiste prijs-kwaliteitverhouding kende. Ook hierbij kwa-
van de beleidsmatig benoemde verkoopcomplexen nog
men de kopers vanuit de regio. Einde verslagjaar waren
een keer aangeschreven om te peilen of zij soms her-
8 woningen verkocht.
nieuwde belangstelling hebben om de woning alsnog aan te kopen. De actie heeft 57 reacties opgeleverd, waarvan
6.1.7 Verkoop 10 woningen bestaand bezit
11 met positieve interesse. Van deze positieve reacties
Binnen het kader van het strategisch voorraadbeleid wordt
hebben uiteindelijk 8 geïnteresseerden om persoonlijke
een deel van ons woningbezit verkocht. Bij de beleidsma-
redenen hun belangstelling ingetrokken. Met 3 huurders
tige afweging welke complexen voor verkoop in aanmer-
wordt nog overleg gevoerd.
king komen, hanteren wij met name de volgende criteria: • Of de woningen betaalbaar zijn voor de primaire doelgroepen • Of de woningen een bijdrage leveren aan de doorstroming binnen ons bezit • Of de woningen op de woningmarkt een kwetsbare positie innemen • Of de woningen een financiële bijdrage leveren aan ons bezit
In de begroting was rekening gehouden met de verkoop van 10 woningen uit het bestaand bezit. Met de verkoop van 12 woningen is aan deze doelstelling voldaan. De verkochte woningen zijn 10 eengezinswoningen, waarvan 2 woningen in de goedkope prijsklasse, 2 in de betaalbare klasse en 6 eengezinswoningen in de dure prijsklasse. Daarnaast zijn er twee galerijwoningen verkocht in de betaalbare prijsklasse.
• Of de verkoop van de woningen voldoende opbrengst genereert voor de realisatie van het strategisch voorraadbeheer.
6.1.8 Start realisatie 24 seniorenwoningen project Ruysdaelstraat, Sliedrecht Het plan heeft een directe relatie met het masterplan
Er zijn géén woningen verkocht lager dan 90% van de
Winklerplein. Over de vervangende nieuwbouw aan de
taxatiewaarde.
oostzijde van de Ruysdaelstraat is in principe overeenstemming bereikt met de gemeente Sliedrecht. Inmid-
De verkoop uit bestaand bezit kende een moeizame
dels is bij de gemeente een bouwaanvraag ingediend.
start. Er was nauwelijks concrete belangstelling en er
De verwachting is dat in de loop van 2010 met de bouw
waren weinig kijkers. In dit kader zijn vanuit de organi-
gestart kan worden.
24 Tablis Wonen
6.1.9 Start realisatie 44 huurappartementen project
maakt met de werkzaamheden. Voor beide gebieden
Blauwe Lis in Baanhoek-West
geldt dat tussentijds vrij van huur komende woningen tij-
Het plan maakt deel uit van het masterplan Baanhoek-
delijk op grond van de Leegstandswet worden verhuurd.
West. In opdracht van Tablis Wonen wordt een appartementengebouw gerealiseerd. De bedoeling is dat het
6.1.13 Strategisch aankopen van 1 woning
grootste deel van de appartementen verhuurd gaat wor-
De Van Arkelstraat 16 in Molenaarsgraaf is aangekocht
den aan Philadelphia en Rivas. In de plint van het gebouw
om, in het kader van ons beleid, versnipperd bezit tegen
is ruimte gereserveerd voor de vestiging van eerste lijn
te gaan dan wel als strategisch aankoop binnen een her-
zorgpartijen (huisarts, apotheek, verloskundige e.d.). Alle
structureringsgebied.
wensen van de beoogde partijen zijn geïnventariseerd op basis waarvan een definitief plan is ontwikkeld. De ver-
6.1.14 Verkoop 7 appartementen project Hooghe Dijk
wachting is dat de bouw medio mei 2010 zal starten.
Binnen het nieuwbouwproject De Hooghe Dijck heeft Tablis Wonen 7 appartementen aangekocht, 5 kleine en
6.1.10 Start realisatie 3 koopwoningen project Dorp-
2 grote appartementen. De kleine woningen zijn dank-
straat, Wijngaarden
zij een eenmalige financiële bijdrage van de gemeente
Het project voorziet in sloop en herbouw van een be-
Sliedrecht deels als startwoningen in koopgarant op de
staand pand. Het pand is beeldbepalend voor de kern
markt gezet. Alle kleine appartementen zijn mede door
Wijngaarden en heeft in dit kader zeker monumentale en
deze constructie verkocht. De verkoop van de 2 grote ap-
historische waarde. Uitgangspunt is dat in dezelfde stijl
partementen loopt nog.
nieuwbouw wordt gerealiseerd. Het door de gemeente Graafstoom en Tablis Wonen geaccordeerde bouwplan
6.1.15 Toepassing van het Sociaal Plan bij herstruc-
wordt doorgenomen met de monumentencommissie en
turering
zo nodig in overleg met alle betrokken partijen aangepast.
In samenwerking met de Algemene Huurdersvereniging Graafstroom (AHG) en de huurdersstichting Samen Sterk
6.1.11 Start realisatie 15 seniorenappartementen pro-
(H3S) is op 1 april 2005 de overeenkomst “Sociaal Plan
ject Insigneterrein, Oud Alblas
voor het te herstructureren bezit van Tablis Wonen” opge-
De benodigde sloop- en bouwvergunning is eind novem-
steld en door partijen ondertekend. Conform en op basis
ber verstrekt. Binnen dit project neemt Tablis Wonen 15
van de in dit plan vastgelegde afspraken zijn met betrek-
seniorenappartementen af en een ruimte voor een zorg-
king tot de herstructureringsgebieden Oude Uitbreiding
steunpunt. Zodra 70% van de koopwoningen is verkocht,
West en Burgermeester Winklerplein aan huurders tege-
wordt een start gemaakt met de uitvoering van het plan.
moetkomingen uitbetaald onder andere voor verhuis- en
De verwachting is dat in het eerste kwartaal van 2010
herinrichtingskosten.
een aanvang gemaakt kan worden met de uitvoering. 6.1.12 Sloop woningen binnen herstructurerings-
6.2 De kwaliteit van de woningen
gebieden Burgemeester Winklerplein en Oude Uitbreiding, Sliedrecht
Een toegelaten instelling zet de middelen voor het ver-
Ondanks een lang voorbereidingsproces heeft de ge-
richten van de werkzaamheden zodanig in dat zo veel
meenteraad in december 2009 geen besluit kunnen ne-
mogelijk wordt voldaan aan de eisen die ter plaatse in
men over het masterplan Burgemeester Winklerplein.
het belang van de huisvesting van de bevolking redelij-
De verwachting is dat er op zijn vroegst in april of mei
kerwijs kunnen worden gesteld aan de kwaliteit van de
2010 (na de gemeenteraadsverkiezingen) een besluit
woongelegenheden.
genomen zal worden. Eind november 2009 hebben alle
Tablis Wonen wil zorg dragen voor kwalitatief goede wo-
bestaande huurders van de Oude Uitbreiding West een
ningen. Ze wil een woningvoorraad die afgestemd is op
woning toegewezen gekregen in de Nieuwe Uitbreiding
de behoefte en financiële mogelijkheden van haar doel-
West. In januari 2010 vindt de toewijzing van de beno-
groepen. Daarnaast wordt blijvend geïnvesteerd in ons
digde wisselwoningen plaats. De verwachting is dat met
bezit. Dit vergt een goed strategisch voorraadbeleid. Dit
betrekking tot deze herstructureringswijk in het tweede
beleid moet zorgen voor een marktconform woningbezit
kwartaal 2010 daadwerkelijk een start kan worden ge-
waarbij evenwicht is tussen vraag en aanbod.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 25
6. Volkshuisvestingsverslag
Kwaliteit is een ruim begrip. In ons vigerende Strategisch
De maximale huurverhoging per woning per 1 juli 2009
Voorraad Beleid is de kwaliteit van de woningen op com-
was gelijk aan de inflatie over 2008, die door de minis-
plexniveau op de volgende rubrieken beoordeeld en vast-
ter is vastgesteld op 2,5 procent. Net als vorig verslag-
gelegd: bouwtechnisch, bouwfysisch, plattegrond, uitrus-
jaar is geen gedifferentieerde huurverhoging toegepast
ting, voorzieningen, stedebouwkundig, leefbaarheid en
en zijn alle kale huurprijzen met voornoemd percentage
verhuurgemak. Al deze elementen samen bepalen wat de
verhoogd. Evenwel is bij de benoemde sloopcomplexen
“kwaliteit” van een betreffende woning inhoudt. Structu-
mede op grond van het Sociaal Plan bij herstructurering
reel worden de complexen in werkgroepverband beoor-
een percentage van 0% gehanteerd.
deeld en worden voorstellen gedaan om al of niet maatregelen te treffen, van welke aard dan ook. Buiten dat is
6.2.2 Het jaarlijks realiseren van de geplande planma-
het evident dat de technische kwaliteit, zowel planmatig,
tige onderhoudswerkzaamheden
op verzoek van de huurder, als bij mutatie goed moet zijn.
Naast klachten- en mutatieonderhoud zijn omvangrijke
Alles in en aan de woning moet werkend, schoon, heel
planmatige onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd.
en veilig zijn. Daarnaast wordt uiteraard ook aandacht besteed aan de esthetische kant van “kwaliteit”.
6.2.3 Het actualiseren van het strategisch voorraadbeleid
Bij nieuwbouw wordt de algemene kwaliteit (naast ons
Er is veel tijd en energie geïnvesteerd in het opzetten van
eigen programma van eisen) geformuleerd door de con-
een goede procesbeschrijving. Hierbij is gebruik gemaakt
firmatie aan de Drechtsteden-eisen welke gemeten wor-
van een studente van de Hogeschool Rotterdam, namelijk
den aan de hand van GPR-gebouw 4.0. Het totaal aantal
Stefanie van Zanten. In haar afstudeeronderzoek “Strate-
punten over alle vijf rubrieken, te weten energie, milieu,
gisch Voorraad Beleid” geeft zij een uitvoerige beschrij-
gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde, moet
ving hoe Tablis Wonen tot besluitvorming komt over de
minimaal 35 zijn met als laagste score per rubriek: 6. Bij
toekomst van haar woningbezit. De visievorming komt tot
deze eisen hoort een aanhangsel waarin aanvullende
stand door het opstellen van toekomst- en startnotities.
eisen met betrekking tot toegankelijkheid zijn geformu-
Een toekomstnotitie wordt 15 jaar voor het einde van de
leerd.
exploitatiedatum opgesteld en daarin wordt een voorstel gedaan over de toekomst van het complex. Een startnoti-
Tablis Wonen realiseert dit door het leveren van kwalita-
tie wordt 5 jaar voor het einde van het theoretische einde
tief goede woningen en het hanteren van de hieronder
levensduur geschreven. In dit stuk wordt een voorstel ge-
genoemde prestatiedoelen.
daan om de gekozen strategie vanuit de toekomstnotitie al dan niet daadwerkelijk uit te gaan voeren.
6.2.1 Zorgen voor een goede verhouding tussen de prijs en kwaliteit
6.2.4 Kwaliteitsnormen bij nieuwbouw en verbouw
De kwaliteit van elke woning wordt middels het waar-
Bij nieuwbouw, verbouw en onderhoud houdt Tablis Wo-
deringsstelsel voor woonruimte uitgedrukt in punten. Op
nen een ondergrens in de kwaliteitsnormen aan zoals
basis van het puntenaantal kan de maximaal redelijke
deze is vastgelegd in het pakket Kwaliteitseisen Nieuw-
huurprijs worden berekend. Tablis Wonen hanteert als
bouwwoningen Drechtsteden, de Checklist Duurzaam
beleid een huurprijs te realiseren die ligt op het niveau
Bouwen (ambitieniveau B) en de regionale Checklist
van 65% van de maximale huurprijsgrens. Voor de jaarlijk-
Duurzaam Renoveren. Indien in een project de norm niet
se huurverhoging wordt in beginsel een inflatievolgend
gerealiseerd kan worden, wordt dit onderbouwd. Inmid-
beleid gevolgd. Met betrekking tot woningen waarvan de
dels heeft Tablis Wonen net als alle andere Drechtsteden-
huurprijs onder het beleidsmatig vastgesteld niveau ligt,
corporaties ingestemd met gebruik GPR-gebouw 4.0 met
wordt met inachtneming van de door de minister vast-
ingang van 2010.
gestelde staffel de maximaal toelaatbare huurverhoging doorberekend. Als een woning vrij van huur komt, wordt
6.2.5 Pakket aan ná-isolatiemaatregelen verwezenlijken
de huur van de woning, voor zover deze nog niet op dat
Een groot aantal woningen die in voorgaande jaren niet
niveau ligt, opgetrokken naar 65%van de maximaal rede-
mee hebben gedaan met de projectmatige isolatie is in
lijke huurprijs.
het afgelopen jaar alsnog voorzien van dubbele beglazing, vloerisolatie, dakisolatie en/of spouwmuurisolatie.
26 Tablis Wonen
Spouwisolatie en vloerisolatie in gemeente Graafstroom
Rubricering gehonoreerde zelf aangebrachte
23 woningen (deels of geheel).
voorzieningen
HR++ Dubbelglas in gemeente Graafstroom 141 wonin-
Omschrijving
gen.
Perioden
Totalen
1
2
3
4
Indeling van de woning
1
7
3
2
13
6.2.6 Keuzepakket bij nieuwbouw en verbouw
Inrichting van de woning
11
9
6
12
38
Bij nieuwbouwprojecten en projecten ‘inpandige op-
Keuken
4
4
4
3
15
waardering van de woning’ worden huurders/ kopers in
Badkamer en toiletruimte
2
1
4
3
10
de gelegenheid gesteld om de keuken, de badkamer en
Gas, water en elektra
2
2
3
3
10
het toilet deels naar eigen smaak in te richten. Zij kun-
Installaties
2
2
1
2
7
nen gebruik maken van een keuzepakket aan tegelwerk,
Isolatie
1
0
0
2
3
aanrechtbladen, keukenkastjes e.d. Soms komen daar
Gevel en aanzicht woning
3
12
3
1
19
meerwerkkosten bij.
Terrein en tuin
1
2
0
0
3
6.2.7 Ruimhartig beleid met betrekking tot huurders-
Totalen
Medio en ontvangst
0
0
0
1
1
27
39
24
29
119
onderhoud Tablis Wonen voert zolang haar financiële en organisato-
Veel aanvragen hebben betrekking op de inrichting van
rische middelen dit toelaten een ruimhartig beleid met
de woning. Het merendeel van de aanvragen gaat over
betrekking tot het wettelijke huurdersonderhoud. De
het leggen van laminaat e.d. Binnen de organisatie wordt
kosten voor dit onderhoud neemt Tablis Wonen feitelijk
gesproken om de aanvragen te beperken tot (ingrijpende)
geheel voor haar rekening.
bouwkundige aanpassingen. Niet alleen wordt dan meer recht gedaan aan de keuzevrijheid van de klant, het levert
6.2.8 Ruimhartig beleid als het gaat om zelf aange-
de organisatie ook minder administratief werk op. Zodra
brachte veranderingen
de voor- en nadelen van dit beleid zijn geïnventariseerd
In ons beleid “Veranderingen in en aan uw woning” is het
wordt deze beleidswijziging al dan niet doorgevoerd.
de huurder toegestaan onder bepaalde voorwaarden zelf veranderingen aan de woning aan te brengen. Het zelf-
6.2.9 Het kwalitatief in stand houden van het
werkzaamheidsbeleid is er mede op gericht de klant toe-
woningbezit
stemming te geven om aangebrachte veranderingen bij beëindiging van de huurrelatie in de woning achter te la-
Onderhoudsbeleid
ten. Er moet dan wel voldaan zijn aan de bouwtechnische,
Het onderhoudsbeleid is vanuit het vastgestelde strate-
onderhoudstechnische en verhuurtechnische eisen.
gisch voorraadbeleid in een meerjaren- onderhoudsbegroting op complexniveau uitgewerkt en gesynchroniseerd.
In 2009 hebben wij 105 aanvragen ontvangen en be-
De begroting is op basis van een bouw- en woontech-
handeld. Deze aanvragen hadden betrekking op 129 zelf
nische inventarisatie van de voorraad, welke in jaarlijkse
aangebrachte veranderingen. Van de 105 aanvragen zijn
fasen wordt geactualiseerd, opgesteld. In de afgelopen
er 95 gehonoreerd. Per saldo zijn 119 aangevraagde ver-
jaren zijn voor een aantal complexen reeds ingrijpende
anderingen goedgekeurd. Onderstaande tabel geeft per
onderhoudswerkzaamheden gerealiseerd en gaan we
hoofdrubriek de aard en het aantal gehonoreerde aanvra-
verder op de ingeslagen weg om de woonkwaliteit van
gen van zelfwerkzaamheden aan:
de woningen of het complex op niveau te houden of te verbeteren. Op deze wijze werken wij aan het versterken van de verhuurbaarheid en concurrentiepositie van het woningbezit.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 27
6. Volkshuisvestingsverslag
Samenvatting totale onderhoudskosten x € 1.000,--
In 2009 zijn voor 419 mutaties 2.402 opdrachten uitge-
(incl. BTW)
voerd voor een bedrag van totaal € 774.000. Dat is qua Registra-
Ver-
Rea-
%
aantal fors meer dan geraamd. In de begroting was reke-
Onder-
tie op
plich-
lisa-
be-
ning gehouden met 375 mutaties voor 2009. Uitgaande
houd
basis van
tin-
tie
gro-
van 419 mutaties, zijn de gemiddelde kosten per muta-
werkelijk
gen
ting
tie € 1.847. Hoewel het aantal gerealiseerde mutaties in
Soort
Begroot
vergelijking met de begroting met 12% is toegenomen,
gemaakte
zijn de totaalkosten met slechts 2% toegenomen en dat
kosten 1
Reparatie Mutatie
2
3
€
€
€
930
1.161
0
5
terwijl er een behoorlijk aantal (12) renovaties bij mutatie
€
%
(ten laste van dit budget) zijn gerealiseerd.
1.161
109
4
756
869
0
869
102
Planmatig
7.823
6.409
158
6.567
93
Totaal
9.509
8.439
158
8.597
95
Algemene gegevens voor reparatie- en mutatieonderhoud: Werkopdrachtenoverzicht per jaar om een beeld te geven van de opdrachtenstromen Werkopdrachten
2009
2008
2007
2006
2005
NB: De begroting en de registratie vindt plaats op basis
Reparaties
8.020
7.934
8.111
7.854
7.886
van vooraf vastgestelde opslagen. Met opmaak van de
Mutaties
jaarrekening vindt toerekening plaats van de werkelijk ge-
Totaal
maakte kosten. De hieronder geschreven toelichting is
Uitgevoerd door:
op basis van vastgestelde opslagen.
Eigen dienst
Toelichting per onderhoudsoort
2.402
2.305
2.350
1.919
2.215
10.422
10.239
10.461
9.773
10.101
5.814
5.134
5.341
4.867
5.568
Derden
4.608
5.105
5.120
4.906
4.533
Totaal
10.422
10.239
10.461
9.773
10.101
Alle genoemde bedragen zijn inclusief BTW weergegeven. Planmatig onderhoud Reparatieonderhoud
De grondslag voor het jaarlijkse planmatig onderhoud
Het budget voor reparatieonderhoud per 31 december
vormt de Meerjaren Onderhoudsraming (MJO) die gevoed
2009 laat slechts een lichte overschrijding van 9% zien.
wordt vanuit het Strategisch Voorraad Beleid. De MJO
Het aantal verholpen reparatieverzoeken is 8.020. Dit
geeft de onderhoudsbehoefte van de woningen aan op ba-
past in de lijn van de voorgaande jaren (in 2008: 10.239
sis van de theoretische levenscycli van materialen en ele-
verzoeken, in 2007: 8.111 verzoeken, in 2006: 7.854 ver-
menten. De meerjarenprognose wordt periodiek getoetst
zoeken, in 2005: 7.886 verzoeken). Het aantal woningen
en geactualiseerd aan de hand van inspecties, overleg met
bedraagt per ultimo 2009 4.689.
bewonerscommissies en interne afstemming.
De kosten per woning zijn dus € 217 en per reparatiever-
Naast het cyclisch onderhoud zijn hierin ook opgenomen
zoek € 127. Een stijging van gemiddeld € 10,- per repara-
de grotere ingrepen zoals:
tieverzoek. Een algemeen beeld is dat de veelal oudere
• het opknappen van de keuken;
complexen vaak overschrijding van het budget vertonen.
• douche en toilet;
Dit komt niet alleen door de ouderdom, maar vaak ook
• isolatiewerkzaamheden (vaak in combinatie met hout-
vanwege terughoudend planmatig onderhoud bij her-
rotreparaties van kozijnen);
structureringsplannen.
• het aanbrengen van mechanische ventilatiesystemen.
Mutatieonderhoud
Volgens de begroting voor 2009 was er € 7.823.000
In 2009 is aan mutatieonderhoud € 8.000 meer uitge-
uit te voeren. Hiervan is per 31 december 2009 reeds
geven dan begroot (2% van het geraamde budget). Het
€ 7.276.000 (93%) uitgevoerd. Dat is inclusief € 158.000
budget wordt jaarlijks gebaseerd op de kosten per muta-
aan werkzaamheden die wel in 2009 zijn opgedragen,
tie en het aantal mutaties van de voorgaande drie jaren
maar niet (geheel) zijn uitgevoerd per 31 december 2009.
(voor het dan lopende begrotingsjaar).
Er is dus nog € 547.000 resterend. Dit bestaat uit: • aanbestedingsresultaat en weigering planmatig onderhoud door bewoners € 296.000;
28 Tablis Wonen
• doorgeschoven werkzaamheden € 151.000;
en de bewoning heeft hierdoor zeker een meerwaarde
• saldo meer- en minderwerk € 100.000.
gekregen.
Algemene planmatig onderhoudsprojecten
Klanttevredenheid reparaties
• In diverse kernen in Graafstroom is het vervolgtraject
In 2009 zijn 236 enquêteformulieren verzonden waarop
van 2006 voortgezet om de woningen te voorzien
97 reacties zijn ontvangen, een respons van 41%. De
van onder andere isolatieglas, evenals dak-, vloer- en
vraag is daarmee legitiem hoe representatief deze en-
spouwisolatie. Dit betreft tot en met 2009 een pro-
quête is. Toch is uit de enquête onder andere af te leiden
ject van ongeveer € 700.000 waarop een subsidie van
dat men over het algemeen zeer tevreden is. De cijfers
ruim € 100.000 is toegezegd door het Ministerie van
voor derden liggen dit jaar (voor het eerst) gemiddeld
VROM. De verwachting is dat dit begin 2010 wordt
voor bijna alle vragen hoger (9,6) dan die van de eigen
uitgekeerd.
dienst (9,0). Een punt van aandacht blijft de snelheid
• Tegelijkertijd wordt ook het kozijnwerk hersteld en zo
waarmee we contact opnemen met onze huurders om
nodig vernieuwd, evenals het hang- en sluitwerk aan-
een afspraak te maken. De score hierop is nog steeds
gepast aan de eisen van het Politiekeurmerk.
ruim onvoldoende. Vanaf 2010 wordt onze eigen enquête niet meer gehouden. In de afgelopen jaren liep de respons gestaag terug.
Enkele grote werkzaamheden in 2009 Complex
Werkzaamheden
nr.
Opdracht
Dat is niet verwonderlijk gezien de hoeveelheid enquêtes
bedrag
die gehouden worden. De metingen door KWH zijn meer representatief en zullen in het vervolg als enige meetin-
Graafstroom div.
PKVW, dubbelglas, ramen/
1.250.000
strument worden ingezet.
deuren, houtrot-
Klanttevredenheid planmatig onderhoud
en isolatiewerk div. en 809/903
vervangen CV ketels
91.000
In het verslagjaar is door KWH labelonderdeel “woning onderhouden” gemeten. Uit de enquête komt het volgende
Sliedrecht 76.000
beeld naar voren: 73% gaat gewoon goed tot zeer goed!
807
voegwerk
807/919/922
vervangen deuren
215.000
Opvallend hoog scoort:
810
renovatie keuken, douche,
282.000
• regelmatige informatie over onderhoudswerkzaamheden;
toilet 812
moderniseren liften
812
renovatie keuken, douche,
61.000 1.082.000
• vooraf informatie over welk bedrijf werkzaamheden uitvoert; • vooraf informatie over de soort werkzaamheden;
toilet 813
opwaarderen trappenhuizen
163.000
• bereikbaarheid contactpersoon;
813
vloerafwerking balkons,
121.000
• correcte beantwoording van vragen; • vriendelijkheid, geduld en behulpzaamheid medewer-
galerijen en bergingsgangen 816
renovatie keuken, douche,
438.000
kers.
toilet 908/909/
verankeren kopgevels
390.000
vervangen CV ketels
157.000
917
De volgende meetpunten scoorden lager dan 7 en moeten dus verbeterd worden:
920/921
• de termijn van informatie aan de klant; • informatie over overlast;
Strategisch voorraadbeheer
• informatie over de verandering planning;
In het opgezette Strategisch Voorraad Beleidsplan worden
• informatie over de contactpersoon;
specifieke projecten benoemd die een bepaalde meer-
• nakomen van afspraken;
waarde geven aan de wooncomplexen ten opzichte van
• netheid van werken door uitvoerenden;
het in stand houden volgens het planmatig onderhoud.
• eindcontrole van het werk;
Op dit terrein is in 2009 voor twee flats aan de Rijnstraat
• algemene onderhoudstoestand woning buitenzijde;
een haluitbreiding gerealiseerd waarbij er tevens per flat
• algemene onderhoudstoestand woning binnenzijde.
een zogenaamde brancardlift is toegevoegd. Het aanzicht
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 29
6. Volkshuisvestingsverslag
Hieruit zijn de volgende speerpunten benoemd:
De resultaten van de meting worden beoordeeld door
1. Informatie over overlast:
de Commissie Kwaliteitsverklaringen. Op grond van deze
• beter omschrijven waaruit de overlast bestaat.
scores heeft deze Commissie verklaard dat de dienstverle-
2. Informatie over verandering planning:
ning van Tablis Wonen op de gemeten labelonderdelen vol-
• informeren per complex of blok;
doet aan de normen van het KWH huurlabel. Hiermee is
• tussentijdse checkmomenten;
het KWH-huurlabel verlengd en geldig tot 21 januari 2012.
• communiceren over wijzigingen. 3. Nakomen van afspraken:
Tablis Wonen is trots op de ontwikkeling die de dienst-
• beter documenteren;
verlening heeft doorgemaakt. Sinds de 0-meting in 2006
• termijnen bewaken.
steeg haar positie in de onderlinge prestatie-index tussen
4. Eindcontrole van het werk:
alle KWH huurlabeldeelnemers van positie 175 naar 70!
• standaard opleverformulier ontwikkelen; • 100% opname liefst met klant erbij;
6.3 De leefbaarheid
• controle van opleverpunten. Deze punten zijn stuk voor stuk opgepakt en uitgewerkt.
Een toegelaten instelling wordt geacht bij te dragen aan
Dat heeft ertoe geleid dat er werkwijzen en procedures
de leefbaarheid in de buurten en wijken waar haar woon-
zijn aangepast die moeten garanderen dat onze klanten
gelegenheden gevestigd zijn. In 2009 heeft Tablis Wonen
beter bediend worden.
een bedrag van € 256.615 uitgegeven voor leefbaarheid. Een goede leefomgeving wordt gekenmerkt door een re-
KWH-huurlabel
delijk niveau aan voorzieningen. Niet alleen de aanwezig-
Tablis Wonen heeft er voor gekozen om aan de kwaliteit
heid van gebouwen en instellingen telt daarbij, maar ook
van haar dienstverlening te werken met behulp van het
hun kwaliteit. Ook de diensten die verschillende organi-
KWH-Huurlabel. KWH heeft in de periode 27 juli 2009
saties leveren, zijn belangrijk.
tot en met 16 oktober 2009 de kwaliteit van de dienstverlening gemeten op basis van de kwaliteitseisen van het
Leefbaarheid is in onze visie de door bewoners ervaren
KWH-Huurlabel.
kwaliteit met betrekking tot het wonen die bepaald wordt
Eindcijfers per labelonderdeel Labelonderdelen
Tablis Wonen
Laatste totaalcijfers Tablis Wonen
Eindcijfer
Eindcijfer
Eindcijfer
Eindcijfer
Verschil tussen
2009
2008
2007
2006
laatste meting
Corporatie bellen
7,4
-
7,3
6,5
0,1
Woning veranderen
7,7
-
7,5
7,6
0,2
7,4 7,7
Woning onderhouden
7,9
-
7,2
7,7
0,7
7,9
Klachten afhandelen
6,8
-
7
6,2
-0,2
6,8
Woning verlaten
8,5
-
8,3
8,3
0,2
8,5
Corporatie bezoeken
-
7,8
-
7,9
-0,1
7,8
Woning zoeken
-
7,7
-
7,7
0
7,7
Huur betalen
-
8,2
-
7,6
0,6
8,2
Woning betrekken
-
8,1
-
7,5
0,6
8,1
0
Reparatie uitvoeren Gemiddeld
30 Tablis Wonen
-
7,5
-
7,5
7,7
7,9
7,5
7,5
7,5 7,8
door het aanzicht van de woonomgeving en het gedrag
6.3.2 Realisatie Wensfonds
van omwonenden en anderen die in de woonomgeving
Plezierig wonen gaat verder dan alleen de woning. Ieder-
verkeren. Wonen en woonplezier zijn onlosmakelijk met
een wil graag in een verzorgde, veilige en prettige buurt
elkaar verbonden. Vandaar dat Tablis Wonen bereid is in
wonen. Huurders kunnen zelf ook een steentje bijdragen
de leefbaarheid in wijken en kernen te investeren. Voor
aan een prettig woonklimaat. Simpelweg door bijvoor-
een goede leefbaarheid is samenwerking tussen bewo-
beeld de eigen tuin netjes te houden, rekening met de
ners, gemeenten, corporaties en andere instellingen een
buren te houden of eens een helpende hand uit te ste-
absolute voorwaarde. In dit verband ontplooien wij regel-
ken. Huurders hebben daarnaast vaak goede ideeën over
matig samen met anderen activiteiten die de leefbaar-
hoe ze de leefbaarheid in hun complex of buurt kunnen
heid in ons werkgebied vergroten.
verbeteren. Deze ideeën worden vaak niet concreet omdat ze geld kosten. Om deze ideeën toch een kans te
Tablis Wonen heeft het afgelopen jaar op tal van manie-
geven, heeft Tablis Wonen een Wensfonds opgericht. Uit
ren aan de leefbaarheid gewerkt.
dit fonds zijn de volgende zaken gerealiseerd: • in de centrale hal bij het seniorencomplex Tuinfluiter is
6.3.1 Realisatie leefbaarheidbudget Tablis Wonen heeft een budget waaruit voorzieningen gerealiseerd worden die een bijdrage leveren aan het optimaliseren en/of verbeteren van het woon- en leefklimaat in en rondom onze complexen. Met betrekking tot dit budget zijn de volgende activiteiten gerealiseerd: • rondom de speelplaats in het binnenterrein Rembrandtlaan/Lorentzlaan is een hekwerk geplaatst; • bij deze speelplaats is een voorziening door een meer kindvriendelijk speeltoestel vervangen; • bij het seniorencomplex ’t Orleans is op de galerijvloer
een zitbankje geplaatst; • in de centrale hal bij het seniorencomplex Rondeel is een zitbankje geplaatst; • in de centrale hal bij het zorgcomplex De Grienden is een zitbankje geplaatst; • in de centrale hal bij appartementencomplex Hooghe Dijck is een zitbankje geplaatst; • bij het seniorencomplex Hofstee is een vlaggenmast geplaatst; • voor de aankleding van de etagehallen zijn in de complexen aan de Rijnstraat plantenbakken aangeschaft.
een antislipvloer aangebracht; • bij de seniorenwoningen Rondeel zijn in de voordeuren spionnetjes aangebracht; • de binnentuin bij het seniorencomplex De Ibis is opnieuw ingericht; • bij het seniorencomplex Rondeel zijn op de galerijen automatische deuropeners aangebracht; • rondom de voortuinen bij het complex Rijnstraat is een hekwerk geplaatst; • binnen het seniorencomplex Tuinfluiter is een stallingruimte voor scootmobielen gerealiseerd; • bij diverse complexen zijn ondergrondse milieuparken gerealiseerd; • aan de Kleindiepstraat is een speelvoorziening voor de jongste jeugd gerealiseerd; • aan de Schaperstraat is de speelplaats opnieuw ingericht; • bij het speelveld Valkhof is een extra dug-out geplaatst; • de realisatie van de herinrichting van de groenstrook Tuinfluiter wordt voorbereid.
6.3.3 Realisatie leefbaarheid in herstructurerings- wijken Afgezien dat deze inspanningsverplichting in het Sociaal Plan bij herstructurering is opgenomen, voelt Tablis Wonen zich verantwoordelijk om binnen de herstructureringsgebieden de leefbaarheid voor de bewoners te waarborgen. Voor de gebieden Oude Uitbreiding West en het Burgemeester Winklerplein zijn in dit kader de volgende maatregelen getroffen: • er is een informatiecentrum ingericht waar op gezette tijden bewoners met hun vragen binnen kunnen lopen; • vrij van huur komende woningen zijn tijdelijk verhuurd op grond van de leegstandswet; • leegstaande woningen zijn dusdanig aangekleed zodat vanaf de buitenzijde het lijkt alsof de woningen bewoond worden; • bij leegstaande woningen worden de tuinen onderhouden, de brievenbus dichtgeschroefd, de meters verwijderd e.d.; • de ontwikkeling van de leefbaarheid wordt goed in de gaten gehouden en hierover zijn wij voortdurend in gesprek met de bewoners.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 31
6. Volkshuisvestingsverslag
6.3.4 Sponsoring maatschappelijke activiteiten
6.3.6. Realisatie actieve bemiddeling bij overlastzaken
Als maatschappelijke ondernemer wil Tablis Wonen iets
Buren en omwonenden kunnen last en hinder van elkaar
betekenen voor de samenleving. Tablis Wonen stelt zich
hebben. Een bepaalde mate van overlast is feitelijk niet
sociaal betrokken op naar de samenleving. Sponsoring
te voorkomen in een land waar mensen dicht op elkaar
is een middel om onze maatschappelijke betrokkenheid
wonen. Kinderen spelen soms luidruchtig, honden blaf-
voelbaar en zichtbaar te maken voor iedereen die met
fen wel eens, wasmachines draaien, er moet af en toe
name binnen ons werkgebied woont. Door Tablis Wonen
geboord worden om bijvoorbeeld een schilderij op te
zijn de volgende doelen ondersteund:
hangen. Overlast is niet alleen een zaak van de bewo-
• Nationale Straatspeeldag;
ners onderling. Op Tablis Wonen rust de plicht om aan
• KNOTS-activiteiten en Huttendorp;
huurders een rustig woongenot te verschaffen. Hierbij
• Woord en Daad uit Gorinchem;
kunnen wij ons niet alleen beperken tot de woning. We
• Stichting De Hoop uit Dordrecht;
bemoeien ons ook met de woonomgeving en het leef-
• Vrijwillige Hulpdienst Graafstroom;
klimaat. Wonen is immers meer dan wat zich binnen de
• Stichting Vluchtelingenwerk;
woning afspeelt.
• Rode Kruis;
Ook onder onze huurders komt het voor dat bewoners
• Noach’s Ark (Uganda);
overlast veroorzaken. In 2009 is er weer veelvuldig een
• Van harte resto’s;
beroep op ons gedaan om informatie te verstrekken of
• Roparun Gouderiaan;
handelend op te treden. Maar liefst 362 aanvragen om
• PV Brandweer Sliedrecht;
advies of bemiddeling zijn door ons ontvangen. De aard
• nieuwe gehandicaptenbus Merwebolder;
van de meldingen richt zich vooral op burenruzies, ge-
• Korfbalvereniging Sliedrecht;
luidsoverlast, wijze van bewoning, onrechtmatige inwo-
• Atletiekvereniging Passaat;
ning en het niet onderhouden van de buitenboel en tuin.
• Oranjevereniging Bleskensgraaf “Oranje Boven”; • Stichting Doe een Wens; • Kinderen Kankervrij;
Rubricering geregistreerde klachten 2009 Omschrijving
• Stichting Humanitas;
Perioden
Tota-
1
2
3
4
len
• Sliedrecht Sport (Volleybal);
Burenruzie
0
5
5
11
21
• Stichting DOOR te Vlissingen;
Buitenboel
0
4
0
0
4
• Stichting Ontmoeting;
Gebruik gemeen-
3
3
1
2
9
• Via Lumina;
schappelijke ruimte
• Stichting De Brug.
Geluidsoverlast
9
4
23
0
36
Inwoning
0
0
0
30
30
10
6
28
27
71 7
6.3.5 Realisatie van ondergrondse milieuparken
Manier van bewonen
Om de uitstraling van buurten te verbeteren zijn in sa-
Onderhoud tuinen
0
1
4
2
menspraak met de gemeente Sliedrecht plannen ontwik-
Onderverhuur
1
0
1
0
2
keld om gefaseerd ondergrondse milieuparken te realise-
Overlast huisdieren
2
6
4
6
18
ren. Door onze gezamenlijke inspanningen zijn in 2009 de
Overlast jeugd
1
1
4
2
8
volgende ondergrondse milieuparken gerealiseerd:
Schoonhouden portiek
0
0
88
2
90
• Hooghe Dijk / Reigerflat;
Overige
7
19
23
17
66
• gebied Prof. Kam. Onneslaan en Rembrandtlaan;
Totalen
33
49
181
99
362
• Deltaborgh (uitbreiding met papierbak). In relatie tot de eerste en tweede periode is een forse De inzet is om bij nieuwbouwprojecten in de gestapelde
stijging waar te nemen. Dit komt omdat we vanaf 1 juli
sfeer in ieder geval als onderdeel van het plan onder-
ook huurders die van ons een brief krijgen over het niet
grondse milieuparken te realiseren. Daarnaast is het stre-
goed bijhouden van de buitenboel in de registratie heb-
ven alle bestaande betonnen cocons in de loop van de
ben opgenomen. Bovendien zijn wij ook die zaken gaan
jaren te vervangen door ondergrondse milieuparken.
registreren die slechts betrekking hebben op het verstrekken van advies. Alle zaken worden voor het opbouwen van dossiers in het systeem vastgelegd.
32 Tablis Wonen
Overleg Zorgbemiddeling Sliedrecht
Laatste Kans Beleid
De aanpak van overlast vergt niet alleen een combinatie
Er wordt gewerkt aan een beleidsdocument “Laatste
van ‘vooraf voorkomen’ en ‘achteraf bestraffen’, maar ook
Kans Beleid”. In deze notitie worden criteria en randvoor-
een gezamenlijke aanpak door een veelheid aan betrok-
waarden geformuleerd wanneer een zittende of nieuwe
ken partijen. Bij bemiddeling is de afstemming tussen alle
huurder die zich niet gedraagt zoals van een huurder mag
betrokkenen lastig. Door gestructureerd te overleggen
worden verwacht alsnog een laatste kans krijgt. De be-
kan sneller besloten worden wie de behandeling van een
leidsnota dient begin 2010 door het managementteam
klacht coördineert en welke instellingen daarbij een rol
vastgesteld te worden.
spelen. Probleemhuishoudens worden ingebracht in het Overleg Zorgbemiddeling Sliedrecht. Tablis Wonen is één
6.3.7 Benutten van de huismeesterruimten
van de deelnemers aan dit orgaan. Hetzelfde geldt voor
Huismeesters hebben niet alleen een technische on-
het overleg Zorgbemiddeling Binnenwaard, waar de ge-
derhoudsfunctie, maar zijn ook de oren en ogen van de
meente Graafstroom onder valt.
corporatie. Ze signaleren wanneer bewoners extra hulp kunnen gebruiken, ze leveren een bijdrage aan de sociale
Als overkoepelend orgaan binnen de Drechtsteden fun-
cohesie in een complex en houden de leefbaarheid van
geert het Meldpunt Zorg en Overlast (ZO). Hulpverlenende
een complex op peil. Om onze huismeesters dichter bij
instanties en inwoners kunnen aan dit centrale punt mel-
de bewoners te laten staan, zijn binnen hun beheercom-
dingen doorgeven met betrekking tot zorgwekkende situ-
plexen huismeesterposten ingericht.
aties. Bij een melding van zorg gaat het om personen die zichzelf of anderen verwaarlozen, sociaal geïsoleerd zijn of
6.3.8 Realisatie van camerabewaking
waarbij sprake is van huiselijk geweld. Het meldpunt richt
Helaas worden wij en de bewoners van bepaalde com-
zich op het vormen van een netwerk van zorg rondom de
plexen regelmatig geconfronteerd met vernielingen of
cliënt, waar samenhang, continuïteit, vroege signalering
ander vervelend gedrag. Tablis Wonen voert een beleid
en toegankelijkheid van zorg de uitgangspunten zijn.
om gemeenschappelijke ruimten in woongebouwen netjes, schoon en heel te laten zijn. Als instrument om dit
Overlastprocedure
doel te bereiken, maar ook als preventief middel is bij de
Voor het melden van klachten is een overlastprocedure
volgende complexen camerabewaking aangebracht:
vastgelegd. Bewoners die klachten hebben, kunnen dit
• in de centrale hal bij het complex Sperwerstraat;
schriftelijk bij ons melden. Alvorens wij een klacht in
• in de centrale hal bij het complex Reigerflat;
behandeling nemen, moet de bewoner duidelijk maken
• in de centrale hal bij het complex Nachtegaalflat.
dat hij of zij zelf pogingen heeft ondernomen om het probleem op te lossen. In sommige gevallen reageren
6.3.9 De verhuur van extra kelders
wij zelf op signalen van overlast, ook al is er geen klacht
In sommige portieken zijn extra kelderruimten beschikbaar
ingediend. Onderzocht wordt wat de aanleiding, de in-
die Tablis Wonen aan haar bewoners verhuurt. Voor de soci-
houd en de ernst van de klacht is. Bij gegrondheid wordt
ale veiligheid, maar ook om de kans op inbraak te verkleinen
de veroorzaker hierop gewezen en voor een gesprek op
worden deze extra kelders uitsluitend aan zittende huurders
kantoor uitgenodigd. De bedoeling van het gesprek is de
binnen het portiek verhuurd. Zegt de huurder de huur van
overlastveroorzaker duidelijk te maken dat de klacht seri-
de woning op dan wordt ook automatisch de overeenkomst
eus wordt genomen. Een rechtsadviseur wordt ingescha-
van de extra berging beëindigd. Op deze wijze blijft deze
keld als blijkt dat ondanks alle inspanningen en gemaakte
altijd beschikbaar voor de bewoners van het portiek.
afspraken de overlast blijft aanhouden. De overlastveroorzaker wordt dan voor de laatste maal gesommeerd
6.3.10 Blijvend investeren in samenwerking
de overlast te beëindigen. Blijkt een procedure onvermij-
Op bestuurlijk en ambtelijk niveau wordt met de ge-
delijk dan zal deze gericht zijn op ontbinding van de huur-
meenten Graafstroom en Sliedrecht tijdens het perio-
overeenkomst en ontruiming van de woning.
dieke overleg gesproken over leefbaarheid. Hoe de leefbaarheid zich ontwikkelt, of en welke maatregelen nodig
De overlastprocedure is beschreven in de brochure “Wo-
of wenselijk zijn om de leefbaarheid te vergroten en de
nen doe je samen”. Deze brochure is opgenomen in de Be-
plannen die hiertoe nodig zijn. Het thema leefbaarheid is
wonersinformatiemap en terug te vinden op onze website.
tevens een onderwerp binnen de prestatieafspraken.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 33
6. Volkshuisvestingsverslag
Tablis Wonen woont de door de gemeente georganiseer-
6.3.12 Realisatie van het bestrijden van illegale
de thematische wijkbijeenkomsten bij. Met de gemeen-
onderverhuur
telijke wijkcoördinator en de politie Zuid-Holland Zuid
Incidenteel stuiten we op het probleem van illegale on-
wordt regelmatig overlegd over problemen en signalen
derverhuur. Illegale onderverhuur wordt door ons niet ge-
uit de wijken. Eventueel te nemen maatregelen worden
tolereerd. In de verslagperiode zijn 2 zaken aan het licht
tijdens dit overleg goed op elkaar afgestemd. Als vanuit
gekomen en in overeenstemming met onze beleidslijn
het wijkgericht werken concrete wijkactieplannen wor-
aangepakt. Beide zaken zijn in overleg met de betreffen-
den opgesteld, wordt, dankzij goede samenwerking met
de (ex)huurders opgelost.
de gemeente, Tablis Wonen daar nauw bij betrokken. Met de gemeenten Graafstroom en Sliedrecht is de proOp 22 september heeft het college van Burgemeester en
actieve afspraak gemaakt dat in beginsel personen zich
Wethouders van Graafstroom een bezoek gebracht aan
pas in het bevolkingsregister op een woonadres van
de kernen Brandwijk en Molenaarsgraaf. Tijdens deze be-
Tablis Wonen kunnen inschrijven als zij een verklaring
zoeken krijgen de bewoners de mogelijkheid aan te ge-
van instemming van inwoning van onze stichting kunnen
ven welke knelpunten zij ervaren in hun kern en waarvoor
overleggen.
zij een oplossing wensen. ’s Avonds zijn alle inwoners van deze twee kernen uitgenodigd voor een gedachte-
Totaal hebben wij 138 aanvragen voor toestemming
wisseling met het college.
tot inwoning ontvangen. Van deze aanvragen zijn er 13 afgewezen. Het merendeel van de aanvragen betrof
Op 26 september 2009 is door de gemeente Sliedrecht
samenwonen of (tijdelijke) terugkeer van een kind naar de
weer de grote schouw ‘Leefbaarheid in de wijk’ georga-
ouderlijke woning. Het grootste deel van de afwijzingen
niseerd. Het doel van deze schouw is leden van de wijk-
had als reden dat er geen sprake was van het aangaan
platforms en wijkbewoners in de gelegenheid te stellen
van een duurzame gemeenschappelijke relatie of dat de
aan te geven wat er in hun wijk leeft. Zo ontstaat een
woning volgens onze criteria te klein was. Dan ontstaat
directe dialoog tussen de wijkbewoners, de leden van
een verhoogd risico van overbewoning en overlast.
wijkplatforms en de gemeente. 6.3.13 Realisatie van de uitgifte van een brandprevenTablis Wonen heeft aan beide activiteiten met een dele-
tiekrant
gatie deelgenomen. Met deze schouwen en bezoeken
Op initiatief van Aedes is door Nestas een brandpreven-
wordt op een gestructureerde wijze met alle gebruikers
tiekrant samengesteld. Deze krant is door ons aange-
van de buurt of kern een goed beeld gevormd van wat
schaft en voor de feestdagen in december onder al onze
er speelt. Bovendien is het een goed instrument om in
huurders verspreid.
direct contact met de bewoners te komen. 6.3.14 Realisatie ondersteuning van het project geMet de wijkbewoners, de gemeente Sliedrecht en het
scheiden inzamelen plastic verpakkingen
wijkplatform Centrum zijn wij in bespreking over de her-
De gemeente Sliedrecht is gestart met het gescheiden
inrichting van het achterterrein bij het woongebouw Ron-
inzamelen van plastic verpakkingsmateriaal. Alle ingeze-
deel. In goed overleg is uit meerdere schetsontwerpen
tenen hebben hierover een brief ontvangen, een afval-
een inrichtingplan gekozen. Dit plan is tijdens een inloop-
kalender en een set zakjes. In samenspraak met de ge-
avond aan betrokken omwonenden gepresenteerd. De
meente zijn op ons initiatief deze producten ook verstrekt
uitvoering is gepland begin 2010.
aan nieuwe huurders op het moment dat zij op ons kantoor de sleutel van hun nieuwe huurwoning ontvingen.
6.3.11 Realisatie van de periodieke fietswrakkenactie In samenwerking met de politie zijn wederom bij een aantal
6.3.15 Realisatie van aankoop panden of gronden
flats de nodige fietswrakken weggehaald. Deze wrakken zijn
In 2009 zijn in het kader van het bevorderen van de leef-
een doorn in het oog en maken het aanzicht van de woonge-
baarheid geen panden of gronden verworven, afgestoten
bouwen rommelig. Met de politie is de afspraak gemaakt om
of gesloopt. Voor wat betreft de woonomgeving en de
onder het mom “vuil trekt vuil aan, en dat moeten we zien te
openbare ruimte is geïnvesteerd in gemeenschappelijke
voorkomen” periodiek dit soort acties te ondernemen.
tuinen, speelvoorzieningen, milieuparken enzovoort.
34 Tablis Wonen
6.3.16 Realisatie verlichting achterpad huurwoningen
we bewoners, incidentele bevuilingen op te ruimen en
Graafstroom
toezicht te houden op de kwaliteit van het schoonmaak-
In het kader van leefbaarheid en veiligheid heeft Tablis
werk.
Wonen in 2008 aan de gemeente Graafstroom een eenmalige financiële bijdrage verstrekt voor het realiseren
6.3.18 Realisatie opruimen vuurwerkafval
van verlichting bij het achterpad bij alle huurwoningen.
Omdat de jaarwisseling van vrijdag op zaterdag viel,
Het project is in de loop van 2009 gerealiseerd.
hebben wij vlak voor de jaarwisseling bij alle aandachtscomplexen een brief bezorgd met een oproep aan de
6.3.17 Realisatie leefbaarheidproject 10-hoog-flats
bewoners zelf de rommel van het vuurwerk in de ge-
Vanuit de flats met 10 verdiepingen ontvingen wij klach-
meenschappelijke ruimten en rondom het woongebouw
ten van bewoners dat de leefbaarheid in en rondom het
op te ruimen. Mede dankzij de inzet van leden van bewo-
woongebouw verslechtert en dat er iets moet gaan ge-
nerscommissies is veel afval door de bewoners zelf op-
beuren. Deze geluiden zijn door ons serieus genomen.
geruimd. De commissies die de handen uit de mouwen
Samen met de bewonerscommissies, de gemeente,
hebben gestoken, hebben wij gecomplimenteerd voor
de wijkcoördinator, het wijkplatform en de politie is een
hun inzet en betrokkenheid. Dat werd erg gewaardeerd.
werkgroep samengesteld en is hard gewerkt aan het opstellen van een plan van aanpak. Eind juni 2009 heeft de werkgroep “10-hoog” haar rapportage “Aanbevelingen
6.4 Wonen en zorg
en Conclusies” gepresenteerd. In deze notitie zijn drie probleemvelden nader benoemd en uitgewerkt. De pro-
Artikel 12b van het BBSH geeft de toegelaten instelling
bleemvelden zijn:
een inspanningsverplichting bij te dragen aan het volgens
• overlast en hangjeugd;
redelijke wensen tot stand brengen van huisvesting voor
• verloedering flats en omgeving
ouderen, gehandicapten en personen die zorg of bege-
• parkeerproblematiek en bewegingen van en naar
leiding behoeven. Werkzaamheden die binnen dit kader
school.
gerealiseerd worden zijn: • het bouwen en exploiteren van woon- en zorgcom-
Met name met betrekking tot de eerste twee genoemde
plexen;
items was een rol voor Tablis Wonen weggelegd. Acties
• het leveren van een bijdrage aan de totstandkoming
zijn opgestart om de hanggroepen in beeld te brengen en
van arrangementen met betrekking tot wonen en
ze te leren kennen en uit de anonimiteit te halen. Daarnaast is met de jeugd gesproken over de reconstructie van het multifunctionele speelveld achter de flats. De verloedering van de flats en omgeving is onder andere aangepakt door vernielingen en dergelijke per direct te
zorg- en dienstverlening; • het vervullen van een bemiddelende rol voor bewoners met betrekking tot zorg- en dienstverlening; • de werkzaamheden die uit de voorgaande werkzaamheden voortvloeien.
herstellen en de woonomgeving zwerfvuilvrij te houden. Daarnaast is met de gemeentedienst Reiniging bekeken
In dit kader streeft Tablis Wonen er naar een toekomst-
hoe de afvoer van huis- en grofvuil verder verbeterd kan
gericht woningaanbod te ontwikkelen dat aansluit bij de
worden. Ook zijn ideeën ontwikkeld om de sociale cohe-
wensen en behoeften van ouderen en mensen die zorg
sie onder de bewoners te versterken. Een concrete actie
nodig hebben. Hierbij kiest Tablis Wonen voor samenwer-
die binnen dit prestatieveld is gerealiseerd, is dat een
king met zorg- en welzijnsinstellingen, vrijwilligersorga-
aantal jongeren met ondersteuning van de werkgroep op
nisaties en bedrijfsleven, één en ander vanuit de eigen
zaterdag 27 juni een voetbaltoernooi voor de jeugd heeft
deskundigheid. Het uiteindelijke doel is om mensen in
georganiseerd. Een initiatief dat succesvol is verlopen.
hun eigen omgeving zoveel mogelijk zelfstandig en vol-
De bijdrage vanuit Tablis Wonen aan deze dag was dat
waardig te laten deelnemen aan de samenleving. Keuze-
onze organisatie met twee medewerkers als EHBO’ers
vrijheid van de klant en een vraaggestuurde organisatie
aanwezig was. Tablis Wonen participeert verder door
van dienstverlening zijn daarbij uitgangspunten.
onder meer bewoners op hun gedrag aan te spreken, toezicht te houden op de afvoer van huis- en grofvuil, lik-op-stuk-beleid te voeren, kennis te maken met nieu-
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 35
6. Volkshuisvestingsverslag
Op het terrein van wonen en zorg heeft Tablis Wonen de
voor klanten van de Hooghe Dijck. De mogelijkheden in-
volgende inspanningen geleverd:
clusief alternatieven zijn in onderzoek genomen.
6.4.1 Realisatie samenwerking zorg- en welzijnorga-
Van een echtpaar uit Sliedrecht hebben wij het verzoek
nisaties
gekregen of Tablis Wonen haar medewerking wil verlenen aan het realiseren van een woongroep voor autisti-
Kaderovereenkomst Waardeburgh – Tablis Wonen
sche jong-volwassenen. Uiteraard hebben wij aangege-
De bestaande Kaderovereenkomst tot samenwerking
ven hier in beginsel toe bereid te zijn. Op het moment
tussen Stichting Waardeburgh en Tablis Wonen van
dat duidelijk is wat de omvang van de woongroep wordt
1 augustus 2003 is geactualiseerd en aangevuld met na-
en als het programma van eisen met betrekking tot de
dere afspraken op complexniveau over het leveren van
huisvesting bekend is, kunnen wij concreet aan de slag.
zorg, verpleging en overige diensten. 6.4.3 Regionaal WMO beleid Aanpak versterking sociale cohesie
Wanneer iemand een woningaanpassing nodig heeft,
Stichting Welzijn Sliedrecht gaat de functie van haar
kan er een beroep op de WMO gedaan worden. De
organisatie verbreden. Binnen dit streven heeft de ge-
WMO vergoedt dan de woningaanpassing. De Sociale
meente Sliedrecht Tablis Wonen gevraagd een plan van
Dienst Drechtsteden hanteert bij de toekenning echter
aanpak op te stellen gericht op het versterken van de
het uitgangspunt dat de voorziening niet ‘algemeen ge-
sociale samenhang in wijken. Hierbij gaat het om de in-
bruikelijk’ moet zijn. De onderliggende gedachte is dat ie-
zet van algemene voorzieningen die bevorderen dat alle
dereen algemeen gebruikelijke voorzieningen kan verkrij-
burgers breed aan het maatschappelijke verkeer kunnen
gen. Daarom behoeven deze niet meer vanuit de WMO
deelnemen. De visie die Tablis Wonen heeft ontwikkeld,
te worden vergoed. Het gaat dan om voorzieningen als
heeft zij vastgelegd in de beleidsnotitie “Aanpak verster-
een verhoogde toiletpot en het vervangen van een lavet.
king sociale samenhang”. Tablis Wonen onderschrijft de
De corporaties uit de Drechtsteden krijgen van hun klan-
beschreven gedachtengang en heeft aangegeven binnen
ten het verzoek om deze voorzieningen aan te brengen.
haar vermogen een actieve rol te willen vervullen om de
Om duidelijkheid naar onze klanten te scheppen en om
beoogde doelstelling(en) te realiseren.
richting de SDD één krachtig signaal af te geven, is door de directies van de corporaties in de regio Drechtsteden
Recreatiezaal Hooghe Dijck
één regionaal WMO-beleid vastgesteld.
Binnen het nieuwbouwproject de Hooghe Dijck is een ruime recreatiezaal gerealiseerd. De ruimte is verhuurd
6.4.4 Scootmobielstallingen
aan de Hooghe Dijck. Tablis Wonen denkt na over mo-
Vanuit de WMO worden scootmobielen alleen nog maar
gelijkheden om de zaalruimte op termijn een wijkfunctie
verstrekt indien ook een goede en deugdelijke stalling-
te geven, waarbij in het dagelijks beheer cliënten van de
mogelijkheid aanwezig is. Woningcorporaties worden er
instelling een actieve rol kunnen vervullen.
op aangesproken binnen hun woongebouwen voor een dergelijke voorziening zorg te dragen. Binnen het seni-
6.4.2 Realisatie huisvesting voor woongroepen
orencomplex Tuinfluiter is een garage omgebouwd tot
Binnen het vervangende nieuwbouwproject De Hooghe
stallingruimte voor scootmobielen. Binnen de ruimte zijn
Dijck zijn 12 woonunits voor klanten van de Hooghe Dijck
ook voorzieningen getroffen waardoor het mogelijk is de
gerealiseerd. Binnen het project zijn tevens een drietal
accu van het voertuig op te laden. Door het realiseren van
reguliere huurappartementen aan klanten van deze zor-
deze voorziening kan worden voorkomen dat deze ver-
ginstelling toegewezen.
voersmiddelen in de hal of op de etages worden gestald. Door ze daar te weren kan een onbelemmerde door-
De Gemiva SVB-groep (Hooghe Dijck) heeft ons bena-
gang beter worden gegarandeerd en wordt het aantal
derd met de vraag of Tablis Wonen bereid is huisvesting
obstakels tijdens schoonmaakwerkzaamheden beperkt.
te realiseren voor een woongroep die gelijk staat aan de
Door de realisatie van een ondergronds milieupark aan
woongroep van het complex de Reigerlaan. In dit com-
de Reigerlaan is binnen het woongebouw De Reiger de
plex hebben wij in het verleden op de eerste etage 8
voormalige stortkokerruimte beschikbaar gekomen. Deze
appartementen omgebouwd tot geschakelde woonunits
ruimte is omgebouwd tot stallingruimte voor scootmo-
36 Tablis Wonen
bielen. Met de huurders die van deze voorziening gebruik
zijn, groot- en kleinschalige intramurale zorg, vervoer, vei-
maken, is een gebruikersovereenkomst afgesloten.
ligheid en primaire voorzieningen. Op basis van het Pact is in 2007 voor de gemeente Graafstroom het Actieplan
Volgend jaar komen de containerruimten in de flats aan
Wonen, Welzijn en Zorg Graafstroom opgesteld. Het plan
de Rijnstraat beschikbaar. Aangezien we een groot deel
voorziet in een aantal prestatieafspraken op het gebied
van de appartementen binnen dit complex aan senioren
van demografie, ruimtelijke indeling, wonen, zorg, wel-
toewijzen, gaan we ook deze ruimten inrichten als stal-
zijn, leefbaarheid en vervoer.
lingruimte voor scootmobielen. Bij de realisatie van een aantal van deze prestatieafspra6.4.5 Realisatie van een zorgboerderij
ken is Tablis Wonen nauw betrokken. Samen met de ge-
Op het moment dat binnen de gemeente Graafstroom
meente en andere betrokken partijen wordt een maximale
een geschikte boerderij met kavel beschikbaar komt,
inspanning geleverd de afspraken om te zetten in concrete
wordt samen met de gemeente, zorginstellingen en het
daden. Dit actieplan maakt overigens integraal deel uit van
Zorgberaad een onderzoek verricht naar de haalbaarheid
de “Meerjarige prestatieafspraken gemeente Graafstroom
van aankoop. Deze kan dan bijvoorbeeld worden ingericht
en Tablis Wonen” die in de loop van 2009 zijn afgesloten.
als zorgboerderij voor groepswonen van verpleeghuiscliënten in combinatie met hospicezorg en/of een dagopvang ouderen en/of een coördinatiepunt voor thuiszorg.
6.5 Het verhuren van woningen
De in 2009 vrijgekomen locaties voldeden onvoldoende aan het programma van eisen, zodat in dit kader geen
Een toegelaten instelling wijst goedkope en betaalbare
project is gerealiseerd.
woningen zo veel mogelijk met voorrang toe aan woningzoekenden die behoren tot de primaire doelgroep. Hierbij
6.4.6 Verbeteren toegankelijkheid woongebouwen
streeft zij er tevens naar dat door huurders een zo gering
Gelet op de aanhoudende vergrijzing en de daarmee
mogelijk beroep wordt gedaan op bijdragen op grond van
samenhangende en toenemende vraag naar passende
de Huurtoeslagwet.
seniorenwoningen is een beleid ingezet een aantal woongebouwen beter geschikt te maken en te houden voor de
Het is dan ook niet verwonderlijk dat een strategisch doel
huisvesting van ouderen. Gestart is met het verbeteren
van Tablis Wonen het huisvesten van de primaire en de
van de toegankelijkheid van de twee woongebouwen
bijzondere doelgroepen is. Onder de primaire doelgroep
aan de Rijnstraat. De complexen worden voorzien van
verstaan wij de huishoudens met een laag inkomen en
een brancard-toegankelijke lift. De deuren in de gemeen-
de huishoudens die door financiële, sociale of fysieke
schappelijke ruimten worden uitgerust met automatische
omstandigheden worden belemmerd in hun huisves-
deuropeners.
tingskansen. Bijzondere doelgroepen zijn huishoudens die specifieke eisen stellen aan de woning. Hierbij maakt
6.4.7 Logeerwoning Hofstee
Tablis Wonen onderscheid in de categorie wonen en zorg
De Hofstee is een seniorencomplex dat bestaat uit twee-
en de categorie maatschappelijke opvang. Onze doelstel-
kamerappartementen. De bewoners hebben daardoor
lingen hebben wij getracht te verwezenlijken door:
geen ruimte logees te laten overnachten. Mede om deze reden is binnen het complex een logeerwoning ingericht,
6.5.1 Realisatie van gemêleerde wijken
die tegen een kleine vergoeding door huurders van onze
Om op een verantwoorde wijze invulling te geven aan het
seniorencomplexen voor de maximale duur van 2 weken
gewenste verhuur- en huurtoeslagbeleid wordt binnen de
voor logees gehuurd kan worden.
richtlijnen voor verhuurvoorwaarden van Tablis Wonen, Woonkeus Drechtsteden en de huisvestingverordening
6.4.8 Realisatie actiepunten Actieplan Wonen, Zorg
gemeente Graafstroom de hand gehouden aan de inko-
en Welzijn Graafstroom
mens- en huurgrenzen van het Besluit Beheer Sociale
Acht gemeenten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlan-
Huursector. Binnen deze kaders streven wij er naar soci-
den hebben in 2006 het Pact van Bleskensgraaf gesloten.
aal evenwichtige wijken te creëren. Door alle woningen
In dit document zijn prestatieafspraken vastgelegd op
uit de betaalbare categorie voor alle inkomensgroepen
het terrein van levensloopbestendig wonen, zorg, wel-
open te stellen is deze opzet geslaagd.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 37
6. Volkshuisvestingsverslag
6.5.2 Realisatie dat minimaal 70% van de bestaande
Eveneens zijn de nodige woningen buiten dit systeem
voorraad behoort tot het goedkope en betaalbare
om toegewezen aan statushouders of op grond van een
segment
zorgindicatie. Overigens zijn de verhuringen van de niet
Aan deze doelstelling wordt ruimschoots voldaan. Slechts
geadverteerde woningen wel in de krant verantwoord.
4% van ons bezit kent een huurprijs hoger dan € 548,18. Voor het goedkope en het betaalbare segment bedragen
6.5.7 Realisatie dat minimaal 90% van de verhuringen
de percentages 24% en 72%.
passend is wat betreft gezinsgrootte Als gevolg van de huisvestingsverordening Graafstroom
6.5.3 Realisatie dat minimaal 80% van de nieuw-
wordt een bezettingsnorm gehanteerd, zodat de om-
bouwwoningen bestaat uit betaalbare woningen
vang van het huishouden passend is bij de grootte van
De opgeleverde nieuwbouw woningen kennen een huur-
de woonruimte. Vier maal is na overleg en met instem-
prijs variërend van € 448,60 tot € 535,00. Op basis van
ming van de gemeente van de norm afgeweken. In twee
deze feiten kan gesteld worden dat de minimale norm
gevallen was er sprake van een zorgwoning en in twee
van 80% ruimschoots gehaald is.
situaties is voor de woning meerdere keren tevergeefs geadverteerd.
6.5.4 Realisatie dat minimaal 70% van de vrijkomende goedkope en betaalbare woningen wordt toege-
6.5.8 Realisatie van huisvesting van de bijzondere
wezen aan de primaire doelgroep
doelgroep
Van de voor verhuur vrijgekomen goedkope en betaal-
Vanuit onze sociale doelstelling wijzen wij een deel van
bare woningen is 59% toegewezen aan de primaire doel-
onze woningvoorraad toe aan de specifieke aandachts-
groep. Onze eigen norm wordt aldus niet gerealiseerd.
groep. Deze verhuringen zijn als volgt te specificeren:
Regionaal wordt als norm de verhouding tussen het totale aantal actieve woningzoekenden en het aantal actieve
Huisvesting bijzondere aandachtsgroep
woningzoekenden uit de primaire doelgroep gehanteerd.
Woon-zorgcomplexen / zorg indicatiepunten
Door de gezamenlijke corporaties is deze norm gehaald.
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
Dit betekent dat er geen sprake was van verdringing van
Maatschappelijke - en zorginstellingen
de primaire doelgroep en dat op basis daarvan niet nodig
Statushouders
10
was op de norm te sturen.
Totaal
35
15 3 7
6.5.5 Realisatie van een juiste balans tussen starters
6.5.9 Realisatie taakstelling huisvesting voorrangs-
en doorstromers
kandidaten
Om inzicht te hebben in de verhuisstromen wordt gere-
Tablis Wonen heeft 23 huishoudens middels een voor-
gistreerd of een woning aan een starter of een doorstro-
rangsverklaring/urgentieverklaring gehuisvest. Daarmee
mer is toegewezen. Als norm wordt gehanteerd dat er
heeft zij binnen haar werkgebied voldaan aan haar (regio-
een bandbreedte tussen beide groepen dient te bestaan
nale) huisvestingsopgave.
die zich beweegt tussen de 40% en 60%. Van het aantal verhuringen is 64% doorstromer. Tablis Wonen voldoet
6.5.10 Realisatie taakstelling huisvesting status-
daarmee net niet aan de streefnorm.
houders De huisvesting van statushouders is zeer moeizaam
6.5.6 Realisatie dat minimaal 80% via het adverten-
verlopen, ondanks dat hierover constructief overleg is
tiemodel worden uitgegeven
geweest met de provincie, de gemeente Sliedrecht en
Als norm geldt dat 80% van de verhuringen via het adver-
Vluchtelingenwerk. Tablis Wonen heeft regelmatig wonin-
tentiemodel tot stand dient te komen. Van de verhuurde
gen aangeboden. Maar vanuit het Centraal Orgaan op-
woningen is slechts 60% geadverteerd, zodat niet aan
vang asielzoekers (COA) werden geen kandidaten voor-
de norm is voldaan. Dat de norm niet is gehaald komt
gedragen. Ook zelfstandige reacties van statushouders
met name doordat binnen een tweetal herstructurerings-
bleven uit. Voor de realisatie van de taakstelling moet on-
gebieden een groot aantal woningen op grond van de
derscheid worden gemaakt tussen de gemeente Graaf-
leegstandwet tijdelijk zijn verhuurd. Deze verhuringen
stroom en Sliedrecht. Voor de gemeente Graafstroom
hebben buiten het advertentiemodel plaatsgevonden.
lag tot 1 januari 2010 een taakstelling om 28 personen
38 Tablis Wonen
te huisvesten. Het probleem bij de realisatie is dat de
vaststelling aan het managementteam voorgelegd. De
beoogde doelgroep nadrukkelijk een voorkeur heeft voor
samenwerkingsovereenkomst “vermindering van huur-
huisvesting in een grotere gemeente. Toch zijn wij er
schulden in de Drechtsteden” en het protocol “Dreigend
in geslaagd aan 8 personen huisvesting te bieden. Met
Dakloze Gezinnen” zijn onderdeel van deze notitie.
betrekking tot de reguliere statushouders lag er voor de gemeente Sliedrecht tot en met 31 december 2009
Samenwerkingsovereenkomst “vermindering van huur-
een taakstelling van 23 personen. Om deze taakstelling
schulden in de Drechtsteden”
te verwezenlijken wordt nauw samengewerkt met het
Alle corporaties binnen de Drechtsteden zijn met de So-
COA, de gemeente Sliedrecht en Vluchtelingenwerk.
ciale Dienst Drechtsteden (SDD) een overeenkomst aan-
Mede door deze gemeenschappelijke inspanning zijn in-
gegaan om:
middels 9 personen van huisvesting voorzien.
• huurachterstanden en betalingsproblemen bij huurders vroegtijdig te signaleren en te voorkomen dat
6.5.11 Realisatie taakstelling generaal pardonregeling De generaal pardonregeling bood bepaalde categorieën vreemdelingen de mogelijkheid alsnog een verblijfvergunning te krijgen. Voor de Drechtsteden heeft de Sociale Dienst Drechtsteden in nauwe samenwerking met onder meer de woningcorporaties de regeling uitgevoerd. En met groot succes. Door deze regionale aanpak is niet al-
deze in problematische schuldsituaties komen; • een oplossing te bieden voor huurders die in een problematische schuldsituatie verkeren; • de hiermee gepaard gaande hogere incassokosten te voorkomen; • een afname van het aantal woningontruimingen te bewerkstelligen.
leen bereikt dat de opgelegde taakstelling ruimschoots binnen de gestelde termijn is gerealiseerd, maar de bun-
Protocol Dreigend Dakloze Gezinnen
deling van krachten maakte het ook mogelijk deze kwets-
De corporaties in de regio Drechtsteden hebben met
bare groep mensen zo goed mogelijk te begeleiden naar
de Gemeenschappelijk Gezondheidsdienst Zuid-Holland
een nieuwe toekomst. Oftewel om als Drechtsteden
Zuid (GGD ZHZ) een protocol over Dreigend Dakloze Ge-
thuis te geven aan mensen met een bijzonder verleden.
zinnen ondertekend. Centraal in dit protocol staat dat ge-
Dit succesvol verlopen project werd op 7 oktober 2009
zinnen waar de huurachterstand een onderdeel van een
afgesloten met een goed bezochte slotbijeenkomst. Het
meervoudige problematiek in het gezin vormt, integrale
verwezenlijken van de taakstelling voor de gemeente
hulp wordt aangeboden. De corporaties nemen hier een
Graafstroom bleek om dezelfde reden als genoemd in
centrale rol in door als eerste een inventarisatie van de
punt 10 zeer lastig. Het is niet gelukt de taakstelling van
gezinssituatie te doen. Zij melden dit zo nodig bij het
12 personen te realiseren.
Meldpunt Zorg en Overlast/ Steunpunt Huiselijk Geweld. Het vervolgtraject wordt opgepakt door de ketenpartners
6.5.12 Realisatie dat de huurverhoging voor de
binnen de maatschappelijke zorg. Alle partijen zijn met
primaire doelgroep inflatievolgend is
het protocol aan de slag gegaan. Half maart heeft een
De maximale huurverhoging per woning per 1 juli 2009
eerste evaluatie plaatsgevonden. Of de zorgpartijen wel
was gelijk aan de inflatie over 2008 die door de minister
over voldoende menskracht beschikken om alle aanvra-
is vastgesteld op 2,5%. Alle huurprijzen zijn met voor-
gen binnen de gestelde termijnen te behandelen is als
noemd percentage verhoogd, met uitzondering van de
zorgpunt naar voren gekomen. Bovendien ziet het proto-
benoemde sloopcomplexen. Op grond van het Sociaal
col maar op een klein deel van de kwetsbare doelgroep
Plan bij herstructurering is voor deze complexen een per-
toe. De potentiële doelgroep is veel omvangrijker.
centage gehanteerd van 0%. De gemiddelde huurverhoging komt mede hierdoor per saldo uit op 2,37%.
Resultaten Op grond van bovenstaande samenwerkingsovereenkom-
6.5.13 Realisatie van een “Laatste Kans Beleid”
sten zijn tot op heden 35 gezinnen met problematische
Een werkgroep werkt aan het beleidsstuk “Laatste Kans
huurschulden door ons benaderd. Daarvan hebben wij
Beleid”. Gelet op hun directe betrokkenheid bij de materie
zeven Dreigend Daklozen Gezinnen-meldingen gedaan.
zijn de afdelingen Financiën en Wonen binnen deze werk-
Van een van deze meldingen hebben wij een ontruiming
groep vertegenwoordigd. De notitie bevindt zich in een
niet kunnen voorkomen. De overige van de casussen
afrondende fase en wordt begin 2010 voor bespreking en
lopen nog. Dertien gezinnen hebben we thuis bezocht,
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 39
6. Volkshuisvestingsverslag
soms meer dan één keer. In sommige gevallen is naar
Eind 2009 waren er in totaal 191 incassozaken onder
aanleiding van het huisbezoek ook hulpverlening ingezet.
handen bij de deurwaarder. Daarvan hebben 130 zaken
De rest van de gezinnen is telefonisch benaderd. Er vindt
betrekking op zittende huurders en 61 op oud-huurders.
nauwe samenwerking plaats tussen de afdeling Wonen,
Het totale aantal zaken in 2009 is ten opzichte van 2008
de afdeling Financiën en de deurwaarder. Bij acht zaken
gestegen met 22 zaken. Dit is een stijging van 13%. Naast
kan worden gesteld dat zij succesvol afgesloten zijn. Met
deze ter incassering uit handen gegeven zaken liepen er
andere woorden deze mensen hebben geen huurschuld
aan het einde van het boekjaar 56 betalingsregelingen. Als
meer en de zaak is bij de deurwaarder afgesloten.
oninbare vorderingen op 19 oud-huurders is een bedrag van € 36.722,08 afgeboekt. Afboeking vond plaats omdat
Onze ervaring is dat het afleggen van huisbezoeken re-
er op dit moment geen reële verhaalmogelijkheid is.
latief tijdrovend is. Maar door vroegtijdig in contact te treden met de niet betalende huurder kon in een aantal
6.5.15 Aantal nieuwe verhuringen
gevallen de huurachterstand alsnog in overleg worden opgelost, waardoor het niet erger is geworden. Een
Aantal nieuwe verhuringen 2010 gespecificeerd naar
kwetsbaar element binnen de afspraken vormt de vraag
doelgroepen, grootte en huurprijsklasse
of de SDD en GGD binnen hun eigen organisaties vol-
1-persoon
doende menskracht kunnen vrijmaken voor alle zaken die door de corporaties worden aangemeld. Met partijen wordt de werking van de afspraken en procedure peri-
> 65
• het aanstellen per corporatie van een vaste contactpersoon binnen de SDD en GGD;
Huur
To-
348,99
> 499,52
taal
<
55
53
4
112
>= € 20.975
18
39
3
60
<
14
10
0
24
3
1
0
4
90
103
7
200
€ 19.800
>= € 19.800
2-personen
maandelijks terugkoppelen naar de corporaties over de stand van zaken van de lopende dossiers; • als een klant niet op intake komt bij de SDD, moet dit direct teruggekoppeld worden aan de corporatie; • de SDD moet lokaal spreekuur houden omdat de af-
> 65 jaar
stand voor sommige klanten te groot is en belemmerend werkt;
Huur
Huur
Huur
To-
<=
348,99
> 499,52
taal
357,36 < 65
<
17
26
9
52
>= € 28.475
5
21
4
30
<
3
17
0
20
€ 27.075
>= € 27.075
3 personen
ingaat de huur betaalt; • de SDD eerder de huurbetaling van de klant overneemt. 6.5.14 Realisatie huurachterstand maximaal 1% van
> 65 jaar
de jaarhuur Het percentage van de achterstanden bedraagt 0,92% van
Subtotaal
de totale huuropbrengst en is als volgt te specificeren:
Totaal
Totaalbedrag x € 1.000,--
1
5
4
10
26
69
17
112
Huur
Huur
Huur
To-
<=
348,99
> 499,52
taal
357,36 < 65
- 511,50
€ 28.475
Subtotaal
• de SDD vanaf het moment dat de huurovereenkomst
- 511,50
€ 20.975
Subtotaal
• het door Afdeling Budgetadvies & Schuldbemiddeling
Standen per 31-12-2009
Huur
357,36 < 65
odiek geëvalueerd. Uit de laatste evaluatie kwamen de volgende aandachtspunten/wensen naar voren:
Huur <=
<
- 511,50
€ 28.475
4
45
0
49
>= € 28.475
3
20
0
23
<
€ 27.075
0
1
0
1
>= € 27.075
0
0
0
0
7
66
0
73
123
238
24
385
Bovenstaande weergave heeft in zich dat bij verhuur bij
18
nieuwbouw, het gehele complex als één woning wordt
1 tot 3 maanden
105
aangeboden. Voor 2009 gaat het om de nieuwbouwpro-
> 3 maanden
115
jecten Hooghe Dijck en Baanhoek-West fase 1. Uiteraard
Totaal
238
zijn het aantal mutaties meer.
< 1 maand
40 Tablis Wonen
6.5.16 Ontwikkeling van de de woningen naar huur-
voor ‘niets aan de hand’, het oranje label ‘gesprek wen-
prijsklassen
selijk’ en het rode label ‘pas op’.
De kwaliteit van elke woning wordt middels het waarderingsstelsel voor woonruimte uitgedrukt in punten. Op
Vanaf het vierde kwartaal 2009 wordt met Check Soci-
basis van het puntenaantal kan de maximaal redelijke
aal gewerkt. De eerste ervaringen zijn positief. Tot op
huurprijs worden berekend. Tablis Wonen hanteert als
heden zijn 2 ‘oranje’ en 2 ‘rode’ gesprekken gevoerd. In
beleid een huurprijs te realiseren die ligt op het niveau
deze gesprekken wordt met de aspirant huurder openlijk
van 65% van de maximale huurprijsgrens. Voor de jaarlijk-
besproken of, gelet op zijn financiële positie, verhuizen
se huurverhoging wordt in beginsel een inflatievolgend
en het accepteren van de woning wel een verstandige
beleid gevolgd. Met betrekking tot woningen waarvan de
keuze is. Hierbij adviseren wij de klant binnen onze mo-
huurprijs onder het beleidsmatig vastgesteld niveau ligt,
gelijkheden. Bij één rood gesprek heeft de klant bij nader
wordt met inachtneming van de door de minister vast-
inzien afgezien van het aanbod.
gestelde staffel de maximaal toelaatbare huurverhoging doorberekend. Als een woning vrij van huur komt, wordt de huur van de woning, voor zover deze nog niet op dat niveau ligt, opgetrokken naar 65%van de maximaal rede-
6.6 Het betrekken van de bewoners bij beleid en beheer
lijke huurprijs. Tablis Wonen hecht veel waarde aan goede communiDe maximale huurverhoging per woning per 1 juli 2009
catie met huurders. Daarnaast vinden wij het belangrijk
was gelijk aan de inflatie over 2008, die door de minis-
om bewoners te betrekken bij het beheer en beleid van
ter is vastgesteld op 2,5 procent. Net als vorig verslag-
de corporatie. Door bewoners actief te betrekken bij het
jaar is geen gedifferentieerde huurverhoging toegepast
beleid komen we beter te weten wat er leeft onder de
en zijn alle kale huurprijzen met voornoemd percentage
bewoners in het complex, de straat en de wijk. De corpo-
verhoogd. Evenwel is bij de benoemde sloopcomplexen
ratie kan daar dan rekening mee houden. Samenwerking
mede op grond van het Sociaal Plan bij herstructurering
met de huurders is daarnaast ook belangrijk om draag-
een percentage van 0% gehanteerd.
vlak voor het beleid te verkrijgen.
6.5.17 Huisuitzettingen
6.6.1 Realisatie van een goede overlegstructuur met
In 48 zaken is op basis van een gerechtelijk vonnis ontrui-
onze bewoners
ming aangezegd. Dit aantal is gelijk aan 2008. Uiteindelijk
Tablis Wonen kent een participatiestructuur die bewoners
is er 15 keer tot ontruiming overgegaan wegens huur-
de mogelijkheid biedt betrokken te zijn bij het beheer en
schuld. De overige zaken hebben niet tot een ontruiming
beleid van Tablis Wonen. De structuur is te splitsen in vier
geleid omdat op het laatste moment alsnog met de huur-
niveaus van participatie op:
der een betalingsregeling werd afgesloten of de gehele
• individueel niveau;
huurschuld alsnog ineens werd voldaan. Ons incassobe-
• complexniveau;
leid is er op gericht dat zoveel als mogelijk oplopende
• projectniveau;
schulden worden voorkomen.
• stichtingsniveau.
Check Sociaal
Individueel niveau
Centraal in ons incassobeleid staat het voorkomen van
Door het hanteren van ruime openingstijden kan elke
huurachterstanden. Het product Check Sociaal biedt de
huurder of woningzoekende gedurende de gehele werk-
mogelijkheid om preventief te werken door voor elke
dag op ons kantoor langskomen en zijn of haar vragen
nieuwe huurder een financiële check te laten uitvoeren.
voorleggen aan één van onze medewerkers. Door hun
Met deze controle wordt een financieel risicoprofiel van
kennis, kunde en ervaring zijn zij goed in staat de juiste
de nieuwe huurder verkregen op basis waarvan zo nodig
en volledige informatie te verstrekken.
voor het tekenen van de huurovereenkomst afspraken
Daarnaast hebben in het verslagjaar alle huurders drie-
kunnen worden gemaakt om huurachterstanden te voor-
maal een bewonersmagazine ontvangen met daarin een
komen. Het systeem werkt met groene, oranje en rode
aparte rubriek met alle relevante telefoonnummers voor
labels. Eenvoudig weergegeven staat de groene label
het melden van een klacht of storing.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 41
6. Volkshuisvestingsverslag
Op onze website plaatsten we stellingen waarop huurders
De commissies werken op basis van een reglement. Het
kunnen reageren. De reacties gebruiken wij om eventueel
reglement regelt de verhouding tussen Tablis Wonen en
onze service- en dienstverlening aan te passen.
de bewonerscommissie. Als aanvulling op dit reglement
Ter verhoging van de service is het voor huurders moge-
is er een protocol van toepassing dat duidelijk aangeeft
lijk bepaalde klachten rechtstreeks aan een installateur,
wat bewoners wel en niet van de bewonerscommissie
servicebedrijf of verzekeringsmaatschappij door te ge-
mogen verwachten.
ven. Het is mogelijk reparatieverzoeken, meldingen van
Nog niet alle complexen hebben een commissie. Als
ontevredenheid, huuropzeggingen enzovoort per tele-
vanuit deze complexen het signaal komt dat er vanuit
foon, fax of per e-mail te melden.
de bewoners interesse is een commissie te vormen, organiseren wij met de belangstellenden een oriënterend
Alle huurders ontvangen aan het begin van het kalen-
gesprek met als doel daadwerkelijk tot de oprichting van
derjaar een brief waarin wordt aangegeven welke plan-
een bewonerscommissie te komen.
matige onderhoudswerkzaamheden aan hun woning en/
Met alle commissies is in april/ mei een voorjaarsover-
of complex verricht gaan worden. Voor aanvang van de
leg gevoerd. Naast dit overleg is aan elke commissie
werkzaamheden worden de bewoners inhoudelijk nader
het aanbod gedaan samen met de woonconsulent een
geïnformeerd. De geplande onderhoudswerkzaamheden
complexschouw te houden en de bevindingen van deze
zijn ook via de website door de huurder op te vragen.
schouw als agendapunt voor het overleg op te voeren.
Naast de contacten aan de receptie en via de telefoon en
Alle bewonerscommissies hebben voordat de individu-
internet informeren wij onze huurders middels projectge-
ele huurders werden aangeschreven het overzicht van
richte informatie, zoals brieven en informatiebrochures.
de voorgenomen planmatige onderhoudswerkzaam-
Met een assurantiekantoor zijn afspraken gemaakt over
heden ontvangen. Voor zover dit overzicht bij de commissie
het aanbieden van een verzekeringspakket. Bij het teke-
vragen opleverde, zijn deze met de desbetreffende com-
nen van de huurovereenkomst krijgt de nieuwe huurder
missie besproken.
een folder mee om vrijblijvend bij dit kantoor een offerte aan te vragen voor een verzekeringspakket. Met deze
Projectniveau
actie bieden wij onze huurders de mogelijkheid een
Oude uitbreiding West
prijsvergelijk te maken en wellicht een besparing op de
Tablis Wonen heeft de Oude Uitbreiding West beleids-
premiekosten te realiseren. Wij hopen dat met deze ac-
matig benoemd als een herstructureringsgebied. Insteek
tie huurders gestimuleerd worden hun inboedel goed te
hierbij is te komen tot sloop en vervangende nieuwbouw
verzekeren, zodat op het moment dat zich een calamiteit
op basis van een totaalvisie op de wijk, zodat er na deze
voordoet de geleden schade volledig dan wel groten-
grootschalige ingreep een wijk staat met een betere toe-
deels wordt vergoed.
komstwaarde. ‘De kwaliteit van wonen’ wordt nadrukkelijk als grondbeginsel gehanteerd. Bij deze kwaliteit speelt
Complexniveau
de woonomgeving een zeer grote rol. Bijzondere aandacht
Tablis Wonen kent 19 bewonerscommissies. Deze com-
wordt besteed aan zaken als groenvoorzieningen, speel-
missies behartigen het gezamenlijke belang van de huur-
voorzieningen, afvalverzameling en parkeeroverlast.
ders van de diverse complexen. Zij dragen binnen hun vermogen bij aan het optimaliseren van het woongenot
Tablis Wonen beseft heel goed dat zij praat en nadenkt
door instandhouding of verbetering van de kwaliteit van
over het woon- en leefklimaat van haar bewoners. Zij
de woonomgeving en het leefklimaat. Wij voeren één tot
betrekt hen dan ook vanaf het eerste uur bij de gehele
twee keer per jaar met de bewonerscommissies overleg
planontwikkelingen. In dit verband is vanuit de bewoners
over zaken die betrekking hebben op het beheer en het on-
(huurders en huiseigenaren) een klankbordgroep gefor-
derhoud van de woningen, de woonomgeving en de leef-
meerd, aangevuld met leden van het gemeentelijke wijk-
baarheid. Iedereen die in deze complexen woont, kan in
platform en de huurdersorganisatie H3S. De klankbord-
de commissie zitting nemen. De leden van de commissie
groep wordt ondersteund door het onafhankelijke bureau
hebben de taak hun achterban te informeren over de on-
Woonactief uit Dordrecht.
derwerpen waarover gesproken wordt. Daarnaast treden zij op als intermediair tussen de huurders en Tablis Wonen
In de wijk is in één van de woningen een informatiepunt
als het gaat om zaken die het gehele complex aangaan.
ingericht. Een aantal uren per week wordt er een inloop-
42 Tablis Wonen
spreekuur gehouden. Het informatiepunt is soms ook in
site is onder meer een document geplaatst met antwoor-
de avond en in het weekend open. De bemensing wordt
den op de meest gestelde vragen. Nieuwe vragen vanuit
verzorgd door medewerkers van Tablis Wonen, maar ook
de wijk worden inclusief antwoord steeds aan het stuk
door leden van de klankbordgroep. In de woning zijn on-
toegevoegd.
der meer de woningplattegronden en gevelaanzichten opgehangen, zodat bewoners op uitnodiging of bij gele-
Oranjelaan / Insigneterrein
genheid deze stukken goed kunnen bekijken.
Op 12 augustus is voor de bewoners van seniorenwo-
De herstructurering betekent ook voor de wijkkinderen
ningen aan de Oranjelaan in Oud Alblas een informatie-
dat zij eventueel tijdelijk moeten verhuizen en later in
bijeenkomst georganiseerd. Zij zijn bijgepraat over de
een vernieuwde buurt terugkeren. Dus ook voor de kin-
nieuwbouw die op het Insigneterrein gerealiseerd gaat
deren is de herstructurering een heel ingrijpend gebeu-
worden. De bijeenkomst kende een goede opkomst en
ren. Daarom heeft Woonactief in samenwerking met de
werd door de bewoners op prijs gesteld.
Henri Dunantschool en de Oranje Nassauschool een informatieproject opgestart. De kinderen hebben gekeken
Sociaal Plan bij herstructurering
naar een dvd waarop op een makkelijke manier wordt
De positie en rechten van onze huurders bij groot onder-
uitgelegd wat sloop en nieuwbouw inhoudt. Vervolgens
houd, (hoog niveau) renovatie en sloop zijn gewaarborgd
is met de kinderen gesproken over verhuizen en naar
in het Sociaal Plan bij herstructurering. Wegens de voor-
aanleiding daarvan hebben de kinderen tekeningen ge-
genomen sloop en vervangende nieuwbouw betreffende
maakt. De prenten hebben een tijdje in de hal van het
de projecten Burgemeester Winklerplein en Oude Uit-
gemeentehuis gehangen. Een jury koos acht tekeningen
breiding West is een aantal bewoners uit deze herstruc-
uit die vervolgens als ansichtkaarten zijn uitgegeven. Alle
tureringsgebieden al met inachtneming van dit plan tijde-
bewoners hebben een set kaarten ontvangen.
lijk of definitief verhuisd.
De terugkerende bewoners zijn allen uitgenodigd om in het informatiepunt de plattegronden te bekijken en te la-
Na afloop van het proces wordt onder de huurders een
ten weten wat zij van de woningindeling vinden. Verspreid
enquête gehouden waarmee wij de tevredenheid over
over een aantal avonden zijn de bewoners per straat uit-
de wijze waarop wij uitvoering hebben gegeven aan het
genodigd. De avonden zijn goed bezocht en vanuit de be-
Sociaal Plan meten. De uitkomsten van dit onderzoek
woners zijn een aantal bruikbare ideeën opgeleverd.
worden gebruikt om onze dienstverlening aan de klant te verbeteren, maar ook voor de periodieke evaluatie van
In goed overleg met de stuurgroep, de projectgroep, de
het Sociaal Plan.
klankbordgroep en Woonactief zijn individuele huisbezoeken afgelegd. Alle bewoners die hebben aangegeven in
Stichtingniveau
de wijk te willen blijven wonen of te willen terugkeren,
Door periodiek te overleggen met de Algemene Huur-
zijn in een persoonlijk gesprek in de gelegenheid gesteld
derstichting Graafstroom (AHG) uit Graafstroom en de
hun voorkeurswens voor een nieuwbouwwoning kenbaar
uit Sliedrecht afkomstige Huurderstichting Samen Sterk
te maken. Elke bewoner kon 3 opties nemen. Bewoners
(H3S) wordt aan huurders ruimte gegeven invloed op het
met de langste woonduur hadden de eerste keus. Op
beleid uit te oefenen. Binnen onze mogelijkheden stimu-
basis van deze informatie konden de woningen in een
leren wij een goede onderlinge samenwerking en over-
vroegtijdig stadium worden toegekend. Er kon ook een
legstructuur tussen de AHG en H3S.
schema voor de uitgifte van wisselwoningen worden opgesteld. Op 27 november is er in party- en vergadercen-
Algemene Huurdersvereniging Graafstroom
trum De Lockhorst een informatiebijeenkomst voor de
Met de AHG is viermaal overleg geweest. Met de AHG
huurders geweest. Bewoners zijn op deze bijeenkomst
is onder andere inhoudelijk gesproken over de verslagleg-
bijgepraat over de voortgang en kregen te horen welke
ging verhuringen 2008, het activiteitenplan 2009, bouw-
toekomstige nieuwbouwwoning aan hen is toegewezen.
projecten, Check Sociaal en het tripartietoverleg met de
De bijeenkomst mag terugkijkend zonder meer geslaagd
gemeente Graafstroom en verschillende door individuele
genoemd worden.
huurders bij de huurderorganisatie aangekaarte zaken. Ad-
Voor de informatievoorziening wordt gebruik gemaakt
viesaanvragen zijn gedaan over het huurbeleid 2008 en het
van nieuwsbrieven, maar ook van onze website. Op deze
concept beleidsplan 2010 – 2014 Mensen wensen wonen.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 43
6. Volkshuisvestingsverslag
Huurderstichting Samen Sterk
6.6.3 Realisatie van een goede overlegstructuur met
Ook met H3S is viermaal overleg geweest. Tijdens deze
onze belanghouders
bijeenkomsten waren onder meer onderwerp van ge-
Klankbordgroep
sprek het activiteitenplan 2009, de huurverhoging 2009,
Tablis Wonen kent al enkele jaren een klankbordgroep. De
de Overlegwet, diverse projecten, de brandveiligheid in
groep is samengesteld uit afgevaardigden van onze be-
portiekwoningen, de verdeelsleutel van de huismees-
langhouders, de gemeente Graafstroom en Sliedrecht, zor-
terkosten, de richtlijnen uitvoering woonruimteverde-
ginstellingen, welzijnsinstellingen, huurdersorganisaties,
ling en het Sociaal Plan bij herstructurering. Aan H3S is
makelaarskantoren, lokale ondernemingsverenigingen en
advies gevraagd over een drietal beleidsmatige zaken,
scholen. Met de klankbordgroep wordt in het algemeen
namelijk het huurbeleid 2009, het aanvullende investe-
gesproken over ontwikkelingen op het gebied van bouwen,
ringsvoorstel Hooghe Dijck en het concept beleidsplan
wonen, zorg en welzijn. Met de groep treden wij ook in
2010 – 2014 Mensen wensen wonen. Naast het perio-
discussie over onze rol en betrokkenheid naar de belang-
dieke overleg vindt twee maal per jaar een apart overleg
houders. In een tweetal bijeenkomsten is met de klank-
met H3S plaats waarin alle lopende nieuwbouwprojecten
bordgroep gesproken over onze maatschappij-oriëntatie en
worden doorgenomen.
ons nieuwe beleidsplan.
Beide huurderorganisaties hebben op 31 maart 2009 een
Bestuurlijk gemeentelijk overleg
presentatie bijgewoond over het thema onrendabele top-
Op bestuurlijk niveau vindt in Graafstroom en Sliedrecht
pen. De bijeenkomst is als zeer nuttig ervaren en leverde
periodiek overleg plaats met de wethouder van Ruimte-
de beide organisaties veel inzichten op over de financie-
lijke Ordening, Volkshuisvesting en Milieu, een afvaardi-
ringsproblematiek van de onrendabele toppen.
ging van het gemeentelijk werkapparaat en Tablis Wonen. Het overleg staat vooral in het teken van elkaar informe-
Tablis Wonen heeft op 12 mei 2009 voor beide huurder-
ren en bijpraten over lopende en in voorbereiding zijnde
organisaties door Smart Energy Consult een presentatie
beleidszaken.
laten verzorgen over domotica en breedband. Er is uitgelegd wat het één en ander inhoudt en er is uiteengezet
Bestuurlijk overleg Wonen, Welzijn en Zorg
wat vandaag de dag op dit gebied zoal mogelijk is en hoe
Sliedrecht kent ook een bestuurlijk overleg Wonen, Wel-
de markt zich ontwikkelt.
zijn en Zorg. In dit overleg worden actualiteiten en ontwikkelingen op voornoemde terreinen besproken. Naast
6.6.2 Realisatie implementatie nieuwe Overlegwet
de gemeente Sliedrecht en Tablis Wonen nemen aan
Per 1 januari 2009 is de nieuwe Overlegwet van kracht.
deze bijeenkomsten onder andere Stichting Welzijnswerk
De veranderingen binnen de wet zijn in beeld gebracht
Sliedrecht (voorheen Stichting Ouderenwerk Sliedrecht),
en getoetst aan de huidige samenwerkingsovereenkom-
Stichting Waardeburgh en het Rivas deel.
sten tussen Tablis Wonen en beide huurderorganisaties. De overeenkomsten moeten op een aantal punten wor-
Driepartijenoverleg
den aangepast. Deze punten zijn met de AHG en H3S
In de gemeente Graafstroom wordt een paar keer per
inhoudelijk besproken. Afgesproken is begin 2010 een
jaar een driepartijenoverleg belegd tussen de gemeente
gezamenlijke samenwerkingsovereenkomst af te sluiten.
Graafstroom, de Algemene Huurdersvereniging Graaf-
Ook is de vernieuwde positie van bewonerscommissies
stroom en Tablis Wonen. Tijdens dit overleg worden be-
kritisch bekeken. Met beide huurderorganisaties gaan
leidsontwikkelingen en actuele kwesties besproken, en
we een informatietraject voor de commissies opstarten.
op grond daarvan zo nodig onderlinge werkafspraken
Naast een informatiebijeenkomst gaan wij met een bulle-
gemaakt. Zaken die in 2009 aan de orde zijn geweest,
tin de commissies informeren over de wijzigingen, deze
zijn onder meer de huisvestigingsverordening, de bouw-
wijzigingen toelichten en de bestaande contracten en af-
plannen binnen de gemeente Graafstroom, de presta-
spraken aanpassen aan de wettelijke vereisten.
tieafspraken tussen de gemeente Graafstroom en Tablis Wonen, de herziene bestemmingsplannen voor de kernen en de structuurvisie.
44 Tablis Wonen
6.6.4 Realisatie van goed toegankelijke communica-
In deze folder is onder meer beschreven waarom Tablis
tiemiddelen
Wonen woningen verkoopt, hoe het totale verkooppro-
Website
ces er uitziet, de voor- en nadelen van kopen en huren en
Eind 2008 is ook de toegankelijkheid en de actualiteit van
de rol van de notaris.
de opgenomen informatie van onze website onderzocht. Tevens is bekeken of onze informatie makkelijk via de
Huurkrant en Woonkostenkrant
website te vinden is. De evaluatie van onze website heeft
Bij de aanzegging van de jaarlijkse huurverhoging ont-
ons doen besluiten onze website te moderniseren. Dit is
vangen alle huurders de, door het ministerie van VROM,
begin 2009 gerealiseerd.
Aedes en Nestas Communicatie ontwikkelde ’Huurkrant’ en ’Woonkostenkrant’. Deze kranten bevatten informatie
Bewonersmagazine
over de spelregels ‘huurverhoging’. In de kranten wordt
Met behulp van Muurlink Creatieve Communicatie is drie
ook advies gegeven om de uitgaven en inkomsten goed
keer een bewonersmagazine gemaakt. Deze is verspreid
in balans te houden. Ook worden de huurders geatten-
onder alle huurders en belanghebbenden. Het blad geeft
deerd op de mogelijkheid Huurtoeslag aan te vragen.
informatie over allerlei zaken die voor huurders van be-
Naast deze informatie ontvangen de bewoners een uit-
lang kunnen zijn. Naast het bewonersmagazine is een
gebreide toelichting over het servicekostenpakket.
verkort jaarverslag gemaakt en gepubliceerd op de website. In het bewonersmagazine is vermeld dat deze op
Energiekrant
de website staat en ook konden geïnteresseerden een
Door Aedes en Nestas Communicatie is ook een energie-
gedrukte versie op verzoek op laten sturen of afhalen aan
krant uitgegeven. Het thema van de krant is: “Energiebe-
de balie.
sparen: goed voor het milieu en goed voor uw portemonnee”. De krant bevat de nodige energietips. De energie-
Bewoners Informatiemap
krant hebben wij onder al onze huurders verspreid.
Voor de bewoners is een informatiemap samengesteld. In deze map zijn alle relevante documenten gebundeld
Brandpreventiekrant
die direct of indirect betrekking hebben op de huurrelatie.
Door Aedes en Nestas Communicatie is een brandpre-
De map wordt bij het tekenen van de huurovereenkomst
ventiekrant uitgegeven. Deze krant hebben al onze huur-
aan de nieuwe huurder uitgereikt.
ders ontvangen en is ook te vinden in één van de folderzuilen in de ontvangsthal van ons kantoor.
Folders Voor de nieuwbouwprojecten Baanhoek-West fase 1 zijn
De huur-, woonkosten-, energie- en brandpreventiekrant
projectfolders ontworpen. Naast een algemene folder is
zijn ook te downloaden via onze website.
met betrekking tot dit project een apart informatieblad voor de 27 huurwoningen, de 28 koopgarant woningen
Klus- en informatiewijzers
en de 12 vrije sector woningen gemaakt. Bovendien is
In het kader van communicatie met en informatie aan
een aparte brochure samengesteld over Koopgarant.
bewoners is een groot aantal informatie- en kluswijzers
Met deze folders waren wij in staat geïnteresseerden op
uitgegeven. In de losse informatiewijzers worden zaken
een goede manier te informeren over het wonen in Slie-
behandeld als onderhoud, overlast, woningruil en huur-
drecht, het project zelf, de woningtypen, de huurprijzen
beëindiging. Deze wijzers liggen in onze ontvangsthal
en de woningtoewijzing.
maar zijn ook via onze website te downloaden.
Een aantal complexen is in het verleden beleidsmatig be-
Folder algemeen
noemd voor verkoop. Alle zittende huurders hebben van
Naast onze eigen folder en documentatiemateriaal is van
ons een schrijven ontvangen waarin wij gepolst hebben
diverse belanghouders, de gemeentelijke sociale dienst,
of zij op dit moment hernieuwde belangstelling voor aan-
zorgpartners, welzijnsorganisaties enzovoort voorlich-
koop van hun huurwoning hebben. Bij deze brief was in-
tingsmateriaal terug te vinden in onze informatiezuilen in
gesloten een geüpdate brochure “Huurwoning te koop”.
onze ontvangsthal van ons kantoor.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 45
6. Volkshuisvestingsverslag
Woondag Drechtsteden
Ook in het vierde kwartaal heeft een klant een klacht bij
Tablis Wonen heeft op zaterdag 12 oktober 2009 samen
de commissie neergelegd. Het ongerief had betrekking
met de andere woningcorporaties in de Drechtsteden
op het feit dat de geaccepteerde woning niet was uitge-
deelgenomen aan de Woondag Drechtsteden. Op deze
rust met een warmwatervoorziening, terwijl deze naar
Woondag werden marktpartijen in de gelegenheid ge-
de mening van de klant wel was toegezegd. Op verzoek
steld hun nieuwbouwwoningen en – projecten te pre-
van de commissie hebben wij schriftelijk onze zienswijze
senteren, zowel in de huur- als koopsector. De dag bood
op deze ontevredenheidsuiting gegeven. De commissie
ook ruimte belangrijke woonelementen zoals de leef-
heeft de klacht niet ontvankelijk verklaard aangezien uit
omstandigheden, de woonmilieus en faciliteiten van de
de door ons aangeleverde stukken bleek dat klant nog
deelnemende woonplaatsen te promoten. Door het or-
voor het tekenen van de huurovereenkomst op de hoog-
ganiseren van deze dag krijgen (toekomstige) bewoners
te was van het feit dat in de woning geen warmwater-
de gelegenheid om al deze facetten op één plaats aan
voorziening aanwezig was.
te boren. Tablis Wonen heeft deze dag aangegrepen om haar projecten Baanhoek-West en Hooghe Dijck onder de
6.6.7 Realisatie van een klachtencommissie betref-
aandacht van de bezoekers te brengen.
fende de woonruimteverdeling Op grond van de Huisvestingswet is door de deelne-
6.6.5 Realisatie van een goede bereikbaarheid
mende gemeenten een klachtencommissie woonruimte-
Het kantoor van Tablis Wonen is van maandag tot en met
verdeling ingesteld. De klachtencommissie functioneert
vrijdag van 08.30 tot 17.00 uur geopend. Buiten deze kan-
onafhankelijk van de gemeenten en de verhuurders.
tooruren zijn wij voor spoedeisende zaken bereikbaar via
Haar adviezen zijn bindend. De doelstellingen en werk-
de Algemene Nacht Veiligheidsdienst (ANVD). Niet drin-
wijze van de commissie zijn vastgelegd in het Reglement
gende reparatieverzoeken kunnen ook per verzoekkaart,
Klachtencommissie woonruimteverdeling. De commis-
e-mail of via onze website worden gemeld. De laatste
sie heeft tot doel:
twee genoemde communicatiemiddelen kunnen ook
• klachten te behandelen van iedere woningzoekende
gebruikt worden voor het opvragen van informatie en
die zich, door een besluit of handelen ter uitvoering
dergelijke.
van de overeenkomst in, zijn persoonlijk belang geschaad acht;
6.6.6 Realisatie van een geschillencommissie (algemeen)
• bij te dragen aan een goede afhandeling van klachten
De Geschillencommissie Wonen Zuid-Holland Zuid is er
van woningzoekenden en daarmee aan de optimalise-
voor alle klanten van de aangesloten woningcorporaties,
ring van de relatie tussen de bij de uitvoering van de
die bij hun eigen corporaties de klachtenprocedure heb-
overeenkomst betrokken partijen;
ben doorlopen. Een huurder, ex-huurder, MGE/Koopga-
• tegemoet te komen aan de behoefte van woning-
rant bewoner of koper van een woning van de corporatie
zoekenden om te kunnen worden gehoord over en
kan als hij of zij zich persoonlijk door de corporatie bena-
invloed uit te kunnen oefenen op besluiten of hande-
deeld voelt en met de corporatie niet tot een oplossing/
lingen van partijen ter uitvoering van de overeenkomst
vergelijk weet te komen bij de commissie om een onpartijdig oordeel vragen.
die op hen betrekking hebben; • het signaleren van knelpunten in het woonruimteverdelingsysteem.
In het tweede kwartaal is bij de Geschillencommissie Zuid-Holland Zuid door één klant van Tablis Wonen een
De commissie ontving in 2009 in totaal 114 klachten,
geschil aanhangig gemaakt. De commissie heeft over
waarvan drie klachten gericht waren tegen een door
deze zaak een hoorzitting gehouden. Tijdens deze zitting
Tablis Wonen genomen besluit of op de wijze waarop
is Tablis Wonen in de gelegenheid gesteld haar visie op
onze organisatie uitvoering aan de overeenkomst heeft
de zaak te geven. De huurder is zonder bericht van ken-
gegeven. De commissie was van oordeel dat één klacht
nisgeving niet komen opdagen. In deze kwestie zijn wij
niet ontvankelijk was. De overige twee waren ontvan-
door de commissie in het gelijk gesteld, in die zin dat zij
kelijk maar niet één gegrond. Deze klachtencommissie
van mening is dat Tablis Wonen binnen haar verantwoor-
staat overigens geheel los van de geschillencommissie
delijkheid voldoende inspanningen heeft geleverd een
Wonen Zuid-Holland Zuid.
overlastzaak op te lossen.
46 Tablis Wonen
6.6.8 Realisatie van de procedure ontevredenheidsmeldingen Tablis Wonen heeft een systeem voor ontevredenheidsmeldingen ontwikkeld. Een melding omvat elke uiting van ongenoegen die gaat over een product, service, personeel of het klachtenproces zelf. De uiting gaat altijd over iets wat al gebeurd of gedaan is. Met deze procedure hebben wij nader invulling willen geven aan onze klantvriendelijkheid. Bovendien levert het naast zinvolle informatie over de aard van de klachten en de termijnen van behandelingen ook bruikbare leermomenten voor onze organisatie op. 6.6.9 Realisatie van het herijken van het huidige participatiebeleid Het huidige participatiebeleid wordt aan een herijking onderworpen. Op dit moment wordt hard gewerkt aan een notitie waarin door Tablis Wonen keuzes gemaakt moeten worden hoe zij de participatie in de toekomst vorm wil geven. Het is de bedoeling voor 1 juli 2010 de notitie als discussiestuk binnen de organisatie en met de externe belanghouders te bespreken.
6.7 Financiële continuïteit Voor tekstuele toelichting betrefende dit onderwerp verwijzen wij naar paragraaf 5.5.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 47
7. Kengetallen 7.1 Woningbezit 1. Woningen en woongebouwen vooroorlogs 2. Naoorlogse woningen 3. Garages, parkeerplaatsen, winkel/kantoorruimten Totaal aantal verhuureenheden in exploitatie
Mutaties in woningbezit
2009
2008
283
283
4.406
4.366
121
121
4.810
4.770
1. Aantal opgeleverd
+ 51
+112
2. Aantal aangekocht
+ 1
+1
3. Samengevoegd
0
0
4. Mutatie garages
0
+ 13
- 12
-7
0
0
5. Aantal verkocht 6. Aantal uit exploitatie door sloop
Aantal woningen naar huurprijsklasse (in een percentage van het totaal)
1. Goedkoop (< € 357,37)
23,7
24,2
2. Betaalbaar (€ 357,37 < € 548,18)
72,2
71,8
4,1
4,0
3. Middelduur/duur (> €548,18)
48 Tablis Wonen
7.2 Kwaliteit
1. Aantal reparatieverzoeken per woning (klachten en mutatie)
2,2
2,2
2. Aantal reparatieverzoeken per woning voor klachten
1,7
1,7
3. Aantal reparatieverzoeken per woning voor mutatie
0,5
0,5
4. Kosten planmatig onderhoud per woning
1.551
1.305
5. Kosten dagelijks onderhoud per woning (klachten en mutatie)
206,4
340,8
6. Kosten klachtenonderhoud per woning
217
200
7. Kosten mutatie onderhoud per mutatie
1.847
140.8
7.3 Prijs-kwaliteit
1. Gemiddeld aantal punten WWS
132
131
2. Gemiddeld netto huurprijs per einde boekjaar
403
391
7.4 Het verhuren van woningen
1. Verhuisgraad
8.94
10.7
2. Huurachterstand in % jaarhuur
0.92
0.95
3. Huurderving in % jaarhuur
2.95
1.11
7.5 Financiële continuïteit 1. Solvabiliteit
29.94
30.79
2. Liquiditeit
1.18
0.83
3. Rentabiliteit eigen vermogen
3.79
17.58
4. Rentabiliteit vreemd vermogen
1.91
5.27
5. Rentabiliteit totaal vermogen
4.08
5.40
6.943
6.780
955
2.015
6. Interne financiering per woning 7. Cashflow per woning
7.6 Balans en winst- en verliesrekening
1. Eigen vermogen per woning
7.899
7.647
2. Huuropbrengst per woning
4.616
4.553
3. Overige waardeveranderingen per woning
-
-
4. Renteresultaat per woning
34.5
355.1
5. Kapitaallasten per woning
777,1
841.5
6. Bedrijfslasten per woning
1.442
1.375
7. Onderhoudskosten per woning
1.799
1.161
299
1.345
8. Jaarresultaat per woning
7.7 Personeelsbezetting
Aantal formatie plaatsen/ 1000 woningen gesplitst naar afdeling einde boekjaar
1. Directie/secretariaat/beleid
1.15
1,40
2. Woondiensten
3.25
2,79
3. Financiën
1.11
1.05
4. Huishoudelijke dienst
0.35
0.29
5. Bouw en onderhoud toezicht
2.68
2.67
6. Bouw en onderhoud uitvoerend
1.73
1.69
10.27
9.89
7. Totaal
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 49
8. Prognoses
Ontwikkeling netto-werkkapitaal (x € 1000)
2009
Ontwikkeling nettowerkkapitaal
bested.
-1910
Beginsaldo werkkapitaal
Bedrijfsuitoefening
2010
herkomst
herkomst
bested.
1495
- jaarresultaat
1487
-1752
- afschrijving
3010
3250
Cashflow
4497
1498
Kapitaalgoederensfeer - investeringen
7145
19871
- aankoop
500
- koopgarant
2451
- desinvesteringen
511
5774
6500
14650
Vermogenssfeer - mutatie leningen
- mutatie financiële vaste activa - aflossingen - mutatie overige voorzieningen
883
4248
- mutatie waarborgsommen
52
4325
4325
2451
2
Eindsaldo werkkapitaal
Ontwikkeling balansposten
1495
Eigen vermogen terugkoopverplichting koopgarant
-1227
37040
6699
Schulden op lange termijn
70694
81019
Schulden op korte termijn
11726
7182
114735
128481
8973
1707
29,94
27,11
Vlottende activa
35288
4248
Materiele en Financiële vaste activa
Financiele kengetallen Solvabiliteit (EV/BT)
Rentabiliteit totaal vermogen (bet.rente +jaarres/BT)
4,15
1,77
Rentabiliteit eigen vermogen (Jaarres./EV)
4,01
-4,96
Current ratio (Vl.Activa/Kortl. schulden)
50 Tablis Wonen
1,13
0,83
2011
2012
herkomst
bested.
-1227
2013
herkomst
bested.
bested.
-899
2014
herkomst
herkomst
-492
-304
3255
1935
2460
2895
3066
2751
2877
2994
6321
4686
5337
5889
44069
bested.
35701
19223
11334
8650
7785
2595
500
1730
17997
12212
4901
826
28372
35810
12867
10335
37
38
41
44
7830
1730
16638
8650
3735
7785
5536
2595
-899
-492
-304
-80
38543
40478
42938
8429
17079
24864
45833 27459
101561
120733
129865
134664
6854
6447
6259
6035
153680
183030
202219
212284
1707
1707
1707
1707
24,80
21,91
21,06
21,42
5,26
4,37
4,53
4,71
8,45
4,78
5,73
6,32
0,87
Jaarverslag 2009
0,92
0,95
0,99
Tablis Wonen 51
52 Tablis Wonen
Jaarrekening
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 53
1. Algemene toelichting
1.1 Regelgeving
specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingvoorschriften geformuleerd.
De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met
geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In
de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de
dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens
stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarver-
enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslag-
slaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarver-
jaren vanaf 2005 is door de Raad voor de Jaarverslag-
slaggeving.
geving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder
Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verlies-
meer specifieke modellen voor de balans en de winst-
rekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarreke-
en-verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector
ning genummerd.
2. Balans Balans per 31 december 2009 (na resultaatbestemming) (x € 1.000)
Ref.
2009
2008
0
0
Vaste activa
Materiële vaste activa
Onroerende en roerende zaken in exploitatie
9.1
100.879
89.407
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
9.1
4.248
0
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
9.1
2.061
9.743
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
9.1
4.636
4.802
111.824
103.952
Financiële vaste activa
Te vorderen BWS-subsidies
9.2
332
385
Latente belastingvorderingen
9.3
2.468
1.641
Deelnemingen
9.2
101
1
Overige
9.2
10
1
2.911
2.028
Vlottende activa
Voorraden
9.4
1.241
1.203
Vorderingen Huurdebiteuren
9.5.1
239
235
Gemeenten
9.5.2
182
291
Overige vorderingen
9.5.3
140
1.384
Overlopende activa
9.5.4
340
439
Liquide middelen
2.349
6.831
5.944
9.5.5
54 Tablis Wonen
901
123.708
115.476
Ref.
2009
Passiva
Eigen vermogen
Kapitaal
9.6.1
Resultaat boekjaar
35.553
29.303
1.487
6.250
37.040
2008
35.553
Langlopende schulden
9.7
Leningen overheid
9.7.1
8.069
8.574
Leningen kredietinstellingen
9.7.1
62.615
59.935
Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden
9.7.2
4.248
0
Waarborgsommen
9.7.3
10
8
74.942
68.517
Kortlopende schulden
9.8
Schulden aan kredietinstellingen
9.8
4.325
4.017
Schulden aan leveranciers
9.8
1.900
2.728
Belastingen en premies sociale verzekeringen
9.8
1.529
345
Overlopende passiva
9.8
3.972
4.316
11.726
123.708
11.406
Jaarverslag 2009
115.476
Tablis Wonen 55
3. Winst- en verliesrekening Winst- en verliesrekening over 2009 (x € 1.000)
Ref.
2009
2008
Huren
10.1
21.644
21.168
Vergoedingen
10.2
2.818
2.491
Verkoop onroerende zaken
10.3
1.576
2.598
Bedrijfsopbrengsten
Gerealiseerde opbrengsten onderhanden projecten Overige bedrijfsopbrengsten
10.4
Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten
52
0
285
357
26.375
26.614
2.993
3.115
Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa
10.5
Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa
10.6
274
- 1.197
Lonen en salarissen
2.286
2.203
Sociale lasten
300
243
Pensioenlasten
437
409 6.590
Lasten onderhoud
10.7
8.439
Overige bedrijfslasten
10.8
6.761
6.397
Som der bedrijfslasten
21.490
17.760
Bedrijfsresultaat
4.885
8.854
10.10
162
547
Rentelasten en soortgelijke kosten
10.10
3.644
3.912
resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
1.403
5.489
- 84
- 761
1.487
6.250
Financiële baten en lasten
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten
Belastingen
10.11
Nettoresultaat na belastingen
56 Tablis Wonen
4. Kasstroomoverzicht 2009 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
4.885
8854
Aanpassingen voor: - Afschrijvingen
3010
3137
- Overige
274
0
Veranderingen in werkkapitaal:
3284
- Voorraden
-38
-1203
- Vorderingen
1448
-1272
320
1761
- Kortlopende schulden (excl. Bankkrediet)
3137
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
1730
-714
Ontvangen/(betaalde) interest Ontvangen/(betaalde) belasting naar de winst
-3482
-3365
84
761
Kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-3398
-2604
Investeringen in materiële vaste activa
-11742
-26553
Desinvesteringen materiële vaste activa
586
14023
Investeringen in financiële vaste activa
-885
-779
Desinvesteringen financiële vaste activa
2
0
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-12039
-13309
Ontvangsten uit langlopende schulden (klim) Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen)
10750
Aflossing langlopende schulden
-4325
0
-3658
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
6425
-3658
887
-8294
Toename/afname geldmiddelen in 2009
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 57
5. Grondslagen voor waardering van activa en passiva 5.1 Algemeen
Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan
5.1.1 Vergelijking met voorgaand jaar
wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aange-
De gehanteerde grondslagen van waardering en resul-
gaan worden in de waardering betrokken. Herstructure-
taatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van
ring onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren
voorgaand jaar.
of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit.
5.1.2 Verwerking verplichtingen
De lasten van onderhoud waaronder renovatie onder-
In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare
scheiden zich van activeerbare kosten doordat er geen
verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt
sprake is van een waardeverhoging van het actief. De
die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geforma-
lasten van onderhoud worden direct in het resultaat ver-
liseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake
antwoord.
wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders
Complexen worden gedefinieerd op basis van groepen
aangaande verplichtingen betreffende toekomstige her-
van gelijksoortige activa (kasstroomgenererende een-
structureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten.
heid). Deze worden gedefinieerd op basis van geografi-
Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvor-
sche indeling, welke zich als volgt laten omschrijven:
mingsproces van de corporatie rondom projectontwikke-
1. Graafstroom
ling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is
2. Sliedrecht
sprake na de formalisering van de definitieve ontwerpfase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning
De indeling sluit aan op de wijze waarop het interne be-
heeft plaatsgevonden.
leid en de bedrijfsvoering is gedefinieerd. Aansluiting is daarbij gezocht bij de differentiatie in het huur- en onderhoudsbeleid en levensduurschattingen.
5.2 Activa Jaarlijks vindt toetsing plaats van de boekwaarde en re5.2.1 Onroerende en roerende zaken in exploitatie
ële waarde. De toetsing geschiedt op complexniveau.
De oorspronkelijke investeringen in complexen worden gewaardeerd tegen verkrijging- of vervaardigingprijs on-
Een bijzonder waardeverminderingverlies is het bedrag
der aftrek van cumulatieve afschrijvingen en (naar ver-
waarmee de boekwaarde de reële waarde duurzaam
wachting duurzame) bijzondere waardeverminderingen.
overschrijdt. Van duurzaamheid is sprake wanneer de verwachte reële waarde gedurende een periode van ten-
De verkrijging- of vervaardigingprijs wordt bepaald als
minste vijf jaar lager is dan de boekwaarde.
de som van alle direct toe te rekenen uitgaven, eventueel vermeerderd met na-investeringen. Tevens worden
De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voor-
hierbij de rente tijdens de bouw op vreemd vermogen
genomen bestemming van complexen. De reële waarde
en direct toerekenbare interne kosten evenals transac-
van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor
tiekosten geactiveerd. Voor zover verkregen subsidies
de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken
kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in
kunnen voor lange of korte termijn voor verhuur worden
mindering gebracht op de verkrijging- of vervaardiging-
aangehouden.
prijs. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen.
Indien wordt vastgesteld dat een in het verleden ver-
Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering
antwoorde bijzondere waardevermindering niet meer
is aangetrokken wordt de interestvoet van deze speci-
bestaat of is afgenomen wordt de toegenomen boek-
fieke financiering gehanteerd.
waarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen
Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investerin-
bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn
gen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief wor-
verantwoord.
den aangemerkt als activeerbare kosten van vernieuwing.
58 Tablis Wonen
De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van
• een rekenrente van 5,75% (voorgaand jaar: 5,75%) voor WSW-geborgde woningen;
toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige ex-
• een rekenrente van 5,75% (voorgaand jaar: 5,75%)
ploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van
voor niet-WSW-geborgde woningen, bedrijfsmatige
de investering. Daarbij wordt rekening gehouden met de
en overige onroerende zaken;
voorgenomen bestemming en aard van het bezit. Onder-
• de periode waarover contant gemaakt wordt loopt
scheid wordt gemaakt in woningen bestemd voor de ver-
parallel met de geschatte resterende levensduur van
huur, woningen bestemd voor de verkoop op korte en lan-
de complexen/investering (variërend van 0 tot 50 jaar)
ge termijn en bedrijfsmatige/overige onroerende zaken.
(voorgaand jaar: 0 tot 50 jaar), de minimale levensduur is gesteld op 10 jaar tenzij vanuit planvorming een kor-
De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en
tere levensduur gerechtvaardigd is;
onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting
• de heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volkshuis-
van de directie weergeven van de economische omstan-
vesting en de te betalen vennootschapsbelasting ma-
digheden die van toepassing zullen zijn gedurende de
ken geen onderdeel uit van de bedrijfswaarde.
resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2009 intern geformaliseerde meer-
Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening
jaren begroting en bestrijken een periode van 5 jaar be-
gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de
houdens de verwachte kosten van groot onderhoud, erf-
bestaande leningenportefeuille en beleggingen.
pacht en overige contracten met een werkingsduur van
De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tus-
meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud
sen de contante waarde van de verwachte kasstromen
worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhouds-
uit hoofde van leningen en beleggingen en de waarde-
begroting onderkende cycli per component. Voor latere
ring van deze posten op de balans.
jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente evenals
De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoor-
genormeerde lastenniveaus.
merkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrij-
Bij de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende uit-
willige verkoop binnen een verwachte termijn, onder af-
gangspunten:
trek van verkoopkosten die niet door de koper worden ge-
• jaarlijkse huurverhogingen van 1,5% (voorgaand jaar:
dragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitge-
1,5% );
voerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden
• jaarlijkse huurderving van 0,75% (voorgaand jaar: 0,75%);
vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd.
• mutatiegraad van 10,7% en huurharmonisatie tot 65 %
Gegeven het feit dat verkopen hoofdzakelijk worden ver-
van de maximaal redelijke huur (voorgaand jaar: 65 %);
richt in het kader van de financiering van onrendabele in-
• jaarlijkse stijgingen van de variabele lasten van 2,5 %
vesteringen in nieuwbouw worden deze verkopen voor
(voorgaand jaar: 2,5%); • genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering en algemeen beheer) van € 1343 per verhuureenheid
een periode van vijf jaar in de waardering betrokken. Daarmee wordt recht gedaan aan het voorwaardelijke karakter van het geoormerkte verkopen.
(voorgaand jaar: 1338); • de genormeerde klachten- en mutatieonderhoudskos-
De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen
ten € 369.20 per vhe (bedrijfseconomische interne
in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen herbe-
norm) (voorgaand jaar: €358.74);
stemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op
• kosten van planmatig onderhoud, conform onder-
basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkante meter-
houdsbegroting voor de eerstkomende 2 jaar, daarna
prijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt
een bedrijfseconomische norm van € 961 per ver-
geïndexeerd naar het einde van de levensduur en vermin-
huureenheid (voorgaand jaar: 3 jaar € 968);
derd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaat-
• een restwaarde op basis van geschatte grondwaarde
sing. Indien feitelijke dan wel in rechte afdwingbare ver-
aan het einde van de exploitatieperiode of de ver-
plichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor
wachte opbrengstwaarde bij verkoop € 19.734 (voor-
de bestemming van de grond dan wordt met deze gewij-
gaand jaar: € 18.933);
zigde bestemming in de waardering rekening gehouden.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 59
5. Grondslagen voor waardering van activa en passiva
5.2.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
5.2.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Waardering tegen actuele waarde
De onroerende en roerende zaken ten dienste van de ex-
Onroerende zaken die in het kader van een regeling Ver-
ploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaar-
koop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan
de onder aftrek van lineaire/ annuïtaire afschrijvingen.
een derde en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopplicht kent worden aangemerkt als financieringscon-
Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa worden
structie. De betreffende onroerende zaken worden ge-
gewaardeerd tegen verwachte directe opbrengstwaarde.
waardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VOV.
5.3 Financiële vaste activa
Indien de regeling voorziet in een terugkooprecht tegen
5.3.1 Te vorderen BWS-subsidies
een significant lagere terugkoopprijs dan de reële waarde
De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woning-
op het terugkoopmoment dan is de verwerking in over-
gebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante
eenstemming met de terugkoopplicht.
waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde be-
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachts-
dragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van
waarde wordt aan de creditzijde van de balans een terug-
de disconteringsvoet en loopt vanaf de vaststelling van
koopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplich-
de subsidie maximaal 30 jaar. Het kortlopende deel van
ting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij
deze post is opgenomen onder de vlottende activa.
overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden.
5.3.2 Deelnemingen De netto vermogenswaarde wordt berekend volgens
In het kader van de verkoop van woningen onder voor-
de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening: voor
waarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting
deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschik-
en/ of recht. Deze is mede afhankelijk van de ontwikke-
baar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt
ling van de waarde van de woningen in het economische
uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de betref-
verkeer. De terugkoopverplichting/ recht wordt jaarlijks
fende deelneming.
gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplich-
Indien de waardering van een deelneming volgens de
ting onder de kortlopende schulden verantwoord.
netto vermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover de woningcorporatie
5.2.3 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
in deze situatie geheel of ten dele instaat voor de schul-
Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaar-
den van de deelneming respectievelijk het stellige voor-
deerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van
nemen heeft de deelneming tot betaling van haar schul-
het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht
den in staat te stellen wordt een voorziening getroffen.
en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskos-
Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan wor-
ten. Bij de bepaling van de bijzondere waardeverminde-
den uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs
ring worden de boekwaarde en de reële waarde van de
of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde.
kasstroomgenererende eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren betrokken.
5.3.3 Latente belastingvorderingen en -verplichtingen Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden
Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende com-
opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde
plexen in exploitatie zijn genomen.
van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen
60 Tablis Wonen
de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar
5.5.2 Liquide middelen
gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gel-
Liquide middelen bestaan uit kasgeld, banktegoeden en de-
den, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld.
posito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schul-
Latente belastingvorderingen uit hoofde van verreken-
den aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.
bare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn
5.6 Langlopende schulden
waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut.
Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten
Latente belastingen worden verantwoord voor tijdelijke
die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de
verschillen tenzij Tablis Wonen in staat is het tijdstip van
schulden worden in de waardering bij eerste verwerking
afloop van het tijdelijke verschil te bepalen en het niet
opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking
waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil in de voorzien-
gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het
bare toekomst zal aflopen.
ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de
Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uit-
financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen
eindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effec-
zijn opgenomen onder de voorzieningen.
tieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst-en-verliesrekening als interestlast verwerkt.
5.4 Voorraden
Leningen die zijn aangetrokken binnen het Dynamische Kostprijshuursysteem (klimleningen) worden niet afge-
5.4.1 Voorraden
lost zolang de bijbehorende exploitaties van de activa
De voorraden onderhanden werk (onverkochte woningen
voorgecalculeerde exploitatieverliezen opleveren. Gedu-
uit projectontwikkeling) worden gewaardeerd op ver-
rende deze periode worden de leningen jaarlijks met een
vaardigingprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaar-
vooraf bepaald bedrag verhoogd.
digingprijs omvat alle kosten die samenhangen met de
De aflossingsverplichting voor het komende jaar van de
verkrijging of vervaardiging, evenals gemaakte kosten
langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopen-
om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige
de schulden.
staat te brengen. Bij de kosten van vervaardiging zijn inbegrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de
In het kader van de verkoop van woningen onder voor-
productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kos-
waarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting
ten. Hieronder vallen de kosten van het bedrijfsbureau,
die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waar-
onderhoudsafdeling en interne logistiek evenals toere-
de van de woningen in het economische verkeer. De te-
kende rente.
rugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien
De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder
de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar
aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de be-
zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende
paling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehou-
schulden verantwoord.
den met de incourantheid van de voorraden.
5.5 Vorderingen
5.7 Overige activa en passiva
5.5.1 Huurdebiteuren
Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangege-
Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening
ven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale
houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaar-
waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodza-
heid gebaseerd op een statische benadering.
kelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 61
6. Grondslagen voor bepaling van het resultaat 6.1 Algemeen
gerekend en toegewezen kunnen worden aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever
Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de op-
kunnen worden toegerekend.
brengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transac-
Indien het waarschijnlijk is dat de totale projectkosten de
ties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gereali-
totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de
seerd, verliezen al zodra zij voorzienbaar zijn.
verwachte verliezen onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Dit verlies wordt verwerkt in de kost-
6.1.1 Opbrengstverantwoording
prijs van de omzet. De voorziening voor het verlies maakt
Opbrengsten uit de levering van goederen worden ver-
deel uit van de post onderhanden projecten.
werkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot het eigendom van de goederen zijn overge-
6.1.2 Bijzondere posten
dragen aan de koper.
Bijzondere posten zijn baten of lasten die behoren tot de
Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden
gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard,
naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de
omvang of het incidentele karakter afzonderlijk worden
verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding
toegelicht. Dit om een goed inzicht te geven in het resul-
tot de in totaal te verrichten diensten.
taat uit gewone bedrijfsuitoefening van de corporatie en vooral de ontwikkeling daarin. Bijzondere posten worden
Projectopbrengsten en projectkosten
met het oog op de analyse en de vergelijkbaarheid van
Voor onderhanden projecten, waarvan het resultaat op
de resultaten zoveel als mogelijk naar aard en omvang
betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de pro-
afzonderlijk en ongesaldeerd toegelicht.
jectopbrengsten en de projectkosten verwerkt als netto omzet en kosten in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum (de ‘Percen-
6.2 Bedrijfsopbrengsten
tage of Completion’-methode, ofwel de PoC-methode). 6.2.1 Huren De voortgang van de verrichte prestaties wordt bepaald
De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege ge-
op basis van de tot de balansdatum gemaakte project-
bonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2009
kosten in verhouding tot de geschatte totale projectkos-
bedroeg dit maximumpercentage 2,5%.
ten. Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden geschat, dan worden de opbrengsten als netto
6.2.2. Verkoop onroerende zaken
omzet verwerkt in de winst-en-verliesrekening tot het
De post verkopen onroerende zaken betreft het saldo van
bedrag van de gemaakte projectkosten, dat waarschijnlijk
de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde
kan worden verhaald. De projectkosten worden dan ver-
(bestaand bezit) dan wel de vervaardigingprijs (Projecten
werkt in de winst-en-verliesrekening in de periode waarin
voor derden). Winsten worden verantwoord op het mo-
ze zijn gemaakt. Zodra het resultaat wel op betrouwbare
ment van levering (passeren transportakte). Eventuele
wijze kan worden bepaald, vindt opbrengstverantwoor-
verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verant-
ding plaats volgens de PoC-methode naar rato van de ver-
woord zodra deze voorzienbaar zijn.
richte prestaties per balansdatum. De opbrengst uit woningen verkocht onder voorwaarHet resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de
den worden niet verantwoord als verkoopopbrengst daar
projectopbrengsten en projectkosten. Projectopbrengs-
de belangrijkste economische rechten niet zijn overge-
ten zijn de contractueel overeengekomen opbrengsten
dragen aan de koper. De gegarandeerde terugkoopver-
en opbrengsten uit hoofde van meer- en minderwerk,
plichting wordt opgenomen onder de post Langlopende
claims en vergoedingen indien en voor zover het waar-
schulden, terugkoopverplichting VOV woningen en wordt
schijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze betrouw-
jaarlijks met inachtname van de contractvoorwaarden ge-
baar kunnen worden bepaald. Projectkosten zijn de direct
waardeerd.
op het project betrekking hebbende kosten, die kosten die in het algemeen aan projectactiviteiten worden toe-
62 Tablis Wonen
6.3 Bedrijfslasten
6.3.5 Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe
6.3.1 Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa
te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toe-
De afschrijvingen op materiële vaste activa en goodwill
rekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaam-
worden gebaseerd op basis van de verkrijging- of ver-
heden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Al aan-
vaardigingprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de
gegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog
lineaire methode danwel de annuïtaire methode op basis
niet zijn uitgevoerd op de balansdatum worden verwerkt
van de geschatte economische levensduur. Met een mo-
onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen.
gelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Het klachten- en mutatieonderhoud worden onderschei6.3.2 Overige waardeveranderingen (im)materiële
den in kosten van derden en van onze eigen dienst, even-
vaste activa
als de kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en
De overige waardeveranderingen worden gebaseerd
verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opge-
op de waardering van de betreffende activaposten. De
nomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten.
onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrek-
De lasten van onderhoud onderscheiden zich van acti-
king op een afboeking dan wel terugneming van een
veerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van
bijzondere waardevermindering. Deze bijzondere waar-
een waardeverhoging van het actief.
devermindering ontstaat door een jaarlijkse toets van de reële waarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op
6.3.6 Overige bedrijfslasten
boekwaarde.
De overige bedrijfslasten wordt toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
6.3.3 Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond
6.3.7 Belastingen
van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-ver-
Vanaf 1 januari 2008 is Tablis Wonen integraal belasting-
liesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werkne-
plichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Cor-
mers.
poraties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander
6.3.4 Pensioenen
is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO).
Tablis Wonen heeft een pensioenregeling. Stichting Pen-
In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met
sioenfonds Woningcorporaties (SPW) betreft een toege-
betrekking tot de waardering van posten op de fiscale
zegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds.
openingsbalans en de wijze van resultaatneming.
Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, sa-
De belasting over het resultaat wordt berekend over het
laris en dienstjaren. Deze toegezegd-pensioenregeling is
resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening,
verwerkt als zou er sprake zijn van een toegezegde-bij-
rekening houdend met beschikbare fiscaal compensa-
drageregeling.
bele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrij-
Voor de pensioenregelingen betaalt Tablis Wonen op ver-
gestelde winstbestanddelen, na bijtelling van niet-aftrek-
plichte basis premies aan het pensioenfonds. Behalve de
bare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzi-
betaling van premies heeft Tablis Wonen geen verdere
gingen die optreden in de latente belastingvorderingen
verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. Ta-
en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen
blis Wonen heeft in geval van een tekort bij het fonds
in het te hanteren belastingtarief.
vooralsnog geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies.
6.3.8 Rentebaten en rentelasten
De premies worden verantwoord als personeelskosten
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig ver-
als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies wor-
werkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet
den opgenomen als overlopende activa indien deze tot
van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking
een terugstorting leiden of tot een vermindering van toe-
van de rentelasten wordt rekening gehouden met de ver-
komstige betalingen.
antwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 63
6. Grondslagen voor bepaling van het resultaat
die als onderdeel van de berekening van de effectieve
Overigens zijn in 2010 de twee contracten bij de Fortis
rente worden meegenomen.
bank ontbonden en zijn de achterliggende leningsovereenkomsten omgezet van een variabele rente naar een
6.3.9 Financiële instrumenten
lening met een vaste rente.
Algemeen
Nieuwe leningen
Het treasurybeleid is vastgelegd in het treasurystatuut
In maart 2008 is een gedeelte van het voorziene finan-
dat in november 2008 voor het laatst is vastgesteld door
ciering- en renterisico over het jaar 2010 gefixeerd door
de directie en goedgekeurd door de Raad van Commissa-
het aantrekken van een “extendible fixe lening” van € 7.5
rissen. De aanpassingen betroffen voornamelijk het be-
miljoen. Deze lening heeft de volgende kenmerken.
noemen van maatregelen tegen beleggingsrisico’s naar
De geldgever is de Nederlandse Waterschapsbank, stor-
aanleiding van de kredietcrisis en het omvallen van onder
ting 2 juli 2010. Over de periode 2 juli 2010 tot 2 juli 2013
andere ICESAVE, waardoor een fors aantal instellingen
is deze lening flexibel opneembaar tegen het geldende 1
de geplaatste belegging verloren zagen gaan.
maand Euribor tarief zonder opslagen en met een maximum van 4,413%.
Binnen het treasurybeleid van Tablis Wonen dient het ge-
Over de periode 2 juli 2013 tot 2 juli 2031 is een rente ver-
bruik van financiële instrumenten ter beperking van inhe-
schuldigd van eveneens 4,413%. Voor de periode 3031
rente (rente-, looptijden- en markt-) risico’s. Op grond van
tot 2050 is een rente afgesproken van 4,6%
het treasurystatuut is het gebruik van financiële instrumenten slechts toegestaan in situaties waarin sprake is
Op 5 januari 2009 heeft de storting plaatsgevonden van
van renterisico-reductie. Met andere woorden financiële
een geldlening van de Rabobank van € 5 miljoen, looptijd
instrumenten mogen gehanteerd worden als defensief
van deze lening is tot 5 juli 2012. Voor deze korte looptijd is
instrument.
gekozen omdat op het moment van afsluiten sprake was
Indien renterisico gereduceerd kan worden op een meer
van een relatief hoge opslag (0.65%) op het euribor tarief.
“traditionele” on-balance (transacties die in de balans
Het renteniveau van de lening is gefixeerd op 4,485%
worden opgenomen) geniet dit de voorkeur.
door middel van een SWAP op 4,485%. In 2012 zal deze lening in aanmerking komen voor herfinanciering.
Onderstaand een overzicht van de door Tablis Wonen afgesloten contracten op het gebied van financiële instru-
Rekening-courant krediet
menten, en de marktwaarde hiervan op balansdatum.
Met de “huisbankier” Rabobank is een rekening courant
Het betreft vier rente SWAP contracten, waarbij de vari-
kredietfaciliteit overeengekomen van maximaal € 7.5 mil-
abele rente wordt geruild tegen een vooraf afgesproken
joen. Tot en met einde 2009 is van deze faciliteit geen
vaste rente, met als onderliggende waarde een geldle-
gebruik gemaakt.
ning met een variabele rente, per saldo wordt dus de vast afgesproken rente betaald.
Waarborgfonds Sociale Woningbouw Als zekerheid voor de geldverstrekkers wordt door Tablis
1. Rabobank hoofdsom € 5 miljoen, marktwaarde negatief € 363.390 2. Rabobank hoofdsom € 5 miljoen, marktwaarde negatief € 58.016 3. Fortis bank hoofdsom € 3.5 miljoen, marktwaarde negatief € 492.810 4. Fortis bank hoofdsom € 5 miljoen, marktwaarde negatief € 735.554
Wonen gebruik gemaakt van borgstelling door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Door borging van het WSW kan ten behoeve van sociale woningbouw (en specifiek benoemd maatschappelijk vastgoed) relatief goedkoop worden geleend. Als “achtervang” in deze borgstelling participeren zowel de corporaties, de rijksoverheid als ook de gemeente waar de sociale woningbouw wordt gerealiseerd. Met de gemeente Sliedrecht heeft het WSW een al-
Op bovengenoemde contracten rust geen verplichting
gemene (niet gelimiteerde) achtervang overeenkomst
tot bijstorten indien de waarde onder een bepaald mini-
afgesloten die loopt tot 1 juli 2011.
mumniveau komt.
Voor financiering van woningbouw in de gemeente Graafstroom, dient per lening en per project een afzonderlijke
64 Tablis Wonen
overeenkomst tussen de gemeente en het WSW afgesloten te worden. In 2010 wordt bezien of dit ook voor de gemeente Graafstroom kan worden omgezet naar een algemene, niet gelimiteerde overeenkomst. Het WSW beoordeelt ieder jaar de kredietwaardigheid van Tablis Wonen in het kader van haar borgstelling. Op 2 maart is bericht ontvangen dat Tablis Wonen over de periode 2010 tot en met 2014 voldoet aan de “eisen van kredietwaardigheid”. Ook is gelijktijdig het volume vastgesteld dat in aanmerking komt voor borging. Voor de jaren 2010 en 2011 bedraagt dit volume € 31,7 miljoen. Aangezien borging WSW door de EU wordt aangemerkt als “staatssteun” is borging van leningen voor het realiseren van commerciële activiteiten (bijvoorbeeld winkels, dure huur -boven € 648, -) niet toegestaan. Komende jaren zal voor deze activiteiten een marktlening moeten worden aangetrokken onder bijvoorbeeld het vestigen van hypotheek. Ook de financiering van tekorten op koopprojecten, zoals koopgarant vallen hieronder.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 65
7. Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt in overeenstemming met BW2
De aannames gedaan bij de financiële impact van boven-
Titel 9 opgesteld. Het management dient daartoe bepaal-
genoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij
de veronderstellingen en schattingen te maken die van
daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming
invloed zijn op de waardering van activa en verplichtin-
kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door be-
gen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voor-
wegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke
waardelijke activa en verplichtingen.
procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie.
7.1.1 Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel
Verwerking fiscaliteit
Onroerende en roerende zaken in exploitatie worden ge-
Ten aanzien van de acute belastinglast en belastingla-
waardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs
tentie in de jaarrekening heeft Tablis Wonen een aantal
onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en (naar ver-
standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de
wachting duurzame) bijzondere waardeverminderingen.
aangifte over de verslagjaren 2006 tot en met 2009 door
Een bijzonder waardeverminderingverlies is het bedrag
de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste stand-
waarmee de boekwaarde de reële waarde duurzaam
punten betreffen:
overschrijdt. Van duurzaamheid is sprake wanneer de ver-
• de waardebepaling van de ontwikkelrechten;
wachte reële waarde gedurende een periode van tenmin-
• het onderscheid tussen onderhoudskosten en inves-
ste vijf jaar lager is dan de boekwaarde. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestem-
teringen; • de verwerking van projectontwikkelingresultaten.
ming van complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de be-
Dientengevolge kan de fiscale last over 2009 en voor-
drijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor lange of
gaande jaren nog wijzigingen ondergaan.
korte termijn voor verhuur worden aangehouden. De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van Tablis Wonen. Deze beleidsvoornemens komen ondermeer tot uitdrukking in het strategische voorraadbeheer waarbij eigen keuzes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kwaliteit- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert Tablis Wonen binnen de sector gangbare uitgangspunten. 7.1.2 Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen op het gebied van toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitieve ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden.
66 Tablis Wonen
8. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het netto resultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele -, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 67
9. Toelichting op de balans (x € 1.000) 9.1 Materiële vaste activa De mutaties in de materiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat:
Onroerende
Onroerende
Onroerende
en roerende
en roerende
en roerende
zaken
zaken in
zaken in
zaken ten
verkocht
exploitatie
ontwikkeling
dienste van de
onder
exploitatie
voorwaarden
144.905
9.743
6.063
31 december 2008
Verkrijgingprijzen
Onroerende
Totaal
0
160.711
Herwaarderingen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen
55.498
1.261
Boekwaarden
89.407
4.802
9.743
0
56.759 103.952
Effecten stelselwijziging Boekwaarden per 1 januari 2009
89.407
9.743
4.802
0
103.952
Mutaties 2009 Investeringen
497
Desinvesteringen
6.643
- 487
4.522
11.742
- 24
80
- 511
Herwaardering Afschrijvingen
- 2.788
Subsidies
- 222
- 3.010
- 75
Waardeverminderingen
- 274
- 75 - 274
Terugneming van waardeverminderingen Overboekingen
14.250
Totale mutaties
11.472
- 14.250 - 7.682
- 166
4.248
0 7.872
31 december 2009 Verkrijgingprijzen
159.165
2.061
6.119
4.522
171.867
Herwaarderingen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen Boekwaarden
58.286 100.879
2.061
1.483
274
60.043
4.636
4.248
111.824
De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden
In de post onroerende zaken in de exploitatie zijn 4689
als volgt:
woningen opgenomen. De Woz-waarde van deze wonin-
• Grond
geen afschrijvingen
• Stichtingskosten
annuïtair
50 jaar
gen in verhuurde staat bedraagt € 699 miljoen.
• C.V. installaties
annuïtair
15 jaar
Onder de investeringen t.d.v. exploitatie zijn de aankopen
• Liften
annuïtair
20 jaar
van 4 bedrijfauto’s en drie bedrijfsfietsen begrepen.
• Isolatie
annuïtair
25 jaar
• Garages
annuïtair
50 jaar
De activa zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbren-
• Bedrijfsruimten
annuïtair
50 jaar
gingskosten. Jaarlijks wordt de waarde aangepast aan
• Overige zaken
annuïtair
25 jaar
het indexcijfer voor nieuwbouwwoningen zoals dit door het CBS wordt berekend.
68 Tablis Wonen
De woningen en woongebouwen zijn verzekerd tegen
Per balansdatum waren verplichtingen aangegaan met
brand en stormschade, waarbij “onderverzekerd zijn” is
betrekking tot materiële vaste activa voor een bedrag van
uitgesloten. Woningen die onderdeel vormen van een
€ 815.000. Ingebruikname zal in het volgende boekjaar
Vereniging van eigenaren, zijn tegen uitgebreide opstal-
plaatsvinden.
dekking verzekerd via de VvE. Door de corporatie is een verkoopplan opgesteld waarHet onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinan-
van naar verwachting 78 woningen de eerstkomende
cierd met rijksleningen of met kapitaalmarktleningen on-
5 jaar daadwerkelijk worden verkocht. De gemiddelde
der overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zeker-
reële waarde van deze woningen bedraagt € 155.000.
heden afgegeven.
De boekwaarde bedraagt gemiddeld ultimo het verslagjaar € 26.000.
9.2 Financiële vaste activa De mutaties in de financiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat:
Te vorderen
Deelnemingen
Diversen
BWS-subsidie
(Fietsplan –
Borgsom VvE)
Totaal
1 januari 2009 Boekwaarde
385
1
1
387
Mutaties Investeringen
100
11
Desinvesteringen
- 2
-2
- 53
- 53
Afschrijvingen/aflossingen
111
Waardeverminderingen Terugneming van waardeverminderingen Resultaat deelnemingen Dividend deelnemingen Totale mutaties
- 53
100
9
56
31 december 2009 Boekwaarde
332
101
10
443
- 53
- 53
Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen
De deelnemingen betreffen:
Aandeel
Resultaat boekjaar
Deelneming Woningnet
100 %
0
1
Deelneming Stadsbeheer
100 %
0
100
Jaarverslag 2009
Nettovermogenswaarde per 31-12-2009
Tablis Wonen 69
9. Toelichting op de balans (x € 1.000)
9.3 Latente belastingvorderingen De samenstelling van verwerkte en niet-opgenomen beschikbare verrekenbare tijdelijke verschillen en compensabele verliezen is als volgt:
31 december 2009
31 december 2008
Opgenomen
Opgenomen
Niet verwerkt
Opgenomen
Opgenomen
onder
onder
onder
onder
financiële
vlottende
financiële
vlottende
vaste activa
activa
vaste activa
activa
€
€
€
€
€
€
tijdelijke verschillen
2.468
0
0
1.641
0
0
2.468
0
0
1.641
0
0
Niet verwerkt
Verrekenbare
Van de niet-opgenomen verrekenbare tijdelijke verschillen en compensabele verliezen is het (nog) niet waarschijnlijk dat toekomstige fiscale winst beschikbaar komt ter compensatie of dat verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut.
9.4 Voorraden koopwoningen In de voorraden zijn de niet-verkochte woningen op balansdatum verantwoord tegen de vervaardigingsprijs € 1.241 (2008: € 1.203). In 2010 zijn de woningen alsnog verkocht. De onderhanden projecten bestaan uit de volgende projecten:
2009
2008
VON Baanhoek-West
922
1.203
Hooghe Dijck
319
0
1.241
1.203
2008
Totaal onderhanden projecten
9.5 Vorderingen 9.5.1 Huurdebiteuren
2009
Huurdebiteuren
239
235
Totaal huurdebiteuren
239
235
Onder de huurdebiteuren zijn geen vorderingen opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar. 9.5.2 Gemeenten
2009
2008
Sliedrecht
182
291
Graafstroom
0
0
182
291
Totaal gemeenten
9.5.3 Overige vorderingen
Totaal overige vorderingen
2009
2008
140
1.384
Onder de overige vorderingen zijn geen vorderingen opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar. 70 Tablis Wonen
9.5.4 Overlopende activa
2009
Vooruitbetaalde interest
2008
5
42
Overige
335
397
Totaal overlopende activa
340
439
Onder de overlopende activa zijn geen vorderingen opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar. 9.5.5 Liquide middelen
2009
2008
Direct opvraagbaar
2.907
247
Kas/bank/giro
3.536
5.717
Overige
388
20
6.831
5.944
Onder de liquide middelen zijn deposito’s begrepen ad € 3.523 met een looptijd tot maximaal 3 maanden en een gemiddeld rentepercentage van 0,466% De liquide middelen staan tot een bedrag van € 3.500 niet ter vrije beschikking.
9.6 Vermogen 9.6.1 Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen is als volgt:
2009
Stand per 1 januari
2008
35.553
Bij: uit de winstverdeling over het boekjaar Stand per 31 december
29.303
1.487
6.250
37.040
35.553
9.7 Langlopende schulden
2009
2009
2009
2008
looptijd
looptijd
totaal
totaal
korter dan
langer dan
vijf jaar
vijf jaar
Leningen overheid
2.269
5.767
8.036
8.574
28.853
33.795
62.648
59.935
verkocht onder voorwaarden
4.248
4.248
0
Waarborgsommen
10
10
8
Overige schulden
0
0
0
43.820
74.942
68.517
Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting woningen
Totaal
31.122
Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De aflossingsverplichting voor 2009 bedraagt € 4.325. De rentabiliteitswaarde (contante waarde van de uit hoofde van bestaande leningscontracten rente- en aflossingsverplichtingen) bedraagt € 5.506 (2008 € 4.228).
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 71
9. Toelichting op de balans (x € 1.000)
9.7.1 Leningen overheid en kredietinstellingen De mutaties in 2009 van de langlopende schulden kunnen als volgt worden toegelicht:
leningen overheid
leningen kredietinstellingen
Totaal
8.574
59.935
68.509
Bij: nieuwe leningen
6.500
6.500
Af: aflossingen
3.820
4.325
Stand per 1 januari 2009
505
Bij: klim Stand per 31 december 2009
8.069
62.615
70.684
Hieronder zijn begrepen leningen met een gemiddelde rente van 4,64 % (2008: 5,22 %). Gesaldeerde rente-exposure leningenportefeuille ultimo boekjaar 2009
De looptijd van de portefeuille bedraagt 6,7 jaar (2008: 4,5 jaar). 9.7.2 Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden
2009
2008
1 januari Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht
0
0
Verminderingen / vermeerderingen Mutaties Opwaarderingen
4.248
0
4.248
0
31 december Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Verminderingen / vermeerderingen
4.248
0
2009
2008
9.7.3 Waarborgsommen Het verloop van de waarborgsommen is als volgt: 1 januari Ontvangen waarborgsommen Mutaties Toegevoegde waarborgsommen Uitbetaalde waarborgsommen 31 december
8
3
8
6
- 6
-1
2
5
Ontvangen waarborgsommen
72 Tablis Wonen
10
8
9.8 Kortlopende schulden
2009
2008
Schulden aan kredietinstellingen
4.325
4.017
Schulden aan leveranciers
1.900
2.728
Belastingen en premies sociale verzekeringen
1.529
345
Overlopende passiva
9.9 Verbonden partijen
3.972
4.316
11.726
11.406
looptijd tot 2016 worden op de rentevervaldta in 2010 beeindigd en de 2 hieraan gekoppelde roll-over leningen met
Met de meeste van haar deelnemingen heeft Tablis Wo-
een variable rente op Euribor basis worden omgezet naar
nen naast haar aandelenbelang ook een zakelijke relatie,
“vast rentende” leningen met een zelfde restant looptijd,
waarbij producten (veelal onroerende zaken bestemd
tegen een gelijkluidend tarief als de vervallen SWAP’s.
voor de verhuur) en/of diensten van de betreffende deelnemingen worden afgenomen. Deze transacties zijn ge-
9.10.4 Borgstelling
baseerd op gebruikelijke contractuele afspraken waarbij
Stichting DIGH maakt betaalbare woningbouw mogelijk
marktconforme condities zijn overeengekomen.
voor mensen met een laag inkomen in ontwikkelingslanden en landen in een economische overgangsfase. Organisaties in deze landen kunnen vaak geen betaalbare le-
9.10 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen
ningen afsluiten voor volkshuisvestingsprojecten. DIGH treedt op als intermediair tussen lokale organisaties en garantiegevers, o.a. woningcorporaties. Zij beoordeelt fi-
In het kader van de verkoop van woningen aan zittende
nancieringsvragen en legt deze aan garantiegevers voor.
huurders (Wet bevordering eigen woningbezit) is korting
Als de garantiegevers akkoord gaan sluit DIGH de lening
verleend met de bepaling dat wanneer binnen een ter-
af voor de lokale aanvrager.
mijn van 5 jaar wordt doorverkocht een tijdsevenredig
Tablis Wonen heeft zich samen met een aantal Drecht-
deel van deze korting dient te worden terugbetaald.
steden-corporaties in 2007 garant gesteld voor een lening voor de bouw van 150 sociale huurwoningen in Su-
9.10.1 Investeringsverplichtingen
riname. Ten tijde van de garantiestelling bestond DIGH
Er zijn niet in de balans opgenomen verplichtingen voor
al 5 jaar en had in totaal 17 leningen afgesloten waarbij
nieuwbouw en aankoop van woningen tot een bedrag
er geen problemen waren met betrekking tot de aflos-
van € 815.484.
singsverplichtingen. Het betreffende project voor de lening waarvoor de corporaties zich garant hebben gesteld
9.10.2 Pensioenverplichtingen
is in ‘zwaar weer’ gekomen en noodgedwongen gestopt.
Het bedrijfstakpensioenfonds is niet in staat die gege-
De corporaties zijn in 2009 aangesproken voor hun garan-
vens op te leveren die voor de onderneming zouden lei-
tiestelling voor een bedrag van € 277.586. Het aandeel
den tot een juiste weergave van de kosten, evenals de
van Tablis Wonen bedraagt zo’n € 29.000 en dit is in
rechten en verplichtingen zoals die voor een toegezegd
2009 ten laste van het jaarresultaat gebracht.
pensioenrecht dienen te worden opgenomen. Daarom
Het WSW steunt het DIGH in haar activiteiten voor bui-
worden de aan het fonds betaalde premies als toege-
tenlandse huisvestingsprojecten en in 2005 heeft het Mi-
zegde bijdragen in de resultatenrekening verwerkt en is
nisterie van VROM een wettelijke regeling goedgekeurd
geen voorziening in de jaarrekening 2009 verwerkt. Een
die het corporaties mogelijk maakt om zich garant te stel-
overschot of tekort in het bedrijfstakpensioenfonds SPW
len voor de rente en aflossing van een gegarandeerde
kan invloed hebben op te betalen premies.
lening voor maximaal 0,03% van het balanstotaal. Het is te betreuren dat het project niet kon worden voltooid
9.10.3 Beëindiging Swaps
maar door tijdig op de rem te trappen, is een groter ver-
De twee afgesloten Swaps van respectievelijk € 5 mil-
lies voorkomen. Het bedrag van de afboeking blijft binnen
joen en € 3.5 mijoen afgesloten bij Fortis Bank met een
het door het Ministerie vastgestelde maximum.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 73
10. Toelichting op de winst-en-verliesrekening 10.1 Huren (x € 1.000)
2009
Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen
2008
22.227
21.336
75
67
Af : huurderving wegens leegstand
658
235
Huurderving wegens oninbaarheid
21.644
21.168
De “te ontvangen netto huur” is gewijzigd als gevolg van: • verhoging van de huren wegens algemene huurverhoging en wegens woningverbetering tot een bedrag van € 416; • het in exploitatie komen van nieuwe woningen en woongebouwen of van aangekochte woningen tot een bedrag van € 78; • verkoop woningbezit -/- € 18. De geografische onderverdeling van de nettohuuropbrengsten kan als volgt worden weergegeven: Gemeente Sliedrecht Gemeente Graafstroom
2009
2008
17.880
17.467
3.764
3.701
21.644
21.168
10.2 Vergoedingen (x € 1.000)
2009
2008
Overige goederen, leveringen en diensten
2.818
2.491
Totaal vergoedingen
2.818
2.491
2009
2008
Opbrengst verkopen bestaand bezit
1.888
811
312
234
1.576
577
Netto opbrengst kantoorpanden
2.021
10.3 Verkoop onroerende zaken (x € 1.000)
Af: Boekwaarde Verkoopresultaat bestaand bezit
Verkoopresultaat nieuwbouw
52
0
1.628
2.598
2009
2008
10.4 Overige bedrijfsopbrengsten (x € 1.000) St. Bouwen en Beheren
4
2 139
Verrichte beheerdiensten
140
Vergoeding adm. kosten
58
56
Opbr. diversen
38
100
Opbrengst aan huurders
45
51
Terugboeking gev. VPB Totaal overige bedrijfsopbrengsten
74 Tablis Wonen
0
9
285
357
10.5 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa (x € 1.000)
2009
2008
Afschrijving onroerende zaken in exploitatie
2.779
2.907
210
201
4
7
2.993
3.115
Afschrijving onroerende zaken ten dienste van de exploitatie Overig Totaal afschrijvingen
10.6 Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa (x € 1.000) Mutatie in verband met lagere bedrijfswaarde
2009
2008
274
0
0
-1.197
274
-1.197
2009
2008
Onderhoudsuitgaven (niet cyclisch)
2.030
1.817
Onderhoudsuitgaven (cyclisch)
6.409
4.773
Totaal
8.439
6.590
Terugname waardeverandering in het verleden Totaal waardeveranderingen (im)materiële vaste activa
10.7 Lasten onderhoud (x € 1.000)
De onderhoudsuitgaven zijn te verdelen in:
2009
2008
Planmatig onderhoud
6.409
4.773
Mutatieonderhoud
1.161
752
Klachtenonderhoud Totaal
869
1.065
8.439
6.590
2009
2008
10.8 Overige bedrijfslasten (x € 1.000) Beheerkosten Algemene beheer- en administratiekosten Automatiseringskosten Bestuurskosten Subtotaal beheerkosten
1.430
1.424
317
356
46
36
1.793
1.816
Heffingen Belastingen
1.620
1.568
Verzekeringen
58
59
Contributie landelijke federatie
46
42
1.724
1.669
Subtotaal heffingen
Overige bedrijfslasten Servicekosten Diverse bedrijfslasten Subtotaal overige bedrijfslasten
2.793
2.414
451
498
3.244
2.912
Totaal overige bedrijfslasten
Jaarverslag 2009
6.761
6.397
Tablis Wonen 75
10. Toelichting op de winst-en-verliesrekening
10.9 Accountantshonoraria In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht:
2009
2008
€
€
26.775
25.000
Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden Fiscale advisering Andere niet-controlediensten
0
0
7.140
3.190
0
0
33.915
28.190
Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij Tablis Wonen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties).
10.10 Rentelasten en rentebaten (x € 1.000) Rentelasten Rente kortlopende schulden - Kredietinstellingen - Gemeenten - Overige schulden
2009
2008
3.079
3.333
546
579
19
42
Totaal rentelasten en soortgelijke kosten
3.644
3.912
Rentebaten
2009
2008
Rente financiële vaste activa - Te vorderen subsidie BWS
51
Rente op vorderingen
50
5
Rente op liquide middelen
61
485
162
547
Totaal rentebaten en soortgelijke kosten
57
10.11 Belastingen (x € 1.000) De belastingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Acute belastingen Mutatie latente belastingen in 2009 Totale belastinglast
- 743
- 880
827
1.641
84
761
De acute belastinglast is als volgt bepaald: Resultaat voor belastingen volgens de Jaarrekening Bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen
2009 1.403 -/- 1.577 2.711
Tijdelijke verschillen
291
Fiscale verliescompensatie
131
Totaal permanente en tijdelijke verschillen
2.959
Belastbaar bedrag Verschuldigde winstbelasting
76 Tablis Wonen
743
Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 6%. De lagere effectieve belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie en fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen. Dit betreft ondermeer verschillen in de verwerking van resultaten uit projectontwikkeling, afschrijvingen op het vastgoed, de verwerking van interest en de fiscaal niet aftrekbare heffing van het Centraal Fonds Volkshuisvesting.
10.12 Mutatie reële waarde materiële vaste activa De reële waarde in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag van € 5.666.000 ten opzichte van de reële waarde ultimo het voorgaande verslagjaar. De mutatie in de reële waarde laat zich als volgt verklaren:
Verloop bedrijfswaarde 2009 Bedrijfswaarde 2008 (6.8)
146.140.581
Boekwaarde grond 2008 Rentabiliteitswaardecorrectie 2008 Egalisatierekeningen 2008
18.931.859 4.228.000 0
Bedrijfswaarde 2008 (kasstromen)
Nieuwe (des)investeringen binnen horizon Subtotaal autonome ontwikkeling
0
Huurderving
0
Harmonisatiebedrag
2.698.107
Planmatig onderhoud
4.328.437 -268.593
Beheerslasten
-1.064.706
Subtotaal wijzigingen exploitatiebeleid
5.693.245
Autonome ontwikkeling
Effect een jaar opschuiven
Huren
Klachtenonderhoud 122.980.722
Vrijval kasstromen
Wijzigingen exploitatiebeleid
Wijzigingen (des)investeringsbeleid 7.891.827 -8.878.321 0 -986.494
Verkoop Sloop Verbeteringen Subtotaal wijzigingen (des)investeringsbeleid
2.467.587 0 0 2.467.587
Voorraadmutaties Verkoop Sloop Overige weggevallen vhe’s Verbeteringen Nieuwbouw Aankoop Overige nieuwe vhe’s Overige mutaties woninggegevens Subtotaal voorraadmutaties
-944.154 0 27.524 0 4.796.511
Bedrijfswaarde 2009 (kasstromen)
128.254.831
Boekwaarde grond 2009 Rentabiliteitswaardecorrectie 2009 Egalisatierekeningen 2009
19.179.692 4.371.841 0
16.836 632.923
Bedrijfswaarde 2009
151.806.364
441.612 4.971.252
Parameterwijzigingen Indexaties Disconteringsvoet Levensduur Mutatiegraad Subtotaal parameterwijzigingen
Jaarverslag 2009
-10.163.644 3.292.006 157 0 -6.871.481
Tablis Wonen 77
11. Overige informatie 11.1 Werknemers Gedurende het jaar 2009 had de corporatie gemiddeld 46,8 werknemers in dienst. Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten.
11.2 Bestuurders en commissarissen Lasten ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van: • bestuurders en voormalige bestuurders € 113.318 (voorgaand jaar € 111.700) • commissarissen en voormalige commissarissen € 24.922 (voorgaand jaar € 29.000) De bezoldiging van bestuurders omvat: • periodiek betaalde beloningen (zoals salarissen, sociale lasten, vakantiegeld, doorbetaling bij vakantie en ziekte, ter beschikking stelling van auto en presentiegelden); • beloningen betaalbaar op termijn (zoals pensioenlasten, VUT, sabbatical leave en jubileumuitkeringen); • uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband; • winstdelingen en bonusbetalingen. Het totaalbedrag kan als volgt per individueel lid van het bestuur (de directie) worden gespecificeerd: Periodiek betaalde beloningen
Variabele beloning
Vakantietoeslag
2009
2008
2009
2008
2009
2008
Directeurbestuurder
€ 99.775
€ 32.720
€ 5.690
€ 1.861
€ 7.853
€ 2.618
Ex Directeur-bestuurder
€
0
€ 66.300
€
0
€ 2.350
€
0
€ 5.304
De bezoldiging van de Raad van Commissarissen (Toezicht) kan als volgt worden gespecificeerd: Naam
Als lid van de Raad van Commissarissen 2009
2008
Voorzitter de heer D.C. Vissers
€ 3.860
€ 6.489
Voorzitter de heer J. Trapman
€ 3.285
€
Vice Voorzitter de heer J. Trapman
€ 2.213
€ 4.395
Lid mevrouw L.C.N.A. Hulswit
€ 4.444
€ 4.395
Lid de heer A. in ’t Veld
€ 4.444
€ 4.395
Lid de heer G. Sekeris
€ 4.444
€ 4.395
Lid mevrouw A.J.M. Zebel-Vaudo
€ 2.230
€
Lid de heer D. Groenendijk
€
0
€
0
Lid mevrouw M.M.R. Heyboer Totaal
78 Tablis Wonen
€ 24.920
0
0
€ 2.219 (tot 01-07-08) € 3.288 (tot 01-09-08) € 29.576
11.3 Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens Vanaf 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) van kracht. Een deel van de wet is van toepassing verklaard op toegelaten instellingen volkshuisvesting. Gemeld dienen te worden de functionarissen die meer verdienen dan het gemiddelde salaris van de minister (in 2009: € 188.000). Binnen Tablis Wonen is geen functionaris werkzaam die boven dit gestelde gemiddelde salaris uitkomt. Tablis Wonen Zuiderzeestraat 210 Sliedrecht Directie,
De Raad van Commissarissen,
drs. H.J.A. Gravesteijn
J. Trapman
A. in ’t Veld
G. Sekeris
drs. L.C.N.A Hulswit
mr. A.J.M. Zebel-Vaudo
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 79
12. Overige gegevens 12.1 Statutaire resultaatbestemming Het positieve jaarresultaat van € 1.487.000 is volledig ten gunste van de Algemene bedrijfsreserve gebracht.
80 Tablis Wonen
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 81
82 Tablis Wonen
Accountantsverklaring
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 83
Accountantsverklaring
84 Tablis Wonen
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 85
86 Tablis Wonen
Bijlagen
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 87
1. Overzicht overige functies leden van de Raad van Commissarissen Naast de functie van toezichthouder bij Tablis Wonen oefenden de leden van de RvC in het verslagjaar nog andere functies uit. Hierna volgt een overzicht. Mevrouw L.C.N.A. Hulswit: • eigenaar Concepts of green, bureau voor tuinvormgeving; • commissaris Stichting Bouwen en Beheren. Mevrouw A.J.M. Zebel-Vaudo: • advocaat VisserSilfhout Advocaten; • lid bezwaarschriftencommissie gemeente Boskoop; • commissaris Stichting Bouwen en Beheren. De heer G. Sekeris: • stadsdeelmanager/projectmanager gemeente Dordrecht; • lid kerkenraad Hervormde Gemeente Sliedrecht; • lid Regionaal College voor de visitatie binnen de PKN; • voorzitter bewonersvereniging “Prickwaert even”; • lid werkveldadviesraad Christelijke Hogeschool Ede; • commissaris Stichting Bouwen en Beheren. De heer J. Trapman: • manager Treasury Controlling E.ON Benelux N.V.; • bestuurder van zeven stichtingen met een financiële functie in relatie met E.ON Benelux N.V.; • directeur E.ON International Finance B.V.; • directeur E.ON First Future Energy Holding B.V.; • bestuurder Stichting Wonen Brazilië; • voorzitter Raad van Commissaris Stichting Bouwen en Beheren; • lid klankbordgroep Particulieren Rabobank Sliedrecht Graafstroom. De heer A. in ’t Veld: • bestuurslid (penningmeester) S.G. De Grienden te Sliedrecht (tot 30 juni 2009); • secretaris vereniging “Oud-directeuren” van Rabobanken Zuid Holland Zuid; • penningmeester Wielercomité Sliedrecht; • lid kerkenraad (ouderling) Hervormde Gemeente Sliedrecht; • commissaris Stichting Bouwen en Beheren. De heer Mr. D.C. Vissers: • voorzitter bezwaarschriftencommissie Sociale Dienst Drechtsteden; • voorzitter klachtencommissie Chr. S.G. De Lage Waard te Papendrecht; • voorzitter beroepscommissie voor de eindexamens Chr. S.G. De Lage Waard te Papendrecht; • plv. voorzitter en lid Algemene Bezwaarschriftencommissie gemeente Rotterdam; • voorzitter Bezwaarschriftencommissie Openbaar Onderwijs Rotterdam; • voorzitter Commissie van Beroep voor de eindexamens Openbaar Onderwijs Rotterdam; • voorzitter Raad van Commissarissen Stichting bouwen en Beheren (tot 1 juli 2009).
88 Tablis Wonen
2. Algemene gegevens Algemene gegevens Naam van de verbinding
Stichting Bouwen en Beheren
Rechtsvorm
Stichting
Vestigingsplaats
Sliedrecht
Statutaire doelstelling Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ?
nee
Financiële gegevens 2009 Vennootschap Eigen vermogen
-48000
Jaaromzet
75927
Belang in %
0
Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap
Beheer bij eigen werkapparaat
Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding
niet
Geldstromen Van TI naar verbinding
0
Doorberekende kosten aan de verbinding
3331
Waarde verstrekte lening(en)
0
Rentepercentage
0
Zekerheden
0
Aflossingstermijn
0
Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI
0
Inzet van personeel van de TI
1
Van verbinding naar TI
0
Ontvangen winstuitkeringen door TI
0
Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding
0
Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid
0
Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
Deze stichting exploiteert vier bedrijfsruimten op de begane
• verkregen zekerheden
grond van een senioren appartementencomplex dat in ons
• juridische structuur
eigendom en beheer is. Deze stichting is in 1990 opgericht
• selectie samenwerkingspartners
om het totale bouwplan financieel haalbaar te maken en
• maximale omvang projectaanspraken
betreft een nevenactiviteit in de zin van MG 2001-26. Ta-
• gegarandeerde afzet vooraf
blis Wonen en Tablis Wonen Bouwen en Beheren hebben
• vermogensdoelstelling en dividendbeleid
dezelfde directeur-bestuurder en dezelfde Raad van Commissarissen. Het feitelijke beheer van deze stichting ligt bij het eigen werkapparaat, tegen een vergoeding van € 3331 per jaar.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 89
2. Algemene gegevens
Algemene gegevens Naam van de verbinding
Stichting Woonkeus Drechtsteden
Rechtsvorm
Stichting
Vestigingsplaats
Dordrecht
Statutaire doelstelling
Coördineren van regionale woonruimteverdeling
Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar
Publicaties van alle leegkomende woningen
Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ?
nee
Financiële gegevens 2009 Vennootschap Eigen vermogen
Nog niet bekend
Jaaromzet
Nog niet bekend
Belang in %
0
Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit
0
Intrinsieke waarde
0
Eventuele overige participanten in vennootschap
Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht,
Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht.
Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap
Afvaardiging in de RVC van de stichting
Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding
0
Geldstromen Van TI naar verbinding
78436 kosten
Doorberekende kosten aan de verbinding
0
Waarde verstrekte lening(en)
0
Rentepercentage
0
Zekerheden
0
Aflossingstermijn
0
Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI
0
Inzet van personeel van de TI
0
Van verbinding naar TI
0
Ontvangen winstuitkeringen door TI
0
Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding
0
Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid
0
Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt • verkregen zekerheden • juridische structuur • selectie samenwerkingspartners • maximale omvang projectaanspraken • gegarandeerde afzet vooraf • vermogensdoelstelling en dividendbeleid
90 Tablis Wonen
Algemene gegevens Naam van de verbinding
Vereniging van eigenaren Dorlandsweer
Rechtsvorm
Vereniging
Vestigingsplaats
Sliedrecht
Statutaire doelstelling
VVE beheer
Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ?
nee
Financiële gegevens 2009 Vennootschap
nee
Eigen vermogen
13757 (2008)
Jaaromzet Belang in %
0,15 (17/113)
Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding Geldstromen Van TI naar verbinding Doorberekende kosten aan de verbinding Waarde verstrekte lening(en) Rentepercentage Zekerheden Aflossingstermijn Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI Inzet van personeel van de TI Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
Er zijn drie Verenigingen van Eigenaren (VvE) in de Dor-
• verkregen zekerheden
landsweer en omstreken met in totaal 135 woningen. Ta-
• juridische structuur
blis Wonen participeert voor zeventien huurwoningen in
• selectie samenwerkingspartners
deze verenigingen. Het aandeel neemt af op het moment
• maximale omvang projectaanspraken
dat deze huurwoningen vrijkomen, omdat ze dan verkocht
• gegarandeerde afzet vooraf
worden. Het administratief en technisch beheer liggen bij
• vermogensdoelstelling en dividendbeleid
VVE Rijswijk. Tablis Wonen neemt in deze VvE’s niet deel in bestuursfuncties. Hier is sprake van nevenactiviteiten in de zin van MG 2001-26. Voor de huurwoningen betaalt Tablis Wonen aan de VvE’s service-, administratie- en onderhoudskosten, die daarna aan de huurders in rekening worden gebracht.
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 91
2. Algemene gegevens
Algemene gegevens Naam van de verbinding
Vve Hobbemastraat
Rechtsvorm
Vereniging
Vestigingsplaats
Sliedrecht
Statutaire doelstelling Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar
Nevenactiviteit MG 2001-26
Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ?
nee
Financiële gegevens 2009 Vennootschap
nee
Eigen vermogen
185074
Jaaromzet Belang in %
50%
Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap
Manager wonen neemt deel aan het bestuur
Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding
niet
Geldstromen Van TI naar verbinding
30720
Doorberekende kosten aan de verbinding
0
Waarde verstrekte lening(en)
0
Rentepercentage
0
Zekerheden Aflossingstermijn Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI Inzet van personeel van de TI Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
Deze vereniging is opgericht in 1995 en beheert 32 wonin-
• verkregen zekerheden
gen aan de Hobbemastraat. Tablis Wonen is eigenaar van
• juridische structuur
zestien woningen en voor dit aandeel vertegenwoordigd in
• selectie samenwerkingspartners
de VvE. Hier is sprake van nevenactiviteiten in de zin van
• maximale omvang projectaanspraken
MG 2001-26. Namens Tablis Wonen neemt de manager Wo-
• gegarandeerde afzet vooraf
nen deel aan het bestuur van de VvE.
• vermogensdoelstelling en dividendbeleid
92 Tablis Wonen
Algemene gegevens Naam van de verbinding
VvE Sperwerstraat
Rechtsvorm
Vereniging
Vestigingsplaats
Sliedrecht
Statutaire doelstelling
Verhuur woningen
Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar
Nevenactiviteit in kader MG 2001-26
Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ?
nee
Financiële gegevens 2009 Vennootschap Eigen vermogen Jaaromzet Belang in % Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding Geldstromen Van TI naar verbinding Doorberekende kosten aan de verbinding Waarde verstrekte lening(en) Rentepercentage Zekerheden Aflossingstermijn Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI Inzet van personeel van de TI Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
Deze vereniging is opgericht in 2002 en beheert tachtig appar-
• verkregen zekerheden
tementen aan de Sperwerstraat. In 2003 hebben wij met deze
• juridische structuur
VvE een overeenkomst ‘bestuurder’ getekend, waarin gere-
• selectie samenwerkingspartners
geld is dat wij het feitelijke beheer en de administratie voor de
• maximale omvang projectaanspraken
VvE voeren. Ons belang bestaat uit de bijdragen aan de VvE
• gegarandeerde afzet vooraf
die bestemd zijn voor onderhoud en servicekosten.
• vermogensdoelstelling en dividendbeleid
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 93
2. Algemene gegevens
Algemene gegevens Naam van de verbinding
Woningnet NV
Rechtsvorm
Naamloze Vennootschap
Vestigingsplaats Statutaire doelstelling
Automatisering van de woonruimteverdeling
Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar
Nevenactiviteit MG 2001-26
Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ?
nee
Financiële gegevens 2009 Vennootschap
nee
Eigen vermogen Jaaromzet Belang in %
100 aandelen á € 11.95
Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding Geldstromen Van TI naar verbinding Doorberekende kosten aan de verbinding Waarde verstrekte lening(en) Rentepercentage Zekerheden Aflossingstermijn Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI Inzet van personeel van de TI Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
Woningnet N.V. verzorgt de automatisering van de woon-
• verkregen zekerheden
ruimteverdeling in verschillende regio’s van Nederland.
• juridische structuur
Sinds december 2004 nemen wij in het kapitaal van Wo-
• selectie samenwerkingspartners
ningnet deel in de vorm van honderd aandelen, tegen een
• maximale omvang projectaanspraken
nominale waarde van € 11.95 per stuk. Van deze nominale
• gegarandeerde afzet vooraf
waarde is 75% gestort. Via het regionale woonruimte ver-
• vermogensdoelstelling en dividendbeleid
deelsysteem maken wij gebruik van de diensten van Woningnet. Bestuurlijk zijn wij verder niet betrokken bij Woningnet, maar is sprake van een nevenactiviteit in de zin van MG 2001-26.
94 Tablis Wonen
Algemene gegevens Naam van de verbinding
St Wonen Brazilië
Rechtsvorm
Stichting
Vestigingsplaats
Gorinchem
Statutaire doelstelling Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ? Financiële gegevens 2009 Vennootschap Eigen vermogen Jaaromzet Belang in % Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding Geldstromen Van TI naar verbinding Doorberekende kosten aan de verbinding Waarde verstrekte lening(en) Rentepercentage Zekerheden Aflossingstermijn Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI Inzet van personeel van de TI Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
Tablis Wonen participeert in zijn geheel niet in de stichting
• verkregen zekerheden
Wonen Brazilië. De enige “gunst” die zij aan deze stichting
• juridische structuur
verleent, is het beschikbaar stellen van het kantoor voor
• selectie samenwerkingspartners
vergaderingen en het archiveren van de comptabele stuk-
• maximale omvang projectaanspraken
ken.
• gegarandeerde afzet vooraf • vermogensdoelstelling en dividendbeleid
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 95
2. Algemene gegevens
Algemene gegevens Naam van de verbinding
NV Stadsherstel en BV Voorstraat
Rechtsvorm
Naamloze en Besloten Vennootschap
Vestigingsplaats
Dordrecht
Statutaire doelstelling Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden ? Financiële gegevens 2009 Vennootschap Eigen vermogen Jaaromzet Belang in % Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit
€ 100.000
Intrinsieke waarde Eventuele overige participanten in vennootschap Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding Geldstromen Van TI naar verbinding Doorberekende kosten aan de verbinding Waarde verstrekte lening(en) Rentepercentage Zekerheden Aflossingstermijn Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI Inzet van personeel van de TI Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt
De doelstelling van de BV Voorstraat is beperkter en richt
• verkregen zekerheden
zich met vrijwel dezelfde activiteiten alleen op de Voorstraat
• juridische structuur
e.o. in Dordrecht met specifieke aandacht voor de combi-
• selectie samenwerkingspartners
natie van wonen, werken en leren. De BV Voorstraat is een
• maximale omvang projectaanspraken
100% dochter van de NV Stadsherstel. Tablis Wonen is voor
• gegarandeerde afzet vooraf
het bedrag van € 100.000 aandeelhouder in de NV Stads-
• vermogensdoelstelling en dividendbeleid
herstel.
96 Tablis Wonen
Jaarverslag 2009
Tablis Wonen 97
98 Tablis Wonen
